Zorgbalans - Februari 2023 - Technologie Magazine

TECHNOLOGIE

TECHNOLOGIE IN ONS WERK

HOE DOE JE DAT, VEILIG EN DOELGERICHT

IETS NIEUWS ONTWIKKELEN?

En verder

Colofon

Redactie

Saskia Keijzer

Carmen van Egmond

Iris Sentrop

Aan dit nummer werkten mee

Gosse Puzzels

Fotografie

Noortje Dalhuijsen

Ramon Philippo

Opmaak en druk

GBU printmedia

www.gbu.nl

Redactieadres

Zorgbalans

Redactie Zorgtechnologie Magazine

Postbus 6166, 2001 HD, Haarlem

Intern: Zorgtechnologie, Leidsevaart 588, kamer 3.34

E-mail:

versnellentechnologie@zorgbalans.nl

Voorwoord

Technologie wordt steeds belangrijker. Niet alleen in de wereld om ons heen, maar zeker ook in de zorg.

De afgelopen twee jaar hebben we binnen Zorgbalans meer focus gelegd op de integratie van technologie in ons werk. Er zijn enorme stappen gezet op het gebied van zorgtechnologie en data. In dit magazine vertellen we jullie meer over deze ontwikkelingen en hopen we dat jullie net zo enthousiast worden als de eerste gebruikers van zorgtechnologie. Uiteraard betrekken we jullie ook bij de vervolgstappen die gericht zijn op de verdere invoering van technologie in onze zorgverlening.

Het moment van verschijnen van dit magazine komt niet zomaar uit de lucht vallen. Het is namelijk de week van de Slimme Zorg Estafette. Tijdens de Slimme Zorg Estafette staan slimme zorg en innovatie centraal. Vele organisaties en bedrijven delen hun ontwikkelingen tijdens evenementen waarvoor iedereen zich kan aanmelden. Nieuwsgierig geworden? Neem eens een kijkje op www.slimmezorgestafette2023.nl.

Veel leesplezier!

Team Zorgtechnologie

“Technologie helpt ons de uitdagingen in de zorg aan te gaan”

De uitdagingen in de zorg anno 2023 zijn fors. Tegelijkertijd heeft

GEEN DOEL OP ZICH

“Sinds het vaststellen van onze doelstellingen in 2020 is de noodzaak alleen maar verder toegenomen en is de door ons gekozen visie en strategie bevestigd door landelijke programma’s, zoals het WOZO-programma (Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen van de Rijksoverheid) en IZA (het Integraal Zorgakkoord). De vraag naar zorg neemt toe door de vergrijzing, terwijl de arbeidsmarkt krimpt en ook het aantal mantelzorgers afneemt. Tel daar bij op dat ouderen steeds vaker langer thuis willen en moeten blijven wonen. We zullen dus met elkaar moeten kijken naar hoe het anders kan. In onze visie en strategie hebben we daarom een aantal veranderrichtingen bepaald, zoals het aan ons binden van medewerkers met verschillende (ook niet zorg) profielen en het gebruik van data om onze zorg nog gerichter in te zetten en te verbeteren. Daarnaast kijken we naar de inzet van zorgtechnologie. Dat is overigens nooit een doel op zich, het gaat om de waarde die wordt toegevoegd voor onze cliënten, hun naasten en onze medewerkers.”

LEREN EN SAMENWERKEN

Zorgbalans voor zichzelf ambitieuze doelstellingen vastgelegd. Zo willen we in 2030 toonaangevend zijn in Nederland als het gaat om oplossingen voor de exploderende zorgvraag. Zorgtechnologie speelt hierin een belangrijke rol. Tamara Pieterse, bestuurder van Zorgbalans en voorstander van de juiste inzet van zorgtechnologie, praat ons bij. DE

Vooruitgang boeken we door te leren. Leren van onze eigen ervaringen, maar zeker ook van andere organisaties. Tamara: “In het WOZO-programma staat heel duidelijk dat er moet worden gekeken of het digitaal kan. En ook de zorgverzekeraars en zorgkantoren kijken vanuit hetzelfde patroon als WOZO en Zorgbalans; zelf als het kan, thuis als het kan en digitaal als het kan. Landelijk zie je ook allerlei initiatieven ontstaan zoals Anders

Werken in de Zorg. Een initiatief waarbij wij van plan zijn om ons samen met Sint Jacob en Kennemerhart regionaal aan te sluiten. Waarbij succesverhalen worden uitgewisseld om van elkaar te

leren, maar ook om wellicht met elkaar betere afspraken te kunnen maken over de inkoop van zorgtechnologie en onderzoek.“

OPSCHALEN EN VERBREDEN

“Wat betreft het draagvlak onder onze collega’s en de nieuwsgierigheid waarmee naar zorgtechnologie wordt gekeken, doen we het als Zorgbalans hartstikke goed. Waar we nog een stap te zetten hebben, is het slim opschalen en verbreden. We hebben veel in huis en maken duurzame keuzes voor de lange termijn, maar soms nog wat versnipperd. De uitdaging is vooral om zorgtechnologie goed in te passen in ons werkproces. Zorgtechnologie is dan geen keuze meer, maar zit in de natuur van ons handelen. Maar we mogen zeker niet ontevreden zijn. Na vijf jaar als bestuurder bij Zorgbalans zie ik een duidelijke ontwikkeling. Vijf jaar geleden werd zorgtechnologie soms nog beschouwd als een bedreiging voor de werkgelegenheid. Als je dan kijkt hoe wij zorgtechnologie nu hebben opgenomen in onze visie en strategie, hoe we het gesprek erover voeren, verandertrajecten doen, continu aandacht voor het onderwerp vragen, is er vooral interesse en nieuwsgierigheid en worden kansen gezien. Soms nog met een gezonde, kritische noot en dat mag. Zorg en ondersteuning verlenen blijven altijd mensenwerk. En daarom is zorgtechnologie geen oplossing voor alles, maar gaat het zeker bijdragen aan de kwaliteit van leven en zelfredzaamheid van mensen.”

FOCUS IN 2023

“Een belangrijke ambitie voor 2023 is dat we met BproCare verder werken aan de inrichting van de Berichtenmanager. BproCare heeft dit zorgcommunicatieplatform ontwikkeld, waardoor we in de komende jaren alle nieuwe technologieën

hierop kunnen laten inhaken. Alle informatie komt dan binnen op één centrale plek, namelijk de mobiele telefoon van de medewerker. In het W.F. Visserhuis zijn we hiermee al live, daarna volgen de overige locaties en uiteindelijk ook de wijk. Met de data die dit oplevert, bijvoorbeeld data die bewegingssensoren leveren over dwalen of het dag- en nachtritme van cliënten, kunnen we de nodige verbeterinitiatieven opstarten. Dit is een intensief project waarin we fors investeren, omdat we overtuigd zijn van het voordeel dat het ons oplevert. Het systeem is heel toepasbaar in de praktijk en het geeft een gevoel van comfort, omdat het je overzicht en inzicht in je werk oplevert.

Ook op het gebied van digivaardigheid hebben we grote ambities. Hierbij wil ik meegeven dat de komst en inzet van zorgtechnologie voor geen enkele collega een reden mag zijn om uit de zorg te gaan. Natuurlijk willen we graag dat iedereen enthousiast is, maar zo’n 4.000 collega’s die allemaal direct probleemloos om kunnen gaan met zorgtechnologie is niet reëel en ook niet nodig. Ook zonder zorgtechnologie hebben wij als Zorgbalans enorm veel toe te voegen voor onze cliënten, hun naasten en onze collega’s. Zie zorgtechnologie daarom niet als gevaar, maar vooral als ondersteuning in je werk.

2023 wordt het jaar waarin we goed werkende technologieën breed willen doorvoeren. Daarbij blijven we alert op zaken als privacy en beveiliging. Ook hebben we oog voor het ethische aspect, denk bijvoorbeeld aan de inzet van camera’s, sensoren en hoe we omgaan met verkregen data van cliënten. Tot slot gaan we ook een toekomst tegemoet waarin we te maken krijgen met vragen waarop het antwoord simpelweg nog niet bekend is. Dat is de uitdaging rondom technologie: we weten veel, maar veel ook niet en dat maakt het juist zo leuk!”

Toekomstbeeld 2030

Stel je voor, het is 2030. In een kleine acht jaar tijd is ons werk ingrijpend veranderd…

Als gevolg van de vergrijzing zijn er veel meer thuiswonende ouderen in Nederland. Veel van deze ouderen hebben te maken met chronische aandoeningen, veelal welvaartsziekten zoals bijvoorbeeld hart- en vaatziekten. In de afgelopen jaren is er veel in preventie geïnvesteerd, zodat we daar nu de vruchten van plukken. Mensen hoeven minder snel in zorg te worden genomen. We zijn in staat om hier in het dagelijks leven mee om te gaan. De combinatie van medicijnen, digitale therapie (DTx), coaching, gedragsmonitoring, gegevensanalyse en real time metingen heeft een preventieve werking op de zorgbehoefte van cliënten met chronische aandoeningen. Stel je voor dat al deze mensen een beroep op onze zorg hadden gedaan of langdurig bij ons zouden moeten verblijven!

Ook het aantal ouderen met dementie of andere vormen van een haperend brein is toegenomen. Gelukkig zijn hier ook steeds meer nieuwe behandelmethoden voor ontwikkeld. Niet alleen op het gebied van medicatie, maar ook op het gebied van licht- en geluidtherapie en sensoren, waardoor we onbegrepen gedrag kunnen analyseren.

