HRLM 84

HRLM

Fotografie: Rob Eversen.

Wij maken HRLM

Mede-oprichter en artdirector

Rob Eversen (1951-2018)

Uitgever en hoofdredacteur

Jeannette Eversen Vormgeving

Jeannette Eversen en Adrian de Groen

Redactie Victoria van der Werff

Tekst- en eindredactie

Marcel Lee Advertentieverkoop

Redactie HRLM Administratie

Romijn Bedrijfsadvies Distributie

Redactie HRLM en BusinessPost Raad

van Advies Ella Blommaert-Zander, Hans Romijn, Bernt Schneiders en Baud Schoenmaeckers.

Aan HRLM werken mee

Jos Ahlers, Michaëla Bijlsma, Jolanda

Beyer, Marc de Beijer, Falco Bloemendal, Eric J. Coolen, Yorick Coolen, Joost Dobbe, Franklin van der Erf, Jonne van der Fange, Madelon Griekspoor, Anouk De Kleermaeker, Christhilde Klein, Gertien Koster, Linda Llambias, Hans Looijen, Warry van der Leen, Meta van der Meijden, George Moormann, Marelie van Rongen, Daan Ruijter, Henk Tijbosch en Jos Wienen

Redactie-adres Lange

Boogaardstraat 8 zwart, 2011 WV Haarlem, (023) 551 1227, post@haarlemse-stadsglossy.nl, www. hrlm-online.nl en volg ons ook op www.facebook.com/ haarlemsestadsglossy en Instagram @haarlemse_stadsglossy.

Mediapartner van Bevrijdingspop Haarlem, Theatergroep Eglentier, Project Fors, Theater De Liefde, Productiehuis de Verbinding Samenwerking met Het Ampzing Genootschap, COC Kennemerland, Kunstlijn Haarlem, Noord-Hollands Archief en Nieuwe Gracht Producties.

Verspreiding Haarlem, Spaarndam, Heemstede, Overveen, Bloemendaal, Aerdenhout en Hoofddorp.

Gratis verkrijgbaar bij

onze adverteerders,VVV Haarlem, bibliotheken, lees-en wachtruimtes, Primera, Ako, Bruna en Cigo.

Welkom

Bijna lente

Als ik uit het raam kijk, lijkt de lente nog ver weg; het regent en af en toe valt er ook natte sneeuw. Niets aan, koud bah! Maar ik zeg altijd: elke dag die voorbij gaat is een stapje dichter bij de lente.

En wat gaat deze lente ons brengen? Ik hoop toch zo dat er vrede komt. Oorlog. Wat is dat toch een vreselijk nutteloos iets, totaal idioot, mensen vermoorden, huizen kapot maken, levens verwoesten, soldaatje spelen... waarom?! Maar ja, zolang de mens op deze aardkloot rondloopt is er wel ergens een oorlog. Kan iemand me uitleggen waarom wij mensen niet gewoon fijn met elkaar kunnen leven en elkaar respecteren?

Maar ja, we hopen maar dat alles goed komt deze lente. Het voorjaar is de tijd dat het gaat kriebelen; ik wil weer de tuin in, terrasje pakken, lekker in de zon een boek lezen, wijntje erbij, heerlijk! Maar het is ook tijd dat ik wat moet gaan doen aan de vele winterkilo’s. Deze editie staat in het teken van gezondheid en ik word nu wel heel erg gestimuleerd – door het lezen van het verhaal van het echtpaar Goedknegt (pagina 8) –om toch echt naar de sportschool te gaan. En dan onze Sammy, mijn bulletje van alweer 11 jaar, hij is blind geworden en heeft ook nog atrose in zijn achterpootjes, zo zielig. Op pagina 38 las ik over het fenomeen hondenorthopedie, ik wist echt niet dat dat bestond. Maar er is misschien een oplossing voor Sammy, een hondenbrace. Hopelijk kan hij dan weer een beetje beter lopen.

Veel plezier met deze editie en blijf gezond.

Jeannette Eversen is hoofdredacteur, weduwe van Rob en heeft twee hondjes Sammy en Max.

Fotografie: Linda Llambias.

OVER HRLM

Reacties van lezers, ontvangen via de mail en onze social media-kanalen en gehoord van voorbijgangers en bezoekers op de redactie.

Reacties op nummer 83

HRLM Vriend: Dank voor de overheerlijke honing. En wat houden jullie Haarlem hoog in het vaandel, goed hoor, ga zo door.

Nina Vink tienermoeder

Annelies (Nina’s moeder): Ik vind het echt super! Sta je gewoon met Jaydon in een tijdschrift, ik ben zo ontzettend trots op je! Sander (Nina’s baas): Wauw supermooi, krijg er gewoon tranen van in m’n ogen. Marcel (Nina’s vader): Ik ben heel erg trots op jou. Je hebt het supermooi verwoord, heel krachtig.

Caroline Doornenbal atelier

Hannie: Wat een mooi artikel heb ik van je gelezen, ik herkende je helemaal in het verhaal. Goede foto’s ook. Heel geslaagd! Margriet: Wat een mooi artikel, snap nu nog beter waarom jouw werk me altijd zo aanspreekt, veel parallellen. Heleen: Mooi gezegd van handen en hoofd.

Jacqueline: Wat zijn de HRLM-covers toch altijd supermooi, echt een feestje om naar te kijken! Jaap: Sorry, maar ik blijf de website van HRLM niet vinden passen bij het magazine. Mieke: Wat is het toch een mooi eerbetoon, dat jullie altijd nog een foto plaatsen van Rob, zo blijft hij er altijd nog een beetje bij. Echt mijn complimenten. Job: Wat een leuk artikel over ‘mijn’ opticien, ik was blij verrast. Catherine: Ik ben een echte mug en wil ook in dit blad, hoe doe ik dat?

VERRASSING!

Omdat wij van lezen houden en ook blij zijn met onze vrienden, verrassen we elke editie een vriend met een mooi boek uit onze boekenrubriek.

En omdat het bijna lente is, geven we niet één maar twee boeken weg. Ook kans maken?

Ga naar www.hrlm-online/vrienden en word vriend.

– De winnaars krijgen schriftelijk bericht –

WAT EEN FEEST!

“Huh, maar dan heb jij dus eigenlijk drie banen?” hoor ik vaak mensen vol ongeloof tegen me zeggen. “Hoe houd je dat vol?” Het antwoord is simpel: als je enkel dingen doet die je leuk vindt, kan je dat heel lang volhouden, in mijn geval dus al bijna 45 jaar.

Na mijn studie (ook een wereldtijd!) rolde ik via via de muziek in en werd ik drummer van een landelijk bekende popband (een droom die uitkwam), waarna ik – lang verhaal kort – op de redactie van het populairste tienerblad van Nederland belandde. Genietend van het vrije leven als journalist zwierf ik van redactie naar redactie en op één daarvan werkte ik samen met mijn huidige hoofdredacteur Jeannette, zij was mode- en beautyredacteur, ik was tekst-/eindredacteur.

De samenwerking duurde niet lang, maar enkele jaren later kwamen we elkaar toch weer tegen toen ik solliciteerde naar de plek van eindredacteur bij HRLM. Dat was in 2014; de eerste editie waar ik aan werkte was HRLM 33 en nu zijn we alweer toe aan nummer 84! En nog steeds is elke dag op de redactie een feestje. De rol van ‘puntkommaneuker’ is mij nog steeds op het lijf geschreven, en om samen met de vaste redactie – Jeannette, Adrian en Victoria – aan zo’n mooi product als HRLM te mogen werken zie ik als een voorrecht. Nog steeds combineer ik de eindredactie van HRLM met de muziek en (inmiddels) een baan op Schiphol en bij alle drie voel ik me als een vis in het water, want… ik vind het allemaal hartstikke leuk!

Ook reageren op HRLM? Mail je reactie naar: post@haarlemse-stadsglossy.nl

MARCEL LEE - EINDREDACTEUR

maart - april 2023 15de jaargang

Coverfoto: Linda Llambias.

Jos Wienen

VAN RIVAAL TOT PARTNER

Lennaert Nijgh schreef ooit een boek onder de prikkelende titel Haarlem bestaat niet. Daarin schreef hij dat onze stad zichzelf in de overlevering een grotere status gaf dan werkelijk het geval was. Haarlem afficheerde zich bijvoorbeeld als de stad die Damiate veroverd heeft. “En toen dat niet hielp: de stad waar de boekdrukkunst werd uitgevonden”, aldus Nijgh.

Hoe spijtig misschien ook, maar historisch klopte het inderdaad niet echt. De stad wilde zich in ieder geval graag profileren, bijvoorbeeld vanwege prestige en handelsbelangen. City marketing avant la lettre. Er was ook sprake van wedijver tussen steden onderling. Zo had Haarlem te maken met de enorme opkomst van Amsterdam. Die onderlinge wedijver viel in de vroegere geschiedenis in het voordeel uit van Haarlem. Zo verwierf onze stad in 1245 stadsrechten en vierde in 1995 750 jaar stadsrechten. Amsterdam maakt zich op om 750 jaar stadsrechten te gaan vieren in 2025, en dan is het nog de vraag of dat wel het goede jaartal is. Maar Amsterdam heeft recht op haar eigen overlevering. Hoe dan ook, in de dertiende eeuw was Haarlem onbetwist groter en belangrijker dan de stad aan het IJ. Dat maakten de Haarlemmers maar al te graag te gelde. Haarlem had bijvoorbeeld ooit de zeggenschap over de Overtoom, een waterweg die voor de Amsterdamse scheepvaart indertijd van groot belang was. De Haarlemmers bepaalden dat er alleen kleine schepen mochten passeren. De grotere vaartuigen hadden geen andere keus dan de route via de door Haarlem gepachte tol bij Spaarndam. De tolopbrengsten vloeiden rechtstreeks in de Haarlemse schatkist. In de gravenzaal van het stadhuis hangt een schilderij van omstreeks 1490, waarop de wapens van de belangrijkste steden van Holland staan afgebeeld: Dordrecht, Haarlem, Delft en Leiden. Amsterdam hoorde nog niet bij de grote vier.

Maar in de zestiende eeuw werden de bordjes verhangen. In tegenstelling tot Haarlem had Amsterdam een goede directe

verbinding met de wereldzeeën, via het IJ en de Zuiderzee. De stad profiteerde daardoor volop van de opkomende zeevaart en de groeiende handel die daarmee gepaard ging. Tijdens de opstand rond 1572 stonden Amsterdam en Haarlem met de ruggen naar elkaar. Amsterdam koos voor het wettig gezag, de koning en Spanje, Haarlem voor de opstand, de prins en Oranje. Amsterdam hielp de Spanjaarden met man en macht tijdens het beleg van Haarlem.

In 1578 sloot Amsterdam zich alsnog bij de Opstand aan. Amsterdam groeide razendsnel en overvleugelde Haarlem. Haarlem beleefde op bescheiden schaal haar eigen gouden eeuw. We kwamen in verschillende competities terecht, zou je kunnen zeggen, dus de rivaliteit kon afnemen. De steden groeiden zowel letterlijk als figuurlijk naar elkaar toe. In 1631 werd de Haarlemmertrekvaart op beider kosten aangelegd. Ongeveer twee eeuwen later (1839) reed in Nederland de eerste trein, De Arend, van Amsterdam naar Haarlem. Amsterdam de trotse hoofdstad van Nederland, Haarlem de iets bescheidener hoofdstad van de provincie Noord-Holland.

Amsterdammers en Haarlemmers komen elkaar veelvuldig tegen. Veel Haarlemmers werken in of rond Amsterdam, bijvoorbeeld in de kenniseconomie of de creatieve industrie. Die sectoren laten ook in de Haarlemse Waarderpolder een interessante groei zien. Op hun beurt trokken veel Amsterdammers de afgelopen kwart eeuw naar Haarlem. Op zoek naar meer rust en ruimte, en een authentieke sfeer. Amsterdam, Haarlem en de overige regiogemeenten werken nu al geruime tijd vruchtbaar samen in de Metropoolregio Amsterdam. Gericht op een goede afstemming als het gaat om bereikbaarheid, duurzaamheid en woningbouw, maar ook over natuur, cultuur en erfgoed. Haarlem en Amsterdam zijn allang geen rivalen meer, maar goede partners in een economische topregio.

En als Amsterdam haar jubileum viert, dan doen we als regio en als oudere zusterstad graag een beetje mee.

is burgemeester van Haarlem.

Samen werken aan een gezonde toekomst

Jaarlijks lopen bij Fysiotherapie Leidsevaart een paar duizend patiënten naar binnen op zoek naar optimale hulp die aansluit bij hun behoeften.

Echtpaar Marieke en Marc Goedknegt vertellen over hun succesvolle bedrijf en verklappen hoe je de ideale werksfeer creëert.

De praktijk verhuisde in totaal drie keer voor de definitieve vestiging op de hoek van de Leidsevaart en Adriaan de Jongestraat. De naam van de praktijk heeft nooit hoeven veranderen aangezien alle verhuizingen plaatsvonden aan de Leidsevaart. De praktijk opent in 1980 en zes jaar later zet de huidige eigenaar Marc Goedknegt zijn eerste stap in de praktijk. “Er waren vier fysiotherapeuten werkzaam en ik kwam daar als manueel therapeut bij.” Twee jaar later wordt hij mede-eigenaar in de maatschap; inmiddels is hij al vijftien jaar als enige de trotse eigenaar van deze fysiotherapiepraktijk.

DYNAMISCH

Hij leert zijn vrouw Marieke kennen tijdens zijn studie aan de Haarlemse Academie voor Fysiotherapie. Hij legt uit dat fysiotherapie in die tijd een erg populaire studierichting was. “Ik vond het een interessant vak waar ik zowel individueel als in groepsverband kon werken.” Vooral het analyseren en uitzoeken van allerlei complexe klachten heeft zijn voorkeur. Een divers werkveld waar samen met de patiënt kan worden gekeken naar een

‘We benaderen anderen zoals wij zelf behandeld willen worden’

goede oplossing, dat is precies wat Marc zoekt. Dat is dan ook wat hij wil laten doorschijnen in zijn eigen praktijk. “We werken met cliënten van alle leeftijden en aandoeningen, voor wie velerlei mogelijkheden zijn. We kunnen hier alle kanten op en proberen iedereen te helpen.”

Marieke koos voor de opleiding omdat ze het zo dynamisch vond. Lekker bezig zijn met verschillende zaken spreekt haar aan. Eerst werkt ze een tijd in verpleeghuis Boerhaave, daarna tien jaar als fysiotherapeut bij Marc. Wanneer ze vier puberende kinderen in huis hebben, besluit ze het werk tijdelijk neer te leggen. “Het was thuis druk, het was in de praktijk druk en dan wordt het onrustig”, legt ze uit. Daarnaast was ze zelf een beetje uit het vak fysiotherapie gegroeid en op zoek naar een nieuwe uitdaging. Ze focust zich enige tijd op uitzoeken wat ze nu eigenlijk wel wil. “Toen de kinderen groter waren vroeg Marc of het mij niet leuk leek om als office manager onze al aanwezige

office manager te assisteren”, vertelt ze. En dat bleek een goede keuze te zijn geweest. “Vanaf moment één vond ik het fantastisch.”

“Dat Marieke een achtergrond heeft als fysiotherapeut is erg plezierig”, vertelt Marc. “Als iemand zich meldt, dan weet zij als de beste welke therapeut het best bij diegene past.”

GEEN VOORKEURSPOSITIE

Inmiddels werkt niet alleen Marieke in de praktijk, maar ook zoon Martijn en dochter Eveline. Of dat de bedoeling was?

“Nee, dat is eigenlijk gewoon zo gelopen”, vertelt Martijn, die momenteel ook werkzaam is als fysiotherapeut in de praktijk aan de Leidsevaart. Als kind had hij wel al interesse in het vak van zijn ouders. Hij kwam vanaf jongs af aan al in de praktijk en gaat ervan uit dat het zeker een invloed op hem heeft gehad. “Toen ik ging studeren heb ik besloten te kiezen voor fysiotherapie.” Dochter Eveline werkt samen met haar moeder en collega Lies als office manager. “Zij

heeft een diploma officemanagement”, vertelt Marieke. “Tijdens de middelbare school en haar studie had ze een bijbaantje in de praktijk en nu werkt ze vier dagen in de week. Ze is een waardevolle kracht voor ons.”

Toch wil Marc duidelijk maken dat het hier niet om een familiebedrijf gaat. “Het is niet van grootvader naar vader gegaan”, legt hij uit. Alle vier zien zij het als een bedrijf waar zij toevallig allemaal samen werken. Martijn geeft aan dat hij in de toekomst graag verbonden blijft aan de praktijk, hij bekwaamt zich momenteel in de organisatorische zaken. Het belangrijkste voor Marc is dat er een gemoedelijke sfeer binnen het bedrijf hangt. Naast dat het duidelijk is dat alle collega’s goed met elkaar overweg kunnen, valt het ook op dat velen al lange tijd bij Fysiotherapie Leidsevaart werken. “Het is onwijs leuk om te zien dat wanneer iemand hier als stagiair begint, hier op veertigjarige leeftijd nog steeds werkt en inmiddels ook een gezin heeft”,

‘Het was thuis druk, het was in de praktijk druk en dan wordt het onrustig’

zegt Marc trots. Het is duidelijk dat hier met twintig medewerkers in een hecht team wordt samengewerkt en dat iedereen bewondering heeft voor elkaars werkwijze. Marieke legt uit dat de praktijk zijn groei heeft te danken aan de werknemers. “Door cliënten wordt naar onze therapeuten gevraagd omdat ze zoveel goeds te bieden hebben.” De praktijk biedt de mogelijkheid tot interne verwijzing indien nodig. Er is onderlinge samenwerking tussen de therapeuten ten behoeve van de cliënt. Voor de familie Goedknegt is het geen probleem om met elkaar te werken. “Marc en ik hebben de afspraak dat hij de eindbeslissingen neemt”, vertelt Marieke. “Wij denken over alles mee, maar hij is eindverantwoordelijk. Iedereen is in loondienst.” Het geheime recept voor dit succes is dat de familieleden zich niet anders opstellen dan de andere collega’s. Er is geen sprake van een voorkeurspositie en zo voelt het ook niet. “Zelfs aan de telefoon zeg ik mijn achternaam niet. Ik wil voorkomen dat mensen dat verkeerd opvatten”, zegt Marieke. Dit interview is dan ook iets waar ze goed over hebben nagedacht. Marc legt uit dat ze eigenlijk nooit zoiets als familie doen. “We kruipen voor dit gesprek niet in een behandelkamer. Iedereen weet waar we het over gaan hebben en daarom zitten we tijdens dit gesprek in de algemene ruimte.”

VERTROUWEN EN WAARDERING

Het is duidelijk te merken dat iedereen in het team van Fysiotherapie Leidsevaart elkaar respecteert. Allemaal vinden ze het van

‘Het is leuk om aan je conditie te werken’

belang om een voorbeeldfunctie te hebben voor de patiënten. Office manager Lies werkt al dertig jaar bij de praktijk en fietst elke dag van Hoofddorp naar Haarlem. “Als we het over fit zijn hebben, dan is zij het grote voorbeeld”, vertelt Marc. Op vrijdag wordt er geregeld door collega’s een potje padel gespeeld om het weekend in te luiden.

“Bijzonder”, noemt zoon Martijn de werkethiek van zijn ouders. Hij weet dat dit geen vanzelfsprekendheid is. Volgens Marieke komt dat doordat de basis van haar relatie met Marc vanaf het begin al goed was. “Als we het niet leuk zouden hebben, dan had dit nooit gewerkt.” Hun wederzijds vertrouwen en waardering is voor hen dan ook het belangrijkste. “Het klopt gewoon. Je kan denken over de nadelen van samen werken, maar ik zie alleen maar voordelen”, zegt Marc. Elke ochtend gaat het stel voor werk hardlopen en aan het eind van de dag wandelen ze een stuk. “Het is leuk om aan je conditie te werken”, zegt Marc. “Marieke zit de hele dag, ik sta de hele dag op mijn benen, dus als je niet fit bent wordt het werk snel zwaar.”

Momenteel liggen er plannen op tafel om de praktijk uit te breiden. Samen met de eigenaar van het pand wordt gekeken hoe er optimaal gebruik kan worden gemaakt van de ruimte aan de Leidsevaart. Daarnaast zal er ook een vernieuwde locatie komen bij de Koninklijke HFC. Hier zal het team zich richten op meerdere aandoeningen dan alleen sportblessures. De toekomst ziet Marieke dan ook rooskleurig in. “We blijven groeien en dat is prachtig.” ✶

Tekst: Victoria van der Werff. Fotografie: Anouk De Kleermaeker.

‘Zelfs aan de telefoon zeg ik mijn achternaam niet’

ZO HAARLEMS

RAMMELENDE SLEUTELBOS

Geen gedoe meer met een enorme bos sleutels. Deze handige sleutelhouder van het Haarlemse atelier PUC is net een Zwitsers zakmes, maar dan een tikkeltje anders. Eenvoudig en functioneel met als personalisatie de skyline van onze mooie stad.

Te koop voor € 17,- bij Kunstcentrum Haarlem.

HAAL DE LENTE IN HUIS MET DE BELLEFLEUR BROCHE

“Ook al lijkt in de winter de wereld naar de knoppen? Kijk naar de bomen en je voelt de lente trillen in hun toppen!” hoorde ik Dolly Bellefleur laatst zeggen in een interview. Om met Pablo Neruda te spreken: “Ook al zouden we alle bloemen plukken, de lente zullen we niet kunnen tegenhouden.” Duurt het je toch allemaal nog te lang? Zie je door de kale bomen het bos niet meer? Haal dan de lente in huis met deze vrolijke Bellefleur Broche. Deze werd speciaal voor de kersverse columniste van HRLM ontworpen door Michael Barnaart. Sterke beelden uit zowel de hoge als populaire cultuur spelen een belangrijke rol bij het ontwerpen van zijn broches. Door het silhouet van La Bellefleur, haute coiffure en ellenlange benen te vereenvoudigen en te abstraheren, ontstaat er een krachtig en iconisch beeld. In de film Legally Blonde zie je hoe ladies die een Delta Nu Broche dragen een geheim genootschap vormen van vrouwen die elkaar na hun studie door dik en dun blijven steunen. Zou het niet leuk zijn om bijvoorbeeld tijdens het Bloemencorso overal deze broche in Haarlem te zien opduiken? Waarbij de dragers een genootschap vormen van mensen die op de barricades staan voor een wereld waar, zoals Dolly al 33 jaar zegt, het niet uitmaakt of je homo, hetero, lesbisch, transgender bent of (b)i. Let’s be family and celebrate diversity!

