Editie 2 | 2021 by Driesteden Business

D R IE S T E D E N - N O O R D V E L U W E

BUSINESS Jaargang 35 | nummer 2 | mei 2021

Z A K E N M A G A Z I N E V O O R D E R E G I O S T E D E N D R I E H O E K , N O O R D -V E L U W E , R A A LT E E N L O C H E M

XLLEASE:

GEDREVEN DOOR VOORUITGANG TRANSITIEHUIS: ZIJ-INSTROOM TRANSFORMEREN IN VAKMENSEN

COACHING IN DE NATUUR: WERKEND NEDERLAND ONTSTRESSEN

HÉ PSST! WIST U DIT AL OVER ELEKTRISCH RIJDEN?

INHOUDSOPGAVE

van munster m e d i a

g r o e p

van munster m e d i a

g r o e p

Zakenmagazine voor de regio Stedendriehoek, Noord-Veluwe, Raalte en Lochem. JAARGANG 34 Mei 2021, editie 2

REDACTIE ADRES MVM Productions BV, Postbus 6684, 6503 GD Nijmegen Kerkenbos 12-26C, 6546 BE Nijmegen Tel. (024) 373 8505, Fax (024) 373 0933 info@vanmunstermedia.nl UITGEVER Michael van Munster

SALES MANAGER Pieter van de Mosselaar Hoofdredactie Guus Hetterscheid REDACTIE BIJDRAGEN Wilma Schreiber Fotografie Evert van de Worp VORMGEVING / opmaak Jan-Willem Bouwman, Lisanne Cobussen DRUK Bal Media

8 28

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE VM Sales en Support B.V. Kerkenbos 12-24A, 6546 BE Nijmegen Tel. (024) 373 8505, Fax (024) 373 0933 info@vanmunstermedia.nl ABONNEMENTEN Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan met en looptijd tot 31 december en worden automatisch verlengd tenzij de abonnee uiterlijk voor 31 oktober schriftelijk opzegt. Abonnementsprijs per jaar 55 euro

(SCAN DE QR-CODE MET UW TELEFOON)

Copyrights Het auteursrecht op de in dit tijdschrift verschenen artikelen wordt door de uitgever voorbehouden. Hoewel de informatie gepubliceerd in deze uitgave zorgvuldig is uitgezocht en waar mogelijk gecontroleerd, sluiten de uitgever en de redactie uitdrukkelijk iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele onjuistheden en/of onvolledigheid van de verstrekte gegevens.

.NL/PSST

APELDOORN Paramariboweg 68 055 206 11 00

DEVENTER Revalstraat 6 0570 74 12 00

HEERDE Molenweg 5 0578 69 17 24

MEPPEL Blankenstein 490 0522 23 74 37

RAALTE Praamstraat 1 0572 35 85 58

ZUTPHEN Loohorst 1 0575 70 23 00

ZWOLLE Kleefstraat 1 038 455 88 88

XL Lease: ‘We willen vooruit en onze klanten ook!’

Bouwmensen Apeldoorn

Brexit zorgt voor een nieuwe werkelijkheid

Financiële uitdagingen bij bedrijfsuitbreiding

The Dutch 750: uitdagende charity wielertocht door Gelderland

Column Daniels Huisman Advocaten

Crisis: de ideale tijd voor conceptie

Stoppen met je bedrijf: een succes of een sof?

Online netwerken: ‘Protocol en etiquette kunnen houvast bieden’

Vrouwen kiezen steeds vaker voor een beroep in de ICT

Column Harry Webers

Studio Semaphore

Optimisme technische bedrijven overstijgt coronacrisis

Coaching in de natuur: werkend Nederland ontstressen

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

COVERSTORY XL LEASE Tekst: Wilma Schreiber - Fotografie: Evert van de Worp

V.l.n.r.: Marc Roelofs (accountmanager regio Deventer), Jan Baatje (accountmanager regio Harderwijk) en Ramon Klein Ovink (accountmanager regio Zwolle).

XLLease is een handelsnaam van Volkswagen Pon Financial Services, de nummer 2 van alle leasemaatschappijen in Nederland. “Dat betekent dat we gebruik kunnen maken van de kennis, kunde en inkoopkracht van het moederbedrijf, en die combineren we met regionale betrokkenheid”, zegt Plette. “Want in tegenstelling tot andere leasebedrijven wonen en werken onze mensen in de regio, spreken dezelfde taal als onze klanten en zijn ook sociaal betrokken bij de gemeenschap.” Die persoonlijke aanpak spreekt ook uit de huidige branding campagne die XLLease voert. Daarin volgt de kijker accountmanagers van XLLease die in de auto of op de fiets op pad gaan in hun regio en vertellen wat hen motiveert (zie kader pagina 6).