HOE ZORGTECHNOLOGIE HET VERSCHIL MAAKT

Met VanHier Haarlem is er een vloeiende overgang tussen diensten, welzijn en zorg in Haarlem gecreëerd, waardoor we onze zorgexpertise inzetten waar deze echt het verschil maakt. Ook kiezen cliënten en mantelzorgers vaker voor particuliere zorg en diensten, omdat die voor hen waarde toevoegen, ook als er nog geen indicatie voor zorg is.

Bij iedereen die zorg ontvangt van Zorgbalans, bekijken we meteen de mogelijkheden om zorgtechnologie in te zetten. Veel cliënten hebben zich – met familie en mantelzorgers – al georiënteerd op zorgtechnologie en maken daar al volop gebruik van voordat ze contact met Zorgbalans opnemen. En niet zelden kiezen mensen speciaal voor Zorgbalans omdat we goed zijn in warme zorg in combinatie met de inzet van

technologie. Door de inzet van technologie kunnen we als Zorgbalans andere diensten verlenen. We leveren complexe medische zorg thuis en in onze woonzorgcentra. Dat is zorg die voorheen alleen in het ziekenhuis denkbaar was. We helpen mensen langer gezond en zelfstandig te blijven en stellen hen in staat om (na revalidatie) zo snel mogelijk weer naar de eigen woning terug te keren. Voor cliënten met een intensieve, complexe zorgvraag, die niet meer thuis kunnen wonen, biedt Zorgbalans passende woon- en ondersteuningsvormen. Waarbij we met behulp van technologie tijd voor echte aandacht kunnen blijven maken. Slim werken met berichten, beeldschermzorg, zien wat er speelt achter de voordeur bij cliënten, mantelzorgers en cliënten begeleiden in het gebruik van technologie; we hebben het allemaal in de vingers. Dat geldt ook voor de collega’s die het allemaal nieuw en wat onwennig vonden in 2023.

WERKDRUK BETER BEHEERSBAAR

Het administratieve regelwerk doen we slimmer en in minder tijd. Onze teams zien er heel anders uit: met allerlei nieuwe collega’s en specialisten voor technologie en data, ondersteuning, onderzoek en ontwikkeling op dat gebied. En dat allemaal omdat we echt hebben gekozen voor de brede inzet van technologie. Het heeft het beeld van ons werk ook verbeterd. Er komen veel jonge, gespecialiseerde collega’s bij die ons helpen om slimmer te werken. Banen, carrières en stages in technologie, dienstverlening en ondersteuning: ze zijn er volop bij het Zorgbalans van 2030!

Wij zijn niet meer alleen een zorgorganisatie, maar ook een belangrijke speler in preventie en uitgegroeid tot een echte innovator. We hoeven niet meer te wachten op wat de markt aanbiedt en uitvindt. Die uitvinder zijn we vaak zelf. We werken samen met de besten op dit gebied, als aanjager, proeftuin en koploper.

Dat is het Zorgbalans van 2030, waar goed werk en goede zorg worden gedragen door mensen en technologie.

Hoera! Z’tje behaald

WAAROM HEB JE DE SOMNOX INGEZET?

“Ik volg een opleiding binnen Zorgbalans. Onderdeel daarvan is het inzetten van passende zorgtechnologie bij één van onze bewoners. Bij ons op de afdeling heb ik een dame geobserveerd. Deze bewoonster was ver in haar dementie en daardoor erg onrustig tijdens de nacht. Ze liet veel onrust zien door steeds uit haar bed te komen. Ze wilde zich dan gaan verkleden. Overdag was ze daardoor zo vermoeid dat ze vaak in slaap viel, zelfs al was ze omringd door veel mensen. We hadden al van alles geprobeerd, bijvoorbeeld door haar wakker te houden overdag, haar aan activiteiten deel te laten nemen, maar niets hielp. Ik vroeg mij af of de onrust ‘s nachts misschien werd veroorzaakt door angst of een gevoel van eenzaamheid.”

HOE IS DE SOMNOX ERVAREN?

“Haar zoon is haar vertegenwoordiger. Na overleg met hem en natuurlijk in overleg met collega’s, heb ik de Somnox ’s avonds bij haar in bed gelegd. Ik heb toen alleen de ademhalingsfunctie ingesteld. De eerste nacht was meteen een succes: mevrouw haar ademhaling werd minder snel. Ze ademde op het ritme van de Somnox en ze omarmde de zachte knuffel. Het gaf haar rust, alsof er iemand naast haar sliep. Ze kwam niet meer uit bed tijdens de nacht en was daardoor overdag meer wakker.”

EEN AANRADER DUS?

“De Somnox is zeker een tip voor mensen die een bepaalde onrust of angst vertonen tijdens het slapen of bij het slapen gaan. Maar we hebben nog meer mogelijkheden ontdekt. Ook overdag zorgt de robot voor ontspanning. Denk aan de rustgevende geluiden of muziek die de Somnox afspeelt. Je kunt hem dan op schoot plaatsen bij een bewoner. Voor mij was de inzet van de Somnox dus een succes. Inmiddels komen collega’s van andere afdelingen langs om de robot te lenen voor andere bewoners die onrust of angst ervaren. En ook van deze collega’s hoor ik zeer goede resultaten.”

Z’TJE

Het woord zegt het al. Z’tje betekent dat jij zorgtechnologie een zetje geeft bij Zorgbalans. Een duwtje vooruit. Door zorgtechnologie in te zetten, gewoon iets te proberen of er nieuwsgierig naar te zijn.

Wie: Irene Zonneveld, leerling verzorgende IG in De Heemhaven

Waarmee? De inzet van een slaaprobot

Uitdaging: Een oplossing vinden voor de nachtelijke onrust bij een cliënt

Gelukt? Boven verwachting! Meteen de eerste nacht was de slaaprobot een succes

SOMNOX SLAAPROBOT

De Somnox is een zachte, knuffelbare robot die adembewegingen simuleert. Als je de slaaprobot ʼs nachts tegen je aanhoudt, ga je vanzelf rustig mee ademen en val je makkelijker in slaap. De robot kan ook rustgevende geluiden afspelen, zoals muziek, een hartslag of een begeleide meditatie.

Technologie in ons werk: de

Technologie is vertrouwd in ons dagelijks leven en zal ook vanzelfsprekend worden in ons werk. We zijn inmiddels de vrijblijvendheid voorbij.

De afgelopen jaren hebben we gezien en geleerd dat technologie waarde toevoegt. Zorgtechnologie kan bijvoorbeeld bijdragen aan het behouden van zelfstandigheid, een steuntje in de rug geven en verlichting bieden bij onrust. In ons dagelijks leven is technologie al heel gewoon. Veel mensen zijn al gewend aan het gebruik ervan, veelal in de vorm van consumententechnologie of handige apps. Het vrijblijvend inzetten van technologie in de zorg is inmiddels ook geen optie meer. Het is een must om het huidige niveau van onze zorg op peil te kunnen houden. Maar hoe zorgen we ervoor dat het vanzelfsprekend wordt? Wat betekent de inzet van technologie voor de cliënt, mantelzorger of zorgprofessional? Daar is in 2022 goed over nagedacht. We geven een overzicht van de belangrijkste punten.

BREED GEKOZEN TECHNOLOGIE

Zorgbalans maakt bij het verlenen van zorg standaard gebruik van bepaalde technologieproducten. Deze vormen de zogenaamde lijst van Breed Gekozen Technologie. Bij de samenstelling van deze lijst is met diverse zaken rekening gehouden, zoals met inzetbaarheid, gebleken succes, privacywetgeving, data en veiligheid. De technologieën op deze lijst hebben zich bewezen en zijn geen vraagteken meer, maar de nieuwe standaard binnen Zorgbalans. Nieuwe producten kunnen na zorgvuldig verkennen en experimenteren aan dit overzicht worden toegevoegd. Zo zorgen we ervoor dat iedereen steeds de oplossingen gebruikt die binnen Zorgbalans breed worden gedragen. Dus geen uitzonderingen, geen wildgroei, geen zaken die we niet goed kunnen ondersteunen of garanderen. Waar een cliënt ook verblijft of naar toe gaat. Of er nu thuiszorg, revalidatie of verblijf wordt geboden, overal wordt gewerkt met dezelfde technologie. Een voorbeeld: de vertrouwde Medido (medicatiedispenser met herinnering) die je als cliënt thuis al had, kan gewoon mee als je bij ons komt wonen. Handelingen die iemand nog zelf kan doen, hoeven we niet onnodig over te nemen. Respect voor zelfstandigheid!

