Samen zwanger gelderland

Editie Gelderland 2018/2019

Bevallen?

Dat doen we samen!

Een hele mooie tijd is aangebroken, een baby op komst!

1

Q koploper in de zorg

Zwanger?

Bij ons kun je rekenen op Zorg met passie voor jou en je gezin 24 uur per dag bereikbaar voor al je vragen 1 kraamverzorgende uit de buurt Speciale bevallingsassistent voor de meest veilige bevalling Medewerkers opgeleid volgens de nieuwste inzichten Dunstan Babytaal Babymassage

99%

Ruim van onze cliĂŤnten is tevreden tot zeer tevreden over onze kraamzorg

Kies voor Naviva Kraamzorg Bel 088 - 7777 666 of ga naar naviva.nl

Vertrouwd en dichtbij

Voorwoord Welkom bij ‘Samen Zwanger’ en hartelijk gefeliciteerd met je zwangerschap! Zoals de titel al zegt is dit spiksplinternieuwe magazine speciaal bedoeld voor jullie samen. Natuurlijk ligt de nadruk op jou, als zwangere vrouw. Maar ook voor je partner is er van alles te lezen, zodat jullie samen meer weten over alles wat er bij het zwanger zijn en het krijgen van een kindje komt kijken.

Het ‘Samen Zwanger’-magazine biedt een grote hoeveelheid artikelen die veel antwoorden geven op je vragen. Daarvoor staan onze brede redactieformule en de kennis van al die professionals, die hun medewerking aan dit blad hebben verleend, garant. Veel van die professionals kom je ook tegen op de advertentiepagina’s. Kijk eens op hun website of beter nog, ga eens bij ze langs.

Wij wensen jullie samen veel leesplezier en vooral, een heerlijke en ontspannen zwangerschap!

De uitgever, Gericht Media BV Otto Garsen Directeur

INHOUDSOPGAVE COLOFON Samen Zwanger is een uitgave van Gericht Media BV te Zutphen.

Redactie Pim Kisjes, Pim Kisjes Company VOF te Twello E. info@kisjes.info Manuela Steenvoort • T. 0575-743 066 E. m.steenvoort@gerichtmedia.nl Verkoopleider Laurens Meijer • T. 0575-743061 E. l.meijer@gerichtmedia.nl Verkoop Joan Westerhof • T. 0575-743097 E. j.westerhof@gerichtmedia.nl Werner Woesing • T. 0575-743063 E. w.woesing@gerichtmedia.nl Gabriëlle Stap • T. 0575-743095 E. g.stap@gerichtmedia.nl Vormgeving en druk Gericht Media BV • Mercuriusweg 1, 7202 BS Zutphen • T 0575-746019 E. info@gerichtmedia.nl Fotografie De gebruikte foto’s zijn ter beschikking gesteld door diverse brancheverenigingen, instanties en zorgprofessionals, dan wel via beeldbanken toegevoegd.

Verspreiding Deze uitgave wordt kosteloos verspreid onder verloskundigenpraktijken, gynaecologiepraktijken, bedrijven en instanties die op enigerlei wijze betrokken zijn bij de (na)zorg voor de zwangere vrouw.

Uitsluiting redactionele aansprakelijkheid De uitgever heeft zijn uiterste best gedaan om alle feitelijke informatie in de artikelen zorgvuldig en zo accuraat mogelijk weer te geven. Desalniettemin sluiten redactie, medewerkers, uitgever en verspreider van Samen Zwanger elke aansprakelijkheid nadrukkelijk uit voor eventuele gevolgen van het handelen op grond van informatie of adviezen die de lezer in de uitgave Samen Zwanger aantreft.

Disclaimer voor advertenties en advertorials Alle advertenties en advertorials vallen onder de verantwoordelijkheid van de desbetreffende adverteerders.

Copyright © Gericht Media BV, 2016 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt in welke vorm dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Zetfouten, prijswijzigingen en wijzigingen in o.m. verzekeringsvoorwaarden voorbehouden. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.

4 7 8 9 10 11 12 16 18 20 21 22 24 25 26 27 28 30 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 48 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 64 66 68 71 72 76 77 78 80 81 82

Echo en Pretcho Centering Pregnancy Prenatale screening De Keizersnede Bloedverlies, wat nu?

Bewegen van je kindje Waar wil je bevallen, thuis of elders?

Bevallen kan op verschillende manieren Pijnbestrijding Acupunctuur Moxa-therapie Zwanger en zwemmen, een gezonde combinatie Zwanger in de sauna HypnoBirthing Zwangerschap en Homeopathie Zwangerschapshaptonomie Je bekkenbodem Osteopathie en zwanger zijn Cranio sacraal-therapie Juist als je zwanger bent een gezonde mond Yoga en zwangerschapsyoga De Roze Wolk Zwanger? Vergeet je voeten niet!

Praten met je baby in je buik Cesar/Mensendieck Zwanger en werk De komst van een nieuw kindje binnen het gezin!

Handige tips & weetjes!

Zwanger zijn en je body Zwangerschapspilates Maatwerk in kraamzorg Het Kraambed Natuurlijke kraamzorg en wasbare luiers 10 vergissingen bij het krijgen van je eerste kind Modieus zwanger Eten en drinken tijdens je zwangerschap (H)erken een traumatische bevalling Borstvoeding, de meest normale gang van zaken De vele voordelen van een voedingsbeha Je huid tijdens (en na) de zwangerschap (Last van) Spataderen Het verzorgen van de babyhuid Over ‘huidhonger’ en het dragen van je baby Biologische Babyvoeding Veilig samen onderweg Slaap kindje slaap De babykamer EHBO bij kinderen Kinderopvang Steeds meer Mama Cafés Zwanger? Regel het goed bij de notaris voor jullie kindje èn voor elkaar!

Gefeliciteerd, geboren…..!

Foto’s van jou en je baby Babyshower Handleiding voor mannen!

10

16

33

56

82

ECHO EN PRETECHO

Echo’s bieden je de bijzondere en onvergetelijke mogelijkheid om al in een vroeg stadium naar je kindje te kijken. En stellen je verloskundige of gynaecoloog in staat om de groei en ontwikkeling van je kindje te volgen en in de gaten te houden. Tijdens je zwangerschap worden er normaal gesproken twee medische echo’s uitgevoerd: de termijnecho en de 20-weken-echo. Naast medische echo’s zijn er ook pretecho’s. Van deze echo krijg je foto’s of een dvd van je baby mee als een mooie herinnering voor later. En natuurlijk ook om aan a.s. oma’s en opa’s cadeau te doen.

Echo staat voor echoscopie, een andere naam voor ultrageluidsonderzoek. Met deze techniek en onderzoekmethode worden de organen in je lichaam zichtbaar gemaakt. Voordat bij jou een echo kan worden gemaakt, wordt eerst je buik met een soort gel ingesmeerd. Die gel dient ervoor om met een zgn. transducer gemakkelijk over je buik heen en weer te kunnen bewegen. De transducer zendt hoogfrequente geluidsgolven uit die niet door het menselijk oor kunnen worden waargenomen. De organen in je buik kaatsen deze geluidsgolven terug, waarna ze op een beeldscherm zichtbaar kunnen worden gemaakt. Zo komt je kindje in je baarmoeder in beeld. Als bij het maken van een echo afwijkingen worden gezien, kan een arts of echoscopist eventueel besluiten om een andere techniek toe te passen om een diagnose te kunnen stellen.

Pretecho Naast de medische echo’s die we hieronder beschrijven, zijn er ook de zogenoemde pretecho’s die je bij een gespecialiseerd pretecho-bureau kunt laten maken. Die vind je in het hele land. Het pretecho-bureau kan van de echobeelden een gewone of 3D-foto voor je maken. Ook bewegend beeld op een dvd is mogelijk. Meer hierover lees je verderop in dit artikel.

Medische echo’s Tijdens de zwangerschap kun of moet je de volgende echo’s laten uitvoeren: de vroege echo, de termijnecho, de 20-weken-echo, de groei-echo en de liggingsecho. Deze echo’s worden hieronder beschreven.

Vroege echo Je kunt al voor een echo bij je verloskundigenpraktijk of gynaecoloog terecht als je nog maar net een maand of twee zwanger bent.

Dit is tevens de gelegenheid om te bekijken en te berekenen hoe lang je ongeveer zwanger bent, te controleren of het hartje klopt en om erachter te komen van hoeveel kindjes je in verwachting 4

bent. Deze 8-wekenecho (die in sommige gevallen zelfs al bij 6 à 7 weken kan plaatsvinden) is vooral bedoeld voor je eigen zekerheid en/of om je gerust te stellen. De vroege echo wordt overigens niet vergoed door je verzekeraar. Uitgezonderd natuurlijk als er sprake is van een medische indicatie, bijvoorbeeld als er bloedverlies is opgetreden of optreedt.

Termijnecho De termijnecho valt tussen de 10e en 12e week van je zwangerschap. Deze echo wordt standaard gemaakt. Als de bovengenoemde vroege echo niet noodzakelijk was en dus niet is uitgevoerd, wordt bij de termijnecho een bevallingsdatum berekend, wordt het hartje gecontroleerd en wordt er gekeken naar het aantal kindjes in je buik. Belangrijk: Na het maken van deze termijnecho krijg je een zwangerschapsverklaring mee. Deze heb je nodig om het zwangerschapsverlof tijdig aan te kunnen vragen bij je werkgever.

20-weken-echo De 20-weken- of SEO-echo (Structureel Echoscopisch Onderzoek) is een medische echo die rond de 20e week van je zwangerschap staat gepland. Deze medische echo is bedoeld om te bekijken of er eventuele afwijkingen zijn en natuurlijk ook hoe je kindje groeit.

Mogelijk, maar niet zeker, is dat jullie als leuke bijkomstigheid bij deze echo ook kunnen zien of jullie een jongetje of een meisje krijgen. Het kan echter ook zijn dat je dit al eerder hebt gezien. Soms willen stellen helemaal niet van tevoren weten of het een meisje of een jongetje wordt en willen ze die verrassing uitstellen tot het moment van de geboorte. Willen jullie dat ook, geef dat dan van tevoren duidelijk aan zodat er rekening mee kan worden gehouden en niemand zijn of haar mond voorbijpraat. Overigens wordt ook de 20-weken-echo, evenals de termijnecho, standaard uitgevoerd.

Groei-echo Een groei-echo is geen standaardecho, maar kan door je verloskundige worden aangevraagd als er van haar kant twijfels zijn of je kindje wel of niet goed groeit. Met deze groei-echo worden het hoofdje, de lengte van de beentjes en de buikomvang gemeten.

Door deze controle met behulp van een echo meerdere keren uit te voeren, ontstaat een groeicurve en krijgen de verloskundige en jullie zelf meer inzicht in hoe je kindje groeit. Ook wordt bij deze echo de hoeveelheid vruchtwater gecontroleerd. Tussen de 22e en 40e week van je zwangerschap vindt de echte groeicontrole plaats.

Maak Maak Prenataal screeningscentrum Noord-West Veluwe Mirjam Kelderman MSc

Het prenataal screeningscentrum Noord-West Veluwe is er o.a. voor:

Een echo is altijd ee Een echo is altijd ee de mogelijkheid om de mogelijkheid om pretecho’s te maken pretecho’s te maken je partner, familie o je partner, familie o in gebruik, veilig voo in gebruik, veilig voo €10,- korting • • • •

Echoscopie Prenatale screening 2D-weken echo Pretecho

WWW.PRENATELESCREENING.COM Koningin Emmalaan 12, 3851 RJ Ermelo info@prenatalescreening.com

€10,korting SAMEN2017 €10,korting €10,korting SAMEN2017 €10,korting €10,korting SAMEN2017 SAMEN2017 Bestel online met code* Bestel online met code* *Geldig op 1 of 2 weken

Babywatcher Bestel online Bestel onlinemet metcode* code* *Geldig op 1 of 2 weken

Babywatcher Bestel online Bestel onlinemet metcode* code* *Geldig *Geldigop op1 1ofof2 2weken weken Babywatcher Babywatcher SAMEN2017 SAMEN2017 *Geldig *Geldigop op1 1ofof2 2weken weken Babywatcher Babywatcher

De Babywatcher is te huu De De Babywatcher Babywatcher is is te te huu huu

Maak thuis zelf pretecho’s!

Maak Maak thuis zelf pretecho’s!

Maak thuis thuis zelf zelf pretecho’s! pretecho’s!

Maak Maak thuis thuis zelf zelf pretecho’s! pretecho’s!

Een echo is altijd een bijzonder moment. De Babywachter biedt jou de mogelijkheid om tussen 14 en 34 weken zwangerschap thuis zelf Een echo iste altijd een Zo bijzonder moment.

Devan Babywachter biedt jou pretecho’s maken. geniet je nog meer je kindje. Samen met de mogelijkheid om tussen 14 en 34 weken zwangerschap thuis zelf Een echo altijd een bijzonder moment.

De Babywachter jou je partner, familie of live delen via Skype.

Babywatcher is makkelijk Een echoisis altijd een bijzonder moment.

De Babywachterbiedt biedt jou pretecho’s te maken.

Zo geniet je nog meer je kindje.

Samen de mogelijkheid om 14 en 34 zwangerschap thuis zelf in gebruik, veilig voor moeder en isvan puur genieten! de mogelijkheid omtussen tussen 14en enkindje 34weken weken zwangerschap thuismet zelf Een echo altijd een bijzonder moment.

De Babywachter biedt jou je partner, familie of live delen Skype.

Babywatcher is makkelijk Een echoisis altijd een bijzonder moment.

De Babywachter biedt jou pretecho’s te maken.

Zo geniet je nog van jejekindje. met pretecho’s te maken.

Zo genietvia je nogmeer meer van kindje.Samen Samen met de mogelijkheid om tussen 14 en 34 weken thuis zelf in veilig moeder kindje en iszwangerschap puur genieten! mogelijkheid om tussen 14en en 34 weken zwangerschap thuis zelf De Babywatcher is te voor huur vanaf €49,voor enkele dagen, weken of maanden. jede partner, familie of live via Skype.

De Babywatcher is makkelijk jegebruik, partner, familie of livedelen delen via Skype.

De Babywatcher is makkelijk pretecho’s maken. geniet jejekindje nog jejekindje.

Samen te maken.

Zo geniet nogmeer meer kindje.

Samenmet met inpretecho’s veilig voor moeder en en puur genieten! ingebruik, gebruik,te veilig voorZo moeder en kindje enisvan isvan puur genieten!

De is te huur €49,voor dagen, weken of maanden. jejeBabywatcher partner, of live via Skype.

De isismakkelijk partner,familie familie ofvanaf livedelen delen viaenkele Skype.

DeBabywatcher Babywatcher makkelijk inDe veilig moeder kindje isispuur genieten! ingebruik, gebruik, veilig voor moeder en kindje en puur genieten!

De Babywatcher isistetevoor huur €49,voor enkele dagen, weken of Babywatcher huurvanaf vanaf €49,-en voor enkeleen dagen, weken ofmaanden. maanden.

De DeBabywatcher Babywatcherisistetehuur huurvanaf vanaf€49,€49,-voor voorenkele enkeledagen, dagen,weken wekenofofmaanden. maanden.

www.mybabywatcher.com www.mybabywatcher.com www.mybabywatcher.com www.mybabywatcher.com www.mybabywatcher.com www.mybabywatcher.com

De Babywatcher is te huur vanaf €49,- voor enkele dagen, weken of maanden.

in gebruik, veilig moeder is puur De Babywatcher is te voor huur vanaf €49,- en voorkindje enkele en dagen, wekengenieten! of maanden.

5

je partner, familie of live delen via Skype. De Babywatcher is makk pretecho’s maken. genieten je kindje nog meer je kindje.

Samen in gebruik, te veilig voor Zo moeder en isvan puur genieten! je partner, familie of live delen via Skype. De Babywatcher is makk

Groeien en groeigrafiek Voor het bijhouden van de groei gebruikt je verloskundige de GROW-NL methode. Daarin wordt de persoonlijke groeigrafi ek van je baby genoteerd, met daarnaast het optimale gewicht als voorspelling op basis van je lichaamsbouw en of je al eerder bent bevallen. Als je 26 tot 28 weken zwanger bent wordt de groei van je baarmoeder elke twee tot vier weken met een meetlint opgemeten en in je persoonlijke grafi ek genoteerd. Zo kan worden bepaald of je baby voldoende groeit. Groeit je baarmoeder op een normale manier, dan is er geen reden om een echo te maken. Is dat volgens de grafi ek niet het geval, dan wordt een echo gemaakt om je baby te meten en ongeveer te bepalen hoeveel hij weegt. Ook dit gewicht wordt in de grafi ek genoteerd. Groeit je baby niet goed, dan kan worden besloten om vaker een echo te maken, mogelijk gevolgd door een doorverwijzing naar de gynaecoloog voor verder onderzoek. Bij de groeimeting moet je je buik helemaal ontbloten, je benen uitstrekken en je armen naast je lichaam leggen. Ga voor het onderzoek naar het toilet, want een groeimeting en een volle blaas gaan niet goed samen. (Bron: KNOV) Liggingsecho In sommige gevallen en als je verloskundige of gynaecoloog dat noodzakelijk vindt kan ook nog worden besloten om een liggingsecho te maken als je circa 35 weken zwanger bent. Het doel van deze echo is om te kijken naar de ligging van je baby. Vanaf 32 weken gaat je baby namelijk met het hoofdje naar beneden liggen. Blijkt uit de liggingsecho dat de baby in een stuitligging ligt, dan kan hij gedraaid worden. Tijdens de liggingsecho krijg je hier nadere informatie en voorlichting over. Of er wordt een afspraak gemaakt om de ligging van je baby te veranderen. Ook wordt bij deze echo gekeken naar de groei van je baby en naar de hoeveelheid vruchtwater. De liggingsecho wordt vanuit de basisverzekering vergoed.

Opmerking: Goed om te weten is dat je voor bovenstaande medische echo’s ook terecht kunt bij gespecialiseerde echobureaus.

Raadpleeg het internet voor namen en adressen.

Pretecho Een pretecho is geen medische echo, maar juist heel erg leuk om te doen! Het werkt als volgt: Je maakt een afspraak bij een van de vele pretecho-bureaus in het land en jullie gaan samen op een beeldscherm naar jullie kindje kijken, terwijl de echo wordt gemaakt. Afhankelijk van de afspraken krijg je de opnamen als foto’s tegen betaling mee naar huis om zelf te houden en om ze bijvoorbeeld als cadeautje aan jullie (schoon)ouders te geven.

Pretecho-foto’s zijn er in 2D en 3D voor extra diepte. Die 3D-foto’s kun je ook als bewegend beeld op een dvd of een usb-stick laten zetten (4D) om op een feestelijk moment aan jullie wederzijdse ouders, broers, zussen, vrienden en vriendinnen te laten zien. Een mooie en ontroerende herinnering tegelijk!

Dit zijn de verschillen in pretecho’s: • Allereerst is er de 2D-echo. Deze echo geeft een bewegend beeld in zwart/wit weer. Een 2D-echo laat een beeld zonder diepte zien. Deze echo kun je tijdens de gehele zwangerschap laten maken, maar voor een optimaal resultaat is het beste advies om deze echo tussen de 16e en 24e week van je zwangerschap te laten maken. Dan past je baby in zijn gehele lengte namelijk nog in het beeld; • 3D-echo. Bij deze echo wordt een aantal 2D-echo’s tegelijkertijd gemaakt. Zodra deze beelden aan elkaar ‘geplakt’ worden, ontstaat een 3D-afbeelding van je kindje. Het beeld staat stil, maar je kunt het beeld wel roteren, waardoor je jullie baby in 3D kunt zien. Vandaar de naam. De kleur van de echo kan zwart/wit of in kleur zijn. Dit verschilt per echobureau. Het advies is om deze echo tussen de 24e en 30e week van je zwangerschap te laten maken; • 4D-echo. Bij deze echo kun je de baby live zien in 3D. In feite is een 4D-echo niets meer dan een aantal opeenvolgende en be wegende 3D-beelden op een dvd of een usb-stick. Bij deze techniek wordt geadviseerd om de 4D-echo tussen de 24e en 30e week van je zwangerschap te laten maken. Ook de kleur van 6

deze echo verschilt per echobureau.

Pretecho-bureaus. Meer weten?

Wil je meer weten over wat pretecho-bureaus voor je kunnen doen, welke technische mogelijkheden ze hebben en wat de kosten zijn, kijk dan eens rond op het internet. Daar vind je tal van adressen, een overzicht van mogelijkheden en kosten en kun je ook leuke cadeau-ideeën opdoen.

Zorgverzekering De 20-wekenecho valt binnen je basiszorgverzekering. Dat is standaard niet het geval bij de 8- en 12-weken-echo’s, tenzij die om medische redenen en op voorschrift van je verloskundige, gynaecoloog of huisarts noodzakelijk zijn. Wat dus ook geldt voor de eventuele liggingsecho. Een goed advies is altijd om voor alle zekerheid je zorgverzekeraar vooraf te raadplegen.

Goede (verzekering) raad: • Vallen zwangerschap en geboorte binnen het lopende verzekeringsjaar, dan kun je niet overstappen. Kan dat wel, vergelijk dan de verschillende verzekeraars als het om de vergoeding voor zorgkosten rond je zwangerschap gaat. Dat kun je helemaal zelf uitzoeken of je gaat op vergelijkingssites op zoek naar de meest gunstige aanbieding; • Neem altijd en tijdig contact op met je zorgverzekeraar zodra je weet dat je in verwachting bent. Dan weet je precies wat wel en wat niet binnen je verzekering valt en vermijd je extra kosten achteraf; • Vergeet bovendien niet om je baby uiterlijk binnen vier maan den na de geboorte bij je zorgverzekeraar of die van je partner aan te melden. Heel erg belangrijk, want als je dat onverhoopt mocht vergeten moet je alle zorgkosten rond de bevalling namelijk zelf betalen. Na aanmelding wordt je kindje dan bijgeschreven op de polis van je zorgverzekering.

“Ze geven je een gevoel van vertrouwen, stralen hun kundigheid uit en je mag altijd overleggen als je ergens over twijfelt”. – Yoko

GCM Echobureau Maarssenbroek Bij ons kun je je echo’s laten maken door ervaren echoscopisten die tevens verloskundige zijn.

Wij maken medische echo’s, zoals de 20 weken echo, maar ook geslachtsecho’s en pretecho’s in 2D, 3D en 4D (bewegend beeld).

Filmpjes en foto’s van pretecho’s krijg je gratis mee op USB. Je kunt bij ons ook terecht voor persoonlijk advies over gezond zwanger worden, zwangerschapsbegeleiding (o.a Centering Pregnancy en Hypnobirthing), je bevalling (thuis, in het geboortehuis of in het ziekenhuis), kraambedbegeleiding en anticonceptieadvies.

Cliënten van buiten onze verloskundige praktijk zijn van harte welkom bij GCM echobureau!

Voor informatie en tarieven: GCM verloskunde Spechtenkamp 233A 3607 KN Maarssen T:0346-599.590 • www.gcmbroek.nl verloskundigen@gcmbroek.nl www.facebook.com/VerloskundigenGCM

In opkomst: Centering Pregnancy Centering. Heb je daar al eens over gehoord? Het komt uit Amerika en staat voor een combinatie van medische controles en het in een groep van mensen met dezelfde zorgvraag ontwikkelen van je eigen kennis en zelfstandigheid.

Er is ook een variant voor zwangeren: Centering Pregnancy, groepszorg voor vrouwen die allemaal ongeveer even lang zwanger zijn.

Bij Centering Pregnancy komt een vaste groep zwangere vrouwen, die op circa hetzelfde moment zijn uitgerekend, tijdens negen bijeenkomsten van elk twee uur bij elkaar en daarna nog een keer na hun bevalling. Tien sessies waarbij je veel opsteekt van de ervaringen van de andere vrouwen, van je verloskundige en van diverse specialisten. Ook zijn er oefeningen en opdrachten. Zo leer je in een ontspannen sfeer hoe je zelf een actieve rol kunt spelen tijdens het verloop van je zwangerschap.

Persoonlijk blijft persoonlijk Centering Pregnancy kun je zien als een gedeeltelijke vervanging van de persoonlijke gesprekken met je verlos-

kundige. Gedeeltelijk, omdat persoonlijk contact voor wat ècht persoonlijk is blijft bestaan: uitwendig onderzoek naar groei en ligging van je baby en luisteren naar het hartje, bijvoorbeeld. Daar wil je geen anderen bij. Terwijl je zelf bijvoorbeeld wel je bloeddruk meet, jezelf weegt en dat bijhoudt. Persoonlijk contact met je verloskundige blijft er dus altijd, net als nader onderzoek als dat nodig is. En bevalt Centering Pregnancy je niet, dan kun je altijd weer terug naar de persoonlijke gesprekken met je verloskundige.

De voordelen Voor Centering Pregnancy kun je op steeds meer adressen terecht. Het samen in een plezierige sfeer leren van elkaars ervaringen en de praktische kennis die je wordt aangereikt door je verloskundige en specialisten als fysiotherapeuten, lactatiekundigen of diëtisten slaat duidelijk aan. TNO-onderzoek (2012-2015) toont meer voordelen aan: minder vaak pijnmedicatie bij het eerste kind, minder medicijnen nodig om weeën op te wekken, vaker starten met borstvoeding, minder doorverwijzen naar een gynaecoloog van vrouwen met

Centering Pregnancy Centering Pregnancy natuurlijk ook in onze praktijk! natuurlijk ook in onze praktijk!

een of meer kinderen, minder vaak in het ziekenhuis bevallen onder verantwoordelijkheid van een gynaecoloog en vaker thuis bevallen. Amerikaans onderzoek geeft bovendien aan dat Centering Pregnancy kan meehelpen om vroeggeboortes te verminderen.

Doen?

Voordelen genoeg dus, maar is Centering Pregnancy iets voor jou? Naast de hierboven genoemde voordelen geven de groepsessies meer tijd en ruimte om onderwerpen verder uit te diepen en uitgebreider op vragen in te gaan. Ook kunnen de specialisten je veel uitgebreider informeren over zaken als voeding en diëten, oefeningen, fit blijven, je gezondheid en andere vragen waar je misschien mee zit, zoals over je bevalling. En dat in het gezelschap van vrouwen in dezelfde positie als jij, waardoor je elkaar kunt helpen en vriendschappen met elkaar kunt opbouwen. De moeite waard kortom, om er eens verder in te duiken.

We verwelkomen je We verwelkomen je graag in onze praktijk graag onze praktijk om jeinte begeleiden om je tede begeleiden tijdens zwangertijdens de zwangerschap, de bevalling en schap, de bevalling en de periode daarna. periodezorg daarna.

Met dede grootste voor Met de grootste zorg voor jou, je partner én jullie kindje. jou, je partner én jullie kindje.

Spreekuur op Spreekuur op in Arnhem. vier locaties vier locaties in Arnhem.

Aanmelden kan via Aanmelden kan via www.verloskundigenarnhem.nl www.verloskundigenarnhem.nl of op 026 - 44 22 622 of op 026 - 44 22 622

7

Prenatale screening - Naast de combinatietest is er nu ook de NIPT Tussen de 9e en 14e week van je zwangerschap kun je in overleg met je verloskundige of gynaecoloog beslissen om een combinatietest te laten doen. Dit is een combinatie van bloedonderzoek (tussen 9 en 11 weken) en een nekplooimeting bij de baby met een echo (tussen 11 en 14 weken), waarbij de dikte van de nekplooi wordt gemeten.

Die nekplooi is een tijdelijk aanwezig, opgehoopt vochtlaagje onder de huid in de nek van de baby. Door de dikte daarvan te meten kan op de echo worden vastgesteld of de nekplooi een gangbare dikte heeft of dat die dikker is dan normaal. In dat geval kan de oorzaak een chromosoomafwijking zijn. Chromosomen, de dragers van ons erfelijkheidsmateriaal, bevatten genen waarop alle informatie zit die nodig is voor het ontwikkelen, in stand houden en voortplanten van een individu (bron: erfelijkheid. nl). Deze genen kunnen beschadigd zijn. Is die beschadiging permanent, dan kan dat een erfelijke afwijking tot gevolg hebben.

Zoals het downsyndroom waarbij een kind een extra chromosoom 21 heeft, wat zorgt voor een verstandelijke beperking en een typerend uiterlijk.

8

Risicobepaling Met de nekplooimeting, het bloedonderzoek en de leeftijd van de moeder kun je tot een risicobepaling komen; de kans bepalen of het risico op het syndroom van Down aanwezig is. Om dat daadwerkelijk te kunnen vaststellen is verder onderzoek nodig, zoals een vlokkentest of een vruchtwaterpunctie. Een dikkere nekplooi kan namelijk ook duiden op een hartafwijking.

Het merendeel van de baby’s met een dikkere nekplooi heeft overigens geen enkele afwijking.

Meer weten?

Nuttige informatiebronnen over erfelijkheid en alles wat daarbij hoort zijn erfocentrum. nl en erfelijkheid.nl.

NIPT Vanaf 1 april 2017 kun je naast de bestaande combinatietest ook kiezen voor de NIPT (Niet Invasieve Prenatale Test); een onderzoek van DNA in je bloed, waarbij bloed wordt afgenomen en onderzocht. Het laboratorium onderzoekt het DNA en kan daarmee onderzoeken of er aanwijzingen zijn dat je kindje het Down,

edwards- of patausyndroom heeft. In je bloed zit DNA dat afkomstig is van de placenta (moederkoek) en DNA dat afkomstig is van de moeder. Het DNA van de placenta is bijna altijd hetzelfde als het DNA van het kind. De test geeft bijna 100% zekerheid. Je kunt de NIPT laten doen vanaf 11 weken zwangerschap. De uitslag volgt dan binnen 10 tot 15 werkdagen.

(Bron: RIVM, KNOV)

Vanaf 1 april 2017 heb je als zwangere dus de volgende keuzemogelijkheden: • Niet meedoen aan de screening, òf; • De combinatietest: een bloedonderzoek (tussen 9 tot 14 weken) van de zwanger schap en een echografische nekplooimeting van de foetus (tussen 11 tot 14 weken), òf; • De NIPT: een bloedonderzoek (mogelijk vanaf 11 weken).

Je verloskundige of gynaecoloog kan je nader informeren over deze keuzemogelijkheden.

De keizersnede Als een kind niet via de natuurlijke weg ter wereld komt, maar operatief via de buikwand, wordt dat een keizersnede (in het Latijns: sectio caesarea) genoemd. Er zijn diverse redenen waarom voor een keizersnede wordt of moet worden gekozen.

Bij een keizersnede wordt een snede gemaakt in je buik en baarmoeder, waarna je kind via de aldus ontstane opening in de buikwand wordt geboren. Zoals gezegd zijn er diverse redenen waarom de gynaecoloog kan besluiten dat een keizersnede noodzakelijk is. Zo kan je bekken te nauw zijn, is er sprake van een dwars- of een stuitligging, heb je een voorliggende of niet goed functionerende placenta (moederkoek) of bevindt er zich een vleesboom in je baarmoeder waardoor het kind niet kan indalen. Ook kan tot een keizersnede worden besloten als je van een meerling in verwachting bent. Het zijn omstandigheden die meestal al eerder in de zwangerschap bekend zijn, waardoor dus ook al spoedig duidelijk is dat een keizersnede straks onvermijdelijk is. Daarnaast kunnen gezondheidsproblemen een rol spelen. Bij jou, als je ziek bent of een hoge bloeddruk hebt. Bij je kindje, als tijdens de geboorte plotselinge gezondheidsproblemen optreden. Of als de geboorte ernstige vertraging oploopt en je activiteit inzakt.

Kwam je vorige baby ook met een keizersnede ter wereld, dan heeft je arts vaak de voorkeur om ook bij je tweede kind de keizersnede toe te passen.

In Nederland komt ongeveer 17% van de kinderen via een keizersnede op de wereld. In België is dit circa 20%. Wereldwijd zijn er grote verschillen in aantallen keizersneden, met als uitschieters naar boven Zuid-Europese landen als Griekenland en Italië en ook Mexico en de USA.

Chirurgische ingreep Een keizersnede is een flinke chirurgische ingreep waarbij een algehele verdoving (algemene anesthesie) of een plaatselijke verdoving (regionale anesthesie, meestal via een ruggenprik) wordt toegepast. Kies je voor het laatste dan blijf je wakker en krijg je direct na de geboorte je kind te zien. Na een keizersnede kun je last krijgen van nabloeding, bloedarmoede, blaasontsteking, infectie, trombose en/of een traag op gang komend darmkanaal.

Spoedkeizersnede Moet de baby plotseling snel worden geboren, dan gebeurt dat via een spoedkeizersnede. Niet eerder opgemerkte problemen (zoals een toch te groot hoofdje voor je bekken wat de passage bemoeilijkt) of plotseling optredende gezondheidsproblemen bij jou en/of de baby, waardoor bijvoorbeeld zuurstoftekort kan ontstaan, kunnen direct ingrijpen noodzakelijk maken. Als een dergelijke haast geboden is heb je geen keuze tussen soorten anesthesie, maar wordt algehele verdoving toegepast.

En daarna Na de geboorte via de keizersnede moet je meestal een dag of vier in het ziekenhuis blijven en moet je er rekening mee houden dat je na thuiskomst nog wel een week of zes bezig zult zijn met je herstel. Probeer in die periode zoveel mogelijk rustig aan te doen en pas op dat je je buikspieren niet of zo weinig mogelijk belast. Wat wèl kan is voorzichtig lopen en bewegen. Denk eraan dat dit algemene richtlijnen zijn. Ieder mens is anders, dus pas je aan op wat je lichaam en gevoel je ingeven.

9

Bloedverlies, wat nu?

Natuurlijk is de schrik groot als je tijdens je zwangerschap bloed verliest. Zomaar vanuit het niets. Of na het vrijen bijvoorbeeld. Ook kan de kleur verontrustend zijn: van roze tot rood of ietwat paars of bruin. De beste raad: raak niet in paniek, want meestal is er niets aan de hand. Maar ook: neem wel direct contact op met je behandelend arts of verloskundige en laat ernaar kijken.

In de eerste drie maanden van de zwangerschap heeft één op de vijf vrouwen (20%) last van vaginaal bloedverlies. Bij de helft daarvan (10%) houdt dat al na een paar dagen weer op, terwijl bij de andere 10% het bloedverlies doorgaat, gevolgd door een miskraam. Aldus de altijd weer wat kille cijfers. Maar waardoor ontstaat dat bloedverlies eigenlijk?

Oorzaken Kortstondig bloedverlies tijdens de eerste drie maanden van je zwangerschap kan verschillende oorzaken hebben. Zoals het zogenoemde ‘innestelen’ van de bevruchte eicel in de wand van je baarmoeder cir10

ca één week na de bevruchting. Dit wordt ook wel de innestelingsbloeding genoemd, waarbij je lichtroze, helderrood of ietwat paars/bruin bloed verliest, wat na een dag of twee vanzelf stopt, hoewel een wat langere periode ook voorkomt. Heel natuurlijk en normaal dus, ofschoon nogal wat vrouwen bij deze bloeding direct denken aan menstruatie of een miskraam. Een andere oorzaak kan zijn dat er sprake is van een wondje, een poliep of een ontsteking aan de baarmoedermond. In dat geval treedt kortstondig bloedverlies meestal op na het vrijen of na toiletbezoek.

Tijdsduur Merk je dat je bloedverlies hebt, dan spookt er natuurlijk direct van alles door je hoofd.

Je maakt je zorgen en wilt direct weten of alles in orde is. Het probleem is echter dat dit de eerste tijd niet te controleren valt. Ook niet met een zwangerschapstest, omdat die blijft aangeven dat je zwanger bent, ook als de vrucht al is afgestoten. Dat komt door het zwangerschapshormoon hCG (humaan choriongonadotrofine) dat

in de placenta wordt aangemaakt, al enkele dagen na de bevruchting in je lichaam aanwezig is en tevens zorgt voor het eerste misselijkheidgevoel. Afwachten is dus de boodschap, hoe moeilijk dat vaak ook is.

Tegelijkertijd duurt het slechts enkele dagen voordat je echt zekerheid hebt. Waarna je een week of zes later in overleg met je verloskundige of behandelend arts kunt overleggen of het maken van een echo zinvol is. Vanaf dat moment is namelijk te zien of het hartje klopt.

Serieus nemen Je nodeloos ongerust maken willen we natuurlijk niet, maar al te luchtig doen ook niet. Vandaar het advies om een vaginale bloeding in de eerste drie maanden van je zwangerschap altijd serieus te nemen.

Wat trouwens ook geldt voor de daaropvolgende periode, maar dat spreekt voor zich. Neem daarom altijd contact op met je verloskundige of behandelend arts als je bloedverlies bemerkt en laat er zeker naar kijken!

Bewegen van je kindje Ben je de eerste keer zwanger, dan voel je de eerste bewegingen van je kindje rond de 20e week van je zwangerschap. Ben je opnieuw zwanger, dan ligt dat tijdstip eerder, rond de 16e tot 18e week. Dit zijn geen absolute cijfers, elke vrouw is immers verschillend. Wacht dus rustig af; vooral als je je ontspant kun je je baby plotseling voelen bewegen. Een bijzonder en ontroerend, heel licht en wat kriebelend gevoel.

Het bewegen van je kindje, het ‘leven voelen’, blijft eerst nog een exclusieve en intieme ervaring tussen jou en je baby. Pas na enige tijd, meestal vanaf de 24e week, kunnen ook anderen je baby voelen bewegen door hun hand op je buik te leggen.

Om te beginnen de aanstaande papa natuurlijk. En natuurlijk ook jullie eventuele andere kinderen. Het zijn mooie en intieme momenten tussen jullie beiden of in jullie gezin! Geniet er dus samen van en maak er tijd voor.

Ontdekkingsreis Al vanaf een maand of drie, als je kindje

nog maar zo’n 8 cm groot is, kan hij of zij al schoppen, met het hoofdje draaien en een vuistje maken. De ontwikkeling gaat razendsnel. Het internet staat vol met foto’s waarop je dat kunt zien en je verwonderen over wat er allemaal in je buik gebeurt.

Naast leuk en onroerend, is al dat bewegen ook goed om je baby beter te leren kennen.

Bewegingen en gedrag te leren herkennen en dus ook aan te gaan voelen of alles is zoals het hoort en hoe de ontwikkeling verder gaat. Elke dag weer. Met steeds weer nieuwe bewegingen en bijbehorend gevoel waar je verrast, blij en gelukkig van wordt.

Een mooie ontdekkingsreis die jullie samen met je kindje meemaken. Prachtig toch?

Als er wat verandert Verandert er iets in het bewegen? Vind je dat het anders is? Anders voelt? Bedenk dan allereerst dat niet elke zwangere vrouw haar kindje dagelijks voelt bewegen.

Heb je na 24 weken zwangerschap echter nog helemaal niets gevoeld, maak dan een afspraak met je verloskundige of gynaecoloog zodat die kan luisteren en het maken

van een echo kan inplannen. Ook de periode van 24 tot 28 weken kan voor verwarring zorgen, omdat het bewegen van je baby dan nog erg onregelmatig en verschillend is en van dag tot dag kan veranderen. Maar ook hier geldt dat je in geval van twijfel altijd je verloskundige of gynaecoloog moet bellen om een afspraak te maken voor een eventuele extra controle. Vanaf de 28e week voel je de baby elke dag. Is het een keer (en naar jouw gevoel) wat minder, ontspan dan, ga liggen op je linkerzij en wacht rustig op het hervatten van de bewegingen.

Voel je na twee uur op je linkerzij liggen nog steeds niets? Denk je dat de bewegingen minder krachtig dan anders zijn? En maak je je ongerust? Wacht dan niet langer of tot de volgende dag, maar neem direct contact op met je verloskundige of gynaecoloog.

TIP: Als je meer wilt weten over hoe je baby in je buik beweegt kun je de folder ‘Jouw zwangerschap: Je baby voelen bewegen’ downloaden op www.deverloskundige.nl (Geraadpleegde bronnen: KNOV, e.a.)

11

Waar wil je bevallen, thuis of elders?

Vermoedelijk heb je deze vraag voor jezelf al beantwoord. Heb je de plek waar je wilt bevallen en waar jij je het veiligst bij voelt al lang bepaald. In het ziekenhuis, een geboortecentrum, poliklinisch of thuis. Zolang je zwangerschap voorspoedig verloopt, is die keuze aan jou. Het kan echter ook zijn dat er medische of andere redenen zijn waardoor je niet thuis, maar elders moet bevallen.

