Jong0318, dé kinderkrant van Ede, Renswoude en Veenendaal, december 2022

6 8 12

De leerlingen doen met Azra een quiz over vuurwerk.

VEENENDAAL – De leerlingen van groep 7 en 8 van basisschool WereldKidz Achtbaan kregen op 29 november een gastles over vuurwerk en veiligheid. Azra van bureau HALT gaf de les. Bella (11): ‘We leerden welk vuurwerk je af mag steken en wanneer. We leerden dat het heel belangrijk is om veilig vuurwerk te kopen in Nederland.’

TEKST: MARISSA DIEPEVEEN

‘Categorie 1 is licht vuurwerk zoals knalerwtjes en sterretjes. Categorie 2 is iets zwaarder vuurwerk zoals fonteinen en grondbloemen’, legt Azra uit. Alice (11): ‘Categorie 1 mag je het hele jaar afsteken. Categorie 2 mag je alleen afsteken vanaf 18.00 uur op 31 december tot 02.00 uur op 1 januari.’ Bella: ‘Categorie 3 en 4 zijn professioneel vuurwerk. Ze zijn verboden om zelf af te steken.’

Veilig afsteken van vuurwerk Alice: ‘Raak het aangestoken vuurwerk nooit aan met je handen of voeten.’ Floor (10): ‘Wij gebruiken thuis een lange aansteeklont. Het is een touw dat heel langzaam opbrandt. Je steekt op een veilige plek het vuurwerk aan met de aansteeklont. Je loopt daarna snel weg van het vuurwerk. Een aansteeklont is veiliger. Je hebt geen vlam zoals bij een aansteker.’

Risico’s van vuurwerk

Faiz (11): ‘Je moet zorgen dat het vuurwerk recht omhoog gaat. Het is gevaarlijk als vuurwerk de verkeerde kant op gaat. Je mag vuurwerk ook nooit naar anderen gooien. Je moet vuurwerk echt niet mengen of op een andere manier aanpassen. Er kan een krachtige explosie ontstaan. Mensen kunnen gewond raken. Auto’s of huizen kunnen in de brand vliegen.’

Illegaal vuurwerk

Kevin (11): ‘Ik kreeg van een onbekend nummer een bericht. Iemand vroeg of ik nitraat wilde kopen. Ik heb het nummer gelijk geblokkeerd. Het is vast illegaal vuurwerk. Illegaal vuurwerk is in Nederland niet gecontroleerd op veiligheid. De kans dat je gewond raakt is groter als je illegaal vuurwerk afsteekt.’

Je vindt op de verpakking van vuurwerk wat de categorie van het vuurwerk is. Scan de QR-code en lees nog meer tips voor een veilide jaarwis seling in de infographic van HALT. Bureau HALT helpt bij het voorkomen en bestraffen van jeugdcrimi naliteit.

Vuurwerk veilig opruimen

Floor: ‘Je moet goed opletten als je het vuurwerk opruimt. Raak het afval van vuurwerk niet aan met je handen of voeten. Vuurwerk dat niet goed is aangestoken kan alsnog ontploffen. Veeg het afval bij elkaar met een bezem. Doe water op de berg afval. Je kunt het daarna veilig weggooien of naar de milieustraat brengen.’

De leerlingen van groep 7 & 8 met Azra van bureau HALT. FOTO’S: GOVERT GOVERS

In de Tweede Kamer

Museum of Humanity Muffins bakken Dier van de maand

MILIEUSTRAAT

Azra is met de klas in gesprek over de risico’s van vuurwerk.

2 slangen komen elkaar tegen in het moeras. De ene slang zegt tegen de andere slang: ‘Ik hoop dat ik niet giftig ben.’ Vraagt de andere slang: ‘Waarom?’ Zegt die ene: ‘Omdat ik net op mijn tong heb gebeten! Kiran (9)

Een boogschutter komt thuis en zegt tegen zijn vrouw: 'Ik heb je gemist!' Saar (12)

Jantje loopt met een vriendje over straat en vertelt: ‘Mijn broer is van een ladder van 10 meter gevallen.’ ‘Dan zal hij wel zwaargewond in het ziekenhuis liggen’, zegt het vriendje. ‘Nee hoor’, antwoordt Jantje. ‘Hij had maar 1 meter geklommen!’

Giovanni (11)

Een haan staat met de ene poot in België en met de andere in Nederland. In welk land legt hij zijn ei?

Nergens, hanen leggen geen eieren.

Floortje (11)

Wanneer leefde de oudste persoon ter wereld?

Tussen zijn geboorte en zijn dood.

Simon (12)

Waarom heeft Koningin Maxima een oranje telefoon? Sarah (11)

Om mee te bellen.

Jami: ‘Sommige mensen denken bij epilepsie aan iemand die op de grond valt. Die persoon maakt vaak schokkende bewegingen met zijn armen en benen. Ik heb absence epilepsie. Ik ben dan een paar seconden buiten bewustzijn. Het lijkt alsof ik aan het staren ben. De aanvallen duren kort. De aanvallen vallen soms niet eens op.’