STA ERVOOR OPEN

Het is belangrijk dat we als organisatie vertrouwd raken met de inzet van zorgtechnologie. Experimenteren helpt het vertrouwen in technologie te laten groeien. Ook moet je twijfels en vooroordelen los durven te laten en kijken hoe iets in de praktijk werkt. Het motto is daarom: laat je verrassen! En bedenk ook: hoe meer we ervoor open staan, hoe eerder we wennen aan toepassingen van technologie in ons dagelijks leven. En hoe sneller we leren, hoe meer profijt we er van hebben.

vrijblijvendheid voorbij

Om te komen tot ons ideaalbeeld, waarbij de inzet van zorgtechnologie vanzelfsprekend is, hebben we binnen Zorgbalans nog wel wat te doen. Denk aan de persoonlijke digivaardigheden en het leren omgaan met technologie tijdens de opleiding. Of de koppeling van de Berichtenmanager (zie pagina 16 en 17 voor meer informatie over dit onderwerp) aan de breed gekozen technologie. En natuurlijk streven we naar nog een steviger netwerk van ambassadeurs, gangmakers en ondersteuners waarbij je

LOCATIE/TEAM/AFDELING

altijd terecht kunt met vragen. Hoe dan ook: iedereen zal gaan merken dat we overal binnen Zorgbalans aan de slag gaan met verkennen, experimenteren en implementeren van technologie. Onderstaand schema toont de eerst volgende stappen per locatie, team of afdeling.

Meer informatie over de in dit artikel genoemde technologieën kun je vinden op pagina 14 en 15.

ZORGTECHNOLOGIE: NEXT STEPS

Wijkzorg De Compaan en Medido opschalen, daarna volgen leefstijlmonitoring en Robot Tessa.

Prettig Thuis

GRZ in Zuiderhout en Velserduin

W.F. Visserhuis, De Moerberg, Breezicht, Sonnevanck

De Houttuinen

De Compaan, Medido, Robot Tessa en leefstijlmonitoring worden ingezet bij verschillende experimenten.

Inzet van de Compaan en de Hipper TX. En zodra het mogelijk is zal de Medido volgen.

Implementatie van de Berichtenmanager en aanverwante zorgtechnologieën.

Een eerste verkenning gericht op nachtelijke onrust en onbegrepen gedrag.

Vertrouw op de zorgtechnologiekeuzes van Zorgbalans

Bij zorg en ondersteuning stellen

we ons altijd de vraag: Welke slimme oplossing is hier op zijn plaats?

Bij Zorgbalans hebben we de zorgtechnologieën in huis die veel waarde hebben voor onze cliënten. Technologie draagt bij aan het behouden van zelfstandigheid en helpt het leven in te vullen zoals het bij onze cliënten past.

We hebben gekozen voor een aantal beproefde oplossingen. Dat is onze ‘breed gekozen’ technologie. ‘Door Zorgbalans breed gekozen’ betekent dat we overal binnen Zorgbalans met dezelfde toepassingen werken.

INFORMATIE

Wil jouw cliënt meer informatie ontvangen over de mogelijkheden van zorgtechnologie zonder dat er sprake is van een zorgindicatie? Er is ook voor hem of haar veel mogelijk. Hiervoor kan contact worden opgenomen met Servicepaspoort via 023-8918440 of kijk op www.servicepaspoort.nl.

Voor onze cliënten geldt dat zij hun vragen over de inzet van zorgtechnologie kunnen stellen aan de zorgverlener die bij hen thuis komt. Bellen met Zorgbalans kan ook via 023-8918918 of raadpleeg www.zorgbalans.nl.

Werk je bij Zorgbalans en wil je meer informatie over zorgtechnologie? Kijk dan op InZorgbalans → Kennisplein → Zorgtechnologie of stel je vraag via versnellentechnologie@zorgbalans.nl.

De Compaan is een tablet voor senioren, die eenvoudig te bedienen is. De Compaan is ook zonder enige digitale ervaring eenvoudig te gebruiken. Geschikt voor beeldbellen met zorgverleners, mantelzorgers en familie, maar ook voor andere functionaliteiten zoals het versturen van fotoʼs, spelletjes spelen en het nieuws lezen.

Sensara leefstijlmonitoring geeft met behulp van sensoren inzicht in het leefpatroon (o.a. dag-nacht ritme, toiletbezoeken) en de afwijkingen in het dagelijkse doen. Hierdoor kan er op afstand een oogje in het zeil worden gehouden, zonder cameraʼs.

Tessa is een sociale robot die helpt om structuur in het dagelijks leven aan te brengen. Ze herinnert aan kleine taken en geplande afspraken.

Met persoonsalarmering kan de cliënt in een urgente situatie met een druk op de knop hulp inroepen van zijn familie, naasten of van de zorgverleners. Er zijn specifieke oplossingen voor thuis in de wijk of op de woonzorglocaties.

KOSTEN

Een GPS-zender of ook wel mobiele alarmering is handig voor onderweg. Op afstand kan worden uitgelezen waar de cliënt zich bevindt, maar er kan ook actief een oproep mee worden gedaan naar contactpersonen.

Medido is een slimme medicijndispenser die op het juiste moment de juiste medicatie uitgeeft. Met een herinneringssignaal herinnert de Medido aan het medicatiemoment. De zakjes zijn ingesneden, waardoor het openmaken van het zakje erg

eenvoudig is.

Investeren in zorgtechnologie brengt eenmalige kosten met zich mee, en soms ook kosten voor het gebruik van bijbehorende services. Als er sprake is van een passende zorgindicatie, zal Zorgbalans veelal in deze middelen investeren, aan de cliënt iets in bruikleen verstrekken en de bijkomende onkosten dragen.

Als er geen sprake is van een passende zorgindicatie, zijn de kosten voor de cliënt zelf. In sommige situaties zal de zorgverzekeraar mogelijk een bepaalde vergoeding uitkeren. De cliënt kan hiernaar vragen bij zijn of haar zorgverzekeraar.

Zorgtechnologie en ethiek

Futuroloog Gerd Leonhard schrijft: “Het gevaar is dat technologische vooruitgang de menselijke waarden opzij schuift. Technologie heeft namelijk geen ethiek. Een samenleving zonder ethiek is verdoemd.” Maar hoe verhogen we de kwaliteit van leven met technologie? Want technologie maakt deel uit van ons leven, of we dat nu willen of niet.

ETHIEK EN ZORGBALANS

Ook binnen Zorgbalans zullen we de effecten van de inzet van zorgtechnologie en het gebruik van data onderzoeken. We zullen zeker experimenteren en discussiëren over de gevolgen om te komen tot passende oplossingsrichtingen. Hoe we dat gaan doen binnen Zorgbalans, daar komen we later in 2023 op terug.

VOORBEELDEN VAN ETHISCHE VRAGEN

Hoe slim is de computer? Hoe houden we controle over het zelflerende proces van een computer, of werkt een computer zelfstandig?

Nieuwe digitale toepassingen (je hoort wel de term digimens) krijgen steeds meer menselijke trekken, worden bijvoorbeeld steeds empathischer en krijgen een grotere rol in ons leven. Kunnen zij ons helpen om maatschappelijke problemen op te lossen? Leven we in de toekomst parallel aan onze digitale medemens? Kijk ook eens op www.vpro.nl naar de programma’s over de digimens.

Hoe verhoudt de inzet van technologie zich tot de waarden van cliënten? Als technologie niet goed kan aansluiten op het dagritme dat je altijd gewend was, is het dan erg dat het dagritme door deze technologie verandert?

Zorgtechnologie en (on)vrijwilligheid

Kies je voor technologie bij zorg en ondersteuning? Dan kan de Wet zorg en dwang (Wzd) een rol spelen. Denk bijvoorbeeld aan een sensor die de afdelingsdeur gesloten houdt. Dat kan een vorm van onvrijwillige zorg zijn. Maar technologie kan vooral heel behulpzaam zijn om onvrijwillige zorg te voorkomen. Een voorbeeld is het gebruik van een gps-sensor waar de cliënt zich niet tegen verzet. Door de inzet van deze sensor behoudt de cliënt de vrijheid om zelf te bepalen waar hij naartoe gaat.

Binnen Zorgbalans proberen we onvrijwillige zorg altijd te voorkomen. Om je hierbij te helpen kan je gebruik maken van de Alternatievenbundel van Vilans.

Wil je een vorm van technologie inzetten en weet je niet zeker of dit onvrijwillige zorg is? Neem dan contact op met je locatieverpleegkundige of de Wzd-aandachtsvelders in de wijk.

Weer een Z’tje gescoord

Wie: Prettig Thuis-team Velsen-Noord

Waarmee? Sensara leefstijlmonitoring

Uitdaging: Beter inzicht in de oorzaken van hoge bloedsuikerwaardes en snelle hulp bij incontinentie Gelukt? Zeker!

WAT WAS DE AANLEIDING OM AAN LEEFSTIJLMONITORING TE DENKEN?

“Bij deze cliënt is met toestemming de Sensara ingezet om de gevolgen van de wisselende bloedsuikers in de ochtend en incontinentie in de nacht inzichtelijker te maken.

Bij deze meneer waren de bloedsuikerwaardes in de ochtend vaak wat hoger. Maar hij kon niet aangeven of hij al iets had gegeten of niet. Het was daardoor niet duidelijk of dit een nuchtere bloedsuikerwaarde was. Met de inzet van Sensara is ’s ochtends de koelkastactiviteit gemeten. De koelkastactiviteit in de nacht verklaarde de verhoogde bloedsuikerwaardes.

Daarnaast blijkt meneer in de nacht incontinent te zijn. Hij verlaat dan zijn natte bed om op de bank verder te slapen. Er wordt nu een nachtelijke melding via Sensara gedaan aan het Team Alarmopvolging. Zij bieden nu tijdig de nodige zorg. Omdat Sensara ook informatie geeft over afwijkingen

van het leefpatroon, kan een nat bed zelfs voorkomen worden.” Daarnaast is er een Nachtzuster Compaan geplaatst, zodat meneer ‘s nachts wordt gemonitord. Deze uitbreiding met Sensara maakt het mogelijk om op een minder verstorende manier nachtcontroles uit te voeren. Team Alarmopvolging kan ‘s nachts via een videoverbinding zien hoe de cliënt ligt te slapen, of juist niet. Vooraf heeft het buurtteam aangegeven wanneer er in de nacht moet worden uitgereden. Vaak is het niet nodig, omdat er via de Compaan al met de cliënt kan worden gesproken.

