

MANAGEMENTINFORMATIE|INTERNEBIJEENKOMSTEN

Boomberoepsonderwijs
info@boomberoepsonderwijs.nl
www.boomberoepsonderwijs.nl
Auteurs:GeerteBinnema,MirjamvandenBosch,EvaBoswinkel,SvenJanssen,Corneliede Ruiter,VincentSmitenKirstenWittenberg
Inhoudelijkeredactie:IngridterHorst,VirginieKlunder,PriscillaPosthuma,WinnyVettorato enMarloesdeVries
Titel:Managementinformatie|Internebijeenkomsten
ISBN:9789037263695
Eerstedruk/eersteoplage
Bronvermelding:VerbaalVisueleCommunicatieBV,FortuneFactoryBV,StichtingSocialEnergy, ProSystems,www.lovelowbudget.nl,HERMA,Discountoffice.nl,Beeldbalie
©Boomberoepsonderwijs2022
BehoudensdeinofkrachtensdeAuteurswetgesteldeuitzonderingenmagnietsuitdezeuitgave wordenverveelvoudigd,opgeslagenineengeautomatiseerdgegevensbestand,ofopenbaar gemaakt,inenigevormofopenigewijze,hetzijelektronisch,mechanisch,doorfotokopieën, opnamenofenigeanderemanier,zondervoorafgaandeschriftelijketoestemmingvande uitgever.
Voorzoverhetmakenvanreprografischeverveelvoudigingenuitdezeuitgaveistoegestaan opgrondvanartikel16hAuteurswetdientmendedaarvoorwettelijkverschuldigde vergoedingentevoldoenaandeStichtingReprorecht(www.reprorecht.nl).Voorhetovernemen van(een)gedeelte(n)uitdezeuitgaveinbijvoorbeeldeen(digitale)leeromgevingofeenreader inhetonderwijs(opgrondvanartikel16,Auteurswet1912)kanmenzichwendentotStichting UitgeversorganisatievoorOnderwijslicenties(Postbus3060,2130KBHoofddorp, www.stichting-uvo.nl).
Deuitgeverheefternaargestreefddeauteursrechtenteregelenvolgensdewettelijke bepalingen.Degenendiedesondanksmenenzekererechtentekunnendoengelden,kunnen zichalsnogtotdeuitgeverwenden.
Doorhetgebruikvandezeuitgaveverklaartukennistehebbengenomenvanenakkoordte gaanmetdespecifiekeproductvoorwaardenenalgemenevoorwaardenvanBoom beroepsonderwijs,tevindenopwww.boomberoepsonderwijs.nl.
Elkewerkdagkomterbijbedrijvenenorganisatiespostbinnen.Hetisjouwtaakomdezepost teregisteren.Daarbijmagjedepostopenenenlezen.Behalveregistrerenmoetjeookbepalen watermetdepostmoetgebeuren.Volstaatdoorsturennaareencollegaofisereenreactie nodig?Wiegaatdatdoen?Watkunjezelfdoen?Hoearchiveerjepost?Hoecontroleerjede voortgang?
1.Jekentmanierenompostfysiekendigitaalteverzenden.
2.Jeweethoejepostverstuurtenwelkeinformatiejedaarbijnodighebt.
3.Jeverzendtcorrespondentieenhoudtjedaarbijaandewerkwijzenenproceduresvande organisatie.
4.Jebeantwoordtpostmetcomplexeverzoekenenvraagstellingen.
5.Jekentverschillendemanierenomposttedistribueren.
6.Jedistribueertpostnaarcollega’sofanderecontactpersonen.
7.Jeweethoejeprioriteitenkuntstellen.
8.Jekenthetonderscheidtussenvertrouwelijkeenniet-vertrouwelijkepostenweetwat discretieis.
9.Jegaatdiscreetommetvertrouwelijkepostenmetpostvangevoeligeaard.
10. Jekent(digitale)hulpmiddelenbijhetrubricerenvanpost.
11. Jeweethoejepostregistreert.
12. Jeregistreertpostenvoorzietdestukkenvaneenkenmerk/datum.
13. Jekentdeverschillendemanierenomposttesorteren.
14. Jesteltprioriteitenenplantjewerkzaamhedenin.
15. Jesignaleertverbeterpuntenindewerkwijzenenproceduresvoorhetverwerkenvanpost enpastdezeaan.
Bijelkbedrijfstaandeontvangenberichtencentraal,ofdezeinformatienugrootofkleinis. Ditbetekentdatjealsofficeassistantmoetkunnenomgaanmeteengrotestroomaanonder anderedocumenten,correspondentieenverslagen.Alleswat(dooreenbedrijf)wordtontvangen ofverzondenheetpost.Deverwerkingvanpostiseenvandebelangrijkstetakenvaneenoffice assistant.Eentaakdiedagelijksterugkomt.Belangrijkdaarbijisdatjeweethoejehiermeezo snelmogelijkénopeenvertrouwelijkemanieromgaat.Hetbehandelenvanpostisdussecuur werk.
Bijhetwoord ‘post’ denkjemisschienaanbrievenenpakketjes.Maardatisnietdeenigevorm vanpost.Postisalleswatdooriemandwordtverstuurdenontvangen.Postiserdusinmeer vormendanbrievenenpakketjesalleen.Denkbijvoorbeeldaane-mail,faxberichtenen drukwerk.Enzelfsopgenomentelefoongesprekkenenvoicemailskunnenalspostworden beschouwd.
Eenbriefiseenoppapiergesteldberichtdatisgerichtaanéénofmeerpersonen.Eenbrief wordtvaakalspoststukineenenvelopverzondenendusvoorzienvaneenadres.
Drukwerkisalleinformatiediegedruktwordtenalsnietpersoonlijkkanwordenbeschouwd. Denkbijvoorbeeldaanreclamefolders,directmailenenquêtes.
Pakketten
Pakkettenzijnpoststukkendietezwaaroftegrootzijnvoordestandaardbrievenbus.Iets wordtalseenpakketgehanteerdalshetzwaarderisdan3kiloenhetformaatgroterisdan38 ×26,5×3,2cm.Indatgevalbetaaljemeerenkoopjeeenspecialepakketzegelofverstuurje eenpakketperkoerier.
Faxbericht
Eenfaxberichtiseenpapierendocumentdatviahetkopieerapparaatoffaxapparaatovereen telefoonlijnwordtverstuurdnaariemandandersmeteenzelfdesoortapparaat.Defaxwordt nogwelgebruikt,maarhetscannenvanbestandenendezevervolgensmailenkrijgtwelde overhand.
E-mail(deafkortingvanElectronicMail(elektronischepost))ishetversturenvanberichtenvia eendevice.Eendeviceiseenapparaat,bijvoorbeeldeencomputer,laptop,smartphoneof tablet.E-maileniseensnelle,goedkopeengemakkelijkemaniervancommunicerenenkun jevergelijkenmethetschrijvenvaneenbrief.Alleenkomtergeenpapieraantepas,wantje schrijftenleeste-mailberichtenmetjecomputer.Hetversturengaatheelsnel.Deontvanger heefthetberichtinenkelesecondenbinnen,ofjenuinhetzelfdepandaanwezigbentofin Australiëwoont.Voorhetontvangenenversturenvanberichtenhebjeeene-mailadresnodig.
E-mailadresinfo@[bedrijfsnaam]
Postkomtsteedsvakerbinnenpere-mail.Nietalleenopeenpersoonlijke-mailadres.Steeds vakerziejedatbedrijvenwerkenmeteeninfo@[bedrijfsnaam]-e-mailadres.Ditiseigenlijkde digitalebrievenbus.Ookdezebrievenbusmoet,netalsbijfysiekepost,geleegd,gelezen, gesorteerdengeregistreerdworden.
Opgenomentelefoongesprekken
Somswordentelefoongesprekkenopgenomenenalsinkomendepostaaneendossier toegevoegd.Ditnoemjeookweleen ‘voicelog’.Gesprekkenmogenwordenopgenomen,maar ergeldenwelspecialeregelsvoor.Dezeregelshebbentemakenmetprivacy.Ookeen voicemailberichtkunjealsinkomendepostbeschouwen.
Telefoonberichten
Telefoonberichtenkunnentekstberichtenzijn,bijvoorbeeldindevormvaneensms’je,een tweetofeenberichtviaWhatsApp.Jegebruiktdezeomkorteberichtjesteversturen.Zakelijk gezienwordthetversturenvanberichtenviadezekanalensteedsmakkelijkereninteressanter. Denkbijvoorbeeldaanhoejeeengroepklantengoedkoopensnelopdehoogtekuntbrengen vantipsofnieuweontwikkelingen.
Digitaleinformatiemiddelen
Naastgewonepostenfax-ene-mailberichtenzijnernoganderedigitaleinformatiemiddelen diegebruiktwordenbijpostverkeer.Ditzijnvaakhulpmiddelenwaaropdocumentenen informatiestaandiejekuntopenen.Hierondereenaantalvoorbeelden.
Scan
Scannenishetdigitaalomzettenvaneenpapierendocumentnaareendigitaaldocumentdat jealsbijlagebijeene-mailkuntversturen.
Usb-stick
Eenusb-stickiseenexternopslagmediumvoordecomputerdatviaeenusb-poortaangesloten kanworden.Jekunthieropbestandenopslaandietegrootzijnomtemailen,teversturenof teprintenendiejekuntaansluitenopeenlaptopofcomputer.
Cd-rom
Eencd-romiseenschijfjewaaropjeinformatiekuntbrandenwanneerdezeinformatietegroot isomtemailenofteprinten.
WeTransfer-bestand
MeteenWeTransfer-bestandkunjegrotebestandentot2GB(gratis)versturennaareenander e-mailadres.
Socialmedia
ViabijvoorbeeldFacebook,Twitter,LinkedInenInstagramkunjevooralkorteboodschappen doorsturenvooreenbrederpubliek.Bijvoorbeeldvoorhetpromotenvaneenbijeenkomstof voorhetoverbrengenvaninformatieovernieuweontwikkelingen.
Dropbox
MetDropboxkunjeinformatiemetelkaardelen.Alsgebruikerhebjeviaeenwachtwoord toegangtotbestanden.Dezebestandenzijnnietvooriedereenbereikbaar.
iCloudisgeenprogramma,maareigenlijkeenvirtueleusb-stick.Alleswatjegebruiktaan bestanden,wordtonlineopgeslagen(indecloud)enisdaardooroveralenopelk (Apple-)apparaattegebruiken.EniCloudzorgtervoordatjouwbestanden,e-mail, contactgegevensenagenda’saltijdopaljeapparatenzijnbijgewerkt.Synchroniserenheet dat.
Eenexternehardeschijfiseenhardeschijfdienietinjepcoflaptopzit,maardiedaarmeelos isverbonden,meestalviaeenusb-kabel.Meteenexternehardeschijfvoegjemeeropslagruimte aanjecomputertoe.Hetisideaalomgrotecollectiesfoto's,video'senmuziekenandere bestandentebewarenengemakkelijkmeetenemen.Externehardeschijvenzijnookgoede plekkenomjebestandenalsback-upopteslaan.
SharePointiseenveiligelocatievoorhetopslaan,organiseren,delenengebruikenvan informatievanafvrijwelelkapparaat.Jehebthiervooralleeneenwebbrowsernodig,zoals InternetExplorer,ChromeofFirefox.HetdoelvanSharePointisomenlocatietemakenwaarop medewerkerscentraalkunnensamenwerken.Deobjectendieveelalgedeeldwordenop SharePoint,zijndocumenten,agenda’s,takenlijstenendiscussiegroepen.
Postkandusopverschillendemanierenmensenenbedrijvenbereiken.Demeestvoorkomende manierenompostteversturenentebezorgenzijnvia:
1.debrievenbus
2.depostbus
3.eenbezorgservice/koeriersdienst
4.persoonlijkebezorging
5.decomputeroffax
6.eentelefonischbericht.
Openen – Nietopenen
Nietallesoortenpostbehandeljeopdezelfdemanier.Hoejehiermeealsofficeassistantmoet omgaan,kanperbedrijfverschillen.Erzijnwelenkelerichtlijnen.Postdiejenietzomaaropent, ispersoonlijkeofvertrouwelijkepost.Vaakisdezepostaangeduidmeteensticker.Denk bijvoorbeeldaanaangetekendepost,salarisstrokenenbankafschriften.
Postdiejewelmagopenen,isvaakzakelijkepost.Bijdezepoststukkenmoetjedenkenaan brieven,facturen,opdrachtbevestigingen,rapporten,pakketjes,reclamefoldersentijdschriften.
Zakelijkepost
Zakelijkepostisallepostdieietstemakenheeftmetengerichtisaanhetbedrijfofeenvan demedewerkers.Denkbijvoorbeeldaanfacturen,rekeningen,offertes,opdracht-en afspraakbevestigingenenuitnodigingen.
Vertrouwelijkepost
Postwaarop ‘vertrouwelijk’, ‘persoonlijk’ of ‘privé’ staat,moetongeopendaandebetrokken persoonwordenoverhandigd.Vertrouwelijkepostispostdienietiedereenmaglezenofinzien. Eenvoorbeelddaarvaniseensollicitatiebrief.Dieisalleenbestemdvoordedirecteurofvoor deafdelingPersoneelszaken.Alsopeenbrief ‘vertrouwelijk’ staat,maakjedezenietopenen geefjediegeslotendoor,tenzijerandereafsprakenbinnenhetbedrijfgelden.
Persoonlijkepost
Netalsvertrouwelijkepostispersoonlijkepostnietvooriedereenbestemd,maarvooréén persoon.Alsopeenbrief ‘persoonlijk’ staat,maakjedezenietopenengeefjediegesloten door.
Naamgeadresseerde
Alsopeenbriefeerstdenaamvandegeadresseerdestaatendanpasdievanhetbedrijf,kun jedezebriefookalspersoonlijkepostbeschouwenenmaakjedienietopen.
Peradres
Eenbriefkan ‘peradres’ (p/a)verstuurdwordenalsiemandeenbriefverstuurtnaareenadres waardeontvangernormaalnietwoont.Ookdezepostkunjealspersoonlijkzien.Daarom openjeookdieniet.
Documentenkomenopveelverschillendemaniereneenorganisatiebinnen.Allereerstvia postbezorgingindebrievenbusofpostbusofrechtstreeksafgegevenbijdereceptieofviaeen fax.Danhebjehetalleennogmaaroverpapierendocumenten.Alsjenaardigitalepostkijkt, zijndemogelijkhedenveeluitgebreider;e-mail,sms-berichtenenvoicemails,maarook formulierendieopdewebsitevaneenorganisatiekunnenwordeningevuld.Dagelijkskomen dusveledocumentenbinnen.Groteorganisatieshebbensomseencentralepostkamer.Maar bijdemeesteorganisatiesisheteentaakvandeofficeassistantomaldezepostopeenjuiste maniertesorteren,tedistribuerenenteverwerken.
Soortenpost
Postisalleswatdooreenorganisatiewordtontvangenenverzonden,ongeachtinwelkevorm ditgebeurt.Bijfysieke(papieren)postdenkjeaanbrieven,pakketjes,reclamefoldersen faxberichten.Bijdigitalepostdenkjeaane-mailberichten,berichtendiebinnenkomenviade telefoonenpostdiebinnenkomtviadewebsitevaneenorganisatie.Erzijnzelfsbedrijvendie telefoongesprekkendigitaalopslaan.
Controleren
Deeerstestapishetcontrolerenvanallepostdiejehebtontvangen.Controleeraltijdofalle bijlagendieindebriefofe-mailwordengenoemdaanwezigzijn.Ontbreekteriets,noteerdit dangelijk.Checkofdegegevensvandeafzenderzijnvermeld.Alsjedepostvoorzietvaneen stempel,doeditdanophetorigineleexemplaar.Zokunjealtijdhetorigineelvaneenkopie onderscheiden.Sorteerdepostopbasisvanbelangrijkheidenurgentievoordatjedezeaan jeleidinggevendevoorlegt.Isdepostnietvoorjeleidinggevendebestemd,stuurdezepost dandirectdoornaardeafdelingofpersoondievoordebehandelingdaarvanmoetzorgen.
Postsorteren
Jekuntpostoptweemanierensorteren:opprioriteitofophandeling.Welkemanierjekiest, isaanjouenwatjezelfmakkelijkenprettigvindtwerken.Ofmisschienhangthetafvanwat jeleidinggevendeeenprettigemaniervindt.
Kiesbijhetsorterenvanposteenmanierdievoorjou handigis.
Sorterenopprioriteit
Jekuntpoststukkensorterenopprioriteit,dus:watisurgent,watisminderurgentenwatis slechtsterinzage?Ditkunjedoenopbasisvanviercategorieën:
1.Stukkenmethogeprioriteit:stukkendiedezelfdedagnogmoetenwordenafgehandeld
2.Stukkenmethogeprioriteit,maardiebinnenongeveerdriedagenmoetenworden afgehandeld.Jeplantdeafhandelinghiervoorin,bijvoorbeeldineentakenlijst.
3.Stukkenzondervoorrangdiemogelijkdooranderenindeorganisatiekunnenworden behandeld.Bespreekditmetjeleidinggevende.Stuurdedocumentendoorenvoorzie dezevaneenuiterstedatumwaarophetstukterugofbehandeldmoetzijn.
4.Stukkenterinformatiebehoevengeenverderebewerkingenkunnennalezingdoorje leidinggevendedirectwordengearchiveerd.
Bijsorterenophandelingverdeeljedepostalsvolgt:
1.Tetekenen:jemaakteenstapeltjemetdocumentenwaaropjeleidinggevendealleennog eenhandtekeninghoefttezetten.Denkaandefinitieveversiesvanbrieven,declaratiesen contracten.
2.Teschrijven:stukkenwaaropeenschriftelijkereactiemoetkomen.Somsmaakjeeerst eeneigenconcept.Ditconceptlegjevooraanjeleidinggevende.
3.Temailen:stukkenwaaropindevormvaneene-maileenreactiemoetwordengegeven. Ookhierbijkunjezelfeenconceptvaneene-mailopstellendatjeeerstvoorlegtaanje leidinggevende.Kaneene-mailberichtnietdirectwordenbeantwoord,dankunjedat markerendoorbijvoorbeeldeenopvolgingsvlaggetjeofcategorieaaneene-mailbericht tekoppelen.Ookkunjeeeneinddatumkoppelenaaneenbericht.Zohoudjejeplanning strakindegaten.
4.Onderzoek:ditzijnstukken,zoalsgroteprojectenofonderwerpen,diejeleidinggevende metanderenmoetbespreken.Voorziedezestukkenallemaalvaneenafhandelingsdatum enlegzevastineenactiepuntenlijst.Legookvastaanwiejedestukkennogmeer doorstuurt.
Omdepoststukkengoedtekunnenbewaken,moetjewetenwaardestukkenovergaan.Goed lezenisdusbelangrijk!Jemoetinstaatzijndeessentievaneen(ontvangen)stukeruittehalen. Indestukkenzuljeafsprakenenactiepuntenaantreffen.Zetdezeopeenactiepunten-of takenlijstengeefperpuntaanwatdeafhandelingsdatumis.Zowetenjijenjeleidinggevende preciesopwelkedagietsmoetgebeurenofwanneerietsafmoetzijn.Jijbentookdegenedie jeleidinggevendeconfronteertmetdezeactiepuntenomzodevoortgangtebewaken.
Voorbeeldvaneenactielijst.
Hetinschrijvenvandeingekomenposthoortbijjouwtakenpakket.Ditnoemenweregistreren. Elkewerkdagontvangjeeenstapelpostopjebureau.Dezepostbestaatveelaluitbrieven, pakjes,krantenenreclamefolders.Bijbinnenkomstvandepostzetjeopallepoststukkeneen stempelmetdaaropdedatumwaaropzezijnbinnengekomen.Postontvangjenietalleen fysiek,veelpostkomttegenwoordigookbinnenviae-mail,bijvoorbeeldviaeen info@[bedrijfsnaam]-emailadres.Debelangrijkepostmoetjevastleggenenregistreren.Vaak doejeditdigitaalensomsnogineenbrievenboek.Jeleertnaverloopvantijdzelftebeoordelen watbelangrijkepostis.Hetspreektvanzelfdatjegeenfoldertjes,krantenendergelijkeinschrijft, maaralleendeserieuze,zakelijkepost.
Registreren
Registrerenofpostinschrijvenishetopsystematischewijzevastleggenvanwelkedocumenten doordeorganisatieontvangenzijn.Daarbijgeefjeaanvoorwiededocumentenbestemdzijn enwanneerdezemoetenzijnafgehandeld.Eenorganisatiebepaaltzelfwelkepostwordt geregistreerd.Alsrichtlijnzoujekunnenhanterendatjeelkpoststukdatjewiltarchiverenook registreert.
Welofnietregistreren
Welregistreren
Poststukkendiejewiltregistreren,endaardoorookgaatarchiveren,zijnmeestalpoststukken meteenbepaaldewaarde.Denkhierbijaancontracten,orderbevestigingen,klachtenbrieven, sollicitatiebrievenofontslagbrieven.Ookfax-ene-mailberichtenmakendeeluitvande ingekomenpost.Alsdievanwaardezijn,moetjeookdezepoststukkenregistreren.
Nietregisteren
Poststukkendiejeniethoeftteregistreren,zijnstukkendiegeenwaardehebbenvooreen bedrijf.Denkaanreclamefolders,krantenenanderdrukwerk.Ookadreswijzigingenen uitnodigingenhoefjenietteregistreren.Welmoetjeervoorzorgendatdezebijdejuisteafdeling ofmedewerkerterechtkomen.PostdieisbestemdvoordeFinanciëleadministratiehoefje ooknietteregistreren.Denkhierbijaanfacturenenbankafschriften.Dezepoststukkenverwerk jevaakineenadministratiefofboekhoudkundigprogrammaenkunjezotraceren.
Kenmerk
Zakelijkebrievenvermeldenmeestaleenkenmerk: ‘Uwkenmerk’ en ‘Onskenmerk’.Zo’n kenmerkgeeftaanwiedebriefheeftopgesteldofheeftuitgewerkt.Vaakishetkenmerkeen combinatievanlettersencijfers:deinitialenvandeopstellerofuitwerkervandebriefmeteen jaartal/klantnummer/ordernummer/archiefnummer.Ditcombinatiesysteemzorgtervoordat jeeenbriefmakkelijkerkuntarchiverenofterugvinden.
Hetkenmerkstaatmeestalbovenaandebrief.
Stempel
Meestaliseenstempelaanwezigwaaropjedevolgendezakenkuntinvullen:
• datumvanbinnenkomst
• onderwelkregistratienummerdebriefisingeschrevenineen(digitaal)brievenboek
• denaamvandegenediedebriefbehandelt
• dedatumwaaropdebriefuiterlijkbeantwoordmoetzijn.
Ditgebeurtalleenbijbelangrijkepoststukken.
Stempelvoorbelangrijkepoststukken.
Brievenboek
Nadatjedestempelopdebinnengekomenposthebtgezetenhebtingevuld,pakjehet brievenboekerbij.Hierinregistreerjedeafzonderlijkepoststukken.Ditdoejeomdatjedan altijdkuntcontrolerenofenwanneereenpoststukisbinnengekomenenbijwieditin
behandelingis.Somsgebeurtditnoghandmatigineenpostboekofbrievenboek,maarmeestal doejeditdigitaalinWordofExcel.Ookzijnerbedrijvendiegebruikmakenvaneenspeciaal programmaomdepostinteschrijven.
Voorbeeldvaneenpapierenbrievenboek.
Digitalepostregistratie
Wanneereenbedrijfveelpostontvangt,ishetefficiënteromdepostteregistrerenviaeen computerprogramma.Digitaleregistratieheeftalsgrootvoordeeldathetterugzoekenvan posteenvoudigeris,mitsdepostopdejuistemanierisgeregistreerd.Welkemethodejeook gebruikt,handmatigofdigitaal,deindelingvanhetbrievenboekzietervrijwelhetzelfdeuit.
Voorbeeldvaneendigitaalpostregistratiesysteem.
