Samen Zwanger SZ0041 Flevoland by Gericht Media BV

Hét informatief medisch magazine voor aanstaande ouders

www.samen-zwanger.nl Editie Flevoland 2021/2022 Met o.a. artikelen van verschilende beroepsverenigingen, brancheorganisaties en medisch specialisten.

Voorwoord Wat leuk dat je dit exemplaar van ‘Samen Zwanger’ in handen hebt! Jouw magazine vol verhalen en artikelen over alles wat met zwanger worden, zwanger zijn, geboorte en kraamtijd te maken heeft. Geschreven door onze redactie en met inbreng van heel veel zorgprofessionals op allerlei gebieden. Ben jij nu in verwachting? Dan feliciteren we jullie daar van harte mee! ‘Samen Zwanger’ is er immers voor jullie sámen. Nu, als aanstaande ouders en straks als gezin. Daarom hebben we heel veel tips, actuele trends en adviezen voor jullie verzameld. En dat uitgebreid met artikelen van deskundigen op allerlei zorggebieden voor als je vragen en twijfels hebt. Al of niet van medische aard. ‘Samen Zwanger’ wordt zorgvuldig samengesteld en door verloskundigen en ziekenhuizen in jouw eigen provincie verspreid. Op de advertentiepagina’s kom je een groot aantal lokale en landelijke zorgprofessionals tegen; specialisten die met zorg aan de redactie zijn gekoppeld en die jullie op allerlei gebieden verder kunnen helpen. Ga eens bij ze langs of neem een kijkje op hun website. Ze staan voor jullie klaar. Dát is ‘Samen Zwanger’, het informatief medisch magazine voor aanstaande ouders! Hartelijk welkom en veel leesplezier gewenst! Redactie en uitgever ‘Samen Zwanger’ Gericht Media B.V. Deventer

Samen Zwanger is in samenwerking met:

(P.S.: Weet je dat we ook een drukbezochte website hebben? Ga gauw naar samen-zwanger.nl).

Uitgever

Staat er geen vermelding bij een foto

handelen op grond van informatie of

Gericht Media BV te Deventer.

dan is deze van een beeldbank.

adviezen die de lezer in de uitgave

Redactie

Verspreiding

Pim Kisjes, Pim Kisjes Company VOF te

Deze uitgave wordt kosteloos verspreid

Disclaimer voor advertenties

Twello E. info@kisjes.info

onder verloskundigenpraktijken, gynae-

en advertorials

cologiepraktijken, bedrijven en instan-

Alle advertenties en advertorials vallen

Verkoop

ties die op enigerlei wijze betrokken zijn

onder de verantwoordelijkheid van de

Sanne de Zeeuw • T. 0570-219 204

bij de (na)zorg voor de zwangere vrouw.

desbetreffende adverteerders.

Thijs de Weerd • T. 0570-219 219

Uitsluiting redactionele

t.deweerd@gerichtmedia.nl

aansprakelijkheid

Niets uit deze uitgave mag worden

De uitgever heeft zijn uiterste best

verveelvoudigd en/of openbaar worden

Vormgeving en druk

gedaan om alle feitelijke informatie in

gemaakt in welke vorm dan ook zonder

Mitch Elsman - Gericht Media BV

de artikelen zorgvuldig en zo accuraat

voorafgaande schriftelijke toestemming

mogelijk weer te geven. Desalniette-

van de uitgever. Zetfouten, prijswijzigin-

Fotograﬁe

min sluiten redactie, medewerkers, uit-

gen en wijzigingen in o.m. verzekerings-

De gebruikte foto’s zijn ter beschikking

gever en verspreider van Samen Zwan-

voorwaarden voorbehouden. Aan deze

gesteld door diverse branchevereni-

ger elke aansprakelijkheid nadrukkelijk

uitgave kunnen geen rechten worden

gingen, instanties en zorgprofessionals.

uit voor eventuele gevolgen van het

ontleend.

Samen Zwanger aantreft.

s.dezeeuw@gerichtmedia.nl

00 07 09 11 12 14 16 20

00 Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

26 28 31 37 39 42 44

Volgt na akkoord

47 51 53 55 65 72 77

Volgt na akkoord

EchoNOP

Voor alle medische echo’s. Ongeacht waar je onder controle bent.

EchoPret

Op elk gewenst moment. Emmeloord • tel. 0527-614136 • Kon. Julianastraat 41c (Zorgpost) Lelystad • tel. 0320-331023 • Badweg 2 (Koploper) en Kolkweg 20-24 (Vida) 6

Urk • tel. 0527-614136 • Vlechttuinen 1 (’t Dok)

WWW.ECHONOP.NL

Echo’s in de zwangerschap Met een echo kunnen je echoscopist, verloskundige of gynaecoloog en jij desgewenst met je partner, al heel vroeg in je zwangerschap naar je kindje(s) kijken om o.a. de groei en ontwikkeling te beoordelen. Daarnaast kun je bij een pretechobureau foto’s laten maken van je baby in je buik als herinnering voor later en als cadeau. Echo staat voor echoscopie, ofwel ultrageluidsonderzoek. Door het bewegen van een transducer over je buik worden hoogfrequente geluidsgolven uitgezonden die door structuren in je buik worden teruggekaatst en op een beeldscherm zichtbaar worden. Zo kun je je kindje in je buik zien.

Medische echo’s Vitaliteitsecho (planning i.o.m. je verloskundige of overige behandelaar, voor 9 weken) De vitaliteitsecho wordt alleen op medische indicatie verricht en dus niet standaard aan iedereen aangeboden. Hiermee wordt zo nodig bekeken of het hartje klopt, of de zwangerschap goed is ingenesteld in je baarmoeder en of je een één- of meerling verwacht.

Termijnecho (9e -13e week) Deze echo wordt standaard aan iedereen aangeboden. Bij deze echo wordt de uitgerekende datum bepaald, het hartje gecontroleerd en gekeken /bevestigd of je van een één - of meerling in verwachting bent. Dit is ook vaak het moment waarna je verloskundige (of overige behandelaar) je een zwangerschapsverklaring mee kan geven om bijvoorbeeld je zwangerschapsverlof aan te vragen. 2e trimester Structureel Echoscopisch Onderzoek (SEO/ 20-weken-echo) Deze echo wordt standaard aan iedereen aangeboden: het is een bevolkingsonderzoek waarover je voorafgaand goede uitleg moet hebben gekregen van je verloskundige (of overige behandelaar).

Bij deze echo wordt bekeken of er welbepaalde afwijkingen zijn bij je kindje. Misschien kun je zien of het een jongetje of een meisje wordt. Wil je dat niet, meld dat dan vooraf. Groei-echo Een of meerdere groei-echo’s worden alleen op medische indicatie verricht en dus niet standaard aan iedereen aangeboden. Je verloskundige (of overige behandelaar) kan zonodig een of meerdere van deze echo(‘s) (laten) maken om de afmetingen van je kindje (hoofd, buik en bovenbeen) in te schatten en eventueel de groei over de tijd te beoordelen. Ook de hoeveelheid vruchtwater wordt bij deze echo geschat. Liggingsecho (vanaf ongeveer 36 weken) De liggingsecho wordt alleen op medische indicatie verricht en dus niet standaard aan iedereen aangeboden. Als je verloskundige (of overige behandelaar) op basis van het voelen aan je buik (palpatie) denkt dat je kindje (nog) niet in hoofdligging ligt, zal een liggingsecho worden aangevraagd. ...Lees verder op pagina 9

Medische echo’s en je zorgverzekering Basisverzekering Soort echo Vitaliteitsecho Termijnecho 20 weken (SEO) Overige echo’s

Vergoeding Alleen bij medische indicatie Ja Ja Ja, indien medisch noodzakelijk

...Vervolg (Echo´s in de zwangerschap) Als het kindje inderdaad niet met het hoofd omlaag ligt, zal ook naar de hoeveelheid vruchtwater worden gekeken, waar de placenta zit en de de afmetingen van het kind worden geschat met een groei-echo.

Gespecialiseerde echocentra Voor medische echo’s kun je het beste terecht bij de echoscopist of het echocentrum waar je verloskundige (of overige behandelaar) mee samenwerkt: dan worden belangrijke gegevens ook het beste en het veiligste uitgewisseld zodat je kan rekenen op de beste zorg. Uiteraard kun je ook zelf even op het internet rondkijken: weet wel dat niet ieder type echo door iedere echoscopist/echocentrum kan en mag worden uitgevoerd. Bespreek dit dus altijd met je verloskundige (of overige behandelaar).

en filmpjes worden gemaakt die je mee kan nemen naar huis. Je kijkt uiteraard mee als de echo wordt gemaakt, dus ook hier geldt dat als je het geslacht van je kindje nog niet wil weten, je dat het beste voorafgaand aan kunt geven. Omgekeerd kan de vraag of je kindje een jongen of een meisje is een goede reden zijn om een pretecho te overwegen. Vaak worden ook opties als 3D (met diepte) en 4D (met diepte in het bewegende beeld) aangeboden. Informeer vooraf bij het betreffende bureau goed welke opties zij aanbieden, wat de kosten zijn en bij welke zwangerschapsduur je de mooiste afbeeldingen kunt verwachten. Uiteraard dien je zelf de kosten van deze echo’s te betalen. Raadpleeg het internet voor meer informatie en adressen van pretechobureaus. Daar kun je ook leuke cadeau-ideeen opdoen. Dit artikel is door de BEN herschreven op 11 februari

Wil je meer weten over echoscopie in de zwangerschap, ga dan naar de website van de Beroepsvereniging Echoscopisten Nederland obstetrie en gynaecologie: https://www.echoscopisten.nl/nl/voor-clienten-en-patienten. Ook vind je daar meer uitleg over de inhoud van de echo-onderzoeken die hierboven vermeld zijn.

Pretecho Pretecho’s kun je bij een pretechobureau laten maken. Van de echobeelden kunnen vaak foto’s 8

Eigen risico Nee Nee Nee Nee

2021.

Eigen bijdrage Nee Nee Nee Nee

Prenatale screening Combinatietest of NIPT?

Tussen de 9e en 14e week van je zwangerschap kun je in overleg met je verloskundige of gynaecoloog beslissen of je je kind op het down-, edwards- en patausyndroom wilt laten screenen. Je kunt kiezen tussen de Combinatietest (bloedonderzoek bij jou en echo-onderzoek bij je baby bij 9-14 weken zwangerschap) of de NIPT (bloedonderzoek bij jou, vanaf 11 weken zwangerschap). Combinatietest Bij de Combinatietest wordt tussen 9 en 14 weken zwangerschap bij jou bloed afgenomen en getest. Bij je baby wordt tussen 11 en 14 weken zijn nekplooi gemeten door een echoscopist. Een nekplooi is een tijdelijk aanwezig, opgehoopt vochtlaagje onder de huid in de nek van je baby. Op de echo kan worden vastgesteld of de nekplooi dikker is dan normaal, wat kan worden veroorzaakt door een chromosoomafwijking. Chromosomen, dragers van ons erfelijkheidsmateriaal, bevatten genen waarop alle informatie zit die nodig is voor het ontwikkelen, in stand houden en voortplanten van een individu (bron: erfelijkheid.nl). Deze genen kunnen beschadigd zijn. Is die beschadiging permanent, dan kan dat een erfelijke afwijking als het downsyndroom veroorzaken. Het kind heeft dan een extra chromosoom 21, dat zorgt voor een verstandelijke beperking en een typerend uiterlijk. Met de combinatie van de nekplooimeting bij je baby, jouw bloedonderzoek en je leeftijd wordt de kans bepaald of het risico op het syndroom van Down aanwezig is. Voor het daadwerkelijk vaststellen daarvan is verder onderzoek nodig, zoals een vlokkentest of een vruchtwaterpunctie. Een dikkere nekplooi kan

namelijk ook een hartafwijking betekenen. Het merendeel van de baby’s met een dikkere nekplooi heeft trouwens geen enkele afwijking. De uitslag van de combinatietest geeft alleen aan hoe groot de kans is dat je kind het down-, edwards- of patausyndroom heeft. Je weet het dus niet zeker. NB: meer informatie over erfelijkheid vind je op: erfelijkheid.nl.

De NIPT De NIPT (Niet-Invasieve Prenatale Test) is een bloedonderzoek waarbij je DNA wordt onderzocht. In jouw bloed zit namelijk ook een klein beetje DNA van de placenta (moederkoek). Dit DNA is bijna altijd hetzelfde als dat van je kind. Daarmee kan het laboratorium onderzoeken of er aanwijzingen zijn dat je kind het down-, edwards- of patausyndroom heeft. Het voordeel van de NIPT ten opzichte van de Combinatietest is dat de uitslag ‘niet-afwijkend’ bijna altijd klopt: minder dan 1 op de 1.000 zwangeren met deze uitslag is toch zwanger van een kind met een van de aandoeningen. Ben je in verwachting van een tweeling dan kun je niet altijd kiezen voor de NIPT. Vraag je verloskundige om nadere informatie.

Vergoeding en je zorgverzekering (2019) Je basisverzekering vergoedt de

Combinatietest alleen bij een medische indicatie, voorgeschreven door je huisarts, verloskundige of medisch specialist. Dat geldt ook voor de NIPT-test. In dat geval wordt de test vergoed vanuit de basisverzekering en verrekend met je eigen risico. Is er geen medische indicatie maar wil je de Combinatie- of NIPT-test toch laten uitvoeren, dan wordt die niet door je verzekeraar vanuit je basisverzekering vergoed en betaal je 175 euro. Bij een Combinatie test is dat 168 euro. Informeer altijd vooraf bij je verzekeraar wat wel en niet vergoed wordt, of er een aanvullende verzekering voor prenatale screening is en wat de voorwaarden zijn. Bijvoorbeeld of de zorgverlener die de test uitvoert een contract met je zorgverzekeraar moet hebben. (Bronnen: RIVM, KNOV en verzekeringssites)

Heel bijzonder Voor het eerst voel je je kindje bewegen

Heel bijzonder en nauwelijks met iets anders te vergelijken; de eerste beweging van je kindje. Heel licht, bijna vlinderachtig voel je het in je buik. Je weet het direct: dit is mijn kind. Bij de eerste zwangerschap voel je de eerste bewegingen van je kindje tussen de 18e en de 20e week. Ben je opnieuw zwanger, dan gebeurt dat rond de 16e tot de 18e week. Denk eraan dat dit geen absolute cijfers zijn en dat dit tijdstip van vrouw tot vrouw verschilt. Heb dus nog even geduld en ontspan je, want vooral dan kun je zomaar je baby voelen bewegen. Een heel bijzonder en ontroerend moment, dat hele lichte kriebelige gevoel.

dat bewegen je baby ook beter kennen. Je gaat bewegingen en gedrag herkennen en aanvoelen of alles is zoals het hoort en hoe je kindje zich ontwikkelt. Dag na dag zijn er nieuwe bewegingen en bijbehorend gevoel waar je helemaal blij van wordt. Prachtig toch?

Dit ‘leven voelen’ blijft eerst nog een speciale en intieme ervaring tussen jou en je baby. Alleen jij kunt het voelen. Pas vanaf ongeveer 24 weken kunnen ook anderen je baby voelen bewegen door hun hand op je buik te leggen, met als eerste de aanstaande papa natuurlijk. Een ontroerend moment tussen jullie tweeën (of drieën eigenlijk). Hebben jullie al een of meer kinderen, dan is dit ook voor hen heel bijzonder. Geniet ervan en neem de tijd om met elkaar de komst van jullie nieuwe kindje, broertje of zusje te vieren.

kundige.nl. Deze folder is een uitgave van

Als je meer wilt weten over hoe je baby in je buik beweegt kun je de folder ‘Jouwzwangerschap: Je baby voelen bewegen’ downloaden op www.deverlos-

Razendsnel We maken een sprong naar een maand of drie. Dan is je baby ± 8 cm groot, kan hij al schoppen, met zijn hoofdje draaien en een vuistje maken. Het gaat razendsnel. Op onze website www.samen-zwanger.nl staan foto’s waarop je kunt zien hoe je kindje verandert. Naast leuk en onroerend, leer je door al

de KNOV en de NVOG.

Als er iets verandert Verandert er iets in je buik? Voelt het anders? Wees je er dan allereerst van bewust dat het niet altijd zo is dat je je kindje elke dag voelt bewegen. Heb je na 24 weken zwangerschap echter nog helemaal niets gevoeld, maak dan een afspraak met je verloskundige of gynaecoloog zodat die kan luisteren en een echo laten maken. Bedenk ook dat juist de periode van 24 tot 28 weken voor vraagtekens of onzekerheid kan zorgen, omdat je baby dan nog heel erg onregelmatig kan bewegen en die bewegingen ook nog eens van dag tot dag kunnen veranderen. Echter, ook hier geldt dat je altijd op je gevoel moet vertrouwen. Heb je twijfels, bel dan met je verloskundige of gynaecoloog voor een controleafspraak. Vanaf de 28e week

voel je de baby elke dag bewegen. Denk je soms dat het wat minder is, dan is het een goede raad om op je linkerzij te gaan liggen, je te ontspannen en in alle rust op nieuwe bewegingen te wachten. Voel je na twee uur op je linkerzij liggen nog steeds niets? Zijn de bewegingen minder krachtig dan voorheen? Ben je ongerust? Wacht dan niet langer (ook niet tot de volgende dag), maar neem direct contact op met je verloskundige of gynaecoloog.

Schrikken van bloedverlies Bij bloedverlies tijdens een zwangerschap is de schrik groot. Om het even of dat bloedverlies nu vanuit het niets of bijvoorbeeld na het vrijen optreedt. De paniek slaat direct toe, niet in het minst ook door de kleur van het bloed: van roze tot rood of wat paars of bruin. Ondanks de schrik is het een goede raad om niet in paniek te raken. In de meeste gevallen is er namelijk niets aan de hand. Bel echter wel direct met je behandelend arts of je verloskundige en laat ernaar kijken.

Eerste tijd niet te controleren

Verschillende oorzaken Kort durend bloedverlies tijdens de eerste drie maanden van je zwangerschap kan verschillende oorzaken hebben. Zo kan bijvoorbeeld het zgn. ‘innestelen’ van de bevruchte eicel in de wand van je baarmoeder circa één week na de bevruchting de oorzaak zijn. De daardoor ontstane bloeding, ook wel de innestelingsbloeding genoemd, is lichtroze, helderrood of ietwat paars/bruin van kleur en stopt vanzelf na een dag of twee. Wat langere periodes komen echter ook voor. Een heel natuurlijk en normaal verschijnsel dus, hoewel veel vrouwen bij deze bloeding direct aan menstruatie of een miskraam denken. Wat ook kan, is dat een wondje, poliep of ontsteking aan de baarmoedermond de oorzaak van de bloeding is. In deze gevallen merk je dit kortstondige bloedverlies meestal op na het vrijen of na toiletbezoek.