Die keuzevrijheid is typisch Nederlands en uniek op de wereld.

Thuis bevallen heeft iets intiems en vertrouwds. In je eigen huis, in je tijdelijk op blokken geplaatste bed en met je ervaren verloskundige om je heen. Na de geboorte ‘opgevolgd’ door de kraamverzorgster. En met de plezierige zekerheid dat je verloskundige in geval van complicaties doortastend optreedt en de gynaecoloog inschakelt. Het is echter niet altijd mogelijk om thuis te bevallen. Door medische redenen of omdat je bijvoorbeeld te ver weg woont van het ziekenhuis. Ook kan je huis en/of de slaapkamer niet geschikt zijn voor een bevalling. Waar kun je dan terecht?

Ziekenhuis Er is een tendens dat veel aanstaande moeders het liefst in een ziekenhuis willen bevallen, waarbij ze worden bijgestaan door hun gynaecoloog. Bekende Nederlandse vrouwen hebben het vaak over het veilige gevoel dat ze daarbij hebben. Hoe dan ook, als je een medische indicatie hebt beval je in het ziekenhuis, omdat je dan medische hulp en begeleiding om je heen hebt. Veelgenoemd nadeel van een ziekenhuisbevalling was altijd het gebrek aan sfeer, maar veel ziekenhuizen hebben geïnvesteerd in een plezieriger omgeving. Wil je dat er rekening wordt gehouden met je wensen, schrijf die dan op in je geboorteplan zodat daar rekening mee kan worden gehouden. En ga vooraf een kijkje nemen. Het is namelijk erg belangrijk dat jij en je partner een plek vinden waar jullie je veilig en gemakkelijk voelen.

Plaatsindicatie Soms ligt de keuze niet bij jou en bepaalt je verloskundigenpraktijk dat de bevalling in het ziekenhuis plaats moet vinden. Dit wordt ‘plaatsindicatie’ genoemd. In het ziekenhuis word je geholpen door je eigen verloskundige. In dit geval betaal je geen eigen bijdrage. Meestal heeft een plaatsindicatie een sociale of medische reden.

Medische indicatie Als je een medische indicatie hebt, ga je bevallen in de aanwezigheid van een verloskundige van het ziekenhuis, gynaecoloog of een arts-assistente. Vaak wordt deze indicatie toegepast als er tijdens de zwangerschap bepaalde risico’s of complicaties naar voren komen. De noodzaak van een medische indicatie kan in het begin van de zwangerschap duidelijk zijn, maar kan ook pas later in de zwangerschap duidelijk worden.

Ook is er sprake van een medische indicatie bij: • bepaalde ziekten, zoals hartziekten, nierziekten en suikerziekte; • problemen tijdens eerdere zwangerschappen; • een meerlingzwangerschap; • een stuitligging (als je baby in een stuit ligt); • een maagomleiding (maagband); • aanwezigheid van een spiraaltje in de baarmoeder tijdens de zwangerschap.

12

Poliklinisch Ook poliklinisch bevallen gebeurt in het ziekenhuis, maar dan met je eigen verloskundige erbij. Je kiest er zelf voor om poliklinisch te bevallen. Er is dus geen medische reden. Daarom is er ook geen gynaecoloog bij. Voordelen zijn onder meer dat medische pijnstilling voorhanden is (maar dat de bevalling dan wordt gedaan door de verloskundige of arts van het ziekenhuis) en dat je bij plotseling optredende medische complicaties niet alsnog naar het ziekenhuis moet. Vraag je verloskundige naar de voor- en nadelen. En je zorgverzekeraar naar wat wel en niet wordt vergoed. Punt van aandacht is de aansluiting tussen tijdstip van thuiskomst en het moment waarop de kraamzorg begint.

Geboortecentrum Wil je niet in een ziekenhuis en ook niet thuis bevallen, dan kun je kiezen voor een geboortecentrum. Daar heb je je eigen verloskundige om je heen, terwijl het ziekenhuis dichtbij is als er complicaties optreden. Een belangrijk voordeel van een geboortecentrum is dat het er huiselijk is en dat er rekening wordt gehouden met je wensen.

Overleg met je verloskundige wat de beste locatie is en kijk daar vooraf eens rond. In sommige geboortecentra kunnen jij en je baby langer blijven en krijg je ter plaatse kraamzorg. Vraag ook hier aan je zorgverzekeraar wat er wel en niet wordt vergoed.

Je kunt tot op het laatste moment je voorkeur veranderen. Het is erg belangrijk dat jij en je partner achter jullie keuze staan en dat jij in een prettige en veilige omgeving kunt bevallen.

Nuttige weetjes • Je bevalt het best daar waar jij je ontspannen voelt; • Zowel thuis als in het ziekenhuis kun je veilig bevallen; • In 2014 is 13% van de Nederlandse vrouwen thuis bevallen; • Nederlandse vrouwen zijn positiever over hun bevalling als zij worden bijgestaan door hun eigen verloskundige; • In 2014 is bij 86% van de vrouwen de controle gestart bij hun eigen verloskundige of huisarts. Van hen wordt 40% tijdens de zwangerschap overgedragen naar de gynaecoloog voor verdere controles i.v.m. complicaties in de zwangerschap. Van de vrouwen waarvan de bevalling is gestart bij de eigen verloskundige is 44% overgedragen naar de gynaecoloog vanwege complicaties van de baring; • In 2014 is uiteindelijk bijna 29% van de vrouwen onder verantwoordelijkheid van de verloskundige bevallen en 71% onder verantwoordelijkheid van de gynaecoloog; • 27% van de vrouwen die voor het eerst beviel, gebruikte een ruggenprik voor pijnbestrijding; bij vrouwen die al eerder waren bevallen was dit 10%.

Websites: www.deverloskundige.nl, www.geboortebeweging.nl en www.perined.nl • (Bronnen: De Verloskundige, KNOV, Stichting Perinatale Registratie, Kennispoort Verloskunde).

Bevallen in Ziekenhuis Rivierenland

verTrouwd rouwd & deskundig

Moeder, kind en vader horen bij elkaar, dus blijven ze ook samen tijdens de keizersnee. De ‘gezinsgerichte sectio’ is één van de manieren waarop Ziekenhuis Rivierenland bevallen en kraamzorg inricht: persoonlijk en kleinschalig, met veel zorg voor moeder, kind en ook vader.

“Maar er is nog veel meer bespreekbaar, dat is eigenlijk de kern van wat we aanstaande moeders en vaders bieden”, vertelt Margreet Tom, obstetrisch verpleegkundige in het ziekenhuis.

“We krijgen allerlei verzoeken, die we zo persoonlijk en deskundig mogelijk aan proberen te voldoen. binnen de grenzen van wat goede zorg betekent en wat veilig is, natuurlijk.” meekijken Bij een keizersnede kan de moeder, wanneer ze dat wil, meekijken. “Er staat eigenlijk een doek over de buik van de moeder. Maar wij gebruiken een operatiedoek met een venster dat open kan. Moeder kan zo meekijken, als ze dat wil. Bij de geplande keizersnede is altijd een kinderarts aanwezig terwijl de gynaecoloog de ingreep verricht. Na de geboorte wordt de pasgeborene aan de ouders getoond, nagekeken door de kinderarts en warm bij moeder op de borst gelegd.“ persoonlijk en deskundig De afdeling verloskunde is kleinschalig. Voor de bevalling wordt je opgenomen op één van de acht kraamsuites waar beide ouders en de pasgeborene ook na de bevalling kunnen verblijven. Je kunt tijdens de bevalling altijd om een ruggen-

prik vragen, 24 uur per dag. Een team van twee specialistisch verpleegkundigen, een gynaecoloog, een verloskundige en een verpleegkundigen of kraamverzorgster staat altijd voor je klaar.

Uitgangspunt is dat dat het gezin bij elkaar blijft. Is er extra medische zorg nodig voor de baby, dan wordt hij of zij opgenomen op de kinderafdeling. Moeder verhuist daar dan ook heen.”

ThuismoniToring “Omdat we met een relatief klein team werken voelt het voor (toekomstige) ouders snel vertrouwd. Het opbouwen van deze band begint vaak al voor de bevalling, bijvoorbeeld tijdens de thuismonitoring. Vier gespecialiseerde verpleegkundige verzorgen deze thuismonitoring voor hoogrisico-zwangeren. Hoe vaak we komen hangt af van de reden, maar soms vanaf 29 of 30 weken. Samen zien we rond de 180 moeders per jaar.”

BadBevalling Margreet Tom: “Je kunt ook poliklinisch in het ziekenhuis bevallen. Dan kom je met je eigen verloskundige en kraamverzorgende en enkele uren na de bevalling ga je weer naar huis. We hebben voor de moeders een mobiele cardiotocograaf (CTG). Hiermee kun je het hart van de baby in de gaten houden. Hij is draadloos, moeder kan er zelfs mee in bad. Dit geldt voor een bad voor ontspanning vóór de bevalling óf tijdens een badbevalling.”<<

www.zrt.nl 13

Een goede start voor je gezin Bevallen in het ziekenhuis Als je tijdens je zwangerschap wordt begeleid door de verloskundige, dan kun je ervoor kiezen om thuis te bevallen of in het ziekenhuis.

Kies je voor Rijnstate, dan begeleidt je verloskundige samen met een verpleegkundige van het ziekenhuis de bevalling en het kraambed. Je overlegt met je verloskundige wanneer je naar het ziekenhuis gaat.

Vernieuwde verloskamer

Wanneer je om medische redenen in het ziekenhuis bevalt, word je begeleid door het verloskundig team van het ziekenhuis. Dit team bestaat uit gynaecologen, assistent-gynaecologen, klinisch verloskundigen en verpleegkundigen.

Gezinsgerichte zorg Na de bevalling kun je meestal al snel naar huis. Soms is het om medische redenen nodig om in het ziekenhuis te blijven. Om voor jou, je kind en je partner de optimale situatie te creëren voor het ontwikkelen van een hechte band, streven we ernaar dat je als gezin op 1 kamer kunt verblijven. Jij en je pasgeboren baby worden dan samen opgenomen op de afdeling Obstetrie (de kraamafdeling) op 1 van onze 9 gezinskamers, als er plek is. De partner kan veelal (tegen een kleine vergoeding) ook op een van deze kamers overnachten.

Op dit moment zijn de gezinskamers nog de gewone 2-persoons kamers, die we beschikbaar stellen aan jou als kraamvrouw, je partner en baby. De kamer heeft een eigen koelkast, commode en babybadje en de mogelijkheid om een speciaal aanschuifwiegje bij je bed te zetten zodat moeder en vader gemakkelijk zelf bij de baby kunnen. Jullie liggen op deze manier dicht bij elkaar en kunnen elkaar aanraken zonder tussenkomst van een verpleegkundige of een bedrand. Ook het geven van borstvoeding is makkelijker doordat de baby dichtbij ligt. Op de

afdeling Neonatologie zijn 3 kamers waar je als moeder bij je kind kunt verblijven, hier is helaas geen plek voor de partner.

Nieuw VrouwKindCentrum In het najaar start de bouw van ons VrouwKindCentrum. Eind 2020 nemen we een VrouwKindCentrum in gebruik met allemaal gezinskamers waar jij en je baby beide verzorgd worden. Ook je partner mag er verblijven, ook als je nog niet bevallen bent. De gezinskamers hebben een moderne uitstraling die voor privacy en comfort zorgen in deze bijzondere tijd. In het nieuwe VrouwKindCentrum hebben alle verloskamers de beschikking over een bad, een aantal verloskamers heeft een bevalbad.

Op de operatiekamer Ook als je een keizersnede moet ondergaan, is onze intentie om moeder, vader en kind zoveel mogelijk bij elkaar te houden. De (aanstaande) vader mag mee op de operatiekamer en na de geboorte blijft het kindje in een ‘HugMee’-doek op de buik van de moeder bevestigd. Zo wordt het eerste huid-op-huid contact zo veilig en comfortabel mogelijk gemaakt.

14

“Jaarlijks begeleiden we rond de 2800 bevallingen”

Zorg voor ernstig zieke baby Mocht je kindje na de bevalling extra zorg nodig hebben, dan kun je binnen Rijnstate blijven: onze afdeling Neonatologie heeft ook een High Care unit met 9 bedden en zit om de hoek van de afdeling Obstetrie. Als je zelf niet meer op de afdeling Obstetrie opgenomen bent, dan kun je via een webcam vanuit huis je kindje zien wanneer je dat wilt.

Borstvoeding Voorlichting en begeleiding bij borstvoeding is een belangrijk onderdeel van de zorg aan patiënten op de afdeling Obstetrie en afdeling Neonatologie. We hebben lactatiekundigen in dienst die hierin gespecialiseerd zijn. Rijnstate mag de naam ‘borstvoedingsvriendelijk ziekenhuis’ hanteren en is gecertificeerd.

Verloskundig SamenwerkingsVerband Arnhem e.o.: VSV Kracht Wij beseffen dat aanstaande moeders en hun partner gedurende de zwangerschap te maken krijgen met veel verschillende zorgverleners van verschillende organisaties: de bij geboortezorg betrokken professionals van het ziekenhuis zoals de gynaecoloog, de klinisch verloskundige en de verpleegkundigen, de professionals van de verloskundige praktijk en de professionals van de kraamzorgorganisatie.

Daarom hebben wij de handen in 1 geslagen en werken sinds juli 2014

officieel samen. We hebben zeer regelmatig overleg met elkaar over verschillende onderwerpen en werken vanuit dezelfde protocollen. We hebben een gezamenlijke visie op geboortezorg waarin we uitgaan van onderling respect, vertrouwen en gelijkwaardigheid en streven naar zoveel mogelijk zelfzorg en eigen regie van onze cliënt. Onze zorg is cliëntgericht, veilig, professioneel, doelmatig en efficiënt.

Informatiedagen Bevallen@Arnhem 2018: 27 januari 2018 • 7 april 2018 23 juni 2018 • 8 september 2018 24 november 2018

Deze informatiedag Bevallen@Arnhem wordt georganiseerd door het Verloskundig Samenwerkingsverband VSV Kracht. Er worden presentaties gegeven over wat je kunt verwachten bij een bevalling, de medische bevalling, het kraambed en over baringspijn en de pijnstillingsmogelijkheden. Daarnaast word je rondgeleid op een verloskamer en is er een kraampjesmarkt. De toegang is gratis. Het is een aanrader voor aanstaande ouders om deze informatiedag te bezoeken. Goede informatie kan onzekerheden wegnemen en ervoor zorgen dat je deze bijzondere periode met vertrouwen tegemoet gaat.

Download deze app!

Denk mee met de moederraad!

Om onze zorg continu te verbeteren en om daarbij de wensen en behoeften van aanstaande ouders mee te nemen, vragen wij zwangere vrouwen/ jonge moeders om met ons mee te denken.

Frieda is lid van de Moederraad: “Ik vind het erg fijn dat ik vanuit mijn eigen ervaring kan meedenken over hoe de zorg aan zwangeren en jonge moeders in onze regio nog beter kan.”

Adrienne over de rol van de Moederraad: “Eén van de adviezen die wij als Moederraad recent hebben gegeven is om alle informatie die

gegeven wordt aan zwangeren zoveel mogelijk te bundelen. Daar wordt inmiddels al aan gewerkt. Daar doen we het voor, dat onze stem gehoord wordt! Iedere moeder heeft wel een onderwerp waar zij zich warm voor maakt. We zijn allemaal ervaringsdeskundigen met een kleine bijdrage, maar een grote meerwaarde.”

Praat jij hier ook graag over mee? Meld je aan voor de Moederraad via info@vsv.nl. Alleen je ervaringen delen mag ook. Dat kun je doen via moederraadarnhem@gmail.com.

15

Bevallen kan op verschillende manieren Baarkruk Net als bij hurkend bevallen maak je ook op een baarkruk gebruik van de zwaartekracht. Het is een krukje waarin je stevig zit met een opening aan de voorkant die ruimte biedt voor je baby. Jijzelf zit wat achterover geleund met je voeten op de grond. Er is ruimte voor iemand om achter je te zitten, waardoor je meer kracht kunt zetten. Ook is de druk in je baarmoeder groter.

Op je zij In deze houding lig je op je zij en houd je beide benen gebogen. Je tilt je bovenste been op en houdt het in die positie. Of iemand anders doet dat voor je, je partner bijvoorbeeld. Hierdoor ontstaat meer ruimte voor je baby.

Als het gaat om de natuurlijke wijze van bevallen, zijn er diverse methoden om je kindje te baren. De meest gebruikelijke vorm is liggend op je rug. Maar half zittend of hurkend kan ook. Zo zijn er meer manieren. Wij zetten enkele daarvan voor je op een rijtje.

Waar in vroeger dagen kinderen praktisch uitsluitend hurkend werden gebaard, kwam pas veel later het liggend baren in zwang.

Op zich logisch omdat je liggend op je rug de meeste kracht kunt zetten en tussen de weeën door beter kunt uitrusten. Voor hurkend baren is echter ook veel te zeggen omdat de zwaartekracht optimaal wordt benut. Gehurkt baren, waarbij je armen rusten op de bovenbenen van iemand die achter je op bed zit, wordt trouwens nog steeds toegepast.

Baarschelp Een baarschelp is een soort groot plateau dat op je bed ligt en waarin je heel diep gehurkt kunt zitten terwijl je voeten en je rug ondersteund worden. Omdat je zo diep kunt hurken ontstaat meer ruimte voor je baby om naar buiten te komen.

Staand Ook bij staand bevallen helpt de zwaartekracht mee. Verdere voordelen zouden zijn dat je minder pijn hebt tijdens de weeën en dat je meer controle hebt dan wanneer je ligt. Ook zou het persen korter duren.

Tot zover dit beknopte overzicht. Overleg met je verloskundige wat de voor- en nadelen zijn van de diverse houdingen en wat voor jou wel of niet mogelijk is. Op het internet vind je allerlei voorbeelden en ook ervaringen van anderen.

Half zittend Bij deze baarhouding zit/lig je half met een paar kussens in je rug.

Voordeel is dat je, in tegenstelling tot liggend bevallen, je hoofd niet hoeft op te tillen. Nadeel is dat er minder ruimte voor je baby is om naar buiten te komen.

In bad Je kunt ook in bad bevallen. Niet in je eigen bad, maar in een speciaal bevallingsbad. Volgens velen een bijzonder comfortabele manier om te bevallen voor moeder en kind. Bevallingsbaden zijn dieper dan normaal en bieden voldoende ruimte voor jou en eventueel je partner, terwijl je verloskundige overal bij kan. Wil je een idee krijgen over hoe het is om in bad je kindje ter wereld te brengen, kijk dan op www.bevallingsbaden.nl (Bron: KNOV)

BEVALLEN IN WATER

Dé specialist in bevallingsbaden voor thuis of in het ziekenhuis Thuis geleverd én weer opgehaald in heel Nederland en België Huur- of koopmogelijkheid Een compleet pakket, voor de juiste voorbereiding Bevallingsgarantie Meer informatie over ons en onze baden op bevallingsbaden.nl

Ontdek de voordelen op BEVALLINGSBADEN.NL 16

Snel en hygiënisch opzetten, gebruiken en opruimen. Bekijk het korte instructiefilmpje op onze website; Bevallingsbaden.nl/bevallingsbaden

GEBRUIK ACTIECODE SAMENZWANGER EN BETAAL GEEN VERZENDKOSTEN bij huur of koop van een bevallingsbad

Welke houding past bij jou?

Kies zelf je bevalhouding Jij bepaalt in welke houding je straks je kindje op de wereld wilt zetten. Het is jouw bevalling.

Als je je bevalhouding(en) zelf kiest, heb je meer controle. Dat voelt goed. Veel vrouwen kijken dan achteraf met een beter gevoel op hun bevalling terug.

In hurkzit Zijliggen op bed Op baarkruk

Je hoeft niet op je rug te bevallen Hangen over stoelleuning

De plaatjes op deze pagina laten stuk voor stuk houdingen zien die veel vrouwen prettig vinden tijdens hun bevalling. Wist je dat die houdingen allerlei voordelen hebben ten opzichte van de rugligging?

Voordelen van ‘andere’ bevalhoudingen: Je voelt vaak minder pijn tijdens de weeën; Het duurt minder lang voor je gaat persen; Het persen duurt korter; Persen gaat vaak makkelijker en doet minder pijn; Veel vrouwen ‘schamen’ zich minder in deze houdingen; De kans op ingrijpen (zoals inknippen, vacuümpomp) is kleiner.

Op handen en voeten holle en bolle rug afwisselen (Illustraties: Caroline Firenza)

• • • • • •

Voorover steunen op kussen

Denk er nu al over na: wat lijkt jou straks prettig?

Als je ziet wat er allemaal kan, kun je alvast bedenken wat jou fijn lijkt. Je kunt tijdens je bevalling natuurlijk ook nog veranderen van houding. Zo vaak je wilt. Als jij je er maar goed bij voelt en goed bent voorbereid op de mogelijkheden.

Zitten op bal met partner

Hangen over bed Halfzittend op bed

Partner ondersteunt aan voorkant

17

18

Pijnbestrijding

Tips voor de bevalling

Zeker als je voor het eerst zwanger bent zullen je gedachten regelmatig afdwalen naar hoe het zal gaan bij de bevalling. Zusjes en vriendinnen die al kinderen hebben dienen als vraagbaak, je surft je suf op het internet, maar het blijft allemaal nieuw en spannend. Dat spannende kan gemakkelijk omslaan in angst voor het onbekende.

Wat ertoe kan leiden dat de bevalling langer duurt dan nodig. Ontspanning is dus het toverwoord, maar hoe dan?

Geboorteplan Als je het gevoel hebt dat vooral de angst voor het onbekende je parten speelt en je meer ‘in control’ wilt zijn, dan is het opstellen en schrijven van een geboorteplan een goede remedie. Kort gezegd schrijven jullie samen op wat je wensen voor de bevalling zijn. Op de website van de KNOV vind je nadere informatie en aanwijzingen voor het schrijven van jullie geboorteplan.

De eerste goede raad is om te stoppen met tobben en met je huisarts, verloskundige of gynaecoloog je zorgen te delen. Hun professionele kennis van zaken en adviezen geven je inzicht in wat je kunt verwachten als je gaat bevallen en hoe je je daar het beste op kunt voorbereiden. Ook kun je op de website van de KNOV (Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen – www.knov.nl) allerlei informatie lezen en het filmpje ‘Jouw bevalling: hoe ga je om met pijn?’ bekijken.

Doula Heb je naast je verloskundige of gynaecoloog behoefte aan een vertrouwenspersoon die je op een niet-medische manier ondersteunt, denk dan eens aan een doula (Grieks voor ‘zorgen voor’).

Deze zwangerschaps- en bevallingscoach ondersteunt je tijdens de zwangerschap, bij de bevalling en daarna. Op www.doula.nl vind je meer uitleg en adressen van doula’s bij jou in de buurt.

Ontspannen Het klinkt misschien vreemd, maar ontspannen kun je leren. Elders in deze uitgave vind je een artikel over zwangerschapsyoga om je ontspannen te voelen tijdens je zwangerschap en je voor te bereiden op de bevalling. Wil je daar meer over lezen, kijk dan eens op www.yogavoormama.nl. Er zijn meer methoden: voldoende rust nemen, wandelingen maken, zwemmen of een heerlijke massage van je partner. Ook is het gevoel dat alles in huis klaar is voor de baby erg rustgevend. Wat verder helpt is werken aan je ademhaling. Tijdens de zwangerschap om je beter te ontspannen. En als voorbereiding op de eerste en scherpere weeën (‘puffen’) en bij het persen. Dat leer je op de zwangerschapscursus.

Pijnverlichting Er zijn verschillende vormen van pijnbestrijding met behulp van medicijnen, waarvan de ruggenprik de bekendste is. De keuze voor het gebruik ervan is aan jou. Voorwaarde is wel dat je in het ziekenhuis bevalt omdat je hartslag, bloeddruk, etc. nu eenmaal bewaakt moeten worden. Je ziet dat er voldoende mogelijkheden zijn om je op een meer ontspannen manier voor te bereiden op je bevalling. Op de websites in dit artikel vind je allerlei nuttige informatie. En helpt dat niet vraag dan je verloskundige of gynaecoloog om raad. Zij zijn er voor je!

Naast medicijnen voor pijnverlichting bestaat er ook de GeboorteTens.

Met de GeboorteTens kun je op een veilige en gemakkelijke manier de pijn verlichten zonder medicatie en zonder risico’s voor moeder en kind. Meer informatie hierover kun je vinden op www.geboortetens.nl

GeboorteTENS

Pijnverlichting bij de bevalling

Verg door oed verze veel keraa rs

De geboorte van je baby, een hele bevalling Natuurlijk is de geboorte van je baby een van de mooiste ervaringen in je leven. Alleen is er niet voor niets het gezegde dat het een hele bevalling kan zijn. Vaak gaat een bevalling immers gepaard met pijn en ongemak. Dat is echt niet altijd nodig. Gelukkig is er een veilige en gemakkelijke manier om deze pijn te verlichten, zonder medicatie en zonder risico’s voor moeder en kind. GeboorteTENS helpt je om de pijn te verlichten.

Wat is TENS TENS werkt door middel van impulsen. Deze impulsen onderbreken de pijnsignalen, waardoor pijnverlichting optreedt. Deze methode wordt al lange tijd ook succesvol gebruikt bij fysiopraktijken, pijnpoliklinieken en ziekenhuizen om pijn te verlichten bij indicaties zoals bekkeninstabiliteit, ischias, reumatische pijn en lage rugpijn.

Hoe gebruik je TENS De GeboorteTENS is een op batterijen werkend apparaat met speciale gelpads die aan beide zijden van de ruggenwervels worden aangebracht. De impulsen die het apparaat afgeeft, zorgen voor het onderbreken van de pijnsignalen uit bekken- en baarmoederstreek, en in het begin van je bevalling ook voor aanmaak van extra endorfine! De mate van pijnverlichting verschilt van persoon tot persoon, vandaar dat het apparaat in te stellen is op een voor jou prettig niveau. Wij adviseren dan ook om vanaf 37 weken zwangerschap het apparaat een keer te gebruiken om er mee vertrouwd te raken.

Uitvoerig getest Vanzelfsprekend zijn de apparaten die GeboorteTENS beschikbaar stelt uitvoerig getest en voldoen ze aan alle vereiste keurmerken.

In Groot-Brittanië, Zweden en ondertussen ook in Nederland is het een veelgebruikte pijnverlichter bij de bevalling. Uit onderzoek is gebleken dat GeboorteTENS bij de bevalling in meer dan 80% van de gevallen eff ectief is.

Geboorte Geboorte

Dit artikel wordt u aangeboden door GeboorteTENS® Langakker 5c • 5371 EV Ravenstein • telefoon: (0486) 41 72 20 e-mail: info@geboorteTENS.nl • www.geboorteTENS.nl

19

Acupunctuur Al meer dan 3000 jaar promoot de Traditionele Chinese Geneeskunde gespecialiseerde behandelingen voor vrouwen in verband met vruchtbaarheid, zwangerschapsbegeleiding en herstel na bevallingen. Acupunctuur kan op verschillende manieren worden gebruikt om de gezondheid van moeder en foetus te bevorderen.

sneller op de been helpen na de bevalling. Andere aandoeningen die verholpen kunnen worden met acupunctuur zijn: • onvoldoende melkafscheiding; • wondherstel; • postnatale depressie; • incontinentie.

Zwangerschapsmisselijkheid Acupunctuur is vaak zeer effectief bij zowel het verminderen van de hevigheid als het verlagen van de frequentie van misselijkheid en overgeven tijdens de zwangerschap.

Mocht je klachten ondervinden die hier niet worden benoemd, neem dan contact op met je verloskundige. Zij kan dan samen met jou kijken naar een optimale behandeling.

Pijn in spieren en skelet Rugpijn, pijn in de ribben, ischias (zenuwpijn) en bekkeninstabiliteit komen vaak voor in de latere stadia van de zwangerschap en kunnen allemaal aanzienlijk worden verminderd met behulp van acupunctuur. Rugpijn in een vroeg stadium van de zwangerschap kan ook te wijten zijn aan andere oorzaken en moet dus uitvoerig bekeken worden door een verloskundige of arts alvorens met acupunctuur te behandelen.

Te hoge bloeddruk Acupunctuur kan een belangrijke rol spelen in het verminderen van hypertensie, helemaal als hier voor het eerst sprake van is en er meteen met de behandeling wordt begonnen.

Ontwikkeling en ligging van de foetus Om de ontwikkeling van de foetus te optimaliseren zijn er speciale behandelingen bij drie en zes maanden. Acupunctuurbehandeling kunnen ook toegepast worden bij foetussen die te klein zijn.

Onderzoek in Italië heeft laten zien dat het gebruik van moxa in de 32e week een duidelijk waarneembaar effect heeft bij het draaien van de baby. Dit is van belang bij een stuitligging.

Pre-birth acupunctuur Drie weken voor de bevalling wordt behandeling aangeraden, Pre-birth acupunctuur om pelvis (bekken) en cervix (baarmoederhals) voor te bereiden op de geboorte. Behandelingen kunnen ook helpen om een bevalling op gang te brengen wanneer een baby over tijd is.

Problemen na de zwangerschap Acupunctuur heeft technieken die het herstel kunnen bevorderen, hieronder vallen dieetadviezen en het gebruik van specifieke sterkende en bloed opbouwende kruiden. Met Acupunctuur en voedingsadviezen kunnen we de vrouwen weer 20

PRAKTIJK VOOR OOSTERSE GENEESWIJZEN

Problemen tijdens uw zwangerschap?

Behalve dat acupunctuur geschikt is om vele klachten te verbeteren of zelfs te genezen, is het ook bij problemen tijdens een zwangerschap de uitgelezen methode om deze periode weer leuk te maken.

Veel voorkomende klachten tijdens de zwangerschap zijn misselijkheid, vermoeidheidsklachten, stressgerelateerde klachten en gewrichtsklachten met soms ernstige problemen als gevolg.

Dé oplossing om hiervan af te komen is: ACUPUNCTUUR! Problemen kunnen vaak tijdens een zwangerschap voorkomen worden, verbeteren of zelfs verdwijnen. Deze methode is zeer doeltreffend en veilig voor zowel moeder als kind. Ik laat het lichaam zelf het werk doen zonder medicijnen of andere mogelijk schadelijke supplementen. Soms is slechts één behandeling voldoende om al binnen enkele uren verbetering te ervaren.

Ook andere gezondheidsproblemen kunnen middels acupunctuur met uitstekende resultaten behandeld worden.

Geïnteresseerd?

Kijk dan op: www.acumedica.nl of bel naar Dick Megchelenbrink 06-51146373 Acumedica Acupunctuur Burgemeester de Wijslaan 24 , 6971 CD Brummen

Moxa-therapie helpt baby met stuitligging om te draaien Als een baby tijdens de bevalling niet met het hoofd, maar met zijn achterwerk of voeten naar beneden ligt, leidt dit tot risico’s voor de gezondheid van moeder en baby. De Moxa-therapie, een bepaalde behandeling op een specifiek acupunctuurpunt, kan ervoor zorgen dat de baby vóór de bevalling ‘spontaan’ draait.

kindje naar de gewenste positie te draaien door middel van een speciale hypnotherapiemethode. Indien nodig volgen één tot twee hypnotherapiesessies voor jou als aanstaande moeder en voor je baby. Over het algemeen draait je baby daarna binnen een paar dagen naar de gewenste geboortepositie.”

Op basis van een echo bij een zwangerschapsduur van 30 weken kan worden voorspeld of een baby tijdens de bevalling goed zal liggen (hoofdligging) of met zijn achterwerk naar beneden ligt, de zgn. stuitligging. Tot enige tijd terug was de standaardbehandeling om eerst af te wachten of de baby vanzelf zou draaien. Gebeurde dat niet, dan probeerde een gynaecoloog of verloskundige rond de 36 weken van de zwangerschap de baby te laten draaien met druk van buitenaf op de buik van de moeder. Wanneer echter bij 33 weken zwangerschap met een speciale behandeling een specifi ek acupunctuurpunt wordt gestimuleerd, blijkt dit te leiden tot beduidend meer hoofdliggingen (66%) tijdens de bevalling dan bij de afwachtende houding (34%).

Studie Hypnotherapietechnieken hebben hun effectiviteit bewezen door baby’s in stuitligging spontaan naar de juiste positie te laten draaien.

Zo bleek in mei 1992 toen dr. Lewis Mehl van de universiteit van de Vermont Medical School een studie over dit onderwerp presenteerde.

De studie betrof 100 vrouwen die zich via een verloskundige praktijk hadden aangemeld en nog eens 100 die op een advertentie reageerden.

Bij alle vrouwen lag het kind in stuitligging en ze waren allemaal 36 weken zwanger. Dr. Mehl had in vergelijkende studies gevonden dat de kans dat een baby na de 37ste week nog spontaan draait, minder is dan 12%.

Géén acupunctuur Deze behandeling heet Moxa-therapie. Een therapie waarbij géén acupunctuur wordt toegepast, maar een gloeiende Moxa-staaf (een rol aangestoken bijvoetskruid) ongeveer een duimbreedte boven een specifi ek acupunctuurpunt op je kleine teen wordt gehouden. De stralingswarmte van de rol zorgt voor prikkeling van het punt. Na een introductie en instructie van de acupuncturist, kan de behandeling aan je partner worden geleerd waarna deze de Moxa-therapie in de daaropvolgende twee weken thuis kan toepassen.

In overleg Het is aan te raden om deze therapie alleen in overleg met je behandelend arts of verloskundige en met uitleg van een gediplomeerde acupuncturist toe te passen. Een verkeerde toepassing kan namelijk ook een negatief effect hebben waardoor de baby bijvoorbeeld juist dieper met zijn achterwerk in je bekken komt vast te zitten. Overleg dus eerst met je verloskundige omdat die goed op de hoogte is van de gezondheidstoestand van jou en je kindje.

Op basis daarvan kan een gediplomeerd acupuncturist dan bepalen of Moxa-therapie veilig kan worden toegepast. De positieve effecten van acupunctuur en Moxa-therapie zijn verankerd in de traditionele Chinese geneeskunde. De Moxa-therapie wordt in toenemende mate toegepast in combinatie met de reguliere gezondheidszorg. Wil je meer weten over Moxa-therapie kijk dan eens op een website als stuitlig.nl.

Mehl gebruikte hypnotherapie bij stuitligging bij 100 mensen in de studiegroep. De andere 100 kregen geen hypnotherapie. De studie eindigde in 1992, met als resultaat dat 81 van de 100 baby’s in stuitligging in de studiegroep zich spontaan hadden omgedraaid. De aanname was dat elke moeder ongeveer 10 uur hypnotherapie nodig zou hebben om het gewenste resultaat te bereiken. Tijdens de studie werd er gemiddeld 4 uur besteed aan iedere vrouw. De helft van de succesvolle 81 gedraaide baby’s had echter slechts één sessie nodig. In de andere groep van 100 vrouwen die geen hypnotherapie kregen, draaiden slechts 26 baby’s zich spontaan. Een veelbetekenend resultaat.

(Bron: Verginia van den Akker van Natuurlijke Geboorte, natuurlijkegeboorte.nl)

Arvicon Acupunctuur Adm. Helfrichlaan 90, 6952 GK Dieren Telefoonnummer: 0313-413 734 gera@tebokkel.nl

Acupunctuur de Leve De Hooge Bongert 1A, 6903 DA Zevenaar Telefoonnummer: 0316-200050 www.viafysio.nl

Magda Oranje acupunctuur & coaching Kapittelstraat 4, 6923 AV Groessen Telefoonnummer: 06-55735478 www.magdaoranje.nl

(Bron: Ineke van den Berg, onderzoeker van het Erasmus MC)

Hypnotherapie bij stuitligging Ligt je baby in stuitligging dan kan een speciale hypnotherapiemethode mogelijk ook uitkomst bieden, vertelt Verginia van den Akker van Natuurlijke Geboorte in Capelle a/d IJssel.

Via Jacqueline Werverstraat 65a, 6862 DK Oosterbeek Telefoonnummer: 026-333 45 89 info@viajacqueline.nl

“Vanaf 1998 heb ik als hypnotherapeut ervaren hoe belangrijk de basis van het leven is. Essentieel voor de ontwikkeling van de baby in de prenatale fase is de binding met de ouders. Liefdevolle binding vóór, tijdens en direct na de geboorte geven een blauwdruk mee. Daarom zouden alle baby’s in rust en blijdschap geboren moeten worden.”

Stuitligging en hypnotherapie “Bij een stuitligging kan sprake zijn van blokkades die op hun beurt weer te maken kunnen hebben met geboorteverhalen van anderen.

En/of ervaringen uit het verleden van anderen of van jezelf. Is dat het geval en ligt jouw baby in een stuit, dan is het mogelijk om je

Acupunctuur Rian Ter Horst Zuider Parallelweg 11, 6882 AC Velp Telefoonnummer: 06-113 80 300 www.acunpunctuurrianterhorst.nl

Praktijk voor Klassieke Acupunctuur Angelique Doeve Deventerweg 26 7203 AK Zutphen

Tel.: 0575-547435 Mob.: 06-22790661

Praktijk voor klassieke acupunctuur IJsselkade 8, 7201 HB Zutphen Telefoonnummer: 0575-54 74 35 www.klassieke-acupunctuur.nl

Lid N.V.A.

www.klassieke-acupunctuur.nl

21

Zwanger en zwemmen, een gezonde combinatie Even dat moment van gewichtloos ontspannen, gezond bewegen en het gevoel hebben er weer dagen tegenaan te kunnen. Hoe heerlijk is dat? Zwangerschapszwemmen in warm water is een fantastische manier van inspannen, ontspannen en deskundige begeleiding in één. Zwembad de Steur is één van de zwembaden die faciliteiten voor zwangere vrouwen en jonge ouders aanbieden.

Bij zwangerschapszwemmen draait alles om actief blijven bewegen en op peil houden van je conditie. Daarbij word je enorm geholpen door het relaxte gevoel van gewichtloosheid; je wordt als het ware ‘gedragen’ door het water. Wat je aan lichaamsbeweging op de grond niet meer of steeds minder goed lukt, door het verslappen van je banden en pezen, het groeiende gewicht van je buik en je rug die steeds meer gaat protesteren, lukt je in het water veel beter. Sterker nog, in het water verdwijnen die problemen gewoon, terwijl je door de watertemperatuur van ± 30°C heerlijk ontspant. Daardoor kun je tot ver in je zwangerschap en bijna tot aan de bevalling met zwangerschapszwemmen doorgaan.

Diverse vormen Zwangerschapszwemmen is er in diverse vormen. Naast zwangerschap aerobics in het zwembad, waarbij alles is gericht op bewegen en conditie, kun je daar vaak ook meedoen aan zwangerschapsgymnastiek met ademhalingsoefeningen, in combinatie met informatie over zwangerschap en bevalling. En zo zijn er meer mogelijkheden, waaronder het meenemen van je partner.

In veel zwembaden kan die ook mee komen doen. Leuk! Voor een rondgang langs alle zwembaden die zwangerschapszwemmen in de een of andere vorm aanbieden is dit artikel te kort, maar het internet levert voldoende informatie op om in jouw omgeving een zwembad te vinden waar je aan zwangerschapszwemmen en bijbehorende programma’s kunt meedoen.

Zwangerschap-Watsu (water shiatsu) Veel zwembaden hebben zelf een vorm van zwangerschapszwemmen ontwikkeld, vaak samen met verloskundigen. Of je kunt er terecht voor programma’s als ‘AquaFit® voor Zwangeren’. Ook zijn er combinaties van zwangerschapszwemmen met bijvoorbeeld ‘Zwangerschap-Watsu’ (water shiatsu). Een heerlijke ontspanning voor 22

lichaam en geest in warm water van ruim 33° C, waarbij je wordt gedragen, rustig bewogen en gemasseerd. Je rug wordt ontlast, je wervelkolom en gewrichten worden soepel bewogen en je lichaam wordt gerekt en gestrekt in vloeiende bewegingen. Daarbij gaat je kindje in je buik mee in de ontspanning en gaat het lekker bewegen.

En na de bevalling?