Sensara leefstijlmonitoring

Sensara leefstijlmonitoring geeft inzicht in het leefpatroon van een cliënt en de afwijkingen daarop. Eerst meten de sensoren gedurende twee weken het normale leefpatroon. Denk aan waak-slaap, het toiletbezoek en de mobiliteit. Zodra het normale leefpatroon bekend is, kunnen afwijkingen daarop worden geconstateerd.

Team Alarmopvolging

Bekijk de inzetwijzers!

Wanneer wordt welke technologie ingezet?

Vitaal

De oudere redt zichzelf. Heeft geen specifieke zorg- en ondersteuningsbehoefte.

Beginnende vergeetachtigheid/ fragiel

De oudere die nog geen complexe zorg- en ondersteuningsbehoefte heeft. Loopt wel een verhoogd risico op het ontwikkelen van complexe problematiek en heeft vaak een chronische aandoening.

Gezondheidsondersteunende apps

Applicaties voor telefoon of tablet

Seniorentablet (Compaan)

Videocontact met mantelzorg of zorgverlener

Hulpmiddel voor ogen druppelen (Druppelbril)

Zelfstandig ogen druppelen

Alarmering en valdetectie

Matige vergeetachtigheid/ hulpbehoevend

De oudere met (vaak kortdurend) complexe zorg- en ondersteuningsbehoefte. De zelfredzaamheid is beperkt. Men is vaak afhankelijk van mantelzorg.

Ernstige vergeetachtigheid/ afhankelijk

De oudere met complexe zorgen ondersteuningsbehoeftes. Redt het niet zelf en heeft intensieve begeleiding nodig.

Zelfstandig alarmeren in huis en automatisch alarm bij vallen

GPS zender en mobiele alarmering

Mobiele alarmering en dwaaldetectie

Medicijndispenser (Medido)

Juiste medicatie op het juiste tijdstip

Water sensor (Ulla)

Herinnert om te drinken

Slaaprobot (Somnox)

Een kussen dat helpt bij ontspanning en beter slapen Praatknoppen

Afspelen ingesproken boodschappen bij het drukken op een knop

Robot (Tessa)

Hulpmiddel bij dagstructuur

Robotkat- of hond Voor welzijnsdoeleinden

Leefstijlmonitoring (Sensara)

Leefpatroon volgen en melding bij afwijkingen

WELKE TECHNOLOGIE PAST BIJ EEN SPECIFIEKE ZORGVRAAG?

MEER OP KOMST

Meer weten over zorgtechnologie binnen Zorgbalans?

Samen met collega’s werkzaam in de zorg en ondersteuning hebben we zogenaamde ‘inzetwijzers’ ontwikkeld. De inzetwijzers geven inzicht in de inzetbaarheid van zorgtechnologie. Welke technologie past het beste bij welke situatie?

Mail naar: versnellentechnologie@zorgbalans.nl

Er zijn twee inzetwijzers ontwikkeld. Eén voor zorgmedewerkers die toepasbaar is op basis van het zorgplan in de wijkzorg en de andere is toepasbaar op basis van vitaliteit.

De komende jaren volgen er meer inzetwijzers, bijvoorbeeld voor onze cliënten en hun mantelzorgers. Op de websites van Zorgbalans, Nobilis en Servicepaspoort lees je alle actuele informatie over de intzetwijzers. Om als zorgmedewerker op de hoogte te blijven van alle ontwikkelingen is er de groep Zorgtechnologie op InZorgbalans. Meld je zo snel mogelijk aan als lid van deze groep. Voor vragen en reacties kun je terecht bij Zorgtechnologie via het e-mailadres: versnellentechnologie@zorgbalans.nl.

Alarmering Valdetectie

GPS mobiele

Robot (Tessa)

Hoe weet je welke zorgtechnologie passend is voor jou persoonlijk, de cliënt of naasten? Zorgbalans ontwikkelde een handig hulpmiddel om je snel inzicht te geven.

Vrijheid voor bewoners èn gemak voor medewerkers

Binnen Zorgbalans worden steeds meer zorgtechnologieën aangesloten op het netwerk. Denk bijvoorbeeld aan de oproepsystemen voor de zorg, bedsensoren, dwaaldetectiesystemen in de woonzorglocaties of de Compaan en de Tessa Robot in de wijk. Om verder te kunnen groeien hebben we in het project Berichtenmanager de samenwerking opgezocht met BproCare. Zij kunnen ons ondersteunen bij onze ambitie om voorop te lopen met innovatieve oplossingen.

DE BERICHTENMANAGER IN PRAKTIJK

Inmiddels werken we drie maanden met de ‘Berichtenmanager’ van BproCare en met nieuwe zorgtechnologieën in het W.F. Visserhuis. Op je mobiele telefoon ontvang je alle meldingen vanuit de Berichtenmanager. Wat zijn de eerste ervaringen? De betrokken zorgmedewerkers geven de Berichtenmanager unaniem een 8. Therese Schipper (verpleegkundige van team 3) geeft aan: ”We zijn er blij mee, absoluut! Het geeft onze bewoners hun vrijheid terug en maakt het werken

voor de medewerkers makkelijker. Het werken met de mobiele telefoons was even wennen, maar het valt me mee hoe soepel het gaat. Het is fijn dat iedereen een telefoon heeft en alarmen kan afhandelen. Het is ook erg prettig dat we nu kunnen zien waar een bewoner is als hij of zij alarmeert. Ook is het aantal valse meldingen afgenomen en is het duidelijk merkbaar dat we ‘s nachts minder vaak onnodig naar bewoners toe hoeven. Tot slot is het fijn dat BproCare maatoplossingen kan bieden, zoals bijvoorbeeld het inzetten van een drukverlichter bij een cliënt met verminderde kracht in de handen.”

TABLETGEBRUIK BIEDT MEER MOGELIJKHEDEN

“De tablets bieden veel mogelijkheden, die we nog niet optimaal gebruiken binnen Zorgbalans. Zo kun je bijvoorbeeld bellen met naasten en verschillende soorten hulpvragen selecteren.”

Mette Greveling, locatieverpleegkundige, vult aan: “Iedereen is heel positief, ik hoor eigenlijk nooit klachten. Fijn dat medewerkers ook bewoners kunnen bellen, dat scheelt soms een

Eerste pilot bij W.F. Visserhuis

In oktober 2022 is in het W.F. Visserhuis de Berichtenmanager in gebruik genomen. Deze implementatie in combinatie met de inzet van diverse zorgtechnologieën is grondig voorbereid. Er is gewerkt vanuit de visie dat cliënten zoveel mogelijk vrijheid en eigen regie willen ervaren en dat we alleen zorgtechnologieën inzetten als die aantoonbare meerwaarde opleveren. Dit betekent dat we per cliënt in kaart hebben gebracht wat zijn of haar situatie is en op welke wijze technologie zou kunnen helpen binnen deze context. Er zijn nieuwe werkafspraken gemaakt over het op- en afschalen van de inzet van technologieën als de situatie van de cliënt verandert, de wijze waarop de technologieën op maat kunnen worden ingesteld en het werken met mobiele telefoons op de locatie. Alle medewerkers van het W.F. Visserhuis hebben een training gevolgd en er is een demo/trainingsruimte ingericht waar de collega’s

kennis kunnen maken met de verschillende technologieën en deze kunnen testen.

HET VERVOLG

De komende maanden introduceren we het platform in De Moerberg en Breezicht. En zodra de nieuwe locatie Sonnevanck haar deuren opent, gaan we ook daar direct met BproCare aan de slag. Daarna starten we met de implementatietrajecten op de locaties Kennemerduin en Zuiderhout, verder in de tijd gevolgd door de andere woonzorglocaties. Met BproCare zijn we continu in gesprek om gezamenlijk zo goed mogelijk in te spelen op onze wensen voor de toekomst en op nieuwe ontwikkelingen rondom zorgtechnologieën. Zo wordt er gewerkt aan de koppeling met ons cliëntdossier en de mogelijkheid om het platform ook voor de wijkzorg in te zetten.

extra loopje. Het is veiliger en het kost minder tijd voor de medewerkers. En het doorverbinden werkt perfect, dat is echt een mooie toevoeging.”

ONDERSTEUNING IN DE NACHT

Over de nachtdienst zegt ze: “Het systeem heeft voor de nacht zoveel toegevoegde waarde, dat de eerder gewenste extra nachtdienst niet meer nodig is. Er is vertrouwen in het systeem. Vooral de bedsensor is een meerwaarde, de collega’s in de nacht hoeven echt minder vaak de kamers op. Ik schat dat er in de nacht de helft minder alarmen binnenkomen.” Als laatste wil Mette nog een mooi praktijkverhaal geven: “De heer L. kon in zijn laatste levensfase zijn handen en armen nauwelijks meer gebruiken. Na een speciale intake samen met BproCare, zijn er aanpassingen gedaan, waardoor deze bewoner de alarmknop kon bedienen met zijn hoofd. Doordat de cliënt ons kon alarmeren in geval van nood, heeft hij in zijn laatste levensfase nog een veilig gevoel gehad.”

