Samen Zwanger SZ0039 Gelderland (drukproef)

Page 1

Hét informatief medisch magazine voor aanstaande ouders

www.samen-zwanger.nl Editie Gelderland 2021/2022 1

Met o.a. artikelen van verschilende beroepsverenigingen, brancheorganisaties en medisch specialisten.


EEN VEILIGE, VERTROUWDE EN UITDAGENDE OMGEVING

De kwieke Kievit is een kinderdagverblijf op een boerderij waar melkkoeien worden gehouden. Het is een karakteristiek gebouw in het dorp Meddo dichtbij Winterswijk. De eigenaren van de kinderopvang en het melkveebedrijf zijn: Herwin en Mirian Prinsen. Kleinschalige Kinderopvang. Het voorhuis van de boerderij is verbouwd tot kinderdagverblijf. Wij bieden kleinschalige kinderopvang aan voor kinderen vanaf 10 weken tot en met 12 jaar. De babygroep en de peutergroep bevinden zich op de begane grond. Zij

maken gezamenlijk gebruik van de keuken, die zich in de peutergroep bevindt en van de verschoonruimte gelegen tussen beide groepen. Er wordt gewerkt met gediplomeerde leidsters. De Kwieke Kievit biedt kinderopvang waar ieder kind zich thuis kan voelen. Er is veel ruimte, rust en ontspanning. De leidsters benaderen de kinderen op een positieve, individuele en respectvolle manier. Ze geven hierbij elk kind de ruimte om zowel geestelijk als lichamelijk zichzelf te zijn en om in eigen tempo ervaringen op te doen.

• • •

De kinderen hebben ieder een eigen tempo en ritme in de ontwikkeling. We gaan elke dag naar buiten om te spelen en te ontdekken. We hebben respect voor elkaar, de omgeving en de natuur.

Veel ruimte in een rustige omgeving.

Bent u enthousiast en nieuwsgierig geworden naar onze kinderopvang? Neem dan contact met ons op voor een afspraak.

Goorweg 41, Winterswijk • 0543- 569498 / 06-12519758 • info@dekwiekekievit.nl • www.dekwiekekievit.nl


Voorwoord Wat leuk dat je dit exemplaar van ‘Samen Zwanger’ in handen hebt! Jouw magazine vol verhalen en artikelen over alles wat met zwanger worden, zwanger zijn, geboorte en kraamtijd te maken heeft. Geschreven door onze redactie en met inbreng van heel veel zorgprofessionals op allerlei gebieden. Ben jij nu in verwachting? Dan feliciteren we jullie daar van harte mee! ‘Samen Zwanger’ is er immers voor jullie sámen. Nu, als aanstaande ouders en straks als gezin. Daarom hebben we heel veel tips, actuele trends en adviezen voor jullie verzameld. En dat uitgebreid met artikelen van deskundigen op allerlei zorggebieden voor als je vragen en twijfels hebt. Al of niet van medische aard. ‘Samen Zwanger’ wordt zorgvuldig samengesteld en door verloskundigen en ziekenhuizen in jouw eigen provincie verspreid. Op de advertentiepagina’s kom je een groot aantal lokale en landelijke zorgprofessionals tegen; specialisten die met zorg aan de redactie zijn gekoppeld en die jullie op allerlei gebieden verder kunnen helpen. Ga eens bij ze langs of neem een kijkje op hun website. Ze staan voor jullie klaar. Dát is ‘Samen Zwanger’, het informatief medisch magazine voor aanstaande ouders! Hartelijk welkom en veel leesplezier gewenst! Redactie en uitgever ‘Samen Zwanger’ Gericht Media B.V. Deventer (P.S.: Weet je dat we ook een drukbezochte website hebben? Ga gauw naar samen-zwanger.nl).

3


00

00

00

Uitgever

Staat er geen vermelding bij een foto

handelen op grond van informatie of

Gericht Media BV te Deventer.

dan is deze van een beeldbank.

adviezen die de lezer in de uitgave

Redactie

Verspreiding

Pim Kisjes, Pim Kisjes Company VOF te

Deze uitgave wordt kosteloos verspreid

Disclaimer voor advertenties

Twello E. info@kisjes.info

onder verloskundigenpraktijken, gynae-

en advertorials

cologiepraktijken, bedrijven en instan-

Alle advertenties en advertorials vallen

Verkoop

ties die op enigerlei wijze betrokken zijn

onder de verantwoordelijkheid van de

Sanne de Zeeuw • T. 0570-219 204

bij de (na)zorg voor de zwangere vrouw.

desbetreffende adverteerders.

Thijs de Weerd • T. 0570-219 219

Uitsluiting redactionele

Copyright © Gericht Media BV, 2019

t.deweerd@gerichtmedia.nl

aansprakelijkheid

Niets uit deze uitgave mag worden

De uitgever heeft zijn uiterste best

verveelvoudigd en/of openbaar worden

Vormgeving en druk

gedaan om alle feitelijke informatie in

gemaakt in welke vorm dan ook zonder

Mitch Elsman - Gericht Media BV

de artikelen zorgvuldig en zo accuraat

voorafgaande schriftelijke toestemming

mogelijk weer te geven. Desalniette-

van de uitgever. Zetfouten, prijswijzigin-

Fotografie

min sluiten redactie, medewerkers, uit-

gen en wijzigingen in o.m. verzekerings-

De gebruikte foto’s zijn ter beschikking

gever en verspreider van Samen Zwan-

voorwaarden voorbehouden. Aan deze

gesteld door diverse branchevereni-

ger elke aansprakelijkheid nadrukkelijk

uitgave kunnen geen rechten worden

gingen, instanties en zorgprofessionals.

uit voor eventuele gevolgen van het

ontleend.

Samen Zwanger aantreft.

s.dezeeuw@gerichtmedia.nl

4


00 07 09 11 12 14 16 18

00 Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

24 26 29 35 37 40 42

Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

45 49 51 53 61 68 72

Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

Volgt na akkoord


Echo’s in de zwangerschap Met een echo kunnen je echoscopist, verloskundige of gynaecoloog en jij desgewenst met je partner, al heel vroeg in je zwangerschap naar je kindje(s) kijken om o.a. de groei en ontwikkeling te beoordelen. Daarnaast kun je bij een pretechobureau foto’s laten maken van je baby in je buik als herinnering voor later en als cadeau. Echo staat voor echoscopie, ofwel ultrageluidsonderzoek. Door het bewegen van een transducer over je buik worden hoogfrequente geluidsgolven uitgezonden die door structuren in je buik worden teruggekaatst en op een beeldscherm zichtbaar worden. Zo kun je je kindje in je buik zien.

Medische echo’s Vitaliteitsecho (planning i.o.m. je verloskundige of overige behandelaar, voor 9 weken) De vitaliteitsecho wordt alleen op medische indicatie verricht en dus niet standaard aan iedereen aangeboden. Hiermee wordt zo nodig bekeken of het hartje klopt, of de zwangerschap goed is ingenesteld in je baarmoeder en of je een één- of meerling verwacht. Termijnecho (9e -13e week) Deze echo wordt standaard aan iedereen aangeboden. Bij deze echo wordt de uitgerekende datum bepaald, het hartje gecontroleerd en gekeken /bevestigd of je van een één - of meerling in verwachting bent. Dit is ook vaak het moment waarna je verloskundige (of overige behandelaar) je een zwangerschapsverklaring mee kan geven om bijvoorbeeld je zwangerschapsverlof aan te vragen. 2e trimester Structureel Echoscopisch Onderzoek (SEO/20-weken-echo)

6

Deze echo wordt standaard aan iedereen aangeboden: het is een bevolkingsonderzoek waarover je voorafgaand goede uitleg moet hebben gekregen van je verloskundige (of overige behandelaar). Bij deze echo wordt bekeken of er welbepaalde afwijkingen zijn bij je kindje. Misschien kun je zien of het een jongetje of een meisje wordt. Wil je dat niet, meld dat dan vooraf. Groei-echo Een of meerdere groei-echo’s worden alleen op medische indicatie verricht en dus niet standaard aan iedereen aangeboden. Je verloskundige (of overige behandelaar) kan zonodig een of meerdere van deze echo(‘s) (laten) maken om de afmetingen van je kindje (hoofd, buik en bovenbeen) in te schatten en eventueel de groei over de tijd te beoordelen. Ook de hoeveelheid vruchtwater wordt bij deze echo geschat. Liggingsecho (vanaf ongeveer 36 weken) De liggingsecho wordt alleen op medische indicatie verricht en dus niet standaard aan iedereen aangeboden. Als je verloskundige (of overige behandelaar) op basis van het voelen aan je buik (palpatie) denkt dat je kindje (nog) niet in hoofdligging ligt, zal een liggingsecho worden aangevraagd. Als het kindje inderdaad niet met het hoofd omlaag ligt, zal ook

naar de hoeveelheid vruchtwater worden gekeken, waar de placenta zit en de de afmetingen van het kind worden geschat met een groei-echo.

Gespecialiseerde echocentra Voor medische echo’s kun je het beste terecht bij de echoscopist of het echocentrum waar je verloskundige (of overige behandelaar) mee samenwerkt: dan worden belangrijke gegevens ook het beste en het veiligste uitgewisseld zodat je kan rekenen op de beste zorg. Uiteraard kun je ook zelf even op het internet rondkijken: weet wel dat niet ieder type echo door iedere echoscopist/echocentrum kan en mag worden uitgevoerd. Bespreek dit dus altijd met je verloskundige (of overige behandelaar). Wil je meer weten over echoscopie in de zwangerschap, ga dan naar de website van de Beroepsvereniging Echoscopisten Nederland obstetrie en gynaecologie: https://www.echoscopisten.nl/nl/voor-clienten-en-patienten. Ook vind je daar meer uitleg over de inhoud van de echo-onderzoeken die hierboven vermeld zijn.

Pretecho Pretecho’s kun je bij een pretechobureau laten maken. Van de


Medische echo’s en je zorgverzekering Basisverzekering Soort echo Vergoeding Eigen risico Eigen bijdrage Vitaliteitsecho Alleen bij medische indicatie Nee Nee Termijnecho Ja Nee Nee 20 weken (SEO) Ja Nee Nee Overige echo’s Ja, indien medisch noodzakelijk Nee Nee

echobeelden kunnen vaak foto’s en filmpjes worden gemaakt die je mee kan nemen naar huis. Je kijkt uiteraard mee als de echo wordt gemaakt, dus ook hier geldt dat als je het geslacht van je kindje nog niet wil weten, je dat het beste voorafgaand aan kunt geven. Omgekeerd kan de vraag of je kindje een jongen of een meisje is een goede reden zijn om een pretecho te overwegen. Vaak worden ook opties als 3D (met diepte) en 4D (met diepte in het bewegende beeld) aangeboden. Informeer vooraf bij het betreffende

bureau goed welke opties zij aanbieden, wat de kosten zijn en bij welke zwangerschapsduur je de mooiste afbeeldingen kunt verwachten. Uiteraard dien je zelf de kosten van deze echo’s te betalen. Raadpleeg het internet voor meer informatie en adressen van pretechobureaus. Daar kun je ook leuke cadeau-ideeën opdoen. Dit artikel is door de BEN herschreven op 11 februari 2021.

• geslachtsbepaling vanaf 14-3 weken • even gluren in 2D vanaf 6 weken • even gluren in 3D • uitgebreide 3D/4D levensechte echo van uw ongeboren kindje

C anadalaan 11 | Ape ldoorn | 0 6 4 6 2 0 0 21 0 V o o r meer i nf ormatie : www.baby-visie .nl

7


Prenatale screening Combinatietest of NIPT?

Tussen de 9e en 14e week van je zwangerschap kun je in overleg met je verloskundige of gynaecoloog beslissen of je je kind op het down-, edwards- en patausyndroom wilt laten screenen. Je kunt kiezen tussen de Combinatietest (bloedonderzoek bij jou en echo-onderzoek bij je baby bij 9-14 weken zwangerschap) of de NIPT (bloedonderzoek bij jou, vanaf 11 weken zwangerschap). Combinatietest Bij de Combinatietest wordt tussen 9 en 14 weken zwangerschap bij jou bloed afgenomen en getest. Bij je baby wordt tussen 11 en 14 weken zijn nekplooi gemeten door een echoscopist. Een nekplooi is een tijdelijk aanwezig, opgehoopt vochtlaagje onder de huid in de nek van je baby. Op de echo kan worden vastgesteld of de nekplooi dikker is dan normaal, wat kan worden veroorzaakt door een chromosoomafwijking. Chromosomen, dragers van ons erfelijkheidsmateriaal, bevatten genen waarop alle informatie zit die nodig is voor het ontwikkelen, in stand houden en voortplanten van een individu (bron: erfelijkheid.nl). Deze genen kunnen beschadigd zijn. Is die beschadiging permanent, dan kan dat een erfelijke afwijking als het downsyndroom veroorzaken. Het

kind heeft dan een extra chromosoom 21, dat zorgt voor een verstandelijke beperking en een typerend uiterlijk. Met de combinatie van de nekplooimeting bij je baby, jouw bloedonderzoek en je leeftijd wordt de kans bepaald of het risico op het syndroom van Down aanwezig is. Voor het daadwerkelijk vaststellen daarvan is verder onderzoek nodig, zoals een vlokkentest of een vruchtwaterpunctie. Een dikkere nekplooi kan namelijk ook een hartafwijking betekenen. Het merendeel van de baby’s met een dikkere nekplooi heeft trouwens geen enkele afwijking. De uitslag van de combinatietest geeft alleen aan hoe groot de kans is dat je kind het down-, edwards- of patausyndroom heeft. Je weet het dus niet zeker. NB: meer informatie over erfelijkheid vind je op: erfelijkheid.nl.

De NIPT De NIPT (Niet-Invasieve Prenatale Test) is een bloedonderzoek waarbij je DNA wordt onderzocht. In jouw bloed zit namelijk ook een klein beetje DNA van de placenta (moederkoek). Dit DNA is bijna altijd hetzelfde als dat van je kind. Daarmee kan het laboratorium onderzoeken of er aanwijzingen zijn dat je kind het down-, edwards- of patausyndroom heeft.

8

Het voordeel van de NIPT ten opzichte van de Combinatietest is dat de uitslag ‘niet-afwijkend’ bijna altijd klopt: minder dan 1 op de 1.000 zwangeren met deze uitslag is toch zwanger van een kind met een van de aandoeningen. Ben je in verwachting van een tweeling dan kun je niet altijd kiezen voor de NIPT. Vraag je verloskundige om nadere informatie.

Vergoeding en je zorgverzekering (2019) Je basisverzekering vergoedt de Combinatietest alleen bij een medische indicatie, voorgeschreven door je huisarts, verloskundige of medisch specialist. Dat geldt ook voor de NIPT-test. In dat geval wordt de test vergoed vanuit de basisverzekering en verrekend met je eigen risico. Is er geen medische indicatie maar wil je de Combinatie- of NIPT-test toch laten uitvoeren, dan wordt die niet door je verzekeraar vanuit je basisverzekering vergoed en betaal je 175 euro. Bij een Combinatie test is dat 168 euro. Informeer altijd vooraf bij je verzekeraar wat wel en niet vergoed wordt, of er een aanvullende verzekering voor prenatale screening is en wat de voorwaarden zijn. Bijvoorbeeld of de zorgverlener die de test uitvoert een contract met je zorgverzekeraar moet hebben. (Bronnen: RIVM, KNOV en verzekeringssites)


Schrikken van bloedverlies Bij bloedverlies tijdens een zwangerschap is de schrik groot. Om het even of dat bloedverlies nu vanuit het niets of bijvoorbeeld na het vrijen optreedt. De paniek slaat direct toe, niet in het minst ook door de kleur van het bloed: van roze tot rood of wat paars of bruin. Ondanks de schrik is het een goede raad om niet in paniek te raken. In de meeste gevallen is er namelijk niets aan de hand. Bel echter wel direct met je behandelend arts of je verloskundige en laat ernaar kijken.

Eerste tijd niet te controleren

Verschillende oorzaken Kort durend bloedverlies tijdens de eerste drie maanden van je zwangerschap kan verschillende oorzaken hebben. Zo kan bijvoorbeeld het zgn. ‘innestelen’ van de bevruchte eicel in de wand van je baarmoeder circa één week na de bevruchting de oorzaak zijn. De daardoor ontstane bloeding, ook wel de innestelingsbloeding genoemd, is lichtroze, helderrood of ietwat paars/bruin van kleur en stopt vanzelf na een dag of twee. Wat langere periodes komen echter ook voor. Een heel natuurlijk en normaal verschijnsel dus, hoewel veel vrouwen bij deze bloeding direct aan menstruatie of een miskraam denken. Wat ook kan, is dat een wondje, poliep of ontsteking aan de baarmoedermond de oorzaak van de bloeding is. In deze gevallen merk je dit kortstondige bloedverlies meestal op na het vrijen of na toiletbezoek.

Ben je zwanger en zie je dat je plotseling bloed verliest, dan gaan je gedachten en angsten al snel met je op de loop. Logisch natuurlijk. De zorgen overvallen je en je wilt direct weten wat er aan de hand is en of alles in orde is. Wat het extra vervelend maakt is dat je dit voorlopig nog niet kunt controleren. Ook niet met een zwangerschapstest, want die blijft gewoon aangeven dat je zwanger bent, ook als de vrucht onverhoopt al is afgestoten. Dit wordt veroorzaakt door het zwangerschapshormoon hCG (humaan choriongonadotrofine), dat in de placenta wordt aangemaakt en al enkele dagen na de bevruchting in je lichaam aanwezig is. Het is hetzelfde hormoon dat voor je eerste gevoel van misselijkheid zorgt. Afwachten is

daarom voorlopig de boodschap, hoe ongeduldig je ongetwijfeld ook bent. Wat misschien helpt is de wetenschap dat het maar een paar dagen duurt voordat je zekerheid hebt. Overleg een week of zes daarna met je verloskundige of behandelend arts of het maken van een echo zinvol is. Dan kun je namelijk zien of het hartje klopt.

Neem bloedverlies altijd serieus Neem een vaginale bloeding in de eerste drie maanden van je zwangerschap dus altijd serieus. Dat zeggen we niet om je nodeloos ongerust te maken, maar luchtig willen we er ook niet over doen. De oorzaak kan immers wel serieus zijn. Maak in het geval van een vaginale bloeding in de eerste drie maanden van je zwangerschap, en natuurlijk ook in de periode daarna, dus altijd direct een afspraak met je verloskundige of behandelend arts en laat ernaar kijken!

9


Heel bijzonder Voor het eerst voel je je kindje bewegen

Heel bijzonder en nauwelijks met iets anders te vergelijken; de eerste beweging van je kindje. Heel licht, bijna vlinderachtig voel je het in je buik. Je weet het direct: dit is mijn kind. Bij de eerste zwangerschap voel je de eerste bewegingen van je kindje tussen de 18e en de 20e week. Ben je opnieuw zwanger, dan gebeurt dat rond de 16e tot de 18e week. Denk eraan dat dit geen absolute cijfers zijn en dat dit tijdstip van vrouw tot vrouw verschilt. Heb dus nog even geduld en ontspan je, want vooral dan kun je zomaar je baby voelen bewegen. Een heel bijzonder en ontroerend moment, dat hele lichte kriebelige gevoel.

dat bewegen je baby ook beter kennen. Je gaat bewegingen en gedrag herkennen en aanvoelen of alles is zoals het hoort en hoe je kindje zich ontwikkelt. Dag na dag zijn er nieuwe bewegingen en bijbehorend gevoel waar je helemaal blij van wordt. Prachtig toch?

Als je meer wilt weten over hoe je baby in je buik beweegt kun je de folder ‘Jouwzwangerschap: Je baby voelen bewegen’ downloaden op www.deverloskundige.nl.

Dit ‘leven voelen’ blijft eerst nog een speciale en intieme ervaring tussen jou en je baby. Alleen jij kunt het voelen. Pas vanaf ongeveer 24 weken kunnen ook anderen je baby voelen bewegen door hun hand op je buik te leggen, met als eerste de aanstaande papa natuurlijk. Een ontroerend moment tussen jullie tweeën (of drieën eigenlijk). Hebben jullie al een of meer kinderen, dan is dit ook voor hen heel bijzonder. Geniet ervan en neem de tijd om met elkaar de komst van jullie nieuwe kindje, broertje of zusje te vieren.

Razendsnel We maken een sprong naar een maand of drie. Dan is je baby ± 8 cm groot, kan hij al schoppen, met zijn hoofdje draaien en een vuistje maken. Het gaat razendsnel. Op onze website www.samen-zwanger.nl staan foto’s waarop je kunt zien hoe je kindje verandert. Naast leuk en onroerend, leer je door al

10

Deze folder is een uitgave van de KNOV en de NVOG.

Als er iets verandert Verandert er iets in je buik? Voelt het anders? Wees je er dan allereerst van bewust dat het niet altijd zo is dat je je kindje elke dag voelt bewegen. Heb je na 24 weken zwangerschap echter nog helemaal niets gevoeld, maak dan een afspraak met je verloskundige of gynaecoloog zodat die kan luisteren en een echo laten maken. Bedenk ook dat juist de periode van 24 tot 28 weken voor vraagtekens of onzekerheid kan zorgen, omdat je baby dan nog heel erg onregelmatig kan bewegen en die bewegingen ook nog eens van dag tot dag kunnen veranderen. Echter, ook hier geldt dat je altijd op je gevoel moet vertrouwen. Heb je twijfels, bel dan met je verloskundige of gynaecoloog voor een controleafspraak. Vanaf de 28e week

voel je de baby elke dag bewegen. Denk je soms dat het wat minder is, dan is het een goede raad om op je linkerzij te gaan liggen, je te ontspannen en in alle rust op nieuwe bewegingen te wachten. Voel je na twee uur op je linkerzij liggen nog steeds niets? Zijn de bewegingen minder krachtig dan voorheen? Ben je ongerust? Wacht dan niet langer (ook niet tot de volgende dag), maar neem direct contact op met je verloskundige of gynaecoloog.


Meer over de keizersnede Er kan tot een keizersnede (of in het Latijn: sectio caesarea) worden besloten als een kind niet langs de natuurlijke weg ter wereld kan komen. Bij een keizersnede komt het kind operatief via de buikwand naar buiten. Er kunnen diverse redenen voor het uitvoeren van een keizersnede zijn. een zuurstoftekort. Een spoedkeizersnede vindt altijd onder algehele verdoving plaats.

Herstel

Bij een keizersnede wordt een snede gemaakt in je buik en in je baarmoeder, waarna je kind via de op deze manier ontstane opening in de buikwand wordt geboren. Zoals gezegd kunnen er diverse redenen zijn waarom de gynaecoloog besluit dat een keizersnede noodzakelijk is. Je bekken kan te nauw zijn, er kan sprake zijn van een dwars- of een stuitligging, je kunt een voorliggende of niet goed functionerende placenta (moederkoek) hebben of er bevindt zich een vleesboom in je baarmoeder waardoor je kindje niet kan indalen. Een andere reden kan zijn dat je in verwachting bent van een meerling. Wat ook kan is dat je gezondheidsproblemen hebt, zoals een ziekte of een hoge bloeddruk. Omstandigheden die vaak al eerder in de zwangerschap bekend waren en die direct al duidelijk maakten dat een keizersnede onvermijdelijk zou zijn. Ook kunnen bij je kindje tijdens de geboorte plotselinge gezondheidsproblemen optreden, kan de geboorte ernstig worden vertraagd waardoor jouw activiteit en energie inzakken en kan ook je

eerste kindje met een keizersnede ter wereld zijn gekomen. Daardoor kan je gynaecoloog er de voorkeur aan geven om ook bij je tweede bevalling een keizersnede toe te passen.

Flinke ingreep Een keizersnede is een flinke chirurgische ingreep die onder algehele verdoving (algemene anesthesie) of plaatselijke verdoving (regionale anesthesie, meestal via een ruggenprik) plaatsvindt. Kies je voor een plaatselijke verdoving, dan blijf je wakker en krijg je je kind direct na de geboorte te zien. Na een keizersnede kun je last krijgen van nabloedingen, bloedarmoede, blaasontsteking, infectie, trombose en/of een traag op gang komend darmkanaal.

Spoed In het geval dat de baby snel moet worden geboren, gebeurt dat via een spoedkeizersnede. De redenen daarvoor kunnen bijvoorbeeld een toch te groot hoofdje voor je bekken zijn (met problemen voor de passage) of plotseling optredende gezondheidsproblemen bij jou en/of bij de baby met risico op

Reken bij een keizersnede op een verblijf van dag of vier in het ziekenhuis en een herstelperiode van circa zes weken daarna. Doe rustig aan en forceer je buikspieren niet. Niet of zo weinig mogelijk tillen en voorzichtig zijn met opstaan uit je bed of stoel dus. Wel kun je al voorzichtig wat lopen en bewegen. Ga op je gevoel af, bepaal zelf wat je wel en niet kunt doen en houd er rekening mee dat het herstel langer kan duren dan je dacht.

