Editie 6 | 2020

DB nummer 6 / december 2020

Nog dit jaar rijden in de Volkswagen ID.3?

Business DRIESTEDEN

NOORD-VELUWE

 regionaal zakenmagazine jaargang 34 / nummer 6 / december 2020

‘Bedrijfshallen met logistieke functie gaan uitstekend in de verhuur’

Bij XLLease kan dat en ook nog eens tegen een zeer interessant tarief.

‘Trek alles uit de kast om je exportpositie te verstevigen’

Een bewogen jaar vastleggen met Pascal Goudkuil

DRIESTEDEN BUSINESS NOORD-VELUWE

Dave Bultman, Autoverhuur Bultman

‘Als familiebedrijf kunnen we heel snel onze koers veranderen’

8% BIJTELLING IN 2020*

*8% bijtelling tot € 45.000,- (daarboven 22% bijtelling)

WWW.XLLEASE.NL

RUIMTE TE KOOP

voor ondernemen

TE KOOP

TE KOOP/ TE HUUR

De Kia Niro.

WEGENS VERHUIZING

Paderbornstraat 1, Deventer

WEGENS VERHUIZING

Paderbornstraat 3, Deventer

Bedrijfspand met kantoor en eigen afsluitbaar terrein op zichtlocatie nabij de A. Het betreft in totaal 3.270 m2 bedrijfsoppervlakte op een perceel van 6.528 m2.

Bedrijven t/m milieucategorie 4 mogen zich hier vestigen. Veel (luxe en technische) voorzieningen.

Bedrijfspand met kantoorruimte op zichtlocatie op bedrijventerrein Kloosterlanden, totale opp. 1.560 m2 met eigen (afsluitbaar) terrein op een perceel van 3.263 m2. Toegestaan voor bedrijven t/m milieucategorie 3.2, verder veel voorzieningen.

VRAAGPRIJS € 1.750.000,- k.k.

VRAAGPRIJS € 950.000,- k.k.

OOK HORECA!

Efficiëntie als uitgangspunt.

Coenensparkstraat, Zutphen Pak deze unieke kans om te werken in een unieke omgeving aan het WATER, momenteel nog beschikbaar de laatste twee commerciële ruimtes variërend in diverse afmetingen: ca. 225 m² en ca. 306 m²

Kia Niro DynamicLine Hybrid Van € 32.410,Korting € 2.500,Voor € 29.910,-

HUURPRIJS € 125,- per m² per jaar excl. BTW VRAAGPRIJS OP AANVRAAG

TE KOOP/ TE HUUR

TE KOOP

Overkampsweg 25, Raalte

Vrieswijk 7, Raalte

Vrijstaand bedrijfsobject bestaande uit een (gecompartimenteerde) bedrijfshal (4.000 m2) met aan de voorzijde inpandige kantoorruimte, vergaderruimte, toiletten, kantine e.d. (270 m2) gesitueerd op de begane grond en 1e verdieping. Aan de voorzijde is voldoende parkeergelegenheid aanwezig. Deels afsluitbaar verhard buitenterrein.

Modern en vrijstaand kantoorgebouw (560 m2), gelegen op een zichtlocatie aan de N35 en op het kleinschalige kantorenpark ““De Sallandse Poort”, te Raalte. Het gebouw is degelijk, traditioneel gebouwd (2002) en gelegen op 838 m² eigen grond en heeft de beschikking over een eigen parkeerterrein. De bereikbaarheid vanaf het dorpscentrum en het station is uitstekend.

Full map navigatiesysteem

VRAAGPRIJS € 1.600.000,- k.k.

HUURPRIJS OP AANVRAAG

VRAAGPRIJS € 675.000,- k.k.

Achteruitrijcamera

TE HUUR

Dual zone climate control v.l.n.r. Inge Noppers, Jan Wiggers, Conny Kolkman en Michael Maatman

2020 WAS EEN BIJZONDER JAAR. Wij bedanken alle MKB’ers voor het door hen in ons gestelde vertrouwen en wensen u allen alvast hele fijne feestdagen.

Leverbaar uit voorraad

Voor mobiliteit, voor iedereen Indrukwekkende hybrid crossover.

Hoofdweg 74, Loenen Wij bieden momenteel ca. 208 m² kantoorruimte aan in het statige Kasteel Ter Horst. Het gebouw is met respect gerenoveerd en hierbij zijn oude elementen van het gebouw functioneel gecombineerd met nieuwe elementen. De kantoorruimte heeft een hoog afwerkingsniveau. Een unieke plek om uw kantoor te vestigen!

HUURPRIJS € 110,- per m² per jaar excl. BTW

Regio Stedendriehoek Kantoor Apeldoorn 055 5260 860 Kantoor Zutphen 0575 519 466

Maak kennis met onze primeur: de eerste hybride crossover, de Kia Niro. De Kia Niro combineert het beste van twee werelden: sterke prestaties met een opvallend ‘on-hybride’ design, zuinigheid en ruimte. Met daarnaast een modern design, een luxe uitrusting en vele innovatieve technologieën voldoet de Kia Niro aan al je wensen. Ultiem rijcomfort gegarandeerd!

SAMEN MAKEN WE EEN SUCCES VAN 2021!

Kantoor Deventer 0570 614 607 E stedendriehoek@thomapost.nl I www.thomapost.nl

APELDOORN • DEVENTER • DOETINCHEM • ENSCHEDE • HENGELO • LOCHEM • WINTERSWIJK • ZUTPHEN

Winnaar van:

PLATINUM

PRESTIGE AWARD

Amersfoort Apeldoorn Harderwijk Hengelo Zwolle

Maanlander 12 Oude Apeldoornseweg 40B Lorentzstraat 25 Höltersweg 30 Oude Meppelerweg 2

T. 033 – 48 01 212 T. 055 - 36 82 840 T. 0341 - 745 660 T. 088 - 08 70 120 T. 088 - 08 70 160

Gem. brandstofverbruik: 4,8 – 4,9 l/100km, 20,8 – 20,4 km/l. CO2-uitstoot: 109 – 112 g/km.

De vermelde waarden voor het brandstofverbruik en de CO2-uitstoot zijn gemeten volgens WLTP. Genoemde actie en consumentenprijs is geldig bij aankoop van een nieuwe Kia Niro met uiterste kentekenaanvraag op 28-12-2020 en uiterste registratie op 18-01-2021. Genoemde prijzen zijn incl. kosten rijklaar maken. De genoemde korting gaat om een inruilpremie. Bekijk de volledige actievoorwaarden op kia.com of vraag ernaar bij uw Kia-dealer. Getoond model kan afwijken van de beschreven uitvoering. Wijzigingen en drukfouten voorbehouden.

jaargang 34 / nummer 6 / december 2020

04

inhoud

PAG.3 INHOUD

DB

04 Bultman

14

08 Over auto’s gesproken…

10 Economie in coronatijd: klappen en kansen 14 Plaza Support 15 Daniels Huisman Advocaten 17 Column / Harry Webers 20 ‘Trek alles uit de kast om je

exportpositie te verstevigen’ 22 In gesprek met Cor Spronk 23 Duurzaam investeren vraagt om duurzaam zakelijk lenen

20

24 Corona: ramp én zegen voor de schoonmaakbranche

24

28 Een bewogen jaar vastleggen met Pascal Goudkuil 30 Mentoor Lease 31 The Box wint NL Packaging Award!

32 Liberi: werkend Nederland ontstressen 34 Column / Douwe Meetsma

28

32

colofon Zakenmagazine voor de regio Stedendriehoek, Noord-Veluwe, Raalte en Lochem.

JAARGANG 34 December 2020, editie 6 REDACTIE ADRES MVM Productions BV, Postbus 6684, 6503 GD Nijmegen Kerkenbos 12-26C, 6546 BE Nijmegen Tel. (024) 373 8505, Fax (024) 373 0933 info@vanmunstermedia.nl

UITGEVER Michael van Munster SALES MANAGER Pieter van de Mosselaar HOOFDREDACTIE Guus Hetterscheid REDACTIE BIJDRAGEN Wilma Schreiber FOTOGRAFIE Evert van de Worp

VORMGEVING / OPMAAK Jan-Willem Bouwman, Lisanne Cobussen, DRUK Bal Media ADVERTENTIE-­EXPLOITATIE VM Sales en Support B.V. Kerkenbos 12-24A, 6546 BE Nijmegen Tel. (024) 373 8505, Fax (024) 373 0933 info@vanmunstermedia.nl

ABONNEMENTEN Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan met en looptijd tot 31 december en worden automatisch verlengd tenzij de abonnee uiterlijk voor 31 oktober schriftelijk opzegt.

Abonnementsprijs per jaar 55 euro COPYRIGHTS Het auteursrecht op de in dit tijdschrift verschenen artikelen wordt door de uitgever voorbehouden. Hoewel de informatie gepubliceerd in deze uitgave

zorgvuldig is uitgezocht en waar mogelijk gecontroleerd, sluiten de uitgever en de redactie uitdrukkelijk iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele onjuistheden en/of onvolledigheid van de verstrekte gegevens. © 2020 Overname van artikelen is slechts mogelijk na verkregen schriftelijke toestemming van de uitgever

WEBSITE www.driestedenbusiness.nl

‘A PAG.4

‘Als familiebedrijf kunnen we heel snel onze koers veranderen’ De huidige coronacrisis raakt ook Autoverhuur Bultman, nu horeca en standbouwers in zwaar weer verkeren, en de personenbusverhuur inzakt. Meegaan met de flow, is dan het motto van Dave Bultman, sinds vorig jaar de algemeen directeur van het bedrijf. De flexibiliteit en betrokkenheid van het familiebedrijf helpen hem nieuwe wegen in te slaan. “Ik barst van de ideeën om onze dienstverlening steeds beter te maken.”

TEKST WILMA SCHREIBER FOTOGRAFIE EVERT VAN DE WORP

“Mijn vader, inmiddels 77, en oom, zijn nog steeds aandeelhouders en zeer betrokken bij het bedrijf”

De blauwe busjes van Autoverhuur Bultman zijn een begrip in de regio en ver daarbuiten. Opa Bultman startte in 1923 op 12-jarige leeftijd handelsonderneming Bultman en verkocht vaatjes haring op de fiets in Zutphen. Toen de vis te duur werd en zijn zonen met technische diploma’s in het bedrijf kwamen, maakte hij eind jaren 50 de overstap naar de autohandel, met een dealerschap in Amerikaanse auto’s. En begin jaren 70 ontstond min of meer bij toeval het huidige autoverhuurbedrijf, toen een klant vroeg of hij een busje kon leveren voor een halfjaar.

“Mijn vader, inmiddels 77, en oom, zijn nog steeds

PAG.5 COVERSTORY

Ook de personenbusverhuur aan scholen, zorginstellingen en tehuizen is ingezakt. Dat heeft een behoorlijke impact.” Reden voor Bultman om zijn bedrijf om te turnen naar waar wél vraag naar is. “Meegaan met de flow. Als familiebedrijf kunnen we heel snel onze koers veranderen, we hoeven geen verantwoording af te leggen aan andere

“Soms ben je te betrokken en moet je afstand nemen om zakelijk te blijven” partijen. Momenteel zijn we bezig de samenstelling van het wagenpark aan te passen, meer richting bussen in het rijbewijs-B-segment. Ook hebben we een elektrisch wagenpark aangeschaft. Die flexibiliteit is onze kracht.”

aandeelhouders en zeer betrokken bij het bedrijf. Vorig jaar heeft mijn broer zijn eigen pad gekozen en sindsdien sta ik alleen aan het roer”, vertelt Bultman. Zijn zoons Thom (18) en Max (15) werken inmiddels ook mee: Thom in de autoverhuur, Max in de truckwash.

“Het is en blijft dus een echt familiebedrijf. De jongste zit nu op de havo en de oudste doet de opleiding mediavormgeving en zou straks zo maar de signing van ons wagenpark kunnen gaan doen.”

Pittige tijd Zelf werkt Bultman 27 jaar in het bedrijf en kocht 17 jaar geleden samen met zijn broer de helft van de aandelen van zijn vader en oom. “We deden het echt samen: Arjan als operationeel directeur, ik pr & marketing. Dat heb ik afgestoten omdat ik na zijn vertrek de dagelijkse leiding moest overnemen. Het heeft me een paar maanden gekost om me dat eigen te maken”, vertelt hij. “Dit

jaar, met de coronacrisis, is het nog pittiger.

Een groot deel van het wagenpark staat stil, omdat we veel standbouwers en toeleveranciers van horeca als klant hebben, branches waar momenteel geen werk in is.