“XLLEASE RICHT ZICH PRIMAIR OP HET (GROTERE) MKB MET 1 TOT 200 AUTO’S IN BEHEER. “KLEIN WAAR HET KAN, GROOT WAAR HET MOET.”

tijd. En bij uitbreiding proberen we steeds te verjongen”, aldus Plette, die wijst op de bijzondere uitkomsten van een recent medewerkerstevredenheidsonderzoek in de fusieorganisatie. “97% van alle medewerkers voelt zich vrij om te zeggen wat hij/zij vindt, ideeën te delen met collega’s en open te zijn over wat er speelt.” Dat maakt me eigenlijk het meest trots. Dat er na een fusie van drie verschillende bedrijven, met drie verschillende werkwijzen en culturen er een nieuwe cultuur ontstaat, waarin medewerkers zich veilig voelen. En dat er ondanks de heel verschillende karakters er toch heel

ERVARING GEBUNDELD

GEDREVEN DOOR VOORUITGANG Sinds kort zijn de Noord-Veluwe en de Stedendriehoek een grote leasemaatschappij rijker, met Volkswagen Pon Financial Services als moederbedrijf en met een persoonlijke en regionale betrokkenheid als onderscheidend kenmerk. XLLease, bekend in Apeldoorn, fuseerde met Lease Unlimited (Deventer, Rijssen, Zwolle) en 2Lease (Harderwijk) en opereert nu als één partij onder de naam XLLease. Commercieel directeur John Plette aan het woord over de achtergrond en de toekomstplannen.

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

Begin vorig jaar, bij het uitbreken van de coronacrisis was het voor XLLease afwachten en kijken wat er in de markt zou gebeuren. “Begin 2020 was er sprake van paniek en zakte de markt in. Ook wij hadden te maken met klanten in betalingsmoeilijkheden, met wie we zo goed mogelijk hebben meegedacht”, vertelt Plette. “Daarna heeft de markt zich heel snel hersteld. We hebben een goed ‘gewoon’ jaar gehad, vergelijkbaar met andere jaren. Dat is mede te danken aan het feit dat veel van onze klanten zich bevinden in sectoren die ook gewoon doorgaan, zoals de bouw, installatietechniek, IT en detachering. Ons wagenpark is zelfs gegroeid, daar spreekt vertrouwen uit.” Daarnaast wijst Plette op de betrokkenheid van en samenwerking met het moederbedrijf. “Dat is een succesvol businessmodel gebleken, waardoor we een mooie groei hebben weten te realiseren.” XLLease richt zich primair op het (grotere) mkb met 1 tot 200 auto’s in beheer. “Klein waar het kan, groot waar het moet.”

Door de fusie heeft XLLease ‘een bak aan ervaring’ gebundeld, in medewerkers die allen affiniteit hebben met automotive, beweging, techniek en de branche an sich. “Ons medewerkersbestand is heel stabiel, de meesten werken hier al lange

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

COVERSTORY

nadrukkelijk een teamgevoel heerst. Dat merk ik elke dag intern, maar dat merken klanten ongetwijfeld ook.”

ZUINIGER, GROENER EN SCHONER Onder invloed van corona signaleert Plette wel een beweging als het gaat om het mobiliteitsbeleid. “Organisaties denken meer na over elektrificering, alles moet immers zuiniger, groener en schoner. En de vraag is wat hiervoor de beste aanpak is. Hybride of elektrisch? Wat kost een laadpaal, wie betaalt die en wat doe je als een medewerker verhuist? Over al die vragen kunnen we ondernemers adviseren”, zegt hij. “Net als over de bestaande autoregeling. Elk bedrijf heeft wel richtlijnen welke auto medewerkers mogen kiezen, maar niet iedereen heeft die regeling aangepast aan coronatijd. Onder invloed van corona werkt iedereen meer thuis en dat is waarschijnlijk een blijvertje voor een groot deel van onze klanten. Dat medewerkers in plaats van vijf dagen voortaan drie of vier dagen naar kantoor rijden. We helpen bedrijven hun regeling in te richten voor de periode na corona en zo te komen tot een slim en efficiënt mobiliteitsbeheer.”

Dat Volkswagen Pon Financial Services als grote partij ook alternatieven qua mobiliteit biedt, zoals Lease a Bike, Shuttel (mobiliteitskaart), GreenWheels (car sharing), is daarbij een belangrijk pluspunt. “Ook daarin kunnen we onze klanten adviseren, bijvoorbeeld om een auto te combineren met een fiets van de zaak, een deelauto of het openbaar vervoer. Dat is echt de toekomst”, zegt Plette. “En daarbij kijken wat goed is voor het bedrijf en mijn medewerkers, en beter voor de planeet. Want de meeste bedrijven hebben moeite om medewerkers te vinden, dus die wil je binden en boeien. Dat kan door salaris, opleidingsmogelijkheden maar ook met een aantrekkelijk mobiliteitsplan.”