Sterke groei Het aantal geboortes met een keizersnede ligt in ons land rond de 20%, waarvan een aantal op verzoek (!). Wereldwijd was enige tijd geleden zelfs sprake van een verdubbeling. Waar in 2000 nog 16 miljoen kinderen (12%) met een keizersnede ter wereld kwamen, groeide dat cijfer in 2015 zelfs naar 29,7 miljoen (21%). In Brazilië, Egypte en de Dominicaanse Republiek wijzen de cijfers zelfs uit dat er meer keizersneden zijn dan natuurlijk geboortes, met resp. 55,5%, 55,5% en 58,1%. Ook in de USA komt de keizersnede met 32,9% veel voor (32,9%). De Wereldgezondheidsorganisatie vindt dat alles boven de 15% een excessieve toepassing van de procedure is.

11


Eten als je zwanger bent Als je zwanger bent, kun je niet meer zomaar alles eten en drinken. Gelukkig zijn er allerlei lekkere etenswaren die juist kunnen bijdragen aan een gezonde zwangerschap. Je hoeft dus zeker niet alles te missen! Groenten en fruit

Rund- en lamsvlees

Logisch, groenten en fruit. Maar we benoemen het toch, want ondanks de aanbeveling om dagelijks 250 gram groenten te eten, ligt het gemiddelde rond 131 gram per dag gedurende 6 dagen per week. Fruit eten we gemiddeld 113 gram per dag, terwijl 200 gram wordt aanbevolen. Er is dus volop ruimte voor verbetering (bron: wateetnederland.nl).

Of vleesvervangers met toegevoegd ijzer, volkorenbrood, broccoli, sperziebonen en peulvruchten, zoals bruine bonen en linzen. Als je zwanger bent of borstvoeding geeft, heb je eerder kans op een ijzertekort. IJzer is belangrijk voor de vorming van hemoglobine, dat nodig is voor het transport van zuurstof in het bloed en de stofwisseling. Heb je ijzertekort (bloedarmoede), dan voel je je moe, lusteloos en ben je snel buiten adem. IJzer zit het meest in de bovengenoemde producten. Eet je vegetarisch, kies dan een vleesvervanger waar extra ijzer aan is toegevoegd. IJzer is een mineraal dat in twee vormen in eten voorkomt: als heem- en non-heemijzer. Heemijzer zit alleen in dierlijke producten en is beter op te nemen in het lichaam dan non-heemijzer uit plantaardige producten (bron: voedingscentrum.nl).

Nu je weet dat je zwanger bent, ga je vast wél genoeg groenten en fruit eten! Die leveren immers heel veel vitamines, mineralen en vezels. Bovendien kun je er heel veel van eten zonder al te grote invloed op je gewicht. Dit maakt van groenten en fruit een heel geschikt en gezond tussendoortje. Nog een pluspunt: door de vitamine C die erin zit, wordt ijzer beter opgenomen. En genoeg ijzer zorgt ervoor dat er overal in je lichaam voldoende zuurstof komt. Als jij veel groenten en fruit eet, groeit je kind ermee op en stimuleer je vanaf jonge leeftijd gezond eetgedrag.

12

Vette vis Vette vis bevat gezonde vetzuren die belangrijk zijn voor de ontwikkeling van de hersenen en het zicht bij ongeboren baby’s. Voorbeelden van vette vis zijn:

haring, zalm, sardines en makreel. Let er wel op dat je geen rauwe of gerookte vis eet en vermijd roofvissen, zoals zwaardvis, haai en tonijn. Eet maximaal twee keer per week vette vis.

Melkproducten In melkproducten zit calcium dat belangrijk is voor een goede botopbouw van de baby. Kies het liefst ongezoete melkproducten, zoals karnemelk, melk, yoghurt, kwark of ongezoete sojazuivel. Melkproducten met toegevoegde suiker bevatten weliswaar evenveel calcium, maar zijn minder


gezond. Laat daarom yoghurtdrinks, chocolademelk, vruchtenyoghurt, vla en andere toetjes liever staan. Als je 450 milliliter aan melkproducten (2-3 porties) en 40 gram kaas (2 boterhammen) neemt, krijg je voldoende calcium binnen.

Vitamine D Vitamine D zorgt ervoor dat calcium uit de voeding wordt opgenomen en dat helpt bij een goede botopbouw van je baby. Slik tijdens je hele zwangerschap 10 microgram vitamine D per dag. Ook met je voeding krijg je vitamine D binnen. Het zit in vette vis, boter, halvarine en margarine. En natuurlijk zorgt zonlicht ook voor vitamine D. Ga daarom lekker vaak naar buiten!

gram foliumzuur per dag, vanaf dat je een zwangerschapswens hebt en in de eerste 10 weken van je zwangerschap. Tenslotte: doe de quiz! Weet jij alles over gezond eten tijdens de zwangerschap? Test jezelf hier: https://www.voedingscentrum.nl/ nl/zwanger-en-kind/zwanger.aspx

krijg je veiligheidswaarschuwingen als er een bepaalde bacterie in een product is gevonden. (Dit artikel is geschreven door Sascha de Jong, (sport)diëtist, MSc en leefstijlcoach, aangeleverd door de Nederlandse Vereniging van Diëtisten (www.nvdietist.nl) en deels door ons bewerkt).

ZwangerHap app Een aanrader is de gratis ZwangerHap app van het Voedingscentrum. Daar kun je simpel en snel opzoeken of je een product kunt eten en bijvoorbeeld ook volgen hoe je baby in je buik groeit. Ook

Foliumzuur Met het slikken van foliumzuur verklein je de kans dat je baby een open ruggetje, hazenlip of open gehemelte krijgt. Foliumzuur komt van nature voor in groenten (vooral groene soorten), volkorenproducten, brood, vlees en zuivel. Door gevarieerd eten krijgt iedereen voldoende foliumzuur binnen, behalve zwangere vrouwen. Slik daarom 400 micro-

13


De klinisch verloskundige Wie is zij? In Nederland worden zwangere vrouwen die geen medische reden hebben om in het ziekenhuis te bevallen gecontroleerd door de verloskundige in de thuispraktijk. Dit wordt de eerstelijns verloskundige genoemd. Zij begeleidt jou tijdens de zwangerschap, de bevalling en het kraambed. Als er medische complicaties zijn tijdens de zwangerschap of de bevalling, of als er een andere reden is om in het ziekenhuis te bevallen bijvoorbeeld als je pijnstilling wenst, dan word je door de verloskundige doorgestuurd naar de gynaecoloog. Er is dan een medische indicatie voor verloskundige zorg in het ziekenhuis. Maar ook met een medische indicatie wordt veel van de zorg in het ziekenhuis tijdens de zwangerschap, de bevalling en het kraambed door verloskundigen gedaan. Dit zijn klinisch verloskundigen, zij worden ook wel tweedelijns verloskundigen genoemd. De klinisch verloskundige heeft dezelfde opleiding gevolgd als de eerste lijns verloskundige maar is aanvullend opgeleid in haar eigen ziekenhuis of heeft een aanvullende opleiding tot klinisch verloskundige gevolgd. Ongeveer 70% van de bevallingen in het ziekenhuis wordt door klinisch verloskundigen gedaan. Zij werken samen in een verloskundig team met kraamverzorgsters, verpleegkundigen, gynaecologen en soms ook gynaecologen in opleiding. Samen zorgen zij ervoor dat de bevalling en de zwangerschap

14

zo goed mogelijk verlopen. De klinisch verloskundige begeleidt de bevalling en verzorgt het kraambed tot moeder en kind naar huis gaan. Vaak doet de klinisch verloskundige ook de zwangerschapscontroles op de polikliniek. Zij zorgt ook voor een goede overdracht naar de eerste lijns verloskundige zodat de zwangere vrouw een vloeiende stap kan maken van de tweede naar de eerste lijn. De klinisch verloskundige zorgt er op deze manier voor dat in samenwerking met de eerste lijns verloskundige de continuïteit van zorg in de zwangerschap is gewaarborgd. Ook als je een medische indicatie hebt om in het ziekenhuis te bevallen blijft het belangrijk dat de bevalling met zo min mogelijk ingrijpen verloopt. Tijdens de bevalling is de klinisch verloskundige de spil in de zorg voor jouw en

je ongeboren baby. Zij is net als haar eerstelijns collega opgeleid om het natuurlijke proces van de bevalling zoveel mogelijk te bewaken waarbij ze de conditie van jou en jouw baby goed in de gaten houdt. Als alles goed gaat dan zal de gynaecoloog doorgaans niet bij jouw bevalling aanwezig zijn. De gynaecoloog is wel altijd beschikbaar voor overleg en deze neemt de begeleiding van de bevalling over als er bijvoorbeeld een keizersnede moet worden gedaan. Ook als er een medische reden is om in het ziekenhuis te bevallen kan je een


geboorteplan maken. De klinisch verloskundige zal samen met jou en je partner het geboorteplan bespreken en zoveel mogelijk aan jullie wensen tegemoet komen. Samen bekijken jullie dan wat er allemaal mogelijk is tij-

dens een bevalling in het ziekenhuis. Dat is vaak meer dan je zou verwachten. Zo is het in steeds meer ziekenhuizen mogelijk om in bad te bevallen, ook als er een medische indicatie is! Veel vrouwen zien op tegen hun bevalling in het ziekenhuis maar zijn blij verrast als ze merken dat ook daar een verloskundige is die hen kan bijstaan tijdens de bevalling en die er voor zorgt dat alles zo goed en natuurlijk mogelijk verloopt zonder onnodig ingrijpen. Als alles tijdens de bevalling goed is verlopen voor moeder en kind dan ga je daarna weer naar huis waar de eerste lijns verloskundige de zorg voor jou en je baby weer overneemt. De klinisch verloskundige zorgt daarbij weer voor een

goede overdracht naar jouw eerstelijns verloskundige. Maar soms blijf je een aantal dagen langer in het ziekenhuis bijvoorbeeld als je een keizersnede hebt gehad of als jouw baby nog een tijdje moet worden geobserveerd door de kinderarts. De klinisch verloskundige zal dan jouw kraambed begeleiden en controleren, samen met de verpleegkundigen op de kraamafdeling. De klinisch verloskundige: onmisbaar voor de verloskundige zorg in het ziekenhuis!

15


Bevallen kan heel verschillend Bij een natuurlijke bevalling kun je op verschillende manieren je kindje baren. Vaak is dat op je rug, maar er zijn meer mogelijkheden. Hieronder vind je een aantal daarvan. Maak je keuze in overleg met je verloskundige. Liggend bevallen is populair omdat je dan meer kracht kunt zetten en tussendoor beter kunt uitrusten. Hurkend baren heeft als voordeel dat de zwaartekracht optimaal wordt benut.

Half zittend Hierbij zit/lig je met kussens in je rug en hoef je je hoofd niet op te tillen zoals bij liggend bevallen. Tussendoor kun je achterover leunen en met een spiegeltje meekijken. Er is minder ruimte voor je baby om naar buiten te komen en

meer kans op bloedverlies; 50% volgens ouder onderzoek van UMC Radboud Nijmegen onder 1.600 vrouwen, bij liggend bevallen is dat 35%.

In bad Bevallingsbaden (bevallingsbaden.nl) zijn, in samenwerking met verloskundigen en zwangeren, speciaal ontworpen voor de bevalling in water. De baden zijn dieper, breder. En comfortabeler dan een normaal bad en hebben voldoende ruimte voor jou en eventueel je partner. Wan-


neer is vastgesteld dat je bevalling is begonnen kun je gebruik maken van het bad. Één van de voordelen is dat het warme water zorgt voor ontspanning en een pijnstillende werking. Daarnaast kun je gemakkelijk van houding veranderen, wat de bevalling kan bevorderden. De kans op medische pijnstilling wordt kleiner bij het gebruik van het bad. Vraag je verloskundige voor alle voordelen.

Baarkruk Een baarkruk is van hout of (opblaasbare) kunststof. Je zit stevig en veilig met een opening voor je met ruimte voor je baby. Je zit achterover met je voeten op de grond en je verloskundige voor je. Er kan iemand achter je zitten om meer kracht te zetten. Je verloskundige houdt met een spiegel de bevalling in de gaten en vangt je kindje op. Bij een baarkruk helpt de zwaartekracht mee, is de druk

in je baarmoeder groter, hoef je minder te persen, is er minder kans op een knip en minder pijn. Er is meer kans op een 2egraads ruptuur en minder comfort.

Op je zij Je ligt op je zij met beide benen gebogen en je bovenste been omhoog (iemand anders kan dat voor je vasthouden) voor meer ruimte voor je baby. Kies ook hier in overleg met je verloskundige wat het beste bij jou past. Voel jij je goed en comfortabel door bij het puffen op je zij te liggen, blijf dat dan doen bij het persen. Juist omdat je op je zij ligt met je bovenste been omhoog, wordt de bekkenuitgang groter wat het persen vergemakkelijkt.

Baarschelp Ook in een baarschelp zit je rechtop maar dan op bed, wat makkelijk is voor de verloskundige. Een baarschelp is een groot

plastic plateau waarin je heel diep gehurkt kunt zitten. Door de goede voeten- en ruggensteun zit je stevig en kun je tussendoor ontspannen. Door het diepe hurken wordt de bekkenuitgang groter met meer ruimte voor je baby om naar buiten te komen. Ook ben je actiever en heb je meer controle.

Staand Ook hierbij helpt de zwaartekracht, gaat het persen gemakkelijker, worden weeën beter opgevangen en heb je minder pijn. Ook heb je veel bewegingsvrijheid en veel ruimte in het bekken en geboortekanaal, met minder kans op knippen. Staand bevallen duurt vaak korter, maar kan (erg) vermoeiend zijn. Je hebt steunpunten nodig om het vol te houden. Tot zover dit overzicht. Overleg met je verloskundige wat de voor- en nadelen zijn van de diverse houdingen en wat voor jou wel of niet mogelijk is.

Onbezorgd bevallen in water 17


Weet je al waar je wilt bevallen? Wil je thuis bevallen of toch liever in een ziekenhuis, geboortecentrum of poliklinisch? Verloopt je zwangerschap voorspoedig, dan kun jij kiezen. Door medische of andere redenen kan het echter zijn dat je die keuze niet hebt. Thuis bevallen is intiem en vertrouwd. In je eigen huis met je verloskundige om je heen, na de geboorte afgelost door de kraamverzorgster. Maar als thuis bevallen om welke reden dan ook niet lukt, waar kun je dan terecht?

Ziekenhuis Veel vrouwen vinden bevallen in een ziekenhuis veiliger. Met een medische indicatie kun je bovendien niet anders. In een ziekenhuis heb je medische zorg om je heen en tegenwoordig is het er vaak gezelliger. Schrijf in je geboorteplan je wensen op en ga vooraf een kijkje nemen. Hoe plezieriger, veiliger en gemakkelijker jullie je er voelen, hoe beter het is.

Plaatsindicatie Ook kan je verloskundigenpraktijk om een medische en/of sociale reden bepalen in welk ziekenhuis je moet bevallen (de zgn. ‘plaatsindicatie’).In dit ziekenhuis word je geholpen door je eigen verloskundige en betaal je geen eigen bijdrage.

Medische indicatie Bij een medische indicatie (vanwege bepaalde risico’s of complicaties in het begin of later in de zwangerschap) beval je in aanwezigheid van een verloskundige van het ziekenhuis, een gynaecoloog of een arts-assistente. Er is ook sprake van een medische indicatie bij: • Ziekten als hartziekten, nierziekten en suikerziekte;

18

• Problemen tijdens eerdere zwangerschappen; • Meerlingzwangerschap; • Als je baby in een stuit ligt; • Maagomleiding (maagband); • Aanwezigheid spiraaltje in de baarmoeder tijdens de zwangerschap.

Poliklinisch Je kiest zelf voor poliklinisch bevallen in het ziekenhuis met je eigen verloskundige erbij. Er is dan dus geen medische reden en er is ook geen gynaecoloog bij. Voordelen zijn o.a. de beschikbaarheid van medische pijnstilling (waarbij de bevalling dan trouwens wel door de verloskundige of arts van het ziekenhuis wordt gedaan) en dat je bij plotselinge medische complicaties al in het ziekenhuis bent. Geen tijdverlies dus. Vraag je verloskundige naar voor- en nadelen en je zorgverzekeraar naar de vergoedingen. Denk ook aan de aansluiting tussen je thuiskomst met de baby en de start van de kraamzorg.

Weet je al wat je wilt? Je kunt tot het laatst van voorkeur veranderen. Belangrijk is dat jij en je partner samen achter jullie keuze staan en dat jij in een prettige en veilige omgeving kunt bevallen.

Nuttig om te weten: • • • • •

Je bevalt het best waar jij je ontspannen voelt; Thuis en in het ziekenhuis beval je veilig; Bijna 13% van de Nederlandse vrouwen bevalt thuis; Nederlandse vrouwen zijn positiever over hun bevalling als hun eigen verloskundige erbij is; Van de bevallingen vond 30% in de 1e lijn plaats (met verloskundige of huisarts erbij). Daarvan vond 12,7% thuis plaats en 17,3% in het geboortecentrum of poliklinisch. Het percentage bevallingen in de 2e lijn met een gynaecoloog erbij bedroeg 70,0% (cijfers 2016).

Websites: www.deverloskundige.nl, www.geboortebeweging.nl en

Geboortecentrum Hier heb je je eigen verloskundige om je heen en is het ziekenhuis bij complicaties dichtbij. Het is er huiselijk en ze houden rekening met je wensen. Vraag je verloskundige naar locaties en ga er vooraf kijken. In sommige geboortecentra kun je langer blijven en krijg je ter plaatse kraamzorg. Vraag ook hier je zorgverzekeraar naar de vergoedingen.

www.perined.nl


19


Veilig bevallen met de beste zorg voor jou en je kindje

Ons verloskundig team bestaat uit • Gynaecologen • Assistent-gynaecologen • Kinderartsen • Klinisch verloskundigen • Verpleegkundigen

Op de afdeling Geboortezorg werken we volgens het principe ‘gezinsgerichte zorg’. Dat betekent: tijdens de zwangerschap en na de bevalling worden jij, je partner en jullie kindje begeleid door een verloskundig team of het kinderteam. Gezinsgerichte zorg vinden we belangrijk, het werkt positief door op de binding tussen ouders en kind. Essentieel voor latere ontwikkeling!

Ook werken we veel samen met de eerstelijns verloskundigen uit de verloskundigenpraktijken in en rondom Arnhem.

Foto: John Voermans

Gefeliciteerd, je bent zwanger! Of je nou je eerste kindje verwacht of een volgende, jullie gaan een bijzondere tijd tegemoet. Daar weten wij in het Rijnstate Centrum voor Vrouw en Kind alles van.

Feest op de verloskamers Afgelopen winter was het feest op de verloskamers van het Rijnstate Centrum voor Vrouw en Kind. In februari gingen de deuren open van 11 gloednieuwe verloskamers. Drie van de elf verloskamers zijn uitgerust met een speciaal beval-bad. De overige verloskamers hebben allemaal een relax-bad. Foto: John Voermans

Een kijkje nemen? Bekijk de video op www.rijnstate.nl/bevallen

20

Houd de agenda in de gaten, want voor en na de zomer organiseert VSV kracht in samenwerking met


Draadloos CTG Tijdens de bevalling verblijven jij en je partner op een van de verloskamers. Om de conditie van de baby te volgen en de weeënactiviteit in de gaten te houden, sluiten we je aan op de CTG, de Cardio Toco Grafie. Wist je dat de CTG draadloos is? Zo kun je heen en weer lopen om de weeën op te vangen. Je kunt zelfs met de band om je buik in bad of onder de douche.

31 gezinskamers Na de bevalling mag je meestal binnen enkele uren naar huis. Soms is het nodig dat jij en je kindje in het ziekenhuis blijven. Bijvoorbeeld om medische redenen. In ons nieuwe Centrum voor Vrouw en Kind hebben we 31 gezinskamers ingericht, waar jij en je baby verzorgd worden. Ons uitgangspunt is: moeder en kind verblijven samen op een kamer, ook als de baby in een couveuse ligt of als jij complicaties hebt na de bevalling. Ook jouw partner kan blijven slapen als dat wenselijk is. De nieuwe gezinskamers bieden naast privacy veel comfort: elke kamer is modern ingericht, heeft een koelkast om levensmiddelen in te bewaren en een eigen bad.

Pijnstilling met lachgas Lukt het door de pijn niet meer om tussendoor te ontspannen? Of zijn de weeën te pijnlijk? Dan is pijnstilling mogelijk. Naast de gebruikelijke pijnstilling via infuus en ruggenprik biedt Rijnstate vanaf medio 2021 ook in beperkte mate lachgas aan. Tijdens de bevalling bespreekt de verloskundige of de gynaecoloog met jou welke pijnbehandeling het meest geschikt voor je is. We willen dat je je veilig en comfortabel voelt tijdens de bevalling.

Hoe bereid jij je voor? Wat kun je verwachten nadat je de eerste weeën voelt? Wanneer bel je de verloskundige? Alles wat je wil weten over de bevalling kun je horen bij Bevallen@Arnhem. Een event dat het Verloskundig Samenwerkingsverband

VSV Kracht jaarlijks een aantal keren organiseert in Rijnstate. Vanwege corona konden de informatiedagen afgelopen tijd niet doorgaan. In maart vond daarom de eerste online informatieavond Bevallen@Arnhem plaats,

via een webinar. Uitzending gemist? Geen punt, je kunt het webinar terugkijken op YouTube via www.rijnstate.nl/bevallen

Alles onder 1 dak Rijnstate brengt in het Centrum voor Vrouw en Kind een groot deel van de zorg aan vrouwen, (aanstaande) ouders, pasgeboren en te vroeggeboren baby’s, kinderen en jongeren samen. Wij bieden hoogwaardige specialistische zorg voor vrouw én kind in een prettige omgeving.

“81% van de vrouwen bevalt liefst in een ziekenhuis, 21

19% blijft liever thuis” Rijnstate mogelijk nieuwe webinars en events rondom Bevallen@Arnhem!

Uitslag poll Bevallen@Arnhem, maart 2021


GeboorteTENS

Pijnverlichting bij de bevalling

Verg door oed verze veel keraa rs

De geboorte van je baby, een hele bevalling

Medicatie

Natuurlijk is de geboorte van je baby een van de mooiste ervaringen in je leven. Alleen is er niet voor niets het gezegde dat het een hele bevalling kan zijn. Vaak gaat een bevalling immers gepaard met pijn en ongemak. Dat is echt niet altijd nodig. Gelukkig is er een veilige en gemakkelijke manier om deze pijn te verlichten, zonder medicatie en zonder risico’s voor moeder en kind. GeboorteTENS helpt je om de pijn te verlichten.

Er zijn verschillende vormen van pijnbestrijding met behulp van medicatie, waarvan de ruggenprik wel de bekendste is. De keuze voor het gebruik ervan is aan jou. Voorwaarde is wel dat je in het ziekenhuis bevalt omdat je hartslag, bloeddruk, etc. nu eenmaal bewaakt moeten worden.

Zeker als je voor het eerst zwanger bent zullen je gedachten regelmatig afdwalen naar hoe het zal gaan bij de bevalling. Zusjes en vriendinnen die al kinderen hebben dienen als vraagbaak, je surft je suf op het internet, maar het blijft allemaal nieuw en spannend. Dat spannende kan gemakkelijk omslaan in angst voor het onbekende. Wat ertoe kan leiden dat de bevalling langer duurt dan nodig. Ontspanning is dus het toverwoord, maar hoe dan? De eerste goede raad is om te stoppen met tobben en met je huisarts, verloskundige of gynaecoloog je zorgen te delen. Hun professionele kennis van zaken en adviezen geven je inzicht in wat je kunt verwachten als je gaat bevallen en hoe je je daar het beste op kunt voorbereiden. Ook kun je op de website www. KNOV.nl (Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen) allerlei informatie lezen.

Ontspannen Het klinkt misschien vreemd, maar ontspannen kun je leren. Elders in deze uitgave vind je een artikel over zwangerschapsyoga om je ontspannen te voelen tijdens je zwangerschap en je voor te bereiden op de bevalling. Wil je daar meer over lezen, kijk dan eens op www.yogavoormama.nl. Er zijn meer methoden: voldoende rust nemen, wandelingen maken, zwemmen of een heerlijke massage van je partner. Ook is het gevoel dat alles in huis klaar is voor de baby erg rustgevend. Wat verder helpt is werken aan je ademhaling. Tijdens de zwangerschap om je beter te ontspannen. En als voorbereiding op de eerste en scherpere weeën (‘puffen’) en bij het persen. Dat leer je op de zwangerschapscursus.