Ondanks alles (“ik ben echt voor de leeuwen gegooid”) gaat Bultman elke dag met zin en energie naar zijn werk. “Ik beleef er nog steeds veel plezier aan om elke dag mooie dingen te creëren: dat de werkplaats goed draait, dat we de autoverhuur goed in de markt zetten. Ik

DB

PAG.6

De derde generatie aan het werk: zoon Max in de wasstraat

barst van de ideeën om onze dienstverlening steeds beter te maken.” Die ideeën komen voort uit een stuk ontwikkeling. Bultman, nu bijna 50, begon als automonteur en doorliep het hele bedrijf: van auto’s aftanken, werkplaatschef tot algemeen directeur. “Je kent het bedrijf van haver tot gort en kunt makkelijk meepraten over eventuele knelpunten. Doel is klanten te ontzorgen door snel te schakelen als zij een mobiliteitsprobleem hebben. Mensen geven ons hun vertrouwen: we gaan naar Bultman, dan is het goed. Soms hoppen ze even naar een ander.

Het mooiste is als ze terugkomen en zeggen: die doen toch niet hetzelfde.”

Grote betrokkenheid Die insteek betekent ook dat Bultman continu op zoek is naar manieren om huurders de beste service te verlenen. “Onlangs vroeg een klant of we een auto met cruisecontrol hadden omdat hij vaak lange ritten maakt. Inmiddels hebben we een aantal auto’s in zijn segment daarmee uitgerust. Zo proberen wij als bedrijf steeds mee te denken”, zegt hij. “Ondanks de lastige tijd hebben we daarom ook net nieuwe bussen gekocht. Deze zijn voorzien van dashcams, om bij ongelukken de schuldvraag makkelijker te kunnen bepalen. Verder zijn ze uitgerust met achteruitrijcamera’s en ‑sensoren, een telefoonsteun en extra verlichte laadruimtes, alles voor de veiligheid.” Nieuwe technieken zijn belangrijk, maar de betrokkenheid binnen een familiebedrijf is nog veel belangrijker, stelt de

PAG.7 COVERSTORY

Vader Ad (77) is nog altijd zeer betrokken bij het bedrijf

Apeldoorner ondernemer met zeven filialen in het land. “Iedere klant is bij ons nog een naam, met wie we een persoonlijke band hebben, waardoor je net dat stapje meer wilt zetten. Je bent er altijd, ook in privétijd.

Snel schakelen, ’s avonds of ’s nachts op pad om een vrachtwagen voor een klant af te leveren, geen probleem, gaan!” Die

“Nieuwe technieken zijn belangrijk, maar de betrokkenheid binnen een familiebedrijf is nog veel belangrijker”

ideeën en de kracht van anderen. Flexibel zijn om je koers te wijzigen, niet in een vast stramien blijven hangen. Zo dragen ‘de senioren’, mijn vader en oom, regelmatig goede punten aan, dus waarom niet daar je voordeel mee doen”, zegt hij. “Soms ben je te betrokken en moet je afstand nemen om zakelijk te blijven, zeker bij personele kwesties. Ons bedrijf kent een informele cultuur. Mijn stem verheffen is soms lastig, maar het moet wel – in het belang van de organisatie. Maar uiteindelijk moet je het als eigenaar samen met je mensen kunnen doen. Alleen maar sturen werkt averechts.”

Drie generaties betrokkenheid ervaart Bultman ook bij zijn personeel. “Medewerkers voelen zich familie, dat maakt ons erg sterk. ‘Ik breng nog even dit weg, of maak nog even dat ritje’. En dat merk je ook in de sfeer bij alle vestigingen: je komt binnen bij een warm bedrijf.”

Gevraagd naar belangrijke eigenschappen van ondernemers, noemt Bultman inlevingsvermogen richting klanten en personeel, en een helikopterview om naar je bedrijf te kijken. “Daarnaast moet je openstaan voor

Terugkijkend heeft Bultman met het bedrijf talloze mooie momenten meegemaakt.

Bijvoorbeeld de uitverkiezing door BOVAG tot autoverhuurder van het jaar in 2009 en de vijf nominaties die erop volgden. Maar ook leuke reviews (“die deel ik met medewerkers, die hebben het dan goed gedaan”) of een pakje stroopwafels van een tevreden klant. “En het moment dat nieuwe auto’s worden afgeleverd. Dan ik sta daar met mijn vader en mijn zoon, drie generaties, geweldig toch? Of mijn zoon die 600 kilometer op een dag rijdt om auto’s af te leveren, de ander die 30 vrachtwagens op

één dag wast en dan vraagt wat hij nu nog kan doen. De kerstborrel in de garage, alle onderlinge gezelligheid.” Mindere momenten waren er zeker ook: een dodelijk ongeval met een auto van het bedrijf, diefstal en sowieso de huidige moeilijke omstandigheden. “Je moet als ondernemer dan alles willen doen om het bedrijf door te laten draaien, je nergens te min voor voelen. Klanten staan er soms van te kijken dat ik zelf ook nog vrachtwagens aflever.

Daar streven we naar: bijna onderdeel zijn van de logistieke keten van onze klanten. Zij hoeven zich geen zorgen te maken, wij regelen dat die auto er staat.”

Voor de nabije toekomst heeft Bultman zijn plannen al klaar: uitbreiding met Bultman Storage voor de verhuizende consument.

“Al in een aantal filialen hebben we containerplaatsen waar mensen tijdelijk hun huisraad kunnen stallen. Daarnaast breiden we de autoverhuuropties uit met 24/7 rent reserveren, starten en afsluiten via een app”, vertelt hij. “Over twee jaar bestaan we honderd jaar. Dat is een doel op zich, zeker in deze tijd. Ik hoop dat we dan kunnen terugkijken op deze periode en zeggen: zo, dat was een goede ervaring.”

DB

PAG.8

Over auto’s gesproken… door John Plette, commercieel directeur XLLease en Lex van Velzen

Familie-uitbreiding

Het was voor de automarkt een turbulent jaar. De nieuwverkopen zijn fors gekelderd en tegelijk waren de occasions niet aan te slepen omdat veel reizigers het openbaar vervoer vermeden. Alle grote autobeurzen werden afgelast en het is de vraag of én hoe die zich gaan herstellen, de animo bij zowel publiek als fabrikanten loopt al jaren terug.

Voor komend jaar voorziet John Plette, commercieel directeur XLLease, duidelijk licht aan het eind van de tunnel. “We krijgen weer meer bewegingsvrijheid, maar tegelijkertijd ontstaat er een nieuw ‘normaal’ waarbij blijvend meer thuisgewerkt gaat worden. Kortom: er wordt minder gereden en dus worden arbeidsvoorwaardelijke leaseauto’s minder vanzelfsprekend dan ze tot nu toe waren.” Leuke trend: van leasebak naar leasebike. De klassieke leaseauto wordt steeds vaker ingewisseld voor een leasefiets in combinatie met een uitgekiende mobiliteitsoplossing op maat. “We werken nauw samen met Lease a Bike en zien een enorme groei in dit segment.”

Naast de leasefiets is ook een steeds grotere rol weggelegd voor elektrische auto’s. “Het aanbod wordt steeds aantrekkelijker, de TCO (total cost of ownership) daalt gestaag en de bijtelling blijft natuurlijk aantrekkelijk.” XLLease is, mede dankzij de verregaande persoonlijke aanpak, bijzonder goed toegerust om ondernemers te begeleiden naar maatwerkoplossingen die anticiperen op het nieuwe ‘normaal’ en de daarbij passende vervoersmodaliteiten.

Pal na z’n introductie was de Volkswagen ID.3 gelijk de best verkochte auto van de maand, een duidelijk bewijs van de sterk toegenomen belangstelling voor elektrisch rijden. Niet zo gek: de prijzen zijn inmiddels ronduit concurrerend, de actieradius is dankzij de moderne accutechniek geen probleem meer en de laadinfrastructuur wordt steeds beter. En alhoewel de bijtelling volgend jaar stijgt, blijft het toch lager dan voor een vergelijkbare brandstofauto afgerekend moet worden. De eveneens dit jaar geïntroduceerde Volkswagen ID.4 is voor dit jaar zo goed als uitverkocht, maar blijft ook volgend jaar, weliswaar met een bijtelling van twaalf procent, een hele aantrekkelijke auto. Komend jaar worden beide modelreeksen verder uitgebreid met onder andere vierwielaandrijving voor de ID.4 en wordt een volledig nieuw model onthuld.

John Plette: Diesels raken nu echt uit de mode. Komend jaar zet de opmars van volledig elektrische auto’s verder door, alhoewel de plug-ins het ook nog steeds goed doen.

Lex van Velzen: Het omslagpunt is bijna bereikt: vanaf 2024 zijn elektrische auto’s definitief goedkoper te produceren dan brandstofexemplaren.

STERKER DAN OOIT

Olé Cupra!

De Volkswagen Golf R is meer dan ooit een ultieme pretmachine. Onder het indrukwekkende uiterlijk vertoon gaat een berg techniek schuil waar liefhebbers van smullen. Niet alleen de pure prestaties, zoals een top van 270 kilometer per uur, maar ook de uitgebreide mogelijkheden om het onderstel aan de weg- of circuitomstandigheden aan te passen zijn verbijsterend. De digitale cockpit is geheel nieuw opgezet om het uiterste uit motor en onderstel te kunnen halen.

John Plette: Vooral ook die Akropovic-uitlaat erbij nemen, dat draagt extra bij aan de hele beleving.

Lex van Velzen: Komt het best tot z’n recht als je ‘m zo nu en dan op het circuit kan uitlaten.

Eindelijk is-ie er dan: met de Formentor laat Cupra zien wat het merk allemaal in huis heeft.

En de eerste editie is gelijk ook de maximale rijmachine: de Formentor 310 2.0 TSI 4Drive is in alle opzichten een beest van een auto.

Onder een ronduit imponerend uiterlijk gaat een minstens even indrukkende hoeveelheid techniek schuil. Vierwielaandrijving is standaard op dit topmodel, evenals de zeventraps DSG-transmissie.

John Plette: Fraai en exclusief, supersnel en uitermate luxueus. Elke Cupra heeft standaard vier jaar garantie.

Lex van Velzen: Begin ’21 wordt nog een tweetal plug-in hybride Formentors geïntroduceerd. Even mooi, ietsje tammer.

PAG.9 AUTOMOTIVE

Cupra met stekker Met de e-Hybrid versies van de Cupra Leon en de Cupra Leon Sportstourer voegt het Spaanse merk voor autoliefhebbers een tweetal extra leuke versies toe aan het gamma. Beide modellen zijn razendsnel maar kunnen desgewenst ook 52 kilometer puur elektrisch rijden. Het onderstel van beide modellen is volledig aangepast om de beschikbare 245 pk veilig in te kunnen zetten. De bestuurder kan met behulp van de speciale Cupra-knop kiezen uit vier verschillende rijmodi.

John Plette: Echt met oog voor detail gemaakt, een fraaie combinatie van het klassieke sportwagengevoel en toch ook heel goed praktisch inzetbaar.

Lex van Velzen: Bepaald geen eenheidsworst, deze Spaanse bolides. Echt een auto om jezelf mee te verwennen.

ELEKTRISCH OP Z’N ‘DACIAAS’ Dacia doet nog even geheimzinnig over de aanschafprijs van z’n eerste volledig elektrische auto, maar de nieuwe Spring Electric zal vermoedelijk heel betaalbaar zijn, zoals past bij het budgetmerk. De Spring Electric is een ruime vierpersoons stadsauto met een bereik van zo’n 230 kilometer (in de stad: 295 volgens de WLTP City). En geheel in lijn met de Dacia-filosofie: simpel en doeltreffend, dus verwacht geen al te luxueuze fratsen.

John Plette: Geen baanbrekende techniek, deze Spring zal het echt van z’n prijs moeten hebben. Natuurlijk wel lekker lage bedrijfskosten en een geruststellend ruime garantieperiode.

Lex van Velzen: Ziet er nog best stoer uit en het is allemaal vooral heel functioneel. Misschien iets te basaal voor de verwende Westerse automobilist?

Kloeke coupé

Stekker Seat De Seat Leon en de Leon Sportstourer zijn nu ook als plug-in hybride leverbaar. De 204 pk sterke aandrijflijn wordt altijd gecombineerd met het FR-uitrustingsniveau waardoor er gelijk een even sportieve als complete auto voor de deur staat. Beide modellen zitten binnen de acht seconden op de honderd kilometer per uur, scheuren desgewenst door naar de 220 kilometer per uur en zijn, mits ietsje rustiger bereden, ook nog eens bijzonder zuinig.

Het volledig elektrische bereik is zo’n zestig kilometer.

John Plette: Uitermate prettige en ruime auto’s waarbij dankzij de plug-in technologie de bedrijfskosten behoorlijk gedrukt kunnen worden. Wel zo vaak mogelijk stekkeren!