Onderzoeken in het ziekenhuis ‘Ik heb epilepsie sinds mijn vijfde jaar. Mijn moeder zag mij soms staren. Ze kreeg het gevoel dat dit niet juist was. Er kwamen onderzoeken. Ik kreeg plakkertjes op mijn hoofd. De plakkertjes meten de hersenactiviteit. Ik moest hersenoefeningen doen zoals naar lichtflitsjes kijken. Ik kreeg ook een MRI-scan. De onderzoeken gaven aan dat ik absence epilepsie heb’, zegt Jami.

Medicijnen innemen

Jami: ‘Ik kan mijn epilepsie goed onderdrukken met medicijnen. Ik slik elke ochtend 1 pil. Ik slik elke avond 2 pillen. Ik vind het niet erg om pillen te slikken. Het slikken gaat gemakkelijk. Ik kreeg vroeger medicijnen in een siroop. De siroop rook naar benzine. De siroop smaakte echt vies.’

Tony’s Chocolonely aanval

‘Ik heb 2 maanden geleden voor het eerst een grote aanval gehad. Ik ben op de grond gevallen. Mijn lichaam was aan het schokken. Zo’n aanval heet een tonischclonische aanval. Ik noem het voor de grap een Tony’s Chocolonely aanval. Dat klinkt bijna hetzelfde. Mijn ouders hebben de ambulance gebeld. Alles is gelukkig goed gekomen’, zegt Jami.

Zo normaal mogelijk leven ‘Ik heb het soms niet door dat ik een aanval heb. Ik leef daarom zo normaal mogelijk. Ik voetbal. Ik ga naar school. Ik doe dingen die andere kinderen ook doen. Ik ben ’s avonds soms bang dat ik een Tony’s Chocolonely aanval krijg. Ik probeer er niet aan te denken. Een aanval komt altijd als een verrassing’, zegt Jami.

Een diploma dat onder andere laat zien dat je eerste hulp kunt verlenen in een noodsituatie.

STABIELE ZIJLIGGING

Een techniek uit de eerste hulpverlening die je gebruikt als iemand bewusteloos is. Je zorgt ervoor dat de persoon niet kan stikken.

In de klas vertellen Jami: ‘Ik vind het fijn als anderen weten dat ik epilepsie heb. Ik heb samen met mijn meester Henk een plan bedacht om het aan de klas te vertellen. Ik vond het spannend om te vertellen. Mijn klasgenoten weten nu wat ze moeten doen als ik een aanval heb. De meester heeft een BHV-diploma.’

Helpen tijdens een grote aanval ‘Maak ruimte om mij heen. Leg iets zachts onder mijn hoofd. Stop niks in mijn mond. Kijk op de klok hoelang een aanval duurt. Leg mij in een stabiele zijligging zodra het schokken over is. Duurt de aanval langer dan 3 tot 5 minuten? Pak de noodmedicatie uit mijn tas. Spray 1x in elk neusgat. Bel bij twijfel altijd 112’, vertelt Jami.

VEENENDAAL – Jami (10) heeft epilepsie. ‘Epilepsie is alsof er een kortsluiting in je hersenen is. Hersencellen geven de hele dag elektrische seintjes aan elkaar door. Dat gaat soms mis. Je hersencellen sturen dan verkeerde seintjes naar je lichaam. Je lichaam weet niet meer wat het moet doen. Dat kan een epileptische aanval zijn’, legt Jami uit.

TEKST EN FOTO’S: SAMANTHA FERKRANUS

Meester Henk heeft Jami geholpen om in de klas over zijn epilepsie te vertellen.

Jami houdt van lezen. Hij zit vaak in de leeshoek van de klas.

Jami speelt graag voetbal. Jami gaat ook naar school. Hij leert graag.

MRI-SCAN

Beelden maken van een deel van de binnenkant van je lichaam. Bijvoorbeeld van je hersenen.

BHV-DIPLOMA

Iris: ‘We verwar men eerst de oven voor op 180°C.’

‘We doen de eieren samen met de zonnebloemolie en kokosbloem stroop in een kom. We kloppen deze 3 ingrediënten met een mixer in 5 minuten luchtig’, zegt Julia.

‘We was sen de appels en schillen ze daarna voorzichtig’, zegt Julia.

Iris: ‘We snijden de appels in stukjes.’

VEENENDAAL – Een muffin wordt vaak gemaakt met suiker en bloem. Julia (7) en Iris (8) maken muffins met speltmeel, yoghurt en kokosbloesemstroop. Deze ingrediënten zijn gezonder dan normale suiker en bloem. In deze muffins zitten stukjes appel. Je kunt de muffins ook met ander fruit maken.

‘We hebben nu 200 gram Griekse yoghurt nodig’, zegt Julia. Iris: ‘We roeren de Griekse yoghurt met een lepel rustig door het eimeng sel.’

Iris: ‘We roeren de appelstukjes door het beslag.’ ‘We verdelen daarna het beslag over 12 muffinvorm pjes. De muffinvormpjes zitten in een muffinbakvorm’, zegt Julia.

Yoghurt muffins

Iris: ‘We voegen het speltmeel, de bakpoeder en de kaneelpoeder aan het mengsel van yoghurt en ei toe.’

‘We mengen alles met een mixer tot een glad beslag’, zegt Julia.

Julia: ‘We zetten de muffinbak vorm in de oven.’ ‘We moeten over 20 minuten de muffins weer uit de oven halen. De muffins zijn dan gaar’, zegt Iris.