Geboorteplan Als je het gevoel hebt dat vooral de angst voor het onbekende je parten speelt en je meer ‘in control’ wilt zijn, dan is het opstellen en schrijven van een geboorteplan een goede remedie. Kort gezegd schrijven jullie samen op wat je wensen voor de bevalling zijn. Op de website van de KNOV vind je nadere informatie en aanwijzingen voor het schrijven van jullie geboorteplan.

Doula Heb je naast je verloskundige of gynaecoloog behoefte aan een vertrouwenspersoon die je op een niet-medische manier ondersteunt, denk dan eens aan een doula (Grieks voor ‘zorgen voor’). Deze zwangerschaps- en bevallingscoach ondersteunt je tijdens de zwangerschap, bij de bevalling en daarna. Op www.doula.nl vind je meer uitleg en adressen van doula’s bij jou in de buurt.

Geboorte 22

comfortabel, effectief en eenvoudig

Je ziet dat er voldoende mogelijkheden zijn om je op een meer ontspannen manier voor te bereiden op je bevalling. Op de websites in dit artikel vind je allerlei nuttige informatie. En helpt dat niet vraag dan je verloskundige of gynaecoloog om raad. Zij zijn er voor je!

Wat is TENS TENS werkt door middel van impulsen. Deze impulsen onderbreken de pijnsignalen, waardoor pijnverlichting optreedt. Deze methode wordt al lange tijd ook succesvol gebruikt bij fysiopraktijken, pijnpoliklinieken en ziekenhuizen om pijn te verlichten bij indicaties zoals bekkeninstabiliteit, ischias, reumatische pijn en lage rugpijn.

Hoe gebruik je TENS De GeboorteTENS is een op batterijen werkend apparaat met speciale gelpads die aan beide zijden van de ruggenwervels worden aangebracht. De impulsen die het apparaat afgeeft, zorgen voor het onderbreken van de pijnsignalen uit bekken- en baarmoederstreek, en in het begin van je bevalling ook voor aanmaak van extra endorfine! De mate van pijnverlichting verschilt van persoon tot persoon, vandaar dat het apparaat in te stellen is op een voor jou prettig niveau. Wij adviseren dan ook om vanaf 37 weken zwangerschap het apparaat een keer te gebruiken om er mee vertrouwd te raken.

Uitvoerig getest Vanzelfsprekend zijn de apparaten die GeboorteTENS beschikbaar stelt uitvoerig getest en voldoen ze aan alle vereiste keurmerken. In Groot-Brittanië, Zweden en ondertussen ook in Nederland is het een veelgebruikte pijnverlichter bij de bevalling. Uit onderzoek is gebleken dat GeboorteTENS bij de bevalling in meer dan 80% van de gevallen effectief is.

Tip! Veel verzekeraars vergoeden de GeboorteTENS. Neem contact op met je ziektekostenverzekeraar of kijk op onze website om te zien of jouw verzekeraar de GeboorteTENS vergoedt.

Dit artikel wordt u aangeboden door GeboorteTENS® Langakker 5c • 5371 EV Ravenstein • telefoon: (0486) 41 72 20 e-mail: info@geboorteTENS.nl • www.geboorteTENS.nl


Pijnbestrijding Ben je voor het eerst zwanger? Dan zul je veel nadenken over de bevalling. Je zusjes en vriendinnen met kinderen heb je de oren al van het hoofd gevraagd en je blijft zoeken op internet, maar wat je zoekt vind je eigenlijk niet. Een artikel over het van je af zetten van piekeren, mogelijke angstgevoelens en hoe je die kunt verminderen. Door teveel angstgevoelens kan je bevalling zelfs langer duren dan nodig. Dat wil je natuurlijk niet. Ontspannen dus, maar hoe doe je dat? Een goede tip is om een gesprek aan te gaan met je huisarts, verloskundige of gynaecoloog. Zij kunnen je adviezen geven en je vertellen wat je bij je bevalling kunt verwachten. En ook hoe jij je daarop het beste kunt voorbereiden. Op de website van de KNOV (www. knov.nl) vind je allerlei informatie en kun je de film ‘Jouw bevalling: hoe ga je om met pijn?’ bekijken.

Leer je te ontspannen Je kunt jezelf aanleren om beter te ontspannen, bijvoorbeeld

met zwangerschapsyoga. In dit magazine vind je daar een artikel over. Of kijk op www.mamaglow. nl over zwangerschapsyoga met ontspanningsoefeningen en ademhalingstechnieken. Het zijn goede methodes om je tijdens je zwangerschap meer relaxed te voelen en je voor te bereiden op je bevalling. Wat ook kan: rust nemen, wandelen, zwangerschapszwemmen of een heerlijke massage van je partner. Ook is

het gevoel dat alles in huis klaar staat voor de baby rustgevend. En blijf werken aan je ademhaling om je beter te kunnen ontspannen en als voorbereiding op de weeën (‘puffen’) en bij het persen. Dat leer je op de zwangerschapscursus.

Schrijf een geboorteplan Teveel piekeren kun je van je af schrijven door een geboorteplan (of geboortewens) te maken. ...Lees verder op pagina 46


...Vervolg (Pijnbestrijding)

Daarin schrijven jullie je wensen voor de bevalling op. Op de website van de KNOV lees je daar meer over. Ook kun je hier de ‘checklist geboorteplan’ downloaden. Is het geboorteplan klaar, kopieer het dan voor jullie zelf, de kraamverzorgster, de verloskundige en/of de gynaecoloog.

Schakel een doula in Heb je behoefte aan een extra vertrouwenspersoon die je op een niet-medische manier ondersteunt, denk dan eens aan een doula. Zij kan jullie op verschillende manieren ondersteunen tijdens de zwangerschap

24

en de geboorte, informeert jullie over de opbouw van weeën en de ontsluiting, vertelt over verschillende massagetechnieken (en leert deze aan je partner) en onderzoekt samen met jullie waar jij je prettig bij voelt, hoe jij je het beste kunt overgeven aan de weeën en de controle kunt loslaten. Op www.doula.nl lees je meer.

Pijnverlichting en GeboorteTENS Bij een natuurlijke bevalling kun je meestal zelf kiezen of je gebruik wilt maken van pijnbestrijding met medicijnen, zoals de ruggenprik. Voorwaarde is dat je bevalling in het ziekenhuis plaatsvindt, omdat je hartslag, bloeddruk, etc. bewaakt moeten worden. Daarnaast is er het Ge-

boorteTENS-apparaat voor pijnverlichting bij de bevalling. De GeboorteTENS breng je zelf aan. Zodra je een wee krijgt, druk je op de ‘boost’-knop, waardoor de pijnprikkeloverdracht wordt geblokkeerd en je minder pijn voelt. Kijk voor meer informatie op www.geboortetens.nl. Zo zie je dat er veel mogelijkheden zijn om je zonder teveel gepieker voor te bereiden op je bevalling. Kijk op de websites in dit artikel voor meer informatie. En anders vraag je je verloskundige of gynaecoloog om advies en goede raad. Daar zijn ze (ook) voor!


Zwangerschap en aambeien Anale klachten tijdens de zwangerschap Veel vrouwen krijgen tijdens hun zwangerschap last van aambeien. Ongeveer 85% van alle vrouwen ontwikkelt ze namelijk tijdens de zwangerschap. Aambeien kunnen jeuk en pijn aan de anus veroorzaken en het is één van de vervelendste zwangerschapskwaaltjes. Sommigen zwangere zullen er nauwelijks iets van merken, terwijl anderen zeer veel pijn ervaren. Schaam je in ieder geval niet om naar de huisarts te stappen, deze ziet regelmatig mensen met hetzelfde ongemak.

Wat zijn aambeien? Aambeien (hemorroïden) zijn uitstulpingen van het slijmvlies die zich aan het eind van de endeldarm rondom de sluitspier bevinden. Zij kunnen de functie van de kringspier om de darm goed af te sluiten soms ondermijnen. Je kan dan een klein beetje vocht verliezen. Dit vocht zit natuurlijk barstensvol bacteriën. De normale huid is hier natuurlijk niet tegen bestand. Zeker in de bilnaad waar het natuurlijk broeit. Dit kan een enorme jeuk en eczeem veroorzaken.

Wat zijn de klachten bij aambeien? • • • •

Helderrood bloedverlies tijdens de ontlasting Jeuk rond de anus Branderig/pijnlijk gevoel rond de anus Bij uitwendige aambeien: lekken van dunne ontlasting of darmslijm

Hoe kom je van aambeien af als je zwanger bent? Het is van belang om voor een goede stoelgang te zorgen en obstipatie te voorkomen. Als je pijn rond je anus, bloedverlies of uitwendige aambeien hebt, is het verstandig even langs de huisarts gaan. De huisarts kan je verschillende zalfjes en crèmes voorschrijven die geschikt zijn om te gebruiken tijdens de zwangerschap of doorverwijzen naar bekkenfysiotherapeut of een proctoloog. Een bekkenfysiotherapeut kan je leren hoe je je bekkenbodemspieren kan ontspannen en goed moet gebruiken tijdens het ontlasten.

Proctoloog Wanneer dit niet helpt, kan de huisarts je doorverwijzen naar een proctoloog. Deze kan de aambeien verwijderen door ze af te binden, de bloedvaatjes naar de aambeien dicht te schroeien of een irriterende vloeistof onder het slijmvlies in te spuiten. Deze behandelingen zorgen ervoor dat aambeien verschrompelen of afsterven.

25


‘Prettig Bevallen’ de nieuwe zwangerschapscursus voor jullie allebei Tot nu toe zijn praktisch alle zwangerschapscursussen alleen gericht op het geven van informatie, het aanleren van ademhalingstechnieken (‘puffen’) en het wegwijs maken van je partner in hoe hij of zij jou het beste kan ondersteunen tijdens de bevalling. In deze ingewikkelde tijd komt er echter veel meer op jonge ouders af dan de bevalling alleen, hoe mooi en bijzonder die ook is. Hoog tijd dus voor een zwangerschapscursus 2.0 voor jullie allebei. De naam? ‘Prettig Bevallen’.

Natuurlijk zijn zwangerschapscursussen in de loop der tijd gemoderniseerd en aangepast, maar ‘Prettig Bevallen’ is nog wat anders. Ontwikkeld door een verloskundige, gebaseerd op de verloskundigenpraktijk én de belangrijke rol van de partner. Een voorbereiding als team en niet alleen de moeder of partner. Met als resultaat een professionele cursus voor beide a.s. ouders, waarin nadrukkelijk wordt ingehaakt op de uitdagingen van deze tijd die wordt gekenmerkt door het beeld dat alles ongeveer perfect moet verlopen. Is dat zo, moet alles perfect verlopen? Hoe gaan jullie met dit alles om? En belangrijker: hoe bereiden jullie je samen daarop voor? Het zijn vragen voor tijdens en na de bevalling die bij ‘traditionele’ zwangerschapscursussen nauwelijks aan bod komen.

Steeds meer te doen Zowel tijdens de zwangerschap, als na de bevalling is er veel dat jullie tijd en aandacht opeist. Zeker nu. Zo zijn er meer tests en

26

echo’s, is er meer informatie over bevallingshoudingen en therapieën, geboorteplan maken, moeten jullie meer (en op tijd!) regelen op het gebied van opvang en school en moeten jullie ook nadenken over werk, inkomsten en verplichtingen. Over hoe jullie dat werk straks willen combineren met het zorgen voor je kindje. Over mogelijkheden om een andere, minder drukke baan misschien en hoe dat financieel moet. Allemaal zaken waarover jullie tijdig beslissingen moeten nemen. En dan hebben we het nog niet eens over jullie eigen doelen om er altijd voor jullie kindje te zijn, hem of haar goed en liefdevol op te voeden en dat binnen jullie familie- en vriendenkring te willen tonen. Logisch dus dat tijdgebrek en


spanningen dan op de loer liggen, met mogelijk negatieve gevolgen voor het harmonieuze gezinsleven en teamgevoel, dat jullie voor ogen hadden toen je eenmaal zwanger was. Logisch om je hier samen op voor te bereiden, zou je zeggen… Toch is het samen volgen van een cursus niet vanzelfsprekend. Vreemd eigenlijk.

‘Prettig Bevallen’ Dat laatste vormt een belangrijk onderdeel van ‘Prettig Bevallen’. Daar doen jullie samen aan mee en staan jullie ook samen centraal. Als het team dat het onbekende en de onzekerheden rondom de bevalling en voor de toekomst samen aangaat. Met de cursus ‘Prettig Bevallen’, waarin jullie dezelfde informatie krijgen aangereikt, zijn jullie be-

ter op de toekomst als jong gezin voorbereid. Dat is goed voor jullie kindje en voor jullie relatie. De komst van een baby heeft namelijk een grote invloed op relaties. In het eerste jaar na de bevalling raken veel relaties in een dip, met een verhoogd risico op scheiding. Uiteindelijk rond de veertig procent zelfs, zo toont onderzoek aan. Daaruit blijkt echter ook dat een betere en gezamenlijke voorbereiding met de juiste informatie, angsten en onzekerheden wegneemt en een positief effect heeft op jullie relatie. Meer informatie vind je op: www.prettigbevallen.nl

Voorbereiden op de bevalling en het ouderschap is geen overbodige luxe! De komst van een baby en de overgang naar het ouderschap is een zeer bijzondere en soms ook een ingrijpende gebeurtenis in een mensenleven. Deze gebeurtenis verdient een goede, professionele voorbereiding en begeleiding. Jullie worden BEIDEN en als team hierop voorbereid. De cursussen worden gegeven door speciaal hiervoor getrainde verloskundigen. www.prettigbevallen.nl| info@prettigbevallen.nl | Voor telefonisch contact: 06-53625115

27


“Wij willen graag een cursus doen, maar we hebben weinig tijd.” Veel mensen zijn zich er bewust van dat het goed is om je voor te bereiden op de bevalling. Niet omdat je dan een garantie hebt op een goede of betere bevalling, maar omdat de kans op goed terugkijken op de bevalling groter is wanneer je van tevoren weet wat je kan verwachten. Realistische verwachtingen geven veel mensen het vertrouwen dat ook zij de bevalling aan kunnen! Om achteraf te kunnen spreken van een goede bevallingsbelevenis, is namelijk veel belangrijker dan je misschien van tevoren kunt bedenken. Tegenwoordig heb je cursussen in allerlei soorten en maten. Gelukkig maar, zo is er voor elke doelgroep een passende cursus. Zo ook voor de mensen die zich graag samen willen voorbereiden, maar weinig tijd hebben om naar een avondcursus te gaan van bijvoorbeeld 8 weken. Denk aan stellen die beiden fulltime werken en

28

vrouwen die ’s avonds na hun werk te moe zijn om nog 2 uur naar een cursus te gaan, maar ook stellen waarvan 1 of beiden onregelmatig werken. Elke donderdagavond om 19:30 uur is dan vaak niet haalbaar.

Eendaagse cursus Voor deze stellen is er een oplossing! Eendaagse cursussen.

De naam zegt het al; in één dag klaargestoomd worden voor de bevalling. Dit kan in een groep met meerdere stellen, maar ook privé met alleen jouw partner. Dit laatste is vaak ook mogelijk bij jou aan huis. Een ideale oplossing als je allebei druk bent en het wel zo makkelijk is als de cursus naar je toe komt. Ondanks dat eendaagse


cursussen er nog niet zoveel zijn als de meerweekse cursussen, is er al voldoende keuze .

Online cursus Maar wat als je ook niet naar een eendaagse cursus kunt? Hier kunnen ook allerlei redenen voor zijn. Misschien wil je partner niet mee en vindt je het belangrijk dat jullie beiden goed op de hoogte zijn. Of een groepscursus past gewoon niet bij jullie. Je kunt ook om wat voor reden dan ook niet meer

mobiel zijn tijdens de zwangerschap, waardoor het voor jou niet mogelijk is om een cursus op een andere locatie te volgen. Of we zijn met z’n allen genoodzaakt thuis te blijven in verband met een pandemie. Dit was misschien tot begin dit jaar ondenkbaar, maar inmiddels weten wij helaas allemaal dat dit werkelijkheid is geworden. Dan is een online cursus een ideaal alternatief. Bij een online cursus kan je vaak alle video’s onbeperkt kijken en dus jouw

partner ook. Je kunt het op je eigen tempo doen en het pauzeren wanneer het jou uitkomt. Sommige Nederlandse online cursussen zijn voorzien van ondertiteling in andere talen en bieden de mogelijkheid tot het stellen van vragen. Kortom, zelfs als je weinig tijd hebt zijn er voldoende mogelijkheden om je goed voor te bereiden op de bevalling!

Hier komt Fijn Zwanger SZ0039.04

29


U kunt bij ons terecht voor: • • • • • •

Fysiotherapie voor kinderen, volwassenen en ouderen ZwangerFit en MamaFit Bekken- en rugklachten tijdens en na de zwangerschap Bekkenbodemproblemen zoals urine-/ontlastingsverlies, verzakkingsklachten, pijn bij het vrijen De Bekken(bodem)check Babymassage

30

Heerdlaan 39, 6721 GL Bennekom • 0318 575 165 • www.fysiomanueel.nl


Aandacht voor je bekkenbodem Als je voor het eerst in verwachting bent is alles nieuw. Negen maanden lang groeit er een kindje in je buik en leef je langzaam toe naar de bevalling. Op weg naar die datum ben je druk met van alles. Controles, nadenken over de naam, een babyuitzet kopen, geboortekaartjes uitzoeken, noem maar op. Je zou bijna vergeten hoe hard je lichaam aan het werk is en welke veranderingen zij mee maakt. Bekken en bekkenbodem Je bekken vormt een van de belangrijkste onderdelen van je lijf. Het verbindt je ruggengraat met je benen. Ook draagt het bekken het gewicht van je bovenlijf en bepaalt hoe jij je beweegt. De bekkenbodem vind je aan de onderkant van je bekken. Het bestaat uit bindweefsel en spieren. Die dragen samen de organen in het bekken: je blaas, je baarmoeder met je schede en je darmen. Ze openen en sluiten het bekken aan de onderkant af. Ze helpen je bekken en onderrug stevig te houden. Ook spelen de bekkenbodemspieren een rol bij het vrijen en het bevallen. In je bekkenbodem komen veel lichaamsfuncties samen: het dragen van de blaas, de darmen en de baarmoeder; het afsluiten van plasbuis en anus tot je op het toilet zit; het daar kunnen plassen en ontlasten; ruimte bieden aan de grote bloedvaten die buik en benen van bloed voorzien; spieren die ervoor zorgen dat het bloed door het lichaam gepompt wordt; en seksualiteit door bloedtoevoer naar de vagina. Ben je in verwachting, dan moet daar ook nog plaats worden gemaakt voor je steeds verder groeiende baarmoeder. ...Lees verder op pagina 31

31


NIEUW

100% plantaardige vezels met kokosolie

32


...Vervolg (Aandacht voor je bekkenbodem) Er gebeurt dus het nodige in dit gebied, waardoor klachten kunnen ontstaan waar niet altijd over gesproken wordt. • Bekkenpijn en lage rugklach- ten tijdens zwangerschap en na bevalling; • Ongewild verlies van urine, windjes en/of ontlasting; • Vaker moeten plassen en niet te onderdrukken aandrang om te plassen en/of te ontlasten; • Moeizaam kwijt kunnen van urine en/of ontlasting; • Zwaar, drukkend gevoel in de onderbuik en/of balgevoel in vagina of anus; • Pijn in de onderbuik, rond de anus of de geslachtsdelen;. Bovenstaande klachten dienen bespreekbaar te worden gemaakt met de verloskundige en een bezoek aan een geregistreerd bekkenfysiotherapeut is een verstandige keuze.

Bekkenpijn Het is niet verwonderlijk als je last krijgt van bekkenpijn, vaak in de lage rug en het bekken. Een kwetsbaar gebied, helemaal tijdens de zwangerschap als je lichaam verandert en ook de ligging en functie van de buikspieren verandert. Bovendien reageert je lichaam anders dan je gewend bent. Zo kan pijn in de bekkenstreek uitstralen naar je bil, bovenbenen en / of je schaambot waardoor je minder lang kunt blijven staan, lopen en/of zitten. Ook kun je last krijgen van ongemakken als startpijn bij opstaan of weglopen, moeizaam bewegen, napijn en pijn in de lage rug, rondom het bekken en in je benen. Vaak verdwijnen ze spoedig na de bevalling, maar niet altijd.

Oorzaak nauwelijks bekend Over het ontstaan van bekkenpijn is weinig bekend, behalve dan dat die in verband staat met een niet-optimale stabiliteit van de bekkengewrichten en een disbalans tussen de verschillende spiergroepen. Wat je dan vaak ziet is dat andere spieren meer worden aangespannen, het compenseren. Het gevolg daarvan is dat rug-, bil- en de bekkenbodemspieren dan anders en / of harder moeten werken waardoor klachten ontstaan zoals urineverlies, vermoeid gevoel aan de onderkant, moeilijk of juist vaak naar het toilet gaan en pijn in het bekkenbodemgebied, bijvoorbeeld stuitpijn.

Bekkenpijn - wat kun je er zelf aan doen? Als je zwanger bent kan je bekken minder belast worden door de verminderde stabiliteit, terwijl de belasting juist groter wordt. Wat kun je er zelf aan doen? Als je zwanger bent kan je bekken minder belast worden door de verminderde stabiliteit, terwijl de belasting op je bekken juist groter wordt. Wat kun je er zelf aan doen als je bekkenpijn hebt? • Neem meer rustpauzes

en beperk zwaardere huishoudelijke / verzorgende taken; • Geef je bekken rust door met een kussentje tussen je knieën te liggen; • Is er een lift, gebruik die dan als het traplopen klachten geeft; • Probeer kortere werkdagen te maken; • Blijf in beweging, maar rust op tijd voordat je klachten krijgt of als die erger worden. • Zoek voldoende ontspanning. Stress verergert de klachten of zorgt ervoor dat je ze houdt.

Een fitte bekkenbodem Je bekkenbodem fit maken en houden, is belangrijk. Dan heb je minder kans op klachten. Ook knap je sneller op na je bevalling. Als je dagelijks bekkenbodemoefeningen blijft doen, heb je daar ook plezier van bij het ouder worden. Tijdens de menopauze stop je met ongesteld zijn en verandert je lijf. Dan wordt je weefsel minder stevig. Is je bekkenbodem fit, dan verlies je in de overgang niet zo gauw plas zonder dat je dat wilt. ...Lees verder op pagina 33

33


...Vervolg (Aandacht voor je bekkenbodem)

treerd bekkenfysiotherapeut in jou omgeving.

Of krijg je een verzakking van je blaas, darm en/of baarmoeder.

Zorgverzekering

Bevalling Pers je tijdens je bevalling, dan rekt je bekkenbodem fiks op. Je verstuikt eigenlijk je bekken en je bekkenbodemspieren. Daardoor voelt je bekkenbodem na de bevalling anders aan. Je voelt soms niet wanneer je moet plassen of poepen. Je kunt je poep of plas niet goed ophouden. Of misschien heb je een zwaar, drukkend gevoel in en rond je schede. Om je bekkenbodem weer sterker te maken, moet je voldoende rusten en oefenen.

Check je zorgverzekering. Bekkenfysiotherapie wordt vanuit de basisverzekering alleen voor de eerste 9 behandelingen bij

• • •

Span je bekkenbodemspieren aan als je niest, lacht, springt en tilt. Doe dit heel bewust een tijdje, dan wordt het een gewoonte. Houd je adem niet in als je je moet inspannen. Zorg dat je goed kunt poepen.

• • •

Drink voldoende en eet genoeg vezels. Die vind je onder andere in groente, fruit, noten, linzen, volkorenbrood en zilvervliesrijst. Neem alle tijd om te plassen en te poepen. Ben je te zwaar, dan drukt dat extra op je bekkenbodem. Als je rookt, is dat niet goed voor je gezondheid.

De geregistreerd bekkenfysiotherapeut Helpt dit allemaal niet of heb je andere klachten dan kan je naar een bekkenfysiotherapeut gaan . Een geregistreerde bekkenfysiotherapeut behandelt klachten in het bekkengebied, gebruikt specifieke tests voor een diagnose en geeft gerichte adviezen over het verantwoord omgaan met verminderde belastbaarheid van het bekken, goed bewegen en het verbeteren of onderhouden van je conditie. Heb je ook bekkenbodemklachten zoals urineverlies, ontlastingsverlies, zwaar vermoeid gevoel aan de onderkant, dan zal de bekkenfysiotherapeut je leren deze spieren beter en op een juiste manier te gebruiken. Bekken- en bekkenbodemklachten hoeven dus niet te betekenen dat er iets onherstelbaar is beschadigd. Bovendien kunnen klachten vaak goed worden verholpen. Maak je daarom niet te grote zorgen en vermijd stress want die kan erg nadelig werken op bekkenpijnklachten. Op www. bekkenfysiotherapie.nl vind je meer informatie over klachten tijdens de zwangerschap en een geregis-

34

urine-incontinentie vergoed. In alle andere gevallen kom je in aanmerking voor vergoeding als je hiervoor aanvullend verzekerd bent.

