Samen Zwanger SZ0040 Groningen by Gericht Media BV

Hét informatief medisch magazine voor aanstaande ouders

www.samen-zwanger.nl Editie Groningen 2021/2022 Met o.a. artikelen van verschilende beroepsverenigingen, brancheorganisaties en medisch specialisten.

Voorwoord Wat leuk dat je dit exemplaar van ‘Samen Zwanger’ in handen hebt! Jouw magazine vol verhalen en artikelen over alles wat met zwanger worden, zwanger zijn, geboorte en kraamtijd te maken heeft. Geschreven door onze redactie en met inbreng van heel veel zorgprofessionals op allerlei gebieden. Ben jij nu in verwachting? Dan feliciteren we jullie daar van harte mee! ‘Samen Zwanger’ is er immers voor jullie sámen. Nu, als aanstaande ouders en straks als gezin. Daarom hebben we heel veel tips, actuele trends en adviezen voor jullie verzameld. En dat uitgebreid met artikelen van deskundigen op allerlei zorggebieden voor als je vragen en twijfels hebt. Al of niet van medische aard. ‘Samen Zwanger’ wordt zorgvuldig samengesteld en door verloskundigen en ziekenhuizen in jouw eigen provincie verspreid. Op de advertentiepagina’s kom je een groot aantal lokale en landelijke zorgprofessionals tegen; specialisten die met zorg aan de redactie zijn gekoppeld en die jullie op allerlei gebieden verder kunnen helpen. Ga eens bij ze langs of neem een kijkje op hun website. Ze staan voor jullie klaar. Dát is ‘Samen Zwanger’, het informatief medisch magazine voor aanstaande ouders! Hartelijk welkom en veel leesplezier gewenst! Redactie en uitgever ‘Samen Zwanger’ Gericht Media B.V. Deventer (P.S.: Weet je dat we ook een drukbezochte website hebben? Ga gauw naar samen-zwanger.nl).

Uitgever

Staat er geen vermelding bij een foto

handelen op grond van informatie of

Gericht Media BV te Deventer.

dan is deze van een beeldbank.

adviezen die de lezer in de uitgave

Redactie

Verspreiding

Pim Kisjes, Pim Kisjes Company VOF te

Deze uitgave wordt kosteloos verspreid

Disclaimer voor advertenties

Twello E. info@kisjes.info

onder verloskundigenpraktijken, gynae-

en advertorials

cologiepraktijken, bedrijven en instan-

Alle advertenties en advertorials vallen

Verkoop

ties die op enigerlei wijze betrokken zijn

onder de verantwoordelijkheid van de

Sanne de Zeeuw • T. 0570-219 204

bij de (na)zorg voor de zwangere vrouw.

desbetreffende adverteerders.

Thijs de Weerd • T. 0570-219 219

Uitsluiting redactionele

t.deweerd@gerichtmedia.nl

aansprakelijkheid

Niets uit deze uitgave mag worden

De uitgever heeft zijn uiterste best

verveelvoudigd en/of openbaar worden

Vormgeving en druk

gedaan om alle feitelijke informatie in

gemaakt in welke vorm dan ook zonder

Mitch Elsman - Gericht Media BV

de artikelen zorgvuldig en zo accuraat

voorafgaande schriftelijke toestemming

mogelijk weer te geven. Desalniette-

van de uitgever. Zetfouten, prijswijzigin-

Fotografie

min sluiten redactie, medewerkers, uit-

gen en wijzigingen in o.m. verzekerings-

De gebruikte foto’s zijn ter beschikking

gever en verspreider van Samen Zwan-

voorwaarden voorbehouden. Aan deze

gesteld door diverse branchevereni-

ger elke aansprakelijkheid nadrukkelijk

uitgave kunnen geen rechten worden

gingen, instanties en zorgprofessionals.

uit voor eventuele gevolgen van het

ontleend.

Samen Zwanger aantreft.

s.dezeeuw@gerichtmedia.nl

00 07 09 11 12 14 16 20

00 Volgt na akkoord

Volgt na akkoord

26 28 31 37 39 42 44

Volgt na akkoord

47 51 53 55 65 72 77

Volgt na akkoord

WAAROM KIEST UV VOOR PRETECHO’S VAN VITA? Ervaring: het team van Vita heeft sinds de opening in 2006 ruim 60.000 echo’s gemaakt. Kwaliteit: naast de verplichte bijscholingen, volgen alle echoscopisten jaarlijks meerdere trainingen en nascholingen en bezoeken internationale symposia waar de allernieuwste inzichten worden besproken. Team: Vita heeft een hecht en stabiel team echoscopisten, die elkaar met raad en daad bijstaan. Professioneel: Vita is een professionele organisatie, waar alle belangrijke zaken goed doordacht en geregeld zijn. Enquête: Wij luisteren naar uw mening en gebruiken de resultaten van de enquête voor verdere verbetering van de zorg.

Prete cho’s Medi & sche echo’ s

Van Swietenplein 1, 9728 NT Groningen• 050 211 09 45 • info@vita-groningen.nl VOOR MEER INFORMATIE: WWW.VITA-GRONINGEN.NL

Echo’s in de zwangerschap Met een echo kunnen je echoscopist, verloskundige of gynaecoloog en jij desgewenst met je partner, al heel vroeg in je zwangerschap naar je kindje(s) kijken om o.a. de groei en ontwikkeling te beoordelen. Daarnaast kun je bij een pretechobureau foto’s laten maken van je baby in je buik als herinnering voor later en als cadeau. Echo staat voor echoscopie, ofwel ultrageluidsonderzoek. Door het bewegen van een transducer over je buik worden hoogfrequente geluidsgolven uitgezonden die door structuren in je buik worden teruggekaatst en op een beeldscherm zichtbaar worden. Zo kun je je kindje in je buik zien.

iedereen aangeboden: het is een bevolkingsonderzoek waarover je voorafgaand goede uitleg moet hebben gekregen van je verloskundige (of overige behandelaar). Bij deze echo wordt bekeken of er welbepaalde afwijkingen zijn bij je kindje. Misschien kun je zien of het een jongetje of een meisje wordt. Wil je dat niet, meld dat dan vooraf.

Medische echo’s Vitaliteitsecho (planning i.o.m. je verloskundige of overige behandelaar, voor 9 weken) De vitaliteitsecho wordt alleen op medische indicatie verricht en dus niet standaard aan iedereen aangeboden. Hiermee wordt zo nodig bekeken of het hartje klopt, of de zwangerschap goed is ingenesteld in je baarmoeder en of je een één- of meerling verwacht. Termijnecho (9e -13e week) Deze echo wordt standaard aan iedereen aangeboden. Bij deze echo wordt de uitgerekende datum bepaald, het hartje gecontroleerd en gekeken /bevestigd of je van een één - of meerling in verwachting bent. Dit is ook vaak het moment waarna je verloskundige (of overige behandelaar) je een zwangerschapsverklaring mee kan geven om bijvoorbeeld je zwangerschapsverlof aan te vragen. 2e trimester Structureel Echoscopisch Onderzoek (SEO/ 20-weken-echo) Deze echo wordt standaard aan

Groei-echo Een of meerdere groei-echo’s worden alleen op medische indicatie verricht en dus niet standaard aan iedereen aangeboden. Je verloskundige (of overige behandelaar) kan zonodig een of meerdere van deze echo(‘s) (laten) maken om de afmetingen van je kindje (hoofd, buik en bovenbeen) in te schatten en eventueel de groei over de tijd te beoordelen. Ook de hoeveelheid vruchtwater wordt bij deze echo geschat. Liggingsecho (vanaf ongeveer 36 weken) De liggingsecho wordt alleen op medische indicatie verricht en dus niet standaard aan iedereen aangeboden. Als je verloskundige (of overige behandelaar) op basis van het voelen aan je buik (palpatie) denkt dat je kindje (nog) niet in hoofdligging ligt, zal een liggingsecho worden aangevraagd.

gekeken, waar de placenta zit en de de afmetingen van het kind worden geschat met een groei-echo.

Gespecialiseerde echocentra Voor medische echo’s kun je het beste terecht bij de echoscopist of het echocentrum waar je verloskundige (of overige behandelaar) mee samenwerkt: dan worden belangrijke gegevens ook het beste en het veiligste uitgewisseld zodat je kan rekenen op de beste zorg. Uiteraard kun je ook zelf even op het internet rondkijken: weet wel dat niet ieder type echo door iedere echoscopist/echocentrum kan en mag worden uitgevoerd. Bespreek dit dus altijd met je verloskundige (of overige behandelaar). Wil je meer weten over echoscopie in de zwangerschap, ga dan naar de website van de Beroepsvereniging Echoscopisten Nederland obstetrie en gynaecologie: https://www.echoscopisten.nl/nl/voor-clienten-en-patienten. Ook vind je daar meer uitleg over de inhoud van de echo-onderzoeken die hierboven vermeld zijn. ...Lees verder op pagina 9

Als het kindje inderdaad niet met het hoofd omlaag ligt, zal ook naar de hoeveelheid vruchtwater worden

Medische echo 13 weken echo, 20 weken echo ligging en groei-echo’s.

Pretecho Geslachtsbepaling vanaf week13. 3D en 4D echo.

VOLG ONS 8

Bieslookstraat 31, 9731 HH Groningen • 06 232 33 253 • echopraktijkfirstlook@gmail.com VOOR MEER INFORMATIE: WWW.FIRST-LOOK.NL

Medische echo’s en je zorgverzekering Basisverzekering Soort echo Vitaliteitsecho Termijnecho 20 weken (SEO) Overige echo’s

Vergoeding Alleen bij medische indicatie Ja Ja Ja, indien medisch noodzakelijk

...Vervolg (Echo´s in de zwangerschap)

Pretecho Pretecho’s kun je bij een pretechobureau laten maken. Van de echobeelden kunnen vaak foto’s en filmpjes worden gemaakt die je mee kan nemen naar huis. Je kijkt uiteraard mee als de echo wordt gemaakt, dus ook hier geldt dat als je het geslacht van je kindje nog niet wil weten, je dat het beste voorafgaand aan kunt geven. Omgekeerd kan de vraag of je kindje een jongen of een meisje is een goede reden zijn om een pretecho te overwegen.

Eigen risico Nee Nee Nee Nee

Eigen bijdrage Nee Nee Nee Nee

Vaak worden ook opties als 3D (met diepte) en 4D (met diepte in het bewegende beeld) aangeboden. Informeer vooraf bij het betreffende bureau goed welke opties zij aanbieden, wat de kosten zijn en bij welke zwangerschapsduur je de mooiste afbeeldingen kunt verwachten. Uiteraard dien je zelf de kosten van deze echo’s te betalen. Raadpleeg het internet voor meer informatie en adressen van pretechobureaus. Daar kun je ook leuke cadeau-ideeën opdoen. Dit artikel is door de BEN herschreven op 11 februari 2021.

Bewonder je kindje in het comfort van je eigen woonkamer

Voor een geslachtsbepaling, 2D of 3D/4D pretecho kom ik bij je thuis. Wil je meer informatie of een afspraak maken? Kijk nu op de website.

Liefs Doete, verloskundige www.dubbelzen.nl

•

06-33923036

•

doete@dubbelzen.nl

Prenatale screening Combinatietest of NIPT?

Tussen de 9e en 14e week van je zwangerschap kun je in overleg met je verloskundige of gynaecoloog beslissen of je je kind op het down-, edwards- en patausyndroom wilt laten screenen. Je kunt kiezen tussen de Combinatietest (bloedonderzoek bij jou en echo-onderzoek bij je baby bij 9-14 weken zwangerschap) of de NIPT (bloedonderzoek bij jou, vanaf 11 weken zwangerschap). Combinatietest Bij de Combinatietest wordt tussen 9 en 14 weken zwangerschap bij jou bloed afgenomen en getest. Bij je baby wordt tussen 11 en 14 weken zijn nekplooi gemeten door een echoscopist. Een nekplooi is een tijdelijk aanwezig, opgehoopt vochtlaagje onder de huid in de nek van je baby. Op de echo kan worden vastgesteld of de nekplooi dikker is dan normaal, wat kan worden veroorzaakt door een chromosoomafwijking. Chromosomen, dragers van ons erfelijkheidsmateriaal, bevatten genen waarop alle informatie zit die nodig is voor het ontwikkelen, in stand houden en voortplanten van een individu (bron: erfelijkheid.nl). Deze genen kunnen beschadigd zijn. Is die beschadiging permanent, dan kan dat een erfelijke afwijking als het downsyndroom veroorzaken. Het kind heeft dan een extra chromosoom 21, dat zorgt voor een verstandelijke beperking en een typerend uiterlijk. Met de combinatie van de nekplooimeting bij je baby, jouw bloedonderzoek en je leeftijd wordt de kans bepaald of het risico op het syndroom van Down aanwezig is. Voor het daadwerkelijk vaststellen daarvan is verder onderzoek nodig, zoals een vlokkentest of een vruchtwaterpunctie. Een dikkere nekplooi kan

namelijk ook een hartafwijking betekenen. Het merendeel van de baby’s met een dikkere nekplooi heeft trouwens geen enkele afwijking. De uitslag van de combinatietest geeft alleen aan hoe groot de kans is dat je kind het down-, edwards- of patausyndroom heeft. Je weet het dus niet zeker. NB: meer informatie over erfelijkheid vind je op: erfelijkheid.nl.

De NIPT De NIPT (Niet-Invasieve Prenatale Test) is een bloedonderzoek waarbij je DNA wordt onderzocht. In jouw bloed zit namelijk ook een klein beetje DNA van de placenta (moederkoek). Dit DNA is bijna altijd hetzelfde als dat van je kind. Daarmee kan het laboratorium onderzoeken of er aanwijzingen zijn dat je kind het down-, edwards- of patausyndroom heeft. Het voordeel van de NIPT ten opzichte van de Combinatietest is dat de uitslag ‘niet-afwijkend’ bijna altijd klopt: minder dan 1 op de 1.000 zwangeren met deze uitslag is toch zwanger van een kind met een van de aandoeningen. Ben je in verwachting van een tweeling dan kun je niet altijd kiezen voor de NIPT. Vraag je verloskundige om nadere informatie.

Vergoeding en je zorgverzekering (2019) Je basisverzekering vergoedt de

Combinatietest alleen bij een medische indicatie, voorgeschreven door je huisarts, verloskundige of medisch specialist. Dat geldt ook voor de NIPT-test. In dat geval wordt de test vergoed vanuit de basisverzekering en verrekend met je eigen risico. Is er geen medische indicatie maar wil je de Combinatie- of NIPT-test toch laten uitvoeren, dan wordt die niet door je verzekeraar vanuit je basisverzekering vergoed en betaal je 175 euro. Bij een Combinatie test is dat 168 euro. Informeer altijd vooraf bij je verzekeraar wat wel en niet vergoed wordt, of er een aanvullende verzekering voor prenatale screening is en wat de voorwaarden zijn. Bijvoorbeeld of de zorgverlener die de test uitvoert een contract met je zorgverzekeraar moet hebben. (Bronnen: RIVM, KNOV en verzekeringssites)

Schrikken van bloedverlies Bij bloedverlies tijdens een zwangerschap is de schrik groot. Om het even of dat bloedverlies nu vanuit het niets of bijvoorbeeld na het vrijen optreedt. De paniek slaat direct toe, niet in het minst ook door de kleur van het bloed: van roze tot rood of wat paars of bruin. Ondanks de schrik is het een goede raad om niet in paniek te raken. In de meeste gevallen is er namelijk niets aan de hand. Bel echter wel direct met je behandelend arts of je verloskundige en laat ernaar kijken.

Eerste tijd niet te controleren

Verschillende oorzaken Kort durend bloedverlies tijdens de eerste drie maanden van je zwangerschap kan verschillende oorzaken hebben. Zo kan bijvoorbeeld het zgn. ‘innestelen’ van de bevruchte eicel in de wand van je baarmoeder circa één week na de bevruchting de oorzaak zijn. De daardoor ontstane bloeding, ook wel de innestelingsbloeding genoemd, is lichtroze, helderrood of ietwat paars/bruin van kleur en stopt vanzelf na een dag of twee. Wat langere periodes komen echter ook voor. Een heel natuurlijk en normaal verschijnsel dus, hoewel veel vrouwen bij deze bloeding direct aan menstruatie of een miskraam denken. Wat ook kan, is dat een wondje, poliep of ontsteking aan de baarmoedermond de oorzaak van de bloeding is. In deze gevallen merk je dit kortstondige bloedverlies meestal op na het vrijen of na toiletbezoek.

Ben je zwanger en zie je dat je plotseling bloed verliest, dan gaan je gedachten en angsten al snel met je op de loop. Logisch natuurlijk. De zorgen overvallen je en je wilt direct weten wat er aan de hand is en of alles in orde is. Wat het extra vervelend maakt is dat je dit voorlopig nog niet kunt controleren. Ook niet met een zwangerschapstest, want die blijft gewoon aangeven dat je zwanger bent, ook als de vrucht onverhoopt al is afgestoten. Dit wordt veroorzaakt door het zwangerschapshormoon hCG (humaan choriongonadotrofine), dat in de placenta wordt aangemaakt en al enkele dagen na de bevruchting in je lichaam aanwezig is. Het is hetzelfde hormoon dat voor je eerste gevoel van misselijkheid zorgt. Afwachten is

daarom voorlopig de boodschap, hoe ongeduldig je ongetwijfeld ook bent. Wat misschien helpt is de wetenschap dat het maar een paar dagen duurt voordat je zekerheid hebt. Overleg een week of zes daarna met je verloskundige of behandelend arts of het maken van een echo zinvol is. Dan kun je namelijk zien of het hartje klopt.

Neem bloedverlies altijd serieus Neem een vaginale bloeding in de eerste drie maanden van je zwangerschap dus altijd serieus. Dat zeggen we niet om je nodeloos ongerust te maken, maar luchtig willen we er ook niet over doen. De oorzaak kan immers wel serieus zijn. Maak in het geval van een vaginale bloeding in de eerste drie maanden van je zwangerschap, en natuurlijk ook in de periode daarna, dus altijd direct een afspraak met je verloskundige of behandelend arts en laat ernaar kijken!

Heel bijzonder Voor het eerst voel je je kindje bewegen

Heel bijzonder en nauwelijks met iets anders te vergelijken; de eerste beweging van je kindje. Heel licht, bijna vlinderachtig voel je het in je buik. Je weet het direct: dit is mijn kind. Bij de eerste zwangerschap voel je de eerste bewegingen van je kindje tussen de 18e en de 20e week. Ben je opnieuw zwanger, dan gebeurt dat rond de 16e tot de 18e week. Denk eraan dat dit geen absolute cijfers zijn en dat dit tijdstip van vrouw tot vrouw verschilt. Heb dus nog even geduld en ontspan je, want vooral dan kun je zomaar je baby voelen bewegen. Een heel bijzonder en ontroerend moment, dat hele lichte kriebelige gevoel.

dat bewegen je baby ook beter kennen. Je gaat bewegingen en gedrag herkennen en aanvoelen of alles is zoals het hoort en hoe je kindje zich ontwikkelt. Dag na dag zijn er nieuwe bewegingen en bijbehorend gevoel waar je helemaal blij van wordt. Prachtig toch?

Als je meer wilt weten over hoe je baby in je buik beweegt kun je de folder ‘Jouwzwangerschap: Je baby voelen bewegen’ downloaden op www.deverloskundige.nl.

Dit ‘leven voelen’ blijft eerst nog een speciale en intieme ervaring tussen jou en je baby. Alleen jij kunt het voelen. Pas vanaf ongeveer 24 weken kunnen ook anderen je baby voelen bewegen door hun hand op je buik te leggen, met als eerste de aanstaande papa natuurlijk. Een ontroerend moment tussen jullie tweeën (of drieën eigenlijk). Hebben jullie al een of meer kinderen, dan is dit ook voor hen heel bijzonder. Geniet ervan en neem de tijd om met elkaar de komst van jullie nieuwe kindje, broertje of zusje te vieren.

Razendsnel We maken een sprong naar een maand of drie. Dan is je baby ± 8 cm groot, kan hij al schoppen, met zijn hoofdje draaien en een vuistje maken. Het gaat razendsnel. Op onze website www.samen-zwanger.nl staan foto’s waarop je kunt zien hoe je kindje verandert. Naast leuk en onroerend, leer je door al

Deze folder is een uitgave van de KNOV en de NVOG.

Als er iets verandert Verandert er iets in je buik? Voelt het anders? Wees je er dan allereerst van bewust dat het niet altijd zo is dat je je kindje elke dag voelt bewegen. Heb je na 24 weken zwangerschap echter nog helemaal niets gevoeld, maak dan een afspraak met je verloskundige of gynaecoloog zodat die kan luisteren en een echo laten maken. Bedenk ook dat juist de periode van 24 tot 28 weken voor vraagtekens of onzekerheid kan zorgen, omdat je baby dan nog heel erg onregelmatig kan bewegen en die bewegingen ook nog eens van dag tot dag kunnen veranderen. Echter, ook hier geldt dat je altijd op je gevoel moet vertrouwen. Heb je twijfels, bel dan met je verloskundige of gynaecoloog voor een controleafspraak. Vanaf de 28e week

voel je de baby elke dag bewegen. Denk je soms dat het wat minder is, dan is het een goede raad om op je linkerzij te gaan liggen, je te ontspannen en in alle rust op nieuwe bewegingen te wachten. Voel je na twee uur op je linkerzij liggen nog steeds niets? Zijn de bewegingen minder krachtig dan voorheen? Ben je ongerust? Wacht dan niet langer (ook niet tot de volgende dag), maar neem direct contact op met je verloskundige of gynaecoloog.