Lex van Velzen: Het enige nadeeltje: de techniek slurpt behoorlijk wat laadruimte, de Sportstourer levert zo’n 150 liter bagageruimte in. Er blijft overigens genoeg ruimte over.

Strakgetrokken Hyundai heeft z’n succesnummer Kona aan een facelift onderworpen.

Zowel de voor- als de achterzijde zijn opnieuw getekend, aan de aandrijflijn is niet gesleuteld. Dat was ook niet echt nodig, zowel de prestaties als de actieradius zijn meer dan in orde. Wel heeft Hyundai de voorraad veiligheidssystemen fors uitgebreid. Zo wordt de berijder nu bijvoorbeeld gewaarschuwd als hij of zij de auto op slot wil doen terwijl er nog iemand op de achterbank zit.

John Plette: Niet elke facelift is altijd even geslaagd, maar bij deze Kona heeft de update goed uitgepakt.

Lex van Velzen: De Kona Electric wordt sinds kort ook in Tsjechië gebouwd waardoor de levertijd aanzienlijk korter is geworden.

Volgend jaar verschijnt de Renault Arkana in de showrooms: een forse SUV-achtige coupé die een slag groter is dan de huidige Kadjar. De Arkana is uitsluitend met de 140 pk sterke E-Tech Hybrid motor leverbaar die ook bekend is uit de Clio E-Tech. De robuuste buitenmaten staan garant voor een zeer ruim interieur. De Arkana wordt in Zuid-Korea gebouwd.

John Plette: Apart model wel, doet toch vooral denken aan de nieuwe lichting van de Citroën C4, ook zo’n SUV-coupé. Nog wel even een vraagje: is hij gewoon groot of is-ie eerder lomp?

Lex van Velzen: Leverbaar met zeventien of achttien inch wielen, grote digitale schermen in het dashboard, alles is even fors aan deze coupé-achtige. Als R.S. Line uitvoering helemaal leuk aangekleed.

DB

E PAG.10

De coronacrisis is niet alleen bepalend voor de economische situatie in 2020, maar werpt zijn schaduwen ook vooruit naar volgend jaar, stellen vijf financieel experts. De onzekerheid in de markt houdt aan, met alle gevolgen van dien. Tegelijkertijd signaleren ze fantastische initiatieven bij ondernemers, die nieuwe ideeën bedenken, hun businessmodel aanpassen en veel creativiteit aan de dag leggen. En als dat coronavaccin er eenmaal is, gloort een voorzichtig herstel van de economie.

TEKST WILMA SCHREIBER FOTOGRAFIE EVERT VAN DE WORP

Economie in coronatijd: klappen en kansen Peter Robbers

Hoe onzeker de situatie is, wordt duidelijk uit de woorden van Peter Robbers, directeur Robbers Accountants Belastingadviseurs in Apeldoorn. “De tijd om vooruit te kijken, hadden we al flink teruggebracht van vijf naar drie jaar. Nu is dat slechts drie maanden. Een aantal klanten heeft het heel erg zwaar, maar veel meer bedrijven doen het beter dan vorig jaar”, zegt hij. “De wereld is heel erg veranderd en zij hebben daar goed op ingespeeld. Natuurlijk is de coronacrisis ernstig, maar het leidt ook tot een andere kijk op handel drijven en we leren mooie en goede dingen. De één pakt dat sneller op dan de ander, maar de omzet is er nog steeds.”

Ongekende krimp Ook Jan Vink, directeur Private Banking Noord Nederland bij Van Lanschot, beaamt dit. “Corona dwingt ons buiten gebaande paden te gaan. Voor de korte termijn heeft dit zorgelijke kanten –onzekerheid over gezondheid, inkomen en werk – maar je ontdekt dat je je bedrijfsvoering ook anders

PAG.11 ECONOMIE

DB

Sjoerd Scholte

kunt doen. Dus gooi wat je hiervan leert straks niet weer overboord, maar kijk waarin je moet investeren om dat nog verder te faciliteren.” Ron Jager, Rayondirecteur MKB Veluwe en Stedendriehoek bij ING, noemt de verwachte krimp van 6% voor 2020 ongekend. “Bij de diepste crisis tot nu toe bedroeg die maximaal 3%.” De krimp wordt veroorzaakt door vraaguitval bij de consument, die minder kan uitgeven aan reizen, horeca en restaurants. “Maar ook de zorg krimpt, omdat mensen de huisarts of het ziekenhuis mijden. Het zwaarst getroffen zijn de horeca, zakelijke dienstverlening, de transportsector en de automotive.”

Verder lopen de investeringen behoorlijk terug, meldt Gerard Bernhards, manager Bedrijven voor de Stedendriehoek bij ABN AMRO. “Vorig jaar zagen we nog een stijging van 4,6%, dit jaar een afname van 5,4%. De werkloosheid, nu nog grotendeels verborgen vanwege de 1,3 miljoen medewerkers die dankzij overheidssubsidie hun loon doorbetaald krijgen, gaat dit jaar oplopen en volgend jaar flink doorstijgen”, zegt hij. “Desondanks doet Nederland het aardig goed, kijkend naar de eurozone met een gemiddelde krimp van zo’n 12%. Toch is de economische teruggang in ons land groot. De consumptie blijft op een lager niveau door de anderhalvemetermaatregelen en onzekerheid over de eigen baan.”

Cashmanagement op 1 Sjoerd Scholte, directeur Rabobank Apeldoorn en omgeving onderschrijft dat corona zowel goede als slechte dingen brengt. “Supermarkten en speciaalzaken zoals vis-, kaas- en wijnzaken doen prima zaken. De horeca had na de eerste dip een goede zomer dankzij het toestaan van ruimere terrassen en door meer bezorgen.

Bovendien bleven veel Nederlanders in eigen land en besteedden hier hun vakantiegeld”, stelt hij. “Maar de tweede golf is echt een ramp, met een totaal omzetverlies van zo’n 250 miljoen euro

Ron Jager

per week, terwijl de kosten gelijk blijven.

Wel blijven de bestedingen in supermarkten en speciaalzaken stijgen met respectievelijk 9% en 6%.” Het overige mkb slaat zich gemiddeld goed door de crisis heen, is zijn indruk. “Ondernemers betonen zich flexibel en innovatief. En de bijzonder goede Nederlandse digitale infrastructuur helpt daarbij.”

In alle onzekerheid van dit moment is het zaak om als ondernemer de liquiditeit in de gaten te houden, adviseert Robbers.

“Nu wordt dat allemaal nog met de mantel van corona bedekt, maar straks kloppen banken en de fiscus op de deur, zeker als de resultaten achterwege blijven. Zorg dus dat je je cijfers strak hebt.” Vink sluit zich hierbij aan. “In tijden van crisis staat cashmanagement op 1, want je weet niet hoe lang de crisis nog duurt. Onderzoek ook of je businessmodel toekomstproof is. Kijk naar de retail: we hebben er zo’n tien jaar over gedaan om tot circa 15% internetaankopen te komen. Dat is nu in drie maanden tijd gestegen naar ruim 25%.”

Nieuwe werkelijkheid Jager benadrukt het belang om goed te anticiperen op de nieuwe werkelijkheid.

“Zoek nieuwe markten, nieuwe samenwerkingen, andere distributiekanalen, pas je verdienmodel aan en wees in alle gevallen scherp op de kosten. Zo kun je je bedrijf toekomstbestendig maken”,

A C C O U N TA N T S B E L A S T I N G A D V I S E U R S

DUIDELIJK PERSPECTIEF

Apeldoorn 055 522 522 9 | Vorden 0575 551 463 | www.robbers.nu Naamloos-25 4 ROB_VPP[2907].indd 1

Altijd een passende oplossing voor uw transport en opslag Kraan- en speciaaltransport - Opslag specifieke goederen - Verhuur opslagcontainers

23-11-2020 10:16 29-07-2011 14:02:31

Apeldoorn - 055 521 31 61 WWW.KISJES.NET

PAG.13

Gerard Bernhards

ons ook veel: neem online werken, dat is een stuk efficiënter. Maar het betekent wel wat voor de kantoorruimte.”

Scholte verwacht dat prijs belangrijker wordt, gezien de oplopende werkloosheid en kostenbesparingen bij bedrijven.

“Innovatie, samenwerking in de keten en circulair produceren vormen dan de sleutel richting de toekomst”, zegt hij. “Winstmaximalisatie is interessant maar de generaties Z en Alpha kijken ook naar maatschappelijke doelen. Dat vergt een andere manier van kijken. Als je blijft focussen op de huidige generatie, mis je de boot. En een paar tandjes terug is niet erg: op de Veluwe wandelen in plaats van vier keer per jaar op vakantie. Het hoeft allemaal niet zo gek.”

stelt hij. “Misschien kun je je medewerkers tijdelijk elders onderbrengen, zodat je ze wel vasthoudt maar de kosten kwijt bent tot de economie of je sector weer opengaat.” Daarnaast is het volgens Jager verstandig goed na te denken over globalisering. “Productie overhevelen naar China heeft ons kwetsbaar gemaakt.

Ook zijn er veel transportbewegingen nodig om producten hier te krijgen.

Wellicht is lokaal produceren of toeleveren dan wenselijker, ook vanuit milieuoverwegingen.”

In crisistijd maken ondernemers minder risicovolle keuzes, terwijl die bedrijfsdynamiek wel nodig is voor onze economie.

“Blijf dus investeren en innoveren, wacht niet af wat er gaat gebeuren, anders ben je straks te laat”, aldus Bernhards, die een standbouwer in Deventer als voorbeeld noemt. “Die bouwt nu houtskeletwoningen, heeft zijn personeel laten bijscholen en genereert zo nieuwe afzet. Verander dus tijdig van koers als dat nodig is voor de continuïteit van je bedrijf.” Het is niet de eerste pandemie en zal ook niet de laatste zijn, betoogt Scholte. “De anderhalvemetereconomie is het nieuwe normaal net als meer thuiswerken, digitalisering, online verkopen en in Nederland op vakantie. Al deze trends worden versneld door corona, in alle sectoren”, zegt hij. “In zo’n crisis schakelen goede ondernemers door en worden creatief.”

Geleidelijk herstel Gevraagd naar hun verwachtingen voor 2021, houden de experts flink wat slagen om de arm vanwege alle onzekerheden.

“Veel hangt af van hoe snel het vaccin komt en hoe effectief het is, en of er nog een derde coronagolf volgt. Het meest aannemelijke scenario is dat de economie zich in 2021 geleidelijk herstelt, maar de 6% krimp gaan we niet goedmaken, hooguit 3,5%”, voorspelt Jager. “Pas eind 2022 zullen we het niveau van 2019 bereikt hebben. De coronacrisis kost ons, naast menselijk leed, dus twee jaar economische groei. Maar op langere termijn brengt het

Jan Vink

Vink wijst op het herstel van China. “Dat is voor een extern gerichte economie als de onze van belang. Ook de maatregelen van de ECB en de landelijke overheid om de economie te ondersteunen, bieden – anders dan bij de bankencrisis tien jaar geleden – een fundament. Wel is het de vraag of bedrijven die nu in financiële coma worden gehouden onderliggend niet teveel schade hebben opgelopen en straks niet meer ontwaken. Met andere woorden, dat deze periode wellicht te lang duurt voor hun huidige businessmodel.” Bij alle onzekerheid is er volgens Robbers maar één adagium: “Ga er gewoon voor. Anders weet je zeker dat het stopt. Pak de kans om aan de goede kant te komen.”

DB

PAG.14 PLAZASUPPORT

Slim automatiseren = groei realiseren - en een online cadeautje van PlazaSupport voor jou! Voordat we ingaan op onze tips voor online ondernemers om keihard te groeien, willen we heel even stilstaan bij ons eerste jubileum. PlazaSupport bestond afgelopen 1 november precies een jaar. Een zeer bevlogen en bijzonder succesvol jaar, want in het eerste jaar PlazaSupport …

• Hebben we meer dan 125.600 (!) artikelen in de online schappen van marketplaces geplaatst voor onze klanten.

• Zagen we de gemiddelde omzet van onze klanten stijgen met maar liefst 178%.

• Zijn we ons, naast het totaalpakket voor verkopen op marketplaces, ook gaan richten op webshopoptimalisatie. Naast het verbeteren van bestaande webshops begeleiden we op dit moment zelfs een klant bij de introductie van een eigen marketplace!