Digitaalbrievenboek
Gespecialiseerdepostregistratieprogramma’s
Somsgebeurtnietalleenhetinschrijvendigitaal,maarwordendebelangrijkebrievenookmet behulpvandescanneromgezetnaareendigitaalbestand.Ditwordtdandirectdigitaal opgeslagen.Depostwordtvaneenuniekearchiefcodevoorzien,beveiligdopgeslagenenvia intranetbeschikbaargemaakt.Defysiekepostwordtvervolgensopgeslagen.Doordeunieke codeisnuelkpoststukterugtevinden,waarbijjekuntzoekenopbepaaldezoekcodes.Jekunt depostdanvanafdedigitalewerkpleklezeneneventueelprinten.Depostkanookopafstand
wordenbekeken,bijvoorbeeldviaeenlaptop,tabletofiPhone.Datlaatsteisbijzonder gemakkelijkvoorbuitendienstmedewerkersofwanneerjedepostvanafeenanderelocatie danjekantoorwiltinzien.
Registratiekenmerken
Wanneerjeinkomendepostregistreert,legjediversezakenvast.Deregistratiekenmerken kunnenverschillenperbedrijfofzelfsperafdeling.Hierovermaakjeafsprakenmetje leidinggevendeen/ofcollega’s.
Voorbeeldenvanregistratiekenmerken.
Datumontvangst
Afzender
Ontvanger
Onderwerp
Aardvandocument
Statusvandocument
Soortdocument
Bewaarplaats
Kenmerk
Categorieën
Dedatumvanbinnenkomstisnietaltijdgelijkaandedatumdie isvermeldinhetdocument
Naamvanhetbedrijfen/ofdepersoon
Naamvandeafdelingwaarvoorofdepersoonvoorwiehet documentbestemdis
Waargaathetdocumentover?
Vertrouwelijk,persoonlijkofgeheimontvangenofverstuurd?
Origineelofkopie?
Bijvoorbeeldeenbrief,contract,verslag,offerteoffactuur
Bijvoorbeeldeendossiernummerineen(digitaal)archief
Hetnummerdathetdocumentvandeafzenderheeftgekregen
Gebruikineenbrievenboekaltijdstandaardomschrijvingen,zoals ‘verslag’, ‘uitnodiging’, ‘offerte’ of ‘bestelling’,voorhetregistrerenvandepost.Zetdezecategorieënineenoverzicht enoverlegmetjeleidinggevendeofhijzichkanvindenindeopgenomencategorieën.Opdeze manierregistreerjedeposteenvoudigensystematisch.
Afspraken
Alsjeechtermetmeerderemedewerkersgebruikmaaktvaneendigitaalsysteem,zuljeheldere afsprakenmoetenmakenoverwieopwelkewijzeenwanneerdepostregistreert.Zokunje metjeleidinggevendeafsprekendatjijstandaardallepostregistreert.Alsjijereendagniet bent,kaneencollegavanbijvoorbeeldhetsecretariaatderegistratieovernemen,ofmisschien wiljouwbaaszelfweleenkeerregistreren.Belangrijkisdatjeduidelijkeafsprakenmaaktover demaniervanregistrerenéndievervolgensnakomt.
Internepost,hetwoordzegthetal,gaatnietnaarbuiten.Internepostblijftbinnenhetbedrijf. Nuzuljemisschiendenken:alsikietshebvoormijncollega's,gaikdatzelfwelevenbrengen. Maarsommigebedrijvenzijnzógrootdatzelfbrengenveelteveeltijdzoukosten.Daarnaast zijnerbedrijvendieuitverschillendegebouwenbestaan.Daaromkunnenweinternepost beteromschrijvenalspostdiejezondertussenkomstvanPostNLofeenanderpostbedrijf verzendt.Depostmoetdusalsnogbijdejuistepersoonenafdelingterechtkomenomverder behandeldteworden.Datmoetnatuurlijksnelenadequaatgebeuren.Erzijnverschillende manierenominterneposttedistribueren.
Hoepostverspreidwordtbinneneenorganisatie,hangtvaakafvandegroottevanhetbedrijf endeinterneorganisatie.Enkelemethodenompostteverspreidenzijn:
• Medewerkershalenzelfhunpostop.
• Deofficeassistantzorgtvoordepostverspreiding.
• Depostverspreidinggebeurtdooreenpostkamer.
• Depostwordtrondgebrachtmeteenbusjenaarverschillendelocaties.
Indepostkamerwordenalledenkbarewerkzaamhedenvoorhetverspreidenenversturenvan postuitgevoerd:
• hetophalenenwegbrengenvandepost
• hetsorterenvandepost
• deverdelingtussenmedewerkersenlocaties
• hetprintenvanpoststukken
• hetfrankerenenverzendenvandepost.
Doelvaneenpostkamerisomdepoststromenteoptimaliserenenteprofessionaliseren, waardoorefficiënterenvoordeligergewerktkanworden.
Eensorteerkastwordtvaakgebruiktwanneereenorganisatieervoorkiestdatdemedewerker zelfdepostophaalt.Eensorteerkastkanopnaamstaanvaneenafdelingofopnaamvaneen persoonenheeftvaakeencentraleplekindeorganisatie,bijvoorbeeldbijeenpostkamerof receptie.Inelkgevaleenplekwaariedereendagelijksregelmatiglangsloopt.
Internepostenvelop
Postdievooreencollegaisbestemdofperongelukopjouwbureauisbeland,stopjeineen internepostenvelop,ookwelhokjesenvelopgenoemd.Wanneerjeinternepostdoorstuurt, hebjedezeenveloppenvaakwelinjebezit.Inhetlaatstehokjestaatdanjouweigennaam. Dezestreepjedooreninhetvolgendehokjevuljedenaaminvanjecollega.Daarnalegjede envelopbijdepost.Demedewerkervandepostkamerzalerdanvoorzorgendatdiewordt bezorgd.Denkookaanbijvoorbeeldbouwtekeningen,foto's,tijdschriftenenbrochures.
Postbakjes
Postbakjeswordengebruiktwanneerdepostvan demedewerkerwordtgehaaldengebracht.Vaak hebjetweebakjes:éénvoordeinkomendepost enéénvoordeuitgaandepost.Hetbakje ‘Uitgaandepost’ wordtdanookweeropgehaald doorbijvoorbeeldeenpostkamermedewerker.De postbakjesstaanvaakophetbureauvande medewerker.
Circulatielijst
Deofficeassistanthaaltaanheteindevan dedagdeuitgaandepostbijiedereenop.
Eencirculatielijstgebruikjewanneereenbinnenkomenddocumentvoormeerderepersonen bestemdis.Denkbijvoorbeeldaanvakliteratuur.Ditzijnmeestaltijdschriftenenbrochures. HetvaktijdschriftvoorofficeassistantsbijvoorbeeldisManagementSupport.Dezevakliteratuur moetdoorverschillendeofficeassistantsgelezenworden.Hoeregeljedat?Debesteoplossing isomeencirculatiebriefjeaanhettijdschrifttehechtenendatrondtelatengaan.Jekunter eenvoudigéénmakeninWordofExcel.
Zo'ncirculatiebriefjekaneralsvolgtuitzien:
Bestecollega,
HierbijontvangjeManagementSupportvandemaandapril.Gelievedeleesvolgordeaante houdenenhettijdschriftnietlangerdandriedageninhetbezittehouden.Daarnaalsjeblieft doorsturennaardevolgendelezeropdelijst.Opaanvraagwordendeartikelendiejeinteressant vindtvoorjegekopieerd.Vuldanindelaatstekolomduidelijkinomwelkartikelhetgaaten vermeldhierbijdebladzijdenummers.
Vriendelijkbedanktvoorjemedewerking.
IlsePals
Secretariaat
Paraaf Naam
InekePeeters
MarianPulles
WendyvanRiel
JasmineFarhouni
NadiaMohabat
CindyVerschuren
Anne-MarieGillissen
Datum
Graagkopievan artikel:
Digitaaldistribueren
Insommigeorganisatieswordtdepostdirectgescand.Opdiemanierkandepostrondgestuurd wordenpere-mailenwordendefysiekedocumentendirectgearchiveerd.
Rappellijst
Eenrappellijstmaakjeomindegatentehoudenofpostwelopdeafgesprokentermijnwordt beantwoord.Opzo’nrappellijststaanallepoststukkendienietbinnendegesteldetermijnzijn beantwoord.WanneerdanbijvoorbeeldJasminebeltomtevragenwaarhettijdschriftblijft, kunjeophetlijstjeziendathetwaarschijnlijkbijWendyisblijvensteken.Jeneemtcontactop metWendyomhaareraanteherinnerendatzehetmoetdoorsturen.Datnoemenweookwel rappelleren.Rappellereniseigenlijkeenmooiwoordvooranderen ‘achterdevoddenzitten’. Ookeenvandetakenvaneenofficeassistant.
Buispost
Bijbanken,maarookbijsommigewarenhuizen,gebruikenzesomsnogbuispost.Buispostis eentransportsysteemwaarbijpost(engoederen)doorbuizengetransporteerdwordt.Depost wordtmeestalineencapsuleverpaktvoordatdiewordtgetransporteerdvandeenenaarde andereafdeling.
Buispost
1.6Postverzendklaarmaken
Opelkewerkdagwordterpostvanuithetbedrijfverzonden.Eenbedrijfverstuurtnietalleen brievenenpakketjesnaarhetbinnen-enbuitenland,maarookdigitaleberichten.Veelmensen ontvangenenverzendenhunberichtenviae-maileninternet.Tochblijftdepostbodeeen belangrijkerolspelen.Postverzendenisnietgratis:jebetaaltdaarvoorverzendkosten,ook welportogenoemd.Hetisvanbelangdatdeposttijdig,aandejuistepersoonennaarhet juiste(e-mail)adreswordtverzonden.Bovendienmoetdepostvoldoendegefrankeerdzijn, anderslooptdepostvertragingop,moetdeontvangerstrafportbetalenofkrijgjedepost retourgezonden.Voordatdepostdedeuruitkan,moetjedusdenodigehandelingenverrichten: adresseren,registreren,controleren,deenvelopvullenensluitenenfrankeren.
Uitgaandepostregistreren
Netalsbijhetregistrerenvaninkomendepostkiezendemeestebedrijvenervooromookde uitgaandepostteregistreren.Hetdoelhiervanisdatjeweetwelkedocumentenopwelke datumzijnverzondenenwieerverantwoordelijkvooris.Jekuntervoorkiezenomderegistratie vandeuitgaandepostvastteleggenineenbrievenboekofomeengeautomatiseerdpostboek tegebruiken.BijvoorbeeldinWordofExcel.
Brievenboek
Netalsbijdeinkomendepostgebruikjevoorderegistratievandeuitgaandeposthet brievenboek.Delinkerpaginawordtdanbijvoorbeeldgereserveerdvoordeinkomendepost enderechterpaginavoordeuitgaandepost.Ditishandigwanneeropjeuitgaandeposteen reactiekomtviainkomendepost.Zokunjeallesmakkelijkterugzoeken.Indemeestegevallen zuljeeengeautomatiseerdbrievenboekgebruiken.
Uitgaandepostbestaatnatuurlijknietalleenuitfysiekebrieven.Ooke-mail-enfaxberichten behorentotdeuitgaandepost.E-mailalsuitgaandepostregistrerenblijfttochvaaklastig. Mensenversturenimmerstallozemailtjesvanafhuneigencomputer,tabletofsmartphone. Jekuntinoverlegmetjeleidinggevendewelduidelijkerichtlijnenopstellenvoorwelke documentenwelofnietpere-mailmogenwordenverstuurd.Denkbijvoorbeeldaancontracten. Dezedocumentenzullendanwelgeregistreerdmoetenwordenwanneerzewordenverzonden.
Adresserenisophetpoststukvermeldennaarwiehetverstuurdmoetworden.Alsoffice assistantbenjeverantwoordelijkvoordejuisteenvolledigeadressering.Controleerdaarom altijdallegegevensopjuistheidenvolledigheid.Checkofjedemeestactuelegegevenshebt enverifieerdeadresgegevensennamen.Hetisdusvanbelangdatjejeadressenbestand up-to-datehoudt.Stuurzakelijkepostwaarmogelijknaareenpostbusnummer.Depostvoor eenpostbuswordtalheelvroeggesorteerdenisdaardooreerderbijbedrijvenbeschikbaar.
Deofficeassistantisverantwoordelijkvoorde juistheidvanhetadres.
Postcode
Deadresseringvaneenenvelopgaatvolgenseenaantalvastgestelderegels.Dieregelszijn opgestelddoorPostNL,zodatdegeautomatiseerdesorteerapparatendeadressenop poststukkenherkennen.Eenpostcodeisdanookeenbelangrijkitembijdeadressering.De postcodeverdeeltNederlandinkleinepostbezorgingsgebiedenomzodepostsnelenefficiënt tebezorgen.DepostcodeinNederlandbestaataltijduitviercijfersentweehoofdletters.Na depostcodevolgenaltijdtweespatiesendandewoonplaatsinhoofdletters.Bijvoorbeeld: 1020ABAMSTERDAM.
Mochtjeeenpostcodenietweten,dankunjedezeopzoekenop www.postnl.nl/postcode-zoeken.
Controleren
Controleeraltijdhetvolgendevoordatjepostdedeuruitdoet:
• Zijndegegevensvandeafzendervermeld?
• Kloptdeadressering?
• Zijnallebijlagentoegevoegd?
• Hebjehetdocumentgeregistreerd?
• Ishetdocumentopgemaaktvolgensdehuisstijl?
• Iseen(digitale)kopiegemaaktvoorhetarchief?
• Isdebriefondertekend?
Enveloppen
Ompostteverzendengebruikenbedrijvenvaakstandaardenveloppendiezijnvoorzienvan eeneigenbedrijfslogoennaam.Enveloppenbestaaninverschillendeafmetingenenzijnmet enzondervensterbeschikbaar.Eenenvelopmetvenstergebruikjewanneerhetadresal verwerktisindebriefzelf.Bestaateenbriefuitmaximaaldrievelletjes,danpastdezegoedin eenenveloptergroottevaneenderdevaneenA4’tje.Zijnermeervelletjes,dankunjeervoor kiezenomminimaaleenA5-enveloptegebruiken.
Erzijnveelverschillendesoortenenveloppen.
Portbetaald-enveloppen
Eenbedrijfdatdagelijksheelveelpostverstuurt,werktvaakmetportbetaald-enveloppen. Hieropstaandeportokostenstandaardalvermeld.Maandelijksontvangthetbedrijfdaarvoor eenrekeningvanhetpostbedrijfmetdaaropdetotaleportokosten.
Metportbetaaldbetaalthetbedrijfdeportokostenaan heteindevandemaand.
Soortenpostzendingen
Erwordtonderscheidgemaakttussenpostzendingenin:
• brieven
– binnenland:maximumafmeting38×26,5×3,2cm,nietzwaarderdan3kilo
– buitenland:maximumafmeting38×26,5×3,2cm,nietzwaarderdan2kilo
• buspakketjes:afmetingnietgroterdan38×26,5×3,2cmennietzwaarderdan2kilo
• directmail:bijvoorbeeldreclame-uitingendiedezelfdeboodschapbevatten,met uitzonderingvandegegevensvandegeadresseerde
• monsters:exemplarendieterbeoordelinggratisaaneenmogelijkekoperwordenverstrekt (geeninformatiedragers)
• periodieken:krantenentijdschriften,minimaleoplage250exemplaren
• pakketten:postdienietdooreenstandaardbrievenbuspast(38×26,5×3,2cm)
binnenland:postzwaarderdan3kilo(maarmaximaal30kilo)ennietgroterdan140× 78×58cm
– buitenland:postzwaarderdan2kilo,maximaalformaat:langstezijdemaximaal60cm, desomvandelengte,breedteenhoogteismaximaal90cm.
Frankeermachine
Bedrijvendieveelpostversturen,bezittenvaakeenfrankeermachine.Hetbedrijfrekentde metdefrankeermachinegemaaktekostenmaandelijksafmetdepostaanbieder(bijvoorbeeld PostNL).Defrankeermachineheefteenweegschaal,zodatjedeprijsperbriefofpakketkunt bepalen.Wanneerjeweetwatgefrankeerdmoetworden,haaljedebriefdoorde frankeermachineenwordendeportokostenrechtsbovenopdebriefgedrukt.Inhetgevalvan eenpakketjedrukjedeportokostenopeensticker.
Porto
Omposttekunnenverzendenmoetportobetaaldworden.Portoiseenanderwoordvoor verzendkosten.Sommigebedrijvengebruikenhiervooreenfrankeermachine,maarhetkomt ookvoordatpostzegelsgeplaktworden.Hoeveelportojeopeenenvelopofpakketmoet plakken,hangtafvaneenaantalfactoren:
• debestemming(binnenland,Europa,buitenEuropa)
• hetgewicht
• hetformaatvandeenvelop.
Erzijnverschillendepostzegelsvoorverschillende bestemmingen,gewichtenenformaten.
Tariefzones
PostNLonderscheidtnaastdetariefzonesvoorpostzendingeninhetbinnenlandnogtwee tariefzonesvoorpostzendingennaarhetbuitenland:EuropaenbuitenEuropa.Europabestaat uitlandendiezijnaangeslotenbijdeEuropeseUnieplusenkelelandendiebuitendeEuropese Unievallen:Albanië,Andorra,Bosnië-Herzegovina,CanarischeEilanden,FaeröerEilanden, Gibraltar,Groenland,IJsland,Kanaaleilanden,Kroatië,Liechtenstein,Macedonië,Moldavië, Noorwegen,Oekraïne,Rusland(inclusiefhetAziatischedeel),SanMarino,Servië,Turkije (inclusiefhetAziatischedeel),Vaticaanstad,Wit-Rusland,Zwitserland.BuitenEuropabestaat uitalleoverigelandenterwereld.
Partijenpost
Omkostentebesparenkunje,wanneerjeveelpostmoetversturen,gebruikmakenvan partijenpost.Partijenpostbetekentnietsmeerdanhoemeerpoststukkenjeverzendt,hoe lagerdeportokostenzijn.Hetgaathierbijbijvoorbeeldomgrotehoeveelhedendrukwerk, brievenofmailings.Hetzijndanwelaltijdpoststukkenvaneenzelfdeformaatengewicht.
Antwoordnummer
Veelbedrijvenhebbeneenantwoordnummeralsextradienstverleningvoorhunklanten. Wanneerjepoststuurtnaareenantwoordnummer,hoefjedepostniettefrankeren.Dekosten komenvoorrekeningvandegeadresseerde.
Opeenbriefnaareenantwoordnummerhoeftgeen postzegel.
Drukwerk
Drukwerkbetreftvaakreclamefolders,krantenentijdschriften.Wanneerjedezewiltversturen, kunjeditookdoentegeneengereduceerdtarief.Ookinditgevalalleenbijpostvanhetzelfde formaatengewicht.
Postbedrijven
PostNLheeftinNederlandinmiddelsnietlangerhetalleenrechtompostteverspreiden.Dit betekentdatmeerderepostbedrijvennupostmogenbezorgen.OndernemingenalsCycloon PostenFietskoeriers,UPSenDHLhebbenzichtoegelegdophetverspreidenvanpost.Het voordeelisdateenbedrijfnuzelfkankiezendoorwelkpostbedrijfhetdepostwillaten bezorgen.
Postverstuurjenietalleenviadegebruikelijkebrievenbus.Insommigesituatiesmaakje gebruikvaneenandermiddelomdepostteversturen.Denkbijvoorbeeldaanpoststukken diedezelfdedagnogbijeenklantbezorgdmoetenwordenofaanpoststukkenmetdaarin geheimeofvertrouwelijkeinformatie.Jewiltdatdezepoststukkenoptijdenopeendiscrete manierbijdeontvangerterechtkomen.Alsdatnietgebeurt,zouditserieuzegevolgenkunnen hebbenvoorjebedrijf.Hetisdaaromvanbelangdatjebekendbentmetalleanderevormen vanverzendingvanpostenweetwanneerwelkevormistegebruiken.
Pakketpost
Postzendingendienietdoordebrievenbuspassenofdiemeerwegendan3kilo,noemje pakketten.Dezepostpakkettenvoorziejevaneenpakketzegel.Depakketjeswordenvervolgens opgehaalddoordepakketdienstvanPostNL.Daarnaastkunjepostpakkettenonderspeciale voorwaardenverzenden.
Pakkettenverstuurjebijvoorbeeldmeteenpakketzegel.
Onderremboursversturen
Pakkettenkunnenookonderrembourswordenverstuurd.Ditbetekentdatdeontvangermoet betalenvoorhetpakket.Deontvangerbetaaltdekostenvanhetpakket,eventueelmet portokosten,aandepostbode.Alsjeeenpakketonderrembourswiltversturen,vuljeeen verzenddocumentinenontvangjeeenverzendbewijsvanbijvoorbeeldPostNL.Deverzending wordtalleenaandegeadresseerdeafgeleverdalsdezebetaaltenzijnhandtekeningzet.De kostenzijnafhankelijkvanhetpostbedrijfwaarvanjegebruikmaakt.
Aangetekendversturen
Hetkanookvoorkomendatdepostaangetekendofmeteenhandtekeningretourverstuurd moetworden.Postaangetekendversturendoejealsjebelangrijkepost,zoalscontractenof opzeggingen,persoonlijkdoordepostbodewiltlatenoverhandigenaandeontvanger.
Bovendiengeeftaangetekendversturenjuridischezekerheid.Postmeteenhandtekening retourversturenbetekentdatdeontvangervandepostbijontvangstzijnhandtekeningmoet zettenopeenspeciaalformulierofdigitaalkastje.Zoweetjezekerdatdeontvangerdepost ontvangenheeft.Ditgeeftextrajuridischezekerheidenwordtondermeergebruiktbijhet verzendenvanbijvoorbeeldeenontslagbriefofviainternetbesteldeproducten.
Aangetekendversturengeeftextrazekerheid.
Aangetekendmetwaardeaangifte
Somsmoetjespullenversturendiekostbaarzijn.Denkbijvoorbeeldaandureproductenof concerttickets.Jewiltnietdatzulkepoststukkenkwijtrakenofopeenverkeerdadres terechtkomen.Ditkunjeoplossendoordiespullen ‘aangetekendmetwaardeaangifte’ te versturen.Dezevormvanverzendinggarandeertdathettransportisverzekerdtegende afgegevenwaardeendatalshetpoststuknietbijderechtmatigeontvangerwordtafgeleverd deverzendereenvergoedingontvangt.Bedrijvendieheelvaakwaardevollezakenmoeten versturen,doenditmeestalmeteengespecialiseerdbedrijf.
Koerier
Belangrijkedocumentenofpostpakketjeskunjeookverzendenviaeenkoeriersbedrijf.Je krijgtdanalsbedrijfeencliëntnummerwaaronderallebedrijfsgegevensopgenomenzijn.Met ééntelefoontjekunjedekoerier ‘bestellen’ eneenprijsopvragen.Uiteraardkostpostper koerierversturenmeerdaneenstandaardzending.
Vrachtbrief
Wanneerjeietsperkoerierverzendt,maakjegebruikvaneenvrachtbrief.Perzendingvulje eenvrachtbriefindiejesamenmetdezendingmoetmeegevenaandekoerier.Dekoerierkomt vervolgensdezendingophalenmetdedoorjouingevuldevrachtbrief.Hetorigineelvande vrachtbriefkrijgjeterug.Dekoeriertekentvoorontvangstengeeftaanhoelaathijdezending meeneemt.Deoriginelevrachtbriefwordtmeestalaandeafzenderteruggegeven,inditgeval jebaas,zodathijzekerweetdatdezendingismeegenomen.Naastdatjehandmatigeen vrachtbriefkuntinvullen,kanditookonlineviadewebsitevandekoeriersdienst.Ditscheelt papierenhandelingen.
Devrachtbriefgeeftinformatieoverdeverzending.
Track&Trace
Track&Traceiseenhandigemanieromdeverzending,maarookhetontvangenvan poststukkenmeteenbarcode,onlinetevolgen.Opdiemanierweetjeprecieswaarhetpoststuk zichbevindtenafgeleverdofontvangenwordt.Jevolgtditprocesviaeenbarcodenummer enjepostcode.Deverzenderendeontvangerkunnendezendingzoeenvoudigvolgenviade postaanbieder.
1.8Postbeantwoorden
Postkomtbinnenenpostwordtverstuurd.Ditbetekentdatjemoetcorresponderen. Correspondentieheeftvoor-ennadelen.Daaromishetnuttigteoverwegenwelkmiddelje gebruiktomdeboodschapovertebrengen.Ishetnoodzakelijkomeenbriefteschrijven?Of ishetbeteromevenlangseencollegategaanoftebellen?Somsishetsturenvaneen e-mailberichtvoldoende.Hetkomtgeregeldvoordatcollega’selkaareen'mailtje'sturen terwijlzetegenoverelkaarzitten.Vaakisdecombinatievanschrijvenenbellendebeste.De ontvangerheeftdandeinhoudvanhettelefoongesprekookoppapieralsgeheugensteun. Wanneergebruikjewelkcommunicatiemiddel?