Tijdens je zwangerschap zijn er dus mogelijkheden genoeg om te blijven zwemmen of daarmee te beginnen. En vaak ook nog eens bij jou in de buurt. Bekijk het aanbod, de inzichten en ideeën op het gebied van zwangerschapszwemmen, de uren en wat het kost eens op het internet. Zo zijn er zwembaden waar je naast plezierig en ontspannen werken aan je conditie, ook terecht kunt voor aqua joggen, aqua robics en om straks als jonge ouders samen met jullie kindje mee te doen aan baby-, peuter- en kleuterzwemmen.

Ook is het zwembad ideaal om na de bevalling met aquafitness back in shape te komen. Een aquafitness-les is heel anders dan zwangerschap aerobics waarbij je niet veel springt en je rechte buikspieren ontziet. Met aquafitness probeer je de rechte en schuine buikspieren juist weer te verstevigen en is het terug in conditie brengen van het lichaam het doel. Trouwens, nu we het toch over baden en zwemmen hebben: wanneer kun jij zelf na je bevalling eigenlijk weer in bad? Het antwoord daarop is in de meeste gevallen rond de zes weken na de bevalling. Of in elk geval vanaf het moment dat je gestopt bent met vloeien.

Je verloskundige kan je daar meer over vertellen.

Tip! Het zwembad is ideaal om na de bevalling met aquafitness back in shape te komen. Een Aquafitness-les is heel anders dan zwangerschap aerobics waarbij je niet veel springt en je rechte buikspieren ontziet. Met aquafitness probeer je de rechte en schuine buikspieren juist weer te verstevigen en is het terug in conditie brengen van het lichaam het doel.

Optisport Barneveld Nieuwe Markt 6, 3771 CB Barneveld Telefoonnummer: 0342-413 046 www.optisport.nl/veluwehal

Aquacentrum Malkander Dubbelbeek 56, 7333 NJ Apeldoorn Telefoonnummer: 055-533 32 17 www.malkander.nl

Zwembad Meekenesch Kerkhoflaan 5, 7131 TE Lichtenvoorde Telefoonnummer: 0544-371 000 www.meekenesch.nl

Zwem- en Sportcentrum de Beemd Zutphenseweg 110, 7241 SG Lochem Telefoonnummer: 0573-252 620 www.zwembaddebeemd.nl

Zwemmen met je baby Je ziet het wel eens op televisie; een baby’tje dat lekker in het water dobbert, onder water gaat en spelenderwijs met een grote glimlach weer boven water komt. Samen met moeder en/of vader genieten van lekker warm water. Dat ‘zich als een visje in het water’ voelen roept nog wel eens vragen op. Veel jonge ouders vinden het eng, hebben twijfels en vragen zich af of het wel veilig is. Is dat terecht?

En waar moet je op letten als jullie wèl met je kindje willen gaan zwemmen?

Warm genoeg Allereerst en misschien wel het belangrijkste is de vraag of het zwemwater warm genoeg is. Met als goede raad daarbij om geen risico’s te nemen. Bij een watertemperatuur van ruim 33°C is het mogelijk om met een baby van 6 weken oud te starten met babyzwemmen. Is het water echter rond de 30 graden of nog kouder, dan zul je moeten wachten tot het water verder is opgewarmd.

Bij een te lage watertemperatuur ten opzichte van de lichaamstemperatuur van je baby (circa 36,5°C) kost het jullie kindje namelijk heel veel energie om de lichaamstemperatuur op peil te houden en loop je het risico van onderkoeling. Wat natuurlijk ook geldt voor de omgevingstemperatuur. Ook moet er geen sprake zijn van koorts en/of een ontsteking en moet je er ook niet direct na een vaccinatie mee beginnen, maar dat spreekt voor zich. In ons land wordt trouwens geadviseerd om niet eerder met babyzwemmen te beginnen dan vanaf drie maanden.

Rustig opbouwen Nog een goede tip: bouw de waterpret met je baby rustig op. Lukt het en hebben jullie het samen in het water enorm naar je zin, dan zul je zien dat babyzwemmen heel erg goed is voor jullie onderlinge band, voor de gezondheid en de fysiek van jullie kind (en van jullie zelf) en voor een ideale start om straks goed te kunnen zwemmen. Bovendien kun je er gewoon mee door blijven gaan; peuter- en kleuterzwemmen zijn er namelijk ook. Vraag ernaar bij een zwembad bij jou in de buurt en bedenk dat een kind dat zich veilig voelt in water en over zwemvaardigheden beschikt, minder risico loopt als het om welke reden dan ook een keer in het water terecht komt. Geen overbodige luxe in ons waterrijke land!

Sportbedrijf Arnhem Eusebiusbuitensingel 53, 6828 HZ Arnhem Telefoonnummer: 026-377 41 86 www.sportbedrijfarnhem.nl

Bosbad Putten Zuiderveldweg 6, 3881 LJ Putten Telefoonnummer: 0341-351 288 www.bospadputten.nl

Sportbedrijf Rheden/Zwembad de Dumpel Gruttostraat 14, 6883 CN Velp Telefoonnummer: 026-497 65 90 www.sportbedrijfrheden.nl

Sportcomplex de Sypel Parkweg 4, 3842 AD Harderwijk Telefoonnummer: 0341-434434 www.zwembaddesypel.nl

Sport- & Dorpscentrum Vaassen Koekoeksweg 24, 8171 VH Vaassen Telefoonnummer: 0578-576 122 www.dekoekoek.nl

Sportfondsen Nijmegen Goffertweg 22, 6532 AA Nijmegen Telefoonnummer: 024-355 36 45 www.sportfondsennijmegen.nl 23

Zwanger in de sauna Saunabezoek is mateloos populair. Zo blijkt althans uit het Nationaal Saunabezoekers Onderzoek van het horeca-adviesbureau Van Spronsen & Partners. In 2016 telde ons land zo’n 1,8 miljoen saunaen wellnessbezoekers, die samen op jaarbasis ruim 15 miljoen keer van een sauna gebruik maakten. Een artikel over zwanger zijn en saunabezoek.

Hoor jij ook bij al die Nederlanders die regelmatig naar de sauna gaan en ben je inmiddels zwanger, dan wil je vast weten of daar tips en adviezen voor zijn. Die vraag kun je stellen aan je arts of verloskundige, maar natuurlijk ook bij de vele sauna- en wellnesscentra in ons land. Op hun websites kom je allerlei nuttige tips en adviezen over zwangerschap en saunabezoek tegen. Zo wordt bijvoorbeeld met nadruk geadviseerd om met saunabezoek te wachten tot na het eerste trimester (week 1 t/m week 13) van je zwangerschap, want dat is beter voor jou en je baby. Ben je die periode voorbij, voel jij je goed en zijn er geen complicaties, dan kun je net als voorheen gewoon van je saunabezoek genieten en je lekker ontspannen. Ga je reserveren, geef dan even door dat je zwanger bent. Dan krijg je extra advies en kun je naar keuze gebruik maken van speciale behandelingen.

Luister naar je lichaam Veel sauna- en wellnesscentra hanteren lijstjes met zinvolle do’s & don’ts als je zwanger bent en naar de sauna gaat. Die hebben allemaal te maken met je veranderende hormoonhuishouding als je in verwachting bent. Wat je moet voorkomen is een te hoge lichaamstemperatuur. Gebruik daarom alleen sauna’s met een lagere 24

temperatuur. Of ga niet te hoog in de sauna zitten, maar gebruik alleen het laagste bankje. Daar is het wat koeler en je kunt sneller naar buiten als je dat wilt. Ook wordt een infrarood-sauna afgeraden.

Een ander advies is om per keer maximaal 10 minuten in de sauna te blijven zitten om te voorkomen dat je oververhit raakt of teveel gaat transpireren. En wil je eruit om af te koelen, doe dat dan niet te plotseling, maar rustig aan en gelijkmatig. Of, met andere woorden, geniet volop van de sauna, maar blijf naar je lichaam luisteren.

Saunabezoek is geen wedstrijd in wie het langst kan blijven zitten.

Voordelen Zeker als je eerder al regelmatig naar de sauna ging, kun je daar ook als je in verwachting bent -en rekening houdend met het bovenstaande- volop van genieten. Naast de heerlijke, intense ontspanning is er ook de positieve stimulans van je bloedsomloop.

En daarmee automatisch die van je kindje. Ook het kwijtraken van een teveel aan vocht door transpireren helpt mee voor een goed en ontspannen gevoel. Pas in de laatste weken van je zwangerschap moet je er rekening mee houden dat je geen dompelbaden, jacuzzi’s en dergelijke kunt gebruiken. Je kunt dan al wat ontsluiting hebben waardoor de kans bestaat dat er infecties optreden. Daarvoor in de plaats is het in deze periode beter om je af te koelen onder de douche.

Ofwel, ga lekker genieten als je dat wilt en als dat kan. En wil je niet in de sauna, dan heeft je sauna- of wellnesscentrum ongetwijfeld andere ontspanningsprogramma’s en -behandelingen voor je.

HypnoBirthing® diepe ontspanning voor een relaxte bevalling

HypnoBirthing® is een volledige zwangerschapscursus waarbij ultieme ontspanning, ook wel zelfhypnose genoemd, centraal staat.

Onderzoek toont aan dat als je bij de bevalling gebruik maakt van zelfhypnose, je minder pijn hebt en ook dat je minder behoefte hebt aan pijnbestrijding. Bij zelfhypnose is er vaker een spontane vaginale bevalling en minder noodzaak tot stimulatie en keizersnede.

HypnoBirthing® is een filosofie en techniek tegelijk die je helpt om te ontspannen, zonder stress en vol vertrouwen zwanger te zijn en te bevallen. Aan de basis ligt een vorm van zelfhypnose die je totaal laat ontspannen en toch altijd zelf volledig ‘in control’ te blijven.

Zelfhypnose kun je het beste vergelijken met dagdromen of helemaal opgaan in een goed boek of een film. Momenten waarop je op één ding

Zwangerschapscursus Voor iedere zwangere die vol zelfvertrouwen en beleven.

HypnoBirthing is een programma van diepe ontspanning, gecombineerd met onderwijs waardoor jij als a.s. moeder de kunst van het geboorteproces begrijpt zodat je in staat bent je baby op een veilige en zachte manier geboren te laten worden.

HypnoBirthing is geschikt voor a.s. ouders, omdat ook partners veel informatie en handvatten krijgen ondersteuning te bieden tijdens de geboorte. www.hypnobirthingachterhoek.nl

gefocust bent en al het andere om je heen wegvalt. Die zelfhypnose kun je leren via de gecertificeerde trainingen gegeven door trainers van HypnoBirthing Vereniging Nederland, waarbij je jezelf bewust in een ontspannen staat leert te brengen en daarbij gedachten en beelden gebruikt die bijdragen aan een positieve geboorteverwachting.

Beroemdheden Onderzoek toont aan dat vrouwen die gebruik maken van zelfhypnose tijdens de bevalling minder pijn hebben en vaak niet of nauwelijks behoefte hebben aan medische pijnbestrijding. Sterker, bij zelfhypnose komt een spontane vaginale bevalling vaker voor en is er minder noodzaak tot stimulatie en een keizersnede. In haar voorlichting over pijn en pijnbehandeling tijdens de baring, kwalificeert de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV) zelfhypnose dan ook als een ‘comfortverhogende maatregel’.

Op zich logisch; wanneer je ontspannen bent geeft je autonome zenuwstelsel immers minder pijnprikkels door en levert het lichaam haar lichaamseigen pijnstiller: endorfine . Er zijn dus nogal wat voordelen verbonden aan HypnoBirthing®, wat overigens ook volmondig wordt beaamd door beroemde jonge moeders waaronder Nederlands topmodel Doutzen Kroes die van zelfhypnose gebruik maakte. “De bevalling was een heel bijzondere ervaring en echt heel mooi”, aldus Kroes in het tijdschrift ‘Privé’ van 31 juli 2014.

Cursus HypnoBirthing® Bij de cursus HypnoBirthing® gaat het om actief horen, zien en voelen.

Door de leerstof toe te passen krijg je meer en meer vertrouwen in je eigen kracht en je lichaam. De groeps- of privécursus bestaat uit informatie en theorie, zelf ervaren en oefenen van technieken en kijken naar video’s waarop je het geleerde in praktijk ziet. De cursus is voor beide ouders met als doel hun band te versterken en zich voor te bereiden op de faseovergang, namelijk van partnerschap naar ouderschap. Op het programma staan o.a.: begrip van hoe geboortespieren werken, leren jezelf te ontspannen, verschillende ademtechnieken, activeren van de endorfine (natuurlijke ontspanning) in je lichaam, contact met je kindje tijdens de zwangerschap maar ook de hechting na de geboorte tussen ouder en kind, loslaten van (oude) geloofsovertuigingen en angsten over de geboorte, nog beter naar de signalen van je lichaam en je baby te luisteren, leren hoe je zelfhypnose kunt gebruiken, enzovoorts. Ook zul je het HypnoBirthing®-boek lezen, oefenen met cd’s en kijken naar video’s die je zullen inspireren en je een handvat geven voor het soort geboorte dat jij, je partner en je baby willen ervaren.

Meer informatie Groeps- en individuele cursussen worden gegeven door heel Nederland. Op www.hypnobirthing-nederland.nl kun je vinden waar de training bij jou in de buurt wordt gegeven. Let daarbij op het certificaat van de trainer.

25

Zwangerschap en homeopathie Een zwangerschap is een belangrijke periode in je leven. Als je zwanger bent wil je natuurlijk dat alles zo voorspoedig mogelijk verloopt. Zwangere vrouwen voelen vaak weerstand tegen het slikken van medicijnen. Zij vragen zich af of de ontwikkeling en gezondheid van hun kindje kunnen worden beïnvloed door wat de moeder inneemt.

Homeopathische middelen kunnen dan een mooi alternatief zijn voor klachten bij moeder en kind. Homeopathie is een natuurlijke geneeswijze, waarbij het zelfgenezend vermogen geprikkeld wordt tot herstel. Klassieke homeopathie is een belangrijke en veilige ondersteuning bij klachten rondom de zwangerschap, de bevalling, het kraambed en de periode erna.

Indicaties voor toepassing homeopathie Een ongecompliceerde en prettige zwangerschap is een goede aanloop naar de bevalling. Vaak zie je dan dat de bevalling zonder complicaties of noodingrepen verloopt. De indicaties voor de toepassing van homeopathie tijdens de zwangerschap lopen uiteen van zwangerschapsmisselijkheid, jeuk, slaapklachten, blaasontstekingen, rugklachten en bekkeninstabiliteit tot emotionele klachten. Klachten rondom de bevalling, zoals angst, tegen de bevalling opzien, een soepele ontsluiting, de uitdrijving van de placenta en een goed herstel, kunnen tijdens een consult aan de orde komen. In de kraamtijd kan worden gedacht aan de toepassing van homeopathische middelen bij uitputting, slaapproblemen, borstontsteking, wondverzorging en ‘baby blues’.

Homeopathisch verloskundige Een verloskundige bewaakt het natuurlijke proces van zwangerschap en bevalling. De kracht van homeopathie onder26

steunt dit natuurlijke proces. Homeopathisch verloskundigen zijn gericht op het totale beeld van de vrouw op fysiek en emotioneel niveau. Zij kijken dus niet alleen naar de klacht, maar ook naar hoe de vrouw ermee omgaat, wat verergering of juist verbetering van de klacht geeft, wanneer de klachten optreden, hoe ze zich daarbij voelt, et cetera. Deze aspecten zijn van belang om een passend homeopathisch middel voor het herstel van het lichamelijke en psychische evenwicht voor te kunnen schrijven. Na de bevalling kan de baby last hebben van krampjes, alsmaar huilen, niet goed kunnen drinken en/of niet goed kunnen slapen. Blijf dan vooral niet rondtobben. Ook deze klachten zijn goed te behandelen met homeopathie.

Meer weten?

Als jij wilt weten of je klachten of die van je baby met klassieke homeopathie te behandelen zijn, kun je bellen met de Homeopathielijn 0900-400 20 50. Hier kun je al je gezondheidsvragen voorleggen aan een gekwalificeerde homeopaat.

De homeopaat kan je vragen over homeopathie beantwoorden en je doorverwijzen naar een homeopaat in de regio. De Homeopathielijn is bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 18.00 tot 22.00 uur. Ook kun je altijd kijken op de website van de Nederlandse Vereniging van Klassiek Homeopaten: www.nvkh.nl.

Praktijk voor Homeopathie

Karen van Leer

Praktijk voor Homeopathie Stollenweg 198, 6572 AH Berg en Dal 024-67 57 297 www.praktijkkarenvanleer.nl

Zwangerschapshaptonomie Met elkaar Samen Zwanger Misschien heb je al eens nagedacht over zwangerschapshaptonomie. Over hoe het zou zijn om samen met je partner je voor te bereiden op het ouderschap en de komende grote gebeurtenis van de geboorte. Begeleid te worden in hoe je kunt omgaan met alle veranderingen en emoties die met zwanger zijn en bevallen te maken hebben en waar nadrukkelijk jouw partner bij wordt betrokken. Iemand die jullie helpt om deze bijzondere periode samen te beleven en maximaal te genieten van je zwangerschap met jullie kindje als middelpunt. Dit is waar de haptonomische zwangerschapsbegeleider zich op richt.

Individueel Zwangerschapshaptonomie is een individuele/privé-begeleiding, met volop ruimte en tijd voor jullie persoonlijke vragen en wensen.

Net zo plezierig als het klinkt is het ook. Jij, je partner en je zwangerschapsbegeleider die antwoord geeft op al jullie vragen. Geen haast, maar juist de tijd nemen voor jullie in deze bijzondere periode in jullie leven. De begeleiding bestaat uit ongeveer vijf tot zes sessies vóór de geboorte en een of twee erna.

Contact maken met de baby Bij de eerste sessie, meestal rond 18 weken van je zwangerschap, gaat het over contact maken met jullie kindje om zo al de band met hem of haar te versterken. Het zal reageren op een koesterende hand, zich daarin nestelen en zich welkom voelen. Soms is het even zoeken met z’n drieën en is het een ontroerend moment als jullie samen het kindje voelen bewegen. Het contact maken met het kindje levert een bijdrage aan de hechting van het kindje met de ouders en met de buitenwereld straks.

Aandacht voor de bevalling In de daaropvolgende sessies gaat het bovendien over hoe jouw partner jou kan ondersteunen o.a. door aanraken als je het moeilijk hebt en hoe je je lijf kunt ontspannen en openen voor de bevalling. Uiteraard is er ruimte voor uitleg over de bevalling zelf en de spanning die je daarbij voelt. Er is aandacht voor verschillende bevallingshoudingen en je krijgt advies over hoe je het beste om kunt gaan met de kracht van de ontsluitings- en persweeën.

Samenwerking met de baby en elkaar Doordat jullie tijdens de sessies meer gevoel voor elkaar en het kindje hebben ontwikkeld, kunnen jullie bij de verschillende fases van de geboorte meer samen doen. Tijdens het eerste uur na de bevalling, ook wel het ‘gouden uur’ genoemd, staat jullie kindje zo open voor prikkels van buitenaf. Het is ook het moment waarop jullie je baby voor het eerst fysiek ontmoeten. Door het te dragen en te koesteren geven jullie je kindje een warm welkom!

Nieuw evenwicht Ongeveer zes weken later komen jullie terug en staat het bevallingsverhaal en hoe het met jullie is centraal. Nu jullie kindje zijn plek in het gezin inneemt is het vaak nog wat zoeken naar nieuw evenwicht. Daar is ruimte voor nodig. Ook is er aandacht voor hoe jullie bij je kindje het gevoel van veiligheid en geborgenheid kunnen bevorderen. De begeleider zal vertellen over de dagelijkse omgang met de baby vanuit de haptonomische visie, zoals optillen, dragen, verschonen, etc.

Meer weten?

Denk je dat zwangerschapshaptonomie iets voor jou en je partner is en wil je kennis maken? Kijk dan op de website van de Vereniging van Haptonomische Zwangerschapsbegeleiders welke begeleiders er bij jou in de buurt zijn: www.zwangerschapshaptonomienederland.nl

Haptonomische zwangerschapsbegeleiding “Je kind leren kennen begint al in de buik” Gefeliciteerd met jullie zwangerschap! Een heel bijzondere periode in jullie leven! Jullie kindje is aan het groeien in jouw buik terwijl je gewoon doorleeft. Dat is natuurlijk fantastisch, maar tegelijkertijd zou je er misschien wat vaker bij stil willen staan. Als dat het geval is zou haptonomische zwangerschapsbegeleiding iets voor jullie kunnen zijn.....

Tijdens deze persoonlijke begeleiding leer ik jullie om contact te maken met het kindje in jouw buik. Hoe je je baby kunt dragen en hoe je om kunt gaan met de pijn van weeën en de bevalling en hoe jouw partner je daarbij kan ondersteunen. Daarnaast gaan jullie samen ontdekken welke bevallingshouding het best bij jullie past.

Kijk voor meer informatie op: www.fysio-z.nl

Oude Doesburgseweg 63, 6901 HH Zevenaar Telefoon 0316-343 795 info@fysio-z.nl • www.fysio-z.nl

27

Je bekkenbodem Een zwangerschap is een bijzondere periode in je leven. Er groeit nieuw leven in je waar je in die 9 maanden langzaam naar toe leeft en er gebeurt van alles: controles bij verloskundige en/of gynaecoloog, aanschaf van de babyuitzet, regelen van kinderopvang, een naam bedenken en dan ook nog je lichaam en geest in goede conditie houden.

Het vergt nogal wat van een zwangere.

Tijdens je zwangerschap kun je last hebben van klachten of daar ongerust over zijn. De bekkenfysiotherapeut kan helpen bij het oplossen van of beter omgaan met lichamelijke klachten die tijdens of na de zwangerschap kunnen ontstaan, zoals: • • • • • • •

Bekkenpijn en lage rugklachten in de periode rond de zwangerschap en bevalling; Ongewild verlies van urine, windjes en/of ontlasting; Vaker moeten plassen en niet te onderdrukken aandrang om te plassen en/of te ontlasten; Moeizaam kwijt kunnen van urine en/of ontlasting; Zwaar, drukkend gevoel in de onderbuik en/of balgevoel in vagina of anus; Pijn in de onderbuik, rond de anus of de geslachtsdelen; Problemen voor en na operaties in buik- en bekkengebied.

Bekkenpijn Eén van de meest gehoorde klachten tijdens de zwangerschap is bekkenpijn, vaak in de lage rug en het bekken. Een kwetsbaar gebied, helemaal tijdens de zwangerschap als de functie en werking van de buikspieren verandert. Ook reageert het lichaam tijdens de zwangerschap en na de bevalling anders dan je gewend bent. Zoals pijn in de bekkenstreek die kan uitstralen naar de bovenbenen en vaak gepaard gaat met pijn in het schaambot en de SI-gewrichten. Staan, lopen en zitten kun je dan minder lang volhouden. Misschien herken je ongemakken als startpijn, moeizaam bewegen en napijn, pijn in de lage rug, rondom het bekken en in je benen; klachten die voortkomen uit de dagelijkse belasting tijdens de zwangerschap en hoger zijn dan je lichaam op dat moment aan kan. Ze verdwijnen bijna altijd na de bevalling, maar soms duurt dat langer. Andere namen voor deze klachten zijn: peripartum bekkenpijnsyndroom, bekkeninstabiliteit of symfysiolyse.

Er is weinig bekend over het ontstaan van bekkenpijn. Vast staat dat die is gerelateerd aan een niet-optimale stabiliteit van de bekkengewrichten met een disbalans tussen verschillende spiergroepen. Een veel voorkomende reactie is dan om andere spieren meer aan te spannen (compenseren), maar daardoor kunnen zowel de rug- en bilspieren als de bekkenbodemspieren overbelast raken en weer andere klachten ontstaan. Zoals urineverlies, moeilijk naar het toilet gaan, maar ook pijn in het bekkenbodemgebied, bijvoorbeeld stuitpijn.

28

Goede balans tussen belasting en belastbaarheid is essentieel!

Bij zwangere vrouwen kan het bekken minder belast worden dan voor de zwangerschap. Dat komt door de verminderde stabiliteit, terwijl de belasting op het bekken groter wordt door de zwangerschap en de baby. Heb je bekkenpijnklachten dan kun je zelf al veel doen: • Houd rekening met de verminderde belastbaarheid van je bekken: neem meer rustpauzes en beperk de zwaardere huishoudelijke en verzorgende werkzaamheden; • Wil je jouw bekken rust geven? Ga dan liggen met een kussentje tussen de knieën, want zitten geeft je bekken geen rust; • Is er een lift, gebruik die dan als het traplopen klachten geeft; • Probeer (tijdelijk) kortere werkdagen te maken; • Blijf wel in beweging, maar rust op tijd voordat je klachten krijgt of bestaande klachten erger worden. Vuistregel is dat je klachten na 15 minuten verdwenen moeten zijn. Liever enkele korte periodes van activiteit dan teveel hooi op je vork en na een uur nog niet hersteld zijn.

Belangrijk om te weten Heb je klachten in het bekkengebied, dan hoeft dat nog niet te betekenen dat er iets onherstelbaar beschadigd of gebroken is.

Met de juiste hulp kunnen klachten goed worden verholpen. Grote druk of stress kan erg nadelig werken op bekkenpijnklachten met grotere of blijvende klachten tot gevolg. Bespreek dit met een geregistreerde bekkenfysiotherapeut die je helpt bij (ernstige) klachten in het bekkengebied, gespecialiseerd is in behandelingen, specifieke tests gebruikt voor een diagnose en je gerichte adviezen geeft over: verantwoord omgaan met verminderde belastbaarheid van het bekken, goed bewegen en het verbeteren of onderhouden van je conditie.

In sommige gevallen krijg je een bekkenband aangemeten om het bekken tijdelijk te ondersteunen en te ontlasten. Heb je ook bekkenbodemklachten zoals urineverlies, dan zal de bekkenfysiotherapeut je leren deze spieren beter en op een juiste manier te gebruiken.

Wat is bekkenfysiotherapie?

Mannen en vrouwen kunnen klachten krijgen doordat de bekkenbodemspier niet goed functioneert. De spier kan te zwak zijn, of juist te gespannen. Hierdoor kunnen klachten ontstaan en kunt u problemen krijgen met plassen, uw ontlasting of seksualiteit. Als bekkenfysiotherapeut help ik u hierbij.

Like, deel en win!

Bezoek onze facebook pagina voor winkansen op leuke prijzen!

ZZZzzzzz!

Ook bekkenklachten en bekkenpijn zijn het werkterrein van de bekkenfysiotherapeut. Deze komen veel voor tijdens de zwangerschap en zijn onder begeleiding goed te verhelpen of te stabiliseren. Soms zijn alleen een paar adviezen al genoeg.

Mijn naam is Margot Bus. Ik heb, na de opleiding fysiotherapie, een driejarige specialisatie gevolgd voor bekkenfysiotherapie en werk al jaren bij Fysio-Z. Hier ben ik onder andere werkzaam als bekkenfysiotherapeut en ZwangerfitÂŽdocent.

Follow us

Oude Doesburgseweg 63, 6901 HH Zevenaar Telefoon 0316-343 795 info@fysio-z.nl â&#x20AC;˘ www.fysio-z.nl www.samen-zwanger.nl

WILT U MEER WETEN OVER BEKKENFYSIOTHERAPIE OF ZOEKT U EEN GEREGISTREERDE BEKKENFYSIOTHERAPEUT BIJ U IN DE BUURT? www.bekkenfysiotherapie.nl

FYSIOTHERAPIE CENTRUM CEINTUURBAAN Heeft u (langdurige) schouderklachten welke niet over gaan?

Blijf er niet mee lopen!

Klachten in uw bekken (bodem)gebied of stuitpijn?

Blijf er niet mee lopen!

Onze twee ervaren schouderfysiotherapeuten helpen u graag met het zoeken naar de oorzaak van uw schouderklacht en helpen u met het oplossen van het probleem.

Onze twee geregistreerde bekkenfysiotherapeuten zetten graag hun kennis en ervaring in, om samen met u de oorzaak en een oplossing voor uw klachten te vinden.

Fysiotherapie Centrum Ceintuurbaan | Ceintuurbaan 87, 7413 DC Deventer | 0570-234 234 | info@fysiotherapieceintuurbaan.nl | www.fysiotherapieceintuurbaan.nl

29

Osteopathie en zwanger zijn Osteopathie kan helpen bij zwangerschapskwalen. Het is een veilige methode om van klachten zoals rugpijn of bekkeninstabiliteit af te komen. Bovendien helpt het je bij de voorbereiding op de bevalling.

Je zwangerschap zou één van de mooiste periodes uit je leven moeten zijn. Maar terwijl je baby groeit, verandert er veel in je lichaam. Je buik groeit waardoor je anders gaat zitten en bewegen. Je hormoonhuishouding staat volledig op zijn kop, organen worden van hun plaats gedrukt en bloedvaten kunnen worden dichtgedrukt. Dit kan voor jou als aanstaande moeder heel vervelend zijn en voor onzekerheid zorgen.

Een osteopaat kan helpen om deze klachten te verminderen.

De oorzaak, niet de gevolgen Een osteopaat ziet het lichaam als één geheel: alles in het lichaam staat met elkaar in verbinding en beïnvloedt elkaar.

Een osteopaat is gespecialiseerd in de samenhang. Hij/zij zoekt in het hele lichaam naar die weefsels die verminderd beweeglijk zijn en je klachten veroorzaken. Heel verrassend zit de oorzaak vaak op een andere plek dan waar je klachten hebt. Door de oorzaak te behandelen en niet het gevolg, is de behandeling effectiever en met minder kracht waardoor het minder pijnlijk is en ook dat is weer effectiever. Immers, zachte druk op de goede plek heeft meer effect dan hard drukken op een plek die al pijn doet! Deze benadering pakt dan ook heel goed uit.

30

Herstel van binnenuit maakt het veilig Osteopathie staat bekend als veilig voor moeder en kind.

Herstel na een osteopathische behandeling vindt van binnenuit plaats en daar komen geen schadelijke stoffen bij vrij. Een osteopaat maakt geen gebruik van apparaten en schrijft geen medicijnen voor.

Welke klachten kan de osteopaat zoal verminderen?

• Bekkenpijn of bekkeninstabiliteit; • Rug- en nekklachten; • Problemen met de maag of het middenrif zoals zuurbranden; • Steeds terugkerende blaasontsteking; • Pijn aan het stuitje; • Tintelingen in armen of benen; • Hoofdpijn.

(Een volledige opsomming is onmogelijk. Informeer daarom gerust bij een osteopaat naar de mogelijkheden.)

De osteopaat kan je tevens helpen met de voorbereiding op de bevalling. Door de weg vrij te maken kan hij ervoor zorgen dat de geboorte soepeler verloopt. Een bekken dat soepel en pijnloos is, laat nu eenmaal meer toe.

De behandeling De behandeling begint met uitleg over de bevindingen uit het

Bottema Holverda Osteopaten Guido Gezellestraat 56 -56a, Zevenaar 0316-331 776 www.therapiezevenaar.nl

onderzoek. Afhankelijk van je klachten en wat er uit het onderzoek komt, kan het zijn dat de osteopaat je bekken behandelt. Maar een andere regio zou ook heel goed kunnen, het is steeds weer maatwerk. Met zijn handen maakt een osteopaat los wat te vast is gaan zitten. Heel belangrijk hierbij is dat er vaak gekozen wordt voor een aanraking die prettig voelt.

Niet perse pijnloos maar wel ontspannend. Want hoe beter je kunt ontspannen, des te dieper is het effect. Pas wanneer het

Osteopathie Lichtenvoorde Edisonstraat 3, Lichtenvoorde 0544-767 273 www.osteopathielichtenvoorde.nl

lichaam weer kan ontspannen, zal het ook kunnen herstellen.

Waar vind ik een osteopaat?

Osteopaten hebben een eigen beroepsvereniging, de NVO. Een gekwalificeerde osteopaat bij jou in de buurt is te vinden via de website www.osteopathie.nl Hier vind je ook informatie over vergoedingen door de zorgverzekeraar.

Praktijk voor osteopathie Kitty Bruijnes-Beumer osteopaat DO-MRO

Wolfert Blankenlaan 17 3771 KL Barneveld 0342-413 363

info@osteopathie-barneveld.nl www.osteopathie.nl aangesloten bij NVO-NRO 31

Foto: Erma van Dijk

Cranio sacraal-therapie In Amerika, Duitsland en Scandinavië vormen cranio sacraaltherapeuten vaak een geïntegreerd geheel op kraamafdelingen van ziekenhuizen en geboorteklinieken. In Nederland stijgt de samenwerking tussen verloskundigen en cranio sacraaltherapeuten langzaam. Omdat cranio sacraal-therapie een van de zachtste manieren van lichaamswerk is, is het zo geschikt voor baby’s; ook wanneer ze nog in de buik vertoeven kunnen ze al behandeld worden, samen met de moeder.

Een cranio sacraal-therapeut kan al ingeschakeld worden bij het ontstaan van de kinderwens. Vader en moeder bereiden hun lichaam; dus zowel hun hoofd, hart als handen, voor op het krijgen van hun kind. Cranio sacraal-therapie werkt met de natuurlijke processen van de mens zelf en activeert het zelfherstellend vermogen. Wij maken contact met jou, met onze zintuigen en met compassie. We luisteren en voelen hoe het met je is, door je lichaam zacht aan te raken. Zo luisteren we niet alleen met onze oren naar jouw woorden, maar ook met onze handen naar wat er in jouw lichaam aan het gebeuren is.

Impact Dat proces van kinderwens, een wèl of geen natuurlijke conceptie, zwangerschap, geboorte en de kraamfase, heeft een enorme impact op het leven van ouders en het kind. Jammer genoeg trekken ouders soms pas aan de bel wanneer het niet zo gaat zoals ze verwacht hadden; hun kinderwens wordt niet vervuld of de zwangerschap verloopt met kwalen en pijnen die erger zijn dan verwacht.

De geboorte was langdurig en pijnlijk, de kraamfase verloopt moeizaam, er wordt veel gehuild, er is vermoeidheid of misschien lukt het met de borstvoeding niet goed. Op al die momenten kun je de hulp inschakelen van een cranio sacraal-therapeut, maar je zou de mogelijke problematiek ook voor kunnen zijn met cranio.

Zenuwstelsel Cranio sacraal-therapie werkt met het zenuwstelsel, dat alle processen in je lichaam bestuurt via zenuwen en hormonen. Een deel van het zenuwstelsel kan alle andere processen op een laag pitje zetten: het zogenaamde stresssysteem, en het doet dat om te kunnen overleven in gevaarlijke situaties. Wanneer het gevaar ge-

Praktijk voor complementaire therapie en lichaamswerk.

Willeke Derksen

32

weken is, kunnen alle processen weer hun werk gaan doen. Maar soms ontstaat er teveel stress en gaat het terugverwerven van de ontspanning niet goed. Ons lichaam is in staat om het teveel aan energie op te slaan in ons lijf en op een rustiger moment kunnen we dat dan ontladen. Wanneer dat rustige moment uitblijft, of als er te veel spanning blijft, dan kan een cranio sacraal-therapeut helpen.

Spanning Een baby met te veel spanning in zijn of haar lijfje zie je overstrekken; soms lukt het niet om rustig te drinken bij mama en blijft hij of zij bewegen. Ook gaat een aantal baby’s huilen. Als er zoveel spanning in het fascia zit, kunnen sommige lichaamsdelen niet goed functioneren, bijvoorbeeld bij kinderen met reflux of bij kinderen die niet goed aan de borst drinken. Wanneer er spanning op de tong of lippen staat, kunnen ze het vacuüm niet goed vasthouden en laten ze telkens los. Soms is de spanning in het lichaam gekomen doordat de baby klem heeft gezeten tijdens de zwangerschap. Dit is waar te nemen door asymmetrie in het hoofdje en/of gezichtje of bij de schouders of heupen. Vaak kan dat met een of twee behandelingen al verholpen zijn.

Wat ik als therapeut veel zie in mijn praktijk zijn baby’s die een zware bevalling achter de rug hebben, waarbij veel weeën-kracht op de wervelkolom heeft ingewerkt, terwijl de baby klem zat in het bekken. Dat zijn soms langdurige bevallingen geweest, of juist hele snelle. Maar ook baby’s die zo vast zaten dat er geholpen moest worden met de vacuümpomp en baby’s die met de keizersnede geboren zijn. Ze missen in hun lijfje wat het doorkomen in het geboortekanaal bij een natuurlijke bevalling doet; het in elkaar schuiven van botten en weefsels die dan na de bevalling allemaal op hun plek schuiven.

Meer informatie Wil je meer informatie over cranio sacraal-therapie? Kijk dan op de website www.cranio-nederland.nl

Auteur: Erma van Dijk, therapeut en docent cranio sacraal-therapie, gespecialiseerd in lactatieproblemen.

Cranio Harderwijk Stedenmeen 135, 3844 JC Harderwijk Telefoonnummer: 06-239 961 88 www.cranio-harderwijk.nl

Joop Haarman Cranio Sacraal Therapie Horstweg 21B, 7371 BN Loenen Telefoonnummer: 06-46312006 www.joophaarman.nl

Fascianated Praktijk voor CranioSacraal Therapie Karthuizerstraat 45, 6824 KB Arnhem Telefoonnummer: 06-15 32 86 81 www.fascianated.nl

Therapeutische Maatschap Gimbornhof Guido Gezellestraat 56 -56a, Zevenaar Telefoonnummer: 0316-331776 www.therapiezevenaar.nl

CST Praktijk Willeke Derksen te Dieren Hoflaan 5, 6953 AL Dieren Telefoonnummer: 0313-496 963 www.cranioderksen.nl

Samata van Mortel Craniosacraal Biodynamics Rijksstraatweg 15, 7231 AA Warnsveld Telefoonnummer: 06-24114982 www.craniosacraal-biodynamics.nl

Juist als je zwanger bent een gezonde mond en een stralende lach Het is het eerste wat opvalt als je met iemand praat: de mond.

Naast dat het wellicht het meest prominente deel van het gezicht is, vergt de mond bovendien het nodige onderhoud. Dit betekent ten minste twee keer per dag tandenpoetsen, flossen, ragen, tanden stoken en mondspoelen. De zichtbare vlakken van het gebit en de moeilijk bereikbare delen tussen je tanden moeten zorgvuldig gereinigd worden.

Een schone mond is niet alleen prettig, het is meestal ook noodzakelijk, vooral tijdens een zwangerschap. Want een gezonde mond houdt meer in dan een gaaf gebit (geen gaatjes).

Plaque en bacteriën moeten dagelijks grondig verwijderd worden. Hiermee voorkom je ontstoken tandvlees en tandbederf.

Als je tandplak niet goed verwijdert, zorgen de bacteriën in de plak ervoor dat je tandvlees ontstoken raakt. Niet verwijderde plak wordt hard en verkalkt tot tandsteen. Aan tandsteen kan zich makkelijk nieuwe plak hechten, waardoor het tandvlees ontstoken of zelfs meer ontstoken raakt.

Je mond en gezondheid Het is een algemeen gegeven dat een gezonde mond een relatie heeft met de algehele gezondheid. En het vermoeden bestaat dat ontstoken tandvlees juist tijdens een zwangerschap problemen kan geven. In ieder geval is duidelijk dat door alle veranderingen in je lichaam als je zwanger bent, je vatbaarder bent voor tandvleesontsteking, vooral tussen de 3e en 6e maand, maar ook in de laatste 3 maanden van de zwangerschap. Zelfs een tandvleesontsteking die al aanwezig is kan erger worden. Echter, dit gebeurt alleen als je je mond niet goed verzorgt, dus als de mond niet afdoende gereinigd wordt. Alleen tandenpoetsen is niet genoeg, vooral het weghalen van de plak tussen de tanden en kiezen is belangrijk. En dit laatste niet zo eenvoudig is, blijkt uit het feit dat drie van de vier volwassenen in meer of minder mate last van ontstoken tandvlees heeft. Zo’n tandvleesontsteking wordt veroorzaakt

door bacteriën in de mond die zich makkelijk vermenigvuldigen waardoor het tandvlees meer en meer ontstoken raakt.

Bij een zeer ernstige tandvleesontsteking kunnen tanden en kiezen zelfs los gaan staan. De ontsteking in het tandvlees zorgt voor meer ontstekingsstoffen in het lichaam. Deze ontstekingsstoffen kunnen mogelijk schadelijke effecten hebben op je eigen gezondheid en daarmee wellicht ook op je baby.