MEER LAWAAI Op die manier wil XLLease uitgroeien tot mobiliteitspartner nummer 1 in Oost-Nederland. “In Apeldoorn is onze naam al bekend, in andere regio’s nog niet bekend genoeg. We hebben zeker de ambitie om

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

ACCOUNTMANAGERS IN DE REGIO “Klanten vooruit helpen begint met je oren goed open te zetten. Wat vinden ze belangrijk en waar liggen hun uitdagingen” – Ramon Klein Ovink, regio Zwolle “Geautomatiseerde berichtgeving is mooi, maar als een klant mij nodig heeft, stap ik meteen in de auto – of op de fiets” – Jan Baatje, regio Harderwijk “Mijn drijfveer is klanten verder te brengen door eerlijk en goed advies” – Marc Roelofs, regio Deventer

daar meer lawaai te gaan maken. Dat de naam van XLLease als eerste bij iemand opkomt wanneer hij of zij een leaseauto nodig heeft”, stelt Plette. De huisvesting in het kantoor van Pouw – dealer van Audi, Volkswagen, SEAT, ŠKODA en Volkswagen Bedrijfswagens – en een intensieve samenwerking met de accountmanagers van deze dealers, helpt daarbij. “Zij zijn erg sterk in grijs-kentekenauto’s (lichte bedrijfswagens). Daar hebben ze specialisten voor in huis, die precies weten welke inbouw de installateurs, bouwen schilderbedrijven nodig hebben.”

“IN APELDOORN IS ONZE NAAM AL BEKEND, IN ANDERE REGIO’S NOG NIET BEKEND GENOEG. WE HEBBEN ZEKER DE AMBITIE OM DAAR MEER LAWAAI TE GAAN MAKEN.”

Om de communicatie met klanten verder te optimaliseren, lanceert XLLease begin mei een nieuwe app voor alle leaserijders. Die vertelt hen bij pech onderweg wat ze moeten doen en wie ze kunnen bellen. “Ook is het mogelijk via de app online schade te melden, een afspraak te maken voor het repareren van een sterretje in de ruit of een onderhoudsbeurt rechtstreeks in te plannen bij een dealer naar keuze”,

verklaart Plette. “Daarnaast bevat de app belangrijke informatie over je auto, zoals het aantal gereden kilometers, de fiscale waarde en inzicht in het aantal schades en/of bekeuringen. En buiten kantoortijd kom je via een aparte knop meteen in contact met de alarmdienst van de ANWB.” XLLease werkt nog aan een nieuwe functionaliteit, waarbij het berijders pushberichten kan sturen over bijvoorbeeld het wisselen van de winterbanden of een aanstaande apk.

John Plette

Het meest onderscheidend aan XLLease zijn en blijven echter de medewerkers. “Als je de accountmanager of de leaseadviseur binnendienst spreekt, krijg je het gevoel dat je daar plezierig zaken mee kunt doen. Dat zit in onze mensen, die hebben écht iets met de klant. Want naast kennis van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van mobiliteit zit ook passie in ons DNA. We luisteren goed en vertalen wensen van klanten in een mobiliteitsplan op maat. We zijn gedreven door vooruitgang.”

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

BOUWMENSEN Tekst: Wilma Schreiber - Fotografie: Evert van de Worp

Martien van Reen

TRANSITIEHUIS: ZIJ-INSTROOM TRANSFORMEREN IN VAKMENSEN Komende vijf jaar moeten in de provincie Gelderland zo’n 45.000 nieuwe huizen gebouwd worden, dit om de woningnood aan te pakken. Voor de bouw van die huizen zijn er veel vakmensen nodig. Bouwmensen in Apeldoorn spant zich al jaren in om zij-instromers te interesseren voor het vak van timmerman, metselaar en tegelzetter. Samen met Bouwend Nederland en Wij Techniek is nu het Transitiehuis opgericht, met als doel talent te ontdekken, op te leiden en te zorgen dat zij op de goede plek terechtkomen. Het Transitiehuis is mede mogelijk gemaakt met financiering door de provincie. In 2004 werden technische beroepen met de veralgemenisering van het vmbo (Akkoord van Bergen) minder zichtbaar en liep het aantal leerlingen van die opleidingen terug. Bouwmensen sprong in dit gat met een opleiding die aansloot bij leerlingen die minder voorbereidend technisch onderwijs hadden genoten. Doel: zorgen voor voldoende goed opgeleide werknemers in de bouw. “Toen al keken we naar zij-instromers, mensen uit allerlei andere branches die echt het vak in wilden”, zegt Martien van Reen, Manager Bouwmensen Apeldoorn. Tien jaar later bouwde hij met de gemeente Apeldoorn en UWV de leerwerkomgeving ‘Doen wat kan’, met deelnemers vanuit de WW en

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

de bijstand, statushouders en werk-naarwerk trajecten. “Daarin hebben we veel zij-instromers opgeleid. De moeilijkheid lag in de acceptatie binnen bedrijven: dat zij iemand die anders is opgeleid het vak willen leren. Een stukje sociale innovatie.” Bouwmensen Apeldoorn telt momenteel zo’n zestig lidbedrijven, die openstaan voor een diverser personeelsbestand.

ZELFKENNIS Het streven binnen het nieuwe Transitiehuis is ‘eos in loco’ oftewel de juiste mens op de juiste plaats, bij het bedrijf waar iemand past. De doelgroep is zij-instromers. “Daarbij hanteren wij een positieve benadering: waar zit iemands talent en kracht?