E-mailissnelenlaagdrempelig.Hetisideaalomeendocumentnaareencollegatesturenof bijvoorbeeldomeenafspraaktebevestigen.Inzekereziniseene-mailberichtnietveelmeer daneendigitaalverzondenbrief.Tochbeschouwenveelmensene-mailnogsteedsalseen minderofficiëlemaniervancommuniceren.Daardoorwordtvaakminderaandachtentijd besteedaanhetschrijvenvaneene-maildanaanhetschrijvenvaneenzakelijkebrief.
Zakelijkebrief
Dezakelijkebriefisnogsteedshetzakelijkecommunicatiemiddelbijuitstek,ondanksde toenamevanhetgebruikvane-mail,telefoon,internetenanderecommunicatiemiddelen.De zakelijkebriefheeftnogsteedseenbelangrijkerol.Hetiseenofficieelcommunicatiemiddel, metmeerstatusdane-mail.Belangrijkeafsprakenwordendanooknogvaakperbriefbevestigd. Sommigeonderwerpenkunjezelfsalleen(nog)perbriefcommuniceren.Denkbijvoorbeeld aanbezwaarschriftenofsommigeklachtenprocedures.Daarbijiseenbriefvertrouwelijkerdan eene-mail.Omeenklachtintedienenofeenontslagaantevrageniseenbriefnogaltijdde bestemanier.Maarookomiemanduittenodigenvooreenfeestelijkegebeurteniskunjehet besteenbriefschrijven.
Telefoongesprek
Eentelefoongesprekisgeschiktvoorhetsnelinwinnenvaninformatieofomeenafspraakte makenmeteenzakenrelatie.Jekuntdangelijkspijkersmetkoppenslaanwatbetreftwatje wiltwetenofeengoedtijdstip.Bijhetmakenvaneenafspraakishetverstandigomdeze vervolgensnogtebevestigenviae-mail,zodatjedieafspraaklaterterugkuntvinden. Telefonerenisalietspersoonlijkerdane-mailen,maarerbestaatnogsteedseenrisicodatde boodschapniethelemaalgoedoverkomt,omdatjeelkaarnietkuntzien.
Mondelinggesprek
Eenmondelinggesprekisvooralgeschiktals
jeveelmoetoverleggen.Jekuntdanbeterbij elkaargaanzitten,zodatjevragenen opmerkingendirectkunttoelichten.Ookbeter dane-mailenmeteencollegaisevenbijhem langsgaan;jekuntdangelijkeenafspraak maken.Daarnaastishetgoedalscollega's zichtbaarvoorelkaarblijven.Datgeldtvaak ookvoorexternezakenrelaties.Doormetelkaar aftesprekenneemjemeertijdvoorelkaaren kunjeeenboodschapbeteroverbrengen.Een persoonlijkeafspraakisookhetbestin vertrouwelijkesituaties,bijvoorbeeldalsjeje problemenbespreekbaarwiltmaken.
Eenmondelinggesprekissomshandigerdan eene-mailversturen.
SmsenWhatsApp
Communicatieviatelefoonverkeerwordtsteedspopulairder.Ditkanindevormvaneensms’je ofWhatsApp-bericht.Eensms’jeheeftechterbeperkteruimteenhetisnietaltijdduidelijk wanneerhetsms’jeisontvangen.Jekunterdaaromnietopvertrouwendatdeanderde boodschapoptijdleestengoedbegrijpt.
Wanneerwelkcommunicatiemiddel?
Zoalsjezietzijnerverschillendemanierenomeenboodschapovertebrengen.E-mailisniet meerwegtedenkenuitonzesamenleving.Tochzijnersituatieswaarindetelefoon,chatfunctie ofdetraditionelebriefdevoorkeurhebben.
Bevestigingafspraak
E-mailleentzichuitstekendvoorhetbevestigenvaneenafspraak.Maaralsjejeophet allerlaatstemomentmoetafmelden,kunjedatbetertelefonischdoen.Zoweetjetenminste zekerdatdeanderjeberichttijdigontvangt.Hetiswelzonetjesomiemandtochtijdigtelaten wetendatjejemoetafmelden.Vaakwordteenafspraakookbevestigddooreenuitnodiging viadeagendainOutlooktesturen,waarbijdegenodigdedeuitnodigingkanweigerenof accepteren.
Eenafspraakbevestigingverstuurjevaakpere-mail.
Informatieinwinnen
Informatieinwinnenkunjegemakkelijkviadedigitalewegdoen.Hetmoetdanwelomconcrete, duidelijkgeformuleerdeverzoekenofvragengaan.Eenspecifiekrapportopvragenpere-mail zalnietsnelproblemenopleveren.Maarwanneerjeeenscalaaanvragenhebt,ishetbeter omeenpersoonlijkeafspraaktemakenomallestebespreken.Mailjealjevragenwel,danis dekansgrootdatjeeene-mailretourontvangtmetdaarinantwoordendieweeranderevragen oproepen.Denormalitersnelwerkendee-mailwordtdanergtijdrovend.
Gevoeligeonderwerpen
Gevoeligekwestieskunjebeternietviae-mailaankaarten.Legingewikkeldeofvervelende kwestiesvastineenbrief,dankandeontvangerhetrustiglezenenopzichlateninwerken.Je kunterookvoorkiezenhettelefonischtedoen.Leterdanwelopdatdepersoonaandeandere kantvandelijnjoukanonderbrekentijdenszo’ngesprek.Ookishetsomslastigomemoties inbedwangtehoudeneneengesprekindatgevalzakelijktehouden.Houddaarrekening mee.
Persoonlijkeonderwerpen
Bespreekpersoonlijkeonderwerpendiegevoeligliggenzoveelmogelijkineenpersoonlijk gesprek.Moetjehettochperbriefofe-mailafdoen,wachtdanmethetsturenvanhetbericht totdevolgendedagenlaatdesnoodsjee-maildooreenandervooraflezen.
Geheugensteuntje
E-mailsfungerenvaakalsgeheugensteuntjes:wathebjeookalweerafgesprokenofbesproken metiemand?Jekijkteveninjeinbox,zoekthetberichterbijenweetmeteendestandvan zaken.
Somsishetnodigdatjekuntaantonendatdegeadresseerdeeenbepaalddocumentheeft ontvangen.Datdoejemeteenaangetekendebrief.Denkbijvoorbeeldaanaanmaningen, contractbeëindigingenenanderebelangrijkepostwaarvanjewiltdatdiepersoonlijkbijde ontvangerterechtkomen.Inditsoortgevallenpasteene-mailberichtniet.Jehebtdannietde garantiedatdeinformatiedaadwerkelijkbijdeontvangerisaangekomen.
Bijaangetekendversturengaathetdanookaltijdombelangrijkezakelijkebrieven.Vaakscan jeeenbriefdiejeaangetekendverstuurtookenstuurjediedanalvastpere-mail.Jegeeft daarbijaandathetberichtookperaangetekendepostverzondenwordt.
Wanneerjeeendocumentverstuurtwaaropeenofficiëlehandtekeningmoetstaan,gebruik danaltijddezakelijkebrief.Denkbijvoorbeeldaan(arbeids)contracten,overeenkomstenen ontslagbevestigingen.
Verschillentussendezakelijkebriefendezakelijkee-mail
Zakelijkebrief
Zeerformeel
Heefteenofficiële,juridischestatus
Maardoordatdebeveiligingbije-mailniet waterdichtis,wordenstukkenmeteen officieelkarakternogvaakperpostverstuurd.
Zakelijkee-mail
Minderformeel
Heeftookeenofficiële,juridischestatus
Advies:maximaalongeveer25regels Geeneisenaandemaximalelengte
Bevateenhandtekening
Eenofficiëleontvangstbevestigingismogelijk (aangetekendversturen)
Langeretijdtussenverzendenenontvangen
Kaneendigitalehandtekeningbevatten
Eenleesbevestigingisoptioneel
Ditisechternietwaterdicht;jekuntvergeten zijnomdezefunctieteactiveren.
Is(vrijwel)directnadeverzendingbijde ontvanger
Elektronischepost,waarbijhetvooralgaatomhetontvangenenversturenvane-mailberichten, wordtsteedsmeergebruikt.Steedsmeercommunicatiegaatvanpapiernaare-mail.Maar eene-mailberichtkannognietinallegevallendezakelijkebriefvervangen.Dezebronbeschrijft devoor-ennadelenvanhetgebruikvane-mailberichtentenopzichtevanfysieke ‘papieren’ berichten.
Voordelenvane-mailberichten
Snelverzenden
E-mailonderscheidtzichindeeersteplaatsvandebriefdoordesnelheidenhet gebruikersgemak.Ineenmumvantijdiseene-mailberichtopdeplekvanbestemmingen bijlagenvoegjezondermoeitetoe.
Directeaandacht
Eene-mailberichtkomtvaakdirectonderdeaandachtvandeontvanger.Menigeenontvangt tegenwoordigooke-mailopzijnmobieletelefoonoftablet.
Reactiesnelheid
Juistomdateene-mailvaaksnelleraandachtkrijgt,wordtervaakooksnelleropgereageerd.
Replyfunctie
Directreagerengaatgemakkelijkdoordereplyfunctieenvanwegehetfeitdatdee-mailadressen vanalleontvangersdirectbekendzijn.
Meerderebelanghebbenden
Eene-mailberichtishandigwanneerhetzelfdeberichtnaarmeermensenmoetworden verstuurd.
Kostenbesparing
Eene-mailberichtversturenisgoedkoperdanpapierenpostversturen,waarvoorportobetaald moetworden.
Overzicht
Jekuntdirecteenarchiefaanmakenofeenapartmapjeinjeinboxmakenomhetoverzicht endestructuurtebehouden,zodatjeverstuurdeenontvangene-mailberichtensnelterug kuntvinden.
Nadelenvane-mailberichten
Juridischestatus
Dejuridischestatusvaneene-mailberichtlijktdezelfdealsdievaneenbrief.Tochheefthet nogvaakdevoorkeurompoststukkenmeteenjuridischestatusteversturenperpost.Vooral omdatdebeveiligingvane-mailberichtennognietvolledigkanwordengewaarborgd.Een briefmeteenstempelenhandtekeningistotnutoebetrouwbaarder,alverandertdit langzamerhand.Omdevoordelenvane-mailenbrieftecombineren,wordttegenwoordig gebruikgemaaktvandecombinatie:debriefwordtpere-mailénperfysiekepostverzonden. Zoissnelheidenjuridischestatusgewaarborgd.
Spam
Ongevraagdeennietrelevantee-mailberichten,ookwelspamgenoemd,irriterendeontvanger vaak.Hetkosthemnamelijkextratijdomdezeberichtentescreenenenwegtegooien.Ook hetrisicoopeenvirusspeelthierbijmee.Eengoedespamfilterisnoodzakelijk(ditwordtvaak geregelddooreeninterneofexternesysteembeheerder).
Privacy
E-mailberichtenkunnennognietvolledigwordenbeveiligd.Hetisdaarombeterom vertrouwelijke,persoonlijkeofgevoeligeinformatieperbriefteversturen.
Taalgebruik
E-mailwordtgezienalseensnelmiddelendaardoorwordttaalineene-mailberichtalsminder belangrijkbeschouwd.Tochzoudene-mailberichtenwatbetrefttaaldezelfdeaandachtmoeten krijgenalsbrieven.Erwordtineene-mailberichtnogweleensopeenkorteenjovialemanier geschreven.Ditterwijlookineene-mailzinnenzorgvuldigencorrectmoetenworden geformuleerdendeindeling,netalsbijeenbrief,voorzienmoetzijnvaneenstructuurmet eenaanhef,kernenafsluiting.Tenslottezijnooke-mailberichteneenvisitekaartjevande organisatie.
Inhetbedrijfslevenkrijgjeinformatie,mondelingofschriftelijk,dievertrouwelijkvanaardis. Vanjouwordtverwachtdatjeditvoorjezelfhoudt.Hetisnietaltijddirectduidelijkofinformatie vertrouwelijkisofniet.Belangrijkisdatjeweetdatjemetinformatiediscreetmoetomgaan. Bedenkdatnietopelkebriefdiejeopenmaakt ‘vertrouwelijk’ staat.Hetvraagtvanjouals medewerkerinzichtenveelervaringomtekunnenbepalenofjeietsvertrouwelijkmoet behandelen.Nietalleswatjehoortenziet,magalgemeenbekendwordengemaakt.
Vertrouwelijk
Vertrouwelijkheidiseenkwaliteitskenmerkvangegevens.Metvertrouwelijkheidbedoelenwe datietsalleenbehandeldmagwordendooriemanddiedaartoegemachtigdis.Wiegemachtigd is,wordtvastgestelddoordeeigenaarvandegegevens.Vertrouwelijkisietswatnietopenbaar gemaaktofverderverteldmagworden.Eenanderwoordvoorvertrouwelijkis ‘confidential’. Ditwoordziejenogweleensstaanopvoorgedrukteenveloppenofinbuitenlandse correspondentie.
Vertrouwelijkegegevens
Vertrouwelijkegegevenszijnbijvoorbeeld:
• persoonsgegevens
• concurrentiegevoeligegegevens(informatiewaarmeedeconcurrentzijnvoorsprongkan vergroten)
• patiënt-encliëntgegevens(informatietussenpatiëntenartsoftussenadvocaatencliënt)
• staats-enbedrijfsgeheimen(informatiewaardoorhetlandingevaardreigttekomenen waaraanbedrijventenonderkunnengaanalsdezebekendwordt).
Persoonsgegevens
Hetbeherenvanpersoonsgegevensiseenzeervertrouwelijkezaak.Nietiedereenineen organisatiemagdanookdepersoneelsdossiersinkijken.Slechtsenkelemensenzijngerechtigd omdezedossiersintezien,namelijkdepersoneelsfunctionaris,dedirectleidinggevendeén debetreffendemedewerkerzelf.Anderen,onderwiejijdus,mogennietzomaarhet (privé)telefoonnummeren/ofadresvaneencollegaaaneenderdegeven.Behorenook P&O-gerelateerdetakentotjouwwerkzaamheden,danhebjewelinzichtinpersoneelsdossiers endienjehiermeevertrouwelijkomtegaan.
Algemeneverordeninggegevensbescherming
DeAlgemeneverordeninggegevensbescherming(AVG)geeftaanopwelkewijze persoonsgegevensgebruikt,verzameldenvernietigdmoetenworden.Eenorganisatie:
• magpersoonsgegevensalleenverzamelenenverwerkenalsdaarvooreengoederedenis ofalsdebetrokkenburgertoestemmingheeftgegevenvoorhetgebruikvanzijngegevens
• magnietmeergegevensverwerkendanstriktnoodzakelijkisvoorhetdoelwaarvoordeze zijnverzameld
• maggegevensnietlangerdannoodzakelijkisbewaren
• moetpassendetechnischeenorganisatorischemaatregelentreffenomgegevenste beschermen
• moetdeverwerkingvangegevensinveelgevallenmelden
• moetdebetrokkenburgerinprincipealtijdinformerenoverdegegevensverwerking.
Bron:www.autoriteitpersoonsgegevens.nl.
Vertrouwelijkeinformatie
Zakenalsgebruikersnamenenwachtwoordenvoordecomputerzijnuiteraardook vertrouwelijkeinformatie.Evenalsbankafschriften,contractenenaangetekendebrieven.Zorg datjeopdehoogtebentvandewerkwijzenenprocessenmetbetrekkingtothetbehandelen vanvertrouwelijkeinformatie.
Omgaanmetvertrouwelijkeinformatie
Hetbeschermenvanvertrouwelijkeinformatieisvaaknodigomtevoorkomendatdeze informatiewordtgelezendoormensendieonbevoegdzijn.Hiervoorkunjezelfeenaantal dingendoen:
• Verzegelvertrouwelijkeinformatiemetspecialetapediegaatscheurenzodrajedebrief opent.Zokandeontvangergelijkzienofhetdocumentaleerderisgeopend.
• Vernietigvertrouwelijkeinformatie.Ditkanmeteenpapierversnipperaar.Erzijnookspeciale papierbakkenmeteenslotbeschikbaar.
• Beveilighetarchief.Informatiedievertrouwelijkismaardiejenietindebuurtvanjewerkplek wiltbewaren,kanwordengearchiveerd.
• Maakvertrouwelijkeinformatieherkenbaar. Vertrouwelijkeinformatiekanherkenbaar gemaaktwordenmeteenstempelmetde tekst'Vertrouwelijk'.Zowetenjecollega's datzijvoorzichtigmetdezeinformatie moetenomgaan.Stuurjevertrouwelijke informatienaareenanderbedrijf?Danzal hetbedrijfhetvertrouwelijkepakketofde vertrouwelijkeenvelopzorgvuldig afhandelenalshetopdevertrouwelijke informatiewordtgeattendeerd.
Vertrouwelijkeinformatiekunjevernietigen meteenpapierversnipperaar.
Collega’senvertrouwen
Erzullenlatercollega’sbijjelangskomenomhunverhaalbijjetedoen.Somszoekenzeeen luisterendoor,somswillenzedatjeietsmethun(vertrouwelijke)informatiedoet.Weetjeniet zekerwatzewillen,vraagdangewoonnaarhunverwachtingen.Eenvraagals ‘Wiljedatikiets metjouwinformatiedoe?’ scheptduidelijkheid.Jeweetdanofjeietsmoetdoenmetdit vertrouwelijke ‘nieuws’ ofdatjehetkuntaanhorenennaastjeneerkuntleggen.
Eenbaanalsofficeassistantisvaakdruk:telefoongesprekkenvoeren,e-mailbeantwoorden, vergaderingenenafsprakenplannenennoemmaarop.Doorjedaggoedintedelenkunje efficiënterwerkenenmeerbereiken.Ditheettimemanagement.Wanneerjeaan timemanagementdenkt,denkjevaakaanprioriteitenstellen,jeagendaeffectiefindelenen zorgendatdeadlineswordenopgevolgdengehaald.Maarhoebrengjedatindepraktijk?
Timemanagementiseencombinatievanvaardighedenentechniekenwaarmeejehethalen vanjedoelenondercontrolekunthouden.Jekunthierbijdenkenaanhelderedoelenstellen, delegeren,prioriteitenaanbrengenenbekijkenhoeveeltijdjeaaneentaakspendeert.Door voorjezelfheldertekrijgenwatjewiltbereiken,kunjedoelbewustendoelgerichtgaanwerken, waardoorjetakenbeterkuntplannen.
Prioriteitenstellen
Timemanagement
Timemanagementiseencombinatievanenkelevaardigheden,instrumentenentechnieken diejekuntinzettenomdetijddienodigisomtaken,projectenendoelentebereikenonder controletehouden.Hierbijmoetjedenkenaanplannen,helderedoelenstellen,delegeren, hetanalyserenvanhoeveeltijdjeaaneenspecifieketaakbesteedt,prioriteitenaanbrengen enjewerkzaamhedenorganiseren.Doorvoorjezelfheldertekrijgenwatjewiltbereiken,kun jedoelbewustendoelgerichtgaanwerken,waardoorjetijdoverhoudt.
Prioriteitenstellen
Prioriteitenstelleniskortgezegdjetakenrangschikkennaarhoebelangrijkdezezijnenwanneer zeafmoetenzijn.Welkeklusprioriteitheeft,isnietaltijdmakkelijktebepalen.Alleslijkthaast tehebbenenveeldingenmoetenliefstgisterennogaf.Prioriteitenstelleniseenbelangrijke timemanagementvaardigheid.Andersbenjedeheledagbezigmetdingendienietofminder belangrijkzijnenbesteedjemindertijdaandedingendieerechttoedoen!Prioriteitenstellen maaktjeplanningoverzichtelijkenzorgtervoordatjeefficiëntmetjetijdomgaatenkunt afrondenwatgedaanmoetworden.Steldusprioriteiten:geefaanwelkedingenbelangrijkzijn enwelkeminderbelangrijk.
Prioriteitenmatrix
‘Urgentezakenzijnzeldenbelangrijkenbelangrijkezakenzeldenurgent’,zeiDwightD. Eisenhower,voormaliggeneraalenpresidentvandeVerenigdeStaten.Omzijnwoordenkracht bijtezettenontwikkeldehijdeprioriteitenmatrix.Dezematrixisgebaseerdoptweecriteria: belangrijkenurgent.Omprioriteitenmakkelijktekunnenindelen,ishetgoedomtekijken naaraljeactiviteiten.EenhandigmiddelhierbijisdematrixvanEisenhower.Dezematrix verdeeltaljetakenenactiviteiteninvierkwadranten(vakken),ingedeeldnaarhoedringend dezegedaanmoetenwordenenhoebelangrijkzezijn.Ditzieteralsvolgtuit.
PrioriteitenmatrixvanEisenhower.
Uitlegoverdeprioriteitenmatrix.
Urgent – Nieturgent
Urgentiseenanderwoordvoordringend.Urgentzijnzakendievooreenbepaaldetijdklaar moetenzijnofonmiddellijkaandachtvereisen.Bijvoorbeeld:wanneerjeeenvergaderinghebt, ishetvóórdietijdklaarleggenvandevergaderstukkenurgent.Anderevoorbeeldenvanurgente zakenzijneentelefoondieovergaat,eenacuutprobleembijeenklanteneenbijeenkomstdie nogaanpassingenvergt.
Belangrijk – Nietbelangrijk
Belangrijkzijnzakendieinhetooglopenen/ofveelmensentreffen.Isbijvoorbeeldeenbeurs geplandopeenbepaaldedag,danisdeorganisatiedaarvanopdatmomentbelangrijkerdan hetopschonenvanjearchief.Ookeenklusinopdrachtvandedirecteurisvaakbelangrijker dandeafhandelingvaneenkleinevraagvaneencollega.Eenactiviteitisookbelangrijkwanneer jepersoonlijkvindtdatdiewaardeheeftenbijdraagtaanjouwpersoonlijkedoelen.Bijvoorbeeld hetvolgenvaneencursusdiejouwkennisvergrootenvanwaardeisvoorhetuitvoerenvan jewerkzaamheden.
Kwadranten
Omprioriteitenmakkelijktekunnenindelen,ishetgoedomtekijkennaaraljeactiviteiten. DitkunjedoenmetdematrixvanEisenhower.Dezematrixverdeeltaljetakenenactiviteiten invierkwadranten(vakken),ingedeeldnaarhoedringenddezegedaanmoetenwordenen hoebelangrijkzezijn.
Inheteerstekwadrantvindjedetakenenwerkzaamhedendieonmiddellijkaandachtvragen. Denkbijvoorbeeldaanincidenten,deadlines,noodgevallen,ongelukken,apparatuuren installatiesdiehetbegevenofacutevragenvanbelangrijkeinterneofexterneklanten.
Alsjejetijdnietgoedbeheert,blijfjestekeninheteerstekwadrant.Jehebthetdanaltijdmaar drukmetdingendiehierennuaandachtvragenenkomtnietmeertoeaanhetwerkdater echttoedoet.Takendiewelbelangrijkzijn,maarminderurgent,dreigendanonderte sneeuwen;hetechtewerkblijftliggen.Daarnaastkomtde(hoge)tijdsdrukdekwaliteitvan hetwerkvaakniettengoede.
Inhettweedekwadrantgaathetomactiviteitendiebelangrijkzijn,maarnieturgent.Hetzijn deactiviteitendiemethetbereikenvanjeeigendoelentemakenhebben.Voorbeeldenhiervan zijngeplandewerkzaamhedenuitvoeren,netwerken,deadministratiedoen,zelfontwikkeling enjebureauofarchiefopruimen.
Inheteerstekwadrantbenjevooralreactiefbezig(jereageertopzakendievooralprioriteit hebbenvooreenander),inhettweedekwadrantgaathetvooralomproactiefhandelen.Hoe meerjegerichtbentopditkwadrant,hoeminderactiviteitenterechtkomeninheteerste kwadrantenhoeminderstressjehebt.Vergelijkhetmethetschilderenvaneenhuis:opde kortetermijnvergtditwattijd,maaropdelangetermijnhebjedaarprofijtvan.
KwadrantIII:Nietbelangrijk,Urgent
Inditkwadrantbevindenzichdedingendienietbelangrijkzijn,maarwelurgent.Hierbijgaat hetvooralomonnodige ‘verstoringen’,bijvoorbeelddoortelefoontjes,mailtjes,onverwacht bezoeken(onbelangrijke)vergaderingen.Hetzijnzakendiejouwprobleemnietzijn(zezijn nietvoornietsonbelangrijk),maardieweldirectopjougerichtzijn.