Meer over de keizersnede Er kan tot een keizersnede (of in het Latijn: sectio caesarea) worden besloten als een kind niet langs de natuurlijke weg ter wereld kan komen. Bij een keizersnede komt het kind operatief via de buikwand naar buiten. Er kunnen diverse redenen voor het uitvoeren van een keizersnede zijn. een zuurstoftekort. Een spoedkeizersnede vindt altijd onder algehele verdoving plaats.

Herstel

Bij een keizersnede wordt een snede gemaakt in je buik en in je baarmoeder, waarna je kind via de op deze manier ontstane opening in de buikwand wordt geboren. Zoals gezegd kunnen er diverse redenen zijn waarom de gynaecoloog besluit dat een keizersnede noodzakelijk is. Je bekken kan te nauw zijn, er kan sprake zijn van een dwars- of een stuitligging, je kunt een voorliggende of niet goed functionerende placenta (moederkoek) hebben of er bevindt zich een vleesboom in je baarmoeder waardoor je kindje niet kan indalen. Een andere reden kan zijn dat je in verwachting bent van een meerling. Wat ook kan is dat je gezondheidsproblemen hebt, zoals een ziekte of een hoge bloeddruk. Omstandigheden die vaak al eerder in de zwangerschap bekend waren en die direct al duidelijk maakten dat een keizersnede onvermijdelijk zou zijn. Ook kunnen bij je kindje tijdens de geboorte plotselinge gezondheidsproblemen optreden, kan de geboorte ernstig worden vertraagd waardoor jouw activiteit en energie inzakken en kan ook je

eerste kindje met een keizersnede ter wereld zijn gekomen. Daardoor kan je gynaecoloog er de voorkeur aan geven om ook bij je tweede bevalling een keizersnede toe te passen.

Flinke ingreep Een keizersnede is een flinke chirurgische ingreep die onder algehele verdoving (algemene anesthesie) of plaatselijke verdoving (regionale anesthesie, meestal via een ruggenprik) plaatsvindt. Kies je voor een plaatselijke verdoving, dan blijf je wakker en krijg je je kind direct na de geboorte te zien. Na een keizersnede kun je last krijgen van nabloedingen, bloedarmoede, blaasontsteking, infectie, trombose en/of een traag op gang komend darmkanaal.

Spoed In het geval dat de baby snel moet worden geboren, gebeurt dat via een spoedkeizersnede. De redenen daarvoor kunnen bijvoorbeeld een toch te groot hoofdje voor je bekken zijn (met problemen voor de passage) of plotseling optredende gezondheidsproblemen bij jou en/of bij de baby met risico op

Reken bij een keizersnede op een verblijf van dag of vier in het ziekenhuis en een herstelperiode van circa zes weken daarna. Doe rustig aan en forceer je buikspieren niet. Niet of zo weinig mogelijk tillen en voorzichtig zijn met opstaan uit je bed of stoel dus. Wel kun je al voorzichtig wat lopen en bewegen. Ga op je gevoel af, bepaal zelf wat je wel en niet kunt doen en houd er rekening mee dat het herstel langer kan duren dan je dacht.

Sterke groei Het aantal geboortes met een keizersnede ligt in ons land rond de 20%, waarvan een aantal op verzoek (!). Wereldwijd was enige tijd geleden zelfs sprake van een verdubbeling. Waar in 2000 nog 16 miljoen kinderen (12%) met een keizersnede ter wereld kwamen, groeide dat cijfer in 2015 zelfs naar 29,7 miljoen (21%). In Brazilië, Egypte en de Dominicaanse Republiek wijzen de cijfers zelfs uit dat er meer keizersneden zijn dan natuurlijk geboortes, met resp. 55,5%, 55,5% en 58,1%. Ook in de USA komt de keizersnede met 32,9% veel voor (32,9%). De Wereldgezondheidsorganisatie vindt dat alles boven de 15% een excessieve toepassing van de procedure is.

De klinisch verloskundige Wie is zij? In Nederland worden zwangere vrouwen die geen medische reden hebben om in het ziekenhuis te bevallen gecontroleerd door de verloskundige in de thuispraktijk. Dit wordt de eerstelijns verloskundige genoemd. Zij begeleidt jou tijdens de zwangerschap, de bevalling en het kraambed. Als er medische complicaties zijn tijdens de zwangerschap of de bevalling, of als er een andere reden is om in het ziekenhuis te bevallen bijvoorbeeld als je pijnstilling wenst, dan word je door de verloskundige doorgestuurd naar de gynaecoloog. Er is dan een medische indicatie voor verloskundige zorg in het ziekenhuis. Maar ook met een medische indicatie wordt veel van de zorg in het ziekenhuis tijdens de zwangerschap, de bevalling en het kraambed door verloskundigen gedaan. Dit zijn klinisch verloskundigen, zij worden ook wel tweedelijns verloskundigen genoemd. De klinisch verloskundige heeft dezelfde opleiding gevolgd als de eerste lijns verloskundige maar is aanvullend opgeleid in haar eigen ziekenhuis of heeft een aanvullende opleiding tot klinisch verloskundige gevolgd. Ongeveer 70% van de bevallingen in het ziekenhuis wordt door klinisch verloskundigen gedaan. Zij werken samen in een verloskundig team met kraamverzorgsters, verpleegkundigen, gynaecologen en soms ook gynaecologen in opleiding. Samen zorgen zij ervoor dat de bevalling en de zwangerschap

zo goed mogelijk verlopen. De klinisch verloskundige begeleidt de bevalling en verzorgt het kraambed tot moeder en kind naar huis gaan. Vaak doet de klinisch verloskundige ook de zwangerschapscontroles op de polikliniek. Zij zorgt ook voor een goede overdracht naar de eerste lijns verloskundige zodat de zwangere vrouw een vloeiende stap kan maken van de tweede naar de eerste lijn. De klinisch verloskundige zorgt er op deze manier voor dat in samenwerking met de eerste lijns verloskundige de continuïteit van zorg in de zwangerschap is gewaarborgd. Ook als je een medische indicatie hebt om in het ziekenhuis te bevallen blijft het belangrijk dat de bevalling met zo min mogelijk ingrijpen verloopt. Tijdens de bevalling is de klinisch verloskundige de spil in de zorg voor jouw en

je ongeboren baby. Zij is net als haar eerstelijns collega opgeleid om het natuurlijke proces van de bevalling zoveel mogelijk te bewaken waarbij ze de conditie van jou en jouw baby goed in de gaten houdt. Als alles goed gaat dan zal de gynaecoloog doorgaans niet bij jouw bevalling aanwezig zijn. De gynaecoloog is wel altijd beschikbaar voor overleg en deze neemt de begeleiding van de bevalling over als er bijvoorbeeld een keizersnede moet worden gedaan. Ook als er een medische reden is om in het ziekenhuis te bevallen kan je een

geboorteplan maken. De klinisch verloskundige zal samen met jou en je partner het geboorteplan bespreken en zoveel mogelijk aan jullie wensen tegemoet komen. Samen bekijken jullie dan wat er allemaal mogelijk is tij-

dens een bevalling in het ziekenhuis. Dat is vaak meer dan je zou verwachten. Zo is het in steeds meer ziekenhuizen mogelijk om in bad te bevallen, ook als er een medische indicatie is! Veel vrouwen zien op tegen hun bevalling in het ziekenhuis maar zijn blij verrast als ze merken dat ook daar een verloskundige is die hen kan bijstaan tijdens de bevalling en die er voor zorgt dat alles zo goed en natuurlijk mogelijk verloopt zonder onnodig ingrijpen. Als alles tijdens de bevalling goed is verlopen voor moeder en kind dan ga je daarna weer naar huis waar de eerste lijns verloskundige de zorg voor jou en je baby weer overneemt. De klinisch verloskundige zorgt daarbij weer voor een

goede overdracht naar jouw eerstelijns verloskundige. Maar soms blijf je een aantal dagen langer in het ziekenhuis bijvoorbeeld als je een keizersnede hebt gehad of als jouw baby nog een tijdje moet worden geobserveerd door de kinderarts. De klinisch verloskundige zal dan jouw kraambed begeleiden en controleren, samen met de verpleegkundigen op de kraamafdeling. De klinisch verloskundige: onmisbaar voor de verloskundige zorg in het ziekenhuis!

Bevallen kan heel verschillend Bij een natuurlijke bevalling kun je op verschillende manieren je kindje baren. Vaak is dat op je rug, maar er zijn meer mogelijkheden. Hieronder vind je een aantal daarvan. Maak je keuze in overleg met je verloskundige. Liggend bevallen is populair omdat je dan meer kracht kunt zetten en tussendoor beter kunt uitrusten. Hurkend baren heeft als voordeel dat de zwaartekracht optimaal wordt benut.

Half zittend Hierbij zit/lig je met kussens in je rug en hoef je je hoofd niet op te tillen zoals bij liggend bevallen. Tussendoor kun je achterover leunen en met een spiegeltje meekijken. Er is minder ruimte voor je baby om naar buiten te komen en

meer kans op bloedverlies; 50% volgens ouder onderzoek van UMC Radboud Nijmegen onder 1.600 vrouwen, bij liggend bevallen is dat 35%.

In bad Bevallingsbaden (bevallingsbaden.nl) zijn, in samenwerking met verloskundigen en zwangeren, speciaal ontworpen voor de bevalling in water. De baden zijn dieper, breder en comfortabeler dan een normaal bad en hebben voldoende ruimte voor jou en eventueel je partner. Wan-

neer is vastgesteld dat je bevalling is begonnen kun je gebruik maken van het bad. Één van de voordelen is dat het warme water zorgt voor ontspanning en een pijnstillende werking. Daarnaast kun je gemakkelijk van houding veranderen, wat de bevalling kan bevorderden. De kans op medische pijnstilling wordt kleiner bij het gebruik van het bad. Vraag je verloskundige voor alle voordelen.

Baarkruk Een baarkruk is van hout of (opblaasbare) kunststof. Je zit stevig en veilig met een opening voor je met ruimte voor je baby. Je zit achterover met je voeten op de grond en je verloskundige voor je. Er kan iemand achter je zitten om meer kracht te zetten. Je verloskundige houdt met een spiegel de bevalling in de gaten en vangt je kindje op. Bij een baarkruk helpt de zwaartekracht mee, is de druk

in je baarmoeder groter, hoef je minder te persen, is er minder kans op een knip en minder pijn. Er is meer kans op een 2egraads ruptuur en minder comfort.

Op je zij Je ligt op je zij met beide benen gebogen en je bovenste been omhoog (iemand anders kan dat voor je vasthouden) voor meer ruimte voor je baby. Kies ook hier in overleg met je verloskundige wat het beste bij jou past. Voel jij je goed en comfortabel door bij het puffen op je zij te liggen, blijf dat dan doen bij het persen. Juist omdat je op je zij ligt met je bovenste been omhoog, wordt de bekkenuitgang groter wat het persen vergemakkelijkt.

Baarschelp Ook in een baarschelp zit je rechtop maar dan op bed, wat makkelijk is voor de verloskundige. Een baarschelp is een groot

plastic plateau waarin je heel diep gehurkt kunt zitten. Door de goede voeten- en ruggensteun zit je stevig en kun je tussendoor ontspannen. Door het diepe hurken wordt de bekkenuitgang groter met meer ruimte voor je baby om naar buiten te komen. Ook ben je actiever en heb je meer controle.

Staand Ook hierbij helpt de zwaartekracht, gaat het persen gemakkelijker, worden weeën beter opgevangen en heb je minder pijn. Ook heb je veel bewegingsvrijheid en veel ruimte in het bekken en geboortekanaal, met minder kans op knippen. Staand bevallen duurt vaak korter, maar kan (erg) vermoeiend zijn. Je hebt steunpunten nodig om het vol te houden. Tot zover dit overzicht. Overleg met je verloskundige wat de voor- en nadelen zijn van de diverse houdingen en wat voor jou wel of niet mogelijk is.

Onbezorgd bevallen in water 17

Weet je al waar je wilt bevallen? Wil je thuis bevallen of toch liever in een ziekenhuis, geboortecentrum of poliklinisch? Verloopt je zwangerschap voorspoedig, dan kun jij kiezen. Door medische of andere redenen kan het echter zijn dat je die keuze niet hebt. Thuis bevallen is intiem en vertrouwd. In je eigen huis met je verloskundige om je heen, na de geboorte afgelost door de kraamverzorgster. Maar als thuis bevallen om welke reden dan ook niet lukt, waar kun je dan terecht?

Ziekenhuis Veel vrouwen vinden bevallen in een ziekenhuis veiliger. Met een medische indicatie kun je bovendien niet anders. In een ziekenhuis heb je medische zorg om je heen en tegenwoordig is het er vaak gezelliger. Schrijf in je geboorteplan je wensen op en ga vooraf een kijkje nemen. Hoe plezieriger, veiliger en gemakkelijker jullie je er voelen, hoe beter het is.

Plaatsindicatie Ook kan je verloskundigenpraktijk om een medische en/of sociale reden bepalen in welk ziekenhuis je moet bevallen (de zgn. ‘plaatsindicatie’).In dit ziekenhuis word je geholpen door je eigen verloskundige en betaal je geen eigen bijdrage.

Medische indicatie Bij een medische indicatie (vanwege bepaalde risico’s of complicaties in het begin of later in de zwangerschap) beval je in aanwezigheid van een verloskundige van het ziekenhuis, een gynaecoloog of een arts-assistente. Er is ook sprake van een medische indicatie bij: • Ziekten als hartziekten, nierziekten en suikerziekte;

• Problemen tijdens eerdere zwangerschappen; • Meerlingzwangerschap; • Als je baby in een stuit ligt; • Maagomleiding (maagband); • Aanwezigheid spiraaltje in de baarmoeder tijdens de zwangerschap.

Poliklinisch Je kiest zelf voor poliklinisch bevallen in het ziekenhuis met je eigen verloskundige erbij. Er is dan dus geen medische reden en er is ook geen gynaecoloog bij. Voordelen zijn o.a. de beschikbaarheid van medische pijnstilling (waarbij de bevalling dan trouwens wel door de verloskundige of arts van het ziekenhuis wordt gedaan) en dat je bij plotselinge medische complicaties al in het ziekenhuis bent. Geen tijdverlies dus. Vraag je verloskundige naar voor- en nadelen en je zorgverzekeraar naar de vergoedingen. Denk ook aan de aansluiting tussen je thuiskomst met de baby en de start van de kraamzorg.

Weet je al wat je wilt? Je kunt tot het laatst van voorkeur veranderen. Belangrijk is dat jij en je partner samen achter jullie keuze staan en dat jij in een prettige en veilige omgeving kunt bevallen.

Nuttig om te weten: • • • • •

Je bevalt het best waar jij je ontspannen voelt; Thuis en in het ziekenhuis beval je veilig; Bijna 13% van de Nederlandse vrouwen bevalt thuis; Nederlandse vrouwen zijn positiever over hun bevalling als hun eigen verloskundige erbij is; Van de bevallingen vond 30% in de 1e lijn plaats (met verloskundige of huisarts erbij). Daarvan vond 12,7% thuis plaats en 17,3% in het geboortecentrum of poliklinisch. Het percentage bevallingen in de 2e lijn met een gynaecoloog erbij bedroeg 70,0% (cijfers 2016).

Websites: www.deverloskundige.nl, www.geboortebeweging.nl en

Geboortecentrum Hier heb je je eigen verloskundige om je heen en is het ziekenhuis bij complicaties dichtbij. Het is er huiselijk en ze houden rekening met je wensen. Vraag je verloskundige naar locaties en ga er vooraf kijken. In sommige geboortecentra kun je langer blijven en krijg je ter plaatse kraamzorg. Vraag ook hier je zorgverzekeraar naar de vergoedingen.

www.perined.nl

Zwangere vrouw heeft de regie in het Ommelander Ziekenhuis In het Ommelander Ziekenhuis Groningen

maken van het bad. De afdeling beschikt

je, een koelkast en een flatscreen-tv. De

vinden we het belangrijk dat de zwangere

namelijk over draadloze CTG-apparaten

ouders kunnen er samen met de eventuele

vrouw zoveel mogelijk de regie heeft over

(waarmee de hartslag van de baby in de

broertjes en zusjes bezoek ontvangen.

haar eigen bevalling. In een geboorteplan

gaten gehouden wordt), die bestand zijn

Verder worden in de kraamsuites de maal-

kunnen de aanstaande ouders hun wensen

tegen water en waarmee vrouwen zowel

tijden op afroep en binnen ruime tijden

en verwachtingen kenbaar maken omtrent

onder de douche als in bad kunnen. Aan

geleverd. De kraamsuites bieden het gezin

de bevalling. Denk bijvoorbeeld aan wensen

de keuze voor een badbevalling zijn in het

de mogelijkheid om zo snel mogelijk met

ten aanzien van pijnstilling, begeleiding en

Ommelander Ziekenhuis geen extra kosten

elkaar te kunnen genieten van de baby en

communicatie of voorkeur voor bepaal-

verbonden.

de kraamperiode.

‘Warme overdracht’ naar de kraamzorg

Deze gezinsgerichte zorg beperkt zich niet

rond de 32e week van de zwangerschap de verwachtingen met de ouders, zodat deze

Als de baby is geboren kunnen ouders kie-

opname van een ouder ziek kind op de kin-

bij alle betrokken zorgprofessionals bekend

zen voor een ‘warme overdracht’ met de

derafdeling kunnen de ouders/verzorgers

zijn op het moment dat de bevalling zich

kraamzorg. Dit betekent dat de kraamver-

en/of een opa of oma altijd blijven slapen

aandient.

zorgende rond het tijdstip van ontslag in

en zijn er aparte ruimtes voor kinderen, tie-

het Ouder Kind Centrum aanwezig is voor

ners en ouders om zich even aan de hectiek

Bevallen in bad

de overdracht. De overdracht voltrekt

van het ziekenhuis te kunnen onttrekken.

Als de aanstaande moeder aangeeft graag

zich aan het bed, zodat de ouders actief

in bad te willen bevallen is dat altijd moge-

betrokken worden bij de overdracht van

“Het betrokken team van zorgprofessionals

lijk in het nieuwe ziekenhuis. De afdeling

zorg en er ruimte is voor het bespreek-

in het Ommelander Ziekenhuis Groningen

Ouder Kind Zorg beschikt zowel over een

baar maken van eventuele wensen.

onderscheidt zich op het gebied van gezins-

de houdingen tijdens de bevalling. De verloskundige of gynaecoloog bespreekt

alleen tot pasgeborenen; ook tijdens een

gerichte zorg. In ons nieuwe ziekenhuis in Scheemda wordt alle zorg voor moeder en kind op één kamer gerealiseerd. De zorg hoeft ook bij een ziek kind of een zieke moeder niet meer te worden gescheiden”.

Samen zorgen voor begeleiding Het Ommelander Ziekenhuis werkt nauw samen met verschillende partijen in de regio die te maken hebben met geboortezorg. Samen met de verloskundigenpraktijken en kraamzorgorganisaties wil het ziekenhuis binnen het Verloskundig Samenwerkingsverband (VSV) zorgdragen voor de beste zorg in de regio. De samenwerking zorgt er bijvoorbeeld voor dat verloskundigen en verloskamer met een vast bevalbad als

Gezin staat centraal

gynaecologen eenvoudig en snel met elkaar

over mobiele bevalbaden. Het warme

Soms is het nodig dat moeder of baby wat

kunnen overleggen, wat de zorg voor de

water biedt ontspanning, waardoor het

langer in het ziekenhuis verblijft. In die

zwangere vrouw ten goede komt.

lichaam endorfines aanmaakt. Deze hor-

gevallen kunnen moeder, partner en pas-

monen werken als natuurlijke pijnstiller,

geboren baby in ons Ouder Kind Centrum

Natuurlijke keizersnede

waardoor de weeën beter op te vangen

gebruikmaken van een kraamsuite, een

In sommige situaties is het noodzakelijk om

zijn en de ontsluiting vaak sneller vordert.

ingerichte kamer met een eigen badkamer

een baby met een keizersnede ter wereld

Ook vrouwen die met een medische indi-

met douche en toilet, een in hoogte verstel-

te laten komen. Ook dan worden moeder

catie moeten bevallen, kunnen gebruik-

bare commode met ingebouwd babybad-

en baby niet gescheiden; als de conditie van

moeder en kind goed is wordt de baby direct

vastleggen. Uiteraard kunnen partners foto’s

OK om tijdens keizersnedes het bijzondere

na de keizersnede bij de moeder gelegd. De

maken tijdens de bevalling. Ook in de opera-

moment van de bevalling vast te leggen.

ouders kunnen, als ze dat willen, de baby

tiekamer kan een OK-medewerker foto’s van

De ervaring leert dat de geboortefotogra-

ook geboren zien worden. Ze blijven (zoveel

de keizersnede (met een eigen toestel van

fen ieders persoonlijke verhaal kunnen

mogelijk) bij elkaar, totdat zij met z’n allen

de ouders) maken. Voor aanstaande ouders

vastleggen op een zorgvuldige en integere manier. Zo ontstaat een tastbare herinnering die met de jaren alleen maar waardevoller wordt.

De foto’s bij dit artikel zijn gemaakt door Verwonder Fotografie.

