28
NUMMER 04 • 2017
HET VERHAAL VAN HEERENVEEN
DE LAAN VAN RIDDER PIETER De bouw van de woningen aan de Van Dekemalaan 5 t/m 75 is gebaseerd op het tuindorp- of tuinwijkconcept. Een concept dat opkwam na de jaren 20 van de vorige eeuw om een tegenwicht te bieden aan de verpauperde arbeiderswijken. Het was het eerste plan voor sociale woningbouw in Heerenveen, toen nog in Schoterland gelegen. Het was gelegen aan de westkant van de plaats. De naamgeving heeft in eerste instantie nog geleid tot discussie: Ridder Pieter van Dekemastraat of Van Dekemalaan.
Ridder Pieter Hettes van Dekema was één van de oprichters van de veencompagnie in 1551. Geboren te Jelsum in 1513 en kleinzoon van de laatste potestaat(onderkoning) van Friesland: Juw Dekama. De raad nam een beslissing; het werd Van Dekemalaan. De aanleg begon in 1919 en werd gerealiseerd in 1921. In Hepkema’s Courant van 15 december 1937 werd alarm geslagen! Voor de woningen is ten tijde van de aanbouw verkeerde specie gebruikt! Grootscheepse renovatie is nodig! Soms moest men na het ontwaken aan de slag met benzine om gedruppeld hars uit haar en wenkbrauwen te verwijderen. Het duurt tot in 1948 voor dat de daadwerkelijke werkzaamheden klaar zijn. De foto van de Van Decemalaan in 1934 toont op de achtergrond de houtloods en molen van houtzager Siebenga. In het laatste huis, tweede van rechts, nam op 6 mei 1919 Willem Hendrik Bregman (1884 te Alkmaar), gasfitter, samen met zijn gezin de woning in gebruik. Bij bouwvergunning van 23 januari 1919 kreeg het huis als bestemming: type A-woning met winkel. In 1930 werd het adres Van Dekemalaan 75. In Hepkema’s Courant van 23 mei 1932 maakte Willem Hendrik de opening van zijn zaak bekend.
FOTO BOVEN: Ansicht van de Van Dekemalaan. FOTO ONDER: Compagnonsstraat met brug naar Van Dekemalaan, ca. 1930
Op 7 oktober 2014 maakte de gemeente Heerenveen een nieuw plan voor het Molenplein in Heerenveen bekend. Het vorige plan, met een parkeergarage en de renovatie van de woningen aan de Van Dekemalaan, bleek niet haalbaar. In het nieuwe plan werd de afbraak van 24 woningen (nr. 29 t/m 75) op de Van Dekemalaan aangekondigd. Misschien heeft men mede door deze afbraak de Compagnonsstraat met succes kunnen renoveren en daarmee behouden. Maar we hadden het toch over afbraak?! Volgens het Beeldkwaliteitsplan is de gemeente voornemens om het tuindorpconcept te handhaven. Het blijft jammer dat er in het straatbeeld van de Van Dekemalaan een gat is ontstaan. De vervangende nieuwbouw in de Sieger van der Laanstraat en omgeving sluiten echter wel aan bij dit concept. En zo komt het toch nog goed.
‘Het verhaal van Heerenveen” is mogelijk gemaakt door:
FOTO BOVEN: Van Dekemalaan in 1934 FOTO RECHTS: Afbraak woning aan de Van Dekemalaan ten behoeve van een doorbraak naar het Molenplein in de zeventiger jaren.
www.heerenveenmuseum.nl MET DANK AAN: Werkgroep Oud Heerenveen - www.werkgroepoudheerenveen.nl