FEBRUARI 2020
4 Tirzhano (10) is zelfverzekerder
7
9
Graan malen in de molen
11
Basma en Amir zitten op taekwondo
Een schilderij van een superheld
Mariska en Franshainy in overleg met wethouder Said Kasmi op zijn werkkamer. FOTO'S: ARJEN JAN STADA CENTRUM – Honderden leerlingen waren op 23 januari voor één dag de baas van een bedrijf tijdens het JINC-project ‘Baas van Morgen’. Mariska (11) en Franshainy (11) van basisschool De Kubus hielpen voor één dag wethouder Said Kasmi. Mariska: ‘Said Kasmi is wethouder in Rotterdam. Hij gaat over de onderwerpen onderwijs, cultuur en toerisme in de stad.’ TEKST: SUZANNE HUIG
‘Iedere stad in Nederland heeft een burgemeester en wethouders. Zij zorgen ervoor dat alles in een stad goed gaat. De burgemeester zorgt er samen met de wethouders ook voor dat er nieuwe plannen komen die de stad nog beter maken’, legt wethouder Said Kasmi uit.
Vergaderen en problemen oplossen
Mariska: ‘De wethouder heeft iedere week vergaderingen over de nieuwe plannen voor de stad. Hij bezoekt ook vaak scholen om te zien hoe het daar gaat. Het lijkt mij leuk om wethouder te zijn omdat je als wethouder heel veel mensen ontmoet. Wethouder Said Kasmi praat bijvoorbeeld met veel leraren, leerlingen en schooldirecteuren.’ Franshainy: ‘De wethouder moet grote problemen oplossen, zoals het lerarentekort in de stad.’
De juiste school kiezen
Wethouder Said Kasmi: ‘Ik vind goed onderwijs heel belangrijk. Alle Rotterdamse kinderen moeten dezelfde kansen krijgen op
goed onderwijs. De kans is kleiner dat leerlingen zonder diploma een school verlaten als ze de juiste school kiezen. Hoe vinden jullie dat ik ervoor kan zorgen dat leerlingen een school vinden die bij hen past?’
Proeflessen volgen
Mariska: ‘Ik denk dat het belangrijk is dat leerlingen hun talenten ontdekken. Ze kunnen dan een opleiding en school kiezen die goed past bij waar ze goed in zijn. Ze kunnen hun talenten ontdekken door proeflessen te volgen op verschillende scholen.’ ‘U kunt basisscholen verplichten om onder schooltijd proeflessen op middelbare scholen te volgen met leerlingen. De leerlingen kunnen dan ontdekken wat bij hen past’, zegt Franshainy.
FEBRUARI 2020
Gisteren en Pudding krijgen straf van hun
moeder. Ze moeten de hele dag op zolder blijven. Gisteren en Pudding moeten heel
nodig naar de wc. Ze poepen uit het raam.
Een meneer belt bij moeder aan en vertelt:
‘Er hebben 2 jongens uit het raam gepoept.’ De moeder vraagt: ‘Bedoelt u Pudding?’ De meneer zegt: ‘Nee, ik bedoel poep.’
B U U
R
T
C O N
T A C
T
N N O S N
S
P O
R
N
E
O
T
P
J
E N
E
T
H
E M
E
A
E
E
T
C G A
T
E
L
G
T T
K R A N E
T L
L
I
E
E
I
K
E
I
ACTIE
PARK
E
BASISSCHOOL
REGELS
BARBECUE
U S N
R A S
De meneer zegt: ‘Nee, ik bedoel vandaag.’
N O U
K S R N A
P A R K
Safae (9)
W U W
I
E
L
S B
B W
B U S
B A R B
E
C U
E
I
BUURTKRANT
W A N
D
E
L
I
N G R U
J
KATTEN
B
U U
R
T
G
E
V O E
L
K
B U U
R
T
H U
S N R
T
De moeder vraagt: ‘Bedoelt u Gisteren?’
Jantje zit aan tafel. Hij drinkt een glas melk. Hij laat daarna een boer. Moeder zegt: ‘Jantje wat doe je nou?’ Jantje antwoordt: ‘Dat is de melkboer!’ Hailey (10)
N K
S
I
C
BUREN
BUURTEN
BUURTGEVOEL BUURTHUIS CONTACT
PLEK
SAMEN
SPORTEN STEUN
WANDELING WIJK
WINKELS WONEN
OPPAS
ANTWOORD (VIER WOORDEN):
REGELS: DE WOORDEN VIND JE HORIZONTAAL, VERTICAAL EN DIAGONAAL. JE MAG LETTERS
MEERDERE KEREN GEBRUIKEN. ALS JE DE OVERGEBLEVEN LETTERS IN DE JUISTE VOLGORDE
ZET, KRIJG JE HET ANTWOORD. MAIL DIT ANTWOORD SAMEN MET JE VOORNAAM, LEEFTIJD
Een koe en een duif staan in de wei. De duif zegt: ‘Roekoe.’ De koe zegt: ‘Roeduif.’ Aaron (10)
EN HET TELEFOONNUMMER VAN JE OUDER(S) OF VERZORGER(S) (ZODAT WE CONTACT MET JE KUNNEN OPNEMEN ALS JE HEBT GEWONNEN) NAAR ANTWOORD@JONG010.NL. ALLEEN DE
WINNAAR KRIJGT BERICHT.
HET ANTWOORD VAN DE WOORDZOEKER VAN JANUARI IS: ELFSTEDENTOCHT. DE WINNAAR IS PIETER (9). GEFELICITEERD!
PUZZELCORNER.NL
Een man komt op maandag op kantoor.