Handig om te weten: • •

Door dagelijks oefeningen voor je bekkenbodem te doen, kun je je bekkenbodem fit maken en houden. Als je tilt, staat, gaat zitten of sport: gebruik je spieren in je bekkenbodem, onderbuik en rug op een goede manier. Je voorkomt hiermee klachten in je bekkenbodem, bekken en rug.

Nederlandse Vereniging voor Bekkenfysiotherapie


Wat doet alcohol eigenlijk bij jou, je partner en bij jullie kindje? ‘Drank maakt meer kapot dan je lief is’. Natuurlijk schoot ons die bekende slagzin door het hoofd toen we dit artikel schreven. Een inkoppertje is het echter allerminst, al was het maar omdat veel te weinig mensen, waaronder a.s. ouders, weten wat alcohol allemaal aanricht. Vandaar dat de KNOV, de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen, aandringt op de ‘0-norm’ ‘Toe, één glaasje kan toch wel?’ Nog te vaak zwichten zwangere vrouwen voor die vraag. Weigeren van een glaasje wijn is immers ‘ongezellig’. Toch zou je dat wel moeten doen. Zeker als je weet wat de gevolgen voor jou, je partner en je kindje kunnen zijn.

Wist jij dit?

WHO (World Health Organisation)

Risico’s van alcoholgebruik

In 2018 publiceerde de WHO het door de KNOV ondersteunde advies, dat (potentieel) zwangere vrouwen liefst direct én volledig zouden moeten stoppen met het drinken van alcohol. En dat hen waar nodig een medisch begeleid ontwenningsprogramma moet worden aangeboden.

De ‘0-norm’ Zwanger of niet, lang niet iedereen is zich voldoende bewust van de risico’s van alcoholgebruik als jullie een kindje willen krijgen, als je zwanger bent en daarna, als je kind zich verder gaat ontwikkelen. Wat niet meehelpt, is dat er niet zoiets als een ‘veilige’ hoeveelheid alcohol bestaat. Vandaar dat de ‘0-norm’ steeds meer wordt geadviseerd. Om aan te geven dat het consequent níet drinken van alcohol vóór, tijdens en na de zwangerschap de enige veilige situatie is.

Als jij zwanger bent en alcohol drinkt kan die je kindje tijdens je volledige zwangerschap bereiken en is de concentratie van alcohol in jouw bloed gelijk aan die bij je kind. Terwijl zijn of haar lever die alcohol nog niet eens kan afbreken!

hersenbeschadiging, gezichtsafwijkingen en een geringere lichaamslengte. Naast dat zij een lager IQ hebben, moeten ze hun hele leven lang begeleid worden. In ons land hebben 2 tot 4 op de 100 kinderen FASD. En 1 op de 1000 FAS. Of, als variant op de beginregel van dit artikel: drank maakt dus inderdaad (veel) meer kapot dan je lief is. Laat het niet zover komen. (Bron: KNOV (Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen)

Wat doet alcohol nou eigenlijk bij jou, je partner en je kindje? Vóór of rond de conceptie, tijdens de zwangerschap en daarna? Allereerst vermindert de vruchtbaarheid en heb je dus minder kans om zwanger te worden. Ook vergroot alcohol de kans op een miskraam, te vroege geboorte en een te laag geboortegewicht. Nog ernstiger is dat alcohol de aanmaak van delen van het lichaam, de hersenen en andere organen van je kindje kan verstoren of beschadigen, waardoor die zich niet goed kunnen ontwikkelen en afwijkingen kunnen ontstaan.

FASD en FAS Veel van deze afwijkingen vallen onder de naam FASD (Foetal Alcohol Spectrum Disorder). Daarnaast is er FAS (Foetal Alcohol Syndroom)als ernstigste variant voor kinderen met een

35


Aandacht voor je baby door osteopathie Maak jij je ongerust omdat je baby vaak huilt, darmkrampjes heeft, onrustig is, drinkproblemen heeft of te vaak voeding teruggeeft (reflux)? Denk eens aan de osteopaat en neem contact op met Gorte Osteopathie. Een osteopaat behandelt het lichaam met de handen. Gorte Osteopathie behandelt zowel de spanning van organen, als het bewegingsapparaat (bijvoorbeeld de wervelkolom en spieren) en het zenuwstelsel. En nog belangrijker: hoe deze elkaar beïnvloeden en dus spanning bij elkaar kunnen geven.

“Niet langer een onrustige baby door osteopathie” Zo kan spanning op het maagje of de darm een voorkeurshouding veroorzaken. Door deze behandelwijze worden alle weefsels goed doorbloed en krijgen ze de juiste zenuwaansturing waardoor deze optimaal kunnen functioneren en herstellen. De osteopaat kijkt verder dan de plaats van de klacht. Een voorkeurshouding, wat een afgevlakt achterhoofdje kan veroorzaken, kan ontstaan door spanning in het buikje of heupjes.

Vaak denk je: mijn baby huilt veel, dat zal er wel bij horen, het gaat wel weer over. Maar als dit na een paar weken niet het geval is, ga je je toch zorgen maken. Bovendien weet ik uit ervaring dat de oorzaak van de klacht ergens anders vandaan kan komen. En dat deze klachten na bijvoorbeeld een zware bevalling, goed te verhelpen zijn. Ook al in de kraamweek kan de osteopaat uitkomst bieden: “Een kraamhulp belde. Een kindje van 4 dagen kon niet aan de borst drinken. Wat bleek? De baby had, na een moeilijke bevalling, een blokkade in het nekje en spanning op het maagje. Na twee behandelingen drinkt de baby ontspannen aan de borst.” Gorte Osteopathie helpt zowel baby’s, kinderen als volwassenen

Gorte Osteopathie | Bloemendaallaan 41, 3771 HT Barneveld 06 113 36 942 26 | hendrieke@gorteosteopathie.com

bij uiteenlopende klachten, zoals nek, rug, bekken en buikklachten. Kijk op www.gorteosteopathie.com of bel op 06-11394226 voor meer informatie.

“De osteopaat kijkt verder dan alleen de plaats van de klachten”


Als de ‘roze wolk’ er eventjes niet is Bij zwangerschap en geboorte hebben we het wel eens over de ‘roze wolk’. Er kunnen zich echter omstandigheden voordoen waarbij die ‘roze wolk’ er niet is. Zo kan je herstel na de geboorte tegenvallen, heeft de baby moeite om te wennen en zijn er zorgen. Omstandigheden waardoor extra zorghulp nodig kan zijn, bijvoorbeeld van een osteopaat. Een osteopaat weet welke lichaamsweefsels met elkaar in verbinding staan en hoe deze elkaar kunnen beïnvloeden. Is de beweging verstoord, dan kan de osteopaat zich richten op herstel daarvan waardoor een lichaamsdeel weer optimaal kan functioneren. Osteopathie is een veilige vorm van geneeskunst waarbij met de handen het lichaam wordt onderzocht en behandeld om een oorzaak te vinden voor je klachten, aldus de landelijke vereniging voor osteopathie NVO. Veel osteopaten behandelen ook baby’s voor uiteenlopende klachten zoals hieronder.

Huilen en niet slapen Je baby huilt steeds meer, is ontroostbaar en slaapt steeds korter. Moet je hem oppakken, troosten of laten huilen? Doe je iets fout? Wat is de reden of oorzaak? Je baby balt zijn vuistjes, zijn lichaampje is gespannen, misschien is hij wel gefrustreerd. Ondertussen kom je niet meer aan rust toe. De osteopaat gaat op zoek naar hoe zwangerschap, bevalling en de weken daarna zijn verlopen. Mogelijk is het een optelsom van factoren. Na een gesprek met jullie en onderzoek, wordt een behandelplan opgesteld en toegelicht. De behandeling bestaat uit zachte, rustige handgrepen, eventueel aangevuld met adviezen.

Spugen (reflux) Je baby spuugt plotseling alles uit, direct al na de voeding of (veel) later. Heeft hij nu wel voldoende voeding binnengekregen? Hij wordt weliswaar regelmatig gewogen, maar daar heb je nu niets aan. Bij reflux komt een (groot) deel van de voeding vanuit de maag weer omhoog, maar dat kun je niet altijd zien. ...Lees verder op pagina 38

37


...Vervolg (‘De roze wolk’) Dat geldt ook voor de lucht. Soms zuur, maar niet altijd.Er is gewone en verborgen reflux. Allebei kunnen ze voor overprikkeling en pijn aan de slokdarm zorgen, waardoor je baby hard kan gaan huilen en ontroostbaar is. De oorzaak kan divers zijn: de voeding zelf, obstructie van zenuwen, slecht functionerende maag of twaalfvingerige darm, etc. De osteopaat vraagt en onderzoekt. De behandeling van pasgeboren kinderen bestaat altijd uit zachte, rustige technieken.

Darmkrampjes Bij pasgeboren baby’s moeten veel organen, zoals longen en darmen, nog uitrijpen en zijn ze nog gevoelig. Voeding moet zorgen voor een goed en voldaan gevoel, maar de praktijk is vaak anders met pijnlijke krampjes, een opgezet buikje en windjes. Ook kan het dagritme en/of de ontlasting anders zijn. De osteopaat onderzoekt organen, middenrif, bloed-

38

vaten en zenuwen die de darmen aansturen, de samenwerking van de onderlinge organen, etc. Daarna volgt uitleg. De behandeling bestaat uit rustige handgrepen. Darmkrampjes bij baby’s kan een osteopaat goed beh andelen. Het onderzoek richt zich op de beweeglijkheid van organen, zenuwen die deze organen aansturen, vragen over voeding, etc.

Oorontsteking Je kindje heeft nu al voor de derde keer oorontsteking. Is hij of zij aangestoken door andere kindjes op het kinderdagverblijf? Die blijken echter geen oorontsteking te hebben. Is er een andere mogelijkheid dan antibiotica en buisjes? Een osteopaat denkt hetzelfde en onderzoekt de mogelijkheden. Soms zijn er redenen waardoor slijmvliezen steeds opzwellen en de buis tussen keel en middenoor verstopt zit, soms staat er veel spanning op het gebied rondom het oor, soms is er een relatie met voeding. Door goed doorvragen

en subtiele, zachte handgrepen onderzoekt de osteopaat je kindje, bespreekt wat hij/zij gevonden heeft en komt met een behandelplan. Terugkerende oorontstekingen zijn soms goed te behandelen door een osteopaat. De behandeling richt zich op een betere functie en drainage van het oor. Dit draagt bij aan het herstel en een betere weerstand. Kijk op www.osteopathie.nl voor informatie en osteopaten bij jou in de buurt. Osteopaten met MRO achter hun naam staan ingeschreven in het kwaliteitsregister. Vraag er altijd naar.


Zwangerschapskwalen

en osteopathie

De alternatieve geneeswijze Osteopathie kan je helpen als je last hebt van zwangerschapskwalen. Osteopathie is een veilige methode om klachten zoals rugpijn of bekkeninstabiliteit te verhelpen en helpt je bij de voorbereiding op je bevalling. Goede raad: wees op tijd Natuurlijk ben je supergelukkig dat je zwanger bent. Ongemerkt gaat die zwangerschapsperiode echter allerminst voorbij. Je buik en borsten groeien, je baby groeit, je gaat anders bewegen, lopen, zitten en liggen, de hormonen gieren door je lijf, je organen moeten plaatsmaken, bloedvaten kunnen worden dichtgedrukt, noem maar op. Hoe ga jij in je nieuwe rol als a.s. moeder daarmee om? Met je emoties, lichamelijke ongemakken en soms pijn, je veranderende uiterlijk en mogelijke onzekerheid? Het zijn vragen en klachten waarbij een osteopaat kan helpen om ze te verminderen.

Wat doet een osteopaat? De manuele geneeswijze Osteopathie richt zich op het vinden en behandelen van functiestoornissen van gewrichten, weefsels en bewegingen in het lichaam. Die beweeglijkheid is nodig om goed en zonder klachten te kunnen functioneren, aldus de website van de Nederlandse Vereniging voor Osteopathie, de NVO. Een osteopaat ziet het lichaam als één geheel: alles daarin staat met elkaar in verbinding en beïnvloedt elkaar. Een osteopaat is gespecialiseerd in de samenhang en zoekt in het hele lichaam naar weefsels die verminderd beweeglijk zijn en klachten veroorzaken. Verrassend is dat de oorzaak vaak op een andere plek zit dan waar

je klachten hebt. Door de oorzaak te behandelen en niet het gevolg, is de behandeling effectiever, met minder kracht en daardoor minder pijnlijk. Zachte druk op de goede plek heeft nu eenmaal meer effect dan hard drukken op een plek die al pijn doet! Deze benadering pakt dan ook heel goed uit.

Herstel van binnenuit Bij osteopathie worden geen apparaten gebruikt en worden ook geen medicijnen voorgeschreven. Deze alternatieve geneeswijze staat bekend als veilig voor moeder en kind. Na een osteopathische behandeling vindt herstel van binnenuit plaats.

Met welke klachten kun je zoal bij een osteopaat terecht? - Bekkenpijn of bekkeninstabiliteit; - Rug- en nekklachten; - Problemen met je maag of je middenrif zoals zuurbranden; - Steeds weer terugkerende blaasontsteking; - Pijn aan je stuitje; - Tintelingen in je armen of benen; - Hoofdpijn. Ook bij de voorbereiding op je bevalling kan een osteopaat je helpen. Door de weg vrij te maken kan hij ervoor zorgen dat de geboorte soepeler verloopt. Een bekken dat soepel en pijnloos is, laat immers meer toe.

Losmaken wat te vast is gaan zitten Een osteopathische behandeling begint met het geven van uitleg over de bevindingen uit het onderzoek. Afhankelijk van wat je klachten zijn en wat uit het onderzoek komt, kan de osteopaat mogelijk je bekken behandelen. Maar ook een andere lichaamsregio is mogelijk; het gaat namelijk steeds weer om maatwerk. Met zijn handen maakt een osteopaat los wat te vast is gaan zitten. Hierbij is het erg belangrijk dat gekozen wordt voor een aanraking die bij jou prettig voelt. Dat hoeft niet perse pijnloos te zijn, maar wel ontspannend. Want hoe beter jij je kunt ontspannen, des te dieper is het effect. Pas wanneer je lichaam weer kan ontspannen, zal het ook kunnen herstellen.

Waar vind je een osteopaat? Osteopaten hebben een eigen beroepsvereniging, de NVO. Een gekwalificeerde osteopaat bij jou in de buurt vind je via de website www.osteopathie. nl. Naast verdere uitleg over osteopathie vind je hier ook informatie over vergoedingen door de zorgverzekeraar.

39


Zwangerschap en een gezonde mond Wil jij je gebit in conditie houden, dan moet je het regelmatig en met aandacht schoonmaken en onderhouden. Ofwel, veel tijd besteden aan goed poetsen en tijdig naar de tandarts of mondhygiënist. Een schone en gezonde mond is goed voor je uiterlijk en gezondheid. En je baby heeft er ook baat bij. Zelfs al tijdens je zwangerschap. Er kan veel misgaan in je mond als je je gebit niet goed onderhoudt en regelmatig laat controleren. Naast gaatjes in je tanden en kiezen kun je ook last krijgen van ontstoken tandvlees en nog grotere problemen. Een gezonde mond is daarom een must, ook -en misschien wel vooralals je zwanger bent. Ontstekingen in je mond kunnen namelijk nare gevolgen hebben voor je gezondheid en extra problemen veroorzaken als je zwanger bent.

Bacteriën in de mond Ontstoken tandvlees kan mogelijk voor extra problemen tijdens je zwangerschap zorgen. Door de veranderingen in je lichaam ben je daar namelijk extra vatbaar voor, vooral tussen de 3e en 6e maand. Ook kan een al aanwezige tandvleesontsteking in de laatste 3 maanden van je zwangerschap erger worden, wat overigens alleen

40

gebeurt als je je mond niet goed verzorgt en niet regelmatig reinigt. Daarbij is alleen tandenpoetsen niet genoeg, het gaat vooral om het weghalen van plak tussen je tanden en kiezen. Dat dit geen eenvoudig klusje is blijkt wel uit het feit dat veel mensen tandvleesproblemen hebben. Ontstoken tandvlees wordt veroorzaakt door bacteriën in je mond die zich snel vermenigvuldigen, waardoor de tandvleesontsteking zich uitbreidt. Gaat dat van kwaad tot erger, dan kunnen zelfs je tanden en kiezen los gaan zitten. Dat wil je toch niet?

Effecten op je baby Zwangerschap zorgt voor een betere doorbloeding van je lichaam. Daardoor en door hormoonveranderingen kan je tandvlees sneller gaan bloeden en gevoeliger worden. Ook anders (zoeter) eten en drinken kan gaatjes veroorzaken. Gebruik dus weinig suiker en


onderhoud je gebit goed. Slechte mondhygië- ne kan namelijk effect hebben op je kindje. Sterker nog, ontsteking van het tandvlees zou zelfs kunnen leiden tot vroeggeboorte, terwijl bij vrouwen met een slechte mondhygiëne er een grotere kans zou bestaan dat hun kinderen later meer problemen hebben met hun gebit. Als je denkt dat je een tandvleesontsteking hebt, kijk dan

in de spiegel of je tandvlees rood en gezwollen is en of het bloedt. Ook kunnen je tanden erg gevoelig zijn en kun je een slechte adem hebben, zonder dat je sterk gekruid voedsel hebt gegeten.

De mondhygiënist Ga daarom regelmatig naar de mondhygiënist, want daarmee kun je mogelijke tandvleesontstekingen voorkomen. En doe dat ook als je een slechte adem hebt of gaatjes vermoedt. Waar veel mensen met enige regelmaat naar de tandarts gaan, is dat bij de mondhygiënist (veel) minder het geval. Het voordeel

van een mondhygiënist is dat hij of zij je volledige mondsituatie in kaart brengt en een passend preventief behandelplan opstelt waarmee je je mondgezondheid kunt verbeteren. Een mondhygiënist (een 4-jarig opgeleide hbo-professional met beschermde titel) is specifiek deskundig op het gebied van preventieve mondzorg, inclusief behandeling van ontstoken tandvlees en kleine gaatjes. Een verwijzing van de tandarts is niet nodig. Besteed kortom veel aandacht aan een goed verzorgd en gezond gebit, ook en vooral tijdens je zwangerschap. Dat is goed voor jou en voor je baby! (Bronnen: o.a. Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten)

41


Gezond bewegen kun je leren. Bekkenpijn of bekkenbodemklachten, al dan niet gerelateerd

lage rugklachten

aan een zwangerschap kunnen goed behandeld worden

stuitpijn bij het zitten

met bekkenoefentherapie. Jacqueline Kempen - Nijhof is

bekkenbodemklachten bij het plassen,

geregistreerd als bekkenoefentherapeut +. Zij werkt volgens

de ontlasting of bij het vrijen

de methode van Cecile Röst. Naast de lage rug-, bekken- en bekkenbodemklachten behandelt zij ook stuitpijn.

Na de bevalling is de oefentherapie vooral gericht op het herstellen van de spierbalans rondom het bekken; de

Patiënten komen meestal met de vraag hoe ze het best met

oefeningen zijn gericht op dagelijkse houdingen en bewe-

hun klacht kunnen omgaan, hoe ze goed kunnen blijven

gingen.

bewegen bij dagelijkse activiteiten. Bekkenoefentherapie wordt vergoed vanuit de Klachten waarmee patiënten zich kunnen aanmelden: bekkenpijn die wordt ervaren bij het schaambot of de SI

aanvullende zorgverzekering, er is geen verwijsbrief van de (huis)arts nodig.

gewrichten, vaak zijn deze klachten er tijdens de zwangerschap maar ook in de periode direct na de bevalling 42

Medisch Centrum Asklepios, Nieuwe Markt 1-J, 3771 CB BARNEVELD Tel: 0342-416545 Medisch Centrum de Burgt, Nederwoudseweg 17-J, 3772 TD BARNEVELD Tel: 0342-422427 VOOR MEER INFORMATIE: WWW.MENSENDIECKBARNEVELD.NL


Zwangerschapsbegeleiding met oefentherapie Cesar/Mensendieck De oefentherapie Cesar/Mensendieck biedt paramedische zorg op het gebied van houding en beweging. Met oefeningen op maat die je gemakkelijk overdag kunt doen, leer je anders en beter bewegen en een gezonder gedrag en leefstijl. Naast het kijken naar je klacht, wordt geprobeerd om jou als mens en je houding in je omgeving als geheel te benaderen. Cesar/Mensendieck kent ook een methode voor zwangerschapsbegeleiding.

Nobody’s perfect Tijdens je zwangerschap verandert je lichaam ingrijpend. Je borsten en je buik worden groter, je baarmoeder groeit, je hartslag gaat sneller, noem maar op. Hoe langer je zwanger bent, des te zwaarder je wordt; vooral je buik. Door al deze veranderingen kost bewegen en zitten steeds meer moeite, krijg je mogelijk pijnklachten en moet je eerst nadenken over wat je voorheen automatisch deed, zoals zitten, opstaan, lopen en bukken. Ook kun je tijdens of na je zwangerschap last krijgen van je bekken, vooral bij je lage rug, stuitje, heupen, billen en liezen. Of de functie van de bekkenbodem kan verstoord zijn, wat invloed kan hebben op plassen, ontlasting en gemeenschap. Als de oefentherapeut de herkomst van de klachten heeft vastgesteld, krijg je oefeningen om je heupen, bekken en/of onderrug in een betere stand te krijgen, kunnen spieren in dat gebied getraind worden, evenals de juiste lichaamshouding en beter bewegen om bekkenproblemen voortaan te voorkomen.

Cursus zwangerschapsbegeleiding Vooraf bepaalt de C/M-oefentherapeut samen met jou je beste lichaamshouding en manier van bewegen. Tijdens de cursus leer je dit aan en word je wijzer op gebieden als: voorbereiding op je bevalling, herstel daarna, houdingen om met weeën om te gaan en ze op te vangen, ademhaling, pershoudingen, bekkenbodem en kraamperiode. Per les wordt steeds één onderwerp behandeld, waarbij je partner kan meekomen voor de meer praktische zaken. Ook na de bevalling kun je meedoen aan lessen, zoals trainen van je bekkenbodem en rug. De C/M-oefentherapie heeft dus zeker voordelen; tijdens je zwangerschap en na de bevalling. ...Lees verder op pagina 38

43


...Vervolg (Cesar/Mensendieck)

Voor meer informatie kijk op: www.vvocm.nl de landelijke vereniging voor oefentherapeuten Cesar / Mensendieck

Ook voor je baby C/M-oefentherapie biedt ook behandelingen voor baby’s met een voorkeurshouding, afplatting van het hoofdje, overstrekking (hol houden van het ruggetje en een hoge spierspanning), de ontwikkeling van de motoriek en bij slaapproblemen aan.

‘Zwanger Totaal’ ‘Zwanger Totaal’ is een inhoudelijk programma met de kenmerkende eigenschappen van de C/M-oefentherapie dat preventief en/of bij klachten kan worden gevolgd. ‘Zwanger Totaal’-oefentherapeuten begeleiden bovendien ter voorkoming van urine-incontinentie en verzakkingen. Het postnatale programma van ‘Zwanger Totaal’ brengt het lichaam terug in balans en adviseert in houding en beweging bij het verzorgen van je baby. Meer informatie vind je op www.zwangertotaal. nl. N.B.: Niet alle C/M-oefentherapeuten die met zwangere en pas bevallen vrouwen werken, zijn bij ‘Zwanger Totaal’ aangesloten. Wel bieden zij andere cursussen volgens de C/M-methode aan. Vraag je verloskundige welke C/M-oefentherapeut bij jou in de buurt welke begeleiding verzorgt en wat de verschillen zijn.

44

www.zwangertotaal.nl/info/171/praktijken-overzicht.html www.bekkenoefentherapeut.nl/praktijken.html www.kinderoefentherapie.nl de landelijke vereniging van kinderoefentherapeuten www.slaapoefentherapie.nl de landelijke vereniging van slaapoefentherapeuten Met de praktijkzoeker op www.vvocm.nl vind je snel een C/M-oefentherapeut bij jou in de buurt. Onderaan de praktijkzoekerpagina staat een overzicht met oefentherapeuten die zwangerschapsbegeleiding geven.

Je zorgverzekering De C/M-oefentherapie wordt vergoed vanuit de aanvullende verzekering. Ben je aanvullend verzekerd, dan kun je in je pakket zien hoeveel behandelingen je vergoed krijgt. Vraag je zorgverzekeraar vooraf naar je vergoeding bij het inschakelen van een C/M-oefentherapeut en hoe het zit met je eigen risico.


