





Rennie Kauwgom met 750 mg calciumcarbonaat
• Slim verpakt: 10 kauwgoms per pakje
• Makkelijk innemen én meenemen
• Veilig te gebruiken tijdens de zwangerschap
• Perfect voor de feestdagen
NR1
Sudocrem staat al jaren bekend als zalf die gebruikt wordt bij luieruitslag. Maar het is niet alleen geschikt voor de babyhuid, iedereen kan Sudocrem gebruiken.
Luieruitslag
Baby's en kleine kinderen zijn extra kwetsbaar voor luieruitslag. Luieruitslag kan optreden tijdens de allereerste ontlasting van baby's, tijdens het tanden krijgen, bij het overgaan van borst- op flesvoeding en wanneer het kindje voor het eerst vast voedsel eet.
Incontinentie
Ook als de huid wat ouder is, kan deze rood en schraal worden, bijvoorbeeld door continentie-uitslag.
Sudocrem Multi-Expert
Gelukkig kun je er iets doen. Sudocrem Multi-Expert is een medisch hulpmiddel met een bijzondere samenstelling, wat het een uniek product maakt. Het behandelt en voorkomt luieruitslag bij baby’s en incontinentie-uitslag bij volwassenen. Bovendien helpt het ook bij een ruwe, schrale en geprikkelde huid en is het geschikt om schaafwonden mee te behandelen.
Sudocrem beschermt en verzacht de rode en kwetsbare huid en is daardoor geschikt voor jong en oud.
www.sudocrem.nl
SUD-NL-00034
Lijfblad is een onafhankelijk informatiemagazine speciaal voor de medewerkers in de drogisterij-branche. Lijfblad geeft branche-informatie, vakkennis, praktijktips, scholingsen trainings-nieuws en relevante productbeschrijvingen. We laten mensen uit het vak aan het woord over hun aanpak en ervaringen. Lijfblad wordt gerealiseerd door een keur aan drogisterijspecialisten, journalisten en deskundigen uit de branche.
Redactiesecretariaat en administratie:
H&B Multimedia B.V., Hanendorperweg 62a, 8166 JH EMST
E-mail: info@lijfblad.nl www.drogiweb.nl/lijfblad
Verschijnt 6x per jaar én 2x als online-magazine
Directeur-uitgever: Niek Petstra
Hoofdredactie: Claudia Demmers
Eindredactie: Tekstbureau Taallent
Auteurs: NPN Brancheorganisatie, Dan Oostrum (Capabel), Floor Pietersma (Metch), Suzan Tuinier (Nutrimedia), Gerda Weits (Lareb), Marloes Meddens-Bakker (advocaat)
Foto Claudia: José Eleonore fotografie
Vormgeving: Shanna van Namen
Een abonnement vraag je eenvoudig aan door je aan te melden op drogiweb.nl. Met een eigen account ontvang je Lijfblad altijd gratis thuis. Zo lees je niet alleen alles over nieuwe producten, gezondheid, beauty en branchenieuws, maar kun je ook meedoen aan winacties.
Redactie en uitgever zijn niet aansprakelijk voor de inhoud van de onder auteursnaam opgenomen artikelen of van de advertenties.
© 2024 H&B Multimedia B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag openbaar worden gemaakt door middel van druk, microfilm of op welke wijze ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. ISSN 1381-3145
Het jaar 2024 zit er bijna op. We blikken op enkele gebeurtenissen met jullie terug:
Januari: Kameroen start als eerste met een landelijke vaccinatiecampagne tegen malaria, dankzij het eerste vaccin RTS S van GSK.
Februari: Omdat het dit jaar een schrikkeljaar is, heeft deze maand nu 29 dagen in plaats van 28.
Maart: In een café in de binnenstad van Ede vindt een urenlange gijzeling plaats.
April: Het Groningenveld wordt definitief afgesloten voor aardgaswinning.
Mei: Nederland werd voor het eerst gediskwalificeerd op het Eurovisiesongfestival.
Juni: Mark Rutte houdt een afscheidstoespraak voor het Nederlandse volk live op radio en televisie; na bijna 14 jaar stopt hij als minister-president van Nederland.
Juli: Dick Schoof wordt de nieuwe minister-president van Nederland.
Augustus: Grote files rond Utrecht door afsluiting A2.
September: Op Prinsjesdag werd aangekondigd dat de meeste mensen in 2025 er financieel op vooruit gaan; het kabinet gaat terug naar begrotingsdiscipline.
Oktober: Catastrofale overstromingen in het zuidoosten van Spanje, veroorzaakt door hevige regenval.
November: Verkiezingen in de Verenigde Staten. Donald Trump is uitgeroepen tot 47ste president van de VS.
En wat de maand december brengt? Dat hebben wij vanwege het drukken en verzenden van deze editie niet meer kunnen opnemen. Of nee, laten we afsluiten met:
December: verschijning editie 6 ☺
Fijne jaarwisseling en tot in 2025!
Claudia Demmers
Weten jouw klanten het verschil tussen griep en verkoudheid? En wat kun jij adviseren om je klant helpen er zo snel mogelijk van af te komen? In dit artikel leggen we het verschil uit, zodat jij je klant het beste advies mee kunt geven.
Verkoudheid
Verkoudheid is een ontsteking van het slijmvlies in de neus, de bijholten en de keel. Verkoudheid wordt veroorzaakt door een besmetting van het verkoudheidsvirus. Volwassenen worden gemiddeld twee tot vijf keer per jaar verkouden, kinderen kunnen zes tot tien keer per jaar verkouden worden.
Symptomen
De verschijnselen van een verkoudheid treden twee tot drie dagen na de infectie op. Je kunt dit merken aan: snot in de neus en in de keel, verstopping van de neus, niezen, keelpijn, hoesten, druk op de kaken en hoofdpijn. Doordat de slijmvliezen zijn ontstoken, maken ze extra slijm aan en worden ze dik. Het geïrriteerde slijmvlies zorgt dus voor die niesprikkel of hoestprikkel. Hoge koorts blijft meestal uit, maximaal 38,5° Celsius, behalve bij kleine kinderen. Een verkoudheid gaat over het algemeen na een week weer over, maar is wel zeer besmettelijk. Als de verkoudheidsverschijnselen na tien dagen niet zijn verdwenen, is er iets anders aan de hand. Verwijs dan door naar een huisarts.
Slijmvliezen
Hoe ontstaan nou de ontstoken slijmvliezen? De binnenzijde van de neus is bekleed met slijmvlies. Dit slijmvlies zit vol met bloedvaten en slijmklieren, die slijm kunnen
produceren. Als je niet verkouden bent, wordt er precies genoeg slijm gemaakt om de neus prettig nat te houden. Dit werkt als een beschermende laag tegen virussen en bacteriën.
Slijmvliesverdikking
Wordt er te veel slijm in de neus geproduceerd, dan veroorzaakt dit snotteren. Deze neusverstopping wordt ook veroorzaakt door een verdikking van het neusslijmvlies. Deze slijmvliesverdikking ontstaat wanneer de bloedvaten in de neus tijdelijk bloed vasthouden en daardoor toenemen in dikte, bijvoorbeeld tijdens een verkoudheid of bij een allergische reactie, zoals hooikoorts.
Fasen
Een verkoudheid verloopt normaliter in fasen. Via de neus komt het virus binnen en met het snot wordt het meegevoerd naar de neus-keelholte. Het slijmvlies in de neus-keelholte is extra gevoelig voor het verkoudheidsvirus. Een verkoudheid begint daarom meestal in de neus-keelholte, wat pijn of een rauw gevoel in de neus-keelholte geeft. Vervolgens zal de infectie in de voorzijde van de neus terechtkomen, wat klachten als snotteren en neusverstopping geeft. In de keelholte zal de keelpijn lager in de keel komen en ontstaat het hoesten.
Verkoudheidsvirussen verspreiden zich gemakkelijk via vochtdruppeltjes in de lucht door hoesten of niezen. Het overdragen gebeurt sneller op plaatsen waar mensen dicht op elkaar zijn en waar slecht geventileerd wordt. Maar ook door huidcontact, bijvoorbeeld een hand geven of zoenen, kan een virus zich gemakkelijk verspreiden. Iemand
met een verkoudheid is besmettelijk vanaf het moment dat de eerste klachten ontstaan. De incubatietijd – de periode tussen de infectie en het moment dat iemand ziek wordt – is twee tot drie dagen. Er zijn veel virussen die een verkoudheid kunnen geven. Als je een paar keer achter elkaar verkouden wordt, gaat het elke keer om een ander virus.
Een griep wordt veroorzaakt door het influenzavirus. Dit is een gevaarlijker virus dan een verkoudheidsvirus.
Het snel opkomen van hoge koorts (tot 39 graden of hoger), een ziek gevoel en hoesten zijn ziekteverschijnselen die bij griep voorkomen. Ook kun je last hebben van niezen of keelpijn. De hoge koorts duurt gemiddeld twee tot vier dagen en veroorzaakt hoofdpijn en spierpijn. Niet iedereen wordt even ziek van het griepvirus. De een kan flink ziek worden en een paar dagen in bed moeten blijven, terwijl een ander weinig last heeft.
Het griepvirus zit in druppeltjes snot, slijm en spuug. Als iemand met griep hoest, niest of praat, kun je het griepvirus inademen. Maar ook via handen kan het griepvirus overgedragen worden, waarna het virus zich verspreidt in het hele lichaam. Al vanaf een dag voordat je ziek wordt, kun je andere mensen besmetten. De derde dag waarop klachten van de griep zichtbaar zijn, ben je het meest besmettelijk.