Wat is de Berichtenmanager?

De Berichtenmanager is het zorgcommunicatieplatform van BproCare. Dit platform levert aantoonbaar toegevoegde waarde voor cliënten, naasten en zorgmedewerkers. In de toekomst kunnen steeds meer apparaten en sensoren, onafhankelijk van welke leverancier, berichten (signalen, alarmen, tekst, beeld, geluid) versturen naar de smartphone van verschillende gebruikers binnen Zorgbalans. Het streven is dat we zoveel mogelijk met behulp van één app op de telefoon de functionaliteiten van de verschillende technologieën kunnen bedienen. Het platform biedt de mogelijkheid om eenvoudig met elkaar te communiceren en geeft inzicht in welke medewerkers van welke teams er op dat moment aanwezig zijn. Er is een directe contactmogelijkheid ingeregeld. De komende jaren zullen er allerlei nieuwe technologische oplossingen worden ingezet op onze locaties of in de wijk. Om deze groei op een goede manier vorm te geven is het van groot belang de Berichtenmanager Zorgbalansbreed in te zetten.

Hoe doe je dat, veilig en doelgericht iets nieuws ontwikkelen?

Technologie kan bijdragen aan meer zelfredzaamheid, eigenwaarde en eigen regie voor mensen met een zorgvraag. Daarvoor is het belangrijk dat technologie écht aansluit op de behoeftes van een cliënt, dat medewerkers er goed mee kunnen werken én dat de technologie als waardevol wordt ervaren. Voor het zover is – en voordat een technologie wordt bestempeld als ‘Breed Gekozen’ door Zorgbalans – worden de volgende stappen gezet uit het model ‘Van Nieuw naar Vertrouwd’.

VAN NIEUW NAAR VERTROUWD

Het model ‘Van Nieuw naar Vertrouwd’ helpt ons om het proces te doorlopen dat nodig is om zorgvuldig met technologie om te gaan. Het proces start helemaal links in het model met het beschrijven van een vraag of behoefte vanuit de cliënt en/of zorgmedewerker. Vervolgens worden diverse stappen doorlopen, in het model met de klok mee. Als de behoefte van de cliënt duidelijk is, wordt de gekozen technologie verkend en uitgeprobeerd bij de cliënt. Bij gebleken succes en toegevoegde waarde, kan de technologie in gebruik worden genomen en binnen de organisatie steeds meer worden gebruikt. De

technologie wordt dan onderdeel van het zorgproces, zodat we er allemaal mee vertrouwd raken.

ZORGVULDIG DOORONTWIKKELEN

Het is belangrijk dat we van elkaar leren bij het uitproberen van nieuwe technologieën en dat kansrijke technologieën verder komen dan alleen de experimenteerfase. Het ontwikkelen en verkennen van technologie kost veel tijd, daarom is het belangrijk dat we dit zorgvuldig doen en met elkaar overtuigd zijn dat de nieuwe technologie kansrijk is voor cliënten en medewerkers van Zorgbalans.

Na zorgvuldig testen kunnen we besluiten de technologie toe te voegen aan de lijst van ‘Breed Gekozen Technologie’. Dit model helpt ons ook om alternatieve keuzes te maken als er betere oplossingen beschikbaar zijn.

Heb jij een vraag waarvoor technologie een oplossing zou kunnen bieden? Of heb je al een idee over een nieuwe technologie die goed past bij jouw vraag of zou je bij willen dragen aan een experiment? Stuur je vraag of tip naar versnellentechnologie@ zorgbalans.nl. Dan helpen we je graag op weg!

Ervaring met zorgrobot Tessa van mantelzorger Sandra

Geheugensteuntje en ‘gangmaker’

Sandra is mantelzorger voor haar moeder. Sinds een jaar zet ze zorgrobot Tessa in. Op de Dutch Design

Week kwam ze ermee in aanraking. Via ons Sociale

Benadering Dementie-team heeft ze Robot Tessa van Zorgbalans kunnen uitproberen.

De moeder van Sandra heeft een haperend brein en woont samen met haar echtgenoot. Ook hij is op leeftijd. Hij heeft wat last van ouderdomsvergeetachtigheid. Robot Tessa wordt gebruikt als geheugensteun voor moeder én vader. Tessa spreekt voorgeprogrammeerde teksten uit. Denk aan herinneringen om te eten of te drinken en medicatie in te nemen. Deze adviezen kunnen iedere dag worden herhaald. Ze kunnen dus ver van tevoren worden gepland en worden ingevoerd in de bijbehorende app of de website.

GEHEUGENSTEUN EN STIMULANS

Tessa wordt vaak ingezet als geheugensteuntje voor iemand met een haperend brein én de mantelzorger van iemand met een haperend brein die zelf ook wel eens wat vergeet. Daarnaast wordt Tessa ook gebruikt als een soort ‘gangmaker’. Mensen met een haperend brein krijgen wel eens last van apathie. Het is belangrijk om dan het brein te blijven stimuleren en mensen te activeren. Dat kan met Tessa. Een voorbeeld: een familielid is jarig. Dan is het eenvoudig om Tessa te laten zeggen: “Bel Piet eens, om hem te feliciteren. Hij is jarig vandaag.” Bij Tessa worden inspiratiekaarten geleverd. Deze kaarten helpen om te bedenken bij welke behoeftes deze sprekende huisgenoot kan ondersteunen.

START ZO SNEL MOGELIJK

Het wordt aanbevolen om Robot Tessa vroegtijdig te introduceren. Mensen kunnen dan leren om de opdrachten die Tessa uitspreekt uit te voeren of vragen te beantwoorden. Sandra’s vader was niet meteen positief over de komst van Tessa in huis, maar dochter Sandra gaf niet op. Haar verwachting was dat Tessa kon helpen bij het zelfstandig blijven wonen. Haar vader is er nu van overtuigd dat Tessa een belangrijk hulpmiddel is, omdat hij inziet dat hij zelf ook wel eens iets vergeet en dat Tessa daarbij kan helpen.

Wie? Sandra, mantelzorger

Waarmee? Zorgrobot Tessa

Uitdagingen: Zowel vader als moeder kunnen af en toe een geheugensteuntje gebruiken. Gelukt? Zeker! Na een wenperiode is Tessa echt een hele steun voor mijn ouders.

Gebruik & tips

• Begin met één opdracht en bouw stap voor stap uit. Begin dus niet met teveel opdrachten tegelijk. Rustig opbouwen, bijvoorbeeld: Ik ben Tessa, je geheugensteuntje. Het is vandaag maandag. Maandag 14 december. Dat is beter om mensen eraan te laten wennen;

• Sommige woorden worden niet goed uitgesproken en soms klinkt een boodschap heel anders dan je zou verwachten. Dus check even of je ingestelde bericht verstaanbaar en duidelijk is;

• Wil je de tekstuitspraak vertragen? Dan kun je de instellingen van Tessa aanpassen. Ook kun je door een komma of een extra spatie in te voegen de uitspraak van Tessa vertragen;

• Begin bij activiteiten die elke dag hetzelfde zijn. Dan kost het alleen in het begin tijd om goed te programmeren;

• Plan ook iets leuks in via Tessa, bijvoorbeeld een muziekmoment;

• Wil je voorkomen dat Robot Tessa iets uitspreekt als er bezoek is? Voeg een vraag toe aan het begin van het script. Bijv. ‘Hoi {naam}, mag ik je een vraag stellen?’ Alleen bij antwoord ‘Ja’ vraagt Tessa dan verder. Denk bijvoorbeeld aan een herinnering om incontinentiemateriaal te verschonen;

• Het moet een richtinggevende boodschap zijn. Dus kort, duidelijk en een activerende zin. ‘Het is nu tijd voor je volgende medicatiemoment.’

Datagedreven werken

Datagedreven

Er wordt enorm veel informatie verzameld binnen Zorgbalans. Dit zijn bijvoorbeeld data die worden geregistreerd bij een cliënt in een dossier. Maar dat is nog maar een klein deel van alle data die beschikbaar zijn. Veel van deze data kunnen we inzetten om de zorg voor onze cliënten verder te verbeteren. Inmiddels zijn er enkele data-experts in onze organisatie, die zich elke dag bezighouden met deze ontwikkelingen. Binnen de Wijkzorg zijn we bijvoorbeeld actief op zoek naar mogelijkheden om de data uit de zorgplannen te gebruiken.

DASHBOARD VOOR INZICHT

Inmiddels is er een praktisch dashboard ontwikkeld voor de buurtteams, waarmee de data uit de zorgplannen inzichtelijk worden gemaakt. Er is een tweede succesvolle pilot afgerond en dit dashboard zal vanaf het voorjaar van 2023 een vaste

plaats krijgen binnen de intercollegiale toetsing van wijkverpleegkundigen. Dit biedt de kans om met elkaar in gesprek te gaan over de data van verschillende teams. De ambitie is om dit dashboard in 2023 verder uit te breiden met andere, relevante onderdelen. Ook zijn er diverse onderzoeken uitgevoerd, vaak in samenwerking met studenten van diverse universiteiten, op het gebied van voorspelmodellen en het gebruik van Artificial Intelligence (AI).