Hij gaat niet op zijn stoel zitten. Waarom? Omdat het weekend erop zit. Fem (9)
heeft pijn. Wat is het?
Een AU-gurk. Caitlyn (9)
Hoe heet iemand
die op de woestijn loopt?
Een zandloper.
Het is eten en het
Siënna (9)
Zoek de boterhammen in de kinderkrant! Kun jij ze allemaal vinden? Vul hier het aantal in:
OPRICHTER: ANGELIQUE VAN TILBURG
JONG010 - FEBRUARI 2020 JAARGANG 10 - EDITIE 6 OPLAGE: 38.000 KRANTEN
HOOFDREDACTEUR: SUZANNE HUIG FOTOGRAFEN: PETER SNATERSE, ARJEN JAN STADA VORMGEVING: MARCEL VAN DEN ASSEM REDACTIEMEDEWERKER: SASJA HOF AAN DEZE EDITIE WERKTEN MEE: PUZZELCORNER, RICHARD VAN DER VEN
HEB JIJ EEN TIP VOOR JONG010? REDACTIE@JONG010.NL
FEBRUARI 2020
‘Ik praat met mijn klasgenoten weleens over hoe je met mensen en de aarde om moet gaan. Ik denk dat veel problemen in de wereld ontstaan doordat mensen niet goed met elkaar omgaan. Ik denk dat er minder problemen zijn als kinderen goed met elkaar om leren gaan.’
ROTTERDAM – Burgemeester Ahmed Aboutaleb hoort graag van de Rotterdammers wat zij van de stad vinden. Ook naar de mening en ervaring van basisschoolleerlingen is hij benieuwd. Wat vind jij van burgerschapsonderwijs? TEKST EN FOTO’S: SUZANNE HUIG ‘Het is belangrijk dat leerlingen op school hun best doen en hun talenten ontwikkelen. Je krijgt daarom vakken zoals rekenen, taal, tekenen en gym. Ik vind het ook belangrijk dat kinderen opgroeien tot goede burgers die hun best doen voor de stad. Scholen geven daarom ook burgerschapsonderwijs. Je leert bij burgerschapsonderwijs over regels en hoe je fijn met anderen omgaat. Ook onderwerpen zoals discriminatie komen aan bod tijdens de lessen. Wat vind jij van burgerschapsonderwijs? En krijg jij weleens zo’n les?’
DWANDLEY (9) Ahmed Aboutaleb. FOTO: GEMEENTE ROTTERDAM / MARC NOLTE
‘Ik krijg op school les in sociale vaardigheden. Ik leer tijdens die lessen bijvoorbeeld om voor mezelf op te komen en anderen te vergeven. Ik heb tijdens de lessen ook geleerd dat iedereen een eigen mening mag hebben. Ik vind het belangrijk om les te krijgen in sociale vaardigheden. Ik denk dat het mij in de toekomst helpt om een fijn leven te hebben.’
Daniël (9) ‘Ik leer op school wat kinderrechten zijn. Ik weet daardoor wat ik wel en niet mag en waar ik recht op heb. Het lijkt mij fijn om op school ook te leren wat volwassenen wel en niet mogen. Ik denk dat ik me later goed kan gedragen als ik nu alvast weet wat wel en niet mag.’
‘Ik zie op straat en op school vaak kinderen gemeen tegen elkaar doen. Ze schelden elkaar uit en behandelen elkaar respectloos. Ik vind het belangrijk dat iedereen op school leert om goed met mensen en de omgeving om te gaan. Ik denk dat het op straat dan gezelliger wordt.’
‘Ik krijg geen les in burgerschap. Ik vind het ook niet nodig om daar op school tijd aan te besteden. Ik leer van mijn ouders hoe ik met mensen om moet gaan. Mijn ouders zijn mijn voorbeeld. Ik wil de dingen doen zoals zij ze doen.’
KHALIL (9) Wat vind jij van burgerschapsonderwijs?
LEKISHA (10) ‘Ik leer op school hoe ik rekening met anderen kan houden en hoe ik mensen met respect behandel. Ik vind het belangrijk om die dingen te leren. Ik denk dat ik daardoor later minder snel in de problemen kom. Ik vind dat op alle scholen burgerschapsonderwijs gegeven moet worden.’
FARENCIO (10)
JEK (10)
Naam:
‘Ik leer op school met anderen samen te werken en aardig te zijn. Ik vind het goed dat ik die dingen leer. Het is daardoor gezellig in de klas. Ik vind daarom dat alle kinderen moeten leren goed met anderen om te gaan.’
LUNA (11)
‘Ik krijg op school speciale lessen waarbij ik leer problemen op te lossen en goede beslissingen te nemen. Ik leer bijvoorbeeld naar een ander te luisteren, een ander te helpen en niemand buiten te sluiten.’
LINO (11)
‘Ik leer op school hoe ik met mensen en mijn buurt moet omgaan. Ik leer bijvoorbeeld met kinderen samen te spelen op straat. En ik leer rommel op te ruimen. Ik ben blij dat ik die dingen leer. Ik voel me daardoor fijner op straat.’
SAMUEL (13)
FEBRUARI 2020
ROTTERDAM – Iedereen is weleens bang. Bijvoorbeeld als je een toets moet maken, een spreekbeurt moet houden of iets voor de eerste keer doet. Het is belangrijk dat je soms angst voelt. Je lichaam geeft daarmee aan dat je moet opletten. Je angst gaat als het goed is vanzelf weer over. Sommige leerlingen vinden iets snel spannend. Hun angst gaat niet over. Ze voelen zich onzeker en durven dingen niet door hun angst. De cursus ‘Leer te durven’ kan deze leerlingen helpen. TEKST: SUZANNE HUIG
‘Leer te durven’ is een cursus voor leerlingen die graag meer willen durven en zich zelfverzekerder willen voelen. Het is een groepstraining van 8 bijeenkomsten. De deelnemers leren hoe ze om kunnen gaan met spannende of lastige situaties. Ze leren ook omgaan met angstige, boze of verdrietige gevoelens. Tirzhano (10) volgde de cursus.