Alsjedrukbentmetactiviteiteninhetderdekwadrant,benjevooralbezigmetdringende zakenvooranderen.Jelooptdanhetrisicodatjejeeigenprioriteitenuithetoogverliest.Je kunttakenuitditkwadrantverminderendoorvakerneetezeggenentakentedelegeren.En doorpraktischeoplossingen,zoalshetdoorschakelenvanjetelefoonnaareencollega,maximaal eenpaarkeerperdagjee-mailtecheckenofdedeurvanjekamersluiten.
KwadrantIV:Nietbelangrijk,Nieturgent
Inhetvierdekwadrantbevindenzichdetakenenwerkzaamhedendienietbelangrijkzijnen ooknieturgent.Hetwordtookwel ‘hetkwadrantvandeverspilling’ genoemd.Hetgaatom zakendiejouvolopkunnenbezighouden,maardienietbijdragenaanderealisatievanjeeigen doelstelling(en).Voorbeeldenvanzulke ‘tijdvreters’ zijnsurfenopinternet,dagdromenen overmatigjee-mailchecken.
Takeninhetvierdekwadrantzijnvaakleuk.Maaralsjeerdeheledagmeebezigbent,komt ernietveeluitjehanden.Takeninditkwadrantwordenvaak ‘misbruikt’ ombelangrijkere zakenuittestellenofomevenopademtekomen.Adempauzeszijnnoodzakelijk,maarjekunt danbeterkiezenvooractiviteiteninhettweedekwadrant.
Prioriteitenmatrixinkwadranten
Eeningevuldeprioriteitenmatrixzieterbijvoorbeeldalsvolgtuit:
Ingevuldeprioriteitenmatrix.
Plannen
Prioriteitenstelleniséénding,hetplannenvandewerkzaamhedeneentweede.Stelvoorelke activiteitvasthoeveeltijdjeerwerkelijkaankwijtdenkttezijn.Pasopmethetwoord'even'. Dingendurennamelijkmeestallangerdanjedenkt.Maakvooreenhelegroepgelijksoortige, kleineactiviteiteneenbloktijdvrij,bijvoorbeeldvoorhetbeantwoordenvane-mail.Plan moeilijkeklussenophettijdstipwaaropjedemeesteenergiehebt.Voorochtendmensenzal datmeestal'sochtendszijn,vooranderenlateropdedag.Ruimtijdinvoorzakenalsopruimen, archiveren,ordenenenplanningenmaken.Datzorgtervoordathetgeenchaoswordtendat jeefficiënterkuntwerken.Natuurlijkhoefjehieraannietdagelijksurentebesteden.Maardoe jehetniet,danverzandthetinchaos,zoekpartijenenchronischachterdefeitenaanhollen.
Plannenindepraktijk(aandachtspunten)
Hoewerkthetplannenvanprioriteitenindepraktijk?Deprioriteitenmatrixiseenhandig hulpmiddel,maarwatkunjenogmeerdoen?
• Maakelkedagofelkeweekeenoverzichtvanallewerkzaamhedendiejemoetdoen.
• Steljezelfbijelketaaktweevragen:ishetbelangrijkenisheturgent?Plaatselketaakdan inhetbijbehorendekwadrant.
• Maakeenplanningvoorjewerkzaamheden.Hierbijgeldt:takenmetdehoogsteprioriteit (belangrijkénurgent)gaanvooranderetaken.Daarnakomendetakendiebelangrijkzijn, maarnieturgent.Probeertakendieurgentmaarnietbelangrijkzijnovertedragenaan anderen.
• Doetzicheenurgentprobleemvoor,danmoetjedeplanningvoordiedagherzien.Denk welgoednavoordatjeinactiekomt.Vraagjezelfafhoebelangrijkenurgentdetaakécht is.Wiljeerweltijdaanbesteden?Zoja,welkewerkzaamhedenblijvendanliggen?Kunje detaakdelegeren?Ofiseenandereoplossingdenkbaar?Wordjeinjewerkveel geconfronteerdmetad-hocvragen,houddaardanrekeningmeeinjeplanning.
• Werkdeklussenéénvooréénafenprobeernietvierdingentegelijktedoen,vooralalsje hetdrukhebt.Ditvergrootdestressendechaosalleenmaar.
Uitstelgedragkomtvaaknaarbovenalsjeopziettegeneenklus.Jegaateersttienandere klusjesdoendieminderlastigofsnellerklaarzijn.Zokomtdegroteoflastigeklusquatijdin hetgedrang.Weesdaaromstrengenbeginjuisteerstaandemoeilijke,groteklus.
Afleidingenzijneenvandegrootsteboosdoenerswatbetrefthetniethalenvandeplanning. Degrootsteafleiderszijnbijvoorbeelde-mail,socialmedia,internetten,collega’sdievragen hebbenenkletsenbijdekoffieautomaat.Dezedingendoejegauwtussendoorennemeneen nietingeplandehoeveelheidtijdinbeslag.Plandaaromtijdinvoorhetbeantwoordenvan e-mailendoedatinbepaaldetijdsblokken.Kletsendoejealleenindepauze.Enjesurfgedrag beperkjetotdewebpagina'sdiejeechtnodighebt.
Post,dagelijkskrijgjeermeetemaken.Postvanjeschool,berichtenvanjesportvereniging, informatievanjetelefoonprovider,rekeningenvanietswatjeonlinehebtbesteld,noemmaar op.Somsmoetjeerwatmeeensomsishetslechtsterinformatie,maarhetiswelbelangrijk omhettotjetenemen.Somskanhetmeteendeprullenbakin.Postisnietalleeneenbriefdie depostbodeinjebrievenbusdoet,maarpostisookeene-mailberichtofeenberichtdatopje telefoonbinnenkomt.Kortom,postisoveral.
a. Noemdriesituatiesvanuitjeeigenomgevingwaarbijjepostontvangt.
b. Noemdriesoortenpostdiejeontvangt.
c. Watdoejemetdezepost?Hoepakjehetaan?
Watweetjeeigenlijkvanhetbehandelenenverwerkenvanpost?Welkewoordenschietenje tebinnenalsjeaanpostverwerkendenkt?
Maakmetbehulpvanwww.woordwolk.nleenwoordwolkmetallebegrippendiepassenbij hetverwerkenvanpost.Woordwolkenzijncombinatiesvanwoordenineenwolkdiepassen bijeencentraalonderwerp.Hetisdebedoelingdatjeeenwoordwolkuitjehoofdmaaktzonder hetraadplegenvananderebronnenzoalsboekenofhetinternet.Leverdewoordwolkals bijlageinbijjedocent.
Vaardighedenpostverwerking
Welkevaardighedeninhetkadervanpostverwerkingziejebijdeofficeassistantinhetfilmpje? Overwelkevaardighedenbeschikjijal?Vuldetabelin.Zetkruisjesopdejuisteplaats.
Vaardigheden
Soortenpost kennen
Postsorteren
Postregistreren
Postdistribueren
Postfrankeren
Postverzenden
Officeassistantinhet filmpje
Inwelkematebeschikjezelfoverde benoemdevaardigheden?
Onvoldoende / Matig / Voldoende / Ruimschoots
Onvoldoende / Matig / Voldoende / Ruimschoots
Onvoldoende / Matig / Voldoende / Ruimschoots
Onvoldoende / Matig / Voldoende / Ruimschoots
Onvoldoende / Matig / Voldoende / Ruimschoots
Onvoldoende / Matig / Voldoende / Ruimschoots
a. Watverstajeonderpost?
b. Noteerzessoortenpost.
c. Noteerzesmanierenwaaropeenbedrijfpostkanontvangen.
d. Noteerzessoortendigitaleinformatiemiddelen.
e. Geeftweevoorbeeldenvanpostdiejenietzomaarmagopenen.
Hiernaeenaantalvoorbeeldenvanbinnengekomenpost.Inwelkecategorievallende poststukken?
a. Eenoffertevoornieuwkantoormeubilair.
Persoonlijkepost / Vertrouwelijkepost / Zakelijkepost / Drukwerk / Krantenen
tijdschriften / Pakketpost
b. Eenreclamefoldervoorautomatiseringsartikelen.
Persoonlijkepost / Vertrouwelijkepost / Zakelijkepost / Drukwerk / Krantenen
tijdschriften / Pakketpost
c. Eenbriefmeteenopensollicitatie.
Persoonlijkepost / Vertrouwelijkepost / Zakelijkepost / Drukwerk / Krantenen
tijdschriften / Pakketpost
d. Eenpakketjevanbol.com.
Persoonlijkepost / Vertrouwelijkepost / Zakelijkepost / Drukwerk / Krantenen
tijdschriften / Pakketpost
e. Eenorderbevestiging.
Persoonlijkepost / Vertrouwelijkepost / Zakelijkepost / Drukwerk / Krantenen
tijdschriften / Pakketpost
f. EenbriefgerichtaanSjoerddeBoer,peradresEdu’SportiefBV,Enschede.
Persoonlijkepost / Vertrouwelijkepost / Zakelijkepost / Drukwerk / Krantenen tijdschriften / Pakketpost
g. EenbriefgerichtaanEdu’SportiefBV,Enschede,t.a.v.mevrouwC.Bakker.
Persoonlijkepost / Vertrouwelijkepost / Zakelijkepost / Drukwerk / Krantenen tijdschriften / Pakketpost
h. Eenvakbladvoorsportadvies.
Persoonlijkepost / Vertrouwelijkepost / Zakelijkepost / Drukwerk / Krantenen tijdschriften / Pakketpost
i. Eenfactuurvaneencomputerreparatiebedrijf.
Persoonlijkepost / Vertrouwelijkepost / Zakelijkepost / Drukwerk / Krantenen
tijdschriften / Pakketpost
Opdracht6 Omgaanmetvertrouwelijkepost
Elkedagontvangjepostenberichten.Jesorteertenopentdepostene-mailsengaatermee aandeslag.Geregeldziejeookpostwaarop ‘vertrouwelijk’ staat.Bijjouwbedrijfiseen bedrijfsnotitieopgenomenwaarinstaatdatvertrouwelijkepostmagwordengeopend,maar alleendoordegenediedepostbehandelt.Eninditgevalbenjijdat.Natuurlijkwordtvanjou verwachtdatjehiermeezorgvuldigendiscreetomgaat.
a. Watzijndedriebelangrijksteaandachtspuntenbijhetvertrouwelijkomgaanmet poststukken?
b. Watdoejealsjeeenvertrouwelijkberichtzietliggenbijdecentraleprinter?
a. Welkewerkzaamhedenmoetenplaatsvindenomdeingekomenpostteverwerken?Zetde werkzaamhedenindejuistevolgorde.
postverdelenin ‘vertrouwelijk’ en ‘nietvertrouwelijk’ enweggooien
postinontvangstnemen
poststukkenstempelen
postregistreren
brievenenpakkettenopenmaken
postsorteren(zoalsop ‘terattentievan’ ofopafdeling)
postcontroleren
b. Eenofficeassistantdiealleendepostontvangtdiebestemdisvoorhaarleidinggevende, kandezepostoptweemanierenverdersorteren.Noteerdezetweemanieren.
c. Waaropmoetjelettenalsjedeingekomenpostcontroleert?
Jewerktbijeenhorecagroothandelenhebtvandaagdepoststukkenontvangen.Inwelke kwadrantvandeprioriteitenmatrixplaatsjedepoststukken?
a. Eenfactuurvandebloemist.
Directdoen / Laterdoen / Anderenlatendoen / Niemandlatendoen
b. Eencontractdatgetekendmoetwordenbinnendriedagen.
Directdoen / Laterdoen / Anderenlatendoen / Niemandlatendoen
c. Eene-mailmeteenbijlagevaneenarbeidscontractvooreennieuwemedewerker.
Directdoen / Laterdoen / Anderenlatendoen / Niemandlatendoen
d. Eenhorecatijdschrift.
Directdoen / Laterdoen / Anderenlatendoen / Niemandlatendoen
e. Eenuitnodigingvooreenopeningvaneennieuwrestaurant.
Directdoen / Laterdoen / Anderenlatendoen / Niemandlatendoen
f. Eenuitnodigingvaneenklanttererevaneenjubileum.
Directdoen / Laterdoen / Anderenlatendoen / Niemandlatendoen
g. Eene-mailvaneenklantdieeenbelangrijkartikelvanzijnbestellingnietheeftontvangen enditvoormorgennodigheeft.
Directdoen / Laterdoen / Anderenlatendoen / Niemandlatendoen
h. EenoffertevoorZuid-Afrikaansewijnen.
Directdoen / Laterdoen / Anderenlatendoen / Niemandlatendoen
i. Foldermateriaalvoordekerst.
Directdoen / Laterdoen / Anderenlatendoen / Niemandlatendoen
j. Eenklachtenbriefvaneenrelatieovereentelaatgeleverdebestelling.
Directdoen / Laterdoen / Anderenlatendoen / Niemandlatendoen
k. Eene-mailmeteenverzoekvooreenafspraakmetdedirectievandeRAI.
Directdoen / Laterdoen / Anderenlatendoen / Niemandlatendoen
l. Leguitwaaromjepoststukkeninheteerstekwadranthebtgeplaatstenwaarommisschien ookinhetvierdekwadrant.
a. Watishetdoelvanpostregistratie?
b. Opbasiswaarvanbepaaljeofjepostregistreertofniet?
c. Noemvijfvoorbeeldenvanregistratiekenmerken.
Jewerktbijeendrukkerij.Injulliebedrijfwordtdepostnietgeregistreerd.Somslevertdat problemenop,wantrelatiesenleverancierswachtendaardooronnodiglangopeenreactie opeendoorhenverstuurdebriefofe-mail.Ditlevertweleensklachtenop.Jebesluitdaarom eenpostregistratiesysteemintevoeren.
Welkevandevolgendestukkenzoujijopnemenineenpostregistratiesysteem?
klachtoverlevering
brochureoverdrukwerk
uitnodigingvooreenbeursovergraphicdesign
e-mailmetopdracht
briefmetvraag
factuur
verzoekominformatieoverdrukwerk
a. Noemdriemanierenvoorhetdistribuerenvanfysiekepostbinnendeorganisatie.
b. Noemdriehulpmiddelendiejekuntgebruikenbijhetdistribuerenvaninternepost.
c. Watisdefunctievaneenrappellijst?
d. Watisbuispost?
a. Waaromgebruikjevoorzoweldeinkomendealsdeuitgaandeposteen registratiehulpmiddel?
b. Noemdriesoortenpostzendingen.
c. Waaropmoetjelettenbijhetadresserenvandeuitgaandepost?
d. WelkeregelssteltPostNLaanhetinvullenvaneenpostcodebinnenNederland?
e. Voorverzendingishetverstandigomdeuitgaandeposttecontroleren.Noemvijfpunten waaropjedepostcontroleert.
f. Watzijnportokostenenwaaropmoetjeletten?
g. Inwelkegevallenkunjedeportokostenverlagen?
Bepaalvoordevolgendeadressenonderwelkevandedrietariefzoneszevallen.
a. AAPoint Dijkstraat2a
1083JPAMSTERDAM
2kilo,98×11×5cm
Binnenland / Europa / BuitenEuropa
b. Mrs.G.Demeo
982SouthOliveStreet
LOSANGELESCA90012
VERENIGDESTATEN
300gram,23×11×0,2cm Binnenland / Europa / BuitenEuropa
c. DönerKebab
IzmirIntern.Fair196Street23
ALANCAKIZMIR TURKIJE
29gram,39×34×0,2cm Binnenland / Europa / BuitenEuropa
d. HydromaticoS.A. Av.LaCastellana39-36
GUATEMALA
300gram,120×18×5cm Binnenland / Europa / BuitenEuropa
e. Medicom DePoel28
B9000GENT BELGIË
1520gram,49×35×0,3cm Binnenland / Europa / BuitenEuropa
f. SystematiquePractique
Mr.M.Despardieux
YaroslavivValstr.22
KIEV01034
OEKRAÏNE
91gram,34×24×0,2cm Binnenland / Europa / BuitenEuropa
g. DuPont Bd.MohamedBenAbdel20
TANGER MAROKKO
52gram,34×24×0,2cm
Binnenland / Europa / BuitenEuropa
a. Geefdrievoorbeeldenvaneenpoststukdateenspecialevormvanverzendingnodigheeft.
b. NoemvierspecialemanierenwaaropjepoststukkenkuntverzendenbinnenNederland.
c. Wanneermaakjegebruikvaneenkoeriersdienst?
d. Watkomterbijkijkenwanneerjeeenpoststukperkoerierwiltverzenden?
e. Noemeenvoordeeleneennadeelvanpostverzendenmeteenkoeriersdienst.
Extragefrankeerdepost
Bekijkhetfilmpje.Demedewerkstergeeftdriemogelijkhedenvanpostverzendenwaarbijpost extragefrankeerdwordt.
a. Welkedriemanierenvanpostverzendengeeftdemedewerksteruithetfilmpje?
b. Beschrijfwatdezedriemanierenvanpostverzendeninhouden.
a. Noemviercommunicatiemiddelenwaarmeejeeenboodschapkuntoverbrengen.
b. Welkmiddelkunjegebruikenomiemandeenremindertesturen?
c. Noemviervoordelenvanelektronischepost.
d. Noemviernadelenvanelektronischepost.
e. Jewiltdatjecollegaophetkantooreenpaardeurenverderopietsvoorjeopzoekt.Welk middelgebruikjeomdittevragen?
f. Welkmiddelzoujegebruikenalsjeiemandovereengevoeligonderwerpmoetberichten?
g. Wanneerzoujeeenaangetekendebriefversturen?
h. Watzijndebelangrijksteverschillentusseneenzakelijkebriefeneenzakelijkee-mail?
Eenvanjouwadministratievetakenishetaanleverenvaninformatievoorjeleidinggevende ofcollega’s.Erzaljouregelmatigwordengevraagdofjeeenoverzichtvanverschillendesoorten gegevenskuntprinten.Bijvoorbeeldinformatieovermedewerkers,rapportagesvoorhet managementenverkoopcijfers.Dezegegevenshaaljeuitarchieven, personeelsinformatiesystemenenadministratievesystemenofgenereerjemeteigentools.
Denkbijvoorbeeldaaneigenspreadsheets.Dezestukkenkunnengebruiktwordenals managementinformatie,maarkunnenookvanbelangzijnvoorhetopstellenvanhetjaarplan enhet(sociaal)jaarverslag.Vanjouwordtverwachtdatjijdeinformatietijdigencorrect aanlevertenookanderendaartoeaanzet.
• Jekentdefunctie,nutendoelgroepvaneenjaarplanensociaaljaarverslag.
• Jecontroleertgegevenskritischopvolledigheid,actualiteitenrelevantie.
• Jesteltgrafiekenentabellenopenvoegtdezeopjuistewijzeinbestand/documentin.
Ominzichtelijktekrijgenwatjealsbedrijfindetoekomstwiltbereiken,makenbedrijven jaarplannenen(sociale)jaarverslagen.Datdoenzeookomtelatenzienwaterineenjaarmet hetbedrijfisgebeurd.Jaarplannenzijngerichtopdetoekomst,hetbepalenvandoelstellingen enhetbeschrijvenvanhoedezegerealiseerdkunnenworden.Jaarverslagenkijkenterugop hetafgelopenjaar.Zijndedoelstellingenbehaald,welkesuccessenzijngerealiseerdenhoe zietdejaarrekeningeruit?Hetsociaaljaarverslagrichtzichmeerophetpersoneelsbeleid.Bij hetsociaaljaarverslagdraaithetombelangrijkegebeurtenissenvanhetafgelopenjaar (terugblik),bijvoorbeeldhoogte-endieptepunten.
Visieenmissie
Injaarplannenen(sociale)jaarverslagenkomenbijnaaltijddewoorden ‘visie’ en ‘missie’ terug. Tweebegrippendieweleensdoorelkaarwordengebruikt.
Visie
Eenvisieisgerichtopdetoekomst.Dezegeeftaanwaardemedewerkersvoorgaanenwat hetbedrijfwilbereikenindetoekomst.Omdathetallemaalgerichtisopdelangetermijn,kan eenbedrijfeenvisiesomsbijstellen.
Missie
Eenmissiegaatoverdatgenewatdeorganisatienaarbuitentoewiluitdragen.Dezegeeftaan waarhetbedrijfendemedewerkersvoorstaan,welkimagozijwillenhebbenenwathun waardenzijn.Eenmissiewordtgeleidelijkaangeformuleerdenwordtnietsnelaangepast.
Verschilvisieenmissie
Missie Visie
Waardeorganisatievoorgaat
Gerichtopdeomgeving
Gerichtopdetoekomst(droom)
Vanuitdetoekomstgeformuleerd
Kanwordenbijgesteld
Jaarplan
Waardeorganisatievoorstaat
Gerichtopdeorganisatie
Wiewezijn,identiteit,imago,waarden
Vanuithetverledengeformuleerd
Inprincipetijdloos
Eenjaarplaniseenverslagwaarindedoelenvaneenbedrijfofafdelingvoorhetkomendejaar staan.Bijvoorbeeldeenoverzichtvangeplandeprojectenenactiviteitenmetdaarbijvermeld debeoogdedoelenenwelkemensenenmiddeleningezetmoetenwordenomdezedoelente realiseren.Veelalstaannietalleendedoelenbeschreven,maarookdeactiepunteneneen planning.Lezersvanhetjaarverslagwillengraagwetenwaareenbedrijfzichindetoekomst meebeziggaathouden.Welzaleraltijdeenduidelijkverbandmoetenzijntussenzakenuit hetverledenenplannenvoordetoekomst(onderbouwdezealtijdgoed).Goedopgestelde jaarplannenvanbedrijvenkunjenaastelkaarleggenengeveneendoorlopendverhaalweer.
Voorbeeldvaneenjaarplan
Onderwerpeninhetjaarplan
Bijvoorbeeld:
• klanten
Wiezijndeklanten(internen/ofextern)?Watkanhetbedrijfhetkomendejaarvoorhen betekenen?Watisdedoelstellingnuenvoordetoekomst?
• management
Hoegaathetmanagementzijnvisieendoelstellingenrealiseren?Watbetekentdatvoorde maniervanleidinggeven?
• medewerkers
Watwordthetkomendejaarvandemedewerkersverwacht?Welkecompetentieszijndaarbij belangrijkenhoestaathetdaarnumee?Watwordtondernomenomdiecompetentieste ontwikkelen?
• producten/diensten
Watbetekentdevisievoordeproductenofdienstenvandeorganisatie?Watzijnde doelstellingendaarbij?
• processen
Welkeprocessenwordengehanteerdbijhettotstandbrengenvaneenproductofdienst? Hoeverandertdathetkomendejaaralsgevolgvandevisie?
• informatie
Welkeinformatieisnodigomdevisievanhetbedrijfterealiseren?
Doelgroepjaarplan
Jaarplannenzijnbedoeldvoordedirectie,hetmanagement,deafdelingenenhetpersoneel. Iederkanvanuithetjaarplanweereigendoelstellingenformuleren.
A3-methodiek
Eenjaarplanschrijvenkostvaakveeltijd.Erwordtveeltijdgestokeningrotedocumentendie mensenmisschienuiteindelijknieteenslezen.Jekuntookgebruikmakenvanbijvoorbeeld deA3-methodiek.Hierbijwordteenjaarplanweergegevenopéénvelpapier.Ditgebeurtaan dehandvaneenaantalaandachtsgebieden.HetbasisideevaneenA3-jaarplanisdatjeinéén oogopslagdesamenhangziettussendedoelen,activiteiten,organisatie,middelenenresultaten.
A3-methodiekvoorhetopstellenvaneenjaarplan.
VoorbeeldvaneenuitgewerktjaarplanvolgensdeA3-methodiek
Videojaarplan
Hoeveelmensenlezeneenjaarplanofjaarverslagvanbegintoteind?Hetkannatuurlijkveel aantrekkelijkerdooreenjaarplantepresenterenindevormvaneenvideoofanimatie.Als organisatiekunjedehighlightsineenpaarminutentonenenkunjemensenopeen laagdrempeligemanierlatenzienwatjewiltvertellen.
Voorbeeldvaneenvideojaarplan
Jaarverslag
Eenjaarverslagiseenverslagoverwatineenjaarineenbedrijfgebeurdisenwelkeresultaten daarinbereiktzijn.Hetiseenweergavevandegangvanzakenineenbedrijf.HetisinNederland verplichtdatbedrijvenjaarlijkseenjaarverslaguitbrengen.Eenjaarverslaggeefteenbeeld vanwatdeorganisatieallemaaldoetenhoeheterfinancieelvoorstaat.Daaromzienmensen hetookwelalseensoortvisitekaartjevandeorganisatie.
