DECEMBER 2O23
5 Honkballen bij de Sport BSO
7
11
Elynn helpt haar moeder
Een knutselinloop
12 Turnen met een rhönrad=
Job, Jurrian, Jurre en David zijn druk aan het onderhandelen over wat ze samen willen bereiken. VEENENDAAL – De leerlingen van groep 7/8 van basisschool De Plantage uit Veenendaal kregen van juf Marja een speciale les. De les ging over de Nederlandse Tweede Kamerverkiezingen van 22 november. De leerlingen oefenden tijdens de les met formeren. David (9), Job (11), Jurrian (10), Jurre (10), Feline (11) en Maud (11) leggen uit hoe formeren gaat. TEKST EN FOTO’S: MARISSA DIEPEVEEN
‘De uitslag van de verkiezingen bepaalt hoe groot de politieke partijen in de Tweede Kamer worden. Een paar van deze partijen gaan ons land besturen’, zegt Job. David: ‘De partijen moeten goed met elkaar samenwerken. De partijen gaan daarom formeren. Ze onderhandelen over wat ze samen willen. Ze kunnen samenwerken als ze het met elkaar eens worden.’ Eerst overleggen Maud: ‘We gaan het formeren nadoen. Feline en ik overleggen met een andere klasgenoot. We praten over het milieu. We bespreken verschillende oplossingen zoals minder vee of minder vliegreizen. We vragen steeds naar elkaars mening. We controleren of we elkaar goed begrijpen. We worden het snel met elkaar eens.’
Feline en Maud luisteren goed naar elkaars mening.
Soms wat toegeven ‘Ik overleg met verschillende klasgenoten. We bespreken de thema’s milieu, zorg, wonen en asiel. We praten lang over asiel voor vluchtelingen’, vertelt Jurrian. David: ‘We zijn het niet helemaal met elkaar eens. Het is belangrijk dat we allemaal wat toegeven. We komen er anders niet uit.’
David, Jurrian, Jurre en Job zijn samen uit het formeren gekomen.
Meningen passen niet altijd Jurre: ‘David, Jurrian, Job en ik vormen inmiddels een groepje. Een klasgenoot komt erbij met een andere mening. Zijn mening past niet goed bij onze mening. We denken dat de verschillende meningen niet goed samen gaan. Hij begrijpt het en gaat praten met een ander groepje.’ Formeren is best lastig ‘Ik wist niet dat er zoveel verschillende partijen in de Tweede Kamer zitten. Het lijkt me lastig om met zoveel partijen te formeren. Je moet wel echt goed kijken of de meningen bij elkaar passen’, zegt Feline.
DECEMBER 2O23
Jantje en Pietje lopen buiten in de
P
zon. Jantje zegt tegen Pietje: ‘Kijk,
er loopt een mier op je ijsje!’ Pietje: ‘Ach, laat hem toch lekker genieten van de wintersport!’ Nina (9)
Er komt een man bij de tandarts. Hij doet zijn mond open. De
tandarts zegt: ‘U heeft alleen maar gouden tanden.’ De man zeg: ‘Ja, ik kom hier ook alleen voor een beveiligingssysteem!’ Niek (10)
Mieke schrijft een brief aan haar
L
A
N E
T A R
I
K A S
T
R O N O M
I
R U
I
M T
J
J
E O R
A
U M S I
E
T
E
V A A R
T
I
O N S O H
K R S
T
H B A A N U D
E
E
E
P
E
A R
E
E
R
N N
R V E
E
L
R
H
E
A M L
Z
E
E N A M O Z N A A
E
L
M A R
S
F
U N
A A R
D
S
E
E
O U A
ORION PLANETARIUM RODE MAAN
LENS MARS
ZON
HALO HEELAL IJSPLANEET KIJKEN KRATER KREEFT
E
T
S
E
N S N
L
E
R R
E
N
B
E
E
L
D
V A
L
L
N D
E
S
T
E
R
ANTWOORD (1 (2 WOORD) WOORDEN): : ANTWOORD (ÉÉN WOORD):
REGELS: DE WOORDEN VIND JE HORIZONTAAL, VERTICAAL EN DIAGONAAL. JE MAG LETTERS MEERDERE KEREN GEBRUIKEN. ALS JE DE OVERGEBLEVEN LETTERS IN DE JUISTE VOLGORDE ZET KRIJG JE HET ANTWOORD. MAIL DIT WOORD SAMEN MET JE VOORNAAM, LEEFTIJD EN HET TELEFOONNUMMER VAN JE OUDER(S) OF VERZORGER(S) (ZODAT WE CONTACT MET JE KUNNEN OPNEMEN ALS JE HEBT GEWONNEN) NAAR ANTWOORD@JONG0318.NL. ALLEEN DE WINNAAR KRIJGT BERICHT.
oma. Ze schrijft: ‘Lieve oma, ik
schrijf heel langzaam. Ik weet dat u niet snel kan lezen.’ Amira (12)
RUIMTEVAART STERRENBEELD URANUS VALLENDE STER VENUS ZEEËN
L
T
E
AARDE ASTRONOMIE BAAN
HET VANDEDE HET ANTWOORD ANTWOORD VAN WOORDZOEKER NOVEMBER WOORDZOEKER VAN VAN FEBRUARI IS: OPLOSSING. IS: VLIEGENZWAM. DE IS NAAM (LEEFTIJD). DEWINNAAR WINNAAR IS: NIENKE (11). GEFELICITEERD!
PUZZELCORNER.NL
MEN P OF RAADSEL (SA MAIL JOUW MO NAAR AM EN LEEFTIJD) MET JE VOORNA G0318.NL REDACTIE@JON
Wat krijg je als je een egel en een slang met elkaar kruist?
Prikkeldraad.
Mary (11)
Wat is het verschil tussen een schooljuf
en een tandarts?