Ommelander Ziekenhuis Groningen 088 – 066 1000 info@ozg.nl www.ommelanderziekenhuis.nl

terug kunnen keren naar de afdeling. Deze

die liever professionele geboortefoto’s willen

‘natuurlijke keizersnede’ wordt ook wel ‘gent-

laten maken, werkt het Ommelander Zie-

le sectio’ genoemd, en is mogelijk bij zowel

kenhuis samen met Annemiek Kinneging en

een geplande- als een spoedkeizersnede.

Marjolein Roossien van Verwonder Fotografie

Een tastbare herinnering voor later

(verwonderfotografie.nl) en met Brigitte Ruijtenbeek (brittsfabriek.nl).

Iedere geboorte is een uniek moment.

Toegang tot OK

Aanstaande ouders willen dit graag in beeld

De fotografen hebben ook toegang tot de

GeboorteTENS

Pijnverlichting bij de bevalling

Verg door oed verze veel keraa rs

De geboorte van je baby, een hele bevalling

Medicatie

Natuurlijk is de geboorte van je baby een van de mooiste ervaringen in je leven. Alleen is er niet voor niets het gezegde dat het een hele bevalling kan zijn. Vaak gaat een bevalling immers gepaard met pijn en ongemak. Dat is echt niet altijd nodig. Gelukkig is er een veilige en gemakkelijke manier om deze pijn te verlichten, zonder medicatie en zonder risico’s voor moeder en kind. GeboorteTENS helpt je om de pijn te verlichten.

Er zijn verschillende vormen van pijnbestrijding met behulp van medicatie, waarvan de ruggenprik wel de bekendste is. De keuze voor het gebruik ervan is aan jou. Voorwaarde is wel dat je in het ziekenhuis bevalt omdat je hartslag, bloeddruk, etc. nu eenmaal bewaakt moeten worden.

Zeker als je voor het eerst zwanger bent zullen je gedachten regelmatig afdwalen naar hoe het zal gaan bij de bevalling. Zusjes en vriendinnen die al kinderen hebben dienen als vraagbaak, je surft je suf op het internet, maar het blijft allemaal nieuw en spannend. Dat spannende kan gemakkelijk omslaan in angst voor het onbekende. Wat ertoe kan leiden dat de bevalling langer duurt dan nodig. Ontspanning is dus het toverwoord, maar hoe dan? De eerste goede raad is om te stoppen met tobben en met je huisarts, verloskundige of gynaecoloog je zorgen te delen. Hun professionele kennis van zaken en adviezen geven je inzicht in wat je kunt verwachten als je gaat bevallen en hoe je je daar het beste op kunt voorbereiden. Ook kun je op de website www. KNOV.nl (Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen) allerlei informatie lezen.

Ontspannen Het klinkt misschien vreemd, maar ontspannen kun je leren. Elders in deze uitgave vind je een artikel over zwangerschapsyoga om je ontspannen te voelen tijdens je zwangerschap en je voor te bereiden op de bevalling. Wil je daar meer over lezen, kijk dan eens op www.yogavoormama.nl. Er zijn meer methoden: voldoende rust nemen, wandelingen maken, zwemmen of een heerlijke massage van je partner. Ook is het gevoel dat alles in huis klaar is voor de baby erg rustgevend. Wat verder helpt is werken aan je ademhaling. Tijdens de zwangerschap om je beter te ontspannen. En als voorbereiding op de eerste en scherpere weeën (‘puﬀen’) en bij het persen. Dat leer je op de zwangerschapscursus.

Geboorteplan Als je het gevoel hebt dat vooral de angst voor het onbekende je parten speelt en je meer ‘in control’ wilt zijn, dan is het opstellen en schrijven van een geboorteplan een goede remedie. Kort gezegd schrijven jullie samen op wat je wensen voor de bevalling zijn. Op de website van de KNOV vind je nadere informatie en aanwijzingen voor het schrijven van jullie geboorteplan.

Doula Heb je naast je verloskundige of gynaecoloog behoefte aan een vertrouwenspersoon die je op een niet-medische manier ondersteunt, denk dan eens aan een doula (Grieks voor ‘zorgen voor’). Deze zwangerschaps- en bevallingscoach ondersteunt je tijdens de zwangerschap, bij de bevalling en daarna. Op www.doula.nl vind je meer uitleg en adressen van doula’s bij jou in de buurt.

Geboorte 22

comfortabel, effectief en eenvoudig

Je ziet dat er voldoende mogelijkheden zijn om je op een meer ontspannen manier voor te bereiden op je bevalling. Op de websites in dit artikel vind je allerlei nuttige informatie. En helpt dat niet vraag dan je verloskundige of gynaecoloog om raad. Zij zijn er voor je!

Wat is TENS TENS werkt door middel van impulsen. Deze impulsen onderbreken de pijnsignalen, waardoor pijnverlichting optreedt. Deze methode wordt al lange tijd ook succesvol gebruikt bij fysiopraktijken, pijnpoliklinieken en ziekenhuizen om pijn te verlichten bij indicaties zoals bekkeninstabiliteit, ischias, reumatische pijn en lage rugpijn.

Hoe gebruik je TENS De GeboorteTENS is een op batterijen werkend apparaat met speciale gelpads die aan beide zijden van de ruggenwervels worden aangebracht. De impulsen die het apparaat afgeeft, zorgen voor het onderbreken van de pijnsignalen uit bekken- en baarmoederstreek, en in het begin van je bevalling ook voor aanmaak van extra endorﬁne! De mate van pijnverlichting verschilt van persoon tot persoon, vandaar dat het apparaat in te stellen is op een voor jou prettig niveau. Wij adviseren dan ook om vanaf 37 weken zwangerschap het apparaat een keer te gebruiken om er mee vertrouwd te raken.

Uitvoerig getest Vanzelfsprekend zijn de apparaten die GeboorteTENS beschikbaar stelt uitvoerig getest en voldoen ze aan alle vereiste keurmerken. In Groot-Brittanië, Zweden en ondertussen ook in Nederland is het een veelgebruikte pijnverlichter bij de bevalling. Uit onderzoek is gebleken dat GeboorteTENS bij de bevalling in meer dan 80% van de gevallen eﬀectief is.

Tip! Veel verzekeraars vergoeden de GeboorteTENS. Neem contact op met je ziektekostenverzekeraar of kijk op onze website om te zien of jouw verzekeraar de GeboorteTENS vergoedt.

Dit artikel wordt u aangeboden door GeboorteTENS® Langakker 5c • 5371 EV Ravenstein • telefoon: (0486) 41 72 20 e-mail: info@geboorteTENS.nl • www.geboorteTENS.nl

Pijnbestrijding Ben je voor het eerst zwanger? Dan zul je veel nadenken over de bevalling. Je zusjes en vriendinnen met kinderen heb je de oren al van het hoofd gevraagd en je blijft zoeken op internet, maar wat je zoekt vind je eigenlijk niet. Een artikel over het van je af zetten van piekeren, mogelijke angstgevoelens en hoe je die kunt verminderen. Door teveel angstgevoelens kan je bevalling zelfs langer duren dan nodig. Dat wil je natuurlijk niet. Ontspannen dus, maar hoe doe je dat? Een goede tip is om een gesprek aan te gaan met je huisarts, verloskundige of gynaecoloog. Zij kunnen je adviezen geven en je vertellen wat je bij je bevalling kunt verwachten. En ook hoe jij je daarop het beste kunt voorbereiden. Op de website van de KNOV (www. knov.nl) vind je allerlei informatie en kun je de film ‘Jouw bevalling: hoe ga je om met pijn?’ bekijken.

Leer je te ontspannen Je kunt jezelf aanleren om beter te ontspannen, bijvoorbeeld

met zwangerschapsyoga. In dit magazine vind je daar een artikel over. Of kijk op www.mamaglow. nl over zwangerschapsyoga met ontspanningsoefeningen en ademhalingstechnieken. Het zijn goede methodes om je tijdens je zwangerschap meer relaxed te voelen en je voor te bereiden op je bevalling. Wat ook kan: rust nemen, wandelen, zwangerschapszwemmen of een heerlijke massage van je partner. Ook is

het gevoel dat alles in huis klaar staat voor de baby rustgevend. En blijf werken aan je ademhaling om je beter te kunnen ontspannen en als voorbereiding op de weeën (‘puffen’) en bij het persen. Dat leer je op de zwangerschapscursus.

Schrijf een geboorteplan Teveel piekeren kun je van je af schrijven door een geboorteplan (of geboortewens) te maken. ...Lees verder op pagina 24

...Vervolg (Pijnbestrijding)

Daarin schrijven jullie je wensen voor de bevalling op. Op de website van de KNOV lees je daar meer over. Ook kun je hier de ‘checklist geboorteplan’ downloaden. Is het geboorteplan klaar, kopieer het dan voor jullie zelf, de kraamverzorgster, de verloskundige en/of de gynaecoloog.

Schakel een doula in Heb je behoefte aan een extra vertrouwenspersoon die je op een niet-medische manier ondersteunt, denk dan eens aan een doula. Zij kan jullie op verschillende manieren ondersteunen tijdens de zwangerschap

en de geboorte, informeert jullie over de opbouw van weeën en de ontsluiting, vertelt over verschillende massagetechnieken (en leert deze aan je partner) en onderzoekt samen met jullie waar jij je prettig bij voelt, hoe jij je het beste kunt overgeven aan de weeën en de controle kunt loslaten. Op www.doula.nl lees je meer.

Pijnverlichting en GeboorteTENS Bij een natuurlijke bevalling kun je meestal zelf kiezen of je gebruik wilt maken van pijnbestrijding met medicijnen, zoals de ruggenprik. Voorwaarde is dat je bevalling in het ziekenhuis plaatsvindt, omdat je hartslag, bloeddruk, etc. bewaakt moeten worden. Daarnaast is er het Ge-

boorteTENS-apparaat voor pijnverlichting bij de bevalling. De GeboorteTENS breng je zelf aan. Zodra je een wee krijgt, druk je op de ‘boost’-knop, waardoor de pijnprikkeloverdracht wordt geblokkeerd en je minder pijn voelt. Kijk voor meer informatie op www.geboortetens.nl. Zo zie je dat er veel mogelijkheden zijn om je zonder teveel gepieker voor te bereiden op je bevalling. Kijk op de websites in dit artikel voor meer informatie. En anders vraag je je verloskundige of gynaecoloog om advies en goede raad. Daar zijn ze (ook) voor!

Zwangerschap en aambeien Anale klachten tijdens de zwangerschap Veel vrouwen krijgen tijdens hun zwangerschap last van aambeien. Ongeveer 85% van alle vrouwen ontwikkelt ze namelijk tijdens de zwangerschap. Aambeien kunnen jeuk en pijn aan de anus veroorzaken en het is één van de vervelendste zwangerschapskwaaltjes. Sommigen zwangere zullen er nauwelijks iets van merken, terwijl anderen zeer veel pijn ervaren. Schaam je in ieder geval niet om naar de huisarts te stappen, deze ziet regelmatig mensen met hetzelfde ongemak.

Wat zijn aambeien? Aambeien (hemorroïden) zijn uitstulpingen van het slijmvlies die zich aan het eind van de endeldarm rondom de sluitspier bevinden. Zij kunnen de functie van de kringspier om de darm goed af te sluiten soms ondermijnen. Je kan dan een klein beetje vocht verliezen. Dit vocht zit natuurlijk barstensvol bacteriën. De normale huid is hier natuurlijk niet tegen bestand. Zeker in de bilnaad waar het natuurlijk broeit. Dit kan een enorme jeuk en eczeem veroorzaken.

Wat zijn de klachten bij aambeien? • • • •

Helderrood bloedverlies tijdens de ontlasting Jeuk rond de anus Branderig/pijnlijk gevoel rond de anus Bij uitwendige aambeien: lekken van dunne ontlasting of darmslijm

Hoe kom je van aambeien af als je zwanger bent? Het is van belang om voor een goede stoelgang te zorgen en obstipatie te voorkomen. Als je pijn rond je anus, bloedverlies of uitwendige aambeien hebt, is het verstandig even langs de huisarts gaan. De huisarts kan je verschillende zalfjes en crèmes voorschrijven die geschikt zijn om te gebruiken tijdens de zwangerschap of doorverwijzen naar bekkenfysiotherapeut of een proctoloog. Een bekkenfysiotherapeut kan je leren hoe je je bekkenbodemspieren kan ontspannen en goed moet gebruiken tijdens het ontlasten.

Proctoloog Wanneer dit niet helpt, kan de huisarts je doorverwijzen naar een proctoloog. Deze kan de aambeien verwijderen door ze af te binden, de bloedvaatjes naar de aambeien dicht te schroeien of een irriterende vloeistof onder het slijmvlies in te spuiten. Deze behandelingen zorgen ervoor dat aambeien verschrompelen of afsterven.

SPORTCENTRUM KARDINGE

Ben je zwanger en wil je in beweging blijven? Zwemmen is een van de weinige sporten die je de gehele zwangerschap kunt blijven beoefenen. Kom langs in het zwembad Kardinge voor het Zwanger Zwemmen. Met de baby kan er in Kardinge en het Helperzwembad gezwommen worden in warm water. 26

Hèt platform voor bewegend Groningen

WEBSITES: • WWW.SPORT050.NL • WWW.KARDINGE.NL • WWW.HELPERZWEMBAD.NL

INFORMATIE: • Sportcentrum Kardinge Kardingerplein 1, Groningen • Tel: 050-367 6767 • info@sport050.nl

Zwangerschapszwemmen Hoe gelukkig zwanger je ook bent; je wilt wel graag fit blijven. Heb je al van alles bekeken maar kom je er niet uit? Denk dan eens aan zwangerschapszwemmen. Een leuke en ontspannende mix tussen gezond bewegen en aan je conditie werken. En dat in warm zwemwater van circa 32°C. Bij zwangerschapszwemmen komen bewegen, je ontspannen en je beter voelen samen. Dat begint al als je het bad in gaat, waar warm zwemwater op je wacht en je de sensatie van gewichtloosheid ondergaat. Plotseling lijken je slappere banden en pezen, je steeds zwaarder belaste rug en het groeiende gewicht van je buik niet meer te bestaan. Net als ongemak en pijntjes. Je wilt het gevoel dat het water je draagt telkens weer herhalen.

Bewegen en conditie In dat heerlijke warme zwemwater ga je bewegen en aan je conditie werken. Het mooie is dat dit min of meer vanzelf gebeurt; door de weerstand van het water moet je lichaam flink aan het werk, net als je ademhaling en bloedsomloop. Vandaar dat bij zwangerschapszwemmen gerichte oefeningen worden gegeven waar je in groepsverband aan meedoet. En zit de oefening erop, dan kun je weer even heerlijk relaxen. En dat zonder risico op blessures. Ideaal toch?

Wanneer wel, wanneer niet? Zwangerschapszwemmen kan al vanaf het begin van je zwanger-

schap en is veilig voor jou en je baby. Je kunt niet meedoen als je vloeit en al helemaal niet als je vliezen zijn gebroken. Ga er daarom niet te lang mee door en houd een veilige periode tot je uitgerekende datum aan. •

Waar? Bij zwangerschapszwemmen word je door een professional begeleid. De lessen worden vaak met zwangerschapsgym gecombineerd en soms ook met informatie over zwangerschap en bevalling. Voor zwangerschapszwemmen kun je bijna overal in het land terecht. Op hun websites lees je meer over de mogelijkheden, de tijden en de kosten. Soms kun je je partner meenemen, terwijl je er ook na je bevallig terecht kunt voor allerlei aquasport programma’s.

•

Zwemmen met je baby Een baby’tje dat onder water gaat, spelenderwijs met een grote glimlach weer boven water komt en samen met zijn ouders geniet van lekker warm water. Wil je graag gaan zwemmen met je kindje, let dan op het volgende: • Zwemwater en omgevings temperatuur moeten warm en behaaglijk genoeg zijn om-

•

dat baby’s in het begin veel energie verbruiken om hun lichaamstemperatuur zelfstandig op peil te houden. Normaal gesproken is dit in orde, maar vraag er anders even naar; Als je kindje gezond is en goed groeit, kan je vanaf ongeveer 2-3 maanden met je baby gaan zwemmen. Over het algemeen wordt aangeraden pas te beginnen na de eerste vaccinaties die je kindje met ca. 8 weken heeft gekregen. Je baby moet natuurlijk geen koorts en/of een ontsteking hebben en kun je er beter ook niet direct na een vaccinatie mee beginnen; Bouw de waterpret rustig op. Gaat het goed, dan merk je dat babyzwemmen erg goed is voor jullie band, voor de gezondheid en fysiek van jullie kindje (en die van jullie), en een ideale start vormt voor je kind om straks goed te kunnen zwemmen. Veel zwembaden bieden ook peuter- en kleuter zwemmen aan; Bij vragen of twijfels kun je altijd je verloskundigen vragen tot wanneer het veilig is nog te zwemmen. Tenslotte: een kind dat zich veilig voelt in water en kan zwemmen, loopt minder risico als het onverhoopt in het water valt. Goed om te weten in ons waterrijke land!

Alles valt of staat

met de juiste verbinding

MCZ is een grensverleggend expertisecentrum op het gebied van beweging, gezondheid en sport. We bieden een breed dienstenpakket op het gebied van fysiotherapie, oefentherapie, leefstijl en sportbegeleiding. Vanuit een multidisciplinaire aanpak en met een open en betrokken houding, stellen we onze cliënt centraal. www.mcz.nl 28

Sportlaan 2.1, 9728 PH Groningen • 050 527 16 13 • klantenservice@mcz.nl

Aandacht voor je bekkenbodem Als je voor het eerst in verwachting bent is alles nieuw. Negen maanden lang groeit er een kindje in je buik en leef je langzaam toe naar de bevalling. Op weg naar die datum ben je druk met van alles. Controles, nadenken over de naam, een babyuitzet kopen, geboortekaartjes uitzoeken, noem maar op. Je zou bijna vergeten hoe hard je lichaam aan het werk is en welke veranderingen zij mee maakt. Bekken en bekkenbodem Je bekken vormt een van de belangrijkste onderdelen van je lijf. Het verbindt je ruggengraat met je benen. Ook draagt het bekken het gewicht van je bovenlijf en bepaalt hoe jij je beweegt. De bekkenbodem vind je aan de onderkant van je bekken. Het bestaat uit bindweefsel en spieren. Die dragen samen de organen in het bekken: je blaas, je baarmoeder met je schede en je darmen. Ze openen en sluiten het bekken aan de onderkant af. Ze helpen je bekken en onderrug stevig te houden. Ook spelen de bekkenbodemspieren een rol bij het vrijen en het bevallen. In je bekkenbodem komen veel lichaamsfuncties samen: het dragen van de blaas, de darmen en de baarmoeder; het afsluiten van plasbuis en anus tot je op het toilet zit; het daar kunnen plassen en ontlasten; ruimte bieden aan de grote bloedvaten die buik en benen van bloed voorzien; spieren die ervoor zorgen dat het bloed door het lichaam gepompt wordt; en seksualiteit door bloedtoevoer naar de vagina. Ben je in verwachting, dan moet daar ook nog plaats worden gemaakt voor je steeds verder groeiende baarmoeder. ...Lees verder op pagina 30

...Vervolg (Aandacht voor je bekkenbodem) Er gebeurt dus het nodige in dit gebied, waardoor klachten kunnen ontstaan waar niet altijd over gesproken wordt. • Bekkenpijn en lage rugklach- ten tijdens zwangerschap en na bevalling; • Ongewild verlies van urine, windjes en/of ontlasting; • Vaker moeten plassen en niet te onderdrukken aandrang om te plassen en/of te ontlasten; • Moeizaam kwijt kunnen van urine en/of ontlasting; • Zwaar, drukkend gevoel in de onderbuik en/of balgevoel in vagina of anus; • Pijn in de onderbuik, rond de anus of de geslachtsdelen;. Bovenstaande klachten dienen bespreekbaar te worden gemaakt met de verloskundige en een bezoek aan een geregistreerd bekkenfysiotherapeut is een verstandige keuze.

Bekkenpijn Het is niet verwonderlijk als je last krijgt van bekkenpijn, vaak in de lage rug en het bekken. Een kwetsbaar gebied, helemaal tijdens de zwangerschap als je lichaam verandert en ook de ligging en functie van de buikspieren verandert. Bovendien reageert je lichaam anders dan je gewend bent. Zo kan pijn in de bekkenstreek uitstralen naar je bil, bovenbenen en / of je schaambot waardoor je minder lang kunt blijven staan, lopen en/ of zitten. Ook kun je last krijgen van ongemakken als startpijn bij opstaan of weglopen, moeizaam bewegen, napijn en pijn in de lage rug, rondom het bekken en in je benen. Vaak verdwijnen ze spoedig na de bevalling, maar niet altijd.

Oorzaak nauwelijks bekend Over het ontstaan van bekkenpijn is weinig bekend, behalve dan dat die in verband staat met een niet-optimale stabiliteit van de bekkengewrichten en een disbalans tussen de verschillende spiergroepen. Wat je dan vaak ziet is dat andere spieren meer worden aangespannen, het compenseren. Het gevolg daarvan is dat rug-, bil- en de bekkenbodemspieren dan anders en / of harder moeten werken waardoor klachten ontstaan zoals urineverlies, vermoeid gevoel aan de onderkant, moeilijk of juist vaak naar het toilet gaan en pijn in het bekkenbodemgebied, bijvoorbeeld stuitpijn.

