Wurden yn ferwachting

Elke dag vervangen nieuwe rode bloedcellen de oude. Hierbij ontstaat een roodgekleurde afvalstof (‘heem’). De lever verwerkt deze rode stof tot bilirubine. Bilirubine is geel. De lever verwerkt dit verder tot een bruingekleurde afvalstof. Dit verlaat de lever via de gal. Het komt in de darm en wordt uitgepoept. Bij veel kinderen kan de lever na de geboorte niet alle bilirubine snel genoeg verwerken. Hiervan is er gewoon even wat te veel. Deze kinderen, ongeveer 70% van alle pasgeborenen, worden een beetje geel. Dat duurt even, gaat vanzelf over en is ongevaarlijk. Bij veel minder kinderen (4%) is het wel een probleem. Zij worden heel erg geel. Dat kan gevaarlijk worden. De blauwe lamp, fototherapie, helpt de bilirubine te verwerken.

De meest voorkomende oorzaak van ernstige geelzucht is een te snelle bloedafbraak door antistoffen van moeder tegen de bloedcellen van het kind. Soms worden de bloedcellen meer afgebroken omdat ze zwak zijn door een aangeboren afwijking. Ook kan geelzucht bij baby’s ontstaan door een zieke lever. Bij oudere kinderen en volwassenen is geelzucht bijna altijd een gevolg van leverziekte.

bloed neem ik een paar minuten en voor het teruggeven net zoveel tijd. Christian merkt er niets van. Hij slaapt en doorstaat de ingreep goed. De wisseltransfusie heeft succes. De waarde van de afvalstof in het bloed is na afloop mooi gedaald. Christian ligt nog drie dagen onder de blauwe lamp en dan is de geelzucht voorbij. Hij gaat naar huis. Omdat hij een grote kans op bloedarmoede heeft, de antistoffen blijven de eerste maanden de rode bloedcellen afbreken, controleren we hem wekelijks. Na vier weken is hij erg bleek. Hij drinkt moeizaam, vertelt moeder. Dat is een teken van ernstige bloedarmoede. Daarom geven we hem een bloedtransfusie. Dat doet hem goed. Hij drinkt na de transfusie weer als een tierelier, zoals moeder dat noemt. Als hij drie maanden oud is, komt hij voor het laatst en dat is vooral om nog eens met zijn ouders door te spreken wat er allemaal gebeurd is. Ze vonden de opname eng en spannend. Christian groeit en ontwikkelt zich goed. Ze genieten elke dag. Natuurlijk onderzoek ik hem van top tot teen. Hij ziet er goed uit, hart en longen klinken normaal. Als moeder de luier afdoet en ik de navel bekijk, kijkt Christian me aan en plast over mijn handen. Laat hij me zo weten wat hij ervan vindt? We sluiten af en nemen afscheid. Ik hoop natuurlijk dat de herinnering aan de opname wegzakt en die aan het over de handen plassen blijft.

Tiid om te sliepen leafste fan my. De stjerkes dy skine yn ’e loft ek foar dy. Tiid om te sliepen pak dyn bear, lekker sacht. Jou dy mar del, en sliep lekker fannacht.

Poppy

Tomke is by Yana Yu. ‘Wat hasto mei dyn búk?’ freget Tomke. ‘Ik haw in baby yn ’e búk,’ seit Yana Yu, ‘krekt as juf Klaske.’ Se wiist nei har trui. Under har trui sit in bult. ‘O, dêr komt de baby al’, ropt Yana Yu. Mei in grutte swaai lûkt se har poppe ûnder de trui wei. ‘Ik haw in baby!’ ropt se bliid. ‘Wat in leave baby’, seit Tomke. ‘Hoe hjit de baby?’ freget er. Se tinke beide djip nei. ‘Tomke!’ ropt Tomke. ‘Nee,’ seit Yana Yu, ‘dat kin net. It is in famke.’ ‘O,’ seit Tomke, ‘nee, dan kin “Tomke” net.’ ‘Se hjit fan Poppy’, betinkt Yana Yu. ‘Ja, dat is in moaie namme’, fynt Tomke. ‘Sille we no bûten boartsje?’ ‘Dat kin net’, seit Yana Yu. ‘Poppy moat in skjin ruft oan.’ Yana Yu giet oan ’e gong mei doekjes. Tomke suchtet. Wat duorret it lang. Hy wol nei bûten. Poppy hat no in skjin ruft. ‘Sille we nei bûten?’ freget Tomke. ‘Och, moatsto sa gûle, Poppy?’ seit Yana Yu. ‘Ik sil in fleske foar dy meitsje.’ Se giet oan ’e gong mei it fleske. Tomke rint nei bûten. Hy giet wol allinnich te fuotbaljen. Neat oan, sa’n Poppy. ‘Wat is deroan, Tomke?’ freget de mem fan Yana Yu. ‘Ik wol graach bûten boartsje’, seit Tomke. ‘Yana Yu net. Sy wol mei Poppy boartsje.’ ‘Mar it kin dochs ek beide?’ seit de mem fan Yana Yu. ‘Wachtsje mar efkes.’ Even letter komt Yana Yu nei bûten. Mei har poppewein. Poppy leit yn ’e wein. ‘Wolsto ek triuwe, Tomke?’ freget se. ‘Ja, leuk!’ ropt Tomke. Dêr rinne Tomke en Yana Yu. Tegearre triuwe se de wein. Wat giet dat moai! Toch wol leuk, sa’n Poppy.