Juist in een zwangerschap wil je zelf goed gezond blijven en daar hoort dus ook je mond bij.

De mondhygiënist Een regelmatig bezoek aan de mondhygiënist, voor de conceptie en tijdens je zwangerschap kan juist bijdragen aan een gezonde mond en mogelijke tandvleesontstekingen voorkomen. Ook als je een slechte adem hebt of eventuele gaatjes kan de mondhygiënist uitkomst bieden. Tandarts en mondhygiënist vullen elkaar op professionele wijze aan. Mensen bezoeken regelmatig de tandarts, maar de meesten zijn minder bekend met een regelmatig bezoek bij de mondhygiënist. Juist de mondhygiënist brengt de volledige mondsituatie in kaart en stelt een passend preventief behandelplan op waarmee je je mondgezondheid kunt verbeteren. De mondhygiënist (een 4-jarig opgeleide hbo-professional met een beschermde titel) heeft een eigen specifieke deskundigheid op het gebied van preventieve mondzorg, inclusief de behandeling van ontstoken tandvlees en kleine gaatjes. De mondhygiënist is rechtstreeks toegankelijk, dus een verwijzing van de tandarts is niet nodig.

Tot slot, juist als je je bewust bent van je mond en de uitgebreide verzorging ervan, ga je met een gezonde mond én met een stralende lach je zwangerschap door!

(Bron: NVM-mondhygiënisten)

Praktijk voor Mondhygiëne Beneden-Leeuwen Follow us

Praktijk voor Mondhygiëne Beneden-Leeuwen werkt aan kwaliteit. Wij zijn aangesloten bij de beroepsorganisatie, de Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten (NVM), lid van Ivoren Kruis en we staan ingeschreven in het Kwaliteitsregister voor Mondhygiënisten Rozenstraat 10, 6658 WX Beneden-Leeuwen | telefoon. 06-33 60 33 08 | e-mail. info@praktijkbl.nl | website. www.praktijkbl.nl 33

Yoga en zwangerschapsyoga Bij yoga ben je bewust bezig met je lichaam en gebruik je je hoofd voor de concentratie. Je werkt op een rustige en ontspannen manier aan balans en evenwicht tussen je lichaam en geest door fysieke en mentale inspanning en concentratie op je ademhaling.

Er is ook zwangerschapsyoga. Wat kan deze vorm van yoga voor jou doen?

Nader beschouwd zijn er niet zoveel verschillen. Alleen breng je bij zwangerschapsyoga op een ontspannen manier balans en evenwicht aan in je zwangerschap. Dat zorgt voor minder spanningen, waardoor je meer open kunt staan voor wat er allemaal in je lichaam verandert. Met goede gevolgen voor de binding met je kindje. De voordelen daarvan merk je in alle fases van je zwangerschap, tot en met de bevalling en ook daarna.

Zwangerschapsyoga Het is erg belangrijk om ook tijdens de zwangerschap mentaal en fysiek fit te blijven en dat je op een juiste manier beweegt.

Uit onderzoek is gebleken dat vrouwen die sporten tijdens de zwangerschap makkelijker bevallen en minder kans hebben op het krijgen van bekkenpijn. Dit klinkt vast als muziek in je oren. Vaak zijn de normale sporten echter te zwaar en wordt er te weinig rekening gehouden met de zwangere vrouw. Daarom is een specifieke zwangerschapssport tijdens de bevalling sterk aan te raden. Wat zwangerschapsyoga anders maakt dan andere zwangerschapssporten is dat daarbij wordt gefocust op de mentale gesteldheid gedurende de zwangerschap èn (na) de bevalling.

Het doel van deze sport is om op een ontspannen manier evenwicht en balans in je zwangerschap aan te brengen. Het is namelijk erg belangrijk om de zwangerschap zo plezierig mogelijk te beleven. Maar is deze vorm van yoga dan niet te zweverig? Welnee, de lessen zijn juist actief en erop gericht dat je de zwangerschap met plezier beleeft. Tijdens de lessen krijg je informatie over de zwangerschap, je lichaam dat verandert en de bevalling. Bovendien ontmoet je ook andere zwangere vrouwen.

Dat is extra leuk, omdat jullie dan ervaringen met elkaar kunnen delen. Dit kan je meer vertrouwen of bevestiging geven.

Zwangerschapsyoga is ook ideaal voor zwangere vrouwen met veel onzekerheden en twijfels. Het vermindert deze nare gevoelens, doordat de lessen je leren om op een positieve wijze de zwangerschap door te komen en je goed voorbereiden op wat komen gaat.

Ook voor je partner Bij zwangerschapsyoga volg je een cursus met afwisselend praktijk en theorie. Wat je er leert is: ademhalingstechniek, ontspanningsoefeningen, lichaamshouding (inclusief tillen en bukken), omgaan met pijn en luisteren naar en vertrouwen op je lichaam. Alles draait om het zo plezierig mogelijk beleven van je zwangerschapstijd. Het is de bedoeling dat je partner een aantal keren meekomt om massagetechnieken aan te leren en ook hoe hij jou straks het beste kan helpen bij de bevalling.

Meer weten?

Ben je geïnteresseerd en wil je meer weten, dan is het goed te weten 34

dat je vanaf 20 weken of de vijfde maand van je zwangerschap met zwangerschapsyoga kunt beginnen. Op dat moment voel je je het meest fit en hebben de oefeningen een gunstiger effect. Ook na de bevalling ben je welkom voor lessen om je bekkenbodemspieren te versterken en aan je fitheid te werken. Meestal kun je een proefles volgen om te kijken of de cursus je bevalt. Op de website www. yoganederland.nl vind je adressen van in zwangerschapsyoga gespecialiseerde yogadocenten en kun je doorklikken naar hun websites voor een nadere kennismaking.

Tip: Sommige zorgverzekeraars vergoeden een cursus zwangerschapsyoga geheel of gedeeltelijk. Dit is afhankelijk van je pakket. Vraag daarom altijd vooraf aan je zorgverzekeraar of en in hoeverre deze cursus wordt vergoed.

ZWANGERSCHAPSYOGA in klein groepsverband

Een natuurlijke voorbereiding op een ontspannen bevalling in zes lessen van twee uur.

Thema’s: - ademhalings- en ontspanningsoefeningen - voorbereiding op de bevalling - zwangerschap en voeding - zwangerschapsklachten - moeder worden - partneravond Kijk op mijn website voor de actuele informatie.

Sandra Harmsen gediplomeerd yogadocent 06-133 507 39 info@yogaetten.nl www.yogaetten.nl

Yoga Studio Etten

De roze wolk Een geboorte zou de bekroning moeten zijn op de zwangerschap, maar dat is niet altijd zo. Behalve dat jij zelf moet ontzwangeren, moet ook je kindje na een verblijf van 9 maanden wennen aan het nieuwe leven en het meeste zelf gaan doen. Bij de een gaat dat schijnbaar moeiteloos, maar bij de ander is het een worsteling en is extra hulp nodig van de ouders. En soms zelfs van de kinderarts of een andere zorgverlener.

Ook osteopaten behandelen baby’s. Relatief veel zelfs. Hieronder vind je een opsomming van veelvoorkomende klachten. Staat er niet bij waar je naar zoekt? Informeer bij de landelijke vereniging voor osteopathie (NVO) of bij een osteopaat bij jou in de buurt.

Ontroostbaar, gefrustreerd en niet kunnen slapen De eerste weken ging het goed, maar inmiddels huilt je kindje steeds meer, is dan ontroostbaar en slaapt steeds korter. Je vraagt je af wat je moet doen. Oppakken en troosten? Laten huilen? Doe ik het wel goed? Is er een reden, een oorzaak? Mankeert mijn kindje (n)iets?

Gebalde vuistjes en een gespannen lichaampje; uit alles blijkt dat je kindje gefrustreerd is. Inmiddels kom je zelf ook niet meer aan rust toe.

Een osteopaat krijgt hier veel mee te maken en gaat op zoek. Naar eventuele omstandigheden tijdens de zwangerschap, bij de bevalling zelf of in de weken erna. Of er is een optelsom van factoren.

Na goed uitvragen en onderzoek wordt een behandelplan opgesteld. Een osteopaat legt uit wat hij/zij gaat doen. De behandeling bestaat uit zachte, rustige handgrepen, eventueel adviezen.

Spugen (reflux) Soms gebeurt het direct na de voeding, soms pas een uur later; je kindje spuugt de hele boel onder. De halve voeding komt eruit en er hangt een zurige lucht. Je vraagt je af of er nog genoeg voeding binnenkomt? Op het consultatiebureau meten en wegen ze je kindje wel, maar verder wordt er niet veel aan gedaan. Soms wat adviezen over de houding bij het voeden, soms maagzuurremmers. We spreken van reflux als een (groot) deel van de voeding vanuit de maag weer omhoog komt. Dat is echter niet altijd zichtbaar. Soms ruik je het zuur, maar niet bij iedereen.

Reflux, het uitspugen van voeding, is er in een ‘gewone’ en ‘verborgen’ vorm. In beide gevallen geeft het vaak overprikkeling en pijn aan de slokdarm waardoor je kindje hard en ontroostbaar kan huilen. Niet alleen het soort voeding, maar ook obstructie van zenuwen, een slecht functionerende maag of twaalfvingerige darm, etc. kan de oorzaak zijn. Osteopaten zijn opgeleid om uit te vragen en te onderzoeken. De behandeling van pasgeborenen bestaat al-

tijd uit zachte, rustige technieken.

Darmkrampjes Bij de geboorte is je kindje nog niet ‘af’. Veel organen moeten nog uitrijpen, zoals zijn longen en darmen. Een biefstuk verteren kan geen baby, maar soms lukt babyvoeding al niet eens. De darmen zijn wonderen van Moeder Natuur en net zo sterk en flexibel als gevoelig. Ongemerkt krijgt de darm veel informatie binnen over de buitenwereld via de voeding. Het zou moeten leiden tot een goed gevoel, maar dat is niet altijd het geval. Pijnlijke krampen, opgezette buik en windjes laten zijn dan het gevolg. Vaak is er dagelijks ontlasting, maar verstopping en/of harde ontlasting komt ook voor.

Een osteopaat is opgeleid om zowel de organen te onderzoeken, als alles wat er omheen hangt zoals het middenrif, bloedvaten en zenuwen die de darmen aansturen, de samenwerking van de onderlinge organen, etc. Na onderzoek volgt de uitleg en behandeling die bestaat uit rustige handgrepen.

Darmkrampjes bij baby’s zijn door een osteopaat goed te behandelen. Het onderzoek richt zich op de beweeglijkheid van de organen, de zenuwen die deze organen aansturen, vragen over voeding, etc.

Oorontsteking Eén jaar is je kindje nu en al voor de 3e keer oorontsteking. Dat is normaal, zegt men, want op het kinderdagverblijf steken ze elkaar allemaal aan. Maar als je even om je heen vraagt, hebben de andere baby’s geen oorontstekingen. Antibiotica en buisjes horen tot de mogelijkheden, maar je vraagt je af of er niet meer is? Een osteopaat denkt hetzelfde en onderzoekt de mogelijkheden die er zijn. Soms zijn er omstandigheden waardoor slijmvliezen steeds opzwellen en de buis tussen keel en middenoor verstopt zit, soms staat er veel spanning op het gebied rondom het oor, soms is er een relatie met voeding. Door goed doorvragen en subtiele, zachte handgrepen onderzoekt een osteopaat je kindje, bespreekt wat hij/zij heeft gevonden en komt met een behandelplan.

Terugkerende oorontstekingen zijn soms goed te behandelen door een osteopaat. De behandeling richt zich op een betere functie en drainage van het oor. Dit draagt bij aan het herstel en een betere weerstand.

Op www.osteopathie.nl vind je meer informatie en adressen van osteopaten bij jou in de buurt. Osteopaten met MRO achter hun naam staan ingeschreven.

TIMELES

S

HIP

KLEINE SPRUIT.NL

FUN TO WEAR PERFEC T GIFT

35

Zwanger? Vergeet je voeten niet!

Zwangere vrouwen lopen vaak veel te lang door met pijnlijke voeten, enkels en knieën. Zij accepteren dit als één van de vele kwaaltjes die hen tijdens de zwangerschap nu eenmaal overkomen. Een podotherapeut, dé voetspecialist bij uitstek, kan veel doen om die pijnklachten te verhelpen. “Zwanger zijn en ook nog eens pijn in je voeten hebben? Dat is echt niet nodig!”, vertelt een podotherapeut.

Een zwangerschap is een prachtig moment in je leven. Je geniet van het kleine wonder in je buik en treft allerlei voorbereidingen voor zijn of haar komst. Het is, als het goed is, een feest om bijvoorbeeld kleertjes en spullen voor de babykamer te kopen en de babykamer in orde te maken. Totdat je voeten protesteren. ‘Veel vrouwen denken dat het er nu eenmaal bij hoort’, weet de podotherapeut. ‘Je buik groeit. Je komt wat kilo’s aan en die voeten en knieën moeten al dat extra gewicht dragen. Het lijkt dan logisch dat je voeten en je gewrichten daartegen protesteren. Maar dat is het niet.’

“Zwangere vrouwen lopen vaak veel te lang door met pijnlijke voeten, enkels en knieën.”

“Niet één voet is perfect en vrijwel iedereen heeft, ook al ben je je daarvan niet bewust, afwijkingen aan de voeten tijdens het staan of het lopen. Dat kan jaren goed gaan zonder dat je er last van hebt. Maar tijdens de zwangerschap verandert je lichaam. Je komt aan, soms zelfs flink, en onder invloed van hormonen verslappen de banden en spieren in je voeten. Hierdoor worden bestaande afwijkingen tijdens staan en lopen langzaam aan erger totdat er ‘een druppel is die de emmer doet overlopen’. Op dat moment raken je voeten overbelast. Ineens voel je een drukkende pijn onder je voorvoet, steken of tintelingen in je voorvoet en tenen, pijn ter hoogte van je enkel of je voetboog en pijn in je hiel. Verder kun je last krijgen van je benen of je knieën.”

En dat is nog niet alles. “Er kan sprake zijn van een overbelaste spier, een overbelaste spieraanhechting of een overbelast bandje in

de voet”, vertelt de podotherapeut. “Dat komt doordat de voet veel kantelt bij staan en/of lopen. De spier, spieraanhechting of het bandje wordt teveel opgerekt en raakt overbelast. In de meeste gevallen gebeurt dit aan de binnenzijde van de voet of onder de voet ter hoogte van de voetholte of hiel. Ook kan sprake zijn van een zenuwbeknelling in je voet of je enkel doordat de ruimtes waarin de zenuwen lopen krapper worden door bijvoorbeeld het vasthouden van vocht of een afwijking tijdens het staan en/of lopen. De pijn ontstaat meestal in het deel van de voet achter de beknelling.’

Veel mensen denken dat het vanzelf weer overgaat na de bevalling en besteden daarom te weinig aandacht aan deze pijnklachten. ‘Dat is niet altijd zo’. ‘Het is zelfs zo dat de klachten vaak niet weggaan of weer terugkomen als je een tijdje rust hebt gehad. Bovendien is het heel vervelend om al die tijd met pijn in je voeten rond te blijven lopen. En het is ook nog eens helemaal niet nodig!’

Als je pijnklachten hebt aan je voeten, je benen of je knieën, kan een podotherapeut je helpen. Een podotherapeut is een HBOgeschoolde paramedicus en behandelt alle klachten die komen door het niet goed functioneren van de voeten tijdens staan en/ of lopen. Je kunt gewoon een afspraak maken met een podotherapeut. Hiervoor is geen verwijzing nodig van een huisarts. Een overzicht van alle podotherapeuten in Nederland is terug te vinden op www.podotherapie.nl. Aan de hand van een uitgebreid onderzoek bekijkt de podotherapeut of je voeten afwijkingen vertonen.

Na dit onderzoek, waarbij ook kan worden gekeken naar de knieën, de heupen en de stand van de rug, wordt er een behandelplan opgezet. Je kunt daarbij denken aan speciale op maat gemaakte inlegzolen om de stand van je voeten te corrigeren, om je voeten te ondersteunen of om de druk van je voet beter te verdelen. Maar ook een schoenadvies of taping kan tot de behandelingsmogelijkheden behoren. Hierna ben je weer pijnvrij en kun je weer volop genieten van je zwangerschap.

En zeg nou zelf: wat is er heerlijker dan shoppen en klussen voor je kleintje zonder pijn in je voeten! ©2016 Nederlandse Vereniging van Podotherapeuten.

Wij houden u zelfstandig mobiel www.podotherapiedennemann.nl Podotherapie Dennemann Boxmeer Maasziekenhuis Pantein Pantein Plaza, 3e etage Dokter Kopstraat 2, Beugen telefoon 0485-576171 boxmeer@podotherapiedennemann.nl

36

Podotherapie Dennemann Oss Plein Zwanenberg Gezondheidslaan 1E, OSS telefoon 0412-638575 oss@podotherapiedennemann.nl

Podotherapie Dennemann Beuningen Pand Wilhelminastaete Wilhelminalaan 20, BEUNINGEN telefoon 024-6777137 beuningen@podotherapiedennemann.nl

Podotherapie Dennemann Wijchen Mr. van Coothlaan 6, WIJCHEN telefoon 024-6453888 wijchen@podotherapiedennemann.nl

Praten met je baby in je buik Praten tegen je kindje terwijl het nog in je buik zit. Is dat alleen maar leuk en gezellig of heeft het ook nut? Het antwoord is ja: dat is nuttig. Vanaf de 25e week van je zwangerschap gaat je baby namelijk steeds meer horen. Dus ook als je praat. Wel iets om over na te denken, zeker sinds is vastgesteld dat het goed is voor het taalgevoel als je veel met je baby in je buik praat.

Hoort je kindje in je buik dan elk woord? Dat nu ook weer niet, er is immers geen woordenkennis en bovendien zijn er veel meer geluiden die afleiden. Zoals van je hartslag, het ruisen van je bloed, als je eet en drinkt, de stemmen van anderen, omgevingsgeluiden, noem maar op.

Wel blijkt uit onderzoek dat baby’s direct na hun geboorte eerder in je buik opgevangen woorden herkennen. Wat ook geldt voor de klank en toonhoogte van je stem waaruit ze afleiden of je lief, aardig, boos of ongerust was. En bent. Opvallend is ook dat baby’s verschillend reageren op woorden in de eigen en in een vreemde taal. Alles bij elkaar genomen betekent dit dat je door vanaf de 25e week van je zwangerschap veel met je baby in je buik te praten hem helpt om taal en taalgevoel te ontwikkelen. En een vertrouwensband op te bouwen die na de geboorte opbloeit.

Liedjes en muziek Iets soortgelijks is waarneembaar bij liedjes en muziek. Er zijn talloze voorbeelden van liedjes en melodieën die baby’s in de buik rustig maken. En na de geboorte rustig houden, omdat ze het muziekstuk of liedje direct herkennen. Na de geboorte behoren veel van die liedjes vaak tot de favorieten en moeten ze jaren lang en keer op keer gedraaid worden.

Huilen, brabbelen en de eerste woordjes Praten met je baby in je buik is een goed begin van taalontwikkeling waarmee je na de geboorte door kunt gaan. Natuurlijk zal je kindje dan

eerst alleen maar huilen om jullie iets duidelijk te maken, maar een kleine twee maanden later komen daar al allerlei klanken bij. Maken we een sprong naar een half jaar, dan wordt er al volop gebrabbeld en weer een half jaar later komen daar de eerste woordjes tussendoor. Hoe meer jullie daarop ingaan en terug praten, des te meer stimuleren jullie je kindje om de manier waarop hij of zij met jullie praat verder te verbeteren en zichzelf steeds beter verstaanbaar te maken. Blijf dus praten.

Voorlezen Ben jij opgegroeid met voorlezen voor het slapen gaan? Dan weet je ongetwijfeld nog hoe leuk en spannend dat was. De vaste regelmaat van voorleesmomenten, de keuze van het boek en de gezelligheid als je vader of moeder naast je op bed weer een hoofdstuk voorlas.

Dat wil jij je kindje natuurlijk niet onthouden! Begin er daarom zo snel mogelijk mee. Voorlezen aan de allerjongsten lukt het beste als je het op een speelse en interactieve manier doet. Je vertelt bij de plaatjes en laat je baby het boekje zelf ontdekken. Leg een eerste voorraadje boekjes aan; een baby voelt (en proeft!) graag knisperboekjes, badboekjes en stoffen boekjes en houdt van felle kleuren en zwart/witplaatjes. Baby’s die worden voorgelezen, lopen op een leeftijd van 15 maanden voor in hun taalontwikkeling en breiden die voorsprong vervolgens verder uit (Van den Berg & Bus, 2015). Je zult merken dat je kindje naar die momenten toe leeft en er rustig van wordt. Dat niet alleen, spelenderwijs ontwikkelt je kindje ook een woordenschat, die je nog verder kunt stimuleren door woorden te benadrukken en uit te leggen. Zo zie je dat je door te beginnen met het praten met je baby in je buik, het ‘meepraten’ in de eerste maanden na de geboorte en het voorlezen daarna, jullie kind een kostbare herinnering meegeeft. En hem of haar voorziet van taalgevoel en een woordenschat die op school goed van pas komt. Meer voorlees- en boekentips vind je op boekstart.nl.

Baby’s houden van boeken Gratis lidmaatschap voor je baby en het BoekStartkoffertje met twee boekjes cadeau!

• Baby’s genieten al van een boekje • Voorlezen versterkt de band tussen ouder en kind • Kinderen die als baby zijn voorgelezen doen het beter op school In de Bibliotheek vind je: • Een BoekStarthoek met speciale babyboekjes • Boeken en tijdschriften over opvoeding • Bijeenkomsten voor ouders en baby’s

boekstart.nl

37

Oefentherapie Cesar/Mensendieck Oefentherapie Cesar/ Mensendieck is een erkende paramedische methode voor het behandelen en voorkomen van klachten door een niet optimaal houdings- en bewegingspatroon. De oefentherapeuten Cesar/ Mensendieck zijn erin gespecialiseerd om jou gezonder te laten bewegen en een betere lichaamshouding aan te leren. Ook als je zwanger bent.

Tot zover de definitie, maar wat kan Cesar/Mensendieck dan voor jou betekenen als je zwanger bent? Helpt deze oefentherapie bijvoorbeeld als je bijna niet meer weet hoe je moet zitten? Als bukken steeds moeilijker wordt? Of als je last hebt van je bekken?

‘Zwanger Totaal’ ‘ZwangerTotaal’ is een inhoudelijk programma dat is gemaakt met de kenmerkende eigenschappen van de oefentherapie Cesar/ Mensendieck en wordt verzorgd door een aantal Cesar/Mensendieck-oefentherapeuten verspreid door het land. Het programma kan zowel preventief als bij klachten worden gevolgd. De ‘Zwanger Totaal’-oefentherapeuten begeleiden bovendien ter voorkoming van urine-incontinentie en verzakkingen. Het postnatale programma van ‘Zwanger Totaal’ brengt het lichaam weer terug in balans en adviseert in houding en beweging bij de zorgtaken van een baby. Meer informatie vind je op www.zwangertotaal.nl.

Voor een goed begrip: Niet alle Cesar/Mensendieck-oefentherapeuten die met zwangere en pas bevallen vrouwen werken, zijn bij ‘Zwanger Totaal’ aangesloten. Wel bieden zij andere cursussen volgens de methode Cesar/ Mensendieck aan. Vraag daarom je verloskundige welke oefentherapeut Cesar/ Mensendieck bij jou in de buurt welke begeleiding verzorgt en wat de verschillen zijn.

Je lichaam verandert Als je zwanger bent verandert je lichaam ingrijpend. Je borsten worden groter, je buik neemt in omvang toe, je baarmoeder groeit, je hartslag stijgt, noem maar op. Naarmate je langer zwanger bent, word je zwaarder en dan vooral je buik. Door dit alles gaat het bewegen en zitten steeds wat moeilijker. Geen wonder dat je in die maanden extra last kunt krijgen van pijntjes en je steeds meer rekening moet houden met hoe je gaat zitten, opstaan, lopen en bukken. Alles waar je voorheen niet over nadacht en automatisch deed, kan nu lastig en moeizaam gaan.

Bekken en bekkenbodem Tijdens of na je zwangerschap kun je ook last van je bekken krijgen. En dan vooral rond de lage rug, het stuitje, je heupen, billen en liezen. Ook kan de functie van de bekkenbodem verstoord zijn, wat plassen, ontlasting en gemeenschap kan beïnvloeden. Nadat de oefentherapeut heeft vastgesteld waar de klachten vandaan ko38

men, krijg je oefeningen om je heupen, bekken en/of onderrug in een betere stand te krijgen. Daarbij kunnen ook de spieren in dat gebied getraind worden, evenals de juiste lichaamshouding en beter bewegen om bekkenproblemen in de toekomst te voorkomen.

Cursus zwangerschapsbegeleiding Vooraf bepaalt de Cesar/Mensendieck oefentherapeut samen met jou je beste lichaamshouding en manier van bewegen. Tijdens de cursus leer je die houdingen en bewegingen en word je wijzer op gebieden als de voorbereiding op je bevalling en herstel. Ook houdingen om weeën op te vangen, om te gaan met weeën, ademhaling, pershoudingen, je bekkenbodem en de kraamperiode komen aan bod. Per les wordt steeds één onderwerp behandeld, waarbij je partner een keer kan meekomen om wegwijs te raken in praktische zaken. Ook na de bevalling kun je meedoen aan lessen, zoals trainen van je bekkenbodem en je rug. De oefentherapie Cesar/Mensendieck heeft dus zeker voordelen. Zowel tijdens je zwangerschap als na de bevalling.

En ook voor je baby. Wil je meer weten, kijk dan op de website van de beroepsvereniging Cesar/Mensendieck: www.vvocm.nl.

Ook voor je baby Cesar/Mensendieck oefentherapie is er ook voor je baby. “Erg dankbaar werk”, vindt Margriet van der Weg-Brattinga van Oefentherapie Sneek (oefentherapiesneek.nl) dat. Aan welke behandelingen moeten we dan denken? “Dat kan een baby met een voorkeurshouding zijn, een afplatting van het hoofdje en bijvoorbeeld ook overstrekking (hol houden van het ruggetje en een hoge spierspanning, red.). Bij overstrekking kijk ik eerst naar de oorzaak, waarna ik de ouders tips geef om het tegen te gaan. Wat ik ook ontzettend leuk vind is het aan de slag gaan met de motoriek van een kind. Daarbij is al snel vooruitgang merkbaar en daar worden de ouders heel erg blij van.”

Als er iets opvallends is, koppelt Margriet dit terug naar een arts.

Ook overlegt ze vaak met collega Marika Postma van Oefentherapie Woudsend. “Kortgeleden heb ik mij laten bijscholen op het gebied van slaapoefentherapie, waarna ik een heel mooi resultaat heb bereikt bij een 2-jarige. Na onderzoek door het Slaapcentrum, hebben ze de ouders via een arts naar mij verwezen. Na drie behandelingen valt dit kindje nu sneller in slaap, slaapt het goed door en wordt er geen Melatonine meer gebruikt. Zo mooi vind ik dat!”

Voor meer informatie kijk op: www.vvocm.nl de landelijke vereniging voor oefentherapeuten Cesar / Mensendieck; https://www.zwangertotaal.nl/info/171/praktijken-overzicht.html http://bekkenoefentherapeut.nl/praktijken.html www.kinderoefentherapie.nl de landelijke vereniging van kinderoefentherapeuten; www.slaapoefentherapie.nl de landelijke vereniging van slaapoefentherapeuten.

ZWANGER EN WERK HOE WERKT DAT EIGENLIJK?

Hoera! Je bent zwanger! Allereerst, hartelijk gefeliciteerd! En dan toch de vraag, wat komt daar allemaal bij kijken als het om jullie werk gaat?

Wat zijn je rechten en plichten? Waar moet je rekening mee houden?

Een artikel met tips en weetjes over zwanger zijn en je werk.

Je bent een week of 10 zwanger en hebt de eerste echo gehad.

Alles is goed, dus helemaal gelukkig vertel je op je werk dat je zwanger bent. Iedereen blij natuurlijk. Of niet? Je gaat straks immers met zwangerschapsverlof (vanaf 6 weken voor de uitgerekende, vermoedelijke bevallingsdatum en t/m de dag van de bevalling) en bevallingsverlof, ingaand op de dag na de bevalling en 10 aaneengesloten weken lang. Hoe lang exact hangt af van de uitgerekende en daadwerkelijke bevallingsdatum. Maar hoe dan ook, in een kleiner bedrijf kan dat problemen geven. Immers, hoe vang je dat op? Je ziet de eerste denkrimpels bij je manager al verschijnen.

Wanneer vertellen?

Laten we het over praktische zaken hebben. Te beginnen met de vraag of je eigenlijk wel direct op je werk moet vertellen dat je zwanger bent.

En, als je toevallig net aan het solliciteren bent, of je dat beter direct kunt melden. Het antwoord op beide vragen is: nee. Daar ben je vrij in, maar als je een baan hebt is er wel een einddatum: uiterlijk 3 weken voordat je zwangerschapsverlof ingaat moet je je werkgever laten weten dat je zwanger bent. Een beetje theoretisch dit, iedereen heeft immers al lang gezien dat je in verwachting bent. Het is bovendien in je eigen belang dat je je werkgever eerder inlicht. Naast dat hij dan op tijd je tijdelijke vervanging kan regelen, kan hij er ook voor zorgen dat je wettelijk beschermd bent. Wacht er dus niet te lang mee om je werkgever te informeren; vanaf de 3e maand is aan te raden.

Uitkering Als je zwanger bent heb je rond je bevalling recht op een zwangerschaps- en bevallingsuitkering van het UWV (Wet arbeid Rechten & plichten Je werkgever is verplicht om jouw gezondheid en die van je kindje zowel tijdens de zwangerschap als daarna, bij borstvoeding, zodanig te beschermen dat jij je werk kunt blijven doen. In de Arbowet staat daarover het volgende vermeld: Jouw rechten • Tot 6 maanden na de bevalling heb je recht op: extra pauzes, vrijstelling van overwerk en nachtdiensten en zwangerschapsonderzoek in werktijd, tot na je bevalling; • Tot 9 maanden na de bevalling heb je het recht om op het werk te kolven en borstvoeding te geven (het zgn. kolfrecht), waarbij je om een aparte kolfkamer mag vragen; • Als je zwanger bent mag je werkgever je niet ontslaan vanaf het begin van je zwangerschap tot zes weken na je zwangerschaps-

en zorg - WAZO). Je werkgever vraagt deze uitkering voor je aan. Hij ontvangt de uitkering van het UWV en betaalt die tijdens het verlof aan jou door. Als je zwanger bent van een tweeling of meerling gelden aangepaste regels. Meer informatie vind je onder meer op de websites van het UWV, de Rijksoverheid en de vakbonden. Ook een zelfstandige (met of zonder personeel) heeft tegenwoordig recht op verlof. Meer daarover vind je bij ‘Ik ben zwanger en zelfstandige’ op de website van het UWV. Zwangerschapsdiscriminatie Het past niet bij de roze wolk van je zwangerschap, maar zwangerschapsdiscriminatie neemt helaas toe. Daarmee wordt bedoeld dat je als zwangere het risico loopt dat na je verlof je contract niet wordt verlengd, dat je plotseling een andere functie krijgt of dat die salarisverhoging of promotie niet doorgaat. Vergis je niet, meer dan 40% van de vrouwen op de arbeidsmarkt heeft hiermee te maken (Bron: Metro, september 2016). Het College voor de Rechten van de Mens constateerde eerder al dat er bij veel vrouwen onwetendheid rond werk en zwangerschap bestaat. Meer hierover vind je onder meer op mensenrechten.nl en fnv.nl.

Vaders Nederlandse vaders komen er met het recht op 2 werkdagen betaald kraamverlof en 3 werkdagen onbetaald ouderschapsverlof bekaaid af. Zeker als je dat met landen om ons heen vergelijkt. Hoewel bij de overheid plannen leven om dit aantal te verhogen naar 5 werkdagen, ziet het er niet naar uit dat dit spoedig gebeurt. ING Bank heeft onlangs de impasse doorbroken door in haar nieuwe cao een vaderschapsverlof van 1 maand betaald en 3 maanden onbetaald door te voeren. Een mooie stap die hopelijk de overheid in beweging brengt. Zo weinig dagen om met elkaar te genieten van jullie kindje en elkaar te helpen bij de verzorging kan echt niet meer.

verlof. NB: dit geldt alleen als de reden van ontslag je zwangerschap is en ook als je net bent aangenomen en je nieuwe werkgever niet hebt verteld dat je zwanger bent. Als sollicitant ben je niet verplicht om tijdens gesprekken te melden dat je zwanger bent.

Plichten werkgever • Binnen 2 weken nadat jij hebt verteld dat je zwanger bent, moet je werkgever je informeren over de gevaren van je werk; voor jou en je ongeboren kindje. En na de bevalling, bij het geven van borstvoeding; • Ook moet je werkgever je werk zodanig organiseren dat er geen schadelijke gevolgen kunnen optreden voor je zwangerschap en je ongeboren kindje. Denk hierbij aan gevaarlijke stoffen en lichamelijk werk (dragen, tillen, etc.), maar ook aan werktijden en extra pauzes.

39

De komst van een nieuw kindje binnen het gezin!

De komst van een nieuw kindje brengt voor zowel ouders als voor de broertjes/zusjes allerlei nieuwe veranderingen met zich mee de samenstelling van het gezin verandert.

Het ouderschap is voor ouders niet meer nieuw, daarbij is het wel nieuw dat ouders de aandacht zullen moeten verdelen tussen de kinderen. Dit kan allerlei reacties met zich meebrengen. De reactie van kinderen op het krijgen van een broertje of zusje verschilt per kind (afhankelijk van de leeftijdsfase). Posities en onderlinge relaties binnen het gezin veranderen; het enige kind wordt een oudere broer of zus, het jongste kind wordt het middelste kind.

Dit kan een grote impact op kinderen hebben. Voor de ontwikkeling van het kind is het belangrijk om hier aandacht aan te besteden.

Deze verandering is een hele ingrijpende gebeurtenis; drukte in huis, een baby die veel aandacht vraagt en zijn plekje in huis opeist. Dit kan tot allerlei emoties en dubbele gevoelens leiden: blijdschap, spanningen, jaloezie, onzekerheid. Ieder kind reageert op zijn eigen manier, voor veel jonge kinderen is het nog moeilijk om de emoties te uiten. Het ene kind is heel blij met de komst van de baby en sommige kinderen ervaren de baby als een indringer en proberen van alles te doen om de baby weg te krijgen (wegduwen). Andere kinderen vallen even terug in de ontwikkeling en laten ‘babygedrag’ zien. Omdat elk kind anders reageert en dus niet te voorspellen is, is het lastig om aan te geven hoe je een kind het beste kunt voorbereiden op de komst van een broertje of zusje. Wel is er een aantal handvaten te geven die kunnen helpen om de acceptatie van het nieuwe kindje te vergemakkelijken.

Een nieuw kindje is voor iedereen binnen het gezin even wennen, iedereen heeft tijd nodig om aan de situatie te wennen.

Voor peuters is er één iemand het middelpunt binnen het gezin en dat is zijn eigen persoontje. Hij/zij heeft net het eigen ‘ik’ geleerd en is daar volop mee aan het experimenteren. Het is dan niet gemakkelijk om dit plekje te moeten delen.

Kortom iedereen krijgt te maken met een 40

veranderende rol binnen het gezin. Wat kun je doen: Voor jonge kinderen is het niet handig om snel te vertellen over de komst van een baby binnen het gezin (zeven à acht maanden is erg lang voor jonge kinderen). Beter is om de komst van de baby aan te kondigen als de zwangerschap zichtbaar is. Voor het jonge kind is het dan minder abstract, omdat hij/ zij de buik van moeder kan zien. In deze maanden wordt er vaak over de nieuwe baby gesproken, er worden spulletjes gekocht etc. Het beste is om niet teveel aandacht te besteden aan de zwangerschap, laat het initiatief een beetje bij het kind. Bijna alle kinderen vinden een baby in mama’s buik heel interessant en zullen zelf met allerlei vragen komen, daarnaast kun je samen allerlei boekjes lezen; uitleggen hoe alles zal verlopen bij de geboorte, uitzoeken van spulletjes, etc. Als de baby in het huidige bed van de oudste gaat slapen is het handig om al enkele maanden van tevoren dit bed weg te halen, zodat het even uit het zicht is en het pas een aantal weken voor de geboorte tevoorschijn te halen. Daarbij is het raadzaam om te vertellen dat je kind nu groot genoeg is voor een groter bed.

Als je zegt dat de baby het huidige bed nodig heeft, kan het oudere kind zich afgewezen voelen. Hetzelfde geldt als je de kamers wisselt, doe dit daarom ruim van tevoren.

Als de baby eenmaal is geboren, moet het gezin een nieuwe dagelijkse routine en regelmaat vinden; rekening houden met voedingstijden, er komt veel bezoek, etc. Vooral in deze beginperiode is het belangrijk dat er ook aandacht is voor het oudere kind of de oudere kinderen. Stimuleer daarom het bezoek om dat te doen. Mogelijk kan ook de partner van moeder wat extra tijd vrij maken om iets leuks met het ouder broertje/zusje te gaan doen. Daarnaast is het belangrijk om de oudste te betrekken bij de baby. Laat hem/haar spulletjes mee klaarzetten voor het bad, voeding, etc.

Spreek daarbij je waardering uit, daardoor vergroot je de betrokkenheid en het gevoel van saamhorigheid.

Wanneer een kind uitspreekt dat hij/zij niet blij is met de komst van de baby, is het goed om deze reactie te erkennen en te accepteren. Toon begrip voor dit gedrag, maar geef daarbij wel heel duidelijk de grenzen aan (soms weten kinderen even niet hoe of wat en zijn ze in de war met daarbij een hoop verwarrende gevoelens). Wees duidelijk over ongewenst gedrag, zonder het kind zich schuldig te laten voelen. Benadruk dat wat hij/zij doet onacceptabel is, niet de persoon zelf. Negeren van ongewenst gedrag is niet raadzaam. Het kind leert op deze manier dan verkeerd gedrag aan en voelt zich waarschijnlijk nog meer afgewezen omdat hij/zij de aandacht waar het juist om vraagt niet krijgt. Probeer juist de extra aandacht waar het kind om vraagt te geven en ruim daar zoveel mogelijk tijd voor in. Begrip, extra aandacht en wat geduld kan vaak ergere problemen voorkomen. Doe af en toe iets alleen met het oudere kind als de baby er is en laat daarbij merken dat je hem/haar nog even graag ziet als voor de geboorte van de baby. Als je kind lastig gedrag laat zien, betekent dit ook dat je kind je vertrouwt en dat hij/zij op deze manier laat zien dat hij/zij de situatie moeilijk vindt, geef je kind daarom de ruimte voor het uiten van zijn/haar gevoelens.

Let daarnaast op tekenen van terugtrekking of sombere stemmingen, bespreek dit met de kinderopvang, peuterspeelzaal, school en spreek je zorgen uit. Voor sommige kinderen kan het lastig zijn om hun gevoelens te uiten, het kan dan ook raadzaam zijn om hulp te vragen bij een kind- en gezinscounselor voor ondersteuning van het kind en de ouders bij het omgaan met diverse gevoelens en situaties. Een vrijblijvend gesprek aanvragen is altijd mogelijk.

Ellen Saris | Kind- en gezinscounselor | Praktijk Talent & CO | tel. 06-23993303

Handige tips & weetjes!

Koortslip

Bij zwangerschap is de kans op een koortslip groter. Het tintelende gevoel gaat over in blaasjes die openbarsten en overgaan in wondjes. Maak je geen zorgen, maar behandel ze goed en kom er verder niet aan. Ben je bijna uitgerekend en krijg je een koortslip, neem dan contact op met je verloskundige om besmetting van de baby te voorkomen.

Vakanties

Natuurlijk kun je op vakantie als je zwanger bent; op de meeste bestemmingen zonder problemen. Willen jullie verder weg, bijvoorbeeld naar de tropen, dan zijn er echter wel risico’s zoals ziektes, virussen en benodigde inentingen.

Probeer uit te vinden of er goede en snel bereikbare gezondheids- en kraamzorg beschikbaar is. Wil je later tijdens je zwangerschap een vliegvakantie boeken, bedenk dan dat je tot 34 weken (bij sommige maatschappijen 36) nog mee terug mag vliegen.