Floor® loopt met je mee

Floor®: nieuwe cursus voor zwangerschap, bevalling en herstel In de maanden dat je in verwachting bent en tijdens de voorbereiding op je bevalling staat een breed scala aan cursussen en therapeuten in het hele land voor je klaar waarmee je gezond en fit kunt blijven. Sinds kort is er een nieuwe cursus bijgekomen: Floor®. Daarmee kun je vanaf je zwangerschap tot in het tweede levensjaar van je kindje verantwoord aan je gezondheid werken. Floor®is volgens de bedenkers de nieuwste en meest complete zwangerschapscursus van ons land en is een initiatief van de Women’s Health Academy. Deze academie, opgericht door de fysiotherapeuten Ellen Aalpoel en Miriam Hockx, leidt professionals binnen hun eigen vakgebied op tot superspecialisten in vrouwspecifieke zorg en training. Evidence based. Eerlijk. Energiek.

Floor® zwangerschapstraining Aan de Floor® Zwangerschapstraining kun je op elk moment en vanaf je termijnecho meedoen. Net zo lang als jij het prettig vindt, meestal tot aan de uitgerekende datum. Goed om te weten is dat er zowel outdoor als indoor wordt getraind en dat naast andere zwangere deelneemsters, ook vrouwen meedoen die nog maar kort geleden bevallen zijn. De lessen zijn actief en gericht op het behouden of verbeteren van je kracht, stabiliteit en conditie, maar altijd afgestemd op jouw niveau. Door je deelname aan deze training voorkom en verminder je klachten en zorg je ervoor dat je zo fit mogelijk aan je bevalling en aan het moederschap begint.

Floor® Bevallingsvoorbereiding Natuurlijk is er tijdens de trainingen al veel aandacht voor de bevalling en de kraamtijd, maar je kunt ook op een extra avond de Floor® Bevallingsvoorbereidingscursus volgen, vol met no-nonsense, eerlijke en toepasbare informatie en bovendien erg leuk en leerzaam! De meest geschikte periode om hieraan mee te doen is tussen de 30e en 34e week van je zwangerschap. Bij de Floor® Bevallingsvoorbereiding wordt gewerkt met groepen van maximaal vijf stellen. Apart kan trouwens ook, als je de fysieke trainingen niet volgt. Wil je niet in een groep meedoen of zijn de cursustijden voor jou niet haalbaar, dan zijn er ook privémogelijkheden.

Floor® Hersteltraining Zoals de naam al aangeeft, draait het bij de Floor® Hersteltraining om het na de bevalling toewerken naar een optimaal herstel, als ideaal startpunt om weer fit te worden. Deelname aan deze training is mogelijk vanaf drie weken na je bevalling en na een korte intake. Bij bevalling via een keizersnede is deelname na zes weken mogelijk.

Bij een ongecompliceerd herstel kun je trouwens vaak al wat eerder beginnen met verantwoord bewegen. Waarbij leidend is hoe jij je voelt.

Meer weten? Wil je meer weten? Kijk dan op de website ditisfloor.nl. Daar vind je ook een kaart met namen en adressen van Floor® locaties in het land. Check bij uw zorgverzekeraar of u in aanmerking komt voor een vergoeding. Met dank aan het Fysio Medisch Centrum Rijssen (www.fysiomedischcentrumrijssen.nl

45


Je hebt maar één blaas

Voor een behandeling aan je blaas wil je zeker zijn van de beste medische zorg. Je wilt weten wat er precies moet gebeuren, wie het gaan doen en waarom die daar zo goed in zijn. Soms is dat een ziekenhuis, soms is het één van onze Focusklinieken waar we ons in veelvoorkomende behandelingen specialiseren. Gewoon vergoed door je zorgverzekeraar. Oriënteer je op bergmanclinics.nl 46 Focus.Aandacht.Resultaat.


Klachten na je bevalling? Blijf er niet mee rondlopen!

Focus.Aandacht.Resultaat. Focus.Aandacht.Resultaat.

‘Ach, het gaat wel weer over.’ Dé reactie om problemen weg te wuiven en er niet over te praten. Uit gêne of twijfel over wie op jouw verhaal over lichamelijke klachten na je bevalling zit te wachten. “Dat is écht zonde”, vindt Simone Kool, voormalig verloskundige en Physician Assistant Gynaecologie bij Bergman Clinics | Vrouw. “Praat erover en zoek hulp. Ook als je nog jong bent!” Vrouwen met lichamelijke klachten direct na hun bevalling of later zijn geen zeldzaamheid: 70% heeft anale klachten, 25% heeft urineverlies en 40 à 60% heeft een vaginale verzakking. Ook ontlastingsverlies en pijn bij het vrijen komen voor. Deze klachten zijn voor een groot percentage vrouwen tijdelijk van aard. Niets om je voor te schamen, terwijl het ook geen belemmering zou moeten zijn om hulp te zoeken. Toch gebeurt dat nog veel te vaak. Bekkenbodemherstel Waar komen dat wegwuiven en die gêne vandaan? Simone Kool: “Elke vrouw is verschillend, maar een oorzaak kan zijn dat je zes weken na je bevalling bij de eindcontrole je verloskundige nog één keer ziet en daarna niet meer. “Gelukkig gaan veel vrouwen tegenwoordig naar de huiarts en sommige klachten verdwijnen vanzelf in de loop van de tijd. Tóch is het aan te raden voorafgaand aan de bevalling meer informatie te verkrijgen over hoe een vrouwenlichaam in elkaar zit en hoe deze na een bevalling kan herstellen. Het bewustwordingsproces is een eerste, belangrijke stap. Onnodig leed Met de juiste kennis en behandelingen kan immers veel onnodig leed wor-

den voorkomen. Ook decennia na je vaginale bevalling. Bij Bergman Clinics is hiervoor speciaal een bekkenbodemherstelpoli ingericht.Samen met de cliënt wordt een behandelplan opgesteld om de schade te herstellen of te voorkomen dat klachten terugkomen of verergeren en incidenteel urineverlies bijvoorbeeld blijvend wordt, bij sporten of het optillen van je kind. De tevredenheid over de resultaten van de vrij eenvoudige operaties en de behandeling van bekkenbodemschade is echt groot, weten we uit onderzoek en ervaring in onze kliniek.”

uroloog en zelfs een plastisch chirurg als dat nodig is..” Meer informatie De afdeling Vrouw binnen Bergman Clinics is gespecialiseerd in complicaties na de bevalling en in alle bevalling gerelateerde schade, en werkt nauw samen met diverse academische ziekenhuizen, waaronder het UMC Utrecht en het Amsterdam UMC. Meer informatie vind je op: www.bergmanclinics.nl/vrouw.

Bergman Clinics | Vrouw

Veel te bieden Simone Kool werkt bij de Bergman Clinics | Vrouw in Hilversum. “Wij hebben veel kennis in huis als het om de behandeling van bevalling gerelateerde blaas- en bekkenbodemklachten gaat. Bergman Clinics | Vrouw vind je in Amsterdam, Heerenveen, Hilversum, Alkmaar, Bilthoven en Ede Op deze locaties kan elke vrouw met bekkenbodem klachten na haar bevalling terecht en staat een gespecialiseerd en multidisciplinair team klaar met een bekkenfysiotherapeut, een seksuoloog, een (uro)gynaecoloog, een

Bergman Clinics bestaat uit een netwerk van meer dan 50 focusklinieken, gespecialiseerd in veelvoorkomende medische behandelingen. Bergman Clinics | Vrouw is een voor iedereen toegankelijk medisch specialistisch centrum, gericht op zorg voor vrouwen. Je kunt er terecht voor blaas- en bekkenbodemklachten. Ook is het goed om te weten dat Bergman Clinics afspraken heeft met alle zorgverzekeraars, waardoor jouw behandeling gewoon 100% wordt vergoed na een verwijzing van de huisarts. Bergman Clinics | Vrouw heeft vestigingen in Alkmaar, Amsterdam, Bilthoven, Ede, Heerenveen en Hilversum.

47


Besteed (meer) aandacht aan je voeten als je zwanger bent We vergeten regelmatig om aandacht te besteden aan onze voeten. Dat verandert als we bijvoorbeeld gaan hardlopen. Dan moeten onze voeten het gewoon doen en ervaren we elk pijntje direct als storend. Ook als je zwanger bent hebben je voeten het zwaarder. Verzorg ze dus goed en laat naar je voeten en enkels kijken als je er last van hebt. Als je zwanger bent neemt je gewicht toe, veranderen je hormonenhuishouding en bloedcirculatie, noem maar op. Daardoor krijgt je lichaam het nodige te verduren. Wat ook geldt voor je rug, knieën, enkels en voeten. Natuurlijk kun je denken dat dit bij je zwangerschap hoort, maar dat wil niet zeggen dat je het zomaar moet (blijven) accepteren.

meer gaan irriteren of je gaan belemmeren.

Kantelen Als je zwanger bent en last krijgt van je voeten,

Nobody’s perfect Geen mens is perfect en afwijkingen horen erbij. Zolang je goed kan functioneren hoeft dit niet voor problemen te zorgen. Dat kan veranderen als je zwaarder werk moet doen of gaat sporten. Dan kun je plotseling wel last krijgen van je knie, enkel of voet. Wordt dat erger, dan pak je het aan door naar je huisarts te gaan, de pedicure te bezoeken of je training aan te passen. Het zijn situaties die vergelijkbaar zijn met je zwangerschap, als je lichaam ook binnen korte tijd meer te verduren krijgt. En die pijntjes of dat vervelende gevoel je steeds

48

kun je dat merken onder je voorvoet, enkel, voetboog of in je hiel. Ook hogerop kunnen klachten ontstaan, in de knieën of benen. De oorzaak kan liggen in het kantelen van je voeten als je staat of loopt, in combinatie met je gewichtstoename. Daardoor kan overbelasting en irritatie van bijvoorbeeld spieren of banden ontstaan. Ook kun je meer vocht vasthouden waardoor zenuwen in je voet of enkel bekneld kunnen raken

en pijn of tintelingen in je voet ontstaan.

Wat nu? Denken dat het vanzelf overgaat is meestal niet de beste aanpak als het om pijn gaat. Bovendien is het niet nodig; je kunt er namelijk meestal wat aan laten doen. Gaat het om eelt, likdoorns of een nagelprobleem, dan kun


je daarvoor bij een pedicure terecht. Heb je tijdens het lopen of je dagelijkse activiteiten problemen in de voeten of benen, dan is een bezoek aan een podotherapeut aan te raden. Een podotherapeut is gespecialiseerd in het onderzoeken en behandelen van klachten die ontstaan door het niet goed functioneren van je voeten als je staat en/of loopt. Maak een afspraak, leg uit wat je probleem is en vraag om een

onderzoek. Je hebt meestal geen verwijzing van je huisarts nodig. Ben je al onder behandeling van een podotherapeut? Dan is het verstandig om tijdens en/of na je zwangerschap een controle te plannen, om te laten beoordelen of de therapie nog steeds voldoet. Bij het onderzoek wordt er gekeken naar je voeten, en indien nodig ook je knieën, heupen en rug, en het looppatroon wordt in kaart gebracht. Op basis daarvan

geeft de podotherapeut advies en stelt indien nodig een behandelplan voor. Zo kun je hopelijk weer volop genieten van je zwangerschap zonder last van je voeten. Heerlijk toch? Een overzicht van alle podotherapeuten in Nederland vind je op www.podotherapie.nl. Daar vind je ook antwoorden op allerlei vragen en uitleg over dit vakgebied.

Pijnlijke voeten tijdens zwangerschap? Dit hoeft niet! Door hormonen verslappen de banden en spieren en dat i.c.m. een toenemend gewicht geeft voetklachten. Uw podotherapeut weet raad: Schoenadvies, correctiezolen en oefeningen. Bel voor een onderzoek en behandeling T 026-3830074

Kortlandplaats 4, 6843 HA Arnhem • 026 - 3830074 • info@podotherapiearnhem.nl • www.podotherapiearnhem.nl


BoekStart voor jou en je baby! Kom naar de Bibliotheek en haal het gratis BoekStartkoffertje met twee boekjes voor je baby!

Gratis lidmaatschap voor je baby

Kijk op boekstart.nl voor de leukste boeken- en voorleestips of download de gratis BoekStartapp 50


Praten met je baby in je buik Tijdens je zwangerschap praten met je kindje in je buik. Is dat alleen voor jou leuk of heeft je kindje daar ook wat aan? Het antwoord daarop is ja. Vanaf 25 weken zwangerschap gaat je baby namelijk steeds meer geluiden horen van stemmen, muziek, huisdieren en noem maar op. Vooral die van jou, omdat jij als moeder immers steeds dichtbij bent, verzorgt en vertroetelt. Daar luistert je baby steeds meer naar en dat is goed voor zijn taalgevoel.

Huilen, brabbelen en de eerste woordjes

Praten tegen je kindje in je buik betekent niet dat hij of zij elk woord hoort; er is immers nog geen woordenkennis en er zijn allerlei geluiden binnen in jou die afleiden, zoals je hartslag en geluiden als je eet en drinkt. Uit onderzoek blijkt dat baby’s direct na hun geboorte vaak de eerder in je buik opgevangen woorden herkennen. Net als klank en toonhoogte van je stem als je lief, aardig, boos of ongerust bent. Daaruit kun je opmaken dat praten met je baby in je buik vanaf 25 weken zwangerschap absoluut zin heeft omdat dat hem helpt om zijn taalgevoel te ontwikkelen. Wat natuurlijk niet wil zeggen dat je er niet eerder mee kunt beginnen.

Ook bij liedjes en muziek Ook blijkt dat liedjes en muziek worden gehoord door je baby in je buik. Ze worden herkend en maken je baby rustig. Daar zijn veel voorbeelden van. Ook na de geboorte trouwens, met favoriete muziek die je keer op keer moet draaien.

Praten met je baby in je buik wordt dus door je baby herkend en legt de basis voor zijn taalontwikkeling. Omgekeerd kan je kindje in het begin alleen nog maar huilen om iets duidelijk te maken. Na circa twee maanden komen daar echter al allerlei klanken bij en rond een half jaar wordt er al volop gebrabbeld; de eerste babytaal. Weer een half jaar later worden de eerste woordjes gevormd. Een leuk proces dat jullie kunnen stimuleren door mee en terug te praten. Hoe meer jullie dat doen, des te eerder zal jullie kindje de eerste woordjes te vormen en zichzelf steeds beter verstaanbaar maken.

hun taalontwikkeling, en breiden die voorsprong vervolgens verder uit (Van den Berg & Bus, 2015). Je zult merken dat je kindje naar die momenten toeleeft, er rustig(er) van wordt en een woordenschat ontwikkelt die je verder kunt stimuleren door bepaalde woorden te benadrukken en uit te leggen.

Kostbare herinneringen Zo zie je dat je met het praten met je baby in je buik, het ‘meepraten’ in de eerste maanden en het voorlezen daarna, jullie kind kostbare herinneringen meegeeft. En hem of haar voorziet van taalgevoel en een woordenschat die hem in latere jaren goed van pas komt. Meer informatie vind je op de website boekstart.nl.

Voorlezen

Tips

Een andere stimulans is voorlezen. Zomaar tussendoor en voor het slapen gaan. De vaste voorleesmomenten, de keuze van een boek, de verhalen en de gezelligheid met mama en/of papa naast je op bed. Begin er daarom zo vroeg mogelijk mee. Voorlezen aan de allerjongsten gaat het beste op een speelse en interactieve manier met verhaaltjes bij de plaatjes in de eerste boekjes: knisperboekjes, badboekjes en stoffen boekjes met opvallende kleuren zijn favoriet. Baby’s die worden voorgelezen, lopen op een leeftijd van 15 maanden voor in

• Laat je baby het boekje zelf ontdekken: grijpen, sabbelen, ermee zwaaien en gooien. • Je baby vindt plaatjes met contrast heel interessant. Denk aan zwart-wit, felle kleuren en donkere, duidelijke vormen. • Kies voor zachte, stoffen boekjes zonder scherpe hoeken en losse onderdelen. • Leg je baby zo neer dat je oog contact kunt maken. Je baby kan dan zien wie er voorleest en jij kan zien wat je baby boeit.

51


Kraamzorg op zijn mooist! Volg ons op

kraamzus.nl


Wat je moet weten

over kraamzorg

De Nederlandse kraamzorg is uniek op de wereld, maar wat houdt kraamzorg nu eigenlijk in? Even kort: In je kraamperiode leert de kraamverzorgende je hoe je je kindje het beste kunt verzorgen, helpt ze bij de borstvoeding, geeft ze tips en adviezen en ondersteunt ze jullie op allerlei manieren. Geef je borstvoeding dan heb je recht op 49 uur kraamzorg, verdeeld over 8 dagen. Bij flesvoeding is dat 45 uur. Beval je poliklinisch, in een geboortecentrum of in het ziekenhuis, dan wordt het aantal dagen dat je daar verblijft in mindering gebracht op het aantal uren kraamzorg. De kraamzorgperiode kan indien nodig in overleg met je verloskundige en de kraamzorg worden uitgebreid.

Goede raad: wees op tijd • • •

Vraag, zodra je weet dat je zwanger bent, je zorgverzekeraar naar vergoedingen en eigen bijdragen op het gebied van kraamzorg en voorkom verrassingen; Vraag kraamzorg aan als je weet dat je zwanger bent of in elk geval voor de 16e week van je zwangerschap; Belangrijk is dat je je uiterlijk in de derde maand van je zwangerschap bij een kraamcentrum bij jou in de buurt aanmeldt. Ook als je niet thuis wilt bevallen.

ties en verzekeraars op dezelfde manier bepalen welke kraamzorg voor jou het beste is. Dat gebeurt op drie momenten (‘indicatiestellingen’): 1) als je 36 weken zwanger bent en de indicatiestelling bij jou thuis wordt gedaan; 2) op de dag dat je thuis bent bevallen en 3) drie tot vier dagen na je bevalling thuis. Beval je niet thuis, dan wordt de kraamzorg bepaald op de dag dat je met je baby thuiskomt en nogmaals later in de kraamperiode. ...Lees verder op pagina 46

Let op: Alleen bij tijdige aanmelding

Indicatieprotocol Je aantal uren kraamzorg wordt aan de hand van het landelijk indicatieprotocol kraamzorg bepaald. Met dit protocol kunnen verloskundigen, kraamzorginstan-

kom je in aanmerking voor kraamzorg. Je verloskundige kan dat ook voor jullie regelen. Bijna alle verloskundigen werken samen met kraamcentra in hun naaste omgeving.

53


Gefeliciteerd met jullie zwangerschap! Wij wensen je een fijne zwangerschap, een heerlijke eerste kennismaking met jullie kindje en een heerlijke kraamweek. Graag zijn wij er voor jullie in deze bijzondere periode.

Je kunt bij ons terecht voor (natuurlijke) kraamzorg, verloskundige zorg, centering pregnancy, begeleiding borstvoeding, draagconsulente en nog veel meer, zoals (pret)echo's.

Ook jouw partner en kinderen zijn welkom in de praktijk! Onze ervaren medewerkers nemen graag de tijd voor jou en jouw gezin.

Wil je eerst komen kennismaken? 
 Je bent van harte welkom. 
 Wellicht tot binnenkort!

't Geboortehuys 54

ST. BERNULPHUSSTRAAT 13B 6861 GS OOSTERBEEK 026 744 00 33 WWW.GEBOORTEHUYS.NL


...Vervolg (Wat je moet weten over kraamzorg) Bij 2) en 3) bepalen de verloskundige (of huisarts) en de kraamverzorgende samen welke kraamzorg voor jou en je baby het beste is. En ook of een herindicatie nodig is.

Verzekering Kraamzorg valt binnen het basispakket van je zorgverzekering met een minimum van 24 en een maximum van 80 uur, verdeeld over maximaal 10 dagen en ingaande op de dag van je bevalling. Wel is de plek waar je bevalt van invloed op het aantal kraamzorgdagen. De dagen dat jij en je baby in een ziekenhuis of geboortecentrum verblijven worden in mindering gebracht op de kraamzorguren. Bij kraamzorg bij jullie thuis is er geen sprake van eigen risico op je zorgverzekering, maar wel van een wettelijke eigen bijdrage van € 4,30 per uur. Vandaar de tip om op tijd contact op te nemen met je zorgverzekeraar en om advies te vragen.

Wat heb je nodig in de kraamtijd Ben je aanvullend verzekerd dan krijg je een gratis kraampakket. Bij een basiszorgverzekering moet je dat kopen. Kraampakketten zijn er vanaf ± 21 euro. Je kunt een kraampakket natuurlijk ook zelf samenstellen en de verschillende artkelen los kopen. Dit is de basissamenstelling: Matrasbeschermer of kraammatras, onderleggers, kraamverband, stretchbroekjes, watten en steriele gaasjes, koortsthermometer (liefst digitaal), alcohol en desinfecterende zeep en een navelklem. Natuurlijk heb je meer nodig. Op het internet vind je allerlei lijstjes en anders kan je verloskundige je daaraan helpen. De kraamzorg stelt ook eisen aan wat je in huis moet hebben. Vraag daar dus naar.

Kraamzorg Jullie kraamverzorgende zorgt voor rust en regelmaat in jullie huis, streeft ernaar dat jij en je kindje voldoende rust krijgen en zorgt ervoor dat het jullie goed gaat. Verder helpt ze jou en je kindje met de lichamelijke verzorging en controleert ze de baby dagelijks op groei, gewicht, temperatuur, kleur en algeheel welbevinden. Ook houdt ze jou in de gaten, waaronder de controle van je buik (locatie van je baarmoeder), het gebied rond je eventuele hechtingen en het verloop van de genezing. Dat houdt ze allemaal bij in het zorgplan, waarbij ze contact houdt met de verloskundige. Ook leert ze je hoe je het beste je kindje kunt verzorgen, helpt ze bij bij het aanleggen en geven van borstvoeding en -bij flesvoeding- hoe je flesvoeding maakt, wat de juiste temperatuur is en ook hoe en hoe vaak je het flesje geeft. In de kraamperiode komt de verloskundige als verantwoordelijke voor de zorg voor jou en je kindje regelmatig even kijken.

Samen wennen Na je bevalling heb je er een flinke verantwoordelijkheid bij, terwijl je nog moet bijkomen van de bevalling. Gelukkig heb je dan de kraamverzorgende om je heen. Zij let op de gezondheid en rust van jou en de baby, beantwoordt je vragen en stelt je gerust als je je zorgen maakt. Ze begroet de kraamvisite, bewaakt de bezoektijden, neemt lichte huishoudelijke werkzaamheden op

zich en betrekt jou, je partner en eventuele andere kinderen bij de verzorging van jou en jullie kindje. Zo wennen jullie samen op een plezierige manier aan de nieuwe situatie. Naast een goede en professionele verloskundige, levert een deskundige en zorgzame kraamverzorgende dan ook de beste basis voor een plezierige, geruststellende en mooie kraamperiode.

Nacontrole Op de achtste dag is de kraamperiode voorbij en in de zesde week na de bevalling is het tijd voor de nacontrole. Deze vindt (op afspraak) plaats in de verloskundigenpraktijk. Bij deze controle word je gevraagd hoe de kraamperiode is verlopen, hoe het gaat met de voeding, hoe de baby groeit, hoe het dag-nacht ritme verloopt en ook of jullie al gewend zijn aan de nieuwe gezinssituatie. Natuurlijk wordt er ook gekeken naar je eventuele wonden, naar het vloeien en naar het functioneren van je bekkenbodemspieren. Verder wordt je bloeddruk en eventueel je ijzergehalte gecontroleerd en kun je vragen stellen.

Anticonceptie Meestal ben je na de bevalling weer snel vruchtbaar. Wil je eerst de tijd nemen of voor een langere periode voorkomen dat je weer zwanger wordt, overleg dan met je verloskundige welke vorm van anticonceptie voor jou het meest geschikt is.

55


Elk meisje heeft recht op een goede toekomst Geef meisjes onderwijs. Bescherm ze tegen geweld. Geef ze een leven zonder discriminatie. Zodat elk meisje kan uitgroeien tot een krachtige vrouw. Steun het werk van Plan Nederland en geef meisjes een goede toekomst.

plannederland.nl 56


10 vergissingen

bij het krijgen van je eerste kind Fouten maken is menselijk. In het begin ben je waarschijnlijk erg enthousiast en veel te bezorgd over je eerste pasgeboren baby. Je kent alleen de theorieën uit de tientallen boeken die je gelezen hebt. Maar nu moet je het zelf doen. Wennen aan de baby in huis kost simpelweg tijd. Hieronder bespreken we de meest gemaakte vergissingen die elke nieuwe ouder maakt. 1. Nagels knippen van je pasgeboren baby.

Je baby heeft bij de geboorte al lange nagels omdat die al in de baarmoeder groeien. Je kunt de nageltjes nog niet knippen, omdat deze nog vast zitten aan de vingers. Als je de nagels kan knippen, doe dit dan als de baby slaapt. Het is voor een kind namelijk geen pretje als de nagels een knipbeurt krijgen.