Ben je zwanger en zie je dat je plotseling bloed verliest, dan gaan je gedachten en angsten al snel met je op de loop. Logisch natuurlijk. De zorgen overvallen je en je wilt direct weten wat er aan de hand is en of alles in orde is. Wat het extra vervelend maakt is dat je dit voorlopig nog niet kunt controleren. Ook niet met een zwangerschapstest, want die blijft gewoon aangeven dat je zwanger bent, ook als de vrucht onverhoopt al is afgestoten. Dit wordt veroorzaakt door het zwangerschapshormoon hCG (humaan choriongonadotrofine), dat in de placenta wordt aangemaakt en al enkele dagen na de bevruchting in je lichaam aanwezig is. Het is hetzelfde hormoon dat voor je eerste gevoel van misselijkheid zorgt. Afwachten is

daarom voorlopig de boodschap, hoe ongeduldig je ongetwijfeld ook bent. Wat misschien helpt is de wetenschap dat het maar een paar dagen duurt voordat je zekerheid hebt. Overleg een week of zes daarna met je verloskundige of behandelend arts of het maken van een echo zinvol is. Dan kun je namelijk zien of het hartje klopt.

Neem bloedverlies altijd serieus Neem een vaginale bloeding in de eerste drie maanden van je zwangerschap dus altijd serieus. Dat zeggen we niet om je nodeloos ongerust te maken, maar luchtig willen we er ook niet over doen. De oorzaak kan immers wel serieus zijn. Maak in het geval van een vaginale bloeding in de eerste drie maanden van je zwangerschap, en natuurlijk ook in de periode daarna, dus altijd direct een afspraak met je verloskundige of behandelend arts en laat ernaar kijken!

De klinisch verloskundige Wie is zij? In Nederland worden zwangere vrouwen die geen medische reden hebben om in het ziekenhuis te bevallen gecontroleerd door de verloskundige in de thuispraktijk. Dit wordt de eerstelijns verloskundige genoemd. Zij begeleidt jou tijdens de zwangerschap, de bevalling en het kraambed. Als er medische complicaties zijn tijdens de zwangerschap of de bevalling, of als er een andere reden is om in het ziekenhuis te bevallen bijvoorbeeld als je pijnstilling wenst, dan word je door de verloskundige doorgestuurd naar de gynaecoloog. Er is dan een medische indicatie voor verloskundige zorg in het ziekenhuis. Maar ook met een medische indicatie wordt veel van de zorg in het ziekenhuis tijdens de zwangerschap, de bevalling en het kraambed door verloskundigen gedaan. Dit zijn klinisch verloskundigen, zij worden ook wel tweedelijns verloskundigen genoemd. De klinisch verloskundige heeft dezelfde opleiding gevolgd als de eerste lijns verloskundige maar is aanvullend opgeleid in haar eigen ziekenhuis of heeft een aanvullende opleiding tot klinisch verloskundige gevolgd. Ongeveer 70% van de bevallingen in het ziekenhuis wordt door klinisch verloskundigen gedaan. Zij werken samen in een verloskundig team met kraamverzorgsters, verpleegkundigen, gynaecologen en soms ook gynaecologen in opleiding. Samen zorgen zij ervoor dat de bevalling en de zwangerschap

zo goed mogelijk verlopen. De klinisch verloskundige begeleidt de bevalling en verzorgt het kraambed tot moeder en kind naar huis gaan. Vaak doet de klinisch verloskundige ook de zwangerschapscontroles op de polikliniek. Zij zorgt ook voor een goede overdracht naar de eerste lijns verloskundige zodat de zwangere vrouw een vloeiende stap kan maken van de tweede naar de eerste lijn. De klinisch verloskundige zorgt er op deze manier voor dat in samenwerking met de eerste lijns verloskundige de continuïteit van zorg in de zwangerschap is gewaarborgd. Ook als je een medische indicatie hebt om in het ziekenhuis te bevallen blijft het belangrijk dat de bevalling met zo min mogelijk ingrijpen verloopt. Tijdens de bevalling is de klinisch verloskundige de spil in de zorg voor jouw en

je ongeboren baby. Zij is net als haar eerstelijns collega opgeleid om het natuurlijke proces van de bevalling zoveel mogelijk te bewaken waarbij ze de conditie van jou en jouw baby goed in de gaten houdt. Als alles goed gaat dan zal de gynaecoloog doorgaans niet bij jouw bevalling aanwezig zijn. De gynaecoloog is wel altijd beschikbaar voor overleg en deze neemt de begeleiding van de bevalling over als er bijvoorbeeld een keizersnede moet worden gedaan. Ook als er een medische reden is om in het ziekenhuis te bevallen kan je een

geboorteplan maken. De klinisch verloskundige zal samen met jou en je partner het geboorteplan bespreken en zoveel mogelijk aan jullie wensen tegemoet komen. Samen bekijken jullie dan wat er allemaal mogelijk is tij-

dens een bevalling in het ziekenhuis. Dat is vaak meer dan je zou verwachten. Zo is het in steeds meer ziekenhuizen mogelijk om in bad te bevallen, ook als er een medische indicatie is! Veel vrouwen zien op tegen hun bevalling in het ziekenhuis maar zijn blij verrast als ze merken dat ook daar een verloskundige is die hen kan bijstaan tijdens de bevalling en die er voor zorgt dat alles zo goed en natuurlijk mogelijk verloopt zonder onnodig ingrijpen. Als alles tijdens de bevalling goed is verlopen voor moeder en kind dan ga je daarna weer naar huis waar de eerste lijns verloskundige de zorg voor jou en je baby weer overneemt. De klinisch verloskundige zorgt daarbij weer voor een

goede overdracht naar jouw eerstelijns verloskundige. Maar soms blijf je een aantal dagen langer in het ziekenhuis bijvoorbeeld als je een keizersnede hebt gehad of als jouw baby nog een tijdje moet worden geobserveerd door de kinderarts. De klinisch verloskundige zal dan jouw kraambed begeleiden en controleren, samen met de verpleegkundigen op de kraamafdeling. De klinisch verloskundige: onmisbaar voor de verloskundige zorg in het ziekenhuis!

Bevallen kan heel verschillend Bij een natuurlijke bevalling kun je op verschillende manieren je kindje baren. Vaak is dat op je rug, maar er zijn meer mogelijkheden. Hieronder vind je een aantal daarvan. Maak je keuze in overleg met je verloskundige. Liggend bevallen is populair omdat je dan meer kracht kunt zetten en tussendoor beter kunt uitrusten. Hurkend baren heeft als voordeel dat de zwaartekracht optimaal wordt benut.

Half zittend Hierbij zit/lig je met kussens in je rug en hoef je je hoofd niet op te tillen zoals bij liggend bevallen. Tussendoor kun je achterover leunen en met een spiegeltje meekijken. Er is minder ruimte voor je baby om naar buiten te komen en

meer kans op bloedverlies; 50% volgens ouder onderzoek van UMC Radboud Nijmegen onder 1.600 vrouwen, bij liggend bevallen is dat 35%.

In bad Bevallingsbaden (bevallingsbaden.nl) zijn, in samenwerking met verloskundigen en zwangeren, speciaal ontworpen voor de bevalling in water. De baden zijn dieper, breder en comfortabeler dan een normaal bad en hebben voldoende ruimte voor jou en eventueel je partner. Wan-

neer is vastgesteld dat je bevalling is begonnen kun je gebruik maken van het bad. Één van de voordelen is dat het warme water zorgt voor ontspanning en een pijnstillende werking. Daarnaast kun je gemakkelijk van houding veranderen, wat de bevalling kan bevorderden. De kans op medische pijnstilling wordt kleiner bij het gebruik van het bad. Vraag je verloskundige voor alle voordelen.

Baarkruk Een baarkruk is van hout of (opblaasbare) kunststof. Je zit stevig en veilig met een opening voor je met ruimte voor je baby. Je zit achterover met je voeten op de grond en je verloskundige voor je. Er kan iemand achter je zitten om meer kracht te zetten. Je verloskundige houdt met een spiegel de bevalling in de gaten en vangt je kindje op. Bij een baarkruk helpt de zwaartekracht mee, is de druk

in je baarmoeder groter, hoef je minder te persen, is er minder kans op een knip en minder pijn. Er is meer kans op een 2egraads ruptuur en minder comfort.

Op je zij Je ligt op je zij met beide benen gebogen en je bovenste been omhoog (iemand anders kan dat voor je vasthouden) voor meer ruimte voor je baby. Kies ook hier in overleg met je verloskundige wat het beste bij jou past. Voel jij je goed en comfortabel door bij het puffen op je zij te liggen, blijf dat dan doen bij het persen. Juist omdat je op je zij ligt met je bovenste been omhoog, wordt de bekkenuitgang groter wat het persen vergemakkelijkt.

Baarschelp Ook in een baarschelp zit je rechtop maar dan op bed, wat makkelijk is voor de verloskundige. Een baarschelp is een groot

plastic plateau waarin je heel diep gehurkt kunt zitten. Door de goede voeten- en ruggensteun zit je stevig en kun je tussendoor ontspannen. Door het diepe hurken wordt de bekkenuitgang groter met meer ruimte voor je baby om naar buiten te komen. Ook ben je actiever en heb je meer controle.

Staand Ook hierbij helpt de zwaartekracht, gaat het persen gemakkelijker, worden weeën beter opgevangen en heb je minder pijn. Ook heb je veel bewegingsvrijheid en veel ruimte in het bekken en geboortekanaal, met minder kans op knippen. Staand bevallen duurt vaak korter, maar kan (erg) vermoeiend zijn. Je hebt steunpunten nodig om het vol te houden. Tot zover dit overzicht. Overleg met je verloskundige wat de voor- en nadelen zijn van de diverse houdingen en wat voor jou wel of niet mogelijk is.

Onbezorgd bevallen in water 15

Meer over de keizersnede Er kan tot een keizersnede (of in het Latijn: sectio caesarea) worden besloten als een kind niet langs de natuurlijke weg ter wereld kan komen. Bij een keizersnede komt het kind operatief via de buikwand naar buiten. Er kunnen diverse redenen voor het uitvoeren van een keizersnede zijn. een zuurstoftekort. Een spoedkeizersnede vindt altijd onder algehele verdoving plaats.

Herstel

Bij een keizersnede wordt een snede gemaakt in je buik en in je baarmoeder, waarna je kind via de op deze manier ontstane opening in de buikwand wordt geboren. Zoals gezegd kunnen er diverse redenen zijn waarom de gynaecoloog besluit dat een keizersnede noodzakelijk is. Je bekken kan te nauw zijn, er kan sprake zijn van een dwars- of een stuitligging, je kunt een voorliggende of niet goed functionerende placenta (moederkoek) hebben of er bevindt zich een vleesboom in je baarmoeder waardoor je kindje niet kan indalen. Een andere reden kan zijn dat je in verwachting bent van een meerling. Wat ook kan is dat je gezondheidsproblemen hebt, zoals een ziekte of een hoge bloeddruk. Omstandigheden die vaak al eerder in de zwangerschap bekend waren en die direct al duidelijk maakten dat een keizersnede onvermijdelijk zou zijn. Ook kunnen bij je kindje tijdens de geboorte plotselinge gezondheidsproblemen optreden, kan de geboorte ernstig worden vertraagd waardoor jouw activiteit en energie inzakken en kan ook je

eerste kindje met een keizersnede ter wereld zijn gekomen. Daardoor kan je gynaecoloog er de voorkeur aan geven om ook bij je tweede bevalling een keizersnede toe te passen.

Flinke ingreep Een keizersnede is een flinke chirurgische ingreep die onder algehele verdoving (algemene anesthesie) of plaatselijke verdoving (regionale anesthesie, meestal via een ruggenprik) plaatsvindt. Kies je voor een plaatselijke verdoving, dan blijf je wakker en krijg je je kind direct na de geboorte te zien. Na een keizersnede kun je last krijgen van nabloedingen, bloedarmoede, blaasontsteking, infectie, trombose en/of een traag op gang komend darmkanaal.

Spoed In het geval dat de baby snel moet worden geboren, gebeurt dat via een spoedkeizersnede. De redenen daarvoor kunnen bijvoorbeeld een toch te groot hoofdje voor je bekken zijn (met problemen voor de passage) of plotseling optredende gezondheidsproblemen bij jou en/of bij de baby met risico op

Reken bij een keizersnede op een verblijf van dag of vier in het ziekenhuis en een herstelperiode van circa zes weken daarna. Doe rustig aan en forceer je buikspieren niet. Niet of zo weinig mogelijk tillen en voorzichtig zijn met opstaan uit je bed of stoel dus. Wel kun je al voorzichtig wat lopen en bewegen. Ga op je gevoel af, bepaal zelf wat je wel en niet kunt doen en houd er rekening mee dat het herstel langer kan duren dan je dacht.

Sterke groei Het aantal geboortes met een keizersnede ligt in ons land rond de 20%, waarvan een aantal op verzoek (!). Wereldwijd was enige tijd geleden zelfs sprake van een verdubbeling. Waar in 2000 nog 16 miljoen kinderen (12%) met een keizersnede ter wereld kwamen, groeide dat cijfer in 2015 zelfs naar 29,7 miljoen (21%). In Brazilië, Egypte en de Dominicaanse Republiek wijzen de cijfers zelfs uit dat er meer keizersneden zijn dan natuurlijk geboortes, met resp. 55,5%, 55,5% en 58,1%. Ook in de USA komt de keizersnede met 32,9% veel voor (32,9%). De Wereldgezondheidsorganisatie vindt dat alles boven de 15% een excessieve toepassing van de procedure is.

Weet je al waar je wilt bevallen? Wil je thuis bevallen of toch liever in een ziekenhuis, geboortecentrum of poliklinisch? Verloopt je zwangerschap voorspoedig, dan kun jij kiezen. Door medische of andere redenen kan het echter zijn dat je die keuze niet hebt. Thuis bevallen is intiem en vertrouwd. In je eigen huis met je verloskundige om je heen, na de geboorte afgelost door de kraamverzorgster. Maar als thuis bevallen om welke reden dan ook niet lukt, waar kun je dan terecht?

Ziekenhuis Veel vrouwen vinden bevallen in een ziekenhuis veiliger. Met een medische indicatie kun je bovendien niet anders. In een ziekenhuis heb je medische zorg om je heen en tegenwoordig is het er vaak gezelliger. Schrijf in je geboorteplan je wensen op en ga vooraf een kijkje nemen. Hoe plezieriger, veiliger en gemakkelijker jullie je er voelen, hoe beter het is.

Plaatsindicatie Ook kan je verloskundigenpraktijk om een medische en/of sociale reden bepalen in welk ziekenhuis je moet bevallen (de zgn. ‘plaatsindicatie’).In dit ziekenhuis word je geholpen door je eigen verloskundige en betaal je geen eigen bijdrage.

Medische indicatie Bij een medische indicatie (vanwege bepaalde risico’s of complicaties in het begin of later in de zwangerschap) beval je in aanwezigheid van een verloskundige van het ziekenhuis, een gynaecoloog of een arts-assistente. Er is ook sprake van een medische indicatie bij: • Ziekten als hartziekten, nierziekten en suikerziekte;

• Problemen tijdens eerdere zwangerschappen; • Meerlingzwangerschap; • Als je baby in een stuit ligt; • Maagomleiding (maagband); • Aanwezigheid spiraaltje in de baarmoeder tijdens de zwangerschap.

Poliklinisch Je kiest zelf voor poliklinisch bevallen in het ziekenhuis met je eigen verloskundige erbij. Er is dan dus geen medische reden en er is ook geen gynaecoloog bij. Voordelen zijn o.a. de beschikbaarheid van medische pijnstilling (waarbij de bevalling dan trouwens wel door de verloskundige of arts van het ziekenhuis wordt gedaan) en dat je bij plotselinge medische complicaties al in het ziekenhuis bent. Geen tijdverlies dus. Vraag je verloskundige naar voor- en nadelen en je zorgverzekeraar naar de vergoedingen. Denk ook aan de aansluiting tussen je thuiskomst met de baby en de start van de kraamzorg.

kraamzorg. Vraag ook hier je zorgverzekeraar naar de vergoedingen. Weet je al wat je wilt? Je kunt tot het laatst van voorkeur veranderen. Belangrijk is dat jij en je partner samen achter jullie keuze staan en dat jij in een prettige en veilige omgeving kunt bevallen.

Nuttig om te weten: • • • • •

Je bevalt het best waar jij je ontspannen voelt; Thuis en in het ziekenhuis beval je veilig; Bijna 13% van de Nederlandse vrouwen bevalt thuis; Nederlandse vrouwen zijn positiever over hun bevalling als hun eigen verloskundige erbij is; Van de bevallingen vond 30% in de 1e lijn plaats (met verloskundige of huisarts erbij). Daarvan vond 12,7% thuis plaats en 17,3% in het geboortecentrum of poliklinisch. Het percentage bevallingen in de 2e lijn met een gynaecoloog erbij bedroeg 70,0% (cijfers 2016).

Geboortecentrum Hier heb je je eigen verloskundige om je heen en is het ziekenhuis bij complicaties dichtbij. Het is er huiselijk en ze houden rekening met je wensen. Vraag je verloskundige naar locaties en ga er vooraf kijken. In sommige geboortecentra kun je langer blijven en krijg je ter plaatse

Websites: www.deverloskundige.nl, www.geboortebeweging.nl en www.perined.nl

Welkom in het Isala V Zwanger zijn is een bijzondere periode in je leven. Soms is het een langverwachte droom die in vervulling is gegaan en hoop je dat alles goed gaat. De ene vrouw ervaart de zwangerschap als de mooiste periode van haar leven, bij de ander slaan soms twijfels toe over de gezondheid van de baby, angst voor de bevalling, onzekerheid over de toekomst en het moederschap. Wij willen jou en je partner graag begeleiden bij deze bijzondere fase in je leven en jullie ondersteunen om je kindje een mooie start te geven. Het Isala Vrouw-kindcentrum is het centrum binnen Isala voor zorg aan vrouwen, (aanstaande) moeders, pasgeborenen en kinderen. Elke dag werken wij met hart en ziel aan het leveren van nóg betere zorg, waarbij de tevredenheid van de patiënt voorop staat. Een goede start Bevallen is bijzonder en misschien ook wel een beetje spannend. Hoe fijn is het dan om in een omgeving te zijn waar alles en iedereen klaarstaat om jou en je baby de best mogelijke start te geven? De afdeling Verloskunde van het Isala Vrouw-kindcentrum biedt jou deze omgeving. Op onze verlosafdeling werkt 24 uur per dag, zeven dagen per week een team van betrokken gynaecologen en verloskundigen. Wij hebben bovendien prachtige verloskraamkamers, een Neonatale intensive care (NICU) en een Obstetrische high care. Als je bevalling dan onverwachts minder goed verloopt, is medische zorg dus altijd dichtbij.

Remco en Joëlle van der Veen met zoon Levy. ‘In het ziekenhuis is alles bij de hand en dat geeft rust.’

Vrouw-kindcentrum Bevallen in water

Fotograaf: J. Lander

Bevallen in water Informatieavonden Ben je zwanger en wil je graag weten hoe het bevalt bij Isala Vrouw-kindcentrum? Dan ben je samen met je partner van harte welkom op een van onze informatieavonden. Zo vertellen onder andere een gynaecoloog en verloskundige je graag meer over hun rol tijdens de bevalling, krijg je een film te zien over pijnbestrijding en mag je natuurlijk volop vragen stellen. De avonden zijn vrij toegankelijk en je hoeft je niet aan te melden.