De tandarts zegt: ‘Mond open.’ De juf zegt: ‘Mond dicht!’
Thomas (8)
Wat voel je het meest als je zenuwachtig bent? Je zenuwen.
Yassir (10)
DE NIEUWE JONG0318 VERSCHIJNT DONDERDAG
8 FEBRUARI 2024
MAIL ONS!
Heb jij een tip voor Jong0318?
JONG0318 WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR:
VOLG ONS OOK OP:
EN
OPRICHTER & HOOFDREDACTEUR: MARISSA DIEPEVEEN
JONG0318 - DECEMBER 2023 JAARGANG 2 - EDITIE 9 OPLAGE: 11.000 KRANTEN
REDACTIEMEDEWERKER: MELISSA DIEPEVEEN JOURNALISTEN: JOLINDA VAN ALFEN, SUSANNE VEENENDAAL & MARISSA DIEPEVEEN
Sportservice
De Vallei
MEER INFORMATIE
FOTOGRAFEN:
WWW.JONG0318.NL
VORMGEVER:
EN CONTACT:
GERT-JAN BORST & GOVERT GOVERS
ERIKA KOSTER
DECEMBER 2O23
HARSKAMP – Ben je niet zo goed in taal? Je wordt meestal beter in taal als je goed oefent. De hersenen verwerken taal soms niet goed door een stoornis. Een stoornis waarbij je taal niet goed ontwikkelt is een taalontwikkelingsstoornis of TOS in het kort. Maarten vertelt hoe zijn TOS voor hem is. TEKST EN FOTO’S: MARISSA DIEPEVEEN
‘Ik merkte pas iets van mijn TOS vanaf groep 5. Ik kreeg in groep 5 net als mijn klasgenoten meer taallessen in de klas. Ik had het vooral heel moeilijk met spelling. Ik vond schrijven lastig en ik praatte ook niet duidelijk’, begint Maarten te vertellen. Praten en broddelen Maarten: ‘Ik praatte soms te snel en onduidelijk. Mensen verstonden mij dan niet. Ze vroegen steeds wat ik zei. Ik werd daar boos van. Het voelde voor mij als een normaal tempo waarop ik praatte. Ik was aan het broddelen. De taal ging in mijn hoofd sneller dan mijn mond de woorden kon maken.’ Onderzoeken Maarten: ‘Ik ben eerst voor hulp naar een logopedist geweest. Ik heb later 2 onderzoeken bij een andere
LOGOPEDIST Een specialist voor problemen met taal, spraak, gehoor en slikken. specialist in taal gehad. Er werd onderzocht waarom ik moeite had met taal. Ik hoorde na de onderzoeken dat ik een TOS heb. De TOS zorgt voor mijn problemen met taal.’ Woorden op en neer ‘Woorden in een boek of schrift zie ik wazig. De woorden lijken voor mij heel snel op en neer te gaan. Ik zie de woorden daardoor niet goed. Ik zie de letters soms rood worden in mijn hoofd. Ik lees de woorden verkeerd en schrijf ze ook verkeerd op’, legt Maarten uit.
Maarten houdt veel van karten en gamen.
Hulp met taal Maarten: ‘Mijn juf Linda helpt mij veel met taal. Ik lees bijvoorbeeld extra met de juf. De juf heeft les gekregen over TOS. Ze weet nu hoe ze mij het beste kan helpen in de klas. Mijn moeder helpt mij thuis veel met taal. Ze helpt bijvoorbeeld met mijn huiswerk.’ Praten gaat beter ‘Spelling blijft lastig voor mij. De woorden blijven heen en weer bewegen. Het praten gaat beter. Mijn klasgenoten merken er volgens mij niet veel van. Ik praat ook niet heel veel op school. Dan valt het niet op. Ik heb ook niemand over mijn TOS vertelt’, zegt Maarten. De toekomst Maarten: ‘Ik vind de TOS vervelend. Ik raak in de war van de letters die lijken te bewegen en rood te worden. Ik kan gelukkig zonder problemen lekker karten, met Lego spelen of gamen. De TOS gaat niet weg. Ik blijf hard mijn best doen om het nog iets beter te maken.’
Maarten laat een aantal van zijn Lego bouwwerken zien.
DECEMBER 2O23
VEENENDAAL – Er wordt met oud en nieuw veel vuurwerk afgestoken. Het is mooi om naar te kijken. Vuurwerk kan ook gevaarlijk zijn. De gemeente Veenendaal wil graag een veilige oud en nieuw voor iedereen. Dat kan als iedereen zich aan de regels houdt. Een paar leerlingen van basisschool De Grondtoon bespraken de vuurwerkregels. TEKST EN FOTO’S: SUSANNE VEENENDAAL
CATEGORIE 1 VUURWERK Dit zijn bijvoorbeeld sterretjes en knalerwten. CATEGORIE 2 VUURWERK Dit zijn bijvoorbeeld grondbloemen en fonteintjes. CATEGORIE 3 EN 4 VUURWERK Dit zijn bijvoorbeeld rotjes en vuurpijlen. Dit vuurwerk is een stuk gevaarlijker. Je mag dit niet kopen of afsteken.