Voorkom besmetting
Als je besmetting wilt voorkomen, houd je dan aan de volgende tips:
Raak zo weinig mogelijk je gezicht aan.
• Nies en hoest in je elleboog.
• Was je handen regelmatig met water en zeep. Gebruik papieren zakdoekjes om de neus te snuiten en gooi deze na gebruik direct weg.
Jouw advies
Hoewel er geen middelen zijn die griep of verkoudheid genezen, kun je je klant wel advies geven om de klachten te verminderen.
Bij verkoudheid
Een gewone verkoudheid gaat vanzelf over. In jouw drogisterij zijn er middelen te koop die de verschijnselen van verkoudheid zouden kunnen verminderen. Bij een verstopte neus kunnen neusdruppels met zout water soms wat verlichting geven. Er zijn verschillende sprays en druppels verkrijgbaar. Om de zwelling van het slijmvlies te verminderen kun je neusdruppels of spray met xylometazoline adviseren. Het vergemakkelijkt het ademen door de neus. Xylometazoline mag je drie keer per dag en maximaal een week lang gebruiken. Bij te lang gebruik beschadigt dit middel de slijmvliezen.
Bij griep
Omdat je bij koorts veel zweet, verlies je veel vocht. Het is dan ook belangrijk om veel te blijven drinken, zo’n 1,5 tot 2 liter vocht per dag. Paracetamol kan de pijn verminderen en de koorts verlagen. Ook griep gaat meestal vanzelf over. De koorts en pijn verdwijnen na drie tot vijf dagen. Het kan een tot drie weken duren voordat iemand zich weer helemaal goed voelt.
Bronnen: KNO, Thuisarts
Dit vogelhuisje is een actie tegen kanker
Damien en Dinant steunenKWF door vogelhuisjeste maken en verkopen.
Kom jij ook in actie? Ga naar acties.kwf.nl
300.000 Nederlanders hebben dementie. Dementie is soms lastig te herkennen. Het helpt als je weet waar je op moet letten. Zie je bijvoorbeeld iemand die de pincode niet meer weet? Dan kun je iemand geruststellen en vragen of je iets kunt betekenen.
Doe de gratis online training over hoe je hier mee om kunt gaan op samendementievriendelijk.nl
Als we ouder worden, worden onze aderen minder elastisch en de vaatwanden minder sterk. Vooral in de benen kan het bloed soms niet meer goed terugstromen naar het hart. Hierdoor neemt de druk in de aderen toe en kunnen er verwijde bloedvaten (spataderen) ontstaan. De aderen in de benen kunnen er dan blauw en opgezet uitzien en het zorgt voor een zwaar en vermoeid gevoel in de benen.
Oorzaken van spataderen
Door verschillende oorzaken kunnen uitgezette en verwijde aderen ontstaan. Denk aan:
Aanleg: als ontsierende aderen voorkomen in de familie, bestaat er een grotere kans dat andere familieleden deze ook krijgen. De oorzaak van verwijde aderen is vaak een erfelijke aanleg.
• Leeftijd: hoe ouder je wordt, hoe meer de kans op ontsierende aderen toeneemt.
Hormonen en zwangerschap: uitgezette aderen lijken gemakkelijker te ontstaan tijdens de zwangerschap. Hoewel de precieze link tussen de verschillende hormonen en het ontstaan van ontsierende aderen niet geheel duidelijk is. Zwaartekracht: bij zittend of staand werk kan de kans op ontsierende aderen toenemen. Onder invloed van zwaartekracht zullen zich sneller verwijde aderen in de onderbenen vormen.
Overgewicht: bij extra gewicht rondom de buik kan het bloed vanuit de benen minder gemakkelijk worden teruggepompt naar het hart. Hierdoor komt er meer druk op de aderen te staan en vergroot het de kans op ontsierende aderen.
Bevorder de doorbloeding van de benen door:
dagelijks voldoende te bewegen; niet te roken;
• bij zittend werk regelmatig een kleine looppauze in te lassen of onder het bureau kleine oefeningen te doen met de benen;
• bij staand werk het gewicht over beide voeten te verdelen en zo veel mogelijk kleine bewegingen te maken;
• de benen te masseren: altijd van beneden naar boven, dus richting het hart.
Er zijn enkele voedingsstoffen die een verzorgende werking op de bloedvaten zouden kunnen hebben.
Vitamine C ondersteunt het behoud van een sterke vaatwand en is gunstig voor soepele en elastische aderen. Vitamine C zit onder andere in kiwi’s, sinaasappels, aardbeien, bessen, paprika’s, koolsoorten en aardappelen.
Magnesium is belangrijk voor de normale spierwerking. Het mineraal zit onder andere in bananen, bladgroente, ongebrande noten, cacao en zaden, zoals pompoen- en zonnebloempitten.
Schade aan de vaatwanden is veelal een gevolg van reacties van vrije radicalen in het lichaam. Antioxidanten, zoals vitamine C, E en bioflavonoïden, vangen vrije radicalen weg. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan antioxidanten, zoals flavonoïden, zijn onder meer bessen, citrusvruchten, druiven, knoflook en groene thee.
Bron: Zelfzorg.nl
In deze briefwisseling gaan Suzan en Marloes met elkaar in gesprek over wat wel en niet mag in de gezondheidsreclame.
Suzan Tuinier, eigenaar van Nutrimedia, heeft een rijke achtergrond in de gezondheidscommunicatie. Ze is columnist en een graag geziene gast in de media. Vanuit haar ruime ervaring helpt Suzan organisaties met de juiste communicatie over gezondheid.
Alles goed met jou? Terwijl ik dit schrijf, ben ik nog aan het bijkomen van de marathon van Antwerpen. Wat een ervaring! Vooraf was ik wel een beetje zenuwachtig, vooral omdat ik bang was dat mijn stijve onderrug veel pijn zou doen. Ik heb daarom flink wat pijnstillers genomen, samen met wat vitamine D en magnesium. Of dat allemaal wel goed samengaat? Daar heb ik eerlijk gezegd totaal niet bij stilgestaan – iets waar volgens mij veel mensen in het dagelijks leven tegenaan lopen bij het gebruik van zelfzorgmiddelen.
Het doet me denken aan hoe makkelijk consumenten tegenwoordig toegang hebben tot zelfzorgmiddelen. In de drogisterij zie ik regelmatig dat klanten elke week dezelfde hoeveelheid medicijnen of supplementen komen halen. De medewerkers houden zich netjes aan het maximale aantal doosjes of flesjes per keer, maar mensen komen gewoon een week later terug om hetzelfde te kopen. Soms lijkt het bijna een gewoonte te worden en het roept de vraag op: hoe zorgen we ervoor dat dit gebruik verantwoord en gezond blijft voor hen?
Van vrij verkrijgbare medicijnen wordt vaak gedacht dat ze altijd veilig zijn, maar dit geldt natuurlijk alleen bij juist gebruik. Hoe kunnen we drogisterijmedewerkers helpen om klanten hierover goed te adviseren en hen bewust te maken van het belang van matig en verantwoord gebruik? En wat kunnen we doen om klanten die vaak terugkomen toch te stimuleren kritisch te blijven over hun eigen gebruik?
Ik ben heel benieuwd naar jouw kijk op dit onderwerp, vooral omdat jij uit ervaring weet hoe lastig het soms kan zijn om klanten bewust te maken van verantwoord zelfzorggebruik. Goed om hier eens verder over te praten, zodat onze lezers hun klanten nog beter kunnen helpen.
Wauw, een marathon! De langste wedstrijd die ik ooit heb gelopen, is de Dam tot Damloop. Daar had ik me – naast trainen natuurlijk – met name met goede voeding op voorbereid.
Ik herken je voorbeeld uit mijn eigen tijd bij de drogisterij. Klanten die iedere keer de maximaal toegestane hoeveelheid laxeermiddel kwamen halen ‘omdat het dan zo lekker makkelijk gaat’… Van vrij verkrijgbare of UAD-geneesmiddelen wordt vaak gedacht dat ze ‘veilig’ zijn. Nu zijn ze dat natuurlijk ook, maar wél bij juist gebruik. Er zijn genoeg zelfzorggeneesmiddelen waar je niet te veel van moet innemen of die je niet te lang moet gebruiken.
Vroeger moesten alle zelfzorggeneesmiddelen van achter de toonbank worden verstrekt, vanuit de gedachte dat de verstrekking dan altijd met advies over juist gebruik gepaard zou gaan. Deze ‘toonbankverplichting’ is in 2002 afgeschaft. Ik was daar tegen, juist vanwege de door jou en mij genoemde voorbeelden. Sindsdien mogen zelfzorggeneesmiddelen door de consument uit het zelfbedieningsschap worden gepakt. Vaak vindt nog wel een ‘kassacheck’ plaats, waarbij aan de kassa wordt gevraagd of de consument nog behoefte heeft aan advies. Bij UAD-geneesmiddelen moet advies van een apotheker of drogist op verzoek beschikbaar zijn.
De grote vraag is natuurlijk: weet een consument wanneer hij advies nodig heeft? Wat een consument niet weet, daar kan hij ook niet naar vragen. En als jij al niet nadenkt over de vraag of bepaalde zelfzorgmiddelen wel samengaan, wie dan wel? ;-)
En klanten die zich niet aan adviezen willen houden, vinden altijd wel een weg. Dan gaan ze de week erop naar de drogisterij aan de andere kant van het dorp. Wat dat betreft, los je met regelgeving alleen niet alles op…
Marloes Meddens-Bakker is advocaat bij haar eigen kantoor MOON legal & compliance. Zij is gespecialiseerd in het reclamerecht, met een focus op geneesmiddelenreclame.
