Mensen compenseren gehoorproblemen

Het verschil tussen horen en niet horen kan een enorm verschil maken in de uitstraling die mensen hebben en in hun functioneren in de samenleving. Dat weet Arianne Vermeulen (46) uit Oud-Beijerland, sociaal werker ouderen bij Welzijn Hoeksche Waard heel goed.

Zij vertelt het verhaal van meneer Ruud Bouma die zij door haar werk ontmoette. ‘Hij was slechthorend en gaf dat ook wel aan. Maar de communicatie verliep vaak moeizaam. Toen ik hem een tijd later weer eens ontmoette viel me op dat hij een totaal ander mens leek. Ik vroeg hem naar zijn gehoor en hij beaamde dat hij een hoorapparaat had gekregen. Het verschil was bizar.’

‘Het duurt een tijdje voor mensen zelf door hebben dat het steeds een beetje minder wordt.’

Arianne Vermeulen realiseerde zich op dat moment wat het betekent om wel of niet te kunnen meedoen aan sociale gebeurtenissen. ‘Het niet kunnen meedoen leidt vaak tot eenzaamheid. Mensen die slechthorend zijn kunnen dat beter aangeven, dan kun je daar rekening mee houden. Soms vind het niet gepast om daar onmiddellijk op te reageren. Ik wil eerst een band opbouwen en vertrouwen krijgen.’

Het was tussen haar en de slechthorende man gewoon niet echt ter sprake gekomen. Arianne Vermeulen: ‘Toen ik het gesprek wel aan ging en hem zei dat ik een heel andere man zag, vertelde hij een leuk verhaal. Hij zei dat hij een klok heeft die tikt. Dat hoorde hij niet meer, maar nu weer wel. Dat is voor hem een signaal. Als hij dat tikken minder goed hoort, laat hij zijn gehoor weer controleren.’

De sociaal werker vindt dat ouderen hun gehoor eigenlijk regelmatig moeten laten controleren. Het duurt een tijdje voor mensen zelf door hebben dat het steeds een beetje minder wordt. Dat komt doordat je dat geleidelijke verlies compenseert. De omgeving heeft het vaak eerder in de gaten. Als je slechthorend bent zoek je niet altijd de oorzaak bij jezelf. Achteraf is de constatering vaak dat het gehoorverlies groter was dan je dacht.’

Een ander voorbeeld uit haar dagelijkse praktijk vindt Arianne Vermeulen ook sprekend: ‘Een vrouw die slecht hoort aan één kant gaf zelf aan hoe ze wilde zitten, omdat ze dan beter kon horen. Het

is fijn dat ze zo mondig is om dat te zeggen en daarmee het risico wegneemt dat ze geïsoleerd raakt. Vroeger dacht ik dat het hielp om harder te praten, nu weet ik dat dit niet zo is. Langzaam en duidelijk, en oogcontact maken, daar gaat het om.’

De taak van Arianne Vermeulen is om samen met andere organisaties en vrijwilligers om te zien naar kwetsbare ouderen. Zij zoekt naar het antwoord op de vraag wat mensen nodig hebben om zo lang mogelijk thuis te kunnen wonen. Trefwoorden zijn ‘verbinden’, ‘versterken’ en ‘nieuwe dingen’. ‘Wij ontplooien activiteiten die laagdrempelig zijn. Een zo’n activiteit is ‘Bakkie in de buurt’; mensen die wonen en werken in een wijk komen bij elkaar en bespreken waar ze tegen aanlopen en waar ze hulp bij nodig hebben. Bovendien is het gezellig.’

Zelf kan sociaal werker Arianne Vermeulen zich moeilijk voorstellen wat het is om slechthorend te zijn: ‘Ik probeer me weleens voor te stellen dat ik het geruis van de bomen niet hoor, of dat de muziek gewoon aanstaat maar dat ik het niet hoor, of dat de straatgeluiden me ontgaan. Ik zou daar iets aan doen, als dat mogelijk is.’

‘Ik probeer me weleens voor te stellen dat ik het geruis van de bomen niet hoor, of dat de muziek gewoon aanstaat maar dat ik het niet hoor, of dat de straatgeluiden me ontgaan.’

68