Bekkenpijn - wat kun je er zelf aan doen? Als je zwanger bent kan je bekken minder belast worden door de verminderde stabiliteit, terwijl de belasting juist groter wordt. Wat kun je er zelf aan doen? Als je zwanger bent kan je bekken minder belast worden door de verminderde stabiliteit, terwijl de belasting op je bekken juist groter wordt. Wat kun je er zelf aan doen als je bekkenpijn hebt? • Neem meer rustpauzes

en beperk zwaardere huishoudelijke / verzorgende taken; • Geef je bekken rust door met een kussentje tussen je knieën te liggen; • Is er een lift, gebruik die dan als het traplopen klachten geeft; • Probeer kortere werkdagen te maken; • Blijf in beweging, maar rust op tijd voordat je klachten krijgt of als die erger worden. • Zoek voldoende ontspanning. Stress verergert de klachten of zorgt ervoor dat je ze houdt.

Een fitte bekkenbodem Je bekkenbodem fit maken en houden, is belangrijk. Dan heb je minder kans op klachten. Ook knap je sneller op na je bevalling. Als je dagelijks bekkenbodemoefeningen blijft doen, heb je daar ook plezier van bij het ouder worden. Tijdens de menopauze stop je met ongesteld zijn en verandert je lijf. Dan wordt je weefsel minder stevig. Is je bekkenbodem fit, dan verlies je in de overgang niet zo gauw plas zonder dat je dat wilt. Of krijg je een verzakking van je blaas, darm en/of baarmoeder.

Bevalling Pers je tijdens je bevalling, dan rekt je bekkenbodem fiks op. Je verstuikt eigenlijk je bekken en je bekkenbodemspieren. Daardoor voelt je bekkenbodem na de bevalling anders aan. Je voelt soms niet wanneer je moet plassen of poepen. Je kunt je poep of plas niet goed ophouden. Of misschien heb je een zwaar, drukkend gevoel in en rond je schede. Om je bekkenbodem weer sterker te maken, moet je voldoende rusten en oefenen.

de eerste 9 behandelingen bij urine-incontinentie vergoed. In alle andere gevallen kom je in aanmerking voor vergoeding als je hiervoor aanvullend verzekerd bent.

Bekken (Bodem) Check Bekkenfysiotherapie Ben je onlangs bevallen en

vrouwen in de periode tussen 6 weken en 9 maanden na de bevalling. Indien je direct na de bevalling of binnen 6 weken ernstige klachten ervaart in de bekken(bodem) regio of als er sprake is een totaalruptuur, wordt je geadviseerd een afspraak te maken met een geregistreerde

De geregistreerd bekkenfysiotherapeut Helpt dit allemaal niet of heb je andere klachten dan kan je naar een bekkenfysiotherapeut gaan . Een geregistreerde bekkenfysiotherapeut behandelt klachten in het bekkengebied, gebruikt specifieke tests voor een diagnose en geeft gerichte adviezen over het verantwoord omgaan met verminderde belastbaarheid van het bekken, goed bewegen en het verbeteren of onderhouden van je conditie. Heb je ook bekkenbodemklachten zoals urineverlies, ontlastingsverlies, zwaar vermoeid gevoel aan de onderkant, dan zal de bekkenfysiotherapeut je leren deze spieren beter en op een juiste manier te gebruiken. Bekken- en bekkenbodemklachten hoeven dus niet te betekenen dat er iets onherstelbaar is beschadigd. Bovendien kunnen klachten vaak goed worden verholpen. Maak je daarom niet te grote zorgen en vermijd stress want die kan erg nadelig werken op bekkenpijnklachten. Op www.bekkenfysiotherapie.nl vind je meer informatie over klachten tijdens de zwangerschap en een geregistreerd bekkenfysiotherapeut in jou omgeving.

Zorgverzekering Check je zorgverzekering. Bekkenfysiotherapie wordt vanuit de basisverzekering alleen voor

benieuwd hoe je bekken en bekkenbodem na de bevalling functioneren? Wil je advies wat je zelf kunt doen om snel te herstellen? Wil je weten of je meer kans hebt op klachten van de bekken(bodem), zoals urine- of ontlastingsverlies, verzakking en/ of bekkenpijn, op latere leeftijd? Dan is er speciaal voor jou de Bekken (Bodem) Check. Het NVFB postpartum consult bestaat uit een online Bekken (Bodem) Check Screeningslijst en een Bekken (Bodem) Check Consult bij een geregistreerde bekkenfysiotherapeut. Voor wie is de Bekken (Bodem) Check Screeningslijst? Voor

bekkenfysiotherapeut. Met behulp van de online Screeningslijst kan je uitzoeken of je klachten hebt in de bekken(bodem)regio waar je nu wat aan kan doen. Daarnaast kan je uitzoeken of je meer kans loopt op klachten op latere leeftijd en hoe je de kans hierop nu kan verkleinen. Op basis van de antwoorden krijg je een advies op maat. Ga naar bekkenbodemcheck.nl en vul de vragenlijst in!

Nederlandse Vereniging voor Bekkenfysiotherapie

AANDACHT VOOR JOU EN JE MOND Tijdens jouw zwangerschap kunnen door veranderingen in je hormoonhuishouding sneller problemen in je mond

PATIËNT WORDEN ? SCHRIJF

JE VAND AAG NOG IN!

ontstaan. Een keer vaker naar de mondhygiënist is dan geen overbodige luxe. Bij ons staat preventie voorop, want voorkomen is immers beter dan genezen. Aarzel niet en neem eens een kijkje op de website rietmanmondhygiene.nl. Wil je meer weten of een afspraak maken? Bel gerust!

BEHANDELINGEN - MONDHYGIËNE

- ZWANGERSCHAP & DE MOND

- GEZONDHEID & DE MOND

- PREVENTIE

- BLOEDEND TANDVLEES

- AANDACHT VOOR ANGST

Ubbo Emmiussingel 17 | Groningen | 06 52 03 88 91 | www.rietmanmondhygiene.nl 32

Zwangerschap en een gezonde mond Wil jij je gebit in conditie houden, dan moet je het regelmatig en met aandacht schoonmaken en onderhouden. Ofwel, veel tijd besteden aan goed poetsen en tijdig naar de tandarts of mondhygiënist. Een schone en gezonde mond is goed voor je uiterlijk en gezondheid. En je baby heeft er ook baat bij. Zelfs al tijdens je zwangerschap. Er kan veel misgaan in je mond als je je gebit niet goed onderhoudt en regelmatig laat controleren. Naast gaatjes in je tanden en kiezen kun je ook last krijgen van ontstoken tandvlees en nog grotere problemen. Een gezonde mond is daarom een must, ook -en misschien wel vooralals je zwanger bent. Ontstekingen in je mond kunnen namelijk nare gevolgen hebben voor je gezondheid en extra problemen veroorzaken als je zwanger bent.

Bacteriën in de mond Ontstoken tandvlees kan mogelijk voor extra problemen tijdens je zwangerschap zorgen. Door de veranderingen in je lichaam ben je daar namelijk extra vatbaar voor, vooral tussen de 3e en 6e maand. Ook kan een al aanwezige tandvleesontsteking in de laatste 3 maanden van je zwangerschap erger worden, wat overigens alleen

gebeurt als je je mond niet goed verzorgt en niet regelmatig reinigt. Daarbij is alleen tandenpoetsen niet genoeg, het gaat vooral om het weghalen van plak tussen je tanden en kiezen. Dat dit geen eenvoudig klusje is blijkt wel uit het feit dat veel mensen tandvleesproblemen hebben. Ontstoken tandvlees wordt veroorzaakt door bacteriën in je mond die zich snel vermenigvuldigen, waardoor de tandvleesontsteking zich uitbreidt. Gaat dat van kwaad tot erger, dan kunnen zelfs je tanden en kiezen los gaan zitten. Dat wil je toch niet?

Effecten op je baby Zwangerschap zorgt voor een betere doorbloeding van je lichaam. Daardoor en door hormoonveranderingen kan je tandvlees sneller gaan bloeden en gevoeliger worden. ...Lees verder op pagina 30

...Vervolg (Zwangerschap en een gezonde mond)

Ook anders (zoeter) eten en drinken kan gaatjes veroorzaken. Gebruik dus weinig suiker en onderhoud je gebit goed. Slechte mondhygië- ne kan namelijk effect hebben op je kindje. Sterker nog, ontsteking van het tandvlees zou zelfs kunnen leiden tot vroeggeboorte, terwijl bij vrouwen met een slechte mondhygiëne er een grotere kans zou bestaan dat hun kinderen later meer problemen hebben met hun gebit. Als je denkt dat je een tandvleesontsteking hebt, kijk dan in de spiegel of je tandvlees rood en gezwollen is en of het bloedt. Ook kunnen je tanden erg gevoelig zijn en kun je een slechte adem hebben, zonder dat je sterk gekruid voedsel hebt gegeten.

De mondhygiënist Ga daarom regelmatig naar de mondhygiënist, want daarmee kun je mogelijke tandvleesontstekingen voorkomen. En doe dat ook als je een slechte adem hebt of gaatjes vermoedt. Waar veel mensen met enige regelmaat naar de tandarts gaan, is dat bij de mondhygiënist (veel) minder het geval. Het voordeel van een mondhygiënist is dat hij of zij je volledige mondsituatie in kaart brengt en een passend preventief behandelplan opstelt waarmee je je mondgezondheid kunt verbeteren. Een mondhygiënist (een 4-jarig opgeleide hbo-professional met beschermde titel) is specifiek deskundig op het gebied van preventieve mondzorg, inclusief behandeling van ontstoken tandvlees en kleine gaatjes. Een verwijzing van de tandarts is niet nodig. Besteed kortom veel aandacht aan een

goed verzorgd en gezond gebit, ook en vooral tijdens je zwangerschap. Dat is goed voor jou en voor je baby! (Bronnen: o.a. Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten)

Bij De Mondhygiënist Groningen wensen we alle toekomstige moeders een gezonde mond. - Jorinde Maarleveld Joosten-

Timpweg 28 | Groningen | 050-2061031 | www.demondhygienistgroningen.nl

Wat doet alcohol eigenlijk bij jou, je partner en bij jullie kindje? ‘Drank maakt meer kapot dan je lief is’. Natuurlijk schoot ons die bekende slagzin door het hoofd toen we dit artikel schreven. Een inkoppertje is het echter allerminst, al was het maar omdat veel te weinig mensen, waaronder a.s. ouders, weten wat alcohol allemaal aanricht. Vandaar dat de KNOV, de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen, aandringt op de ‘0-norm’ ‘Toe, één glaasje kan toch wel?’ Nog te vaak zwichten zwangere vrouwen voor die vraag. Weigeren van een glaasje wijn is immers ‘ongezellig’. Toch zou je dat wel moeten doen. Zeker als je weet wat de gevolgen voor jou, je partner en je kindje kunnen zijn.

Wist jij dit?

WHO (World Health Organisation)

Risico’s van alcoholgebruik

In 2018 publiceerde de WHO het door de KNOV ondersteunde advies, dat (potentieel) zwangere vrouwen liefst direct én volledig zouden moeten stoppen met het drinken van alcohol. En dat hen waar nodig een medisch begeleid ontwenningsprogramma moet worden aangeboden.

De ‘0-norm’ Zwanger of niet, lang niet iedereen is zich voldoende bewust van de risico’s van alcoholgebruik als jullie een kindje willen krijgen, als je zwanger bent en daarna, als je kind zich verder gaat ontwikkelen. Wat niet meehelpt, is dat er niet zoiets als een ‘veilige’ hoeveelheid alcohol bestaat. Vandaar dat de ‘0-norm’ steeds meer wordt geadviseerd. Om aan te geven dat het consequent níet drinken van alcohol vóór, tijdens en na de zwangerschap de enige veilige situatie is.

Als jij zwanger bent en alcohol drinkt kan die je kindje tijdens je volledige zwangerschap bereiken en is de concentratie van alcohol in jouw bloed gelijk aan die bij je kind. Terwijl zijn of haar lever die alcohol nog niet eens kan afbreken!

hersenbeschadiging, gezichtsafwijkingen en een geringere lichaamslengte. Naast dat zij een lager IQ hebben, moeten ze hun hele leven lang begeleid worden. In ons land hebben 2 tot 4 op de 100 kinderen FASD. En 1 op de 1000 FAS. Of, als variant op de beginregel van dit artikel: drank maakt dus inderdaad (veel) meer kapot dan je lief is. Laat het niet zover komen. (Bron: KNOV (Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen)

Wat doet alcohol nou eigenlijk bij jou, je partner en je kindje? Vóór of rond de conceptie, tijdens de zwangerschap en daarna? Allereerst vermindert de vruchtbaarheid en heb je dus minder kans om zwanger te worden. Ook vergroot alcohol de kans op een miskraam, te vroege geboorte en een te laag geboortegewicht. Nog ernstiger is dat alcohol de aanmaak van delen van het lichaam, de hersenen en andere organen van je kindje kan verstoren of beschadigen, waardoor die zich niet goed kunnen ontwikkelen en afwijkingen kunnen ontstaan.

FASD en FAS Veel van deze afwijkingen vallen onder de naam FASD (Foetal Alcohol Spectrum Disorder). Daarnaast is er FAS (Foetal Alcohol Syndroom)als ernstigste variant voor kinderen met een

Bezoek voor meer informatie:

VOETZORGVANMAANEN.NL

SNEL PIJNVRIJ MET

Voetzorg van Maanen Bij Voetzorg van Maanen kijken we verder dan de voet alleen en proberen we de daadwerkelijke oorzaak van de problemen te achterhalen. Hierdoor bieden we een totaaloplossing en is de kans groter dat de klachten langere tijd wegblijven.

Ook in: Emmen, Groningen, Veendam, Windschoten en Zuidlaren 36

Erasmusweg 151, Hoogezand • 06-42800379 • 0598-227090 • info@voetzorgvanmaanen.nl

Besteed (meer) aandacht aan je voeten als je zwanger bent We vergeten regelmatig om aandacht te besteden aan onze voeten. Dat verandert als we bijvoorbeeld gaan hardlopen. Dan moeten onze voeten het gewoon doen en ervaren we elk pijntje direct als storend. Ook als je zwanger bent hebben je voeten het zwaarder. Verzorg ze dus goed en laat naar je voeten en enkels kijken als je er last van hebt.

Als je zwanger bent neemt je gewicht toe, veranderen je hormonenhuishouding en bloedcirculatie, noem maar op. Daardoor krijgt je lichaam het nodige te verduren. Wat ook geldt voor je rug, knieën, enkels en voeten. Natuurlijk kun je denken dat dit bij je zwangerschap hoort, maar dat wil niet zeggen dat je het zomaar moet (blijven) accepteren.

Nobody’s perfect Geen mens is perfect en afwijkingen horen erbij. Zolang je goed kan functioneren hoeft dit niet voor problemen te zorgen. Dat kan veranderen als je zwaarder werk moet doen of gaat sporten. Dan kun je plotseling wel last krijgen van je knie, enkel of voet. Wordt dat erger, dan pak je het aan door naar je huisarts te gaan, de pedicure te bezoeken of je training aan te passen.

Het zijn situaties die vergelijkbaar zijn met je zwangerschap, als je lichaam ook binnen korte tijd meer te verduren krijgt. En die pijntjes of dat vervelende gevoel je steeds meer gaan irriteren of je gaan belemmeren.

Kantelen Als je zwanger bent en last krijgt van je voeten, kun je dat merken onder je voorvoet, enkel, voetboog of in je hiel. Ook hogerop kunnen klachten ontstaan, in de knieën of benen. De oorzaak kan liggen in het kantelen van je voeten als je staat of loopt, in combinatie met je gewichtstoename. Daardoor kan overbelasting en irritatie van bijvoorbeeld spieren of banden ontstaan. ...Lees verder op pagina 30

Kijk voor meer informatie op: WWW.PODOTHERAPIESTADENOMMENLAND.NL

VOETEN ZIJN DE BASIS VAN HET MENSELIJK LICHAAM. Patiënten met voetproblemen

behandelt mensen met voet-

voorbehouden aan degenen die

kunnen ook andere lichamelijke

klachten of klachten aan het

een door het ministerie van On-

klachten of afwijkingen krijgen

houdings- en bewegingssys-

derwijs, Cultuur en Wetenschap

aan de enkels, knieën, heupen

teem, die voortvloeien uit een

(OCW)geaccrediteerde HBO-op-

of rug. Podotherapeuten zijn

afwijkend functioneren en/of

leiding (met bachelor degree)

specialist op het gebied van

afwijkende stand van de voeten.

voor podotherapeuten hebben

de voet en behandelen deze

De bevoegdheid tot het voeren

afgerond, zoals geregeld in

klachten. De podotherapeut

van de titel podotherapeut is

art.34 van de wet BIG.

Van S w i eten pl ei n 1 , 9 7 2 8 N T Gr o ning e n • 050-5246190 • i n fo@pod othe rapi e stad e n ommeland.nl

...Vervolg (Besteed (meer) aandacht aan je voeten als je zwanger bent)

Ook kun je meer vocht vasthouden waardoor zenuwen in je voet of enkel bekneld kunnen raken en pijn of tintelingen in je voet ontstaan.

Wat nu? Denken dat het vanzelf overgaat is meestal niet de beste aanpak als het om pijn gaat. Bovendien is het niet nodig; je kunt er namelijk meestal wat aan laten doen. Gaat het om eelt, likdoorns of een nagelprobleem, dan kun je daarvoor bij een pedicure te-

recht. Heb je tijdens het lopen of je dagelijkse activiteiten problemen in de voeten of benen, dan is een bezoek aan een podotherapeut aan te raden. Een podotherapeut is gespecialiseerd in het onderzoeken en behandelen van klachten die ontstaan door het niet goed functioneren van je voeten als je staat en/of loopt. Maak een afspraak, leg uit wat je probleem is en vraag om een onderzoek. Je hebt meestal geen verwijzing van je huisarts nodig. Ben je al onder behandeling van een podotherapeut? Dan is het verstandig om tijdens en/of na je zwangerschap een controle te plannen, om te laten beoordelen of de therapie nog steeds

voldoet. Bij het onderzoek wordt er gekeken naar je voeten, en indien nodig ook je knieën, heupen en rug, en het looppatroon wordt in kaart gebracht. Op basis daarvan geeft de podotherapeut advies en stelt indien nodig een behandelplan voor. Zo kun je hopelijk weer volop genieten van je zwangerschap zonder last van je voeten. Heerlijk toch? Een overzicht van alle podotherapeuten in Nederland vind je op www.podotherapie.nl. Daar vind je ook antwoorden op allerlei vragen en uitleg over dit vakgebied.

Voedingsadvies bij: • zwangerschap • diabetes (gravidarum) • overgewicht, ondergewicht • borstvoeding, babyvoeding • PCOS

Emotie eten de baas Gecombineerde Leefstijlinterventie Voorlichtingen en workshops

050 2 info@ 11 3461 ca www. rinpool.nl carinp ool.nl

Onze locaties:

MCZ• Sportlaan 2-1 Groningen UMC Groningen Diabetespoli • Hanzeplein 1, gebouw 47 Groningen Fysio 4 • Bottelroosstraat 1A Groningen Gezondheidscentrum Beijum • Emingaheerd 8 & 10 Groningen 40 Helperplein • Helperplein 23 Groningen Zie onze site voor locaties bij u in de buurt.

Eten als je zwanger bent Als je zwanger bent, kun je niet meer zomaar alles eten en drinken. Gelukkig zijn er allerlei lekkere etenswaren die juist kunnen bijdragen aan een gezonde zwangerschap. Je hoeft dus zeker niet alles te missen! Groenten en fruit Logisch, groenten en fruit. Maar we benoemen het toch, want ondanks de aanbeveling om dagelijks 250 gram groenten te eten, ligt het gemiddelde rond 131 gram per dag gedurende 6 dagen per week. Fruit eten we gemiddeld 113 gram per dag, terwijl 200 gram wordt aanbevolen. Er is dus volop ruimte voor verbetering (bron: wateetnederland.nl). Nu je weet dat je zwanger bent, ga je vast wél genoeg groenten en fruit eten! Die leveren immers heel veel vitamines, mineralen en vezels. Bovendien kun je er heel veel van eten zonder al te grote invloed op je gewicht. Dit maakt van groenten en fruit een heel geschikt en gezond tussendoortje. Nog een pluspunt: door de vitamine C die erin zit, wordt ijzer beter opgenomen. En genoeg ijzer zorgt ervoor dat er overal in je lichaam voldoende zuurstof komt. Als jij veel groenten en fruit eet, groeit je kind

ermee op en stimuleer je vanaf jonge leeftijd gezond eetgedrag.

Rund- en lamsvlees Of vleesvervangers met toegevoegd ijzer, volkorenbrood, broccoli, sperziebonen en peulvruchten, zoals bruine bonen en linzen. Als je zwanger bent of borstvoeding geeft, heb je eerder kans op een ijzertekort. IJzer is belangrijk voor de vorming van hemoglobine, dat nodig is voor het transport van zuurstof in het bloed en de stofwisseling. Heb je ijzertekort (bloedarmoede), dan voel je je moe, lusteloos en ben je snel buiten adem. IJzer zit het meest in de bovengenoemde producten. Eet je vegetarisch, kies dan een vleesvervanger waar extra ijzer aan is toegevoegd. IJzer is een mineraal dat in twee vormen in eten voorkomt: als heem- en non-heemijzer.

Heemijzer zit alleen in dierlijke producten en is beter op te nemen in het lichaam dan non-heemijzer uit plantaardige producten (bron: voedingscentrum.nl).