Regel 1
Regel 2
‘Ik vind het belangrijk dat vuurwerk veilig is. Het moet namelijk niet te snel afgaan als je het aansteekt. Ik zou wel graag het hele jaar door vuurwerk willen kopen.’ JULIAN (11)
‘Ik vind deze regel voor mezelf wel jammer. Ik wil ook graag vuurwerk afsteken. Ik snap wel dat vuurwerk gevaarlijk is. Vooral voor jonge kinderen.’ LANA (11)
Regel 3
Regel 4
‘Ik vind dit een goede regel. Ik denk dat sterretjes en knalerwten niet zo gevaarlijk zijn. Dat kan prima het hele jaar. Ik vind wel dat er altijd toezicht moet zijn bij kleine kinderen.’ FENNE M. (11)
‘Ik vind het fijn dat er geen vuurwerk mag worden afgestoken op bepaalde plekken zoals bij boerderijen. Ik denk dat de dieren vuurwerk niet fijn vinden. De dieren worden er bang van.’ FENNE S. (12)
Je mag categorie 2 vuurwerk dit jaar alleen kopen op 28, 29 en 30 december. Koop legaal vuurwerk bij een vuurwerkwinkel met een vergunning.
Je mag categorie 1 vuurwerk pas afsteken vanaf 12 jaar. Je mag categorie 2 vuurwerk pas afsteken vanaf 16 jaar. Zwaarder vuurwerk afsteken is strafbaar.
Je mag categorie 1 vuurwerk het hele jaar afsteken. Je mag categorie 2 vuurwerk alléén afsteken vanaf 31 december om 18.00 uur tot 1 januari om 02.00 uur.
Er zijn in Veenendaal een aantal vuurwerkvrije zones zoals de kinderboerderij in het Dragonderpark. Het is verboden om in de vuurwerkvrije zones vuurwerk af te steken.
VEENENDAAL – Burgemeester Gert-Jan Kats: ‘Veel mensen in Veenendaal halen in december een echte kerstboom in huis. De kerstboom moet na de feestdagen weer worden opgeruimd. Het is belangrijk dat de straten in Veenendaal schoon en veilig blijven. De gemeente zorgt daarom voor verschillende inzamelpunten. Help jij mee met kerstbomen inzamelen?’ TEKST EN FOTO’S: MARISSA DIEPEVEEN
SOFIE (12):
‘Je kunt ieder jaar geld verdienen door kerstbomen op te halen. Ik doe deze keer ook weer mee met mijn vriendinnen. We gaan langs huizen in de buurt. We nemen de kerstbomen mee. Er is een inzamelpunt voor basisschool de Grondtoon. We geven de kerstbomen aan mensen van de gemeente. We krijgen 50 cent per kerstboom.’
ESMÉE (11): ‘Ik help met kerst-
bomen inzamelen sinds 2 of 3 jaar. Een meisje uit mijn straat vertelde mij er toen over. Ik vind het leuk om een paar kerstbomen op te halen. Het inzamelpunt bij de school ligt ieder jaar heel vol. Er rijdt een vrachtwagen die de kerstbomen wegbrengt. De kerstbomen worden opgeruimd. De kerstbomen zijn daarna van de stoep.’
Kinderen kunnen op woensdag 10 januari 2024 tussen 12.00 en 16.30 uur kerstbomen inleveren. Kijk begin januari op www.veenendaal.nl voor meer informatie.
HANNAH (11):
‘Mijn vader brengt wel eens oude spullen naar de stort. De kerstbomen kunnen daar ook heen. Ik vind het leuker om geld te verdienen met inzamelen. De mensen leggen de kerstbomen aan de weg. Ik bel ook aan bij huizen. Ik pak de kerstboom bij de stam of bij de top. Ik sleep de kerstboom naar het inleverpunt bij basisschool De Grondtoon.’
FINN (12): ‘Ik vind het niet
echt leuk om te helpen met het inzamelen van kerstbomen. De meeste kinderen die ik ken doen mee. Ik ook wel. Ik vind het leuk om geld te verdienen. Ik gebruik een kar om de kerstbomen naar het inzamelpunt te brengen. Kinderen kunnen oudere mensen helpen om hun kerstboom weg te brengen.’
FEM (11): ‘Ik vind het echt
leuk om samen met een vriendin te doen. Je tilt de kerstbomen makkelijker met zijn tweeën. We zoeken naar kerstbomen in de wijk om onze school. We stoppen als we nergens meer kerstbomen zien liggen. De kerstbomen moeten ook niet in de natuur gegooid worden. De buurt wordt er niet mooier van als ze overal blijven liggen.’
DECEMBER 2O23
HARSKAMP – De leerlingen van groep 6/7/8 van basisschool De Roedel in Harskamp krijgen iedere week gymles van Wesley. Wesley is 1 van de gymleraren van Sportservice De Vallei. Wesley vertelt over zijn gymlessen. Sven (10) en Marisa (11) leggen uit wat zij aan de gymlessen van Wesley hebben. TEKST EN FOTO'S: MARISSA DIEPEVEEN ‘De gymleraren van Sportservice De Vallei werken in de gymlessen aan verschillende manieren van bewegen. We vinden het belangrijk dat er voor iedereen iets is dat hij of zij leuk vindt. Iedereen kan ook ergens beter in worden. De leerlingen oefenen deze gymles de bewegingen “springen en landen” met de trampoline’, vertelt Wesley. Een salto oefenen Marisa: ‘Ik durf nog geen salto te maken op de trampoline. Ik ben bang dat ik mijn nek breek. Het hoeft ook niet meteen van Wesley. Hij geeft mij de tijd om over mijn angst heen te groeien. Ik vind dat heel fijn. Ik wil de salto later in het schooljaar misschien een keer proberen.’
Sportservice
De Vallei
Sven staat klaar om zijn klasgenoten af te gooien. Marisa neemt een aanloop naar de trampoline. Wesley kijkt toe en geeft daarna tips aan Marisa.
Je kunt ook in de Kerstvakantie lekker gratis sporten bij Sportservice De Vallei. Kijk voor alle activiteiten op: www.sportservicedevallei.nl/agenda
Leniger en sterker worden ‘We doen deze gymles ook een parcours. Een onderdeel van het parcours is koprollen op een mat. Ik word daar steeds beter in. Mijn lichaam wordt leniger en sterker. We moeten ook rennen. Ik ben minder snel uitgeput. Meer kracht en conditie helpen mij in mijn sport fietscross’, legt Sven uit.