Onderwerpeninhetjaarverslag
Inhetjaarverslagwordendewerkzaamhedenengebeurtenissenvanhetbetreffendejaar gepresenteerd.Denkaandewerkmethoden,marketingcampagnes,successenendoelenvan hetbedrijf.Hetiseensoortrapportageoverallewerkzaamhedenengebeurtenissenwaarmee jeverantwoordingaflegtaanklantenenanderegeïnteresseerden.Dejaarrekeningishet financiëlegedeeltevanhetjaarverslagmetdebalans,dewinst-en-verliesrekeningeneen toelichtingdaarop.Verderbestaatdejaarrekeninguithetverslagvandedirectieeneen accountantsverklaring.Maareenjaarverslagbevatookgegevensoverniet-financiëlezaken, bijvoorbeeldinhetsociaaljaarverslagofhetmilieujaarverslag.
Doelgroepjaarverslag
Dedoelgroepvaneenjaarverslagisdivers.Hetkanbestemdzijnvoorklanten,aandeelhouders, banken,gemeenten,subsidiegevers,sponsoren,deondernemingsraad,hetpersoneel, vakbonden,collega-organisaties,concurrenten,overheden,actiegroepen,deKamervan Koophandelenhetgrotepubliek.
Eensociaaljaarverslagiseenverslagwaarinvooralaandachtwordtbesteedaandesociale factorenvanhetondernemingsbeleid.Hetgaatdaarbijvooraloveronderwerpenalshet personeelsbeleid,hetwerkgelegenheidsbeleidenhetziekteverzuimpercentage.
Onderwerpeninhetsociaaljaarverslag
Waterineensociaaljaarverslagkomttestaanmageenorganisatiegrotendeelszelfbepalen. Inprincipewordendaarinonderwerpenaangekaartwaaroverdeondernemingsraadook instemmingsrechtheeft.Bijvoorbeeld:
• personeelsaantallen(perafdeling)
• personeelsbeleidendoelen
• arbeidsomstandigheden
• ziekteverzuim
• beloningenwaardering
• opleidingsbeleid
• loopbaanontwikkeling
• lopendeenafgeslotenprojecten
• aanname-enontslagbeleid(werving)
• personelevoorzieningen(zoalswerktijdenenvakanties)
• interviewsmetsleutelfigurenenmensenopdewerkvloer.
Doelgroepsociaaljaarverslag
Hetsociaaljaarverslagisbestemdvoorheteigenpersoneel,belanghebbendenen belangstellenden.
Vormenvaneen(sociaal)jaarverlag
Een(sociaal)jaarverslagisnaasteenoverzichtvanhetafgelopenjaareengeweldig promotiemiddel.Meteenbijzonderjaarverslagkunjeervoorzorgendatjeorganisatiezichkan profileren.Hoeaparterdevorm,hoegroterdekansdatjouworganisatieenhaaractiviteiten opvallen.
Een(sociaal)jaarverslagkunjeopverschillendemanierenmaken.Bijvoorbeeld:
Document
EenWord-ofpdf-documentzonderbijzondereopmaak.Risicohiervanisdatdikkejaarplannen wordengeschrevendiedoorniemandwordengelezen.
Gedruktdocument
Eenjaarverslagwordtvaaknoggemaaktindevormvaneengedruktdocument.Meestaleen A4-brochureinstaandformaat.Wiljemeeropvallen,kiesdanbijvoorbeeldeensvooreen liggendformaat,eenopvallendkaftenopvallendkleurgebruik.Voordeelvaneengedrukt verslagisdatjedaarinvanvoornaarachterkuntbladerenenhetersnelbijkuntpakken. Nadelenzijndehogekostenenhetfeitdateengedruktverslaghetmilieumeerbelast.
Onlinedocument
Gedruktejaarverslagenzijnprijzigenmindermilieuvriendelijk.Hetdigitalejaarplanenhet digitalejaarverslagzijndaarominopkomst.Vaakziejeeenjaarverslagindevormvaneenpdf opdewebsitevaneenbedrijfstaan,maarerzijnmeeroptiesomeenjaarverslagonlinete publiceren.Viadevolgendelinksvindjehiervanenkelegoedevoorbeelden:
Bijhetmakenvaneensociaaljaarverslagwordtmeestalinputgevraagdvanmeerderemensen enafdelingen.Ditomdateenjaarverslaginformatiegeeftovermeerdereonderwerpen.Denk bijvoorbeeldaanfinanciëlegegevens,marktgegevens,personelegegevens,HR-gegevens, gegevensmetnieuwswaarde,eenverslagvandedirectieengegevensvandeaccountant.En danmoetenaldezegegevensnogsamengevoegdwordentoteenpakkenddocumentmeteen juisteuitstraling.Eenfraaisociaaljaarverslagmaken,vergtduseenstrakkeplanning.Alsoffice assistanthebjijdaarinookeenaandeel.Bijvoorbeeldwatbetrefthetvergarenvangegevens, hetbewakenvandeplanningenhetaanleverenvandestukken.Jekuntnietvroeggenoeg beginnenmetdevoorbereidingenvoorhetmakenvaneen(sociaal)jaarverslag.Grotebedrijven nemensomswelachtmaandendetijdtussenplanningenpresentatie.Maarookvoorkleine bedrijvengeldt:beginoptijdenzorgvooreenstrakkeplanning.
Iseensociaaljaarverslagverplicht?
Bedrijvenzijnnietverplichtomeensociaaljaarverslagoptestellen.Welzijnbedrijvenvolgens artikel31bvandeWetopdeondernemingsradenwettelijkverplichtomschriftelijksociale informatieteverschaffenaandeondernemingsraad.Inditartikelstaatechternietdatdatin devormvaneensociaaljaarverslagmoetgebeuren.Hetmaaktdusnietuithoedegegevens aangeleverdworden;hetkunnenookverschillendedocumentenzijnoftabelletjes.Alsde informatiemaarbeschikbaaris.
Wiedragenbijaanhetsociaaljaarverslag?
Hetmakenvaneensociaaljaarverslagwordtnietgedaandooréénpersoon.Daarbijzijnnaast demensendiedeinputaanleverenvaaknogexternepartijenbetrokken.Denkaan:
• tekstschrijvers
• vormgevers
• eendrukker
• eenfotograaf.
Werkjebijeenkleinbedrijf,dankanhetzijndatdeaansturinghiervanvolledigbijjouligt.Werk jebijeengroterbedrijf,danishetbelangrijktewetenwieverantwoordelijkisvoorwelketaak enwatopgeleverdmoetworden.Jehebtdaneenondersteunenderolindecoördinatiehiervan.
Welkeinformatiemoetwordenverzameld?
Eensociaaljaarverslagbestaatnietalleenuiteenpresentatievandejaarcijfers,maarookuit eenprofielvandeorganisatieendebeleidsvisie.Voorveelorganisatieswordthetgezienals eenvisitekaartje.Belangrijkisdusdathetgoedoogtenprofessioneeloverkomt.
Devolgendeelementendragenhieraanbijenmogennietvergetenworden(afhankelijkvan devormvanhetsociaaljaarverslag):
• omslagmetdaaropdenaamvandeorganisatieenhetbetreffendejaar
• titel,bijvoorbeeldeentrefwoordofthemadatcentraalstonddatjaarVoorbeeldenvan thema’szijn ‘innovatie’, ‘overdegrens’, ‘waterrijk’ en ‘despelendemens’.
• inhoudsopgave
• voorwoord,geschrevendoordedirectieofhetbestuur
• afbeeldingendiepassenbijhetthemaofbijdeorganisatie
• eventueelschema’softabellenterverduidelijking
• opsommingenvanbijvoorbeelddeledenvanderaadvanbestuur,deondernemingsraad, dedirectie,deafdelingenen/ofdelocaties
• denamenvandesamenstellersinhetcolofon.
Stappenplanvoorhetmakenvaneensociaaljaarverslag.
Vooralbijpunt9totenmet11zijntakenweggelegdvoordeofficeassistant.Jelevertopverzoek relevantestukkenenrapportagesaanenbewaaktdevoortgangmetbetrekkingtothet opleverenvanallegegevens.
Do’sendon’ts
Draagjebijaanhetmakenvaneensociaaljaarverslag?Doedansommigedingenvooralwel enanderedingenvooralniet.Eenaantaldo’sendon’ts:
Do’s:
• Rapporteeralleenoverzakendiebelangrijkzijnvoorhetbedrijf.
• Zorgvooreenlogischeopbouw.
• Zorgdatinbegrijpelijketaalgeschrevenwordt.
• Zorgdatinformatietijdigbeschikbaaris.
• Vermeldgeentegenstrijdigheden.
• Houdinterviewsmetwerknemers.
• Interviewklantenoverwatzijvanwerknemersverwachten.
• Gebruikbeeldmateriaal.
• Maakeensamenvattingvandehighlights.
Don’ts:
• Vermijdenormelappentekst.
• Plaatsgeenpagina’svoltabellen.
• Kiesjeschrijfstijlzorgvuldig:nietteformeelenooknietteinformeel.
• Kieseenpassendelay-outdiepastbijwathetbedrijfwiluitstralen.
Bijhetondersteunenvanhetopstellenvanhetsociaaljaarverslagkanjougevraagdworden ofjeinformatiewiltgenererenuitverschillendesystemen.Denkbijvoorbeeldaangegevens uiteenpersoneelsinformatiesysteem.Hierbijgaathetvaakomgegevensoverbijvoorbeeldde personeelsbezetting,hetziekteverzuim,hetverloop,deleeftijdsopbouwvanhetpersoneelen deopleidings-enontwikkelkosten.Jezorgtervoordatjedezegegevenssnelkuntaanleveren endatjezecontroleertopjuistheidenvolledigheid.Wantnatuurlijkwiljedatdeinformatie ineensociaaljaarverslagcorrectis.
Bijhetondersteunenvanhetopstellenvanhetsociaaljaarverslagishetookjouwtaakomde planninggoedindegatentehouden.Jeinformeerthiertijdignaarenweetwanneerdedatum vanopleveringis.Levertiedereenzijnstukkenengegevensoptijdaan?Hebjeditvoldoende metdebetrokkenenafgestemd?Enhoudjeookjeeigenwerkzaamhedenindegatenmet betrekkingtotdeinformatiediejezelfmoetgenereren?Ditisbelangrijk!Wordengegevens nietoptijdgeleverd,danlooptdevoortgangvandeproductievanhetjaarverslagspaak.Dat wiljealtijdbeslistvoorkomen.
Doelgroep
Hetsociaaljaarverslagwordtgeschrevenvoorbepaaldedoelgroepen.Dezekunnenheeldivers zijn.Hetisbelangrijkomvasttestellenwiededoelgroepenzijnenomdaarvooreenchecklist optestellen.Dezecheckliststeljesamenmetjeleidinggevendeop.Zoweetjenaarwelkeinenexternedoelgroepenhetsociaaljaarverslagverstuurdmoetworden.
Adressenbestand
Jestemttijdigmetjeleidinggevendeafnaarwiehetsociaaljaarverslagverstuurdmoetworden. Gaathetomeenfysiekebrochure,danzorgjevooreenup-to-dateadressenbestand.Gaathet omeendigitaleversievanhetjaarverslag,bijvoorbeeldeenonlinepdf,eenvideo,eenwebsite ofeenapp?Danzorgjevooreenup-to-datemailbestand.
Verzending
Inhetgevalvanfysiekeverzendingvanhetsociaaljaarverslaghebjenauwcontactmetde postkamerofrepro.Jemaaktdaarmeeafsprakenoverdeverzendingenzorgtdatzijbeschikken overeenactueeladressenbestand.Wordthetsociaaljaarverslagdigitaalverzonden?Dan bespreekjemetdemarketing-encommunicatieafdeling,ofmetiemanddieverantwoordelijk isvoordepr,hoededoelgroepopdehoogtewordtgebrachtvanhetverschijnenvanhet jaarverslag.Denkbijvoorbeeldaaneenpublicatie-uitingopdewebsite,eentweetopTwitter, eenberichtopLinkedInofeenaankondigingopYouTube.Jewilterinelkgevalmetzijnallen voorzorgendathetjaarverslaggezienengelezenwordt.
Tijdensjouwwerkzaamhedenalsofficeassistantzaljeleidinggevendejouregelmatigvragen eenoverzichtofrapportagetemaken.Denkbijvoorbeeldaaninformatiedienuttigkanzijnbij eenMT-overleg,financieeloverlegofsalesoverleg.Dezeinformatiehaaljeuitsystemenof archieven,ofjemaaktzelfoverzichteninbijvoorbeeldExcel.Waarjedeinformatievandaan haalt,isafhankelijkvanwaardezetevindenis.Somsmoetjecollega’sraadplegenvoor aanvullendeinformatieomjeoverzichtcompleettekunnenmaken.Vanbelangisdatjealtijd kritischbentopwatjeaanlevert.Kloptdeinformatiedieerinstaat?Ishetoverzichtelijk gepresenteerd?Ishetactueelenrelevant?Rapportagesenoverzichtenzijnerinallerlei verschijningsvormen.
Rapportagesenoverzichtenmaken
Rapportage
Eenrapportageiseenverslagofweergavevaneenbepaaldonderwerp.Meestalwordteen rapportagegemaaktomdaterbehoefteisaaninformatie.Bijvoorbeeldeenfinanciëlerapportage ofeenomzetrapportage.Erzijnookrapportagesdieelkeperiodeopdezelfdemaniergemaakt moetenworden.Denkbijvoorbeeldaanmanagementrapportages.Daarvoormaakjemeestal eenstandaardrapportage.Moetjeantwoordgevenopeenspecifiekevraag,danzuljesoms eerstmeerderegegevensbijelkaarmoetenplaatsenomeengoedoverzichttecreëren.
Soortenoverzichten
Erzijntallozevormenvanrapportagesenoverzichten.Aanwelkesoortenoverzichtenmoet jedenkenalsjouwleidinggevendejevraagtinformatieaantedragen?Denkindeeersteplaats aaninformatiedietevindenisineenpersoneelsinformatiesysteemofineenander administratiefsysteem.Bijvoorbeeldinformatieoverhetpersoneel,vakantieoverzichten,de bezetting,hetziekteverzuim,hetpersoneelsverloop,deverhoudingman-vrouw,de leeftijdsopbouwendeopleidingskosten.Desoortinformatiewaarjeleidinggevendejouom vraagt,isafhankelijkvanwaarindeorganisatiejijwerkt.Werkjealsmanagementassistant, danzaljeleidinggevendeandereinformatievanjouverwachtendanwanneerjealsoffice assistantopeenverkoopafdelingwerkt.
Erisnietéénmanierofsysteem(eenMSOffice-applicatieofeenanderprogramma)waarmee jeeenrapportageofoverzichtkuntgenereren.Ditisergafhankelijkvanwaardeinformatiete vindenis.Wanneerjehethebtoverpersoneelsgegevens,isereenredelijkekansdataldeze gegevenszijnopgeslagenineenpersoneelsinformatiesysteem.Financiëlegegevenszullenin eenboekhoudkundigpakketstaanenverkoopcijferszijnmisschienweerergensanderste vinden.EndanzuljegeregeldooknogzelfaandeslagmoetenommetbehulpvanExceleen overzichtelijkoverzichttemakenvaneenaantalbenodigdegegevens.Gelukkigwordenveel systemensteedsvakermetelkaargeïntegreerdenisinformatiedaardoormakkelijkeropte vragen.
Grafiekenentabellen
Grafiekenentabellenvergrotenhetinformatiegehaltevaneenrapportage.Daarnaastzorgen dezeervoordatdetekstleesbaarderwordt.Debelangrijksteredenenomgebruiktemaken vantabellenofgrafiekenzijn:
• verkorteweergave
Eengrafiekoftabelmaaktvaakinéénoogopslagduidelijkwaaroverhetgaat.
• verduidelijking
Tabellenengrafiekenmakenderelatiestussengegevensmakkelijkerzichtbaarvoorde lezer.
• nadruk
Meteengrafiekoftabelkunjebelangrijkeelementenextrabenadrukken.
• afwisseling
Grafiekenoftabellenzorgenvoormeerafwisselingvoordelezer.
Vraagjewelaltijdafwateentabelofgrafiektoevoegtenwatjeermeewiltbereiken.Alshet nietmeerisdaneenleukplaatje,kunjeditbeterachterwegelaten,wantdandoeteentabel ofgrafiekafbreukaandegeloofwaardigheidenuitstralingvaneenrapportage.
Excel
MetExcelkunjeallerleigegevensineenspreadsheetzetten.Maarsomsishetaantrekkelijker omdeinformatietepresenterenineengrafiek.Grafiekenendiagrammenzijnenormhandige tools.MetExcelmaakjedezeheeleenvoudig.
Weeskritisch!
Alsjeleidinggevendejouvraagtgegevensaantedragen,wilhijdiehetliefstzosnelmogelijk hebben.Maarblijfaltijdkritisch.Vraagjeleidinggevendeduidelijkwanneerhijhetoverzicht wilhebben,welkegegevenshijwilhebbeneninwelkevormdezemoetenwordenaangeleverd. Betreftheteenalgemeenoverzichtofmoetendegegevensineengrafiekoftabelkomente staan?Moetenhetuitgebreidegegevenszijnofmoetendezejuistwordensamengevat? Daarnaastishetdusheelbelangrijkdatjijdegegevensdiejeaanlevertkritischbekijkt.Zijnze volledig?Zijnzerelevant?Nietsiszovervelendalsonderdelenmissen.Irrelevantezakendragen ooknietbijaaneenduidelijkoverzicht.Blijfaltijdscherpopwatjeaanlevert.
Gajestraksaandeslagalsofficeassistant?Danzaljougevraagdwordenomoverzichtenover verschillendeonderwerpentemakenofomdezetegenererenuitsystemen.
Jegaatnusamenmeteenmedestudenteenkleinonderzoekhoudenindeklasenvervolgens eenoverzichtmakenvandeverkregengegevens.DatdoejeaandehandvanhetExcelbestand ‘Onderzoekinjeklas’
a. OpenhetExcelbestandenzorgdatjeantwoordenkrijgtopdevragen.Ditzoujeookklassikaal kunnendoen.
b. Vuldegegevensinophetwerkbladenpaszonodigdecriteriaaan.
c. Maaknueengrafiekvandegegevens.
d. Maakeenkleinrapportvanjeonderzoeksgegevens.Leverhetrapportalsbijlageinbijje docent.
a. Hebjijweleenseen(sociaal)jaarverslaggelezen?Bijvoorbeeldtijdensjestage?Zoja,wat vondjeerleukofnietleukaan?
b. Zoekopinterneteen(sociaal)jaarverslagvaneenbedrijfdatjouaanspreekt.Welke onderdelenvindjeinteressantomtelezen?
c. Lijkthetjouleukomeenbijdrageteleverenaanhetmakenvaneen(sociaal)jaarverslag? Legjeantwoorduit.
d. Maakjeweleenseenoverzichtvangegevensineenspreadsheet?Zoja,geefeenaantal voorbeelden.Zonee,waardenkjedatjeeenspreadsheetgoedvoorkuntgebruiken?
a. Waaromstelteenbedrijfeenjaarplanop?
b. Noemvijfonderwerpendieineenjaarplanaandeordekunnenkomen.
c. Voorwiewordteenjaarplangemaakt?
d. WelkevoordelenheeftdeA3-methodiek?
e. Iselkbedrijfverplichtomelkjaareenjaarverslagtemaken?
f. Watwordtweergegevenineenjaarverslag?
g. Watishetverschiltussenhetjaarverslagenhetsociaaljaarverslag?
h. Voorwiewordthetsociaaljaarverslaggemaakt?
i. Noemvijfonderwerpendieineensociaaljaarverslagaandeordekunnenkomen.
j. Eenjaarverslagkanopverschillendemanierenwordengepubliceerd.Noemviermanieren.
k. Welkevierexternepartijenkunnenbetrokkenwordenbijhetmakenvaneen(sociaal) jaarverslag?
a. Eenkolom-ofstaafdiagramismeestalgeschiktvoorhetvergelijkenvangegevens. Waar / Nietwaar
b. Inhetbedrijfwaarjewerktis30%vandemedewerkersbovende40jaar.40%vande medewerkersistussende30en40jaarenderestisjongerdan30jaar.Metwelkegrafieksoort kunjedithetbestweergeven?
cirkeldiagram
kolom-ofstaafdiagram
lijngrafiek
gestapeldekolom-ofstaafdiagram
c. Jehebteenbijbaantjeindehorecaenkrijgtelkeweekuitbetaald.Deeneweekwerkjemeer dandeandereweek,dusjeontvangtelkeweekeenanderbedrag.Jewiltditweergevenin eengrafiek.Welkesoortgrafiekgebruikje?
cirkeldiagram
kolom-ofstaafdiagram
lijngrafiek
d. Jeloopttweekeerindeweekvijfkilometerhard.Jelooptdeeersteweek30minutenen deweekerna29minuten.Deweekdaarnaloopjeweerendoejeer28minutenover.Deze gegevenshoudjeinExcelbijineenlijngrafiek.Isdateengoedekeuze?
e. Hetbedrijfwaarjewerktheefttweenieuweproductengelanceerd.Jeleidinggevendevraagt jouofjedeomzetpermaandvandetweeproductenmetelkaarwiltvergelijkenineen grafiek.Welkegrafieksoortgebruikje?
cirkeldiagram
lijngrafiek
kolom-ofstaafgrafiek
samengesteldekolom-ofstaafgrafiek
Elkbedrijfdatwerknemersindienstheeft,moeteenpersoneelsadministratiebijhouden.In dezeadministratieslaatdewerkgeverallerleigegevensoverzijnpersoneelop.Alsoffice assistantleverjehiervaakookeenbijdrageaan.Jeverwerktbijvoorbeeldverschillendesoorten persoonlijkeenniet-persoonlijkegegevensvanenoverpersoneelsleden(aan-en afwezigheidsregistratie,verlofdagen,ziek-enhersteldmeldingen,functionerings-en beoordelingsgesprekken,mutatiespersoneelsleden)ineensysteemvoorgegevensbeheer.
Demeesteorganisatiesverwerkentegenwoordigdepersoneelsadministratieineendigitaal personeelsinformatiesysteem.Metzo’nsysteemslaateenorganisatiemakkelijkergegevens op,haaltzijgegevensterugenbespaartzijeenhooppapierwerk.Bovendienkaneenorganisatie meteenpersoneelsinformatiesysteemmakkelijkervoortgangsrapportagesen-analysesmaken. Zokaneenwerkgeverbijvoorbeeldmetéénklikzienhoeveeldagenzijnwerknemersziekzijn ineenbepaaldjaar.Alsdewerkgevereenpersoneelsinformatiesysteemopdejuistewijze implementeert,bespaarthijveeltijd,geldenmoeite.
• Jekentdebasisprincipesvanderechtenenplichtenvandemedewerkerbij verlof/verzuimenarbeidstijdvolgensdewetendecao.
• Jekentdeproceduresrondziek-enhersteldmeldingen.
• Jekentdemeestgangbareverlof-/verzuimsoortenendetoepassingenhiervan.
• Jeberekentdeverloftegoedenopdejuistewijzemetdejuisteformules,rekeninghoudend metparttime/fulltimeenverwerktdezeinhet(digitale)systeem.
• Jepastdeprocedure/afsprakentoevoorhetziekenhersteldmeldenvanmedewerker(s).
• Jegenereertoverzichten(vanéénofmeermedewerkers)metverlofsaldi,vakantiedagen ofziekteverzuim.
• Jekentdeprocedurerondaan-enafwezigheidsadministratie.
• Jeplantdebeoordelings-enfunctioneringsgesprekkentijdigin.
Caostaatvoorcollectievearbeidsovereenkomst.Collectiefishettegenovergesteldevan individueel.Eencaoisduseenarbeidsovereenkomstdiegeldtvooreenhelegroepmensen, bijvoorbeeldvoorallemensendiewerkenindezorgofindehoreca.Erzijnheelveel verschillendecao’sperbranche.Decaowordtafgeslotentussenéénofmeerwerkgeversen dewerknemersuiteenbranche.
Watiseencao?