Zo voorkom je aan de voorkant frustratie bij werkgevers”, verklaart Van Reen. “Wij gebruiken bijvoorbeeld de zogeheten TMA-analyse: waaruit kwaliteiten, talenten, drijfveren, motivatie en competenties naar voren komen. Dat biedt een stukje zelfkennis. Door de uitkomsten over het gewenste competentie- en functieprofiel heen te leggen, ontdek je of het de goede plek is voor iemand, zodat de werkgever een gemotiveerde en geschikte medewerker krijgt.” Aan de bouwagenda zit ook een verduurzamingsagenda, waaruit nieuwe functies ontstaan. “Ook daar proberen we bij aan te sluiten. In de schil van de woning valt nogal wat te verduurzamen en daar zijn eveneens mensen voor nodig

zoals isoleerders en na-isoleerders.” Hoewel de officiële opening vanwege corona nog op zich laat wachten, is het Transitiehuis inmiddels gestart en lopen de aanmeldingen ‘lekker door’, aldus Van Reen. “Gedeputeerde van de provincie Gelderland Peter Kerris is al virtueel op bezoek geweest en heeft aangegeven ambassadeur van dit initiatief te willen zijn.” Samen met Bouwend Nederland en Wij Techniek hoopt Bouwmensen zo zij-instromers met belangstelling voor techniek op een laagdrempelige manier te laten ontdekken waar ze goed in zijn. “Dat is heel complex, nergens in Nederland lukt dat. Wij zijn echt koploper in zij-instroom”, zegt Van Reen trots. “Het gaat om de mindset bij bedrijven: dat ze snappen dat je niet alleen jonge mensen een vak kunt leren, maar ook oudere mensen. Zij-instromers kunnen eenzelfde passie voor het vak hebben. Die acceptatie is een succesfactor. Want je kunt iemand wel klaarstomen voor een baan, maar zo iemand moet ook nog aangenomen worden.”

REGIONALE INKLEURING Het werven van instromers vergt niet alleen een investering van de branche maar ook van de medewerk(st)er in spe. Voor hen werken Bouwmensen en Bouwend Nederland met een

leerwerkomgeving in combinatie met loopbaanpaden, met een praktische insteek. “Als blijkt dat iemand talent heeft, scholen we zo iemand voor in de basisvaardigheden. Dat is vernieuwend in de opleidingswereld: maatwerk is standaard”, stelt Van Reen. “Het gaat om een levensfasebewuste intake, waarbij we kijken naar het totaalplaatje. Hoe zit iemand erin, hoe is de thuissituatie,

heeft hij/zij de capaciteiten om een opleiding te volgen of moeten we hem/ haar praktisch scholen? Vooraf onderzoeken we samen met de deelnemer hoe groot de kans van slagen is. Zo weten we allebei waar we aan beginnen en kunnen we beter inschatten of het iemand gaat lukken. Dat inzicht is een belangrijke succesfactor. Wat moet iemand doen voor een diploma of baan, om de vakman of vakvrouw te worden die hij/zij wil zijn en of hij bij het bedrijf en de bedrijfscultuur past? Daar geeft het Transitiehuis antwoord op.” Hoe succesvol die aanpak is, blijkt ook uit het voornemen om op nog vier andere plekken in de provincie Gelderland een vergelijkbaar initiatief uit te rollen, waarmee het regionaal ingekleurd gaat worden. “Zelf vinden we onze aanpak niet meer bijzonder, maar dat is het kennelijk wel als je kijkt naar de reacties. En we pakken het op specifieke punten ook anders aan dan collega’s. We kijken naar het talent van zij-instromers, niet zozeer naar wat ze in het verleden hebben gedaan”, zegt Van Reen. “Natuurlijk blikken we daar wel even op terug, maar we kijken vooral naar wat iemand nodig heeft en meebrengt om de vakman te worden die hij/zij wil zijn.”

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

BREXIT Tekst: Hans Hajée

Dubbele verzekering en dubbele premieplicht worden zo voorkomen.

MEESTAL GEEN VISUM Ook voor personen gelden formaliteiten. Per oktober 2021 moeten inwoners als ze de grens passeren weer een paspoort tonen. Een visum is niet nodig, tenminste als het gaat om een vakantie of kort verblijf. Zo mogen EU-onderdanen tot 180 dagen in een voortschrijdende periode van twaalf maanden zonder visum in het VK verblijven. Bij het directe vliegverkeer tussen EU en VK gelden geen beperkingen. Die zijn er wel voor Britse luchtvaartmaatschappijen die binnen of vanuit de EU vluchten uitvoeren. Om dit voor te zijn, richtte lowcostmaatschappij Easyjet al in 2017 een Oostenrijks dochterbedrijf op.

ENORME VRACHTWAGENFILES BLIJVEN VOORALSNOG UIT 31 januari 2020: de Britse vlag wordt verwijderd uit het gebouw van de Europese Raad in Brussel.

BREXIT ZORGT VOOR EEN NIEUWE WERKELIJKHEID

GEEN RIMPELLOZE SCHEIDING Door corona en de Amerikaanse verkiezingen leek Brexit in de tweede helft van 2020 wat naar de achtergrond verdwenen. Ten onrechte, want het is een gebeurtenis met grote gevolgen. Al werd een no deal op de valreep voorkomen, van een rimpelloze scheiding is geen sprake. Naarmate de tijd vordert, worden de hiccups duidelijker.