Marisa speelt ook hockey tijdens de gymles.
CONDITIE Hoe fit je lichaam is en hoe lang je een activiteit volhoudt. Leren samenwerken ‘We spelen deze gymles ook een soort trefbal en hockey. We oefenen met gooien, slaan en vangen. Ik leer door deze balsporten ook om beter samen te werken. Ik vind niet altijd elk onderdeel leuk om te doen. Mijn vriendinnen moedigen me dan aan om toch mijn best te doen’, zegt Marisa.
VEENENDAAL – Thirza (9) gaat naar de Sport BSO van Kind & Co bij Sportpark Spitsbergen. ‘Ik vind het leuk op de Sport BSO. Ik houd van sporten, bewegen en rennen. We doen allerlei verschillende sporten. We leren ook hoe je moet honkballen. We leren slaan, vangen en gooien’, vertelt Thirza. TEKST: MARISSA DIEPEVEEN
Thirza: ‘Onze BSO is in de kantine van honkbal en softbal vereniging Blue Socks. Ik zie in de kantine de prijzen die de spelers van Blue Socks hebben gewonnen. Ik vind het leuk dat Mick en Claudia van Blue Socks ons een honkballes geven. We leren de sport die we op onze BSO zien.’
Thirza gooit bovenhands. Ze probeert de bal op het paaltje te raken. FOTO’S: GOVERT GOVERS
Slaan met een knuppel Thirza: ‘Mick leert mij hoe ik goed moet slaan met de knuppel. Ik houd mijn linkerhand onderaan de handgreep. Mijn rechterhand doe ik boven mijn linkerhand op de handgreep. Ik draai de knuppel naar achteren naar mijn rechterschouder. Ik zwaai de knuppel daarna zo snel mogelijk naar voren.’
Thirza oefent met Claudia het slaan met de knuppel. Vangen in het veld Thirza: ‘We oefenen ook het vangen. Dat is belangrijk als je in het veld staat. We letten goed op degene die de bal gaat slaan. Het is niet handig om te kletsen. Je wilt niet dat je de bal tegen je hoofd of je buik aan krijgt.’
Thirza vangt de honkbal met een speciale handschoen.
Onderhands en bovenhands ‘Claudia leert ons 2 manieren om te gooien. Ik oefen eerst het onderhands gooien. Mijn arm gaat langs de zijkant van mijn buik naar voren. Ik gooi de bal met een boogje in het net. Ik oefen nu het bovenhands gooien. Mijn arm gaat van achteren langs mijn hoofd naar voren’, legt Thirza uit.
DECEMBER 2O23
VEENENDAAL – Surprises maken kan een lastig karwei zijn. Veens Welzijn vindt het belangrijk dat ieder kind de kans heeft om een leuke surprise te maken. Kinderopbouwwerker Beate bedacht daarom De Surprisefabriek. Kinderen konden op maandagmiddag 27 november surprises maken in buurthuis De Driehoek in Veenendaal. Alexia (10), Dikra (11), Mira (9), Mirhat (12) en Avan (10) vertellen erover. TEKST: MARISSA DIEPEVEEN Het is druk en gezellig in het buurthuis. Er wordt overal hard gewerkt en veel overlegd. Alexia is een van de eerste kinderen die klaar is met haar surprise. Alexia: ‘Ik heb een Happy Meal en een frietzakje van de McDonald’s gemaakt. Ik vond het leuk om te maken.’ Lootjes trekken Alexia: ‘Ik zit op basisschool Het Erf. We hebben in de klas lootjes getrokken voor Sinterklaas. Ik heb het lootje van een meisje getrokken. Ik heb op het lootje gelezen waar ze van houdt. Ze had McDonald’s, turnen, voetbal en knuffels opgeschreven. Ik koos McDonald’s omdat ik daar ook van houd.’ Veel knutselspullen ‘Mijn moeder en ik hebben bedacht wat ik ga maken. Het wordt een PlayStation met controllers. Ik speel zelf veel op PlayStation. Ik weet goed hoe ze eruit zien. We pakken een doos, papier en stiften. We hebben thuis niet zoveel knutselspullen om een surprise te maken’, legt Mirhat uit.
Alexia laat trots haar McDonald’s surprise zien. FOTO'S: GOVERT GOVERS
Handige hulp Dikra: ‘Mijn zus heeft mij vorig jaar geholpen met het maken van een surprise. Ze moest dit jaar werken. Ik zag tijdens mijn les Zumba in dit buurthuis een poster van De Surprisefabriek hangen. Ik vind de hulp handig. Ik doe toch veel zelf. Ik probeer het zo mooi mogelijk te maken.’
Dikra zoekt een kado uit voor in haar surprise.
Van idee naar surprise Mira: ‘Mijn nicht Asya (14) is mee. Ze kan goed tekenen en knutselen. Asya helpt mij met mijn surprise. Ik had het idee om een boek te maken. Mijn tante had een voorbeeld gevonden op internet. Een mevrouw heeft ons geholpen om knutselmateriaal te kiezen. We knutselen en kleuren zelf het boek.’ Extra tijd ‘Mijn surprise is een voetbalveld. Ik was thuis al begonnen aan het veld. Ik maak er nog doelen bij. Ik heb tijdens De Surprisefabriek extra tijd om aan mijn surprise te werken. Ik ben daar blij mee. Ik wil erg mijn best doen om er een mooie surprise van te maken’, vertelt Avan. Trots op het resultaat Alexia: ‘Ik vond het fijn dat de mensen van Veens Welzijn me af en toe konden helpen. Mijn surprise was thuis niet zo goed gelukt denk ik.’ ‘Ik vind het fijn dat ik iets moois kan maken. Ik ben dan trots op het resultaat’, zegt Mirhat.