Zwangerschapsverlof

Het zwangerschapsverlof is hier zuinig, vooral voor papa’s (5 dagen m.i.v. januari 2017).

Heb je een baan, dan heb je recht op zwangerschapsverlof en -uitkering. En na de bevalling op bevallingsverlof en bevallingsuitkering.

Zwangerschaps- en bevallingsverlof duren in totaal minstens 16 weken, waarbij je het laatste deel van het bevallingsverlof over 30 weken kunt spreiden. Ook krijg je extra verlof als je baby lang in het ziekenhuis heeft gelegen. (Bron: rijksoverheid.nl).

Alcohol

Bedenk dat als jij zwanger bent en alcohol drinkt, je kindje met je mee drinkt. Van het begin af aan.

Welke negatieve invloeden dat heeft op de groei en ontwikkeling van de baby is bij elke vrouw verschillend. Wil je geen enkel risico lopen, stop dan met alcohol drinken vanaf het moment dat je weet dat je zwanger bent.

Drugs

Of het nu om hard- of softdrugs gaat, allebei zijn ze schadelijk voor je ongeboren kind. Stop er dus direct mee zodra je weet dat je zwanger bent.

Dat klinkt makkelijker dan het is, zeker als je verslaafd bent. Gebruik jij soft- of harddrugs en ben je zwanger? Neem dan zo snel mogelijk contact op met je huisarts. Hij kan je verwijzen naar instanties die je helpen te stoppen of af te kicken.

Medicijnen

Gebruik je regelmatig medicijnen en ben je net zwanger, neem dan direct contact op met je huisarts of apotheek om te overleggen of je je huidige medicijnen kunt blijven gebruiken of dat een ander middel beter is. Ook als het om een tijdelijk en/of vrij beschikbaar geneesmiddel gaat is dat verstandig.

Roken

We weten allemaal dat roken ongezond is met grote risico’s voor je gezondheid. Hoe moet dat dan wel zijn voor je ongeboren kindje? Toch rookt zo’n 20% van de zwangere vrouwen of ze roken mee in de nabijheid van anderen. Roken als je zwanger bent zorgt voor enorme gezondheidsrisico’s voor je baby. Zet dus alles op alles om ermee te stoppen zodra je weet dat je zwanger bent.

Korte informatie

Erkenning regelen

Een man is automatisch wettelijk vader als hij is getrouwd of een geregistreerd partnerschap heeft met de moeder van zijn kind. Zijn jullie dit niet en je wilt wel dat jouw partner als wettelijke vader van het kindje wordt gezien, dan is het verstandig om in de zwangerschap samen naar het gemeentehuis te gaan om de erkenning te regelen. Bij sommige gemeenten moet je vooraf een afspraak maken. Het is aan te raden om dit al vroeg in de zwangerschap te regelen, het liefst voor de 24e week.

Bed en ondersteek regelen

Vanaf 37 weken moet je een verhoogd bed en ondersteek in huis (op de begane grond) hebben, ook al beval je in het ziekenhuis. Het bed moet een minimale hoogte hebben van 70cm.

Je kunt dit oplossen door een eenpersoonsbed op klossen of op bierkratjes te plaatsen. Klossen kun je overigens gratis lenen, evenals een ondersteek.

Verzekering

Wanneer je zwanger wilt worden, of als je het al bent, is het goed om naar je verzekering te kijken. Soms kan het nodig zijn om je verzekering aan te passen. Denk bijvoorbeeld aan het vergoeden van een ziekenhuisbevalling, kraamzorg, ambulanceritten, couveusenazorg, e.d.

Kraampakket Aangifte

Is jullie kindje geboren? Zorg er dan voor dat je hem of haar binnen 3 werkdagen na de geboorte aangeeft bij de Burgerlijke Stand van de gemeente waar jullie kindje geboren is.

Uitwendige versie

Als je kindje rondom 36 weken zwangerschap met het kontje beneden ligt in plaats van met het hoofd, bestaat de mogelijkheid om het kindje te laten draaien. Dit wordt ook wel uitwendige versie genoemd. Verloskundige Eke van de Molen is hierin gespecialiseerd.

Over tijd

Wil je zwanger worden, begin dan direct met het slikken van foliumzuur. Dat koop je bij de drogist of apotheek en neem je ± 4 weken vóór de zwangerschap in. Ben je over tijd en twijfel je of je zwanger bent, doe dan een zwangerschapstest.

In een kraampakket zit alles voor een thuisbevalling en voor de kraamperiode. Meestal kun je dit pakket via je zorgverzekeraar aanvragen.

Er zijn een aantal verzekeraars die zo’n pakket niet vergoeden. In dat geval moet je zelf een kraampakket aanschaffen. Het is fijn dat je het kraampakket rondom 30 weken zwangerschap in huis hebt.

Bevalling

Ons land kent een unieke keuzevrijheid: je mag zelf bepalen of je thuis of in het ziekenhuis wilt bevallen. Wil je zonder medische reden in het ziekenhuis bevallen, dan moet je, afhankelijk van de verzekering een eigen bijdrage betalen van ongeveer €340,- (2018). Soms heb je geen keus en is er medische noodzaak om in het ziekenhuis te bevallen. Dit zal de verloskundige aangeven en dan zijn er geen kosten aan verbonden.

41

Zwanger zijn en je body Elke vrouw is verschillend en elk lichaam reageert nu eenmaal anders op zwanger zijn. Hoewel dat in de basis klopt wil dat niet zeggen dat je er zelf niet het nodige aan kunt doen om er goed uit te zien tijdens je zwangerschap en na de geboorte.

een ondersteunende beha, het beste is een ‘meegroei-beha’. Douche regelmatig met afwisselend warm en koud water om je huid stevig te houden en gebruik crème om je borsten en je buik mee te verzorgen.

Neem alleen al de verschillen in hoe de buik van zwangere vrouwen Luister naar je body zich ontwikkelt. De een toont al snel een grotere omvang en bij de Beweeg je veel? Ga daar dan zeker mee door! Door sport verminander is pas veel later te zien dat er een kindje op komst is. Waar deren kwaaltjes en ongemak en je hebt er voordeel van bij de bezit ‘m dat in? Om te beginnen groeit je buik niet alleen door je baby, valling. Overdrijf het echter niet en luister naar je body. Ben je niet maar ook door vruchtwater en omdat je vet opslaat. Ook kunnen al zo’n sportief type, probeer dan in elk geval om meer te bewegen. of niet strakke buikspieren, de stand van je bekken, de hoeveelheid Ga iets doen waarbij je je lekker voelt en bouw het rustig op. Wanvruchtwater, de vorm van de baarmoeder en je gewicht van invloed delen, zwemmen en fietsen zijn ideaal om in beter vorm te komen zijn. Verder kun je ‘hoog’ of ‘laag’ dragen en een smalle of brede en te blijven. Ook na de bevalling. buik hebben.

Aankomen Veel verschillen dus die beter zichtbaarWanneer worden naarbekkenfysiotherapie? mate je langer in verwachting bent. Vuistregel is dat je vanaf ongeveer de 11e week van je zwangerschap kunt gaan zien dat je zwanger bent en dat vanaf de 18 weekverlies je kle• eOngewild van urine en/of ontlasting ding strakker gaat zitten. Dat is ook het moment dat je buik • Niet te onderdrukken aandrang om te sneller en zichtbaarder begint te groeien omdat meer plassen ofje te ontlasten • Moeizaam kwijt kunnen aankomt; al snel zo’n halve kilo per week.

Vlak voor de van urine en/of ontlasting geboorte is je buik op z’n grootst. Logisch, want tijdens de • Zwaar drukkend gevoel in de onderbuik zwangerschap ben je tussen de 12 tot circa 18en/of kilobalgevoel aangekoBekkenfysio in vagina of anus voor mannen, vrouw • Pijn in onderbuik, rond anus en/of men. geslachtsdelen • Pijn bij gemeenschap Gevoeliger • Prostaatklachten • Bekkenpijn en lage rugklachten Naast je buik veranderen ook je heupen en borsten.

Ze worden ron• je In periode zwangerschap en der, je borsten worden gevoeliger en de kleur van tepelsrond veranbevalling dert. Ook kun je steken in je borsten voelen omdat ze erop worden • Begeleiding voor en na operaties in buik- en zwaarder, bekkengebied voorbereid om straks melk te geven. Je borsten worden

Tijdens en na de zwangerschap klachten voorkomen of verminderen?

Fysiotherapie Meijer Warnsveld Na de bevalling snel herstellen aderen worden zichtbaar en je tepels gaan vooruit staan. Draag dus Bij kinderen kunnen ook stoornissen van en weer topfit worden? de bekken optreden

ZwangerFit®

•

Niet goed kunnen ophouden van urine en/of ontlasting • Blaasontsteking ® Obstipatie, het moeizaam kwijtraken ZwangerFit , bedacht door de Nederlandse• Vereniging Locatie Locatie van ontlasting Kies voor een van deze cursussen en: Het Horseler 2b Schoolplein 1 voor Fysiotherapie bij Bekkenproblematiek, is een vieze onderbroeken- Je ontmoet • Regelmatig andere mama’s 7232 GB Warnsveld 7231 GN Warnsveld (aanstaande) • Pijn in de buik combinatie van zwangerschapsbegeleiding en - Je krijgt les van een deskundige • Bedplassen

Het kan met ZwangerFit en Mama&KindFit

verantwoorde toepassingen uit de aerobic- en

fitnesswereld. De trainingen staan onder leiding van een gespecialiseerde fysiotherapeut en je kunt er op heel veel plaatsen in Nederland aan meedoen.

-

bekkenspecialist tel.: 0575-522389 fax.: 0575-526582 e-mail: info@ fysiotherapiemeijer.nl Bij Mama&KindFit oefen je na de bevalling internet: www.fysiotherapiemeijer.nl samen met je baby: goed voor jou, gezellig voor je baby en je hebt geen oppas nodig

Raadpleeg het internet voor een adres bij jou in de buurt. Vanaf de 12e week van je zwangerschap ben je welkom. Op tijd aanmelden is een aanrader.

42

Locatie Schoolplein Schoolplein 1 7231 GN Warnsveld

Locatie gebouw Blikvanger Het Horseler 2b 7232 GB Warnsveld

Tel. 0575 - 522 389 • info@fysiotherapiemeijer.nl • www.fysiotherapiemeijer.nl

Zwangerschapspilates Zwangerschapspilates voorkomt rug- en bekkenklachten tijdens de zwangerschap Elke vrouw is verschillend en elk lichaam reageert nu eenmaal anders op zwanger zijn. Hoewel dat in de basis klopt wil dat niet zeggen dat je er zelf niet het nodige aan kunt doen om er goed uit te zien tijdens je zwangerschap en na de geboorte.

zo’n sportief type, probeer dan in elk geval om meer te bewegen.

Ga iets doen waarbij je je lekker voelt en bouw het rustig op. Wandelen, zwemmen en fietsen zijn ideaal om in beter vorm te komen en te blijven. Ook na de bevalling.

Neem alleen al de verschillen in hoe de buik van zwangere vrouwen zich ontwikkelt. De een toont al snel een grotere omvang en bij de ander is pas veel later te zien dat er een kindje op komst is. Waar zit ‘m dat in? Om te beginnen groeit je buik niet alleen door je baby, maar ook door vruchtwater en omdat je vet opslaat. Ook kunnen al of niet strakke buikspieren, de stand van je bekken, de hoeveelheid vruchtwater, de vorm van de baarmoeder en je gewicht van invloed zijn. Verder kun je ‘hoog’ of ‘laag’ dragen en een smalle of brede buik hebben.

Aankomen Veel verschillen dus die beter zichtbaar worden naarmate je langer in verwachting bent. Vuistregel is dat je vanaf ongeveer de 11e week van je zwangerschap kunt gaan zien dat je zwanger bent en dat vanaf de 18e week je kleding strakker gaat zitten. Dat is ook het moment dat je buik sneller en zichtbaarder begint te groeien omdat je meer aankomt; al snel zo’n halve kilo per week.

Vlak voor de geboorte is je buik op z’n grootst. Logisch, want tijdens de zwangerschap ben je tussen de 12 tot circa 18 kilo aangekomen.

Gevoeliger Naast je buik veranderen ook je heupen en borsten. Ze worden ronder, je borsten worden gevoeliger en de kleur van je tepels verandert. Ook kun je steken in je borsten voelen omdat ze erop worden voorbereid om straks melk te geven. Je borsten worden zwaarder, aderen worden zichtbaar en je tepels gaan vooruit staan. Draag dus een ondersteunende beha, het beste is een ‘meegroei-beha’. Douche regelmatig met afwisselend warm en koud water om je huid stevig te houden en gebruik crème om je borsten en je buik mee te verzorgen.

Luister naar je body Beweeg je veel? Ga daar dan zeker mee door! Door sport verminderen kwaaltjes en ongemak en je hebt er voordeel van bij de bevalling. Overdrijf het echter niet en luister naar je body. Ben je niet

Wat is Zwangerfit?

Zwangerfit is de begeleiding en lichamelijke training voor zwangere vrouwen. Zowel tijdens de zwangerschap, als in de periode na de bevalling. Mede door specifieke oefeningen kunnen klachten, die tijdens de zwangerschap mogelijk ontstaan, worden verminderd of worden voorkomen.

Bij Zwangerfit staat bewust actief bewegen centraal. Natuurlijk is er ook tijd voor gezelligheid en uitwisseling van ervaringen.

Mijn naam is Margot Bus. Ik heb, na de opleiding fysiotherapie, een driejarige specialisatie gevolgd voor bekkenfysiotherapie en werk al jaren bij Fysio-Z. Hier ben ik onder andere werkzaam als bekkenfysiotherapeut en Zwangerfit®docent.

Oude Doesburgseweg 63, 6901 HH Zevenaar Telefoon 0316-343 795 info@fysio-z.nl • www.fysio-z.nl

43

Maatwerk in kraamzorg Na je bevalling heb je recht op kraamzorg voor minimaal 24 uur, verdeeld over acht dagen. In de kraamperiode helpt de kraamverzorgende jou en je kindje thuis met verzorging, begeleiding en ondersteuning. Welke kraamzorg voor jou van toepassing is, wordt bepaald aan de hand van het landelijk indicatieprotocol kraamzorg. Vraag, zodra je weet dat je zwanger bent, je zorgverzekeraar naar vergoedingen en eigen bijdragen op het gebied van kraamzorg en voorkom verrassingen.

Het landelijke indicatieprotocol kraamzorg is een handleiding voor verloskundigen, verzekeraars en kraamzorginstanties, waarmee ze op dezelfde manier kunnen bepalen welke kraamzorg voor jou het beste is. Dat gebeurt op drie momenten, ook wel indicatiestellingen genoemd: op het moment dat je 36 weken zwanger bent, waarbij de indicatiestelling door een beroepsbeoefenaar, de â&#x20AC;&#x2DC;intakerâ&#x20AC;&#x2122; genoemd, bij jou thuis wordt gedaan. Voor de tweede keer op de dag dat je thuis bent bevallen. En voor de derde keer op een moment dat drie tot vier dagen later ligt dan je bevalling thuis.

Ben je elders bevallen, zoals in een ziekenhuis, geboortehotel of geboortecentrum, dan wordt de kraamzorg bepaald op de dag dat je met de baby thuis komt en nogmaals, later in de kraamperiode.

In deze laatstgenoemde gevallen bepalen de verloskundige (of de huisarts) en de kraamverzorgende samen welke kraamzorg voor jou en je baby het beste is. En ook of een aanpassing van de eerdere indicatiestelling nodig is, wat herindicatie genoemd wordt. Zo krijg je maatwerk in kraamzorg.

44

Op tijd aanmelden Het is erg belangrijk dat je je uiterlijk in de derde maand van je zwangerschap bij een kraamcentrum bij jou in de buurt aanmeldt.

Dat geldt ook voor het geval dat je niet van plan bent om thuis te bevallen, maar in een ziekenhuis, een geboortehotel of in een geboortecentrum. Let op: Alleen bij tijdige aanmelding kom je in aanmerking voor kraamzorg. Je verloskundige kan dat aanmelden voor kraamzorg trouwens ook voor jullie regelen. Nagenoeg alle verloskundigen werken samen met kraamcentra in hun naaste omgeving.

Kraamzorg en je verzekering Kraamzorg valt binnen het basispakket van je zorgverzekering met een minimum van 24 en een maximum van 80 uur, verdeeld over maximaal 10 dagen en ingaande op de dag van je bevalling.

Ook belangrijk: de plek waar je bevalt is van invloed op het maximum aantal kraamzorgdagen. De dagen dat jij en je baby in een ziekenhuis of geboortecentrum verblijven, worden namelijk in mindering gebracht op het aantal kraamzorguren. Bij kraamzorg bij jullie thuis is er trouwens geen sprake van eigen risico op je zorgverzekering, maar wel van een wettelijke eigen bijdrage van â&#x201A;Ź 4,30 per uur. Je ziet dus hoe belangrijk het is om op tijd contact op te nemen met je zorgverzekeraar en om advies te vragen.

Vervolg Maatwerk in kraamzorg pagina 46 ->

Onbezorgd genieten van je kraamtijd Den Haag T 085 401 5761

Persoonlijk • Kleinschalig • Betrokken

Joubertweg 8, Oosterbeek (regio Gelderland) • t 026-7440033 • voor meer informatie: www.geboortehuys.nl 45

Kraampakket Alleen als je aanvullend verzekerd bent krijg je nog een gratis kraampakket. Ben je dat niet en heb je alleen een basis zorgverzekering, dan kun je een kraampakket kopen (vanaf circa 21 Euro) of je stelt je kraampakket gewoon zelf samen en koopt de onderdelen in de winkel. De basissamenstelling van een kraampakket is als volgt: matrasbeschermer of kraammatras, onderleggers, kraamverband, stretchbroekjes, watten, steriele gaasjes, koortsthermometer (het liefst in digitale uitvoering), alcohol en desinfecterende zeep om mee te ontsmetten, en een navelklem.

Deze laatste is trouwens niet nodig als je in het ziekenhuis bevalt.

aangeboden aan kindjes ouder dan zes weken. Ook aan de gehoortest zijn geen kosten verbonden.

In bepaalde regio’s verlopen bovengenoemde tests iets anders. Zo kan die door een andere verzorgende worden uitgevoerd en kan de gehoortest bijvoorbeeld later plaatsvinden. Je kraamverzorgende kan je hier meer informatie over geven.

Kraamzorg Waaruit bestaat die kraamzorg nu eigenlijk? Om te beginnen zorgt een kraamverzorgende voor rust en regelmaat in jullie huis, waarbij zij ernaar streeft dat jij en je kindje voldoende rust krijgen en dat het jullie goed gaat. Verder helpt de kraamverzorgende gedurende de uren dat ze bij jullie in huis is (zie hierboven) jou en je kindje met de lichamelijke verzorging, controleert ze de baby dagelijks op groei, gewicht, temperatuur, kleur en algeheel welbevinden.

En houdt ze jou in de gaten, waaronder de controle van je buik (locatie van je baarmoeder), hoe het gebied rond je eventuele hechtingen eruit ziet en hoe de genezing verloopt. De uitkomsten daarvan schrijft ze op in het zorgplan, waarbij ze tevens contact houdt met de verloskundige. Ook leert ze jou hoe je het beste je kindje kunt verzorgen, waarbij ze je allerlei tips en adviezen geeft.

Helpt, begeleidt en ondersteunt ze je bij het aanleggen en geven van borstvoeding. En, als je flesvoeding geeft, hoe je flesvoeding maakt, wat de juiste temperatuur van het flesje moet zijn en ook hoe en hoe vaak je het flesje geeft.

Samenwerking zorgverleners Zoals je merkt, kom je niet alleen tijdens de zwangerschap, maar ook tijdens de kraamperiode nog met veel zorgverleners samen.

Deze groepen werken nauw met elkaar samen. Ze kunnen je ondersteunen op het moment dat je zwanger probeert te worden tot het einde van je kraamperiode. Het allerbelangrijkste is dat jij en je kind veilig zijn. In Nederland zijn afspraken gemaakt over de inhoud van geboortezorg. Deze afspraken staan in de Zorgstandaard Integrale Geboortezorg. Hieronder zie je een paar belangrijke afspraken om een beeld te krijgen van dit document: - zwangere en (ongeboren) kind staan te allen tijde centraal; - de samenwerking tussen zorgverleners moeten zo goed mogelijk zijn; - aandacht voor vrouwen met lage gezondheidsvaardigheden; - de zwangere vrouw moet een vast aanspreekpunt hebben.

“De verloskundige is uiteindelijk de verantwoordelijke voor de zorg voor jou en je kindje.”

De verloskundige Naast de kraamverzorgende zijn er ook zorgverleners die je hulp bieden. In de kraamperiode komt er namelijk regelmatig een verloskundige langs. De verloskundige is uiteindelijk de verantwoordelijke voor de zorg voor jou en je kindje. De bezoeken van de verloskundige zijn relatief kort.

Medewerker consultatiebureau (hielprik en gehoortest) In de eerste week van het kraambed komt er ook nog een medewerker van het consultatiebureau langs. In de meeste gevallen is dit een verpleegkundige. Deze medewerker geeft je kindje een hielprik. Hierbij wordt een paar druppels bloed van je baby afgenomen en naar het laboratorium gestuurd. Zoals de naam het al zegt, gebeurt dit via de hiel. Met een hielprik kan het bloed onderzocht worden op een aantal ongeneeslijke ziektes en/ of zeldzame aandoeningen. Wanneer een ongeneeslijke ziekte ontdekt wordt, kan die tijdig worden behandeld en is de mogelijke schade bij je baby beperkt. De hielprik doet even pijn, dus schrik niet als je kindje moet huilen. Het is niet verplicht om deze hielprik bij je pasgeboren baby te laten doen, maar het is wel belangrijk voor de gezondheid van je kindje, bovendien zijn er geen kosten aan verbonden.

Ook krijgt je kindje in de eerste weken na de geboorte een gehoortest. Die wordt meestal bij jou thuis uitgevoerd door een medewerker van het consultatiebureau. De test kan ook op het consultatiebureau of in het ziekenhuis opgenomen worden. Met de gehoortest wordt gemeten of je kindje genoeg kan horen. Een goed gehoor is erg belangrijk voor de ontwikkeling van de taal van het kind. Als er wat mis is met het gehoor van je kindje, kan dit sneller worden behandeld wanneer deze test zo vroeg mogelijk afgenomen wordt. Dit betekent dat ook hier de schade zo beperkt mogelijk voor je kindje blijft. Ook na deze test is het belangrijk om het gehoor van je kindje in de gaten te houden. De test doet absoluut geen pijn en duurt maar een paar minuten. Ook is het belangrijk om te weten dat deze gehoortest niet meer kan worden 46

“Ook krijgt je kindje in de eerste weken na de geboorte een gehoortest.”

Samen wennen aan de nieuwe situatie De eerste tijd na je bevalling is natuurlijk erg belangrijk. Je hebt er nu een flinke verantwoordelijkheid bij en je moet natuurlijk nog bijkomen van de bevalling. Naast het in de gaten houden van de gezondheid en rust van jou en de baby, is er nog meer wat de kraamverzorgende doet. Zoals naar je luisteren als je vragen, zorgen of onzekerheden hebt. Ook begroet ze de kraamvisite en regelt ze de tijden waarop bezoekers jou en je kindje kunnen zien (en als het tijd is om weer afscheid te nemen). Bovendien neemt ze ook lichte huishoudelijke taken op zich. Tenslotte betrekt de kraamverzorgde natuurlijk ook je partner en eventuele andere kinderen bij de verzorging van jou en jullie kindje, nieuwe zusje of broertje. Zo krijgen jullie alle mogelijkheden om in rust en regelmaat aan elkaar en de nieuwe situatie in het gezin te wennen. Om als het nodig is adequaat in te grijpen en passende maatregelen te nemen. En samen met zorg, aandacht en liefde voor elkaar verder door het leven te gaan. Naast een goede en professionele verloskundige, levert een deskundige en zorgzame kraamverzorgende daarvoor de beste basis.

Nacontrole Op de 8e dag wordt het kraambed afgesloten en mag je 6 weken na de bevalling de praktijk bezoeken voor de nacontrole. Binnen twee weken na de bevalling moet je een datum prikken met een van de assistenten binnen de praktijk. Tijdens deze controle wordt er over de kraamperiode gesproken. Hoe is die verlopen? Ook zal de verloskundige vragen naar je baby om te weten te komen hoe het gaat met de voeding, hoe de baby groeit en hoe het gaat met het dag-nacht ritme. Ook wilt de verloskundige weten hoe het op emotioneel vlak met je gaat. Zijn jullie (jij en je partner) een beetje gewend aan de nieuwe situatie? Hoe ervaren jullie het ouderschap? Bovendien wordt er gekeken of gevraagd naar het herstel van je eventuele wonden, het vloeien en het functioneren van je bekkenbodemspieren. Verder wordt tijdens dit onderzoek je bloeddruk en soms ook je ijzergehalte gecontroleerd. Tenslotte vertel je hoe je de zwangerschap hebt ervaren en kun je eventuele vragen stellen.

Anticonceptie Na de bevalling ben je meestal snel weer vruchtbaar. De verloskundige zal met je bespreken hoe je kunt voorkomen dat je binnen een korte tijd weer zwanger wordt (als dat niet gewenst is) en spreekt met je af welke anticonceptie je daar het beste voor kunt gebruiken. Voor vragen, onzekerheden of meer informatie kun je altijd bij je verloskundige terecht.

Zelfstandige kraamzorgpraktijken bij jou in de regio!

Kraamzorg Bep Weverskamp 63, 3848 CP Harderwijk Telefoonnummer: 06-137 475 47 www.kraamzorgbep.nl Tijd voor kraamzorg Schimmelpennincklaan 6, 3771 JE Barneveld Telefoonnummer: 06-404 340 79 info@kraamzorgjacqueline.nl

Omdat elke moeder, elk gezin, elke baby uniek is.

Wij zijn voor jou de kraamverzorgende die jij nodig hebt.

Els van den Brink Kraamzorg Kallenbroekerweg 7, 3771 DA Barneveld Telefoonnummer: 06-111 485 46 info@kraamzorg-els.nl

Veluwekraamzorg Paul Krugerstraat 1 K, 7311 AN Apeldoorn Telefoonnummer: 06-206 899 52 www.veluwekraamzorg.nl

Een liefdevol Begin Middenlaan 16, 3843 BC Harderwijk Telefoonnummer: 06-266 107 78 rebvandam@hotmail.com

Als kraamverzorgende maak je elke keer opnieuw onderdeel uit van de geboorte van een nieuw gezin. Bij Kraamzorg Zuid-Gelderland hebben we de ervaring en de kennis om elke nieuwe situatie op de juiste manier aan te voelen en er op te reageren.

Onze kraamverzorgenden zijn hoog gekwalificeerd en geschoold volgens de laatste inzichten, maar ze zetten zich ook altijd in vanuit het hart.

Want naast een baan is dit werk ook een roeping. Pas als een gezin onze liefde, inzet en passie voelt, is onze missie geslaagd.

Kraamzorg met heel ons hart 47

Het Kraambed

Wat te verwachten na de bevalling Het aftellen is begonnen of misschien zijn jullie net bevallen. Dit artikel geeft jullie alvast een idee over wat je kunt verwachten in de kraamtijd; de eerste 6 weken na de bevalling. De eerste 8 tot 10 dagen komen verloskundigen regelmatig bij jullie thuis en ook de kraamverzorgster is er.

Voeding Kies je voor borstvoeding, dan word je direct na de geboorte geholpen met aanleggen van de baby. Of hij krijgt zijn eerste flesje. Zijn maagje is nog klein; 10 ml per voeding is de eerste 24 uur voldoende.

Bij het aanleggen mag hij 20 minuten per borst drinken, dat brengt de melkproductie op gang. Elke 3 uur bied je een voeding aan. Wil hij een keer niet drinken? Niet erg, hij heeft voor 24 uur reserves. Bij borstvoeding kan een baby de eerste dagen wel 9 voedingen per dag hebben. Overvoeden kan niet en zo komt de melkproductie juist goed op gang.

Flesvoeding Elke dag mag de baby 10 ml meer drinken tot de 100 ml is bereikt.

Dus op dag 2> 20 ml per voeding, op dag 3> 30 ml, enz. De kraamverzorgster helpt met het klaarmaken van de voeding en uitkoken van de flesjes.

Borstvoeding Tijdens je zwangerschap kun je een borstvoedingscursus volgen. In de eerste kraamweek leert jullie kraamverzorgster je de baby aan te leggen, in verschillende houdingen te voeden en krijg je advies. Als je met kolven moet starten kun je bij de thuiszorg een kolf huren en bedklossen ophalen. Vraag je kraamverzorgster om telefoonnummers.

Gewicht De kraamverzorgster weegt jullie baby dagelijks. De eerste paar da48

gen zal hij gewicht verliezen, dat is normaal. Binnen 2 weken na de geboorte moet hij terug zijn op het geboortegewicht. De kraamverzorgster houdt in de gaten of jullie kindje niet teveel afvalt.

Temperatuur Jullie baby moet goed op temperatuur blijven: 36,8 à 37,2°C. Dit wordt regelmatig gecontroleerd. Heeft hij het te koud dan moet hij kruikjes hebben. De kraamverzorgster leert jullie hoe je deze maakt en waar je ze in het bedje legt. Baby’s verliezen de meeste warmte via het hoofdje, daarom is een mutsje belangrijk. Is jouw lichaamstemperatuur 38°C of hoger, neem dan contact met je arts op.

Geel zien Veel baby’s hebben na de geboorte een wat gele kleur door afbraak van hemoglobine (eiwit in de rode bloedcel). Dit is, tot zekere hoogte, normaal. Er word gecontroleerd of dit niet teveel wordt. Eventueel wordt er bloed afgenomen om te kijken of deze bloedafbraak (bilirubine gehalte) niet te hoog is.

Stuwing Je kunt last krijgen van stuwing van je borsten, of je nu wel of geen borstvoeding geeft. Geef jij geen borstvoeding, draag dan een strakke bh en houd die ’s nachts aan. Koelen van de borsten kan ook helpen, evenals paracetamol. Vraag je kraamverzorgster om tips.

Vloeien Na de bevalling blijf je wat vloeien. Net als bij een heftige menstruatie en soms meer. Moet je elk half uur je kraamverband verschonen, bel dan je verloskundige. Ook je kraamverzorgster controleert dit. Om de 3 uur verschonen is normaal. In de eerste week neemt het bloedverlies al iets af. Beweeg je daarna meer dan kun je tijdelijk meer helderrood bloed verliezen. Bloedverlies duurt tot ± 6 weken na de bevalling.

De Kraamzorggroep biedt zorg op maat….

Ieder gezin is uniek!

TELEFOON 0341-741 001 • info@kraamzorggroep.com • www.kraamzorggroep.com

Gebruik geen tampons en ook geen gewoon maandverband. In het kraampakket zitten speciale kraamverbanden.

Baarmoederstand De kraamverzorgster voelt dagelijks aan je buik om te controleren of je baarmoeder weer achter je schaambot slinkt. In de zwangerschap groeit je baarmoeder tot net onder je ribbenboog, direct na de bevalling zit die alweer rond je navel om in de eerste kraamweek onder je navel te zakken.

Naweeën Sommige kraamvrouwen hebben last van naweeën die behoorlijk pijnlijk kunnen zijn. Neem gerust paracetamol, ook als je borstvoeding geeft. Als je kindje aan de borst drinkt kun je er last van hebben.

Wond/hechtingen Als je bij de bevalling een scheurtje van het perineum hebt gekregen of als er een knip is gezet om de bevalling te versnellen, wordt dit met oplosbare hechtingen gehecht. Deze kunnen in de eerste kraamweek gaan trekken. Vanaf 6 dagen na de bevalling kan je verloskundige of arts ze verwijderen zodat deze pijn verdwijnt. Je kraamverzorgster controleert de hechtingen dagelijks op genezing en om infectie tijdig op te sporen. Houd de wond goed schoon door deze na toiletgebruik te spoelen: alleen met water, zonder zeepproducten. Het beste is de wond aan de lucht te laten drogen. Draag bij de middagrust geen ondergoed en ga op een handdoek liggen.

Krampjes De meeste baby’s hebben de eerste 4 maanden last van krampjes omdat de darmen nog niet volledig zijn uitgerijpt en aan hun nieuwe functie moeten wennen. Het is normaal dat een kindje dan last heeft van buik- of darmkrampjes. Die kun je meestal niet voorkomen of

verhelpen, maar je kunt wel iets doen om ze te verzachten: • over het blote buikje wrijven met warme handen (met de wijzers van de klok mee); • fi etsbewegingen maken met zijn beentjes; • hem op zijn buik op je armen leggen, hoofdje in je hand en zachtjes wiegen; • doe hem in bad of leg een lauwwarme kruik (opgerold in een handdoek) tegen zijn buikje; • bij flesvoeding: let op juiste verhouding poeder/water en vermijd lucht in de speen; • laat hem regelmatig boeren; • draag hem in een draagzak; • leid hem af (bijv. wandelen); • bij borstvoeding: eet geen scherpe kruiden/specerijen en gasvormende groenten.

Hielprik/ gehoortest Tussen de 5e en de 8e dag na de geboorte is het tijd voor de hielprik.

Door het aangeven van jullie kindje op het gemeentehuis wordt de thuiszorg ingeseind om de hielprik bij jullie thuis te geven. De uitleg hierover hebben jullie bij de 34-wekencontrole ontvangen. De hielprik screent op 17 ziekten: schildklier, bijnier, stofwisselingsziekten en dragerschap van o.a. taaislijmziekte, en is vrijwillig. Ook wordt het gehoor getest om te bepalen of jullie kindje voldoende hoort om te leren praten.

Middagrust De bevalling is een heftige gebeurtenis waar je lichaam van moet herstellen. Ook heb je gebroken nachten door de voedingen. Het is dan ook een goede raad om zeker de eerste kraamweek iedere middag tussen 13.00 en 15.00 uur rust in te plannen. Op deze manier herstel je het snelst.

49

HOE MAAK JE NOU OP DE JUISTE MANIER JE KRAAMBED OP? Met onderstaande instructie helpen we je op weg.

WEEK 36 +

Start met het opmaken van je kraambed vanaf 36 weken zwangerschap.

Pak de twee kraammatrassen en leg deze bovenop je hoeslaken op de plek waar het onderlichaam zich op het matras bevindt.

Verhoog je bed op minimaal 80 cm met behulp van (gehuurde) klossen of gebruik kratten.

Lig je liever niet rechtstreeks op de kraammatrassen? Plaats dan een extra hoeslaken over het bed.

Pak de matrasbeschermer uit het kraampakket. Deze gebruik je om je matras te beschermen wanneer â&#x20AC;&#x2122;s nachts je vliezen breken. Plaats de matrasbeschermer in de breedte op het matras op de plek waar het onderlichaam zich op het matras bevindt en steek de matrasbeschermer om het matras heen.

De onderleggers worden gebruikt tijdens de thuisbevalling en voor het uitvoeren van controles door de verloskundige en kraamverzorgster tijdens de kraamweek. De onderleggers kun je naast de kraammatrassen ook als extra bescherming van je bed gebruiken.

Plaats een hoeslaken over het matras en de matrasbeschermer.

WAAR GEBRUIK JE DE ANDERE PRODUCTEN IN HET KRAAMPAKKET VOOR? De navelstrengklem gebruikt de verloskundige bij de thuisbevalling voor het afklemmen van de navelstreng.

De gaaskompressen en de hechtpleister worden gebruikt door de verloskundige en kraamverzorgster voor wondverzorging.

Het kraamverband gebruik je wanneer je vliezen zijn gebroken en in de eerste dagen na de bevalling.

De zoogkompressen gebruik je voor het opvangen van moedermelk tijdens de borstvoedingsperiode.

Het maandverband gebruik je wanneer het bloedverlies minder wordt.

Het flesje alcohol en de watten gebruik je voor het ontsmetten van de thermometer van je baby. De kraamverzorgster gebruikt dit ook voor het ontsmetten van de thermometer van de moeder.

Het kraampakket inclusief de losse artikelen zijn te koop bij apotheek, drogist en via internet. (bron: www.heltiq.nl) 50

HeltiQ Kraampakket

Alles voor een verzorgde kraamtijd!

Een kraampakket is een pakket met verzorgingsproducten die je nodig hebt voor, tijdens en na de geboorte van je baby.

Het HeltiQ Kraampakket bestaat uit producten voor zowel moeder als kind. Je haalt het pakket, of je nu poliklinisch of thuis wilt bevallen, zes tot acht weken voor de bevalling in huis. Hoe je het kraambed opmaakt en waar je alle producten voor gebruikt wordt stap voor stap uitgelegd. Wel zo handig in deze spannende tijd! Het HeltiQ Kraampakket is te koop bij drogisterij, apotheek en via internet (adviesprijs â&#x201A;Ź 29,95).

Bekijk www.heltiq.nl/kraampakket voor meer informatie over het HeltiQ Kraampakket.

Medisch hulpmiddel, lees voor gebruik de gebruiksaanwijzing.

Natuurlijke kraamzorg en wasbare luiers Anders dan bij reguliere kraamzorg is de harmonie van lichaam, ziel en geest het uitgangspunt van natuurlijke kraamzorg die is gebaseerd op het gedachtegoed van Rudolf Steiner, grondlegger van de antroposofie.

Belangrijke elementen bij natuurlijke zorg zijn warmtezorg, zorg voor kleding, omhulling, rust, ritme en regelmaat. “In plaats van het nalopen van protocollen kijken wij naar wie er in de wieg en het kraambed ligt en waar moeder en kind het meest bij gebaat zijn”, aldus Yvonne Schrijver, eigenaar van Kraamzorg Naturelle en bestuurslid van de brancheorganisatie Natuurlijke Kraamzorg.

Bij het lezen van deze website en die van de beroepsverenging van natuurlijke kraamverzorgenden natuurlijkekraamzorg.eu, ontstond als vanzelf het idee om in dit artikel een link te leggen met wasbare luiers. Niet onlogisch, want elke baby ‘produceert’ 22kg aan wegwerpluiers per maand. Gelet op de actualiteit van milieu en afvalscheiding, is een wasbare luier dan ook een duurzaam en afvalbesparend alternatief.

Natuurlijke kraamzorg Maar eerst naar de natuurlijke kraamzorg zelf. Waarin onderscheidt die zich het meest van de reguliere vorm? Schrijver: “Een andere manier van kijken en persoonlijke aandacht. Wat heeft het kindje nodig en waar is de moeder bij gebaat? Waar de reguliere kraamzorg al gauw zegt: ‘doe die muts maar af’, zeggen wij: ‘houd die muts maar op’, want baby’s die warm zijn zien minder geel, vallen minder af en drinken en slapen beter. Een warme baby heeft een makkelijker opstart. Ook moeders moeten warm zijn; met warme voeten voorkom je hoofdpijn als je stuwing hebt.”

Warmte, zorg en aandacht Hoe kijkt de reguliere kraamzorg tegen deze natuurlijke vorm aan?

“Natuurlijk zijn er discussies, maar ik zeg dan: kijk nou eens in die wieg en wat daar ligt. En dan zijn we er het al snel over eens dat een warme en tevreden baby het beste is. Voor de baby èn de moeder. Vroeger was een geboorte een soort familiegebeuren, maar dat is verdwenen.

Bovendien moeten jonge ouders al zoveel. Wij stellen daar warme moederlijke zorg voor baby en moeder tegenover, waarbij warmte, zorg en aandacht centraal staan.” Die warmte wordt zelfs letterlijk geleverd. “Ik heb altijd wat kleding van wol en zijde bij me voor warme omhulling van de moeder en een lekker ingepakt baby’tje. En ik besteed veel tijd en aandacht aan borstvoeding.“ Gediplomeerde kraamverzorgenden die natuurlijke kraamzorg willen geven moeten zich eerst bekwamen voordat zij zich certificaathouder mogen noemen. “Natuurlijke kraamzorg is geen kunstje, maar je moet je verinnerlijken met de materie. Het gaat niet om een leerboek, maar om een proces dat je beleeft. Het resultaat is betere kraamverzorgsters die kijken wat er nodig is en daarnaar handelen.”

Wasbare luiers Het bedrijf Kaatje Katoen in Wageningen is al sinds 1992 actief in wasbare luiers en brengt ze in allerlei varianten op de markt.