Wil je de cursus volgen? Je kunt je aanmelden via 088 357 17 00 of via preventie@indigorijnmond.nl
CHARLOIS – Tirzhano: ‘Ik voelde me heel erg onzeker. Ik was voor veel dingen bang. Ik was bijvoorbeeld bang om toetsen te maken of een spreekbeurt te houden. Ik was bang dat ik niets goed kon doen. Ik was ook bang om alleen ergens naartoe te lopen. Ik was dan bang dat ik iemand tegen zou komen die gemeen tegen mij zou doen.’ TEKST: SUZANNE HUIG ‘Ik deed op school alsof ik niet bestond. Ik zorgde ervoor dat ik zo min mogelijk opviel. Ik zat heel stil en zei bijna niets in de klas. Ik kreeg daardoor niet zo vaak de beurt om een vraag te beantwoorden. Ik vond dat fijn. Ik was bang dat ik uitgelachen zou worden door klasgenoten als ik een vraag verkeerd zou beantwoorden’, vertelt Tirzhano.
Niet meer alleen
‘Ik had het idee dat ik de enige in mijn klas was die bang was. Ik zag klasgenoten plezier maken met elkaar. Ik wilde niet meer voor alles bang zijn. Ik ben daarom naar de cursus gegaan. Ik ontmoette bij de cursus kinderen die ook bang en onzeker waren. Dat gaf mij een fijn gevoel. Ik voelde me niet meer alleen’, legt Tirzhano uit.
Tirzhano en zijn zus Alexsandra. FOTO’S: PETER SNATERSE
Mezelf laten ontspannen
‘Ik voelde altijd een vervelend gevoel in mijn buik als ik ergens bang voor was. Ik heb geleerd om dat gevoel te negeren en om mezelf te laten ontspannen. Ik ontspan door heel rustig in te ademen en daarna rustig uit te ademen. Ik zeg dan tegen mezelf: ‘Ben niet bang. Je kan het.’ Ik voel me daarna zelfverzekerder’, vertelt Tirzhano.
Iedereen maakt fouten
‘Ik heb tijdens de cursus ook geleerd dat het niet erg is om een fout te maken. Iedereen maakt weleens fouten. Ik durf nu op school mijn vinger op te steken als mijn juf iets vraagt. Ik durf in de klas te laten zien dat ik er ben. Ik durf toetsen te maken en boekbesprekingen te houden. Ik schaam me niet meer als ik een fout maak’, zegt Tirzhano.
Tirzhano: ‘Ik voel me nu zelfverzekerder.’
Steun van familie
Tirzhano: ‘Ik praatte met niemand over mijn angsten. Ik heb bij de cursus geleerd om hulp te vragen. Ik heb aan mijn zus Alexsandra (12), mijn moeder en mijn tante gevraagd of ze met mij willen praten als ik bang ben of iets lastig vind. Ik weet nu dat ik altijd bij mijn zus, mijn moeder en mijn tante terechtkan als er iets is. Dat vind ik heel fijn. Mijn zus zegt vaak tegen mij: ‘Twijfel niet aan jezelf. Doe je best, dat is genoeg.’ Haar woorden steunen mij.’
FEBRUARI 2020
EEN WATERHOOFD Ongeveer 1 op de 500 kinderen wordt geboren met een waterhoofd. Bij een waterhoofd zit er te veel water in de holtes van de hersenen. Je lichaam pompt per dag ongeveer een halve liter vocht naar je hersenen. Het vocht geeft zuurstof en voedingsstoffen aan je hersenen. Het vocht zorgt er ook voor dat je hersenen niet tegen je schedel komen. Een gezond lichaam voert het hersenvocht weer af. Als het hersenvocht niet weg kan, hoopt het op in de hersenkamers. De druk in de hersenen wordt daardoor hoog. De hersenen duwen dan tegen de schedel. Dat zorgt ervoor dat de hersenen kunnen beschadigen.
ROTTERDAM – Anais (11): ‘Ik heb een waterhoofd. Dat betekent dat er te veel hersenvocht in mijn hoofd zit. Het vocht in mijn hoofd zorgt ervoor dat mijn hoofd wat groter is dan normaal. Ik kan daar niets aan doen. Ik ben daarmee geboren. Het hoort bij mij.’ TEKST EN FOTO’S: SUZANNE HUIG ‘Het hersenvocht in mijn hoofd zorgt ervoor dat mijn hersenen minder ruimte hebben. Mijn hersenen hebben te weinig ruimte als er te veel hersenvocht in mijn hoofd blijft zitten. De druk in mijn hoofd wordt heel hoog als mijn hersenen te weinig ruimte hebben. Ik heb daardoor soms last van hoofdpijn. Ik voel me heel ziek als de druk in mijn hoofd te groot is. Ik voel me dan moe en misselijk’, vertelt Anais.
Storing in mijn hersenen
‘Ik heb epilepsie gekregen doordat ik een waterhoofd heb. Ik heb bijna iedere dag kleine epileptische aanvallen. Ik heb dan een soort storing in mijn hersenen. Ik ben dan ineens een paar seconden in een soort slaap. Ik schrik daarna weer wakker. Ik ga dan gewoon weer verder met wat ik aan het doen was’, vertelt Anais.