Steeds meer vrouwen kiezen bewust voor bevallen in bad en de voordelen ervan. Vrouwen die in bad zijn bevallen, zijn doorgaans erg enthousiast en raden het andere zwangeren ook aan. Sinds kort is het ook mogelijk om bij Isala Vrouw-kindcentrum in een bevalbad te bevallen. Voorlopig eerst alleen nog poliklinisch. Bij een badbevalling lig je in warm water. Dit helpt je te ontspannen, zowel lichamelijk als geestelijk. Je lichaam maakt dan bepaalde hormonen aan, die als natuurlijke pijnstiller werken. Hierdoor kun je de weeën beter opvangen en gaat de ontsluiting vaak sneller. Natuurlijke overgang Voor je kindje is het een heel natuurlijke overgang van het vruchtwater naar het warme badwater. Vaak zijn baby’s dan rustiger en huilen ze minder na de geboorte. Wil je in bad bevallen? Informeer dan bij je eigen verloskundige.

Wist je dat… Het wettelijk verplicht is om de geboorte van je kindje binnen drie dagen aan te geven bij de burgerlijke stand van de gemeente waar je kindje is geboren? Bij het Isala Vrouw-kindcentrum kun je aangifte doen op de afdeling Verloskunde zelf bij een geboorteloket van de gemeente Zwolle. Dat is wel zo makkelijk! Isala Zwolle Meer informatie Wil je graag meer weten over Isala Vrouw-kindcentrum? Neem dan ook eens een kijkje op onze site. • www.isala.nl/verloskunde • www.isala.nl/vrouwkindcentrum

Zorg rondom je zwangerschap goed geregeld Als je een tweeling krijgt of last hebt van een aandoening, bijvoorbeeld ernstige reuma, een depressie of een trauma van een eerdere bevalling, dan heb je extra zorg en aandacht nodig. Het Antonius Ziekenhuis heeft een POP-poli voor zwangeren met een psychische ziekte en een BOP-poli voor zwangeren met een bijzondere medische indicatie. POP-poli: zwanger met een psychische ziekte

Ben je zwanger en heb je een psychiatrische ziekte (gehad)? Dan heb je misschien wel vragen en/of zorgen. Op de POP-poli werken een psychiater, gynaecoloog en kinderarts nauw samen en doen één keer samen het spreekuur. Zo wordt er vanuit drie specialismen naar jou en je situatie gekeken. Zij geven jou en je partner informatie over je ziekte (en misschien medicijnen), jouw zwangerschap en het ouderszijn. Samen maak je een signalerings- en bevallingsplan die bij jouw situatie past.

BOP- poli: zorg op maat voor zwangeren

De bijzondere Obstetrie Poli in het Antonius Ziekenhuis in Sneek en Emmeloord is er voor alle zwangeren die zwanger zijn van een meerling, een onderliggende ziekte hebben of een nare ervaring hebben gehad. Op deze poli is er extra aandacht voor jou en wordt er een zorgplan op maat gemaakt. Je hebt tijdens en na je zwangerschap een vast team: een gynaecoloog, verloskundige en als het nodig is ook andere specialisten. Zo is je zorg medisch goed geregeld.

Tijdens een keizersnede kun je meekijken dankzij een doorkijkdoek. Na een geplande keizersnede wordt je baby meteen in je armen gelegd.

Wist je dat in het Antonius Ziekenhuis… ... je in bad kunt bevallen in een speciale bevalbadkamer? ...je met een draadloos CTG vrij kunt rondlopen en douchen? ...er kamers zijn waarin je samen met je kindje kunt blijven als deze in een couveuse ligt (neosuites)? ...je partner kan blijven slapen in de kraamsuite en daar koffie en thee kan zetten? ...er een lactatiekundig spreekuur is om je te begeleiden bij borstvoeding?

De verloskundige van het ziekenhuis Als je zwangerschap en bevalling lopen zoals het hoort, krijg je hulp van de eerstelijns verloskundige. Je mag dan thuis bevallen, of met je eerstelijns verloskundige in het ziekenhuis. Als er tijdens de zwangerschap of bevalling specialistische zorg nodig is, verwijst de eerstelijns verloskundige je door naar de gynaecoloog en tweedelijns verloskundige in het ziekenhuis. Naar het ziekenhuis

Je eerstelijns verloskundige verwijst je misschien door naar het ziekenhuis. Bijvoorbeeld omdat je een meerling verwacht of een hoge bloeddruk hebt. Je spreekt in het ziekenhuis vooral de tweedelijns verloskundige/klinisch verloskundige van het ziekenhuis. Deze werkt samen met andere zorgverleners in het ziekenhuis, maar ook met je eerstelijns verloskundige. Het doel van de tweedelijns verloskundige is om je zwangerschap en bevalling zo prettig mogelijk te laten verlopen. Hij/zij is 24 uur per dag bereikbaar, helpt je met het geboorteplan en heeft alle aandacht voor je vragen, wensen en zorgen.

Thuis bevallen en onverwachts naar het ziekenhuis

Als je graag thuis wilt bevallen, kan het voorkomen dat je toch onverwachts naar het ziekenhuis moet. Bijvoorbeeld omdat je veel pijn hebt of de weeën uitblijven. Je eerstelijns verloskundige zorgt er dan voor dat jouw wensen en geboorteplan worden doorgegeven aan het ziekenhuis. Wil je bijvoorbeeld graag gehurkt bevallen? Of het bevalbad gebruiken? Dan houden we daar zoveel mogelijk rekening mee.

Zo bereid je je goed voor op de bevalling

Jij en je partner zijn van harte welkom op de informatieavonden door eerste- en tweedelijns verloskundigen en een obstetrieverpleegkundige in het Antonius Ziekenhuis in Sneek. Of je nu thuis of in het ziekenhuis bevalt, deze avond is voor iedereen leerzaam. Naast informatie kun je ook een rondleiding krijgen en al je vragen stellen. Ook organiseren onze lactatiekundigen borstvoedingbijeenkomsten. Op www.mijnantonius.nl/agenda vind je de data.

Lees meer of bekijk de film waarin we je rondleiden op www.mijnantonius.nl/verloskunde

Meten is weten, wij bekijken de huid nauwkeurig en maken een gedegen en individuele huidanalyse waarop het behandelplan wordt afgestemd.

Krachtenveld 10-12, 3893 CD Zeewolde • 036-522 4288 • Fax. 036-523 5380 • informatie@annettestender.nl • www.annettestender.nl 22

Pigmentvlekken Tijdens de zwangerschap ondergaat je lichaam allerlei veranderingen. Zo ook in de huid, nagels en haren. In elke editie van ‘Samen Zwanger’ schrijft een huidtherapeut namens de Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten over een huidonderwerp. Huidtherapeut Nelleke schrijft deze eerste column over pigmentvlekken. Wat zijn pigmentvlekken? Pigment, ook wel melanine genoemd, is een bruine kleurstof die wordt gemaakt door pigmentcellen. Deze pigmentcellen geven kleine korreltjes pigment af aan de opperhuid, hierdoor krijgt onze huid en haren kleur. Als op een plek meer pigmentcellen actief zijn of grotere korrels melanine afgeven, ontstaan donkere verkleuringen. Onder invloed van UV-straling, erfelijke aanleg of hormonale oorzaken kunnen pigmentvlekken verergeren.

Pigmentvlekken tijdens de zwangerschap Onder invloed van de hormonen oestrogeen en progesteron zullen pigmentcellen extra actief zijn. De tepels of de verticale lijn op de buik vanaf de navel na beneden, zal donkerder kleuren. Een combinatie van aanleg, zonlicht en hormonen kan pigmentvlekken in je gezicht veroorzaken. Dit wordt een melasma of zwangerschapmasker genoemd. De donkere verkleuringen ontstaan vaak tijdens de zwangerschap, Bij melasma zijn lichtbruine tot grijsbruine pigmentvlekken vaak zichtbaar op het voorhoofd, de wangen, neus en bovenlip. Ze kunnen plotseling opkomen en geleidelijk uitbreiden. Vaak verminderen deze langzaam binnen enkele maan-

den na de bevalling. In sommige gevallen zijn blijvende pigmentvlekken zichtbaar, gelukkig zijn deze goed te behandelen door de huidtherapeut.

Beschermen Allereerst is het van belang dat je tijdens de zwangerschap de huid extra goed insmeert met een zonnebrandcrème. Gebruik een zonnebrandcrème met een beschermingsfactor (SPF 30 of hoger), ook op een zonnige winterdag. Breng de zonnebrandcrème iedere twee uur aan.

Behandelingen Tijdens de zwangerschap kan de huidtherapeut je adviseren over het gebruik van de juiste zonnebrandmiddelen. Daarnaast kan de huidtherapeut medische camouflagemiddelen inzetten om de pigmentvlekken tijdelijk te verbergen. De huidtherapeut geeft advies en leert hoe de medische camouflage aangebracht kan worden. Als het melasma binnen enkele maanden na de bevalling niet vanzelf verdwijnt, zijn er verschillende behandelingen mogelijk:

geactiveerd en pigmentvlekken zullen lichter worden. Licht- en Lasertherapie IPL en laserbehandelingen zijn effectieve methoden om pigmentvlekken te behandelen. De bruine kleur van de pigmentvlek wordt geabsorbeerd door een speciaal licht en omgezet in warmte. De warmte die hierbij vrijkomt, vernietigt het overtollige pigment zodat de pigmentvlek vermindert of zelfs geheel verdwijnt. De omliggende huid en de huid onder het pigment blijven intact. Microneedling De huidtherapeut maakt gebruik van een pen met minuscule naaldjes. Deze naaldjes vibreren over de huid en maken kleine kanaaltjes in de huid. Deze kanaaltjes zijn niet zichtbaar met het blote oog, maar prikkelen de huid net genoeg om de bindweefselcellen te activeren. Hierdoor worden pigmentvlekken lichter en wordt de huid egaler en steviger. Microdermabrasie Microdermabrasie is een intensieve mechanische peeling. De huidtherapeut gebruikt fijne steriele kristallen onder vacuümdruk of een diamantkop onder vacuümdruk. Bij microdermabrasie wordt de bovenste huidlaag op een gecontroleerde manier verwijderd, waardoor nieuwe gezonde cellen worden aangemaakt. Benieuwd wat de huidtherapeut voor jou kan betekenen? Kijk op www.huidtherapie.nl en vind een huidtherapeut bij jou in de buurt. Nelleke Nijman Huidtherapeut en lid van Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten.

Chemische peeling Bij een chemisch peeling wordt een vloeistof op de huid aangebracht, die de huid sneller laat afschilferen. Nieuwe en gezonde cellen worden op deze manier

“Leer luisteren naar wat jij nodig hebt” Esther Riks

Haptonomie gaat over de verbinding tussen denken, doen en

nomie helpt je om anders naar jouw uitdagingen te kijken. Door

voelen, over bewustwording van de signalen die je lijf afgeeft.

oefeningen en aanraking ontdek je wat jouw klachten met jou en

Bij haptotherapie leer je om deze signalen te herkennen en

je lichaam doen. Je ontdekt wat je eigen patronen, kwaliteiten en

begrijpen. Door te ontdekken wat je voelt kun je keuzes maken

valkuilen zijn. Je leert wat jóu uniek maakt en hoe je daarmee om

die bij jou passen. Zo leer je wat je prettig vindt en waar je

kunt gaan.

grenzen liggen. Luisteren naar je lichaam, naar je gevoel, zorgt ervoor dat je je meer in balans voelt en dat je meer in je eigen

Bij Sther Haptonomie kun je ook terecht voor haptonomische

kracht komt te staan.

zwangerschapsbegeleiding. Een baby gaat letterlijk en figuurlijk ruimte innemen in jullie leven, huis en relatie. Er gaat van alles

Haptonomie kan iets voor je zijn als je bijvoorbeeld:

veranderen. Tijdens de haptonomische zwangerschapsbegelei-

•

Gevoelens van stress of overbelasting ervaart

ding kijken we welke veranderingen dat zijn en wat die met jou

•

Niet lekker in je vel zit

en je partner doen. Het mooie van haptonomische zwanger-

•

Weinig zelfvertrouwen hebt

schapsbegeleiding is dat de partner een belangrijke rol heeft.

•

Merkt dat je (fysiek/emotioneel) vastloopt

Met haptonomische zwangerschapsbegeleiding coacht Esther

•

Opnieuw evenwicht wil vinden na een ingrijpende

Riks jullie samen op weg naar de bevalling.

gebeurtenis •

Moeite met intimiteit ervaart

Neem gerust contact op voor meer informatie of een afspraak.

•

Problemen hebt met/in relaties

Voor haptotherapie heb je geen verwijzing nodig van je huisarts

•

Wil leren omgaan met emoties en gevoelens (bijv. angst, boosheid, verdriet)

•

Moeite hebt om je grenzen aan te geven

Aan de slag met jouw uitdagingen Jouw klachten kun je ook zien als uitdagingen. Elk mens heeft

Esther Riks-van Brussel

uitdagingen in zijn of haar leven. Esther Riks van Sther Hapto-

CONTACTGEGEVENS: STHER HAPTONOMIE Reaal 9J, 8305 BP Emmeloord • Telefoonnummer: 06 – 539 070 71 24 info@stherhaptonomie.nl • voor meer info: www.stherhaptonomie.nl

Haptonomie tijdens de zwangerschap Zwangerschap is bij uitstek een fase in het leven waarbij ‘verandering’ heel voelbaar en zichtbaar is. Vanaf het moment van de conceptie verandert er van alles: in het moederlichaam, het kindje dat groeit, in de relatie van moeder en partner en in de relatie met bijv. broertjes, zusjes, opa`s en oma`s. Een haptonomisch zwangerschapsbegeleider begeleidt jullie in het omgaan met al deze veranderingen en emoties en gevoelens die met zwanger zijn en bevallen te maken hebben. Een mooie voorbereiding op ouderschap en geboorte van jullie kindje. Je partner speelt een belangrijke rol in dit hele proces. Wanneer je geen partner hebt kun je iemand anders meenemen. Mocht je het fijner vinden om de zwangerschapsbegeleiding, om wat voor reden dan ook, liever alleen te volgen is dat uiteraard ook mogelijk. Bij haptonomische zwangerschapsbegeleiding staat contact maken met je ongeboren baby centraal. Deze vorm bestaat uit een individuele begeleiding, waarbij volop tijd voor jullie persoonlijke vragen en wensen tijdens de zwangerschap wordt ingeruimd. De begeleiding bestaat uit circa vijf tot zes sessies vóór de geboorte en een erna.

Het eerste contact met de baby De eerste sessie, meestal rond de 20e week van je zwangerschap, staat in het teken van contact maken met jullie kindje met als doel om jullie band met hem of haar te

versterken. Wanneer jullie je handen op de zwangere buik leggen, maken jullie contact met de baby. Jullie leren de reacties en soort bewegingen herkennen en zo verdiepen jullie zelfs voor de geboorte al de band met jullie kindje.

Begeleiding In de daaropvolgende sessies staat de ondersteuning van jou centraal. We kijken of er klachten ontstaan en hoe die te verlichten zijn. Hoe je partner jou kan ondersteunen door je bijvoorbeeld aan te raken als je harde buiken hebt of lusteloze benen. Of jou kan helpen om een goede houding aan te nemen om je kindje ‘bij’ je te dragen. De begeleiding is vooral praktisch. We doen oefeningen die je helpen om je lijf te voelen en je lijf te verzachten. Je leert om te gaan met pijn en angst. Naast uitleg over de verschillende bevallingshoudingen krijg je ook advies over hoe je het beste kunt omgaan met de kracht van de ontsluitings- en persweeën.

Bevallingsplan/ voorbereiden op de geboorte Tijdens de haptonomische zwangerschapsbegeleiding is er veel aandacht voor het voorbereiden op de bevalling. We staan stil bij de verwachtingen en wensen en hoe deze gerealiseerd kunnen worden. ...Lees verder op pagina 9

Aandacht voor angst Zwanger zijn en bevallen gaat soms met veel emoties en gevoelens gepaard. Angst, pijn, verdriet. Een eerdere traumatische bevalling, een complicatie tijdens de zwangerschap, het verlies van een kindje tijdens of na de zwangerschap, zorgen die er zijn om de gezondheid van het ongeboren kindje. Allemaal ingrijpende gebeurtenissen waar ook tijdens de haptonomische zwangerschapsbegeleiding ruimte en aandacht voor is.

...Vervolg (Haptonomie)

We werken samen aan het creëren van een optimale sfeer waarin de baby geboren kan worden. Wat minstens zo belangrijk is en ook zeker aan bod komt tijdens de begeleiding is het bespreken over wat er kan gebeuren als het anders loopt dan verwacht.

Een leerzame en waardevolle periode Juist omdat jullie tijdens de sessies meer gevoel voor elkaar en het kindje hebben ontwikkeld, kunnen jullie tijdens de verschillende fases van de geboorte meer samen doen en samenwerken. Met de baby en met elkaar. Tijdens het eerste uur na de bevalling, ook wel het ‘gouden uur’ genoemd, staat jullie kindje zo open voor prikkels van buitenaf. Dat is ook het moment waarop jullie je baby voor het eerst fysiek ontmoeten en hem verwelkomen door hem te dragen en te koesteren.

anderingen met zich mee. Je lijf is veranderd, je relatie met jezelf en ook je partner is anders. De roze wolk waar vaak over gepraat wordt is er niet. Kortom, je voelt jezelf niet fijn. Dit is vaak moeilijk te omschrijven en te verwoorden. Gevoelens van onmacht, schaamte, boosheid, verdriet worden weggestopt en het ‘genieten’ komt steeds verder op de achtergrond. Je lijf komt letterlijk onder spanning te staan en je hoofd draait overuren. Gevolgen van deze gevoe-

Nieuw evenwicht Circa zes weken later komen jullie terug en staat alles in het teken van het bevallingsverhaal en hoe het nu met jullie gaat. Het is de periode waarin jullie kindje zijn plek in het gezin inneemt en jullie mogelijk nog wat zoeken naar het nieuwe evenwicht in jullie leven en daaraan wennen. Naast dat daarvoor ruimte is, gaat het hierbij ook over het bevorderen van het gevoel van veiligheid en geborgenheid bij jullie kindje. Daarbij vertelt de begeleider het nodige over de dagelijkse omgang met de baby vanuit de haptonomische visie, zoals optillen, dragen, verschonen, etc.

Vertrouwen in jezelf De draad oppakken na de zwangerschap blijkt niet voor elke moeder (en ook de partner) vanzelf te gaan. De komst van het kleine wonder brengt veel ver-

lens kunnen zijn: je niet gelukkig voelen, je zorgen maken, geen behoefte meer hebben aan intimiteit en seksualiteit, je in jezelf terugtrekken, je relatie komt onder druk te staan.Mocht je deze gevoelens herkennen dan kan haptotherapie jou helpen om weer in balans te komen. Tijdens de sessies staan we stil bij wat er in jouw hoofd en lijf omgaat. Alles mag en kan er zijn. We gaan in gesprek en onderzoeken samen waar jij tegenaan loopt. Door hier in alle eerlijkheid naar te kijken word je je bewust van hoe jij denkt, doet en voelt en krijg je weer vertrouwen in je lijf.