Wil je dit kleinood (formaat 60 mm x 24 mm) voor € 39,- bestellen? Stuur dan een mailtje naar dolly@dollybellefleur.nl

HAAL DE LENTE IN HUIS MET DE BELLEFLEUR BROCHE

“Ook al lijkt in de winter de wereld naar de knoppen? Kijk naar de bomen en je voelt de lente trillen in hun toppen!” hoorde ik Dolly Bellefleur laatst zeggen in een interview. Om met Pablo Neruda te spreken: “Ook al zouden we alle bloemen plukken, de lente zullen we niet kunnen tegenhouden.” Duurt het je toch allemaal nog te lang? Zie je door de kale bomen het bos niet meer? Haal dan de lente in huis met deze vrolijke Bellefleur Broche. Deze werd speciaal voor de kersverse columniste van HRLM ontworpen door Michael Barnaart. Sterke beelden uit zowel de hoge als populaire cultuur spelen een belangrijke rol bij het ontwerpen van zijn broches. Door het silhouet van La Bellefleur, haute coiffure en ellenlange benen te vereenvoudigen en te abstraheren, ontstaat er een krachtig en iconisch beeld. In de film Legally Blonde zie je hoe ladies die een Delta Nu Broche dragen een geheim genootschap vormen van vrouwen die elkaar na hun studie door dik en dun blijven steunen. Zou het niet leuk zijn om bijvoorbeeld tijdens het Bloemencorso overal deze broche in Haarlem te zien opduiken? Waarbij de dragers een genootschap vormen van mensen die op de barricades staan voor een wereld waar, zoals Dolly al 33 jaar zegt, het niet uitmaakt of je homo, hetero, lesbisch, transgender bent of (b)i. Let’s be family and celebrate diversity!

Wil je dit kleinood (formaat 60 mm x 24 mm) voor € 39,- bestellen? Stuur dan een mailtje naar dolly@dollybellefleur.nl

ZO HAARLEMS

HAARLEMS KLOKKENSPEL

Haarlem is een echte bloemenstad. De perfecte stad om de lente te vieren, te beleven en te verspreiden. Dat kan met Haarlems Klokkenspel. Deze schitterende voorjaarsbloeier is geschikt voor iedere tuin en balkon. Het is een plant met een rijk verleden in en om Haarlem. Dankzij kweker Edwin Visser is deze unieke plant terug van weggeweest. Te koop bij VVV Haarlem voor slechts € 5,-.

HRTSLG

Als kind vroegen wij ons al af waarom een gemiddelde hond of kat zo aanzienlijk veel korter leeft dan een gemiddelde mens.

En dat, terwijl die beestjes toch een stuk gezonder doen en laten: ze joggen en slapen zich vaak suf, drinken geen druppel alcohol, cola, vruchtensap of wat er ook tegenwoordig maar als Slecht Voor Je wordt beschouwd, en de meesten roken ook niet. En de enige stress die ze hebben (honden vooral, in dit specifieke geval) is de dagelijks terugkerende vraag of ze de baas wel genoeg plezieren.

Huisvrouwen werden vroeger dan ook aanzienlijk ouder dan hun dagelijks onder de last van Verantwoordelijkheden, Veranderende Tijden, Vervelende Dingen Op Het Werk en Viginiatabak zuchtende Hoofden-van-het-gezin en Zondagse Vleessnijders. En dan is onze Wodan of Pluisje toch maar ruwweg een kwart van de jaren vergund die wij achteloos cadéau lijken te krijgen – alsof we te maken hebben met een morbide grap van een zwartgallige Schepper, die ook al verwoede kettingrokers als Winston Churchill, Helmut Schmidt, Koningin Juliana en Remco Campert stokoud laat worden terwijl jonge sporters overal om ons heen omvallen. En geen Landelijke Ombudsman of Lieve Moeder die er wat aan zal kunnen doen, blijkbaar.

En toen we dan ook een keer iets lazen over hoe muizen en konijnen gewoon vrolijk doorhuppelen als ze weer eens ergens een stroomdraad hebben doorgeknaagd, werden ons gelukkig de ogen geopend: dat had met hun hoge hartslag te maken, volgens het artikel. En omdat ook dié diertjes slechts een kort leven is beschoren, konden we 1 en 1 eenvoudig optellen, en daaruit concluderen, dat ieder levend wezen kennelijk een min of meer afgemeten aantal

Karbonkel

hartslagen krijgt toebedeeld. En wie aan zijn max zit hangt zijn pijp of haar breiwerk aan de wilgen.

En er zat troost in die gedachte, natuurlijk: het ogenschijnlijk idioot korte leven van, laat ons zeggen, de ééndagsvlieg, krijgt op grond van deze aanname toch nog iets begrijpelijks: het zal voor hem of haar aanvoelen als een Compleet Leven. En al zal de film die het dier in de laatste momenten aan zich voorbij ziet trekken niet heel erg Oscarwaardig zijn, er zal toch van een vorm van een Oud en Der Dagen Zat-gevoel sprake zijn. En dat was een geruststellende gedachte. En het scheelt natuurlijk ook een hoop angstig gehardloop, gedieet, en gesportschool. En al het anderszins gepieker over wat voor gedoe we moeten doen om de eerste te worden die niet dood hoeft.

En zo konden we weer even vooruit.

En toen begon het natuurlijk toch weer te knagen. En kwamen we, gelukkig, na enige tijd een heel ander Verhaal tegen: dat van die vader die zijn jonge dochter wil troosten, omdat hun zo lieve hond is heengegaan. En de dochter zich afvraagt waarom. En vader dan zegt dat elk lief dier nu eenmaal één taak op aarde heeft: een precies bepaalde, zeer grote hoeveelheid liefde te geven. En sommige slagen daar nóg eerder in dan andere. En als het gelukt is, mogen ze weer terug naar de Hemel voor Lieve Dieren, waar ze ook vandáán komen. En van waaruit ze de hele tijd, al sinds mensenheugenis, kijken naar al die worstelende mensjes beneden, en staan te trappelen om die een beetje troost en warmte en liefde te geven.

En daar houden we het maar bij.

Karbonkel is publicist, geschiedenisfreak en Haarlemoloog. Hij laat zijn licht schijnen op zaken van Wisselende Importantie...

NIEUW

Gierstraat 60-64 Haarlem

UNIEK ONTWERP met trapeze stick!

voerkooi speciaal voor kleine vogels om rustig te kunnen eten

NEDERLANDS ONTWERP

Duurzaam en 100% recyclebaar

Het hele jaar te gebruiken

Speciaal ontwikkeld voor kleine buitenvogels

eenvoudig te bevestigen in je achtertuin

Dierenarts Jan Willem Baljet vertelt op deze pagina over de vele dierenperikelen die hem raken en die hij tegenkomt in zijn dierenkliniek Kenaupark. Deze keer: Dierengeneeskunde.

Detective

Eén van mijn favoriete televisieprogramma’s is Wheeler Dealers. Dit is een programma waarin een oude auto gekocht, gerepareerd en opgeknapt wordt om vervolgens weer te verkopen. Het is leuk om monteur Edd China als een ware professional aan de gang te zien. Waarom doet de motor het niet? Hij legt de stappen uit die hij neemt om zo snel mogelijk en met zo min mogelijk kosten tot een diagnose te komen. In de diergeneeskunde is het niet anders. Als een kat niet wil eten zullen we, na het aanhoren van het verhaal van de eigenaar, altijd eerst een klinisch onderzoek doen. Meestal begin ik vooraan bij de neus en vervolgens werk ik me via het gebit, de lymfeklieren, hart, longen en buik naar de achterkant. Mijn opluchting is vaak groot als ik een lichaamstemperatuur van 40,5 graden vind. Logisch dat je dan niet eet. Bij die temperatuur lig ik ook in bed en grom naar alles wat me aangeboden wordt.

Meestal is dan de oplossing vrij simpel. Na het geven van een koortsverlager mag de patiënt weer naar huis en loopt alles met een sisser af. Maar wat nou als je werkelijk niets kan vinden en ook uit het verhaal van de eigenaar word je niets wijs?

Dan volgt er een bloed- en urine-onderzoek. Als we ook hier geen hint over de oorzaak krijgen, nemen we het dier meestal even op. We herhalen het klinische onderzoek en vragen een van de andere dierenartsen in de kliniek dit ook te doen en mee te denken. Er is nog veel meer onderzoek mogelijk, zoals röntgenopnamen en echo. Als je dan nog niets vindt geven we vaak medicatie tegen misselijkheid, pijnstillers en gaan we dwangvoeren. Dat dwangvoeren kan van heel simpel door voor de kat te gaan zitten, knuffelen, praten en wat blikvoer in zijn bekje stoppen tot sondevoeding aan toe. Uiteindelijk lukt het eigenlijk altijd om een kat weer aan het eten te krijgen en de oorzaak te achterhalen.

Ik herinner mij een heel grote Heilige Birmaan, Vincent, die niet wilde eten en een aantal dagen bij ons was. Wat we ook deden en bedachten, hij weigerde te eten. Uiteindelijk is hij naar de Universiteitskliniek voor Gezelschapsdieren gegaan en is ook daar opgenomen en onderzocht. Alles wat mogelijk is, is gedaan. De tweede week van zijn opname werd er besloten voor de laatste keer een buikecho te doen. Op weg van de intensive care naar de radiologie begon Vincent te kokhalzen. De studenten dachten dat dit zijn laatste stuiptrekkingen waren en drukten op een van de reanimatiebellen die langs de gang hangen. Binnen een minuut was het reanimatieteam ter plaatse, net op tijd om te zien hoe Vincent een enorme haarbal uitbraakte om vervolgens opgelucht zich uit te schudden en begon met spinnen. Vincent werd teruggereden en begon in zijn hok direct te eten. Het valt niet altijd mee!

Wil je Jan Willem een vraag stellen over je huisdier?

Mail naar

j.baljet@dierenkliniekkenaupark.nl. Hij zal zijn uiterste best doen om je vraag te beantwoorden.

Dierenkliniek Kenaupark

Kenaupark 13

(023) 531 0880

www.dierenkliniekkenaupark.nl

Poort

Fotografie: Franklin van der Erf.

Adverteer vanaf € 100,-

Samen met ondernemers bedenken en maken we lezenswaardige, mooie artikelen. Met jouw bedrijf als betrouwbare en inspirerende informatiebron. Dat wordt gelezen, gewaardeerd én herinnerd!

HRLM ontvangt hartverwarmende en lovende reacties op de edities.

Profiteer nu van het bereik en van de aandacht die jouw advertentie krijgt in het grootste tijdschrift van Haarlem.

Voor meer informatie ga naar

www.hrlm-online.nl/adverteren

Pareltje uit

het Noord-Hollands Archief

De Brouwersvaart en -kolk in beeld

Van economische slagader tot recreatietrekpleister

Wie kent ze niet: de Bouwersvaart en de lommerrijk gelegen Brouwerskolk... Wat weinigen weten is dat de vaart oorspronkelijk de Rampenvaart heette, vernoemd naar de vooraanstaande Haarlemse familie Ramp, die aan het einde van de vaart veel grond (het tegenwoordige Ramplaankwartier) en een buitenplaats bezat, het verdwenen Huis Rollande. Al helemaal onbekend is dat er twee Brouwerskolken zijn geweest.

Afbeelding 1

VAN DE OUDE EN DE NIEUWE BROUWERSKOLK EN DE BROUWERSVAART

Voor het brouwen van bier hadden de Haarlemse bierbrouwers zuiver water nodig. Traditioneel haalden zij dit uit een kolk in de omgeving van de Houtvaart, ongeveer waar tegenwoordig het zwembad De Houtvaart is gelegen, de zogenaamde Oude Kolk (Afbeelding 1, pagina 25). Dit heldere water werd vervolgens van de Houtvaart via de Rampenvaart naar Haarlem getransporteerd in zogenaamde waterschuiten.

Aan het eind van de 16de eeuw en in de 17de eeuw vestigden zich steeds meer textielblekerijen aan de omringende weilanden, ook vanwege het zuivere water. Zij gebruikten echter grote hoeveelheden loog voor het bleekproces, waardoor het water steeds ernstiger werd vervuild en dus niet meer goed bruikbaar was voor de brouwers. Dit leidde tot conflicten waarin

het stadsbestuur gelastte dat de blekers het veld moesten ruimen. Het brouwersgilde was in de tussentijd in de gelegenheid gekomen om aan het eind van de Rampenvaart een flink stuk grond te kopen dat eigendom was van een van de brouwers, Cornelis Garbrandsz Borst, en liet hier in 1646 de Nieuwe Brouwerskolk graven, tegenwoordig gewoon de Brouwerskolk geheten. Van toen af aan heette de vaart de Brouwersvaart, omdat de vaart en de direct daaraan grenzende percelen eigendom waren van het gilde.

De zo goed als onbekende, unieke en zeldzame manuscriptkaart van Frederik Nautz uit 1816 geeft ons een bijzonder accuraat beeld van de Brouwersvaart en de beide kolken. (Afbeelding 2)

De grond, vaart en kolken waren eigendom geworden van de stad Haarlem, nadat de gilden waren opgeheven aan het eind van de 18de eeuw.

Afbeelding 2

Afbeelding 3

BEDRIJFSUITJE

De vaart en kolken stonden vanaf eind van de 18de eeuw onder toezicht van de Haarlemse corporatie van neringen, ambachten en bedrijven, rechtsvoorganger van de Kamer van Koophandel. Eenmaal per jaar gingen de directeuren, mét hun vrouwen, bij wijze van bedrijfsuitje in het kader van de toezichtstaak, voor de ‘visscherij’ naar de kolk. Niet dat zij zelf gingen vissen, want dat werd gedaan door vissers met vangnetten. Een zo’n uitje zien we op de prachtige maar bovenal vermakelijke en anekdotische tekening van Wybrand Hendriks uit 1821 (Afbeelding 3). We zien de heren directeuren en hun vrouwen onder paraplu’s op een regenachtige dag bij de kolk toekijken hoe vissers met hun netten door het water waden.

ROMANTIEK

In de loop van de 18de en 19de eeuw oefenden de Nieuwe Brouwerskolk en omgeving een grote aantrekkingskracht uit op recreanten en wandelaars. De aantrekkingskracht hield verband met de nieuwe, romantische natuurbeleving, die toen in de mode was in de beeldende kunst en literatuur. De tientallen prenten en tekeningen in de Beeldcollecties van het Noord-Hollands Archief, te zien via de website, zijn hiervan nog de stille getuigen (Afbeeldingen 4, 5 en 6).

Wie op de beeldbank van het NoordHollands Archief zoekt op de trefwoorden Brouwersvaart en Brouwerskolk krijgt 300 treffers met afbeeldingen van die locaties vanaf de 17de eeuw tot de 20ste eeuw. ✶

Tekst: Alexander de Bruin. Afbeeldingen: Noord-Hollands Archief.

Afbeelding 4

Falco Bloemendal

Is centrummanager in Haarlem, actief in verschillende besturen. Hij houdt zich in zijn vrije tijd bezig met imkeren, tuinieren en duurzaamheid.

GEZONDE BIJ-PRODUCTEN

Als imker ben ik dagelijks bezig met de gezondheid van mijn bijenvolken. Behalve wanneer de bijen in winterrust zijn dan. Ik vind het imkeren in de eerste plaats een leuke hobby, maar doe dit zeker ook omdat bijen essentieel zijn voor onze ecosystemen én onze eigen gezondheid. Zo zorgen ze niet alleen voor de bestuiving van bloemen en gewassen, maar leveren ons ook meerdere producten die ontzettend gezond zijn.

Honing is natuurlijk de bekendste en een echte topper in de gezondheidsbranche bovendien. Honing bevat vitaminen en mineralen en wordt vaak beschouwd als een natuurlijke remedie tegen verschillende aandoeningen. Mede door de in honing aanwezige propolis is honing ook bekend om zijn ontstekingsremmende, antibacteriële eigenschappen en zijn vermogen om het immuunsysteem te versterken. Daarnaast is honing niet alleen een zoetstof voor in thee of gebak, maar kan het ook gebruikt worden voor huidbehandeling of als verzachtende stof bij keelpijn. Voor de bijen zelf is honing de brandstof om het volk gaande te houden. Daarom oogst ik honing tot maximaal 40% van de productie – en dan alleen op piekmomenten. Ik geef dit weer ‘terug’ aan het einde van de zomer in de vorm van suiker, zoveel als nodig is om de bijen de winter goed door te laten komen.

Propolis en was zijn letterlijk en figuurlijk ‘bijproducten’ die voornamelijk vrijkomen bij het schoonmaken van de kasten en bij de honingoogst. Propolis is niet zo bekend, maar werd al in de Griekse oudheid gebruikt als antibioticum. Zo werd en wórdt het gebruikt als een ontsmettend middel dat helpt bij het genezen van wondjes en ontstekingen. Het staat ook wel bekend als ‘bijenleer’ of ‘kithars’ en wordt door de bijen samengesteld uit sap van planten en hars van bomen. Met name van de ‘plak’ op de knoppen van planten, zoals kastanje-knoppen in de lente. Propolis is meestal bruinrood en heeft

een typische, zoete geur. De bijen gebruiken het om ieder klein gaatje of kiertje in de kast dicht te smeren en de raad te versterken. Alles in de kast krijgt een klein laagje, zelfs de honingraten worden bekleed met dit natuurlijke antibacteriële en schimmelwerende kitmiddel.

Dan de was, ook zo’n multifunctioneel bijproduct, dat onder meer wordt gebruikt voor cosmetica en kaarsen. Met die toepassingen in het achterhoofd klinkt het misschien niet zo fris, maar was is eigenlijk een soort bijenzweet. De bijen hangen aan elkaar en zweten met hun wasklieren kleine wasplaatjes, die ze aan elkaar vastmaken tot honingraat. Deze fungeert dan weer als opslag voor honing en stuifmeel en als broedplaats voor de larven. Daarbij hebben de bijen ongeveer tien kilo honing nodig om één kilo was te maken.

Tot slot de stuifmeel, een product dat rijk is aan aminozuren en mineralen. Het wordt gezien als een natuurlijk supplement voor een gezonde levensstijl. Deze oogst ik echter niet, omdat de bijen dit zelf hard nodig hebben om gezond te blijven. Het is het ‘dagelijks brood’ van de bijen en belangrijk voor de ontwikkeling van het bijenvolk. Bijen spelen ook een belangrijke rol in het bestuiven van onze voedselgewassen. Zonder bijen zou onze voedselvoorziening in gevaar komen, en daarmee ook onze gezondheid. Het is dus belangrijk om te zorgen voor een gezonde bijenpopulatie, zodat zij hun werk kunnen doen en onze natuurlijke omgeving gezond houden.

Overigens zit in honing van de imker van nature al een klein beetje propolis, was en stuifmeel. Alles bij elkaar draagt honing, naast dat het gewoon lekker is, dus bij aan een gezondere levensstijl. Door te kiezen voor natuurlijke en gezonde producten als honing in plaats van geraffineerde suikers, kunnen we onze gezondheid verbeteren en genieten van de smaak van de natuur.

Fotografi e: Cindy van Rees.

Stadsmormels

Foto’s die je ontroeren of versteld doen staan van het verborgen leven van dieren in onze stad.

Fotografie: Lois Llambias.

Een openhartig gesprek met… Asha a

Asha ontvluchtte negen jaar geleden samen met haar vijf kinderen de oorlog in Somalië. De eerste twee jaar verbleef ze in diverse Nederlandse asielzoekerscentra. Uiteindelijk kon ze intrekken bij haar man in Haarlem die al eerder naar Nederland gevlucht was. “Ik ben blij dat mijn kinderen hier in vrede kunnen opgroeien.”

De vitrage voor de ramen is gesloten, het is schemerig in de woonkamer. Asha (44) woont vijf hoog in een flat in Schalkwijk. Ze draagt een bruine hoofddoek, daaronder een jurk tot aan de grond met oranje witte bloemen. Haar nagels zijn deels oranje van de henna. Het behang in de kamer heeft een sierlijk motief in zilver en zwart. Op de leuningen van de zwarte hoekbank liggen gehaakte kleedjes. Ook het vloerkleed is donker met grijs witte patronen. Aan de muur hangen Arabische spreuken in een gouden lijst. Asha serveert zelfgebakken koekjes, cake en hartige hapjes in bladerdeeg en biedt thee en koffie aan.

Ze is geboren in Mogadishu waar ze het grootste deel van haar leven gewoond heeft. Door de burgeroorlog die al drieëndertig jaar woedt in Somalië zijn er veel problemen in het land. In de grote steden vinden plunderingen plaats door soldaten van de regeringstroepen. De man van Asha was schoenmaker en had een winkel in de stad. Vanwege zijn werk dachten de soldaten dat hij geld bezat. “Ze vielen zomaar huizen en winkels binnen op zoek naar geld, sieraden of kleren. Ze wisten precies bij wie wat te halen was. Ze zetten een pistool op je hoofd en dwongen zo alles af te geven. De soldaten namen zelfs kinderen mee om te dienen in het leger. Ik heb dat zelf gelukkig niet meegemaakt, wij zijn op tijd uit Mogadishu vertrokken naar

‘Ik voel me gelukkig in Nederland’

een dorpje vlakbij. Ik was zo bang dat ze ook onze kinderen zouden ontvoeren. Mijn man was al eerder gevlucht omdat ze geld van hem bleven eisen. Ik wist eerst niet waarheen, alleen dat hij met de auto naar Ethiopië was gereden.”