SLIMME ZORG ESTAFETTE

Tijdens de Slimme Zorg Estafette geeft Zorgbalans, samen met Vilans en Esculine (zij helpen zorgorganisaties data eenvoudig te analyseren), een presentatie over het gebruik van Omaha-data uit de zorgplannen en de lessen die we hier gaandeweg in hebben geleerd.

werken in de zorg, het wordt regelmatig een ‘gamechanger’ genoemd. Door data slim te gebruiken ontstaan kansen om door te ontwikkelen. De verkregen informatie kan worden gebruikt om anders naar de zorg te kijken, waarmee we de zorg voor zowel de cliënt als voor onze collega’s kunnen verbeteren.

Kennis en kunde maakt belangrijke ambassadeurs

Zorgtechnologie krijgt een vaste plek in de opleiding

OPLEIDINGEN EN ZORGTECHNOLOGIE

Zorgtechnologie staat bij Zorgbalans hoog op de agenda. Daarom is ervoor gekozen om het eerdere verplichte keuzedeel ‘Zorg & Technologie’ als integraal onderdeel aan te gaan bieden binnen de opleidingen tot helpende, verzorgende en verpleegkundige van OPPstap. Technologie is niet meer weg te denken uit onze dagelijkse praktijk, dus ook niet uit het onderwijs. De kennis en kunde met betrekking tot onder meer domotica, robotica, e-health en digitale toepassingen, neem je zo mee in je eigen werk bij Zorgbalans. Als je een opleiding bij Zorgbalans hebt gevolgd, ben je dus een belangrijke ambassadeur geworden voor het gebruik van zorgtechnologie binnen jouw team of locatie.

Sinds 2018 is er een samenwerking tussen de zorgtechnologie-docenten van OPPstap, de leerlingen die het keuzedeel volgen én de werkgroep Zorgtechnologie van Zorgbalans. Dit heeft al meerdere mooie resultaten opgeleverd, zoals: artikelen over praktijkervaringen, deelname aan kwalitatief onderzoek, het in kaart brengen van zorgtechnologische hulpmiddelen en het herontwerpen van het keuzedeel door OPPstap en Zorgbalans.

Met een ‘hond’ goed geholpen

“Vanuit mijn opleiding kreeg ik de opdracht om aan de slag te gaan met zorgtechnologie. Samen met mijn werkbegeleider heb ik ervoor gekozen om een bewoner te helpen die behoorlijk onrustig was. De psycholoog gaf aan dat hij tegelijkertijd overprikkeld en onderprikkeld was. Die waarneming, samen met de vergevorderde dementie, verklaart zijn gedrag.

Uit de geschiedenis van het zorgplan bleek dat meneer vroeger een hond had waar hij bijzonder dol op was. Dus koos ik ervoor om de robothond te proberen. Ik zette de robothond aan en plaatste hem op schoot bij meneer. Eerst deed hij niets anders dan vasthouden en ernaar staren, later begon hij er ook tegen te praten en hem te aaien. Hij begon ook te reageren op de gezichtssignalen van de hond. Alle aanwezigen merkten hoe meneer is veranderd. Na een bezoek aan de snoezelruimte wordt meneer meegenomen naar de huiskamer ‘Oma’s keuken’, waar hij met de andere bewoners meedoet aan activiteiten. Deze ontwikkeling maakt nu deel uit van zijn zorgplan.”

Technologie in het heden en de toekomst

“Ik ben docent verpleegkunde en begeleid studenten bij het verplichte keuzedeel Zorg & Technologie. Het is jammer dat het alleen als keuzedeel wordt gegeven, het zou als een rode draad door alle lessen moeten lopen. Het komt in al mijn lessen aan bod, omdat ik het belangrijk vind dat studenten zich bewust zijn van de ontwikkelingen op dit gebied. Het is het heden en de toekomst.

Zorg & Technologie is belangrijk om de zelfredzaamheid van de zorgvrager op de eerste plaats te behouden of te vergroten. Daarnaast kan de zorg efficiënter worden ingezet met technologische hulpmiddelen. Het is ook van groot belang om de zorg efficiënter te monitoren en zelfs op afstand en daarmee adequaat te reageren op een zorgvraag of vroegtijdig signaleren dat de zorgbehoefte toeneemt. Zorg & Technologie is er eerst voor de zorgvrager en dan voor de zorgverlener.”

Regina Flu, docent OPPstap

De uitleenwinkel is er voor jou

Het is elke dag weer een uitdaging hoe we goede, warme zorg kunnen blijven bieden aan onze cliënten. Tijd en zorgmedewerkers zijn niet onbeperkt beschikbaar. Technologische hulpmiddelen kunnen daarom van grote waarde zijn voor onze cliënten om zelfredzaam te blijven, maar ook voor jou als zorgmedewerker ter ondersteuning van jouw werk.

DE UITLEENWINKEL IS BEDOELD OM TE

LEREN EN UIT TE

PROBEREN.”

Inmiddels werken we bijna allemaal met slimme technologische oplossingen van deze tijd, zoals een smartphone of beeldschermzorg. De Compaan, een seniorentablet, is inmiddels al een vertrouwde verschijning bij de wijkteams en bij veel cliënten thuis. Maar weet je wat er allemaal nog meer mogelijk is?

DE UITLEENWINKEL

Saskia Keijzer en Carmen van Egmond, initiatiefnemers van de uitleenwinkel bij Zorgbalans, helpen elke week collega’s aan technologische hulpmiddelen om bij cliënten in te zetten. Hulpmiddelen voor bijvoorbeeld meer contact, een gezonder dagritme, of om het leven veiliger te maken. In het begin zagen Saskia en Carmen vooral collega’s die met een bepaalde reden of interesse naar technologie keken. Bijvoorbeeld omdat ze een opleiding doen waar technologie onderdeel van is en waar het gebruik ervan een opdracht is. Maar

ze zien de belangstelling voor de uitleenwinkel snel breder worden. “We zien nu ook steeds meer collega’s die het gewoon eens willen uitproberen. Die ook nieuwsgierig zijn naar de mogelijkheden van bijvoorbeeld een robotmaatje. Zij hebben er zo vaak over gehoord dat ze nu ook zelf eens iets willen doen met zorgtechnologie”. En dat ‘doen’ mag vooral proberen zijn; ervaring opdoen en ontdekken hoe je met hulpmiddelen mensen meer begeleiding, zorg en aandacht kunt geven. Dat leren en uitproberen is precies waar de uitleenwinkel van Zorgbalans voor is bedoeld.

HOE WERKT HET?

Op het Kennisplein van InZorgbalans zie je een overzicht van verschillende zorgtechnologieën die binnen Zorgbalans worden gebruikt. De uitleenwinkel zelf is te vinden onder

Jouw ervaring

Net als iedereen in de zorg en ondersteuning, zijn we binnen Zorgbalans volop aan het leren hoe je met zorgtechnologie meer mens kunt zijn. Elke ervaring, ook die van jou, maakt ons wijzer en helpt ons allemaal vooruit. We vragen je dan ook om je ervaring te delen in de Inspiratiegroep Zorgtechnologie op InZorgbalans.

Collega Marian van Bugnum (Prettig Thuis-team Heemskerk) bijvoorbeeld: “Karel de kat is met ietwat vertraging bij de volgende cliënt gaan logeren, omdat de vervangende kat eerst bij bol.com moest worden besteld. Eerder weghalen van de kat zou onmenselijk zijn geweest. Karel heet nu volgens mij Mick en springt geheel zelfstandig al van bank op de vensterbank! Helaas zijn wij er nooit getuige van maar het schijnt echt zo te zijn! Ook loopt ie in de nacht door het huis als niemand het ziet. Mick is wat verlegen denk ik… Mick lijkt ook hier weer een succesnummer te worden!”

het kopje ‘Reserveringen’. De winkel biedt een overzicht en een planning van de oplossingen die er beschikbaar zijn, zoals speciale verlichting om vallen in het donker te voorkomen, zorgrobots, sprekende agenda’s, praatknoppen en nog veel meer. Je kunt een hulpmiddel voor vier weken lenen en kosteloos inzetten bij een cliënt. Tijdens deze vier weken kun je ervaring opdoen en met de cliënt en zijn naasten kiezen hoe je verder wilt met dit hulpmiddel.

Je kunt het gewenste hulpmiddel ophalen op ons hoofdkantoor aan de Leidsevaart, kamer 3.34. Je krijgt er een instructie bij, maar misschien heb je toch nog vragen? Dan kun je altijd mailen naar versnellentechnologie@zorgbalans.nl.

Spraakgestuurde technologie

Gewoon met je stem: gemakkelijker zoeken en rapporteren

Binnen Zorgbalans zijn we constant op zoek naar mogelijkheden om de zorg efficiënter in te richten en de kwaliteit te verhogen. Vanuit deze gedachte is een kernteam opgericht dat zich bezighoudt met spraaktechnologie.

Voor alle medewerkers van Zorgbalans is inmiddels de Robin-app beschikbaar. Deze app maakt het mogelijk een groot aantal Vilans-protocollen via spraakcommando’s op te roepen en stap voor stap te doorlopen met ondersteunend videomateriaal. Op deze manier is het op elk moment mogelijk om via de werktelefoon bij de juiste informatie over veel voorkomende handelingen te komen. Naast de protocollen vanuit Vilans, zijn in de Robin-app ook werkinstructies te vinden die door Zorgbalans zelf zijn ontwikkeld. Denk aan het gebruik van de CADD pomp en het afnemen van een coronatest.