2. Control freak

Je kunt niet altijd alles onder controle hebben. Het kan zo zijn dat je kindje per ongeluk uit je handen glipt of vergeet te voeden. Wees niet bang voor het maken van fouten.

5. Je baby wakker maken

spelen, hierdoor valt hij niet snel in slaap. Daarom is het niet verstandig om voor het slapen gaan met je kindje te spelen.

Als je in het begin veel pakken luiers in de allerkleinste maat (maat 1) koopt, kun je ze al snel niet meer gebruiken. Je baby groeit erg snel. Na een korte periode past hij al niet meer in maat 1. Dit geldt natuurlijk ook voor kleding.

Door het enthousiasme wil je graag aan de kraamvisite laten zien hoe lief en leuk je baby is en maak je hem wakker. Het is beter om je kindje niet steeds wakker te maken, omdat zijn slaapritme daardoor wordt verstoord.

8. Geen extra kleding meenemen

6. Overbezorgd

Doe rustig aan met je baby na het voeden. De baby zal door de drukte gaan spugen. Een vieze kledder babymelk op je hoofd is absoluut niet aan te bevelen.

Ga niet altijd uit van het ergste. Pasgeboren baby’s zijn wel kwetsbaar, maar kunnen echt wel tegen een stootje.

Je baby wordt altijd nat, spuugt en poept door zijn luier heen. Het is handig om altijd een extra setje kleding en een paar luiers mee te nemen.

9. Na het voeden je baby niet in de lucht houden

10. Onzeker

voelen door de hoe veel adviezen Handige tip: vaak is het beter om een nagelvijl bij baby’s te gebruiken.

3. Speelkwartiertjes voor het slapen gaan De baby krijgt energie van het

7. Te veel luiers in dezelfde maat kopen

Ook na de bevalling krijg je een vrachtwagen vol (ongevraagde) adviezen. Het is heel erg belangrijk om te weten dat een advies geen feit is. Luister naar je eigen gevoel.

4. Te veel en te vaak kraamvisite

Nodig niet al te veel en te vaak kraamvisite uit. Jij hebt immers ook je rust nodig en je gaat je ritme hierdoor niet terugvinden.

57


Zwanger? Vegro adviseert jou graag! Jouw zwangerschap is een spannende en hectische periode waarin je veel moet regelen voordat jouw kindje er is. Op zoek naar de juiste producten? Vegro heeft veel producten voor je zwangerschap en kraamtijd. Je kunt bij ons lenen, huren en/of kopen.

1ko0rt % ing

Kom naar de Vegro thuiszorgwinkel of ga naar vegro.nl en profiteer van 10% korting op het zwanger & kind koopassortiment.*

*Deze actie loopt t/m 30 juni 2022. Niet geldig i.c.m. andere acties en/of kortingen. Geldig in alle Vegro thuiszorgwinkels en via vegro.nl met de kortingscode zwanger10

Altijd bij jou in de buurt Lenen

Huren

• • • •

• Babyweegschaal • Borstkolf • Baarkruk

Bedverhogers Rugsteun Douchekruk Ondersteek

Kopen • • • • • •

Kraampakket Startersset Medela Borstkolf Flesjes Tepelzalf Voedingskussen

Wil je meer informatie? Vraag het aan onze deskundige medewerkers in de thuiszorgwinkel of onze klantenservice via 0900 – 288 77 66. Op vegro.nl vind je het hele assortiment en kun je in onze webwinkel bestellen.

58

Vegro staat 24 uur per dag, 7 dagen in de week klaar om jou bij iedere zorgvraag te helpen. Met meer dan 50 thuiszorgwinkels is Vegro in heel Nederland te vinden.

Waar kun je ons vinden?

Kijk op vegro.nl/onze-winkels voor de dichtstbijzijnde thuiszorgwinkel.


Kraampakket &

Kraamartikelen

Ben jij al bijna dertig weken zwanger? Een belangrijk moment, want dan moet je het kraampakket in huis hebben. Wat daar allemaal in moet zitten hebben we nog even voor je op een rijtje gezet. Ook in dit artikel: kraamartikelen voor meer gemak en comfort. Kraampakket Een kraampakket is handig, ook als je in het ziekenhuis bevalt. Dan heb je namelijk alles in huis als je met je baby thuiskomt. Kraampakketten worden vanuit de aanvullende zorgverzekering vergoed, maar niet vanuit de basisverzekering. Bekijk daarom wat je zorgverzekeraar bij zwangerschap precies vergoedt en wat niet. Heb je geen aanvullende zorgverzekering? Dan kun je het kraampakket ook bij je zorgverzekeraar, apotheek, drogist of via het internet kopen. Of je koopt de artikelen los. Dat kan natuurlijk ook.

Basisinhoud kraampakket: • matrasbeschermers • kraammatras • onderleggers • desinfecterende zeep • flesje alcohol • gaaskompressen • steriel verpakte navelklem • kraamverband • tape of hechtpleisters

Zelf je baby wegen

Borstvoeding

Denk aan bedverhogers, rugsteun, douchekruk of ondersteek. Het zijn zomaar wat voorbeelden van praktische hulpmiddelen die nodig zijn bij de bevalling en die de kraamtijd gemakkelijker en comfortabeler maken. Vaak hoef je deze artikelen niet te kopen, maar kun je ze huren of gratis lenen. Bij gratis lenen vergoedt jouw zorgverzekeraar de kosten via de Zorgverzekeringswet.

Wil je borstvoeding geven? Dan kun je na je bevalling een borstkolf kopen of huren. Door het afkolven van je moedermelk kun jij je kindje door een ander laten voeden of je moedermelk bewaren voor een later moment. Er zijn speciale starterssets met producten voor het opvangen, bewaren en geven van je moedermelk. Ook voor het verzorgen en beschermen van je borsten en het reinigen van accessoires. In de startersset van Medela zit ook de unieke Calma speen. Met die speen ademt, slikt en zuigt je kindje net als aan de borst. Het voorkomt zogenaamde speenverwarring.

Wil je de groei van je kindje bijhouden en nagaan hoeveel je kindje drinkt? Gebruik dan een digitale babyweegschaal die op 10 gram nauwkeurig het gewicht meet en steeds het laatst gemeten gewicht opslaat.

Huren of gratis lenen kan vaak ook

Wil je meer weten? Kijk dan op vegro.nl of bel 0900 – 288 77 66 voor informatie en advies.

59


De elektrische borstkolf van NûbyTM heeft een kolfprogramma voor elke vrouw, van massage tot snel afkolven. De zachte afneembare hoorn en het gemakkelijk te gebruiken digitale paneel garanderen al het nodige comfort om moeders’ leven gemakkelijker te maken.

De nieuwe elektrische borstkolf van NûbyTM · · · · ·

4 programma’s: 1. Massage 2. Massage + Afkolven 3. Afkolven 4. Snel afkolven Zachte silicone afneembare hoorn (maat M) Komt met een oplader voor de lithium batterij Gesloten systeem om schimmelvorming te voorkomen Perfect passende 180 ml fles inclusief

T

- S AV I N G

E IM

60

MAKKELIJK SCHOONMAKEN EN MONTEREN

PIJNVRIJ KOLFSYSTEEM

4 PROGRAMMA’S

EFFICIËNT KOLVEN


Borstkolven Ga je na de bevalling weer aan het werk en geef je borstvoeding, dan heb je recht op kolven op je werk (kolfrecht) in een aparte, daarvoor ingerichte kolfkamer. Met een borstkolf kolf je je moedermelk af. Wil je weten welke borstkolf het beste bij jou past, vraag dan je kraamverzorgster of een lactatiekundige om advies. Ook zijn er borstvoedingscentra en Mama Cafés waar je met je vragen terecht kunt. Mogelijk heeft je kraamverzorgster een borstkolf bij zich waarmee je kunt oefenen. Kopen kan ook, net als huren. Raadpleeg daarvoor het internet.

Soorten kolven Er zijn hand- en elektrische kolven. Handkolven zijn praktisch als je af en toe wilt of moet kolven. Door erin te knijpen drijf je de handkolf zelf aan en bepaal je zelf het tempo, terwijl je de kolf goed op je borst houdt. De elektrische kolf kun je het beste gebruiken als je langer moet kolven. Ze zijn er op batterijen, accu’s of met een stekker, en in een enkele (voor één borst) of dubbelzijdige (voor twee borsten tegelijkertijd) uitvoering. Bij veel elektrische kolven kun je de zuigkracht en snelheid zelf instellen. Let erop dat het borstschild, het onderdeel dat je op je borst plaatst, goed past.

Kolftijd Handig om te weten: handmatig, enkelzijdig kolven kost je 10 à 15 minuten, enkelzijdig elektrisch kolven 10 à 20 minuten en dubbelzijdig elektrisch kolven 7 à 15 minuten.

Schoonmaken Ga je voor het eerst kolven, zorg er dan voor dat je alle kolfmaterialen vooraf hebt gesteriliseerd. Dat kan met een stoomsterilisator of in een pan kokend water. Daarna was je de kolfmaterialen elke keer na gebruik in heet water met een afwasmiddel erin en spoel je ze onder heet stromend water af. In de afwasmachine kan ook. Daarna leg je alle onderdelen, behalve de slangetjes en de motor, in de koelkast totdat je weer gaat kolven. Haal alle onderdelen voor het schoonmaken steeds uit elkaar om te voorkomen dat er melkrestanten achterblijven.

Je rechten op je werk • • • • •

Kolven of borstvoeding geven (tot leeftijd van 9 maanden) tijdens werktijd; Kolven of borstvoeding geven daarna: in je eigen tijd; Kolven/voeden tot 1/4 van je werkdag (8 uur werken = max. 2 uur per dag); Doorbetaling loon over de tijd waarin je kolft of voedt; Kolfkamer: rustig, afsluitbaar, verwarmd en tochtvrij. En voor– zien van een bank of stoel, koel– kast voor afgekolfde melk en stromend water.

Geraadpleegde bronnen: o.a. borstvoeding. com, consumentenbond.nl, nuby.be

Bewaren van moedermelk • • • •

Op kamertemperatuur: minstens 5 tot 10 uur; In de koelkast: minstens 5 dagen; Achterin de diepvries: enkele maanden; NB: warm moedermelk nooit in de magnetron op!

Foto’s: Nuby

61


Duurzaam & Natuurlijk

Zilverkapjes Gevalideerde product voor de toepassing op beschadigde en geïrriteerde huid van de tepel

MEDISCH HULPMIDDEL KLINISCH BEWEZEN als medisch hulpmiddel geclassificeerd

MADE IN EUROPE

VERSNELT HET GEZINSPROCES door de combinatie van moedermelk met puur zilver op de huid EEN COMPLEET EN COMFORTABEL GRIP OP DE TEPEL dankzij de structuur en de maat van de zilverkapjes en het koelende effect PIJNSTILLEND EN VERKOELEND geeft binnen korte tijd verlichting van de klachten

ZILVER heeft van nature anti-bacteriële, anti-virale en schimmelwerende eigenschappen MEDISCH HULPMIDDEL veilig voor moeder en kind HYPOALLERGEEN geen emissie van lonen of allergene stoffen ECOLOGISCH VERANTWOORD duurzaam en natuurlijk

Meargentum | Oosterdiep WZ 128, 7881 GR Emmer Compascuum | www.zilverkapjes.nl

Met de borst vooruit Lactatiekundige

Je kan bij mij terecht voor: • Persoonlijk advies over borstvoeding van zwangerschap tot 4 jaar. • Voorlichtingsbijeenkomsten voor (aanstaande) ouders. • Verschillende soorten consulten. • Kolfverhuur. • Verkoop van hulpmiddelen. • Scholing voor zorgverleners.

Deskundig advies bij borstvoeding afgestemd op jou en je kindje

Kamperfoeliehof 33, 3852 GD Ermelo 06 54337152 • info@metdeborstvooruit.nl • www.metdeborstvooruit.nl


Borstvoeding de meest normale gang van zaken “Het zelf voeden van je kind na afloop van de zwangerschap is de meest normale gang van zaken. In die eenvoudige verklaring zitten alle voordelen van borstvoeding besloten. Terwijl de nadelen erin zitten als je geen borstvoeding geeft”, aldus lactatiekundige en kinderdiëtist Stefan Kleintjes uit het Groningse Bedum, schrijver van diverse boeken en aangesloten bij www.borstvoeding.com. Het is zo ontzettend jammer dat 80% van de moeders graag borstvoeding geeft, maar dat dit om de een of andere reden bij velen niet lukt. Dat komt omdat het gros van de zorgverleners niet over de juiste kennis beschikt om vrouwen de goede kant op te helpen. Daardoor houdt ± 50% van hen er al na enkele weken mee op. Allemaal als gevolg van wat ik slechte borstvoeding ondersteuning noem.”

Kunstvoeding en marketing Deze slechte borstvoedingondersteuning is Stefan een doorn in het oog. “Door onvoldoende scholing en juiste kennis over borstvoeding gaat veel fout. Vroeger werd in dat soort gevallen het kind door een andere moeder ‘overgenomen’ om het borstvoeding te geven, maar dat zie je nauwelijks meer in ons land.” Een andere, niet te onderschatten, factor is de kunstvoeding. “Er is veel vertrouwen in kunstvoeding, wat wordt aangewakkerd door de marketing vanuit de industrie. Maar wat moeders daarmee ontnomen wordt, is het eigenlijke moederlijke gedrag en haar instinct.”

Instinct De vrouw die borstvoeding wil geven heeft dus iemand nodig die verstand van zaken heeft. “Lukt het

wel, dan is er niets fijner en gemakkelijker voor moeders als je kind lekker bij je drinkt. Als moeder heb je het recht om je kind te voeden, ook op het werk. Het mag wel, maar wat je ziet is dat moeders klem komen te zitten omdat er toch met een scheef oog naar hen gekeken wordt. Ik ken heel veel vrouwen, van ongeletterd tot hoogopgeleid, en allemaal hebben ze er plezier in om hun kind de borst te geven. Borstvoeding zit in het instinct van elke moeder, maar het gemis aan acceptatie in de maatschappij doet dat instinct soms geweld aan.”

Besparing op zorgkosten Hoe moet het wel? “Door zorgverleners te scholen en als moeders de hulp van lactatiekundigen kunnen inroepen. Het verbaast me dat de overheid daar niets aan doet, want borstvoeding bespaart zorgkosten. Zoals 25 tot 43% minder kans op borstkanker omdat je je lijf gebruikt zoals het hoort. Minder probleemgebitten bij kinderen omdat zijn kaken en kaakspieren getraind zijn met als gevolg een mooi en ruim gebit. Minder heftige verkoudheid en luchtweginfecties. Minder kans op allergie en eczeem. Minder ziekteverzuim wat werkgevers kosten bespaart. Dichtbij je moeder zijn geeft meer hechting met je kind

en zorgt voor een lagere stressspiegel en een beter immuunsysteem. Alleen maar voordelen dus. Daarom wil ik a.s. moeders meegeven: ‘Ik mag er zijn. Daar heb ik die borsten voor!’ Ze moeten er alleen zelf wel wat voor doen.” Wil je meer weten over borstvoeding kijk dan op www.borstvoeding.com. Ook is er een Facebookpagina, Twitter en is hier het boek ‘Borstvoeding’ te verkrijgen.

Moedermelk, gewoon de meest volwaardige zuigelingenvoeding Moedermelk is een soorteigen lichaamsvloeistof, speciaal gemaakt om de baby te voeden zolang die nog niet in staat is om zichzelf te voeden. Naast eiwitten, vetten, koolhydraten, vitaminen en mineralen, onmisbaar voor de groei, bevat moedermelk ook veel stoffen die de baby actief en passief helpen bij de opbouw van een toereikend immuunsysteem. Borstvoeding is de biologische norm en heeft vanuit de baby gezien, en dus niet alleen medisch, de voorkeur boven welke andere voeding dan ook. - facebook.com/ KenniscentrumBorstvoeding

63


Meer weten over

het consultatiebureau

Consultatiebureaus verzorgen de preventieve jeugdgezondheidszorg voor kinderen van 0-4 jaar. Je kunt er zonder verwijzing en kosteloos terecht voor meten, wegen en antwoorden op vragen over opvoeden, opgroeien, verzorging en gezondheid. De bureaus voeren het Rijksvaccinatieprogramma uit, doen periodieke onderzoeken en zorgen voor opname van je kind in een kindvolgsysteem, waarin de ontwikkeling wordt bijgehouden. Tot zover de algemene informatie, maar wat doet een consultatiebureau en hoe werkt dat allemaal? Het begint met de aangifte van de geboorte van je kind bij de gemeente, gevolgd door de inschrijving in de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens. Daarvan krijgt het consultatiebureau een melding, waarna ze contact met je opnemen voor een kennismaking en intakegesprek bij jullie thuis met nadere uitleg en de gelegenheid om vragen te stellen. Tijdens deze intake wordt je kindje niet onderzocht (dat gebeurt later), maar vaak al wel gewogen. Ook krijgen jullie informatie over het Rijksvaccinatieprogramma.

Hielprik en gehoortest In de eerste week na de geboorte word je gebeld om een afspraak

Met je kindje naar het consultatiebureau? Vergeet dit niet! - Groeigids (of de Groeigids app) - Oproepkaarten vaccinaties - Schone luiers/kleertjes - Hand- of wikkeldoek - Voeding

64

te maken voor de hielprik en gehoortest. De medewerker van de jeugdgezondheidszorg of de verloskundige komt een paar dagen na de geboorte bij jullie thuis om de hielprik uit te voeren. Het kan zijn dat de hielprik tegelijk met de gehoorscreening wordt uitgevoerd. Als de gehoorscreening apart wordt uitgevoerd, wordt dit op het consultatiebureau gedaan, hier ontvangen jullie een uitnodiging voor. Bij de hielprik wordt bloed uit de hiel van je kindje afgenomen dat in een laboratorium wordt onderzocht op eventuele aangeboren, goed te behandelen ziektes. Deze hielprik is gratis en vrijwillig; er wordt eerst om je toestemming gevraagd. Wijkt de uitslag van de hielprik af, dan kan de kinderarts een vervolgonderzoek uitvoeren. Bij de gehoortest krijgt je kindje via een zacht dopje in het oor een knetterend geluidje te horen, waarop het oor -als het gezond is- met kleine geluidjes reageert. Deze gaan via een microfoontje naar een apparaat dat de uitslag geeft. De test meet of je kindje genoeg hoort om te leren praten; hoe eerder een afwijking wordt ontdekt, hoe sneller een behandeling kan beginnen. Is een derde test noodzakelijk, dan wordt gewerkt met een plastic kapje op

elk oor en drie elektroden op de huid. Eventueel vervolgonderzoek vindt plaats in een Audiologisch Centrum. Daarna krijgen jullie een uitnodiging voor een maandelijkse afspraak, gevolgd door tweemaal per jaar in het tweede levensjaar en daarna jaarlijks tot de vierde verjaardag. Dit om de ontwikkeling te volgen, jou te ondersteunen bij de opvoeding en te onderzoeken hoe het gaat met de gezondheid.

Rijksvaccinatieprogramma Om je kindje te beschermen tegen ernstige infectieziektes krijg je ongeveer 4 weken na de geboorte een uitnodigingsbrief van het RIVM met een vaccinatiebewijs voor je kind, alle oproepkaarten voor de inentingen tot de leeftijd van 14 maanden en aanvullende informatie. Gedurende de eerste 14 maanden krijgt je kindje 9 inentingen, verspreid over 5 bezoeken aan het consultatiebureau. Voor de eerste inenting wordt gevraagd of je toestemming geeft.


Wijziging vaccinatieprogramma voor kinderen per december 2019 In december 2019 wordt het Rijksvaccinatieprogramma uitgebreid, zo krijg jij als je zwanger bent het aanbod om je tegen kinkhoest te laten vaccineren.

geboorte al beschermd tegen de ziekte. (Bron: RIVM). Een voordeel is dat je baby niet op de leeftijd van 2 maanden maar pas vanaf 3 maanden start met het vaccinatieschema. (Wanneer de moeder zich tijdens de zwangerschap heeft

laten vaccineren tegen kinkhoest, wordt het vaccinatieschema aangepast van 2-3-4-11 maanden naar 3-5-11 maanden.) (bron: GGD Hollands Noorden) (bron: RIVM)

Kinkhoest

Vaccinatieschema Rijksvaccinatieprogramma

Vanaf 16 december 2019 krijg je als je zwanger bent een kinkhoestvaccinatie aangeboden. Hierdoor is je baby direct vanaf de geboorte beschermd tegen kinkhoest. Deze vaccinatie maakt deel uit van het Rijksvaccinatieprogramma. Kinkhoest is gevaarlijk voor jonge baby’s. Daarom krijgen ze een inenting als ze 2 maanden oud zijn. In die eerste 2 maanden zijn ze dus nog niet beschermd. Vandaar dat zwangere vrouwen zich vanaf de 22e week van de zwangerschap kunnen laten vaccineren. De antistoffen die in de vaccinatie zitten gaan via de navelstreng naar de baby. Baby’s zijn dan vanaf de

Leeftijd Vaccinatie 1 Vaccinatie 2 6 - 9 weken DKTP-Hib-HepB Pneumokokken 3 maanden DKTP-Hib-HepB 4 maanden DKTP-Hib-HepB Pneumokokken 11 maanden DKTP-Hib-HepB Pneumokokken 14 maanden BMR Meningokokken ACWY 4 jaar DKTP 9 jaar DTP BMR Meisjes van 12 jaar HPV HPV

65


Zwangerschap en spataderen Tijdens je zwangerschap kun je spataderen op je benen krijgen. Zeker als je daar nooit eerder last van hebt gehad is dat wel even schrikken. Bovendien gaan spataderen vaak gepaard met een moe gevoel, pijn, jeuk en/of kramp in je benen. Kortom, heel vervelend allemaal. Er zijn niet-zichtbare (inwendige) en zichtbare spataderen; opgezwollen, blauw/paarskleurige aderen die in een kronkelig patroon net onder of op de huid van je been lopen. Vanuit de aderen in je benen stroomt bloed terug naar je hart, waarbij ‘ingebouwde’ kleppen ervoor zorgen dat dit bloed alleen naar één kant stroomt. Dit systeem kan tijdens je zwangerschap worden verstoord, omdat de vaatwanden van je aderen door hormonale invloeden hun stevigheid verliezen, terwijl je benen het juist extra zwaar hebben. Daardoor kan het terugstromen van bloed uit je benen naar je hart minder goed gaan en hoopt het bloed zich op, met als gevolg spataderen.

Je kunt er zelf wat aan doen Hoe kom je zo snel mogelijk weer

66

van die spataderen af? Daarvoor zijn er diverse behandelingen en therapieën die je o.a. op het internet tegenkomt. Ook kun je je huisarts raadplegen en je verloskundige om tips vragen. We hebben een aantal tips voor je op een rijtje gezet:

benen, zodat ze ± 15 cm hoger liggen; - Zorg dat je benen niet te warm worden. Dus geen elektrische deken, saunabezoek of een zonnebank; - Draag geen knellende kleding.

Behandelingen - Voorkom overgewicht om de druk op de aderen in je benen niet nòg groter te laten worden; - Sta niet te lang en ga wandelen, fietsen of zwemmen. Goed voor je beenspieren en de stevigheid van je aderen; - Sla je benen niet over elkaar als je zit, want daar knel je de bloedsomloop extra mee af; - Met elastische en nauwsluitend de kousen of panty’s stroomt het bloed vanuit je benen beter terug naar je hart; - Slaap met een kussen onder je

De kans dat je spataderen na de bevalling vanzelf verdwijnen is aanwezig, maar een garantie is er niet. Bovendien kunnen ze terug komen als je opnieuw zwanger wordt. Er zijn behandelingen om je spataderen definitief te laten verwijderen. Sommige artsen adviseren om ze te laten behandelen voordat je weer zwanger wordt, omdat de kans dat je dan weer spataderen krijgt groot is. Vraag je huisarts om advies. Hij kan je doorverwijzen naar een specialist.


Clarivein-behandeling Je kunt in veel ziekenhuizen terecht voor de Clarivein-behandeling; alternatief voor de traditionele spataderoperatie en de endoveneuze laserbehandeling om spataderen te verwijderen. Clarivein veroorzaakt geen littekens, je wordt alleen plaatselijk verdoofd en de behandeling duurt ± 20 minuten per been.

Via een kleine punctie wordt een dunne draad opgevoerd tot net onder je lies of knieplooi. Deze draad wordt aangesloten op een elektrisch handvat dat voor een ronddraaiende beweging van de draad zorgt waardoor de binnenkant van de ader wordt beschadigd. Daarbij wordt een vloeistof in de ader gespoten waardoor de spatader slinkt en na verloop van

tijd verdwijnt. Na de behandeling krijg je een elastische kous aangemeten, kun je het ziekenhuis lopend verlaten, zelfs al autorijden en moet je zoveel mogelijk lopen. De Clarivein-behandeling is niet voor iedereen geschikt, omdat de te behandelen ader een diameter van 3 tot 11 mm moet hebben. Kijk op www.clarivein.nl voor uitleg en behandellocaties.