TEKST EN FOTO'S: SAMANTHA FERKRANUS

EDE – Het recreatiebad van zwembad De Peppel wordt elke vrijdagavond omgetoverd tot een disco. De gewone lampen in de ruimte van het recreatiebad zijn tijdens het discozwemmen uit. De gekleurde discoverlichting staat aan. Een DJ draait muziek. De glijbanen zijn tijdens het discozwemmen ook open. Kinderen zijn tijdens het discozwemmen volop aan het zwemmen, spetteren en dansen.

TEKST: SAMANTHA FERKRANUS

Discozwemmen is speciaal voor kinderen van 5 tot en met 13 jaar. Je moet minimaal zwemdiploma A hebben om mee te kunnen doen. Het discozwemmen begint om 19.00 uur. Je kunt tot 22.00 uur discozwemmen. Sam (10), Alessia (9) en Chiara (9) gingen op 25 november naar het discozwemmen.

Veilig zwemmen

Alessia: ‘Ik vind het leuk dat je in het zwembad kunt discozwemmen. Ik houd namelijk ook van dansen. Ik vind het soms erg druk in het zwembad. Ik vind het vooral druk bij de trechterglijbaan. De badmeesters en badjuffen houden alles gelukkig goed in de gaten. Ik voel me hierdoor veilig.’

Eigen

muziek aanvragen

‘Ik vier vandaag mijn kinderfeestje in het zwembad. Ik ben nu voor de tweede keer bij het discozwemmen. Ik vind het tof dat er muziek wordt gedraaid. Je mag ook zelf muzieknummers bij de DJ aanvragen. Ik heb laatst het nummer ‘Leven’ van zangeres Maan aangevraagd’, zegt Sam. Samen spelen ‘Je kunt naast het discozwemmen ook spelletjes met andere kinderen spelen. Je kunt bijvoorbeeld samen een wedstrijdje zwemmen. Je kunt samen met de bal overgooien. Je kunt ook op de matten spelen die in het water liggen. Het lijkt mij leuk als er een keer een schuimparty wordt georganiseerd tijdens het discozwemmen’, zegt Chiara.

Wil je ook jouw verjaardagsfeest in De Peppel vieren? Of wil je ook een keer discozwemmen? Kijk dan op www.zwembadede.nl.

Sportservice

Sportservice De Vallei maakt sport en beweging bereikbaar voor iedereen. Voor meer informatie en activiteiten zie www.sportservicedevallei.nl

VEENENDAAL Michael (11) speelt al ruim een jaar volleybal bij volleybalvereniging VCV. ‘Ik wilde een keer proberen te volleyballen. Ik heb mij toen aangemeld voor een proefles. Ik speelde tijdens de proefles gelijk mee met een wedstrijd. Ik vond dat erg leuk om mee te maken’, vertelt Michael.

TEKST: SAMANTHA FERKRANUS

Michael: ‘Ik train 2 keer per week. Ik train op maandagen en woensdagen. Mijn favoriete oefening is het onderhands serveren. Ik vind het leuk om dan keihard de bal weg te slaan. Ik luister goed naar mijn trainer. Ik kan veel leren door te luisteren. Ik kan door te luisteren beter worden in volleyballen.’

Leren van volleybal ‘Ik leer door het volleyballen hoe ik moet samenwerken. Ik leer ook om snel te reageren op het vangen van een bal. Je reflexen worden sneller. Volleybal is een snelle sport. Je leert ook hoe je moet duiken naar de grond toe. De volleybal mag de grond namelijk niet raken’, zegt Michael.

Kinderen en clubs leren kennen Michael: ‘Je leert op de vereniging andere kinderen kennen. Ik heb thuiswedstrijden en uitwedstrijden. Ik vind de uitwedstrijden leuker dan de thuiswedstrijden. Je komt dan andere kinderen tegen die buiten Veenendaal wonen. Je ziet bij uitwedstrijden ook hoe het bij andere volleybalclubs

Wedstrijden spelen

‘Het allerleukste van volleyballen vind ik het spelen van wedstrijden. Mijn volleybalteam speelt tijdens wedstrijden tegen andere teams uit de regio. We worden vaak derde. Ik heb al heel veel vaantjes gekregen. Het zou mooi zijn om nog een keer een echte trofee te winnen’, zegt Michael.

‘Wil jij ook graag sporten of iets aan cultuur doen, maar is er bij jou thuis te weinig geld? Ik kan jou helpen.

Ik ben 1 van de intermediairs van het Jeugdfonds Sport & Cultuur. Het Jeugdfonds betaalt voor jou de lessen en spullen als dat nodig is. Zoek jij een intermediair om je hiermee te helpen? Dit zijn vaak leerkrachten, jeugdhulpverleners of buurtsportcoaches die werken met kinderen. Vraag er eens naar bij je juf of meester bijvoorbeeld.’

Michael poseert met een volleybal voor het volleybalnet.

Michael kijkt goed hoe hij de bal het beste kan raken.

Michael oefent het onderhands serveren.

De Vallei

Chiara, Sam en Alessia vinden het discozwemmen erg leuk.

FOTO’S: GERT-JAN BORST

Er wordt gezwommen en gedanst tijdens het discozwemmen.

FOTO: SPORTSERVICE DE VALLEI

René Derksen, directeur basisschool Aan de Basis.