Eencaoiseenschriftelijkeovereenkomstwaarinafsprakenoverarbeidsvoorwaardenzijn vastgelegd.Bijvoorbeeldoverhetloon,toeslagen,betalingvanoverwerk,werktijden,een proeftijd,eenopzegtermijnofhetpensioen.Eencaoismeestalbranchegerelateerd.
Wiesluiteencaoaf?
Eencaowordtafgeslotendooréénofmeerwerkgevers.Maareencaokanookafgesloten wordendooréénofmeerwerkgeversorganisaties,bijvoorbeeldMKB-NederlandofLTO Nederland.Ofdooréénofmeermedewerkersorganisaties.Ditzijnmeestalvakbonden.Denk bijvoorbeeldaandevakbondenFNVenCNV.
Afsprakenindecaoenwettelijkeafsprakenoverarbeidsvoorwaarden
Deafsprakenineencaozijnvaakgunstigerdandeafsprakenoverarbeidsvoorwaardeninde wet.Loonafsprakenbijvoorbeeldkunnenhogerzijnvastgesteldindecao.Ofmedewerkers hebbenvolgensdecaorechtopmeervakantiedagendanhetwettelijkeminimumaantal vakantiedagen.Deafsprakenineencaomogennooitinstrijdzijnmetdewet.Indecaomag dusgeenlagerloonstaandanhetminimumloonofmindervakantiedagendanvolgensdewet isvastgesteld.
Tweesoortencao’s
Erbestaantweesoortencao’s:
Bedrijfstak-cao
Eenbedrijfstak-caoiseencaodiegeldtbinneneenbepaaldebrancheofsector,bijvoorbeeld voordebouw-endemetaalsector.Zo’ncaowordtafgeslotentussenéénofmeerwerkgevers ofwerkgeversorganisatiesenéénofmeermedewerkersorganisaties.Nederlandkentongeveer 250bedrijfstak-cao's.Deonderhandelingenoverdezecao'swordenpersectorgevoerddoor branche-envakorganisaties.
Eenoverzichtvancao’spersectorvindjehier.
Ondernemings-cao
Deondernemings-caoisvooralbedoeldvoormiddelgroteengrotebedrijven.InNederland zijnerintotaalongeveer850ondernemings-cao's.Eenondernemings-caowordtafgesloten tusseneenwerkgeverenéénofmeermedewerkersorganisaties.
AlgemeenVerbindendVerklaring(AVV)
Wanneereencaoalgemeenverbindendwordtverklaard,betekentditdatdebetreffende cao-afsprakennietmeeralleengeldenvoordebedrijvenenmedewerkersdiezijnaangesloten bijdewerkgevers-enmedewerkerspartijendiedecaohebbenafgesloten,maarookvan toepassingwordenverklaardopalleoverigebedrijvenindebetreffendesector.DeAVVwordt aangevraagdbijhetministerievanSocialeZakenenWerkgelegenheid.Datgebeurtdoorde cao-partijendiedecaohebbenafgesloten.
Geencao
Alsergeencao'sofeigenregelingenzijn,maakteenmedewerkersamenmetdewerkgever afsprakenoverdearbeidsvoorwaarden.Hierbijgeldendealgemeneregelsvande arbeidswetgeving.DezestaanonderandereindeWetminimumloonen minimumvakantiebijslag,deArbeidstijdenwet,deArbeidsomstandighedenwet,deWetarbeid enzorgenhetBurgerlijkWetboek.Hetisverstandig(maarnietverplicht)omdezeafspraken schriftelijkvastteleggenineenindividuelearbeidsovereenkomst.
MedewerkersinNederlandhebbenrechtopeengrootaantalsoortenverlof.Erstaan bijvoorbeeldzorgverlofregelingenindeWetarbeidenzorg(Wazo).Medewerkersmogenook vrijvragenvoorgebeurtenissendienietzijnopgenomenindeWazo,bijvoorbeeldwanneer eenfamilielidtrouwtofoverlijdt.Ditheetbijzonderofbuitengewoonverlof.
Cao
Hetbijzonderofbuitengewoonverlofisgeregeldindecao.Dezeverlofregelingverschiltper arbeidsovereenkomst,bedrijfencao.Indienmedewerkersverlofwillenvanwegeeengebeurtenis dienietindeWazoofcaoisgeregeld,isdewerkgevernietverplichtdaarvoorvrijtegeven.Zo ishetbijvoorbeeldnietverplichtomiemandeenvrijedagtegevenoftelatenopnemenbijhet overlijdenvaneengoedevriendofvriendin,omdathethierbijnietgaatomeenbloedverwant. Tochkunjejewelvoorstellendateenmedewerkergraagafscheidwilnemenvandiepersoon enhetverliesmoetverwerken.
Bijzonderverlof
Alseenmedewerkeronderwerktijdandereverplichtingenheeft,kandieonderbepaalde omstandighedenmetbetaaldverlof.Denkaaneendoorbetaaldevrijedag,zoalsbijbruiloften enbegrafenissenofalsjeonverwachtonderwerktijdnaardedokteroftandartsmoet.Dat noemjebijzonderverlof.Hiernahebbenwedeverschillendesoortenbijzonderverlofopeen rijtjegezet.Checkvoordepreciezeregelingaltijdeerstdecaovanhetbedrijfwaarjewerkt.
Ondertrouw
Wanneereenmedewerkerinondertrouwgaat,heeftdezenormaalgesprokenrechtopéén vrijedag.
Huwelijk
Alseenmedewerkerzelfgaattrouwen,heeftdezerechtoptweetotviervrijedagen.
Huwelijkfamilielid(eerstegraadsoftweedegraads)
Wanneereenkind,broer,zus,ouder,schoonouder,zwagerofschoonzusgaattrouwen,heeft eenmedewerkerrechtopéénvrijedag.Voorwaardeisdatdehuwelijksplechtigheidwordt bijgewoond.
Jubilea
Bijeenjubileumkaneenmedewerkerverlofkrijgen.Erzijnverschillendesoortenjubilea.
Dienstjubileum
Demedewerkeriseenbepaaldaantaljarenindienstbijzijnwerkgever.Afhankelijkvande lengtevandedienstbetrekkingkrijgthijééntotdriewerkdagenvrij.
Huwelijksjubileum
Bijheteigenhuwelijksjubileum(bijvoorbeeldeen25-of40-jarigjubileum)ofbijhet huwelijksjubileumvanouders,schoonoudersofpleegouders(zoalseen25-,40-,50-of60-jarig jubileum).
Verhuizing
Gemiddeldkaneenmedewerkertweewerkdagenperjaaropnemenvoorzijnverhuizing.
Overlijden
• Echtgenoot/partner,bloed-ofaanverwantenindeeerstegraad:vierdagenvanafdedag vanoverlijdentotenmetdedagvandebegrafenisofcrematie.Ondereerstegraadsfamilie wordtverstaan:departner,deoudersendeeigenkinderen(ofadoptiekinderen).
• Bloed-ofaanverwantenindetweedegraad:tweedagen,namelijkdedagvanoverlijden endedagvandebegrafenisofcrematie.Ondertweedegraadsfamiliewordtverstaan:broers, zussenengrootouders.
• Bloed-ofaanverwantenindederdeenvierdegraad->ééndagvoorhetbijwonenvande begrafenisofcrematie.Onderderdegraadsfamiliewordtverstaan:overgrootouders,ooms, tantes,nevenennichten.Ondervierdegraadsfamiliewordtverstaan:betovergrootouders, achternevenenachternichten.
Onbetaaldverlof
Erbestaatgeenwettelijkrechtophetopnemenvanonbetaaldverlof.Medewerkerskunnen nietzomaaronbetaaldverlofnemen.Ditmoetgoedgekeurdwordendoordewerkgever.Wordt ditverzoekgoedgekeurd,danzalvoordieverlofdaghetsalarisnietwordendoorbetaald.Het isgebruikelijkdatdemedewerkertijdensonbetaaldverlofgeenvakantiedagenofbijvoorbeeld pensioenopbouwt.
Feestdagen
Totdedoorbetaaldevrijedagenhorendeerkendefeestdagen:Koningsdag,TweedePaasdag, Hemelvaartsdag,TweedePinksterdag,EersteenTweedeKerstdagennieuwjaarsdag.Daarnaast isBevrijdingsdageensindevijfjaareenerkendefeestdag.Deverplichtedoorbetalingopdeze dagenisnietwettelijkgeregeld,maarismeestalopgenomenindecao.Sommigecao’snemen ookGoedeVrijdagofhetSuikerfeestopals(doorbetaalde)vrijedag.Deverplichtedoorbetaling geldtalleenwanneereenfeestdagopeenwerkdagvandewerknemervalt.
Studieverlof
Werkgeversgevenéénofmeerbetaaldeverlofdagenalsdemedewerkereencursus,training ofopleidingvolgtdieinhetbelangvanhetbedrijfis.Alsdewerkgeverditnietdoet,zalde medewerkerhiervoorvakantiedagenmoetenopnemen.
Verlofendoktersbezoek
Wettelijkisnietsgeregeldoververlofvoordoktersbezoek.Ineencao,arbeidsovereenkomst ofbedrijfsreglementkunnenhieroverafsprakenstaan.Meestalisdeafspraakdatmedewerkers zoveelmogelijkinhunvrijetijddeartsoftandartsbezoeken.Alshetnietanderskanende afspraakisonderwerktijd,hoevenmedewerkershiervoorvaakgeenverlofureninteleveren.
InNederlandkennenweverschillendesoortenverlof.Demeestvoordehandliggendeverloven zijndevakantiedagenwaaropiedereendieinloondienstisrechtheeft.Ditisvastgelegdinhet BurgerlijkWetboek.Maarmedewerkershebbenrechtopnogveelmeersoortenverlof.Daarbij benjealswerkgeverinsommigegevallenverplichthetsalarisvanjemedewerkersdoorte betalen.Alswerkgeverbenjeverplichtmedewerkersvrijtegevenbijbijvoorbeeldzwangerschap ofvoorhetverzorgenvaneenouder.DezezorgverlovenzijngeregeldindeWetarbeidenzorg (Wazo).Medewerkersmogenookvrijvragenvoorgebeurtenissendienietzijnopgenomenin deWazo,bijvoorbeeldwanneereenfamilielidtrouwtofoverlijdt.Ditheetbijzonderof buitengewoonverlof.
Wazo
DeWazoiseenNederlandsewetwaarinhetrechtopverschillendeverlofsoortengeregeldis, zoalsouderschapsverlofenzorgverlof.Dezewetmaakthetvoormedewerkersmakkelijkerom werkenprivémetelkaartecombineren,bijvoorbeeldinhetgevalvanzwangerschap. Werkgeverszijnverplichtomhieraanmeetewerken.Afhankelijkvanhetsoortverlofwordt hetsalarisdoorbetaald.
Calamiteitenverlof
Duurvanhetverlof?
Zoveeltijdalsnodigisvoorhetoplossenvandeeerste problemen.
Ja. Salarisdoorbetalen?
Calamiteitenverlofisbedoeldomdirectvrijtekunnennemenvanwegeonvoorzienepersoonlijke omstandigheden.Denkbijvoorbeeldaaneenleidingdieinhuisspringt.Ookkanhetgaanom zeerbijzonderepersoonlijkeomstandigheden.Calamiteitenverlofkaneenpaarurentoteen paardagenduren,afhankelijkvandesituatie.Dewerkgeverbetaalthetsalarisdoortijdens hetverlof.
Kortdurendzorgverlof
Duurvanhetverlof?
Salarisdoorbetalen?
Perjaarmaximaaltweekeerdewekelijksearbeidsduur.
Ja(minstens70%procentvanhetsalaris).
Kortdurendzorgverlofisbedoeldvoorwanneereenpaardagennoodzakelijkezorggeboden moetwordenaan(pleeg)kinderen,departnerofouders.Tijdenshetkortdurendzorgverlof krijgtdemedewerkerminstenszeventigprocentvanhetsalaris.Alsdatminderisdanhet minimumloon,isdewerkgeververplichthetminimumloondoortebetalen.Eenmedewerker magpertwaalfmaandenmaximaaltweekeerhetaantalurendathijperweekwerktopnemen voorkortdurendzorgverlof.Zorgverlofisookmogelijkvoorbroers,zussen,grootouders, kleinkinderen,huisgenotenenbekenden.
Langdurendzorgverlof
Duurvanhetverlof?
Nee. Salarisdoorbetalen?
Perjaarmaximaalzeskeerdewekelijksearbeidsduur.
Moetiemandlangeretijdvooreengezinslidzorgen,danwordtlangdurendzorgverlof opgenomen.Daarbijmoethetwelgaanomeenernstigeoflevensbedreigendeziekte.De werkgevermagditnietweigeren,maarhoeftditverlofnietdoortebetalen.
Zwangerschaps-enbevallingsverlof
Duurvanhetverlof?
Salarisdoorbetalen?
Maximaalzestienweken(oflangerbijcouveuseverlof).
Ja,100%.Uitkeringdieviawerkgeverofrechtstreeksdoorhet UWVwordtbetaald.
Iemanddieinloondienstenzwangeris,heeftrechtopmaximaalzestienwekenzwangerschapsenbevallingsverlof.Hetzwangerschapsverlofbegintzestotvierwekenvoordeuitgerekende bevallingsdatumenduurttotenmetdedagvandebevalling.Daarnaheeftdemoederrecht opeenbevallingsverlofvantenminstetienweken.Wordthetkinddirectopgenomeninhet ziekenhuis,danheeftdemoedervanhetkindrechtopextracouveuseverlof.Bijvoorbeeldals hetkindtevroeggeborenwordt.Hetbevallingsverlofkandanmaximaaltienwekenlanger duren.Indieperiodewordtdemoederinstaatgesteldomhetkindthuisteverzorgennadat hetuithetziekenhuisisgekomen.Tegenwoordigishetookmogelijkombevallingsverlofflexibel optenemen.
(Aanvullend)geboorteverlofofpartnerverlof
Duurvanhetverlof?
Salarisdoorbetalen?
Eénkeerdewekelijksearbeidsduur.Aanvullendgeboorteverlof duurtvijfkeerhetaantalwerkurenperweek.
Ja,maaralleenbijgeboorteverlofofpartneverlof.Bijaanvullend geboorteverlofuitkeringUWVvan70%salaris,mogelijk aangevulddoorwerkgevertot100%.
Alsdepartnernetisbevallen,heeftdemedewerkerrechtopgeboorteverlof.Hetverlofishet aantalwerkurenperweek.Sinds1juli2020heeftdemedewerkerookrechtopvijfweken aanvullendgeboorteverlof.Ditverlofkanwordenopgenomennaheteerstegeboorteverlof. HetaanvullendgeboorteverlofgaatviahetUWVenwordtdoordewerkgeveraangevraagd. Demedewerkerkrijgteenuitkeringvan70%vanhetsalariseninsommigecao'sisopgenomen datdewerkgeverhetaanvulttot100%.
Adoptieverlofofpleegzorgverlof
Duurvanhetverlof?
Salarisdoorbetalen?
Maximaalzesweken.
Ja,100%.Uitkeringdieviawerkgeverofrechtstreeksdoorhet UWVwordtbetaald.
Wanneerouderseenkindadopteren,istijdnodigomaandezenieuwesituatietewennen. Daarvoorishetadoptieverlofgeregeld.Pleegzorgverlofwordtgebruiktwanneereenpleegkind ineengezinwordtopgenomen.Dezesoortenverlofgeldenvoorbeideouders.
Bijadoptieverlofofpleegzorgverlofhoeftdewerkgeverhetsalarisnietdoortebetalen.De adoptie-ofpleegouderskrijgenweleenadoptie-uitkeringofpleegzorguitkeringvanUWV.Deze uitkeringisongeveerhonderdprocentvanhetsalarisvandemedewerker.
Ouderschapsverlof
Duurvanhetverlof?
Salarisdoorbetalen?
26keerdewekelijksearbeidsduur.
Ja,gedurende9weken70%vanhetsalaris.
Ouderschapsverlofisverlofdatdemedewerkerkanopnemenvoordezorgvooreenkindjonger dan8jaar.Opdezemanierkandeoudertijdelijkmeertijdbestedenaanditkindendeeventuele anderekinderenbinnenhetgezin.Beideouderskunnenvooriederkindeenmaal ouderschapsverlofopnemen.Eenmedewerkerheeftrechtopouderschapsverlofvoor26keer hetaantalurendatdezeperweekwerkt.
Alseenmedewerkerindiensttreedt,kanhijverzoekenom(hetresterendedeelvan)het ouderschapsverlofoptenemen.Devorigewerkgevermoetdanaandemedewerker,alsdie daaromvraagt,eenverklaringvanderesterendeaanspraakopouderschapsverlofafgeven.
Veelmedewerkersnemenhunvrijedagenopindezomerenaanheteindevanhetjaar.De werkgevermoetjouelkjaardegelegenheidgevenomjewettelijkevakantiedagenoptenemen. Hiervoordienjeeenschriftelijkofdigitaalverzoekinbijjewerkgever.Inprincipemoetje werkgeverzoveelmogelijktegemoetkomenaanjouwaanvraag.Injearbeidsovereenkomst ofcaokanditechterandersgeregeldzijn.Hoemoetjejevakantieaanvragen?
Dezebrongaatervanuitdatopdeafdelingpersoneelszakenvaniederemedewerkereen ‘afwezigheidsoverzicht’ digitaalwordtbijgehouden.Inzo’nsysteem,eenverlof-en verzuimregistratiesysteem,staandoorgaansdegeboortedatum,dedatumvanindiensttreding, defunctie,deafdelingendevakantierechtenvoorhetlopendekalenderjaarpluseventuele overgeblevenvakantiedagenvanvorigjaarenverzuimurendoorziekteofbijzonderverlof.De verlofkaartismeestaleenspreadsheetdieeruitzietalseenjaarkalender.
Verlofbriefjes
Eenanderemethodeomdevakantiebijtehoudenisdoorgebruiktemakenvanverlofbriefjes. Dezewordendoordemedewerkeringevuld.Hijvermeldtdaaropdedatumofdatawaarophij vrijwilhebbenenderedendaarvoor(eventueelwordtditooktoegepastvoorbuitengewoon verlof).Hetbriefjegaatvervolgensnaardeleidinggevende.Alsdezeakkoordgaat,tekenthij hetbriefje,stuurthijhetorigineelterugnaardemedewerkerenstuurthijeenkopienaarde afdelingpersoneelszaken.Daarwordtdeverlofaanvraagverwerktindeadministratie. Medewerkerenleidinggevendezijninditsysteemvoordestandvanderesterendevrijedagen afhankelijkvandeafdelingpersoneelszakenofvaneeneigenextraadministratie.
Verlof-enverzuimregistratiesysteem
Meteenverlof-enverzuimregistratiesysteemzijnhetvakantiesaldoendebijbehorende opnamenvanvakantiedagenvanmedewerkerssnelinzichtelijk.Jekunteenverlofaanvraag directdigitaalindienen.Deleidinggevendeontvangtautomatischeenverzoekvoorautorisatie pere-mailendeaanvraagverschijntvervolgensinhetsysteem.Naautorisatievanhetverlof wordthetvakantiesaldoautomatischbijgewerkt.Indezetekstbronwordenvoorbeelden gebruiktuitAFASInSite.NatuurlijkzijnerhonderdenHR-systemendieopeenzelfdemanier werken.DenkbijvoorbeeldaanUnit4,Exact,ADPofRAET.
VoorbeeldHR-applicatieAFASInSite.
Verlofaanvragen
Bijhetgebruikvaneenverlof-enverzuimregistratiesysteemzaldeverlofaanvraagervaakals volgtuitzien:
WorkflowverlofaanvraagAFASInSite.
Stap1Aanvraagverlof
Demedewerkerlogtinhetsysteeminenkrijgteenoverzichttezienvandetotdanopgenomen enresterendeverlofurenperperiode.Demedewerkermaaktvervolgenseen ‘verzoek’ aan.Dit komtterechtindee-mailboxvandedirectleidinggevende.
Stap2Ontvangstverlofaanvraag
Deleidinggevendeontvangtdigitaaldeverlofaanvraag.
Stap3Afhandelingverlofaanvraag
Deleidinggevendekandeingediendeverlofaanvraaggoedkeuren,wijzigenofafkeurenenkan (afhankelijkvanhetsysteem)dezekeuzeonderbouwen.Hetantwoordwordtverstuurdnaar demedewerkerenhetgeautomatiseerdeverlofsaldowordtdirectaangepast.
Stap4Retourverlofaanvraag
Demedewerkerontvangtookdigitaaldegoedkeuringofafwijzingvandeverlofaanvraagen zietmeteenwatzijnresterendeverlofurensaldois.
VerlofsaldiAFASInSite.
Verlofoverzicht
Hetvoordeelvaneenverlof-enverzuimregistratiesysteemisdatjedaarinookkuntzienwie wegisdekomendemaandofzomerperiode.Viahandigeschema’sisditpermedewerker,per afdelingofvoordeheleorganisatieinzichtelijk.Zovoorkomjehetontstaanvaneenongunstige overlapdievooronderbezettingkanzorgen.
VerlofkaartvanéénmedewerkerinAFASInSite.
Verlofsaldovanmeerderemedewerkers.
Hoemaakikeenvakantieplanning?
Zorgdatdemedewerkerstijdigaangevenwanneerenhoelangzeindevakantieperiode (bijvoorbeeldzomerofkerst)vrijwillenhebben.Inventariseervervolgenswatde ‘workload’ indevakantiezalzijn:ligterveelwerkofishettedoenmetmindermensen?Ishetdrukkerof juistminderdruk?Merkjedateronderbezettingisineenvakantieperiode?Zorgdatjedan bekijktofdeeventueleonderbezettingopgevangenkanwordenmetvakantiehulpen,stagiaires enuitzendkrachten.Ofdooreenbeterespreiding.
Voorbeeldvakantieplanning.
Werknemerswordenbetaaldomhunwerktedoen.Elkedagenelkuurdatzijafwezigzijn,kost geld.Eendeelvandatgeldwordtindeloopvandegewerktedagendoorhemzelfbijelkaar ‘gespaard’ engereserveerdvoordevakantiewaarophijrechtheeftvolgenszijn arbeidsovereenkomst.Veelwerknemersnemenhunvrijedagenopindezomerenaanhet eindevanhetjaar.Hoeveelvakantiedagenheefteenwerknemereigenlijkenhoemoethij vakantiedagenaanvragen?
Hoevraagjevakantiedagenaan?
Vakantiedagenvraagjeschriftelijkofdigitaalaanviaeenpersoneelsinformatiesysteem.De leidinggevendemoetaltijdgoedkeuringgeven.Hetisdeintentiedatdewerkgeverakkoord gaatmetdezeaanvraag.Maarsteldatdeaanvraagproblemenoplevertomdatmeerdere collega’sdanvrijwillenhebben,dankanhetzijndateenwerkgeverhetverlofmoetafwijzen. Daaromishetwenselijkdatwerknemershunvakantiedagenoptijddoorgeven.Hetbedrijf moetdewerknemerelkjaardegelegenheidgevenomdewettelijkevakantiedagenopte nemen.Inprincipemoetdewerkgeverdevakantievaststellenopbasisvandewensenvande werknemer.Indearbeidsovereenkomstofcaokanditechterandersgeregeldzijn.
Ophoeveelvakantiedagenhebjerecht?
Iederewerknemerbouwtvakantiedagenop.Erzijntweesoortenvakantiedagen:wettelijke vakantiedagenenbovenwettelijkevakantiedagen.
Wettelijkevakantiedagen
Dewettelijkevakantiedagenzijnvooriederewerknemergelijk.DitisgeregeldinhetBurgerlijk Wetboek.Iederbouwtjaarlijksvierkeerhetaantalvakantiedagenopdatwekelijkswordt gewerkt.Hetaantalvakantiedagenisdusafhankelijkvanhetaantalurendatjegemiddeldper weekwerkt.
Wanneerjeeencontracthebtvanveertigurenperweek(dusvijfdagenperweek),hebjedus rechtopviermaalveertiguren(160uurperjaar)ofviermaalvijfdagen(twintigdagenperjaar) vakantie.
Bovenwettelijkevakantiedagen
Debovenwettelijkevakantiedagenzijnextravakantiedagendieeenwerknemeropbouwt. Bovenwettelijkevakantiedagenzijndeextravakantiedagenwaaropeenwerknemeropbasis vanzijnindividuelearbeidsovereenkomstofcaorechtheeft.
Kunjevakantiedagenlatenuitbetalen?