Vette vis Vette vis bevat gezonde vetzuren die belangrijk zijn voor de ontwikkeling van de hersenen en het zicht bij ongeboren baby’s. Voorbeelden van vette vis zijn: haring, zalm, sardines en makreel. Let er wel op dat je geen rauwe of gerookte vis eet en vermijd roofvissen, zoals zwaardvis, haai en tonijn. Eet maximaal twee keer per week vette vis.

Melkproducten In melkproducten zit calcium dat belangrijk is voor een goede botopbouw van de baby. Kies het liefst ongezoete melkproducten, zoals karnemelk, melk, yoghurt, kwark of ongezoete sojazuivel. Melkproducten met toegevoegde suiker bevatten weliswaar evenveel calcium, maar zijn minder gezond. ...Lees verder op pagina 30 ...Vervolg

NIEUW

100% plantaardige vezels met kokosolie

(Eten als je zwanger bent) Laat daarom yoghurtdrinks, chocolademelk, vruchtenyoghurt, vla en andere toetjes liever staan. Als je 450 milliliter aan melkproducten (2-3 porties) en 40 gram kaas (2 boterhammen) neemt, krijg je voldoende calcium binnen.

Vitamine D Vitamine D zorgt ervoor dat calcium uit de voeding wordt opgenomen en dat helpt bij een goede botopbouw van je baby. Slik tijdens je hele zwangerschap 10 microgram vitamine D per dag. Ook met je voeding krijg je vitamine D binnen. Het zit in vette vis, boter, halvarine en margarine. En natuurlijk zorgt zonlicht ook voor vitamine D. Ga daarom lekker vaak naar buiten!

vrouwen. Slik daarom 400 microgram foliumzuur per dag, vanaf dat je een zwangerschapswens hebt en in de eerste 10 weken van je zwangerschap. Tenslotte: doe de quiz! Weet jij alles over gezond eten tijdens de zwangerschap? Test jezelf hier: https://www.voedingscentrum.nl/ nl/zwanger-en-kind/zwanger.aspx

hoe je baby in je buik groeit. Ook krijg je veiligheidswaarschuwingen als er een bepaalde bacterie in een product is gevonden. (Dit artikel is geschreven door Sascha de Jong, (sport)diëtist, MSc en leefstijlcoach, aangeleverd door de Nederlandse Vereniging van Diëtisten (www.nvdietist.nl) en deels door ons bewerkt).

ZwangerHap app Een aanrader is de gratis ZwangerHap app van het Voedingscentrum. Daar kun je simpel en snel opzoeken of je een product kunt eten en bijvoorbeeld ook volgen

Foliumzuur Met het slikken van foliumzuur verklein je de kans dat je baby een open ruggetje, hazenlip of open gehemelte krijgt. Foliumzuur komt van nature voor in groenten (vooral groene soorten), volkorenproducten, brood, vlees en zuivel. Door gevarieerd eten krijgt iedereen voldoende foliumzuur binnen, behalve zwangere

Fijne kraamzorg maakt het verschil! Volg ons op

kraamzus.nl

Wat je moet weten

over kraamzorg

De Nederlandse kraamzorg is uniek op de wereld, maar wat houdt kraamzorg nu eigenlijk in? Even kort: In je kraamperiode leert de kraamverzorgende je hoe je je kindje het beste kunt verzorgen, helpt ze bij de borstvoeding, geeft ze tips en adviezen en ondersteunt ze jullie op allerlei manieren. Geef je borstvoeding dan heb je recht op 49 uur kraamzorg, verdeeld over 8 dagen. Bij flesvoeding is dat 45 uur. Beval je poliklinisch, in een geboortecentrum of in het ziekenhuis, dan wordt het aantal dagen dat je daar verblijft in mindering gebracht op het aantal uren kraamzorg. De kraamzorgperiode kan indien nodig in overleg met je verloskundige en de kraamzorg worden uitgebreid.

Goede raad: wees op tijd • Vraag, zodra je weet dat je zwanger bent, je zorgverzekeraar naar vergoedingen en eigen bijdragen op het gebied van kraamzorg en voorkom verrassingen; • Vraag kraamzorg aan als je weet dat je zwanger bent of in elk geval voor de 16e week van je zwangerschap; • Belangrijk is dat je je uiterlijk in de derde maand van je zwangerschap bij een kraamcentrum bij jou in de buurt aanmeldt. Ook als je niet thuis wilt bevallen.

ties en verzekeraars op dezelfde manier bepalen welke kraamzorg voor jou het beste is. Dat gebeurt op drie momenten (‘indicatiestellingen’): 1) als je 36 weken zwanger bent en de indicatiestelling bij jou thuis wordt gedaan; 2) op de dag dat je thuis bent bevallen en 3) drie tot vier dagen na je bevalling thuis. Beval je niet thuis, dan wordt de kraamzorg bepaald op de dag dat je met je baby thuiskomt en nogmaals later in de kraamperiode. ...Lees verder op pagina 48

Let op: Alleen bij tijdige aanmelding

Indicatieprotocol Je aantal uren kraamzorg wordt aan de hand van het landelijk indicatieprotocol kraamzorg bepaald. Met dit protocol kunnen verloskundigen, kraamzorginstan-

kom je in aanmerking voor kraamzorg. Je verloskundige kan dat ook voor jullie regelen. Bijna alle verloskundigen werken samen met kraamcentra in hun naaste omgeving.

...Vervolg (Wat je moet weten over kraamzorg) Bij 2) en 3) bepalen de verloskundige (of huisarts) en de kraamverzorgende samen welke kraamzorg voor jou en je baby het beste is. En ook of een herindicatie nodig is.

Verzekering Kraamzorg valt binnen het basispakket van je zorgverzekering met een minimum van 24 en een maximum van 80 uur, verdeeld over maximaal 10 dagen en ingaande op de dag van je bevalling. Wel is de plek waar je bevalt van invloed op het aantal kraamzorgdagen. De dagen dat jij en je baby in een ziekenhuis of geboortecentrum verblijven worden in mindering gebracht op de kraamzorguren. Bij kraamzorg bij jullie thuis is er geen sprake van eigen risico op je zorgverzekering, maar wel van een wettelijke eigen bijdrage van € 4,30 per uur. Vandaar de tip om op tijd contact op te nemen met je zorgverzekeraar en om advies te vragen.

Wat heb je nodig in de kraamtijd Ben je aanvullend verzekerd dan krijg je een gratis kraampakket. Bij een basiszorgverzekering moet je dat kopen. Kraampakketten zijn er vanaf ± 21 euro. Je kunt een kraampakket natuurlijk ook zelf samenstellen en de verschillende artkelen los kopen. Dit is de basissamenstelling: Matrasbeschermer of kraammatras, onderleggers, kraamverband, stretchbroekjes, watten en steriele gaasjes, koortsthermometer (liefst digitaal), alcohol en desinfecterende zeep en een navelklem. Natuurlijk heb je meer nodig. Op het internet vind je allerlei lijstjes en anders kan je verloskundige je daaraan helpen. De kraamzorg stelt ook eisen aan wat je in huis moet hebben. Vraag daar dus naar.

Kraamzorg Jullie kraamverzorgende zorgt voor rust en regelmaat in jullie huis, streeft ernaar dat jij en je kindje voldoende rust krijgen en zorgt ervoor dat het jullie goed gaat. Verder helpt ze jou en je kindje met de lichamelijke verzorging en controleert ze de baby dagelijks op groei, gewicht, temperatuur, kleur en algeheel welbevinden. Ook houdt ze jou in de gaten, waaronder de controle van je buik (locatie van je baarmoeder), het gebied rond je eventuele hechtingen en het verloop van de genezing. Dat houdt ze allemaal bij in het zorgplan, waarbij ze contact houdt met de verloskundige. Ook leert ze je hoe je het beste je kindje kunt verzorgen, helpt ze bij bij het aanleggen en geven van borstvoeding en -bij flesvoeding- hoe je flesvoeding maakt, wat de juiste temperatuur is en ook hoe en hoe vaak je het flesje geeft. In de kraamperiode komt de verloskundige als verantwoordelijke voor de zorg voor jou en je kindje regelmatig even kijken.

Samen wennen Na je bevalling heb je er een flinke verantwoordelijkheid bij, terwijl je nog moet bijkomen van de bevalling. Gelukkig heb je dan de kraamverzorgende om je heen. Zij let op de gezondheid en rust van jou en de baby, beantwoordt je vragen en stelt je gerust als je je zorgen maakt. Ze begroet de kraamvisite, bewaakt de bezoektijden, neemt lichte huishoudelijke werkzaamheden op

zich en betrekt jou, je partner en eventuele andere kinderen bij de verzorging van jou en jullie kindje. Zo wennen jullie samen op een plezierige manier aan de nieuwe situatie. Naast een goede en professionele verloskundige, levert een deskundige en zorgzame kraamverzorgende dan ook de beste basis voor een plezierige, geruststellende en mooie kraamperiode.

Nacontrole Op de achtste dag is de kraamperiode voorbij en in de zesde week na de bevalling is het tijd voor de nacontrole. Deze vindt (op afspraak) plaats in de verloskundigenpraktijk. Bij deze controle word je gevraagd hoe de kraamperiode is verlopen, hoe het gaat met de voeding, hoe de baby groeit, hoe het dag-nacht ritme verloopt en ook of jullie al gewend zijn aan de nieuwe gezinssituatie. Natuurlijk wordt er ook gekeken naar je eventuele wonden, naar het vloeien en naar het functioneren van je bekkenbodemspieren. Verder wordt je bloeddruk en eventueel je ijzergehalte gecontroleerd en kun je vragen stellen.

Anticonceptie Meestal ben je na de bevalling weer snel vruchtbaar. Wil je eerst de tijd nemen of voor een langere periode voorkomen dat je weer zwanger wordt, overleg dan met je verloskundige welke vorm van anticonceptie voor jou het meest geschikt is.

10 vergissingen

bij het krijgen van je eerste kind Fouten maken is menselijk. In het begin ben je waarschijnlijk erg enthousiast en veel te bezorgd over je eerste pasgeboren baby. Je kent alleen de theorieën uit de tientallen boeken die je gelezen hebt. Maar nu moet je het zelf doen. Wennen aan de baby in huis kost simpelweg tijd. Hieronder bespreken we de meest gemaakte vergissingen die elke nieuwe ouder maakt. 1. Nagels knippen van je pasgeboren baby.

Je baby heeft bij de geboorte al lange nagels omdat die al in de baarmoeder groeien. Je kunt de nageltjes nog niet knippen, omdat deze nog vast zitten aan de vingers. Als je de nagels kan knippen, doe dit dan als de baby slaapt. Het is voor een kind namelijk geen pretje als de nagels een knipbeurt krijgen.

2. Control freak

Je kunt niet altijd alles onder controle hebben. Het kan zo zijn dat je kindje per ongeluk uit je handen glipt of vergeet te voeden. Wees niet bang voor het maken van fouten.

5. Je baby wakker maken

spelen, hierdoor valt hij niet snel in slaap. Daarom is het niet verstandig om voor het slapen gaan met je kindje te spelen.

Als je in het begin veel pakken luiers in de allerkleinste maat (maat 1) koopt, kun je ze al snel niet meer gebruiken. Je baby groeit erg snel. Na een korte periode past hij al niet meer in maat 1. Dit geldt natuurlijk ook voor kleding.

Door het enthousiasme wil je graag aan de kraamvisite laten zien hoe lief en leuk je baby is en maak je hem wakker. Het is beter om je kindje niet steeds wakker te maken, omdat zijn slaapritme daardoor wordt verstoord.

8. Geen extra kleding meenemen

6. Overbezorgd

Doe rustig aan met je baby na het voeden. De baby zal door de drukte gaan spugen. Een vieze kledder babymelk op je hoofd is absoluut niet aan te bevelen.

Ga niet altijd uit van het ergste. Pasgeboren baby’s zijn wel kwetsbaar, maar kunnen echt wel tegen een stootje.

Je baby wordt altijd nat, spuugt en poept door zijn luier heen. Het is handig om altijd een extra setje kleding en een paar luiers mee te nemen.

9. Na het voeden je baby niet in de lucht houden

10. Onzeker

voelen door de hoe veel adviezen Handige tip: vaak is het beter om een nagelvijl bij baby’s te gebruiken.

3. Speelkwartiertjes voor het slapen gaan De baby krijgt energie van het

7. Te veel luiers in dezelfde maat kopen

Ook na de bevalling krijg je een vrachtwagen vol (ongevraagde) adviezen. Het is heel erg belangrijk om te weten dat een advies geen feit is. Luister naar je eigen gevoel.

4. Te veel en te vaak kraamvisite

Nodig niet al te veel en te vaak kraamvisite uit. Jij hebt immers ook je rust nodig en je gaat je ritme hierdoor niet terugvinden.

Duurzaam & Natuurlijk

Zilverkapjes Gevalideerde product voor de toepassing op beschadigde en geïrriteerde huid van de tepel

MEDISCH HULPMIDDEL MADE IN EUROPE

KLINISCH BEWEZEN als medisch hulpmiddel geclassificeerd VERSNELT HET GEZINSPROCES door de combinatie van moedermelk met puur zilver op de huid EEN COMPLEET EN COMFORTABEL GRIP OP DE TEPEL dankzij de structuur en de maat van de zilverkapjes en het koelende effect PIJNSTILLEND EN VERKOELEND geeft binnen korte tijd verlichting van de klachten

ZILVER heeft van nature anti-bacteriële, anti-virale en schimmelwerende eigenschappen MEDISCH HULPMIDDEL veilig voor moeder en kind HYPOALLERGEEN geen emissie van lonen of allergene stoffen ECOLOGISCH VERANTWOORD duurzaam en natuurlijk

Meargentum | Oosterdiep WZ 128, 7881 GR Emmer Compascuum | www.zilverkapjes.nl

VERLATEN. VERJAAGD. VERRADEN. VERGETEN. 38.000 VERGETEN KINDEREN IN NEDERLAND. Kinderen die klap op klap hebben gekregen. Aan het oog onttrokken, in sobere opvanglocaties. In Nederland. Die kinderen geven wij de kans om gewoon weer kind te zijn. Help mee. Help hen. Help ons. Word donateur!

Kind.nl VERGEET ZE NIET

Borstvoeding de meest normale gang van zaken “Het zelf voeden van je kind na afloop van de zwangerschap is de meest normale gang van zaken. In die eenvoudige verklaring zitten alle voordelen van borstvoeding besloten. Terwijl de nadelen erin zitten als je geen borstvoeding geeft”, aldus lactatiekundige en kinderdiëtist Stefan Kleintjes uit het Groningse Bedum, schrijver van diverse boeken en aangesloten bij www.borstvoeding.com. Het is zo ontzettend jammer dat 80% van de moeders graag borstvoeding geeft, maar dat dit om de een of andere reden bij velen niet lukt. Dat komt omdat het gros van de zorgverleners niet over de juiste kennis beschikt om vrouwen de goede kant op te helpen. Daardoor houdt ± 50% van hen er al na enkele weken mee op. Allemaal als gevolg van wat ik slechte borstvoeding ondersteuning noem.”

Kunstvoeding en marketing Deze slechte borstvoedingondersteuning is Stefan een doorn in het oog. “Door onvoldoende scholing en juiste kennis over borstvoeding gaat veel fout. Vroeger werd in dat soort gevallen het kind door een andere moeder ‘overgenomen’ om het borstvoeding te geven, maar dat zie je nauwelijks meer in ons land.” Een andere, niet te onderschatten, factor is de kunstvoeding. “Er is veel vertrouwen in kunstvoeding, wat wordt aangewakkerd door de marketing vanuit de industrie. Maar wat moeders daarmee ontnomen wordt, is het eigenlijke moederlijke gedrag en haar instinct.”

Instinct De vrouw die borstvoeding wil geven heeft dus iemand nodig die verstand van zaken heeft. “Lukt het

wel, dan is er niets fijner en gemakkelijker voor moeders als je kind lekker bij je drinkt. Als moeder heb je het recht om je kind te voeden, ook op het werk. Het mag wel, maar wat je ziet is dat moeders klem komen te zitten omdat er toch met een scheef oog naar hen gekeken wordt. Ik ken heel veel vrouwen, van ongeletterd tot hoogopgeleid, en allemaal hebben ze er plezier in om hun kind de borst te geven. Borstvoeding zit in het instinct van elke moeder, maar het gemis aan acceptatie in de maatschappij doet dat instinct soms geweld aan.”

Besparing op zorgkosten Hoe moet het wel? “Door zorgverleners te scholen en als moeders de hulp van lactatiekundigen kunnen inroepen. Het verbaast me dat de overheid daar niets aan doet, want borstvoeding bespaart zorgkosten. Zoals 25 tot 43% minder kans op borstkanker omdat je je lijf gebruikt zoals het hoort. Minder probleemgebitten bij kinderen omdat zijn kaken en kaakspieren getraind zijn met als gevolg een mooi en ruim gebit. Minder heftige verkoudheid en luchtweginfecties. Minder kans op allergie en eczeem. Minder ziekteverzuim wat werkgevers kosten bespaart. Dichtbij je moeder zijn geeft meer hechting met je kind

en zorgt voor een lagere stressspiegel en een beter immuunsysteem. Alleen maar voordelen dus. Daarom wil ik a.s. moeders meegeven: ‘Ik mag er zijn. Daar heb ik die borsten voor!’ Ze moeten er alleen zelf wel wat voor doen.” Wil je meer weten over borstvoeding kijk dan op www.borstvoeding.com. Ook is er een Facebookpagina, Twitter en is hier het boek ‘Borstvoeding’ te verkrijgen.

Moedermelk, gewoon de meest volwaardige zuigelingenvoeding Moedermelk is een soorteigen lichaamsvloeistof, speciaal gemaakt om de baby te voeden zolang die nog niet in staat is om zichzelf te voeden. Naast eiwitten, vetten, koolhydraten, vitaminen en mineralen, onmisbaar voor de groei, bevat moedermelk ook veel stoffen die de baby actief en passief helpen bij de opbouw van een toereikend immuunsysteem. Borstvoeding is de biologische norm en heeft vanuit de baby gezien, en dus niet alleen medisch, de voorkeur boven welke andere voeding dan ook. - facebook.com/ KenniscentrumBorstvoeding

Meer weten over

het consultatiebureau

Consultatiebureaus verzorgen de preventieve jeugdgezondheidszorg voor kinderen van 0-4 jaar. Je kunt er zonder verwijzing en kosteloos terecht voor meten, wegen en antwoorden op vragen over opvoeden, opgroeien, verzorging en gezondheid. De bureaus voeren het Rijksvaccinatieprogramma uit, doen periodieke onderzoeken en zorgen voor opname van je kind in een kindvolgsysteem, waarin de ontwikkeling wordt bijgehouden. Tot zover de algemene informatie, maar wat doet een consultatiebureau en hoe werkt dat allemaal? Het begint met de aangifte van de geboorte van je kind bij de gemeente, gevolgd door de inschrijving in de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens. Daarvan krijgt het consultatiebureau een melding, waarna ze contact met je opnemen voor een kennismaking en intakegesprek bij jullie thuis met nadere uitleg en de gelegenheid om vragen te stellen. Tijdens deze intake wordt je kindje niet onderzocht (dat gebeurt later), maar vaak al wel gewogen. Ook krijgen jullie informatie over het Rijksvaccinatieprogramma.

Hielprik en gehoortest In de eerste week na de geboorte word je gebeld om een afspraak

Met je kindje naar het consultatiebureau? Vergeet dit niet! - Groeigids (of de Groeigids app) - Oproepkaarten vaccinaties - Schone luiers/kleertjes - Hand- of wikkeldoek - Voeding

te maken voor de hielprik en gehoortest. De medewerker van de jeugdgezondheidszorg of de verloskundige komt een paar dagen na de geboorte bij jullie thuis om de hielprik uit te voeren. Het kan zijn dat de hielprik tegelijk met de gehoorscreening wordt uitgevoerd. Als de gehoorscreening apart wordt uitgevoerd, wordt dit op het consultatiebureau gedaan, hier ontvangen jullie een uitnodiging voor. Bij de hielprik wordt bloed uit de hiel van je kindje afgenomen dat in een laboratorium wordt onderzocht op eventuele aangeboren, goed te behandelen ziektes. Deze hielprik is gratis en vrijwillig; er wordt eerst om je toestemming gevraagd. Wijkt de uitslag van de hielprik af, dan kan de kinderarts een vervolgonderzoek uitvoeren. Bij de gehoortest krijgt je kindje via een zacht dopje in het oor een knetterend geluidje te horen, waarop het oor -als het gezond is- met kleine geluidjes reageert. Deze gaan via een microfoontje naar een apparaat dat de uitslag geeft. De test meet of je kindje genoeg hoort om te leren praten; hoe eerder een afwijking wordt ontdekt, hoe sneller een behandeling kan beginnen. Is een derde test noodzakelijk, dan wordt gewerkt met een plastic kapje op

elk oor en drie elektroden op de huid. Eventueel vervolgonderzoek vindt plaats in een Audiologisch Centrum. Daarna krijgen jullie een uitnodiging voor een maandelijkse afspraak, gevolgd door tweemaal per jaar in het tweede levensjaar en daarna jaarlijks tot de vierde verjaardag. Dit om de ontwikkeling te volgen, jou te ondersteunen bij de opvoeding en te onderzoeken hoe het gaat met de gezondheid.

