De HollandBelgiumBid Door Maartje Stabel
M
et de nederlaag nog vers in het hoofd inspecteert de FIFA in augustus de Nederlandse speelsteden en stadions voor de HollandBelgiumBid 20182022. Er ontstaat een storm van kritiek omtrent fiscale voordelen, gereserveerde rijstroken en verregaande commerciële rechten. De kritiek is niet alleen op de FIFA gericht; Nederland danst gewillig naar de pijpen van de voetbalbond. Hoewel de kritiek al snel genuanceerd – en ontkend – wordt, beginnen andere actoren toch te twijfelen over de wenselijkheid van het organiseren van een WK. Ook de gemeente Amsterdam heeft zijn bezwaren geuit over de rol als speelstad tijdens het toernooi. Het enthousiasme van andere actoren lijkt ook te zijn bekoeld en de vraag rijst of Nederland en België nog wel kans maken op de organisatie van het WK. Volgens de HollandBelgiumBid is de kritiek die geuit is op de organisatie van het WK ongegrond. HollandBelgiumBid organisator Frans van der Grint verklaart dat fiscale voordelen voor de FIFA geen uitzondering zijn.1 Andere ondernemingen die hun activiteiten kortere tijd in Nederland ontplooien genieten deze fiscale voordelen ook. Net als toeristen mogen medewerkers van de FIFA “taxfree” winkelen en hun btw terug vorderen. Ook kan Nederland geen inkomstenbelasting heffen, omdat de inkomsten van de FIFA hoofdzakelijk uit sponsorgeld en tv-rechten bestaan. Contracten worden in Zwitserland gesloten, waar het hoofdkantoor van de FIFA zich bevindt. Er geldt dus geen ander belastingregime voor de FIFA. Van der Grint doet ook andere kritieken af als onzin.
NOS-redacteur Ilan Sluis analyseerde het geheimzinnige Bidbook dat gemaakt werd door de HollandBelgiumBid waarin alle plannen omtrent de WK organisatie zijn opgenomen. Het boekwerk is niet via internet verkrijgbaar, maar kan alleen worden ingezien bij bijvoorbeeld de gemeente Amsterdam. Sluis komt tot de conclusie dat veel van de geuite kritieken ongegrond zijn, hoewel sommige plannen toch opmerkelijk te noemen zijn.2 Zo worden inderdaad rijstroken vrijgehouden om mensen van de FIFA 1 Frans van der Grint in gesprek met Radio 1, 6 augustus 2010, http://www.radio1.nl/contents/18306-ophef-over-bidbookwk-2018. 2 Ilan Sluis, 10 augustus 2010, http://nos.nl/artikel/177541-nederland-slikt-niet-alle-eisen-wk.htm.
30
te vervoeren, hoewel het gaat om enkele spitsstroken waar ook spelersbussen en fans over vervoerd zullen worden. Gezien het fileprobleem in Nederland, zal deze maatregel nodig zijn om de wedstrijd op tijd te kunnen laten beginnen. Ook zullen er strikte marketingregels worden gehanteerd. Binnen een straal van 2 km rond de speelstadia hebben WK sponsoren niet het alleenrecht om reclameborden te exploiteren, maar wordt hen wel eerst de mogelijkheid geboden om hier gebruik van te maken. De Heineken Music Hall hoeft dus niet worden gesloten gedurende het WK, maar een incident zoals in Zuid-Afrika met Bavaria jurkjes kan ertoe leiden dat een gebiedsverbod wordt opgelegd.
‘Nederland is van mening dat het toernooi georganiseerd kan worden binnen bestaande wetgeving’ Toch zit er verschil in wat de FIFA eist en wat Nederland biedt. De FIFA wenst bijvoorbeeld zeggenschap over politieinzet, hoewel dit voor Nederland uit den boze is omdat deze bevoegdheid bij de burgemeesters ligt. Nederland is van mening dat het toernooi georganiseerd kan worden binnen bestaande wetgeving. Het is echter de vraag of er wel voldoende naar de pijpen van de FIFA is gedanst en Nederland en België het toernooi in de toekomst mogen organiseren. Sluis noemt het Bidbook een “smeekbrief”, dus aan de organisatie van de HollandBelgiumBid zal het niet liggen. Er zijn echter andere actoren in het spel die hun twijfels beginnen te uiten. De gemeente Amsterdam maakt zich vooral zorgen om het financiële plaatje. De PvdA is de enige partij die geen bezwaren heeft tegen de organisatie van het WK in de stad.3 3 NOS, 10 augustus 2010, “WK-bid: alle bezwaren op een rij”, http://nos. nl/artikel/183270-wkbid-zonder-garanties-geen-wk.html