Een drain
‘Ik heb een drain in mijn hoofd. Een drain is een slangetje dat vanaf mijn hoofd, onderhuids achter mijn oor, naar mijn buik gaat. De drain meet de druk in mijn hoofd. De druk mag niet te hoog worden. Dat is gevaarlijk. Het slangetje zorgt ervoor dat het te veel aan hersenvocht naar mijn buik gaat als de druk in mijn hoofd te hoog wordt. Mijn buik neemt het vocht op. Ik voel daar niets van’, legt Anais uit. ‘Ik kan mijn drain verbergen onder mijn haar. Daardoor ziet bijna niemand hem. Dat vind ik fijn.’
ONDERHUIDS
Onder de huid.
Controles en medicijnen
Anais: ‘Ik moet één keer per jaar naar de dokter. De dokter controleert dan of mijn drain nog goed werkt. Ik word in het ziekenhuis opgenomen als mijn drain niet goed werkt. Ik neem iedere ochtend en avond medicijnen in. De medicijnen zorgen ervoor dat mijn hersenen een beetje rustig blijven. Ik heb daardoor minder vaak epileptische aanvallen.’
Fijne school
‘Ik zit op de speciaal onderwijsschool Recon openluchtschool. Dat is een school voor kinderen die ziek zijn of een beperking hebben. Niemand op deze school wordt gepest of anders behandeld omdat hij of zij er anders uitziet. Iedereen is aardig tegen elkaar. Ik vind het daarom een heel fijne school’, zegt Anais.
Fonds Kind en Handicap helpt kinderen en jongeren met een handicap of chronische ziekte. Een handicap is een beperking waardoor je sommige dingen niet zo goed kunt. Een chronische ziekte is een ziekte die minimaal 3 maanden duurt, steeds terugkomt of niet genezen kan worden. De organisatie geeft bijvoorbeeld geld om onderzoek te doen, voorlichting te geven of hulpmiddelen te kopen.
FEBRUARI 2020
CENTRUM – De Rotterdamse haven is één van de grootste havens ter wereld. Met het project Port Rangers kunnen basisschoolleerlingen van alles leren over de haven. Leerlingen van groep 6 van de Juliana van Stolbergschool bezochten op 17 januari de zeehavenpolitie. TEKST: SUZANNE HUIG Dirk-Jan is agent bij de zeehavenpolitie. ‘De zeehavenpolitie zorgt voor de veiligheid in de Rotterdamse haven. Er varen iedere dag 5 grote boten en 6 kleine boten van de zeehavenpolitie door de haven. Er rijden in de haven iedere dag ook 2 politiewagens rond’, vertelt Dirk-Jan.
Agent Dirk-Jan met Hidaya, Kayleigh, Amnah, Manal, Melani, Noah en Michael. FOTO’S: ARJEN JAN STADA
Melden bij de politie
‘De zeehavenpolitie houdt alle schepen en plezierboten die Rotterdam binnenkomen of verlaten in de gaten’, zegt Kayleigh (9). ‘Zeelieden die van buiten Europa komen, moeten zich bij de zeehavenpolitie melden. Ze moeten vertellen waar ze vandaan komen, op welk schip ze verblijven en hoe lang ze in Rotterdam blijven’, legt Dirk-Jan uit. Melani (9): ‘Ik vind het goed dat de haven goed in de gaten wordt gehouden. De politie voorkomt op die manier dat er gevaarlijke producten of mensen Rotterdam in komen.’
Camera’s helpen agenten
‘In de haven hangen camera’s. De camera’s helpen agenten om te zien of er ergens iets geks gebeurt’, zegt Manal (9). Dirk-Jan: ‘We kunnen via de camera’s bijvoorbeeld zien dat ergens gestolen of verboden goederen in een zeecontainer worden gestopt. We gaan dan gelijk naar de zeecontainer toe.’ Hidaya (9): ‘De zeehavenpolitie vaart met een speedboot achter een containerschip aan als het wegvaart met bijvoorbeeld gestolen goederen.’ Amnah (9): ‘In de haven worden binnenkort 1.000 extra camera’s opgehangen. De zeehavenpolitie kan dan nog beter in de gaten houden wat er allemaal in de haven gebeurt.’ ZEELIEDEN
Mensen die voor hun beroep op zee varen.
GENERATION
DISCOVER
FEBRUARI 2020
Dina: ‘Ik ben verliefd op iemand uit mijn klas. Ik ben bang dat hij niet verliefd is op mij. Ik weet niet goed wat ik moet doen.’
Hallo Dina, Het is meestal heel leuk om verliefd te zijn. Je voelt je blij als je verliefd bent en krijgt fijne kriebels in je buik. Maar het kan soms ook een beetje eng zijn om verliefd te zijn op iemand. Het kan bijvoorbeeld eng zijn als je niet zeker weet of de persoon die jij leuk vindt hetzelfde voelt voor jou.
Praten over je verliefdheid
Je kunt er eens over nadenken of je aan je klasgenoot wilt vertellen dat je verliefd op hem bent. Misschien wil je het helemaal niet aan hem vertellen. Misschien wil je gewoon zelf genieten van je verliefdheid. Dat is prima. Soms is het fijn om met iemand over je gevoel te praten. Je kunt er bijvoorbeeld met je beste vriend of vriendin of je ouders over praten. Praat erover met iemand die je vertrouwt.