Rijksvaccinatieprogramma Om je kindje te beschermen tegen ernstige infectieziektes krijg je ongeveer 4 weken na de geboorte een uitnodigingsbrief van het RIVM met een vaccinatiebewijs voor je kind, alle oproepkaarten voor de inentingen tot de leeftijd van 14 maanden en aanvullende informatie. Gedurende de eerste 14 maanden krijgt je kindje 9 inentingen, verspreid over 5 bezoeken aan het consultatiebureau. Voor de eerste inenting wordt gevraagd of je toestemming geeft.

Wijziging vaccinatieprogramma voor kinderen per december 2019 In december 2019 wordt het Rijksvaccinatieprogramma uitgebreid, zo krijg jij als je zwanger bent het aanbod om je tegen kinkhoest te laten vaccineren.

geboorte al beschermd tegen de ziekte. (Bron: RIVM). Een voordeel is dat je baby niet op de leeftijd van 2 maanden maar pas vanaf 3 maanden start met het vaccinatieschema. (Wanneer de moeder zich tijdens de zwangerschap heeft

laten vaccineren tegen kinkhoest, wordt het vaccinatieschema aangepast van 2-3-4-11 maanden naar 3-5-11 maanden.) (bron: GGD Hollands Noorden) (bron: RIVM)

Kinkhoest

Vaccinatieschema Rijksvaccinatieprogramma

Vanaf 16 december 2019 krijg je als je zwanger bent een kinkhoestvaccinatie aangeboden. Hierdoor is je baby direct vanaf de geboorte beschermd tegen kinkhoest. Deze vaccinatie maakt deel uit van het Rijksvaccinatieprogramma. Kinkhoest is gevaarlijk voor jonge baby’s. Daarom krijgen ze een inenting als ze 2 maanden oud zijn. In die eerste 2 maanden zijn ze dus nog niet beschermd. Vandaar dat zwangere vrouwen zich vanaf de 22e week van de zwangerschap kunnen laten vaccineren. De antistoffen die in de vaccinatie zitten gaan via de navelstreng naar de baby. Baby’s zijn dan vanaf de

Leeftijd 6 - 9 weken 3 maanden 4 maanden 11 maanden 14 maanden 4 jaar 9 jaar Meisjes van 12 jaar

Vaccinatie 1 DKTP-Hib-HepB DKTP-Hib-HepB DKTP-Hib-HepB DKTP-Hib-HepB BMR DKTP DTP HPV

Vaccinatie 2 Pneumokokken Pneumokokken Pneumokokken Meningokokken ACWY BMR HPV

VOEL JE NÓG BLIJER NA JE ZWANGERSCHAP

Last van aambeien of spataderen? Wij helpen je er snel en veilig vanaf! Veel vrouwen hebben als gevolg van een zwangerschap last van aambeien of spataderen. Bij de Braam- kliniek hebben we al meer dan 25 jaar ervaring in het behandelen hiervan. Onze artsen werken uiterst zorgvuldig en gebruiken de nieuwste technieken. Bespreek het met je huisarts en maak dan een afspraak. De behandeling wordt vrijwel altijd vergoed door je zorgverzekeraar.

Bel voor meer info 0592-315255, of kijk op www.braamkliniek.nl 52

Zoom 10, 9405 PS Assen • receptie@braamkliniek.nl

Zwangerschap en spataderen Spataderen komen over bij vrouwen vaker voor dan bij mannen. Een van de oorzaken hiervan is dat spataderen vaak ontstaan of verergeren door een zwangerschap. Hoe ontstaan spataderen tijden de zwangerschap? Tijdens het groeien van de baarmoeder in de zwangerschap wordt de druk op de afvoerende aderen in het bekken steeds groter. De aderen van de benen moeten het bloed dan tegen deze druk in terugvoeren richting het hart. Door de toegenomen druk gaan de aderen uitzetten en kronkelen. Hierdoor worden de aderen zichtbaar onder de huid en kunnen klachten geven. Dit worden ook wel spataderen genoemd. Hiernaast maken hormoonveranderingen het bindweefsel zwakker. Ook dit is een reden waardoor spataderen makkelijker ontstaan tijdens een zwangerschap. Soms komen de aderen, na de bevalling, weer terug in hun oude vorm. Helaas is dit niet altijd zo en blijven de spataderen dus (deels) bestaan. Spataderen zijn meestal zichtbaar op de benen maar kunnen ook voorkomen op de schaamlippen of de buikwand.

Kun je spataderen tijdens de zwangerschap voorkomen? Het dragen van steunkousen tijdens de zwangerschap kan de klachten verlichten maar kunnen de spataderen meestal niet voorkomen. Probeer tijdens de zwangerschap goed in beweging te blijven. Hierdoor helpt de spierpomp in de voet en de kuit mee om het bloed tegen de zwaartekracht in omhoog te brengen. Wanneer je zit, kun je het beste je benen omhoog leggen.

Behandeling spataderen Tijdens de zwangerschap worden spataderen bijna nooit behandeld. Het advies is om een half jaar na de bevalling te wachten, omdat sommige spataderen spontaan weer verdwijnen. Je hoeft gelukkig niet tot de laatste zwangerschap te wachten voordat een behandeling mogelijk of zinvol is.

0% Parfum 0% Kleurstof Met het gevoelige huidje van je baby ben je extra voorzichtig, net als wij! Daarom zijn de babyverzorgingsproducten van Neutral vrij van onnodige toevoegingen zoals parfum en kleurstoffen. Neutral producten zijn speciaal ontwikkeld om de gevoelige huid van jou én je kindje te beschermen.

Milder verzorgingsproducten en wasmiddelen Beter voor babyhuidjes en babykleertjes De huid van een baby is direct na de geboorte nog erg dun en gevoelig. Logisch dus dat jij je kindje de beste verzorging wilt geven om het huidje zacht en soepel te houden. Dat doe je het beste met hypoallergene verzorgingsproducten. Wat trouwens ook geldt voor het wassen van kleertjes, want ook met milde wasmiddelen kun je huidirritaties en allergische reacties voorkomen. Vlak na de geboorte is de babyhuid vaak nog bedekt met huidsmeer (vernix caseosa), bedoeld voor de regeling van zijn temperatuur, als ‘glijmiddel’ bij de geboorte en als bescherming tegen infecties van buitenaf. Vandaar dat veel verloskundigen en huisartsen aanraden om dat huidsmeer niet direct weg te halen; het is nuttig en verdwijnt vanzelf. Daarna moet je baby’s huidje zelf voor bescherming zorgen, waarbij jij helpt met een heerlijk badje en goede babyverzorgingsproducten zonder allerlei toevoegingen. Lees dus altijd eerst wat er op de verpakking staat.

Voor het eerst in bad! Je baby gaat voor het eerst in bad! Een spannend moment voor jullie allebei, maar met een goede voorbereiding gaat het zeker lukken. Zoals gezegd laat je het huidsmeer gewoon zitten en vul je het eerste badje alleen met warm water van ±37° Celsius. Eenmaal

in bad dep je de huid zonder te wrijven. Vóór het badje was je eerst de haartjes, dan de plooitjes en dan de billetjes met neutrale zeep. Vijf tot tien minuten in bad is trouwens lang genoeg.

Huidverzorging met milde producten De huid van je baby’tje is in het begin nog heel erg dun, waardoor het snel vocht kan verliezen. Doe daarom je kindje niet te vaak in bad en zorg er tegelijk voor dat je producten gebruikt die helpen om de natuurlijke oliën in zijn huidje vast te houden. In tegenstelling tot de huid van een volwassene, heeft de babyhuid namelijk een hogere pH-waarde (zuurgraad). Gebruik je milde, pH-neutrale huidverzorgingsproducten, dan wordt het evenwicht van de babyhuid niet verstoord. Goed om te weten als je shampoo, baden wasgel, body cream, zinkzalf, huidolie of billendoekjes nodig hebt.

Wassen van babykleertjes Dat laatste is trouwens ook van toepassing op het wassen van babykleding. Een neutraal wasmiddel voorkomt namelijk dat die kleertjes zelf voor huidirritaties bij je baby kunnen zorgen. Tijdens de fabricage gaan er allerlei stoffen en chemicaliën in de stof zitten en die komen vrij als je baby de kleding draagt. Was je babykleding dus minstens één keer met een neutraal en geurvrij wasmiddel voordat jij je kindje aankleedt. En gebruik ook een neutrale wasverzachter. Neutraal wil zeggen dat wasmiddelen en wasverzachters vrij zijn van kleurstoffen, parfums en parabenen. Oh ja, nog een tip: Was je babyuitzet en al je babykleertjes in week 36. Dan liggen ze op tijd klaar. En stop ook een gewassen kledingsetje in je ziekenhuistas als je daar gaat bevallen.

Traumatische ervaringen bij de bevalling

Wat kan de EMDR-therapie dan voor jou doen? Tien tot twintig procent van de zwangere vrouwen ervaart hun bevalling als traumatisch, terwijl zich bij één tot drie procent van hen een posttraumatische stressstoornis (PTSS) ontwikkelt. Het zijn cijfers die om duiding vragen, maar eerst even dit: maak jij je na het lezen van dit artikel zorgen? Blijf er dan niet mee rondlopen, maar vraag om hulp.

EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing, terwijl de EMDR-therapie je kan helpen bij de verwerking van een ingrijpende gebeurtenis, zoals bij een bevalling. PTSS staat voor een trauma dat je bij een heftige gebeurtenis kunt oplopen, ook als je alleen getuige was. Dat laatste kan betekenen dat ook je partner bij je bevalling een trauma kan

oplopen, vooral als die moeizaam verloopt. Bij 20 tot 75 procent van de vrouwen met PTSS na de bevalling, treedt trouwens ook een depressie op, vaak als gevolg van een doorgemaakt trauma.

Risicofactoren voor het ontwikkelen van PTSS (-klachten) zijn: • Gebrek aan ervaren van steun of inspraak tijdens de bevalling; • Complicaties en interventies tijdens de bevalling; • Zwangerschapscomplicaties zoals een vroeggeboorte; • Medische aandoeningen in de zwangerschap; • Psychiatrische voorgeschiedenis; • Angst voor de bevalling; • Eerdere blootstelling aan psychotrauma.

Bevallingsgerelateerde PTSS (-klachten) PTSS kan na een ingrijpende en schokkende gebeurtenis ontstaan en wordt o.a. gekenmerkt door herbelevingen, vermijdingsgedrag, negatieve gedachten en verhoog-

de prikkelbaarheid. Om PTSS vast te stellen moeten de klachten minstens een maand voortduren en het dagelijks functioneren beperken. Een behandeling kan negatieve gevolgen, zoals een negatief zelfbeeld, moeilijkheden met borstvoeding, problemen in de moeder/kindrelatie, seksuele problemen en niet meer zwanger durven worden, beperken. Hulpvragen ontstaan vaak bij een volgende zwangerschap, als er sprake is van angst voor de bevalling. En openbaren zich bijvoorbeeld door het vragen om een keizersnede.

EMDR Een verklaring voor de werkzaamheid en de naam van EMDR is dat nare herinneringen in combinatie met het maken van oogbewegingen het natuurlijke verwerkingssysteem stimuleren. EMDR werd ruim 25 jaar geleden voor het eerst beschreven en heeft zich ontwikkeld tot een volwaardige en effectieve therapie die begint door extra aandacht te besteden aan de oorzaak en achtergrond van klachten. Ook wordt een taxa-

tie gemaakt van een aantal individuele kenmerken, waaronder de persoonlijke draagkracht en de last die van de klachten wordt ondervonden. Hieruit blijkt of een gerichte traumabehandeling nodig is of dat de EMDR-therapie kan worden toegepast.

Snel en intensief EMDR werkt vaak snel en kan intensief zijn. Daarom vertelt de therapeut eerst wat hij gaat doen en waarom, om daarna uitgebreid te bespreken hoe jij je emoties zo goed mogelijk de baas kunt blijven. Door de therapie verliezen herinneringen hun kracht en emotionele lading en wordt het terugdenken aan de oorspronkelijke gebeurtenis gemakkelijker. Hierdoor veranderen die herinneringsbeelden vaak vanzelf en worden ze waziger of kleiner. Of er komen minder onprettige aspecten van diezelfde situatie

naar voren, waardoor spontaan nieuwe en minder bedreigende gedachten of inzichten ontstaan en de eerdere, schokkende ervaring steeds meer een plek in je levensgeschiedenis krijgt.

EMDR en zwangerschap EMDR is tijdens de zwangerschap en na de bevalling effectief en geeft geen verhoogde stressreactie die negatieve effecten kan hebben op je zwangerschap en ongeboren kind. Daarentegen kan een onbehandelde PTSS wel tot een continu overactief stresssysteem tijdens de zwangerschap leiden, wat

een negatieve invloed kan hebben op de zwangerschap, het ongeboren kind, het geven van borstvoeding en de moeder/kindrelatie.

Meer informatie Op www.emdr.nl van de Vereniging EMDR Nederland vind je meer informatie over de EMDR-therapie en bevallingsgerelateerde PTSS.

Coaching Bevalt Als de roze wolk wat minder roze is dan je had gedacht Je bent zwanger, net bevallen of net moeder. En dan is die roze wolk waarover je leest of hoort er niet. Je bevalling was anders dan je had gehoopt, je moet wennen aan het moeder zijn.

Henriëtte van Wijk Coach

Zulke gevoelens beïnvloeden je zwangerschap en je kraamtijd. Openlijk ervoor uitkomen is ook lastig als je het zelf niet begrijpt. Coaching kan helpen. En echt, je bent de enige niet! Bij mij krijg je inzicht in je eigen gedachten en hoe je daar invloed op kunt uitoefenen. Ik help je ook om nare herinneringen aan een bevalling te ‘resetten’. Zodat de bevalling een goede plek krijgt in je herinnering. Bij mij ben je verzekerd van een liefdevolle en empathische aanpak. Ik was jarenlang werkzaam als verloskundige en bij mij kun je je verhaal kwijt en sta jij op nummer 1. Dus neem je gevoelens serieus. Gun je zelf dat je weer geniet van je zwangerschap of moederschap. Meld je aan via de website www.coachingbevalt.nl. Ik kijk uit naar je komst.

Provincialeweg 12 | Sauwerd | 06 391 381 13 | www.coachingbevalt.nl

Groningen

Van alles en nog wat

over de kinderopvang

Ben jij in verwachting? Dan is het een goede raad om de opvang van je kindje alvast te regelen als je drie tot vier maanden in verwachting bent. N.B.: dit artikel is gebaseerd op de situatie geldend voor 2021. Houd er echter rekening mee dat er van alles kan veranderen. Raadpleeg daarom altijd het internet voor de meest actuele informatie. Dit artikel gaat over de dagopvang voor baby’s en peuters van 0-4 jaar. Als ouders kun je kiezen uit formele of informele opvang bij grootouders of een familielid. Thuis kan ook met een au pair. Bedenk echter wel dat niet elke opvangvorm in aanmerking komt voor kinderopvangtoeslag.

Wees op tijd! Houd er rekening mee dat kinderopvangverblijven wegens grote drukte met wachttijden kampen. Wacht daarom niet te lang en ga tijdig op zoek!

meestal 52 weken per jaar, 5 dagen per week en van half 8 ’s morgens tot half 7 ’s avonds geopend. Afwijkingen zijn in overleg soms mogelijk. Tip: verzeker je er altijd van dat het kinderdagverblijf of de crèche in het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (LRKP) geregistreerd staat om mogelijk recht te hebben op kinderopvangtoeslag. In kinderdagverblijven worden baby’s, hummeltjes, peuters en kleuters in groepjes en op basis van leeftijd opgevangen (verschillende leeftijden bij elkaar kan ook) en activiteiten verzorgd waar ze aan kunnen meedoen. Baby’s kunnen vanaf 6 weken naar een kinderdagverblijf, waarbij het vaste ritme van thuis voor slapen, eten en spelen

wordt overgenomen, inclusief een vast bedje. Hummeltjes en peuters hebben vaak een gezamenlijke dagindeling met vrij spelen, activiteiten, samen eten en op vaste tijden slapen.

Kinderdagverblijf kiezen Kiezen jullie voor een kinderdagverblijf, bezoek dan adressen in de buurt om kennis te maken met de ruimtes, sfeer, hygiëne, voorzieningen, veiligheid en het eten en drinken. Kunnen kinderen naar buiten? En wat is de denkwijze en filosofie? Begin hier op tijd mee en schrijf je op tijd in. Populaire adressen hebben vaak wachtlijsten, vooral voor de maandagen, dinsdagen en donderdagen. ...Lees verder op pagina 79

Kinderdagverblijf (of crèche) In een kinderdagverblijf kan jullie kindje al vanaf ±6 weken terecht, tot hij of zij 4 jaar is en naar de basisschool gaat. Kinderdagverblijven zijn

De Veenborg

MAATWERK IN KINDEROPVANG Hoge kwaliteit & Flexibel Gastouderbureau de Veenborg is een kleinschalig en persoonlijk gastouderbureau in de regio Groningen. Wij bestaan sinds 1 april 2006 en hebben al meer dan 15 jaar ervaring in de kinderopvang, zowel met gastouderopvang, bso als met een kindcentrum. In totaal zijn er ruim 40 locaties voor gastouderopvang bij ons aangesloten. Alle locaties liggen op maximaal een half uur rijden van ons kantoor in Kolham.

HBO PEDAGOGISCH COACH Bureau voor gastouderopvang in de provincie Groningen 60

Van Arnhemslaan 2 Kolham • T 06 26 26 28 97 • www.deveenborg.nl

...Vervolg (Kinderopvang)

Milieubewustzijn en ecologie In de kinderopvang is aandacht voor klimaat, milieu en bewust leven. Jong geleerd is immers oud gedaan. Gezond leven, eten, natuur en milieu, vermijden van suikers, buiten zijn, bewegen en verbinding met de natuur staan voorop. Wat ook geldt voor pure, gezonde en smaakvolle voeding. En tussendoortjes zonder kunstmatige toevoegingen voor gezonde groei en volop energie.

Binding met de natuur Buiten zijn en buiten spelen zijn goed voor de lichaamsbouw, de weerstand en een betere opname van vitaminen. Belangrijk voor kinderen die vatbaar zijn voor infecties en allergieën. Soms hebben kinderdagverblijven een buitentuin waar de kinderen bloemen en groenten leren herkennen, planten, kweken, oogsten, buiten bereiden en samen opeten. Leuk en leerzaam. Sommige crèches hebben EU-gekeurde buitenbedden met horren waarin kinderen buiten kunnen slapen. Als ouders moet je hiervoor wel eerst toestemming geven. Kortom, mogelijkheden genoeg om je kind op een gezonde manier wegwijs te (laten) maken in de natuur en alles wat natuurlijk is. Thuis, op vakantie en in de kinderopvang.

Op de boerderij Al eens over nagedacht of nog nooit van gehoord? Kinderopvang op de boerderij laat kinderen op een vanzelfsprekende manier kennismaken met de natuur en de dieren om hen heen. Inmiddels telt ons land al rond de 40 boerderijen met kinderopvang. De brancheorganisatie VAK (Verenigde Agrarische Kinderopvang)

is er duidelijk over: opvang op een boerderij biedt kinderen een omgeving waar ze op een natuurlijke manier in contact komen met de natuur en de dieren, wat bijdraagt aan hun geestelijke en lichamelijke ontwikkeling. Deze opvang voegt iets bijzonders toe aan het dagelijkse ritme van spelen, eten en slapen en onderscheidt zich daarmee van reguliere kinderopvang. Maar er is meer. Agrarische kinderopvang biedt ook voordelen voor de samenleving op het platteland en tegenwicht voor het verdwijnen van voorzieningen.

Agrarische kinderopvangformule Ondernemers die zijn aangesloten bij de VAK kunnen profiteren van de speciaal ontwikkelde agrarische kinderopvangformule. Het hart hiervan is vertaald in het Pedagogische Beleid en de ‘Groene Pedagogiek’. Alle VAK-leden bieden een goede kinderopvang volgens de landelijk geldende normen op een locatie die verbonden is met een agrarisch bedrijf: Kinderopvang voor 0-4 jarigen, Buiten Schoolse Opvang (BSO) of beide. De VAKondernemers onderscheiden zich van de gewone kinderopvangcentra omdat zij opvang binnen een agrarische setting bieden. Dat stelt ze in staat om dagelijks in hun aanbod gebruik te maken van de natuurrijke en veelzijdige landelijke en agrarische omgeving van hun kinderopvang en daarbij passende activiteiten. Wil je meer weten over kinderopvang op de boerderij, ga dan naar www.agrarischekinderopvang.nl voor meer informatie en de adressen van de kinderopvanglocaties.

Gastouderopvang is persoonlijk(er) en kleinschalig(er) dan de opvang in een kinderdagverblijf of crèche. Net als bij alle andere vormen van kinderopvang, geldt ook hier dat de gastouder(s) en de opvanglocatie aan kwaliteitseisen moeten voldoen. Vraag daarnaar en let er bovendien op dat de gastouder bij een erkend gastouderbureau geregistreerd staat. Dit bureau begeleidt de gastouder en jullie als ouders en houdt toezicht op een veilige en verantwoorde opvang.