Wie jarig is trakteert Helaas konden we ons jubileum niet groots vieren. Het werd een feestelijke online proostop-afstand met ons team en een lekkere verrassing per post voor onze klanten. Ook jou, als ondernemer en lezer van het Driesteden Business Magazine, willen we graag trakteren: t/m 31 december 2020 krijg je, met gebruik van de code PS1JAAR!, gratis advies op het gebied van online verkopen. Loop je vast met productomschrijvingen? Stagneert jouw online

verkoop? Of wil je een specialist die meekijkt of jouw producten geschikt zijn voor verkoop op bol.com? Aarzel dan niet en stuur jouw vraag in via onze website of per e-mail, zet PS1JAAR! in de onderwerpregel en ontvang gratis professioneel advies!

Groei, online ondernemer, groei!

Slim automatiseren betekent: groei realiseren.

Dat klinkt fancy en eenvoudig, maar … hoe pak je dat aan? De tips van PlazaSupport om online te groeien met jouw webshop en/of verkoop op marketplace(s):

Speel in op de actualiteit, dat draagt bij aan de conversie Maak gebruik van de actualiteit in je productomschrijvingen, webshop, website en social media. Zo zullen klanten jou eerder vinden.

Ga dus rap aan de slag met het aanpassen van jouw online teksten en omschrijvingen en speel in op de decembermaand. Vergeet niet om na de feestdagen te switchen en in te spelen op

de winter, het naderende voorjaar, Valentijnsdag … (En kom je tijd te kort? PlazaSupport doet het graag voor je!)

Optimaliseer je assortiment én je presentatie Je producten moeten kraakhelder omschreven en kristalhelder gepresenteerd worden in de webshop of op de marketplace. Jouw klant moet exact weten wat hij/zij kan verwachten van het product. Is er iets niet helemaal duidelijk? Grote kans dat de klant een soortgelijk of hetzelfde product gaat shoppen bij de concurrent. Dat wil je niet!

Koppelingen met marketplaces en webshopintegratie PlazaSupport beschikt over vele slimme en handige tools, die we inzetten om de koppeling tussen jouw webshop of verkoop op marketplaces te optimaliseren. Dat scheelt niet alleen een hoop tijd, maar voorkomt ook – menselijke – foutjes, die je online verkoop helaas niet ten goede komen. Met de inzet van handige tools optimaliseer je de verkoop, het betaalproces, administratie, bestellingen, retouren en voorraadbeheer.

We wensen je een prachtige decembermaand toe en vergeet niet jouw online traktatie te verzilveren. Stuur ons jouw vraag over online verkopen en maak gebruik van de code PS1JAAR! info@plazasupport.nl - www.plazasupport.nl

PAG.15 DANIELS HUISMAN ADVOCATEN

Advies

De Wet homologatie onderhands akkoord

AANGEPAST CREDITEURENAKKOORD BIEDT MEER MOGELIJKHEDEN

Onlangs is de Wet homologatie onderhands akkoord (de Whoa) aangenomen. De Whoa treedt op 1 januari 2021 in werking en vult het lege vak in de gereedschapskist.

De Whoa biedt namelijk de mogelijkheid om een (dwang) akkoord aan crediteuren op te leggen. Het doel is om een noodlijdende maar levensvatbare onderneming te herstructureren of een noodlijdende onderneming gecontroleerd te staken (liquideren) zonder de waardevernietiging en andere negatieve gevolgen van een faillissement. De wet biedt de nodige mogelijkheden om tot een herstructurering te komen.

Het proces biedt toegang tot de rechter als er gaandeweg geschillen ontstaan en mogelijkheid om overeenkomsten tussentijds te beëindigen met vergoeding van de beeïndigingsschade via het akkoord.

Stemming en toetsing Na aanbieding stemmen de crediteuren over het akkoord binnen klassen met dezelfde belangen. Denk hierbij aan zekerheidshouders, concurrente crediteuren of verhuurders.

Als een klasse voor het akkoord stemt, wordt het akkoord aan de rechter voorgelegd om aan de wettelijke vereisten te toetsen. Als het akkoord de toets doorstaat, kan het aan alle crediteuren worden opgelegd.

Gecontroleerd staken van bedrijfsonderdelen

De maatregelen tegen verspreiding van het coronavirus leggen al geruime tijd druk op de omzet en schuldenlasten van ondernemingen, terwijl onzekerheid blijft bestaan over de duur van de beperkende maatregelen en steun van de overheid. De onzekerheid heeft ongetwijfeld invloed op de te bepalen strategie.

Het kan bijvoorbeeld nodig zijn om afscheid te nemen van een deel van de onderneming, of dat herstructureren noodzakelijk is om de onderneming te behouden.

De juridische uitvoering daarvan is maatwerk en er zijn diverse manieren om tot het beste resultaat te komen. De gereedschapskist was tot voor kort echter (te) beperkt. Het ontbrak in de praktijk aan mogelijkheden om noodlijdende maar levensvatbare bedrijven te herstructureren. Zo was het slechts onder bijzondere omstandigheden mogelijk om een crediteurenakkoord aan onwelwillende schuldeisers op te leggen.

Een crediteurenakkoord kan ook uitstekend dienen om een onderneming te staken. Waar de wet voorschrijft dat een vereffening met onvoldoende baten slechts buiten faillissement kan worden uitgevoerd met instemming van álle bekende schuldeisers (art. 2:23c lid 4 BW), is het dwangakkoord buiten faillissement een welkome toevoeging. De tijd dat een enkele dwarsliggende crediteur de slagingskansen ernstig in gevaar kon brengen, lijkt met de Whoa voorbij.

Meer weten? Neem dan contact op met mr. Mark Loef, advocaat ondernemingsrecht bij Daniels Huisman Advocaten te Deventer.

Daniels Huisman Advocaten mr. Mark Loef E-mail: loef@danielshuisman.nl Telefoon: (0570) 613327

DB

DĂŠ inspirerende plek voor uw meeting, bijeenkomst, presentatie, business lunch of diner!

Neem gerust contact met ons op voor vrijblijvende informatie. Ons team adviseert u graag!

Worp 2, 7419 AD Deventer, 0570 66 70 80, deventer@sandton.eu, www.sandton.eu/deventer

PAG.17 HARRY WEBERS

Column

Beter een goede buur(regio) dan een verre vriend...

Harry Webers voorzitter SER Overijssel Wie kent niet de Sociaal-Economische Raad (SER), het belangrijkste adviesorgaan voor het Kabinet en het parlement als het gaat om sociaal-economische vraagstukken? De onafhankelijke SER is samengesteld uit vertegenwoordigers van zowel werkgeversorganisaties als werknemersorganisaties alsmede door de Kroon benoemde onafhankelijke deskundigen. De SER geeft zowel gevraagde als ongevraagde adviezen op het brede terrein van economie en arbeidsmarkt, maar ook over pensioenen, onderwijs en het landelijke Energieakkoord. De SER speelt een hoofdrol in de Nederlandse overlegeconomie.

Op 1 oktober 2020 bestond de SER 70 jaar. Minister Koolmees zei toen het volgende: “De SER is de polder op zijn best. Dat komt door de combinatie van geleerde Kroonleden, en de meer praktisch gerichte vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers. Daardoor bevatten SER-adviezen niet alleen deskundige analyses, maar ook aanbevelingen die op maatschappelijk draagvlak kunnen rekenen.“ Naast de landelijke SER zijn er vier provinciale SER’en: SER Brabant, SER Noord-Nederland, SER Overijssel en SER Zeeland. De SER Overijssel viert in januari 2021 haar 40-jarig bestaan, en is in 2006 ontstaan uit de Sociaal-Economische Advies- en Consultatiecommissie (SEACO).

Op 19 november 2020 hebben de vier provinciale SER’en een gezamenlijk advies aangeboden aan SER-voorzitter Mariëtte Hamer. Zij zal het advies meenemen in het middellangetermijnadvies van de landelijke SER. In het advies wijzen de provinciale SER’en op de risico’s van regionale tweedeling. En vragen zij de landelijke SER en het Kabinet om brede welvaartsgroei in alle regio’s meer centraal te stellen en om specifiek regionaal maatwerk in het (nieuwe) Kabinetsbeleid. Op dit moment is het huidige landelijke beleid vaak teveel toegesneden op de dichtbevolkte

gebieden van ons land en de (Randstad)regio’s. In het advies van de provinciale SER’en worden de volgende drie speerpunten geformuleerd: • structurele inzet op een duurzame economie; • naar een wendbare en inclusieve arbeidsmarkt en samenleving; • extra aandacht voor de kwaliteit van leven.

Bovendien wijzen de regionale SER’en op de mogelijkheden van regionale experimenteerruimte en pilots, mede in het kader van de grote maatschappelijke transities op het gebied van klimaat, energievoorziening en circulaire economie. De regionale SER’en stellen een differentiatie van het regionaal economische beleid voor, dat is gericht op de versterking van het arbeidsmarktbeleid, ondernemersklimaat en innovatiebeleid in de regio’s.

Het kan geen toeval zijn, dat in de aanloop naar de verkiezingen in maart 2021 ook in politiek Den Haag sprake is van een herontdekking van de regio’s. Zo kiest het CDA in haar nieuwe verkiezingsprogramma ‘Zorg voor elkaar’ expliciet voor de ‘perifere’ regio’s, hetgeen onder andere is uitgewerkt in woningbouwplannen, betere (internationale) treinverbindingen naar Noord-Nederland en Oost-Nederland, spreiding van overheidsorganisaties en sterke regionale economische clusters. En er zou zelfs een minister Regionale Ontwikkeling moeten komen om ervoor te zorgen dat krimpregio’s ook groeiregio’s kunnen worden.

Medio 2020 constateerde de Rabobank dat achterblijvende regio’s door de coronacrisis veel harder worden getroffen dan de grootstedelijke regio’s in de Randstad. En daardoor worden de bestaande regionaal economische verschillen en contrasten tussen de Randstad en regio’s in de Achterhoek, Friesland, Groningen, Limburg, Twente, Zeeuws Vlaanderen en Zuidoost-Noord-Brabant verder aangescherpt. Overigens blijken regio’s zoals Foodvalley (Ede-Wageningen) en Regio Zwolle het ook tijdens de coronacrisis relatief goed te doen.

Zoals het bekende gezegde luidt, kun je van mensen in je directe omgeving vaak meer hulp verwachten. Dit geldt feitelijk ook voor (buur)regio’s, en zeker op de schaal van Nederland. Wie investeert in andere regio’s en andere regio’s ook het beste gunt, zal spoedig ontdekken dat hij/zij daar zelf beslist niet slechter van wordt. Maar je gaat het pas zien, als je het doorhebt!

DB

Mooie foto’s maken, jou vastleggen zoals je bent en zoals anderen jou herkennen: dat is wat ik als fotograaf het liefst doe. Heb je een portret of reeks professionele productfoto’s nodig? Dan ben je van harte welkom in mijn fotostudio in Deventer. Of ik kom bij je langs op locatie voor een shoot in je eigen, vertrouwde omgeving.

Natuurlijk tref ik alle noodzakelijke voorzorgsmaatregelen om coronaproof te kunnen werken. Naast het eindresultaat staat jouw gezondheid immers voorop. Zo kun je - ook in deze tijd – rekenen op hoogwaardige foto’s voor jouw klus of reportage.

www.evertvandeworp.nl T. 06-22501467 Studio: Teugseweg 12, 7418 AM Deventer

TEKST WILMA SCHREIBER FOTOGRAFIE EVERT VAN DE WORP

‘Trek alles uit de kast om je exportpositie te verstevigen’

PAG.21 INTERNATIONAAL ONDERNEMEN

Dat de export extreem belangrijk is voor Nederland, is algemeen bekend.

Maar dat 30 procent van de werkgelegenheid in ons land direct te relateren is aan de export, weet niet iedereen. “Als je inzoomt op Oost-Nederland, blijken Gelderland en Overijssel verantwoordelijk voor 13 tot 14 procent van de totale nationale export”, aldus Fons de Zeeuw, manager International bij ontwikkelingsmaatschappij Oost NL in Apeldoorn. Vanwege de coronacrisis en de Brexit moeten exporteurs echter alert zijn op hun marktaandeel.

technologieën waar onze regio sterk in is”, vertelt De Zeeuw. “Vervolgens organiseren we online pitches om kopers en verkopers samen te brengen.”

Pijplijn vullen Landelijk is de verdeling tussen wederuitvoer (een product komt naar Nederland, wisselt van eigenaar en wordt onveranderd geëxporteerd) en export van Nederlandse producten ongeveer 50-50. “Die wederuitvoer zien we vooral in Noord- en Zuid-Holland en Zeeland, en veel minder in Oost-Nederland. Export vanuit Oost-Nederland betreft dus vooral Nederlandse producten. De hoogwaardige maakindustrie is enorm sterk in Twente, de Achterhoek en zeker ook in de Stedendriehoek. Zo’n 80 procent van de productie is bedoeld voor de export.”

