Geelzucht Elke dag vervangen nieuwe rode bloedcellen de oude. Hierbij ontstaat een roodgekleurde afvalstof (‘heem’). De lever verwerkt deze rode stof tot bilirubine. Bilirubine is geel. De lever verwerkt dit verder tot een bruingekleurde afvalstof. Dit verlaat de lever via de gal. Het komt in de darm en wordt uitgepoept. Bij veel kinderen kan de lever na de geboorte niet alle bilirubine snel genoeg verwerken. Hiervan is er gewoon even wat te veel. Deze kinderen, ongeveer 70% van alle pasgeborenen, worden een beetje geel. Dat duurt even, gaat vanzelf over en is ongevaarlijk. Bij veel minder kinderen (4%) is het wel een probleem. Zij worden heel erg geel. Dat kan gevaarlijk worden. De blauwe lamp, fototherapie, helpt de bilirubine te verwerken. De meest voorkomende oorzaak van ernstige geelzucht is een te snelle bloedafbraak door antistoffen van moeder tegen de bloedcellen van het kind. Soms worden de bloedcellen meer afgebroken omdat ze zwak zijn door een aangeboren afwijking. Ook kan geelzucht bij baby’s ontstaan door een zieke lever. Bij oudere kinderen en volwassenen is geelzucht bijna altijd een gevolg van leverziekte.
bloed neem ik een paar minuten en voor het teruggeven net zoveel tijd. Christian merkt er niets van. Hij slaapt en doorstaat de ingreep goed. De wisseltransfusie heeft succes. De waarde van de afvalstof in het bloed is na afloop mooi gedaald. Christian ligt nog drie dagen onder de blauwe lamp en dan is de geelzucht voorbij. Hij gaat naar huis. Omdat hij een grote kans op bloedarmoede heeft, de antistoffen blijven de eerste maanden de rode bloedcellen afbreken, controleren we hem wekelijks. Na vier weken is hij erg bleek. Hij drinkt moeizaam, vertelt moeder. Dat is een teken van ernstige bloedarmoede. Daarom geven we hem een bloedtransfusie. Dat doet hem goed. Hij drinkt na de transfusie weer als een tierelier, zoals moeder dat noemt.
Als hij drie maanden oud is, komt hij voor het laatst en dat is vooral om nog eens met zijn ouders door te spreken wat er allemaal gebeurd is. Ze vonden de opname eng en spannend. Christian groeit en ontwikkelt zich goed. Ze genieten elke dag. Natuurlijk onderzoek ik hem van top tot teen. Hij ziet er goed uit, hart en longen klinken normaal. Als moeder de luier afdoet en ik de navel bekijk, kijkt Christian me aan en plast over mijn handen. Laat hij me zo weten wat hij ervan vindt? We sluiten af en nemen afscheid. Ik hoop natuurlijk dat de herinnering aan de opname wegzakt en die aan het over de handen plassen blijft.
70
71