ILLUSTRATIE: COPAL EN CONSORTEN
ROTTERDAM – Marieke van het Centrum voor Jeugd en Gezin reageert iedere maand in Jong010 op een vraag of probleem van een leerling of klas. Ze beantwoordt deze maand de vraag van Dina (9). TEKST: SUZANNE HUIG
Marieke beantwoordt ingestuurde brieven. FOTO: PETER SNATERSE Heb jij een vraag aan Marieke of zit je ergens mee? Stuur een mail naar REDACTIE@JONG010.NL of stuur een brief naar Jong010, Overschieseweg 10G, 3044 EE Rotterdam.
Is hij ook verliefd op jou?
Je kunt ook beslissen om aan je klasgenoot te vertellen dat je verliefd op hem bent. Het is heel fijn als hij ook verliefd is op jou. Jullie krijgen dan misschien wel verkering. Het kan ook zo zijn dat hij niet verliefd is op jou. Je kunt er niet voor zorgen dat hij verliefd op je wordt. Hij voelt het wel of hij voelt het niet. Misschien voel je je verdrietig als hij niet verliefd is op jou. Dat is logisch. Dat verdrietige gevoel gaat na een tijdje weer over. DIT ARTIKEL IS GEMAAKT IN SAMENWERKING MET
Groetjes, Marieke
CHARLOIS – Basisschoolleerlingen die eisvrij hebben, bezoeken bedrijven en organisaties. Leerlingen uit groep 6 van de Nelson Mandelaschool bezochten op 6 januari molen De Zandweg. Molenaar Leen gaf de leerlingen een rondleiding door de molen. De leerlingen mochten zelf handmatig graan malen. TEKST: SUZANNE HUIG ‘Deze molen is ongeveer 300 jaar oud. De molen wordt gebruikt om graan te vermalen tot meel’, vertelt molenaar Leen. Sakir (9): ‘Ik ben voor het eerst in een molen. Ik wist niet dat de molen een taak had. Ik vind het leuk dat ik nu zie dat de molen gebruikt wordt om graan te malen.’ Chanoa (9): ‘We ervaren hoe een dag van een molenaar eruitziet.’
Kracht van de wind
‘De molen werkt op de kracht van de wind. Ik maal met de molen vanaf windkracht 5 tot windkracht 8’, vertelt Leen. ‘De wind zorgt ervoor dat de wieken van de molen gaan draaien. In de molen zit een as. De as zorgt ervoor dat alle tandwielen in de molen gaan draaien als de wieken draaien. De molen kan daardoor malen’, legt Nesrine (9) uit. Sumeyye (9): ‘De molenaar houdt in de gaten of de molen goed werkt.’
HANDMATIG
Met de hand. Niet met een machine of computer.
Molenaar Leen laat het graan zien.
FOTO’S: PETER SNATERSE
Van graan tot meel
‘Ik krijg zakken met graankorrels van boeren. Ik hijs die zakken naar boven. Ik gooi het graan boven in een trechter. Het graan valt vanuit de trechter in een gat. Het wordt daar tussen 2 stenen fijn gemalen tot meel. Deze molen kan in een uur ongeveer 100 kilo graan malen’, vertelt molenaar Leen. ‘Het meel gaat de zakken weer in. Het meel kan worden gezeefd tot bloem. Bloem wordt gebruikt om bijvoorbeeld brood, koekjes of pannenkoeken te maken’, zegt Efe (9). Basisschoolleerlingen kunnen eisvrij krijgen onder en na schooltijd. Lijkt het jouw school ook leuk om leerlingen eisvrij te geven? Kijk op WWW.EISVRIJ.NL voor meer informatie. Eisvrij is onderdeel van Humankind.
FEBRUARI 2020
NOORD – De leerlingen van groep 5B van basisschool Park16Hoven bezochten op woensdag 5 februari Diergaarde Blijdorp. De leerlingen volgden de les ‘Ra ra, wat zie je?’. Lerares Mary van Diergaarde Blijdorp leerde de leerlingen hoe dieren zich camoufleren. TEKST: SUZANNE HUIG ‘Dieren zorgen vaak dat ze bijna niet opvallen. Ze doen alsof ze een stukje van de omgeving zijn. Je noemt dat camoufleren’, legt Mary uit. Max (9): ‘Dieren camoufleren zich om zich te verdedigen tegen gevaar of om onopvallend een prooi aan te vallen.’
Een schutkleur
‘Dieren kunnen zich op meerdere manieren camoufleren. Ze kunnen bijvoorbeeld een schutkleur hebben. Een schutkleur is een kleur die niet opvalt in een omgeving. Rupsen hebben bijvoorbeeld dezelfde kleur als de blaadjes waarop ze zitten’, zegt Tom (9). Mary: ‘Een hert, konijn en leeuw hebben ook een schutkleur. Ze hebben heel het jaar door dezelfde kleur.’
Veranderen van kleur
‘Sommige dieren leven in een gebied dat van kleur verandert. Een bos is in de zomer bijvoorbeeld groen. In de herfst en winter, als alle bladeren van de bomen zijn gevallen, is de kleur van een bos bruin’, zegt Jazzy (8). Mary: ‘De omgevingskleur van een dier kan ook veranderen doordat het dier verplaatst. Sommige dieren moeten dus van kleur kunnen veranderen om zich te kunnen camoufleren.’
Jazzy: ‘Giraffen camoufleren zich met hun schutkleur en hun vlekken.’ FOTO’S: ARJEN JAN STADA
De leerlingen bekijken een wandelende tak. De kleur en vorm van de omgeving
Mary laat een dier zien dat verandert van kleur doordat hij zijn vacht verliest.