Halitose, oftewel een slechte adem, ontstaat door bacteriën op de tong of op het tandvlees. Iedereen kan dan ook wel eens last hebben van een slechte adem, omdat iedereen bacteriën in zijn of haar mond heeft. Sommige van deze bacteriën zijn er om de mond gezond te houden. Andere veroorzaken een slechte adem. Wat zijn de oorzaken van halitose en wat kun je ertegen doen?
Misvattingen over oorzaken
Vaak wordt gedacht dat een slechte adem vooral wordt veroorzaakt door het eten van kruidig voedsel, maagproblemen, roken of het drinken van koffie. Maar dit is een misvatting. Een slechte adem ontstaat in 90 procent van de gevallen door bacteriën in de mond. De bacteriën kunnen zich makkelijk hechten aan het ruwe oppervlakte van de tongrug. Wanneer deze bacteriën in contact komen met voedselresten, produceren zij stinkende zwavelgassen. In de overige 10 procent van de gevallen kan een slechte adem diverse oorzaken hebben, zoals medicijngebruik, maagproblemen of keel-, neus- en ooraandoeningen.¹
Zwavelgassen
In 90 procent van de gevallen ligt de oorzaak van de slechte adem dus in de mond: stinkende zwavelgassen veroorzaakt door bacteriën (achter) op de tong, tussen de tanden en in de tandholten.
De drie belangrijkste zwavelgassen – ook wel vluchtige zwavelverbindingen (VZV’s) genoemd – die de slechte adem veroorzaken, zijn:
• waterstofsulfide; methylmercaptaan; dimethylsulfide.
Bacteriën ontstaan als er tandplaque aanwezig is. Een goede mondhygiëne kan een slechte adem in de meeste gevallen voorkomen. Deze tips helpen hierbij: Minstens twee keer per dag twee minuten de tanden poetsen is een must. Een rager of flosdraad helpt om de tandplaque tussen de tanden en kiezen te verwijderen.
• Adviseer een tongschraper, waarmee alle delen van de tong gereinigd kunnen worden. Tandenborstels zijn te hoog dus raad dit als alternatief voor een tongschraper af.
• Adviseer een (natuurlijk) mondspoelmiddel. Geef hierbij de tip om de mond niet te spoelen, maar te gorgelen met de tong naar buiten. Mondmiddelen die alcohol bevatten, zijn niet wenselijk voor dagelijks gebruik. Mondmiddelen met chloorhexidine hebben als nadeel dat het de tong en tanden verkleurt en de smaakzin aantast.
Als de klachten ontstaan door een ontsteking in de mond- of keelholte, of door medicijngebruik, adviseer je om contact op te nemen met de huisarts.
¹Ivoren Kruis; WenVE-onderzoek (2010); Kien-onderzoek (2011)
In het najaar en de winter zijn we vatbaarder voor verkoudheid en griepvirussen. Dan is het een goed idee om de weerstand extra te ondersteunen. Naast een gezonde leefstijl kunnen extra vitaminen en mineralen je helpen om je weerstand te versterken. De bekendste vitaminen voor de weerstand zijn vitamine C en D.
Afweersysteem
Iedere dag ruimt je immuunsysteem ongewenste stoffen in je lichaam op om je tegen invloeden van buitenaf te beschermen. Om dit afweersysteem zo goed mogelijk te laten werken eet je gezond, beweeg je veel, ga je vaak naar buiten voor een frisse neus, probeer je stress te vermijden en slaap je goed. Maar
soms is het nodig je weerstand te versterken, bijvoorbeeld in de winter.
Het immuunsysteem bestaat grofweg uit twee soorten: specifieke weerstand (tegen specifieke ziekten) en non-specifieke weerstand (algemene bescherming). Hoe hoger de weerstand, hoe beter je bestand
bent tegen ziekten. Het is dan ook niet gek dat vooral in de winter mensen te maken krijgen met een verkoudheid of een griepvirus. In de kou moet je lichaam namelijk harder werken om warm te blijven. Door deze inspanning kan je weerstand lager zijn, waardoor je vatbaarder wordt voor virussen en bacteriën. Virussen en bacteriën krijgen
daarnaast ook nog eens meer kans om iemand te besmetten, omdat we in de winter veel binnen zitten. Deuren en ramen staan niet meer een hele dag open, waardoor er minder wordt geventileerd.
Weerstand versterken
In het winkelschap staan veel verschillende supplementen. Welke kun je adviseren om je klant te helpen een goede weerstand te ondersteunen? We zetten enkele hieronder voor je op een rij.
Vitamine C
Je hebt vitamine C nodig om je weerstand op peil te houden. Het heeft een positieve invloed op het immuunsysteem en beschermt als antioxidant gezonde cellen in het lichaam. Kom je dagelijks niet toe aan je portie groente en fruit? Dan zou een voedingssupplement met vitamine C een goede aanvulling kunnen zijn. Het is goed voor de weerstand, kan helpen bij stress of vermoeidheid. Vitamine C is veilig in hogere doseringen, omdat het
lichaam een teveel uitscheidt via de urine.
Vitamine D is de zogeheten zonvitamine, omdat het via de huid aangemaakt wordt door zonlicht. Deze vitamine is ook belangrijk voor een goede weerstand. In de herfst en winter maakt het lichaam weinig vitamine D aan, omdat de zon minder krachtig schijnt. Door een laag vitamine D-gehalte kun je sneller moe zijn dan normaal. Adviseer je klant om extra vitamine D-suppletie te slikken als aanvulling op de dagelijkse voeding. Zoals jullie weten, adviseert de Gezondheidsraad aan bepaalde groepen mensen om het hele jaar door extra vitamine D in te nemen. Dat geldt bijvoorbeeld voor mensen met een getinte huid, zwangere vrouwen en ouderen boven de 70 jaar.
Voedingsstoffen met vitamine A, B6, B11 (foliumzuur), B12, C, D, E en de mineralen ijzer, koper, selenium en
zink ondersteunen de weerstand. Sport je veel of ervaar je een lange periode van stress? Dan kan een multivitamine met al deze voedingstoffen geschikt zijn voor wat meer ondersteuning. Uiteraard blijft het belangrijk gevarieerd te blijven eten en voldoende groenten en fruit binnen te krijgen.
Heb je een klant die antibiotica gebruikt? Adviseer dan probiotica, oftewel goede bacteriën in supplementen en yoghurtdrankjes. Ook kunnen probiotica nuttig zijn tijdens stressvolle periodes. Probiotica zorgen voor een goede balans in de darmbacteriën.
In de tabel vind je een overzicht van belangrijke vitaminen en mineralen die de weerstand kunnen ondersteunen, en waar ze in zitten.
Vitamine Bronnen van vitaminen
Vitamine A
Vitamine B6
Boter, halvarine, margarine, vis, melk en lever
Aardappelen, granen, noten, volkoren producten, bananen, vlees en vis
Vitamine B11 (foliumzuur) Spinazie, broccoli, spruitjes, bonen, sinaasappels en volkoren brood
Vitamine B12
Vlees, vis, eieren, melkproducten
Vitamine C Citrusvruchten, kiwi, koolsoorten, aardappelen
Vitamine D Margarine, halvarine, vette vis, vlees en eieren
Mineraal Bronnen van mineralen
Zink
Peulvruchten, vlees, melkproducten, vis, bruin brood, rijst
IJzer Vlees, aardappelen, brood, groenten
Koper Orgaanvlees, zeevis, schaaldieren, schelpdieren, noten, fruit, granen
Selenium (seleen) Paranoten, granen, orgaanvlees, vis, schelpdieren
PRODUCTEN VERGELIJKEN
FOLAAT OF FOLIUMZUUR
WINACTIE
JANZEN
CASUS MET DAN OOSTRUM
WINTERTENEN EN -VINGERS
INTERVIEW MET
DR. FLOOR PIETERSMA
DROGIWEB OPLEIDING
KERSTAANBIEDING
TIPS BIJ BRANDEND MAAGZUUR
In deze rubriek bespreekt Bijwerkingencentrum Lareb in elk nummer een specifiek onderwerp van een drogisterijproduct. Dit keer: is actief folaat beter dan foliumzuur?
Actief folaat
Vrouwen met een kinderwens krijgen het advies om al vóór de zwangerschap te starten met het slikken van foliumzuur. Het slikken van 400 microgram foliumzuur verlaagt het risico op aangeboren afwijkingen bij de baby. Ons lichaam zet foliumzuur om in actief folaat. Op sommige websites wordt beweerd dat het beter is om direct actief folaat te gebruiken in plaats van foliumzuur. Maar is dat zo?
Foliumzuur
Foliumzuur is vitamine B11. De natuurlijke variant, folaat, zit in voeding, zoals groene groenten en volkorenproducten. Zowel foliumzuur als folaat worden in de darm opgenomen en vervolgens omgezet in actief folaat, dat nodig is voor onder andere de aanmaak van rode en witte bloedcellen.
Waarom is foliumzuur belangrijk voor en tijdens de zwangerschap?
Tijdens de zwangerschap heeft het lichaam meer actief folaat nodig. Dit is belangrijk voor de groei en ontwikkeling van de baby. Het slikken van foliumzuur vóór en tijdens de zwangerschap verkleint de kans op aangeboren afwijkingen, zoals een open ruggetje.
De Gezondheidsraad adviseert vrouwen om al vóór de zwangerschap te beginnen met foliumzuur en dit te blijven gebruiken tot en met de tiende week van de zwangerschap. Ook als het langer duurt om zwanger te worden, is het veilig om foliumzuur te blijven gebruiken.