Asya helpt Mira met het maken van een boek.
SURPRISE Een knutselwerk waar als verrassing een kado in verstopt zit.
Mirhat eet tussendoor een pepernoot. Avan is druk met 1 van de 2 voetbaldoelen bezig.
Veens Welzijn is er voor inwoners van Veenendaal die wel wat hulp kunnen gebruiken. Voel jij je even niet fijn? De mensen van Veens Welzijn denken graag met je mee over wat je nodig hebt om je beter te voelen. Ze helpen je ook om te vinden wat je nodig hebt. De mensen van Veens Welzijn zijn in iedere wijk van Veenendaal te vinden. Kijk op www.veens-welzijn.nl/locaties/ voor de locaties.
Mira kan op de mobiel van Asya het voorbeeld van haar tante bekijken.
GEMAAKT IN SAMENWERKING MET
DECEMBER 2O23
LUNTEREN – Er is een Hessenweg in Lunteren. Meester Hendrik leert groep 5 van basisschool De Wegwijzer veel over de Hessenweg. Hij geeft les op verschillende manieren. Een paar leerlingen vertellen op welke manieren zij les hebben gekregen. Ze leggen uit waar de naam Hessenweg vandaan komt. TEKST EN FOTO’S: MARISSA DIEPEVEEN Het is stil in de klas. Meester Hendrik vertelt het verhaal van Woeste Willem. Isa (8): ‘We moeten heel goed luisteren. De meester stelt tussendoor vragen over het verhaal. We schrijven onze antwoorden allemaal op een blad. We verdienen punten met goede antwoorden. Ik vind het leuk om te leren van een verhaal.’
Meester Hendrik vertelt een verhaal over de Hessenweg.
Sarah laat haar quizvragen zien.
Een voerman en zijn wagen Levi (8): ‘Het verhaal gaat over een voerman. Voermannen reden vroeger vanuit Hessen in Duitsland met hun koopwaren zoals koffiebonen en kleden naar Amersfoort. Ze gebruikten wagens met hele grote wielen en paarden om hun koopwaren op te vervoeren. De grote wielen veroorzaakten diepe sporen in de zandwegen. Ze noemden de wagens Hessenwagens en de wegen Hessenwegen.’ Leren van quizvragen ‘We hebben al sinds de herfstvakantie verschillende lessen over de Hessenwagens en Hessenwegen. We waren ook in het museum in Lunteren. We maakten daarna quizvragen. We bedachten in groepjes 5 vragen over de Hessenwegen. We stelden onze 5 vragen aan andere klasgenoten. We leerden elkaar meer met de quizvragen’, vertelt Sarah (8).
Fieke laat haar mindmap zien.
Levi laat platen zien van de Hessenwegen en Hessenwagens.
Isa heeft een plaat van een voerman van het museum in Lunteren.
Een mindmap maken Fieke (8): ‘We hebben ook een mindmap gemaakt. Je zet in het midden van een vel papier het onderwerp Hessenweg. Je tekent bogen en schrijft daarop dingen die met Hessenweg te maken hebben. Dat kan een plaats of tijd zijn. Je maakt vanaf de plaats en tijd ook weer bogen. We zochten veel informatie op om de mindmap te maken.’
VEENENDAAL – De moeder van Elynn (10) heeft een spierziekte. Elynn hoeft niet voor haar moeder te zorgen. Ze helpt haar moeder vaak met kleine dingen. Elynn vertelt over de spierziekte van haar moeder. Ze legt uit hoe dit voor haar is. TEKST EN FOTO’S: JOLINDA VAN ALFEN
De moeder van Elynn zit in een rolstoel. Elynn vertelt: ‘Mijn moeder heeft een spierziekte met de naam DVN. Ze heeft door haar spierziekte vaak pijn. Mijn moeder is sneller moe dan gezonde mensen. Mijn grootste wens is dat mama beter wordt. Dat kan niet. Er is geen medicijn tegen de ziekte. Ik vind dat jammer.’ Niet meer samen zwemmen Elynn kan niet alles samendoen met haar moeder. ‘Ik zou graag met mama gaan zwemmen. Dat kan zij niet meer door haar spierziekte. We gaan wel vaak samen shoppen. Mama gaat dan in haar rolstoel mee. We gaan ook wel eens lunchen. Mama en ik vinden het allebei leuk om te tekenen. We doen dat graag samen’, zegt Elynn.
Elynn en haar moeder knutselen en kleuren graag samen.
Haar moeder helpen Elynn vertelt hoe ze haar moeder helpt. ‘Ik pak vaak spullen van boven voor haar. Ik moet ook vaak de hond uitlaten. Ik heb daar niet altijd zin in.’ Erica, de moeder van Elynn, legt uit dat Elynn nog veel meer doet om te helpen. Spullen opruimen Erica: ‘Elynn is het zo gewend en doet veel dingen vanzelf. Ze helpt bijvoorbeeld met boodschappen doen. Elynn ruimt haar spullen altijd netjes op. Ze houdt ook haar kamer netjes. Elynn helpt mij echt heel goed.’
Elynn houdt van tekenen.
Elynn moet vaak de hond uitlaten omdat haar moeder dit niet altijd kan.