Snel of langzaam aanpassen
‘Sommige dieren kunnen heel snel van kleur veranderen. Bijvoorbeeld een kameleon’, vertelt Mary. Elif (8): ‘Een platvis kan ook heel snel van kleur veranderen. Platvissen camoufleren zich door zich aan te passen aan de kleur van de ondergrond waar ze zwemmen. Ze worden op een zandbodem zandkleurig gespikkeld. Je ziet ze dan haast niet meer liggen.’ Sophie (8): ‘Sommige dieren veranderen heel langzaam van kleur. Ze veranderen van kleur in ongeveer 6 maanden. Ze gaan in de rui. Dat betekent dat de dieren een nieuwe vacht krijgen en daardoor van kleur veranderen.’
Vlekken, stippen of strepen
‘In een omgeving met verschillende kleuren is het handig als dieren een vacht hebben met strepen, stippen of vlekken. We noemen die camouflage verbrokkeling’, legt Mary uit. Begoña (9): ‘Een giraffe camoufleert zich bijvoorbeeld met zijn vlekken.’ ‘Tijgers en zebra’s camoufleren zich ook met hun patroon’, zegt Noor (8).
‘De beste camouflage is vormgelijkenis. Dieren met vormgelijkenis lijken met hun kleur en hun vorm op hun omgeving. Bijvoorbeeld wandelende takken en wandelende bladeren’, vertelt Mary. Max: ‘Een wandelende tak is een insect dat lijkt op een tak. Een wandelend blad is een insect dat lijkt op een blad. De insecten zien er precies zo uit als de takjes en bladeren waarop ze zitten.’
Een ongevaarlijke wesp
‘Sommige dieren doen alsof ze een ander dier zijn. Je noemt dat mimicry’, zegt Mary. Isabelle (9): ‘Een zweefvlieg heeft zwarte en gele strepen. Hij doet alsof hij een wesp is. Andere dieren denken daardoor dat hij gevaarlijk is. Hij wordt daardoor met rust gelaten door andere dieren.’
FEBRUARI 2020
IJSSELMONDE – Amir (8) en Basma (10) zijn broer en zus. Ze zitten op taekwondo bij Chong Hong. Ze leggen stap voor stap uit hoe je de traptechniek Dolly Chagi uitvoert. Dolly Chagi is Koreaans voor ‘ronde trap’.
Amir: ‘1 van de 2 voert de trap uit. Je brengt eerst je knie omhoog. Je kunt zo je evenwicht bewaren.’ Basma: ‘Je draait daarna je heup naar voren. Je kunt dan kracht zetten en goed richten.’
Basma: ‘Dolly Chagi is de meest gebruikte trap bij taekwondo. Je kunt met deze trap jezelf verdedigen of de ander aanvallen.’ Amir: ‘Je staat met z’n tweeën tegenover elkaar.’
TEKST: ANGELIQUE VAN TILBURG FOTO'S: ARJEN JAN STADA
Basma: ‘Je moet de ander raken met je scheenbeen of met de bovenkant van je voet.’ Amir: ‘Je kunt met een lage trap de ander op zijn of haar buik raken. Het Koreaanse woord voor ‘laag’ is Arae.’
Amir: ‘Je kunt met een hoge trap je tegenstander tegen zijn of haar hoofd trappen. Je moet je heup goed indraaien en lenig zijn om hoog te kunnen trappen. Het Koreaanse woord voor ‘hoog’ is Eolgool.’
Wil jij ook op een sport? Op taekwondo of een andere sport? Kijk dan met je ouder(s), verzorger(s) of leerkracht op HTTPS://JEUGDFONDSSPORTENCULTUUR.NL/FONDSEN/ROTTERDAM
Of vraag of er bij jou op school een contactpersoon is van het Jeugdfonds Sport & Cultuur Rotterdam.
Op zaterdag 4 april worden de NN Kids Runs georganiseerd. Wil jij samen met Angelique en Suzanne van Jong010 2,5 kilometer van het echte parcours van de NN Marathon Rotterdam rennen? Geef je dan nu op! Angelique en Suzanne rennen mee als coach en zullen je aanmoedigen.
Ben jij 10, 11 of 12 jaar oud op 4 april 2020?
Kan een ouder of verzorger je naar de startlocatie brengen en je daar na de wedstrijd ophalen?
Kun en wil je op woensdagmiddag 25 maart 2020 met ons trainen?
Mail dan samen met je ouder(s) of verzorger(s) je naam, leeftijd en verjaardag naar
ANTWOORD@JONG010.NL
Geef je snel op! Er kunnen maximaal
kinderen meedoen.
FEBRUARI 2020
Doe jij weleens iets om energie te besparen? ROTTERDAM – Op vrijdag 7 februari was het ‘Warmetruiendag’. Ruim 291.000 mensen in Nederland zetten de verwarming lager en trokken een warme trui aan. Ze bespaarden daarmee energie en stootten minder CO2 uit. Dat is goed om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Doe jij weleens iets om energie te besparen? TEKST EN FOTO’S: SUZANNE HUIG
‘Ik zet ’s ochtends nooit lampen aan. Ik doe altijd mijn gordijnen open zodat het licht van buiten naar binnen schijnt. Ik douch maximaal 5 minuten. Ik vind het belangrijk om zelf energie te besparen. Het maakt een groot verschil voor de aarde als iedereen iets zuiniger met energie omgaat.’
‘Ik heb thuis bijna altijd een warme trui of een warm pak aan. We hebben bijna nooit de verwarming aan. Ik vind het zonde om de verwarming aan te zetten.’