Is actief folaat beter dan foliumzuur?
Nee, actief folaat is niet beter dan foliumzuur voor vrouwen die zwanger willen worden. Iedereen kan foliumzuur omzetten in actief folaat, hoewel sommige mensen met een bepaald gen dit minder efficiënt doen. Toch zorgt de aanbevolen dosis van 400 microgram foliumzuur ook bij deze vrouwen voor een voldoende stijging van actief folaat in het bloed. Bovendien is er nog onvoldoende bekend over de voordelen van supplementen met actief folaat. Daarom wordt geadviseerd om een supplement met foliumzuur te gebruiken. Elke vorm van foliumzuur die bij de drogist verkrijgbaar is, voldoet. Het is dus niet nodig om een, vaak duurder, supplement met actief folaat aan te schaffen.
Het Nederlandse homeen bodymerk JANZEN heeft een nieuwe geur geïntroduceerd: Heavenly. De geur doet denken aan een boeket van delicate viooltjes, omhuld door een vleugje zachte musk. De sprankelende topnoten van bergamot en het frisse van de citroen komen samen met het zoete van de zwarte bes. Het parfum wordt omarmd met een poederige touch van de lelietjes-van-dalen.
Unieke geur
Met Heavenly voegt JANZEN een nieuwe, unieke geur toe aan zijn geurgamma. Zo kunnen nog meer mensen ervaren hoe geur zorgt voor ontspanning en bijzondere geluksmomenten in huis. Je kunt deze geurbeleving als me-time ervaren of delen met anderen. De geur heeft namelijk het bijzondere vermogen
je bewuster te maken van het moment en deze bewustwording om te zetten in oprechte aandacht voor elkaar.
Heavenly is een elegant en gebalanceerd parfum voor iedere gelegenheid. Het Heavenly-assortiment is verpakt in een modern, feestelijk, shiny zilveren jasje. Hierdoor is de Heavenly-collectie het perfecte cadeau voor jezelf of een ander. De Heavenly-collectie bestaat uit Home Fragrance Sticks, Home Fragrance Refill, Scented Candle, Room Spray, Shower Foam, Hand Wash en een Gift Set Home & Body.
De Heavenly Shower Foam (200 ml) is zacht, romig én geconcentreerd waardoor jij nog langer geniet van deze dromerige geur.
De speciaal ontwikkelde rotanstokjes van de Heavenly Fragrance Sticks (200 ml) verspreiden de geur door iedere gewenste kamer in huis: van toilet en kantoor tot
de woonkamer. Met het aantal stokjes bepaal jij zelf de geurintensiteit. Extra fijn: geniet gemakkelijk opnieuw van je favoriete parfum met de handige navullingen.
De Heavenly Scented Candle (280 gram) is gemaakt van speciale sojawax en laat de geur subtiel vrijkomen. De kaars kun je gebruiken als sfeermaker of bij een meditatiemoment.
Lijfblad mag namens JANZEN drie keer een Heavenly-pakket weggeven ter waarde van € 60,00! Het pakket bevat de Shower Foam, de Scented Candle en de Fragrance sticks.
Scan bijgaande QR-code en maak kans.
We hebben er in de drogisterij geen zelfzorgstandaard voor, maar toch is het een klacht die juist in deze tijd van het jaar veel voorkomt: wintertenen en wintervingers. Er wordt soms wat lacherig over gedaan, maar het kan een serieus probleem zijn waar we gelukkig tegenwoordig wat meer over weten dan vroeger. Toen ik zelf op de middelbare school zat (en in die tijd de winters nog koud en lang waren), had ik al last van ‘dode’ vingers als de temperatuur maar richting de 0 graden ging. Zo erg zelfs, dat als we na de pauze een proefwerk hadden, ik binnen moest blijven, omdat ik anders de eerste dertig minuten geen pen kon vasthouden. Witte, dikke, ongevoelige vingers waar ik niets mee kon. Ik heb het nog wel eens in de wintertijd als ik in de auto stap en het stuur is ijskoud (brrrr). Voorheen was de oplossing dan handschoenen aan in de auto, maar tegenwoordig is de stuurverwarming een superuitkomst.
De medische naam voor wintertenen of winterhanden is perniones. Het is meestal een abnormale reactie van de kleine bloedvaten in de huid bij blootstelling aan kou. De grotere bloedvaatjes in de lederhuid gaan vernauwen om de warmte in de huid vast te houden. Vooral de constante blootstelling aan een lage temperatuur in combinatie met een hoge luchtvochtigheid en wind zijn
bepalend. Factoren zoals te strakke (hand)schoenen, te dunne sokken en een vochtig klimaat kunnen de klachten doen ontstaan. De oorzaak is niet echt bekend, al speelt erfelijke aanleg vaak een grote rol. In dit geval zou je de doorbloeding kunnen verbeteren met natuurlijke producten met werkzame stoffen als de paardenkastanje (Aesculus hippocastanum) of de ginkgo biloba.
Bij mij bleek het – maar wel pas jááááren later – het syndroom van Raynaud te zijn. Bij deze aandoening stroomt er niet genoeg bloed naar één of meer vingers of tenen, omdat de kleine slagaders sterk samentrekken. Tijdens een aanval verkleuren de vingers en tenen. Ze worden eerst bleek en soms blauw en kunnen koud, verdoofd en pijnlijk aanvoelen. Als er weer genoeg bloed terugstroomt, worden ze rood, waarna ze uiteindelijk hun normale kleur weer krijgen, al kan dit ook een paar uur duren. Geen wonder dat ik in de pauzes binnen mocht/moest blijven.
Er is dus geen zelfzorgstandaard bij wintertenen/winterhanden, maar je zult er best eens klanten voor in de drogisterij krijgen. Algemene adviezen die je kunt geven, zijn: Bescherm de handen en voeten tegen kou (handschoenen en goede dikke, wollen sokken).
Stop met roken (dat is natuurlijk altijd een goed advies, maar is zeker beter voor de doorbloeding).
• Gebruik ovenwanten om iets uit de diepvries te pakken. Gebruik (buiten) handschoenen om te voorkomen dat de handen te veel afkoelen.
Probeer voldoende te bewegen, dit bevordert de doorbloeding.
• Neem wisselbaden met de handen of voeten, waarbij je de voeten of handen kortdurend,
maximaal 2-3 minuten, onderdompelt in koud water en daarna in warm water, met of zonder massage erbij. Dit moet je dan uitvoeren, vóórdat het winterseizoen begint. Ook een verwarmend product als Midalgan (Forte) wordt wel geadviseerd om de doorbloeding te stimuleren. Maar gebruik dit dan alleen voor de voeten en was je handen na het aanbrengen goed.
• Als dit alles niet helpt, kun je natuurlijk doorverwijzen naar de arts.
Hou het warm en hou het gezond. Fijne, warme feestdagen.
Dan is drogist en e-docent, studiecoach en Moodle-expert bij Capabel Pro. In deze rubriek beschrijft hij elke editie een casus in een drogisterij.
Als CEO van METCH is Floor Pietersma dagelijks bezig met de huid en het ontwikkelen van huidverzorgingsproducten die helpen de balans van het microbioom in stand te houden. METCH is het moederbedrijf van Gladskin, een huidverzorgingsmerk dat producten ontwikkelt voor mensen met een gevoelige huid of met huidproblemen, zoals acne, rosacea en eczeem. Floor is gepassioneerd over het microbioom en besteedt het grootste deel van haar carrière aan het laten groeien van METCH en haar merk Gladskin. Een goede reden om met Floor in gesprek te gaan.
Kun je wat over jezelf vertellen en over je passie voor het microbioom en huidverzorging?
Floor: ‘In 2000 ben ik begonnen met de studie Farmacie in Utrecht. Tijdens deze studie kwam ik erachter dat ik onderzoek doen in het laboratorium eigenlijk het allerleukste vond. Ik ben toen van studierichting veranderd en ben uiteindelijk afgestudeerd in de biomedische wetenschappen, in de richting van Afweer en Infecties. Na mijn studie ben ik aan de universiteit blijven werken en heb ik een promotieonderzoek in de immunologie gedaan. Mijn interesse in het microbioom is toen al ontstaan.’
Floor: ‘Passie voor huidverzorging heb ik altijd al gehad, niet zozeer op beautygebied – ik ben helemaal geen ster in make-up en dergelijke – maar juist in
de gezondheid van de huid. Hoe zorg je voor een huidverzorgingsroutine die het eigen huidherstellend vermogen kan ondersteunen? Daarnaast heb ik drie kinderen, waarvan twee tienerdochters, dus de TikTok-trends en -hypes op skincaregebied zie ik veel langskomen. Ik vind het belangrijk om aan mijn dochters en hun vriendinnetjes uit te leggen dat de routines met agressieve producten die zo populair zijn, helemaal niet zo goed voor je huid zijn en dat een simpele, milde routine je uiteindelijk een veel mooiere, stralende huid kan opleveren.’
Wat voor producten ontwikkelt Gladskin?
Floor: ‘Bij Gladskin ontwikkelen we producten gericht op het in balans brengen van de huid om daarmee het zelfherstellend vermogen van de huid te stimuleren. Wij vinden dat
iedereen recht heeft op een gezonde huid en dat dit begint bij een gebalanceerde huid. In deze balans speelt het microbioom op je huid een cruciale rol. Wij hebben producten voor mensen die een eczeem-, acneof rosaceagevoelige huid hebben. We richten ons met onze medische hulpmiddelen, reinigings- en verzorgingsproducten op mensen met een gezonde, maar gevoelige huid. Zoals wij zelf altijd zeggen: wij richten ons op de consument die de achterkant van het label leest. En wij proberen bij elk product dat wij ontwikkelen de ingrediëntenlijst op dat label zo kort mogelijk te houden. Onze producten zijn sowieso altijd vrij van parfum.’