WEINIG GELD OM ROND TE KOMEN

Na het vertrek van haar man is de moeder van Asha bij haar ingetrokken. Ze hadden weinig te besteden. Om aan geld te komen verkocht haar moeder haar sieraden. Ook bereidde ze eten dat ze op straat verkocht. Asha maakte huizen schoon om geld te verdienen en bood kleding te koop aan op de markt. “Het was een zware tijd. De Somaliërs waren erg arm en hadden geen werk door de oorlog. Er werd veel gestolen, op straat kon je zomaar overvallen worden door jonge jongens. De soldaten kwamen nog steeds bij ons thuis. Ze wilden weten waar mijn man was, maar dat wist ik echt niet.” Het leven in de stad werd te onveilig. Asha besloot met haar moeder en zes kinderen, van wie één kind van haar man uit een eerder huwelijk, te vluchten naar het platteland. Met zes kinderen was het moeilijk rondkomen. Soms hadden ze maar eenmaal per dag te eten en er was geen geld voor kleding. “In het dorp was het rustiger en veiliger wonen, maar ik wilde graag weg uit Somalië, naar mijn man toe.”

Pas na twee jaar vernam Asha dat haar man in Nederland verbleef, hij belde vanuit een asielzoekerscentrum in Den Haag. Tot die tijd leefde ze in grote bezorgdheid of hij wel veilig was. “Eindelijk wist ik waar hij woonde. We waren enorm blij dat het goed met hem ging. Hij had asiel aangevraagd, maar nog geen eigen huis gekregen.” Na vier jaar ontving hij een Nederlands paspoort en mochten Asha en haar kinderen ook overkomen. Met geleend geld van familie en vrienden zijn ze naar Schiphol gevlogen. Asha mocht niet meteen naar haar man toe, ze moest zich eerst laten registreren in het asielzoekerscentrum Ter Apel in Groningen. Twee jaar lang verbleef ze met haar kinderen in verschillende Nederlandse asielzoekerscentra. Haar man woonde in die tijd in Bennebroek in een eenkamerwoning, niet groot genoeg om samen met Asha en de kinderen te leven.

LANG WACHTEN OP EEN HUIS

De grote televisie aan de wand weerspiegelt het gezicht van Asha. Ook de glazen kroonluchter aan het plafond reflecteert in het beeldscherm. Tijdens het interview excuseert ze zich meerdere malen voor haar gebrekkige Nederlands. “Ik begrijp het goed, maar spreken vind ik lastig.” Over de vraag waar ze in het begin in Nederland problemen mee had, denkt ze even na. “Ik vond het moeilijk dat ik niet gelijk bij mijn man kon zijn, maar eerst nog in verschillende asielzoekerscentra moest wonen. Het huis van mijn man was te klein, we moesten wachten op een grotere woning met ruimte voor acht mensen. In totaal ben ik zes jaar

zonder hem geweest. Vier jaar in Somalië en nog eens twee jaar in Nederland. Ik was inmiddels wel gewend aan een leven alleen met de kinderen zonder man, maar in Nederland werd ik ongeduldig en wilde niet langer wachten. ‘Het komt goed’, zei mijn man iedere week als hij bij ons op bezoek kwam in het asielzoekerscentrum. Ik vroeg waarom het zo lang duurde voordat we weer samen konden zijn. Volgens hem was het normaal dat zo’n procedure lang duurt, hij vond dat ik te veel haast had. Zelf had hij vier jaar in asielzoekerscentra gewoond in afwachting van een paspoort.”

In het asielzoekerscentrum had Asha weinig geld; ze kreeg minder dan andere vluchtelingen, meent ze. De leiding gaf als reden dat haar man werkte, wat niet zo was. Ze begreep ook niet waarom sommige families al na zes maanden een huis kregen en zij niet. “Onze contactpersoon legde uit dat het lastig is om een woning in Haarlem te vinden. Veel mensen zoeken hier een huis, twee jaar is de gemiddelde wachttijd. Toch heb ik altijd hoop gehouden dat het goed zou komen.” Zeven jaar geleden konden ze eindelijk samen een woning betrekken. Het werd het appartement in Schalkwijk waar ze nu nog wonen.

NEDERLANDS PASPOORT

Asha en haar kinderen hebben intussen ook een Nederlands paspoort. Ze is blij in Nederland te wonen en herenigd te zijn met haar man. “We zijn weer bij elkaar, het leven is goed. We hebben geen problemen meer en er is geld om eten en kleren te kopen. Ook krijgen de kinderen onderwijs, dat kon

‘In Somalië heerst al 33 jaar een burgeroorlog’

in Somalië niet. Ik ben gelukkig in Nederland. Veel statushouders gaan na het ontvangen van hun paspoort meteen naar een ander land in Europa. Naar Londen in Engeland bijvoorbeeld. Voor mij een veel te drukke stad, waar je niemand kan verstaan. Mijn man en ik willen hier blijven en mijn kinderen ook. Nederland is een rustig land. Een rechtstaat, de regels zijn duidelijk en iedereen moet zich eraan houden.”

De twee oudste kinderen van drieëntwintig en tweeëntwintig zijn getrouwd en het huis uit. Een van hen werkt in de beveiliging op Schiphol, net als zijn vader. De andere vier kinderen van eenentwintig, twintig, zeventien en acht wonen nog thuis. De jongste twee gaan naar school. Het meisje van acht is geboren in het asielzoekerscentrum. Drie maanden na haar aankomst in Haarlem ging Asha al naar school om de Nederlandse taal te leren. “Nederlands is voor mij heel moeilijk, vooral het spreken is een probleem Ik begrijp bijna alles, maar de uitspraak is lastig. Ook voor mijn man. Mijn kinderen kunnen heel goed Nederlands, die zijn slim”, zegt ze lachend. ”Als je ouder bent is het moeilijk om nog een taal te leren.” In de begintijd heeft Asha veel vrijwilligerswerk gedaan. Ze bereidde eten, haar grote hobby, voor ouderen in een buurthuis. Voor ze betaald werk mocht doen, moest ze eerst haar inburgeringsexamen halen. “Ik kreeg vragen over de koning, de geschiedenis en wat de regels zijn in Nederland. Het was heel lastig, maar het is me gelukt.”

Inmiddels heeft Asha betaald werk als schoonmaakster in een school in Schalkwijk.

WEL FIETSEN, NIET SCHAATSEN

Asha vond het geen enkel probleem om te integreren in Nederland. Het dorpse karakter van Schalkwijk stond haar gelijk aan en het weer in Nederland beviel haar ook goed. Zelfs fietsen had ze snel onder de knie. “De mensen van het buurthuis waar ik kookte hebben mij geholpen met leren fietsen. In het begin was ik bang om te vallen, maar ik kan het nu heel goed. Ik wil graag zelfstandig zijn en nieuwe dingen uitproberen, alleen schaatsen, daar begin ik niet aan, dat durf ik echt niet.” Het enige struikelblok voor Asha blijft de Nederlandse taal. Ze gaat nog steeds tweemaal per week naar school voor taalles. “De taal is voor mij zo lastig. Ik wil het graag goed spreken, zodat mensen mij beter begrijpen. Nu lukt dat niet en heb ik altijd hulp nodig van anderen. Taal heb je voor alles nodig, bij de dokter of bij je kinderen op school. Zonder Nederlands kun je de leraren niet uitleggen wat je bedoelt en snap je ook maar de helft van wat zij

zeggen. Ik raad alle asielzoekers aan meteen de taal te leren, dat is heel belangrijk.”

In de negen jaar dat ze in Nederland woont, is Asha eenmaal teruggegaan naar Somalië om haar moeder te bezoeken. Dat was twee jaar geleden. Ze mist Somalië niet, maar haar moeder wel. Asha wil graag dat zij ook naar Nederland komt. “Ze heeft jaren bij mij en de kinderen gewoond. Ze verblijft nu bij mijn broer en zijn vrouw, maar ze is niet gelukkig. Ik wil haar graag bij mij hebben. Vliegen is duur, maar misschien kan de IND (immigratie- en neutralisatiedienst) haar met een visum hierheen halen. Het is nog steeds oorlog in Somalië, armoedig en onveilig. Iedere dag vertelt ze me over de problemen daar. Het is beter voor haar als ze bij mij woont. Ons huis is groot genoeg. ‘Inshallah (bij Gods wil) komt het goed’, zeg ik altijd. ✶

De achternaam van Asha is bekend bij de redactie.

Tekst: Meta van der Meijden. Fotografie: Daan Ruijter.

‘Hopelijk mag mijn moeder ook naar Nederland komen’

KUNST OVER DE VLOER

Na onze verhuizing naar de Spaarnwouderstraat zaten mijn man en ik met een prangende vraag: wat doen we met de winkel?

Ons nieuwe huis heeft namelijk een winkelruimte op de begane grond. Ooit was het een tamelijk beroemde fourniturenzaak, maar nu stond de ruimte leeg. Wat moesten we ermee?

Allerlei ideeën kwamen voorbij: woonkeuken, werkplek, privé-gym. We besloten er een galerie van te maken. ‘Naaiatelier Haarlem, een informele plek voor kunst’ was geboren.

Een eigen galerie; ik kan het iedereen aanraden. Ook als je, net als wij, weinig van kunst weet. Om de paar weken transformeert ‘de winkel’ zich tot een unieke belevenis. En we leren dagelijks bij. Dat doen we vooral van de makers, want we vinden het belangrijk dat de kunstenaars aanwezig zijn als de galerie open is.

In december wilden we iets leuks doen. Samen met buurvrouw Ruth Nelemaat nodigden we een aantal gevluchte kunstenaars uit en we gaven ze de ruimte hun werk te tonen en te verkopen. De titel van de expositie was Art on the Run.

Waar we ons op hadden verkeken waren de verhalen van de kunstenaars. Ze kwamen uit Pakistan, Syrië en Oekraïne, en ieder verhaal was tegelijkertijd verschillend en hetzelfde. Niemand vlucht voor de lol. Niemand woont uit opportunisme in een tentje in de Beijneshal, in een kamer zonder daglicht in Enkhuizen of op een zolderkamer bij een ouder echtpaar. Niemand geeft vrijwillig een carrière als architect, docent, designer of zelfstandig kunstenaar op. We hoorden verhalen over staatsonderdrukking, geknakte

Jos Ahlers

toekomsten en uiteengeslagen families. Dit waren geen abstracte krantenverhalen. Dit waren mensen die weken bij ons op visite waren. Dit waren nieuwe vrienden.

Tijdens de opening door loco-burgemeester Floor Roduner gebeurde iets wonderlijks. Voor onze ogen transformeerden vijf onzekere vluchtelingen naar zelfverzekerde kunstenaars. De asielprocedure en de chaotische opvang maakt mensen klein, neemt ze hun waarde af, reduceert ze tot een nummer. Ze voelen zich ongewenst, overbodig en opgejaagd. Maar door hun kunst te tonen in een echte galerie ontvouwden deze gekleineerde vluchtelingen zich weer tot hun ware grootte. Ze waren geen dossier meer, maar echte mensen. Mensen met een verhaal. Door hun werk te tonen, werden ze zelf ook weer gezien.

En wij werden ook gezien. Door onze gasten. Voorafgaand aan de expositie hadden we er niet over nagedacht dat we islamitische en orthodox-christelijke mensen over de vloer zouden hebben. Maar toen ze er waren schoot het ineens door mijn hoofd: hoe zouden ze reageren op ons mannen-huishouden? Het antwoord was simpel: niet. Toen ik ze later vroeg wat ze dachten toen ze zich realiseerden waar ze terecht waren gekomen, wuifden ze mijn vraag weg.

We zijn moderne mensen uit moderne metropolen, stelden ze. Liefde is liefde. Ook bij ons.

Zoals gezegd: een eigen galerie, ik kan het iedereen aanraden. Je kunt lijnen, sporten, mediteren en mindfull zijn tot je een ons weegt, maar je omringen met kunst en kunstenaars doet je pas echt goed. Je moet alleen wel leren rustig aan te doen tijdens de openingsborrels.

is naast schrijver, spreker en ondernemer ook voorzitter van COC Kennemerland.

Fotografie: Linda Llambias.

Jarenlange ervaring met dierenorthopedie

Kamer Dierenorthopedie is opgericht vanuit onze jarenlange ervaring met mensen in het aanmeten, vervaardigen en leveren van orthopedische hulpmiddelen. Denk hierbij aan prothesen, orthesen of braces, korsetten, medische bandages en speciale voet- en zoolvoorzieningen. Hun expertise zetten ze ook graag in als het gaat om dierenorthopedie ten behoeve van jouw (huis)dier. Voor alle typen braces ben je hier aan het goede adres.

Bij Kamer Dierenorthopedie maken ze met name maatwerk en prothesen en braces voor honden. Het brede scala aan producten is voornamelijk op de hond gericht. Begin jaren zeventig was echter de eerste patiënt een ooievaar die werd voorzien van een kunstpoot. Dus waar het maar kan helpen ze ook graag andere diersoorten.

TECHNISCHE PASVORM

Tijdens een telefonisch intakegesprek worden alle administratieve gegeven doorgenomen en wordt er navraag gedaan over het medisch dossier van jouw dier. Deze medische gegevens zijn

allemaal nodig om in samenspraak met de (para)medisch behandelaar een zo effectief mogelijk behandelplan op te stellen. Zo kan er alvast een inschatting gemaakt worden of het probleem kan worden aangepakt met een confectieproduct of dat maatwerk de beste oplossing is. Zodra deze informatie is verzameld boekt Kamer Dierenorthopedie een afspraak in. Dit heet de ‘aanmeetafspraak’.

Twee weken na de aanmeetafspraak is de ‘pasafspraak’. Tijdens deze afspraak is de brace of prothese voor ongeveer zeventig procent af. De bedoeling van de pasafspraak is om te kijken waar de trimlijnen van de voorziening komen en om te bepalen waar de banden en sluitingen moeten komen. Wanneer ze helemaal tevreden zijn over de technische pasvorm, maken de medewerkers deze

goed vast met behulp van tape en nemen je dier mee om een stukje te lopen. Tijdens de wandeling kan de orthopeed de voorziening controleren tijdens gebruik.

Na het lopen wordt de esthetische afwerking van de brace of prothese binnen besproken. Op dat moment kan je gerust nog allerlei vragen stellen. Wanneer iedereen tevreden is wordt de voorziening weer teruggenomen om af te werken. Twee weken later kan je de brace of prothese op komen halen.

SCHERP EN INNOVATIEF

Bij de ingebruikname van de prothese, het korset of de brace is het van belang de aanwijzingen van Kamer Dierenorthopedie nauw te volgen en je geliefde dier goed in de gaten te houden. Bij twijfels over het gebruik is het dan ook belangrijk om zo snel mogelijk

contact op te nemen. Zij beoordelen of er nog verdere instructies gegeven moeten worden of indien nodig nog nadere aanpassingen aan het hulpmiddel moeten verrichten.

Kamer Dierenorthopedie richt zich niet op de beperkingen van je huisdier, maar juist op de mogelijkheden die hij nog heeft. Met deze insteek werken zij al 25 jaar in de humane orthopedie, maar ook in de behandeling voor dieren. Ze houden zich op deze manier scherp en innovatief, waardoor alle patiënten naar tevredenheid voorzien kunnen worden van de benodigde orthopedische hulpmiddelen. Aan vakmanschap, voorlichting en service hechten zij zich eveneens als het gaat om orthopedie voor dieren.

‘We zien geen beperkingen, maar mogelijkheden’

It all starts at:

Catering op maat

Naast de werkzaamheden in de lunchroom verzorgt Jansje ook de mooiste feestjes, diners en zakelijke bijeenkomsten veelal in de ruimtes van de Doopsgezinde Gemeente, de Fotogalerie of in de lunchroom van Jansje. Heb je interesse en wil je weten wat er mogelijk is? Mail dan naar catering@jansje.org

Pasen

Pasen valt dit jaar vroeg en wel op 9 en 10 april. Alle reden om de lekkerste paasbonbons nu in huis te hebben! Jansje heeft handgemaakte Hollandse Paasballen in een grappig en gezellige mini-eierdoosje. Zes ambachtelijke paasbonbons, gemaakt van de beste Callebaut-chocolade en een heerlijke advocaat-ganache.

CLOSE

Nieuw in het assortiment van Jansje. De superkleine leesbril met het perfect passende hoesje dat je moeiteloos meeneemt in je tas, broekzak of plakt op de achterkant van je telefoonhoesje. Dé oplossing om altijd en overal alles te kunnen lezen! UpClose wil graag de brillenmarkt opfrissen en mooier maken. Een origineel, praktisch en hip brilletje in plaats van een doorsnee bril. Niet meer een grote brillenkoker meesjouwen, maar een leesbril vastgeklikt op je telefoon of weggestopt in je broekzak: altijd snel bij de hand.

UpClose-producten zijn zo duurzaam mogelijk: alles wordt in Nederland geproduceerd, met zoveel mogelijk gerecyclede materialen en samen met partners die dezelfde duurzame missie delen.

De Wereld van Jansje is een initiatief van de Doopsgezinde Gemeente Haarlem en De Hartekamp Groep.

UP

Fotografie: Noord-Hollands Archief.

De oude en de nieuwe brug – de verfroller – nog naast elkaar - 1994

Poëzie

George Moormann

DIT IS STADSGEDICHT 100!

Ook al is er geen officiële stadsdichter

meer: George Moormann schrijft door. In deze moeilijke tijden hebben de wereld en de stad poëzie meer dan ooit nodig. George is naast dichter en beeldend kunstenaar ook essayist, boekenmaker en schrijfdocent (Schrijversvakschool Amsterdam). Hij was onder meer werkzaam als redacteur van Tirade (uitgeverij Van Oorschot) en van 2004 tot en met 2009 als eerste officiële stadsdichter van de gemeente Haarlem.

Met zijn poëzielaboratorium

De Zingende Zaag verbindt hij sinds 1989 poëzie, performance, beeld en grafische vormgeving met elkaar. De fotocollage van Moormann’s hand maakt Schalkwijk nog wat groener dan het is.

Meer informatie: www.dezingendezaag.com

DE SMARAGDEN ZON

Geef je ogen de kost en kijk de zee bezaaid met windmolens een lange boulevard met restaurants een nieuwbouwwijk erachter het is te heet om naar buiten te gaan.

Meer ijs, meer airco’s — nee zo niet. Wreed en doofstom op snaren van wind aangebrand of bloemig factor vijftig de koperen ploert die het niet uitmaakt of het hier magistraal lekker ruikt of stinkt.

De stad een slimme steen in goud gevat die naar dag en jaar hoe groener hoe koeler kruiden, grassen en olijven in de strijd gooit platte daken vol mossen en sedum die de zon weer tot een amoureus lichaam maken.

Ja kirrend ritselend en hijgerig groen ja fantastische zomer zo gaan we het doen de banaliteit van wegdrijvend afval, de zee die wat maak ik kapot en wat bewaar ik een spiegel is van veranderen en worden.

Het verlangen van de zon om ten gronde te gaan het avondrood dat ons zal sterken.

Sophie houdt Van der Pigge bij de tijd

Van der Pigge is een Haarlems familiebedrijf, Sophie is de zesde generatie na de oprichting in 1849. “Ik werk hier nu alweer vijf jaar en voel me helemaal op mijn plek.’”

KLANTEN DENKEN ZEKER VAAK DAT JIJ VAN DER PIGGE HEET?

“Ja, ik herinner me dat mijn vader ook ‘Meneer van der Pigge’ werd genoemd. De oprichter, Antonie van der Pigge, had destijds alleen maar dochters, die toen nog niet mochten erven. De winkel ging naar zijn schoonzoon, Joannes van Os, echtgenoot van zijn oudste dochter Anna. Nog maar pas hebben mijn moeder en ik ontdekt dat deze Anna ook firmante, mede-eigenaar, van de winkel is geweest. Niet gebruikelijk in die tijd.”

“In de generaties daarna kwamen er wél zonen en zijn de Van Ossen altijd eigenaar geweest. De bedrijfsnaam hielden ze in ere. Als enig kind lag het in de lijn om mijn vader op te volgen, maar voor mij stond dat toen niet vast. Er werd thuis niet veel gesproken over opvolging en eventuele verwachtingen daarover. Het voelde niet alsof daar druk op lag. Toen ik van school kwam, koos ik theater en dramaturgie als studierichting. Daarin volgde ik mijn moeder, Astrid Hart, die docent theaterdans is. Mijn vader, Menno van Os, overleed toen ik zestien was. De tijd die volgde was niet gemakkelijk, maar naar mijn gevoel is alles op zijn plek gekomen. Mijn moeder is directeur en ik ben bedrijfsleider in de winkel. Het is bijzonder om te beseffen dat er vroeger altijd mannen werkten en nu voornamelijk vrouwen.”

HEB JE ER GEEN SPIJT VAN DAT JE NIET DIRECT NATUURGENEESWIJZE ALS STUDIE HEBT GEKOZEN?

Sophie moet er even over nadenken. “Dat was praktisch geweest, maar zo is het niet gegaan. Ik ben erg tevreden met hoe het uiteindelijk wél gelopen is en dat ik alsnog mijn vader opvolgde, met mijn moeder samen. Ik doe het zeker niet alleen. We werken met een fantastisch team

Sophie van Os was 30 toen ze bedrijfsleider werd van Van der Pigge, de beroemde natuurdrogisterij in de Gierstraat.

van ervaren, gespecialiseerde collega’s, sommige werken er veel langer dan ik, zoals Pien en Roseline, twee bekende gezichten voor onze vaste klanten. Het is een constante samenwerking. Van der Pigge is altijd mijn thuis geweest. We woonden boven de winkel, in de vertrekken die nu in gebruik zijn als kantoor en opslag. Ik bewonder mijn vader en moeder nog: die steile trappen op en af met baby en kinderwagen. Als tiener hielp ik mijn vader met het mengen van kruiden en het vullen van stopflessen. Het rook heerlijk, precies zoals het nu nog altijd ruikt in de winkel. Die kruidengeur is één van onze kenmerken. We zien het als onze missie om Van der Pigge dé plek te laten zijn voor natuurproducten in de stad. Hier geen haast, maar rust en aandacht; zoals het vroeger was. We nemen de tijd om goed naar onze klanten te luisteren en advies te geven. Is het druk in de winkel, dan kunnen klanten ook een afspraak maken voor een consult, in de ruimte die vroeger het postkamertje was.”