VRAGEN STELLEN IN DE TWEEDE KAMER

EDE – Groep 7 van de Veldhuizerschool in Ede was op 22 november op bezoek in de Tweede Kamer. Eva (10): ‘We kregen eerst een les over de regels in de Tweede Kamer. Je hoort bijvoorbeeld nette woorden te gebruiken.’ Groep 7 mocht daarna tijdens het Kindervragenuur een vraag stellen aan een minister. De minister beantwoordde de vraag en legde de plannen uit.

TEKST: MARISSA DIEPEVEEN

Juf Emma: ‘Er is ieder jaar rond Prinsjesdag een winactie voor de groepen 7 en 8 van alle basisscholen in Nederland. De opdracht is om een goede vraag te bedenken voor een minister. Wij hebben een vraag ingestuurd voor minister Rob Jetten. Hij is de minister voor Klimaat en Energie. Onze vraag is dit jaar uitgekozen.’

Vragen in de Tweede Kamer ‘Mevrouw Vera Bergkamp is de voorzitter van de Tweede Kamer. De voorzitter bepaalt wie het woord krijgt’, zegt Alexandra (10). Dieke (10): ‘Ik mocht namens de klas onze vraag voorlezen. Ik vond het eerst wel een beetje spannend. Ik bedacht daarna dat de ministers ook maar gewoon mensen zijn. Ze hebben alleen een belangrijke rol.’

De vraag van de klas

Dieke: ‘Wat gaan jullie de komende 4 jaar doen tegen de opwarming van de aarde en de plastic soep, zodat wij als 9 tot 11-jarigen in een schone en prettige wereld kunnen leven, waar het weer betaalbaar is?’

Plannen van de minister Marc (10): ‘De minister vertelde dat ze vervuilende dingen duurder maken of verbieden.’ ‘De minister wil op blikjes statiegeld doen. De blikjes worden ingeleverd voor geld en gerecycled. De blikjes komen niet in de natuur terecht als ze worden ingeleverd’, zegt Jordi (10). Ezra (10): ‘De minister wil mensen helpen om minder energie te verbruiken met zonnepanelen op de daken.’

Maarten (8): ‘We kregen voor het toernooi 2 lessen van een dammeester.’ ‘Ik heb daarna thuis ook nog geoefend met mijn vader’, zegt Ruben (9). Maarten, Ruben, Hylke (8), Jochem (8) en Jaïr (8) van basisschool De Plataan vormden een team voor het toernooi. Ze werden eerste! Ze leggen samen de damregels uit.

BENNEKOM – Basisschoolleerlingen in Bennekom speelden op 9 november een

Bord klaarzetten

Ruben: ‘Zet het bord klaar. Er moet een zwart vak links onderaan. Leg 4 rijen witte damstenen neer aan de ene kant. Leg 4 rijen zwarte damstenen neer aan de overkant. De damstenen staan altijd op de zwarte vakken. De speler met de witte damstenen begint.’

Stenen slaan

Maarten: ‘Een damsteen staat schuin voor een vak van de tegenstander. Is de eerste plek schuin achter de damsteen van de tegenstander vrij? Je moet nu met je eigen damsteen over de damsteen van de tegenstander heen. Dit noem je slaan. Je pakt de geslagen damsteen van het bord.’

Stenen verplaatsen Jaïr: ‘Verplaats 1 damsteen schuin naar voren. Je mag 1 vak schuin naar links of 1 vak schuin naar rechts. Het vak waar je damsteen naartoe gaat moet leeg zijn. Je tegenstander is nu aan de beurt. Let bij elke zet goed op dat de tegenstander je niet kan slaan.’

Meerslag

Jochem: ‘Je mag ook schuin achteruit over de damstenen van de tegenstander heen. Je kunt hierdoor soms meerdere damstenen slaan. Het heet meerslag als je in je beurt meerdere damstenen hebt geslagen. Je moet altijd de slag doen waarbij je de meeste damstenen slaat.’

Dam halen Hylke: ‘Sta je met een damsteen aan het einde van een beurt op een vak aan de overkant? Je mag dan een extra damsteen op deze damsteen zetten. 2 damstenen op elkaar noem je een dam. Je mag een dam in 1 beurt ook 2 of meer vakken schuin verplaatsen.’

Einde van het spel ‘Het spel is klaar als alle damstenen van 1 speler op zijn. Je tegenstander kan opgeven als hij geen zetten meer kan doen’, legt Hylke uit. Ruben: ‘Je hebt gelijkspel als beide spelers nog 1 damsteen hebben. Dit noem je remise.’

schooldamtoernooi.

TEKST EN FOTO'S : MARISSA DIEPEVEEN

Kinderen kunnen helpen ‘Ik vind het goed dat de minister al verschillende oplossingen aan het proberen is’, zegt Thijs (11). Marcus (10): ‘De minister vond onze vraag goed. Hij legde uit dat we zelf ook kunnen helpen door bijvoorbeeld korter te douchen. Het helpt als je een trui aantrekt als je het koud hebt. De verwarming hoeft dan minder vaak aan.’

Dieke leest de vraag voor bij het spreekgestoelte. FOTO’S: EIGEN BEELD

De leerlingen, meester Bastiaan en juf Emma in de Tweede Kamer met daarachter 4 ministers, de voorzitter en minister-president Mark Rutte.