DECEMBER 2O23 Ingrediënten: 1 1 2 1 1/2 1 teen 1 eetlepel 1 eetlepel 400 gram 200 gram 50 gram 2 7,5 gram
Gele paprika Bosuitje Wortelen Stengel bleekselderij Courgette Knoflook Ras el hanout kruiden Milde olijfolie Tomatenblokjes in blik Kikkererwten in blik Volkoren vermicelli Sneetjes volkorenbrood Verse platte peterselie
RENSWOUDE – Je kunt veel verschillende dingen doen met groenten. Je kunt ze koken en eten met aardappelen of rijst. Je kunt ook soep koken van groenten. Isa (8), Noa (8) en Linn (9) maken een winterse sterrensoep. De vitamines en mineralen in groenten helpen om je lichaam gezond te houden. Dit is in de winter extra belangrijk. TEKST EN FOTO’S: JOLINDA VAN ALFEN
Isa: ‘Was alle groeten. Snijd de paprika doormidden. Verwijder de zaadjes en het harde witte stuk. Snijd met een koekvorm vier sterren van de paprika. Je kunt dit ook met een mesje doen. Snijd de rest van de paprika in kleine stukjes. Houd de sterren van paprika apart.’
1
‘Verwarm de olijfolie in een grote pan. De bosui, knoflook, wortel, bleekselderij, courgette en paprika mogen allemaal in de pan. Houd alleen de sterren paprika apart. Roer de groenten goed door met een houten lepel. Doe de Ras el hanout kruiden erbij. Laat dit twee munten bakken’, legt Noa uit.
3
‘Open het blik kikkererwten en doe dit met het sap bij de soep’, zegt Noa. Isa: ‘Zet dan het vuur uit.’ Linn: ‘Verkruimel de vermicelli. Knijp het in je handen in kleine stukjes. Doe de stukjes vermicelli bij de soep. Roer alles door en laat het 5 minuten staan.’
5
Noa: ‘Haal wat blaadjes van de peterselie. Schep de hete soep in kommen, of laat een volwassene dat doen. Leg er peterselie op. Leg ook de sterren van brood en paprika op de soep.’ Isa: ‘We hebben nu sterrensoep!’
7
Linn: ‘Snijd het bosuitje in ringen. Gebruik ook een stukje van het groen. Snijd de knoflook fijn of gebruik een knoflookpers. Snijd de wortels, de bleekselderij en de halve courgette in kleine stukken. Doe alle gesneden groenten in een grote kom.’
2
Isa: ‘Doe de tomatenblokjes erbij. Gebruik een lepel om het blik leeg te krijgen. Vul het lege blik dan twee keer met water. Giet dit bij de groenten en tomatenblokjes. Breng de soep aan de kook. Het kookt als je bubbels ziet. Zet het vuur dan wat lager en laat de soep 15 minuten doorkoken.’
4
‘Rooster ondertussen de sneetjes brood in de broodrooster. Laat het brood even afkoelen. Snijd hier sterren uit’, legt Isa uit. Je kunt hiervoor ook de koekvorm weer gebruiken. Je steekt hiermee vrij makkelijk de sterren uit de sneetjes brood.
6
VARIATIETIPS: Linn: ‘Ik vind de soep leuk om te maken. Het smaakt wel erg veel naar tomaten. Ik zou een volgende keer minder tomaten in deze soep doen.’
Isa: ‘Je kunt er ook andere groenten in doen. Ik raad kinderen aan die niet zo van groenten houden om kleine stukjes te snijden.’ Je kunt ook een staafmixer gebruiken. Dan krijg je een gladde en dunne soep.’
Noa: ‘Wij vinden de sterren van het brood leuk om te maken Je kunt zoveel sterren maken als je wilt. Ik vind dat lekker bij de soep.’
DECEMBER 2O23
EDERVEEN – Al water dat jij wegspoelt in de wc of bij de gootsteen stroomt via de riolering naar een rioolwaterzuiveringsinstallatie. Waterschap Vallei en Veluwe maakt het water in onze regio schoon. Zij halen bijvoorbeeld alle vieze stoffen uit het rioolwater bij de rioolwaterzuiveringsinstallatie. Je kunt niet elke vieze stof in het water goed zien. Sommige stoffen lossen namelijk op in het water. Je kunt met het volgende waterproefje onderzoeken welke stoffen wel en niet oplossen. TEKST: MARISSA DIEPEVEEN/ FOTO’S GOVERT GOVERS
Stap 1:
Maaike: ‘We hebben allebei een glas met water uit de kraan. Denny doet in 1 glas wat suiker. Ik doe in het andere glas wat rijst.’
Stap 2:
‘We roeren de suiker en de rijst allebei goed door het water. De suiker lost langzaam op doordat het water koud is. De rijst lost niet op. Het zakt naar de bodem.’
Stap 3:
‘Ik probeer het waterproefje ook nog met wat afwasmiddel. Dit blijft eerst op het water drijven. Je kunt dit waterproefje met nog veel meer stoffen uitproberen’, vertelt Maaike.
Denny (10) en Maaike (10) doen het proefje voor. Ze gebruiken hiervoor: 2 glazen met kraanwater 2 lepels verschillende stoffen zoals zout, suiker, rijst, afwasmiddel en olijfolie
De uitleg:
Denny: ‘Ik zag de suiker in mijn glas met water eerst goed. Het water was niet helder. Het water werd na lang roeren wel helder. De suiker was toen opgelost.’ ‘De rijst lostte niet op en zakte naar de bodem. Vettige stoffen zoals olie en afwasmiddel blijven juist drijven. Het is belangrijk dat alle verschillende soorten vieze stoffen uit het water gehaald worden door het waterschap’, zegt Maaike.
EDERVEEN – Er belanden allerlei stoffen in het rioolwater. Sommige stoffen drijven op het water. Sommige stoffen zakken naar de bodem. De mensen van Waterschap Vallei en Veluwe hebben slimme manieren om stoffen uit het rioolwater te halen. Ze kunnen stoffen laten drijven en van het water afhalen. Het proefje met het zwevende ei laat zien hoe je iets kunt laten drijven. TEKST: MARISSA DIEPEVEEN/ FOTO’S GOVERT GOVERS
Stap 1:
Maaike: ‘We laten het ei voorzichtig in het eerste glas water glijden met de lepel. Het ei zakt naar de bodem van het glas. We halen het ei weer voorzichtig uit het glas met de lepel.’