Zwangerschapskwalen

en osteopathie

De alternatieve geneeswijze Osteopathie kan je helpen als je last hebt van zwangerschapskwalen. Osteopathie is een veilige methode om klachten zoals rugpijn of bekkeninstabiliteit te verhelpen en helpt je bij de voorbereiding op je bevalling. Goede raad: wees op tijd Natuurlijk ben je supergelukkig dat je zwanger bent. Ongemerkt gaat die zwangerschapsperiode echter allerminst voorbij. Je buik en borsten groeien, je baby groeit, je gaat anders bewegen, lopen, zitten en liggen, de hormonen gieren door je lijf, je organen moeten plaatsmaken, bloedvaten kunnen worden dichtgedrukt, noem maar op. Hoe ga jij in je nieuwe rol als a.s. moeder daarmee om? Met je emoties, lichamelijke ongemakken en soms pijn, je veranderende uiterlijk en mogelijke onzekerheid? Het zijn vragen en klachten waarbij een osteopaat kan helpen om ze te verminderen.

Wat doet een osteopaat? De manuele geneeswijze Osteopathie richt zich op het vinden en behandelen van functiestoornissen van gewrichten, weefsels en bewegingen in het lichaam. Die beweeglijkheid is nodig om goed en zonder klachten te kunnen functioneren, aldus de website van de Nederlandse Vereniging voor Osteopathie, de NVO. Een osteopaat ziet het lichaam als één geheel: alles daarin staat met elkaar in verbinding en beïnvloedt elkaar. Een osteopaat is gespecialiseerd in de samenhang en zoekt in het hele lichaam naar weefsels die verminderd beweeglijk zijn en klachten veroorzaken. Verrassend is dat de oorzaak vaak op een andere plek zit dan waar

je klachten hebt. Door de oorzaak te behandelen en niet het gevolg, is de behandeling effectiever, met minder kracht en daardoor minder pijnlijk. Zachte druk op de goede plek heeft nu eenmaal meer effect dan hard drukken op een plek die al pijn doet! Deze benadering pakt dan ook heel goed uit.

Herstel van binnenuit Bij osteopathie worden geen apparaten gebruikt en worden ook geen medicijnen voorgeschreven. Deze alternatieve geneeswijze staat bekend als veilig voor moeder en kind. Na een osteopathische behandeling vindt herstel van binnenuit plaats.

Met welke klachten kun je zoal bij een osteopaat terecht? - Bekkenpijn of bekkeninstabiliteit; - Rug- en nekklachten; - Problemen met je maag of je middenrif zoals zuurbranden; - Steeds weer terugkerende blaasontsteking; - Pijn aan je stuitje; - Tintelingen in je armen of benen; - Hoofdpijn. Ook bij de voorbereiding op je bevalling kan een osteopaat je helpen. Door de weg vrij te maken kan hij ervoor zorgen dat de geboorte soepeler verloopt. Een bekken dat soepel en pijnloos is, laat immers meer toe.

Losmaken wat te vast is gaan zitten Een osteopathische behandeling begint met het geven van uitleg over de bevindingen uit het onderzoek. Afhankelijk van wat je klachten zijn en wat uit het onderzoek komt, kan de osteopaat mogelijk je bekken behandelen. Maar ook een andere lichaamsregio is mogelijk; het gaat namelijk steeds weer om maatwerk. Met zijn handen maakt een osteopaat los wat te vast is gaan zitten. Hierbij is het erg belangrijk dat gekozen wordt voor een aanraking die bij jou prettig voelt. Dat hoeft niet perse pijnloos te zijn, maar wel ontspannend. Want hoe beter jij je kunt ontspannen, des te dieper is het effect. Pas wanneer je lichaam weer kan ontspannen, zal het ook kunnen herstellen.

Waar vind je een osteopaat? Osteopaten hebben een eigen beroepsvereniging, de NVO. Een gekwalificeerde osteopaat bij jou in de buurt vind je via de website www.osteopathie. nl. Naast verdere uitleg over osteopathie vind je hier ook informatie over vergoedingen door de zorgverzekeraar.

GeboorteTENS

Pijnverlichting bij de bevalling

Verg door oed verze veel keraa rs

De geboorte van je baby, een hele bevalling

Medicatie

Natuurlijk is de geboorte van je baby een van de mooiste ervaringen in je leven. Alleen is er niet voor niets het gezegde dat het een hele bevalling kan zijn. Vaak gaat een bevalling immers gepaard met pijn en ongemak. Dat is echt niet altijd nodig. Gelukkig is er een veilige en gemakkelijke manier om deze pijn te verlichten, zonder medicatie en zonder risico’s voor moeder en kind. GeboorteTENS helpt je om de pijn te verlichten.

Er zijn verschillende vormen van pijnbestrijding met behulp van medicatie, waarvan de ruggenprik wel de bekendste is. De keuze voor het gebruik ervan is aan jou. Voorwaarde is wel dat je in het ziekenhuis bevalt omdat je hartslag, bloeddruk, etc. nu eenmaal bewaakt moeten worden.

Zeker als je voor het eerst zwanger bent zullen je gedachten regelmatig afdwalen naar hoe het zal gaan bij de bevalling. Zusjes en vriendinnen die al kinderen hebben dienen als vraagbaak, je surft je suf op het internet, maar het blijft allemaal nieuw en spannend. Dat spannende kan gemakkelijk omslaan in angst voor het onbekende. Wat ertoe kan leiden dat de bevalling langer duurt dan nodig. Ontspanning is dus het toverwoord, maar hoe dan? De eerste goede raad is om te stoppen met tobben en met je huisarts, verloskundige of gynaecoloog je zorgen te delen. Hun professionele kennis van zaken en adviezen geven je inzicht in wat je kunt verwachten als je gaat bevallen en hoe je je daar het beste op kunt voorbereiden. Ook kun je op de website www. KNOV.nl (Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen) allerlei informatie lezen.

Ontspannen Het klinkt misschien vreemd, maar ontspannen kun je leren. Elders in deze uitgave vind je een artikel over zwangerschapsyoga om je ontspannen te voelen tijdens je zwangerschap en je voor te bereiden op de bevalling. Wil je daar meer over lezen, kijk dan eens op www.yogavoormama.nl. Er zijn meer methoden: voldoende rust nemen, wandelingen maken, zwemmen of een heerlijke massage van je partner. Ook is het gevoel dat alles in huis klaar is voor de baby erg rustgevend. Wat verder helpt is werken aan je ademhaling. Tijdens de zwangerschap om je beter te ontspannen. En als voorbereiding op de eerste en scherpere weeën (‘puﬀen’) en bij het persen. Dat leer je op de zwangerschapscursus.

Geboorteplan Als je het gevoel hebt dat vooral de angst voor het onbekende je parten speelt en je meer ‘in control’ wilt zijn, dan is het opstellen en schrijven van een geboorteplan een goede remedie. Kort gezegd schrijven jullie samen op wat je wensen voor de bevalling zijn. Op de website van de KNOV vind je nadere informatie en aanwijzingen voor het schrijven van jullie geboorteplan.

Doula Heb je naast je verloskundige of gynaecoloog behoefte aan een vertrouwenspersoon die je op een niet-medische manier ondersteunt, denk dan eens aan een doula (Grieks voor ‘zorgen voor’). Deze zwangerschaps- en bevallingscoach ondersteunt je tijdens de zwangerschap, bij de bevalling en daarna. Op www.doula.nl vind je meer uitleg en adressen van doula’s bij jou in de buurt.

Geboorte 28

comfortabel, effectief en eenvoudig

Je ziet dat er voldoende mogelijkheden zijn om je op een meer ontspannen manier voor te bereiden op je bevalling. Op de websites in dit artikel vind je allerlei nuttige informatie. En helpt dat niet vraag dan je verloskundige of gynaecoloog om raad. Zij zijn er voor je!

Wat is TENS TENS werkt door middel van impulsen. Deze impulsen onderbreken de pijnsignalen, waardoor pijnverlichting optreedt. Deze methode wordt al lange tijd ook succesvol gebruikt bij fysiopraktijken, pijnpoliklinieken en ziekenhuizen om pijn te verlichten bij indicaties zoals bekkeninstabiliteit, ischias, reumatische pijn en lage rugpijn.

Hoe gebruik je TENS De GeboorteTENS is een op batterijen werkend apparaat met speciale gelpads die aan beide zijden van de ruggenwervels worden aangebracht. De impulsen die het apparaat afgeeft, zorgen voor het onderbreken van de pijnsignalen uit bekken- en baarmoederstreek, en in het begin van je bevalling ook voor aanmaak van extra endorﬁne! De mate van pijnverlichting verschilt van persoon tot persoon, vandaar dat het apparaat in te stellen is op een voor jou prettig niveau. Wij adviseren dan ook om vanaf 37 weken zwangerschap het apparaat een keer te gebruiken om er mee vertrouwd te raken.

Uitvoerig getest Vanzelfsprekend zijn de apparaten die GeboorteTENS beschikbaar stelt uitvoerig getest en voldoen ze aan alle vereiste keurmerken. In Groot-Brittanië, Zweden en ondertussen ook in Nederland is het een veelgebruikte pijnverlichter bij de bevalling. Uit onderzoek is gebleken dat GeboorteTENS bij de bevalling in meer dan 80% van de gevallen eﬀectief is.

Tip! Veel verzekeraars vergoeden de GeboorteTENS. Neem contact op met je ziektekostenverzekeraar of kijk op onze website om te zien of jouw verzekeraar de GeboorteTENS vergoedt.

Dit artikel wordt u aangeboden door GeboorteTENS® Langakker 5c • 5371 EV Ravenstein • telefoon: (0486) 41 72 20 e-mail: info@geboorteTENS.nl • www.geboorteTENS.nl

Pijnbestrijding Ben je voor het eerst zwanger? Dan zul je veel nadenken over de bevalling. Je zusjes en vriendinnen met kinderen heb je de oren al van het hoofd gevraagd en je blijft zoeken op internet, maar wat je zoekt vind je eigenlijk niet. Een artikel over het van je af zetten van piekeren, mogelijke angstgevoelens en hoe je die kunt verminderen. Door teveel angstgevoelens kan je bevalling zelfs langer duren dan nodig. Dat wil je natuurlijk niet. Ontspannen dus, maar hoe doe je dat? Een goede tip is om een gesprek aan te gaan met je huisarts, verloskundige of gynaecoloog. Zij kunnen je adviezen geven en je vertellen wat je bij je bevalling kunt verwachten. En ook hoe jij je daarop het beste kunt voorbereiden. Op de website van de KNOV (www. knov.nl) vind je allerlei informatie en kun je de film ‘Jouw bevalling: hoe ga je om met pijn?’ bekijken.

Leer je te ontspannen Je kunt jezelf aanleren om beter te ontspannen, bijvoorbeeld

met zwangerschapsyoga. In dit magazine vind je daar een artikel over. Of kijk op www.mamaglow. nl over zwangerschapsyoga met ontspanningsoefeningen en ademhalingstechnieken. Het zijn goede methodes om je tijdens je zwangerschap meer relaxed te voelen en je voor te bereiden op je bevalling. Wat ook kan: rust nemen, wandelen, zwangerschapszwemmen of een heerlijke massage van je partner. Ook is

het gevoel dat alles in huis klaar staat voor de baby rustgevend. En blijf werken aan je ademhaling om je beter te kunnen ontspannen en als voorbereiding op de weeën (‘puffen’) en bij het persen. Dat leer je op de zwangerschapscursus.

Schrijf een geboorteplan Teveel piekeren kun je van je af schrijven door een geboorteplan (of geboortewens) te maken. ...Lees verder op pagina 24

...Vervolg (Pijnbestrijding)

Daarin schrijven jullie je wensen voor de bevalling op. Op de website van de KNOV lees je daar meer over. Ook kun je hier de ‘checklist geboorteplan’ downloaden. Is het geboorteplan klaar, kopieer het dan voor jullie zelf, de kraamverzorgster, de verloskundige en/of de gynaecoloog.

Schakel een doula in Heb je behoefte aan een extra vertrouwenspersoon die je op een niet-medische manier ondersteunt, denk dan eens aan een doula. Zij kan jullie op verschillende manieren ondersteunen tijdens de zwangerschap

en de geboorte, informeert jullie over de opbouw van weeën en de ontsluiting, vertelt over verschillende massagetechnieken (en leert deze aan je partner) en onderzoekt samen met jullie waar jij je prettig bij voelt, hoe jij je het beste kunt overgeven aan de weeën en de controle kunt loslaten. Op www.doula.nl lees je meer.

Pijnverlichting en GeboorteTENS Bij een natuurlijke bevalling kun je meestal zelf kiezen of je gebruik wilt maken van pijnbestrijding met medicijnen, zoals de ruggenprik. Voorwaarde is dat je bevalling in het ziekenhuis plaatsvindt, omdat je hartslag, bloeddruk, etc. bewaakt moeten worden. Daarnaast is er het Ge-

boorteTENS-apparaat voor pijnverlichting bij de bevalling. De GeboorteTENS breng je zelf aan. Zodra je een wee krijgt, druk je op de ‘boost’-knop, waardoor de pijnprikkeloverdracht wordt geblokkeerd en je minder pijn voelt. Kijk voor meer informatie op www.geboortetens.nl. Zo zie je dat er veel mogelijkheden zijn om je zonder teveel gepieker voor te bereiden op je bevalling. Kijk op de websites in dit artikel voor meer informatie. En anders vraag je je verloskundige of gynaecoloog om advies en goede raad. Daar zijn ze (ook) voor!

Zwangerschap en aambeien Anale klachten tijdens de zwangerschap Veel vrouwen krijgen tijdens hun zwangerschap last van aambeien. Ongeveer 85% van alle vrouwen ontwikkelt ze namelijk tijdens de zwangerschap. Aambeien kunnen jeuk en pijn aan de anus veroorzaken en het is één van de vervelendste zwangerschapskwaaltjes. Sommigen zwangere zullen er nauwelijks iets van merken, terwijl anderen zeer veel pijn ervaren. Schaam je in ieder geval niet om naar de huisarts te stappen, deze ziet regelmatig mensen met hetzelfde ongemak.

Wat zijn aambeien? Aambeien (hemorroïden) zijn uitstulpingen van het slijmvlies die zich aan het eind van de endeldarm rondom de sluitspier bevinden. Zij kunnen de functie van de kringspier om de darm goed af te sluiten soms ondermijnen. Je kan dan een klein beetje vocht verliezen. Dit vocht zit natuurlijk barstensvol bacteriën. De normale huid is hier natuurlijk niet tegen bestand. Zeker in de bilnaad waar het natuurlijk broeit. Dit kan een enorme jeuk en eczeem veroorzaken.

Wat zijn de klachten bij aambeien? • • • •

Helderrood bloedverlies tijdens de ontlasting Jeuk rond de anus Branderig/pijnlijk gevoel rond de anus Bij uitwendige aambeien: lekken van dunne ontlasting of darmslijm

Hoe kom je van aambeien af als je zwanger bent? Het is van belang om voor een goede stoelgang te zorgen en obstipatie te voorkomen. Als je pijn rond je anus, bloedverlies of uitwendige aambeien hebt, is het verstandig even langs de huisarts gaan. De huisarts kan je verschillende zalfjes en crèmes voorschrijven die geschikt zijn om te gebruiken tijdens de zwangerschap of doorverwijzen naar bekkenfysiotherapeut of een proctoloog. Een bekkenfysiotherapeut kan je leren hoe je je bekkenbodemspieren kan ontspannen en goed moet gebruiken tijdens het ontlasten.

Proctoloog Wanneer dit niet helpt, kan de huisarts je doorverwijzen naar een proctoloog. Deze kan de aambeien verwijderen door ze af te binden, de bloedvaatjes naar de aambeien dicht te schroeien of een irriterende vloeistof onder het slijmvlies in te spuiten. Deze behandelingen zorgen ervoor dat aambeien verschrompelen of afsterven.

Aandacht voor je bekkenbodem Als je voor het eerst in verwachting bent is alles nieuw. Negen maanden lang groeit er een kindje in je buik en leef je langzaam toe naar de bevalling. Op weg naar die datum ben je druk met van alles. Controles, nadenken over de naam, een babyuitzet kopen, geboortekaartjes uitzoeken, noem maar op. Je zou bijna vergeten hoe hard je lichaam aan het werk is en welke veranderingen zij mee maakt. Bekken en bekkenbodem Je bekken vormt een van de belangrijkste onderdelen van je lijf. Het verbindt je ruggengraat met je benen. Ook draagt het bekken het gewicht van je bovenlijf en bepaalt hoe jij je beweegt. De bekkenbodem vind je aan de onderkant van je bekken. Het bestaat uit bindweefsel en spieren. Die dragen samen de organen in het bekken: je blaas, je baarmoeder met je schede en je darmen. Ze openen en sluiten het bekken aan de onderkant af. Ze helpen je bekken en onderrug stevig te houden. Ook spelen de bekkenbodemspieren een rol bij het vrijen en het bevallen. In je bekkenbodem komen veel lichaamsfuncties samen: het dragen van de blaas, de darmen en de baarmoeder; het afsluiten van plasbuis en anus tot je op het toilet zit; het daar kunnen plassen en ontlasten; ruimte bieden aan de grote bloedvaten die buik en benen van bloed voorzien; spieren die ervoor zorgen dat het bloed door het lichaam gepompt wordt; en seksualiteit door bloedtoevoer naar de vagina. Ben je in verwachting, dan moet daar ook nog plaats worden gemaakt voor je steeds verder groeiende baarmoeder.

Er gebeurt dus het nodige in dit gebied, waardoor klachten kunnen ontstaan waar niet altijd over gesproken wordt. • Bekkenpijn en lage rugklach- ten tijdens zwangerschap en na bevalling; • Ongewild verlies van urine, windjes en/of ontlasting; • Vaker moeten plassen en niet te onderdrukken aandrang om te plassen en/of te ontlasten; • Moeizaam kwijt kunnen van urine en/of ontlasting; • Zwaar, drukkend gevoel in de onderbuik en/of balgevoel in vagina of anus; • Pijn in de onderbuik, rond de anus of de geslachtsdelen;. Bovenstaande klachten dienen bespreekbaar te worden gemaakt met de verloskundige en een bezoek aan een geregistreerd bekkenfysiotherapeut is een verstandige keuze.

Bekkenpijn Het is niet verwonderlijk als je last krijgt van bekkenpijn, vaak in de lage rug en het bekken. Een kwetsbaar gebied, helemaal tijdens de zwangerschap als je lichaam verandert en ook de ligging en functie van de buikspieren verandert. Bovendien reageert je lichaam anders dan je gewend bent. Zo kan pijn in de bekkenstreek uitstralen naar je bil, bovenbenen en / of je schaambot waardoor je minder lang kunt blijven staan, lopen en/ of zitten. Ook kun je last krijgen van ongemakken als startpijn bij opstaan of weglopen, moeizaam bewegen, napijn en pijn in de lage rug, rondom het bekken en in je benen. Vaak verdwijnen ze spoedig na de bevalling, maar niet altijd.