“Wasbare luiers zijn nooit helemaal weg geweest”, vertelt Marlinda Maris, verantwoordelijk voor de communicatie via social media.

“Maar in gebruik lijken ze nu meer op wegwerpluiers, met dit verschil dat je ze niet weggooit maar telkens hergebruikt. Wasbare luiers zijn zacht, ademend en beschermen de huid van je kindje optimaal.”

Bij de meeste wasbare luiers hoort een waterdicht overbroekje dat met klittenband of drukknoopjes wordt gesloten. “De overbroekjes hebben een goede pasvorm en zachte randjes. Natuurlijk volledig

milieuvriendelijk en zonder chemische bestanddelen.” Daarnaast, en niet te vergeten, is het gebruik van wasbare luiers goedkoper.

Je wast ze namelijk en kunt ze hergebruiken in plaats van steeds nieuwe te kopen. Volgens Milieu Centraal, die met de landelijke campagne ‘Mazzelkontjes’ de wasbare luier in de spotlights plaatst, scheelt dat per kind al gauw rond de € 500,-.

Eerder zindelijk Goed om te weten is bovendien dat een kind dat wasbare luiers draagt ruim een jaar eerder zindelijk kan zijn. Dat komt omdat het kind dan beter voelt wat het doet en daardoor ook eerder beseft dat de luier nat is. Als je daarop tussen het eerste en tweede levensjaar inspeelt en je kind oefent om op die momenten op het potje te gaan, ontstaat al snel de link tussen het potje en het voorkomen van een natte luier.

Meer weten?

Kijk voor informatie over wasbare luiers op: www.kaatjekatoen.nl en www.milieucentraal.nl/bewust-winkelen/mazzelkontjes.

Meer informatie over Natuurlijke Kraamzorg vind je op: www.kraamzorgnaturelle.nl en www.natuurlijkekraamzorg.eu.

Daar vind je ook de lijst met namen en adressen van certificaathouders Natuurlijke Kraamzorg in het hele land.

er i u l e k l e W ? y b a b e j or kies jij vo

Minder afval

5500 luiers

24

Wegwerp Wasbaar

Goedkoper

Advies op maat

€500

?!

Bespaar tot wel €500,-

Bezoek een consulent in jouw regio

iers Wasbare lu natuurlijk ! +31 (0)317-310183 @ info@kaatjekatoen.nl

www.kaatjekatoen.nl

51

10 VERGISSINGEN BIJ HET KRIJGEN VAN JE EERSTE KIND

8.

Geen extra kleding meenemen Je baby wordt altijd nat, spuugt en poept door zijn luier heen.

Het is handig om altijd een extra setje kleding en een paar luiers mee te nemen.

Fouten maken is menselijk. In het begin ben je waarschijnlijk erg enthousiast en veel te bezorgd over je eerste pasgeboren baby.

Je kent alleen de theorieën uit de tientallen boeken die je gelezen hebt. Maar nu moet je het zelf doen. Wennen aan de baby in huis kost simpelweg tijd. Hieronder bespreken we de meest gemaakte vergissingen die elke nieuwe ouder maakt.

9.

Na het voeden je baby niet in de lucht houden Doe rustig aan met je baby na het voeden. De baby zal door de drukte gaan spugen. Een vieze kledder babymelk op je hoofd is absoluut niet aan te bevelen.

1.

Nagels knippen van je pasgeboren baby.

Je baby heeft bij de geboorte al lange nagels omdat die al in de baarmoeder groeien. Je kunt de nageltjes nog niet knippen, omdat deze nog vast zitten aan de vingers. Als je de nagels kan knippen, doe dit dan als de baby slaapt. Het is voor een kind namelijk geen pretje als de nagels een knipbeurt krijgen.

Tip: vaak is het beter om een nagelvijl bij baby’s te gebruiken.

2.

Control freak Je kunt niet altijd alles onder controle hebben. Het kan zo zijn dat je kindje per ongeluk uit je handen glipt of vergeet te voeden. Wees niet bang voor het maken van fouten.

3.

Speelkwartiertjes voor het slapen gaan De baby krijgt energie van het spelen, hierdoor valt hij niet snel in slaap. Daarom is het niet verstandig om voor het slapen gaan met je kindje te spelen.

4. Te veel en te vaak kraamvisite Nodig niet al te veel en te vaak kraamvisite uit. Jij hebt immers ook je rust nodig en je gaat je ritme hierdoor niet terugvinden.

5.

Je baby wakker maken Door het enthousiasme wil je graag aan de kraamvisite laten zien hoe lief en leuk je baby is en maak je hem wakker. Het is beter om je kindje niet steeds wakker te maken, omdat zijn slaapritme daardoor wordt verstoord.

6. Overbezorgd Ga niet altijd uit van het ergste. Pasgeboren baby’s zijn wel kwetsbaar, maar kunnen echt wel tegen een stootje.

7.

52

Te veel luiers in dezelfde maat kopen Als je in het begin veel pakken luiers in de allerkleinste maat (maat 1) koopt, kun je ze al snel niet meer gebruiken. Je baby groeit erg snel. Na een korte periode past hij al niet meer in maat 1. Dit geldt natuurlijk ook voor kleding.

10. Onzeker voelen door de hoeveel adviezen Ook na de bevalling krijg je een vrachtwagen vol (ongevraagde) adviezen. Het is heel erg belangrijk om te weten dat een advies geen feit is. Luister naar je eigen gevoel.

Als je voor kraamzorg JoNa kiest, kies je voor: Kraamzorg op maat Persoonlijke aandacht Deskundige begeleiding Kennis en ervaring Gratis lactatiekundige zorg tijdens de kraamtijd

Samen met jullie maken wij er een onvergetelijke kraamtijd van!

0321 311 922 info@kraamzorgjona.nl www.kraamzorgjona.nl

volg ons op:

fb.me/kraamzorgjona

Modieus zwanger Modieuze kleding en zwangerschap gaan heel goed samen! Je mag gezien worden als je zwanger bent, óók je buik! Geen overdreven grote jurken dus, maar kleding waarin je mooi zwanger bent. Begin met positiekleding op het moment dat je daagse kleding wat strak gaat zitten. Daarna ga je met de seizoenen en de omvang van je buik mee. Gewoon in je eigen stijl.

Het is al jaren trend dat je zwangere buik gezien mag worden. Hoe leuk is het dan om lekker te gaan shoppen en op zoek te gaan naar positiekleding die jou supervrouwelijk en sexy maakt! In modewinkels, babyzaken en op het internet vind je een ruime keuze aan jurken, blouses en T-shirts waarin je op je mooist bent. En natuurlijk ook truien, sweaters, vesten, positiebroeken en -jeans, shawls en buikbanden. Ook in positiekleding kun je daarom heel modieus gekleed gaan. Vanaf het moment dat je buik gaat groeien tot op de dag van je bevalling. En soms ook nog een tijdje daarna.

kopen naarmate je buik groeit. Niet alles voor negen maanden ineens in huis halen dus, maar shoppen als je body erom vraagt. Extra leuk is dat je op die manier steeds de mode kunt blijven volgen. In de laatste maand kan het zijn dat je juist geen jeans of broeken meer wilt dragen, maar liever een jurk, een gemakkelijk zittend rokje of een legging zodat je kleding je niet in de weg zit. Het is de periode waarin alles draait om comfort.

Zwanger & happy Niet je zwangere buik verstoppen, maar accentueren is iets dat je steeds meer ziet. Natuurlijk is alles een kwestie van je eigen smaak, maar als je wilt laten zien dat je zwanger & happy bent, kun je eindeloos variëren met heerlijk comfortabel zittende T-shirts, sweaters en broeken van zachte materialen en met buikbanden om je buik nog meer mee te accentueren. Vooral in de periode van de 32e tot en met de 38e week van je zwangerschap ben je prachtig en sexy zwanger.

Niet voor niets is dit dan ook hèt tijdstip om een mooie fotoreportage van jou en je buik te (laten) maken. We wensen je veel shoppingplezier!

Meegroeien Juist die enorme keuze maakt het aantrekkelijk om kleding te

53

Eten en drinken tijdens je zwangerschap Voedingtips

Je zwangerschap is een bijzondere periode in je leven en dat van je partner. Voor jou betekent het dat je lichaam verandert, wat ook geldt voor je smaak door de invloed van hormonen. Een artikel over goede en verantwoorde voeding als belangrijke bijdrage aan een gezonde zwangerschap voor jou en je kind.

De eerste 1000 dagen van je kind, ofwel de periode vanaf de bevruchting tot de datum waarop je kind twee jaar wordt, zijn allesbepalend voor zijn ontwikkeling. Het is de periode waarin je kind zich het snelst ontwikkelt en groeit. Tijdens je zwangerschap ben jij degene die daaraan de belangrijkste bijdrage levert. Want hoe gezonder en gevarieerder jij eet en drinkt (en je daaraan houdt), des te beter is dat voor de ontwikkeling, de groei en de gezondheid van jullie kind.

Gevarieerd eten Gezond en gevarieerd eten is dus de boodschap. Met als leidraad bijvoorbeeld de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Volg je die, dan krijgen jij en je kind voldoende goede voedingsstoffen binnen, zoals: eiwitten, koolhydraten, vetten, vitamines en mineralen.

Belangrijke bouwstenen voor je kind om te groeien. Varieer vooral volop met groente en fruit om alle voedingsstoffen die zich daarin bevinden binnen te krijgen. Er is keus genoeg, waarbij je afwisselend vis, peulvruchten, vlees en ei kunt eten. TIP: Wil je weten of wat je nu eet voldoet aan de Schijf van Vijf, dan kun je op de website van het Voedingscentrum (voedingscentrum.nl) een handige check doen.

Extra aandacht Met alleen gezonde voeding, hoe belangrijk ook voor jou en je kind, ben je er nog niet. Zo kan het eten tijdelijk wat minder gemakkelijk gaan of je zelfs tegenstaan. Of je krijgt plotseling een enorme trek in iets anders. Bekende verhalen, maar wel iets om extra aandacht te besteden. Heb je dus last van zwangerschapsmisselijkheid houd dan in de gaten dat je toch voldoende en verantwoord blijft eten en drinken. En krijg je een niet te stoppen trek in de meest vreemde producten, probeer die dan te onderdrukken of zoek een gezond(er) alternatief. Ook kun je tijdens de zwangerschap last krijgen van obstipatie (verstopping), bijvoorbeeld door een verandering in de ligging van je darmen. Die extra aandacht voor je voeding kan ook nodig zijn bij een hoge bloeddruk of dreigende zwangerschapsdiabetes.

Wel doen tijdens de zwangerschap • Natuurlijk ben je, als aanvulling op je voeding, al gestart met het dagelijks slikken van foliumzuur (400 mg) en vitamine D (10 mcg).

Ga de eerste tien weken van de zwangerschap door met foliumzuur en blijf extra vitamine D gedurende de hele zwangerschap slikken; • Tijdens je zwangerschap kun je moeite hebben met grotere maaltijden. Probeer die in dat geval op te splitsen in kleinere eetmomenten 54

verdeeld over de dag, waarbij je kleinere gerechten en gezonde tussendoortjes eet; • Eet vezelrijke voeding: veel groenten, twee porties fruit per dag en volkoren producten; • Zorg ervoor dat voldoende calcium, ijzer en visvetten binnen krijgt; • En heb je plotseling een enorme trek in iets lekkers of geks? Geen probleem, maar met mate. En geef eerst voorrang aan gezonde producten.

Niet doen tijdens de zwangerschap Tijdens de zwangerschap kun je vrijwel alles gewoon blijven eten, maar er zijn ook producten die niet goed zijn voor de ontwikkeling van je baby: • Drink geen alcohol als je zwanger bent. Ook geen alcoholvrij bier: buitenlandse brouwers mogen in Nederland namelijk ‘alcoholvrij’ bier verkopen met max. 0,5% alcohol); • In leverproducten zit veel vitamine A. Te veel vitamine A is schadelijk voor ongeboren kinderen. Neem daarom dagelijks maximaal één boterham met dit beleg; • Eet geen rauw vlees of vleeswaren die zijn gemaakt van rauw vlees; • Eet ook geen rauwe vis zoals bij Sushi en gerookte kant-en-klare vis uit de koeling zoals zalm of makreel. Dat is niet goed als je zwanger bent; • Ook zuivelproducten gemaakt van rauwe melk worden afgeraden.

Dit vanwege het hogere infectiegevaar door bepaalde bacteriën.

TIP: Als je meer wilt weten over dranken, kruiden en andere producten die je beter niet kunt eten als je zwanger bent, kun je daarvoor ook terecht op de website van het Voedingscentrum.

Borstvoeding Wil je na de zwangerschap borstvoeding geven, dan heeft je lichaam meer energie en voeding nodig dan normaal. Je hebt dus een kleine hoeveelheid extra eten nodig, zoals iets meer vlees, vis of kip, meer noten, meer volkorenbrood en vet. Drink ook voldoende water, maar vermijd alcohol. De schadelijke stoffen uit alcohol komen namelijk bij je kind terecht. Zowel tijdens je zwangerschap als bij borstvoeding.

Koffi e mag met mate, maar liefst niet meer dan één kopje per dag.

Vragen over voeding?

Als je zwanger bent en vragen hebt over voeding kun je natuurlijk op het internet gaan zoeken of je familie of vriendinnen om advies vragen. Wil je liever een persoonlijk advies over bijvoorbeeld zwangerschapsmisselijkheid, obstipatie, verandering van smaak of een hoge bloeddruk, dan kun je ook terecht bij een diëtist. Een diëtist kan je tevens helpen bij vragen over geschikte voeding, bij (het voorkomen van) zwangerschapsdiabetes of gewichtsbeheersing.

(Bron: o.a. Voedingscentrum)

(H)erken een traumatische bevalling De periode rondom je zwangerschap en de geboorte van je kindje is vaak een hectische periode waarin belangrijke levensgebeurtenissen elkaar in rap tempo opvolgen: een nieuwe baan, trouwen, zwanger worden, verhuizen, verbouwen en moeder worden.

Als je deze gebeurtenissen combineert met slaapgebrek, hormonen en de verantwoordelijkheid die je als kersverse moeder ervaart, dan is het niet zo gek dat je soms aan jezelf gaat twijfelen en er nare gedachten over deze periode ontstaan.

Gelukkig merken de meeste vrouwen dat na verloop van tijd de nare gedachten over de periode rondom hun zwangerschap en hun bevalling afnemen. Voor moeders die last blijven houden van negatieve ervaringen met betrekking tot hun bevalling is het belangrijk dat er meer aandacht voor dit onderwerp komt, zodat zij weten dat zij niet de enige zijn die hiermee rondlopen.

Veel vrouwen hebben dagelijks last van grotere of kleinere onverwerkte traumatische ervaringen van tijdens of vlak na hun bevalling. Één op de vier vrouwen kijkt drie jaar later nog negatief terug op de bevalling, slechts 2% hiervan krijgt de offi ciële diagnose PTSS (post traumatische stress stoornis) en wordt hiervoor behandeld. Voor het merendeel van deze moeders volgt geen diagnose en daarmee ook geen hulp. Hun dagelijks leven wordt echter wel in meer of mindere mate beïnvloed door negatieve gedachten, ze zitten niet lekker in hun vel, zijn snel emotioneel en kunnen zelfs psychische klachten ontwikkelen. Niet alleen voor de vrouw zelf heeft het impact op haar leven, ook de relatie met haar partner kan hierdoor onder druk komen te staan en zelfs het hechtingsproces met de baby kan negatief worden beïnvloed.

Traumatische bevalling Het is voor een ander niet te zeggen of jouw bevalling een traumatische ervaring is, dit ligt eraan hoe jij het ervaren hebt en heeft vaak te maken met het verschil tussen wat je verwacht van de bevalling en hoe het daadwerkelijk verloopt. Naast medische ingrepen, kan ook de manier waarop een behandelaar tijdens of na de bevalling tegen je praat, aanleiding zijn voor een trauma. In de loop der tijd kunnen deze ervaringen uitmonden in klachten als oververmoeidheid, nachtmerries, angst, concentratieproblemen, depressie of burn-out. Ook kan het jouw keuze voor een volgende zwangerschap beïnvloeden vanwege de angst om wéér te moet bevallen. Vaak wordt onderschat dat mannen ook last kunnen krijgen van traumatische ervaringen omtrent de bevalling en ook zij gevoelens van machteloosheid, prikkelbaarheid, angst en nachtmerries kunnen ervaren. Gelukkig wordt er de laatste jaren steeds meer bekend over de impact van een traumatische bevalling en is hier ook vanuit de verloskunde steeds meer aandacht voor. Tijdens de nacontrole wordt door verloskundigen gesproken over hoe de bevalling is ervaren en wordt er diverse nazorg geboden, zoals de huisarts, psycholoog of soms zelf psychiater. Als de psycholoog of psychiater voor jou een stapje te ver is, is er ook de mogelijkheid om te spreken met een vrouwencoach of bevallingstraumaverwerkingsspecialist. Indien je merkt dat je 4 tot 6 weken na de bevalling nog steeds last hebt van herbeleving van de traumatische ervaring, van vermijdend gedrag of verhoogde prikkelbaarheid en dit invloed heeft op het dagelijks functioneren, is er grote kans dat er sprake is van (partiële) PTSS en raden we aan om op zoek te gaan naar professionele hulp.

EMDR Een techniek die steeds vaker wordt gebruikt bij de behandeling van een bevallingstrauma is EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing). Dit is een techniek waarbij de herinnering

aan de traumatische gebeurtenis, de bevalling, blijft bestaan maar waarbij de negatieve gevoelens die er voor jou aan gekoppeld zijn, verdwijnen. EMDR is een behandeling met snel effect. Vaak zijn na 1-3 sessies al grote stappen gezet. De scherpe randjes gaan van de herinnering af en in je hoofd ontstaat ruimte voor andere emoties.

“Recent heb ik een vrouw begeleid die ruim een half jaar na de geboorte van haar dochtertje veel negatieve gevoelens had. Haar dochtertje was 10 weken te vroeg geboren en zij moest haar dochtertje 10 weken lang, elke avond in het ziekenhuis achter laten. De wandeling door de ziekenhuisgang, van het babykamertje naar de lift, leek steeds langer te worden en langer te duren. Als zij tijdens onze gesprekken aan die gang herinnerd werd, begon zij te huilen.

Na een EMDR-sessie van 30 minuten heeft de gedachte aan die gang geen negatieve lading meer voor haar en loopt zij nu zonder tranen in haar ogen door deze ziekenhuisgang.”

(H)erkennen Het is erg belangrijk om de symptomen van een trauma te herkennen, én te erkennen dat er sprake is van een probleem, wat het dagelijks leven van jou, je kind, je partner en de rest van de omgeving kan beïnvloeden. Herken je na het lezen van dit artikel een aantal van de genoemde symptomen bij jezelf of iemand anders: ga dan opzoek naar een zorgverlener bij jou in de buurt, want je hoeft er niet alleen voor te staan!

(Bron: Susanne Laverman • t. 06-28 25 41 57 • www.bevallingstraumaverwerking.nl)

Het behandelen van zwangerschaps- en bevallingstrauma

De periode van de zwangerschap en vlak erna wordt vaak als heel bijzonder ervaren. Maar niet altijd gaat het zoals je had gehoopt of verwacht. Je kunt beschadigende en/of traumatische ervaringen meemaken, die je veel last bezorgen.

Voorbeelden hiervan zijn een verlies van een (prille) zwangerschap door het voortijdig beëindigen ervan of door een miskraam.

Maar het kan ook gaan om medische ingrepen of traumatische ervaringen tijdens de zwangerschap, bevalling of in de kraamtijd.

Helaas is het nog te vaak een taboe om dit te bespreken, laat staan er begeleiding bij of behandeling voor te krijgen. De Witte Zebra is een praktijk die juist hierop gericht is.

Want beschadigende ervaringen vanuit je zwangerschap of bevalling hoeven niet beschadigend te blijven!

Werkzaam in en vanuit Harderwijk • 06- 83 57 54 19 info@dewittezebra.nl • www.dewittezebra.nl 55

“De vrouw die borstvoeding wil geven heeft dus iemand nodig die verstand van zaken heeft.”

Borstvoeding, de meest normale gang van zaken Het zelf voeden van je kind na afloop van de zwangerschap is de meest normale gang van zaken. In die eenvoudige verklaring zitten alle voordelen van borstvoeding besloten. Terwijl de nadelen erin zitten als je geen borstvoeding geeft. Aldus lactatiekundige en kinderdiëtist Stefan Kleintjes uit het Groningse Bedum, schrijver van diverse boeken en aangesloten bij www.borstvoeding.com.

kans op borstkanker omdat je je lijf gebruikt zoals het hoort.

Minder probleemgebitten bij kinderen omdat zijn kaken en kaakspieren getraind zijn met als gevolg een mooi en ruim gebit. Minder heftige verkoudheid en luchtweginfecties. Minder kans op allergie en eczeem. Minder ziekteverzuim wat werkgevers kosten bespaart.” “Dichtbij je moeder zijn geeft meer hechting met je kind en zorgt voor een lagere stressspiegel en een beter immuunsysteem. Alleen maar voordelen dus. Daarom wil ik a.s. moeders meegeven: ‘Ik mag er zijn. Daar heb ik die borsten voor!’. Ze moeten er alleen zelf wel wat voor doen.” Wie meer wil leren over borstvoeding kan terecht op www.borstvoeding.com. Ook is er een Facebookpagina, Twitter en is hier het boek ‘Borstvoeding’ te verkrijgen.

“Het is zo ontzettend jammer dat 80 procent van de moeders graag borstvoeding geeft, maar dat dit om de een of andere reden bij velen niet lukt. Dat komt omdat het gros van de zorgverleners niet over de juiste kennis beschikt om vrouwen de goede kant op te helpen.

Het gevolg is dat rond de 50 procent van hen al na enkele weken met borstvoeding ophoudt. Allemaal als gevolg van wat ik slechte borstvoedingondersteuning noem.”

Marketing Deze slechte borstvoedingondersteuning is Stefan een doorn in het oog. “Door onvoldoende scholing en juiste kennis over borstvoeding gaat veel fout. Vroeger werd in dat soort gevallen het kind door een andere moeder ‘overgenomen’ om het borstvoeding te geven, maar dat zie je nauwelijks meer in ons land.” Een andere, niet te onderschatten, factor is de kunstvoeding. “Er is veel vertrouwen in kunstvoeding, wat wordt aangewakkerd door de marketing vanuit de industrie. Maar wat moeders daarmee ontnomen wordt, is het eigenlijke moederlijke gedrag en haar instinct.”

Instinct De vrouw die borstvoeding wil geven heeft dus iemand nodig die verstand van zaken heeft. “Lukt het wel, dan is er niets fi jner en gemakkelijker voor moeders als je kind lekker bij je drinkt. Als moeder heb je het recht om je kind te voeden, ook op het werk.

Het mag wel, maar wat je ziet is dat moeders klem komen te zitten omdat er toch met een scheef oog naar hen gekeken wordt. Ik ken heel veel vrouwen, van ongeletterd tot hoogopgeleid, en allemaal hebben ze er plezier in om hun kind de borst te geven. Borstvoeding zit in het instinct van elke moeder, maar het gemis aan acceptatie in de maatschappij doet dat instinct soms geweld aan.”

Besparing op zorgkosten Hoe moet het dan wel? “Door zorgverleners te scholen en als moeders de hulp van lactatiekundigen kunnen inroepen. Het verbaast me dat de overheid daar niets aan doet, want borstvoeding bespaart zorgkosten. Zoals 25 tot 43 procent minder 56

Vragen over, of moeilijkheden met het geven van borstvoeding?

Neem dan contact met ons op!

ERMELO, HARDERWIJK, NUNSPEET, ELBURG, ZEEWOLDE, PUTTEN, NIJKERK, VOORTHUIZEN EN BARNEVELD

www.metdeborstvooruit.nl facebook: metdeborstvooruit twitter: @deborstvooruit

De vele voordelen van een borstvoedingsbeha

Er zijn heel veel merken borstvoedingsbeha’s in allerlei prijsklassen.

Ze geven je zelfvertrouwen om er met je kindje op uit te gaan en -als het daarvoor tijd is- borstvoeding te geven. Binnen of buiten, alleen of tussen mensen en waar dan ook. Heerlijk toch? Na je bevalling wil je immers ook graag met je kindje gaan wandelen, winkelen, er op uit of naar vrienden en familie. Maar als je kindje honger krijgt, waar geef je het dan borstvoeding? En hoe doe je dat discreet waardoor jij je niet bekeken voelt en anderen niet scheef naar jou kijken?

Comfort en ondersteuning Duidelijk is dat een gewone beha niet of nauwelijks voldoet als je borstvoeding geeft. Die moet je immers totaal verschuiven waardoor je hele borst of een groot deel daarvan zichtbaar is. Niet direct iets om je, als je niet thuis bent, mee op je gemak te voelen. Een grotendeels bedekte borst, ook tijdens het voeden, is dus een vereiste. Verder is een goede en continue ondersteuning (ook tijdens het voeden) van groot belang om te voorkomen dat er tepelkloofjes en striemen ontstaan. En, niet onbelangrijk, een borstvoedingsbeha moet van goede kwaliteit zijn, er mooi uitzien en praktisch en handig zijn, ook wat het openen en sluiten betreft.

Libento borstkolven en accessoires Libento borstkolven & accessoires voor de beste start van uw grootste bezit!

Gepatenteerd Al deze gedachten, overwegingen en vooral hun eigen ervaringen brachten Eva en Martine Boonen, vriendinnen en moeders uit het Belgische Hasselt, op het idee om zelf een borstvoedingsbeha te ontwerpen en op de markt te brengen. Na lang ontwikkelen en volhouden leidde dat tot de eigen borstvoedingsbeha’s van het merk Mammae. Wereldwijd verkrijgbaar en ook nog eens wereldwijd gepatenteerd, wat een unicum is in de lingeriesector.

Het was een ervaring die Eva en Martine, beiden warm voorstander van borstvoeding, er zelfs toe bracht om een boek uit te geven, getiteld: ‘100 meest gestelde vragen over borstvoeding’. Uit de samenvatting: ‘Dit boek wil moeders eerlijke en praktische informatie geven, en een antwoord bieden op de meest gestelde vragen rond borstvoeding. Hoe leg je je kindje het beste aan? Hoe weet je dat je baby drinkt? Hoe vermijd je tepelkloven en borstontstekingen? Wat doe je als je toch een borstontsteking krijgt? Hoe kolf je het beste moedermelk, en hoe kun je dat bewaren? Een boek vol met tips van experts, grappige anekdotes en ontroerende verhalen.’ Je kunt het onder meer bestellen bij bol.com en via de webshop van Kenniscentrum Borstvoeding.

Ook borstvoedingskleding In vervolg op de borstvoedingsbeha ontwikkelden Eva en Martine Boonen ook borstvoedingskleding die in combinatie met hun borstvoedingsbeha’s kan worden gebruikt. In 2016 werd de licentie overgedaan aan JBC onder het label ‘Mammae by JBC’, online verkrijgbaar op www.jbc.com.

ONTDEK DE VELE

voordelen u

Getest en aanbevolen door6vroedvrouwen 7

1.

Stijlvol, b topkwaliteit

2.

lees ons x boek MEER WETEN:

Vroedvrouwen zijn fan van Mammae.

Zij ervaren minder praktische problemen.

De voorgevormde buitencup camoufleert tepels en borstkompressen.

(Borst) kloven zalf met een druppeltje coco’s olie

Klassieke voedingsbeha

Discreet uniek en voeden: gepatenteerd f

3.

Biedt ondersteuning z

4.

Handvrij kolven

5.

Tepelhoedje 4

6.

Zo ben je overal op je gemak, waar en bij wie je ook bent.

Minder kans op tepelkloofjes en striemen dankzij de binnenbeha met extra powernet en beugel.

Duo electrische borstkolf GRATIS koeltasje twv € 3,95*

Borstkolven passen tussen de binnenbeha en blijven op hun plaats, waardoor je geen kolfbustier nodig hebt.

* Bestelt u in de periode september – november een totale duo elektrische Libento borstkolf, Dan krijgt u er gratis een koeltasje bij twv € 3,95

Het tepelhoedje blijft zitten tussen de binnenbeha.

mammae.be d mammae.nl 8 MEER INFO: OF:

V.U.: Martine Boonen, BEAUnen NV, Vissersstraat 1b2, 3500 Hasselt, België

Lang niet altijd wil je ‘zomaar’ en met anderen om je heen je kindje borstvoeding geven. Ondanks dat dit toch de meest natuurlijke gang van zaken zou moeten zijn. Wat kan helpen is een speciale borstvoedingsbeha die draagcomfort en tal van gemakken biedt ten opzichte van normale beha’s. En waarmee je je kindje discreet en ontspannen kunt voeden. Waar dan ook.

57

Je huid tijdens (en na) de zwangerschap Een zwangerschap doet heel veel met je (lichaam), óók met je huid.

Krijgen sommige vrouwen een prachtige glans op hun gezicht, anderen hebben ‘zomaar’ last van puistjes, vlekken of een geïrriteerde, jeukende huid. Dr. Jetske Ultee, onderzoekarts in de cosmetische dermatologie en moeder van vier kinderen legt uit wat er gebeurt met je huid als je in verwachting bent, en wat je daar (zelf) aan kunt doen.

De huid van je gezicht Een prachtige pregnancy glow Er zijn vrouwen die tijdens de zwangerschap een prachtige glans en kleur op hun gezicht krijgen. Deze zogenaamde pregnancy glow is het gevolg van onder meer een toegenomen doorbloeding van de huid door de stijgende hormoonspiegels. Maar niet iedereen wordt getrakteerd op een mooie glow en blozende wangen. Mijn huid zag er allesbehalve stralend of glanzend uit. Bij alle vier mijn zwangerschappen liep ik rond met een vlekkerige, onrustige en overgevoelige huid. En tot mijn grote frustratie duurde het ook na de geboorte van mijn kindjes nog maanden voordat ik weer in de spiegel naar een stralend velletje kon kijken.

Vaatjes en vlekken, puistjes en pigment De veranderende hormoonspiegels kunnen dus helaas ook een andere uitwerking hebben op de huid. Tijdens de zwangerschap neemt de hoeveelheid bloed in je huid zogezegd toe. Bij sommige vrouwen resulteert dit in een prachtige blos, bij anderen met minder gunstig gezinde bloedvaten in rode vlekken. Tot overmaat van ramp ontstaan er bij die vrouwen vaak kleine rode sterretjes in het gezicht (‘spinnenwebjes’) en soms zelfs couperose (zichtbare rode vaatjes in het gezicht). Ook kunnen de hormonen ervoor zorgen dat bestaande pigmentvlekken en sproeten donkerder worden. Ook kunnen nieuwe pigmentvlekken ontstaan (zoals zwangerschapsmasker of melasma). En hoewel een verhoogde talgproductie voor een mooie glans op de huid kan zorgen, ontstaan er bij de minder gelukkigen verstopte poriën en puistjes.

Van stralend naar overgevoelig Ook na de geboorte stuitert je huid nog even na op de golven van al die hormoonveranderingen. Zo kan het zijn dat je na een ‘vlekkeloze’ 58

zwangerschap ineens wèl last krijgt van bijvoorbeeld puistjes.

Wanneer de hoeveelheid ‘mooi makende’ hormonen abrupt dalen, verdwijnt de stralende gloed en kan je huid er ineens dof uitzien.

Samen met de verminderde aanmaak van collageen kun je ook ineens fijne lijntjes zien verschijnen. De huidbarrière wordt bovendien weer zwakker, waardoor allergenen, irriterende stoffen en bacteriën gemakkelijk de huid binnendringen. Producten die je normaal met veel plezier gebruikte, kun je nu ineens niet meer verdragen. Tel daarbij een flinke dosis slaaptekort en stress op en je begrijpt waarom je na je bevalling ineens last kunt krijgen van een overgevoelige, geïrriteerde huid.

Wat kun je (zelf) doen?

Mild is een must voor mama’s Aan hormonale veranderingen valt helaas niet zo eenvoudig wat te doen. Maar is je huid onrustig van bijvoorbeeld puistjes? Ga dan niet overmatig scrubben of reinigen, maar wees zacht voor je huid.

Gebruik om te beginnen uiterst milde reinigingsproducten. Kies voor ingrediënten die je huidbarrière niet stuk maken, maar juist versterken. Door daarnaast regelmatig te exfoliëren zal de huid ook flink opknappen. Dode huidcellen krijgen minder kans de poriën te verstoppen en een nieuwe frisse huid kan zich gemakkelijker laten zien. Kies voor producten met glycolzuur (5-10%) of salicylzuur (0,52%). Ook een bacteriedodende crème met 2.5% of 5% benzoylperoxide is veilig te gebruiken. Voor ernstige (acne)klachten kun je het beste je huisarts raadplegen en bespreken welke medicatie nu veilig te gebruiken is.

Goed insmeren!

De allerbeste remedie tegen pigmentvlekken is nog altijd een goede zonbescherming. Smeer je goed in en vermijd eventueel directe blootstelling aan de zon. Van cosmetische ingrediënten als niacinamide, vitamine C en zoethoutwortel is bekend dat ze oppervlakkig pigment wat kunnen oplichten; deze stoffen zijn veilig te gebruiken tijdens de zwangerschap. De meeste pigmentvlekken verdwijnen trouwens weer na de bevalling. Mochten de pigmentvlekken toch niet vanzelf weg gaan na je zwangerschap, ook niet met bovenstaande tips, dan kun je denken aan medicinale

crèmes met bijvoorbeeld hydroquinone of vitamine A-zuur. Dit mag je alleen niet gebruiken tijdens je zwangerschap of het geven van borstvoeding. Daarna zou een behandeling met laser of peeling een volgende stap kunnen zijn. Ook voor couperose (zichtbare vaatjes) die niet zijn verdwenen na de zwangerschap, is laserbehandeling een optie. Informeer hiervoor bij een huiddeskundige.

Andere veelvoorkomende klachten van buik tot benen Striae of zwangerschapsstrepen Bijna negentig procent van de vrouwen krijgt tijdens de zwangerschap in meer of mindere mate last van striae, ofwel de bekende zwangerschapsstrepen of –striemen. De strepen zijn het gevolg van kleine scheurtjes in het bindweefsel door een (te) snelle oprekking van de huid. De kans hierop lijkt iets groter bij vrouwen die jong zwanger raken, en ook als striae voorkomt in de familie.

Door de huid goed soepel te houden met een hydraterende crème verklein je de kans op striae een beetje. En dat hoeft echt geen dure striaecrème te zijn. Gewoon een fi jne, pure plantaardige olie is bijvoorbeeld ook al heel goed in het soepel houden van de huid.

Striaebehandelingen na de bevalling Bestaande striemen zijn niet zo gemakkelijk ‘weg te smeren’. Uit onderzoek is gebleken dat een crème met vitamine A-zuur wel verbetering kan geven bij beginnende striae (wanneer de strepen dus nog roze-rood van kleur zijn), maar dit ingrediënt gebruik je nu juist liever niet tijdens de zwangerschap. Ook bepaalde laserbehandelingen, microneedling of peelings kunnen mogelijk striae verminderen. Dit vergt wel geduld en een spaarpotje.

Er zijn vaak meerdere behandelingen nodig en dan alsnog is er een beperkte kans op goed resultaat. Informeer naar de mogelijkheden bij een goede huidtherapeut. De meeste kans op

slagen heb je trouwens als de striemen nog rood/roze zijn. De witte strepen zijn vaak nog moeilijker te behandelen.

Jeuk, overal!

Veel zwangere vrouwen krijgen tenslotte last van jeuk, met name op de buik, (boven)benen, borsten en billen. Dit komt deels doordat de huid oprekt en soms wat droog is, maar ook doordat de lever wat meer moeite heeft galzuren af te voeren. De galzuren die in je bloed terechtkomen kunnen zenuwuiteinden prikkelen. Door de huid van je lichaam goed te hydrateren en soepel te houden kun je de jeuk een beetje binnen de perken houden. Hiervoor kun je een neutrale bodylotion (ongeparfumeerd) of een 100% plantaardige (bijvoorbeeld jojoba-)olie gebruiken. Houdt de jeuk aan en is het moeilijk te verdragen, neem dan contact op met je arts. Hij kan controleren of sprake is van zwangerschapsscholestase (galstuwing).

Weer rust Word je gek van de kriebels, puistjes en vlekken? Bedenk dat veel huidproblemen vanzelf weer zullen verdwijnen na de bevalling. Of binnen twee maanden nadat je bent gestopt met het geven van borstvoeding. Bedenk tenslotte verder dat stress de huid niet mooier maakt. Dus probeer je niet te druk te maken en ontspan voldoende. Zorg niet alleen goed voor je kindje, maar minstens zo goed voor jezelf.

Meer lezen?

Dr. Jetske Ultee doet al jaren onderzoek naar huidverzorging. Ze is overtuigd van goede skincare, maar is nog vrijwel dagelijks geschokt over de hoeveelheid onzin die er wordt verkocht in de wereld van cosmetica. Wekelijks deelt ze haar kennis en bevindingen op haar blog. (www.dr-jetskeultee.nl)

(Last van) Spataderen Tijdens je zwangerschap kun je spataderen op je benen krijgen.

Zeker als je daar nooit eerder last van hebt gehad is dat wel even schrikken. Bovendien gaan spataderen vaak gepaard met een moe gevoel, pijn, jeuk en/of kramp in je benen. Kortom, heel vervelend allemaal.

Spataderen zijn er in twee soorten: niet zichtbare (inwendige) en zichtbare. Laatstgenoemde is een opgezwollen, blauw/paarskleurige ader die in een kronkelig patroon net onder of op de huid van je been (of elders) loopt. Vanuit de aderen in je benen stroomt bloed terug naar je hart, waarbij ‘ingebouwde’ kleppen ervoor zorgen dat dit bloed alleen naar één kant stroomt. Dit ingenieuze stelsel kan tijdens je zwangerschap worden verstoord: door hormonale invloeden kunnen de vaatwanden van je aderen hun stevigheid verliezen, terwijl je benen het extra zwaar hebben.

Samen kan dit ervoor zorgen dat het terug stromen van bloed uit je benen naar je hart minder goed gaat en bloed zich ophoopt.

Daardoor krijg je spataderen.

Wat nu?

Natuurlijk wil je zo snel mogelijk weer van je spataderen af.

Daarvoor zijn er diverse behandelingen en therapieën, waarvan je sommige ook in dit magazine tegenkomt. Daarnaast kun je je huisarts raadplegen en je verloskundige om tips vragen. Om je nu al te helpen hebben wij een aantal van die tips voor je op een rijtje gezet: - Zoals al aangegeven krijgen je benen het tijdens je zwangerschap extra te verduren. Door de maanden heen word je immers zwaarder en ga je ook nog eens anders lopen. Daarom is het belangrijk om je lichaamsgewicht goed in de gaten te houden en

overgewicht te voorkomen. Dat helpt om de druk op de aderen in je benen niet nòg groter te laten worden; - Blijf in beweging. Sta dus niet te lang en kom regelmatig uit je stoel. Ga wandelen, fi etsen of zwemmen. Dat is goed voor je beenspieren en daarmee ook voor de stevigheid van je aderen. En zit je, sla dan niet je benen over elkaar, want daar knel je de bloedomloop mee af; - Wat ook kan helpen zijn elastische, nauwsluitende en goed passende kousen die je kunt laten aanmeten en die op de aderen drukken, waardoor het bloed vanuit je benen beter terug stroomt naar je hart.

Ze zijn er als kousen en panty’s en in allerlei maten en kleuren; - Over slapen gesproken: slaap met een kussen onder je benen, zodat ze ongeveer 15 cm hoger liggen. Daardoor stroomt het bloed vanuit je benen gemakkelijker naar je hart; - Ook belangrijk: zorg ervoor dat je benen niet te warm worden.

Dus geen elektrische deken, saunabezoek of een zonnebank; - En tenslotte: draag geen knellende kleding en sokken.

En daarna?

De kans dat je spataderen na de bevalling geheel of gedeeltelijk vanzelf verdwijnen is aanwezig, maar een garantie is dat niet. Bovendien kunnen ze terug komen als je opnieuw zwanger wordt. Er bestaan verschillende behandelingen om je spataderen definitief te laten verwijderen. Sommige artsen raden aan om ze te laten behandelen voordat je nog een keer zwanger wordt, omdat de kans dat je dan weer -en mogelijk meer- spataderen krijgt groot is. Vraag je huisarts om advies. Hij kan je eventueel doorverwijzen naar een specialist.