Wat is het microbioom van de huid?
Floor: ‘Een microbioom is een verzameling van kleine organismen, zoals bacteriën en schimmels, die op en in ons lichaam leven en ons helpen gezond te blijven. Je hebt meerdere microbiomen op en in je lichaam, zoals op je huid, in je darmen, maar ook bijvoorbeeld in je mond. Al deze microbiomen werken op verschillende manieren en hebben hun eigen soorten bacteriën. Het darmmicrobioom speelt een belangrijke rol in onze spijsvertering en afweer. De goede bacteriën in je darmmicrobioom helpen eten te verteren en voedingsstoffen op te nemen en beschermen ons tegen ziekten.’
Floor: ‘Het huidmicrobioom leeft op onze huid en helpt de huid om zich te beschermen tegen slechte bacteriën, schimmels en schadelijke stoffen uit de omgeving. Terwijl het darmmicrobioom vooral invloed heeft op onze gezondheid van binnenuit, werkt het huidmicrobioom juist aan de buitenkant om de huid gezond te houden. Net zoals we goede bacteriën in onze darmen hebben, heeft onze huid ook goede bacteriën nodig om problemen, zoals acne of eczeem, te voorkomen. Wanneer het microbioom verstoord raakt – wat door heel veel verschillende oorzaken kan komen, maar ook door gebruik van agressieve verzorgingsproducten – kunnen slechte bacteriën de overhand krijgen. Dit kan zorgen voor huidproblemen, zoals roodheid, jeuk of
irritatie. Het is dus belangrijk om je huid op een zachte manier te verzorgen, zodat je het microbioom helpt om sterk te blijven en goed te functioneren.’
Waarom bevatten sommige producten van Gladskin Staphefekt™?
Floor: ‘Onze producten voor de acne-, rosacea- en eczeemgevoelige huid bevatten Staphefekt ™, een eiwit dat wij zelf produceren in onze fabriek in Nederland. De crèmes en gels waar dit eiwit in zit, zijn ontwikkeld om het microbioom te ondersteunen en daarmee irritatie van de huid te verminderen.’
Op welk product van Gladskin ben je het meest trots?
Floor: ‘Wat een lastige vraag! Ik ben ontzettend trots op al onze producten, omdat wij niet alleen producten maken voor mensen met een huidaandoening (onze medisch hulpmiddelen), maar ook producten die een milde, simpele huidverzorgingsroutine vormen voor de gevoelige huid. Ik hoop dat wij met onze producten kunnen helpen om een fijne skincareroutine te ontwikkelen voor mensen met huidirritaties of een gevoelige huid.’
Op TikTok zie je veel skincareroutines voorbijkomen. Welke is volgens jou het bizarst?
Floor: ‘Ik vind de filmpjes waarbij jonge kinderen en pubers uitgebreide huidverzorgingsroutines laten zien, waarbij ze ook nog producten gebruiken die totaal ongeschikt zijn voor hun jonge huid, erg bizar.
Een gezonde, gebalanceerde huid begint met een gebalanceerd microbioom. Als je op jonge leeftijd al allerlei agressieve producten gebruikt, kan dit voor veel langdurige irritaties zorgen. Vooral op die leeftijd is het enige wat je nodig hebt een fijne, milde reiniging, een goede dagcrème en SPF. Het is ontzettend belangrijk om je altijd in te smeren met een goede uv-bescherming!’
Welk fabel over huidverzorging zou je voorgoed willen verbannen?
Floor: ‘De uitspraak “Hoe meer producten in je routine, hoe beter” is een fabel die ik graag zou willen verbannen. Dat geldt ook voor routines met ontzettend veel stappen. Bij Gladskin geloven wij in simpele routines, waarbij reinigen en hydrateren centraal staan. Je huid is een fantastisch orgaan dat een prachtig zelfherstellend vermogen heeft. Ik ben ervan overtuigd dat je je huid moet geven wat hij nodig heeft om deze balans te herstellen. Dus een goede reiniging en een fijne dagcrème. Ik ben wel ontzettend fan van de doublecleansetrend: eerst reinigen met een cleanser op oliebasis (zoals onze make-upremover) en daarna een milde reiniging op waterbasis (zoals onze facewash).
Welk advies over skincare zou jij onze lezers mee willen geven?
Floor: ‘Lees de labels van je producten, zodat je weet wat erin zit. Als je nieuwe producten laat uitproberen, vooral bij klanten met een gevoelige huid, introduceer ze dan een voor een. Dan kan de huid van je klant er rustig aan wennen en weet je klant precies waar zijn of haar huid goed of minder goed op reageert.’
Het werken in een drogisterij is veelzijdig. Van het inrichten en bevoorraden van de winkel tot het adviseren van klanten. De gesprekken met klanten maken het een uitdagende werkomgeving. Iedereen is anders, wil op zijn of haar eigen manier te woord gestaan worden, heeft iets nodig wat specifiek voor deze klant is. Jij bent een belangrijke schakel als het gaat om de gezondheid van jouw klanten! Want assistent-drogisten en drogisten weten hoe je het juiste advies geeft aan consumenten, zodat ze op een veilige wijze zelfzorggeneesmiddelen kunnen gebruiken.
Zo volg je de DrogiWeb opleidingen
Onze opleidingen volg je – net als de productcursussen – online via een tablet, pc of mobiele telefoon. In de leeromgeving ontvang je de achtergrondinformatie, kijk je filmpjes, vind je oefeningen en handige ezelsbruggetjes. Je kunt ook vanaf papier leren met behulp van de leerkaarten. Deze bevatten alle informatie die je voor een Pharmacon examen uit je hoofd moet kennen. Je kunt ze eenvoudig downloaden en zelf printen.
De opleiding tot Assistent Drogist bestaat uit 7 modules: Zelfzorg algemeen, Maag-/darmkanaal, Pijn, KNMO, Huid, Overige klachten, Homeo-/Fytotherapie.
Duur: circa 12 weken – maximaal 6 maanden online toegang Studiebelasting vooropleiding vmbo tl/mavo: circa 5 uur per week Start: direct mogelijk
Prijs: €249,-
Kerstaanbieding:*
Adviseren en Toezicht
De modules bereiden je voor op de officiële examens van Stichting Pharmacon: Adviseren 1, 2 en Toezicht. De opleiding heeft als doel jou te leren hoe je juist advies geeft, zodat een consument op veilige wijze zelfzorggeneesmiddelen kan gebruiken en misbruik wordt voorkomen. Je leert wat zelfzorg is, welke klachten hiervoor in aanmerking komen, welke zelfzorggeneesmiddelen beschikbaar zijn en wat de wettelijke kaders zijn.
De opleiding tot Drogist bestaat uit 8 modules: Zelfzorg algemeen, Maag-/darmkanaal, Pijn, KNMO, Huid, Overige klachten, Homeo-/ Fytotherapie en Toezicht.
Duur: circa 16 weken – maximaal 6 maanden online toegang Studiebelasting vooropleiding vmbo tl/mavo: circa 5 uur per week Start: direct mogelijk
Prijs: €389,-
Pharmacon vakdiploma
Een Pharmacon vakdiploma is erkend door de Rijksoverheid en de branchevereniging Centraal Bureau Drogisterijbedrijven. Het diploma voldoet daarmee aan de wet- en regelgeving, is door de overheid erkend en geldig voor het keurmerk Erkend Specialist in Zelfzorg. Dit diploma garandeert dat je over de juiste kennis en vaardigheden beschikt voor de verkoop van zelfzorggeneesmiddelen.
Algemene informatie
Voor alle DrogiWeb opleidingen geldt dat je het gehele traject telefonisch of via e-mail vragen kunt stellen aan een studiebegeleider. Examens zijn niet bij het lesgeld inbegrepen, persoonlijke telefonische en online begeleiding is gratis.
Heb je bijzondere omstandigheden en kom je tijd te kort? Geen probleem, je kunt voor het einde van de looptijd een extra kwartaal kopen à € 95,- excl. 21% btw.
*Kerstaanbieding – geldig bij bestellen tot 15 januari 2025 –prijzen zijn excl. 21% btw.
De maag is een goed gespierd orgaan dat ons voedsel kneedt. Voor de spijsvertering in de maag is maagzuur nodig, een zeer agressieve stof. Soms kun je er last van krijgen. Wat zijn de oorzaken van brandend maagzuur en wat kun je eraan doen? We geven je enkele tips.
Wat doet de maag?
De maag kneedt het voedsel fijn, zodat het in kleine stukjes naar de darmen kan. Ook wordt in de maag maagzuur toegevoegd. Zo worden de voedingsstoffen makkelijker verteerbaar gemaakt voor de spijsverteringsenzymen.
In de maagwand bevinden zich cellen die het maagzuur maken. Daarvoor gebruiken ze speciale eiwitten, de zogeheten protonpompen. De protonpompen zorgen ervoor dat bepaalde scheikundige deeltjes, de waterstofprotonen, toegang krijgen tot de maagwandcellen. Ze ‘pompen’ als het ware de waterstofprotonen in de cellen, die daar andere chemische stoffen en spijsverteringsenzymen aan toevoegen. Zo ontstaat maagzuur. Hoe meer waterstofprotonen er in de maagwand-
cellen komen, hoe meer maagzuur er aangemaakt wordt. Het is een ingewikkeld mechanisme dat wordt ‘aangezet’ door te eten. Maar ook roken, stress of allergieën kunnen dit mechanisme aanwakkeren.