Hoge kwaliteit zorg op een prettige manier. Persoonlijk, duidelijk, goed geregeld.

Dermatologie Spataderzorg Medisch-cosmetische zorg Eczeem Acne - voor jou of je kindje Pigmentatie en (acne) littekens

Voor verzekerde en onverzekerde zorg. Wij hebben contracten met alle verzekeraars.

Bel voor een afspraak: T 088 - 628 7400. Mauritskliniek Den Haag

Louis Couperusplein 2 2514 HP Den Haag info@mauritskliniek.nl mauritskliniek.nl

67


Pigmentvlekken Tijdens de zwangerschap ondergaat je lichaam allerlei veranderingen. Zo ook in de huid, nagels en haren. In elke editie van ‘Samen Zwanger’ schrijft een huidtherapeut namens de Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten over een huidonderwerp. Huidtherapeut Nelleke schrijft deze eerste column over pigmentvlekken. Wat zijn pigmentvlekken? Pigment, ook wel melanine genoemd, is een bruine kleurstof die wordt gemaakt door pigmentcellen. Deze pigmentcellen geven kleine korreltjes pigment af aan de opperhuid, hierdoor krijgt onze huid en haren kleur. Als op een plek meer pigmentcellen actief zijn of grotere korrels melanine afgeven, ontstaan donkere verkleuringen. Onder invloed van UV-straling, erfelijke aanleg of hormonale oorzaken kunnen pigmentvlekken verergeren.

Pigmentvlekken tijdens de zwangerschap Onder invloed van de hormonen oestrogeen en progesteron zullen pigmentcellen extra actief zijn. De tepels of de verticale lijn op de buik vanaf de navel na beneden, zal donkerder kleuren. Een

68

combinatie van aanleg, zonlicht en hormonen kan pigmentvlekken in je gezicht veroorzaken. Dit wordt een melasma of zwangerschapmasker genoemd. De donkere verkleuringen ontstaan vaak tijdens de zwangerschap, maar ook erfelijke aanleg en/of de anticonceptiepil kan een rol spelen. Bij melasma zijn lichtbruine tot grijsbruine pigmentvlekken vaak zichtbaar op het voorhoofd, de wangen, neus en bovenlip. De verkleuringen die ontstaan tijdens de zwangerschap zijn niet schadelijk. Ze kunnen plotseling opkomen en geleidelijk uitbreiden. Vaak verminderen deze langzaam binnen enkele maanden na de bevalling. In sommige gevallen zijn blijvende pigmentvlekken zichtbaar, gelukkig zijn deze goed te behandelen door de huidtherapeut.

Beschermen Allereerst is het van belang dat je tijdens de zwangerschap de huid extra goed insmeert met een zonnebrandcrème. Gebruik een zonnebrandcrème met een beschermingsfactor (SPF 30 of hoger), ook op een zonnige winterdag. Breng de zonnebrandcrème iedere twee uur aan. Gebruik op zonnige dagen ook beschermende kleding of een zonnehoed.

Behandelingen Tijdens de zwangerschap kan de huidtherapeut je adviseren over het gebruik van de juiste zonnebrandmiddelen. Daarnaast kan de huidtherapeut medische camouflagemiddelen inzetten om de pigmentvlekken tijdelijk te verbergen. De huidtherapeut geeft advies en leert hoe de medische camouflage aangebracht kan wor-


den. Als het melasma binnen enkele maanden na de bevalling niet vanzelf verdwijnt, zijn er verschillende behandelingen mogelijk: Chemische peeling Bij een chemisch peeling wordt een vloeistof op de huid aangebracht, die de huid sneller laat afschilferen. Nieuwe en gezonde cellen worden op deze manier geactiveerd en pigmentvlekken zullen lichter worden. Licht- en Lasertherapie IPL en laserbehandelingen zijn effectieve methoden om pigmentvlekken te behandelen. De bruine kleur van de pigmentvlek wordt geabsorbeerd door een speciaal licht en omgezet in warmte. De warmte die hierbij vrijkomt, vernietigt het overtollige pigment zodat de pigmentvlek vermindert of zelfs geheel verdwijnt.

De omliggende huid en de huid onder het pigment blijven intact. Microneedling De huidtherapeut maakt gebruik van een pen met minuscule naaldjes. Deze naaldjes vibreren over de huid en maken kleine kanaaltjes in de huid. Deze kanaaltjes zijn niet zichtbaar met het blote oog, maar prikkelen de huid net genoeg om de bindweefselcellen te activeren. Hierdoor worden pigmentvlekken lichter en wordt de huid egaler en steviger.

waardoor nieuwe gezonde cellen worden aangemaakt. Benieuwd wat de huidtherapeut voor jou kan betekenen? Kijk op www.huidtherapie.nl en vind een huidtherapeut bij jou in de buurt. Nelleke Nijman Huidtherapeut en lid van Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten.

Microdermabrasie Microdermabrasie is een intensieve mechanische peeling. De huidtherapeut gebruikt fijne steriele kristallen onder vacuümdruk of een diamantkop onder vacuümdruk. Bij microdermabrasie wordt de bovenste huidlaag op een gecontroleerde manier verwijderd,

GESPECIALISEERDE HUIDPRAKTIJK IN DOETINCHEM Tijdens de zwangerschap kunnen er storende huidveranderingen ontstaan, zoals acne of pigmentvlekken. Onze huidtherapeuten

Heeft u vragen, of wilt u een afspraak maken? Neem dan contact met ons op.

bieden effectieve behandelingen aan! Aanmeten steunkousen | Acnetherapie | Chemische peeling Coagulatie | Elektrische epilatie | Huidadvies | Huidverbetering Littekentherapie | Microneedling | Oedeemtherapie Zie onze website voor een compleet overzicht van de behandelmogelijkheden.

Marjolein Leeuwerik

Keppelseweg 7A, 7001 CE Doetinchem

0314 755 455

info@duodermis.nl

www.duodermis.nl

Nelleke Nijman

Ons Team

69


‘Ook anticonceptie is een vorm van zorg op maat’ Voorlichting aan zwangere vrouwen over anticonceptie is een taak van verloskundigen en een vast onderdeel van wat vrouwen van hun verloskundigen mogen verwachten. In 2015 is daar het voorschrijven en plaatsen van anticonceptie aan toegevoegd; ± 500 verloskundigen zijn daar inmiddels in geschoold. Het is een voorbeeld van de juiste zorg op de juiste plek, die ook op zorgkosten bespaart. Anticonceptie

Vertrouwensband

Vanaf 1 oktober 2015 zijn verloskundigen bevoegd om alle hormonale anticonceptiemiddelen voor te schrijven en waar van toepassing, te plaatsen: de pil, het spiraal, het implementatiestaafje, de prikpil, de anticonceptiepleister en de vaginale ring. Voor de pil en het spiraal geldt overigens dat die al sinds 2014 door verloskundigen worden voorgeschreven. Vrouwen hoeven daarvoor dus niet meer naar hun huisarts, maar kunnen terecht bij hun vertrouwde verloskundige.

Met deze aanpak volgt de KNOV het voorbeeld van Scandinavische landen. Als logisch vervolg op de bestaande zorg wordt daar het voorschrijven en plaatsen van anticonceptie, voor of na een eventuele zwangerschap en ook aan adolescenten om een ongewenste zwangerschap te voorkomen, al langer aan verloskundigen overgelaten. Maar er is meer. Het gaat ook om de vertrouwensband tussen (zwangere) vrouwen en hun verloskundige. En de laagdrempelige toegankelijkheid van het anticonceptiespreekuur dat verloskundigen aanbieden en voor alle vrouwen beschikbaar is. Daarvoor hoeven ze dus niet naar de huisarts of gynaecoloog. Naast dat dit tot kostenbesparing leidt, verbetert deze aanpak ook de toegang tot anticonceptie voor vrouwen en stellen.

seksualiteit”, vertelt verloskundige Erna Kerkhof. “Daar besteden we goed aandacht aan omdat we het als onze taak zien en omdat we ouders willen helpen om een ongewenste zwangerschap te voorkomen. Naast dat we bekwaam zijn om deze voorlichting te geven en anticonceptie te plaatsen, vinden vrouwen het prettig om hierover met hun verloskundige te praten, wat alles te maken heeft met de vertrouwensband. Dat maakt van anticonceptie een vorm van zorg op maat. En is er een nieuwe kinderwens, dan zijn ouders, en natuurlijk ook alleenstaanden of adolescenten, welkom op ons preconceptieconsult om daarover te praten en ons om advies te vragen. Het gaat ons er immers om dat vrouwen zo gezond mogelijk zwanger of opnieuw zwanger worden.”

Bekwaam

Met dank aan verloskundige Erna Kerkhof

“Ouders hebben altijd vragen over

van Het Verloskundig Huys te Zwolle.

Voorlichting Anticonceptievoorlichting aan zwangere vrouwen wordt meestal in het tweede trimester van de zwangerschap gegeven of aan het einde van het kraambed en/of zes weken na de bevalling. Bij die voorlichting komen een eventuele kinderwens, het voorkomen van een volgende zwangerschap en/of het gebruik van anticonceptie in combinatie met borstvoeding, aan de orde.

70


Hoever ben je met de babykamer? Over wanneer de babykamer helemaal klaar moet zijn lopen de meningen nogal uiteen. Tegelijkertijd wil je de plannen niet eindeloos voor je uitschuiven. Circa drie maanden voordat je bent uitgerekend is de vuistregel. Is de babykamer ingericht en ligt alles op zijn plek, dan geeft dat een rustig gevoel, kan de verse verf uitdampen en kun jij alvast heerlijk wegdromen in dat lieve en gezellige kamertje dat klaar is om jullie kindje te verwelkomen!

Ruimte, licht en lucht Natuurlijk hebben jullie al lang over het plekje voor jullie baby nagedacht. Een heerlijk rustig en fris kamertje waar je alles voor de baby kwijt kunt, met ruimte om gemakkelijk van wieg naar commode te lopen en weer terug. Ruimte, licht, lucht en veiligheid zijn bij een babykamer erg belangrijk. Wat ook geldt voor de klimaatregeling met een radiator en een of meer ramen die je in verschillende standen kunt openzetten zonder dat het gaat tochten.

Inrichting Al sinds je in verwachting bent, fantaseer je over de babykamer. Wat worden de kleuren? Welke muurverf of behang past daarbij? Wordt de inrichting lief en leuk, modern of klassiek of juist extra stoer? Zijn jullie handig en maak je alles zelf of ga je kopen? Zelf doen is natuurlijk heel erg leuk en in de bouwmarkten en verfwinkels vind je alles watje nodig hebt. Wat natuurlijk ook kan is dat je spulletjes van je (schoon)moeder krijgt, zoals een wieg en/of een bedje. Heel erg leuk, ook als je die een nieuw kleurtje geeft. Wil je de meubeltjes ‘pimpen’, kijk dan of er verfwinkels zijn die workshops organiseren. Dat voorkomt een hoop gedoe.

Inspiratie Nieuwe en verrassende ideeën opdoen kan ook bij babywinkels. En natuurlijk op het internet of in magazines voor aanstaande moeders, zoals Samen Zwanger. Op samen-zwanger.nl en op onze Facebook- en Instagrampagina’s vind je allerlei tips om kennis en inspiratie op te doen. Natuurlijk kun je ook je zusjes en vriendinnen die al een baby hebben vragen. Kom je er helemaal niet uit, loop dan eens bij een babyzaak of meubelwinkel binnen voor een stylingadvies. Dat hoeft helemaal niet veel te kosten, zeker niet als je er ook wat koopt.

Verf en behang Ga je het houtwerk en/of de muren verven kies dan voor een verf op waterbasis of milieuvriendelijke kalkverf. Chemische oplosmiddelen in verf zijn ongezond voor je ongeboren baby en voor jou. Kijk ook op de etiketten van meubels, gordijnen en vloerbedekking of ze schadelijke stoffen bevatten. Belangrijk is dat je voldoende tijd inruimt om verf, meubelen en stoffen te laten uitwasemen. Vandaar ook die drie maanden voordat je bent uitgerekend. Dit en meer is onmisbaar om je baby lekker te laten slapen en goed te kunnen verzorgen. Bij elkaar een flinke lijst met spullen die allemaal overzichtelijk en voor het grijpen een plekje in de babykamer moeten krijgen. Alle reden dus om er op tijd mee te beginnen!

Checklist babykamer • Wieg, matrasje, (onder)lakentjes, dekentjes, molton, kruiken • Commode met aankleedkussen • Goede verlichting, ook boven het aankleedkussen • Gordijnen, eventueel zonwering • Babykleertjes: rompertjes, boxpakjes, broekjes, jasje, sokjes en mutsjes • Toiletartikelen: badje, badcape, shampoo, haarborstels, babyolie, doekjes, luiers, etc.

71


sikkelcelziekte vervormt cellen tot sikkels Wereldwijd worden er jaarlijks 300.000 kinderen geboren met sikkelcelziekte. Zonder behandeling wordt 75% niet ouder dan 5 jaar. Sikkelcelziekte is een erfelijke bloedziekte die gekenmerkt wordt door ernstige bloedarmoede en het optreden van ondragelijke pijnaanvallen: de zogenoemde sikkelcelcrisen. In plaats van een ronde vorm heeft de rode bloedcel bij mensen met sikkelcelziekte de vorm van een sikkel (halve maan). Hieraan dankt de ziekte ook zijn naam. Na verloop van tijd raken organen bij patienten onherstelbaar beschadigd. Het aantal patienten in Nederland wordt geschat op 2.000, hiervan is de helft kind. Omdat de ziekte zo ernstig is en het op vroege leeftijd vaststellen van de ziekte van groot belang is, zit sikkelcelziekte ook in de hielprikscreening die bij alle pasgeborenen in Nederland plaatsvindt. samen verslaan we sikkelcelziekte Een doorbraak naar effectieve en veilige genezing lijkt niet ver weg. Door een risicovolle stamceltransplantatie of straks gentherapie kunnen patienten potentieel genezen. Wetenschappelijk onderzoek

is juist nu van groot belang, zodat patienten in de toekomst beter, sneller en zonder ernstige bijwerkingen kunnen worden geholpen. nijntje helpt mee tegen sikkelcelziekte Als ambassadeur van het Sikkelcelfonds, zet nijntje zich in om de strijd tegen sikkelcelziekte een steuntje in de rug te geven. Er is een boekje over nijntje en nina uitgebracht en er verschenen knuffels van de twee vriendjes, waarvan de opbrengsten naar het Sikkelcelfonds gaan.

Neem een kijkje bij dewinkelvannijntje.nl voor de artikelen ter ondersteuning van het Sikkelcelfonds en help mee om de pijn van kinderen met sikkelcelziekte te verlichten!

Ga naar sikkelcelfonds.nl voor meer informatie

72

nijntje is ambassadeur van het Sikkelcelfonds


de leukste nijntje cadeaus voor de babyshower Met deze 4-delige bestekset van RVS wordt het eerste hapje nemen nóg leuker. Het bestek is versierd met vrolijke nijntje-illustraties en verkrijgbaar in diverse varianten. zilverstad.nl

zing mee met nijntje In dit badboekje staan bekende kinderliedjes. Leuk voor de kleintjes om mee te kijken als papa of mama zingt of om zelf in te bladeren en mee te rammelen. nijntje.nl

natuurlijke bijtspeeltjes Het krijgen van melktandjes kan een stressvolle tijd zijn voor je kleintje. Gelukkig helpen de verschillende structuren op deze nijntje bijtspeeltjes het tandvlees te kalmeren. Tegelijkertijd stimuleert het de ontwikkeling van de zintuigen. Gemaakt van 100% natuurlijk rubber. bambolino.nl

bundeltje licht Een fijn vriendje voor in het donker! De Mr Maria mini-lampjes van zacht siliconen zijn verkrijgbaar in de vorm van nijntje (15 cm), boris (10 cm) en de leeuw (12,5 cm). Zet het LED-lampje aan met de knop onderop en het licht gaat na 15 minuten automatisch uit. mrmaria.nl

zacht cadeau Heerlijk om mee te knuffelen en spelen, mooi ter decoratie van de babykamer en prachtig als cadeau. Deze set bestaat uit een knuffel, rammelaar en knuffeldoekje en is verpakt in een mooie cadeaubox. Verkrijgbaar zo lang de voorraad strekt. tiamo.nl

bijzondere momenten Leg alle bijzondere momenten van je kindje vast in het nijntje baby’s eerste jaar boek: van de eerste hapjes tot aan de eerste tandjes. En in het nijntje kraambezoekboek kan iedereen die op 73 jou kraamvisite komt een speciaal bericht voor en je baby achterlaten. imagegroupholland.nl

Illustraties: Dick Bruna © copyright Mercis bv, 1953-2021

eerste bestekje


Van alles en nog wat

over de kinderopvang Ben jij in verwachting? Dan is het een goede raad om de opvang van je kindje alvast te regelen als je drie tot vier maanden in verwachting bent.

N.B.: dit artikel is gebaseerd op de situatie geldend voor 2021. Houd er echter rekening mee dat er van alles kan veranderen. Raadpleeg daarom altijd het internet voor de meest actuele informatie. Dit artikel gaat over de dagopvang voor baby’s en peuters van 0-4 jaar. Als ouders kun je kiezen uit formele of informele opvang bij grootouders of een familielid. Thuis kan ook met een au pair. Bedenk echter wel dat niet elke opvangvorm in aanmerking komt voor kinderopvangtoeslag.

Wees op tijd! Houd er rekening mee dat kinderopvangverblijven wegens grote drukte met wachttijden kampen. Wacht daarom niet te lang en ga tijdig op zoek!

Kinderdagverblijf (of crèche) In een kinderdagverblijf kan jullie kindje al vanaf ±6 weken terecht,

74

tot hij of zij 4 jaar is en naar de basisschool gaat. Kinderdagverblijven zijn meestal 52 weken per jaar, 5 dagen per week en van half 8 ’s morgens tot half 7 ’s avonds geopend. Afwijkingen zijn in overleg soms mogelijk. Tip: verzeker je er altijd van dat het kinderdagverblijf of de crèche in het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (LRKP) geregistreerd staat om mogelijk recht te hebben op kinderopvangtoeslag. In kinderdagverblijven worden baby’s, hummeltjes, peuters en kleuters in groepjes

en op basis van leeftijd opgevangen (verschillende leeftijden bij elkaar kan ook) en


activiteiten verzorgd waar ze aan kunnen meedoen. Baby’s kunnen vanaf 6 weken naar een kinderdagverblijf, waarbij het vaste ritme van thuis voor slapen, eten en spelen wordt overgenomen, inclusief een vast bedje. Hummeltjes en peuters hebben vaak een gezamenlijke dagindeling met vrij spelen, activiteiten, samen eten en op vaste tijden slapen.

Kinderdagverblijf kiezen Kiezen jullie voor een kinderdagverblijf, bezoek dan adressen in de buurt om kennis te maken met de ruimtes, sfeer, hygiëne, voorzieningen, veiligheid en het eten en drinken. Kunnen kinderen naar buiten? En wat is de denkwijze en filosofie? Begin hier op tijd mee

en schrijf je op tijd in. Populaire adressen hebben vaak wachtlijsten, vooral voor de maandagen, dinsdagen en donderdagen.

Milieubewustzijn en ecologie In de kinderopvang is aandacht voor klimaat, milieu en bewust leven. Jong geleerd is immers oud gedaan. Gezond leven, eten, natuur en milieu, vermijden van suikers, buiten zijn, bewegen en verbinding met de natuur staan voorop. Wat ook geldt voor pure, gezonde en smaakvolle voeding. En tussendoortjes zonder kunstmatige toevoegingen voor gezonde groei en volop energie.

Binding met de natuur Buiten zijn en buiten spelen zijn goed voor de lichaamsbouw, de weerstand en een betere opname van vitaminen. Belangrijk voor kinderen die vatbaar zijn voor infecties en allergieën. Soms hebben kinderdagverblijven een buitentuin waar de kinderen bloemen en groenten leren herkennen, planten, kweken, oogsten, buiten bereiden en samen opeten. Leuk en leerzaam. Sommige crèches hebben EU-gekeurde buitenbed-

den met horren waarin kinderen buiten kunnen slapen. Als ouders moet je hiervoor wel eerst toestemming geven. Kortom, mogelijkheden genoeg om je kind op een gezonde manier wegwijs te (laten) maken in de natuur en alles wat natuurlijk is. Thuis, op vakantie en in de kinderopvang.

Op de boerderij Al eens over nagedacht of nog nooit van gehoord? Kinderopvang op de boerderij laat kinderen op een vanzelfsprekende manier kennismaken met de natuur en de dieren om hen heen. Inmiddels telt ons land al rond de 40 boerderijen met kinderopvang. De brancheorganisatie VAK (Verenigde Agrarische Kinderopvang) is er duidelijk over: opvang op een boerderij biedt kinderen een omgeving waar ze op een natuurlijke manier in contact komen met de natuur en de dieren, wat bijdraagt aan hun geestelijke en lichamelijke ontwikkeling. Deze opvang voegt iets bijzonders toe aan het dagelijkse ritme van spelen, eten en slapen en onderscheidt zich daarmee van reguliere kinderopvang. Maar er is meer. Agrarische kinderopvang biedt ook voordelen voor de samenleving op het platteland en tegenwicht voor het verdwijnen van voorzieningen.

Agrarische kinderopvangformule Ondernemers die zijn aangesloten bij de VAK kunnen profiteren van de speciaal ontwikkelde agrarische kinderopvangformule. Het hart hiervan is vertaald in het Pedagogische Beleid en de ‘Groene Pedagogiek’. ...Lees verder op pagina 75

75


Kinderopvang? Kindontwikkeling!

Zwanger

#zijnwiejebent

Jouw baby. Nu al het hart van je leven. Als jij op een dag

Kinderen zijn ontdekkingsreizigers. Van jongs af aan

weer aan het werk gaat, zijn wij er graag voor jou en

nieuwgierig naar nieuw of anders. Wij stimuleren

je baby. En later voor je peuter. En nóg later voor jouw

ieder kind om zichzelf te zijn en het beste uit zichzelf te

schoolkind. Fijne kinderjaren gaan een leven lang mee.

halen, in het eigen tempo en de eigen richting.

Bij Humankind komen kinderen tot bloei.

Jezelf blijven, óók of misschien wel juist in de groep.

De kracht van ieder kind

#opeigenbenen

Opgroeien gaat meestal vanzelf, maar om werkelijk

Een kind dat zelfstandig kan zitten, wil zelf eten. En

tot bloei te komen is meer nodig. Elk contact met

knoeien. Een kind dat kan lopen, wil niks liever dan

Humankind is winst voor ieder opgroeiend kind en heeft

springen, klimmen, klauteren en ravotten. Spelen,

een blijvende positieve impact.

ontdekken en zelf leren. Wat kan én wat niet zo handig is.

Wie je bent, wat je behoeften en talenten zijn: bij

Vanzelfsprekend binnen grenzen van veiligheid.

Humankind ontdekt een kind zichzelf, vrienden, vriendinnen en stap voor stap ook de rest van de wereld.

#bewegeninzonenregen Wij brengen kinderen in beweging, letterlijk en figuurlijk.

Wij zijn Humankind

Zo integreren wij bewegend leren op onze locaties en zijn

Humankind is toonaangevend in Nederland op het

onze kinderen minimaal 25% van de tijd buiten. Slecht

gebied van kindontwikkeling. Wat in 1983 begon als

weer bestaat niet; er is altijd iets te beleven. De kleinsten

kinderopvang, reikt inmiddels veel verder. Zo’n 2900

mogen buiten slapen. En tussendoor gaan we samen naar

medewerkers zetten hun pedagogische expertise in met

de bakker. Of de kinderboerderij.

hart, hoofd en handen voor de optimale groei en bloei van ieder kind. Humankind is klein, dichtbij, warm en

#kindkracht

teder en tegelijkertijd groots en ambitieus. Zo leveren

Voor ons is het zonneklaar: kinderen doen, denken

wij een bijdrage aan een mooiere samenleving. Want

én beslissen mee. Over kleine én grote zaken. In de regel

ieder kind dat opgroeit tot een krachtige volwassene

weten kinderen heel goed zelf waar ze behoefte aan

maakt onze wereld mooier.

hebben. Of wat een situatie nodig heeft. Met hun unieke kwaliteiten, onbegrensde, creatieve denkvermogen en frisse blik op zaken die wij als volwassenen soms onnodig gecompliceerd maken, verrassen zij ons voortdurend.

#lievewereld Ons hart voor mens en natuur vind je terug in onze -tot in detail doorgevoerde- duurzame werkwijze. Van meubilair tot bedrijfskleding. Van speelgoed tot toiletpapier. Wij geven de kinderen graag liefde voor onze wereld mee.