Stap 2:
‘We doen nu flink wat zout in het water van het eerste glas. We roeren het goed door. We doen opnieuw het ei in het water. Het ei blijft drijven op het zoute water’, vertelt Denny.
Stap 3:
Denny: ‘We gieten héél voorzichtig het kraanwater uit het tweede glas over het ei. Het ei zweeft nu tussen het zoute water en het kraanwater in het glas.’
Denny (10) en Maaike (10) doen het proefje voor. Ze gebruiken hiervoor: 2 glazen met kraanwater 1 lepel 1 ei zout
De uitleg:
‘Het zoute water is zwaarder dan het ei. Het ei komt daarom omhoog. Het gewone water is lichter dan het ei. Het ei blijft daarom onder het gewone kraanwater. Ik vind het zwevende ei leuk om te zien’, zegt Maaike. Denny: ‘Het is handig dat het waterschap veel over water weet. Ze kunnen dit soort trucjes gebruiken om het water goed schoon te maken.’
Er zijn 21 waterschappen in Nederland. Waterschap Vallei en Veluwe is verantwoordelijk voor het water in Ede, Renswoude, Veenendaal. Er werken veel mensen bij Waterschap Vallei en Veluwe. Zij werken allemaal aan schoon water, voldoende water en veilige dijken. Wil jij het waterschap helpen? Kijk dan op www.vallei-veluwe.nl/wat-kan-ik-doen
DECEMBER 2O23
HOE MAAK JIJ DE FEESTDAGEN GEZELLIG VOOR JEZELF EN VOOR ANDEREN?
VEENENDAAL – Veel mensen vinden december de leukste maand van het jaar. Er zijn helaas ook mensen die altijd alleen zijn. Sommige mensen kunnen niet thuis zijn. Ze zijn bijvoorbeeld gevlucht uit Oekraïne. We kunnen elkaar helpen. De leerlingen van groep 7b van basisschool Tamim denken daarom na over de vraag: ‘Hoe maak jij de feestdagen gezellig voor jezelf en voor anderen?’ TEKST EN FOTO'S: SUSANNE VEENENDAAL
‘Ik maak het gezellig door kaarsjes aan te steken. Ik zet soms een muziekje aan. Mijn oma is heel oud en viert de feestdagen niet meer zo vaak. Ik kan een kerstkaart sturen om haar blij te maken.’
Fenne ‘Ik hoef niet veel te doen om het gezellig te maken. Ik vind het leuk als we met de hele familie samen zijn. Ik ken geen mensen die het niet zo gezellig hebben. Ik zou dan naar hen toe gaan om samen wat te drinken of uit eten te gaan.’
‘Ik speel tijdens de kerstdagen een gametoernooi in Fortnite met vrienden. Mijn opa is laatst dood gegaan. Mijn oma woont nu alleen. Ik maak haar blij door een cadeautje te geven zoals een geurkaars.’
Quinn
‘Een vriendin van mij heeft een buurmeisje die Oekraïens is. Zij heeft het misschien minder gezellig. Ik zou haar een kaart of cadeautje kunnen sturen. Ik kan ook gezellig met haar praten.’
‘Ik luister goed naar wat er gezegd wordt en ik maak grapjes. Ik ken vooral veel grapjes uit de Donald Duck. Ik kan ergens op bezoek gaan om iemand op te vrolijken. Ik neem dan kerstspullen mee en ik versier het huis.’
Evi Jouw naam:
Max
Philomène
Hoe maak jij de feestdagen gezellig voor jezelf en voor anderen?
Flynn
‘Ik doe extra aardig tegen iedereen om het gezellig te maken. Ik help ook met eten maken. Wij vieren kerst met de hele familie. Mijn oma die alleen woont is er ook bij. Ik maak een tekening of ik knutsel iets voor haar.’
Jouw antwoord:
Hoe lijkt het Feline
Wat voor kleur
om met zoveel
paprika gaat in de
verschillende partijen
sterrensoep?
in de Tweede Kamer
(PAGINA 8)
te formeren? (PAGINA 1)
Denny zag in het eerste proefje de suiker
Met welke taalles
goed in het water. Het
heeft Maarten het
water was niet …?
vooral heel moeilijk?
(PAGINA 9)
(PAGINA 3) Wie maakt graag
De letters in de gele balk vormen het antwoord. Mail dit antwoord, samen met je voornaam, leeftijd en het telefoonnummer van je ouder(s) of verzorger(s), naar:
HET ANTWOORD VAN DE PUZZEL VAN NOVEMBER IS TWEEDEHANDS.
ANTWOORD@JONG0318.NL
DE WINNAAR IS EVI (10)!
We verloten de prijs onder de goede inzendingen. Alleen de winnaar krijgt bericht.
Wil je nog meer puzzelen? Kijk dan eens op PUZZELCORNER.NL voor meer leuke puzzels!
Naar wat voor een plek
grapjes om het ge-
kunnen de kinderen de
zellig te maken tij-
kerstbomen brengen?
dens de feestdagen?
(PAGINA 4)
(PAGINA 10)
Wat is een voorbeeld
Wie vindt het lastig
van categorie 1
om haren op het
vuurwerk?
popje te maken?