De lockdown in maart bracht een aantal sectoren, waaronder de horeca en de retail, direct in de problemen. De gevolgen voor de maakindustrie werden pas later voelbaar, toen de toeleverketens ontregeld raakten. “De tweede schok is dat orderportefeuilles zich onvoldoende vulden. Vanwege de relatief lange tijd tussen orderintake en leverantie kwam dat niet direct aan het licht. Ik verwacht dan ook een na-ijleffect in de eerste helft van 2021”, stelt De Zeeuw. Hoewel de rijksoverheid diverse instrumenten inzet om de pijn van ondernemers te verzachten, zoals de NOW- en de GO-C-regeling, worden deze in de eerste helft van 2021 waarschijnlijk afgebouwd. “Dat betekent dat de werkloosheid in de Stedendriehoek in die periode behoorlijk zal toenemen.”

Belangrijke buurlanden Daarnaast moeten bedrijven er rekening mee houden dat Oost-Nederland met name exporteert naar de buurlanden, met Duitsland onbetwist op de eerste

OOST NL IN HET KORT Oost NL is de ontwikkelingsmaatschappij van Oost-Nederland. In opdracht van de provincies Gelderland en Overijssel en het ministerie van Economische Zaken en Klimaat versterkt zij de regionale economie.

Dit door ondernemers die bijdragen aan maatschappelijke oplossingen duurzaam te laten innoveren, investeren en internationaliseren.

plaats, gevolgd door België en het Verenigd Koninkrijk. “Die landen zijn enorm belangrijk voor ons en vormen zowel de kracht als de zwakte van onze maakindustrie. Het betreft ontwikkelde economieën in Europa met een beperkt groeipotentieel, zeker in vergelijking met Azië en Afrika.” Wereldwijd zijn verschuivingen zichtbaar: terwijl de export vanuit Europa in de afgelopen maanden nog steeds krimpt met zo’n 10%, neemt de export vanuit China volgens de UNCTAD juist toe met zo’n 10%. “De totale exportmarkt voor maakbedrijven die in concurrentie zijn met Aziatische maakbedrijven wordt dus kleiner. Bovendien wordt er aan het exportaandeel van Nederlandse exporteurs geknabbeld, omdat bijvoorbeeld Chinese bedrijven eerder uit de lockdown zijn gekomen”, zegt De Zeeuw, die stelt dat de afname van de export per sector verschilt. “De automotive, machines en machinecomponenten hebben het lastig, terwijl ICT-equipment en agrifood niet heel erg hard getroffen worden.”

Exportpromotie in coronatijd is lastig, nu matchmaking events, netwerkevenementen, beursbezoeken en handelsmissies niet mogelijk zijn. Digitaal kan er veel, maar businessdeals sluit je nu eenmaal niet via Zoom. Daarom ontwikkelt Oost NL momenteel het Meet Your Buyer-programma, waarin ondernemers potentiële klanten kunnen ontmoeten. “Hiervoor identificeren we een aantal product-marktcombinaties in Duitsland, België en het Verenigd Koninkrijk en zetten onze netwerken in om contact te leggen met bedrijven met een koopkrachtige vraag naar producten of

Oost NL blijft bedrijven helpen zich in Oost-Nederland te vestigen en hier te investeren. “Dat zijn doorgaans langlopende trajecten, bedrijven beslissen nu eenmaal niet van de ene op de andere dag om zich elders te vestigen”, meldt De Zeeuw. “Ook hier verwacht ik overigens een na-ijleffect. Hopelijk kunnen we vanaf midden volgend jaar weer reizen om de pijplijn opnieuw te vullen. Het zal een druk tweede halfjaar worden voor de acquisiteurs van Oost NL.” De Brexit zal eveneens voor de nodige beweging zorgen, verwacht de Oost NL-manager. “Voor bedrijven waarvoor Europa een belangrijke afzetmarkt is, is het belangrijk om op het continent een vestiging te hebben voor bijvoorbeeld assemblage, om via de EU-vestiging administratieve kosten en mogelijk ook douanetarieven te omzeilen.” Op dit moment is Oost NL met zo’n veertig Britse bedrijven in gesprek en is de eerste landing van een bedrijf in Apeldoorn al begeleid; wellicht volgt een tweede in Deventer. “Verder hebben we ook mooie bedrijven als Picnic en Sligro kunnen helpen bij hun vestiging in de Stedendriehoek. ” Kijkend naar de toekomst, luidt het advies van De Zeeuw aan internationaal opererende bedrijven: “Blijf je richten op nieuwe marktkansen in het buitenland, anders wordt je exportaandeel afgesnoept door bedrijven uit andere landen. Dus trek alles uit de kast om je exportpositie te verstevigen. Zeker nu. Wij hopen daar met ons Meet Your Buyer-programma aan bij te dragen.”

DB

PAG.22 INTERVIEW

2020, een jaar om nooit te vergeten In gesprek met Cor Spronk, vorig jaar dagvoorzitter tijdens de uitreiking van de Sterkste Schakel Trofee in Almen.

“Mijn jaar begon behoorlijk ingrijpend. Ik heb altijd gedacht dat ik niet ouder zou worden dan 50 jaar. Deze kronkel in mijn hoofd heb ik sinds mijn vader op jonge leeftijd van 58 jaar overleed. Ik was toen 25 jaar. Ik weet nog, op vrijdag 14 februari 2020, was ik bezig met de toekomstvisie van mijn bedrijf. Best confronterend, want een lange termijn visie was niet meer nodig, omdat ik op 2 april 51 jaar zou worden.”

De ommekeer “Die ochtend nam ik een beslissing. Ik was namelijk kerngezond. Die ochtend sprak ik de wens uit: Ik wil graag 100 jaar worden! Ik teken dus voor 50 jaar bij. In navolging van deze “keuze” nam ik een ervaringsdeskundige in de arm die mij geholpen heeft een nieuwe stip op de horizon te zetten.

Alhoewel ik zelf een soort van visionair ben had ik nu deze hulp van buitenaf nodig.”

“Tja, dan vraag je jezelf af: Wat kun je en wat vind je leuk om te doen? Wat ik leuk vind om te doen dat wist ik wel. Ik vind het geweldig om ondernemers te helpen nieuwe visie te ontwikkelen. Ondernemers te helpen die, in de loop der tijd, steeds meer intern gericht zijn geraakt en die ik help om weer naar buiten te kijken. Om weer te gaan ondernemen. Maar ook ondernemers te helpen, die een mentor nodig hebben, om hun ondernemersplannen te toetsen en ze te helpen de juiste beslissingen te (blijven) nemen.”

Stip op de horizon “Zo vond ik de lol terug in het ondernemen. Dat gebeurde er toen ik weer de stip op de horizon zag voor mijn eigen bedrijf. Mijn ogen begonnen weer te glimmen. Ik begon weer grapjes te maken. Ik voelde me weer die jonge hond die losgelaten werd. En dat voelde zo goed. Zo goed dat ik besloot dat dit DE missie ging zijn voor mijn leven, voor mijn bedrijf.”

‘Vanaf nu help ik andere ondernemers de lol terug te vinden in het ondernemen!’

Ervaringsdeskundige “Vanuit mijn eigen ervaring ontwikkelde ik speciale programma’s voor ondernemers. De één gericht op visieontwikkeling, de ander op koers houden en de goede dingen juist doen.”

Meer weten? Ga dan naar www.corspronk.nl/aanbieding-programmas.

Pieter van de Mosselaar: “Ik ken Cor Spronk al heel lang. Kenmerkend voor hem is dat echt geïnteresseerd is in mensen en dat hij ze van nature overtuigend mee kan nemen in het toekomstbeeld wat hij voor ogen ziet.

Ondernemers die zichzelf een mentor gunnen, raad ik aan om met Cor te gaan sparren”.

PAG.23 FINANCIEEL MANAGEMENT

Duurzaam investeren vraagt om duurzaam zakelijk lenen Een duurzamere manier van investeren vraagt om een duurzame manier van zakelijk lenen. In 2020 blijkt dat vraagstukken rondom duurzaamheid vaak een basisonderdeel van de bedrijfsvoering zijn geworden. Waar enkele ondernemers dat als last vanuit de overheid ervaart, zien andere ondernemers hun kansen middels leningen en subsidies, zodat het project ook financieel interessant wordt.

Een groenlening afsluiten Wie van plan is duurzaam te investeren, kan wellicht een groenlening verkrijgen. Dat is een zakelijke lening die de bank verstrekt met een groenfonds. Op die manier kunnen ondernemers een duurzaam project financieren tegen een gunstigere rente. Ondernemers kunnen echter niet zomaar in aanmerking komen voor een groenlening. Ondernemers die gebruik willen maken van een dergelijke zakelijke lening hebben een groenverklaring nodig van de overheid (RVO).

Wie komt in aanmerking?

De meest voorkomende investeringen die in aanmerking komen voor een groenverklaring zijn bijvoorbeeld biologische landbouwprojecten, de duurzame melkveehouderij, grondstofbesparing door terugwinning en hergebruik, duurzame energie en duurzaam bouwen. Bij het doen van duurzame investeringen zijn zeker de twee laatste categorieĂŤn interessant, omdat in principe ieder bedrijf daarvoor in aanmerking kan komen.

Duurzaamheid Bij het verstrekken van leningen moet duurzaamheid een belangrijkere rol krijgen, vinden

mkb-ondernemers. Bedrijven willen wel verduurzamen, maar hebben nu nog vaak te weinig handreikingen gekregen om aan de slag te gaan. Daardoor blijft duurzaamheid vaak liggen.

Daar is een paradox, want de regels veranderen in de toekomst. Zo geldt bijvoorbeeld dat vanaf 1 januari 2023 kantoorgebouwen met meer dan 100 vierkante meter minimaal aan de eisen voor energielabel C moeten voldoen.

Daarvoor moeten kosten gemaakt worden, die gefinancierd en terugverdiend moeten worden.

Daarvoor zijn leningen nodig. Het zou goed zijn als banken ook kijken naar het besparingspotentieel. De verwachting is dat in sommige gebouwen een besparing van 30% mogelijk is.

Dan wordt er serieus geld verdiend.

Leningen voor vergroenen Naast de conventionele banken zijn er ook alternatieve aanbieders die zich vergroening steeds meer aantrekken. Zij bieden speciale leningen aan om bijvoorbeeld het pand te kunnen verduurzamen. Daarbij valt te denken aan bijvoorbeeld greenloans, duurzaamheidsfondsen en aanbieders die zich alleen op het besparen van energie richten.

Tot dusver wordt er voor duurzame leningen vooral aangeklopt bij alternatieve financiers en worden er bijvoorbeeld crowdfundingacties opgezet. In de toekomst zullen banken ook zonder RVO-status zich moeten beraden over het verstrekken van duurzame leningen.

Subsidies mogelijk Voor het duurzaam investeren kunnen ondernemers gebruikmaken van allerhande subsidieregelingen. Daarbij zijn onder meer de EIA en de MIA/Vamil te noemen. Met EIA kunnen ondernemers 45 procent van de investeringskosten van energiebesparende bedrijfsmiddelen aftrekken van de fiscale winst.

De ISDE is bijvoorbeeld een investeringssubsidie die ondernemers een tegemoetkoming geeft bij aankoop van zonneboilers, warmtepompen, biomassaketels en pelletkachels.

Wat veel ondernemers niet weten, is dat deze subsidie niet alleen voor particulieren toegankelijk is, maar ook voor bedrijven.

Door te kiezen voor duurzame leningen en deze te combineren met duurzame subsidies, kan duurzaam investeren een financieel interessante lading krijgen. Zo wordt er verdiend en werken we aan een betere wereld.

DB

C

PAG.24

De coronacrisis laat ook zijn sporen na in de schoonmaakbranche, zowel positief als negatief. Opdrachtgevers die een extra schoonmaakrondje willen versus beduidend minder werk omdat iedereen verplicht thuiswerkt. Wel is de waardering voor de branche sterk toegenomen. Driesteden Business vroeg vier ondernemers in de schoonmaak naar het reilen en zeilen in hun bedrijf. “De prioriteit is nu iedereen 100% aan het werk te houden.”

TEKST WILMA SCHREIBER FOTOGRAFIE EVERT VAN DE WORP

Corona: ramp én zegen voor de schoonmaakbranche Stanley ter Wal

Dat thuiswerken de norm is, heeft direct invloed op de inzet van schoonmaakpersoneel in panden van klanten waar dat nog mogelijk is.

“Sommige klanten gaan thuiswerken en geloven het verder wel, andere zijn extra bezorgd en slaan aan het schoonmaken en desinfecteren.