‘Ik houd rekening met de aarde door iedere week zaadjes te planten bij mij in de wijk. Ik zorg er daardoor voor dat er meer groen komt op aarde. Groen neemt CO2 op en zorgt ervoor dat er meer zuurstof komt op aarde.’
Rayan (11)
Pooja (12)
‘Ik doe zelf nooit iets om energie te besparen. Ik vind het wel heel goed dat andere mensen wel rekening houden met het klimaat. Ik denk er zelf eigenlijk niet zo vaak over na. Ik ga proberen vanaf nu korter en kouder te douchen.’
Djanenie (12)
Shayden (11) Ishita (11)
Shiven (11)
‘Ik bespaar op meerdere manieren energie. Ik zet altijd de lampen uit als ik wegga. Ik zet ’s nachts altijd de verwarming uit. En ik douch maximaal 5 minuten.’
Wat kun jij doen om energie te besparen?
‘De verwarming staat bij mij thuis altijd maximaal op 18 graden. Ik draag thuis een vest zodat ik het niet koud heb. We stoten minder CO2 uit doordat we de verwarming niet zo hoog hebben staan. Ik vind het belangrijk dat mijn familie rekening houdt met het klimaat. Mensen kunnen steeds minder goed leven op aarde als de aarde blijft opwarmen.’
Welk onderwerp komt onder andere aan bod bij burgerschapsonderwijs? PAGINA 3
Dolly Chagi is een Koreaans woord. Wat is het Nederlandse woord ervoor? PAGINA 9
In de cursus ‘Leer te durven’ leren deelnemers hoe ze om kunnen gaan met … of lastige situaties. PAGINA 4
Welk thema heeft het kunstwerk van Loïs? PAGINA 11
Als het hersenvocht niet weg kan, hoopt het op. Waarin gebeurt dat? PAGINA 5 Wie zorgt voor de veiligheid in de Rotterdamse haven? PAGINA 6
Waarin worden vetten, die je niet gelijk gebruikt als energiebron, omgezet? PAGINA 11 De slachtoffers van de Holocaust worden herdacht bij het nieuwe monument. Hoe heet dit monument? PAGINA 12
Waar is eisvrij onderdeel van? PAGINA 7
HET ANTWOORD VAN DE PUZZEL VAN JANUARI IS: KUNSTWERKEN. DE WINNAAR IS TAURIDAS (8). GEFELICITEERD! Wil je nog meer puzzelen? Kijk dan eens op PUZZELCORNER.NL voor meer leuke puzzels!
Hoe heet dat gevoel als je blij bent en kriebels in je buik hebt? PAGINA 7 Hoe noem je een kleur die niet opvalt in een omgeving? PAGINA 8
FEBRUARI 2020
ROTTERDAM – In het Nieuwe Instituut is van 24 februari tot en met 15 maart de tentoonstelling ‘Draai ’t om!’ te zien. De tentoonstelling bestaat uit kunstwerken van leerlingen en leraren uit Rotterdam. Loïs (8) heeft een schilderij gemaakt voor de tentoonstelling. TEKST: SUZANNE HUIG Loïs: ‘Ik vind het heel leuk om kunst te maken omdat ik dan mijn fantasie kan gebruiken. Ik vind het heel bijzonder dat straks iedereen mijn kunstwerk kan bekijken in het museum.’
was toen nog niet geboren. Ik droom vaak dat ik met hem samen ben. Ik heb daardoor het gevoel dat ik hem wel ken. Het voelt alsof Kane mij beschermt. Hij is mijn superheld.’
Bedenken, schetsen en verven
‘Ik maak voor de tentoonstelling een portret van mijn broer. Ik gebruik mijn fantasie. Ik teken Kane hoe hij er in mijn gedachten uitziet. Ik teken hem daarom als superheld. Ik maak de achtergrond blauw. Dat is de lucht’, vertelt Loïs.
‘Ik bedenk als ik een schilderij maak eerst wat ik wil maken en hoe het eruit moet komen te zien. Ik schrijf daarna op wat ik allemaal in het schilderij terug wil zien. Ik schets daarna met potlood de belangrijkste lijnen. Ik ga verven als de schets helemaal naar mijn zin is’, legt Loïs uit.
Een portret van Kane
Loïs haar schilderij is bijna af.
Mijn superheld
Loïs: ‘Het thema voor mijn kunstwerk voor de tentoonstelling is superhelden. Mijn broer, Kane, is overleden toen hij 5 maanden oud was. Zijn hart werkte niet goed. Ik heb hem nooit gekend want ik
Ben je benieuwd naar de kunstwerken van Rotterdamse basisschoolleerlingen en leraren? Bezoek tussen 24 februari en 15 maart het Nieuwe Instituut.
ROTTERDAM – In eten en drinken zitten verschillende stoffen die goed voor je zijn. Deze stoffen helpen je om te groeien, om gezond te blijven of om energie te krijgen. Vetten geven je lichaam energie. Vetten die je niet gelijk gebruikt als energiebron, worden omgezet in lichaamsvet. Lichaamsvet beschermt je organen en beschermt je tegen de kou. Het is ook een energievoorraad. Als je te weinig vetten eet, kun je slap worden. Je kunt dik worden als je te veel vetten eet. Gezonde vetten zitten bijvoorbeeld in vis. Ruby (11) en Beatriz (11) maken kabeljauw met gestoomde groentes. TEKST EN FOTO’S: SUZANNE HUIG
Beatriz: ‘Ik was de paprika en de courgette.’
Ruby: ‘Ik leg de vis in een stoommandje op een pan met kokend water. Ik stoom de vis 5 minuten, dan is hij gaar.’