Alleendebovenwettelijkevakantiedagenmogenwordenuitbetaald.Dussteldatjetwintig wettelijkevakantiedagenenvijfbovenwettelijkevakantiedagenhebt,danwordenalleende vijfbovenwettelijkevakantiedagenuitbetaaldalsjedaarvoorkiest.Letop:ditisaltijdafhankelijk vandeafsprakendiegemaaktzijnindecaoofdeindividuelearbeidsovereenkomst.
Kunjevakantiedagenbewaren?
Ja,hetismogelijkjevakantiedagenmeetenemennaareenvolgendkalenderjaar.Voorde wettelijkevakantiedagengeldtdateenwerknemerdezebinnenzesmaandennahetopbouwjaar kanopnemen.Daarnavervallendezedagen.Ongebruiktevakantiedagenuit2022vervallen dusper1juli2023.Integenstellingtotwettelijkevakantiedagenkaneenwerknemerzijn werkgeververzoekenombovenwettelijkevakantiedagentelatenuitbetalen.Ditmagbinnen vijfjaar.Erzijnweluitzonderingen.Bijvoorbeeldwanneereenwerknemerdoordruktegeen vakantiedagenkanopnemen.
Ziekwordentijdensdevakantie
Alsjetijdensjevakantieziekwordt,wordendezevakantiedagenomgezetinziektedagen.Over dezedagenhoudtdewerkgevergeenvakantiedagenin.Welmoetjejedirectofficieelziek meldenbijjewerkgever.Insommigegevallendientbijvoorbeeldeendoktersverklaring afgegeventeworden.
Magjealsjeziekbentopvakantiegaan?
Ookalsjeziekbent,magjeopvakantiegaan.Ditmoetjevoorafweloverleggenmetje leidinggevendeeneventueelmetdebedrijfsartsofarboarts.Dezeartsbekijktofermedische bezwarenzijntegenjevakantieplannen.Devakantiemagechterjeherstelen/ofre-integratie nietindewegstaan.Wanneerjeziekbentenopvakantiegaattijdensjeherstelperiode,mogen dezedagenophetvakantiedagentegoedinminderingwordengebracht.Hierovermoetjewel geïnformeerdwordenofhetmoetzijnopgenomenindecaoofdeindividuele arbeidsovereenkomst.
Watzijnverplichtevakantiedagen?
Ineencaokanzijnopgenomendatallewerknemersdieonderdiecaovallenopbepaalde (feest)dagenofineenbepaaldeperiodeverplichtvrijmoetennemen.Debouwvakishiervan hetbekendstevoorbeeld.Dezeverplichtingkanookineenindividuelearbeidsovereenkomst zijnopgenomen.
Mageenwerkgeververplichtevrijedagenaanwijzen?
Ja,eenwerkgeverkanverplichtevrijedagenvaststellenvolgensderichtlijnenvandebetreffende caoennagoedkeuringvandeondernemingsraad.Dezevakantiedagengaanafvanhet vakantiedagentegoedvandewerknemer.Welmoetindecaoofdeindividuele arbeidsovereenkomstzijnopgenomendateenwerkgeververplichtevrijedagenkanaanwijzen enhoeveel.Eenvoorbeeldvaneenveelvoorkomendeverplichtevrijedagisdevrijdagna Hemelvaartsdag.Erzijnooksectorendiecollectievevakantieperiodenaanwijzen,denkaan debouwsector.Daarzijndeverplichtebouwvakenkerstvakantienogheelgebruikelijk.
Verlofurenberekenenzorgtnogweleensvoorhoofdpijn.Wanthoeeenvoudighetooklijkt, hetkaninsommigegevallennogalcomplexzijn.Wettelijkeenbovenwettelijkeuren, parttimepercentages,atv-uren,feestdagen,seniorendagenennoemmaarop.Gelukkigzijner tegenwoordiggenoeghandigetoolsbeschikbaarwaarmeejeeenvoudigensnelverlofuren kuntberekenen.Tochishetwelhandigomookzondertoolsverlofurentekunnenbereken. Zoleerjeinelkgevaldebasis.
Verloftegoedenberekenen
Ophoeveelvakantiedagenhebikrechtperjaar?
Hetiswettelijkgeregelddatjeperjaarminimaalrechthebtopviermaalhetaantalurendat jeperweekwerkt.Vooreenfulltimer(40uurperweek)komtditneeropminimaal4×40=160 uren,watneerkomtoptwintigdagenvanachturen.Daarnaastzijnernogdebovenwettelijke vakantiedagen.
Bekijkjecaoofarbeidsovereenkomst
Indecaoofdearbeidsovereenkomstkanstaandatjerechthebtopmeervakantiedagendan hetwettelijkeminimumaantalvakantiedagen.Ditzijndandebovenwettelijkevakantiedagen. Alsjeeenparttimedienstverbandhebt,wordthetaantalvakantiedagenberekendevenredig aanhetaantalurendatjewerkt.Werkjeniethethelejaarbijdezelfdewerkgever,danmoeten devakantiedagenevenredigaanhetaantalwekendatjeerwerktberekendworden.
Aantalvakantiedagen
Fulltimemedewerkershebbenvolgensdemeestecao’srechtop25vakantiedagenperjaar. Hiervanzijntwintigdagenwettelijkenvijfdagenbovenwettelijk.Alseenmedewerkerziekis, bouwthijalleenwettelijkevakantiedagenop.Voorparttimemedewerkersgeldtdat vakantiedagennaarratowordenomgerekend.
Extravakantiedagen
Somshebbenmedewerkersvanuitdecaorechtopextravakantiedageninverbandmethun leeftijdofdeduurvanhundienstverband.Datkanerbijvoorbeeldalsvolgtuitzien:
Aantaljarendienstverbandbij dezelfdemedewerker
Nietziekdagen
Insommigecao’sofarbeidsovereenkomstenisopgenomendateenmedewerkereenextra vakantiedagkrijgtalshijineenbepaaldeperiodenietziekisgeweest.Bijvoorbeeldeensinhet halfjaar.Demedewerkerdieindeperiodevan1januaritot1julinietziekisgeweest,heeftdan bijvoorbeeldrechtopéénextravakantiedag.Hetzelfdegeldtvoordeperiodevan1julitot1 januari.
Ziekdagen
Insommigecao’sofarbeidsovereenkomstenisopgenomendatdemedewerkerdiezichineen kalenderjaareenmaalziekmeldtéénvakantiedagminderkrijgtdannormaal.Bijelkevolgende ziekmeldingindatjaarvervallensteedstweevakantiedagen.Hetaantalvakantiedagendat vervalt,isnooitgroterdanhetaantalziekdagenenbedraagtmaximaalvierperjaar.Deze regelingwordtnaarratotoegepastbijeenparttimemedewerker.
Verlofurenof-dagen
Verlofdagenwordenweergegevenindagenofinuren.25vakantiedagenperjaarstaatdus gelijkaan200uren(25dagen×8uren=200uren).
Opbouwvakantiedagenberekenen
Jeberekentdeopbouwvanvakantiedagentweemaalperjaar.Eenmaalaanhetbeginen eenmaalaanheteindevanhetjaar.
Hoekanikuitrekenenhoeveelvakantiedageniemandkrijgt?
Jewiltgraaguitrekenenhoeveelvakantiedageniemandkrijgtbij32uur,36uur,38uuren40 uurperweekwerken.
40uuris100%.Dusiemanddie40uurwerktkrijgthetvolledigeaantalvrijedagendatvolgens deweten/ofcaogegevenwordt.
38uuris95%,36uuris90%en32uuris80%.
Dusstel:20wettelijkevakantiedagen+5bovenwettelijkevakantiedagenbijeen40-urige werkweekis80%=0,8×25=20dagenbijeen32-urigewerkweek.
Watookkanis:(25/40)×32=20dagen.
Hoekanikuitrekenenhoeveelvakantie-ureniemandkrijgt?
Hoeberekenjevakantiedagenopuurbasisvooreenparttimebaan?
• Wettelijkevakantie-uren:(32uur/40uur)×160uur=128uur.
• Bovenwettelijkevakantie-uren:(32uur/40uur)×40uur=32uur.
Dezemedewerkerheeftdusrechtop128+32=160vakantie-urenperjaar.
Hoekanikuitrekenenhoeveelvrijedageniemanddiebegintop1maartkrijgt?
Indagen:25dagen/12maanden=2,0832,083×10maanden=20,83
Bijindiensttredingwordthetaantaldagennaarbovenafgerond.
Inuren:Perdagwerkje8uur.Eenvakantiedagisdus8uurvakantie.Jehebt25vakantiedagen ×8uur=200vakantie-uren.Iemanddiefulltimewerktenhethelejaarindienstis,heeftdus 200vakantie-uren.Permaandhebje200vakantie-uren/12maanden=16,67vakantie-uren. Degenedieinmaartisbegonnen,werktditjaarmaar10maanden.Hijkrijgtdus16,67 vakantie-uren×10maanden=166,67vakantie-uren.
Hoekanikuitrekenenhoeveelvrijedageniemandmeteenhalfjaarcontractkrijgt?
Stel:
• Eenmedewerkerwerktparttime24uurperweek.
• Inhetbedrijfkrijgtmenbijeenwerkweekvan40uur25dagen,waarvan20wettelijkeen5 bovenwettelijke.
• Eenmedewerkerkomtop03-02-2016indienst.
• Hijheefteenhalfjaarcontractdateindigtop03-08-2016.
• Hoeveelvakantie-urenbouwtdezemedewerkeroptijdenszijncontract?
• Hoeveelvandieurenvallenonderhetwettelijkeminimumenhoeveelzijnbovenwettelijke verlofuren?
Allemaalzakenwaarmeejerekeningmoethoudenbijdeberekeningvanverlofdagen/-uren opdeverlofkaartvandemedewerker.
3.8Soortenarbeidsverzuim
Elkbedrijfheefttemakenmetverzuim,datisonvermijdelijk.Ziekteverzuimbeleidiseenbreed begripdatelkeorganisatieophaareigenmanierkaninterpreterenenvormgeven.Vaakwordt determ ‘ziekteverzuim’ gebruikt.Maaromdatbijverzuimlangnietaltijdsprakeisvanziekte ofeenanderemedischeoorzaak,ishetbeteromvanarbeidsverzuimtespreken.Erbestaan viersoortenarbeidsverzuim.
Witverzuim
Erwordtgesprokenvanwitverzuimwanneereenmedewerkerdaadwerkelijkziekof arbeidsongeschiktisendaardoorzijnwerkzaamhedennietkanuitvoeren.Ditmoetookaan tetonenzijn.Datkanbijvoorbeeldviaeenbedrijfsarts,psycholoogofziekenhuis.Ditisverzuim waarbijiemandnietkanwerkendoorduidelijkaanwijsbaremedischeredenen,bijvoorbeeld eengebrokenbeen,eenzwareinfectieofeenziekenhuisopname.
Grijsverzuim
Ditiseengebiedtussenwitverzuimenzwartverzuim.Eenmedewerkermeldtzichziekmet daadwerkelijkeklachten,maarofhijtotwerkeninstaatisvaltnietgoedteachterhalen.Zou demedewerkerwelophetwerkverschijnenmetdezeklachtenmaarvervolgensweinig werkzaamhedenverrichtenenimproductiefzijn,dannoemjeditookgrijsverzuim.Grijsverzuim betekentdusdatereenreëleklachtis;hetisnogwelmogelijkomtewerken,maarde medewerkermeldtzichtochziek.Dematevanziekmeldenverschiltvaakpermedewerker. Deeenwerktdoormet39gradenkoorts,deanderblijftthuismeteenlichteverkoudheid.
Zwartverzuim
Bijzwartverzuimmeldteenmedewerkerzichziekdienietdaadwerkelijkziekis,maarinde praktijkaanhetwerkzoukunnen.Hierbijzijnergeenmedischeredenenvooreenziekmelding. Demedewerkermeldtzichbijvoorbeeldziekomvoorzijnziekekinderentekunnenzorgen. Maarhetkanookhetgevolgzijnvaneenarbeidsconflict.Ofvanpsychosomatischeklachten. Ditzijnfysiekeklachten,bijvoorbeeldrugpijnofbuikpijn,waarvoorgeenlichamelijkeoorzaak tevindenis.
Soortenarbeidsverzuim.Wit,grijsofzwartverzuim:blijfhoedanookaltijdingesprek.Eenbetrokkenenbelangstellende houdingisprettigvoorbeidepartijen.Heeftjebedrijftemakenmetgrijsofzwartverzuim?
Maakderedendaarvooropeenopenentoegankelijkemanierbespreekbaar.Zokomjevaak toteengoedeoplossing,waardoordemedewerkertochkanblijvenwerken.
Ja Ja Ja Afwezig
Nee Ja Ja Voeltzichziek
Nee ? Ja Werkonbekwaam
Dezetabellaatzienhoedeverschillendesoortenverzuimzichverhoudentotdematevan afwezigheid,hetdaadwerkelijkziekzijnenofiemandzijnwerkwelofnietkanuitoefenen.
Rozeverzuim
Rozeverzuimiseenrelatiefnieuweterm.Hierbijiseenmedewerkerechtziekmaarkomthij tochwerken.Ditheeftvaakmeernegatievedanpositieveeffecten.Hijisbijvoorbeeldminder productiefensteektanderenaan.
Oorzakenvanarbeidsverzuim
Erzijndrieoorzakenvanarbeidsverzuim:
1.depersoonzelfBijvoorbeeldiemandskarakteroflichamelijkesituatie.
2.deprivésituatievandemedewerkerBijvoorbeeldeenziekepartnerofkinderenofeen echtscheiding.
3. dewerksituatieIemanddiegoedgemotiveerdisenplezierheeftinzijnwerk,zalzichminder snelziekmelden,ondanksproblemenindeprivésituatie.
Hoeiemandzijnwerkbeleeft – plezierigofonplezierig – wordtbeïnvloeddoorverschillende factoren:
Werkinhoud
Deaardenhetniveauvanhetwerk,dematevanzelfstandigheidendematevanafwisseling inhetwerk.
Werkomstandigheden
Bijvoorbeeldhetwerkeninploegendienst,onregelmatigewerktijden,reorganisatiesen veiligheidophetwerk.
Werksfeer
Bijvoorbeeldderelatiemetcollega’s,hetsaamhorigheidsgevoelendemanierwaaropophet werkgecommuniceerdwordt.
Management
Bijvoorbeelddebetrokkenheidvandeleidinggevende(n),dematevansturingendevisievan hetmanagement.
Personeelsbeleid
Bijvoorbeeldhetsociaalbeleidvandeorganisatie,maarookdemogelijkheidtotthuiswerken offlexwerken.
Arbeidsvoorwaarden
Bijvoorbeelddefinanciëlebeloning,vakantieregelingenenopleidingsmogelijkheden.
Wanneererineenorganisatiestructureelvoldoendeaandachtvoordezefactorenis,kanhet arbeidsverzuimteruggedrongenwordenenontstaatereengezondewerksfeer.Hieraanwordt inhetbedrijfslevensteedsmeeraandachtgeschonken.Denkbijvoorbeeldaanpestenopde werkvloer.
Dewerkgevermoetzelf(eengrootdeelvan)hetsalarisdoorbetalentijdensziektevande medewerker,ookalstaatdaargeenarbeidtegenover.Bovendienmoethijdeeventuele vervangingvandiemedewerkerbetalen.Hetisdusgeenwonderdatwerkgeversstrevennaar zominmogelijkziekteverzuimendatdecontroledaaropstrengis.Eenvandemanierenwaarop jehieropbeterkuntsturen,isdoorhetopstellenvaneenverzuimprotocol.
Watiseenverzuimprotocol?
Ineenverzuimprotocollegjevastwatdeverantwoordelijkhedenvanjouenjemedewerkers zijnbijziekteofarbeidsongeschiktheid.Daarinstaanookdegedragsregelsdieeenmedewerker inachtmoetnementijdensziekte.Veelregelsdiejeineenverzuimprotocolvastlegt,baseer jeopdeWetverbeteringpoortwachter.Dezewetverplichtdewerkgeveromzich – samenmet demedewerkerendearbodienst – intespannenomdemedewerkerzosnelmogelijkweer aanhetwerktekrijgen.
Waaromeenverzuimprotocol?
Eenwerkgeverwildatdeziekemedewerkerzosnelmogelijkweeraandeslaggaat.Alseen medewerkermoetre-integreren,ishetbelangrijkdatiederebetrokkeneweetwathijmoet doen.Deafsprakendaaroverlegjevastineenverzuimprotocol.Hetverzuimprotocolisdus eenonderdeelvanhetverzuimbeleid.
Onderdelenvaneenverzuimprotocol
Wiljewetenwelkeonderdelenallemaalterugkunnenofmoetenkomenineenverzuimprotocol, kijkdanopwebsiteMkbservice.
WebsiteMkbservice
Voorbeeldverzuimprotocol
Ziekteverzuimhoudtindateenmedewerkernietophetwerkisomdathijziekis.Eenbedrijf moeteenziekemedewerkertweejaarlangminimaal70%vanhetsalarisbetalen.Ziekteverzuim kostdewerkgeverdaardoorveelgeld.Hetisessentieeldateenbedrijfhetziekteverzuimgoed registreert.Ermoetprecieswordenbijgehoudenwieziekisenhoelang(verzuimpercentage). Daardoorkrijgjeeengoedinzichtinhetziekteverzuim.Vanbelangisdatjejebijziektehoudt aandevoorschriftenvanhetbedrijfwaarjewerkt.Elkbedrijfheeftzijneigenprocedurebij ziekmelding,meestalgaathetdanomeenverzuimreglement.Ookkunnenerregelsindecao staan.Inelkgevalmoetjejealtijdzosnelmogelijkziekmeldenbijdejuistepersoonendaarna zorgendatjebereikbaarbent.
Ziekmelden
Ziekmelding
Bijziektemoetdeziekedateerstmeldenbijdejuistepersoon.Indemeestegevallenisdatde directleidinggevendeof,alsdieernietis,eenvervanger.Meestalmoetdeziekemedewerker zich(telefonisch)ziekmeldenbijzijnleidinggevende.Dezegeeftdeziekmeldingdaarnadoor aandeafdelingPersoneelszaken.Vanbelangisdatdemedewerkerzichbijziektehoudtaan devoorschriftenvanhetbedrijfwaarhijwerkt.
Telefoongesprek
Eenmedewerkerbeltopenzegt: ‘Ikvoelmenietlekker,dusikblijfthuisvandaag.’ Jewenst hembeterschap,onderneemtdenodigeactieswatbetreftdeziekmeldingengaatverdermet jeeigenwerkzaamheden.Tochishettelefonischegesprekdatjevoertbijdeziekmelding belangrijkerdanjedenkt.Dooropdejuistemanierinteressetetonenvoorkomjedateen medewerkerlangerthuisblijftdannodigisofdathijzichvakerensnellerziekmeldt.Wanneer demedewerkerzichziekmeldt,wiljevooralhorendathijzosnelmogelijkweerbeteris.Veel werkgeversvergetendathunaandeelinhetziekteverloopgrootis.Pakhetdaaromgoedaan dooroprechtinteressetetonenendejuistevragentestellen.
Behalvedatdemedewerkerzichaltijdzosnelmogelijkziekmoetmeldenbijdejuistepersoon, moethijervoorzorgendathijbereikbaaris.Daarnaastmoethijgehoorgevenaaneeneventuele oproepvaneenarbo-ofbedrijfsarts.Demedewerkerisnietverplichtomdewerkgeverte informerenoverdeaardvanzijnziekte.Welkandewerkgevervragenhoelangdemedewerker denktziektezijn.
Deziekmeldingmoetookdoorgestuurdwordennaarinstanties,zoalsdearbodienst.DeArbowet verplichtbedrijvennamelijkomdeskundigehulp(eenarbodienstofbedrijfsarts)inteschakelen bijziekte.Datiseenonderdeelvanhetziekteverzuimbeleid.
Eenwerkgeveriswettelijkverplichteenziekemedewerkergedurendetweejaar70%vanzijn salarisdoortebetalen.Gedurendeheteersteziektejaargeldtdatinelkgevalhetminimumloon moetwordendoorbetaald.Vanuitdecaokaneenhogereloondoorbetalingsplichtbijziekte vankrachtzijn.Ditkostdewerkgevernatuurlijkveelgeld.Datfinanciëlerisicokanworden verzekerdviaeenziekteverzuimverzekering.
Ziekmeldingverwerken
Deziekmeldingwordtmeteenverwerktindeafwezigheidsregistratieenwordteventueel doorgegevenaandeverzuimcontroleuren(enigetijdlater)aandeuitvoeringsinstelling.
ZiekmeldingviaAFASInSite
Controletaak
DeafdelingPersoneelszakenhoudtookeenlijstbijvanallemedewerkersdieals ‘ziek’ teboek staan,opvolgordevandeeersteziektedag.Ditinverbandmetdenoodzakelijkemeldingaan UWVnaeenbepaalde(afgesproken)periode.Overigenskaneengeautomatiseerdsysteem ookeenwaarschuwinggevenalseenaangegevenperiodeisverstrekennadeeersteziekmelding. Hetkanzijndatdeafdelingpersoneelszakeneenextrataakheeftgekregeninhetsignaleren vanbepaaldegevallen,zoalsmedewerkersdiezichvoordederdeofvierdekeerbinneneen bepaaldeperiodeziekmelden.Meestalwordtdandebedrijfsartsingeschakeldinverbandmet hetmakenvancontroleafspraken.
Hersteldmelding
Hersteldmeldingengaanviadezelfdewegalsziekmeldingen.Hetkomtechterweleensvoor dateenmedewerkervergeetdoortegevendathijweeraandeslagisgegaan.Datkanleiden totonnodigecontrolesofacties.Somsmoetdewerkgeverdaarvoortochbetalen.Hetkandus goedzijnomafentoebijdedesbetreffendeleidinggevendentecontrolerenofiedereendie opde ‘ziektelijst’ staatechtnogsteedsziekis.
Wetverbeteringpoortwachter
SindsdeinvoeringvandeWetverbeteringpoortwachterin2002hebbenmedewerkersen werkgeversbehoorlijkstrakkerechtenenplichtenalshetgaatomziekteverzuim.Dezewet bepaaltdatzijersámenverantwoordelijkvoorzijndatdemedewerkerzosnelmogelijkweer aanhetwerkgaat.Datnoemjere-integratie.Ditdoejeomtevoorkomendateenmedewerker indeWIA(Wetwerkeninkomennaararbeidsvermogen)terechtkomt.Diewetbevatveelregels diemedewerkerenwerkgeververplichtenomzichhiervoorintezetten.Datkanzijninhet eigenwerkofinaangepastwerk.Ookdearbodienstwordterbijbetrokken,ofeenin-ofexterne verzuimmanageren/ofcasemanager.Ditleidttoteenstrakschema.
Wetverbeteringpoortwachter
Re-integratiedossier
IneenHR-systeemkanhethelere-integratiedossiervaneenmedewerkerwordenbeheerd. Allesbetreffendedere-integratiewordtdaarinduidelijkenoverzichtelijkweergegeven.Inhet notificatieschermwordenallebelangrijkeactiesweergegeveninrelatietotdeWetverbetering poortwachter.MetrapportageskunnenalledocumentennaarUWVgestuurdworden.
Stappenplanziekteverzuim
Stap1Registreerziekmeldingen
Verwerkelkeziekmeldingindeadministratie.Denkhierbijaan:
• depersoonsgegevensvandezieke
• dedatumvandeziekmelding
• hetverzuimpercentage(hetkanbijvoorbeeldzijndateenmedewerkervoorlopighalve dagenwerkt,dus50%verzuim)
• deredenvoorhetverzuim(voorzoverjediekent,wantjemaghetdeziekemedewerker nietvragen)
• ofhetaldannietgaatomzwangerschapsverlofoflangdurigverzuim.
Ziekteverzuimkunjeookopdeaanwezigheidslijstregistreren.Zoziejegelijkwelkemedewerker ziekis.
Stap2Geefdeziekmeldingdooraaninstanties
Vaakheefteenbedrijfeenarbodienstovereenkomst.Danmoetjehetaandearbodienst doorgevenalseenmedewerkerziekis.Eenbedrijfkanerookvoorkiezenomeen ziekteverzuimverzekeringaftesluiten.Danbetaaltdeverzekeringinhetgevalvanziektehet loonvandemedewerker.Jemoeteenziekmeldingmeteendoorgevenaande ziekteverzuimverzekeraar.