JE ZOU DE WINKEL KUNNEN VERNIEUWEN, HEB JE DAAR

OOIT AAN GEDACHT?

“Dat ben ik zéker niet van plan. Van der Pigge moet blijven zoals het was in 1849, compleet met gaper boven de deur, personeel in beige stofjas, kruiden en drop in papieren puntzakjes. Mede door z’n bijzondere plek is onze zaak een monument, ook het antieke interieur. Natuurlijk breng ik zakelijk gezien wél nieuwe ideeën in. Naast het werk achter de toonbank onderzoek ik

‘We zien het als onze missie om Van der Pigge dé plek te laten zijn voor natuurproducten in de stad’

producten, volg korte cursussen, breid het netwerk uit en kijk wat er in onze branche op de markt komt. We hebben een eigen dierenlijn, De Groene Os, voor onder meer paarden, pony’s, honden en katten. Ook organiseren we kleinschalige natuurfeesten, vaak volgens Keltische traditie, zoals de Midwinterzonnewende in december en de Zomerzonnewende op 21 juni. Het zijn evenementen die voor een deel buiten plaatsvinden met bijvoorbeeld ademhalingsoefeningen, het lopen van een labyrint, kruidenrituelen en gesprekken rond het kampvuur. Van der Pigge gaat op meerdere manieren met z’n tijd mee.”

‘De onverzettelijke’

Drogisterij Van der Pigge was de enige zaak in de Gierstraat die zich 100 jaar geleden niet liet uitkopen voor de bouw van Vroom en Dreesmann. Eigenaar Anton van Os, (‘de onverzettelijke’), weigerde te vertrekken. Er zat voor architect Jan Kuijt niets anders op dan om het pand heen te laten bouwen, waardoor de winkel ingesloten werd door het warenhuis. V&D ging in 2015 failliet, nu is er een vestiging van de Hema op de begane grond en worden er plannen uitgewerkt om het grote V&Dgebouw een nieuwe toekomst te geven. Van der Pigge is nooit veranderd.

Tekst: Paula Zuidhof. Fotografie: Jonne van der Fange.

Playground Haarlem

Woon je in de omgeving van Haarlem en wil je graag dat jouw kinderen lekker buiten spelen?

Dan hebben wij bij Kickzy goed nieuws voor je!

Playground Haarlem is geopend! Deze avontuurlijke buitenspeelplek bevindt zich gewoon in de Haarlemse Waarderpolder met stadsallure en is perfect voor al het buitenspeelplezier van jouw kinderen!

Deze Pop-Up Playground van Kickzy zal absoluut in de smaak vallen bij alle kinderen in de buurt en daarbuiten! Het leuke aan Playground Haarlem is dat de kinderen hier ‘natuurlijk’ kunnen spelen. Wat houdt dat in? Op de Pop-Up Playground krijgen kinderen de mogelijkheid om al spelend te leren. Niet alleen worden ze zo slimmer terwijl ze de leukste avonturen beleven, maar ze zullen ook veel van hun talenten ontdekken! Er is altijd iets nieuws te ontdekken bij Playground Haarlem. Wij introduceren het hele jaar door verschillende thema’s.

Playground Haarlem is op woensdagen en vrijdagen van 12.00 tot 17.00 uur geopend. De zaterdagen en zondagen zelfs vanaf 11.00 tot 17.30 uur. In de schoolvakanties is Playground Haarlem iedere dag geopend van 11.00 tot 17.30 uur (wanneer de dagen langer worden zullen we onze openingstijden verlengen). De buitenspeelplek is ook op afspraak beschikbaar voor allerlei groepen.

Dus of je nu graag alleen of met een hele klas wilt gaan, de scouting, de BSO of met een kinderfeestje: iedereen is welkom bij Playground Haarlem! Woudplein 2a www.playgroundhaarlem.nl

Het belang van inzicht in je financiën

Frans Pulles van Pulles & Rijppaert loopt al een tijdje mee in de financiële dienstverlening en hij verbaast zich er al jaren over hoe weinig inzicht veel mensen hebben in hun eigen financiën. Ze weten vaak al niet hoe ze er nu voor staan, laat staan hoe de situatie is als ze stoppen met werken of hoe de overblijvende partner ervoor staat na onverhoopt overlijden.

Frans: “Diep van binnen hebben mensen wel een gevoel dat het niet helemaal goed zit, maar daar willen ze nu nog niet naar kijken. Ze stellen het uit, vaak totdat het te laat is. Dat vormt een knagend negatief gevoel dat kan leiden tot financiële stress en dat heeft weer vervelende gevolgen voor welzijn en gezondheid. Zo wordt bijvoorbeeld 40% van de echtscheidingen veroorzaakt door financiële stress. “

“Ik heb eens een klant gehad van 60 jaar oud die enorm baalde van zijn werk. Iedere dag ging hij er met tegenzin naar toe. Hij bleef doorwerken omdat hij dacht dat eerder stoppen financieel niet haalbaar was. Toen ik hem het inzicht bracht dat het wel haalbaar was om te stoppen met werken was hij zo blij. Alleen al de wetenschap dat hij ieder moment kon stoppen was voor hem zo rustgevend en waardevol dat hij weer plezier kreeg in het werk en toch nog een paar jaar is blijven werken. Een goed inzicht kan een wereld van verschil maken!”

“Kortom, ik adviseer iedereen om goed inzicht te krijgen in de eigen financiën. Een financieel planner of een vermogensplanner kan hierbij helpen. Dat inzicht geeft rust en ook aandachtspunten waaraan gewerkt kan worden om zaken goed te gaan regelen. Na dat inzicht is het ook goed om na te denken wat de wensen en dromen zijn voor de toekomst. Op basis van het inzicht en de wensen en dromen kan een financieel planner of vermogensplanner dan plannen maken om dit zo goed mogelijk te realiseren. Door de plannen permanent te begeleiden wordt de kans dat de doelen bereikt worden nog groter.”

“Zo buigt je financiële stress om in financiële rust in de wetenschap dat het financieel goed is geregeld en er mooie plannen zijn om jouw wensen en dromen te realiseren. Ik wens je een onbezorgde financiële toekomst!”

Meer weten over je financiën?

De zaterdagochtend van....

Richard Overdevest

“Al vanaf mijn zestiende vlieg ik met duiven. Inmiddels ben ik alweer drieënzestig, dus dat is al aardig lang. Ik heb nu zelf zestig duiven, met de jongen erbij meegerekend. De jonkies zijn nu nog in de kweek, maar die mogen in juni wedstrijden gaan vliegen.”

“Een vriend van mij en de buurman hadden duiven, dus zo werd ik aangestoken. Langzaam is mijn liefde voor de vogels gegroeid en werd ik lid van een vereniging waar we meedoen aan vluchten. Op donderdag of vrijdag gaan de duiven naar de vereniging. De duiven worden daar in manden gedaan en worden per vrachtwagen naar een lossingsplaats in België of Frankrijk gereden. Vanuit daar vliegen ze terug naar mijn huis. Alle duiven hebben een chipring om die wordt gelezen door een computertje zodra ze terug thuis komen.”

“Het is een prachtige hobby. Elke dag ben ik ongeveer een uurtje bezig in het hok dat op ons dakterras staat. Het is jammer om te zien dat het een uitstervend vak is.”

Tekst: Victoria van der Werff. Fotografie: Madelon Griekspoor.

HRLM’S EXCLUSIEVE COLLECTIE

MUSEUM VAN DE GEEST - HET DOLHUYS | CAPRERA | THEATER DE LIEFDE FRANS HALS MUSEUM | PHILHARMONIE | DE SCHUUR | ABC ARCHITECTUURCENTRUM

VERWEY MUSEUM HAARLEM | STADSSCHOUWBURG

PATRONAAT | TEYLERS MUSEUM

MAART - APRIL 2023

Iedere editie neemt een andere Haarlemmer je mee naar het Frans Hals Museum om je door diens ogen naar een kunstwerk te laten kijken. Zo ontdek je hoe je steeds op een andere manier naar de kunst in het museum kunt kijken om zo meer te zien.

ANDERS KIJKEN MET… De jongeren van Flinty’s

Negen jongeren van het Haarlemse jongerencentrum Flinty’s maakten voor Gezichten van Noord-Holland een bijzonder groepsportret samen met kunstenaar AiRich. Ze lieten zich inspireren door schilderijen uit het Frans Hals Museum waar ze kleding, symboliek en verborgen boodschappen bestudeerden. Met die wetenschap vertaalden zij dit naar de huidige tijd.

Wie goed kijkt vindt in het hedendaagse groepsportret verschillende symbolen en boodschappen. Door gebruik te maken van verschillende poses, zelfontworpen kleding en verschillende objecten schetsen de jongeren een hedendaags portret geïnspireerd op de werken van Frans Hals. Het portret gaat om individuele verschillen, maar de rode draad laat zien dat de jongeren ondanks de verschillen ook allemaal met elkaar verbonden zijn. De smartphones staan voor de technologie van nu, en de mug staat natuurlijk voor onze stad. Muziek zien de jongeren ook als een belangrijke, maar vooral verbindende factor. “We mochten er allemaal uit zien zoals wij wilden. Het kunstwerk gaf mij een kans om te laten zien wie ik ben”,

Be/come as you are, 2023, door AiRich in co-creatie met (v.l.n.r.) Eline, Eevee, Mila, Devi, Ronja, Skylar, Jill, Eline en Masha voor Gezichten van Noord-Holland i.s.m. Flinty’s.

zegt Eevee Long die als een van de jongeren deelnam aan het tot stand laten komen van het werk. “Als ik eerlijk ben denk ik dat er niets ontbreekt.”

HEDENDAAGSE SYMBOLEN

Be/come as you are is door de jongeren van Flinty’s zelf bedacht en georganiseerd. Het project bestond uit vier workshops, waaronder een bezoek aan het Frans Hals Museum. Daarna gingen de jongeren samen met kunstenaar AiRich aan de slag om te kijken welke hedendaagse symbolen ze wilden laten zien op het werk. Daarbij was het ook belangrijk om te kijken naar hoe ze hun eigen identiteit konden laten samensmelten met het werk. Deelnemer Mila Reimerink zegt dat het voor haar belangrijk is om te laten zien dat een groep mensen allemaal verschillend kunnen zijn. “We kunnen samen met elkaar leven ondanks onze verschillen.” Uiteindelijk ging het natuurlijk om een verhaal dat zij gezamenlijk wilden vertellen aan de kijker. “We willen laten zien hoe een deel van de Haarlemse jeugd zich op dit moment uit.”

AiRich is een kunstenaar die is gevestigd in Amsterdam. Haar doel is om het verleden,

heden en de toekomst te verenigen in haar portretten. Dit doet ze door haar portretten vol te zetten met symbolen, mythes, iconen en spirituele verwijzingen. Ze bewerkt dat vervolgens op een science-fiction-achtige manier. De jongeren stapten voor een keer in haar schoenen en paste haar werkwijze op zichzelf toe.

Gezichten van Noord-Holland is een project van het Frans Hals Museum en het Amsterdam Museum en wordt gefinancierd door het ministerie van OCW in het kader van de Basisinfrastructuur (BIS) 2021-2024.

Eevee Long (links) en Mila Reimerink (rechts) zijn trots op wat ze hebben gemaakt.

HEMELBESTORMERS EN EEN KUNSTROOF TIJDENS DE VIJFHOEKKUNSTROUTE

De organisatie van de Vijfhoekkunstroute is inmiddels druk in de weer met het organiseren van de 16de editie van de kunstroute, dit jaar met het thema Hemelbestormers.

Haarlemse kunstenaars exposeren in het weekend van 13 en 14 mei hun werk in de Haarlemse wijk de Vijfhoek. Galeries, ateliers, winkels, horeca, bedrijven en particulieren openen hun deuren of stellen etalages beschikbaar waarin kunstenaars hun werk kunnen laten zien. Bezoekers wandelen tijdens deze kunstroute door een van de mooiste en gezelligste wijken van Haarlem. De route voert onder meer door het Proveniershof met muziek en gedichten.

In de Nieuwe Kerk is de centrale overzichtsexpositie, waar van iedere kunstenaar één werk te zien zal zijn. Nieuw dit jaar is dat de werken verdeeld zullen zijn in twee delen, een deel vrij werk en een deel met werk van de kunstenaars die zich voor hun werk hebben laten inspireren door het thema Hemelbestormers. Expositielocaties zijn te herkennen aan de

Vijfhoekkunstroute-wimpel en wellicht dit jaar ook een ladder naast de deur. Ook is er een catalogus verkrijgbaar met daarin van iedere kunstenaar een foto van een werk, gedichten en een plattegrond met expositieadressen van de route. Deze catalogus is inmiddels een heus collectors item geworden.

OPENING MET PARADE

Op vrijdag 12 mei om 19.30 uur start de Vijfhoekkunstroute met een feestelijke parade. Deze start bij de Raaks Halle (Drossestraat 2) en leidt naar de Nieuwe Kerk, waar de Vijfhoekkunstroute omstreeks 20.00 uur geopend zal worden. Deze parade staat uiteraard in het teken van het thema Hemelbestormers.

KUNSTROOF

Kinderen vanaf 6 jaar en volwassenen kunnen zichzelf dit jaar uitdagen door tijdens de kunstroute een kunstroof op te lossen. In samenwerking met Let’s Escape Haarlem wordt er dit jaar een escape-route uitgezet. Deze escape-route leidt de deelnemers langs verschillende werken van deelnemende kunstenaars in de Vijfhoek.

Door te puzzelen, verbanden te leggen en verborgen aanwijzingen te zoeken lossen de deelnemers het mysterie van het verdwenen kunstwerk op.

SPONSORING

De Vijfhoekkunstroute zou niet kunnen bestaan zonder de financiële steun van de gemeente Haarlem, winkeliers, horeca en bedrijven, maar elk jaar zijn er ook weer nieuwe sponsors nodig om de Vijfhoekkunstroute te kunnen organiseren. Ook nieuwe expositieplekken, bij particulieren of in etalages, zijn zeer gewenst. Aangeven dat je wilt sponsoren of ruimte ter beschikking hebt kan via: www.vijfhoekkunstroute.nl/sponsors

KUNSTENAARS

Wil je jouw kunst exposeren tijdens de Vijfhoekkunstroute, meld je dan aan via www.vijfhoekkunstroute.nl/inschrijven

Opening: vrijdag 12 mei 19.30 uur

Route: zaterdag 13 mei 12.00-17.00 uur

zondag 14 mei 12.00-17.00 uur

Gevel gebouw ‘Factory’, ontwerp architectenbureau Elephant.

OVER SPRAAKMAKENDE ARCHITECTUUR IN HAARLEM

Haarlem is een prachtige stad. En dat komt niet alleen door de vele historische gebouwen die er staan, maar zeker ook door de kwaliteit van de nieuwe gebouwen die zijn of worden gerealiseerd. Of het nu gaat om de projecten in het centrum bij de Raaks of juist die in Schalkwijk zoals gebouw ‘Factory’. Het gaat veelal om spraakmakende architectuur. En dat is precies wat het ABC Architectuurcentrum samen met Atelier Stad over het voetlicht wil brengen met Spraakmakend Haarlem.

Zo organiseert Spraakmakend Haarlem onder meer de Lieven de Key Penning. Afgelopen jaar werd deze Haarlemse stadsprijs voor bijzondere architectuur uitgereikt aan André van Stigt voor zijn ontwerp van de vernieuwde Koepel. Deze voormalige gevangenis sleepte zowel de jury- als de publieksprijs in de wacht.

RUIMTELIJKE KWALITEIT

In de aanloop naar de volgende uitreiking van de Lieven de Key Penning dit najaar, gaat Spraakmakend Haarlem maandelijks bijeenkomsten organiseren over de actuele ontwikkeling van architectuur in Haarlem. Doel hiervan is de ruimtelijke kwaliteit van de stad over het voetlicht te brengen aan de hand van presentaties, lezingen en gesprekken.

BIJZONDER EN INTERESSANT

Zo wordt de aandacht gevestigd op nieuwe spraakmakende projecten als die bij de Raaks en gebouw ‘Factory’. Er wordt ook stilgestaan bij transformaties van monumenten zoals die van de Koepel. Het gaat bij Spraakmakend Haarlem om die bijzondere projecten en interessante thema’s die extra aandacht verdienen en die de tongen losmaakt.

SPRAAKMAKEND HAARLEM

Alle informatie van en over Spraakmakend Haarlem is te vinden op de gelijknamige website spraakmakendhaarlem.nl. Daar worden als eerste de geplande activiteiten aangekondigd en van context voorzien. Daar is ook een overzicht te vinden van activiteiten die reeds hebben plaatsgevonden, zoals de uitreiking van de Lieven de Key Penning 2022.

SAMENWERKING ATELIER STAD EN HET ABC

Spraakmakend Haarlem is een samenwerking van Atelier Stad, een initiatief van stadsarchitect Willem Hein Schenk, en het ABC. Een samenwerking die mede voortkomt uit de succesvolle podcastserie ‘De stadsarchitect in gesprek met…’ van de gemeente Haarlem. Voor deze serie gaan Willem Hein Schenk samen met ‘sidekick’ Gabriël Verheggen, directeur van het ABC, in gesprek met verschillende professionals over de grote opgaven en uitdagingen waar steden als Haarlem voor staan. Denk daarbij aan woningnood, energietransitie, klimaatadaptatie en nog veel meer.

Gebouw De Veste, De Lantaarn, Raaks en de Drie Heren, ontwerp Geurst & Schulze architecten, foto Stefan Josef Mueller.

DE DAPPERE SOLDAAT

Toneelschuur Producties

Als tweede Toneelschuur-productie kiest

Steef de Jong voor deze komische operette, naar Oscar Straus. Zoals altijd combineert Steef op inventieve wijze decor, beeld, tekst, muziek en spel om op ironische toon tot de kern te komen: Wat is het waard om te vechten?

11 t/m 18 maart & 25 t/m 29 april

A CLOCKWORK ORANGE

Tall Tales Company neemt je mee op een fascinerende reis vol circus, geweld en klassieke muziek. De voorstelling A Clockwor k Orange is een circusbewerking geïnspireerd op de gelijknamige cultklassieker van Anthony Burgess, in 1971 verfilmd door Stanley Kubrick.

31 maart

DOORGEDRAAID

DJs – Hiphop, 80’s, soul, house en nog veel meer! Haarlem heeft er een plek bij om te dansen!

Elke vrijdagavond deelt een steeds wisselende DJ de inhoud van diens platenkast met de bezoekers van het geheel vernieuwde Schuurcafé. Van hiphop tot soul en van breaks tot house. De draaitafel draait overuren!

Elke vrijdag vanaf 22.00 uur – gratis entree!

STARRING #25

Toneelschuur Producties

Ook dit seizoen is er weer een editie van Starring#, de jongerenproductie van Toneelschuur Producties. Marloes IJpelaar neemt voor deze jubileumeditie de regie op zich. In de voorstelling wordt onderzocht wat voor invloed social media en de angst om gefilmd te worden heeft op onze seksuele vrijheid.

20 t/m 22 april

DIAL Q FILMQUIZ

Hij is klaar. Hij is goed. Hij is extreem goed. De Dial Q Filmquiz - Editie 9. Zoveel meer dan een filmquiz. Live sketches, meesterlijke mash ups en stapelgekke slotrondes tijdens een filmspektakel vol cultklassiekers en blockbusters. Een film an sich.

19 maart

DIEVEN

Toneelschuur Producties

In deze zwarte komedie van Dea Loher dromen twaalf verloren zielen van een beter leven. De kleurrijke personages worstelen zich door de dagen, hun relaties, het bestaan, vervreemd van zichzelf en de ander. Ze lijken gevangen in een samenleving die hen niet meer nodig lijkt te hebben.

1 t/m 8 april

SOLO DAGEN

Dit festival viert de solo, en de nieuwe theatermaker, in al haar gedaanten. Niet alleen in de zalen, ook in de rest van de Schuur word je twee avonden lang verrast en uitgedaagd.

24 & 25 maart

Jolanda Beyer

MUZIEK IS OVERAL, MUZIEK IS ALTIJD...

... muziek is de meest geconsumeerde vorm van kunst, eigenlijk zonder dat je het door hebt. Je hoort muziek in de lift, de voetbalkantine, winkels, de sauna, etc. Soms ook best irritant trouwens.

Maar goed, ik ken eigenlijk niemand die niet van muziek houdt. Natuurlijk niet van alle muziek, maar altijd wel van een bepaald genre of een bepaalde artiest. Muziek raakt diep en kan allerlei emoties oproepen en ís vaak ook een uiting van emotie: blijdschap, melancholie, verdriet, frustratie, euforie, en zo kan ik nog wel wat emoties bedenken. Aan vele belangrijke gebeurtenissen, zoals geboorte, de liefde van je leven en dood zijn ook sterke emoties gekoppeld. Muziek kan dat gevoel van dat belangrijke moment oproepen en zelfs versterken.

Livemuziek steekt voor mij met kop en schouders uit boven welke andere setting dan ook. De zindering die je voelt als het concert begint en die door de hele zaal en je hele lijf gaat, heerlijk! Dat heeft vast iets te maken met de oxytocine die je lijf afgeeft als je muziek hoort in groepsverband. Hierdoor schijn je meer vertrouwen in de mensen om je heen te krijgen. Muziek is cruciaal voor het smeden van eenheid; Muziek verbindt. Ik zie dat ook in mijn werk als ik vanuit het kraaiennest naar muzikanten, publiek, personeel en niet te vergeten mezelf kijk.

Ik verbaas me er dan ook steeds meer over dat popmuziek niet als inhoud wordt ervaren. Zo las ik over de bevrijdingsfestivals de volgende zin: teveel gratis muziekfestivals en te weinig inhoud. Ergo muziek is geen inhoud? Daar ben ik het zo hardgrondig niet mee eens, muziek kan de wereld en de manier waarop we naar de wereld kijken veranderen. Als je de documentaire over Sinéad O’Connor hebt gezien of de impact van het strijdlied voor Iran, Baraye van Shervin, hebt meegekregen, dan kun je echt geen andere conclusie trekken: Muziek is inhoud.