59

Het verzorgen van de babyhuid Wanneer jouw kleintje wordt geboren dan heeft hij of zij nog een laagje huidsmeer (vernix) dat de huid beschermt. Na enkele dagen verdwijnt deze laag en dient de babyhuid zichzelf te’ beschermen’.

De opperhuid van de baby is 4 tot 5 keer dunner dan een volwassen huid wat ervoor zorgt dat de babyhuid meer kwetsbaar is, en daar dienen we zeer zorgvuldig mee om te gaan.

- Wanneer je dan toch baby verzorgingsproducten wilt gebruiken kies dan voor producten zonder minerale oliën, parabenen, siliconen, PEG, alcohol, synthetische geur- en kleurstoffen en conserveringsmiddelen

Wist je dat de hoornlaag (bovenste laag van de opperhuid) van de babyhuid gedurende de eerste weken dikker wordt. Al na 4 weken heeft de hoornlaag dezelfde eigenschappen heeft als de volwassen huid en is deze (de hoornlaag) dus redelijk beschermd tegen uitdroging en heeft een al een barrière tegen veel stoffen opgebouwd. Echter pas rond het 4de levensjaar is de opperhuid volledig ontwikkeld.

Doordat de opperhuid nog niet volledig is ontwikkeld kan de babyhuid gevoeliger zijn voor allerlei irritaties van buitenaf. Denk hierbij aan : (teveel/intensief) contact met water * wasmiddelen * droge en koude lucht * verzorgingsproducten * infecties en schimmels.

Maar ook stress en allergieën kunnen de baby huid beïnvloeden.

Wat is nou echt belangrijk om als kersverse mama de tere babyhuid van jouw kleintje verzorgen?

Do’s - Laat het laagje huidsmeer zitten, was dit er niet af met een bad olie of douchegel. Het eerste babybadje kun je vullen met warm water en dat is echt genoeg.

-Het klinkt gek, maar gebruik zo weinig mogelijk, of zelfs geen bad olie en verzorgingsproducten. Water droogt de huid uit maar probeer de babyhuid zichzelf te laten herstellen, hier wordt de huid echt alleen maar sterker van.

-Doordat water de huid uitdroogt, is het raadzaam je pasgeborene niet iedere dag in bad te doen en de huid de tijd te geven goed te herstellen.

- Merk je toch dat de babyhuid te droog is, gebruik dan baby verzorgingsproducten die de huid niet afhankelijk maken. Verzorgingsproducten met minerale oliën maken de huid alleen maar vet, voeden en herstellen niet of in ieder geval niet voldoende. Deze maken de huid alleen maar afhankelijk, en we willen zo graag dat de baby huid zichzelf leert herstellen 60

WASBARE LUIERS DUURZAAM MILIEUBEWUST

KOSTENBESPAREND HIP & VOORDELIG

WASBARELUIERS.EU BESTAAT UIT EEN PRODUCTLIJN WASBARE LUIERS EN ACCESSOIRES ZOALS; BOOSTERS, INLEGVELLEN, OEFENBROEKJES, WETBAGS, WASZAKKEN, ZWEMLUIERS ETC. ER WORDEN REGELMATIG NIEUWE ITEMS TOEGEVOEGD! Profiteer direct van 5% KORTING op ons gehele assortiment via de actiecode: “samenzwanger” (deze korting is ook geldig op reeds afgeprijsde artikelen)

Over ‘huidhonger’ en het dragen van je baby Heb je wel eens van huidhonger gehoord? Daarmee wordt de behoefte van baby’s aan lichamelijk contact bedoeld. Dat contact is belangrijk omdat baby’s er beter door groeien, zo blijkt uit onderzoek. Het heeft te maken met het vertrouwde gevoel van de zwangerschap toen je kindje 9 maanden lang door je gedragen werd. Maar, hoe draag je nu je baby en hoe lang houd je dat vol?

Het antwoord op die vraag is de drager; aldus de naam van een draagdoek of draagzak op je buik, rug of heup waarin je kindje rechtop zit en je het overal probleemloos mee naar toe kunt nemen. Dichtbij en vertrouwd, onrustige baby’s en baby’s met darmkrampjes worden er rustiger van en baby’s met reflux hebben er baat bij. Bovendien is het gezellig en voor jou heel goed vol te houden.

Handig Hoe handig wil je het hebben? Geen gesjouw, in- en uitladen of in elkaar zetten en uit elkaar halen van de wandelwagen, gemakkelijk manoeuvreren in winkels, drukke straten of op volle terrasjes en vooral: rust. Door de natuurlijke draaghouding, je bewegingen en je nabijheid valt je kleintje heerlijk in slaap. En is hij of zij wakker, dan is er steeds dat veilige, vertrouwde en warme contact dichtbij. Dragen in een drager is veel langer vol te houden dan op je arm. Bovendien is dragen heel natuurlijk. Kijk maar naar hoe een babyaapje door zijn moeder gedragen wordt.

Geweven doeken Deze worden het meest gebruikt. Je kunt er bijna alle knopen mee maken en ze zijn geschikt voor dragen op je buik, heup of rug. Geweven doeken kun je vanaf dag één tot peuterleeftijd gebruiken.

Elastische doeken Door het elastiek zijn deze doeken erg comfortabel voor je pasgeboren kindje. Ze zijn heerlijk zacht en je kunt ze van tevoren al omknopen. Elastische doeken zijn alleen geschikt voor dragen op je buik.

Ringsling Deze drager is asymmetrisch en bestaat uit een kort stuk stof en 2 ringen aan de uiteinden. Stof door de ringen halen, aantrekken en klaar. Snel, gemakkelijk en ideaal voor een boodschapje of zoiets. De ringsling is geschikt voor heup- en buikdragen.

Mei tai Deze supermakkelijke drager is een kruising tussen een draagdoek en draagzak. Je kunt er je kindje naar keuze mee op je buik of je rug dragen. Je kunt de Mei tai vanaf de geboorte gebruiken.

Ergonomische dragers Deze dragers kun je voor buik- en rugdragen gebruiken. Voordeel is dat je geen knopen hoeft te maken.

Kijk voor een draagconsulent bij jou in de buurt op: www.draagdoekconsulenten.nl

Een drager kiezen Er zijn diverse soorten dragers waaruit je kunt kiezen:

Trees Blom Gecertificeerd Trageschule Draagconsulent Draagconsulten • Informatie & Advies • Webshop Webshop met draagdoeken, draagzakken, accessoires en babykleding www.indedoek.nl

www.facebook.com /draagconsulent

Oude Maatsestraat 14A, 6941 SB DIDAM • +31 6 300 183 61 • info@treesblom.com • www.treesblom.com

61

Biologische Babyvoeding

”De perfecte moeder ben ik niet, maar mijn kinderen eten wèl biologisch. Die van jou ook?”

Enkele jaren geleden kreeg Barbara den Hollander, oprichter van Bio Bebo, de ziekte van Lyme. Die wilde zij op een natuurlijke manier, onder andere met biologische voeding, te lijf gaan.

Door de goede impact op haar gezondheid voelt ze zich nu duidelijk energieker. Inmiddels was Barbara moeder geworden en wilde ze haar gezonde biologische levensstijl voortzetten met haar kinderen. Wat ze echter merkte is dat Nederland flink achterloopt als het gaat om het aanbieden en -prijzen van biologische babyvoeding. Bij grote supermarkten bijvoorbeeld kom je deze babyvoeding slechts mondjesmaat tegen.

Voor Barbara was dat een trigger om Bio Bebo op te richten, een webwinkel voor biologische babyvoeding, waarmee ze ouders stimuleert om de biologische varianten van babyvoeding te gebruiken. Elke ouder wil natuurlijk het beste voor zijn kind. Biologische babyvoeding creëert een goede en gezonde basis voor je kindje. In dit artikel defi niëren we de term ‘biologisch’, noemen we een aantal voordelen op en geven we je meer informatie over dit onderwerp.

Biologisch Bij de productie van biologische babyvoeding wordt rekening gehouden met mens, milieu en dier. Je kunt deze producten herkennen aan de volgende keurmerken: EKO, Europees Biologisch en Demeter.

EKO Als een product het EKO-keurmerk heeft, komt het uit de biologische landbouw. Dat betekent dat er geen chemische bestrijdingsmiddelen, kunstmest en genetisch gemodifi ceerde zaden worden gebruikt. Bovendien werken de veehouders op een diervriendelijke manier.

Europees biologisch Dit keurmerk laat zien dat de producten voldoen aan de EU-regels voor biologische landbouw. Het logo moet verplicht op alle biologische producten die in de EU zijn geproduceerd staan. Ook producten van buiten de EU mogen het keurmerk gebruiken, maar dit is dan niet verplicht.

Demeter Als een product het Demeter-keurmerk draagt, is het afkomstig van de biologisch-dynamische landbouw. Deze boeren voldoen niet alleen aan de biologische eisen, maar ook aan specifi ek biologisch-dynamische eisen. De dierenwelzijneisen zijn strenger. Kijk op de website van het voedingscentrum (www.voedingscentrum.nl) voor meer informatie.

Voordelen Bij biologische babyvoeding wordt geen gebruik gemaakt van conserveringsmiddelen, kleur-, geur- en smaakstoffen en zijn de 62

producten niet genetisch gemanipuleerd. In veel gevallen is biologische babyvoeding gezonder, natuurlijker en voedzamer. Uit onderzoek is gebleken dat deze producten meer mineralen, vezels, vitaminen en antioxidanten bevatten. En dat je er geen gifstoffen in tegen komt. Bovendien is biologisch diervriendelijker. De dieren zijn meer buiten en hebben meer ruimte. Ook is biologische babyvoeding milieuvriendelijker. Pesticiden worden bijvoorbeeld niet gebruikt en er vindt minder uitstoot van broeikasgassen plaats.

Chemische conserveringsmiddelen Biologische babyvoeding bevat geen chemische conserveringsmiddelen, waardoor het minder lang houdbaar is dan reguliere babyvoeding. Het valt echter te betwijfelen of deze chemische stoffen veilig of gezond voor ons zijn. Ons darmstelsel heeft een geweldige darmflora die het eten helpt te verteren en je gezond houdt. En die is van nature niet echt dol op deze chemische stoffen.

Suikers in babyvoeding Lees de etiketten op de producten goed om er zeker van te zijn dat je suikervrije producten aan je kindje geeft. Door de extra suikers in producten wordt je baby suikerverslaafd en dit kan leiden tot obesitas en diabetes. Hoe minder suiker je baby in de basis binnenkrijgt, des te minder hij behoefte aan suiker heeft. Uit onderzoek is zelfs gebleken dat suiker maar liefst 8x meer verslavend is dan cocaïne! Suiker versterkt het vrijkomen van dopamine in de hersenen. Het brein van je kindje wordt tolerant tegenover suiker en hij heeft steeds grotere hoeveelheden suiker nodig. Je kunt zeggen dat je kindje afhankelijk wordt gemaakt van suikers. Let dus bij alle soorten voedingen op dat er geen extra suikers zijn toegevoegd. Fabrikanten voegen vaak glucosestroop en maltodextrinen toe, omdat dit goedkoper is en het voedsel minder snel klontert. Dit vinden wij als consument erg prettig, maar het komt onze gezondheid niet ten goede.

Eisen De behoefte aan veilig voedsel groeit steeds meer. Toch lijkt het alsof de grote supermarkten het maar beperkt op voorraad hebben. Een mogelijke oorzaak kan zijn dat producten niet zomaar een biologische stempel mogen krijgen. Zo’n procedure kan 2 jaar duren en omvat 260 controles! Dit duurt erg lang en er moet veel in geïnvesteerd worden.

Dit zijn de belangrijkste regels van de Europese wetgeving op het gebied van biologische voedselproductie: • Genetische modifi catie is verboden; • Kunstmest mag absoluut niet gebruikt worden; • Chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen zijn verboden; • Dieren moeten veel ruimte hebben. Ook moeten zij naar buiten kunnen gaan;

• Groeihormonen zijn verboden; • Medicijnen mogen alleen gebruikt worden bij ziekte en niet ter preventie; • Ook het couperen en knippen van de snavels mag absoluut niet.

Prijzen Biologische babyvoeding is vaak duurder dan reguliere babyvoeding. Op zich is dat logisch, omdat er veel meer inspanningen nodig zijn om deze producten te maken. Barbara den Hollander vindt dat de prijs geen hindernis zou moeten zijn. “Als jij je baby een gezonde basis wilt geven, is dit het absoluut waard.

Biologische babyvoeding bevat namelijk veel meer voedingsstoffen.”

Bio Bebo Wil jij ook overstappen op biologische babyvoeding? Maar heeft je supermarkt slechts een beperkt assortiment? Neem dan een kijkje op: www.biobebo.nl. Ook voor advies kun je daar terecht. Of neem contact op met Barbara via Facebook @biobebo.nl en Instagram @biobebo.nl. En neem zeker ook de tijd om Barbara’s leuke blog te bekijken op: www.biobebo.nl/blog

voor meer info: www.biobebo.nl facebook.com/biobebo.nl • instragram.com/biobebo.nl

63

Veilig samen onderweg Vergeleken met vroeger zijn auto’s vele malen veiliger. Was Volvo ooit baanbrekend bezig door als eerste heupgordels in zijn auto’s te monteren, nu is er een hele reeks veiligheidsvoorzieningen aan boord om op terug te vallen. Veilig samen onderweg dus. Met je baby in zijn passende kinderzitje.

Als het om kinderen gaat, zijn ouders altijd extra voorzichtig.

Maar driekwart van de kinderen wordt onbewust onveilig vervoerd in de auto. Dit blijkt uit onderzoek van de Nederlandse Taskforce Veiligheid. Het vastmaken van kinderen in een autostoeltje gaat nogal eens mis. Ook de installatie van het stoeltje in de auto gebeurt niet altijd zoals het moet. Veel ouders weten niet dat het autostoeltje verkeerd geplaatst is, het stoeltje niet bij de lengte of de gewicht van hun kind past of dat het zitje niet goed is vastgemaakt.

Nieuwe veiligheidsstandaard: i-Size De uitkomsten uit het onderzoek hebben fabrikanten van autostoelen de afgelopen jaren in actie doen komen om ontwerpen beter op elkaar af te stemmen en het gebruiksgemak te vergroten.

Tenslotte wil iedereen veilig samen onderweg. De meest opvallende verbeteringen zijn samen te vatten in de standaarden ISOFIX uit 2013 en recent i-Size: de nieuwe veiligheidsstandaard voor de gehele EU. Het meest opvallende aan i-Size is dat kinderen 64

die in een autostoeltje zitten voortaan verplicht in het autostoeltje tot 15 maanden achterwaarts vervoerd moeten worden.

Autostoeltjes voor baby’s zijn al langer zo ontworpen, maar veel ouders kopen een naar voren gericht stoeltje zodra het kind zelfstandig kan zitten, maar dat is veel te vroeg. De bijpassende i-Size kinderzitjes herken je aan hun goedkeuringslabel: UN-ECE R129, met daarop (handig!) de lengte van het kind in kledingmaten.

Het is verplicht om autobedjes overdwars te vervoeren.

Aangeraden wordt om deze i.c.m isofix te gebruiken.De enige in de wereld is de Jane Matrix Light 2 (hieronder afgebeeld) Vergelijkingstests Op de websites van onder andere de Consumentenbond en de ANWB vind je vergelijkingstests van stoeltjes en complete flexibele systemen van merken als Maxi-Cosi, Römer en Kiddy, waarbij je het stoeltje bijvoorbeeld ook op een wandelwagen kunt klikken. Ook kun je daar (en op de websites van de stoeltjesfabrikanten zelf) zien welk kinderzitje voor jouw merk en type auto beschikbaar is en/of wordt aanbevolen. Doe er je voordeel mee om straks veilig samen onderweg te zijn!

BabyOutlet -10%

-25%

-50%

-60%

BABYOUTLET IS EEN OUTLET IN BABYARTIKELEN. VOOR ALLES VAN FOPSPEENTJES TOT COMPLETE KINDERWAGENSETS BEN JE BIJ BABYOUTLET AAN HET GOEDE ADRES!

up to

-80%

€5,- KORTING!*

*Ontvang €5,- korting op de eerste bestelling vanaf €50,- (Gebruik code: SAMEN 18)

Verzending gratis vanaf € 20,-

Laagste prijs garantie

Ruim aanbod A-merken babyartikelen

Bezoek nu onze webshop: www.babyoutlet.nl

Liggen is gezonder dan zitten MEGA AANBIEDING : vanaf €469 (met gratis luiertas + regenhoes twv €70,-)

Jane MM

5-in-1

Geschikt direct vanaf de geboorte.

Je kunt de MM gebruiken als: 1. *Autobedje (veilig liggen in de auto t/m 75 cm) 2. Autostoeltje (zitten t/m 13kg) 3. Reiswieg voor op de kinderwagen (4 standen liggen / zitten) 4. Reisbedje voor op vakantie 5. Kinderwagen met rubberen wielen *Naast het autobedje is nog plaats voor 1 autostoeltje of volwassene. **Veilig bevonden tijdens de frontale en zijwaartse crashtest door de ANWB en ADAC! Tel. 020 84 55 128

www.reiswieg.nl 65

Slaap kindje slaap Checklist voor de aanschaf van de babykamer

Je bent zwanger! Waarschijnlijk ben je al op pad geweest of ga je dat binnenkort doen om je te oriënteren op mooie spullen voor je baby. De aanschaf van de babyuitzet is heel leuk, maar soms ook best lastig. Waar moet je op letten, wat heb je echt nodig en zijn alle producten wel veilig? VeiligheidNL geeft (aanstaande) ouders, zoals jij, advies waar je qua veiligheid op moet letten. Zo wordt het in ieder geval een stuk makkelijker om veilige spullen te kiezen voor je babyuitzet. De eerste weken slaapt je baby veel en brengt veel tijd door in een wiegje of ledikant. Waar let je op bij de aanschaf van een bedje, het matras en het beddengoed? Wij geven je de meest belangrijke aandachtspunten!

De wieg Een wieg is voor baby’s tot ongeveer 6 maanden. Een wieg is kleiner dan een bedje en past daardoor makkelijker naast je eigen bed of in de woonkamer. Je hoeft trouwens niet per se een wieg te gebruiken, je baby mag ook meteen in een kinderbedje.

Kooptips  De wieg is minimaal 27,5 cm diep en maximaal 90 cm lang;  De bodem van de wieg laat lucht door, is plat en stevig en sluit goed aan op de zijwanden van de wieg;  Er kan lucht door de zijkanten van de wieg. De openingen zijn niet meer dan 6,5 cm breed of lang;  De bekleding van de wieg is strak en zit stevig vast. Let op: je kindje kan stikken als er zachte, gevulde bekleding of kussens in de wieg zitten.

Het kinderbedje Je kind mag al vanaf de geboorte in een kinderbedje slapen. Je baby kan eerst in de wieg, maar kinderen groeien snel en bewegen steeds meer. Stap in ieder geval over naar een kinderbedje als je baby tussen de 3 en 6 maanden oud is.

Kooptips  Het kinderbedje is tussen de 90 en 140 cm lang;  De zijkanten van het bedje laten lucht door. Veel bedjes hebben daarom spijlen. De afstand tussen de spijlen is tussen de 4,5 en 6,5 cm. De spijlen lopen door tot de bodem van het kinderbedje;  Je kunt de bodem van het kinderbedje zelf hoger of lager zetten. In de laagste stand is de afstand van de bovenkant van de matras tot de bovenkant van het kinderbedje 55 cm of meer. In de hoogste stand is deze afstand 20 cm of meer;  Het kinderbedje heeft geen scherpe randen. Er zitten geen splinters of uitstekende schroeven aan.

Matras Jonge kinderen brengen heel wat uren in hun bedje door. Daarom is het belangrijk dat je een goed en veilig matras koopt.

Kooptips  Het matras is stevig, zodat je kind het niet zelf omhoog kan trekken en er ook niet onder het kan komen; 66

 Het matras is vlak, zonder kuilen;  Heb je al een bedje, maar nog geen matras? Neem dan de binnenmaat op, zodat het matras goed past in het bed. Je moet het er makkelijk in kunnen leggen, zonder kieren tussen het matras en het bed waar je kind anders tussen kan komen;  Het matras is niet te zacht, anders zakt het gezicht van je kind erin weg en kan dan niet goed ademen. Controleer dit door met je platte hand en gestrekte arm op het matras te drukken. Als het goed is, druk je het matras dan maar een klein stukje in;  Koop nooit een matras met een plastic hoes. Je kind kan daardoor stikken.

Bovendien is een plastic hoes warm en laat dit materiaal geen frisse, schone lucht door.

Beddengoed Je baby heeft natuurlijk ook beddengoed nodig. Er zijn verschillende soorten: een babyslaapzak, een deken en lakentje of een deken in dekbedhoes. Het is belangrijk dat een baby warm genoeg is. Maar als een baby té warm wordt, is dat gevaarlijk. De kans op wiegendood is dan groter. Je kindje heeft de juiste temperatuur als de voetjes en de nek fi jn warm aanvoelen. Let er op dat de opgetelde Tog-waarde van kleding, slaapzak en deken niet groter is dan 4. Op veel slaapzakken en beddengoed staat de Tog-waarde tegenwoordig vermeld!

Kooptips  Koop geen dekbed voor je baby. Een dekbed is veel te warm;  Koop bij voorkeur een babyslaapzak. Een deken is dan niet nodig.

Dan kan je baby nooit met zijn gezichtje onder de de kens terecht komen;  Zorg dat een babyslaapzak goed past. De gaten voor de armen en de hals mogen niet te groot zijn. Als je baby met zijn hoofd en armen in de slaapzak kan kruipen, kan je kindje stikken;  Koop geen babyslaapzak met knopen, maar met een rits die van boven naar beneden dicht gaat. Knopen gaan te makkelijk los;  Wil je toch een dekentje gebruiken? Het dekentje en het laken of de dekbedhoes moet je goed onder de matras kunnen stoppen;  Koop nog geen kussen, dat is de eerste twee jaar niet veilig voor je baby.

Slaapt jouw kindje veilig? Ga naar www.veiligheid.nl/kinderveiligheid/slapen en maak de checklist!

Auteur: Mieke Cotterink, expert kinderveiligheid bij VeiligheidNL

Handig overzicht over veilig slapen en fijne babyspullen voor je kindje.

Op de website www.veiligheid.nl/kinderveiligheid vertellen we je met praktische video’s, productinfomatie en blogs alles wat je moet weten om jouw kindje vrolijk en veilig op te laten groeien!

Gezellig & veilig kindervervoer óók voor de allerkleinsten Ontvang nu een gratis kettingslot* t.w.v. € 64,95 met kortingscode: veiligopslot-VE * Alleen geldig bij aankoop van een (elektrische) bakfiets via www.babboe.nl.

WWW.BABBOE.NL 200x65-adv-babboe-samen-zwanger-sep-2017.indd 1

23-08-17 12:54:53

O f f i c i e e l d e a l e r va n S to r k s a k e n B a by m e l

15% KORTING * vo o r l e ze r s S a m e n Zwa n g e r ko r t i n g s c o d e : S Z-1 5 1 8 - BT

ORDER NOW *Geldt niet voor reeds afgeprijsde artikelen

Neem voor onze gehele collectie eens een kijkje op onze website: www.babytas.nl

Vanuit liefde en verantwoordelijkheid voor je kindje

#ThinkBaby www.abc-design.com

ABC_Design_Salsa4_190x135.indd 1

01.02.18 08:3167

De babykamer Het is een must om de babykamer op tijd klaar te hebben. Rond de drie maanden voordat je uitgerekend bent is een goede vuistregel.

Is de babykamer klaar en zijn alle spulletjes er? Heerlijk, want dan heb jij rust, krijgt de verse verf voldoende tijd om uit te dampen en staat dat lieve en gezellige kamertje straks helemaal klaar om jullie kindje te verwelkomen!

De babykamer, de inrichting en de babyuitzet; ze horen allemaal bij elkaar. Een wieg, commode met aankleedkussen, gordijnen, een matrasje, (onder)lakentjes, dekentjes, molton, kruiken, etc. zijn de basis. Net als goede verlichting, ook boven het aankleedkussen.

Daarnaast babykleertjes: rompertjes, boxpakjes, broekjes, jasje, sokjes en mutsjes. En toiletartikelen niet te vergeten: een badje, badcape, shampoo, haarborstels, babyolie, doekjes, luiers, et cetera. Dit alles en meer is onmisbaar om je baby lekker te laten slapen en hem of haar goed te kunnen verzorgen. Bij elkaar een flinke lijst met spullen die allemaal overzichtelijk en voor het grijpen een plekje in de babykamer moeten krijgen. Alle reden dus om er op tijd mee te beginnen!

Ruimte, licht en lucht Natuurlijk hebben jullie al lang bedacht waar de babykamer gaat komen. Een heerlijk rustig en fris kamertje waar je alles voor de baby kwijt kunt en er voldoende ruimte overblijft zodat je gemakkelijk van wieg naar commode en terug kunt lopen. Ruimte, licht, lucht en veiligheid 68

zijn erg belangrijk.Net als de mogelijkheid om het klimaat te regelen met verwarming en een raam dat je in verschillende standen kunt openen als het buiten warm is en zonder dat het kan gaan tochten.

Kleuren en materialen Al sinds je in verwachting bent, ben je aan het fantaseren over hoe de babykamer eruit komt te zien. Leuk, lief, stoer, modieus of juist wat meer klassiek; er zijn zoveel mogelijkheden! Gaan jullie alles kopen of juist zelf maken? Dat laatste kan natuurlijk ook, zeker als jullie handig zijn. Muren sauzen, houtwerk in de verf zetten, zelf een wieg en commode maken; in de bouwmarkten en verfzaken vind je alles wat je nodig hebt. Misschien krijg je je oude wieg wel van je moeder. Een mooi gebaar, waarbij je er natuurlijk voor kunt kiezen om je oude wieg en/of commode een moderne kleur te geven. Het ‘pimpen’ van houten meubels is erg populair en veel verfzaken houden workshops.

Inspiratie Tal van babywinkels willen je graag op leuke ideeën brengen. En ook op het internet en in magazines voor aanstaande moeders vind je allerlei voorbeelden en tips om inspiratie op te doen. Hetzelfde geldt voor zusjes en vriendinnen die al een baby hebben.

Kom je er helemaal niet uit, vraag dan eens om advies van een stylist bij een babyzaak of meubelwinkel. Dat kost vaak minder dan je denkt.

Een babyfoon om bij weg te dromen • Uitbreidbaar tot 4 camera’s • Groot scherm, 11cm beelddiagonaal • Camera beweegbaar op afstand • Uitstekende beeld- en geluidskwaliteit

Alecto DVM-200, babyfoon met camera

www.alectobaby.nl

Vormgeving, duurzaamheid, kwaliteit en veiligheid staan bij ons centraal.

Bij Ukkepuk meubels houden we van design. Als jong kindermeubelmerk willen wij daar ook aan bijdragen. Vormgeving, duurzaamheid, kwaliteit en veiligheid staan centraal. Omdat we het belangrijk vinden om verantwoord om te gaan met onze omgeving, gebruiken we duurzame materialen van hoge kwaliteit. We voorzien het hout of sterk plaatmateriaal van een sterke finish en spuiten het met een hoogwaardige watergedragen lak. Deze afwerkingen zorgen voor een sterke en vochtwerende toplaag én hebben een moderne uitstraling. Vanzelfsprekend voldoen de meubels aan alle veiligheidsnormen die gelden voor kindermeubilair. De meubels worden geleverd in aansprekende kleuren. Bij ons is maatwerk ook mogelijk.

Ukkepuk meubels is een Nederlands merk. Onze meubels worden geproduceerd in Europa volgens de richtlijnen van de in EU geldende veiligheidseisen. Ook kunt u terecht voor complete interieurinrichting, ontwerp en realisatie.

Graag tot ziens!

www.ukkepukmeubels.nl Tel. nr. +31 (0)348-424 401

69

rdt Cursus wo ed door o g r e v l a l e ve zekeraar! de zorgver

Weet jij wat je moet doen als jouw kindje iets overkomt?

Volg een cursus Eerste Hulp aan babyâ&#x20AC;&#x2122;s en kinderen

Kijk op www.eerstehulpgroep.nl of bel 088 603 0 603 Er is altijd wel een cursuslocatie bij jou in de buurt

70

Auteur Borstvoeding Stefan Kleintjes

EHBO bij kinderen Kinderen en kleine ongelukjes horen bij elkaar. Ze worden sneller, mobieler en gaan op onderzoek uit. Heel normaal, maar als er een echt ongeluk(je) gebeurt, weet jij dan wat je moet doen? Het blijkt dat maar weinig ouders weten hoe ze hun kind zelf eerste hulp kunnen geven. Wil jij dat wel, volg dan de cursus ‘EHBO bij baby’s en kinderen’.

Het is niet nieuw dat de meeste ongelukken en ongelukjes in en om het huis plaatsvinden. Alleen al de klussers en doe-het-zelvers waren in 2015 goed voor 120.000 ongevallen, waarbij 24.000 mensen op de spoedeisende hulp terecht kwamen. Bij kinderen zijn die cijfers nog veel indrukwekkender; elk jaar komen gemiddeld rond de 140.000 kinderen op de spoedeisende hulp terecht, terwijl maar liefst 10.000 daarvan in het ziekenhuis opgenomen moeten worden. Meer dan 50% van deze ongevallen vindt in en om het huis plaats.

Andere oorzaken Na vallen is vergiftiging door inslikken van medicijnen en huishoudelijke middelen (afwastabletten, was- en schoonmaakmiddelen) de belangrijke ongevalsoorzaak bij kinderen. Berg al die middeltjes daarom dus altijd goed, buiten hun bereik en achter deugdelijk gesloten deuren op! Andere oorzaken zijn onder meer verslikken, verbranding door hete vloeistoffen (water, thee, etc.), ongevallen in het verkeer (spelen op straat, plotseling oversteken) en verdrinking in een badje, een vijver, een zwembad of open water.

Vallen Vooral het vallen staat met stip bovenaan als het om ongelukken van kinderen gaat: meer dan 65% wordt daardoor veroorzaakt.

Dat vallen gebeurt thuis (meer dan 30%) en ook op straat, op school, in het kinderdagverblijf en op tal van andere locaties.

Voorop staat het vallen van trappen, speel- en gymtoestellen, van de commode, enzovoorts. En ook door struikelen, uitglijden en tegen iets of iemand aanbotsen. Naast wonden, kneuzingen en fracturen aan allerlei ledematen, komt hoofdletsel door valongelukken relatief veel voor, vooral bij jonge kinderen waarvan bijna 50% door hoofdletsel op de spoedeisende hulp terecht komt.

In de meeste gevallen voor licht of ernstig hersenletsel.

Wat kun je zelf doen?

Is het ongeluk(je) eenmaal een feit dan is het de vraag wat je zelf op dat moment kunt doen. En hoe snel. Dat begint met het vermijden van direct opkomende schrik en paniek bij jezelf. Als die gevoelens de overhand nemen, ga je verstarren en ben je niet -of pas na enige tijd- in staat om te handelen. Kostbare tijd gaat dan verloren. Die schrikseconde kun je vermijden door een speciale EHBO-cursus voor kinderen te volgen. Los van dat je daar veel van leert, bevrijdt die kennis je van de eerste paniek en win je kostbare tijd waardoor je je kind ècht hulp kunt bieden. Op het internet vind je veel informatie en mogelijkheden om je onder andere online voor een cursus in te schrijven. Een echte aanrader!

71

KINDEROPVANG

Waar jullie kind zich thuis voelt!

Hebben jullie allebei een drukke baan? Dan weet je nu al dat je straks overdag niet zelf op je kindje kunt passen. In dat geval is het handig om je tijdig op de verschillende vormen van kinderopvang, hun locaties, beschikbaarheid, de kosten en de toeslagen te oriënteren. In deze serie artikelen hebben we zoveel mogelijk voor je op een rijtje gezet, maar raadpleeg altijd het internet voor de meest actuele informatie.

In deze artikelen beperken wij ons tot de dagopvang voor baby’s en peuters van 0 tot 4 jaar. Als ouders van deze kinderen kun je gebruik maken van de formele opvang in een kindercentrum (kinderdagverblijf of crèche), bij gastouders of bij een peuterspeelzaal (vanaf 2 jaar). Dan wel van informele opvang die je zelf regelt, bijvoorbeeld bij de grootouders of een familielid. Of bij je thuis met een au pair of een oppasser die je zelf inhuurt. Let er echter wel op dat niet elke vorm van opvang in aanmerking komt voor kinderopvangtoeslag!

Met ingang van 2017 is een aantal overheidsmaatregelen van kracht geworden met positieve gevolgen voor ouders die gebruik maken van kinderopvang. Zo is er meer aandacht per kind bij de opvang van baby’s, is de kinderopvangtoeslag verhoogd en zijn er meer mogelijkheden voor coaching en scholing voor alle medewerkers van kinderopvanginstellingen.

Erop vooruit De kinderopvangtoeslag is met 136 miljoen euro verhoogd, waar- bij ouders minimaal een derde van de kosten van de opvang ver- goed krijgen. Daarnaast is de maximum uurprijs voor de kinderop- vanginstellingen verhoogd. Daardoor gaan ouders er in de meeste gevallen op vooruit, afhankelijk van hun inkomen, het aantal dagen opvang en het uurtarief. De meevaller zit tussen enkele tientjes tot ruim 900 euro. In totaal kosten deze maatregelen de overheid 180 miljoen euro per jaar (Bron: rijksoverheid.nl).

Kwaliteit Met die coaching van medewerkers is de kwaliteit van de opvang verder verbeterd, ook in de verzorging van baby’s. Ook zijn maatregelen zoals een mentor voor elk kind en structureel volgen van de ontwikkeling van kinderen van kracht. Net als minder wisselingen van medewerkers die voor baby’s zorgen en meer aandacht voor het contact tussen medewerkers en ouders. Goed nieuws dus voor ouders die al gebruik maken van kinderopvang en natuurlijk ook voor aanstaande ouders die tijdig de best passende opvang voor hun kindje moeten kiezen en regelen. Maar welke vorm van kinderopvang past nu eigenlijk het beste bij jullie wensen, ideeën en mogelijkheden? In onze serie artikelen over kinderopvang hebben we ze voor je op een rijtje gezet.

TIP : De wereld van de kinderopvang is volop in beweging, ondermeer door nieuwe maatregelen van de overheid. Raadpleeg daarom de onderstaande websites en blijf op de hoogte!

Nuttige websites

Rijksoverheid Belastingdienst Brancheorganisatie Brancheorganisatie Belangenvereniging Nibud UWV (bij uitkeringen)

www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kinderopvang www.belastingdienst.nl/kinderopvangtoeslag www.kinderopvang.nl www.gastouderopvang.nl www.boink.info www.nibud.nl/consumenten/kosten-van-kinderopvang www.uwv.nl/wegwijzer/hoe-zit-het-met-toeslagen

Kinderdagverblijf Even wat cijfers: het aantal kinderen dat in kinderdagcentra verblijft bedraagt circa 267.000 en het aantal locaties schommelt rond de 7.200. Gemiddeld verbleven kinderen in 2016 daar rond de 57 uur per maand; een daling van 1 uur per maand ten opzichte van 2015.

Een kwart van de baby’s verblijft op een kinderdagverblijf.

In een kinderdagverblijf (of crèche) kan jullie kindje al vanaf circa 6 weken terecht en daar blijven tot hij of zij vier jaar is en naar de basisschool gaat. Kinderdagverblijven zijn meestal 52 weken per jaar, 5 dagen per week en van half 8 ’s morgens tot half 7 ’s avonds geopend. Afwijkingen daarop zijn in overleg soms mogelijk.

N.B.: verzeker je er altijd van dat het kinderdagverblijf of de crèche in het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (LRKP) geregistreerd staat om mogelijk recht te hebben op kinderopvangtoeslag.

Kiezen Hebben jullie besloten dat je kindje naar een kinderdagverblijf gaat, ga dan niet over één nacht ijs. Maak een lijstje van adressen in de nabije omgeving en ga ernaar toe om kennis te maken en rond te kijken. Zaken als de ruimtes en de sfeer, de hygiëne, voorzieningen en veiligheid, het eten en drinken en bijvoorbeeld ook of er met de kinderen naar buiten wordt gegaan zijn belangrijke keuzeaspecten. Hetzelfde geldt voor de denkwijze en filosofie van het kinderdagverblijf en de mensen die er werken. Denk er ook aan dat je op tijd met je oriëntatie begint. En dat je ook op tijd inschrijft. Dat kan al vanaf het moment dat je zwanger bent. Zeker bij populaire adressen kun je al gauw te laat zijn en kom je op een wachtlijst. Hetzelfde geldt voor de drukste dagen, meestal zijn dat de maandag, dinsdag en donderdag.

Kwaliteit naar een hoger niveau De kwaliteit van de kinderopvang en de peuterspeelzalen gaat nog verder omhoog, aldus de overheid in haar persbericht van 30 mei 2017. Daarmee heeft de Eerste Kamer inmiddels ingestemd. Wat gaat er per 1 januari 2018 allemaal veranderen?

Eén financieringssysteem Allereerst komt er voor werkende ouders één financieringssysteem (kinderopvangtoeslag) voor zowel kinderopvang als peuterspeelzalen. Daardoor kan iedereen vanaf volgend jaar terecht bij kwalitatief hoogstaande kinderopvang en peuterspeelzalen, waarbij het: “niet uitmaakt of je arm of rijk bent”, aldus demissionair minister van Sociale Zaken Asscher in zijn toelichting. “Alle kinderen verdienen het om al vroeg samen te kunnen spelen en daarbij ook spelenderwijs te leren. Dat geeft ze niet alleen veel plezier, maar daarna ook een goede start op de basisschool.”

Verdere veranderingen zijn: • De opvang van baby’s wordt beter. Er komen meer leidsters per baby. Dat wordt één leidster per drie baby’s. Nu is er nog één leidster op vier baby’s; • Er komt ook meer aandacht voor de ontwikkeling van kinderen.

Zo krijgen alle kinderen een mentor; Alle medewerkers in de kinderopvang en op de peuterspeelzalen moeten goed Nederlands kunnen spreken. Deze nieuwe wetten komen voort uit het Akkoord Innovatie en Kwaliteit kinderopvang tussen de minister, de Brancheorganisatie Kinderopvang, Sociaal Werk Nederland (de vroegere MO-groep) en BMK, ouderorganisatie Boink, de FNV en het CNV en gaan naar verwachting op 1 januari 2018 in.

Vervolg Kinderopvang pagina 74 ->

72

Zwanger!

Twente en de Achterhoek Kijkt u op onze website voor een kinderdagverblijf van uw keuze in de buurt.

Van harte gefeliciteerd!

Kinderopvang Humanitas ondersteunt u straks graag in uw nieuwe rol als werkende ouder. Wij nodigen u van harte uit op ĂŠĂŠn van de locaties.

Bel voor een afspraak: 053 - 480 0020 of mail regio-ske@kinderopvanghumanitas.nl /KinderopvangHumanitas

www.skekinderopvang.nl

www.skar.nl

dag opvan-g

0-4 jaar

Kinderopvang Skar, voor een optimale kindontwikkeling.

peuterwerk

2-4 jaar

buite schoolsnopvange-

4-13 jaar

Follow us

Jullie kind in vertrouwde handen op laten groeien! Door middel van het magazine Samen Zwanger!

73

Kinderopvang op de boerderij Al eens over nagedacht of nog nooit van gehoord? Kinderopvang op de boerderij laat kinderen op een vanzelfsprekende manier kennismaken met de natuur en de dieren om hen heen. Inmiddels telt ons land al rond de 40 boerderijen met kinderopvang.

De brancheorganisatie VAK (Verenigde Agrarische Kinderopvang) is er duidelijk over: opvang op een boerderij biedt kinderen een omgeving waar ze op een natuurlijke manier in contact komen met de natuur en de dieren, wat bijdraagt aan hun geestelijke en lichamelijke ontwikkeling. Deze opvang voegt iets bijzonder toe aan het dagelijkse ritme van spelen, eten en slapen en onderscheidt zich daarmee van reguliere kinderopvang. Maar er is meer. Agrarische kinderopvang biedt ook voordelen voor de samenleving op het platteland en tegenwicht voor het verdwijnen van voorzieningen.