TWEEDE KAMER

De mensen in de Tweede Kamer stellen vragen aan de ministers. De mensen in de Tweede Kamer nemen daarna belangrijke beslissingen voor Nederland.

Het volledige Kindervragenuur is gefilmd. Alle vragen, antwoorden en tips kun je bekijken op www.tweedekamer.nl/zo-werkt-de-kamer/kindervragenuur-2022.

VEENENDAAL - Florien (11), Anne (9), Eva (7), Femke (8) en Evelijn (8) hebben in november een zangworkshop gevolgd in De Cultuurfabriek in Veenendaal. Miriam en Jaïra van ReZonanZ in Veenendaal gaven de workshop. Zij legden de kinderen uit dat je een liedje zingt met je stem, met woorden, met je gezicht en je lichaam.

TEKST: MARISSA DIEPEVEEN

Miriam: ‘Onze leerlingen van ReZonanZ spelen op 17 december in een musical. We oefenen tijdens de workshop een paar liedjes uit deze musical. De kinderen die de workshop volgen mogen ook meedoen met de musical. Ze mogen tijdens de musical de liedjes meezingen die we tijdens de workshop samen oefenen.’

Eerst alles losschudden ‘We gaan allemaal staan. Je stem klinkt beter als je staat’, zegt Miriam. Florien: ‘We zingen vandaag liedjes. Je kunt niet goed zingen als je stijf bent. We schudden ons daarom eerst even lekker los. Ik kan het aan mijn lichaam voelen als ik stijf ben. Ik vind het losschudden fijn.’

Oefenen met bakpapier

Anne: ‘We krijgen een velletje bakpapier. Ik tuit mijn lippen. Ik doe het bakpapier strak tegen mijn getuite lippen aan. Ik zing een toon. Het bakpapier trilt. De trilling kriebelt aan mijn lippen.’ Eva: ‘We maken verschillende geluiden met het bakpapier. We doen een mug na, een bromvlieg en een raceauto. Ik vind het een grappig gevoel.’

Je oren voor de gek houden ‘We zingen een toon en houden de lippen getuit. We halen het bakpapier weg zodra onze stembanden gewend zijn aan de trilling. Onze stembanden blijven zonder het bakpapier hetzelfde geluid maken. We houden onze oren voor de gek. Je oren bemoeien zich anders teveel met het geluid dat je stem maakt’, legt Miriam uit.

Volume en tonen

Florien: ‘Het volume is waarmee je zingt is belangrijk. Je kunt hiermee je gevoel tonen. Ik praat ook harder als ik boos ben.’ ‘De toon waarop je zingt helpt ook om het gevoel van een liedje duidelijk te maken. We oefenen met korte en lange tonen. We oefenen ook met hoge en lage tonen’, zegt Femke.

Engelse bedelliedjes

Jaïra: ‘We zingen nu een bedelliedje. Jonge kinderen zongen vroeger bedelliedjes op straat voor geld of iets te eten.’ Florien: ‘We zingen in het Engels. Ik begrijp waar de tekst over gaat door de woorden die ik al ken. We leren om met bewegingen aan een publiek te laten zien waar de tekst over gaat.’

Woorden uitbeelden

Femke: ‘We beelden bijvoorbeeld het woord ‘knocker’ uit. Het betekent klopper. We beelden het woord uit door op een deur te kloppen.’

Florien: We beelden ook het woord ‘boots’ uit. Het betekent laarzen. We laten het woord zien door op onze schoenen te tikken.’ Evelijn: ‘Ik begrijp de tekst van het liedje beter door de bewegingen.’

Emoties in een liedje

‘Je kunt ook met emoties laten zien waar een liedje over gaat. Je laat zien dat je verdrietig bent door sip te kijken’, vertelt Femke. Evelijn: ‘We oefenen in een kring. Iemand speelt de emotie boos in het klein. De volgende speelt de emotie iets bozer. We gaan de hele kring rond. De laatste speelt echt heel boos.’

Je gezicht en je lichaam Evelijn: ‘Ik gebruik mijn wenkbrauwen. Ik doe ze helemaal naar beneden als ik een boos gezicht laat zien. Ik laat een grote glimlach zien als ik speel dat ik blij ben. Ik kan met mijn armen over elkaar gaan staan of met mijn voeten stampen. Je gezicht en je lichaam doen dus ook mee.'

Eva: ‘We zingen in een ballon.’ Anne: ‘Ik voel de trilling door het geluid van mijn stembanden in de ballon.’

Florien, Evelijn en Femke zingen een Engels bedelliedje.

Anne en Eva beelden het Engelse woord ‘boots’ uit.

Florien, Evelijn en Femke oefenen met het bakpapier. FOTO’S: SAMANTHA FERKRANUS

RENSWOUDE – Het is belangrijk om al op jonge leeftijd te leren hoe je verstandig omgaat met geld. De kans is dan kleiner dat je later in de financiële problemen komt. Het geld dat je hebt moet je ook veilig bewaren. Je wilt vast niet dat het wordt gestolen. Het is slim om goed na te denken over hoe je jouw geld veilig bewaart.

TEKST EN FOTO: MARISSA DIEPEVEEN

Omgaan met geld

Je pincode delen of geheim houden?