Op 24 december 2020 bereikten de EU en het VK overeenstemming over de voorwaarden waarop zij uit elkaar gaan. Ierland blijft lid van de EU. Veel voor dit land bestemd vrachtverkeer uit de EU gaat nu per boot in plaats van over de Britse wegen. De reistijd is langer maar het scheelt twee grenspassages en veel gedoe.

PAPIERWINKEL Want de controles zijn terug, net als douaneformaliteiten bij het importeren en exporteren van goederen. Er zijn geen tarieven of quota op handel. Wel gelden strikte voorwaarden, met extra papierwinkel tot gevolg. Als het gaat om onder meer consumentenbescherming, producten voedselveiligheid moeten VK-goederen blijven voldoen aan de weten regelgeving van de EU. Het leveren of afnemen van diensten blijft voor Nederlandse bedrijven in sommige gevallen mogelijk. Wel zijn er meer regels, bijvoorbeeld voor bezorgdiensten, telecommunicatie en financiële diensten. Britse

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

financiële instellingen verliezen toegang tot de interne EU-markt. Voor het aanbieden van diensten moeten zij toestemming vragen.

HEET HANGIJZER Vissers uit de EU kunnen nog vijfeneenhalf jaar hun netten uitgooien in de Britse wateren. Wel mogen ze stapsgewijs tot 25% minder vangen. Na deze overgangsfase besluit het VK jaarlijks over de toegang voor EU-vissers. Een potentieel strijdpunt; visserij blijft een heet hangijzer.

STOK ACHTER DE DEUR Gelijkwaardige regels moeten zorgen voor eerlijke concurrentie bij onder meer belastingzaken, milieu-, arbeids- en sociale normen, staatssteun en consumentenbescherming. Maatregelen bij niet-naleving fungeren als stok achter de deur. Bij grensoverschrijdende situaties blijven de meeste sociale zekerheidsrechten behouden.

DUBBELE KRIMP

De Britse economie kromp in 2020 met 9,9%. Hoofdzakelijk als gevolg van corona, maar het stemt niet hoopvol voor 2021 als de Brexit-effecten echt zichtbaar worden. Al kende Nederland met 3,8% krimp de grootste economische teruggang ooit, er was veel erger verwacht. Onze uitgangspositie lijkt gunstiger. Dat de Britse autonomie ervoor zorgt dat de bevolking veel eerder ingeënt wordt met het coronavaccin, is een andere kant van de medaille.

ONLINE SHOPPEN DUURDER Voor onlineshoppers bij Amerikaanse of Chinese webwinkels is het al een bekend fenomeen. Ook digitale aankopen in het VK komen nu van buiten de EU waardoor - afhankelijk van de waarde - btw en invoerrechten verschuldigd zijn. Britten die in Nederland online shoppen, zijn eveneens belastingen verschuldigd. Een praktische consequentie die een groot aantal consumenten met hun neus op de feiten drukt.

NOG GEEN ECHTE TEST Want Brexit raakt iedereen. In de praktijk wordt de echte impact steeds duidelijker. Enorme vrachtwagenfiles voor de veerboten - het schrikbeeld dat jarenlang boven de Britse afsplitsing hing - bleven vooralsnog uit. Kanttekening daarbij is wel dat er begin 2021 fors minder vrachtverkeer was dan in de vergelijkbare periode vorig jaar. Deels wordt dat veroorzaakt door de coronacrisis. Ook zijn aan beide zijden van het Kanaal grote voorraden opgebouwd. Bedrijven konden zo de eerste maanden doorkomen en langzaam wennen aan de nieuwe situatie. Van een echte test was begin dit jaar nog geen sprake.

FLINK DOORTYPEN Inschatting van branchevereniging evofenedex is dat in januari zo’n 40% van de vrachtwagens op veerboten in IJmuiden en Rotterdam de papieren niet volledig op orde had. Door de geringe drukte leidde dat nog niet tot grote problemen. Maar wat niet is, kan nog komen als het vrachtverkeer toeneemt. De voorbereidingen die Nederland heeft getroffen voor de afhandeling van nieuwe douaneformaliteiten lijken gedegen. In

het VK is dat anders. IT-systemen communiceren over en weer niet met elkaar en daarom moet veel informatie handmatig worden verwerkt. De Britse overheid wilde maar liefst vijftigduizend nieuwe medewerkers werven om de honderden miljoenen extra formulieren die jaarlijks worden verwacht adequaat te verwerken. Volgens de Financial Times bleef de teller begin januari steken op 2.500 extra mensen. Die moeten dus flink doortypen.

LUIZEN EN SCHIMMELS Specifieke elementen uit de Brexit-afspraken hebben grote gevolgen. Zo hanteert het VK complexe productspecifieke oorsprongregels bij import. Denk aan veterinaire en fytosanitaire regels; die laatste hebben betrekking op ziekten, luizen en schimmels die mogelijk aanwezig zijn op planten en voedsel. Controles op de richtlijnen worden stapsgewijs ingevoerd. De plantensector was vroeg aan de beurt, bloemen hadden tot 1 april respijt. Per deze datum moeten vrijwel alle in het VK geïmporteerde landbouw- en voedingsproducten beschikken over een fytosanitair of veterinair gezondheidscertificaat.