Het maagsap dat ontstaat door dit mechanisme, is een zeer agressieve vloeistof. Er zit zelfs zoutzuur in. Om de maag te beschermen tegen de inwerking van dit zure goedje, zit er een beschermde slijmvlieslaag aan de binnenkant van de maag. Deze laag is alleen niet overal even dik. Het bovenste gedeelte van de maag is minder goed tot helemaal niet bedekt met slijmvlies.
Oorzaken maagklachten
Wanneer er maagklachten ontstaan, kunnen de oorzaken zeer divers zijn.
Van heel simpele dingen als te veel of te vet eten (indigestie) tot aan heel heftige dingen als maagkanker. Maar ook een maagbacterie kan de oorzaak zijn. Of een slokdarmklepje (sfincter) dat niet goed sluit, waardoor er maaginhoud in de slokdarm komt (reflux). De slokdarm heeft geen slijmvlieslaag en is dus onbeschermd. Als daar regelmatig maagzuur tegenaan komt, geeft dat echt een nare pijn.
Te veel maagzuur
Daarnaast kan een te hoge maagzuurproductie voor maagpijn zorgen. Zoals gezegd, kan roken, stress of een allergie ervoor zorgen dat de protonpompen harder gaan werken, waardoor er meer maagzuur ontstaat. Soms is dat zoveel dat ook de onbeschermde bovenkant van de maag steeds in aanraking komt met maagzuur. Hier kunnen dan weer maagzweren door ontstaan.
Bijwerking van geneesmiddelen
Ook kunnen sommige geneesmiddelen invloed hebben op de maag. Zo staan bijvoorbeeld bepaalde krachtige pijnstillers (NSAID’s, oftewel Non Steroid Anti Inflammatory Drugs) erom bekend invloed te hebben op het slijmvlies van de maag. Dit wordt dunner, waardoor het maagzuur eerder schade kan toebrengen aan de maagwand, soms met zweertjes tot gevolg.
PPI’s op recept
Artsen schrijven vaak PPI’s (Proton Pump Inhibitors) voor als iemand voor langere tijd NSAID’s op recept moet slikken. De PPI’s zorgen ervoor dat de protonpompen minder hard gaan werken. Ze laten minder waterstofprotonen door. Hierdoor bevat de maaginhoud minder zuur en wordt de maagwand minder agressief bewerkt door de maaginhoud. Zo krijgt de maagwand bij zweertjes tijd te herstellen en de persoon in kwestie zal minder last van het maagzuur ervaren.
Zelfzorg
Bij de drogist zijn verschillende soorten zelfzorgproducten verkrijgbaar die helpen tegen brandend maagzuur.
Antacida
Wanneer iemand eenmalig te veel of te vet heeft gegeten, een snelle oplossing zoekt en normaal gesproken nooit last heeft van brandend maagzuur, voldoen antacida beter als zelfzorgmiddel. Deze neutraliseren het maagzuur. Antacida werken alleen op de inhoud van de maag, niet op het mechanisme van maagzuuraanmaak. Ze werken erg snel.
Wanneer iemand vaker of veel last heeft van brandend maagzuur, kan een PPI een goede oplossing zijn. Naast een maagzuurbinder om van zure oprispingen af te komen, kun je ook een maagzuurremmer adviseren.
Bijvoorbeeld een zelfzorggeneesmiddel met de werkzame stof cimetidine of ranitidine. Of een middel met omeprazol of pantoprazol.
Het Voedingscentrum adviseert bij gebruik van protonpompremmers geen rauw vlees, rauwe vis en rauwmelkse producten te eten en extra hygiënisch te werken in de keuken. Was na het aanraken van deze rauwe producten je handen en gebruik nooit hetzelfde bestek en dezelfde snijplank voor rauw en gaar eten.
Je gaat natuurlijk eerst het WASA-gesprek aan om erachter te komen hoe de klachten van je klant mogelijk ontstaan zijn. Als jij geen bezwaar voor veilig gebruik hebt ontdekt, kun je PPI’s adviseren, want milde maagklachten zijn goed met zelfzorggeneesmiddelen te behandelen. Meestal weten mensen zelf best al welke situaties van stress of welke voedingsmiddelen brandend maagzuur veroorzaken. Zo is de decembermaand een maand die bekend staat om de vele vragen over brandend maagzuur.
Voorkomen blijft echter altijd beter dan genezen, dus het is en blijft belangrijk om aan te geven welke tips kunnen helpen bij brandend maagzuur: eet niet te vet of te veel;
• beperk alcoholgebruik; stop met roken; gebruik geen NSAID’s als pijnstiller wanneer er al maagklachten zijn;
• beperk stress; slaap met het hoofdeind iets hoger.
PPI’s hebben even tijd nodig om hun werking te doen, meestal een aantal uren en ze werken dan tot 24 uur. Omeprazol en Esomeprazol mogen maximaal 14 dagen achtereen gebruikt worden, pantoprazol maximaal 4 weken. Heeft je klant in die tijd niet voldoende baat bij het product? Dan verwijs je door naar de huisarts. Het gevaar is namelijk dat er meer aan de hand kan zijn en de PPI’s de klachten alleen maar verbergen.
Bron: Voedingscentrum, UA
In deze gevallen verwijs je de klant door naar de huisarts
Als de klant:
• ernstige maagpijn heeft;
• zich echt zorgen maakt vanwege de maagpijn; klachten heeft die blijven of verergeren ondanks gebruik volgens de bijsluiter; in het afgelopen jaar door een arts is behandeld tegen een maag- of darmzweer;
• jonger is dan 12 jaar. Last van maagzuur komt bij kinderen bijna nooit voor. Een huisarts kan het best beoordelen wat er aan de hand is; 50 jaar of ouder is en voor het eerst klachten heeft;
• zwanger is of borstvoeding geeft; zwanger is en een drukkende, zeurderige pijn in de buik heeft: uitstralende pijn naar arm/armen, kaken of rug heeft
• ervaart dat het voedsel ‘niet goed zakt’ bloed braakt of zwarte ontlasting heeft
• recent veel gewicht is verloren door de maagklachten; andere geneesmiddelen (op recept of anders) gebruikt. De maag maakt minder zuur aan, sommige medicijnen zijn erop ‘gebouwd’ tegen de zure maaginhoud bestand te zijn. De zogenoemde ‘maagsapresistente tabletten’. Deze zouden bij gecombineerd gebruik te vroeg uiteen kunnen vallen in de maag. Zeker bij antistollingsmiddelen, het anti-epilepticum fenytoïne en antipsychoticum clozapine wordt gebruik van PPI’s afgeraden en mag dit alleen op voorschrift van de arts.
In de digitale nieuwsbrief van 28 oktober 2024 vroegen wij je welk verhaal jij op de lege pagina’s, die bij editie 5 zaten, zou willen zien. Uit de vele reacties hebben wij een onderwerp geselecteerd dat in onze ogen perfect past bij het thema van editie 6, namelijk mooi verzorgde handen, nagels en nagelriemen. Grada van Etos Bennekom stuurde ons dit onderwerp en wint daarmee de goedgevulde goodiebag!
Goede gelegenheid
Of het nu voor de feestdagen is, een verjaardag of voor jezelf, het najaar en de winter zijn goede seizoenen om handen, nagels en nagelriemen extra te verzorgen. In het winkelschap zijn genoeg prachtige producten te vinden waarmee een goede handverzorging en manicure kan worden uitgevoerd. Met mooie zachte handen, sterke gezonde nagels en nagelriemen heb je een goede basis voor mooi gelakte nagels.
Extra kwetsbare huid
De huid van je handen is bijna net zo gevoelig als die van je gezicht, maar krijgt meer te verduren, omdat je handen constant bezig zijn. Zo is de huid op de rug van je handen erg dun en heeft weinig vetweefsel in de onderhuid. Hierdoor is deze huid gevoelig en veroudert sneller. De huid op de handpalm bevat geen talgklieren, waardoor hij droog en ruw kan aanvoelen. Door externe factoren, zoals zon, kou, warmte en water, kunnen handen extra uitdrogen. Het is daarom belangrijk om je handen en nagels goed te verzorgen om uitdroging te voorkomen.
Stappenplan manicure en handverzorging 1. Vijl
Lang, kort, puntig, hoekig, nagels kunnen in alle vormen worden gevijld. Doe dit met een fijne vijl om haakjes te voorkomen. Vijl maar één kant
op, zodat de structuur niet beschadigd raakt. De bovenzijde kan met een polijstvijl worden behandeld om een mooie glanzende nagel te krijgen. Een glansvijl is gemaakt van glas en daardoor fijn van structuur. Het slijt niet en je spoelt de vijl gemakkelijk af onder de kraan.
2. Scrub
Met exfoliëren worden dode huidcellen verwijderd en wordt een handcrème beter opgenomen. Let er op dat je niet té hard exfolieert, omdat de huid op de handen erg dun is.
3. Crème
Breng crème op handen en nagels aan. Doe dit voor het slapengaan of nadat de handen gewassen zijn. Masseer ook wat crème licht in de randen van de nagels. Crèmes met paraffine, squaleen, dimethicon borage- of bernagieolie, olijfolie, jojobaolie of saffloerolie (distelolie) leggen een laagje over de huid. Hydraterende stoffen als glycerine, ureum, hyaluronzuur, sorbitol, panthenol, ceramiden en cholesterol houden vocht vast en helpen de huid te herstellen.