Daardoor hebben we veel alcoholzuilen en vullingen kunnen leveren”, zegt Stanley ter Wal, operationeel directeur bij DJM Bedrijfsdiensten, gespecialiseerd in schoonmaak- en ondersteunende facilitaire diensten met vestigingen in Raalte, Deventer en Cuijk. “Al met al ligt het aantal vierkante meters dat we schoonmaken lager, maar de vierkante meters die we moeten doen, zijn wel intensiever. De krimp in de omzet valt daardoor vooralsnog mee. Wel zijn onze planners druk geweest met het herplaatsen van mensen.”

Jeroen Keus, directeur Keus Schoonmaak en Diensten in Apeldoorn, herkent het beeld.

“Corona bepaalt bij bedrijven of meer of juist minder diensten worden gevraagd. Kantoren,

PAG.25 FACILITAIR

scholen, productiebedrijven en groothandels die gewoon doordraaien, willen dat toiletten en contactpunten zoals lichtschakelaars, trapleuningen en toetsenborden vaker schoongemaakt worden en dat we daarvoor terugkomen. Onze omzet is daardoor gelijk gebleven”, vertelt hij. Wel spreekt en ziet hij weinig mensen. “Bij ons op kantoor is alleen het hoognodige personeel aanwezig. Mensen in de uitvoering komen daar niet en omgekeerd mogen leidinggevenden ook niet meer bij klanten komen, dus het begeleiden en controleren schiet er momenteel bij in. Het is even niet anders.”

“Je weet niet hoe lang de crisis aanhoudt, welke klant nog vet op de botten heeft. Met name bij de horeca is de impact groot” Onrust Ook J. van der Ploeg Dienstverlening heeft prima gedraaid. “Schoonmaak is van wezenlijk belang voor bedrijven waar alles doorloopt en medewerkers aanwezig zijn.

Daar is sprake van meerwerk in het schoonhouden van aanraakpunten”, meldt bedrijfsleider Peter Hiddink. Wel signaleert hij onrust in de markt. “Bedrijven zijn voorzichtiger, schalen af in verband met thuiswerken en je ziet de eerste faillissementen. Je weet niet hoe lang de crisis aanhoudt, welke klant nog vet op de botten heeft. Met name bij de horeca is de impact groot.”

Niet alleen klanten, ook eigen medewerkers zijn bezorgd, stelt Ronald Dros, directeur Dros Schoonmaakdiensten in Apeldoorn. “Daardoor zijn bij ons zo’n veertig medewerkers vertrokken. Zelf hebben we ook een aantal mensen in risicogroepen naar huis gestuurd, die wil je niet blootstellen aan gevaar”, zegt hij.

Tijdens de eerste golf kwam er in zijn ogen ook te veel in één keer stil te liggen: evenementensector, horeca, bibliotheken, musea, kantoren. “In die periode is het niet gelukt om onze mensen te herplaat-

Jeroen Keus

sen en dat had effect op ons rendement.

Uiteindelijk hebben we het goed weten op te lossen, mede dankzij ons brede portfolio, met maatwerk voor alle klanten. Dat varieerde van een creditnota sturen, doorbetaald worden uit solidariteit tot zelf uren voor je rekening nemen.”

Toegenomen waardering De crisis kent echter ook een positieve kant, stellen alle vier de ondernemers.

Sinds Rutte in een van zijn toespraken het belang van goede hygiëne onderstreepte, is de waardering voor de schoonmaak enorm gestegen. Keus: “Vaak was schoonmaak een onderschoven kindje, door de huidige urgentie wordt er ineens tot op managementniveau over gesproken.” Ter Wal onderschrijft dit. “Eerder was het een sluitpost, nu is het hot & happening.” Dat leidt ook tot nieuwe vragen aan de schoonmaakbedrijven.

“Opdrachtgevers vragen nu hoe we te werk gaan, hoe we de aanrakingspunten reinigen, welke reinigingsmiddelen we gebruiken. Daar was eerder geen belangstelling voor. Omgekeerd adviseren wij hen ook te kiezen voor disposable handdoeken en professionele handzepen, om hun personeel een veilige omgeving te bieden. Daarnaast worden onze mensen op de werkvloer positief benaderd door de opdrachtgever. Dat is tijden anders geweest”, stelt Hiddink.

En bedrijven passen zich snel aan, merkt Dros. “Nieuwe klanten vragen nu naar wat een extra coronaronde kost, dat zit al in hun systeem. Want het gaat niet overal slecht. Internetbedrijven bijvoorbeeld weten niet hoe ze al het werk gedaan moeten krijgen”, zegt hij. “Zelf weet je ondertussen ook hoe te handelen. Zo hebben we met opdrachtgevers afspraken gemaakt over flexibele inzet en hebben wij daar intern onze planning op ingericht. Dat maakt het in je eigen bedrijf weer wat overzichtelijker. Ik ben echt trots op mijn mensen hoe we tot nu toe samen door de crisis zijn gekomen.”

Zelf bieden de schoonmaakbedrijven ook proactief nieuwe diensten aan. “Naast het leveren van alcohol en gels, communiceren wij actief over welke protocollen wij hanteren om bijvoorbeeld galerijen en trappenhuizen zo veilig mogelijk schoon te maken”, aldus Keus, die verwacht dat schoonmaak voorlopig belangrijk blijft.

“Eerder was het ruimten inmeten en een voorstel maken, nu bemoeien klanten zich actiever met wat we doen en vragen ze ons om vaker schoon te maken.”

Buffelen Kijkend naar de toekomst, zien de vier ondernemers nog veel onzekerheid.

“Klanten wachten af. Zelf proberen we zo veel mogelijk goede mensen te binden met vaste contracten. Prioriteit is nu iedereen 100% aan het werk houden,

DB

Onderdeel van DROS Facility Groep

Brandschone werkomgeving?

Een veilige of schone werkomgeving, dat willen we natuurlijk allemaal. DROS Schoonmaakdiensten neemt het helemaal uit handen! Voor u weer een zorg minder.

Maatschappelijk verantwoord

Hospitality

Flexibel

je oude dozensluiter een mooie inruilprijs ontvangen.

Alle merken dozensluiters zijn welkom, zowel een volautomaat als een semiautomatische versie. Mocht u een ander type je oude dozensluiter een dozensluiter wensen, dan zullen wij in mooie inruilprijs ontvangen. overleg een mooi inruilbedrag met u overeenkomen.

Alle merken dozensluiters zijn welkom, zowel een volautomaat alsvolgens een semiautomatische * Prijs voor FJ-1AW afbeelding, opties / levering in overleg.

Bent u ook uw (te) dure CIJ continu versie. Mocht u een ander type Bent dandeze compacte industriële Ans dozensluiter wensen, dan zullen wij inu ook uw (te) dure CIJ continu ink-jet printer(s) beu. Bekijkeens is om te printen op PET, Nylon, Alum overleg een mooi inruilbedrag eens met u overeenkomen. deze compacte industriële Anser U2-Pro-S printer welke geschikt BentisRuil uom ook uw (te) dozensluiter dure CIJ continu ink-jet printer(s) beu.glas Bekijk danT.o.v. CIJ printers heeft u hiermee m printen op PET, Nylon, metaal, & karton. nute uw oude in voor Aluminium, De Pro-S werkt met cartridges (Hewle eensT.o.v. deze industriële Ansermeer U2-Pro-S welke geschikt een deCIJ Witt FJ-1AW dozensluiter! printers heeft u hiermee dan printer 30% kostenbesparing! * Prijs voor FJ-1AW volgens afbeelding, opties /compacte levering in overleg.

Bent u ook uw (te) dure CIJ continu is om te printen op PET, Nylon, Aluminium, metaal, glas & karton. eens compacte Bent u ook uwUmet (te) dure CIJ continu ink-jet printer(s) beu. Bekijk dandeze zakken chips, metalenindustriële onderdelenAns of werkt (Hewlett van diverse kleuren betaald slechts T.o.v.De CIJPro-S printers heeft ucartridges hiermee meer danPackard) 30% kostenbesparing! is om resolutie te printen opxPET, Nylon, Alum hoge 600 300 dpi (snelhei eens deze compacte€ industriële Anser U2-Pro-S printer welke geschikt 1.495,00.* T.o.v.

CIJ printers heeft u hiermee m oneindig en de gebruiksvriendel Bent uom ook uw (te)uw dure CIJ continu ink-jet beu.

Bekijk dan isRuil teuw op PET, Nylon, Aluminium, metaal, glas & karton.

Bent uprinten ook (te) dure CIJ continu ink-jet printer(s) beu.

Bekijk danzijn eens De Pro-S werkt met cartridges (Hewlett Packard) van diverse kleuren nu oude dozensluiter in voor zakken chips, metalen onderdelen of opprinter(s) labels van een labelprinter in werkt De Witt Palletwikkelaars v.a. € 2.695,00.Hoe Ruime keuze,het? op maat gemaakt t.b.v.: rolcontainers / eensT.o.v. deze compacte industriële AnserU2-Pro-S U2-Pro-S printer welke geschikt deze compacte industriële Anser printer welke geschikt isDe omPro-S te werkt met cartridges (Hewle een deCIJ Witt FJ-1AW dozensluiter! printers heeft hiermee meer kostenbesparing!

Deense karren, proefplaatsing en foliebesparing.

Joinpack omsnoeren v.a. € 575,00. Ruime keuze semi- en automatis Bij aanschaf van een nieuwe hoge resolutie 600 x 300udpi (snelheid totdan 76.230% m/min).

De mogelijkheden opop PET, Nylon, Aluminium, metaal, glas &glas karton.

T.o.v. CIJ printers is omde teprinten printen PET, Nylon, Aluminium, metaal, & karton.

Witt dozensluiter FJ-1AW zakken chips, metalen onderdelen of op labels van een labelprinter in zijnheeft oneindig enmet demeer gebruiksvriendelijkheid is zeer hoog. zakken chips, metalen onderdelen of uwerkt hiermee dan 30% kostenbesparing!

Pro-S cartridges (Hewlett Packard) van diverse kleuren U betaald slechts kun jeprinters tegen inlevering T.o.v.De CIJ heeft hiermee meer kostenbesparing! hoge resolutie 600 x 300uvan dpi (snelheid totdan 76.230% m/min).

De mogelijkheden hoge resolutie 600 x 300 dpi (snelhei je oude dozensluiter een€ 1.495,00.* zijn oneindig en de gebruiksvriendel zijn oneindig enmet deontvangen. gebruiksvriendelijkheid is zeer hoog.

De Pro-S werkt met cartridges (Hewlett Packard), diverse kleuren waaronder mooie inruilprijs De Pro-S werkt cartridges (Hewlett Packard) van diverse kleuren zakken chips, metalen onderdelen of op labels van een labelprinter in werkt het?

De Witt Palletwikkelaars v.a. € 2.695,00.Hoe Ruime keuze, open maat gemaakt t.b.v.: rolcontainers / zwart, wit geel.

Alleaanschaf merken van dozensluiters Deense karren, proefplaatsing en foliebesparing.

JoinpackDe omsnoeren v.a. € 575,00. Ruime keuze semi- en automatis Bij een hoge resolutie 600nieuwe x 300 dpi (snelheid tot 76.2 m/min). mogelijkheden zijnWitt welkom, zowel een de dozensluiter FJ-1AW zakken chips, metalen onderdelen of op labels van een hoog. labelprinter in zijn oneindig en de gebruiksvriendelijkheid is zeer volautomaat als een semiautomatische je tegen600 inlevering van hogekun resolutie x 300 dpi (snelheid tot 76.2 m/min). De mogelijkheden versie. u een ander je oudeMocht dozensluiter een type Compleet zijn oneindig en de gebruiksvriendelijkheid is zeer hoog. dozensluiter wensen, dan zullen wij in mooie inruilprijs ontvangen. metCompleet software, overleg een mooi inruilbedrag met u overeenkomen.

Alle merken dozensluiters De Witt Dozensluiters v.a. € 1.265,00. Ruime keuze, proefplaatsing en evt. op maat gemaakt. verstelbeugels systeem nu zijn welkom, zowel een en afstandsCompleet Compleet volautomaat alsvolgens een semiautomatische * Prijs voor FJ-1AW afbeelding, opties / levering in overleg. € 1.275,00 bediening: versie. Mocht u een ander type systeem systeem nu nu Compleet dozensluiter wensen, dan zullen wij in NU € 1.275, € 1.275,00 € 1.275,00 met software, Compleet overleg een mooi inruilbedrag met u overeenkomen.

Contact opnemen? Kijk op dros.nl voor meer informatie

Allround printer 100

Allround printer 100% onderhoudsvrij!

Allround Allround printer printer 100% 100% onderhoudsvrij! onderhoudsvrij!

De Witt dozensluiter inruilactie

Allround printer 100

Allround printer 100 Allround printer 100% onderhoudsvrij!