INSPREKEN VAN RAPPORTAGES

Het laatste kwartaal van 2022 stond in het teken van het verkennen van spraakgestuurd rapporteren. Omdat we onze tijd zoveel mogelijk aan cliënten willen besteden, kan het inspreken van de rapportages veel tijd schelen ten opzichte van het typen. Zorgbalans heeft vier partijen uitgenodigd die een oplossing kunnen bieden bij spraakgestuurd rapporteren. De beste aanbieder is inmiddels gekozen. Deze partij gaat samen met de leverancier van het extramurale ECD (elektronisch clientendossier) onderzoeken hoe er een toepassing kan worden gemaakt binnen het ECD. Het is de bedoeling om op termijn ook voor wonen en revalidatie via spraak te kunnen rapporteren. Daarnaast zal het kernteam de Robin-app verder blijven vullen met relevante informatie voor alle medewerkers.

Naam: Robin

Leeftijd: 38

Geboortelocatie: Zorgbalans

Sector: Zorg

“Hoi, ik ben Robin van Zorgbalans.

Je digitale collega en geheugensteuntje.”

Z’tje verdiend met digitaal ontmoeten

HOE KWAM JIJ OP HET PAD VAN ZORGTECHNOLOGIE?

“Ik ben 22 jaar en volg via Zorgbalans de deeltijdopleiding Social Work aan de Haagse Hogeschool. Ik werk met groot plezier en passie in het ontmoetingscentrum Hofstroom. Maar hoe kunnen we ervoor zorgen dat ik ook ouderen met een haperend brein, die niet zo makkelijk naar ons kunnen komen - door welke beperking dan ook - een glimlach op het gezicht bezorg of een fijne onderbreking op de dag geef? Deze vraag stelde ik mezelf een poosje geleden. Zo kwam het ‘digitaal ontmoeten’ via de Compaan op mijn pad. Middels de ‘groepsgesprekken’ functionaliteit, kunnen meerdere deelnemers tegelijk volgen wat er gebeurt, wat er wordt verteld of getoond.”

EN WAS HET METEEN RAAK? OF MOEST JE MENSEN OVERTUIGEN?

“Ik heb diverse gesprekken gevoerd met verschillende cliënten. “Ik vind het maar eng, al die computers”, reageerde één van hen. De eerste sessies van het digitaal ontmoeten waren voor mij spannend; ik wist niet wat ik kon verwachten en welke reacties ik zou krijgen. Misschien zouden de mensen die vanuit huis achter een scherm meekeken, het helemaal niet interessant vinden. Gelukkig pakte het meteen goed uit. Ik kreeg na de eerste sessies al snel positieve reacties van de deelnemers. Ze wilden alleen maar meer plekken zien via het digitaal ontmoeten.”

JE ZEGT: ‘PLEKKEN ZIEN’? GING JE AAN DE WANDEL MET DE COMPAAN?

“Zeker. Zo ben ik een keer gaan wandelen door het Amsterdamse bos. Waarop een deelnemer reageerde: “Fijn dat jij zo’n wandeling voor me maakt, zelf kan ik dat namelijk niet

De Compaan biedt veel meer dan ontmoeting

Ontmoeten en verbinden op afstand is een van de krachten van de Compaan. Maar deze speciale tablet kan nog veel meer. Zo brengt hij medische monitoring en zorg in huis. Denk aan ziekenhuisverplaatste zorg, of andere vormen van huisartsenzorg of specialistische zorg thuis. Via de Compaan kunnen dan bijvoorbeeld bloedsuikerwaardes, saturatie en lichaamstemperatuur worden gevolgd. Zorgbalans heeft daar onder andere ervaring mee opgedaan tijdens corona.

Wie: Laila Bouzia, volgt de opleiding Social Work aan de Haagse Hogeschool

Waarmee? Digitaal ontmoeten in ontmoetingscentrum

Hofstroom

Uitdaging: Hoe zorgen we voor een glimlach of een bijzonder moment als iemand niet naar het ontmoetingscentrum kan komen?

Gelukt? Blije deelnemers! Bovendien: het verlaagt de eventuele drempel om eens naar een ontmoetingscentrum te komen

meer doen”. Ook heb ik een keer een rondleiding gegeven middels het digitaal ontmoeten in het Frans Hals Museum. Daar waren de deelnemers heel blij mee! “Vroeger ging ik elke week naar het museum, nu doe je dat gewoon niet meer”, vertelde een deelneemster. Via het digitaal ontmoeten heb ik deelnemers leren kennen die lang thuis hebben gezeten en een lange tijd geen contacten hadden gemaakt. Door het digitaal ontmoeten heb ik voor sommige mensen ook een eerste stap kunnen zetten; via ‘digitaal’ stonden ze opeens ook open voor een bezoek aan ontmoetingscentrum Hofstroom. Zo kon digitaal een drempel wegnemen. Wij richten ons vooral op de groep cliënten die nog geen ontmoetingscentrum bezoeken en daardoor vanuit huis dingen kunnen ondernemen. Het is tegelijkertijd een mooie kennismaking met wat de Compaan te bieden heeft. Dit is wat mij energie oplevert en dit zijn mensen die je natuurlijk ook wilt bereiken.”

Technologie biedt ook andere kansen voor Zorgbalans FACILITAIR

Door Freekje Savenije, adviseur Facilitair bij Zorgbalans

Als ik denk aan technologie binnen het facilitaire werkveld, dan zie ik die grappige serveerrobot die een kopje koffie tot aan je tafel brengt of de schoonmaakrobot die zorgt voor smetteloos schone vloeren. En natuurlijk de desinfectierobot die na corona een enorme vlucht heeft genomen. Allemaal innovaties die de aankomende tijd getest en uitgeprobeerd gaan worden binnen Zorgbalans.

Bij technologie vraagt ook de inkoop veel aandacht. Welke afspraken maak je met een leverancier die technologie Zorgbalans in wil brengen? Hoe zorg je dat die fantastische innovatie ook voor ons beschikbaar blijft als door sterk stijgende vraag de leverancier niet meer kan leveren? Het zijn zaken die je contractueel kunt vastleggen. We denken hierin graag met je mee, zodat de technologie succesvol is en blijft, nu en in de toekomst. Dus zie je bepaalde kansen voor technologie of heb je tips? Mail ons op facilitair@zorgbalans.nl.

HUISHOUDELIJKE ONDERSTEUNING

Door Anoek Weijers, teammanager Huishoudelijke Ondersteuning bij Zorgbalans

Bij het team Huishoudelijke Ondersteuning zijn wij gestart met robotstofzuigers in de wijk. We proberen cliënten enthousiast te maken om het een paar weken te testen, als aanvulling op de ondersteuning door de medewerker. Ook benaderen wij actief medewerkers met fysieke klachten waarvoor het stofzuigen een zware klus is. De robotstofzuiger is dan een fijn maatje die jou tijdens je werk ondersteunt. Natuurlijk blijven er soms hoekjes over waarbij de gewone stofzuiger, dus ook de hand van de medewerker, nodig is. Maar dit is lang niet zo inspannend als een hele ruimte stofzuigen. Ook bij cliënten met tapijt en/of huisdieren kan de robotstofzuiger een geschikt hulpmiddel zijn. Zijn er cliënten die openstaan voor een testperiode? Sinds kort zijn de robotstofzuigers ook te lenen via de Zorgtechnologie Uitleenwinkel!

Servicepaspoort, het adres voor langer thuis wonen

Denk hierbij aan de inzet van alarmapparatuur, gps-zenders en beeldhorloges. En aan het met ledenvoordeel verkrijgen van een druppelbril, brandmelder, slaaprobot (Somnox) of robotkat. Ook heeft Servicepaspoort bijvoorbeeld handige applicaties voor op de telefoon of tablet voor jouw cliënt, zoals de app TimeSteps. Tot slot heeft Servicepaspoort contracten met leveranciers die technologische oplossingen, zoals op afstand bedienbare gordijnen, thuis leveren en installeren.

Servicepaspoort ondersteunt cliënten bij het zoeken naar oplossingen om het leven net iets aangenamer te maken, om zo langer op een veilige en prettige manier thuis te blijven wonen. Ze bieden een totaal aanbod van diensten en technologische hulpmiddelen, waarbij ze duidelijk maken welke oplossingen en mogelijkheden er zijn en hoe dat voor de cliënt kan werken.

Servicepaspoort staat voor drie productgroepen:

Actief & Gezondheid

Alles voor gezondheid en preventie. Dus ook bewegen, trainen, oefenen en ontspannen.

Vakmensen aan huis

Geselecteerde professionals bij de cliënt in de buurt die speciaal voor leden een voordeel aanbieden.

Comfort & Gemak

Moderne oplossingen voor veilig en comfortabel wonen en slapen.

Servicepaspoort kan, in vergelijking met andere aanbieders in de markt van dienstverlening aan huis, een compleet pakket van diensten bieden. Samen met Nobilis (particuliere zorg) en Zorgbalans vormt Servicepaspoort immers één organisatie. Door te bevorderen dat cliënten langer actief en gezond in de eigen vertrouwde omgeving blijven wonen en zij zich zeker en veilig voelen, dragen ze bij aan de behoefte van eigenwaarde en duurzame zelfstandigheid.

Bij Servicepaspoort, de ledenorganisatie van Zorgbalans, gaan innovaties verder dan zorg alleen. Ze ondersteunen bij het welzijn van cliënten en het vormgeven van hun leven.