4. Nagelolie
Smeer nagelolie op de randen van de nagels en masseer zachtjes in. Je kunt ook 's avonds voor je naar bed gaat nagelolie in de nagels masseren. Dit zorgt voor extra hydratatie.
5. Bokkenpootje
Met een bokkenpootje kun je de nagelriemen zachtjes naar achteren duwen. Doe dit wel voorzichtig. Nagelriemen houden bacteriën en vuil buiten. Het is een fabel dat nagels sneller groeien als je de nagelriemen terugduwt. Ze lijken hooguit wat langer. Knip die (overtollige) randjes niet, maar smeer ze liever regelmatiger in met een goed product.
6. Nagellak
Een mooie glans op de nagel en tegelijk de nagel verstevigen kan met een voedende nagelversterker. Houd je meer van een mooie kleur nagellak, gebruik dan altijd een ‘basecoat’ onder de nagellak om gele verkleuring van de nagel te voorkom
Tips van Grada
Met Weleda Berken Pearl Scrub kun je je handen heerlijk zacht maken en dode huidcellen en velletjes op een milde manier verwijderen. Dit kan ook gewoon onder de douche. Een of twee keer per week doet al wonderen. Na het handen wassen adviseer ik om Weleda Citrus Hand- en Nagelcrème te gebruiken. Smeer altijd spaarzaam in en verder kun je het naar behoefte gebruiken.
Het iconische make-upmerk T. LeClerc is al in 1881 ontwikkeld en wel door een apotheker met verstand van een gezonde huid. Dankzij T. LeClerc werd ‘getint gezichtspoeder’ een hype eind 19e eeuw! Nog altijd zijn de gezichtspoeders van dit Franse merk een ware sensatie en het geheime wapen van topvisagisten, aangezien het gebruikte rijstpoeder ervoor zorgt dat rimpels volledig worden verdoezeld!
Uitsluitend clean
Sinds T. LeClerc vier jaar geleden werd overgenomen door
een hip echtpaar in Parijs, ondergaat het een echte metamorfose en is de radicale keuze gemaakt om nog uitsluitend clean te formuleren. Zo is de nieuwe Luminous Concealer-range 99 procent natuurlijk en bevat deze ook diverse tinten voor de ultra bleke én voor de donkere huid. T. LeClerc staat garant voor de prachtigste make-up die de huidconditie versterkt en wordt sinds kort gedistribueerd door MOOR Cosmetics BV.
Nieuwsgierig? Neem contact op met MOOR Cosmetics BV T (035) 888 5047 | info@moorcosmetics.nl
Cacaoliefde
De nieuwe Love It a Choco’ Lot!-trend edition van Essence is een traktatie voor alle zintuigen. Denk aan zoete lipglosses, glinsterende highlighter en een oogschaduw voor elke beautyliefhebber. Laat de rijke texturen, charmante accessoires en heerlijke geuren een dagelijkse dosis heerlijke verwennerij zijn! We lichten hier enkele producten uit.
Eyeshadowstick
• Romige en glinsterende textuur.
• Warme, bruine toon met een licht glinsterend effect.
• Kan als oogschaduw en als eyeliner gebruikt worden.
Lipgloss
• Subtiele kleur.
• Zoete chocoladegeur.
• Natuurlijke glans.
Extreme lenghtening & volume mascara
• Jouw favoriet in een limited edition.
• Intens bruine formule.
• Creëert extreme lengte en volume.
Dear Hydration van Banila Co heeft nieuwe producten in haar assortiment, die je beautyroutine next level maken. De producten bevatten rozecactuswater (prickly pear) en Pink Hydra Biome (gefermenteerd gistextract), die samen de barrière van de huid versterken en dat zachte gloweffect geven.
De Dear Hydration softening toner verwijdert de laatste restjes van je cleansingroutine. Hydraterende ingrediënten bevorderen een dewy huid. De subacidic formule (met AHA) geeft geen irritatie, wel een mooie huid. Gebruik: enkele druppels op een wattenschijfje of op de vingers doen en zachtjes over het gezicht vegen.
Dear Hydration Water barrier Cream
De Dear Hydration Water barrier Cream is een fijne crème, die zelfs met een dun laagje al haar kracht laat zien. De crème hydrateert en voedt en de formule is niet plakkerig. Het geeft een comfortabel gevoel en minimaliseert irritatie. De crème bevat versterkende ceramide, hydraterende roze cactus (prickly pear) en Pink Hydra Biome voor een sterke huid.
Gebruik: afhankelijk van de hydratatiebehoefte, maar houd een hoeveelheid ter grootte van een kleine druif aan.
Glanzende huid
Met e.l.f. Skin Holy Grails reinig en verzorg je je huid en laat je hem stralen. De producten zijn geschikt voor alle huidtypen en zorgen ervoor dat je op een eenvoudige manier een complete skincareroutine kunt uitvoeren.
Holy Hydration! Face Cream
Met de voedende gezichtscrème Holy Hydration! Face Cream bied je je huid intensieve hydratatie zonder toegevoegde geurstoffen. Met hyaluronzuur en peptiden ondersteunt deze crème de stevigheid en vochtbalans van de huid. Geschikt voor alle huidtypen.
Holy Hydration! Daily Cleanser
De Holy Hydration! Daily Cleanser verwijdert onzuiverheden en overtollige olie zonder de huid uit te drogen. Dankzij het hyaluronzuur blijft de huid gehydrateerd en voelt deze schoon aan na gebruik.
Holy
De reinigingsbalsem Holy Hydration! Make-up Melting Cleansing Balm lost make-up en vuil op zonder de huid te irriteren. Verrijkt met hyaluronzuur en ceramiden om te hydrateren en te verzorgen tijdens het reinigen, zelfs bij waterproof make-up.
De winter luidt het seizoen van een droge huid in: veranderend weer en seizoensgebonden stress kunnen een droge, jeukende huid verergeren en de huidbarrière beschadigen. Er zijn drie stappen die je kunt nemen om je huidbarrière dit najaar te ondersteunen.
1. Kies voor een milde reiniging
Bij het reinigen van je huid is het belangrijk om mild te werk te gaan. Veel producten bevatten geurstoffen en uitdrogende ingrediënten, die de huidbarrière kunnen verzwakken en de huid onnodig kunnen irriteren. Gladskin biedt een milde oplossing met de dubbele reiniging, speciaal ontwikkeld voor een gevoelige en kwetsbare huid. Gebruik de Gladskin make-upremover, een op olie gebaseerde, hydraterende formule die zacht maar effectief make-up en onzuiverheden verwijdert. Sluit je reinigingsroutine af met de milde facewash met vitamine E, die de huid niet alleen reinigt, maar ook
verzorgt. Beide producten zijn geurvrij, hypoallergeen en bevatten slechts vier ingrediënten. Precies wat je huid nodig heeft om fris en beschermd aan te voelen, zonder overbelasting.
2. Hydrateer regelmatig
Kouder weer betekent ook minder vocht in de lucht, wat het voor de huid moeilijker maakt om gehydrateerd te blijven. Mocht je na de make-upremover en facewash op zoek zijn naar extra hydratatie, dan biedt de Gladskin Daily Care Cream dé oplossing voor intense en langdurige verzorging. Houd Gladskin Daily Care Cream bij de hand, bijvoorbeeld op je bureau of naast je bed, zodat je het kunt aanbrengen als je huid wat extra verzorging nodig heeft. Met een lichte, snel intrekkende formule brengt de Daily Care Cream de vochtbalans van je huid terug op peil en biedt het een beschermende barrière tegen uitdrogende invloeden van buitenaf. Zo blijft je huid zacht, soepel en gehydrateerd, zelfs tijdens de koude maanden.
Waarom kiezen voor Gladskin?
Gladskin is ontwikkeld met de missie om huidverzorging zo puur en effectief mogelijk te maken, zonder onnodige toevoegingen. Elk product is zorgvuldig samengesteld met respect voor de natuurlijke balans van de huid. Gladskin-producten zijn klinisch getest, geurvrij en speciaal ontworpen om zelfs de meest gevoelige huid te kalmeren en te beschermen.
Winnen!
Lijfblad mag namens Gladskin vier heerlijke pakketten met drie huidverzorgingsproducten voor de gevoelige huid weggeven.
Scan de QR-code en beantwoord de vragen. Je kunt meedoen tot 11 februari 2025.
Er bestaan veel feiten én fabels over de juiste verzorging van je tanden en je tandvlees. Of het nu gaat om de werking van bleekproducten of de impact van bepaalde ingrediënten in tandpasta, vaak is het onduidelijk wat echt effectief is en wat mogelijk juist schadelijk kan zijn. Ontdek daarom hier wat de feiten en fabels zijn over persoonlijke verzorging. Je kunt deze informatie ook vinden op mijncosmetica.nl
Tanden bleken is veilig
Tanden bleken met waterstofperoxide is een populaire en veilige manier om je tanden witter te maken. De belangrijkste ingrediënten, waterstofperoxide en carbamideperoxide, breken de moleculen af die voor de verkleuring zorgen zonder de tandstructuur aan te tasten. Thuisproducten bevatten maximaal 0,1 procent waterstofperoxide, terwijl tandartsen tot 6 procent mogen gebruiken voor snellere resultaten. Het is echter belangrijk om bij het tanden bleken altijd de gebruiksaanwijzing te raadplegen.
Kinderen jonger dan 6 jaar
Een allergische reactie op tandpasta kan nooit voorkomen. Deze reacties kunnen veroorzaakt worden door verschillende ingrediënten in tandpasta, zoals geurstoffen of plantaardige bestanddelen. Gelukkig zijn er veel verschillende tandpastasoorten beschikbaar, zodat er bij een allergie vaak een geschikt alternatief te vinden is. Op de producten staan alle ingrediënten vermeld, waardoor je bij een allergie eenvoudig kunt nagaan welke stoffen je het beste kunt vermijden.