76

www.humankind.nl

Van groei naar bloei


...Vervolg (Kinderopvang)

leidt de gastouder en jullie als ouders en houdt toezicht op een veilige en verantwoorde opvang.

Alle VAK-leden bieden een goede kinderopvang volgens de landelijk geldende normen op een locatie die verbonden is met een agrarisch bedrijf: Kinderopvang voor 0-4 jarigen, Buiten Schoolse Opvang (BSO) of beide. De VAKondernemers onderscheiden zich van de gewone kinderopvangcentra omdat zij opvang binnen een agrarische setting bieden. Dat stelt ze in staat om dagelijks in hun aanbod gebruik te maken van de natuurrijke en veelzijdige landelijke en agrarische omgeving van hun kinderopvang en daarbij passende activiteiten. Wil je meer weten over kinderopvang op de boerderij, ga dan naar www.agrarischekinderopvang.nl voor meer informatie en de adressen van de kinderopvanglocaties.

Voordelen Waarom zou je voor opvang door gastouders kiezen en niet voor een andere vorm? Allereerst is er veel aandacht voor je kind omdat een gastouder maximaal 6 kinderen (eigen kinderen onder de 10 jaar worden meegeteld) tegelijkertijd mag opvangen. Dat zorgt voor persoonlijke aandacht voor het kind en bekendheid met wensen, voorkeuren en talenten. Verder kies jij zelf de gastouder en daarmee bepaal jij zelf wie de opvang van je kind verzorgt. ...Lees verder op pagina 77

Gastouderopvang Gastouderopvang wil zeggen dat je kindje in een huiselijke sfeer (bij de gastouder thuis of in jullie huis) wordt opgevangen. Gastouderopvang is persoonlijk(er) en kleinschalig(er) dan de opvang in een kinderdagverblijf of crèche. Net als bij alle andere vormen van kinderopvang, geldt ook hier dat de gastouder(s) en de opvanglocatie aan kwaliteitseisen moeten voldoen. Vraag daarnaar en let er bovendien op dat de gastouder bij een erkend gastouderbureau geregistreerd staat. Dit bureau bege-

77


DE KOMST VAN EEN KINDJE GEEFT VEEL OM OVER NA TE DENKEN. Een van de thema’s zal de keuze zijn voor goede kinderopvang. Wist je dat het mogelijk is dat je kindje

heeft Het Nannybureau in Apeldoorn.

erkende opvang wordt, waardoor jullie

in jullie eigen huis wordt opgevangen?

Onze bureaus bemiddelen en begeleiden

recht hebben op Kinderopvangtoeslag.

Jullie kindje blijft in zijn eigen omgeving

in kinderopvang aan huis. Aandacht voor

Hierdoor is het voor veel gezinnen een

en heeft een vaste en vertrouwde Nanny,

het kind staat centraal. De kinderopvang

betaalbare vorm van opvang. Vanaf 2

die voor hem of haar zorgt. En natuurlijk

aan huis wordt op maat en goed gere-

kinderen zijn de kosten nagenoeg verge-

zorgt ze ook voor de andere kinderen van

geld. De REGIO APELDOORN is het werk-

lijkbaar met die van een kinderdagverblijf

het gezin. Een Nanny neemt ’s morgens

gebied van Het Nannybureau en REGIO

met alle voordelen van opvang thuis!

de zorg voor het gezin over van jullie als

ARNHEM is het werkgebied van NannyQ.

ouders, zodat je met een gerust hart aan

Wij zeggen altijd: alles wat binnen 45 min

Wil je inzicht in de kosten? Of heb je

het werk kunt gaan.

met de auto bereikt kan worden, is ons

behoefte aan meer informatie?

werkgebied.

Wil je weten hoe de opvang vorm

Onze twee nanny-bureaus bestrijken een

heeft gekregen tijdens de corona-

groot gedeelte van Gelderland. Trudie

Graag helpen we je bij de zoektocht naar

Shrubsole-van Kleef is eigenaresse van

een Nanny die aansluit bij jullie opvang-

NannyQ in Arnhem. Corine de Korte

wensen. We zorgen ervoor dat het

REGIO ARNHEM www.nannyq.nl Eka Thoden van Velzenstraat 8 78 06-34936905 Tel. nr.

info@NannyQ.nl

maatregelen? Neem dan gerust contact met ons op.

REGIO APELDOORN www.hetnannybureau.nl Prins Willem-Alexanderlaan 421 Tel. nr. 06-25289314 info@hetnannybureau.nl


...Vervolg (Kinderopvang) Nog een voordeel is dat je kind in een overzichtelijke groep wordt opgevangen en niet door allerlei drukte om zich heen wordt afgeleid waardoor het kind zich meer op zijn/haar gemak voelt. Een ander voordeel is de vertrouwdheid. Geen wisselende leidster en geen veranderingen in de groepsindeling. Dat zorgt voor vertrouwdheid en daarmee rust. Ook bij jou, want gastouderopvang is professionele opvang. Gastouders beschikken over een diploma in de Zorg en Welzijn of Pedagogiek, een certificaat Eerste Hulp aan Kinderen en staan ingeschreven in het Personenregister Kinderopvang, waardoor zij continue gescreend worden door Justitie. Dit laatste geldt ook voor volwassen huisgenoten, als de opvang bij de gastouder thuis plaatsvindt. Gastouders worden begeleid door een gastouderbureau. Dit bureau zorgt voor evaluatie van de opvang en biedt bij- en nascholing voor de gastouder. Financieel voordeel is er ook, omdat je bij gastouderopvang per uur en niet per dagdeel betaalt. Daardoor betaal je alleen de uren waarop je kind daadwerkelijk is opgevangen. Dus niet tijdens studie- en feestdagen of vakanties, tenzij anders afgesproken. Verder is er meer flexibiliteit als het gaat om je persoonlijke wensen en voorkeuren over het opvangen van je kind en zijn er meer mogelijkheden bij het brengen en halen. Zelfs opvang in de avond, ‘s nachts, in het weekend of als je kind ziek is, is vaak bespreekbaar. Goed om te weten: de woning waar de opvang plaatsvindt wordt regelmatig streng gecontroleerd door het gastouderbureau en de GGD. Tip: Verzeker je ervan dat de gastouder zowel in het Landelijk

Register Kinderopvang (LRK) als bij een erkend gastouderbureau geregistreerd staat om mogelijk recht te hebben op kinderopvangtoeslag. Betalen van de gastouder doe je via het gastouderbureau.

Opvang door een nanny Kinderopvang door een nanny blijft vaak onbesproken. Terzijde geschoven als kostbaar en elitair. Voordelen zijn er echter zeker. Naast een liefdevolle, deskundige opvang van je kind in het eigen, vertrouwde huis, neemt een professionele nanny je ook nog eens allerlei geregel uit handen. ...Lees verder op pagina 79

Tip: Verzeker je ervan dat de gastouder zowel in het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (LRKP) als bij een erkend gastouderbureau geregistreerd staat om mogelijk recht te hebben op kinderopvangtoeslag. Betalen van de gastouder doe je via het gastouderbureau.

79


kinderopvanghumanitas.nl

• GELDERLAND

ZWANGER?

Kijk op onze website voor een kinderdagverblijf bij jou in de buurt!

VAN HARTE GEFELICITEERD! Kinderopvang Humanitas ondersteunt je straks graag in je nieuwe rol als werkende ouder. Wij nodigen je van harte uit bij één van onze locaties.

AFSPRAAK MAKEN? Bel 0315 - 641 443 of stuur een mail naar regiooostgelderland@kinderopvanghumanitas.nl

JE VOELT JE FIJN BIJ AVONTURIJN AVONTURIJN, HET BESTE VOOR JE KIND Avonturijn biedt: ● ● ● ●

Kinderdagopvang 0-4 jaar Buitenschoolse opvang 4-13 jaar Speelleergroep 2-4 jaar Gastouderopvang 0-13 jaar

AVONTURIJN: HET BESTE VOOR JE KIND KINDERDAGOPVANG: SAMEN ONTDEKKEN! BUITENSCHOOLSE OPVANG: ZÓ LEUK KAN HET ZIJN! SPEELLEERGROEP: SPELEN IS ONTWIKKELEN GASTOUDEROPVANG: KINDGERICHT EN FLEXIBEL!

Tel. (0573) 760 200 - info@avonturijn.nl - www.avonturijn.nl 80


...Vervolg (Kinderopvang) Natuurlijk moet een nanny deskundig en ervaren zijn, maar mogelijk nog belangrijker zijn een juiste match en onderling vertrouwen. Tussen jullie kind(eren) en de nanny, tussen jullie zelf en de nanny en vice versa. Het is dus erg belangrijk dat je met een organisatie in zee gaat waar aandacht wordt besteed aan jullie wensen en eisen. En aan een zorgvuldige selectie om voor jullie de juiste nanny te vinden. Ook de begeleiding van de nanny door de organisatie en de afstemming tussen het aantal uren waarop de nanny aanwezig kan zijn en jullie agenda’s, is belangrijk.

Kosten en toeslag Naast opvang en begeleiding van jullie kind(eren), kan de nanny je ook allerlei geregel en kleine werkzaamheden in het huishouden uit handen nemen. Voor drukbezette stellen een uitkomst. Voor de kosten van een nanny kun je kinderopvangtoeslag aanvragen. De hoogte daarvan is gelijk aan die voor gastouderopvang. Voorwaarden zijn dat de nanny en de opvanglocatie (lees: jullie huis) aan alle kwaliteitseisen voldoen en dat de nanny zowel in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK), als bij een erkend bemiddelingsbureau staat ingeschreven. Op het internet vind je diverse nanny-bemiddelingsbureaus en kinderopvangorganisaties waar je ook voor opvang thuis door een nanny terecht kunt. Deze organisaties regelen alles om de opvang erkend te laten plaatsvinden, waaronder de registratie van je huis als opvanglocatie.

Intergraal Kind Centrum In een IKC (Integraal Kind Centrum) werken scholen, kinderopvangorganisaties en mogelijke andere partners samen aan sluitende dag arrangementen voor kinderen.

Een IKC gaat uit van een nieuwe organisatievorm waarin op een verregaande manier wordt samengewerkt. Medewerkers van het onderwijs, de kinderopvang en de welzijnsorganisaties werken dan ook niet alleen samen, maar vormen ook echt één team. Dat team heeft één gezamenlijk belang, namelijk het welzijn van de kinderen op het kindcentrum. Een kind gaat vanaf jongs af aan naar dezelfde locatie en heeft dagelijks dezelfde, vertrouwde mensen om zich heen. Dit blijft zo tot hij of zij naar de middelbare school gaat. Een voordeel hiervan is dat eventuele leer- of ontwikkelingsachterstanden bij kinderen vroeg gesignaleerd én opgepakt kunnen worden.

Eén locatie, één team De voordelen van een integraal kindcentrum zijn talrijk. Het is dan ook geen wonder dat het aantal kindcentra in een rap tempo groeit. Uit recente cijfers van Onderzoeksbureau Oberon blijkt dat vrijwel alle basisscholen samenwerken met de kinderopvang. Bijna een vierde van de scholen geeft aan dat te doen in de vorm van een kindcentrum. De belangrijkste reden om samen te werken is om een plek te bieden waar kinderen hun talenten het best kunnen ontwikkelen. Het voorkomen en bestrijden van onderwijsachterstanden en een betere zorg voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben, zijn twee andere belangrijke redenen. Scholen en kinderopvang zien dat kinderen zich door intensieve samenwerking beter ontwikkelen en met meer plezier naar school gaan.” ...Lees verder op pagina 81

81


ien e o r G ie je in went b

Op zoek naar fijne opvang? Op zoek naar een fijne opvang, zodat je straks met een gerust hart weer aan het werk kunt gaan? In Elburg, Zwolle, Kampen, Lelystad en omstreken hebben we verschillende locaties waar we jouw kindje met liefde opvangen en laten groeien in wie hij of zij is.

Kinderdagverbljiven | Peuteropvang | Buitenschoolse opvang | Gastouderbureau regio-middenoost@prokino.nl | 038-3338792 www.prokino.nl

82


...Vervolg (Kinderopvang)

Kinderopvangtoeslag 2021 en voorwaarden Je kunt kinderopvangtoeslag krijgen als jij en je eventuele toeslagpartner aan de volgende voorwaarden voldoen: • Je werkt, studeert, volgt een traject naar werk of een inburgeringscursus bij een gecertificeerde instelling; • Je krijgt kinderbijslag of een pleegouderbijdrage voor het kind; • Of je draagt bij in de kosten van levensonderhoud van je kind; • Je kind staat op jouw woon adres ingeschreven; • Het kindercentrum of de gastouder is geregistreerd in het Landelijk Register Kinder opvang (LRK); • Je hebt met het kinder centrum of gastouderbureau een schriftelijke overeenkomst afgesloten; • Het kind waarvoor je kinderop vangtoeslag vraagt, zit nog niet op het voortgezet onderwijs; • Je betaalt de kosten voor kinderopvang. Een deel van de kosten wordt vergoed door de kinderopvangtoeslag. Het andere deel moet je zelf

betalen aan de opvang organisatie; • Je hebt de Nederlandse nationaliteit of een geldige verblijfsvergunning.

Bijzondere situaties Geldt een van de volgende situaties voor jou of je toeslagpartner? Dan zijn er aanvullende regels: • Je bent co-ouder; • Je hebt kinderopvang nodig om sociale of medische redenen; • Je woont of werkt in het buitenland; • Je werkt niet, maar volgt een traject naar werk, een opleiding of een verplichte inburgerings cursus; • Je hebt een andere nationaliteit.

school gaan en opvang tijdens een vakantieperiode (opvang tussen de middag valt hier niet onder). Dagopvang en buitenschoolse opvang vinden plaats bij een kindercentrum of bij een gastouder via een gastouderbureau.

Hoeveel krijg je? Hoeveel kinderopvangtoeslag je krijgt, hangt af van je inkomen, het aantal kinderen, het uurtarief, het soort opvang en het aantal opvanguren. Wil je weten hoeveel kinderopvangtoeslag je kunt krijgen? Maak dan de proefberekening op toeslagen.nl

Kijk op toeslagen.nl voor meer informatie over deze bijzondere situaties.

Voor welke opvang krijg je kinderopvangtoeslag? Je kunt kinderopvangtoeslag krijgen voor opvang bij een: • Dagopvang: voor kinderen die nog niet naar de basis school gaan. Bijvoorbeeld in een kinderdagverblijf; • Buitenschoolse opvang: na- of voorschoolse opvang van kinderen die naar de basis

Nuttige websites De wereld van de kinderopvang is volop in beweging, onder meer door zwaardere kwaliteitseisen en nieuwe maatregelen van de overheid. Raadpleeg onderstaande websites en blijf op de hoogte! Rijksoverheid: www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kinderopvang Belastingdienst: www.belastingdienst.nl/kinderopvangtoeslag Brancheorganisatie: www.kinderopvang.nl Brancheorganisatie: www.gastouderopvang.nl Belangenvereniging: www.boink.info Nibud: www.nibud.nl/consumenten/kosten-van-kinderopvang UWV: www.uwv.nl/particulieren/overige-onderwerpen/toeslag-van-uwv/

83


Zwanger – Newborn - Gezin 84

www.lynnvriesenfotografie.nl


Foto’s van jou en je baby Foto’s van toen je zwanger was wil je nooit meer missen. Net als die van jullie kindje, met al die lieve herinneringen! Misschien wil je alles zelf fotograferen, maar wist je dat professionals het verschil kunnen maken tussen gewoon leuke of juist heel bijzondere foto’s? Dagelijks worden ontelbare foto’s met mobieltjes en soms met moderne fotocamera’s gemaakt. Maar juist omdat je zwangerschap, de geboorte en jullie baby zelf zo bijzonder zijn, is het de vraag of je alles zelf wilt fotograferen of dat je er op speciale momenten een fotograaf bij haalt. Dan merk je hoe zo’n professional omgaat met kleur, beeld, licht en compositie. En wat het verschil is tussen professionele foto’s en die van jullie, hoe goed gelukt ook.

In al je schoonheid Negen maanden ben je zwanger, maak je plannen om nu toch echt foto’s te laten maken en dan nog word je verrast door de geboorte! Laat dat niet gebeuren en plan die fotoshoot op tijd. Ideaal is de periode tussen de 32e en 37e week van je zwangerschap. Dan ben je op je mooist. Versterk dat effect met mooie positiekleding voor prachtige zwangerschapsfoto’s!

Intieme fotografie Het in beeld brengen van de liefde en intimiteit tussen jullie en het baby’tje in je buik vraagt om een professional met ervaring in zwangerschapsfotografie. Samen kunnen jullie er iets onvergetelijks van maken, waarbij de samenwerking met zo’n professional dan ook nog als voordeel heeft dat hij of zij de foto’s kan nabewerken voor een optimaal resultaat.

Geboortefotografie Minstens zo bijzonder is de

geboortefotografie. Het vastleggen van het mooiste, intiemste moment in jullie leven in opeenvolgende beelden. Vooral voor moeders is een bevalling overweldigend; het laatste gedeelte is heel intens en beleef je in een eigen bubbel. Hoe bijzonder is het dan om dat op foto’s in jullie geboorteboek terug te zien? Momenten opnieuw te beleven? Samen de ademhaling oppakken en de weeën weg puffen, zijn hand op je rug om je door die moeilijke wee te helpen. De liefdevolle aanraking, het kusje, de bewondering op zijn gezicht. En dan, het moment dat jullie voor het eerst jullie kindje zien, de ontlading, de kersverse papa die de navelstreng doorknipt. Dat kun je niet zelf vastleggen, daar heb je een geboortefotograaf voor nodig die de momenten waarop de tijd even stil stond in treffende beelden vangt.

Keizersnedefotografie Geboortefotografie heeft de laatste jaren zijn intrek gekregen maar keizersnedefotografie is nog pril en vaak onbekend bij ouders. Een (spoed)keizersnede is ingrijpend en foto’s van dit proces zijn goed voor de emotionele verwerking. Het is erg dierbaar om hier later nog eens op terug te kijken. Partners zijn echter, net als jij, erg nerveus tijdens de bevalling en hebben vaak geen zin om zich bezig te houden met het maken van foto’s: ze willen jou ondersteunen. Ook verpleegkundigen hebben

weinig tijd om rustig een mooie foto te maken van de bevalling.

Newborn fotografie is een vak apart Foto’s van jullie pasgeboren wondertje zijn heel bijzonder. Zo lief, zo zacht, zo mooi en zo uniek. Je koestert het fotoalbum om dat prille leventje altijd weer terug te kunnen zien, prachtig vastgelegd door een gespecialiseerde newborn fotograaf. Het fotograferen van een pasgeboren baby’tje is een vak apart. Zeker als je je even verdiept in wat er allemaal bij komt kijken. De houding van de baby, de compositie, de kleuren en het licht; baby’s zijn namelijk op hun mooist in zacht licht.

Veiligheid Overbodig misschien, maar denk aan de veiligheid van je baby’tje. Besteed aandacht aan een veilige en warme plek, blijf altijd bij je kindje en ga niet te ver met al te avontuurlijke poses. En voelt je baby zich op de beoogde dag niet goed, stel de fotoshoot dan gewoon uit. Veel professionele newborn fotografen zullen je vooraf voorzien van nuttige tips en goede raad voor het beste fotoresultaat. In dit magazine en op het internet vind je adressen van gespecialiseerde fotografen.

85


KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP:

WWW.HOGEVANGERVEN.NL

DE NOTARIS DIE HET PERSOONLIJK AANPAKT! Iedere cliënt heeft zijn eigen verhaal en zijn eigen wensen. Wij luisteren hier graag naar en kijken vervolgens hoe we u het beste van dienst kunnen zijn. Dit alles doen we op een hoogstpersoonlijke en eigentijdse manier en in begrijpelijke taal. Bij ons vindt u vlotte, deskundige mensen met hart voor de zaak. Voor uw zaak. Dankzij onze kennis, professionaliteit en toewijding verlenen wij notariële diensten als de beste.

86

St. Canisiussingel 26, Nijmegen • 024-3810710 • info@hogevangerven.nl


Hier volgt het artikel van KNB

87


Geen situatie is hetzelfde Onroerend goedrecht

Familierecht

Ondernemingsrecht

Als u een huis koopt of verkoopt, dan wilt u er zeker van zijn dat alle bijbehorende zaken correct worden afgehandeld. Wij bieden begeleiding bij alle voorkomende vastgoedtransacties.

In uw leven maakt u veranderingen mee. Door uw wensen op een zorgvuldige manier vast te leggen, behoudt u zelf de regie: voor nu en in de toekomst. Wij kunnen u daarbij adviseren.

Als u een onderneming heeft, dan is het verstandig om stil te staan bij de juridische kant van uw bedrijf, zoals bedrijfsvorm, aansprakelijkheid en afspraken. Wij geven een passend advies.

88

Keppelseweg 1, 7001 CE Doetinchem • + 31 (0) 314 37 22 22 • info@vwdknotarissen.nl • www.vwdknotarissen.nl


Hier volgt het artikel van KNB

89


EHBO bij baby’s en kinderen Kinderen en kleine ongelukjes horen bij elkaar. Kinderen groeien, worden sneller, mobieler en gaan op onderzoek uit. Heel normaal, maar hoe goed je ook oplet, een ongeluk zit in een klein hoekje. Weet jij wat je moet doen als er een echt ongeluk(je) gebeurt? Het blijkt dat maar weinig ouders echt weten hoe ze hun kind eerste hulp kunnen geven. Wil jij wel weten wat je moet doen in zo’n situatie, volg dan de cursus ‘EHBO bij baby’s en kinderen’. Het is niet nieuw dat de meeste ongelukken en ongelukjes in en om het huis plaatsvinden. Alleen al de klussers en doe-het-zelvers zijn al goed voor ruim 120.000 ongevallen, waarbij er ruim 24.000 mensen op de spoedeisende hulp terecht kwamen. Bij kinderen zijn die cijfers nog veel indrukwekkender; elk jaar komen er ruim 140.000 kinderen op de spoedeisende hulp terecht. Van deze kinderen dienen er maar liefst 10.000 in het ziekenhuis te worden opgenomen. Meer dan 50% van deze ongevallen vindt in en om het huis plaats.

Vallen Vooral het vallen staat met stip bovenaan als het om ongelukken van kinderen gaat: meer dan 65% wordt daardoor veroorzaakt. Dat vallen gebeurt thuis (meer dan 30%), maar ook op straat, op school, in het kinderdagverblijf en op tal van andere locaties. Voorop staat het vallen van trappen, speel- en gymtoestellen, van de commode enzovoorts. Maar ook door struikelen, uitglijden en het tegen iets of iemand aanbotsen. Naast wonden, kneuzingen en botbreuken van armen, benen, enzovoorts, komt hoofdletsel door valongelukken relatief veel voor, vooral bij jonge kinderen waarvan bijna 50% door hoofdletsel op de

90

spoedeisende hulp terecht komt. In de meeste gevallen voor licht of zelfs ernstig hersenletsel.

Andere ongevallen Bij kinderen is na het vallen vergiftiging door inslikken van medicijnen of huishoudelijke middelen zoals afwastabletten en was- en schoonmaakmiddelen een belangrijke ongevalsoorzaak. Berg daarom al deze middelen altijd goed op. Een belangrijke voorwaarde is dat dit buiten hun bereik is en het liefst achter deugdelijk gesloten deuren! Andere ongevallen zijn onder meer verslikken, verbranding door hete vloeistoffen (zoals water, thee en dergelijke), ongevallen in het verkeer (spelen op straat of het plotseling oversteken) en verdrinking in een badje, een vijver of sloot, een zwembad of open water.

Wat kun je zelf doen? Is het ongeluk(je) eenmaal een feit, dan is het de vraag wat je zelf op dat moment kunt doen en hoe snel je hierop reageert. Dat begint met het ver¬mijden van direct opkomende schrik en paniek bij jezelf. Als die gevoelens de overhand nemen, kan het zijn dat je zult verstarren en dat je daardoor niet in staat bent om (direct) te gaan handelen. Kostbare tijd kan hierdoor verloren gaan.

Die schrikreactie kun je mogelijk vermijden door een ‘EHBO-cursus bij baby’s en kinderen’ te volgen. Los van het feit dat je daar veel van leert, bevrijdt die kennis je van de eerste paniek en kun je kostbare tijd winnen waardoor je je kind ècht hulp kunt bieden. Op het internet vind je veel informatie en mogelijkheden om je o.a. online voor een cursus in te schrijven. Een echte aanrader dus!!!


91


Bescherming

In

kr

Pampers® Premium Protection : TM

onze n°1 in zachtheid en bescherming van de gevoelige huid. 92

*Op basis van de verdeling van Pampers® Premium ProtectionTM luiers maten 0-2 in Nederlandse kraamafdelinngen jan 2020 - nov 2020.

aa

n*

in alle vertrouwen

m a f d e li n g

e


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.