Ik heb me voorgenomen om dat te pas en te onpas te blijven roepen totdat het niet meer hoeft.

We nemen muziek naar mijn bescheiden mening veel te vaak voor lief, ik denk doordat het er altijd is en vaak ook nog gratis. En dat leidt dan weer tot de tweede zaak waar ik me al enige tijd over verbaas of inmiddels zelfs over opwind. De oneerlijke beloning voor popmuzikanten in Nederland. Ik wist het niet en jullie waarschijnlijk ook niet, maar veel Nederlandse popmuzikanten werken voor minder dan 25% van het minimumsalaris. En nee, dan hebben we het niet over muzikanten die net begonnen zijn maar over muzikanten die in staat zijn om een zaal van 350 tot 500 personen te bespelen. Muzikanten die al een stabiele fan base hebben en twee maal per week optreden. Ik hoor jullie denken, nou mevrouw Beyer betaal ze dan gewoon meer. Ik zou wel willen, maar dat laat het verdienmodel zoals dat voor podia geldt helaas niet toe. Maar dat er wat moet gebeuren is mij, en gelukkig velen met mij, wel duidelijk.

Wat nodig is geld, best veel geld, maar liefst 8 miljoen als we alle muzikanten die de kleinere podia in Nederland bespelen fatsoenlijk willen betalen. Het zoeken naar die 8 miljoen, dat wordt mijn tweede missie van dit jaar! Beetje ambitieus misschien allemaal, dus ik hoop maar dat het een heel lang jaar wordt.

Ondertussen draag ik ook mijn steentje bij door muzikanten voor meer zaken te vragen dan alleen optredens. Sommigen werken hier en anderen blijken ervaren fotograaf te zijn en prachtige portretfoto’s te maken. En omdat het toch echt wel de hoogste tijd is dat de foto hierboven weergeeft hoe oud ik eigenlijk echt ben, vinden jullie in de volgende HRLM een nieuwe foto van mij, made by de enige echte Tim Knol!

directeur Patronaat

WEDSTRIJDJE?! MET SANNE WALLIS DE VRIES

Wedstrijdje?! is een reizend circus van liedkunstenaars en plezierdichters. Een improvisatievoorstelling met komische, ontroerende, vrolijke en trieste liederen, puntdichten en wat verder ter tafel komt. Het is een wedstrijd met een knipoog. Met in de basisopstelling Johan Hoogeboom en Jan J. Pieterse en met deze keer in de spits Sanne Wallis de Vries.

Wie van hen weet het mooiste, grappigste of meest passende lied of conference te brengen bij de door het publiek aangedragen thema’s? Een avond vol onverwachte wendingen, kleinkunst, muziek en briljante teksten.

Wanneer: Zaterdag 29 april, 20.30 uur

DIEUWERTJE BLOK IN DE VROUW VAN PILATUS

In het lijdensverhaal is zij een onderbelicht karakter,de vrouw van Pontius Pilatus, de Romeinse prefect van Judea. Na een droom vraagt zij haar man om Jezus niet uit te leveren aan de joden. Wie is deze vrouw en wat bewoog haar tot dit verzoek? De voorstelling De Vrouw van Pilatus probeert een licht te schijnen op deze figurant uit de geschiedenis. De krachtige monoloog van Imme Dros wordt ondersteund, aangevuld en becommentarieerd door oude en nieuwe muziek in een verrassende theatervoorstelling. Met Dieuwertje Blok als verteller, sopraan Henriette Feith, Jeroen Zijlstra (zang en trompet), toetsenist Thijs Borsten, Regina Albanez (theorbe) en bassist Jasper Somsen.

Wanneer: Zaterdag 1 april, 20.30 uur

De Liefde voor het lied

Een paar jaar geleden schreef ik een boek: Leven in het lied. Ik wilde graag weten hoe collega’s het doen, een lied schrijven. Waar halen ze hun inspiratie vandaan? Beginnen ze bij de tekst of bij de muziek? Zitten ze net als ik bij iedere zin netjes lettergrepen te tellen of zijn ze van een lossere school? Wat valt er te zeggen over verschillen in komische nummers en poëtische nummers? Ik had een hoofd vol vragen en het was een feest die af te vuren op zoveel liedjesfanaten. Het scheppen van een afgerond verhaaltje, een kloppend miniuniversum in een minuut of drie, precies de goeie muziek erbij, het blijft me fascineren.

Ik verheug me dus een slag in de rondte op onze nieuwe voorjaarserie De Liefde voor het Lied waarin zanger en gastheer Dennis Kivit zal praten met verschillende liedschrijvers over hun ongrijpbare, maar prachtige vak. Sowieso krijgen we de komende tijd veel hoog muzikaal bezoek: Bas Marée, Johan Hoogeboom, Roel C. Verburg, Nikie Jacobs, Rick Treffers, The Bayou Mosquitos met Jerney Kate, Bovenste Knoopje Open en Herman Erbé. Ook komt onze MessiasRevue terug en kijken we vol verwachting uit naar de bijzondere muziektheaterprodcutie De Vrouw van Pilatus met Dieuwertje Blok als vertelster.

Er zit muziek in De Liefde. Voor ons niets nieuws, en ook pianostemmer Koot weet er alles van. Ik zal ‘m gauw bellen. Daar ben ik weleens net te laat mee. Laatst zat Hans Dorrestijn bij ons op een licht ontstemde vleugel te spelen. Gelukkig raakte Dorrestijn daardoor niet ontstemd.

Hans L ijen

HET KUNSTWERK TUSSEN JE OREN

Wij mensen kennen enorme waarde toe aan de tijd, waarom doen we dat? Waarom markeren we bijzondere momenten alsof we onze eigen aanwezigheid of zelfs ‘de geschiedenis’ voelbaar willen maken? We zijn allen onderdeel van de tijd, interpreteren deze op verschillende manieren, wellicht om het alledaagse te onderscheiden van het bijzondere. Bijzondere momenten van tijd bewaren we, soms zelfs in een museum. Wellicht houdt het ons gezond en mentaal veerkrachtig?

Ons museum bewaart een prachtige geschiedenis, waarin we de ontwikkelingen markeren rondom de bespreekbaarheid van onze mentale gezondheid. Waar in de jaren ’70 de patiëntenbeweging rechten opeiste, zie ik nu meer openheid over mentale problemen. Steeds vaker benoemen we onze burn-out, depressie, angsten en meer, tot op het podium, in films, in directe gesprekken en via media. Gelukkig maar, want bespreekbaarheid is krachtig. Zo raakt bekend dat iedere geest anders is, iedereen ervaart mentale hoogte- en dieptepunten.

Een probleem kan zo overweldigend lijken dat we denken dat wat wij doen het verschil niet zal maken. Begrijpelijk, maar het tegendeel is waar, want alle individuen vormen ons ‘samen’ en juist daar ligt onze kracht. Als het gaat over de zorg voor je geest, is alleen ‘behandeling’ niet genoeg. Er is begrip nodig, gelijkwaardigheid en oog voor de veelkleurigheid van mensen. Oog voor een ander begint bij jezelf, bij je geest en de nieuwsgierigheid naar de ander. Diversiteit inspireert, de verbeelding van de mens, de verhalen die we vertellen, de kunst die we maken, de inspanningen die we doen om te begrijpen, het is fascinerend.

In het Museum van de Geest geven we met onze kunst- en cultuurprogramma’s een podium aan de kracht en kwetsbaarheid van de geest. Wij zijn gefascineerd door het kunstwerk tussen je oren. Want niets is zo divers, uniek, krachtig en tegelijkertijd zo kwetsbaar als de menselijke geest. Ons museum maakt mentale gezondheid bespreekbaar en daarvoor kregen we in 2022 de Europese Museum Award. Je leest het goed, in Haarlem staat het beste museum van Europa. Een markering in de tijd waard, al zeg ik het zelf.

Maar de tijd tikt door en we zijn nog niet klaar. Nog te veel mensen staan aan de kant, omdat zij als ‘anders’ worden weggezet, geen ‘winners’ zouden zijn. En die gedachte is niet meer van deze tijd. Uit eigen ervaring weet ik wat een energie en doorzettingskracht er nodig is om mee te kunnen doen, te blijven aansluiten bij gesprekken, te blijven zorgen en open te staan, elke keer weer, voor een ander, door te gaan met werk, vriendschappen onderhouden, ook als je depressief bent. Mijn moeder was patiënte. Niet dat dat bespreekbaar was, juist niet. Niet toen, er is veel veranderd. Gelukkig, maar echt nog niet voor iedereen.

Dus maak het bespreekbaar, zoek elkaar op, praat met elkaar, we hebben elkaar nodig. Onze tijd samen onderscheidt het alledaagse van het bijzondere. En we weten al lang: bespreekbaarheid houdt ons gezond en mentaal veerkrachtig. Ontdek elkaars geest opnieuw, én natuurlijk ontdek je eigen kunstwerk tussen je oren, in ons museum. Museum van de Geest.

Deze column wordt afgewisseld door Marc de Beyer (directeur Teylers Museum), Hans Looijen (directeur Museum van de Geest - Het Dolhuys) en Lidewij de Koekkoek (directeur Frans Hals Museum).

JONG TALENT

JACOB DRESCHER

Jacob Drescher (22) is een talentvolle singer-songwriter met optredens in binnenen buitenland. Hij studeert aan het Conservatorium Haarlem en maakt zijn eigen muziek vanuit een caravan in Amsterdam.

Laten we gelijk over de caravan beginnen. Hoe ben je op het idee gekomen om daar liedjes te maken? “Toen ik nog in Maastricht woonde, waar ik geboren en getogen ben, kwam mijn vader op het idee om eens te gaan zoeken naar een caravan op Marktplaats. Ik was altijd al geïnteresseerd om met een busje te reizen en ook daarin te wonen. Uiteindelijk heb ik twee caravans gekocht en opgeknapt. In de grootste heb ik anderhalf jaar gewoond. Toen ik ging studeren in Haarlem, wilde ik de kleinere caravan in deze regio neerzetten en gebruiken als studio.”

Dat is dus inmiddels gelukt! “Ja, in Amsterdam heb ik mijn caravan op een mooie staplek kunnen neerzetten. Daar zit ik nu vaak liedjes te schrijven en op te nemen. Inmiddels woon ik op kamers in Amsterdam, dat is toch handiger dan in de caravan, waar ik te weinig woonfaciliteiten heb.”

Is het niet moeilijk om alles in een caravan op te nemen? “Ik heb geleerd om met alle beperkingen daar zo goed mogelijk op te nemen. Juist die beperkingen werken inspirerend en geven mijn muziek een bepaalde sound. Het is een heel fijne en inspirerende plek om in je eentje creatief bezig te zijn.”

Staan al je muziekspullen wel veilig in de caravan? “De caravan kan natuurlijk gewoon op slot, maar het blijft een caravan… Waardevolle spullen neem ik dan ook altijd weer met me mee als ik klaar ben. In deze tijden met kleinere apparatuur kan dat natuurlijk ook makkelijk.”

Kun je iets meer vertellen over jouw studie? “De studie heet Creative Artist. Ik wilde per se die studie volgen en dat kan alleen aan het Conservatorium Haarlem. Zo ben ik vanuit Maastricht hier terechtgekomen. Het is een vrij nieuwe studie; naast instrumentbeheersing, gaat het over het maakproces, de productie en het ondernemerschap van een muzikant. Het is dus heel breed; juist dat vind ik erg fijn.” Je hebt tot nu toe vier solo-singles uitgebracht en twee singles met de singersongwriter Bondi. Opvallend is dat je al veel luisteraars hebt op Spotify. “Ja, veel mensen vinden mijn muziek gelukkig mooi. Wat ook helpt is dat ik op verschillende playlists sta, waardoor het aantal luisteraars is gaan groeien. Ik ben ook actief bezig geweest met het benaderen van eigenaren van passende playlists en dat heeft gewerkt.”

Treed je vaak solo op? “Jazeker, maar ook vaak met andere muzikanten en een vaste band. Het ligt onder meer aan de locatie en de beschikbare gage. Het liefst speel ik met een complete band, maar dat kan niet altijd.”

Wat was je mooiste optreden tot nu toe? “Vorig jaar mei was ik in Londen en toen heb ik opgetreden in een heel kleine boekenwinkel. Die stond helemaal vol met mensen. Het was een heel intieme show. En in Slachthuis Haarlem hebben we laatst nog met de band een prachtig optreden gegeven.”

Ben je momenteel bezig met nieuw materiaal? “Jazeker! Ik ben nu druk in mijn caravan aan het schrijven en opnemen. Als alles zo doorgaat, komt er in de lente nieuw materiaal van mij uit!”

Benieuwd geworden? Meer informatie over Jacob vind je op www.linktr.ee/jacobdrescher.

Tekst: Joost Dobbe.

Edwin van Balken

ARTIESTEN GAAN NIET MET PENSIOEN

“Ja met Freek hier, kunnen we parkeren in de loading dock?” is de aankondiging op mijn telefoon dat Freek en Hella de Jonge op weg zijn naar de Stadsschouwburg. “Natuurlijk!” antwoord ik.

Ik ben hier pas sinds 2019 directeur, maar mijn relatie met deze theaterlegende stamt van veel langer geleden. Hij heeft mij de eerste cabaretvonk gegeven. Ik was te jong toen Neerlands Hoop in 1969 in première ging in onze eigen Stadsschouwburg Haarlem, maar al snel luisterde ik naar al hun platen. Toen Freek solo ging met De Komiek en De Mars raakte ik pas echt betoverd door zijn talent. Hij zette na Wim Kan en Toon Hermans het cabaret op een totaal nieuw spoor. Theatraal, gelaagd en ongelooflijk grappig. Bijzonder dus om hem weer te ontvangen met zijn meest recente voorstelling De Schreef Het publiek was die avond zeer onder de indruk. Daar stond geen uitgebluste pensionado van 78 jaar, maar een ‘leeftijdloze’ artiest die een wervelende performance gaf waar menig beginnend cabaretier voor buigt. Dat zegt iets over Freek de Jonge, maar het is ook een tendens. Artiesten op leeftijd die nog optreden en dat op hoog niveau.

Zo trad laatst de 72-jarige Peter Frampton in de Philharmonie op voor een uitverkochte zaal met 1.600 bezoekers. Bekend van Show Me The Way uit 1975 waarin hij een talkbox bespeelde met zijn mond. Ook deze artiest blies het publiek omver met zijn performance. Stevig blues-rockend met lang-gesponnen gitaarsoli, alsof hij voor de eerste keer op het podium stond. Nou ja, hij moest blijven zitten vanwege de ziekte ALS die hem helaas heeft getroffen. Maar ook deze artiest

blijft spelen tot het echt niet meer kan. Ook in het toneelvak is een aantal oudgedienden dat nog acteert op het allerhoogste niveau. Anne-Wil Blankers (82) en Hans Croiset (87) waren recent nog te zien in de schouwburgen. Gelouterde acteurs die de harten van het publiek nog volop weten te raken. Jongere acteurs kijken altijd vol bewondering naar hun tekstbehandeling en hun vermogen om zonder extra inzet toch ‘de achterste rij te bereiken’.

Zo had ik een keer de ervaring dat Anne-Wil met jongere acteurs optrad die met versterking wilden spelen, maar zij vond dat afbreuk doen aan het spel en kreeg haar zin. Alleen de koningin van het Nederlandse toneel bleek vervolgens als enige goed te verstaan. En Hans Croiset gaf vorig seizoen een sublieme uitvoering van het toneelstuk Eindspel van Samuel Beckett. Ik sprak laatst zijn medespeler, René van ’t Hof, die refereerde aan deze avond in de Haarlemse Stadsschouwburg. Juist door Hans Croiset werd deze voorstelling opgetild tot de allerbeste in de hele reeks, zo vertelde René mij. Zo maar wat voorbeelden van artiesten op leeftijd, die niet denken aan pensioen, maar nog volop het vuur voelen van optreden.

En ja, Freek belde op de terugweg naar huis om nog iets te bespreken. “In 2024 word ik tachtig. Dus graag kom ik terug, zeker omdat het 55 jaar geleden is dat Neerlands Hoop in première ging in Haarlem. Gaat dat lukken?” “Natuurlijk!” antwoord ik. Sommige artiesten gaan nooit met pensioen.

Deze column wordt afgewisseld door Edwin van Balken (directeur Stadsschouwburg/Philharmonie) en Marelie van Rongen (directeur De Schuur). Fotografi

SurreAL SCI eNCe

NAAIATELIER HAARLEM HEEFT WEER VEEL MOOIS

RECYCLE!

Torn Models of Yesterday’s Life

Kunstenaar Hans Duivenvoorden heeft orde gebracht in de grote collectie modeltekeningen die hij jarenlang heeft gemaakt bij KZOD in de Waag. Tekeningen van modellen, al dan niet gekleed, poserend voor de kunstenaar, heeft hij herwaardeerd en bekeken met de vraag: bewaren of verscheuren? Met dat laatste waren twee dingen mogelijk; weggooien of recyclen. Bij het neerdwarrelen van die verscheurde delen gebeurde er echter iets wonderlijks. De delen vielen vanzelf op hun plek, samen met ‘scheurlingen’ van eerdere tekeningen. Zo gaan de collages een eigen leven leiden. Te zien: 29 maart t/m 10 april

HEAVEN IN HAARLEM

Popfotograaf Han Ernest van Heaven Magazine laat portretten van popartiesten zien die hij afgelopen jaren geschoten heeft. De expositie is opgebouwd uit twee series. De serie ON THE ROAD volgt het leven van muzikanten ‘backstage’. Bij de portretserie MUSIC PEOPLE staat voor de fotograaf niet alleen het maken van de foto centraal. Eerder de ontmoeting met de muzikant. Han noemt nieuwsgierigheid de basis voor zijn backstageserie. Wat gebeurt er achter de schermen? Hoe ziet die wereld eruit? Wie is de mens achter de muzikant? Popartiesten als Henk Hofstede (Nits), Yorick van Norden, Armand en Arno Hintjes zijn in de expositie aanwezig. Sommigen zelfs live.

Te zien: 20 t/m 30 april

ZUIDERLICHT

Kunstschilder Margreet Koeman werkte voorheen veel met textiel, maar enige jaren geleden is zij begonnen te schilderen met olieverf op papier. Het geeft haar meer vrijheid nu ze haar onderwerpen niet meer hoeft te vertalen naar draad of stof. Haar stillevens, haar favoriete onderwerp, spatten geregeld van het papier. Het thema is Zuiderlicht. Dat zorgt net als Noorderlicht voor heel veel kleur en sluit naadloos aan bij haar werk, want haar kleurgebruik is opvallend. De natuur is haar grootste inspiratiebron. Een wandeling in de duinen of op het strand levert altijd wel foto’s op die zij gebruikt.

Te zien: 22 t/m 25 juni

SAM SAXTON

Sam Saxton is een singer-songwriter die donderdag 13 april haar debuutalbum Take A Ride presenteert in het Patronaat. Samen met haar muzikale levenspartner Bas Kors heeft zij de plaat, vol met soulvolle Americana-liedjes, geschreven en opgenomen. Hoog tijd om dit duo te spreken!

Als je naar jullie nieuwe plaat luistert, hoor je een lekkere 70’s-sound. Waar komt die muzikale invloed vandaan? Sam: “Dat komt door de platenkast van mijn ouders en dan vooral door de platen van mijn vader. Hij is Amerikaan en is opgegroeid met country-, blues- en soulmuziek uit de jaren 70. De liefde voor die muziek heeft hij aan mij doorgegeven.”

Is jouw vader ook muzikant? Sam: “Nee, dat niet, maar hij had thuis altijd wel een gitaar in de hoek staan. Van kleins af aan wist ik dat ik muziek wilde maken, maar niemand om mij heen was daar echt mee bezig. De gitaar van mijn vader trok me uiteindelijk toch wel heel erg aan en op mijn twaalfde wilde ik erop leren spelen. Voor mijn verjaardag heb ik toen gitaarlessen gekregen. Nog steeds mijn mooiste cadeau ooit. Zo is het allemaal begonnen…”

De gitaarlessen bevielen dus wel? Sam: “Jazeker en langzaamaan begon ik met optreden. Ik heb zelfs nog eens het Haarlems Interscholair Toernooi gewonnen in het

Patronaat. Ik kreeg dus de smaak te pakken en wilde graag in een bandje gaan spelen. Toen mijn gitaarleraar dat hoorde, gaf hij mij het telefoonnummer van Bas. En dat was het begin van onze muzikale samenwerking en later werden we ook nog eens verliefd op elkaar.”

Was dat direct ook het officiële ontstaan van Sam Saxton als artiest?

Bas: “We speelden wel direct liedjes van Sam, maar nog wel in verschillende bezettingen. Met zijn tweeën waren wij altijd wel de muzikale basis.” Sam: “In die tijd had ik ook nog niet voor de volle honderd procent gekozen voor de muziek, omdat ik op hoog niveau bezig was met hockey. Tijdens mijn studie psychologie koos ik er uiteindelijk voor om me meer te focussen op mijn muziek.”

Bas: “We gingen meer en meer schrijven en ook optreden en toen was daar ineens de coronacrisis… Een tijd waarin we goed hebben nagedacht over hoe we bezig konden blijven met onze eigen muziek. Met veel hulp van muzikale vrienden hebben we toen in onze homestudio de eerste opnames gemaakt van het debuutalbum.”

Inmiddels hebben jullie ook getekend bij het platenlabel Feature Music. Hoe is dat zo gekomen? Bas: “Tijdens een van onze optredens kwamen we in contact met Menno Timmerman, die vorig jaar met Marc Hofstede dit label is gestart. Hij gelooft in onze muziek en heeft ons aangemoedigd om de muziek helemaal professioneel af te maken in de MI5 Studios in Hoorn!”

Hoe is het om als stel samen in dit muzikale avontuur te zitten? Sam: “Leuk en soms ook wel uitdagend. Vooral in de studio hebben we elkaar nog beter leren kennen. Je bent dan geliefden en collega’s tegelijk. Dat is soms moeilijk van elkaar te scheiden, maar het is ons zeker goed gelukt!”