Fluroride in tandpasta is niet schadelijk
Alle cosmetica moeten volgens de wet veilig zijn voor gebruik, inclusief tandpasta. Al vele jaren wordt er over de hele wereld, ook in Nederland, tandpasta met fluoride gebruikt. Fluoride is een van de meest onderzochte ingrediënten van tandpasta. De ingenomen hoeveelheid bepaalt mede of iets schadelijk is of niet. Uit vele uitgebreide wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat de fluorideconcentraties in tandpasta veilig en effectief zijn.
Ook het wetenschappelijk comité voor de beoordeling van consumentenproducten heeft een beoordeling uitgevoerd van de veiligheid van fluoride in tandpasta voor kinderen onder de 6 jaar. Het comité is van mening dat 0,15 procent fluoride ook veilig is voor deze jongste groep kinderen. Het wordt dan wel aanbevolen om de kinderen niet meer tandpasta dan de grootte van een erwt te laten gebruiken en ze te laten poetsen onder toezicht van een volwassene. Zo voorkom je dat ze te veel tandpasta inslikken.
Over mijncosmetica.nl
Mijncosmetica.nl is dé plek voor transparante informatie over cosmetica, met de focus op de consument. Dit onafhankelijke initiatief streeft naar volledige neutraliteit en betrouwbaarheid. Mijncosmetica.nl is een onpartijdige en heldere bron van objectieve informatie, die gericht is op feiten en wetenschap. Bron:
De herfst is begonnen, de dagen worden steeds korter en buiten wordt het kouder en natter. Je energieniveau kan wat dalen en dat is soms lastig. Gezonde voeding, lekker bewegen, een frisse neus halen, goed slapen en stress vermijden zijn belangrijk om je energieniveau op peil te houden. In aanvulling op een gezonde leefstijl, kunnen sommige extra vitaminen je helpen. B-vitaminen zijn belangrijk voor het normaal functioneren van je lichaam en ondersteunen je energieniveau.
Welke B-vitaminen zijn er?
• Vitamine B1 (thiamine)
Vitamine B2 (riboflavine)
Vitamine B3 (niacine)
Vitamine B5 (pantotheenzuur)
• Vitamine B6 (pyridoxine)
Vitamine B8 (biotine)
Vitamine B11 (foliumzuur)
Vitamine B12 (cobalamine)
Essentiële stoffen
Vroeger dacht men dat er maar één B-vitamine was. Toen bleek uit onderzoek dat er toch meer soorten waren. Het valt je vast op dat er wat
vitaminen ontbreken in de lijst, zoals vitamine B4 en vitamine B7. Men dacht dat dit ook B-vitaminen waren, totdat bleek dat deze stoffen toch niet ‘essentieel’ waren. Toen zijn ze weer uit de reeks gehaald. Een stof is namelijk alleen een vitamine als deze ‘essentieel’ is, dat betekent dat je lichaam ze uit voeding moet binnenkrijgen en niet zelf kan aanmaken. B-vitaminen of vitamine B is dus een verzamelnaam voor acht verschillende wateroplosbare B-vitaminen. Het is belangrijk dat je van alle acht B-vitaminen voldoende binnenkrijgt.
Wat doen B-vitaminen voor je gezondheid?
B-vitaminen staan ook wel bekend als de energievitaminen. Op vitamine B11 (foliumzuur) na maken alle B-vitaminen energie vrij uit je voeding. Ook helpen vitamine B2, B3, B5, B6, B11 en B12 bij de vermindering van vermoeidheid. Daarnaast vervult ook elke B-vitamine zijn eigen speciale rol. Zo is vitamine B8 belangrijk voor gezonde haren en vitamine B6 is belangrijk voor de ondersteuning van de hormonale activiteit.
B-vitaminen in voeding
B-vitaminen kunnen in bijna alle voedingsmiddelen worden gevonden. Voedingsmiddelen die veel B-vitaminen bevatten, zijn zuivelproducten, vis en vlees. Ook granen, noten, fruit en groente bevatten B-vitaminen, maar dan in lagere hoeveelheden. Vitamine B12 is de enige B-vitamine die uitsluitend in dierlijke voeding voorkomt.
Wanneer is een aanvulling met B-vitaminen nuttig?
Een vitamine B-complex kan gebruikt worden bij vermoeidheid om het energieniveau te ondersteunen. Daarnaast kan voor vegetariërs en veganisten een aanvulling met vitamine B12 nuttig zijn. Via dierlijke producten zoals zuivel, vis en vlees krijg je veel van je dagelijkse behoefte aan vitamine B12 binnen. Als iemand geen dierlijke producten eet, kan deze te weinig vitamine B12 binnenkrijgen. Ook bij het gebruik van sommige medicijnen kan er een tekort aan B-vitaminen ontstaan.
Kun je te veel B-vitaminen binnenkrijgen?
B-vitaminen kunnen in water oplossen, hierdoor kan je lichaam ze niet opslaan. Als je er teveel van binnenkrijgt, dan plas je ze weer uit. Let wel, bij vitamine B6 en B3 is het goed om alert te zijn op de dosering en de specifieke vorm. Voor vitamine B6 geldt een Nederlands maximum van 21 milligram per dagdosering. Daarnaast ervaren sommige mensen bij een specifieke B6-vorm, pyridoxine hydrochloride, in zeldzame gevallen tintelingen of gevoelloosheid. Voor vitamine B3 kan een specifieke vorm, namelijk nicotinezuur, een soms hevige maar onschuldige ‘flush’ veroorzaken. Er stroomt dan veel bloed naar je hoofd en ledematen, waardoor je een warm, branderig gevoel krijgt. Dit gaat weer over.
Geneesmiddelen en tekorten in B-vitaminen
Langdurig gebruik van bepaalde geneesmiddelen kan soms tot ernstige vitamine- en/of mineralentekorten leiden. Vooral een tekort aan vitamine B12 komt voor. Dan kun
je bloedarmoede krijgen. Je kunt dan ongemakken ervaren, zoals moeheid, duizeligheid, hartkloppingen en oorsuizen. Ook kun je tintelingen of een doof gevoel in handen en voeten, slappe beenspieren en geheugenverlies ervaren. Als een klant een van de volgende medicijnen gebruikt, adviseer dan om alert te zijn op mogelijke tekorten.
Metformine en vitamine
Metformine is een medicijn dat veel gebruikt wordt bij diabetes. Het verlaagt het glucosegehalte in het bloed. Een bijwerking van dit medicijn is dat het lichaam minder vitamine B12 kan opnemen. Het laatste deel van de dunne darm absorbeert vitamine B12 gekoppeld aan de eiwitintrinsieke factor (IF), het vitamine B12-IF-complex. Metformine zorgt voor een verminderde opname van het vitamine B12-IF-complex. Door langdurig gebruik kan een vitamine B12-tekort ontstaan.
Protonpompremmers, zoals omeprazol en pantoprazol, zijn maagzuurremmers. Een bijwerking van deze medicijnen is dat je lichaam minder goed vitamine B12 en magnesium kan opnemen. Door het gebruik van deze medicijnen wordt de maag minder zuur. Voor de opname van vitamine B12 en magnesium uit voedsel is een lage zuurgraad in de maag nodig. Bij een minder zure maag werken de mechanismen waarmee vitamine B12 en magnesium worden opgenomen minder goed. Als je de proton¬pompremmers maanden of jaren gebruikt, kan er een tekort aan vitamine B12 of magnesium ontstaan.
NSAID’s zijn medicijnen die worden voorgeschreven bij acute of chro¬nische pijn en ontstekingen. Voorbeelden zijn ibuprofen, diclofenac en acetylsalicylzuur (aspirine). Bij gebruik van acetylsalicylzuur kan daarbij een tekort aan vitamine B12 optreden. Wanneer je acetylsalicyl-
zuur slikt, heeft dit een effect op het slijmvlies van de maag. Bepaalde stoffen die nodig zijn bij de opname van vitamine B12, kunnen minder worden uitgescheiden in de maag. Als gevolg hiervan kan er een tekort ontstaan aan vitamine B12. Bij langdurig gebruik van NSAID’s kan het slijmvlies in het maagdarm¬stelsel beschadigen, waardoor er bloedingen kunnen ontstaan. Door het bloedverlies kan een tekort aan ijzer ontstaan. Daarnaast heeft het lichaam een grotere behoefte aan vitamine C.
Bronnen
1. https://www.ivg-info.nl/ voedingssupplementen/vitamines/bvitamines/
2. https://www.medicijngebruik.nl/ patient/brochure/3925/medicijnenen-voedingssupplementen
3. https://www.ivg-info.nl/gezondheid/ bij-medicijngebruik/medicijnen-envoedingssupplementen-tegelijkgebruiken/
4. https://www.npninfo.nl/onzebranche/verantwoord-gebruik/
5. https://www.ivg-info.nl/ voedingssupplementen/vitamines/ vitamine-b6-pyridoxine/veiligheidvan-vitamine-b6-supplementen/
6. https://www.ivg-info.nl/nieuws/ metformine-en-het-risico-op-eenvitamine-b12-tekort/
7. https://www.ivg-info.nl/nieuws/ maagzuurremmers-en-het-risicoop-een-magnesium-en-vitamineb12-tekort/
8. https://www.ivg-info.nl/nieuws/ gebruik-van-pijnstillers-kanmogelijk-leiden-tot-vitamine-enmineraaltekorten/