Je kunt jouw geld op een rekening bij een bank zetten. Je krijgt voor de veiligheid een pincode bij je rekening. Je kunt alleen aan het geld komen met de pincode. Je kunt de pincode delen of geheim houden. Je ouders willen jou waarschijnlijk helpen met je bankrekening. Anderen willen mogelijk jouw geld stelen. Denk dus heel goed na voordat je de pincode deelt!

LISA (8):

‘Ik zou mijn pincode niet met een goede vriendin of andere mensen delen. Ik vind het niet fijn dat ze mijn bankrekening dan leeg kunnen halen. Ze kopen misschien duur speelgoed met mijn geld. Mijn ouders mogen mijn pincode wel weten. Ik weet dat mijn ouders er goed mee omgaan.’

REKENSOM

Menno (10) zijn ouders storten elke week €2,25 euro op zijn nieuwe bankrekening. Menno rekent na 15 weken uit hoeveel geld er op zijn rekening staat. Zijn vriendje Bas (10) helpt hem met rekenen. Bas vraagt of Menno zijn pincode wil delen. Bas is tenslotte een goede vriend die Menno helpt. Menno vindt het een lastige keuze. Hoeveel geld staat er op de bankrekening van Menno? Hoeveel geld is hij dus kwijt als dit wordt gestolen?

Rekenboekje

EDE – Annelie (8) en Laurien (11) hebben thuis 2 konijnen. Ze verzorgen de konijnen samen met hun vader. Annelie en Laurien knuffelen graag met hun konijnen. Annelie: ‘Nijn is een mannetje. Roos is een vrouwtje. Konijnen kunnen veel babykonijntjes maken. De dierenarts heeft ervoor gezorgd dat Nijn en Roos niet kunnen paren.’

TEKST: MARISSA DIEPEVEEN

Annelie: ‘Nijn is het bruine konijn. Nijn is al 8 jaar oud. Hij is blind. Nijn was er al voordat ik geboren werd.’ ‘We hebben een paar jaar later Roos gekocht. Roos is ongeveer 4 jaar oud. Roos is zwart. Roos heeft een bruine buik’, zegt Laurien.

Een buitenverblijf

Laurien: ‘Konijnen maken troep. Wij hebben Nijn en Roos daarom buiten in een hok. We zorgen voor schaduw als het heel zonnig is. We leggen soms een fles met ijs in het hok. We zetten een plaat voor het hok als het hard regent. Er zit een ren aan het hok. Ze kunnen door de ren niet in de tuin graven.’

Hok schoonmaken en wassen Annelie: ‘Papa maakt het hok schoon. Hij veegt met een stoffer en blik alle poepjes weg. Hij legt stro in het hok. Nijn en Roos kunnen op het stro lekker liggen.’ ‘Nijn en Roos wassen zichzelf. Ik vind het leuk als ze de tenen van hun achterpoten spreiden bij het wassen’, vertelt Laurien.

Borstelen, eten en knagen

notitie boekje

‘We borstelen Nijn en Roos 1 keer per week. We geven iedere dag brokjes te eten. We geven ook wortels. Nijn en Roos eten groen zoals paardenbloemblad en bloemkoolblad. Konijnen knagen graag. We leggen daarom takken in het hok. Ze knagen niet aan het hok als ze takken hebben’, legt Laurien uit. Knuffelen en spelen Annelie: ‘We knuffelen graag met Nijn en Roos. We zetten Nijn en Roos op de tuintafel met een handdoek eronder. We leren Nijn en Roos om op de handdoek te blijven. Nijn gaat steeds van de handdoek af. Roos gaat dan achter Nijn aan.’ Laurien: ‘Ze hebben een balletje en dennenappels om samen mee te spelen.’

Ik zou:

Bereken hier jouw antwoord

Wat zou jij doen?

Zou jij jouw pincode delen met vrienden of liever geheim houden?

Annelie met Nijn op schoot.

Annelie en Laurien samen met Roos en Nijn. FOTO’S: GERT-JAN BORST

Laurien met Roos op de tuintafel.

Het waterschap haalt ongeveer 1 keer in de 10 tot 15 jaar bagger uit sloten en vijvers. Bagger is een soort modder. Zand, plantenresten en afval vormen bagger op de bodem van sloten en vijvers. Sloten en vijvers worden elk jaar ondieper door de bagger.

Het waterschap maakt met een baggerboot voldoende ruimte voor het water en voor bijvoorbeeld vissen.

Het waterschap zorgt met gemalen voor een goede waterstand. Een gemaal verplaatst water van een hoog naar een laag niveau of andersom. Een gemaal voert water af naar de rivieren als er in een gebied teveel water is. Een gemaal voert water weer aan als er in een gebied te weinig water is. Het doorspoelen van het water maakt het water ook gezonder.

Het waterschap maait de watergangen zoals kanalen, beken en sloten. Het water in de watergangen kan goed blijven stromen door de bodems en oevers te maaien. De kans op wateroverlast of watertekort wordt kleiner door het maaien. Het waterschap maait tijdens het groeiseizoen van juni tot en met november. Het waterschap houdt ook rekening met de natuur.

Het waterschap regelt met stuwen de hoogte van het water in sloten en beken. De stuw kan omlaag als er teveel water in een gebied is. Het water stroomt dan sneller weg. De stuw kan omhoog als er minder water in de sloten en beken is. Het water wordt door de stuw vastgehouden in een gebied. Het gebied wordt door het vasthouden van water niet te droog.