Alarmapparaat

Druppelbril

Somnox

Robotkat

Dataveiligheid begint met een sterk wachtwoord

STEL JE EENS VOOR DAT ...

• Iemand jouw persoonsgegevens (of die van een cliënt)

steelt en gebruikt om een lening aan te gaan…

• Iemand jouw gebruikersnaam en wachtwoord achterhaalt en op jouw rekening voor duizenden euro’s bestelt bij Bol.com, CoolBlue of Zalando…

• Iemand jouw rekeningnummer wijzigt via MijnZorgbalans en jouw salaris op een ander rekeningnummer wordt gestort omdat jij je PC niet hebt afgesloten…

WAT EEN NACHTMERRIE!

DAAROM MOET JE:

Nooit overal hetzelfde wachtwoord gebruiken. Als een hacker één wachtwoord weet, kan hij eenvoudig bij al je accounts.

Voor elk account een sterk wachtwoord kiezen! Een sterk wachtwoord is niet eenvoudig te raden. Daarom kun je bijvoorbeeld je eigen (voor)naam of die van je kinderen, partner, huisdier of favoriete vakantieland niet meer gebruiken als wachtwoord. Hackers zouden dan met wat handige hulpmiddelen binnen enkele seconden het juiste wachtwoord bij jouw gebruikersnaam kunnen achterhalen.

STAPPENPLAN VOOR HET MAKEN VAN EEN STERK WACHTWOORD:

1. Bedenk een zin die minimaal uit 7 woorden en een getal bestaat en die je makkelijk kunt onthouden;

2. Schrijf de zin hieronder uit door op elke regel 1 woord te plaatsen waarbij je de eerste letter van het woord in het hokje zet;

3. Voeg na het laatste woord nog een regel toe. Plaats in dit hokje een speciaal teken, je mag kiezen uit: ! @ # $ %;

4. Alle tekens onder elkaar vormen zo je nieuwe sterke wachtwoord.

Voorbeeldzin: “In 2023 werk ik op locatie De Houttuinen” met speciaal teken ! wordt dan uiteindelijk je nieuwe sterke wachtwoord: I2wiolDH!

I n………………………………………

2 023.…………………………………..

w erk…….………………………………

i k………………………………………

o p……..………………………………..

l ocatie……………………………..…...

D e……..………………….…………….

H outtuinen……………….…………….

Makkelijk te onthouden, maar voor een hacker haast onmogelijk om te raden! Maak voor jezelf hieronder ook een sterk wachtwoord. En niet vergeten: je briefje vernietig je uiteraard!

INVULFORMULIER VOOR ZORGBALANSMEDEWERKERS

Het wachtwoord kun je thuis wijzigen via internet/browser:

• Ga op je computer, je tablet of je smartphone naar https://support.zorgbalans.nl;

• Op een Zorgbalans iPad kun je ook gebruik maken van het icoontje Wijzig Password;

• Log in met je Zorgbalans-gebruikersnaam (vier of vijf karakters) en je huidige wachtwoord en kies voor Wachtwoord wijzigen;

• Nu kun je je eigen sterk gekozen nieuwe wachtwoord instellen. Daarna vul je ter controle nogmaals het nieuwe wachtwoord in;

• Klik onderaan op Wijzig.

Wachtwoord wijzigen op een interne werkplek:

• Ga naar een Zorgbalans-werkplek;

• Log in met je Zorgbalans-gebruikersnaam (vier of vijf karakters) en je huidige wachtwoord;

• Op het Bureaublad staat Wachtwoord Aanpassen. Je wordt gevraagd om je oude wachtwoord te typen en vervolgens kun je een nieuw sterk wachtwoord typen. Als laatste moet je het nieuwe wachtwoord nogmaals typen en dan druk je op OK.

Nadat je het wachtwoord voor de computer hebt gewijzigd, moet je het wachtwoord voor de e-mail aanpassen op je smartphone en/of iPad. Hoe je dit doet kun je vinden op MijnServicedesk. Gebruik de zoekterm ‘wachtwoord voor e-mail’.

Voor dringende vragen kun je telefonisch contact opnemen met de ICT Servicedesk via 023-89 13 666. Ze zijn bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 8:00 tot 17:00 uur. Kijk voor overige zaken op MijnServicedesk.

Tussen digibeet en digi-vergevorderd

Hoe ver ben jij?

Technologie wordt steeds belangrijker in de zorg en ondersteuning. Daarvoor is het fijn als je een beetje gevoel krijgt voor digitale hulpmiddelen/digitalisering. Gelukkig voelt dat voor de meesten van ons al vertrouwd: denk aan de basishandelingen op de smartphone, een berichtje sturen met WhatsApp, beeldbellen of je mail openen.

WORD JE NU AL BENAUWD?

Niet nodig! Bij Zorgbalans gaan we ervoor zorgen dat iedereen straks om kan gaan met digitale middelen. Dat vraagt tijd, zoiets moet groeien. Het is dus niet vreemd als meer digivaardige collega’s nu even harder lopen dan jij. Maak je daar geen zorgen over. We werken hard aan ondersteuning en support. En ondertussen… Een keertje hartelijk lachen om beginnersfouten en stommiteiten mag ook!

DIGITALE VAARDIGHEDEN TRAINEN

Digitale kennismakingspakketten kunnen jou als professional van Zorgbalans helpen om jezelf te ontwikkelen op het gebied van zorgtechnologie. Dit kun je doen op een voor jou passend moment en op een passende (rustige) plaats. Zoals je weet, biedt Zorgbalans op het Leerplein verschillende modules aan waarmee je je BIG-registratie kunt behouden. Daarnaast staan er ook modules op die kunnen bijdragen aan je professionele en persoonlijke ontwikkeling.

GOODHABITZ

Goodhabitz biedt via het Leerplein onder ‘opleiding aanvragen’ modules aan zoals Ban de Burn-out, Boost je digitale vaardigheden en e-mails schrijven. Al deze modules zijn vrijblijvend beschikbaar voor alle medewerkers van Zorgbalans via het Leerplein.

WAT KAN IK VANDAAG OF MORGEN AL ANDERS DOEN?

Je kunt beginnen met het verdiepen van je kennis op het gebied van zorgtechnologie door een kijkje te nemen op het Kennisplein op InZorgbalans of door een cursus te volgen op het Leerplein. Verdiep je in de vraag of de behoefte van een cliënt en leen dan bij de Uitleenwinkel een passende zorgtechnologie en kijk of dit aansluit en waarde toevoegt. In dit magazine vind je volop inspirerende voorbeelden!

Om het gebruik van de mobiele telefoon te stimuleren, mogen alle medewerkers van Zorgbalans hun werktelefoon nu ook voor privédoeleinden gebruiken. De top 50 veilige, populaire apps zijn daarom onlangs beschikbaar gesteld op de mobiele telefoon van Zorgbalans. Denk hierbij aan apps als DigiD, Facebook en Instagram. Maak er vooral gebruik van!

Doe de zelftest

Benieuwd hoe goed jouw digivaardigheden zijn en wat je nog kunt leren? Doe de zelftest op www.digivaardigindezorg.nl/vvt/home/zelftest

Woordzoeker Zorgbalans

De gegeven woorden zijn -in alle richtingen- in het diagram verborgen. Sommige letters zijn meer dan een keer gebruikt. Plaats de resterende letters in het oplossingsbalkje voor de oplossing van deze puzzel.

Alarmopvolging

Ambitie

Arbeidsmarkt

Beeldschermzorg

Berichtenmanager

Digivaardigheid

Draagvlak

Evenementen

Gedragsmonitoring

Informatie

Initiatieven

Inspiratiekaarten

IZA

Medicatie

Medido

Muziek

Ondersteuner

Ontwikkelingen

Privacy

Regie

Samenwerken

Sensara

Servicepaspoort

Snoezelruimte

Sterk wachtwoord

Tessa

Uitdagingen

Urgentie

Vervolgstappen

Vooruitgang

Zelfredzaamheid

Zelfstandigheid

Zorgexpertise

Zorgindicatie

Zorgtechnologie

Stuur je antwoord uiterlijk 31 maart 2023 naar versnellentechnologie@ zorgbalans.nl.

De winnaar krijgt een heerlijke taart voor de afdeling!

En jij, heb je ‘m al?

Als je hier bent, na een magazine vol Zorg & Technologie, heb je ‘m eigenlijk al een beetje verdiend…

Het Z’tje…?

Het woord zegt het al. Z’tje betekent dat jij technologie een zetje geeft bij Zorgbalans. Een duwtje vooruit. Door het toe te passen in je dagelijkse werk. Door het te proberen en nieuwsgierig te zijn.

Zie het Z’tje als een aanmoediging. Een opgestoken duim. En je hebt ‘m snel verdiend. Gewoon door technologie deel te maken van je dagelijkse werk: doen, proberen, leren en durven.

Je kunt het Z’tje in je eentje krijgen. Met z’n tweeën. Of met je hele team. Je kunt ‘m bij jezelf opspelden. Of bij je collega.

De afgelopen tijd hebben we zo links en rechts al aardig wat Z’tjes uitgedeeld aan Zorgbalans collega’s. Bijvoorbeeld voor inzet van de Compaan, de Medido, een zorgrobot, of doordat ze op een andere manier met zorg en technologie aan de slag zijn. We willen dit jaar naar een Z’tje voor iedereen! Heb jij ‘m al?