Oorzaak nauwelijks bekend Over het ontstaan van bekkenpijn is weinig bekend, behalve dan dat die in verband staat met een niet-optimale stabiliteit van de bekkengewrichten en een disbalans tussen de verschillende spiergroepen. Wat je dan vaak ziet is dat andere spieren meer worden aangespannen, het compenseren. Het gevolg daarvan is dat rug-, bil- en de bekkenbodemspieren dan anders en / of harder moeten werken waardoor klachten ontstaan zoals urineverlies, vermoeid gevoel aan de onderkant, moeilijk of juist vaak naar het toilet gaan en pijn in het bekkenbodemgebied, bijvoorbeeld stuitpijn.

Bekkenpijn - wat kun je er zelf aan doen? Als je zwanger bent kan je bekken minder belast worden door de verminderde stabiliteit, terwijl de belasting juist groter wordt. Wat kun je er zelf aan doen? Als je zwanger bent kan je bekken minder belast worden door de verminderde stabiliteit, terwijl de belasting op je bekken juist groter wordt. Wat kun je er zelf aan doen als je bekkenpijn hebt?

• Neem meer rustpauzes en beperk zwaardere huishoudelijke / verzorgende taken; • Geef je bekken rust door met een kussentje tussen je knieën te liggen; • Is er een lift, gebruik die dan als het traplopen klachten geeft; • Probeer kortere werkdagen te maken; • Blijf in beweging, maar rust op tijd voordat je klachten krijgt of als die erger worden. • Zoek voldoende ontspanning. Stress verergert de klachten of zorgt ervoor dat je ze houdt.

Een fitte bekkenbodem Je bekkenbodem fit maken en houden, is belangrijk. Dan heb je minder kans op klachten. Ook knap je sneller op na je bevalling. Als je dagelijks bekkenbodemoefeningen blijft doen, heb je daar ook plezier van bij het ouder worden. Tijdens de menopauze stop je met ongesteld zijn en verandert je lijf. Dan wordt je weefsel minder stevig. ...Lees verder op pagina 24

...Vervolg (Bekkenbodem)

Is je bekkenbodem fit, dan verlies je in de overgang niet zo gauw plas zonder dat je dat wilt. Of krijg je een verzakking van je blaas, darm en/of baarmoeder.

Bevalling Pers je tijdens je bevalling, dan rekt je bekkenbodem fiks op. Je verstuikt eigenlijk je bekken en je bekkenbodemspieren. Daardoor voelt je bekkenbodem na de bevalling anders aan. Je voelt soms niet wanneer je moet plassen of poepen. Je kunt je poep of plas niet goed ophouden. Of misschien heb je een zwaar, drukkend gevoel in en rond je schede. Om je bekkenbodem weer sterker te maken, moet je voldoende rusten en oefenen.

www.bekkenfysiotherapie.nl vind je meer informatie over klachten tijdens de zwangerschap en een geregistreerd bekkenfysiotherapeut in jou omgeving.

Zorgverzekering Check je zorgverzekering. Bekkenfysiotherapie wordt vanuit de basisverzekering alleen voor de eerste 9 behandelingen bij urine-incontinentie vergoed. In alle andere gevallen kom je in aanmer-

Bekken (Bodem) Check Consult bij een geregistreerde bekkenfysiotherapeut. Voor wie is de Bekken (Bodem) Check Screeningslijst? Voor vrouwen in de periode tussen 6 weken en 9 maanden na de bevalling. Indien je direct na de bevalling of binnen 6 weken ernstige klachten ervaart in de bekken(bodem) regio of als er sprake is een totaalruptuur, wordt je geadviseerd een afspraak te maken met een gere-

De geregistreerd bekkenfysiotherapeut Helpt dit allemaal niet of heb je andere klachten dan kan je naar een bekkenfysiotherapeut gaan . Een geregistreerde bekkenfysiotherapeut behandelt klachten in het bekkengebied, gebruikt specifieke tests voor een diagnose en geeft gerichte adviezen over het verantwoord omgaan met verminderde belastbaarheid van het bekken, goed bewegen en het verbeteren of onderhouden van je conditie. Heb je ook bekkenbodemklachten zoals urineverlies, ontlastingsverlies, zwaar vermoeid gevoel aan de onderkant, dan zal de bekkenfysiotherapeut je leren deze spieren beter en op een juiste manier te gebruiken. Bekken- en bekkenbodemklachten hoeven dus niet te betekenen dat er iets onherstelbaar is beschadigd. Bovendien kunnen klachten vaak goed worden verholpen. Maak je daarom niet te grote zorgen en vermijd stress want die kan erg nadelig werken op bekkenpijnklachten. Op

king voor vergoeding als je hiervoor aanvullend verzekerd bent.

Bekken (Bodem) Check Bekkenfysiotherapie Ben je onlangs bevallen en benieuwd hoe je bekken en bekkenbodem na de bevalling functioneren? Wil je advies wat je zelf kunt doen om snel te herstellen? Wil je weten of je meer kans hebt op klachten van de bekken(bodem), zoals urine- of ontlastingsverlies, verzakking en/of bekkenpijn, op latere leeftijd? Dan is er speciaal voor jou de Bekken (Bodem) Check. Het NVFB postpartum consult bestaat uit een online Bekken (Bodem) Check Screeningslijst en een

gistreerde bekkenfysiotherapeut. Met behulp van de online Screeningslijst kan je uitzoeken of je klachten hebt in de bekken(bodem)regio waar je nu wat aan kan doen. Daarnaast kan je uitzoeken of je meer kans loopt op klachten op latere leeftijd en hoe je de kans hierop nu kan verkleinen. Op basis van de antwoorden krijg je een advies op maat. Ga naar bekkenbodemcheck.nl en vul de vragenlijst in!

Nederlandse Vereniging voor Bekkenfysiotherapie

Wat doet alcohol eigenlijk bij jou, je partner en bij jullie kindje? ‘Drank maakt meer kapot dan je lief is’. Natuurlijk schoot ons die bekende slagzin door het hoofd toen we dit artikel schreven. Een inkoppertje is het echter allerminst, al was het maar omdat veel te weinig mensen, waaronder a.s. ouders, weten wat alcohol allemaal aanricht. Vandaar dat de KNOV, de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen, aandringt op de ‘0-norm’ ‘Toe, één glaasje kan toch wel?’ Nog te vaak zwichten zwangere vrouwen voor die vraag. Weigeren van een glaasje wijn is immers ‘ongezellig’. Toch zou je dat wel moeten doen. Zeker als je weet wat de gevolgen voor jou, je partner en je kindje kunnen zijn.

Wist jij dit?

WHO (World Health Organisation)

Risico’s van alcoholgebruik

In 2018 publiceerde de WHO het door de KNOV ondersteunde advies, dat (potentieel) zwangere vrouwen liefst direct én volledig zouden moeten stoppen met het drinken van alcohol. En dat hen waar nodig een medisch begeleid ontwenningsprogramma moet worden aangeboden.

De ‘0-norm’ Zwanger of niet, lang niet iedereen is zich voldoende bewust van de risico’s van alcoholgebruik als jullie een kindje willen krijgen, als je zwanger bent en daarna, als je kind zich verder gaat ontwikkelen. Wat niet meehelpt, is dat er niet zoiets als een ‘veilige’ hoeveelheid alcohol bestaat. Vandaar dat de ‘0-norm’ steeds meer wordt geadviseerd. Om aan te geven dat het consequent níet drinken van alcohol vóór, tijdens en na de zwangerschap de enige veilige situatie is.

Als jij zwanger bent en alcohol drinkt kan die je kindje tijdens je volledige zwangerschap bereiken en is de concentratie van alcohol in jouw bloed gelijk aan die bij je kind. Terwijl zijn of haar lever die alcohol nog niet eens kan afbreken!

hersenbeschadiging, gezichtsafwijkingen en een geringere lichaamslengte. Naast dat zij een lager IQ hebben, moeten ze hun hele leven lang begeleid worden. In ons land hebben 2 tot 4 op de 100 kinderen FASD. En 1 op de 1000 FAS. Of, als variant op de beginregel van dit artikel: drank maakt dus inderdaad (veel) meer kapot dan je lief is. Laat het niet zover komen. (Bron: KNOV (Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen)

Wat doet alcohol nou eigenlijk bij jou, je partner en je kindje? Vóór of rond de conceptie, tijdens de zwangerschap en daarna? Allereerst vermindert de vruchtbaarheid en heb je dus minder kans om zwanger te worden. Ook vergroot alcohol de kans op een miskraam, te vroege geboorte en een te laag geboortegewicht. Nog ernstiger is dat alcohol de aanmaak van delen van het lichaam, de hersenen en andere organen van je kindje kan verstoren of beschadigen, waardoor die zich niet goed kunnen ontwikkelen en afwijkingen kunnen ontstaan.

FASD en FAS Veel van deze afwijkingen vallen onder de naam FASD (Foetal Alcohol Spectrum Disorder). Daarnaast is er FAS (Foetal Alcohol Syndroom)als ernstigste variant voor kinderen met een

Zwangerschap en een gezonde mond Wil jij je gebit in conditie houden, dan moet je het regelmatig en met aandacht schoonmaken en onderhouden. Ofwel, veel tijd besteden aan goed poetsen en tijdig naar de tandarts of mondhygiënist. Een schone en gezonde mond is goed voor je uiterlijk en gezondheid. En je baby heeft er ook baat bij. Zelfs al tijdens je zwangerschap. Er kan veel misgaan in je mond als je je gebit niet goed onderhoudt en regelmatig laat controleren. Naast gaatjes in je tanden en kiezen kun je ook last krijgen van ontstoken tandvlees en nog grotere problemen. Een gezonde mond is daarom een must, ook -en misschien wel vooralals je zwanger bent. Ontstekingen in je mond kunnen namelijk nare gevolgen hebben voor je gezondheid en extra problemen veroorzaken als je zwanger bent.

Bacteriën in de mond Ontstoken tandvlees kan mogelijk voor extra problemen tijdens je zwangerschap zorgen. Door de veranderingen in je lichaam ben je daar namelijk extra vatbaar voor, vooral tussen de 3e en 6e maand. Ook kan een al aanwezige tandvleesontsteking in de laatste 3 maanden van je zwangerschap erger worden, wat overigens alleen

gebeurt als je je mond niet goed verzorgt en niet regelmatig reinigt. Daarbij is alleen tandenpoetsen niet genoeg, het gaat vooral om het weghalen van plak tussen je tanden en kiezen. Dat dit geen eenvoudig klusje is blijkt wel uit het feit dat veel mensen tandvleesproblemen hebben. Ontstoken tandvlees wordt veroorzaakt door bacteriën in je mond die zich snel vermenigvuldigen, waardoor de tandvleesontsteking zich uitbreidt. Gaat dat van kwaad tot erger, dan kunnen zelfs je tanden en kiezen los gaan zitten. Dat wil je toch niet?

Effecten op je baby Zwangerschap zorgt voor een betere doorbloeding van je lichaam. Daardoor en door hormoonveranderingen kan je tandvlees sneller gaan bloeden en gevoeliger worden. Ook anders (zoeter) eten en drinken kan gaatjes veroorzaken. Gebruik dus weinig suiker en

onderhoud je gebit goed. Slechte mondhygië- ne kan namelijk effect hebben op je kindje. Sterker nog, ontsteking van het tandvlees zou zelfs kunnen leiden tot vroeggeboorte, terwijl bij vrouwen met een slechte mondhygiëne er een grotere kans zou bestaan dat hun kinderen later meer problemen hebben met hun gebit. Als je denkt dat je een tandvleesontsteking hebt, kijk dan in de spiegel of je tandvlees rood

en gezwollen is en of het bloedt. Ook kunnen je tanden erg gevoelig zijn en kun je een slechte adem hebben, zonder dat je sterk gekruid voedsel hebt gegeten.

De mondhygiënist Ga daarom regelmatig naar de mondhygiënist, want daarmee kun je mogelijke tandvleesontstekingen voorkomen. En doe dat ook als je een slechte adem hebt of gaatjes vermoedt. Waar veel mensen met enige regelmaat naar de tandarts gaan, is dat bij de mondhygiënist

(veel) minder het geval. Het voordeel van een mondhygiënist is dat hij of zij je volledige mondsituatie in kaart brengt en een passend preventief behandelplan opstelt waarmee je je mondgezondheid kunt verbeteren. Een mondhygiënist (een 4-jarig opgeleide hbo-professional met beschermde titel) is specifiek deskundig op het gebied van preventieve mondzorg, inclusief behandeling van ontstoken tandvlees en kleine gaatjes. Een verwijzing van de tandarts is niet nodig. Besteed kortom veel aandacht aan een goed verzorgd en gezond gebit, ook en vooral tijdens je zwangerschap. Dat is goed voor jou en voor je baby! (Bronnen: o.a. Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten)

‘Bofkont, die Mickey!’

Je kunt wel zeggen: die Mickey is een bofkont. Mijn eerste dagen lekker veel bij m’n moeder gelegen. Had ze gewoon tijd voor! Zij is niet de enige. Want de helft van de ouders in Flevoland kiest voor een kraamverzorgende van de Kraamvogel en krijgt zo een start waar je van droomt. Meer trotse ouders op www.dekraamvogel.nl

de meest vertrouwde kraamzorg

Wat je moet weten

over kraamzorg

De Nederlandse kraamzorg is uniek op de wereld, maar wat houdt kraamzorg nu eigenlijk in? Even kort: In je kraamperiode leert de kraamverzorgende je hoe je je kindje het beste kunt verzorgen, helpt ze bij de borstvoeding, geeft ze tips en adviezen en ondersteunt ze jullie op allerlei manieren. Geef je borstvoeding dan heb je recht op 49 uur kraamzorg, verdeeld over 8 dagen. Bij flesvoeding is dat 45 uur. Beval je poliklinisch, in een geboortecentrum of in het ziekenhuis, dan wordt het aantal dagen dat je daar verblijft in mindering gebracht op het aantal uren kraamzorg. De kraamzorgperiode kan indien nodig in overleg met je verloskundige en de kraamzorg worden uitgebreid.

Goede raad: wees op tijd • Vraag, zodra je weet dat je zwanger bent, je zorgverzekeraar naar vergoedingen en eigen bijdragen op het gebied van kraamzorg en voorkom verrassingen; • Vraag kraamzorg aan als je weet dat je zwanger bent of in elk geval voor de 16e week van je zwangerschap; • Belangrijk is dat je je uiterlijk in de derde maand van je zwangerschap bij een kraamcentrum bij jou in de buurt aanmeldt. Ook als je niet thuis wilt bevallen.

ties en verzekeraars op dezelfde manier bepalen welke kraamzorg voor jou het beste is. Dat gebeurt op drie momenten (‘indicatiestellingen’): 1) als je 36 weken zwanger bent en de indicatiestelling bij jou thuis wordt gedaan; 2) op de dag dat je thuis bent bevallen en 3) drie tot vier dagen na je bevalling thuis. Beval je niet thuis, dan wordt de kraamzorg bepaald op de dag dat je met je baby thuiskomt en nogmaals later in de kraamperiode. ...Lees verder op pagina 48

Let op: Alleen bij tijdige aanmelding

Indicatieprotocol Je aantal uren kraamzorg wordt aan de hand van het landelijk indicatieprotocol kraamzorg bepaald. Met dit protocol kunnen verloskundigen, kraamzorginstan-

kom je in aanmerking voor kraamzorg. Je verloskundige kan dat ook voor jullie regelen. Bijna alle verloskundigen werken samen met kraamcentra in hun naaste omgeving.

...Vervolg (Wat je moet weten over kraamzorg) Bij 2) en 3) bepalen de verloskundige (of huisarts) en de kraamverzorgende samen welke kraamzorg voor jou en je baby het beste is. En ook of een herindicatie nodig is.

Verzekering Kraamzorg valt binnen het basispakket van je zorgverzekering met een minimum van 24 en een maximum van 80 uur, verdeeld over maximaal 10 dagen en ingaande op de dag van je bevalling. Wel is de plek waar je bevalt van invloed op het aantal kraamzorgdagen. De dagen dat jij en je baby in een ziekenhuis of geboortecentrum verblijven worden in mindering gebracht op de kraamzorguren. Bij kraamzorg bij jullie thuis is er geen sprake van eigen risico op je zorgverzekering, maar wel van een wettelijke eigen bijdrage van € 4,30 per uur. Vandaar de tip om op tijd contact op te nemen met je zorgverzekeraar en om advies te vragen.

Wat heb je nodig in de kraamtijd Ben je aanvullend verzekerd dan krijg je een gratis kraampakket. Bij een basiszorgverzekering moet je dat kopen. Kraampakketten zijn er vanaf ± 21 euro. Je kunt een kraampakket natuurlijk ook zelf samenstellen en de verschillende artkelen los kopen. Dit is de basissamenstelling: Matrasbeschermer of kraammatras, onderleggers, kraamverband, stretchbroekjes, watten en steriele gaasjes, koortsthermometer (liefst digitaal), alcohol en desinfecterende zeep en een navelklem. Natuurlijk heb je meer nodig. Op het internet vind je allerlei lijstjes en anders kan je verloskundige je daaraan helpen. De kraamzorg stelt ook eisen aan wat je in huis moet hebben. Vraag daar dus naar.

Kraamzorg Jullie kraamverzorgende zorgt voor rust en regelmaat in jullie huis, streeft ernaar dat jij en je kindje voldoende rust krijgen en zorgt ervoor dat het jullie goed gaat. Verder helpt ze jou en je kindje met de lichamelijke verzorging en controleert ze de baby dagelijks op groei, gewicht, temperatuur, kleur en algeheel welbevinden. Ook houdt ze jou in de gaten, waaronder de controle van je buik (locatie van je baarmoeder), het gebied rond je eventuele hechtingen en het verloop van de genezing. Dat houdt ze allemaal bij in het zorgplan, waarbij ze contact houdt met de verloskundige. Ook leert ze je hoe je het beste je kindje kunt verzorgen, helpt ze bij bij het aanleggen en geven van borstvoeding en -bij flesvoeding- hoe je flesvoeding maakt, wat de juiste temperatuur is en ook hoe en hoe vaak je het flesje geeft. In de kraamperiode komt de verloskundige als verantwoordelijke voor de zorg voor jou en je kindje regelmatig even kijken.

Samen wennen Na je bevalling heb je er een flinke verantwoordelijkheid bij, terwijl je nog moet bijkomen van de bevalling. Gelukkig heb je dan de kraamverzorgende om je heen. Zij let op de gezondheid en rust van jou en de baby, beantwoordt je vragen en stelt je gerust als je je zorgen maakt. Ze begroet de kraamvisite, bewaakt de bezoektijden, neemt lichte huishoudelijke werkzaamheden op

zich en betrekt jou, je partner en eventuele andere kinderen bij de verzorging van jou en jullie kindje. Zo wennen jullie samen op een plezierige manier aan de nieuwe situatie. Naast een goede en professionele verloskundige, levert een deskundige en zorgzame kraamverzorgende dan ook de beste basis voor een plezierige, geruststellende en mooie kraamperiode.