Het waterschap heeft verschillende rioolwaterzuiveringsinstallaties. De zuiveringsinstallaties maken het rioolwater schoon. Het rioolwater bestaat uit regenwater en afvalwater. Afvalwater is het water dat je wegspoelt door bijvoorbeeld de wc, de douche of de gootsteen. Het waterschap laat het schone water weer terugstromen in de natuur.

Het waterschap zorgt voor sterke dijken. Dijken beschermen ons tegen het water. De Grebbedijk ligt tussen Wageningen en Rhenen. De Grebbedijk beschermt de Gelderse Vallei tegen het water in de Nederrijn. De Gelderse Vallei is een groot gebied waarin ook Ede, Renswoude en Veenendaal liggen. Het waterschap controleert en repareert de dijken continu.

Het waterschap zorgt voor schoon en voldoende water en veilige dijken. Het waterschap doet dit op verschillende manieren. Kijk goed naar de foto’s. Lees daarna de teksten goed door. Welke tekst hoort bij welke foto? Trek een lijn van de stip bij de foto naar de stip van de tekst die erbij hoort.

Er zijn 21 waterschappen in Nederland. Waterschap Vallei en Veluwe is verantwoordelijk voor het water in Ede, Renswoude, Veenendaal. Er werken veel mensen bij Waterschap Vallei en Veluwe. Zij werken allemaal aan schoon water, voldoende water en veilige dijken.

Wil jij het waterschap helpen? Kijk dan op: www.vallei-veluwe.nl/wat-kan-ik-doen. 1: d, 2:a, 3:b, 4:f, 5:e, 6:c

TEKST:

MARISSA DIEPEVEEN / FOTO'S: WATERSCHAP VALLEI EN VELUWE

RENSWOUDE –

Het jaar 2023 begint over een paar weken. Het is een moment waarop mensen terug denken aan gebeurtennissen in het afgelopen jaar. Het is ook een moment om na te denken over het nieuwe jaar. Wij vroegen een paar kinderen: ‘Wat is jouw wens voor 2023?’

‘Mijn wens is dat de trekkertrek in Renswoude door mag gaan. Dat is een evenement met tractoren. Ik vind de trekkertrek erg leuk. Het mag misschien niet doorgaan door de problemen met stikstof. De tractoren zorgen voor stikstof. Minder stikstof is beter voor het milieu.’

‘Mijn wens is dat Rusland ook geen problemen heeft met geld. Rusland hoeft geen ruzie te maken als het goed met het land gaat. Ik vind dat Poetin niet zulke goede beslissingen maakt. De mensen in Rusland hebben daar ook last van. Ik vind het belangrijk dat de mensen in Rusland het weer goed hebben.’

Wat is jouw wens voor

‘Mijn wens voor 2023 is dat de Crazy Cross op Koningsdag door kan gaan. Ik wil weer cros sen met mijn quad. Het gaat niet door als er opnieuw proble men door corona zijn. Ik hoop dat de corona wegblijft. Ik wens ook dat rijke landen de arme landen meer steunen.’

‘Mijn wens voor 2023 is dat het goed gaat met de boeren in Nederland. Veel boeren hebben het moeilijk door de problemen met stikstof. Dat vind ik vervelend voor de boeren. Ik wens voor mezelf dat ik op paardrijles mag. Mijn moeder zegt dat het erg duur is.’

‘Mijn wens voor 2023 is dat de oorlog in Oekraïne stopt. Alles is nu heel duur in Nederland. Ik vind het ook heel erg voor de mensen uit Oekraïne. Sommige Oekraïense kinderen moeten hun huis uit of hun vader achterlaten. Dat vind ik heel zielig.’

‘Mijn wens is dat de Nederlandse regering beter aan de boeren denkt. De dieren van de boeren zorgen met hun poep en plas voor stikstof in de lucht. Er zijn meer dingen die stikstof veroorzaken. De regering en de boeren kunnen beter samenwer ken aan de problemen. Niemand wil protesterende boeren.’

2023?

In welke taal zingen de kinderen een bedelliedje?

Wat is een voorbeeld van categorie 1 vuurwerk? (PAGINA 1)

Wat bedacht Jami met meester Henk? (PAGINA 3)

Welk fruit doen Julia en Iris in de yoghurtmuffins? (PAGINA 4)

Wie wil er wel eens een schuimparty tijdens het discozwemmen? (PAGINA 5)

Wat vindt Michael leuker dan de thuiswedstrijden van volleybal? (PAGINA 5)

De letters in de gele balk vormen het antwoord. Mail dit antwoord, samen met je voornaam, leeftijd en het telefoonnummer van je ouder(s) of verzorger(s), naar ANTWOORD@JONG0318.NL

We verloten de prijs onder de goede inzendingen. Alleen de winnaar krijgt bericht.

IS REINIER (11) !

Wil je nog meer puzzelen? Kijk dan eens op PUZZELCORNER.NL voor meer leuke puzzels!