Industrieel coderen, 100% onderhoudsvrij!

Allround Allround printer printer 100% 100% onderhoudsvrij! onderhoudsvrij!

De Witt dozensluiter inruilactie

VERHUISAUTO NODIG? AUTO HUREN IN 3 STAPPEN GEREGELD!

De Witt Dozensluiters v.a. € 1.265,00. Ruime keuze, proefplaatsing en evt. op maat gemaakt.

* Prijs voor FJ-1AW volgens afbeelding, opties / levering in overleg.

verstelbeugels systeem nu en afstandsCompleet Compleet € 1.275,00 bediening: systeem systeem nu nu 1.275,€NU 1.275,00 €€1.275,00

De Witt Dozenopzetmachines: Degelijk, betrouwbaar, kostenbesparend en vooral voo NELEO semi automatische horizontaalwikkelaars.

De Witt Palletwikkelaars v.a. € 2.695,00. Ruime keuze, op maat gemaakt t.b.v.: rolcontainers / Deense en foliebesparing.

Joinpack omsnoeren v.a. € 575 Watkarren, mag proefplaatsing u van de Witt EVS verwachten ?

Maatwerk, veel standaard verpakkingsmachines uit voorraad en … het leveren dan wel engineeren van een eindverpakkingssysteem waarmee u écht geholpen bent. Test het zelf, leg uw wens op tafel en laat u daarna verrassen.

BEZOEK ONZE WEBSITE EN RESERVEER GELIJK ONLINE!!

WWW.BULTMAN.NL TEL. 055-521 48 88

NELEO semi automatische horizontaalwikkelaars.

De Witt Dozenopzetmachines: Degelijk, betrouwbaar, kostenbesparend en vooral voo De Witt Palletwikkelaars v.a. € 2.695,00. Ruime keuze, op maat gemaakt t.b.v.: rolcontainers / Deense karren, proefplaatsing en foliebesparing.

Joinpack omsnoeren v.a. € 575 Hertz Personenauto’s

Apeldoorn | Arnhem | Deventer | Drachten | Emmeloord | Harderwijk | Heerenveen | Hengelo | Zwolle

PAG.27 FACILITAIR

winst en groei zijn even minder relevant. We prijzen ons gelukkig met de variatie aan klanten. De horeca kan ons niet meer betalen, maar de zorg gaat skyhigh”, stelt Ter Wal. “Het is buffelen, maar vooralsnog kunnen we het gelukkig handlen. En in een crisis willen bedrijven ontzorgd worden met one-stop shopping: schoonmaak, specialismen en leveringen in één hand. Dat kunnen wij hun bieden.” Keus verwacht geen aanpassingen in zijn eigen bedrijf en blijft werken met rayonleiders, die één keer per week bij klanten komen. “Die begeleiden, instrueren en controleren onze medewerkers om bedrijfsblindheid voor te zijn. Dat is nodig, zeker in deze tijd”, zegt hij. “Een vinger aan de pols en binding met ons bedrijf zijn belangrijk. Als het loonstrookje de enige band is, zou het triest zijn. Daarnaast zorgt onze kwaliteitsmeting ervoor dat klanten de zaken heeft vastliggen.”

Voor Hiddink is het afwachten hoe het verder gaat met de huisvesting van bedrijven.

“Wordt er voortaan alleen nog vergaderd op kantoor en voor de rest thuisgewerkt? Dat

DB

Ronald Dros

zou grote impact hebben op het aantal vierkante meter vloeroppervlak dat we moeten schoonmaken. Hoewel we ons richten op de zakelijke markt, heeft de eerste coronagolf er dit voorjaar voor gezorgd dat ook thuiswerkende particulieren bij ons aankloppen. Vieze zonnepanelen, stoepen, boeiboorden – al die klussen pakken we nu aan.” Daarnaast startte J. van der Ploeg Dienstverlening een nieuw project: Mijnschonewerkplek.nl. “We merkten dat bedrijven zelf desinfectiemiddelen gingen inkopen zonder kennis van zaken. Sommige zijn alcoholhoudend en schadelijk voor bureaubladen en vloeren”, vertelt Hiddink.

Peter Hiddink

Ondanks het feit dat veel opdrachtgevers nog in coronamodus staan, met veel thuiswerkende medewerkers, ziet Dros de nodige lichtpuntjes. “We hebben loon en vakantiegeld kunnen uitbetalen, zonder aanspraak te hoeven maken op overheidsregelingen. Het extra werk dekt het verlies, de omzet blijft stijgen, alleen minder dan verwacht. Verder hebben we een Europese aanbesteding gewonnen en een aantal nieuwe klanten binnengehaald, dus de vooruitzichten zijn goed.”

PAG.28

Portret Pascal (groot) gemaakt door Charlotte Elzinga

Een bewogen jaar vastleggen met Pascal Goudkuil “Het einde van het jaar nadert, voor mij altijd de drukste periode van het jaar” aldus Pascal Goudkuil.

Ondanks alle maatregelen omtrent Covid-19 is er gelukkig nog genoeg wat op beeld moet komen. In 2020 gebeurt dat ook, alleen dan op gepaste afstand.

TEKST DOOR: RAMON WOLF FRANKEN, PORTRET DOOR: CHARLOTTE ELZINGA

Dit jaar begon voor hem met een vliegende start. Nieuwe opdrachtgevers, spannende locaties en kersverse ideeën werden in januari en februari volop in beeld gezet. Maar toen de naam corona in maart volop in het nieuws kwam volgde de grote klap. Alle horeca dicht en thuis werken werd verplicht.

Tijdens deze eerste lockdown kwam er een hoop onzekerheid voor iedereen, dus maart en april waren maanden van veel overleg. Gezien Pascal meestal op locatie werkt voor de beste resultaten besloot hij samen met zijn opdrachtgevers geplande shoots te verzetten of te annuleren. Deze maanden waren ook voor hem een onzekere periode met een lege agenda.

De hoveniers branche ging onverminderd door, het prachtige weer gaf gelegenheid voor het fotograferen van prachtige tuin projecten en een bedrijfsfilm voor BK tuinen.

“Ik werk het liefst op locatie, hierdoor werd mijn werkruimte opeens enorm beperkt” vertelt Pascal. Even met de

PAG.29 2020 IN BEELD

DB

Film opnames op locatie, interview op 1,5 meter afstand.

Portretfotografie op gepaste afstand was gelukkig mogelijk,

Dutch grillstore vindt creative oplossing voor de gecancelde evenementen. De spare-ribs drive-in !

Klant: Leon van Laarhoven Opdracht: nieuwe portretten voor op zijn website.

camera een opname met medewerkers binnen op een kantoor vastleggen, dat kon natuurlijk niet meer. Groepsfoto’s werd een ding van het verleden. Er waren veel obstakels in zijn normale gang van zaken. Voornamelijk terughoudendheid van ondernemers of annuleringen door veiligheidsoverwegingen. Gelukkig versoepelden de maatregelen ook weer en begonnen de opdrachten weer rustig te komen.

Hierbij merkte Pascal dat fotografie en video een gouden combinatie is die elkaar complimenteert en aanvult. Bedrijven waar hij mee

samenwerkt kiezen voor productvideo’s in plaats van op een beurs zichzelf presenteren. Of online een nieuw sausje qua foto’s om te zorgen dat alles er weer gelikt uit ziet. Kortom voor Pascal schijnt er desondanks de crisis zon achter de wolken, want zijn beroepsproducten hebben andere (ook spannende) vormen aangenomen!

Toch ziet hij ook dat veel ondernemers het zwaar hebben. Van horeca ondernemers tot mensen die thuiszitten met een nieuwe idee of initiatief, hij staat al het hele jaar klaar om mee te denken en te creëren. “Ik vind het prettig

om ondernemers te ondersteunen in hun keuzes voor gebruik van beeld”. Er is natuurlijk een keerzijde van de medaille, er zijn ook ondernemingen die nu juist floreren. Pascal kan ze beide bedienen. Het blijft film en fotografie, alleen het eindproduct heeft andere vormen. Van foodfotografie voor het online zetten van gerechten tot instructievideo’s hoe je deze kunt bestellen.

Of denk aan productpromotie die nu online gebeurt in plaats van op een beurs.

Samenwerken gaat nu dus online of op anderhalve meter, maar dat stopt de werkzaamheden niet. Gemoedelijk en vol passie kijken we samen uit naar een 2021, een jaar waarin hopelijk alles weer naar het oude normaal kan gaan. Tot die tijd zijn naast de camera ook mondkapjes en desinfectie gel de standaard uitrusting! www.pascalgoudkuil.nl | Info@pascalgoudkuil.nl

PAG.30 MENTOOR

U hebt een leasemaatschappij uitgekozen voor de financiering van een voertuig en diezelfde maatschappij stelt u de vraag of het voertuig is verzekerd, want het verzekeren wordt nog weleens vergeten als er geen wettelijke verplichting ligt.

Leasing en verzekeren Van klanten krijgen we regelmatig de vraag hoe het nu precies zit met leasing en het verzekeren van voertuigen en materieel. Onthoud dit: alles wat u financiert, dient u in het algemeen uitgebreid te verzekeren. Dat is bij elke soort van financiering het geval.

Vanuit de wet dienen veel voertuigen WA verzekerd te zijn. Maar de leasemaatschappij is in het geval van schade vooral geïnteresseerd in het cascogedeelte. Wat gebeurt er bij een totaalschade of bij een totaalverlies van een object? Het zijn vragen waarop het antwoord voor zowel u als voor de leasemaatschappij relevant zijn. Ook voor u als eindgebruiker is het belangrijk dat het object goed is verzekerd. Stel, u vergeet het object (voldoende) te verzekeren en het wordt gestolen. Uw financiering dient dan afgelost te worden (het onderpand is namelijk verloren gegaan), u dient een ander object te huren of te leasen en mogelijk kunt u uw werk niet uitvoeren met omzetverlies als gevolg.

Als eigenaar van het geleaste object bent u vrij om te kiezen waar u een verzekering afsluit. Wat ook voorkomt, is dat de verzekering onderdeel is van het leasecontract. Die optie heeft u, maar het is niet iets dat wij standaard adviseren. Wees kritisch bij het vergelijken van de verzekeringspremies en kijk goed naar de voorwaarden.

Om de risico’s van diefstal te beperken wordt het steeds gebruikelijker om het geleaste object te voorzien van een track and trace systeem, zowel op initiatief van de gebruiker als van de verzeke-

raars. Verzekeraars verlenen dan vaak betere voorwaarden aan de verzekerde, eventueel ook in de vorm van een lagere premie. Tip: kijk in de algemene voorwaarden van de verzekering wanneer er dekking is bij diefstal. Een kwalitatief goed track and trace systeem blijkt dan vaak de oplossing om voor diefstaldekking in aanmerking te komen. Daarnaast bent als gebruiker “in control” met uw voertuig of machine. Via ons zusterbedrijf Proloz adviseren wij een track and tracesysteem passend bij uw situatie, wensen en budget.

Proloz heeft de allernieuwste opsporingstechnieken en een goede prijs/kwaliteitverhouding, zie ook www.proloz.nl.

Wilt u meer informatie over leasing of track and trace? Neem vrijblijvend contact met ons op. Wij wensen u een gezond, succesvol en veilig 2021 toe. drs. Jan Harm Kok Mentoor Lease (0573) 40 06 06 info@mentoorlease.nl

PAG.31 HORECA

Na maandenlang nagelbijten kwam vandaag, 12 november 2020, om 12:00 het verlossende antwoord. Wij zijn de winnaar in de categorie Promotionele verpakkingen! Enorm blij en trots dat we dit award virtueel uitgereikt hebben gekregen.

The Box wint NL Packaging Award!

Online bekendmaking Ons geduld werd behoorlijk op de proef gesteld. Zoals bij zoveel evenementen gooide corona ook bij deze awardshow roet in het eten. 11 juni, 10 september, 6 oktober - nieuwe datums werden steeds weer bekend gemaakt. Ook de NL Packaging Awards ontkomen er niet aan: in plaats van een feestelijk gala is er dit jaar een online bekendmaking. Offline of online: wij zijn nog altijd even trots en blij met onze award!

Over de NL Packaging Awards Dit jaar voor de vijfde keer op rij uitgereikt: de NL Packaging Awards. En daarom met recht dé vakprijs voor de verpakkingsbranche. Elk jaar worden er prijzen uitgereikt in 13 categorieën, waaronder de categorieën Private Label, Duurzaamheid en Promotioneel, waar The Box in gewonnen heeft. Normaliter worden de prijzen uitgereikt tijdens een feestelijke awardshow, dit jaar was het een online festijn.