Nacontrole Op de achtste dag is de kraamperiode voorbij en in de zesde week na de bevalling is het tijd voor de nacontrole. Deze vindt (op afspraak) plaats in de verloskundigenpraktijk. Bij deze controle word je gevraagd hoe de kraamperiode is verlopen, hoe het gaat met de voeding, hoe de baby groeit, hoe het dag-nacht ritme verloopt en ook of jullie al gewend zijn aan de nieuwe gezinssituatie. Natuurlijk wordt er ook gekeken naar je eventuele wonden, naar het vloeien en naar het functioneren van je bekkenbodemspieren. Verder wordt je bloeddruk en eventueel je ijzergehalte gecontroleerd en kun je vragen stellen.

Anticonceptie Meestal ben je na de bevalling weer snel vruchtbaar. Wil je eerst de tijd nemen of voor een langere periode voorkomen dat je weer zwanger wordt, overleg dan met je verloskundige welke vorm van anticonceptie voor jou het meest geschikt is.

10 vergissingen

bij het krijgen van je eerste kind Fouten maken is menselijk. In het begin ben je waarschijnlijk erg enthousiast en veel te bezorgd over je eerste pasgeboren baby. Je kent alleen de theorieën uit de tientallen boeken die je gelezen hebt. Maar nu moet je het zelf doen. Wennen aan de baby in huis kost simpelweg tijd. Hieronder bespreken we de meest gemaakte vergissingen die elke nieuwe ouder maakt. 1. Nagels knippen van je pasgeboren baby.

Je baby heeft bij de geboorte al lange nagels omdat die al in de baarmoeder groeien. Je kunt de nageltjes nog niet knippen, omdat deze nog vast zitten aan de vingers. Als je de nagels kan knippen, doe dit dan als de baby slaapt. Het is voor een kind namelijk geen pretje als de nagels een knipbeurt krijgen.

2. Control freak

Je kunt niet altijd alles onder controle hebben. Het kan zo zijn dat je kindje per ongeluk uit je handen glipt of vergeet te voeden. Wees niet bang voor het maken van fouten.

5. Je baby wakker maken

spelen, hierdoor valt hij niet snel in slaap. Daarom is het niet verstandig om voor het slapen gaan met je kindje te spelen.

Als je in het begin veel pakken luiers in de allerkleinste maat (maat 1) koopt, kun je ze al snel niet meer gebruiken. Je baby groeit erg snel. Na een korte periode past hij al niet meer in maat 1. Dit geldt natuurlijk ook voor kleding.

Door het enthousiasme wil je graag aan de kraamvisite laten zien hoe lief en leuk je baby is en maak je hem wakker. Het is beter om je kindje niet steeds wakker te maken, omdat zijn slaapritme daardoor wordt verstoord.

8. Geen extra kleding meenemen

6. Overbezorgd

Doe rustig aan met je baby na het voeden. De baby zal door de drukte gaan spugen. Een vieze kledder babymelk op je hoofd is absoluut niet aan te bevelen.

Ga niet altijd uit van het ergste. Pasgeboren baby’s zijn wel kwetsbaar, maar kunnen echt wel tegen een stootje.

Je baby wordt altijd nat, spuugt en poept door zijn luier heen. Het is handig om altijd een extra setje kleding en een paar luiers mee te nemen.

9. Na het voeden je baby niet in de lucht houden

10. Onzeker

voelen door de hoe veel adviezen Handige tip: vaak is het beter om een nagelvijl bij baby’s te gebruiken.

3. Speelkwartiertjes voor het slapen gaan De baby krijgt energie van het

7. Te veel luiers in dezelfde maat kopen

Ook na de bevalling krijg je een vrachtwagen vol (ongevraagde) adviezen. Het is heel erg belangrijk om te weten dat een advies geen feit is. Luister naar je eigen gevoel.

4. Te veel en te vaak kraamvisite

Nodig niet al te veel en te vaak kraamvisite uit. Jij hebt immers ook je rust nodig en je gaat je ritme hierdoor niet terugvinden.

Duurzaam & Natuurlijk

Zilverkapjes Gevalideerde product voor de toepassing op beschadigde en geïrriteerde huid van de tepel

MEDISCH HULPMIDDEL MADE IN EUROPE

KLINISCH BEWEZEN als medisch hulpmiddel geclassificeerd VERSNELT HET GEZINSPROCES door de combinatie van moedermelk met puur zilver op de huid EEN COMPLEET EN COMFORTABEL GRIP OP DE TEPEL dankzij de structuur en de maat van de zilverkapjes en het koelende effect PIJNSTILLEND EN VERKOELEND geeft binnen korte tijd verlichting van de klachten

ZILVER heeft van nature anti-bacteriële, anti-virale en schimmelwerende eigenschappen MEDISCH HULPMIDDEL veilig voor moeder en kind HYPOALLERGEEN geen emissie van lonen of allergene stoffen ECOLOGISCH VERANTWOORD duurzaam en natuurlijk

Meargentum | Oosterdiep WZ 128, 7881 GR Emmer Compascuum | www.zilverkapjes.nl

VERLATEN. VERJAAGD. VERRADEN. VERGETEN. 38.000 VERGETEN KINDEREN IN NEDERLAND. Kinderen die klap op klap hebben gekregen. Aan het oog onttrokken, in sobere opvanglocaties. In Nederland. Die kinderen geven wij de kans om gewoon weer kind te zijn. Help mee. Help hen. Help ons. Word donateur!

Kind.nl VERGEET ZE NIET

Borstvoeding de meest normale gang van zaken “Het zelf voeden van je kind na afloop van de zwangerschap is de meest normale gang van zaken. In die eenvoudige verklaring zitten alle voordelen van borstvoeding besloten. Terwijl de nadelen erin zitten als je geen borstvoeding geeft”, aldus lactatiekundige en kinderdiëtist Stefan Kleintjes uit het Groningse Bedum, schrijver van diverse boeken en aangesloten bij www.borstvoeding.com. Het is zo ontzettend jammer dat 80% van de moeders graag borstvoeding geeft, maar dat dit om de een of andere reden bij velen niet lukt. Dat komt omdat het gros van de zorgverleners niet over de juiste kennis beschikt om vrouwen de goede kant op te helpen. Daardoor houdt ± 50% van hen er al na enkele weken mee op. Allemaal als gevolg van wat ik slechte borstvoeding ondersteuning noem.”

Kunstvoeding en marketing Deze slechte borstvoedingondersteuning is Stefan een doorn in het oog. “Door onvoldoende scholing en juiste kennis over borstvoeding gaat veel fout. Vroeger werd in dat soort gevallen het kind door een andere moeder ‘overgenomen’ om het borstvoeding te geven, maar dat zie je nauwelijks meer in ons land.” Een andere, niet te onderschatten, factor is de kunstvoeding. “Er is veel vertrouwen in kunstvoeding, wat wordt aangewakkerd door de marketing vanuit de industrie. Maar wat moeders daarmee ontnomen wordt, is het eigenlijke moederlijke gedrag en haar instinct.”

Instinct De vrouw die borstvoeding wil geven heeft dus iemand nodig die verstand van zaken heeft. “Lukt het

wel, dan is er niets fijner en gemakkelijker voor moeders als je kind lekker bij je drinkt. Als moeder heb je het recht om je kind te voeden, ook op het werk. Het mag wel, maar wat je ziet is dat moeders klem komen te zitten omdat er toch met een scheef oog naar hen gekeken wordt. Ik ken heel veel vrouwen, van ongeletterd tot hoogopgeleid, en allemaal hebben ze er plezier in om hun kind de borst te geven. Borstvoeding zit in het instinct van elke moeder, maar het gemis aan acceptatie in de maatschappij doet dat instinct soms geweld aan.”

Besparing op zorgkosten Hoe moet het wel? “Door zorgverleners te scholen en als moeders de hulp van lactatiekundigen kunnen inroepen. Het verbaast me dat de overheid daar niets aan doet, want borstvoeding bespaart zorgkosten. Zoals 25 tot 43% minder kans op borstkanker omdat je je lijf gebruikt zoals het hoort. Minder probleemgebitten bij kinderen omdat zijn kaken en kaakspieren getraind zijn met als gevolg een mooi en ruim gebit. Minder heftige verkoudheid en luchtweginfecties. Minder kans op allergie en eczeem. Minder ziekteverzuim wat werkgevers kosten bespaart. Dichtbij je moeder zijn geeft meer hechting met je kind

en zorgt voor een lagere stressspiegel en een beter immuunsysteem. Alleen maar voordelen dus. Daarom wil ik a.s. moeders meegeven: ‘Ik mag er zijn. Daar heb ik die borsten voor!’ Ze moeten er alleen zelf wel wat voor doen.” Wil je meer weten over borstvoeding kijk dan op www.borstvoeding.com. Ook is er een Facebookpagina, Twitter en is hier het boek ‘Borstvoeding’ te verkrijgen.

Moedermelk, gewoon de meest volwaardige zuigelingenvoeding Moedermelk is een soorteigen lichaamsvloeistof, speciaal gemaakt om de baby te voeden zolang die nog niet in staat is om zichzelf te voeden. Naast eiwitten, vetten, koolhydraten, vitaminen en mineralen, onmisbaar voor de groei, bevat moedermelk ook veel stoffen die de baby actief en passief helpen bij de opbouw van een toereikend immuunsysteem. Borstvoeding is de biologische norm en heeft vanuit de baby gezien, en dus niet alleen medisch, de voorkeur boven welke andere voeding dan ook. - facebook.com/ KenniscentrumBorstvoeding

Meer weten over

het consultatiebureau

Consultatiebureaus verzorgen de preventieve jeugdgezondheidszorg voor kinderen van 0-4 jaar. Je kunt er zonder verwijzing en kosteloos terecht voor meten, wegen en antwoorden op vragen over opvoeden, opgroeien, verzorging en gezondheid. De bureaus voeren het Rijksvaccinatieprogramma uit, doen periodieke onderzoeken en zorgen voor opname van je kind in een kindvolgsysteem, waarin de ontwikkeling wordt bijgehouden. Tot zover de algemene informatie, maar wat doet een consultatiebureau en hoe werkt dat allemaal? Het begint met de aangifte van de geboorte van je kind bij de gemeente, gevolgd door de inschrijving in de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens. Daarvan krijgt het consultatiebureau een melding, waarna ze contact met je opnemen voor een kennismaking en intakegesprek bij jullie thuis met nadere uitleg en de gelegenheid om vragen te stellen. Tijdens deze intake wordt je kindje niet onderzocht (dat gebeurt later), maar vaak al wel gewogen. Ook krijgen jullie informatie over het Rijksvaccinatieprogramma.

Hielprik en gehoortest In de eerste week na de geboorte word je gebeld om een afspraak

Met je kindje naar het consultatiebureau? Vergeet dit niet! - Groeigids (of de Groeigids app) - Oproepkaarten vaccinaties - Schone luiers/kleertjes - Hand- of wikkeldoek - Voeding

te maken voor de hielprik en gehoortest. De medewerker van de jeugdgezondheidszorg of de verloskundige komt een paar dagen na de geboorte bij jullie thuis om de hielprik uit te voeren. Het kan zijn dat de hielprik tegelijk met de gehoorscreening wordt uitgevoerd. Als de gehoorscreening apart wordt uitgevoerd, wordt dit op het consultatiebureau gedaan, hier ontvangen jullie een uitnodiging voor. Bij de hielprik wordt bloed uit de hiel van je kindje afgenomen dat in een laboratorium wordt onderzocht op eventuele aangeboren, goed te behandelen ziektes. Deze hielprik is gratis en vrijwillig; er wordt eerst om je toestemming gevraagd. Wijkt de uitslag van de hielprik af, dan kan de kinderarts een vervolgonderzoek uitvoeren. Bij de gehoortest krijgt je kindje via een zacht dopje in het oor een knetterend geluidje te horen, waarop het oor -als het gezond is- met kleine geluidjes reageert. Deze gaan via een microfoontje naar een apparaat dat de uitslag geeft. De test meet of je kindje genoeg hoort om te leren praten; hoe eerder een afwijking wordt ontdekt, hoe sneller een behandeling kan beginnen. Is een derde test noodzakelijk, dan wordt gewerkt met een plastic kapje op

elk oor en drie elektroden op de huid. Eventueel vervolgonderzoek vindt plaats in een Audiologisch Centrum. Daarna krijgen jullie een uitnodiging voor een maandelijkse afspraak, gevolgd door tweemaal per jaar in het tweede levensjaar en daarna jaarlijks tot de vierde verjaardag. Dit om de ontwikkeling te volgen, jou te ondersteunen bij de opvoeding en te onderzoeken hoe het gaat met de gezondheid.

Rijksvaccinatieprogramma Om je kindje te beschermen tegen ernstige infectieziektes krijg je ongeveer 4 weken na de geboorte een uitnodigingsbrief van het RIVM met een vaccinatiebewijs voor je kind, alle oproepkaarten voor de inentingen tot de leeftijd van 14 maanden en aanvullende informatie. Gedurende de eerste 14 maanden krijgt je kindje 9 inentingen, verspreid over 5 bezoeken aan het consultatiebureau. Voor de eerste inenting wordt gevraagd of je toestemming geeft.

Wijziging vaccinatieprogramma voor kinderen per december 2019 In december 2019 wordt het Rijksvaccinatieprogramma uitgebreid, zo krijg jij als je zwanger bent het aanbod om je tegen kinkhoest te laten vaccineren.

geboorte al beschermd tegen de ziekte. (Bron: RIVM). Een voordeel is dat je baby niet op de leeftijd van 2 maanden maar pas vanaf 3 maanden start met het vaccinatieschema. (Wanneer de moeder zich tijdens de zwangerschap heeft

laten vaccineren tegen kinkhoest, wordt het vaccinatieschema aangepast van 2-3-4-11 maanden naar 3-5-11 maanden.) (bron: GGD Hollands Noorden) (bron: RIVM)

Kinkhoest

Vaccinatieschema Rijksvaccinatieprogramma

Vanaf 16 december 2019 krijg je als je zwanger bent een kinkhoestvaccinatie aangeboden. Hierdoor is je baby direct vanaf de geboorte beschermd tegen kinkhoest. Deze vaccinatie maakt deel uit van het Rijksvaccinatieprogramma. Kinkhoest is gevaarlijk voor jonge baby’s. Daarom krijgen ze een inenting als ze 2 maanden oud zijn. In die eerste 2 maanden zijn ze dus nog niet beschermd. Vandaar dat zwangere vrouwen zich vanaf de 22e week van de zwangerschap kunnen laten vaccineren. De antistoffen die in de vaccinatie zitten gaan via de navelstreng naar de baby. Baby’s zijn dan vanaf de

Leeftijd 6 - 9 weken 3 maanden 4 maanden 11 maanden 14 maanden 4 jaar 9 jaar Meisjes van 12 jaar

Vaccinatie 1 DKTP-Hib-HepB DKTP-Hib-HepB DKTP-Hib-HepB DKTP-Hib-HepB BMR DKTP DTP HPV

Vaccinatie 2 Pneumokokken Pneumokokken Pneumokokken Meningokokken ACWY BMR HPV

0% Parfum 0% Kleurstof Met het gevoelige huidje van je baby ben je extra voorzichtig, net als wij! Daarom zijn de babyverzorgingsproducten van Neutral vrij van onnodige toevoegingen zoals parfum en kleurstoffen. Neutral producten zijn speciaal ontwikkeld om de gevoelige huid van jou én je kindje te beschermen.

Milder verzorgingsproducten en wasmiddelen Beter voor babyhuidjes en babykleertjes De huid van een baby is direct na de geboorte nog erg dun en gevoelig. Logisch dus dat jij je kindje de beste verzorging wilt geven om het huidje zacht en soepel te houden. Dat doe je het beste met hypoallergene verzorgingsproducten. Wat trouwens ook geldt voor het wassen van kleertjes, want ook met milde wasmiddelen kun je huidirritaties en allergische reacties voorkomen. Vlak na de geboorte is de babyhuid vaak nog bedekt met huidsmeer (vernix caseosa), bedoeld voor de regeling van zijn temperatuur, als ‘glijmiddel’ bij de geboorte en als bescherming tegen infecties van buitenaf. Vandaar dat veel verloskundigen en huisartsen aanraden om dat huidsmeer niet direct weg te halen; het is nuttig en verdwijnt vanzelf. Daarna moet je baby’s huidje zelf voor bescherming zorgen, waarbij jij helpt met een heerlijk badje en goede babyverzorgingsproducten zonder allerlei toevoegingen. Lees dus altijd eerst wat er op de verpakking staat.

Voor het eerst in bad! Je baby gaat voor het eerst in bad! Een spannend moment voor jullie allebei, maar met een goede voorbereiding gaat het zeker lukken. Zoals gezegd laat je het huidsmeer gewoon zitten en vul je het eerste badje alleen met warm water van ±37° Celsius. Eenmaal

in bad dep je de huid zonder te wrijven. Vóór het badje was je eerst de haartjes, dan de plooitjes en dan de billetjes met neutrale zeep. Vijf tot tien minuten in bad is trouwens lang genoeg.

Huidverzorging met milde producten De huid van je baby’tje is in het begin nog heel erg dun, waardoor het snel vocht kan verliezen. Doe daarom je kindje niet te vaak in bad en zorg er tegelijk voor dat je producten gebruikt die helpen om de natuurlijke oliën in zijn huidje vast te houden. In tegenstelling tot de huid van een volwassene, heeft de babyhuid namelijk een hogere pH-waarde (zuurgraad). Gebruik je milde, pH-neutrale huidverzorgingsproducten, dan wordt het evenwicht van de babyhuid niet verstoord. Goed om te weten als je shampoo, baden wasgel, body cream, zinkzalf, huidolie of billendoekjes nodig hebt.

Wassen van babykleertjes Dat laatste is trouwens ook van toepassing op het wassen van babykleding. Een neutraal wasmiddel voorkomt namelijk dat die kleertjes zelf voor huidirritaties bij je baby kunnen zorgen. Tijdens de fabricage gaan er allerlei stoffen en chemicaliën in de stof zitten en die komen vrij als je baby de kleding draagt. Was je babykleding dus minstens één keer met een neutraal en geurvrij wasmiddel voordat jij je kindje aankleedt. En gebruik ook een neutrale wasverzachter. Neutraal wil zeggen dat wasmiddelen en wasverzachters vrij zijn van kleurstoffen, parfums en parabenen. Oh ja, nog een tip: Was je babyuitzet en al je babykleertjes in week 36. Dan liggen ze op tijd klaar. En stop ook een gewassen kledingsetje in je ziekenhuistas als je daar gaat bevallen.