Het debuutalbum Take A Ride van Sam Saxton zal op 13 april verschijnen. De releaseshow is die dag in Patronaat en begint om 20.00 uur.

Voor meer informatie zie www.samsaxtonmusic.com.

Eerdere singles van Sam Saxton zijn nu al te beluisteren op Spotify!

THEATER AAN DE TOOG DIVERSER DAN VORIGE EDITIES

Theater aan de Toog, het theaterfestival in horecagelegenheden in de Zijlstraat, is ook dit jaar weer op Hemelvaartsdag. Donderdag 18 mei openen de locaties om 13.00 uur hun deuren voor korte theatervoorstellingen. Van theater en zang, via stand-up comedy naar theatersport in de leukste locaties van de Zijlstraat. Sjouw je mee van kroegie naar kroegie?

Een liedje van de barman, of een gesprek afluisteren aan de bar, een toevallige ontmoeting of opzet? Alles is mogelijk tijdens de derde editie van Theater aan de Toog. De deelnemende theatergroepen worden uitgedaagd om de locatie bij het stuk te betrekken, of juist de grens op te zoeken van de rol en de functie van het café. Het publiek staat er middenin en is dan ook deelgenoot of medespeler van de voorstelling. Er is geen podium, verlichting of gordijn. Zodra een stuk begint, elk heel uur vanaf 13.00 uur, wordt het publiek op het verkeerde been gezet. Het gratis festival is op 18 mei te bezoeken. De zes verschillende voorstellingen worden gespeeld op even zoveel locaties tussen 13.00 en 18.00 uur. KIJK

VOOR DE DEELNEMENDE GROEPEN EN LOCATIES

OP WWW.THEATERAANDETOOG.NL

TICKETS: museumvandegeest.nl

HEET VAN DE NAALD

Het imago rondom tatoeages is de afgelopen jaren enorm veranderd. De taboe is doorbroken en zowel vuilnisman als advocaat neemt tegenwoordig plaats op de stoel. Deze vier Haarlemse tatoeëerders vertellen wat hun werk zo dankbaar en fijn maakt.

Diana Tattoo Art

‘Het meest aangrijpende is wanneer iemand een kind is verloren’

“Eigenlijk heb ik altijd al een fascinatie voor tattoos gehad. Ik maakte al lange tijd schilderijen en muurschilderingen, en ik wilde ook als tattooartiest werken. Het was eerst onmogelijk om in die branche te komen. Maar het is gelukt en gelukkig kreeg ik daarna veel aanvragen.”

“Ik wil graag mooie dingen maken, gafe tattoos. Van klanten krijg ik de ingrediënten om dat te doen. Soms komen er mensen langs met littekens die zij graag willen verbergen door middel van een tattoo. Ook dat is prachtig om te doen. Het is vaak ook heel dankbaar werk. Veel mensen hebben een verhaal aan hun tattoo gekoppeld. Het ene verhaal is aangrijpender dan het ander. Tatoeëren is eigenlijk een soort verhaal vertellen. Je bent als het ware een luisterend oor voor je klant. Het meest aangrijpende is wanneer iemand een kind heeft verloren. Dat zijn erg zware verhalen. Het tatoeëren is een soort samenspel tussen mij en de klant. Veel tatoeëerders hebben een eigen stijl, maar ik doe het liefst alle stijlen, ik heb geen voorkeur.”

“In de shop heb ik een bord hangen dat ik ook ‘nee’ als antwoord verkoop. Niet alles is namelijk mogelijk. Zo kwam laatst iemand langs die graag een wereldbol wilde laten tatoeëren onder haar grote teen. Dat slijt snel, daar begin ik niet aan.”

ZANTO ZANDBERGEN

Tattoo Zanto

“Het was doodeng toen ik mijn eerste tattoo bij iemand ging zetten. Het was ongeveer veertig jaar geleden en bij een ex-collega. Aangezien ik vanuit mijn opleiding tekenaar ben, wist ik dat ik goed kon tekenen. Het resultaat was best redelijk.”

“Mijn eigen eerste tattoo is een punker met een joint in zijn mond. Dat komt omdat ik zelf ook een oude punker ben. De tattoo-wereld was vrij geheim in die tijd. Het was bijvoorbeeld lastig om aan spullen te komen. Zo soldeerden we zelf naalden en moest je maar zien waar je de machines en kleuren vandaag ging halen. Iedereen had zijn eigen leveranciers, maar dat was geheim en ze lieten daar niets over los. Tegenwoordig is het gelukkig veel toegankelijker. Je merkt ook dat de taboe vrijwel weg is. Jong en oud komt hier binnen, van crimineel tot politieagent. De tattoo is voor iedereen. Je hebt geen speciale betekenis nodig achter een tattoo. Het gaat erom dat jij het mooi vindt.”

“Mijn tante van 86 heeft recent haar eerste tattoo bij mij laten zetten. Ze draagt altijd een kettinkje van haar overleden man. Deze moest zij af doen tijdens een nare operatie en dat was niet prettig. Nu heeft ze het kettinkje laten vereeuwigen op haar hals. Hij is nu altijd bij haar.”

‘De tattoo-wereld was vrij geheim in die tijd’

DANNY VREEKEN

Tattoo Heaven

met

“Op mijn elfde begon ik met tekenen en dat groeide later uit naar het spuiten van graffiti. Daaruit leerde ik iemand kennen die als hobby tatoeages plaatste. We hadden een gesprek over mijn hobby’s en passies en zo ging ik oefenen op een stuk rubber.”

“Op dat moment was ik bezig met een opleiding reclametechniek, maar dat bleek niets voor mij. Daar zat je vast aan een bepaald onderwerp en daardoor kon ik mijn creativiteit niet kwijt. Toen besloot ik onderzoek te doen naar hoe ik tatoeëerder kon worden. Kort daarna kwam ik terecht bij een studio in Utrecht waar ze mij de basis van het tatoeëren hebben geleerd. Daarna kon ik via-via het pand aan de Gedempte Oude Gracht huren. Dat was een wonder. De ruimte was wel te groot voor mij alleen. Ik besloot via sociale media mensen te werven die een stoel in de studio wilde huren. Op deze manier had ik genoeg handjes, en kon ik ook nog wat van ze leren. Zonder deze mensen had ik niet gestaan waar ik nu sta.”

“Ik ben onwijs trots op onze studio. Naast het creatieve aspect vind ik de klantenbinding het leukst. We geven met onze tattoos eigenlijk een soort kunst aan de mens. Ik zie tatoeages eigenlijk als kunstwerken dat je kunt lezen op de huid.”

‘We geven

onze tattoos eigenlijk een soort kunst aan de mens’

Tattoo Burning Heart

“Vanaf jongs af aan wist ik al dat ik onder de tatoeages wilde zitten. Op MySpace zag ik foto’s van mensen die veel tattoos hadden en ik vond dat zo gaaf. Toch heb ik pas mijn eerste tattoo laten zetten toen ik eenentwintig was. Daarna ging het heel snel.”

“School was niet iets wat ik leuk vond. Ik deed er dan ook lang over voordat ik klaar was. Daarna ben ik een willekeurige tattooshop binnengewandeld met de mededeling dat ik daar graag wilde werken. Ik ging er aan de slag als shopmanager en tatoeëerder tot ik helaas een burn-out kreeg. Toen ben ik even met alles gestopt en tijdelijk bij de Wolfhound gaan werken. Mijn huidige collega Leroy kwam op een avond aan de bar zitten en vroeg of ik niet eens de kroeg uit moest en de shop weer in. Het was een eer, alleen ik vond mijzelf op dat moment niet goed genoeg. Ik tatoeëerde pas een aantal jaar en ik vond het gewoon een beetje eng. Maar ja, elke keer als ik langs Tattoo Burning Heart liep, dacht ik: dit is echt de ideale plek om te werken.”

“Inmiddels ben ik helemaal terug op mijn plek als tatoeëerder en maak ik mensen graag blij of help ik hen bij het afsluiten en verwerken van een gebeurtenis. Wanneer mensen mij laten weten dat ze me vertrouwen en ik er een mooie tattoo mag zetten, dan ben ik helemaal gelukkig.”

‘Het was een eer, alleen ik vond mijzelf op dat moment niet goed genoeg’

Tekst: Victoria van der Werff. Fotografie: Anouk De Kleermaeker.

Bloemencorso, praalwagens op de Gedempte

Oude Gracht - 27 april 1989

Gierstraat 77 - 2011 GC Haarlem 023 531 5537 - www.nenciesluxury.nl

RUST

door inzicht te geven in uw financiën.

REGIE

door het maken van plannen gebaseerd op uw wensen maar ook de plannen permanent begeleiden.

RENDEMENT

door onze unieke beleggingsoplossing gebaseerd op academisch onderzoek.

Zodat er altijd genoeg is voor uw wensen en uw gewenste levensstijl!

Schoterweg 5 | 2021 HZ Haarlem

T 023 5411180 |

F 023 5411188

E info@Pulles.nl | I www.Pulles.nl

Dolly Bellefleur

Dolly Bellefleur is het alter ego van cabaretier en tekstdichter Ruud Douma. Als boegbeeld van de LHBT+-beweging vraagt Dolly al ruim drie decennia op haar geheel eigen wijze aandacht voor mensenrechten in het algemeen en de acceptatie van LHBT+ in het bijzonder. Voor haar tomeloze inzet voor de emancipatiestrijd van LHBT+ mocht ze in 2014 uit handen van Eberhard van der Laan de Andreaspenning van de stad Amsterdam ontvangen en werd in 2020 door COC Nederland de Bob Angelo Penning aan Dolly uitgereikt.

HALF-OM-HALF

Gekleed in negligé in alle kleuren van de regenboog en met mijn haar in de krullers staar ik naar het beeldscherm van mijn computer. Waarom hik ik toch zo tegen deze allereerste column voor HRLM aan? Het voelt alsof ik op de Grote Markt blind audition moet doen voor The Voice of Haarlem. Zullen alle stoelen, met daarop een bonte mix van ingezetenen van Haarlem, omdraaien als ik zing:

Mag je graag verdwalen

In fabels en verhalen?

Ben je dol op poëzie?

Je kunt je hart ophalen

De Haarlemse annalen

Staan bol van de fantasie

Of worden de poten onder mijn stoel weggezaagd? Ik kan het mij haast niet voorstellen, maar zouden er Anno Dolly 2023 nog lezers zijn die vinden dat HRLM met mij als columniste een Paard van Troje of zelfs een Amsterdamse spionne heeft binnengehaald? Toen ik door Bernt Schneiders in 2013 werd gevraagd om vanaf de Hoofdwacht het koningspaar toe te zingen werd dat niet door elke Haarlemmer met gejuich ontvangen. Er waren Haarlemse Muggen(zifters) die de burgemeester aan zijn jasje trokken en mopperden: “Waarom wordt een Mokums mokkeltje gevraagd een Haarlems Koningslied te schrijven en te vertolken?” Maar ach, toen ik uiteindelijk als La Bellefleur stond te zingen op het balkon, verdween alle kritiek gelijk als sneeuw voor de zon. Inmiddels is er heel wat water door het Spaarne gestroomd en eet ik gretiger dan ooit van twee walletjes. Ik woon nog steeds zowel in Amsterdam als in Haarlem.

Ik kan geen keuze maken Ik hou van allebei Waarom is niet een van twee De ware stad voor mij?

En daarvan geniet ik al bijna dertig jaar met dolle teugen. Het was in de zomer van 1993 dat ik door George Moormann werd ontvoerd in een jeep. Ik spartelde niet tegen. Integendeel. Ik liet mij gewillig schaken door deze Haarlemmer in hart en nieren. Ik had mij geen betere stadsgids kunnen voorstellen. Hij toonde mij alle facetten van deze diamant, deze parel van een stad. Deze steen in goud gevat.

Toen George in 2004 benoemd werd tot de allereerste stadsdichter van Haarlem gromde ik dat ik niet het vijfde wiel aan zijn wagen wilde zijn. Ik vertikte het om als een soort van prins Claus achter hem aan te hobbelen. Daarom benoemde ik mijzelf tot Haarlemse Stedenmaagd. Tot mijn grote verbazing weet ik nu al twintig jaar door de jaarlijkse keuring van het college van B&W te komen. Eerlijk gezegd ben ik tijdens die jaarlijkse stedenmaagdentest nog nooit gevraagd of ik nou een Amsterdamse of Haarlemse schone ben? En zou je mij die vraag stellen, dan zou ik antwoorden: ik ben een Hamsterdammer, een Half-om-half Haarlemmer, wat heet een HaarHemmer. Ik ga voor de AH Erlebnis! Ik kan het iedereen aanraden. Zou ik mij trouwens permanent vestigen in Haarlem, dan zou ik mijn naam moeten veranderen in Bolly Bellefleur.

Want oh la la, wat heeft de Spaarnestad een schat aan restaurants om je vingers bij af te likken.

Fotografie: Piek.

ZIEN, DOEN EN HEBBEN

De leukste tips voor jou verzameld door: Victoria

WIJSBEGEERTE

April is de maand van de filosofie en ik vind niets zo fijn als een goede hersenkraker. Boekhandel De Vries Van Stockum heeft een prachtige collectie filosofieboeken en biedt ook een goede expertise op dit gebied. Momenteel ligt De Ideale Staat van Plato op mijn nachtkastje.

De Vries Van Stockum www.devriesvanstockum.nl

Jacobijnestraat 7

NIET ZO MOKKEN

Het kastje in mijn keuken puilt inmiddels uit van de mokken. Hoe gekker het ontwerp hoe leuker ik het vind. Dat geldt ook voor deze geruite mokken van Super Ceramics die je kunt vinden bij Id Store Haarlem.

Id Store Haarlem

www.idstorehaarlem.nl | Schagchelstraat 7

BETAALBARE KUNST

De keuze is hier reuze. Bij het Kunst Centrum Haarlem kan je de meest toffe kunstwerken lenen. Voor een gekozen maandbedrag mag je werken binnen jouw budget uitkiezen. Ik was op slag verliefd op dit werk van Kees Salentijn. Die hangt inmiddels prachtig in mijn woonkamer. Kan je er geen afscheid van nemen? Dan is het mogelijk om het werk te kopen.

Centrum Haarlem | www.kunstcentrumhaarlem.nl | Gedempte Oude Gracht 117-121

MEESLEPEND

Niets zo lekker om je even helemaal te verliezen in een goede arthouse film. In The Blue Caftan hebben Halim en zijn vrouw Mina een traditionele kaftanwinkel in de medina van Salé, Marokko. Het echtpaar is aanhankelijk, maar heeft een groot geheim. Het evenwicht verschuift als ze vechten tegen Mina’s ziekte. Verenigd in hun liefde helpen ze elkaar om hun angsten onder ogen te zien.

De Schuur | www.schuur.nl Lange Begijnestraat 9

SNOEZIG

Een ontzettend leuk paar oorbellen voor de lente waar je meteen vrolijk van wordt. Ik ga zelden zonder versierde oren de deur uit. Wanneer ik op zoek ben naar een nieuw paar originele hangers, stap ik even binnen bij Polkadot. Daar worden met voorzorg de leukste spullen uitgekozen.

Polkadot | www.polkadot.nl

Kleine Houtstraat 11

Als een woning een nieuwe eigenaar zoekt, moet alles volledig tot zijn recht komen. Iedere woning is immers uniek en heeft een eigen verhaal. Een verhaal dat het verdient om verteld te worden.

Zowel verkoop als aankoop vergt de juiste strategie om succes te garanderen. Dat betekent een ontdekkingstocht naar de mooie - en soms ook minder mooie - verhalen van de woning die wij leren kennen. Dat doen we door te vragen, indien nodig door te prikken, te kijken, te voelen en door grondig onderzoek. Dat is onze grote kracht, waardoor we zijn uitgegroeid tot een van de meest toonaangevende makelaarskantoren in heel Zuid-Kennemerland. Van het Haarlemse Schalkwijk en de Bomenbuurt tot en met het Kopje van Bloemendaal. DMC Makelaars kent én herkent de verhalen. Van iedere woning.

Koninginneweg, Haarlem €2.100.000,- k.k.

Rapenburg, Amsterdam vanaf €985.000,- k.k.

IEDERE WONING HEEFT EEN VERHAAL

Dreef, Haarlem €1.250.000,- k.k.

Cruquiusdijk, Cruquius €1.150.000,- k.k.

Scholtenlaan, Heemstede €257.500,- k.k.

Platanenlaan,

€1.325.000,- k.k.

Dompvloedslaan, Overveen €310.000,- k.k.

César Francklaan, Heemstede €1.250.000,- k.k.

ERIK OP DE VLINDER

In Thijsse’s Hof vliegt een bronzen jongen tussen de begroeiing op een bronzen vlinder. Het zijn Erik en de dagpauwoog uit Erik of het klein insectenboek van Godfried Bomans. Het werd in 1977 geplaatst, zes jaar na zijn overlijden. Kunstenaar Mari Andriessen, een goede vriend van Bomans, vervaardigde het beeld. Hij was daarnaast verantwoordelijk voor de locatiekeuze. Andriessen selecteerde de prachtige plek aan de vijver, waar het nu nog steeds te vinden is.

DE OUDE GARNALENVISSER

De Oude Garnalenvisser van kunstenaar Kees Verkade. Al ruim vijftig jaar kijkt hij uit over de zee. In 2019 werd zijn uitzicht hem tijdelijk ontnomen. Na een herinrichting van het gebied werd besloten het beeld een kwartslag gedraaid terug te plaatsten. Hierover ontstond al snel ophef. Zelfs Verkade liet zijn afkeuring erover horen. Twee weken later werd het beeld teruggedraaid.

STANDBEELD VAN THIJSSE

Aan de vijver in Thijsse’s Hof werd ter gelegenheid van het zeventigjarige bestaan van de heemtuin in 1995 een bronzen standbeeld van Jac. P. Thijsse geplaatst. Het werk werd vervaardigd door de Haarlemse kunstenaar Jolanda Prinsen. Dat het standbeeld aan de vijver is geplaatst, is geen toeval. Het was één van Thijsse’s favoriete plekken.

DE ZONNEBAADSTER

Op de kruising Boulevard de Favauge en de Boulevard Paulus staat een indrukwekkend standbeeld. De Zonnebaadster van beeldhouwer Jan van Luijn. In een dramatische pose baadt een bronzen vrouw zich in de warme stralen van de zon. Het beeld maakte onderdeel uit van een project om Zandvoort met kunst te verfraaien en werd op 24 mei 1966 onthuld.

Tekst: Yorick Coolen.

Illustratie: Eric J. Coolen.

Hét leukste tijdschri voor kleine en grote mensen

B

loemen

Het gebruik van bloemen bij een uitvaart is van alle tijden. In het oude Egypte werden al bloemkunstwerken meegegeven aan de doden in het graf. Tegenwoordig is er een keur aan bloemen. Volgens Martine en Elise van hart & ziel uitvaarten geven bloemen eigenheid aan een afscheid.

Elise: “In de vorige eeuw gebruikten bloemisten vaak de sterk ruikende lelie om eventuele geuren te verbloemen. Nu is er voor ieder wat wils.” Martine: “De een houdt van fresia’s, de ander van zonnebloemen. Je kunt met bloemen zoveel zeggen. Sommige nabestaanden kiezen voor strak gestoken rozen in een hartvorm, anderen hebben liever een kiststuk van wilde bloemen. Bloemen bepalen mede de sfeer, je laat er iemands persoonlijkheid mee zien.”

Losse bloemen. Elise: “Steeds vaker staat op de rouwkaart het verzoek losse bloemen mee te nemen. Die kunnen de genodigden in een vaas steken bij de kist of er samen met de familie een boeket mee maken.” Martine: “Al die kleuren en vormen bij elkaar is eigenlijk altijd mooi. Dat is ook zo aantrekkelijk aan de bloemenband, een stoffen band rondom de kist waar men in vakjes bloemen kan steken. Een bijzonder afscheidsritueel.”

(zie www.bloemenband.nl)

Bloemen staan voor vergankelijkheid. Elise: “Met bloemen geef je liefde en aandacht. Als mensen zelf hun kist beschilderen staan er bijna altijd bloemen afgebeeld. Bloemen staan ook voor vergankelijkheid. Bij een opgebaard lichaam of een graf zie je bloemen vergaan. Eerst zijn ze prachtig, langzaam wordt het minder en op een gegeven moment zijn de bloemen verwelkt. Een mooi symbool voor het leven.” Martine: “Er zijn bloemisten die samen met de nabestaanden uit hun tuin bloemen plukken om daar een bloemstuk mee te maken.”

Bloemen rondom de kist. Elise: “Wanneer een kist of mand op schragen staat, is het mooi om rondom bloemen op de vloer te leggen als een soort bed van bloemen. Het is ook bijzonder als de familie er voor kiest om één soort bloemen te gebruiken, bijvoorbeeld zonnebloemen of rozen.” Martine: “Rozenblaadjes worden regelmatig gebruikt om op de kist te gooien voordat het graf wordt dichtgemaakt. Een mooi, zacht alternatief voor het traditionele schepje zand.” Elise: “Als het budget beperkt is, kunnen nabestaanden rozenblaadjes ook gebruiken om de deksel te bedekken. Dat geeft een zachte en warme uitstraling. Met bloemen die voorafgaand aan de uitvaart gebracht zijn kun je zelf een bloemstuk maken voor op de kist of ze tussen de plooien van een wade steken.” Martine: “De mogelijkheden zijn legio, durf te kiezen wat past bij degene van wie je afscheid neemt.”

HEB

JE VRAGEN

AAN ELISE EN MARTINE OVER EEN UITVAART?

Je kan hart & ziel uitvaarten altijd bellen en een vrijblijvende afspraak maken. Een eerste oriëntatiegesprek is zonder kosten. (023) 820 0920 of kijk op www.hartenzieluitvaarten.nl.

BLOEMEN UIT EIGEN TUIN

Was de overledene dol op tuinieren en had hij of zij een eigen tuin? Dan kan de bloemist ook met bloemen uit eigen tuin een rouwboeket maken voor op of bij de kist. Aangevuld met groen of andere bloemen wordt zo het bloemstuk extra persoonlijk.

