1.1.3. Marketingu i marrëdhënieve

Prandaj, sipas Ukaj (2016), brendi duhet të reprezentoj imazhin e kompanisë, personalitetin, karakteristikat dhe kompetencat bazë të kompanisë. Objektivat e brendit mund të arrihen më lehtë nëse arrihet lidhja emocionale me grupin e synuar, nëse bartet mesazhi i qartë, konfirmohet kredibiliteti, motivohet konsumatori, dhe koncentrohet në lojalitetin e konsumatorit.

Ngjashëm me atë që marketingu e ka quajtur vlerë e propozuar për konsumatorin, së fundmi dhe si pasojë e luftës për talentë, departamenti i BNJ5 ka filluar të zhvillojë dhe të përdorë versionin e vet të vlerës së propozuar për konsumatorin për të tërhequr talentët; të quajtur vlerë e propozuar për punëtorin, përmes së cilës reklamohen atributet specifike të kompanisë të cilat mund të paraqiten tërheqëse për punëtorin potencial, me qëllimin e qartë – të premtojë se çka mund të jap (Nagpal, 2012).

Procesi i rekrutimit të fuqisë punëtore është një proces me disa faza, duke filluar nga identifikimi i nevojës për punëtorë, analizimi i pozitës së caktuar, që nënkupton identifikimin e njohurive bazë dhe shkathësive që duhet t’i posedoj kandidati për të kryer detyrat e nevojshme, të dhëna këto që pastaj përkthehen në masa për përzgjedhje të kandidatëve. Përzgjedhja dhe rekrutimi janë të lidhura njëra me tjetrën dhe luajnë rol në procesin e ndikimit te kandidatët e mirkualifkuar për të aplikuar. Më tutje procesi vazhdon me testimin e kandidatëve të përzgjedhur e deri te familjarizimi me kompaninë në të cilën kandidati punësohet (Gatewood, Feild, & Barrick, 2011).

Nga paragrafi paraprak, vërehet se një pjesë e procesit të rekrutimit ka të bëjë me atë se si të ndikohet te kandidatët për të aplikuar. Edhe burimet njerëzore edhe marketingu e kanë qëllimin të ndikojnë te njerëzit. Burimet njerëzore duhet të mësojnë nga marketingu për ndërtimin e brendit të kompanisë, sepse në fund të fundit brendi i kompanisë jeton në besimet e punëtorëve të saj, nga mendimet e tyre dhe nga fjala e gojës që bëjnë ata për kompaninë (Hunsberger, 2017). Fazat e procesit të rekrutimit janë të ndërlidhura dhe ndikojnë në njëra tjetrën. Atributet e vendit të punës janë të lidhura ngushtë me shpalljen për vendin e lirë të punës.

1.1.3. Marketingu i marrëdhënieve

Marketingu i marrëdhënieve zakonisht definohet si çasja për të zhvilluar marrëdhënie afatgjata dhe konsumatorë lojal për të krijuar kështu profit. Ndërkaq sipas Gummeson, marketingu i

5 Burimet njerëzore- në tekstin në vazhdim: BNJ.

marrëdhënieve është interaksioni ndërmjet rrjetave (grupeve) të marrëdhënieve (Gummesson, 2008).

Për marketingun e marrëdhënieve i pari ka folur Leonard L.Berry në vitin 1983. Ai e vuri theksin në rolin që ka marketingu i brendshëm në krijimin e klimës në organizatë, për të përkrahur aktivitetet e jashtme të marketingut (Christopher, Payne, & Ballantyne, 2002). Leonard Berry në librin e tij Zbulimi i shpirtit të shërbimit, thekson se konkurenca nuk bëhet vetëm me çmim. Më saktë ai shprehet: Marrëdhëniet e vërteta me konsumatorin, deri tani, janë kundërsulmi më i mirë i konkurencës me çmime (Berry, 1999).

Por, koncepti i marketingut ka filluar të zgjerohet vetëm kur doli libri i parë i marketingut të marrëdhënieve nga Martin Christopher, Adrian Payne dhe David Ballantyne në vitin 1991 (Baron, Conway, & Warnaby, 2010).

Sipas Christopher et.al (2002) një definicion i gjërë për marketingun e marëdhënieve do të spjegohej përmes asaj që, marketingu i marrëdhënieve:

1. Ka çasjen që thekson marrëdhëniet para transaksioneve, 2. E kupton ekonominë e ruajtjes së konsumatorit, prandaj edhe alokon mjetet e duhura materiale dhe burimet tjera për ruajtjen dhe tërheqjen e konsumatorëve, 3. Thekson rolin e madh që luan marketingu i brendshëm në arritjen e suksesit në marketingun e jashtëm, 4. Zgjeron principet e marketingut të marrëdhënieve në domene të ndryshme të tregut dhe jo vetëm në tregun konsumator, 5. Kupton që kualiteti, shërbimi ndaj konsumatorit dhe marketingu duhet të integrohen shumë më mirë, 6. Ilustron se 4P e marketingut nuk përfshijnë në mënyrë adekuate të gjitha elmentet e rëndësishme të cilat duhet të adresohen në ndërtimin dhe ruajtjen e marrëdhënieve me tregun., 7. Siguron që marketingu duhet të shqyrtohet në kontekstin ndër-funksional. (Christopher, et.al., 2002, p.4)

Megjithëse ky spjegim i Christopher et.al. duket i gjërë, ai prap nuk është gjithpërfshirës. Gummeson shkon deri në 30R (R-relacione; marrëdhënie) të marketingut të marrëdhënieve. Ai këto 30R i ndanë në katër grupe. Në marrëdhëniet klasike me tregun, marrëdhëniet speciale me tregun, mega-marrëdhëniet dhe nano-marrëdhëniet. R-ja (relacioni,marrëdhënia) e 27, e cila bie në grupin e nano-marrëdhënieve, është R-ja që ka të bëjë me marketingun e brendshëm;