FOTO’S: PETER SNATERSE
‘Ik snijd de paprika in reepjes’, zegt Beatriz.
Ruby: ‘Ik snijd de courgette in plakjes.’
Beatriz: ‘Ik leg de gesneden groentes in een stoompan. Ik stoom de groentes 6 minuten.’
Kabeljauw met gestoomde groentes.
‘We stomen de vis en groentes. Ik breng daarom in 2 pannen een laagje water aan de kook. Het water kookt als we bubbeltjes in het water zien’, zegt Ruby.
Ruby: ‘We leggen de kabeljauw en groentes op een bord. Ons gerecht is klaar.’
FEBRUARI 2020
ROTTERDAM – In mei 1940 begon de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren mensen niet vrij. Ze leefden in oorlog. In 1944 begon de bevrijding van Nederland. Dat is nu 75 jaar geleden. Rotterdam herdenkt de slachtoffers. De stad viert ook dat we sinds de bevrijding weer in vrijheid leven. Tekst: Suzanne Huig
Burgemeester Aboutaleb en basisschoolleerlingen staan rondom het monument. Ze herdenken met elkaar de slachtoffers van de Holocaust. Foto’s: Arjen Jan Stada
FEIJENOORD – Op maandag 27 januari was het precies 75 jaar geleden dat concentratiekamp Auschwitz werd bevrijd. Burgemeester Aboutaleb, basisschoolleerlingen en honderden anderen herdachten de slachtoffers van de Holocaust daarom bij het nieuwe monument Levenslicht aan de Eva Cohen-Hartogkade. Tekst: Suzanne Huig
Eline, Febe, Ebbe, Rijk, Luca en Diego bij het monument.
‘De Holocaust gebeurde tussen 1933 en 1945, toen de nazi’s van Adolf Hitler in Duitsland aan de macht waren. Hitler liet grote groepen mensen naar kampen brengen. Die kampen werden concentratiekampen of vernietigingskampen genoemd’, vertelt Rijk (11).
Ebbe (11): ‘Mensen werden in die kampen omgebracht. Tijdens de Holocaust zijn ongeveer 104.000 Nederlandse mensen vermoord.’ Vooral Joden, Roma en Sinti werden slachtoffer. Onschuldige slachtoffers herdenken De leerlingen staan rondom het monument. Febe (12): ‘We denken met elkaar aan de onschuldige mensen die zijn vermoord.’ ‘Het monument Levenslicht bestaat uit 104.000 lichtgevende stenen’, zegt Luca (12). ‘Diego (11): ‘Iedere steen staat voor één slachtoffer.’ Eline (11): ‘Ik vind het belangrijk dat we met dit monument de slachtoffers herdenken. We steunen daarmee de mensen die de oorlog hebben overleefd en de nabestaanden van de slachtoffers.’ Ebbe: ‘Ik denk dat er minder snel een nieuwe oorlog komt als we blijven denken aan de slachtoffers.’
FEIJENOORD – Ella (13) en Daniella (12) zijn Joods. Ze lazen tijdens de herdenking op maandag 27 januari allebei een gedicht voor. Daniella: ‘Ik vind het belangrijk om te blijven denken aan wat mijn familie en andere oorlogsslachtoffers hebben meegemaakt.’ Tekst: Suzanne Huig ‘Joodse mensen werden tijdens de oorlog gediscrimineerd. Ze hadden niet dezelfde rechten als andere mensen. Ze leefden in angst voor de Duitsers. Onze familieleden hebben tijdens de oorlog in concentratiekampen en vernietigingskampen gezeten. In die kampen zijn heel veel mensen vermoord. We herdenken vandaag de slachtoffers’, zegt Daniella.
Daniella, burgemeester Aboutaleb en Ella bij de herdenking. De bevrijding Ella: ‘Mijn overgrootvader en zijn broer hebben de oorlog overleefd. Ze hebben in een concentratiekamp moeten werken voor de Duitsers. Ze hebben veel geluk gehad dat ze niet zijn vermoord. De bevrijding 75 jaar geleden heeft hen gered.’ ‘De bevrijding heeft er ook voor gezorgd dat wij nu in vrijheid kunnen leven’, zegt Daniella.
Gedicht van Ella De honderden mensen rondom het monument Levenslicht zijn stil. Ella leest haar gedicht voor: ‘Je hoeft niets te zeggen. Je hoeft niet in woorden te praten met mij. Je hoeft niets in woorden te zeggen. Je hoeft alleen maar je arm om mijn schouders te leggen.’
CONCENTRATIEKAMP
VERNIETIGINGSKAMP
Een vernietigingskamp is een kamp waarin mensen gelijk werden vermoord.
Vind jij het belangrijk om oorlogsslachtoffers te herdenken? Zo ja, op welke manier herdenk jij? Tekst en foto's: Suzanne Huig
Daniella draagt haar gedicht voor. Foto’s: Arjen Jan Stada
LIANNE (10): ‘Ik vind het belangrijk dat de oorlogsslachtoffers niet worden vergeten. Ik bezoek met mijn vader een paar keer per jaar een oorlogsmonument. Ik denk dan samen met hem aan de onschuldige slachtoffers.’
Een concentratiekamp is een kamp waar mensen in werden opgesloten, omdat ze bijvoorbeeld een andere mening hadden of een ander geloof hadden.
SEM (10): ‘Ik vind het belangrijk dat we af en toe denken aan wat er in de oorlog is gebeurd. Ik herdenk de oorlogsslachtoffers door ieder jaar op 4 mei tijdens dodenherdenking 2 minuten stil te zijn.’
Vind jij het belangrijk om oorlogsslachtoffers te herdenken?