Beste Blik Ooit voor Klepper & Klepper De winnende verpakking is een heel bijzonder blik dat we maakten voor Klepper & Klepper. De blikverpakking is uniek voor de dropmarkt en heeft een dubbele functie. Door een slim en innovatief design is het een verpakking én een display. Het blik heeft een uniek en opvallend design – hoe kan het ook anders bij De Beste Drop Ooit – en we kijken terug op een prettige samenwerking met als resultaat het Beste Blik Ooit. Nu ook onderschreven met een award!

DB

W

Jaarlijks kampen meer dan een 1,4 miljoen werknemers met burn-out klachten. Deze klachten resulteren in verminderde productiviteit en het gebeurt regelmatig dat het leidt tot langdurig uitval. Werkgevers die preventief inzetten op het voorkomen van uitval door stress hebben niet alleen tevreden medewerkers, maar kunnen daarmee op jaarbasis ook nog eens flink besparen op verzuim- en re-integratiekosten.

FOTOGRAFIE MARCEL KRIJGSMAN

Coaching in de natuur

Werkend Nederland ontstressen Meerdere oorzaken Volgens Reinoud Prins en Tom Kienhuis hebben burn-out klachten vaak meerdere oorzaken. “Een daarvan is het feit dat we tegenwoordig altijd ‘aan’ staan”, vertelt Reinoud. “Ons lichaam maakt vanwege het verwerken van de continue stroom aan prikkels van de schermen die we voor onze ogen hebben voortdurend adrenaline aan. Dat zie je ook heel duidelijk bij de generatie twintigers die opstaan en naar bed gaan met hun smartphone en last hebben van fear of missing out. We zijn verleerd om even niks te doen waardoor je lichaam niet in de ruststand komt en opbrandt met een burn-out als gevolg.” Volgens Tom komt daar nog bij dat bij de huidige activiteiten lichaam en geest minder met elkaar in contact zijn. “Vroeger werkten men veel meer met de handen. Als je fysieke klachten had, dan kreeg je dat signaal duidelijker door. Nu zijn we juist veel meer buiten ons lichaam en buiten onszelf gericht.

Dat zorgt voor spanning, maar die klachten komen minder snel door. De opkomst van yoga en mindfulness is weliswaar een

PAG.33 VITALITEIT

tegenbeweging op deze tendens, maar toch lukt het veel mensen niet om de balans te vinden.” Ook raken mensen overspannen wanneer ze hun werk niet afkrijgen, met het maken van overuren als gevolg. Reinoud: “De vraag is dan of je je grenzen aan kunt geven. Wil je op lange termijn productief zijn, dan moet je je nu niet kapotlopen. De coronacrisis kan op termijn nog eens voor extra stressklachten zorgen. De structuur die mensen normaal gesproken op kantoor hebben, valt ineens weg. Sommige werknemers is het prima gelukt om zich thuis een nieuwe structuur aan te meten, maar voor anderen was dat lastig. Uiteindelijk gaat het erom dat je de omstandigheden vaak niet in de hand hebt. De vraag is dan hoe je daarmee omgaat. De ene is stressbestendig en kan de controle loslaten, de ander valt om.”

Goed werkgeverschap Bij het voorkomen van een burn-out is volgens Reinoud en Tom ook zeker een rol weggelegd voor de werkgever. “Van werknemers mag je verwachten dat ze loyaal zijn, maar dat geldt ook voor de werkgever! Het signaleren van stress gaat het beste als je je mensen ziet en even vast kunt pakken. Stress manifesteert zich bij iedereen weer anders. Omdat dat nu lastig is, is het des te belangrijker om die dialoog aan te gaan. Maak er een vast punt van tijdens het functioneringsgesprek. Vraag wat je als werkgever kan doen en maak duidelijk dat het oké is om stress te voelen en dit te bespreken. Dit laatste is heel belangrijk, want er zijn ook nog genoeg werknemers die hun stressklachten voor zichzelf houden uit angst voor de reacties.”

Coaching in de natuur Bij Liberi staat de cliënt en wat hij of zij nodig heeft centraal. “De bedrijfsnaam verwijst naar vrijheid en dat kenmerkt de manier waarop wij werken”, zegt Reinoud.

“Werknemers kunnen binnen een week bij ons terecht voor het intakegesprek. Al onze sessies vinden buiten plaats waardoor je letterlijk geen kaders hebt. Heb je aan het einde van een sessie een doorbraak, dan nemen onze coaches daar de tijd voor. Ook wanneer je buiten de sessies een vraag hebt of wilt praten, zijn onze coaches bereikbaar via mail, app of telefonisch.” Het wandelen heeft nog een positief effect. “Veel klachten zijn gerelateerd aan lifestyle en daar valt de eerste winst te behalen”, licht Tom toe.

“Door middel van wandelen kom je al meteen in beweging. Daarnaast heeft de natuur een positieve en rustgevende impact op je hersenen. De beweging zorgt er onder andere voor dat beide hersenhelften beter met elkaar kunnen communiceren.”

De coachingsessies worden verzorgd door 32 coaches (inclusief Reinoud en Tom zelf) die verspreid over heel Nederland zitten.

Zij zijn naast ervaringsdeskundigen allen hbo-geschoold, hebben een relevante, geaccrediteerde opleiding tot coach afgerond en beschikken over minimaal vijf jaar ervaring als coach. Elke coach heeft een eigen achtergrond (onder andere in psychologie en maatschappelijk werk) waardoor zij kennis uitwisselen en ook van elkaar leren. Ook is er via Liberi een HR-adviseur beschikbaar voor bedrijven die extra informatie willen over bijvoorbeeld de Wet verbetering poortwachter (beperken van langdurig ziekteverzuim) of re-integratietrajecten.

Vergoeding Er zijn verschillende mogelijkheden om de kosten voor coaching vergoed te krijgen.

Een manier is om de arbo-arts of de zorgof arbeidsongeschiktheidsverzekering in te schakelen, maar dan loop je het risico dat je op een wachtlijst van drie tot vier maanden terechtkomt. Reinoud: “De tijd die tussen de eerste klachten en de verwijziging van de arts zit, had een

werkgever al in kunnen zetten om de kosten voor de therapie terug te verdienen. En voor de werknemer is een dag wachten soms al te lang. Bovendien zijn er diverse subsidies die je aan kunt vragen.

Dat kost even wat tijd en papierwerk, maar de investering weegt niet op tegen de financiële impact van een werknemer die ziek thuis zit met alle gevolgen zoals een verlaagde arbeidsproductiviteit van dien.”

Lagere kosten Werkgevers die actief werk maken van een preventieve aanpak van stress, besparen een flinke hoeveelheid geld. Reinoud: “Een gemiddeld verzuim ten gevolge van een burn-out per medewerker duurt 242 dagen en kost gemiddeld 409 euro per dag. Door te investeren in begeleiding en preventie ben je slechts 5% van dit bedrag kwijt. Zit een werknemer al met klachten thuis, dan kun je met goede begeleiding het aantal verzuimdagen halveren.” Tom: “Onze missie is werkend Nederland ontstressen.

Uiteindelijk hopen we dat steeds meer bedrijven een preventiebeleid omarmen dat onderdeel uitmaakt van het scholingsbugdet. Werknemers kunnen dan zelf naar wens coachingsessies inplannen. Eigenlijk hopen we dat werkgevers hun verantwoordelijkheid nemen. Niet alleen de werknemers maar ook zijzelf profiteren uiteindelijk van een goed preventiebeleid. Wat je vraag ook is, Liberi zet je in beweging.” liberi.nl

DB

PAG.34 DOUWE MEETSMA

Column 2021 en op naar het nieuwe normaal Het jaar 2020 heeft velen niet gebracht wat ze er eind 2019 van verwacht hadden. Het virus heeft veel bedrijven flink te pakken gehad. Andere werkwijzen, veel op afstand werken, of zelfs helemaal niet (meer) werken! Het was telkens weer aanpassen aan de nieuwe verordeningen, RIVM-richtlijnen en kabinetsbesluiten.

Evenementen vielen helemaal stil, horeca een groot deel van het jaar gesloten, contactberoepen (tijdelijk) buiten bedrijf of met strenge voorzorgsmaatregelen. Het viel allemaal niet mee! De anderhalve-meter-maatschappij was moeilijk te handhaven, veel mensen waren het na maanden van afzien wel heel erg beu.

Productiebedrijven zagen zich voor moeilijke keuzes geplaatst, want hoe geef je medewerkers voldoende ruimte? Waar mensen samen (moeten) rijden, is het aantal personen per vervoermiddel heel erg beperkt. Ik heb verhalen bij bedrijven gehoord dat ze stagiairs naar huis hebben gestuurd. Niet omdat ze geen werk voor ze hadden, maar omdat ze het vervoer naar werklocaties niet geregeld kregen. Waar mogelijk werd stagiairs aangeraden om vanuit huis hun opdrachten en onderzoeken uit te voeren.

Ook kantoor-gebonden organisaties zagen zich voor diverse problemen geplaatst. Ook hier weer: hoe garandeer je voldoende onderlinge afstand. Oplossingen werden ook daar vaak gezocht in (deeltijd) thuiswerken. Maar overleg is van levensbelang voor elke organisatie. En alleen maar vergaderen via het beeldscherm bleek niet voor alle gevallen de ideale oplossing. Het directe contact is vaak van levensbelang om onderling informatie snel uit te wisselen of heel snel even ruggespraak te houden.

En dan het handhaven van kwaliteitszorg en certificeringen. De norm geeft aan dat interne en externe audits uitgevoerd moeten worden.

De Certificerende Instanties hebben hier geprobeerd flexibel mee om te gaan: wat op afstand uitgevoerd kon worden, werd op die manier gedaan. En voor beoordeling van feitelijke productiewerkzaamheden moest dan toch een bezoek ter plaatse afgelegd worden.

En wat gaat 2021 brengen? Wachten op de derde golf als gevolg van de drukte met Black Friday, Kerst- en skivakantie? Of zal het vaccin tijdig beschikbaar zijn om die derde golf te onderdrukken? Van enkele bedrijven heb ik inmiddels al gehoord dat ze het thuiswerken tot november 2021 als norm vastgesteld hebben. Ook het beeld-vergaderen zal bij veel bedrijven gehandhaafd blijven. Mogelijk niet in de huidige frequentie, maar toch!

Ik wens u een plezierige, besloten jaarwisseling en een ‘normaal’ 2021!

Douwe Meetsma: Meetsma Advies www.meetsma.nl - info@meetsma.nl

De Kia Niro.

Efficiëntie als uitgangspunt.

Kia Niro DynamicLine Hybrid Van € 32.410,Korting € 2.500,Voor € 29.910,-

Full map navigatiesysteem Achteruitrijcamera Dual zone climate control Leverbaar uit voorraad

Voor mobiliteit, voor iedereen Indrukwekkende hybrid crossover.

Maak kennis met onze primeur: de eerste hybride crossover, de Kia Niro. De Kia Niro combineert het beste van twee werelden: sterke prestaties met een opvallend ‘on-hybride’ design, zuinigheid en ruimte. Met daarnaast een modern design, een luxe uitrusting en vele innovatieve technologieën voldoet de Kia Niro aan al je wensen. Ultiem rijcomfort gegarandeerd!

Winnaar van:

PLATINUM

PRESTIGE AWARD

Amersfoort Apeldoorn Harderwijk Hengelo Zwolle

Maanlander 12 Oude Apeldoornseweg 40B Lorentzstraat 25 Höltersweg 30 Oude Meppelerweg 2

T. 033 – 48 01 212 T. 055 - 36 82 840 T. 0341 - 745 660 T. 088 - 08 70 120 T. 088 - 08 70 160

Gem. brandstofverbruik: 4,8 – 4,9 l/100km, 20,8 – 20,4 km/l. CO2-uitstoot: 109 – 112 g/km.

De vermelde waarden voor het brandstofverbruik en de CO2-uitstoot zijn gemeten volgens WLTP. Genoemde actie en consumentenprijs is geldig bij aankoop van een nieuwe Kia Niro met uiterste kentekenaanvraag op 28-12-2020 en uiterste registratie op 18-01-2021. Genoemde prijzen zijn incl. kosten rijklaar maken. De genoemde korting gaat om een inruilpremie. Bekijk de volledige actievoorwaarden op kia.com of vraag ernaar bij uw Kia-dealer. Getoond model kan afwijken van de beschreven uitvoering. Wijzigingen en drukfouten voorbehouden.

Nog dit jaar rijden in de Volkswagen ID.3?

Bij XLLease kan dat en ook nog eens tegen een zeer interessant tarief.

8% BIJTELLING IN 2020*

*8% bijtelling tot € 45.000,- (daarboven 22% bijtelling)

WWW.XLLEASE.NL