Voordelen Waarom zou je voor opvang door gastouders kiezen en niet voor een andere vorm? Allereerst is er veel aandacht voor je kind omdat een gastouder maximaal 6 kinderen (eigen kinderen onder de 10 jaar worden meegeteld) tegelijkertijd mag opvangen. Dat zorgt voor persoonlijke aandacht voor het kind en bekendheid met wensen, voorkeuren en talenten. Verder kies jij zelf de gastouder en daarmee bepaal jij zelf wie de opvang van je kind verzorgt. ...Lees verder op pagina 81

Gastouderopvang Gastouderopvang wil zeggen dat je kindje in een huiselijke sfeer (bij de gastouder thuis of in jullie huis)

Wij zijn kinderopvang

Paddington De leukste en gezelligste kinderop-

nisjes om je te verstoppen en lekker

vang van Bedum en omstreken. Al

weg te kruipen. Iedere leeftijds-

bijna 20 jaar bieden wij uw kind(e-

groep heeft een eigen ruimte die

ren) een fijne plek om te spelen

volledig is afgestemd op de ontwik-

en te groeien terwijl u werkt. Wij

kelingsfase en de behoeftes van de

zijn gehuisvest in het centrum van

kinderen die er verblijven. Op onze

Bedum in drie sfeervolle, voormalige

website zullen we u er alles over

woonhuizen op één locatie. Uniek

vertellen maar mocht u eens willen

in Nederland. Met recht kunnen we

komen kijken, dan kan dat na-

dus zeggen dat u bij ons een huislij-

tuurlijk altijd. Wij laten u graag

ke sfeer aan zult treffen. Geen grote

zien waarom wij de beste keus

vierkante ruimtes maar hoekjes en

zijn voor u en uw kind!

‘‘Uw kind mag bij ons gewoon kind zijn!’’

www.kinderopvangpaddington.nl

Kapelstraat 2, 9781 GK Bedum • 050-3010375 • info@kinderopvangpaddington.nl

wordt opgevangen. ...Vervolg (Kinderopvang) Nog een voordeel is dat je kind in een overzichtelijke groep wordt opgevangen en niet door allerlei drukte om zich heen wordt afgeleid waardoor het kind zich meer op zijn/haar gemak voelt. Een ander voordeel is de vertrouwdheid. Geen wisselende leidster en geen veranderingen in de groepsindeling. Dat zorgt voor vertrouwdheid en daarmee rust. Ook bij jou, want gastouderopvang is professionele opvang. Gastouders beschikken over een diploma in de Zorg en Welzijn of Pedagogiek, een certificaat Eerste Hulp aan Kinderen en staan ingeschreven in het Personenregister Kinderopvang, waardoor zij continue gescreend worden door Justitie. Dit laatste geldt ook voor volwassen huisgenoten, als de opvang bij de gastouder thuis plaatsvindt. Gastouders worden begeleid door een gastouderbureau. Dit bureau zorgt voor evaluatie van de opvang en biedt bij- en nascholing voor de gastouder. Financieel voordeel is er ook, omdat je bij gastouderopvang per uur en niet per dagdeel betaalt. Daardoor betaal je alleen de uren waarop je kind daadwerkelijk is opgevangen. Dus niet tijdens studie- en feestdagen of vakanties, tenzij anders afgesproken. Verder is er meer flexibiliteit als het gaat om je persoonlijke wensen en voorkeuren over het opvangen van je kind en zijn er meer mogelijkheden bij het brengen en halen. Zelfs opvang in de avond, ‘s nachts, in het weekend of als je kind ziek is, is vaak bespreekbaar. Goed om te weten: de woning waar de opvang plaatsvindt wordt regelmatig streng gecontroleerd door het gastouderbureau en de GGD. Tip: Verzeker je ervan dat de

gastouder zowel in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK) als bij een erkend gastouderbureau geregistreerd staat om mogelijk recht te hebben op kinderopvangtoeslag. Betalen van de gastouder doe je via het gastouderbureau.

Opvang door een nanny Kinderopvang door een nanny blijft vaak onbesproken. Terzijde geschoven als kostbaar en elitair. Voordelen zijn er echter zeker. Naast een liefdevolle, deskundige opvang van je kind in het eigen, vertrouwde huis, neemt een professionele nanny je ook nog eens allerlei geregel uit handen. ...Lees verder op pagina 83 Tip: Verzeker je ervan dat de gastouder zowel in het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (LRKP) als bij een erkend gastouderbureau geregistreerd staat om mogelijk recht te hebben op kinderopvangtoeslag. Betalen van de gastouder doe je via het gastouderbureau.

Kinderopvang Haren

PER

OPVANG BIJ DE SKH Bij de SKH zetten we ons allemaal in

voeding en vooral liefdevolle aandacht

kinderen uitgenodigd om deel te nemen

om uw kind een fijne en leuke dag te

geven. We nemen rustig de tijd voor

aan activiteiten. Deze activiteiten

geven. We proberen iedere dag weer

het voeden, verschonen en naar bed

variëren van deelname aan dagelijkse

een warme, rustige en ontspannen

brengen. In deze één op één contacten

zaken als opruimen en tafel dekken tot

sfeer te creëren, waardoor de kinderen

is het mogelijk om een goede relatie op

het meedoen aan het aanbod van de

zich veilig voelen en op ontdekking uit

te bouwen met de kinderen.

pedagogisch medewerkers zoals muziek

durven gaan.

Oudere kinderen kunnen bij ons

maken, een dans & drama activiteiten

Bij de opvang van de allerjongsten

experimenteren en hun zelfstandig-

en sporten.

ligt het accent op de verzorging, de

heid vergroten. Zodra het kan worden

Voor meer informatie kunt u terecht op onze website www.kinderopvangharen.nl of bel gerust naar 050- 534 55 24.

...Vervolg (Kinderopvang) Natuurlijk moet een nanny deskundig en ervaren zijn, maar mogelijk nog belangrijker zijn een juiste match en onderling vertrouwen. Tussen jullie kind(eren) en de nanny, tussen jullie zelf en de nanny en vice versa. Het is dus erg belangrijk dat je met een organisatie in zee gaat waar aandacht wordt besteed aan jullie wensen en eisen. En aan een zorgvuldige selectie om voor jullie de juiste nanny te vinden. Ook de begeleiding van de nanny door de organisatie en de afstemming tussen het aantal uren waarop de nanny aanwezig kan zijn en jullie agenda’s, is belangrijk.

Kosten en toeslag Naast opvang en begeleiding van jullie kind(eren), kan de nanny je ook allerlei geregel en kleine werkzaamheden in het huishouden uit handen nemen. Voor drukbezette stellen een uitkomst. Voor de kosten van een nanny kun je kinderopvangtoeslag aanvragen. De hoogte daarvan is gelijk aan die voor gastouderopvang. Voorwaarden zijn dat de nanny en de opvanglocatie (lees: jullie huis) aan alle kwaliteitseisen voldoen en dat de nanny zowel in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK), als bij een erkend bemiddelingsbureau staat ingeschreven. Op het internet vind je diverse nanny-bemiddelingsbureaus en kinderopvangorganisaties waar je ook voor opvang thuis door een nanny terecht kunt. Deze organisaties regelen alles om de opvang erkend te laten plaatsvinden, waaronder de registratie van je huis als opvanglocatie.

Intergraal Kind Centrum In een IKC (Integraal Kind Centrum) werken scholen, kinderopvangorganisaties en mogelijke andere partners samen aan sluitende

dag arrangementen voor kinderen. Een IKC gaat uit van een nieuwe organisatievorm waarin op een verregaande manier wordt samengewerkt. Medewerkers van het onderwijs, de kinderopvang en de welzijnsorganisaties werken dan ook niet alleen samen, maar vormen ook echt één team. Dat team heeft één gezamenlijk belang, namelijk het welzijn van de kinderen op het kindcentrum. Een kind gaat vanaf jongs af aan naar dezelfde locatie en heeft dagelijks dezelfde, vertrouwde mensen om zich heen. Dit blijft zo tot hij of zij naar de middelbare school gaat. Een voordeel hiervan is dat eventuele leer- of ontwikkelingsachterstanden bij kinderen vroeg gesignaleerd én opgepakt kunnen worden.

Eén locatie, één team De voordelen van een integraal kindcentrum zijn talrijk. Het is dan ook geen wonder dat het aantal kindcentra in een rap tempo groeit. Uit recente cijfers van Onderzoeksbureau Oberon blijkt dat vrijwel alle basisscholen samenwerken met de kinderopvang. Bijna een vierde van de scholen geeft aan dat te doen in de vorm van een kindcentrum. De belangrijkste reden om samen te werken is om een plek te bieden waar kinderen hun talenten het best kunnen ontwikkelen. Het voorkomen en bestrijden van onderwijsachterstanden en een betere zorg voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben, zijn twee andere belangrijke redenen. Scholen en kinderopvang zien dat kinderen zich door intensieve samenwerking beter ontwikkelen en met meer plezier naar school gaan.” ...Lees verder

Stichting Prokino is een landelijke organisatie die kinderopvang, peuteropvang, gastouderopvang, jeugdhulp, gezins- en individuele begeleiding aanbiedt. Als maatschappelijke en professionele organisatie zonder winstoogmerk zet Prokino zich breed in voor de ontwikkeling van kinderen, jongeren en jongvolwassenen.

ieuwezijds Voorburgwal 120 - 126, Amsterdam • 020 412 1200 voor meer informatie: www.prokino.nl

op pagina 85 ...Vervolg (Kinderopvang) •

Kinderopvangtoeslag 2021 en voorwaarden Je kunt kinderopvangtoeslag krijgen als jij en je eventuele toeslagpartner aan de volgende voorwaarden voldoen: • Je werkt, studeert, volgt een traject naar werk of een inburgeringscursus bij een gecertificeerde instelling; • Je krijgt kinderbijslag of een pleegouderbijdrage voor het kind; • Of je draagt bij in de kosten van levensonderhoud van je kind; • Je kind staat op jouw woon adres ingeschreven; • Het kindercentrum of de gastouder is geregistreerd in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK); • Je hebt met het kindercentrum of gastouderbureau een schriftelijke overeenkomst afgesloten; • Het kind waarvoor je kinderopvangtoeslag vraagt, zit nog niet op het voortgezet onderwijs; • Je betaalt de kosten voor kinderopvang. Een deel van

de kosten wordt vergoed door de kinderopvangtoeslag. Het andere deel moet je zelf betalen aan de opvangorganisatie; Je hebt de Nederlandse nationaliteit of een geldige verblijfsvergunning.

Bijzondere situaties Geldt een van de volgende situaties voor jou of je toeslagpartner? Dan zijn er aanvullende regels: • Je bent co-ouder; • Je hebt kinderopvang nodig om sociale of medische redenen; • Je woont of werkt in het buitenland; • Je werkt niet, maar volgt een traject naar werk, een opleiding of een verplichte inburgeringscursus; • Je hebt een andere nationaliteit.

•

een kinderdagverblijf; Buitenschoolse opvang: na- of voorschoolse opvang van kinderen die naar de basis school gaan en opvang tijdens een vakantieperiode (opvang tussen de middag valt hier niet onder).

Dagopvang en buitenschoolse opvang vinden plaats bij een kindercentrum of bij een gastouder via een gastouderbureau.

Hoeveel krijg je? Hoeveel kinderopvangtoeslag je krijgt, hangt af van je inkomen, het aantal kinderen, het uurtarief, het soort opvang en het aantal opvanguren. Wil je weten hoeveel kinderopvangtoeslag je kunt krijgen? Maak dan de proefberekening op toeslagen.nl

Kijk op toeslagen.nl voor meer informatie over deze bijzondere situaties.

Voor welke opvang krijg je kinderopvangtoeslag? Je kunt kinderopvangtoeslag krijgen voor opvang bij een: • Dagopvang: voor kinderen die nog niet naar de basis school gaan. Bijvoorbeeld in

Nuttige websites De wereld van de kinderopvang is volop in beweging, onder meer door zwaardere kwaliteitseisen en nieuwe maatregelen van de overheid. Raadpleeg onderstaande websites en blijf op de hoogte! Rijksoverheid: www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kinderopvang Belastingdienst: www.belastingdienst.nl/kinderopvangtoeslag Brancheorganisatie: www.kinderopvang.nl Brancheorganisatie: www.gastouderopvang.nl Belangenvereniging: www.boink.info Nibud: www.nibud.nl/consumenten/kosten-van-kinderopvang UWV: www.uwv.nl/particulieren/overige-onderwerpen/toeslag-van-uwv/

Diastase buikspier De kans is groot dat je niet weet wat diastase betekent. Diastase van de buikspier is een natuurlijk fenomeen tijdens de zwangerschap, het zorgt ervoor dat de buikwand ruimte creëert voor je baby. Na de bevalling betekent en diastase het wijken van de rechte buikspieren, zodanig dat de ruimte tussen de linker- en rechterhelft van je buikspieren vergroot blijft en slap aanvoelt. De meeste vrouwen herstellen hiervan, soms zonder dat ze weten dat deze er zat. Als dit niet herstelt, kan het klachten geven. De buikspier zorgt voor steun en opvangen van de buikdruk en net als de bekkenbodem is deze functie belangrijk. Over de juiste aanpak van oefeningen en adviezen is nog veelal onbekendheid bij zwangeren en ook bij medici. Landelijk zijn er daarom een aantal deskundigen bij elkaar gekomen, hieruit is het DiastaseNetwerk ontstaan. Doel is om meer bekendheid te geven en deskundigheid te bundelen t.a.v. behandelingen en adviezen omtrent diastase problematiek. Naast therapeuten zijn ook verloskundigen, trainers, plastisch chirurgen en echografisten betrokken.

Natuurlijk proces Naarmate je langer zwanger bent neemt de buikdruk van binnenuit toe en wordt het weefsel tussen je rechte buikspieren slapper. Een natuurlijk, door hormonen beïnvloed proces, waardoor je buik kan groeien en er meer ruimte voor je kindje ontstaat. In het eerste jaar na de bevalling herstellen deze spieren zich weer. Althans, zo gaat dit vermoedelijk bij 60% na de zwangerschap. Bij de andere groep duurt dit langer

en kunnen vervelende klachten ontstaan.

•

Zo kun je controleren of je een diastase hebt

Wat te doen:

Ga op je rug liggen, trek je knieën op en til je hoofd en schouders op, kijk naar je buik of er een tuut zichtbaar is. Je kunt ook voelen naar deze ruimte en diepte in bovenstaande positie. Voelt de tussenruimte heen slap en diep, dan is er sprake van een diastase.

•

Mogelijke klachten als gevolg van een diastase:

•

• • • •

•

Een opgezette ‘zwanger ogende’ buik na de zwanger/ schap die niet verminderd Zwak en/ of kwetsbaar gevoel in de buik Lage rug- en/of bekken/ klachten en/of heupklachten Bekkenbodemklachten Obstipatie (verstopping) hetgeen je voor de zwangerschap niet had Pijn rond de navel of bij de ribben

•

Problemen met dieper ademhalen

Weet hoe je buikdruk op moet vangen, bijvoorbeeld bij hoesten, tillen, dragen baby of vanuit rugligging uit bed komen Weet welke oefeningen jouw buik aan kan (ook bij core training of andere oefeningen) Denk aan je gewicht. Vet in de buik geeft extra druk van binnenuit Train je ademtechniek en voel dat je je buik ook kan loslaten Werk aan een goede lichaams houding Weet welke spieren neigen te compenseren en teveel spanning veroorzaken

Meer informatie Wil je meer lezen over diastase, ga dan naar: www.diastase.info

‘Ook anticonceptie is een vorm van zorg op maat’ Voorlichting aan zwangere vrouwen over anticonceptie is een taak van verloskundigen en een vast onderdeel van wat vrouwen van hun verloskundigen mogen verwachten. In 2015 is daar het voorschrijven en plaatsen van anticonceptie aan toegevoegd; ± 500 verloskundigen zijn daar inmiddels in geschoold. Het is een voorbeeld van de juiste zorg op de juiste plek, die ook op zorgkosten bespaart. Anticonceptie

Vertrouwensband

Vanaf 1 oktober 2015 zijn verloskundigen bevoegd om alle hormonale anticonceptiemiddelen voor te schrijven en waar van toepassing, te plaatsen: de pil, het spiraal, het implementatiestaafje, de prikpil, de anticonceptiepleister en de vaginale ring. Voor de pil en het spiraal geldt overigens dat die al sinds 2014 door verloskundigen worden voorgeschreven. Vrouwen hoeven daarvoor dus niet meer naar hun huisarts, maar kunnen terecht bij hun vertrouwde verloskundige.

Met deze aanpak volgt de KNOV het voorbeeld van Scandinavische landen. Als logisch vervolg op de bestaande zorg wordt daar het voorschrijven en plaatsen van anticonceptie, voor of na een eventuele zwangerschap en ook aan adolescenten om een ongewenste zwangerschap te voorkomen, al langer aan verloskundigen overgelaten. Maar er is meer. Het gaat ook om de vertrouwensband tussen (zwangere) vrouwen en hun verloskundige. En de laagdrempelige toegankelijkheid van het anticonceptiespreekuur dat verloskundigen aanbieden en voor alle vrouwen beschikbaar is. Daarvoor hoeven ze dus niet naar de huisarts of gynaecoloog. Naast dat dit tot kostenbesparing leidt, verbetert deze aanpak ook de toegang tot anticonceptie voor vrouwen en stellen.

seksualiteit”, vertelt verloskundige Erna Kerkhof. “Daar besteden we goed aandacht aan omdat we het als onze taak zien en omdat we ouders willen helpen om een ongewenste zwangerschap te voorkomen. Naast dat we bekwaam zijn om deze voorlichting te geven en anticonceptie te plaatsen, vinden vrouwen het prettig om hierover met hun verloskundige te praten, wat alles te maken heeft met de vertrouwensband. Dat maakt van anticonceptie een vorm van zorg op maat. En is er een nieuwe kinderwens, dan zijn ouders, en natuurlijk ook alleenstaanden of adolescenten, welkom op ons preconceptieconsult om daarover te praten en ons om advies te vragen. Het gaat ons er immers om dat vrouwen zo gezond mogelijk zwanger of opnieuw zwanger worden.”

Bekwaam

Met dank aan verloskundige Erna Kerkhof

“Ouders hebben altijd vragen over

van Het Verloskundig Huys te Zwolle.

Voorlichting Anticonceptievoorlichting aan zwangere vrouwen wordt meestal in het tweede trimester van de zwangerschap gegeven of aan het einde van het kraambed en/of zes weken na de bevalling. Bij die voorlichting komen een eventuele kinderwens, het voorkomen van een volgende zwangerschap en/of het gebruik van anticonceptie in combinatie met borstvoeding, aan de orde.

‘Prettig Bevallen’ de nieuwe zwangerschapscursus voor jullie allebei Tot nu toe zijn praktisch alle zwangerschapscursussen alleen gericht op het geven van informatie, het aanleren van ademhalingstechnieken (‘puffen’) en het wegwijs maken van je partner in hoe hij of zij jou het beste kan ondersteunen tijdens de bevalling. In deze ingewikkelde tijd komt er echter veel meer op jonge ouders af dan de bevalling alleen, hoe mooi en bijzonder die ook is. Hoog tijd dus voor een zwangerschapscursus 2.0 voor jullie allebei. De naam? ‘Prettig Bevallen’.

Natuurlijk zijn zwangerschapscursussen in de loop der tijd gemoderniseerd en aangepast, maar ‘Prettig Bevallen’ is nog wat anders. Ontwikkeld door een verloskundige, gebaseerd op de verloskundigenpraktijk én de belangrijke rol van de partner. Een voorbereiding als team en niet alleen de moeder of partner. Met als resultaat een professionele cursus voor beide a.s. ouders, waarin nadrukkelijk wordt ingehaakt op de uitdagingen van deze tijd die wordt gekenmerkt door het beeld dat alles ongeveer perfect moet verlopen. Is dat zo, moet alles perfect verlopen? Hoe gaan jullie met dit alles om? En belangrijker: hoe bereiden jullie je samen daarop voor? Het zijn vragen voor tijdens en na de bevalling die bij ‘traditionele’ zwangerschapscursussen nauwelijks aan bod komen.

Steeds meer te doen Zowel tijdens de zwangerschap, als na de bevalling is er veel dat jullie tijd en aandacht opeist. Zeker nu. Zo zijn er meer tests en

echo’s, is er meer informatie over bevallingshoudingen en therapieën, geboorteplan maken, moeten jullie meer (en op tijd!) regelen op het gebied van opvang en school en moeten jullie ook nadenken over werk, inkomsten en verplichtingen. Over hoe jullie dat werk straks willen combineren met het zorgen voor je kindje. Over mogelijkheden om een andere, minder drukke baan misschien en hoe dat financieel moet. Allemaal zaken waarover jullie tijdig beslissingen moeten nemen. En dan hebben we het nog niet eens over jullie eigen doelen om er altijd voor jullie kindje te zijn, hem of haar goed en liefdevol op te voeden en dat binnen jullie familie- en vriendenkring te willen tonen. Logisch dus dat tijdgebrek en

spanningen dan op de loer liggen, met mogelijk negatieve gevolgen voor het harmonieuze gezinsleven en teamgevoel, dat jullie voor ogen hadden toen je eenmaal zwanger was. Logisch om je hier samen op voor te bereiden, zou je zeggen… Toch is het samen volgen van een cursus niet vanzelfsprekend. Vreemd eigenlijk.