Van alles en nog wat

over de kinderopvang

Ben jij in verwachting? Dan is het een goede raad om de opvang van je kindje alvast te regelen als je drie tot vier maanden in verwachting bent. N.B.: dit artikel is gebaseerd op de situatie geldend voor 2021. Houd er echter rekening mee dat er van alles kan veranderen. Raadpleeg daarom altijd het internet voor de meest actuele informatie. Dit artikel gaat over de dagopvang voor baby’s en peuters van 0-4 jaar. Als ouders kun je kiezen uit formele of informele opvang bij grootouders of een familielid. Thuis kan ook met een au pair. Bedenk echter wel dat niet elke opvangvorm in aanmerking komt voor kinderopvangtoeslag.

Wees op tijd! Houd er rekening mee dat kinderopvangverblijven wegens grote drukte met wachttijden kampen. Wacht daarom niet te lang en ga tijdig op zoek!

meestal 52 weken per jaar, 5 dagen per week en van half 8 ’s morgens tot half 7 ’s avonds geopend. Afwijkingen zijn in overleg soms mogelijk. Tip: verzeker je er altijd van dat het kinderdagverblijf of de crèche in het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (LRKP) geregistreerd staat om mogelijk recht te hebben op kinderopvangtoeslag. In kinderdagverblijven worden baby’s, hummeltjes, peuters en kleuters in groepjes en op basis van leeftijd opgevangen (verschillende leeftijden bij elkaar kan ook) en activiteiten verzorgd waar ze aan kunnen meedoen. Baby’s kunnen vanaf 6 weken naar een kinderdagverblijf, waarbij het vaste ritme van thuis voor slapen, eten en spelen

wordt overgenomen, inclusief een vast bedje. Hummeltjes en peuters hebben vaak een gezamenlijke dagindeling met vrij spelen, activiteiten, samen eten en op vaste tijden slapen.

Kinderdagverblijf kiezen Kiezen jullie voor een kinderdagverblijf, bezoek dan adressen in de buurt om kennis te maken met de ruimtes, sfeer, hygiëne, voorzieningen, veiligheid en het eten en drinken. Kunnen kinderen naar buiten? En wat is de denkwijze en filosofie? Begin hier op tijd mee en schrijf je op tijd in. Populaire adressen hebben vaak wachtlijsten, vooral voor de maandagen, dinsdagen en donderdagen. ...Lees verder op pagina 79

Kinderdagverblijf (of crèche) In een kinderdagverblijf kan jullie kindje al vanaf ±6 weken terecht, tot hij of zij 4 jaar is en naar de basisschool gaat. Kinderdagverblijven zijn

• DAGOPVANG • PEUTERSPEELZAAL • VOORSCHOOLSEOPVANG • BUITENSCHOOLSEOPVANG

Het leukste kindercentrum van Almere! Warme Maaltijden • Yoga Voor Peuters • Flexibele Opvang

Kijk voor meer informatie op: www.saffanas.nl 50

Ermelopad 2, Emmeloord • 036 - 7502737 • info@saffanas.nl

...Vervolg (Kinderopvang)

Milieubewustzijn en ecologie In de kinderopvang is aandacht voor klimaat, milieu en bewust leven. Jong geleerd is immers oud gedaan. Gezond leven, eten, natuur en milieu, vermijden van suikers, buiten zijn, bewegen en verbinding met de natuur staan voorop. Wat ook geldt voor pure, gezonde en smaakvolle voeding. En tussendoortjes zonder kunstmatige toevoegingen voor gezonde groei en volop energie.

Binding met de natuur Buiten zijn en buiten spelen zijn goed voor de lichaamsbouw, de weerstand en een betere opname van vitaminen. Belangrijk voor kinderen die vatbaar zijn voor infecties en allergieën. Soms hebben kinderdagverblijven een buitentuin waar de kinderen bloemen en groenten leren herkennen, planten, kweken, oogsten, buiten bereiden en samen opeten. Leuk en leerzaam. Sommige crèches hebben EU-gekeurde buitenbedden met horren waarin kinderen buiten kunnen slapen. Als ouders moet je hiervoor wel eerst toestemming geven. Kortom, mogelijkheden genoeg om je kind op een gezonde manier wegwijs te (laten) maken in de natuur en alles wat natuurlijk is. Thuis, op vakantie en in de kinderopvang.

Op de boerderij Al eens over nagedacht of nog nooit van gehoord? Kinderopvang op de boerderij laat kinderen op een vanzelfsprekende manier kennismaken met de natuur en de dieren om hen heen. Inmiddels telt ons land al rond de 40 boerderijen met kinderopvang. De brancheorganisatie VAK (Verenigde Agrarische Kinderopvang) is er duidelijk over: opvang op een

boerderij biedt kinderen een omgeving waar ze op een natuurlijke manier in contact komen met de natuur en de dieren, wat bijdraagt aan hun geestelijke en lichamelijke ontwikkeling. Deze opvang voegt iets bijzonders toe aan het dagelijkse ritme van spelen, eten en slapen en onderscheidt zich daarmee van reguliere kinderopvang. Maar er is meer. Agrarische kinderopvang biedt ook voordelen voor de samenleving op het platteland en tegenwicht voor het verdwijnen van voorzieningen.

Gastouderopvang is persoonlijk(er) en kleinschalig(er) dan de opvang in een kinderdagverblijf of crèche. Net als bij alle andere vormen van kinderopvang, geldt ook hier dat de gastouder(s) en de opvanglocatie aan kwaliteitseisen moeten voldoen. Vraag daarnaar en let er bovendien op dat de gastouder bij een erkend gastouderbureau geregistreerd staat. Dit bureau begeleidt de gastouder en jullie als ouders en houdt toezicht op een veilige en verantwoorde opvang.

Agrarische kinderopvangformule

Voordelen

Ondernemers die zijn aangesloten bij de VAK kunnen profiteren van de speciaal ontwikkelde agrarische kinderopvangformule. Het hart hiervan is vertaald in het Pedagogische Beleid en de ‘Groene Pedagogiek’. Alle VAK-leden bieden een goede kinderopvang volgens de landelijk geldende normen op een locatie die verbonden is met een agrarisch bedrijf: Kinderopvang voor 0-4 jarigen, Buiten Schoolse Opvang (BSO) of beide. De VAKondernemers onderscheiden zich van de gewone kinderopvangcentra omdat zij opvang binnen een agrarische setting bieden. Dat stelt ze in staat om dagelijks in hun aanbod gebruik te maken van de natuurrijke en veelzijdige landelijke en agrarische omgeving van hun kinderopvang en daarbij passende activiteiten. Wil je meer weten over kinderopvang op de boerderij, ga dan naar www.agrarischekinderopvang.nl voor meer informatie en de adressen van de kinderopvanglocaties.

Waarom zou je voor opvang door gastouders kiezen en niet voor een andere vorm? Allereerst is er veel aandacht voor je kind omdat een gastouder maximaal 6 kinderen (eigen kinderen onder de 10 jaar worden meegeteld) tegelijkertijd mag opvangen. Dat zorgt voor persoonlijke aandacht voor het kind en bekendheid met wensen, voorkeuren en talenten. Verder kies jij zelf de gastouder en daarmee bepaal jij zelf wie de opvang van je kind verzorgt. ...Lees verder op pagina 81

Gastouderopvang Gastouderopvang wil zeggen dat je kindje in een huiselijke sfeer (bij de gastouder thuis of in jullie huis) wordt opgevangen.

Ikky biedt dagopvang aan kinderen van 0-4 jaar, voorschool (voorheen peuterspeelzaal) aan kinderen van 2-4 jaar en voorschoolse-, tussenschoolse- en naschoolse opvang aan kinderen van 4-12 jaar.

Wat kan je van ons verwachten? Professionele opvang in (kleine) stamgroepen, wij werken met de nieuwste inzichten en educatief en pedagogische gebied.

Al onze medewerkers zijn in het bezit van VOG, (kinder) EHBO, BHV en een diploma en krijgen jaarlijks bijscholing op diverse vakken.

Ontwikkelings- en leeftijdsgericht met behulp van thema’s zoals de seizoenen, wonen, ziek&gezond, kleding, kunst, verkeer en feest

Wij bieden VVE Piramide aan binnen onze locaties en onze babyleidsters zijn babyclub® excellente beroepskrachten. Op de BSO werken we met betekenisvol werken.

Goudsbloemweg 4, 1338 RL Almere • 036 841 5019 • info@ikky.nl • www.ikky.nl

...Vervolg (Kinderopvang) Nog een voordeel is dat je kind in een overzichtelijke groep wordt opgevangen en niet door allerlei drukte om zich heen wordt afgeleid waardoor het kind zich meer op zijn/haar gemak voelt. Een ander voordeel is de vertrouwdheid. Geen wisselende leidster en geen veranderingen in de groepsindeling. Dat zorgt voor vertrouwdheid en daarmee rust. Ook bij jou, want gastouderopvang is professionele opvang. Gastouders beschikken over een diploma in de Zorg en Welzijn of Pedagogiek, een certificaat Eerste Hulp aan Kinderen en staan ingeschreven in het Personenregister Kinderopvang, waardoor zij continue gescreend worden door Justitie. Dit laatste geldt ook voor volwassen huisgenoten, als de opvang bij de gastouder thuis plaatsvindt. Gastouders worden begeleid door een gastouderbureau. Dit bureau zorgt voor evaluatie van de opvang en biedt bij- en nascholing voor de gastouder. Financieel voordeel is er ook, omdat je bij gastouderopvang per uur en niet per dagdeel betaalt. Daardoor betaal je alleen de uren waarop je kind daadwerkelijk is opgevangen. Dus niet tijdens studie- en feestdagen of vakanties, tenzij anders afgesproken. Verder is er meer flexibiliteit als het gaat om je persoonlijke wensen en voorkeuren over het opvangen van je kind en zijn er meer mogelijkheden bij het brengen en halen. Zelfs opvang in de avond, ‘s nachts, in het weekend of als je kind ziek is, is vaak bespreekbaar. Goed om te weten: de woning waar de opvang plaatsvindt wordt regelmatig streng gecontroleerd door het gastouderbureau en de GGD. Tip: Verzeker je ervan dat de gastouder zowel in het Landelijk

Register Kinderopvang (LRK) als bij een erkend gastouderbureau geregistreerd staat om mogelijk recht te hebben op kinderopvangtoeslag. Betalen van de gastouder doe je via het gastouderbureau.

Opvang door een nanny Kinderopvang door een nanny blijft vaak onbesproken. Terzijde geschoven als kostbaar en elitair. Voordelen zijn er echter zeker. Naast een liefdevolle, deskundige opvang van je kind in het eigen, vertrouwde huis, neemt een professionele nanny je ook nog eens allerlei geregel uit handen. ...Lees verder op pagina 83

Tip: Verzeker je ervan dat de gastouder zowel in het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (LRKP) als bij een erkend gastouderbureau geregistreerd staat om mogelijk recht te hebben op kinderopvangtoeslag. Betalen van de gastouder doe je via het gastouderbureau.

Op zoek naar fijne opvang? Op zoek naar een fijne opvang, zodat je straks met een gerust hart weer aan het werk kunt gaan? In Dronten, Kampen, Lelystad en omstreken hebben we verschillende locaties waar we jouw kindje met liefde opvangen en laten groeien in wie hij of zij is.

Kinderdagverbljiven | Peuteropvang | Buitenschoolse opvang | Gastouderbureau regio-middenoost@prokino.nl | 038-3338792 www.prokino.nl

Kind.nl VERGEET ZE NIET

...Vervolg (Kinderopvang) Natuurlijk moet een nanny deskundig en ervaren zijn, maar mogelijk nog belangrijker zijn een juiste match en onderling vertrouwen. Tussen jullie kind(eren) en de nanny, tussen jullie zelf en de nanny en vice versa. Het is dus erg belangrijk dat je met een organisatie in zee gaat waar aandacht wordt besteed aan jullie wensen en eisen. En aan een zorgvuldige selectie om voor jullie de juiste nanny te vinden. Ook de begeleiding van de nanny door de organisatie en de afstemming tussen het aantal uren waarop de nanny aanwezig kan zijn en jullie agenda’s, is belangrijk.

Kosten en toeslag Naast opvang en begeleiding van jullie kind(eren), kan de nanny je ook allerlei geregel en kleine werkzaamheden in het huishouden uit handen nemen. Voor drukbezette stellen een uitkomst. Voor de kosten van een nanny kun je kinderopvangtoeslag aanvragen. De hoogte daarvan is gelijk aan die voor gastouderopvang. Voorwaarden zijn dat de nanny en de opvanglocatie (lees: jullie huis) aan alle kwaliteitseisen voldoen en dat de nanny zowel in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK), als bij een erkend bemiddelingsbureau staat ingeschreven. Op het internet vind je diverse nanny-bemiddelingsbureaus en kinderopvangorganisaties waar je ook voor opvang thuis door een nanny terecht kunt. Deze organisaties regelen alles om de opvang erkend te laten plaatsvinden, waaronder de registratie van je huis als opvanglocatie.

Intergraal Kind Centrum In een IKC (Integraal Kind Centrum) werken scholen, kinderopvangorganisaties en mogelijke andere partners samen aan sluitende dag arrangementen voor kinderen.

Een IKC gaat uit van een nieuwe organisatievorm waarin op een verregaande manier wordt samengewerkt. Medewerkers van het onderwijs, de kinderopvang en de welzijnsorganisaties werken dan ook niet alleen samen, maar vormen ook echt één team. Dat team heeft één gezamenlijk belang, namelijk het welzijn van de kinderen op het kindcentrum. Een kind gaat vanaf jongs af aan naar dezelfde locatie en heeft dagelijks dezelfde, vertrouwde mensen om zich heen. Dit blijft zo tot hij of zij naar de middelbare school gaat. Een voordeel hiervan is dat eventuele leer- of ontwikkelingsachterstanden bij kinderen vroeg gesignaleerd én opgepakt kunnen worden.

Eén locatie, één team De voordelen van een integraal kindcentrum zijn talrijk. Het is dan ook geen wonder dat het aantal kindcentra in een rap tempo groeit. Uit recente cijfers van Onderzoeksbureau Oberon blijkt dat vrijwel alle basisscholen samenwerken met de kinderopvang. Bijna een vierde van de scholen geeft aan dat te doen in de vorm van een kindcentrum. De belangrijkste reden om samen te werken is om een plek te bieden waar kinderen hun talenten het best kunnen ontwikkelen. Het voorkomen en bestrijden van onderwijsachterstanden en een betere zorg voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben, zijn twee andere belangrijke redenen. Scholen en kinderopvang zien dat kinderen zich door intensieve samenwerking beter ontwikkelen en met meer plezier naar school gaan.” ...Lees verder op pagina 85

...Vervolg (Kinderopvang) •

Kinderopvangtoeslag 2021 en voorwaarden Je kunt kinderopvangtoeslag krijgen als jij en je eventuele toeslagpartner aan de volgende voorwaarden voldoen: • Je werkt, studeert, volgt een traject naar werk of een inburgeringscursus bij een gecertificeerde instelling; • Je krijgt kinderbijslag of een pleegouderbijdrage voor het kind; • Of je draagt bij in de kosten van levensonderhoud van je kind; • Je kind staat op jouw woon adres ingeschreven; • Het kindercentrum of de gastouder is geregistreerd in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK); • Je hebt met het kindercentrum of gastouderbureau een schriftelijke overeenkomst afgesloten; • Het kind waarvoor je kinderopvangtoeslag vraagt, zit nog niet op het voortgezet onderwijs; • Je betaalt de kosten voor kinderopvang. Een deel van de kosten wordt vergoed door de kinderopvangtoeslag. Het

andere deel moet je zelf betalen aan de opvangorganisatie; Je hebt de Nederlandse nationaliteit of een geldige verblijfsvergunning.

Bijzondere situaties Geldt een van de volgende situaties voor jou of je toeslagpartner? Dan zijn er aanvullende regels: • Je bent co-ouder; • Je hebt kinderopvang nodig om sociale of medische redenen; • Je woont of werkt in het buitenland; • Je werkt niet, maar volgt een traject naar werk, een opleiding of een verplichte inburgeringscursus; • Je hebt een andere nationaliteit.

voorschoolse opvang van kinderen die naar de basis school gaan en opvang tijdens een vakantieperiode (opvang tussen de middag valt hier niet onder). Dagopvang en buitenschoolse opvang vinden plaats bij een kindercentrum of bij een gastouder via een gastouderbureau.

Hoeveel krijg je? Hoeveel kinderopvangtoeslag je krijgt, hangt af van je inkomen, het aantal kinderen, het uurtarief, het soort opvang en het aantal opvanguren. Wil je weten hoeveel kinderopvangtoeslag je kunt krijgen? Maak dan de proefberekening op toeslagen.nl

Kijk op toeslagen.nl voor meer informatie over deze bijzondere situaties.

Voor welke opvang krijg je kinderopvangtoeslag? Je kunt kinderopvangtoeslag krijgen voor opvang bij een: • Dagopvang: voor kinderen die nog niet naar de basis school gaan. Bijvoorbeeld in een kinderdagverblijf; • Buitenschoolse opvang: na- of

Nuttige websites De wereld van de kinderopvang is volop in beweging, onder meer door zwaardere kwaliteitseisen en nieuwe maatregelen van de overheid. Raadpleeg onderstaande websites en blijf op de hoogte! Rijksoverheid: www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kinderopvang Belastingdienst: www.belastingdienst.nl/kinderopvangtoeslag Brancheorganisatie: www.kinderopvang.nl Brancheorganisatie: www.gastouderopvang.nl Belangenvereniging: www.boink.info Nibud: www.nibud.nl/consumenten/kosten-van-kinderopvang UWV: www.uwv.nl/particulieren/overige-onderwerpen/toeslag-van-uwv/

Diastase buikspier De kans is groot dat je niet weet wat diastase betekent. Diastase van de buikspier is een natuurlijk fenomeen tijdens de zwangerschap, het zorgt ervoor dat de buikwand ruimte creëert voor je baby. Na de bevalling betekent en diastase het wijken van de rechte buikspieren, zodanig dat de ruimte tussen de linker- en rechterhelft van je buikspieren vergroot blijft en slap aanvoelt. De meeste vrouwen herstellen hiervan, soms zonder dat ze weten dat deze er zat. Als dit niet herstelt, kan het klachten geven. De buikspier zorgt voor steun en opvangen van de buikdruk en net als de bekkenbodem is deze functie belangrijk. Over de juiste aanpak van oefeningen en adviezen is nog veelal onbekendheid bij zwangeren en ook bij medici. Landelijk zijn er daarom een aantal deskundigen bij elkaar gekomen, hieruit is het DiastaseNetwerk ontstaan. Doel is om meer bekendheid te geven en deskundigheid te bundelen t.a.v. behandelingen en adviezen omtrent diastase problematiek. Naast therapeuten zijn ook verloskundigen, trainers, plastisch chirurgen en echografisten betrokken.

Natuurlijk proces Naarmate je langer zwanger bent neemt de buikdruk van binnenuit toe en wordt het weefsel tussen je rechte buikspieren slapper. Een natuurlijk, door hormonen beïnvloed proces, waardoor je buik kan groeien en er meer ruimte voor je kindje ontstaat. In het eerste jaar na de bevalling herstellen deze spieren zich weer. Althans, zo gaat dit vermoedelijk bij 60% na de zwangerschap. Bij de andere groep duurt dit langer

en kunnen vervelende klachten ontstaan.