OORSPRONG EN HERKOMST Op producten met een Europese oorsprong die geëxporteerd worden naar het VK worden geen importtarieven geheven. Vice versa geldt hetzelfde. Maar oorsprong en herkomst zijn verschillende zaken. Doorslaggevend is welke bewerking producten in een EU-land hebben ondergaan. Het Brexit-loket geeft het voorbeeld van een Nederlandse fietsproducent die materialen en onderdelen deels van buiten de EU betrekt. Om in het VK geen invoerrechten te betalen, moet de producent aantonen dat voor minimaal 55% van de fabrieksprijs van het eindproduct in de EU aan waarde is toegevoegd in de vorm van materiaal, loon, winst en overhead. Daarvoor zijn onder meer leveranciersverklaringen nodig. Een forse administratieve opgave voor Nederlandse exporteurs.

ROUTINE EN KANSEN Uiteraard zullen veel van de extra handelingen en formaliteiten naarmate de tijd vordert routine worden. Verder laat het voorbeeld van Easyjet zien dat voor Britse bedrijven die de Europese markt willen blijven bedienen, een vestiging aan de overzijde van het Kanaal een pragmatische oplossing kan zijn. Ons land is dan dichtbij en met veel logistieke voorzieningen een aantrekkelijke optie. De distributiesector merkte vorig jaar al dat een significant aantal Britse bedrijven een deel van hun voorraden hier opslaat. Die ontwikkeling zet zich naar verwachting door. Dus Brexit biedt zeker kansen. De tijd zal leren welk aspect voor de Nederlandse economie de overhand krijgt.

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

ZAKELIJK LENEN

Onderdeel van DROS Facility Groep

ZAKELIJKLENEN.NL

Brandschone werkomgeving? Een veilige of schone werkomgeving, dat willen we natuurlijk allemaal. DROS Schoonmaakdiensten neemt het helemaal uit handen! Voor u weer een zorg minder.

Maatschappelijk verantwoord

Hospitality

Flexibel

FINANCIËLE UITDAGINGEN BIJ BEDRIJFSUITBREIDING Wie het als ondernemer heeft gemaakt, ziet het geld binnenstromen. Dat is slechts een onjuiste gedachte, want de meeste ondernemers lopen op tegen grote financiële uitdagingen als het bedrijf groeit. Opschalen gaat vaak een stuk minder eenvoudig dan ondernemers denken. Het grootste probleem is de financiën. Want waar eerst een Excel-sheet nog voldeed, is nu opeens een boekhouder nodig. De 1000 euro aan startkapitaal waarmee het bedrijf is begonnen, is nu niet eens voldoende om het bedrijf uit te laten breiden met meer personeel of nieuwe apparatuur. Het gevolg; de bedrijfsuitbreiding wordt belemmerd door financiële problemen. Uit onderzoek blijkt dat 29 procent van de zzp’ers en 32 procent van het mkb een financiële buffer om risico’s te nemen als een uitdaging ziet, zo heeft de Kamer van Koophandel onderzocht.

MKB’ER EN ZZP’ER HEEFT VAAK FINANCIËLE UITDAGINGEN

Contact opnemen? Kijk op dros.nl voor meer informatie

Altijd een passende oplossing voor uw transport en opslag Kraan- en speciaaltransport - Opslag specifieke goederen - Verhuur opslagcontainers

Ondernemers die in het mkb horen of zelfstandige zonder personeel zijn, lopen allebei aan tegen bepaalde financiële problemen om hun bedrijf te kunnen laten groeien. Het vinden van voldoende klanten is vaak lastig, maar ook is de financiële buffer om een (groot) risico te kunnen nemen vaak niet aanwezig. Dat staat groei bij zowel zzp’ers als mkb’ers in de weg. In dezelfde mate hebben ondernemers problemen met het verkrijgen van een financiering. 10 procent van de zelfstandi-

ge ondernemers krijgt dat niet voor elkaar. 18 procent van de mkb’ers lukt het niet om een financiering te verkrijgen. Dat terwijl een zakelijke lening voor bedrijfsuitbreiding vaak de motor is voor het uitbreiden van de onderneming.

SNELLE GROEI MET VREEMDE MIDDELEN Bij bedrijfsuitbreiding komt het dus vaak voor dat ondernemers niet voldoende eigen kapitaal hebben om te investeren in het bedrijf. Dat terwijl de hoeveelheid klanten en werk toeneemt. Het is dan noodzakelijk om extra personeel aan te nemen. Volgens de KVK is het zo dat het grootste deel van de ondernemers zelf meer uren werkt bij een toename in de hoeveelheid werk. Om deze reden zijn er extra middelen nodig. Een valkuil bij het uitbreiden van het bedrijf is het financieren van een onderneming met vreemde middelen zoals een zakelijke lening. De zakelijke lening inzetten kan een verstandige beslissing zijn, als de verhouding

tussen vreemde en eigen middelen gezond is. Deze verhouding noemen we de solvabiliteit. Een bedrijf dat een ongezonde solvabiliteit heeft, kan uiteindelijk failliet gaan. Bij bedrijfsuitbreiding is het dus nodig om van tevoren een goed financieringsplan te maken.