(PAGINA 4)
(PAGINA 11)
Wat is het beroep
Bij welke gymnastiek-
van Wesley?
vereniging kun je met
(PAGINA 5)
een rhönrad turnen? (PAGINA 12)
Wat voor surprise maakt Avan? (PAGINA 6) Hoe heet de moeder van Elynn? (PAGINA 7)
DECEMBER 2O23
RENSWOUDE – De Bibliotheek in Renswoude heeft elke woensdag een voorleesmiddag. Kinderen kunnen 1 keer in de maand na het voorlezen samen knutselen. Het was druk tijdens de knutselmiddag op woensdag 29 november. Tycho (7) was er voor het eerst bij. Mirthe (6) en Jill (6) waren ook naar de bibliotheek gekomen om te knutselen. TEKST: JOLINDA VAN ALFEN
De knutselspullen liggen op twee grote tafels. De kinderen maken een popje van stokjes en touw. Marie-José van de bibliotheek legt uit hoe je een popje kunt maken. Ze heeft een voorbeeld in haar handen. Marie-José legt de eerste stap uit. ‘Je pakt de stokjes en doet daar touw om’, zegt ze.
Marie José helpt de kinderen om een popje te maken tijdens de knutselmiddag. FOTO'S: GOVERT GOVERS
Tycho heeft ook nog tijd om te kleuren. Gekleurde popjes Marie Jose laat precies zien hoe het popje armen en benen krijgt. De kinderen doen dit na. Ze kiezen zelf een kleur touw. Jill vertelt: ‘Ik heb rood en wit gekozen. Dat vind ik mooi. Ik hou van alle kleuren van de regenboog. Ik zou nog wel meer gekleurde popjes willen maken.’
Voorbeeldpopjes Marie-José van de bibliotheek laat zien hoe het popje haren krijgt. Ze laat ook zien hoe je een gezichtje tekent. De kinderen doen het na. Ze lopen heen weer tussen de tafels. De kinderen pakken touw en stiften. Marie-José helpt de kinderen. De voorbeeldpopjes liggen op de tafel. Er zijn ook moeders die de kinderen helpen.
Mirthe en Jill laten trots hun gekleurde popjes zien.
Xam (6) maakt ook een popje. Xam is het broertje van Tycho.
Met een beetje hulp Jill is al bijna klaar. ‘Ik vind het popjes maken leuk. Het is een klein beetje moeilijk. Mama heeft mij geholpen’, zegt Jill. Mirthe is nog druk bezig. ‘Ik heb nog nooit zo’n popje gemaakt. Ik vind het lastig om haren te maken op het popje. Mama helpt mij’, zegt Mirthe.
Knutselen leuker dan lezen Tycho heeft zijn popje bijna af. Hij vertelt: ’Ik vind het touwtje strak om de stokjes doen moeilijk. Mama helpt mij. Ik heb zelf het gezichtje getekend. Ik wist meteen hoe ik dat wilde doen. Ik vind knutselen leuker dan lezen.’
DECEMBER 2O23
Het lichaam van Quembo moet hard werken om het rhönrad te laten spiralen.
Juf Saskia helpt Ires met haar oefening. Ires leert het spiralen stap voor stap zelf te doen.
FOTO’S: GERT-JAN BORST
EDE – Je kunt bij turnen verschillende turntoestellen gebruiken. Bekende toestellen zijn de evenwichtsbalk en de ringen. Het rhönrad is minder bekend. Quembo (9), Suze (8), Mirte (10), Isabel (9) en Ires (12) turnen met een rhönrad bij gymnastiekvereniging DOK in Ede. Zij vertellen over hun sport. TEKST: MARISSA DIEPEVEEN Quembo: ‘Een rhönrad is een metalen toestel die bestaat uit 2 witte hoepels. De hoepels zitten aan elkaar met verschillende gekleurde stangen ertussen. Er zitten handgrepen in om je aan vast te houden. Er zitten 2 plankjes in om je voeten op te zetten. Je stuurt het rhönrad met je lichaam net zoals op een schommel.’
Springen met een rhönrad Isabel: ‘Je kunt behalve rollen ook springen op en over een rhönrad. We oefenen dit tijdens onze lessen. Je moet bij het springen goed opletten dat de handvaten naar de juiste plek gerold zijn zodra je wilt springen. Je komt anders verkeerd uit.’
Je eigen rhönrad ‘Je gaat in het rhönrad staan om ermee te rollen. Je kunt je voeten vastmaken met de bandjes bij de voetenplankjes. Je kunt niet goed in het rhönrad staan als je te klein of te groot bent. Je gebruikt daarom altijd een rhönrad die past bij je eigen lengte’, vertelt Suze.
Spiralen in een rhönrad ‘Ik maak wat vaart met het rhönrad. Ik wip met mijn benen naar voren en naar achteren op de hoepels. Ik houd mij goed vast en leun naar voren. Ik hang nu in het rhönrad op 1 van de 2 hoepels. Juf Saskia houdt het rhönrad nog vast. Ik kan het rustig leren’, zegt Ires.
Rollen in een rechte lijn Mirte: ‘Je beweegt het rhönrad met je lichaam. Je kunt bijvoorbeeld los in het rhönrad gaan staan en je gewicht op een gekleurde stang links van je zetten. Het rhönrad rolt dan naar links. Je begint met oefeningen om te leren hoe je het rhönrad in een rechte lijn laat rollen.’
Een beetje spannend soms Ires: ‘Ik vind het leuk om spannende dingen te doen. Ik voel altijd mijn spieren na de les. Ik vind dat niet erg.’ ‘Ik vind het leuk dat je met het rhönrad over de kop kunt gaan’, zegt Suze. Mirte: ‘Ik word nooit misselijk van het draaien. Ongelukjes zoals je vinger onder het rad kunnen wel gebeuren.’
RHÖNRAD SPREEK JE UIT ALS RUNRAT.
Quembo is al een stap verder. Hij leert spiralen met zijn handen los.
Isabel en Mirte laten zien dat je ook samen kunt turnen met 1 rhönrad.
Isabel en Mirte laten zien dat je ook samen kunt turnen met 1 rhönrad.
Suze leert eerst via een oefening met de kast en een dikke mat om over het rhönrad te springen.