•

Zo kun je controleren of je een diastase hebt

Wat te doen:

Ga op je rug liggen, trek je knieën op en til je hoofd en schouders op, kijk naar je buik of er een tuut zichtbaar is. Je kunt ook voelen naar deze ruimte en diepte in bovenstaande positie. Voelt de tussenruimte heen slap en diep, dan is er sprake van een diastase.

•

Mogelijke klachten als gevolg van een diastase:

•

• • • •

•

Een opgezette ‘zwanger ogende’ buik na de zwanger/ schap die niet verminderd Zwak en/ of kwetsbaar gevoel in de buik Lage rug- en/of bekken/ klachten en/of heupklachten Bekkenbodemklachten Obstipatie (verstopping) hetgeen je voor de zwangerschap niet had Pijn rond de navel of bij de ribben

•

Problemen met dieper ademhalen

Weet hoe je buikdruk op moet vangen, bijvoorbeeld bij hoesten, tillen, dragen baby of vanuit rugligging uit bed komen Weet welke oefeningen jouw buik aan kan (ook bij core training of andere oefeningen) Denk aan je gewicht. Vet in de buik geeft extra druk van binnenuit Train je ademtechniek en voel dat je je buik ook kan loslaten Werk aan een goede lichaams houding Weet welke spieren neigen te compenseren en teveel spanning veroorzaken

Meer informatie Wil je meer lezen over diastase, ga dan naar: www.diastase.info

‘Ook anticonceptie is een vorm van zorg op maat’ Voorlichting aan zwangere vrouwen over anticonceptie is een taak van verloskundigen en een vast onderdeel van wat vrouwen van hun verloskundigen mogen verwachten. In 2015 is daar het voorschrijven en plaatsen van anticonceptie aan toegevoegd; ± 500 verloskundigen zijn daar inmiddels in geschoold. Het is een voorbeeld van de juiste zorg op de juiste plek, die ook op zorgkosten bespaart. Anticonceptie

Vertrouwensband

Vanaf 1 oktober 2015 zijn verloskundigen bevoegd om alle hormonale anticonceptiemiddelen voor te schrijven en waar van toepassing, te plaatsen: de pil, het spiraal, het implementatiestaafje, de prikpil, de anticonceptiepleister en de vaginale ring. Voor de pil en het spiraal geldt overigens dat die al sinds 2014 door verloskundigen worden voorgeschreven. Vrouwen hoeven daarvoor dus niet meer naar hun huisarts, maar kunnen terecht bij hun vertrouwde verloskundige.

Met deze aanpak volgt de KNOV het voorbeeld van Scandinavische landen. Als logisch vervolg op de bestaande zorg wordt daar het voorschrijven en plaatsen van anticonceptie, voor of na een eventuele zwangerschap en ook aan adolescenten om een ongewenste zwangerschap te voorkomen, al langer aan verloskundigen overgelaten. Maar er is meer. Het gaat ook om de vertrouwensband tussen (zwangere) vrouwen en hun verloskundige. En de laagdrempelige toegankelijkheid van het anticonceptiespreekuur dat verloskundigen aanbieden en voor alle vrouwen beschikbaar is. Daarvoor hoeven ze dus niet naar de huisarts of gynaecoloog. Naast dat dit tot kostenbesparing leidt, verbetert deze aanpak ook de toegang tot anticonceptie voor vrouwen en stellen.

seksualiteit”, vertelt verloskundige Erna Kerkhof. “Daar besteden we goed aandacht aan omdat we het als onze taak zien en omdat we ouders willen helpen om een ongewenste zwangerschap te voorkomen. Naast dat we bekwaam zijn om deze voorlichting te geven en anticonceptie te plaatsen, vinden vrouwen het prettig om hierover met hun verloskundige te praten, wat alles te maken heeft met de vertrouwensband. Dat maakt van anticonceptie een vorm van zorg op maat. En is er een nieuwe kinderwens, dan zijn ouders, en natuurlijk ook alleenstaanden of adolescenten, welkom op ons preconceptieconsult om daarover te praten en ons om advies te vragen. Het gaat ons er immers om dat vrouwen zo gezond mogelijk zwanger of opnieuw zwanger worden.”

Bekwaam

Met dank aan verloskundige Erna Kerkhof

“Ouders hebben altijd vragen over

van Het Verloskundig Huys te Zwolle.

Voorlichting Anticonceptievoorlichting aan zwangere vrouwen wordt meestal in het tweede trimester van de zwangerschap gegeven of aan het einde van het kraambed en/of zes weken na de bevalling. Bij die voorlichting komen een eventuele kinderwens, het voorkomen van een volgende zwangerschap en/of het gebruik van anticonceptie in combinatie met borstvoeding, aan de orde.

‘Prettig Bevallen’ de nieuwe zwangerschapscursus voor jullie allebei Tot nu toe zijn praktisch alle zwangerschapscursussen alleen gericht op het geven van informatie, het aanleren van ademhalingstechnieken (‘puffen’) en het wegwijs maken van je partner in hoe hij of zij jou het beste kan ondersteunen tijdens de bevalling. In deze ingewikkelde tijd komt er echter veel meer op jonge ouders af dan de bevalling alleen, hoe mooi en bijzonder die ook is. Hoog tijd dus voor een zwangerschapscursus 2.0 voor jullie allebei. De naam? ‘Prettig Bevallen’.

Natuurlijk zijn zwangerschapscursussen in de loop der tijd gemoderniseerd en aangepast, maar ‘Prettig Bevallen’ is nog wat anders. Ontwikkeld door een verloskundige, gebaseerd op de verloskundigenpraktijk én de belangrijke rol van de partner. Een voorbereiding als team en niet alleen de moeder of partner. Met als resultaat een professionele cursus voor beide a.s. ouders, waarin nadrukkelijk wordt ingehaakt op de uitdagingen van deze tijd die wordt gekenmerkt door het beeld dat alles ongeveer perfect moet verlopen. Is dat zo, moet alles perfect verlopen? Hoe gaan jullie met dit alles om? En belangrijker: hoe bereiden jullie je samen daarop voor? Het zijn vragen voor tijdens en na de bevalling die bij ‘traditionele’ zwangerschapscursussen nauwelijks aan bod komen.

Steeds meer te doen Zowel tijdens de zwangerschap, als na de bevalling is er veel dat jullie tijd en aandacht opeist. Zeker nu. Zo zijn er meer tests en

echo’s, is er meer informatie over bevallingshoudingen en therapieën, geboorteplan maken, moeten jullie meer (en op tijd!) regelen op het gebied van opvang en school en moeten jullie ook nadenken over werk, inkomsten en verplichtingen. Over hoe jullie dat werk straks willen combineren met het zorgen voor je kindje. Over mogelijkheden om een andere, minder drukke baan misschien en hoe dat financieel moet. Allemaal zaken waarover jullie tijdig beslissingen moeten nemen. En dan hebben we het nog niet eens over jullie eigen doelen om er altijd voor jullie kindje te zijn, hem of haar goed en liefdevol op te voeden en dat binnen jullie familie- en vriendenkring te willen tonen. Logisch dus dat tijdgebrek en

spanningen dan op de loer liggen, met mogelijk negatieve gevolgen voor het harmonieuze gezinsleven en teamgevoel, dat jullie voor ogen hadden toen je eenmaal zwanger was. Logisch om je hier samen op voor te bereiden, zou je zeggen… Toch is het samen volgen van een cursus niet vanzelfsprekend. Vreemd eigenlijk.

‘Prettig Bevallen’ Dat laatste vormt een belangrijk onderdeel van ‘Prettig Bevallen’. Daar doen jullie samen aan mee en staan jullie ook samen centraal. Als het team dat het onbekende en de onzekerheden rondom de bevalling en voor de toekomst samen aangaat. Met de cursus ‘Prettig Bevallen’, waarin jullie dezelfde informatie krijgen aangereikt, zijn jullie be-

ter op de toekomst als jong gezin voorbereid. Dat is goed voor jullie kindje en voor jullie relatie. De komst van een baby heeft namelijk een grote invloed op relaties. In het eerste jaar na de bevalling raken veel relaties in een dip, met een verhoogd risico op scheiding. Uiteindelijk rond de veertig procent zelfs, zo toont onderzoek aan. Daaruit blijkt echter ook dat een betere en gezamenlijke voorbereiding met de juiste informatie, angsten en onzekerheden wegneemt en een positief effect heeft op jullie relatie. Meer informatie vind je op: www.prettigbevallen.nl

Scheefhoofdigheid, onrust en overstrekken is er een oplossing? Het zal je maar gebeuren; het gaat minder goed met je meest dierbare bezit. Je baby overstrekt, krijgt een afplatting op het hoofdje, wil alleen maar naar 1 kant kijken, is heel onrustig, blijft voeding teruggeven of moet veel en ontroostbaar huilen. Vaak komen meerdere van deze symptomen gelijktijdig voor en heeft je kindje een hele zorgelijke blik. Triest is het eventuele verstoorde tedere moeder-kind-contact. Tussen 2006 en nu zagen Nederlandse kinder manueeltherapeuten maar liefst 100.000 zuigelingen met deze problematiek voor behandeling(1). Dat heeft ervoor gezorgd dat de scheefhoofdigheid van baby’s in de achterliggende jaren is afgenomen omdat het kindje door de behandeling beter gaat bewegen en de gefixeerde scheve lighouding verdwijnt. Kinder-manueeltherapeuten zijn manueeltherapeuten die een specialisatie hebben gevolgd bij de cursusorganisatie EWMM (European Workgroup for Manual Medicine - www.ewmm.net). Zij hebben daar geleerd de symptomen die de ouders opmerken zorgvuldig te onderzoeken en zonodig te behandelen. Uit een groot beschrijvend onderzoek dat in 2018 werd gepubliceerd blijkt dat 93% van de ouders vindt dat na gemiddeld iets meer dan 3

behandelingen hun kindje goed reageerde en geen symptomen meer vertoonde(2). Het effect is vaak na de eerste behandeling al meteen waarneembaar.

Wat maakt deze behandelvorm nu zo uniek? De kinder-manueeltherapeut kijkt zowel naar het totaalbeeld en specifiek naar de functie van de nek van de baby. Passend binnen het gedachtengoed van de manuele therapie is er sprake van een bewegingsstoornis en dus niet van een medische afwijking. Tijdens de passage door het geboortekanaal worden hoofdje en nek blootgesteld aan grote tot soms extreme (trek)krachten m.n. bij moeizame bevallingen. Een kleine standsverandering in de nek kan tot een uitgebreid beeld van functiestoornissen leiden(3, 4). In ons onderzoek zagen we, dat een stoornis in de functie van het nekje kan ontstaan door: • een eenzijdige ligging in de baarmoeder tijdens de zwangerschap; • een moeizame bevalling al dan niet met vacuümpomp; • een gecompliceerde keizersnede; • niet altijd is de aanleiding voor de nekfunctiestoornis duidelijk en ook na een normale

bevalling kan het probleem ontstaan. Een behandeling kinder-manueeltherapie kan een effectief middel zijn voor bovenstaande symptomen. Niet zelden melden ouders na de behandeling dat ze “er een ander kind voor terug hebben gekregen”. Tijdens het eerste onderzoek wordt de lichaamshouding van de baby beoordeeld en in verband gebracht met het mogelijke nekprobleem. Onderzoek en behandeling geschiedt in nauw overleg met ouders /verzorgers. Het waarom van de symptomen wordt de ouders duidelijk gemaakt en tevens het doel van de therapie om tot oplossing van de stoornis te komen. Een behandeling kinder-manueeltherapie lijkt in vrijwel niets op een behandeling manuele therapie van volwassenen! Er wordt niet “gekraakt” maar er worden

nekwervels mild in een specifieke richting gemobiliseerd, zodat het nekje weer goed gaat bewegen, waardoor de klachten afnemen en verdwijnen. Van alle kinder-manueeltherapeuten werkt 70% samen met kinderfysiotherapeuten, waardoor een nog effectievere behandeling mogelijk wordt(1, 5). Uit onderzoek is gebleken dat de behandeling absoluut veilig is(2, 6, 7)! Sinds 2006 worden alle behandeldata vastgelegd. Inmiddels zijn 104.101 zuigelingen in 341.824 sessies zonder een enkele complicatie behandeld.

Begeleidende symptomen Veel behandelde zuigelingen vertoonden meerdere symptomen, zoals eerder gemeld. Veel kinderen vertonen een eindeloze onrust, huilen schijnbaar zonder reden overmatig veel, grijpen met de handjes naar de oren en spugen na (of tijdens) iedere voeding en zijn soms ontroostbaar verdrietig(2, 4, 8-11). Feitelijk hoeven deze symptomen niet alleen veroorzaakt te worden door een nekfunctiestoornis. Immers; een zuigeling kan niet vertellen wat eraan scheelt en heeft daarnaast maar een beperkt arsenaal om het ervaren ongemak te uiten. Een scheve stand van het hoofd, een voorkeurshouding met of zonder overstrekking is echter vaak een teken dat het nekje niet goed kan bewegen. Naar onze ervaring wordt dit door ouders meestal op de goede manier gesignaleerd. Als ouders aanvoelen dat er iets mis is met hun kindje, klopt dat bijna altijd. Meestal biedt een bezoek aan de kinder-manueeltherapeut dan uitkomst.

met een vergelijkbare methodiek. Dit maakt het behandelconcept uniek, verantwoord en meestal succesvol, mede door de samenwerking met kinderfysiotherapeuten. Deze therapievorm heeft de laatste jaren sterke progressie gemaakt in de wetenschappelijke onderbouwing van deze onderzoeks- en behandelmethode.

EWMM De EWMM is een cursusorganisatie met topspecialisatiecursussen voor manueeltherapeuten in binnenen buitenland. De cursussen zijn geregistreerd en geborgd in het kwaliteitsregister fysiotherapie en er bestaat een intensive samenwerking met Duitse artsen. De behandelvorm is in daar in de afgelopen 70 decennia ontwikkeld en wordt beoefend door kinderartsen en orthopeden.

De EWMM heeft een eigen register waarin u de gegevens van zo’n 300 collega’s kunt vinden.

Vergoeding Kinder-manueeltherapeutische behandeling van kinderen tot 18 jaar valt onder reguliere paramedische zorg en wordt derhalve volledig vergoed vanuit de basisverzekering (zonder eigen bijdrage) en mag zonder verwijzing plaatsvinden.

Uniek De aanpak van de kinder-manueeltherapeut met betrekking tot onderzoek en behandeling van uw kindje is uniek te noemen. Er zijn geen andere beroepsgroepen

EHBO bij baby’s en kinderen Kinderen en kleine ongelukjes horen bij elkaar. Kinderen groeien, worden sneller, mobieler en gaan op onderzoek uit. Heel normaal, maar hoe goed je ook oplet, een ongeluk zit in een klein hoekje. Weet jij wat je moet doen als er een echt ongeluk(je) gebeurt? Het blijkt dat maar weinig ouders echt weten hoe ze hun kind eerste hulp kunnen geven. Wil jij wel weten wat je moet doen in zo’n situatie, volg dan de cursus ‘EHBO bij baby’s en kinderen’. Het is niet nieuw dat de meeste ongelukken en ongelukjes in en om het huis plaatsvinden. Alleen al de klussers en doe-het-zelvers zijn al goed voor ruim 120.000 ongevallen, waarbij er ruim 24.000 mensen op de spoedeisende hulp terecht kwamen. Bij kinderen zijn die cijfers nog veel indrukwekkender; elk jaar komen er ruim 140.000 kinderen op de spoedeisende hulp terecht. Van deze kinderen dienen er maar liefst 10.000 in het ziekenhuis te worden opgenomen. Meer dan 50% van deze ongevallen vindt in en om het huis plaats.

Vallen Vooral het vallen staat met stip bovenaan als het om ongelukken van kinderen gaat: meer dan 65% wordt daardoor veroorzaakt. Dat vallen gebeurt thuis (meer dan 30%), maar ook op straat, op school, in het kinderdagverblijf en op tal van andere locaties. Voorop staat het vallen van trappen, speel- en gymtoestellen, van de commode enzovoorts. Maar ook door struikelen, uitglijden en het tegen iets of iemand aanbotsen. Naast wonden, kneuzingen en botbreuken van armen, benen, enzovoorts, komt hoofdletsel door valongelukken relatief veel voor, vooral bij jonge kinderen waarvan bijna 50% door hoofdletsel op de

spoedeisende hulp terecht komt. In de meeste gevallen voor licht of zelfs ernstig hersenletsel.

Andere ongevallen Bij kinderen is na het vallen vergiftiging door inslikken van medicijnen of huishoudelijke middelen zoals afwastabletten en was- en schoonmaakmiddelen een belangrijke ongevalsoorzaak. Berg daarom al deze middelen altijd goed op. Een belangrijke voorwaarde is dat dit buiten hun bereik is en het liefst achter deugdelijk gesloten deuren! Andere ongevallen zijn onder meer verslikken, verbranding door hete vloeistoffen (zoals water, thee en dergelijke), ongevallen in het verkeer (spelen op straat of het plotseling oversteken) en verdrinking in een badje, een vijver of sloot, een zwembad of open water.

Die schrikreactie kun je mogelijk vermijden door een ‘EHBO-cursus bij baby’s en kinderen’ te volgen. Los van het feit dat je daar veel van leert, bevrijdt die kennis je van de eerste paniek en kun je kostbare tijd winnen waardoor je je kind ècht hulp kunt bieden. Op het internet vind je veel informatie en mogelijkheden om je o.a. online voor een cursus in te schrijven. Een echte aanrader dus!!!

Wat kun je zelf doen? Is het ongeluk(je) eenmaal een feit, dan is het de vraag wat je zelf op dat moment kunt doen en hoe snel je hierop reageert. Dat begint met het ver¬mijden van direct opkomende schrik en paniek bij jezelf. Als die gevoelens de overhand nemen, kan het zijn dat je zult verstarren en dat je daardoor niet in staat bent om (direct) te gaan handelen. Kostbare tijd kan hierdoor verloren gaan.

Zwanger? Gefeliciteerd Wat een positief nieuws. Maar vergeet niet de zaken goed te regelen, zoals de erkenning van jullie kleine dreumes, de geslachtsnaam, het gezamenlijk ouderlijk gezag en de benoeming van een voogd. Tekst vervolg volgt nog!

SASJA FLANTUA Advocatenkantoor Flantua

Personen- en familierecht

Vijfherenlanden 110, 8245 BC Lelystad • 0320 214 001 • sasja@advocatenkantoorflantua.nl Voor meer informatie: www.advocatenkantoorflantua.nl

Bescherming

Pampers® Premium Protection : TM

onze n°1 in zachtheid en bescherming van de gevoelige huid. 68

*Op basis van de verdeling van Pampers® Premium ProtectionTM luiers maten 0-2 in Nederlandse kraamafdelinngen jan 2020 - nov 2020.

in alle vertrouwen

m a f d e li n g