FINANCIËLE RISICO’S BELEMMEREN GROEI De financiële risico’s die bij het ondernemen horen is voor drie op de tien zzp’ers en mkb’ers een reden om niet verder te groeien. Met name het aannemen van personeel is een belangrijk probleem bij deze ondernemers. Zij zijn daarin terughoudend gezien de risico’s. Daardoor neemt 28 procent van de mkb’ers geen extra personeel aan. Het gebeurt wel dat ondernemers tijdelijke krachten aannemen, omdat de financiële risico’s dan minder groot zijn.

VERKRIJGEN FINANCIERING BLIJKT VAAK LASTIG Ten slotte blijkt het verkrijgen van een financiering vaak lastig. Er zijn verschillende manieren om dit te doen. In dit geval wordt meestal een zakelijke lening bij de bank afgesloten. Maar als dat niet lukt, is het ook mogelijk om kapitaal op te halen bij externe financierders zoals bijvoorbeeld aan de hand van crowdfunding. Daardoor is het ook meteen mogelijk om naamsbekendheid te genereren. Helaas biedt het behalen van extern kapitaal doorgaans minder zekerheden dan afspraken maken met een bank. Dat is zeker bij durfkapitaal het geval. Wie dus een zakelijke lening bij de bank wil afsluiten, moet de zaakjes goed voor elkaar hebben. De kans op een lening is groter wanneer ondernemers van tevoren een goed businessplan hebben gemaakt en eerlijk en transparant over hun plannen zijn.

Apeldoorn - 055 521 31 61 WWW.KISJES.NET

“Kwaliteitszorg zonder zorgen”

Meetsma | Advies Brengt structuur in uw organisatie K WA L I T E I T S Z O R G & C E R T I F I C E R I N G O R G A N I S AT I E O N T W I K K E L I N G C O A C H I N G CO N F L I C T HA N T E R I N G B E D R I J F SO P L E I D I N G E N W W W . M E E T S MA . N L

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

THE DUTCH 750

COLUMN

GRIP OP PRIVACY? Vorig jaar schreef ik vanachter mijn keukentafel al een artikel in dit magazine over privacy. Die keukentafel is een jaar later nog steeds een plek waar veel gewerkt wordt en privacy houdt mij nog steeds bezig. Ook nu wil ik het met u over privacy hebben. Privacy blijft belangrijk. Mensen willen regie hebben en houden over hun gegevens; ze willen hun privacy bewaren. Dat lukt echter minder makkelijk dan vroeger omdat we online steeds meer actief zijn. Uit onderzoek is gebleken dat maar liefst 94% (!) van de mensen zich zorgen maakt over de bescherming van hun persoonsgegevens. Denk daarbij aan misbruik van identiteitsbewijzen, wifitracking of het volgen van online zoekgedrag. Dit zijn situaties waarin mensen bang zijn de grip op hun persoonsgegevens kwijt te raken.

PAUL ARENTSHORST Advocaat IE-, ICT- en Privacyrecht Daniels Huisman advocaten Deventer

THE DUTCH 750: UITDAGENDE CHARITY WIELERTOCHT DOOR GELDERLAND Make-A-Wish Nederland, Support Casper en Libéma Profcycling organiseren dit najaar de officiële eerste editie van ‘The Dutch 750’: een 750 kilometer tellende uitdagende wielertocht door het prachtige Gelderse landschap voor wielrenners van alle niveaus. Het event zal dit jaar op 1,2 en 3 oktober plaatsvinden. Dan trappen wielerteams door Gelderland om fondsen te werven voor onderzoek tegen alvleesklierkanker en het vervullen van allerliefste wensen van ernstig zieke kinderen.

Libéma Profcycling verzorgt de organisatie van The Dutch 750, wat garant staat voor afwisselende routes met de nodige stops en goede ravitaillering. Inschrijven kan vanaf nu op de website: www. thedutch750.nl.

750 KILOMETER, SAMEN VOOR EEN ANDER ‘Samen voor een ander’ is het motto waar het bij The Dutch 750 om draait. De deelnemers fietsen drie dagen lang elke dag twee etappes van 125 km door de Gelderse streken. Studio Sport-presentator Sjoerd van Ramshorst, ambassadeur van Make-A-Wish Nederland, heeft zich als sportieveling verbonden aan The Dutch

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

750. “Als groot sportliefhebber juich ik dit charity wielerevent natuurlijk toe. Hopelijk springen mensen in oktober massaal op de fiets om met elkaar een fantastisch bedrag op te halen voor deze mooie goede doelen.” The Dutch 750 kan ook rekenen op de steun van voormalig profwielrenners Steven Rooks en Rob Harmeling.

INVULLING THE DUTCH 750 Tijdens The Dutch 750 worden de etappes verreden in pelotons (als de omstandigheden het i.v.m. corona toelaten) met verschillende snelheden. Het is mogelijk als beginner mee te doen, maar ook als gevorderde wielrenner. Een team bestaat uit maximaal zes renners. Per dag worden

er twee etappes van 125 km in peloton gereden. Deelnemers kunnen één dag meedoen en 125 km fietsen, maar ook drie dagen van 250 km per dag en alle combinaties daartussenin. Deelnemers kunnen zich via thedutch750.nl individueel of als (bedrijfs) team (maximaal zes personen) inschrijven voor de eerste editie van The Dutch 750. Het is mogelijk om één, twee of drie dagen mee te fietsen.