HERGEBRUIK

Grafsteen in de puinbak? Pijnlijk en absurd! Toch is dit meestal de praktijk wanneer een graf wordt geruimd. Monumentalista redt grafstenen en maakt er kandelaars van. Wil je tips om van een grafsteen kandelaars te laten maken voor jou en je familie? Kijk op www.monumentalista.com

DUURZAAM

Langer genieten van een rouwboeket?

Mother Nature maakt naast stukken van verse bloemen ook prachtige boeketten van droogbloemen. Na de uitvaart kun je het stuk meenemen en er nog lange tijd van genieten.

www.bloemenwinkelmothernature.nl

Tekst: Meta van der Meijden. Fotografie: Esmee van Loon (portret), Curly and Straight.

MIJN STRAAT

Kim Theloosen over de Trompstraat

Al 21 jaar woont Kim met veel plezier in de Trompstraat. Samen met haar man Marc en zoon Luc – dochter Emma studeert in het buitenland en dochter Helena is inmiddels het huis uit. De Trompstraat is een lange straat met jaren ’30-woningen in de Zeeheldenbuurt, onderdeel van de wijk Houtvaartkwartier.

Ten eerste: ben je een echte Haarlemmer?

“Nee, ik ben zelfs geen Nederlander! Ik kom uit Texas, Amerika, en woon nu alweer 26 jaar in Nederland. Mijn man is oorspronkelijk Nederlander, maar hij is opgegroeid in Amerika. Hij wilde altijd graag gaan wonen en werken in Nederland, dus vandaar dat we hier terecht zijn gekomen. Eerst hebben we negen maanden in Den Haag gewoond, maar uiteindelijk kwamen we in Haarlem terecht, omdat we het zo’n prachtige stad vonden.”

Wat vinden jullie zo mooi aan Haarlem?

“Oh my god, Haarlem is gewoon prachtig! Ik ben zeer geïnteresseerd in kunst en cultuur, en Haarlem is daar een prachtige stad voor. Het is ook de grootste kleine stad die ik ken. Je hebt nog steeds het stedelijke gevoel, maar met een kwartiertje lopen zit je hier ook weer middenin de rust.”

Ben je toen je naar Haarlem verhuisde direct in de Trompstraat gaan wonen?

“Nee, we vonden eerst een appartement aan de Zijlweg. Daar is onze dochter Helena geboren. Daarna kochten we een bovenwoning aan de Hyacintenlaan. Daar werd onze tweede dochter Emma geboren. 21 jaar geleden verhuisden we uiteindelijk naar de Trompstraat, waar onze zoon Luc is geboren.”

Wat is er zo leuk aan de Trompstraat?

“Het is een heel rustige en kindvriendelijke straat. Er gebeurt niet zoveel, maar dat vind ik juist heerlijk. Vooral toen de kinderen nog klein waren, vonden wij het belangrijk dat zij veilig konden buitenspelen. En dat kan vanuit ons huis prima. Er is hiervoor een speeltuintje en aan het einde van de straat, aan het Theemsplein, heb je de grote speeltuin Jeugdland. Als er iets aan de hand was, konden mijn kinderen altijd wel bij iemand aan kloppen voor hulp. Dat vond ik heel bijzonder, omdat ik in Amerika ver weg van anderen woonde.”

Dus er heerst een gemoedelijke sfeer in de straat?

“Zeker weten! Ik ken natuurlijk niet iedereen, maar met de buren om ons heen hebben we het goed. Zo hebben onze buren vaak op onze kinderen gepast en heb ik zelfs van de buurvrouw Nederlands koken geleerd! Met andere buren hebben we samen een bootje dat hierachter aan de Lorentzkade ligt. En we organiseren ook weleens feestelijke Burendagen en dan leer je ook weer nieuwe mensen kennen.”

Zijn er ook mindere dingen over de straat te noemen?

“Het is soms wel passen en meten met verkeer, vooral met parkeren. Soms staan er weleens auto’s van buiten de wijk wat langer geparkeerd in onze straat. Wat dat betreft zou ik het invoeren van betaald parkeren niet erg vinden. Verder wonen we in een rijtjeshuis. Een nadeel hiervan is dat het best gehorig is, maar een voordeel is dat je altijd voor hulp bij de buren kunt aanbellen. Aan de voorkant heb ik gelukkig wel vrij uitzicht. Dat is best uniek voor deze straat.”

Is er door de jaren heen veel veranderd in de buurt?

“Toen wij in de Trompstraat kwamen wonen, woonden hier vooral wat oudere mensen. De laatste jaren zijn er veel meer jongere gezinnen komen wonen en dat is alleen maar gezellig. En het aantal bestelbusjes door de straat, mede dankzij de coronatijd, is ook toegenomen. Verder zijn er winkels in de buurt weggegaan en bijgekomen. Zo had je vroeger nog een bakker aan het Theemsplein. Dat was handig en gezellig. Op de zaterdag stuurden we Helena erop uit om croissantjes voor ons te halen.”

Blijf je voorlopig in de Trompstraat wonen?

“Zeker weten! De straat heeft ook een perfecte ligging voor een van mijn hobby’s: wandelen. Vanuit de straat ben je zo bij de weilanden en loop je daarna richting Elswout. De Trompstraat heeft precies wat wij willen: dichtbij de stad, maar ook dichtbij de rust en de natuur.”

Tekst: Joost Dobbe. Fotografie: Anouk Kleermaeker.

NIEUW in Haarlem

NIEUWE PLEKJES, WINKELTJES EN RESTAURANTS IN HAARLEM VOOR JOU OP EEN RIJTJE.

STAPPENTELLER

Lopers voor een trap maken, dat is een vak apart. Eigenaar Jürgen had zijn winkel De Traploper jarenlang op de Grote Markt, maar is onlangs verhuisd naar de Gierstraat. Hier zal hij zijn klanten blijven voorzien van de meest creatieve en kleurrijke lopers voor op de trap.

Gierstraat 79

www.de-traploper.nl

06 50 60 4854

EXPERIMENTEEL GENIETEN

Of je nou voor een chic diner komt of voor een snelle lunch, bij Dané ben je aan het goede adres. Deze twee jonge ondernemers namen recentelijk het pand over waar voorheen El Pincho zat gevestigd. Ze zijn altijd op zoek naar bijzondere smaken en presentaties, dus hier word je aangenaam verrast.

Riviervismarkt 17-19 | www.restaurantdane.nl

023 553 0288

ZOETEKAUW

In de Barteljorisstraat is de chocoladewinkel van Leonidas overgenomen door het Brabantse chocolademerk Coco & Sebas. Je kunt hier dus nog steeds terecht voor een heerlijk assortiment aan zoetigheid, alleen in een ander jasje. Ga jij voor heerlijke bonbons, pindarotsjes of een chocolade-stroopwafel?

Barteljorisstraat 42 | www.cocosebas.nl 085 068 5000

FRISSE MOED

Restaurant Fris opent haar deuren onder leiding van chef-kok Eddie Meijboom en maître Julius Wever. De twee jonge heren zijn al lange tijd werkzaam in de horeca en Julius begon zijn carrière zelfs als stagiair bij Fris. Eddie werkte voor onder andere sterrenrestaurants en hielp met het opzetten van restaurant Bodega onder leiding van eigenaar Rick May.

Twijnderslaan 7 | www.restaurantfris.nl | 023 531 0717

DANSEN EN SJANSEN

Begin februari opende Bobbi Bar-Dancing in de Lange Veerstraat. Een goede toevoeging voor het uitgaansleven in de stad. Je kunt hier terecht voor een biertje, dansje en om de longen uit je lijf mee te zingen.

Lange Veerstraat 34 | www.bobbi.bar

SMULLEN MAAR

Een nieuwe hot spot waar je kan genieten van een heerlijk kopje koffie en iets te snacken. Denk aan een zoet broodje, maar voor de liefhebber ook iets hartigs. De koffie zal bij ZIJL82 worden verzorgd door een oude bekende, namelijk Het Koffiekantoor.

Zijlweg 82 | www.zijl82.nl | info@zijl82.nl

Muziek maken met én voor elkaar

In eerste instantie was het orkest helemaal niet zittend. In 1953 liepen zij, onder de naam Excelsior, als drumband swingend door de straten. In witte broeken en blauwe jassen speelde het korps de gebruikelijke marsmuziek en bekende werken uit films en musicals. Rond de jaren zeventig verlieten de meeste korpsen de straat en gingen zittend verder. Zo ook Excelsior, dat haar naam veranderde het Haarlems Symfonisch Blaasorkest naar Ze ruilden de marsmuziek in voor klassieke werken.

KLASSIEKE STEMPELKLARINETTIST

Simon Butter ruilde zijn blaasinstrument in voor een dirigeerstok. Hij heeft jaren lang voor het orkest gestaan en de leden kennis van de klassieke werken bijgebracht. “Hij heeft zijn stempel op ons orkest gedrukt”, vertelt Fulbert Nijpels, concertmanager en vicevoorzitter van het Haarlems Symfonisch Blaasorkest. Wie volgens hem in de omgeving kijkt naar andere harmonie- of blaasorkesten hoort vaak nog musical- en filmmuziek. Daar ziet hij niets verkeerds in, maar een blaasorkest dat zich volledig focust op de klassieke werken van Mozart en Bach kom je niet vaak tegen. “We krijgen vaak complimenten over onze optredens.”

In het kader van hun jubileum gaf het Haarlems Symfonisch Blaasorkest vorige maand een optreden in de Philharmonie. Met trots kijkt het orkest terug op de afgelopen zeventig jaar, en met goede moed naar de komende dertig.

‘We krijgen vaak complimenten over onze optredens’

‘Samen creëren we een emotionele sfeer’

Al zeventig jaar is het orkest een succes. Wanneer Simon in 2002 overlijdt, neemt dirigent Matthijs Broers het werk van hem over. Vanaf dat moment begint het orkest te experimenteren met modernere vormen van muziek. “Toen gingen wij weer te veel op de rest lijken”, legt Fulbert uit. In 2013 besluiten ze weer over te gaan op klassiek werk, zoals Simon had bedoeld. De concertmanager legt uit dat het behouden van de klassieke stempel van belang is voor het orkest. “Er trokken mensen vanuit de wijde omgeving richting Haarlem om ons te zien spelen.”

JUBILEUMCONCERT

Het orkest heeft zijn eigen gezelligheid en voelt volgens de concertmanager net als familie. Na repetities gaan de instrumenten aan de kant en wordt er, soms onder het genot van een borreltje, gezellig bijgekletst. Ook gaat het orkest één keer per jaar op stedentrip binnen Nederland. “We kiezen gezamenlijk een stad uit die we gaan verkennen, waar we samen spelen en eten”, vertelt hij. Volgens Fulbert is het belangrijk om deze activiteiten te ondernemen, om een goede band met elkaar te behouden. “We hebben in mooie kerken en zalen

gespeeld”, zegt hij. “Elk concert heeft zijn eigen charme.” De favoriete locatie tot nu toe? “Dat was ons vijftigste jubileum”, vertelt Fulbert met een lach op zijn gezicht. Samen met Karin Bloemen heeft het orkest een concert genaamd Blazers en Bloemen opgezet. De Haarlemse componist Jeroen Vermeulen had stukken gecomponeerd en volgens Fulbert was het fantastisch. Maar liefst achthonderd man schoof aan in de Beijneshal. “Dat was heel erg speciaal.”

Dat gevoel van saamhorigheid kwam tijdens het 70-jarige jubileumconcert dan ook weer terug. Onder leiding van dirigent Mischa Sporck werd het een concert waar iedereen van heeft genoten en op het puntje van zijn stoel zat. De dirigent had speciaal een muziekstuk gecomponeerd voor het orkest. “Het werd erg goed ontvangen.”

LOKALE FANFARE

Ondanks het succes van het Haarlems Symfonisch Blaasorkest, blijft het ledenaantal aan de krappe kant. Toch ziet Fulbert het als een prestatie dat zijn orkest nog overeind staat. Vooral in de Randstad blijkt het werven van nieuwe leden een uitdaging, terwijl dit op het platteland geen probleem

is. “Fanfares zijn in het zuiden van Nederland nog een begrip”, legt hij uit. In het zuiden van het land is het namelijk gebruikelijk dat een groot deel van het dorp is aangesloten bij de lokale fanfare. De concertmanager herkent dit ook uit zijn eigen jeugd die hij in Zeeland doorbracht. “Als er een verjaardag was in het dorp ging de repetitie niet door aangezien iedereen bij het feest aanwezig was.” Fulbert denkt dat nieuwe leden zich zeker zullen aanmelden na het jubileumconcert. “We hebben ontzettend goede feedback gekregen vanuit alle hoeken.”

De honderd jaar gaat het Haarlems Symfonisch Blaasorkest volgens Fulbert zeker halen. “We gaan van de komende dertig jaar werk maken.” Met hun unieke klank en programma weet het blaasorkest haar hoofd al jaren boven water te houden. Afgelopen zomer traden nieuwe leden aan, waardoor het orkest met nieuwe energie aan de slag kon. Niets is volgens de concertmanager leuker dan samen muziek maken. De waarde van een geslaagd concert is voor iedereen heel waardevol. “Het moment waar alle muziek bij elkaar komt en daar een emotionele sfeer ontstaat; dat koester ik voor het leven.” ✶

Tekst: Victoria van der Werff.

Fotografie: Jan Bos en Helga de Vries.

Verborgen verhalen als schatten

‘Ik mis mijn oma. Logeren bij mijn oma was fijn. Ze was er altijd, ze keek naar me, ze haalde versgebakken brood met sesamzaadjes, omdat ik dat zo lekker vond. Bij mijn oma voelde ik mij thuis.’

THUIS ZIJN EN NIET THUIS ZIJN

Waar voel je je thuis? Wat is thuis voelen? En wat is er voor nodig om je thuis te voelen? Relevante vragen in een tijd van migratie, verandering en beweging. Miljoenen mensen zijn wereldwijd op de vlucht. Een klein deel daarvan strijkt neer in onze stad, in Haarlem. Hier leven we met elkaar samen. De Haarlemse Mirna Ligthart wilde daar iets mee. Ze zegt: “Om je thuis te voelen is het belangrijk om je verbonden te voelen met de mensen om je heen. Maar hoe doe je dat?”

PROJECT VERBORGEN VERHALEN

In 2021 startte Mirna, samen met autobiografisch schrijfdocent Susanne Gijsbers en Arabiste Dawlat Derbas, Verborgen Verhalen. Het is een project waarmee ze bruggen willen bouwen. Geborgenheid en verbinding bewerkstelligen,

voorbij grenzen van taal of bubbels. Dat doen ze door terug te vallen op een eeuwenoude traditie: ontmoetingsplaatsen creëren waar mensen samenkomen en hun persoonlijke verhalen delen. Vroeger gebeurde dat op de wasplaats, bij het kampvuur, in het park. Maar waar is vandaag de dag die magische plek?

VEEL VERHALEN ZIJN ‘VERBORGEN’

Tot eind 2024 organiseert Verborgen Verhalen workshops in de bibliotheek. Daar nemen Haarlemse vrouwen met Nederlands als moedertaal én vrouwen uit allerlei windstreken die nieuw zijn in de stad samen aan deel. “Niet iedereen is de taal even machtig en veel vrouwen zijn gewend hun verhalen in te slikken. Maar juist het luisteren naar elkaar is heel betekenisvol”, zegt Mirna. Ze ervaart dat het schrijven en delen van herinneringen verbindend én helend werkt.

VOORBIJ GRENZEN VAN TAAL OF BUBBELS

Dawlat is in Syrië geboren. Gevlucht voor de oorlog woont ze nu zes jaar in Haarlem. Samen met Suzanne begeleidt ze de groepen.

“Alles begint met taal en verbinding. De problemen in de wereld zijn groot. En het leven is niet altijd makkelijk. Maar we hebben elkaar. Daarom wil ik graag een bruggenbouwer zijn. Het contact tussen ‘nieuwkomers’ en locals is zó belangrijk om je thuis te voelen.” Dawlet vervolgt: “Verborgen Verhalen is zo speciaal, zo mooi, zo veilig, zo lief. Het lijkt misschien klein, maar het effect is echt groot.”

NU TE ZIEN EN TE HOREN: TENTOONSTELLING EN PODCAST

Tot eind maart is in de Bibliotheek, locatie Schalkwijk, de tentoonstelling Verborgen Verhalen te zien. Met naast de verhalen collages die de deelneemsters maakten onder begeleiding van kunstenaar Petra Vlasman. Daarna reist de tentoonstelling langs andere vestigingen.

DEELNEMEN AAN VERBORGEN VERHALEN

Zelf meedoen aan een workshop kan ook. Mail naar info@stadsreporters.nl voor meer informatie.

Gierstraat 60-64

Onze Boetiek

Met veel passie en toewijding hebben wij onze boetiek tot een heel gezellige winkel gemaakt. Je bent altijd welkom en we geven je graag een goed advies en je kunt kiezen uit diverse kwaliteitsproducten tegen een betaalbare prijs.

Sinds 1933 willen wij het beste voor je huisdier. Wij hebben een breed assortiment met veel diversiteiten. En keer op keer willen wij je ook verrassen met unieke, vernieuwende en creatieve producten in de gehele breedte van ons assortiment.

Kom gerust langs in onze boetiek. - Maandag gesloten -

Tot ziens, team beasdierenboetiek

Uitvaartverzorging Loes Hofhuis OPEN OVER DE DOOD

Een luchtige avond, met muzikale invulling en een uitvaartbeurs.

S T I E N S O P T I E K

sinds 1930

Geef je ogen de precisie die ze verdienen

95% van alle mensen hebben ogen die gevoeliger zijn dan de huidige standaard oogmeting kan registreren.

27 maart 2023

Landgoed Duin & Kruidberg in het Koetshuis

20.00 - 23.00 uur

Toegang is gratis aanmelden kan via: reserveringen@duin-kruidberg.nl

AVA is ontwikkeld om iedere brildrager de meest geavanceerde kijkbeleving te geven.

Ontgrendel het volledige potentieel van je ogen en geef ze de precisie die ze verdienen.

Maak een afspraak voor een preciezere oogmeting.

Gierstraat 27 | Haarlem | (023) 531 1921

www.stiensoptiek.nl

Kunstlijn en HRLM op atelierbezoek bij…

BOUDEWIJN VAN DEN BOSCH

‘Ik maak graag mooie voorwerpen met een functie’

Van afgedankt hout, plastic en glas vervaardigt hij nieuwe producten. Dutch Design van afvalmaterialen. Boudewijn van den Bosch is ontwerper en meubelmaker. “Wat ik creëer moet naast aantrekkelijk zijn ook een doel hebben.” Samen met zijn partner Niki Schoondergang runt hij al tien jaar Studio Hamerhaai in de Waarderpolder.

In de werkruimte is het een lawaai van jewelste. Zaagmachines en afzuigers draaien op volle toeren. Personeelsleden werken met oorbeschermers op tegelijkertijd aan een inbouwkast, een dressoir en een tafelblad. In de spuitcabine verft Niki planken zachtgeel. Boudewijn (47) komt aanlopen in een kaki driekwartbroek en grove schoenen. Hij doet zijn werkbril af en wast zijn handen, vies van het metaalbewerken. De productieruimte staat vol met machines: freestafels, een grote zaagtafel, een Vandiktebank-zaagtafel en een heftruckje. Overal ligt zaagsel. “Laten we naar boven gaan, hier is teveel herrie”, oppert de meubelmaker. Op de eerste verdieping bevinden zich keuken en kantoor in dezelfde ruimte. Boudewijn neemt plaats aan de zelfgemaakte houten tafel en stoelen met daarboven een lamp van gekleurd plastic, ook een eigen creatie. In de kast staan houten robots in verschillende maten. Sommigen zijn beschilderd, anderen hebben een kijkdoosje met licht in hun buik. Bovenop staat een krokodil van hout met een videotape in zijn bek.

VOLDOENING UIT HET MAAKPROCES

Alle producten van Studio Hamerhaai worden zoveel mogelijk ‘in huis’ gemaakt in de werkplaats in Haarlem. Naast oprichters, ontwerpers en makers Boudewijn en Niki, werken er nog vier mensen in de studio. Boudewijn was in het verleden jarenlang werkzaam in Hilversum als freelance geluidstechnicus en regisseur van documentaires. Meubels ontwerpen deed hij toen ook al. “Vanaf het moment dat ik op mezelf ging wonen maak ik meubels. De stoelen en kasten die ik in mijn hoofd had kon ik in winkels niet vinden. De makkelijkste weg was om ze zelf te creëren. In het begin waren de meubels technisch wat belabberd, maar uit het maakproces haalde ik veel voldoening.”

Hij produceerde meubels voor vrienden en daarna voor de vrienden van vrienden. “Ik had er plezier in.” Uiteindelijk gingen zijn televisiewerk en hobby elkaar in de weg zitten. Ook kregen Boudewijn en Niki een kindje. “De lange dagen bij televisie verloren hun glans. Ik wilde om vijf uur de deur dicht kunnen trekken om met mijn gezin aan tafel te zitten. Vijftien jaar geleden heb ik de knoop doorgehakt. We woonden antikraak in Utrecht en hadden genoeg ruimte. Ik heb machines gekocht en ben begonnen, dat ging heel organisch. Een aantal productiehuizen waar ik eerder als programmamaker aan verbonden was, bestelden nu bij mij decorstukken of meubels. Mijn ambitie lag weliswaar niet bij het produceren van decors, maar het was een goede manier om te starten en ervaring op te doen. Meubels maken als hobby is een hele andere discipline dan meubels fabriceren om je brood mee te verdienen.”