Wie mocht de vraag voorlezen van groep 7 van de Veldhuizerschool? (PAGINA 6)

Je speelt dammen met witte en zwarte … . (PAGINA 6)

(PAGINA 7)

Hoeveel jaar oud is Roos? (PAGINA 8)

Waarmee zorgt het waterschap voor een goede waterstand? (PAGINA 9)

Wie wenst dat ze op paardrijles mag in 2023?

(PAGINA 10)

Wat was de Bernard van Kreelpoort vroeger?

(PAGINA 11)

Hoe vond Sybren de coronatijd?

(PAGINA 12)

Dit is de Bernard van Kreelpoort in Veenendaal. Hier stond ooit een herenhuis met een voortuin. Het herenhuis werd in 1906 door de architect Bernardus van Kreel gebouwd. Het herenhuis werd tot 1969 bewoond. Het herenhuis werd vanaf 1973 als winkel gebruikt. De benedenverdieping is in die tijd gesloopt. De bovenverdieping is op een constructie van staal gezet. Het gebouw is later de toegangspoort tot het nieuwe deel van het centrum geworden.

Dit is de westhal van de oude Enka-fabriek in Ede. De Enka-fabriek was vroeger de grootste fabriekshal van Nederland. De westhal van de fabriek werd in 1928 gebouwd. De arbeiders maakten hier kunstgaren. De fabriek sloot in 2002 haar deuren. Op een groot deel van het fabrieksterrein zijn inmiddels huizen gebouwd. De westhal en een paar andere delen van de oude fabriek zijn bewaard gebleven. In de westhal zit tegenwoordig de winkel en testbaan van De Fietser.

TEKST: MARISSA DIEPEVEEN / FOTO: GOVERT GOVERS

VEENENDAAL – Er is sinds 17 november een tijdelijke expositie van het Museum of Humanity te bewonderen aan de Markt 8 in Veenendaal. Het gebouw is van voren en van binnen bekleed met portretfoto’s en verhalen van 150 verschillende Veenendalers. Hosanna (11) en Sybren (12) staan ook op de foto. Veerkracht is het thema van de expositie.

Fotograaf Ruben: ‘Ieder mens is een meesterwerk. Mensen kennen soms moeilijke tijden zoals de coronatijd. Veerkracht helpt ons om ook in moeilijke tijden schoonheid te blijven zien. Mensen kunnen elkaar weer zien na de lockdowns. De expositie van Museum of Humanity nodigt je uit om eens wat langer naar de ander te kijken. Mensen ontmoeten elkaar en delen verhalen bij de expositie.’

Hosanna: ‘Ik liep in september met mijn moeder door het centrum van Veenendaal. Er stond een zwarte studiotent. Mijn moeder legde uit dat er een fotograaf was. De fotograaf maakte portretfoto’s van Veenendalers. Mijn moeder ging eerst op de foto. Een medewerker vroeg of ik ook op de foto wilde. Ik vond het wel leuk om ook op de foto te gaan.’

Hosanna: ‘Ik ga nog bij de expositie kijken. Er staan meer dan 100 mensen op de foto. Ik vind het leuk dat ik daar 1 van ben. Ik ben benieuwd hoe iedereen eruit ziet. Ik ga goed naar de details op de foto’s kijken. Ik vind het interessant om naar mensen te kijken. Je kunt aan iemands gezicht zien hoe hij of zij zich voelt.’

‘Corona maakte voor mij geen groot verschil in mijn leven. Ik ging voor corona al heel weinig naar school of ergens anders heen. Ik wilde wel naar school of ergens anders heen. Mijn lichaam protesteerde. Ik kreeg erge buikpijn als ik ergens was. Ik heb inmiddels therapie gehad. Het gaat nu veel beter. Ik kan weer afspreken en naar school’, legt Hosanna uit.

Sybren: ‘Ik kwam met mijn ouders langs de zwarte studiotent. Ik wist dat een fotograaf foto’s maakte van voorbijgangers. Hij wilde laten zien hoe mensen de coronatijd zijn doorgekomen. Mijn vader stelde voor om op de foto te gaan. Ik heb er even over nagedacht. Ik ben de tent ingestapt. De fotograaf legde uit wat hij ging doen. Hij vertelde ook over het project.’

‘Ik vond de coronatijd heftig. Er waren veel besmettingen. Ik vond de lockdowns heel vervelend. Ik wilde naar school en mijn vrienden. Ik vind het belangrijk om positief naar een vervelende situatie te kijken. Ik had mijn schoolwerk snel af. Ik leerde de meester om Teams te gebruiken. Ik leerde koken en over de politiek. Je kunt altijd het beste van iets maken’, zegt Sybren.

Sybren: ‘Ik ben bij de expositie geweest. Iedereen staat op de foto met dezelfde zwarte achtergrond. Iedereen kijkt op dezelfde manier. Je ziet daardoor de verschillen en de overeenkomsten tussen mensen. Ik heb goed gekeken. Je ziet meer als je de tijd neemt. Er zijn ook filmpjes en verhalen. Bezoekers zien dat ze niet alleen zijn met hun ervaringen. Ik vind dat goed.’

VEERKRACHT

De kracht die je hebt om te herstellen na stress of tegenslag.

TEKST: MARISSA DIEPEVEEN

Ben je benieuwd naar de expositie? Je kunt deze nog bekijken op 10 en 17 december van 11.00 tot 17.00 uur. Markt 8 in Veenendaal

FOTO: MUSEUM OF HUMANITY