ESCRIBO retallos de lingua

O tempo verbal

Estamos afeitos a usar pequenas computadoras portátiles, pero non sempre foi así. As denominadas mulleres calculadora traballaban acotío realizando algoritmos e estatísticas que actualmente sería imposible levar a cabo persoalmente. Na actualidade o almacenamento de datos, os procesadores de imaxes, a realización de algoritmos científicos… son impensables sen o uso dos ordenadores e programas informáticos.

O avance tecnolóxico é imparable, seremos unha sociedade dominada pola tecnoloxía ou os seres humanos volveremos a tomar o control?

O tempo verbal indica o momento no que se leva a cabo a acción

Pretérito Memoricei o poema.

Pasado A acción do verbo sitúase no momento antes do que se está a falar.

Copretérito Memorizaba o poema.

Antepretérito Memorizara o poema. Pospretérito Memorizaría o poema.

Presente A acción do verbo sitúase no momento no que se fala. Memorizo o poema

Futuro A acción do verbo sitúase despois do momento no que se fala.

AGORA TI!

Memorizarei o poema

Iso é reguetón / ou o motor dun camión?

Tanta fachenda, tanta fachenda / que o can chapouche a merenda. Apandarei co que diga / da árbitra sempre hai que ser amiga.

O modo verbal

O modo informa sobre a actitude que adopta o falante ante o que se di. As formas verbais poden estar en tres modos.

Expresa feitos reais. Úsase en oracións enunciativas e interrogativas.

Expresa desexos, probabilidades ou dúbidas.

Xabier Díaz toca o pandeiro. Oxalá escoitásemos a Xabier en directo!

Expresa instrucións, rogos ou ordes.

Escoitade, é importante sentir a música!

AGORA TI!

12. En parellas, explicade a diferenza entre «Imos de excursión» e «Oxalá vaiamos de excursión». Buscade máis exemplos.

13. Escribe unha oración en modo indicativo, outra en subxuntivo e outra en imperativo usando o verbo argallar.

14. Indica o tempo, número, persoa e modo dos seguintes verbos. Observa o exemplo: seremos andan iriades varresen

Partiras: segunda persoa do singular do antepretérito de indicativo do verbo «partir», terceira conxugación.

Para coñecer exemplos de conxugación de verbos regulares e irregulares vai á páxina 185 lámpada teléfono dialogo limite gaita curiosidade investigador comun alen galego venta premio publico loxico animo sopro

As palabras agudas son as que teñen a sílaba tónica na última sílaba da palabra.

Cando colocamos o acento gráfico?

Cando estamos ante unha palabra aguda polisílaba que remata en vogal, en vogal + n, en vogal + s ou en vogal + ns → cempés, alén, campións. Como verás máis adiante, non se acentúan cando hai un ditongo decrecente na última sílaba! Por exemplo: aneis.

As palabras graves son as que teñen a sílaba tónica na penúltima sílaba.

Cando colocamos o acento gráfico?

Cando estamos ante unha palabra grave que remata nunha consoante diferente a -n, -s, -ns (álbum, Díaz) ou nun ditongo decrecente na última sílaba da palabra (hóckey).

As palabras esdrúxulas son as que teñen a sílaba tónica na antepenúltima sílaba.

Cando colocamos o acento gráfico?

Sempre!

AGORA TI!

1. Clasifica estas palabras segundo sexan agudas, graves ou esdrúxulas. Cales deberían levar til?

2. Le con atención o texto do ditado.

Unha voz profunda e con musicalidade que sobe e baixa, movida polos ventos da gaita ou dos bailares dun acordeón. Música cosida a unha corda da que penden palabras galegas tan fermosas como rula, mariñeiro, Maruxiña, axudádeme, cantare, bailadora…Xabier Díaz medra ao investigar sobre o folclore galego ao que leva de viaxe polo mundo: Oslo, Lisboa, Bruxelas…e ao que sempre trae de volta á casa. Sopros de salitre, amor pola historia, respecto pola terra e moito amor pola vida cantada en galego! Grazas Xabier.