Stap3Registreerzwangerschaps-enbevallingsverlofapart
Zwangerschaps-enbevallingsverlofmoetjealtijdapartregistreren.Ditverlofvaltnamelijk nietonderhetziekteverzuim.Hetzwangerschaps-enbevallingsverlofvanzestienwekenwordt vergoeddoordeWetarbeidenzorgenwordtbetaalddoorUWV.Jehoefthiervoordusgeen arbodienstofziekteverzuimverzekeraarintelichten.
Stap4Registreerhersteldmeldingen
Verwerkelkehersteldmeldingindeadministratie.Schrijfdaarbijdehersteldatumop.Ditisde datumwaaropdemedewerkermeldtdathijweerbeteris.Datisdusnietdeeerstedagdathij weeraanhetwerkgaat!
Stap5Geefdehersteldmeldingdooraaninstanties
Geefdehersteldmeldingoptijddooraaninstanties.Hetisbelangrijkdatjedatnietvergeet!
Stap6Controleren
Controleerregelmatigdeziekteverzuimregistratie.Misschienontdekdatjeeenhersteldmelding bentvergetenteregistreren.
Functionerings-ofbeoordelingsgesprekkenwordengehoudenomdeontwikkelingvande medewerkertebespreken.Hetdoelisdemedewerkertestimulerenzichverderteontwikkelen. Metdeleidinggevendebespreektdemedewerkeralleswatinhetlichtstaatvanzijnwerk,zoals kennis,vaardigheden,desamenwerkingmetcollega’senverbeterpunten.Dezeafspraken wordenvastgelegd.Bijhetbeoordelendraaithetomdeprestatiesvandemedewerker.
Functioneringsgesprek
Eenfunctioneringsgesprekiseenregelmatigterugkerendgesprek(minimaaléénkeerperjaar) tussenleidinggevendeenmedewerker.Ditgesprekgaatoverdevoortgangvanhetwerken overdetoekomstigeontwikkelingen.Erwordtbesprokenhoedemedewerkerhetwerkende werkomgevingervaart.Problemen,toekomstplannenenopleidingsmogelijkhedenworden ookbesproken.Hieroverwordeninhetgesprekconcreteafsprakengemaakt.Ookkande medewerkerfeedbackgevenophetfunctionerenvandeleidinggevendeomdesamenwerking teoptimaliseren.Eenfunctioneringsgesprekiseengelijkwaardiggesprek,datwilzeggendat demeningensuggestiesvandemedewerkerevenbelangrijkzijnalsdievandeleidinggevende. Hoegroterdebetrokkenheid,hoebeterhetresultaat.
Kenmerkenvaneenfunctioneringsgesprek
• Hetgesprekistweezijdig.Ineenfunctioneringsgespreksteltdeleidinggevendeveelvragen. Maarookdemedewerkerkanonderwerpenaankaarten.Demedewerkermagookopkomen voorzijnmening.
• Hetgesprekisgerichtopdetoekomst:verbeterpuntenenverwachtingen.
• Inhetgesprekzijnleidinggevendeenmedewerkerzogelijkwaardigmogelijk.Voerhet gesprekhetliefstaaneentafelennietvanachterhetbureauvandeleidinggevende.Dit creëertgelijkwaardigheid.
• Hetgesprekisgerichtopresultaten.Deleidinggevendemaaktmetdemedewerkerconcrete afsprakenovertebereikenverbeterpuntenenoverwensen.
Onderwerpenineenfunctioneringsgesprek
Onderwerpendieaandeordekunnenkomenineenfunctioneringsgesprek,zijn:
• oordeeloverhetwerk,bijvoorbeelddedrukteenzwaartevanhetwerk
• werkhouding,zoalsinzet,betrokkenheid,samenwerkingenverantwoordelijkheidsgevoel
• persoonlijkontwikkelplan(POP):watzijnjeambitiesenwatwiljeontwikkelen?
• opleidingenentrainingen
• organisatorischeaspecten,bijvoorbeeld:watzouanderskunnenindeorganisatieenwaar hebjelastvan?
Beoordelingsgesprek
Ineenbeoordelingsgesprekverteltdeleidinggevendewathijvindtvandeprestatiesvande medewerkerindeafgelopenperiode(bijvoorbeeldzijninzet,zijnresultatenendeinvulling vandefunctie).Deleidinggevendegeeftdaarbijeenalgemenebeoordelingofeenbeoordeling pertaak,vaakaandehandvancriteriadievoordeorganisatieendefunctiezijnvastgesteld.
Bijeenbeoordelingsgesprekgaathetomeenrichtingsverkeer:deleidinggevendeisindit gesprekleidendendemedewerkerneemtslechtskennisvanhetoordeelvandeleidinggevende. Tijdensditgesprekkanookwordenbekekenofdeinhetfunctioneringsgesprekgemaakte afsprakenzijngehaald.Enwelke(financiële)consequentiesdatheeft.Eenvasteaanstelling bijvoorbeeldofeensalarisverhoging.
Doelvaneenbeoordelingsgesprek
• hetverbeterenvanjouwfunctionerenenmotivatie
• hetoptimaalbenuttenvanjouwcapaciteiten
• het(her)formulerenvanarbeidsvoorwaarden(salaris,promotie).
Verschillentussenhetfunctionerings-enbeoordelingsgesprek
Functioneringsgesprek
Beoordelingsgesprek
Communicatie
Medewerker
Leidinggevende
Vorm
Verhouding
Tijd
Doel
Karakter
Resultaat
Salarisenpromotie
Vastleggenvan afspraken
Tweezijdig
Zeeractief
Coach(geeftbegeleiding)
Gesprekgericht
Zogelijkwaardigmogelijk
Hedenentoekomst
Gerichtophetverbeterenen
ontwikkelenvandemedewerker
Probleemoplossendkarakter
Doelenenafspraken
Promotieensalarisverhogingzijn nietaandeorde
Ja,overontwikkeling
Eenzijdig
Passief
Beslisser(spreekteenoordeeluit)
Formuliergericht
Hiërarchisch
Vooralterugkijken
Gerichtopdeprestatiesenhet sturenvandemedewerker
Beoordelendkarakter
Oordelenenmaatregelen
Doorgaansgekoppeldaan promotieen/ofsalarisverhoging
Ja,oversalarisoffunctie
Erzijngeenwettelijkeregelsvoordefrequentievanhetvoerenvaneenfunctioneringsgesprek, maarhetisaanteradenomdittweekeerperjaartehouden.Hetaantalgesprekkenperjaar noemjeeengesprekscyclus.Eenbeoordelingsgesprekwordtéénkeerperjaargehoudenof bijvoorbeeldaanheteindevaneenproeftijdoftijdelijkcontract.Beoordelingsgesprekken wordenvaakaanheteindevanhetjaargehouden.Hetisgebruikelijkom functioneringsgesprekkenvoordezomervakantieteplannen.Opdezemanierwordteensper halfjaareenpersoonlijkgesprekgehoudenmetdemedewerker.Daarnaastheeftdemedewerker zonogruimschootsdetijdomeventueleverbeteringendieinhetfunctioneringsgespreknaar vorenkwamendoortevoerenvoordathetbeoordelingsgesprekplaatsvindt.
Demedewerkerkrijgtminstenseenweekvantevoreneenuitnodigingvoorhetfunctioneringsofbeoordelingsgesprek,metdaarbijvermelddegereserveerdetijdendeprocedurevoor verslaglegging.Debenodigdeformulierenwordenmeegestuurdofdemedewerkerweetwaar hijdezekanvinden.Demedewerkerisdanalopdehoogtevanhetdoelendeopzetvanhet functionerings-ofbeoordelingsgesprek.Wanneerdezevoorheteerstwordengehouden,ishet ergbelangrijkditruimvantevorenbekendtemakenenzoveelmogelijkbetrokkenheidte creërenindeorganisatie.
Deleidinggevende(ofHR-medewerker)maaktvoorzijnteamdegespreksformulierenaan.Dit gebeurtophetmomentdathetgesprekwordtgepland.Dezewordendoorhetsecretariaat rondgestuurdnaardebetreffendemedewerkers.Alsofficeassistantstemjeopvoorhandmet jeleidinggevendeafwelkeformulierennaarwelkemedewerkergestuurdmoetenworden.Dit kanbijvoorbeeldverschillenperfunctieenperniveau.
WordtgebruikgemaaktvaneenHR-systeem,danzalopbasisvandefunctieenhettypegesprek automatischhetjuisteformuliersamengesteldenklaargezetworden.Hetdistribuerenvande juistegespreksformulierenaandejuistemedewerkerisdaneenvoudigengeautomatiseerd intezetten.Demedewerkerwordtopdehoogtegesteldviaeene-mailenkandevragenin hetformulierbeantwoorden.Ookdeleidinggevendekanvoorhetgesprekzijncommentaar invullen.Zozullenmedewerkerenleidinggevendegoedvoorbereideengesprekingaan.
Alsofficeassistantverzorgjijnamensjeleidinggevendehetuitnodigingstrajectvoorde functionerings-enbeoordelingsgesprekken.IndienditnietviaeenHR-systeemgaat,zoujedit pere-mailkunnendoen.
Betreft:Uitnodigingfunctioneringsgesprek
Beste[naammedewerker],
Elkjaarwordenbij[naambedrijf]functioneringsgesprekkengehouden.Debedoelingvandeze gesprekkenisdatinalleopenheidkanwordengesproken.Daarbijkanhetbijvoorbeeldgaan overdewerksfeer,dearbeidsomstandigheden,hetsalarisofanderevergoedingen.Bovendien wordtervanuitgegaandatjejetegenoverjeleidinggevendenietterughoudendopsteltinhet uitsprekenvanopmerkingen.
Wijnodigenjegraaguitop[datum]a.s.van[tijdtottijd]uur.Mochtjeopdiedagofdattijdstip verhinderdzijn,wiljemijditdanzospoedigmogelijklatenwetenzodatwijeennieuweafspraak kunnenmaken?
Bijgaandvindjedebenodigdeformulierenvoorhetgesprek.Weverzoekenjedezekritisch doortenemenenintevullenenvervolgensteretourneren.
Metvriendelijkegroet,
[naamleidinggevende]
Voorbeelduitnodigingfunctioneringsgesprek2
Betreft:Uitnodigingfunctioneringsgesprek
Beste<naammedewerker>,
Hierbijnodigenwijjeuitvooreenfunctioneringsgesprekop<datum>om<tijd>uur.Ditgesprek metjeleidinggevende<naam>vindtplaatsophetkantoorin<plaats>.Hetgesprekneemt ongeveereen<tijd>inbeslag.
Tijdenshetfunctioneringsgesprekmakenjullieafsprakenoverdedoorjoutebehalendoelen enresultaten.Hetiseentweezijdiggesprektussenjouenjeleidinggevende.Jijmagdusook aangevenwatjegoedvindtgaanenwatjemindergoedvindtgaan.
Wijvragenjetervoorbereidingophetgesprekhetfunctioneringsformulieralvastdoorte nemen.Ditkunjevindenindebijlage.
Alsjevoorafnogvragenhebt,horenwijdatgraag.
Metvriendelijkegroet,
<naam>
Bijlage:Functioneringsformulier
Alleswatineenfunctionerings-ofbeoordelingsgesprektersprakekomt,hoortvertrouwelijk teblijven.Jegaatdusdiscreetenvertrouwelijkommetdeinformatiediejeterugkrijgtvande medewerkerenleidinggevende.Zozorgjeervoordatvaniederpersoneelsliddegegevensover functionerenenbeoordelenineen(digitaal)dossierkomen,waarmeedeleidinggevendezicht houdtopdegemaakteafsprakenengesteldedoelen.
Waaromvastleggen?
Hetisbelangrijkdatdefunctionerings-enbeoordelingsgesprekkeninde personeelsadministratiezorgvuldigwordenbijgehouden,ookvoordejuridischezekerheid. Alseenwerkgeverhetfunctionerenvaneenmedewerkernietdocumenteertenopeenlater momentdiemedewerkerwilontslaanvanwegedisfunctioneren,kanhijhetdisfunctioneren moeilijkbewijzen.Letop:dezeformulierenmoetenondertekendwordendoorzowelde medewerkeralsdeleidinggevende.Eenmedewerkerhoefthetnieteenstezijnmetdeinhoud vaneenbeoordelingsformulier.Demedewerkerkandantekenen'voorgezien'.
Voorbereidingvanhetgesprek
Eenpaarpraktischeaandachtspunten:
• Spreekruimvantevoreneendatumentijdstipvoorhetfunctioneringsgesprekaf.
• Vraagdemedewerkerminimaaleenweekvantevorenzijnbespreekpunteninteleveren.
• Steleenagendaopenstuurdezenaardemedewerker.
• Zorgvoorvoldoendetijdvoorhetgesprek.Planbijvoorbeeldanderhalfuurvooreen functioneringsgesprekvaneenuur.Alsaanheteindevanhetuurblijktdatmeertijdnodig is,isergelegenheidomhetgespreklangertelatenvoortduren.
• Plannietteveelfunctioneringsgesprekkenopééndag.Zezijnnamelijkvrijarbeidsintensief vooreenleidinggevende.Drievandiegesprekkenperdagvoerenismeerdangenoeg.
• Zorgvooreenongedwongensfeer.Dekeuzevandegespreksruimtekandaarbijhelpen. Zorgdatdeleidinggevendehetgespreknietvoertvanachterzijnbureau.
• Zorgervoordatleidinggevendeenmedewerkertijdenshetgespreknietgestoordworden.
Aan-enafwezigheidsregistratiespeeltinveelorganisatieseenbelangrijkerol.Jewiltimmers wetenwieaanwezigzijninhetpand,wiejekuntbereikeninverbandmetbezoekenwienog verwachtworden.Veelalisdeaanwezigheids-enbezoekersregistratieeentaakvandereceptie. Tochkunookjijerindepraktijkmeetemakenkrijgen.Denkbijvoorbeeldaanhetontvangen vanbezoekersofaancalamiteiten.Daaromishetbelangrijkdatjeweetwelkemanierenvan registrerenerzijnenhoeditgebeurt.
Waaromaanwezigheidsregistratie?
Meteenaanwezigheidsregistratielegjevastwelkemedewerker ‘inhuis’ isenopwelkelocatie. Eengoedeaanwezigheidsregistratieheeftdiversevoordelen.Zowordtbijvoorbeelddeveiligheid vaniedereengewaarborgddoordatbijcalamiteitensnelkanwordenbekekenwiedaadwerkelijk aanwezigzijn.Naastveiligheidiserookhetgemak.Hoevaakgebeurthetnietdatjenaareen bedrijfbelt,vraagtnaareenbepaaldepersoonennalangwachtenen/ofveeldoorverbindingen ontdektdatdiegenenietaanwezigis?Meteenaanwezigheidsregistratiekande receptionist/telefonistdirectzienofdegenediegezochtwordtdaadwerkelijkinhetgebouw is.
Aanwezigheidsregistratie
Hetvastleggenvandeaanwezigheidsregistratiegebeurtinelkbedrijfopeenanderemanier. Werkjeopeenkleinkantoor,dankunjenatuurlijkmakkelijkoverzienwelkecollega’serwel ofnietzijn.Werkjebijeengrootbedrijf,danishetprettigalserzichtisopwelkecollega’szich welofnietinhetpandbevinden.Hiernaenkelevoorbeeldenvanhetregistrerenvande aanwezigheid.
Presentiebord
Eenpresentiebordkunjegebruikenineenkleintotmiddelgrootbedrijf.Eenpresentiebord geeftinéénoogopslagweerofiemandaanwezigofafwezigis.Dekunststofnaamplaatjeskun jeeenvoudigvanaanwezignaarafwezigschuiven.Moeteennieuwecollegaaanhetbord toegevoegdworden,dankandatvrijeenvoudigdoorhetframelostehaleneneennaamplaatje toetevoegen.Hetbordkrijgteencentraleplek.Bijbinnenkomstenbijhetverlatenvanhet pandkandemedewerkerzelfhetbordjeopaanwezigofafwezigschuiven.
Bhv-presentiebord
Elkewerkgeverisverplichtbhv(bedrijfshulpverlening)tebieden.DehoeveelheidBHV’ersis gerelateerdaandegroottevanhetbedrijf.Tijdenscalamiteitenofeenontruimingmoetdaarom snelzichtbaarzijnwelkebhv'ersaanwezigzijn.Eenbhv-presentiebordzorgtervoordatinéén oogopslagkanwordengezienwelkebhv'erszichinhetpandbevinden.Jekuntookophet algemenepresentiebordaangevenwelkemedewerkersdefunctievanbhv’erhebben.Meteen presentiebordkunnensneldejuistepersonenopdejuisteplekwordeningezet.Daarbijkan inéénoogopslagwordenvastgesteldwiehetpandnogmoetenverlaten.Datiswelzo overzichtelijk.
Bhv’ersaangegevenophetpresentiebord.
Digitaleaanwezigheidsregistratie
Inmiddelszijnalheelwat(grotere)bedrijvenovergestaptopdigitaleaanwezigheidsregistratie. Hetinloggenophetcomputernetwerkofhetdigitaletelefoonnetwerkisdaarvaneenmooi voorbeeld.Jelogtthuisofkantoorinophetnetwerkvanhetbedrijf.Inhetsysteemwordt vervolgensgelijkgeregistreerddatjeaanwezigbent.Dereceptie,maarookallecollega’s, kunnenzodeaan-ofafwezigheidvananderecollega’schecken.
Hiernaeenvoorbeeldvandigitaleaanwezigheidsregistratiedoorhetinloggenopeen telefoonnetwerk.Degroenetelefoontjesgevenaanwieaanwezig(enbeschikbaar)is.
Toegangspassen
Hetgebruikvaneenpersoonlijketoegangspaskanorganisatiesveelnarigheidbesparen. Daardoorkunnenongewenstebezoekerszichnamelijkmoeilijkertoegangverschaffentoteen (kantoor)pand.Dergelijkesystemenwordenveelgebruikt,bijvoorbeeldbijgemeentenengrote bedrijven.
Verstrekkenvanbadges
Eentoegangspaswordtnietzomaaruitgegeven.Meestalwordtdaarvooreen gebruikersovereenkomstopgesteldwaarvoormedewerkerstekenen.
Voorbeeldgebruikersovereenkomsttoegangspas
Afwezigheidswizard
Wanneerjeeentijdjeafwezigbent,bijvoorbeeldomdatjeopvakantiebent,ishetnetjes degenendiejoueene-mailsturentelatenwetendatjetijdelijkafwezigbent.Ditdoejemet een ‘outofoffice’-melding.Bijafwezigheidishethandigdatjecollega’sencontactpersonen wetendatjijgedurendeeenbepaaldetijdjouwe-mailnietkuntbeantwoorden.Maarmaak vanje ‘outofoffice’-meldinggeenstandaardberichtjeoverdatjeevennietbereikbaarbent. Demeeste ‘outofoffice’-meldingenbeginnenbijvoorbeeldmet ‘Ikbenopvakantievan4tot enmet22juni’.Deontvangerleestechter: ‘Erisniemanddiemijkanhelpen.’ Een ‘outof office’-meldingschrijfjenietomiemandwegtesturen,maaromhemvandejuisteinformatie tevoorzienalsjeafwezigbent.Weesdaarompersoonlijk,biedserviceenalternatievenen schrijfzopositiefmogelijk.
Voorbeeldvaneeningesteldeafwezigheidswizard.
AfwezigheidswizardinMicrosoftOutlook
a. Kenjijiemanddieopeenafdelingpersoneelszakenwerkt?Zoja,watdoetdiepersoon allemaalinhetdagelijkswerk?
b. Zoekopinternetnaartweevacaturesvooreenmedewerkerpersoneelsadministratieofeen P&O-/HR-assistentbijbedrijveninjouwomgeving.
c. Welkewerkzaamhedenwordenindezevacaturesallemaalgevraagd?
d. Lijkendezewerkzaamhedenjouleukomtedoen?Legjeantwoorduit.
a. Stel,jeouderszijndertigjaargetrouwd.Krijgjehiervooreenverlofdag?
b. Stel,eentantevanjouoverlijdt.Krijgjehiervooreenverlofdag?Zoja,hoeveel?
c. Stel,jebestevriendingaattrouwenenheeftjougevraagdgetuigetezijnbijhaarhuwelijk. Krijgjehiervooreenverlofdag?
d. Eenvandemedewerkersisvadergeworden.Opwelksoortverlofheefthijrecht?Omhoeveel dagengaatditenwaarinisdatvastgelegd?
e. Stel,jewerktbijeenbankenwilteenopleidingtotyogadocentvolgen.Dezeopleidingwordt deelsgegevenonderwerktijd.Krijgjehiervoorverlof?
a. Waarinzijndeverschillendezorgverlovenvastgelegd?
b. Waarinisbijzonderofbuitengewoonverlofvastgelegd?
c. NoemvijfsoortenverlofdiegeregeldzijnindeWetarbeidenzorg.
d. Watiskortdurendzorgverlof?
e. Wordtbijdezevormvanverlofhetloondoorbetaald?
f. Ophoeveelwekenzwangerschapsverlofheefteenzwangeremedewerkerrecht?
g. Noemvijfvormenvanbijzonderverlof.
a. Eenmedewerkerbouwttweesoortenvakantiedagenop.Welkezijndit?
b. Hoeveelvakantiedagenvallenonderdewettelijkevakantiedagen?
c. Totwanneermogenwettelijkevakantiedagenopgenomenworden?
d. Watwordtbedoeldmetbovenwettelijkevakantiedagen?
e. Kunjealjevakantiedagenlatenuitbetalen?
f. Watwordtverstaanonderverplichtevakantiedagen?
g. Kenjehiereenvoorbeeldvan?
h. Stel,jehebtvakantieenwordtziek.Watgebeurterdanmetjevakantiedagen?
i. Magjeopvakantiegaanalsjeziekbent?
Medewerkersmeldenzichophetwerkziekmetverschillenderedenenendoorverschillende oorzaken.
Noemdrieoorzakenvanarbeidsverzuimengeefbijelkeoorzaakeenvoorbeeld.
Alsgesprokenwordtoverarbeidsverzuim,wordtditvaakuitgedruktindekleurenwit,grijsen zwart.
a. Waaromwordendezekleurenvolgensjougebruiktomhetsoortarbeidsverzuimtetyperen?
b. Watwordtverstaanonderwitarbeidsverzuim?Geefeenvoorbeeld.
c. Watwordtverstaanondergrijsarbeidsverzuim?Geefeenvoorbeeld.
d. Watwordtverstaanonderzwartarbeidsverzuim?Geeneenvoorbeeld.
e. Welkekleurarbeidsverzuimkomthetmeestvoor?Waaromdenkjedat?
a. Watisdefunctievaneenverzuimprotocol?
b. Noemtienonderdelendieineenverzuimprotocolmoetenterugkomen.
c. Geefmeteenaantalsteekwoordenaanwatdetienonderdelendiejijbijbhebtgenoemd inhouden.
d. Ishetopstellenvaneenverzuimprotocolverplichtvooreenwerkgever?
a. Waarommoeteenbedrijfhetziekteverzuimregistreren?Noemtweeredenen.
b. Noemvijfdingendiejeregistreertbijeenziekmelding.
c. Eenmedewerkerwerktvierdagenperweek.Voorlopiggaathijvanwegerugklachtentwee halvedagenindeweekwerken.Watishetverzuimpercentage? 25% 50% 75% 100%
d. Watdoeteenziekteverzuimverzekeraarvooreenbedrijf?
e. Wiebetaaltdeuitkeringvoorzwangerschaps-enbevallingsverlof?
f. Bijziektevaneenkindmageenmedewerkermaximaaltweekeerhetaantalurenperweek opnemendathijwerkt.Waarvanishiersprake? ouderschapsverlof langdurigzorgverlof kortdurendzorgverlof calamiteitenverlof
a. WathoudtdeWetverbeteringpoortwachterin?
b. Eenmedewerkerisinmiddels42wekenziek.Watmoetvolgensdezewetdaninganggezet worden?
c. Watgebeurteralseenmedewerkerlangerdantweejaarziekis?
d. MetwelkeinstantieswerkjesameninhetkadervandeWetverbeteringpoortwachter?
e. Ishetopvolgenvandezewetverplicht?Legjeantwoorduit.
a. Waaromishetbelangrijkdeaanwezigheidvanwerknemersteregistreren?
b. Waaromishetbelangrijkdeaanwezigheidvanbezoekersteregistreren?
c. Noemtweemanierenominzichtelijktekrijgenwiewelofnietopkantooris.
d. Noemtweemanierenvoorhetregistrerenvanbezoekers.
e. Waaromvermeldjeapartwieinhetpandbhv’erszijn?
f. Watzijndevoordelenvanbezoekersregistratie?