‘Prettig Bevallen’ Dat laatste vormt een belangrijk onderdeel van ‘Prettig Bevallen’. Daar doen jullie samen aan mee en staan jullie ook samen centraal. Als het team dat het onbekende en de onzekerheden rondom de bevalling en voor de toekomst samen aangaat. Met de cursus ‘Prettig Bevallen’, waarin jullie dezelfde informatie krijgen aangereikt, zijn jullie be-

ter op de toekomst als jong gezin voorbereid. Dat is goed voor jullie kindje en voor jullie relatie. De komst van een baby heeft namelijk een grote invloed op relaties. In het eerste jaar na de bevalling raken veel relaties in een dip, met een verhoogd risico op scheiding. Uiteindelijk rond de veertig procent zelfs, zo toont onderzoek aan. Daaruit blijkt echter ook dat een betere en gezamenlijke voorbereiding met de juiste informatie, angsten en onzekerheden wegneemt en een positief effect heeft op jullie relatie. Meer informatie vind je op: www.prettigbevallen.nl

Foto’s van jou en je baby Foto’s van toen je zwanger was wil je nooit meer missen. Net als die van jullie kindje, met al die lieve herinneringen! Misschien wil je alles zelf fotograferen, maar wist je dat professionals het verschil kunnen maken tussen gewoon leuke of juist heel bijzondere foto’s? Dagelijks worden ontelbare foto’s met mobieltjes en soms met moderne fotocamera’s gemaakt. Maar juist omdat je zwangerschap, de geboorte en jullie baby zelf zo bijzonder zijn, is het de vraag of je alles zelf wilt fotograferen of dat je er op speciale momenten een fotograaf bij haalt. Dan merk je hoe zo’n professional omgaat met kleur, beeld, licht en compositie. En wat het verschil is tussen professionele foto’s en die van jullie, hoe goed gelukt ook.

In al je schoonheid Negen maanden ben je zwanger, maak je plannen om nu toch echt foto’s te laten maken en dan nog word je verrast door de geboorte! Laat dat niet gebeuren en plan die fotoshoot op tijd. Ideaal is de periode tussen de 32e en 37e week van je zwangerschap. Dan ben je op je mooist. Versterk dat effect met mooie positiekleding voor prachtige zwangerschapsfoto’s!

Intieme fotografie Het in beeld brengen van de liefde en intimiteit tussen jullie en het baby’tje in je buik vraagt om een professional met ervaring in zwangerschapsfotografie. Samen kunnen jullie er iets onvergetelijks van maken, waarbij de samenwerking met zo’n professional dan ook nog als voordeel heeft dat hij of zij de foto’s kan nabewerken voor een optimaal resultaat.

Geboortefotografie Minstens zo bijzonder is de

geboortefotografie. Het vastleggen van het mooiste, intiemste moment in jullie leven in opeenvolgende beelden. Vooral voor moeders is een bevalling overweldigend; het laatste gedeelte is heel intens en beleef je in een eigen bubbel. Hoe bijzonder is het dan om dat op foto’s in jullie geboorteboek terug te zien? Momenten opnieuw te beleven? Samen de ademhaling oppakken en de weeën weg puffen, zijn hand op je rug om je door die moeilijke wee te helpen. De liefdevolle aanraking, het kusje, de bewondering op zijn gezicht. En dan, het moment dat jullie voor het eerst jullie kindje zien, de ontlading, de kersverse papa die de navelstreng doorknipt. Dat kun je niet zelf vastleggen, daar heb je een geboortefotograaf voor nodig die de momenten waarop de tijd even stil stond in treffende beelden vangt.

Keizersnedefotografie Geboortefotografie heeft de laatste jaren zijn intrek gekregen maar keizersnedefotografie is nog pril en vaak onbekend bij ouders. Een (spoed)keizersnede is ingrijpend en foto’s van dit proces zijn goed voor de emotionele verwerking. Het is erg dierbaar om hier later nog eens op terug te kijken. Partners zijn echter, net als jij, erg nerveus tijdens de bevalling en hebben vaak geen zin om zich bezig te houden met het maken van foto’s: ze willen jou ondersteunen. Ook verpleegkundigen hebben

weinig tijd om rustig een mooie foto te maken van de bevalling.

Newborn fotografie is een vak apart Foto’s van jullie pasgeboren wondertje zijn heel bijzonder. Zo lief, zo zacht, zo mooi en zo uniek. Je koestert het fotoalbum om dat prille leventje altijd weer terug te kunnen zien, prachtig vastgelegd door een gespecialiseerde newborn fotograaf. Het fotograferen van een pasgeboren baby’tje is een vak apart. Zeker als je je even verdiept in wat er allemaal bij komt kijken. De houding van de baby, de compositie, de kleuren en het licht; baby’s zijn namelijk op hun mooist in zacht licht.

Veiligheid Overbodig misschien, maar denk aan de veiligheid van je baby’tje. Besteed aandacht aan een veilige en warme plek, blijf altijd bij je kindje en ga niet te ver met al te avontuurlijke poses. En voelt je baby zich op de beoogde dag niet goed, stel de fotoshoot dan gewoon uit. Veel professionele newborn fotografen zullen je vooraf voorzien van nuttige tips en goede raad voor het beste fotoresultaat. In dit magazine en op het internet vind je adressen van gespecialiseerde fotografen.

EHBO bij baby’s en kinderen Kinderen en kleine ongelukjes horen bij elkaar. Kinderen groeien, worden sneller, mobieler en gaan op onderzoek uit. Heel normaal, maar hoe goed je ook oplet, een ongeluk zit in een klein hoekje. Weet jij wat je moet doen als er een echt ongeluk(je) gebeurt? Het blijkt dat maar weinig ouders echt weten hoe ze hun kind eerste hulp kunnen geven. Wil jij wel weten wat je moet doen in zo’n situatie, volg dan de cursus ‘EHBO bij baby’s en kinderen’. Het is niet nieuw dat de meeste ongelukken en ongelukjes in en om het huis plaatsvinden. Alleen al de klussers en doe-het-zelvers zijn al goed voor ruim 120.000 ongevallen, waarbij er ruim 24.000 mensen op de spoedeisende hulp terecht kwamen. Bij kinderen zijn die cijfers nog veel indrukwekkender; elk jaar komen er ruim 140.000 kinderen op de spoedeisende hulp terecht. Van deze kinderen dienen er maar liefst 10.000 in het ziekenhuis te worden opgenomen. Meer dan 50% van deze ongevallen vindt in en om het huis plaats.

Vallen Vooral het vallen staat met stip bovenaan als het om ongelukken van kinderen gaat: meer dan 65% wordt daardoor veroorzaakt. Dat vallen gebeurt thuis (meer dan 30%), maar ook op straat, op school, in het kinderdagverblijf en op tal van andere locaties. Voorop staat het vallen van trappen, speel- en gymtoestellen, van de commode enzovoorts. Maar ook door struikelen, uitglijden en het tegen iets of iemand aanbotsen. Naast wonden, kneuzingen en botbreuken van armen, benen, enzovoorts, komt hoofdletsel door valongelukken relatief veel voor, vooral bij jonge kinderen waarvan bijna 50% door hoofdletsel op de

spoedeisende hulp terecht komt. In de meeste gevallen voor licht of zelfs ernstig hersenletsel.

Andere ongevallen Bij kinderen is na het vallen vergiftiging door inslikken van medicijnen of huishoudelijke middelen zoals afwastabletten en was- en schoonmaakmiddelen een belangrijke ongevalsoorzaak. Berg daarom al deze middelen altijd goed op. Een belangrijke voorwaarde is dat dit buiten hun bereik is en het liefst achter deugdelijk gesloten deuren! Andere ongevallen zijn onder meer verslikken, verbranding door hete vloeistoffen (zoals water, thee en dergelijke), ongevallen in het verkeer (spelen op straat of het plotseling oversteken) en verdrinking in een badje, een vijver of sloot, een zwembad of open water.

Die schrikreactie kun je mogelijk vermijden door een ‘EHBO-cursus bij baby’s en kinderen’ te volgen. Los van het feit dat je daar veel van leert, bevrijdt die kennis je van de eerste paniek en kun je kostbare tijd winnen waardoor je je kind ècht hulp kunt bieden. Op het internet vind je veel informatie en mogelijkheden om je o.a. online voor een cursus in te schrijven. Een echte aanrader dus!!!

Wat kun je zelf doen? Is het ongeluk(je) eenmaal een feit, dan is het de vraag wat je zelf op dat moment kunt doen en hoe snel je hierop reageert. Dat begint met het ver¬mijden van direct opkomende schrik en paniek bij jezelf. Als die gevoelens de overhand nemen, kan het zijn dat je zult verstarren en dat je daardoor niet in staat bent om (direct) te gaan handelen. Kostbare tijd kan hierdoor verloren gaan.

Hier komt Volvo Groningen Broekhuis Leveren nog materiaal aan SZ0040.17

Hier volgt het artikel over Veiligheid en auto’s (NIEUW)

ONTSPANNING, QUALITY TIME EN OPRECHTE AANDACHT

Een bezoekje aan Sparkle Baby Spa is veel meer dan alleen fun en een mooi plaatje. Babymassage en floaten hebben een positief effect op zowel de fysieke als de mentale ontwikkeling van je baby. Klachten als krampjes en reflux kunnen flink verminderen en de spieren van je baby worden sterker. Daarnaast is het floaten goed voor de coördinatie en het zelfbewustzijn. Door de floatband kunnen baby’s gewichtloos drijven in het water en worden de spieren niet belast.

Sparkle Baby Spa kiest er bewust voor dat je niet met andere ‘vreemde’ ouders in de Spa bent. Met een vriendin samen komen kan wel. De privé-setting komt de kwaliteit van de sessies ten goede. Zowel jij als je baby ervaart veel minder prikkels. Jullie ontspannen veel meer. En hebben even echt alleen aandacht voor elkaar.

“Ultieme ontspanning voor jou en je baby” Dit soort momenten zijn ontzettend waardevol voor de hechting en wertkt langer door dan alleen de tijd in de spa. Baby’s vanaf 2 weken oud kunnen al terecht in de Baby Spa. Tot ongeveer 9 maanden kunnen ze komen floaten. Naast de Baby Spa biedt Sparkle ook gezichtsbehandelingen, buikpakkingen en zwangerschapsmassages.

www.sparklebabyspa.nl Kleine Butjesstraat 1, Groningen | 06 55471210 | info@sparklebabyspa.nl

Baby Spa Mogelijk dat je er nog nooit van hebt gehoord, want de Baby Spa is nog erg nieuw in ons land. Maar nu wellbeing en ontspanning steeds belangrijker zijn én er steeds meer bekend wordt over de positieve effecten op de gezondheid, is de kans groot dat de Baby Spa, voor baby’s van 0 t/m 9 maanden, zich meer en meer zal ontwikkelen. In een Baby Spa komen jonge ouders met hun baby genieten en ontspannen. Beide komen tot rust in een veilige, hygiënische omgeving, waarbij prikkels (of eigenlijk het gebrek daaraan), een warme sfeer en fijne temperatuur zorgen dat je je snel op je gemak voelt. Een stukje quality time, bonding en ontspanning. Maar er zijn veel meer voordelen: de combinatie van babymassage en floaten helpt jullie baby’tje ook bij het versterken van zijn spieren en botten, het vergroten van zijn longcapaciteit en het tegengaan van buikkrampjes en reflux. En, niet onbelangrijk, bij het sneller in slaap vallen.

kan je baby zelf veilig drijven en bewegen in het water. Het floaten duurt een kwartiertje tot maximaal 20 minuten, hoewel sommige baby’s zeker in het begin al na een minuut of 10 in slaap zijn gevallen. Het beste teken dat ze het helemaal naar hun zin hebben. Na afloop zijn er heerlijk zachte hydrofielen om je kindje mee af te drogen. Na het aankleden is het tijd voor voeding, want van een Baby Spa krijgt je baby honger.

Handig om te weten - Je hoeft eigenlijk niets mee te nemen, behalve (een extra) voeding, schone kleertjes en een luier voor na die tijd

- Je baby draagt een zwemluier en -broekje in het water (deze ontvang je in de Spa en hoef je dus niet mee te nemen) - Bij het floaten wordt goed gekeken naar jouw baby en wat hij of zij aangeeft. - De neckfloat is gecertificeerd, comfortabel en veilig voor je baby - Er is deskundige begeleiding aan wie je ook om advies kunt vragen. Wil je ook met je kindje naar een Baby Spa? Op internet kun je alvast de sfeer proeven en bijvoorbeeld recensies lezen. Zo kies je de Spa die bij jullie past.

Babymassage De sessie wordt gestart met een babymassage die je zelf aan je eigen kindje mag geven met een fijne massageolie. De Spa-medewerker doet de grepen voor en jij kunt dit volgen. Zo kun je thuis de massage vaker herhalen. Een heerlijk momentje samen.

Floaten Letterlijk vertaald is ‘floaten’ drijven. Baby’s drijven in diepe babyjacuzzi’s, gevuld met gezuiverd, hygiënisch en heerlijk warm water. Jij staat of jullie staan samen bij het badje om samen met je kindje te genieten van deze heerlijke ervaring. Door de speciale drijfring (de ‘float’)

Huwelijk en partnerschap

Testamenten

Gezag en voogdij

Samenwonen

Verdeling nalatenschap

Verklaring van erfrecht

Samenwonen en kinderen

Notariële volmachtlevenstestament

Erfbelasting

Boermandestraat 1, Groningen • 050-3176444 • idema@stevensidema.nl • www.stevensidema.nl

Zwanger? Regel het samen goed bij de notaris voor je kindje én voor elkaar! Jullie verwachten een kindje samen, van harte gefeliciteerd! Als aanstaande ouders ben je druk bezig met de voorbereiding van de komst van jullie kindje. Is de baby geboren, dan zijn jullie ineens ouders en dag en nacht in de weer met verzorging en voeding. Het is soms best spannend of het allemaal goed gaat. Natuurlijk wil je als ouders alles goed geregeld hebben voor je kindje. Dan hoef je je daar geen zorgen over te maken. In onze wet is het één en ander rondom ouderschap ‘standaard’ vastgelegd. Maar dat geldt meestal niet als je alleen maar samenwoont/niet bent getrouwd. We zetten het hieronder op een rijtje. Wij wonen samen Als jullie samenwonen is het goed om je te realiseren dat de wet bijna niets heeft geregeld. Na de geboorte is jullie kind automatisch ‘erkend’ door de moeder. Dat betekent dat jij als moeder de juridische ouder bent van jullie kindje en alleen jij het (ouderlijk) gezag hebt. Als vader krijg je pas dezelfde rechten door het kindje te erkennen bij de gemeente en daarna moet je samen met de moeder het gezag aanvragen. Dat kan via www.rechtspraak.nl/gezag. Daarna zijn jullie beiden de wettelijk vertegenwoordiger van jullie kindje en verantwoordelijk voor hem of haar tot 18 jaar. Dit gaat niet alleen over verzorgen en opvoeden, maar ook over het nemen van beslissingen en het verrichten van officiële handelingen, zoals een paspoort aanvragen.

Samenwonen, geen erfgenaam Je staat er liever niet bij stil, maar stel dat jij of je vriend overlijdt. Volgens de wet zijn

jullie geen erfgenaam van elkaar. Jullie kindje is dan enig erfgenaam. Dat kan tot vervelende en lastige situaties leiden. Dit kun je voorkomen door bij de notaris een samenlevingscontract en een testament te laten opstellen. Een samenlevingscontract bij de notaris is niet verplicht, dat kun je ook onderling regelen. Het voordeel van een notarieel samenlevingscontract is dat deze voldoet aan de eisen van de Belastingdienst voor fiscaal partnerschap (erfbelasting) en ook aan de eisen die pensioenfondsen stellen voor partnerpensioen (je hebt recht op het pensioen van je overleden partner). Niet leuk om over na te denken, wel belangrijk om goed te regelen.

Ook zijn jullie volgens de wet elkaars erfgenaam. Met een testament kun je zelf bepalen wie wat van jou erft.

Getrouwd en geregistreerd partnerschap

Wil je goed voorbereid zijn op jullie gezinsuitbreiding, zodat jullie je over de toekomst geen zorgen hoeft te maken? Lees meer op www.notaris.nl of laat je informeren door de notaris bij jullie in de buurt. De notaris bespreekt graag de mogelijkheden met jullie samen.

Zijn jullie wel in het huwelijksbootje gestapt of geregistreerd partner dan is het bovenstaande wettelijk geregeld. Na de geboorte van jullie kindje hebben beide ouders het gezag en zijn dus allebei verantwoordelijk voor het kind tot zijn of haar 18e jaar.

Twee moeders of twee vaders Bestaat jullie toekomstig gezin uit twee moeders of twee vaders? Dan is het afhankelijk van jullie situatie wat de mogelijkheden zijn voor de ‘niet-biologische’ vader of moeder om het kind te erkennen of het gezag te verkrijgen. Maximaal twee mensen kunnen het wettelijk gezag uitoefenen over een kind. Weten wat in jullie situatie mogelijk is? Kijk dan op www.notaris.nl/samen-verder/erkenning-en-gezag

Meer weten?

Zwanger? Regel je testament en voogdij. Bij een goede toekomst voor jullie kindje denk je vast aan een liefdevolle omgeving, goede gezondheid, geen geldzorgen en met elkaar van leuke dingen genieten. Het beste voor je kind en voor jullie gezin. Helaas kunnen zich onverwachte en verdrietige situaties voordoen, zoals een ernstig auto-ongeluk. Of je partner wordt ernstig ziek en overlijdt. Daar wil je liever niet aan denken. Maar stel dat zoiets gebeurt dan wil je toch geen extra zorgen over juridische of financiële kwesties? In dit artikel leggen we uit wat jullie voor je kindje kunnen regelen wanneer jij of je partner (tijdelijk) niet voor hem of haar kan zorgen. Kies een voogd Een voogd is iemand die jullie kind verzorgt en opvoedt als jullie er allebei niet meer zijn. Ook regelt de voogd de geldzaken namens jullie kind zolang het minderjarig is, dus jonger dan 18 jaar. Hieronder valt ook het vermogen dat jullie nalaten aan je kind, de erfenis. Bij de keuze voor de voogd is het belangrijk dat deze persoon goed weet wat jullie belangrijk vinden in de opvoeding van jullie kind. Denk aan normen en waarden, religie, familiebanden en persoonlijke ontwikkeling. Praat hier samen over met degene die jullie als voogd op het oog hebben. Je mag zelf bepalen wie als je voogd wilt benoemen. Via het gezagsregister bij de rechtbank kun je zelf jullie voogd registreren. Per kind mag je maximaal twee voogden benoemen. Meer informatie en het formulier voor registratie vind je op www.rechtspraak.nl. Je kunt een voogd ook vastleggen in je testament bij de notaris. Dat is handig als je nog meer zaken wilt regelen in je testament.

Een testament? Waarom? Als je samenwoont met je partner is het goed je te realiseren

dat jullie geen erfgenaam van elkaar zijn. Dat is jullie kindje namelijk. Met een samenlevingscontract en een testament voorkom je dit en kun je alles goed regelen bij de notaris. (zie ook ons artikel op pagina 95) Zijn jullie getrouwd of geregistreerd partners, dan zijn jullie en jullie kindje volgens de wet elkaars erfgenaam. Wat zijn dan redenen om toch na te denken over een testament? We geven er een paar: - Met een testament bepaal je zelf wie wat van jou erft na je overlijden. Denk aan die ring van je moeder of het antieke kastje van oma dat je graag binnen de familie wilt houden. - Je kunt een bewindvoerder benoemen. Die beheert het geld en de spullen (erfenis) van jullie kind nadat hij of zij 18 jaar is geworden. Je kunt zelf aangeven tot welke leeftijd jouw kind een bewindvoerder heeft. Of in welke situatie het bewind vervalt. - Een andere rol van een bewindvoerder is als je kind niet voor zichzelf kan zorgen, ook niet als hij of zij volwassen is geworden. Dan kan het je rust geven, dat de bewindvoerder het van

jullie overneemt als jullie er niet meer zijn en je kind de zorg krijgt die hij of zij nodig heeft. - En zoals eerder genoemd in dit artikel kun je ook maximaal twee voogden voor je kind benoemen in je testament. Kortom: met een testament geef je zelf aan wat jij wilt regelen zodat je partner en je kindje goed verzorgd achterblijven. De notaris denkt graag mee wat in jouw situatie de mogelijkheden zijn om dit zo goed mogelijk te regelen voor je gezin. Een testament is een persoonlijk document, jij geeft aan wat voor jou belangrijk is. Niet leuk om over dit soort verdrietige situaties na te denken. Maar hopelijk geeft het een rustig gevoel, want stel dat … Meer weten? Ga dan naar www. notaris.nl/testament of ga naar een notaris bij jullie in de buurt.

Leef en geniet! Notarissen zijn zeker geen zwartkijkers. Zij willen dat jonge gezinnen goed voorbereid de toekomst ingaan en ‘ontzorgen’ graag door samen met jullie je zaken goed te regelen voor nu en later. Geniet van de zwangerschap en jullie kindje!

Zwanger? Gefeliciteerd! Jouw baby is het meest bijzondere wat er is en verdient de beste zorg. Ook wanneer jij aan het werk bent. Bij SKSG bieden we een veilige en vertrouwde omgeving, waar structuur en aandacht voor jouw kind het belangrijkste is. Benieuwd geworden? Plan een rondleiding op één van onze prachtige locaties, door te bellen met 050 317 1390, via WhatsApp 06 4949 4921 of op onze site sksg.nl/rondleiding.

Bescherming

Pampers® Premium Protection : TM

onze n°1 in zachtheid en bescherming van de gevoelige huid. 84

*Op basis van de verdeling van Pampers® Premium ProtectionTM luiers maten 0-2 in Nederlandse kraamafdelinngen jan 2020 - nov 2020.

in alle vertrouwen

m a f d e li n g