Agrarische kinderopvangformule Ondernemers die zijn aangesloten bij de VAK kunnen profiteren van de speciaal ontwikkelde agrarische kinderopvangformule. Het hart hiervan is vertaald in het Pedagogische Beleid en de ‘Groene Pedagogiek’.

Alle VAK-leden bieden een goede kinderopvang volgens de landelijk geldende normen op een locatie die verbonden is met een agrarisch bedrijf. Kinderopvang voor 0-4 jarigen, Buiten Schoolse Opvang (BSO) of beide. De VAK- ondernemers onderscheiden zich van de gewone kinderopvangcentra omdat zij opvang binnen een agrarische setting bieden. Dat stelt ze in staat om dagelijks in hun aanbod gebruik te maken van de natuurrijke en veelzijdige landelijke en agrarische omgeving van hun kinderopvang en daarbij passende activiteiten.

Pedagogische uitgangspunten Als pedagogische uitgangspunten hanteert de VAK wettelijk verplichte pedagogische uitgangspunten zoals opgesteld door Prof.

J.M.A. Mw. Riksen-Walraven. Hierbinnen wordt de meerwaarde van een kinderopvang in het agrarische buitengebied met veel ruimte voor een natuurlijke speel-, leer- en leefomgeving verwoord. Kinderen die regelmatig in de natuur zijn krijgen veel extra ontwikkelingsstimulansen in vergelijking met kinderen die vooral binnen en/of in een stedelijke omgeving worden opgevangen.

Kwaliteit In april 2013 is het HKZ-keurmerk toegekend aan de VAK als organisatie en aan een groot deel van haar leden. Dit kwaliteitssysteem geeft ondernemers en ouders de garantie dat de dienstverlening professioneel is. Naast de externe audits door een erkende instantie, worden jaarlijks ook interne audits bij de ondernemers gehouden, waarbij wordt gemeten of de formule op de juiste manier wordt uitgedragen en is geïmplementeerd. Elk kinderdagverblijf wordt ook nog getoetst door de eigen gemeente, uitgevoerd door de GGD. Wil je meer weten over kinderopvang op de boerderij, ga dan naar www.agrarischekinderopvang.nl voor meer informatie en de adressen van de kinderopvanglocaties.

Gastouderopvang Gastouderopvang wil zeggen dat je kindje in een huiselijke sfeer (bij de gastouder thuis of in jullie huis) wordt opgevangen. Gastouderopvang is persoonlijk(er) en kleinschalig(er) dan de opvang in een kinderdagverblijf of crèche.

Net als bij alle andere vormen van kinderopvang, geldt ook hier dat de gastouder(s) en de opvanglocatie aan allerlei kwaliteitseisen moeten voldoen. Vraag daarnaar en let er bovendien op dat de gastouder bij een erkend gastouderbureau geregistreerd staat.

Dit bureau begeleidt de gastouder en jullie als ouders en houdt 74

toezicht op een veilige en verantwoorde opvang.

Voordelen Waarom zou je voor opvang door gastouders kiezen en niet voor een andere vorm? Allereerst is er veel aandacht voor je kind omdat een gastouder maximaal 6 kinderen (eigen kinderen onder de 10 jaar worden meegeteld) tegelijkertijd mag opvangen. Dat zorgt voor persoonlijke aandacht voor het kind en bekendheid met wensen, voorkeuren en talenten. Verder kies jij zelf de gastouder en daarmee bepaal jij zelf wie de opvang van je kind verzorgt. Een ander voordeel is dat je kind in een overzichtelijke groep wordt opgevangen en niet door allerlei drukte om zich heen wordt afgeleid waardoor het kind zich meer op zijn/haar gemak voelt. Een ander voordeel is de vertrouwdheid. Geen wisselende leidster en geen veranderingen in de groepsindeling. Dat zorgt voor vertrouwdheid en daarmee rust. Ook bij jou, want gastouderopvang is professionele opvang. Gastouders beschikken over een diploma in de Zorg en Welzijn of Pedagogiek, een certificaat Eerste Hulp aan Kinderen en een Verklaring omtrent het Gedrag (VOG). Dit laatste geldt ook voor volwassen huisgenoten, als de opvang bij de gastouder thuis plaatsvindt. Gastouders worden begeleid door een gastouderbureau. Dit bureau zorgt voor evaluatie van de opvang en biedt bij- en nascholing voor de gastouder.

Financieel voordeel is er ook, omdat je bij gastouderopvang per uur en niet per dagdeel betaalt. Daardoor betaal je alleen de uren waarop je kind daadwerkelijk is opgevangen. Dus niet tijdens studie- en feestdagen of vakanties, tenzij anders afgesproken. Verder is er meer flexibiliteit als het gaat om je persoonlijke wensen en voorkeuren over het opvangen van je kind en zijn er meer mogelijkheden bij het brengen en halen. Zelfs opvang in de avond, ‘s nachts, in het weekend of als je kind ziek is, is vaak bespreekbaar. Goed om te weten: de woning waar de opvang plaatsvindt wordt regelmatig streng gecontroleerd door het gastouderbureau en de GGD. Kinderopvangtoeslag Verzeker je ervan dat de gastouder zowel in het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (LRKP) als bij een erkend gastouderbureau geregistreerd staat om mogelijk recht te hebben op kinderopvangtoeslag. Betalen van de gastouder doe je via het gastouderbureau.

Opvang door een nanny Kinderopvang door een nanny blijft vaak onbesproken. Terzijde geschoven als kostbaar en elitair. Voordelen zijn er echter zeker.

Naast een liefdevolle, deskundige opvang van je kind in het eigen, vertrouwde huis, neemt een professionele nanny je ook nog eens allerlei geregel uit handen.

Natuurlijk moet een nanny deskundig en ervaren zijn, maar mogelijk nog belangrijker zijn een juiste match en onderling vertrouwen.

Tussen jullie kind(eren) en de nanny, tussen jullie zelf en de nanny en vice versa. Het is dus erg belangrijk dat je met een organisatie in zee gaat waar aandacht wordt besteed aan jullie wensen en eisen. En aan een zorgvuldige selectie om voor jullie de juiste nanny te vinden. Ook de begeleiding van de nanny door de organisatie en de afstemming tussen het aantal uren waarop de nanny aanwezig kan zijn en jullie agenda’s, is belangrijk.

Kosten en toeslag Naast opvang en begeleiding van jullie kind(eren), kan de nanny je ook allerlei geregel en kleine werkzaamheden in het huishouden uit handen nemen. Voor drukbezette stellen een uitkomst.

Voor de kosten van een nanny kun je kinderopvangtoeslag aanvragen. De hoogte daarvan is ongeveer gelijk aan die voor een kinderdagverblijf. Voorwaarden zijn dat de nanny en de opvanglocatie (lees: jullie huis) aan alle kwaliteitseisen voldoen en dat de nanny zowel in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK), als bij een erkend bemiddelingsbureau staat ingeschreven. Op het internet vind je diverse nanny-bemiddelingsbureaus en kinderopvangorganisaties waar je ook voor opvang thuis door een nanny terecht kunt.

Peuterspeelzaal Een kinderdagverblijf of peuterspeelzaal? Wat zijn de voor- en nadelen? Die vraag is niet zo eenvoudig te beantwoorden omdat de verschillen tussen deze twee opvangvormen nogal zijn vervaagd.

Terwijl per 1 januari 2018 voor zowel het kinderdagverblijf als voor de peuterspeelzaal ook nog eens hetzelfde financieringssysteem (kinderopvangtoeslag) gaat gelden.

Opvang in een peuterspeelzaal is bedoeld voor kinderen vanaf 2 jaar, tot zij op 4-jarige leeftijd naar de basisschool gaan. Zoals gezegd zijn de verschillen tussen peuterspeelzalen en kinderdagverblijven of crèches inmiddels wat vervaagd omdat ze bij elkaar ‘over de schutting’ hebben gekeken, van elkaars ervaringen hebben geleerd en wederzijds bepaalde zaken hebben geïmplementeerd. De oorspronkelijke doelstellingen lopen wel uiteen: crèches zorgen voor een kwalitatief goede en veilige opvang van kinderen tijdens de uren waarop hun ouders werken. Terwijl peuterspeelzalen de peuters gedurende een aantal uren per dag in hun ontwikkeling stimuleren ter voorbereiding op de overgang naar de basisschool, waar de peuterspeelzaal soms deel van uit maakt. Peuterspeelzalen vallen ook onder de wet Kinderopvang en moeten daarom aan dezelfde kwaliteitseisen als kinderdagverblijven voldoen.

Met de genoemde harmonisatie valt straks het voor velen belangrijke nadeel van het zelf moeten betalen voor de peuterspeelzaal weg. Helemaal als jouw gemeente dat nu al zelf geregeld heeft.

Zijn er meer verschillen tussen peuterspeelzalen en kinderdagverblijven? Mogelijk zijn dat de vaststaande dagdelen die niet veranderd kunnen worden en waarbij jij en je kind in een soort ritme worden gedwongen. Ook zijn peuterspeelzalen tijdens vakanties gesloten omdat ze deel uitmaken van een school. Een uitzondering hierop is Amsterdam waar inmiddels één peuterspeelzaal, net als een crèche, de hele dag open is. Wat aangeeft dat peuterspeelzalen door de aanstaande harmonisatie aan het innoveren zijn en flexibeler worden, en de verschillen kleiner worden. Voordelen zijn er natuurlijk ook. Zo zijn er meer uitdagingen voor de kinderen als ze meedoen aan spelletjes, als ze tekenen of knutselen en als ze liedjes aanleren. De overstap naar de lagere school kan er wat gemakkelijker door worden, mede door de mogelijkheid om ook aan voorschoolse programma’s mee te doen. Het zal echter vooral van jullie kind en van jullie eigen ideeën over spelen, leren en opvoeden afhangen waar je voor kiest.

Wetswijziging

Werkende ouders kunnen per 1 januari 2018 ook kinderopvangtoeslag aanvragen als hun kind naar de peuterspeelzaal gaat. Nu kan dit alleen voor geregistreerde dagopvang of buitenschoolse opvang (BSO).Voor peuterspeelzalen gelden dan namelijk dezelfde regels als voor andere vormen van kinderopvang. Hierdoor wordt kinderopvangtoeslag ook voor peuteropvang mogelijk. Het is de bedoeling dat deze wetswijziging per 1 januari 2018 ingaat, maar houd de website rijksoverheid.nl in de gaten voor de actuele ontwikkelingen en wijzigingen.

Informatie van de Belastingdienst Om kinderopvangtoeslag te krijgen, moeten jij en je eventuele toeslagpartner aan de volgende voorwaarden voldoen (N.B.: Informatie geldig voor 2017): • Jij en je toeslagpartner werken, volgen een traject naar werk of een opleiding of inburgeringcursus; • Je hebt met het kindercentrum of gastouderbureau een contract afgesloten; • Je betaalt zelf een deel van de kosten van kinderopvang (eigen bijdrage); • Jij en je toeslagpartner hebben de Nederlandse nationaliteit of een geldige verblijfsvergunning; • Je krijgt kinderbijslag of een pleegouderbijdrage, of je onder houdt het kind in belangrijke mate; • Je kind gaat naar een geregistreerde kinderopvang; • Je kind staat ingeschreven op jouw woonadres; • Je kind zit nog niet op het voortgezet onderwijs.

Het bedrag dat je aan kinderopvangtoeslag kunt krijgen hangt af van de hoogte van je inkomen, het aantal kinderen en de soort opvang. Per kind kun je voor maximaal 230 uur per maand kinderopvangtoeslag krijgen. Er geldt ook een maximumuurtarief. De kinderopvangtoeslag voor 2017 kun je aanvragen met Mijn toeslagen.

Wacht niet te lang met aanvragen, anders loop je een deel van de toeslag mis.

Wijzigingen doorgeven Krijg je kinderopvangtoeslag en verandert er iets in je situatie, zoals een wijziging van je inkomen of het aantal opvanguren, dan heeft dat gevolgen voor je toeslag. Dergelijke veranderingen moet je binnen 4 weken aan de Belastingdienst doorgeven.

Uitbetalen aan de kinderopvang De Belastingdienst betaalt de toeslag op jouw eigen rekening. Je kunt de kinderopvangtoeslag echter ook laten uitbetalen aan de kinderopvang.

Plannen voor nieuwe financiering kinderopvang Het kabinet wil de kinderopvang op een andere manier gaan financieren. Deze nieuwe manier van financieren vervangt de huidige kinderopvangtoeslag. De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) gaat de nieuwe financiering uitvoeren. Doel is om de financiering van kinderopvang eenvoudiger te maken door kinderopvanginstellingen rechtstreeks te betalen. En door de ouderbijdrage te berekenen op basis van een vastgesteld inkomen. De plannen moeten de financiering van kinderopvang makkelijker maken voor ouders en ouders eerder zekerheid bieden. Net als minder gevoelig voor fouten en fraude. (Bron: rijksoverheid.nl).

Hoe werkt het nieuwe systeem voor ouders?

Als ouder betaal je straks je bijdrage aan DUO. Daarna berekent DUO je maandelijkse bijdrage op basis van je inkomen. DUO vult je bijdrage aan met de overheidsbijdrage (de voormalige kinderopvangtoeslag) en maakt het hele factuurbedrag over naar de kinderopvanginstelling. LET OP: De meest recente stand van zaken is nu dat de nieuwe fi nanciering vanaf 2019 geleidelijk en pas in 2020 volledig zal worden ingevoerd. Mogelijk dat hier weer wijzigingen op gaan komen. Raadpleeg daarom altijd de websites belastingdienst. nl en rijksoverheid.nl voor de actuele stand van zaken.

Ouderparticipatiecrèche Een ouderparticipatiecrèche draait volledig op de inzet van ouders.

Hier zorgen betrokken moeders en vaders in verenigingsverband voor elkaars kinderen. De ouders zijn samen verantwoordelijk voor de opvang van de kinderen, het beleid en de hele organisatie van de crèche. Op dit moment zijn er vijf van deze organisaties in Utrecht en twee in Amsterdam.

Wat de ouderparticipatie uniek maakt? Je ziet niet alleen hoe je kind zich gedraagt in een omgeving met andere kinderen, maar ook hoe andere ouders met je kind omgaan en hoe je kind daarop reageert. Bovendien bouw je een band op met mensen die in dezelfde fase van de opvoeding zitten, waardoor je een klankbord hebt bij andere ouders over de opvoeding van je kind. Zo profi teer je van elkaars kennis en opvoedervaring. Je kunt het zien als één grote familie. Betrokkenheid vanuit het hart, heldere kwaliteitseisen, common sense, gelijkwaardigheid, duurzaamheid, samenwerken en samen oplossen zijn kernwoorden van de ouderparticipatiecrèche.

Directe betrokkenheid De directe betrokkenheid bij je kind maakt dat je goed zicht hebt op de ontwikkeling van je kind en die van andere kinderen. Van de andere ouders krijg je bruikbare tips en zo sta je er niet alleen voor.

Bovendien blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat de kinderen sterkere sociale kwaliteiten ontwikkelen.

Vervolg Kinderopvang pagina 76 -> 75

Vooral jonge kinderen hechten zich beter als zij samen met de ouder op de crèche zijn. En als ze wat ouder worden vinden zij ook de ouders van vriendjes en vriendinnetjes minder vreemd dan professionele leidsters op een reguliere crèche.

Veel tijd en oprechte aandacht voor het kind, daar gaat het om.

Kinderdagverblijf Madelief is gelegen achter de Warkense molen in de prachtige natuur aan de rand van Warnsveld.

Een kleinschalige kinderopvang waar kinderen spelend kunnen leren en zich op hun eigen tempo kunnen ontwikkelen, waarbij we het leerproces stimuleren vanuit de interesses van uw kind.

Kwaliteit De ouders voeren dezelfde taken uit als pedagogisch medewerkers op een reguliere crèche: Kinderen in bed stoppen, spelletjes verzinnen, troosten, ruzies oplossen, luiers verschonen en nog veel meer!

Uit onderzoek blijkt dat de pedagogische kwaliteit hoog is. Ook regelen de ouders het onderhoud, de administratie en de inkoop.

Een ouderparticipatiecrèche is niet te vergelijken met een ‘geitenwollensokkenclub’ die zomaar war doet. Het zijn goed lopende organisaties die voldoen aan de richtlijnen van de GG&GD. De opvangouders moeten voor hun eerste werkdag een inwerktraject hebben doorlopen en een recente Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) hebben overlegd. Ook moeten ze binnen 3 maanden het certifi caat ‘EHBO voor Kinderen’ halen en ieder jaar meedoen met een verplichte herhalingscursus. Verder wordt er regelmatig overlegd om de kwaliteit van de opvang continu te verbeteren. Kortom, ze houden de boel op een warme, kwalitatieve en betrokken manier samen draaiende.

Kosten Ouderparticipatiecrèches zijn wettelijk erkend, waardoor ouders recht hebben op een kinderopvangtoeslag.

• Het gehele jaar open* van 7.00 tot 18.30 uur • Verantwoord eten en drinken • Warm en huiselijk ingericht • Vaste en extra opvang • Een grote ontdekkingstuin voor kinderen Lage Lochemseweg 25 c 7218 PA Almen info@kdvmadelief.nl 06 - 57 45 72 15

BEZOEK ONZE OPEN DAG OP ZATERDAG 26 MEI VAN 10:00 tot 12:00 UUR

Wilt u zich alvast gratis inschrijven ga dan naar www.kdvmadelief.nl * M.u.v. zaterdagen/zondagen en nationale feestdagen

Steeds meer Mama Cafés Mama Cafés. Heb je daar wel eens van gehoord? Deze ontmoetingsplekken voor jonge en a.s. ouders, kinderen en ook oma’s en opa’s openen overal hun deuren. Inmiddels zijn er al 90 Mama Cafés verspreid over het hele land, waar je met andere (a.s.) moeders en vaders kennis kunt maken, vragen kunt stellen en ervaringen kunt delen. Relaxed en gezellig als in een gewoon café.

Natuurlijk zijn Mama Cafés geen echte cafés, maar plaatselijke initiatieven die ruimte, gezelligheid en gastvrijheid bieden aan a.s. ouders en ouders met of zonder hun (jonge) kinderen (0 – 6 jaar), in panden die laagdrempelig, veilig en kindvriendelijk zijn. De toegang is gratis, je kunt er (meestal alleen ‘s ochtends) gewoon naartoe gaan, een kopje koffi e of thee drinken, je kind voeden en verschonen, vaak ook iets eten (meestal ook voor de kinderen), contacten leggen met andere bezoekers en meedoen aan allerlei activiteiten. Ook steek je er het nodige op van de aanwezige zorgprofessionals en de workshops die er regelmatig worden gehouden.

Informatie en ervaringen Tijdens je zwangerschap heb je nu eenmaal veel behoefte aan allerlei informatie en zoek je antwoorden op de vragen die je hebt.

Websites, rubrieken in kranten en tijdschriften, dit magazine ‘Samen Zwanger’ en vele andere haken daarop in. Natuurlijk kun je terecht bij je verloskundige of gynaecoloog als je met vragen of onzekerheden zit. Of bij je (schoon)moeder, (schoon)zusje(s) en vriendinnen. Maar wat een Mama Café zo leuk maakt is dat je daar met andere ‘soortgenoten’ en ouders die al kinderen hebben ook volop vragen kunt stellen en naar hun tips en ervaringen kunt luisteren. Heb je er behoefte aan om met een deskundige zorg76

professional te praten dan kan dat ook. Zo combineert het Mama Café de ervaringen van anderen met professionele antwoorden op je vragen als je daar behoefte aan hebt. En dat in een fi jne, rustige omgeving.

Bijeenkomsten De initiatiefnemers van de Mama Cafés zitten bepaald niet stil.

Naast de gastvrijheid en relaxte sfeer als basis voor laagdrempeligheid en gezelligheid, organiseren zij bijeenkomsten, activiteiten en workshops waar je wat van opsteekt. Ook voor kinderen zijn er activiteiten waar ze samen met hun ouders aan mee kunnen doen. Juist omdat Mama Cafés voortkomen uit eigen initiatieven is elk Mama Café anders. Dat geldt voor de locaties en voor wat er georganiseerd wordt. Wat ze gemeen hebben is dat ze gericht zijn op jou als zwangere of jonge moeder, op je jonge kind(eren) en op papa’s, oma’s en opa’s.

Op de website www.borstvoeding.com vind je een lijst met Mama Cafés alfabetisch op plaatsnaam gerangschikt.

Zwanger? Regel het goed bij de notaris voor jullie kindje èn voor elkaar!

En dan ben je zwanger... Super! Maar voordat die kleine dreumes op de wereld komt, moet je nog van alles regelen: kinderkamer op orde maken, naam bedenken, wie gaat de opvang doen, waar willen we bevallen? Maar ook belangrijk: wat gebeurt er met mijn kindje (en partner) als ik er niet meer ben?

En stel dat we er beiden niet meer zijn en ons kindje alleen achterblijft. Is daar ook aan gedacht? Een aantal zaken wordt automatisch door de wet geregeld. Maar moeten we eigenlijk zelf ook wat regelen?

Als jullie iemand willen benoemen die jullie kindje verzorgt en opvoedt nadat jullie zijn overleden (voogd), kunnen jullie dit zelf registreren in het gezagregister bij de rechtbank. Het is echter veel verstandiger om dit in een testament bij de notaris te regelen. De notaris kan dan samen met jullie bespreken welke andere belangrijke regelingen door jullie kunnen worden vastgelegd.

Hierbij kunnen jullie bijvoorbeeld denken aan een bewindregeling.

Door de benoeming van een bewindvoerder kunnen jullie voorkomen dat jullie kindje bij het bereiken van de 18-jarige leeftijd al direct de erfenis kan verbrassen. De bewindvoerder beheert het erfdeel van het kindje tot de leeftijd die jullie zelf in het testament hebben vastgelegd.

Ook kunnen jullie in een testament een executeur benoemen die verantwoordelijk is voor de afwikkeling van jullie nalatenschap.

Dit is zeker van belang als één of meer jonge kinderen alléén als erfgenamen achterblijven.

En wie erft van jullie als de langstlevende zonder afstammelingen komt te overlijden? Alléén de familie van de langstlevende! Is dat wel de bedoeling? Of willen jullie de erfenis dan bijvoorbeeld verdelen over beide families? Denk hier goed over na en bespreek het met de notaris.

Samenwonen, gehuwd of geregistreerd partner Samen een weekendje weg met de auto of het vliegtuig en dan gebeurt het! Een dramatisch ongeluk en je partner blijft alleen achter met jullie kindje. Het is je ergste nachtmerrie. Hebben we het dan goed geregeld? Hoe laat ik mijn partner goed verzorgd achter?

Wonen jullie nu samen zonder iets geregeld te hebben? Dan is het goed om te weten wat je bij de notaris voor elkaar kunt regelen. De wet heeft bijna niets voor samenwoners geregeld. Waar moet je dan aan denken? Bij overlijden erft diegene met wie je samenwoont niet. Je bent dan geen erfgenaam van elkaar. Bij overlijden van één van de ouders is het kindje enig erfgenaam, met alle complicaties van dien. Dit kunnen jullie echter voorkomen. Door het opstellen van een samenlevingsovereenkomst en testamenten kunnen jullie de situatie ‘nabootsen’ die voor gehuwden geldt. Als je gehuwd bent, dan erf je automatisch van elkaar, samen met de kinderen. De wet regelt dat de kinderen in die situatie hun erfdeel pas krijgen als jullie er beiden niet meer zijn. Als jullie ongehuwd samenwonen en een kindje krijgen, is alléén de moeder de juridische ouder van het kindje en heeft alléén de moeder het gezag over het kindje. De vader van het kindje krijgt dezelfde rechten pas als hij het kindje heeft erkend (bij de gemeente) en het gezamenlijk gezag aanvraagt (bij de rechtbank, zie www.rechtspraak.nl). Als je gehuwd bent bij de geboorte van jullie kindje, heb je als ouders op grond van de wet gezamenlijk het gezag en ben je beiden de juridische ouder van het kindje.

Dan gaan we maar trouwen, want dan is het allemaal automatisch geregeld. Dat kan, maar let op dat je je wel goed laat informeren over wat het ‘JA’ tegen elkaar zeggen voor financiële en juridische gevolgen heeft. Per 1 januari 2018 is het zo dat iedereen die vanaf die datum gaat trouwen, dat doet in beperkte gemeenschap van goederen. Tenzij je vooraf iets anders afspreekt in huwelijkse voorwaarden bij de notaris. Voor de goede orde: de gevolgen van een geregistreerd partnerschap zijn gelijk aan de gevolgen van een huwelijk, ook ten aanzien van kinderen.

Wil je naast emotioneel ook zakelijk goed op de hoogte zijn van wat er gaat gebeuren als je kindje op komst is? Laat je dan informeren bij de notaris. De notaris bespreekt graag de mogelijkheden met je. En vergeet vooral niet te genieten van de zwangerschap! (bron: Het Notarieel / www.hetnotarieel.nl)

77

GEFELICITEERD, GEBOREN.....!

Nu mag iedereen het weten. Jullie kindje is geboren!

Natuurlijk hebben jullie voor die tijd samen het geboortekaartje uitgezocht. Nu je weet of het een jongetje of meisje is en hoe hij of zij heet kan de drukkerij aan de slag. Dat wordt schrijven en postzegels plakken. Of online versturen. En is het kaartje klassiek, lief, trendy of Ăźberhip? Keus is er namelijk genoeg, maar begin op tijd!

Zelf een geboortekaartje maken kan natuurlijk ook. In geboortekaartjesland is niets te gek of vreemd, jullie kunnen er je creativiteit helemaal in kwijt. Daarbij kun je je eigen smaak volgen of je aansluiten bij de laatste trends waarvan je er veel op het internet vindt. Los van wat om je heen gebeurt, kun je natuurlijk ook helemaal jullie eigen smaak volgen of juist iets verzinnen op basis van de naam van jullie kindje. Zoals een stoere kaart bij een stoere jongensnaam. Of juist een heel lief kaartje dat helemaal past bij de naam die jullie voor je dochtertje hebben bedacht.

Drukkerij Kies je ervoor om de kaartjes te laten drukken, wat je ten opzichte van zelf maken natuurlijk heel veel werk en misschien wel stress scheelt, stap dan eens binnen bij een drukkerij. Daar zijn er veel van en ze hebben allemaal dikke mappen met voorbeelden waar je doorheen kunt bladeren. Bij veel van die drukkerijen kun je trouwens ook zelf je kaartje ontwerpen, waarna zij jullie al het verdere werk uit handen nemen.

78

Online ontwerp gemak

Vind je het leuk om je eigen persoonlijke touch mee te geven aan het geboortekaartje, dan is een online aanbieder echt iets voor jou.

Er zijn online veel aanbieders met diverse stijlen en mogelijkheden.

Vaak kun je behalve de lay-out en het lettertype van de tekst ook het ontwerp eenvoudig zelf aanpassen. Door het aanpassen van de kleur, het toevoegen of weglaten van een element in de kaart, ontstaat er in een handomdraai een bijzonder en uniek ontwerp. Ook wanneer je kiest voor een foto geboortekaartje zijn de online aanbieders een uitkomst.

Naast drukkerijen in jullie stad of dorp vind je er ook veel op het internet met allerlei mogelijkheden om een keuze te maken en de zaken verder helemaal online af te handelen.

Zelf doen Gemak dient de mens, ook als het om geboortekaartjes gaat.

Ben je echter een doorzetter en wil je het kaartje echt zelf maken, dan vind je op datzelfde internet ook allerlei voorbeelden en adressen. Zowel voor kaartjes die je per post kunt versturen, als kaartjes die je online verstuurt. Hoofdzaak is dat het kaartje feestelijk is en dat het uitstraalt wie jullie zijn en hoe gelukkig jullie zijn met de geboorte van jullie zoon of dochter. Goede raad is er op tijd mee te beginnen, zodat de kaartjes er straks op tijd zijn!

Op zoek naar een originele Geboortetraktatie? voor kraamfeesten, op school en op het werk of gewoon lekker thuisâ&#x20AC;¦?

ft

Bezoek onze compleet vernieuwde website en stel je eigen Geboortetraktatie-doos samen! www.geboortekoekjes.nl

Thijs

Maartje

Lisa

12 ja

nuar

i 20

17

Lief, Leuk & Hip www.ogeltje.nl

ORIGINELER DAN BESCHUIT MET MUISJES

KRAAMFEESTWINKEL Omdat iedere geboorte een feestje verdient!

www.kraamfeestwinkel.nl 79

FOTO’S VAN JOU EN JE BABY HERINNERINGEN OM TE KOESTEREN Of je ze nu in een album plakt of opslaat in je computer, de foto’s van toen je zwanger was wil je nooit meer missen. Net als die van jullie kindje, met al die mooie en lieve herinneringen! Misschien denk je nu: dat doen we zelf wel! Maar bedenk dat professionele fotografen het verschil kunnen maken tussen leuke of juist heel bijzondere zwangerschaps- baby- en geboortefoto’s.

Natuurlijk, met moderne fotocamera’s en zelfs mobieltjes kun je mooie foto’s maken. Maar heb je er wel eens bij stilgestaan wat een professionele foto met jou en met jullie baby doet? En hoe zo’n professional omgaat met kleur, beeld en licht? Met de compositie, kortom? Blader door wat mooie modeglossy’s en je weet wat we bedoelen. Natuurlijk kost een professionele foto meer dan wanneer je partner, (schoon)vader of goede vriend of vriendin er een maakt. Maar bedenk eens hoeveel jaren je plezier hebt van zo’n topfoto. Dan valt dat bedrag toch in het niet?

Wat ben je mooi!

Negen maanden zwanger lijkt lang genoeg om de perfecte foto te schieten. Dus zou het wel heel erg onhandig zijn om vlak voor de fotoshoot te worden verrast door een vroege geboorte. Tegelijkertijd wil je wel je zwangere buik goed op de foto laten uitkomen. Daarom raden veel fotografen de 32e tot de 37e week van je zwangerschap aan als ideale tijd om de mooiste zwangerschapsfoto’s te maken. De tijd van de mooiste zwangere buiken. Dat niet alleen, het is ook de periode waarin jij je het vaakst goed voelt. Glanzend, dromerig en mooi. En super te combineren met positiekleding die jou flatteert en je buik prachtig laat uitkomen. Het gaat trouwens niet om je buik alleen. Ook de rest van je lichaam, je gezicht, je ogen, je glanzende haar; de beste basis voor de allermooiste zwangerschapsfoto’s!

Meest intieme vorm van fotografie Zwangerschapsfoto’s kun je thuis, in een gebouw of in een fotostudio (laten) maken. Buiten kan ook, maar dat hangt vooral van het seizoen af, van de kleding die je wilt dragen en hoeveel je van jezelf bloot wilt geven. Dit is wel één van de meest intieme vormen van zwangerschapsfotografi e. Maak er daarom iets moois en smaakvols van. Of laat dat door een ervaren professional doen.

Die heeft bovendien de mogelijkheid om de foto’s toch nog even wat bij te werken voor een fantastisch eindresultaat!

80

De schattigste babyfoto’s Je pasgeboren baby wil je natuurlijk elk uur wel fotograferen. Zo lief, met al die eerste bewegingen, oogjes open en dicht, gapen, het eerste lachje, het is allemaal even schattig! Wil je net na de geboorte, de zgn. newborn tijd, foto’s (laten) maken, wacht dan niet te lang. Na twee weken is het ideale moment, omdat je baby dan nog lekker in een slaaphouding ligt en de baby stabiel genoeg is. In dit magazine en op het internet vind je tal van adressen van professionele en gespecialiseerde fotografen. En handige tips als jullie toch zelf willen fotograferen.

Geboortefotografie Het mooiste, intenste en intiemste moment in je leven in schitterende beelden vastgelegd. Geboortefotografi e, een prachtig verslag in foto’s van de geboorte van je baby. Het eerste contact, de weg er naartoe en de emotie die daarbij komt kijken. Door de foto’s onthoud je het allemaal nog beter! Vooral voor de moeders is een bevalling een overweldigend iets. Het laatste gedeelte van een bevalling is heel intens en beleef je in een soort eigen bubbel. Alles gaat langs je heen als een roes. Door het terugzien van de foto’s vallen puzzelstukjes weer op zijn plaats.

Het samen met je partner toewerken naar de daadwerkelijke geboorte van jullie kindje, het geeft zoveel emotie, juist dat, die emotie is heel speciaal om vast te leggen in een geboorteboek.

Samen de ademhaling oppakken en de weeën wegpuffen, de hand van de vader in de rug van de moeder om haar door die moeilijke wee te helpen. Nog even een liefdevolle aanraking, een klein kusje, bewondering die te zien is op de gezichten van de aanstaande vaders.

En dan is het zover, de eerste blik naar jullie kindje, oh wat is jullie kindje mooi, echt helemaal van jullie, de ontlading op jullie gezichten. Daarna mag papa de navelstreng doorknippen, vol trots en verwondering. Dit alles kun je zelf niet vastleggen. Daarvoor is de geboortefotograaf, om juist deze emoties en gebeurtenissen en handelingen op zijn mooist vast te leggen. Liefde op het eerste gezicht, de eerste ontmoeting waardoor alles anders wordt. Het moment waarop de tijd even stil stond vastgelegd door een professioneel geboortefotograaf.

BABYSHOWER Een babyshower, niet te verwarren met kraamvisite, is een gebruik dat uit de USA is overgewaaid naar Europa en is bedoeld om jou als aanstaande moeder te verrassen met kleine cadeautjes, geld en ander nuttigs ter voorbereiding op de geboorte. Babyshowers worden rond de 7e maand van de zangerschap gehouden en in de meeste gevallen door zussen en/of vriendinnen georganiseerd.

Babyshowers zijn feestjes voor en door vrouwen. Zussen, nichtjes, vriendinnen en (schoon) moeders. Natuurlijk sta jij als zwangere centraal en doen de anderen hun uiterste best om er een bijzondere en gezellige ochtend of middag van te maken. Ook is het goed gebruik dat het voor de zwangere tot het laatst verborgen wordt gehouden dat er een babyshower voor haar wordt georganiseerd en waar, wanneer en hoe laat die is. Of dat lukt hangt echter helemaal af van de organisatoren zelf. En ook van praktische omstandigheden.

Werkt de aanstaande moeder, dan ontkom je er niet aan om toch

iets prijs te geven. Met een centraal mailadres of een appgroep kan echter veel verborgen worden gehouden, terwijl je razendsnel kunt communiceren, plannen maken en ideeën uitwisselen.

Cadeautjes Bij elk feestje horen cadeautjes en iets lekkers dat de zwangere ook mag eten. Taartjes of juist een grote taart. En cadeautjes die ertoe doen en waar ze wat aan heeft. Lieve knuffels, kleertjes die de kleine direct al aan kan of voor wat maanden later, zwangerschapskleding, iets leuks voor de babykamer, noem maar op. Of geld. Niet echt leuk om te geven, maar soms wel welkom. Wil je geen geld geven, dan is een cadeaubon van een leuke en/of nuttige (baby)winkel een goed alternatief.

Samen Zwanger wenst jullie veel succes met de voorbereidingen en voor straks een fantastische en gezellige babyshower!

€10,- KORTING OP UW OPDRACHT

* GEBRUIK DE COUPONCODE: “baby2018” EN ONTVANG €10,- KORTING

MUURSCHILDERINGEN • PANEELSCHILDERINGEN • SCHILDERIJEN WIL JE OOK EEN ECHTE ARTPAINTER AAN DE MUUR? Mail naar: Joanne@Artpainter.nl of bel naar: 06 - 100 10 871 81

HANDLEIDING VOOR MANNEN! Niet voor niets heet dit magazine ‘Samen Zwanger’. De tijden dat jij als man er maar zo’n beetje bij hing als het om zwanger zijn en bevallen ging, liggen gelukkig al lang achter ons. Dat is maar goed ook. Immers, wat maakt jou nou blijer en gelukkiger dan sámen de zwangerschap te beleven?

Een ‘roze bril’-verhaal waar best wat kanttekeningen bij mogen, want natuurlijk verloopt niet alles gladjes tijdens die negen maanden. En is de bevalling voor veel mannen best nog wel ‘een dingetje’. Laten we er dus niet omheen draaien; als zij zwanger is verandert er veel. Bij haar en voor jou. Ze kan (erg) misselijk worden, haar lichaam verandert, haar buik wordt dikker, haar borsten groter en ze wordt zwaarder. Allemaal heel natuurlijk en normaal en niets om je druk over te maken. Sterker nog: zwangere vrouwen zien er vaak zeer aantrekkelijk en sexy uit.

Rollercoaster Wat echter ook verandert, is hoe ze zich voelt. En dan bedoelen we niet lichamelijk, maar emotioneel. Zwangere vrouwen zitten in een emotionele rollercoaster. Het ene moment vrolijk en dolgelukkig om daarna weer hypergevoelig te reageren op wat jij een goede grap vindt. Naar haar luisteren, (blijven) praten, interesse tonen, soepel inspelen op haar stemmingswisselingen en er voor haar zijn, is dus wel van belang voor een goede stemming thuis.

Haar held Ook haar eetlust verandert. Niet zozeer het méér eten, maar het verlangen naar bijzondere etenswaren kan je soms verbazen. De verhalen over plotselinge, onstilbare trek in augurken midden in de nacht zijn legendarisch. Hier kom jij als man helemaal in je natuurlijke rol als jager/verzamelaar van voedsel zodat het haar aan niets ontbreekt. Verdiep je dus in adressen, telefoonnummers, specialiteiten en openingstijden van snackbars, viswinkels en bezorgers van alles wat eetbaar is en je bent haar held.

82

Complimenten Haar overladen met complimentjes over hoe goed ze er uitziet, zowel in de slaapkamer als in haar zwangerschapskleding, doet het natuurlijk altijd goed. Besef echter ook dat er een moment komt, verderop in de zwangerschap, dat zij zichzelf helemaal niet meer mooi of sexy vindt. Neem dus op tijd gas terug en maak juist van die eerste maanden iets bijzonders. Uitgaan, vrienden bezoeken, uit eten gaan en lekker ontspannen zorgen voor een voorraad bijzondere herinneringen waarop je kunt terugvallen als het wat moeilijker wordt. Oók als zij totaal geen zin meer heeft in seks, bijvoorbeeld.

Handig Er voor haar zijn betekent ook dat het handig is als jij meer weet over zwangerschap, verloskunde, bevalling, babyvoeding, verschonen en noem maar op. Jouw rol houdt niet op bij het inrichten van de babykamer alleen. Ga dus mee naar de verloskundige, stel vragen en vergroot je kennis. Hoe meer jij weet, des te beter kun jij haar geruststellen als de bevalling nadert en kun je er voor haar zijn als het allemaal wat onzeker of spannend wordt . Mooi toch?

Samen ouders Dat die negen maanden niet zonder hobbels, gedoe, aanvaringen en misverstanden verlopen zal je duidelijk zijn. Zolang daar heel veel liefde, intimiteit, humor, dikke knuffels en gezelligheid tegenover staan is er niets aan de hand. Geniet er daarom zoveel mogelijk van. Dan zijn jullie straks sámen gelukkige ouders!

EEN KAARTJE SPECIAAL VOOR JULLIE KLEINE WONDER! WWW.CARDDREAMS.NL

NU

1KO5R % TING

Kies uit lieve en stoere kaartjes met bijzondere vormen, lintjes, folie en reliëf.

Of bewerk één van onze aanpasbare kaarten naar jullie eigen wensen.

Voor ieder kindje de juiste stijl.

Van schattig, romantisch tot hip en modern.

Ook voor foto- en tweelingkaartjes.

KORTINGSCODE*: GEB18SZ * Geldig op het gehele geboorte assortiment bij een besteding vanaf €40,-

info@CardDreams.nl • 075 - 647 66 48 • www.CardDreams.nl 83

www.mammate ns .nl

* Pijnbestrijding tijdens de bevalling * Tegen misselijkheid vóór de bevalling

* Buik- en bilspieren trainen ná de bevalling * Ook te gebruiken bij licht urineverlies RAADPLEEG ONZE WEBSITE VOOR VERGOEDINGSMOGELIJKHEDEN DOOR UW ZORGVERZEKERING

84

schwa-medico Nederland BV | Koningin Julianaplein 10 | 3931 CK WOUDENBERG | tel. 0 33 4655064 info@mammatens.nl | www.mammatens.nl