WEGGOOIEN OF UPCYCLEN

Een houten wand scheidt de keuken van de rest van de etage. In de andere ruimte staat een partij leeggehaalde beeldbuistelevisies op elkaar gestapeld. “Daar wil ik nog iets in maken, een knipoog naar mijn verleden.” Tegen de muur staat een voorraad hout met daarop de teksten: Fragile, This side up, Handle with care en Open at this side. Daarnaast ligt een rol gekleurd

‘Ik ben ontwerper én meubelmaker’

kunststof waar plastic armbandjes en muntjes mee geproduceerd werden voor festivals. Achterin wordt gewerkt aan een inbouwkast van hergebruikt materiaal, de lades zijn van oud eikenhout. “In Haarlem wordt veel verbouwd, nieuwe bewoners slopen de massief eikenhouten vloeren uit hun woningen. Ongelooflijk, maar wij zijn er happy mee. Je schraapt er een laagje af en je hebt weer fantastisch hout.”

Het maken van meubels combineerde Boudewijn altijd al met aparte projecten. Hij fabriceerde nieuwe producten van voorwerpen die anderen weggooiden. Zo creëerde hij van gekleurd afvalplastic grote lichtobjecten die in de lobby van een hotel kwamen te hangen. “Dat vond ik te gek om te doen. Een bestaand product ombouwen tot iets anders zodat het een nieuwe bestemming krijgt. ‘Upcyclen’ met een lelijk woord. Van een stapel houten planken of oude potten waar niemand wat in ziet weer iets moois maken. Dat doen we nog steeds, maar dan uitgebreider. Het maakproces vind ik fascinerend. In de periode dat ik hiermee begon, zo’n 17 jaar geleden, bestond er een enorme afvalstroom aan goede materialen die werden weggegooid. Ontzettend zonde. Het is heel bijzonder om een nieuw product te vervaardigen zonder daar iets voor te hoeven aanschaffen. Niet om het geld, maar om de gedachte. Als ik een houten stoel wil maken, gebruik ik liever afgedankt hout dan dat er voor mij een boom omgezaagd wordt.”

De afvalstroom bestond in het begin alleen uit hout, nu is er ook veel afgedankt plastic. Op het moment is de ontwerper bezig om

objecten te produceren van oude glazen isolatoren uit elektriciteitsmasten, een soort kommen. Er worden duizenden weggedaan. “Ik zal ze niet allemaal gebruiken, maar we gaan er in ieder geval lampen mee ontwerpen. Veel materialen die als afval worden beschouwd zijn nog prima bruikbaar. In principe valt er met alles wat men weggooit iets nieuws te maken. Houten platen kun je opnieuw zagen en plastic dopjes kun je onder een pers leggen om de materie wederom te gebruiken.”

EEN VERHAAL MEEDRAGEN

Boudewijn en Niki produceren duurzaam maatwerk voor bedrijven en voor particulieren. Ze fabriceren tafels, stoelen en wandkasten van hergebruikte materialen, eventueel aangevuld met nieuwe duurzame materie. Tevens vervaardigen ze kleine voorwerpen als lampen, vazen en houten robotjes ter decoratie. “Alles met als basis materiaal dat anders weggegooid zou worden. In veel producten verwerken we een lampje. Ik vind het fijn om iets te maken dat er mooi uitziet én een functie heeft. Ook vertel ik graag een verhaal met onze objecten. Dat deed ik al als documentairemaker en nu door de geschiedenis van het materiaal dat we

‘We geven weggegooide producten een nieuwe bestemming’

gebruiken. Bijvoorbeeld met de stoelen die we produceerden van oude zittingen van de stoelen uit de Amsterdam Arena die vervangen werden. Ze hebben daar jarenlang gestaan als getuige van voetbalwedstrijden en grote concerten. De zittingen aan de zonkant zijn vermalen, de kunststof was teveel aangetast. De stoelen aan de schaduwkant zagen er nog mooi uit. Wij hebben de zittingen in een stalen frame gezet en er een bruikbare stoel van gemaakt die ook nog lekker zit. Een nieuw object dat een mooi verhaal met zich mee draagt.” Tegenwoordig weten bedrijven en particulieren Studio Hamerhaai prima te vinden. Boudewijn wordt geregeld benaderd of hij interesse heeft in een afvalpartij. In het begin was dat wel anders. Hij en Niki belde heel Nederland af. Zo ook het Rijksmuseum in Amsterdam met de vraag of ze afvalmateriaal hadden. “Het museum was dicht, ze waren aan het verbouwen. Ik ging ervanuit dat de kunst in de tussentijd ergens opgeslagen zou zijn in houten kisten. We waren stoelen aan het fabriceren waar ik meer hout voor nodig had, hout met een verhaal. Ik vroeg wat ze na de verbouwing met de kisten gingen doen. Ze waren enthousiast over mijn idee het hout te hergebruiken. Ook zij vonden het zonde als

het materiaal de shredder inging. We werken inmiddels veel samen met het Rijksmuseum en een aantal andere musea die houten kisten afdanken.”

RIJKSWACHTERS MET CIJFERCODE

Boudewijn loopt naar een partij hout dat tegen een wand staat opgeslagen en laat zijn hand eroverheen glijden. “Ik vind het nog steeds bijzonder om te werken met het hout van de kisten waar de wereldberoemde kunst van het Rijksmuseum in heeft gezeten. Zo dichtbij als dat hout zullen wij nooit bij zo’n schilderij of object komen. Die kisten hebben het aangeraakt en een beschermende functie gehad. Naast nieuwe meubels vervaardigen we ook Rijkswachters van het hout; robots van klein tot groot.” Hij wijst op een cijfercode op het lijf van de robot. “De kisten waren allemaal genummerd. Als je zo’n code bij ons op de website invoert, zie je welk kunstwerk jouw Rijkswacht beschermd heeft. Bij de aanschaf van een Rijkswacht koop je dus een extra verrassing. De ene keer is het een oude kandelaar en de andere keer een Rembrandt. Het hout is allemaal door mijn handen gegaan. Spannend idee. Ik heb kisten voorbij zien komen waar kunstwerken van oude en nieuwe meesters

inzaten of meubels van oude en hedendaagse makers. Geweldig mooie dingen. Bijvoorbeeld een stoel van Rietveld die gemaakt was van transportkisten en van deze transportkist heb ik weer een stoel geproduceerd. Ik zoek niet ieder kistnummer. Dat zou te veel tijd kosten, maar soms laat ik me verleiden en blijkt het om de meest te gekke werken te gaan. Die beschermende functie van het hout vond ik een leuk gegeven, na jarenlange dienst is het materiaal nu met pensioen. Ik wilde een leger van robots maken die als geschiedenis hebben dat ze de beschermers waren van Nederlandse kunst. Het is het archetype van een robot, een waanzinnige vorm. Het is mijn vertaling van hoe een leger eruit zou moeten zien. Geen naar leger, iedereen moet zich er prettig bij voelen. Ik heb nooit kunnen dromen dat het uiteindelijk zoveel robotjes zouden worden. We hebben er afgelopen tien jaar wel 20.000 gemaakt. Ik wist dat het een goed verhaal was, maar dat zoveel mensen dat ook vinden had ik nooit verwacht. De Rijkswachters worden in winkels en via onze site verkocht. Als ik een bestelling krijg vind ik dat nog steeds te gek. Ze zijn mijn kindjes.” ✶

Ook te zien in Anno Haarlem, Grote Markt.

Tekst: Meta van der Meijden. Fotografie: Christhilde Klein.

‘De houten robot is een kindje van me’

KLASSIEKER

Een fijne portemonnee waar je al je kleingeld gemakkelijk in kwijt kan. Een mooi stukje kwaliteit dat lang meegaat en past bij elke gelegenheid. Ligne S, € 195,-.

THEELEUT

Niet alleen is de waterkoker bescheiden van formaat, hij is ook nog eens functioneel en ontzettend leuk voor in de keuken. Bijde Heren, € 129,-.

NEGEN TINTEN BLAUW!

LEKKER KORT

De zon komt langzaam weer tevoorschijn en dat betekent dat het tijd wordt voor blote benen. Combineer deze jurk met een paar leuke sneakers voor een comfortabele look. Sissy-Boy, € 89,99.

ZEEBRIES

Een frisse bloemengeur voor heren geïnspireerd op de reizen die de familie Creed maakte op hun familiejacht rondom de Middellandse Zee.

Skins Cosmetics, vanaf € 185,-

KEKKE STAPPERS

Wie zijn blik laat vallen op deze sloffen ziet meteen dat zij het hoogtepunt van comfort bieden. Dus schoenen uit, sloffen aan en relaxen maar. Drifter, € 44,99.

BLIKVANGER

Elke outfit verdient een paar mooi passende oorbellen. Deze prachtige, vergulde set beschikt over blauwe veren en een Swarovski-steen. Callysta, € 79,95.

LICHT IN DE DUISTERNIS

Even genoeg van saaie standaardkaarsen.

Maak je huis eens gezellig met deze handgemaakte en gekleurde kaarsen.

Kunstcentrum Haarlem, € 4,50.

VLOEIBAAR GOUD

Met de overgang van de winter richting de lente ontstaan er wel eens droge plekken op de huid.

Een rijke crème met hyaluronzuur zorgt voor een zichtbaar volle en gehydrateerde huid. Douglas, € 57,-.

Een broek met een relaxte pasvorm en extra veel ruimte bij de dijen en knieën. De ideale broek voor de sportiever man onder ons.

Number Nine, € 99,99.

Mick en Rick krijgen van Pé Pipidum, een rondleiding door de 111 buurten van de stad. Deze zijn onderverdeeld in 21 wijken

Mick en Rick krijgen van Pé Pipidum, een rondleiding door de 111 buurten van de stad. Deze zijn onderverdeeld in 21 wijken

HRLMse BRTN

Waar gaan we nu heen?

We gaan nu naar Schalkwijk.

Waar ligt dat precies?

Maar kon dat dan zomaar?

Dat klopt! In 1962 werd Schalkwijk ingenomen door Haarlem! En wie denk jij wiens koninklijke handtekening daarvoor nodig was?

Ehhhh, ik denk Juliana!

Aha! Daar dus!

Dat is het meest zuidelijke deel van Haarlem. Maar eerst even een geschiedenisles

Wat een oude kaart zeg!

Ja, deze kaart is getekend in 1941. Na de 2e wereldoorlog was er woningnood in Haarlem. Er moesten meer huizen worden gebouwd. In Haarlem-noord werden Sinnevelt en Delftwijk gebouwd. In Haarlem-oost Parkwijk. In het zuiden werd Schalkwijk gebouwd.

Toen er nog geen flats en andere gebouwen in Schalkwijk waren, woonden er veeboeren in boerderijen. Schalkwijk bestond uit weidegebied. Schalkwijk hoorde vroeger bij Haarlemmerliede en Spaarnwoude.

Dus die grond was helemaal niet van Haarlem!

Wat gebeurde er toen met de boeren?

De boeren moesten plaatsmaken voor de uitbreiding van de grote stad Haarlem. Het was de bedoeling dat er in 25 jaar tijd 40.000 à 60.000 mensen moesten komen wonen.

Illustraties Eric J. Coolen. Tekst Michaëla Bijlsma.Vormgeving: Henk Tijbosch

Illustraties Eric J. Coolen. Tekst Michaëla Bijlsma.Vormgeving: Henk Tijbosch

Dus nu naar Schalkwijk. Ik zie 4 kleuren, zijn dat 4 wijken?

Waar beginnen we?

Bij het Noord-Hollands Archief kun je zien hoe Schalkwijk in aanbouw eruitzag.

Ja dat klopt, groen is de Boerhaavewijk, rood is de Europawijk, blauw is de Meerwijk en paars is de Molenwijk.

In de Boerhaavewijk, die bestaat uit 6 buurten die op het schoolbord staan.

We beginnen in de buurten Romolenpolder-oost en de Boerhaavevaart. Boerhaavevaart ligt tegen het Reinaldapark aan en heeft Sportvelden en een schietbaan. Tussen de Europaweg, Schipholweg en Amerikaweg ligt de Romolenpolder-oost.

Romolenpolder-Oost Boerhaavevaart Geleerdenbuurt Professorenbuurt

Poelpolder-noord Geneesherenbuurt

Wie was Boerhaave?

Herman Boerhaave Leefde van 1668 tot 1738 en was een hele beroemde Nederlands arts, anatoom botanicus, scheikundige en onderzoeker. In Leiden is er een Museum naar hem vernoemd. Rijksmuseum Boerhaave gaat over 5 eeuwen wetenschap in Nederland.

Ik zie hier het van der Valk Hotel!

Ja goed gezien en wat staat er boven op dit hotel?

Een TOEKAN!

Maar waarom staat er eigenlijk geen Valk op dit hotel? Zo heten ze toch?

Het zit namelijk zo, men vond dat een valk als logo teveel deed denken aan de 2e wereldoorlog. De familie van der Valk kocht ooit het Vogelpark Avifauna. Dat park had een toekan als logo. Deze mooie tropische vogel nam van der Valk over als logo voor hun hotels.

Oh, interessant!!!

Dat is een bijzonder verhaal!

Vertel!!

Oh! Vandaar! Nooit geweten!

Wordt vervolgd.

Geroosterde courgette met

boterkruimels

VOOR 4 PERSONEN

Geroosterde courgette

• 6 kleine of middelgrote courgettes

• 3 el extra vierge olijfolie, plus extra snuf zeezoutvlokken

• 75 g krenten

• rasp en sap van 1 biologische citroen

• 30 g bladpoterselie, grof gehakt

• 60 g Parmezaanse kaas, geraspt (bij voorkeur met een microplane)

Cacio e pepe boter

• 200 g boter, op kamertemperatuur

• 100 g Parmezaanse kaas of pecorino, geraspt

• 4 tenen knoflook, fijngesneden

• 1 el versgemalen zwarte peper

• 1 tl zeezoutvlokken

• 15 g bladpeterselie, fijngesneden

Boterkruimels

• 150 g cacio de pepe boter

• 75 g paneermeel van zuurdesem of panko paneermeel

Verwarm de oven voor tot 180º C en bekleed twee bakplaten met bakpapier. Snijd iedere courgette in de lengte doormidden. Schep met een theelepel de zaadlijnen uit het midden en bewaar ze voor later. Bestrijk de snijkant van iedere courgette met een beetje olijfolie en bestrooi ze met zeezoutvlokken. Leg de courgettes met de snijkant naar beneden op de bakplaten en rooster ze 10 minuten. Haal de bakplaten uit de oven, draai iedere halve courgette een halve slag en rooster ze nog 10 minuten.

Maak ondertussen de cacio e pepe boter. Doe de boter in een kom en maal met een stamper in een vijzel de Parmezaanse kaas, knoflook, peper en het zout tot een grove pasta. Meng de pasta door de boter en spatel de bladpeterselie er als laatste door. Bereid de boterkruimels door de boter met je vingers door het paneermeel te wrijven.

Haal de halve courgettes uit de oven en schep de boterkruimels op en in de halve courgettes. Voel je vrij om hoopjes van de kruimels te maken – hoog is goed, overvol ook. Zet de bakplaten terug in de oven en rooster de courgettes nog 10 minuten, of tot de bovenkant goudbruin en knapperig is.

JONG GELEERD, OUD GEDAAN

In Het plezier van écht goed koken laat Alice je zien hoe je elke dag, of het nou een hectische werkdag of een luie zaterdag is, met (basis)kennis en ervaring en het toepassen van de juiste technieken, geweldig eten op tafel kunt zetten. Good Cook, € 35,-.

Bak ondertussen de bewaarde zaadlijsten van de courgettes 5 minuten in de overige olijfolie op matig vuur, voeg de krenten toe en bak ze 5 minuten mee, of tot de krenten en de zaadlijsten zacht zijn. Draai het vuur uit, voeg het citroensap toe, roer de gehakte bladpeterselie erdoor en breng alles op smaak met peper en zout.

Verdeel het courgette-krentenmengsel over de bodem van een serveerschaal. Leg de courgettes voorzien van boterkruimels erop. Maak het geheel af met de geraspte Parmezaanse kaas, citroenrasp en een scheutje olijfolie.

Evenementen in beeld

Er is weer veel te doen in Haarlem.

HRLM-fotograaf Franklin van der Erf legde een aantal evenementen vast.

Maria Maria Maria

Finale Shoot Your Shot

Nieuwjaarsgala

Gespot

Lopend in onze mooie stad moet je soms even stilstaan bij een opvallend en verrassend plekje.

Fotografie: Linda Llambias.

TERUGBLIKKEN

In samenwerking met het Noord-Hollands Archief, Oud Zandvoort en zandvoortvroeger.nl heeft Dennis Plantenga een boek samengesteld met historische beelden van de kustplaats. De beelden waren van oorsprong zwart-wit en sommigen zelfs in slechte staat. Met behulp van technologie zijn de foto’s tot leven gewekt. Elikser, € 20,-.

Tijdens zijn ballingschap in Londen beleefde prins Bernhard een komeetachtige militaire carrière. Binnen vier jaar klom hij op van kapitein zonder bevoegdheden tot luitenantgeneraal, en werd hij bevelhebber van het georganiseerde verzet in Nederland. Toch vonden koningin Wilhelmina en hijzelf dat er nóg meer in had gezeten.

Hoe is het mogelijk dat een in Duitsland geboren prins, die in 1936 nog een onbezoldigde kantoorbaan had, in 1945 een van de invloedrijkste en populairste Nederlanders was geworden? Dit boek bevat tal van nieuwe inzichten in het doen en laten van de prins in de Tweede Wereldoorlog. Het laat bovenal zien dat Bernhard, mede door toedoen van zijn schoonmoeder, een aanzienlijk veiligheidsrisico was. Querido, € 24,99.

HAARLEMSE NIEUWE

KUNSTZINNIG

In de 19de eeuw vindt Joris Escher twee oude tekeningen van zijn wereldberoemde oudoom

M.C. Escher. Hij vermoedt dat deze studies een sleutel vormen in de ontwikkeling van Escher als kunstenaar. Wie was zijn oudoom?

Hoe werd hij zo’n bekende naam in de kunstwereld?

Laat je meevoeren van Haarlem, naar Italië, Canada en terug naar Baarn. Atlas Contact, € 27,99.

FAMILIEGESCHIEDENIS

De in Haarlem geboren Piet van Sabben doet een boekje open over het gezin waar hij in opgroeide. Zijn moeder Ciska is een flinke vrouw en zijn vader bram is een slimme man met een slechte gezondheid. Samen krijgen ze vier kinderen. Het gezin lijdt sterk onder de crisis en vader Bram wordt ziek. Hoe gaan ze nu verder? Elikser, € 29,50.

VROUW ALS DIRECTEUR

Mons Aurea opent haar deuren in 1960, toen Haarlems Dagblad nog een avondkrant was. In de woelige jaren zestig verdwijnt eerst de pastoor uit beeld, vrouwen maken een opmars in de directiekamer en al snel maken de kooklokalen plaats voor droogkappen en haarföhns. Uitgeverij Loutje, € 17,50.

Alle boeken op deze pagina’s zijn verkrijgbaar bij De Vries Van Stockum.

De keuze van De Vries Van Stockum

MIDLIFE CRISIS

Wanneer Tommy Roos op zijn vijftigste verjaardag in zijn halflege huiskamer zit, beseft hij dat hij het dieptepunt heeft bereikt. Waar hij vroeger nog de veelbelovende rockster was, ligt hij nu in scheiding met zijn jeugdliefde Martina, dreigt de fabriek waar hij werkt te verhuizen naar Estland en kijken zijn kinderen niet meer naar hem om. Wie is hij, zonder zijn vrouw, zonder zijn werk? Luitingh-Sijthoff, € 21,99.

WAARNEMING VAN DE WERELD

Hoe mensen de aarde waarnemen is maar een van de vele perspectieven op onze wereld. Net zoals elk dier zitten wij opgesloten in onze eigen unieke zintuiglijke bubbel, en nemen we maar een heel klein deel waar van die immense wereld. Dit boek verwelkomt ons in dimensies die voorheen ondoorgrondelijk waren – de wereld zoals die wordt waargenomen door dieren. Atlas Contact, € 32,99.

ARGWAAN

Als Ciara hem voor het eerst ziet – zomaar in de supermarkt – is ze direct onder de indruk. Oliver lijkt onbereikbaar, maar hij wil haar toch beter leren kennen. Zou het echte liefde zijn? En hoe komt zij er weer bovenop als dat niet zo is? Dan bereikt COVID-19 de Ierse kust. De lockdown lijkt het einde van hun prille relatie te betekenen. Tot Oliver voorstelt dat Ciara bij hem intrekt tot de lockdown voorbij is. Meulenhoff Boekerij, € 20,99.

KOKEN VOOR IEDEREEN

Alice Zaslvasky: de nieuwe sensatie in kookboekenland. Met Een ode aan groenten gaf Alice haar visitekaartje af, en wat voor een! Het plezier spatte er van af en dat is nou precies waar het allemaal om draait in haar keuken. In dit boek laat Alice je zien hoe je elke dag, of het nou een hectische werkdag of een luie zaterdag is, met (basis)kennis en ervaring en het toepassen van de juiste technieken, geweldig eten op tafel kunt zetten. Good Cook, € 35,-.

PRACHTIGE PRENTEN

‘Het is stil. Er is geknipt, maar niemand heeft de schaar gehoord. Er wordt gevouwen, maar geritsel klinkt er niet. Er is een man. Hij vouwt mijn huis, hij plakt jouw huis en zet ze neer in onze straat. Maar er klinkt geen geluid. Er zijn lantaarns in de nacht. De vlammetjes zijn onze dromen. In de nacht brengt meneer Makkelie de dromen rond.’ Hoogland & Van Klaveren € 17,95.

Jeltjes favoriete boek

VOGELVLUCHT

Wanneer de 14-jarige Vina van school wordt gestuurd, besluit haar moeder Elisabeth met haar naar de Elzas te vertrekken om bij haar oudoom, de 91-jarige Thomas, te logeren. Vina is meteen gefascineerd door de mysterieuze man, die een speciale band heeft met vogels. Tijdens zijn wandelingen in het bos naast zijn huis gaan zijn gedachten vaak terug naar de tijd dat hij en zijn broer net als de andere Malgré-Nous tegen hun wil gerekruteerd werden voor de Wehrmacht, nadat nazi-Duitsland de Elzas annexeerde. Bruna Uitgevers, € 25,99.

JELTJE DE VRIES Directeur

De Vries Van Stockum