Voor vragen: privacy@danielshuisman.nl 0570-613327

De algemene verordening gegevensbescherming (AVG) zorgt voor een deel voor grip op persoonsgegevens. Dat is voor u als ondernemer ook relevant. Maar we stellen daarbij wel enkele vragen. Heeft u de basis van gegevensverwerking goed op orde? Heeft u de juiste grondslag voor uw verwerking? Heeft u een verwerkersovereenkomst met al uw verwerkers?

COMMERCIEEL BELANG Een onderwerp dat de laatste maanden meerdere keren in het nieuws is geweest, is dat de Autoriteit Persoonsgegevens een rode kaart heeft gekregen van de rechter. Wat was het geval? De rechter heeft in een uitspraak van 23 november 2020 de Autoriteit Persoonsgegevens in het ongelijk gesteld wat betreft haar uitleg over de verwerkingsgrondslag ‘gerechtvaardigd belang’. De Autoriteit Persoonsgegevens stelde zich namelijk op het standpunt dat een zuiver commercieel belang geen gerechtvaardigd belang zou zijn. Dit standpunt van de Autoriteit Persoonsgegevens zou voor bijna alle ondernemers problemen geven bij het verwerken van persoonsgegevens, zeker ook als het gaat om direct marketing. De rechter heeft beslist dat het door de Autoriteit Persoonsgegevens op voorhand uitsluiten van een bepaald belang (in casu dus een zuiver commercieel belang) als gerechtvaardigd belang in strijd is met de Europese rechtspraak. Daarmee veegt de rechter een door de Autoriteit Persoonsgegevens opgelegde boete van € 575.000,- euro van tafel. Volgens de rechtbank moet de vraag of een verwerker van persoonsgegevens een gerechtvaardigd belang heeft aan de hand van een negatieve toets worden beoordeeld. Dat betekent dat je geen belang mag nastreven dat in strijd is met de wet. Anders gezegd: in rechte toegestane belangen kunnen steeds ook gerechtvaardigde belangen zijn. In zijn motivering wijst de rechtbank onder meer als voorbeeld van een mogelijk gerechtvaardigd belang op direct marketing.

RUIMTE VOOR BEDRIJVEN Voor de praktijk is deze uitspraak van groot belang. De uitspraak geeft namelijk ruimte aan bedrijven die persoonsgegevens voor commerciële doeleinden willen verwerken. Er moet daarbij - naast de toets van het gerechtvaardigd belang - nog wel aan twee andere criteria worden getoetst. Het gaat dan om: a) de verwerking moet noodzakelijk zijn voor de behartiging van het gerechtvaardigde belang en b) de fundamentele rechten en vrijheden van de betrokkene van wie persoonsgegevens worden verwerkt mogen niet zwaarder wegen dan het betreffende (commercieel) belang van de organisatie. Op het moment dat aan deze drie voorwaarden is voldaan - gerechtvaardigd belang, noodzakelijkheid en belangenafweging - mag een organisatie persoonsgegevens verwerken op basis van de grondslag gerechtvaardigd belang. Een zuiver commercieel belang heeft in (juridisch) privacyland onomwonden een plaats gekregen.

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

ONDERNEMERSCHAP

ik en er zijn talloze goede boeken over geschreven. (Leestip: ‘Maak ze gek’ van Aartjan van Erkel, 2016.) Wel kan ik je iets vertellen over voortplanting. Oké, dat klinkt een beetje raar als ik dat zo zeg. Maar geen paniek, ik zal me beperken tot de zaken die ook voor jeugdige lezers geschikt zijn. Mijn belangrijkste tip is; ga in crisistijd zoveel mogelijk investeren in ‘conceptie’. Oftewel: ga netwerkgesprekken voeren, leer nieuwe inspirerende mensen kennen, wissel ideeën uit, ga brainstormen, geef je eigen creativiteit zoveel mogelijk de ruimte. Als je zelf minder creatief bent, omring je dan met creatievelingen. Gebruik de ‘lege’ tijd om jezelf te vullen met nieuwe inzichten. Vandaar ook het woord conceptie; jouw idee smelt samen met dat van een ander en er ontstaat een levensvatbaar nieuw concept. Iets dat je van tevoren niet had kunnen bedenken. Een plus een is drie.

CRISIS: DE IDEALE TIJD VOOR CONCEPTIE Voor sommige ondernemers is het letterlijk en figuurlijk een hongerwinter. Nog steeds is er dat vermaledijde virus, inkomsten zijn gekelderd naar een historisch laag niveau, de wereld bevindt zich in de grootste crisis sinds de jaren ’30 van de vorige eeuw en we hebben deze winter zelfs de min 15 graden aangetikt. In loondienst heb je een veilig vangnet, zolang de beurs van de baas het toelaat. Maar je zult nu maar een kleine ondernemer zijn die met kunst en vliegwerk de tent overeind moet zien te houden. De zoveelste lockdown brengt je steeds dichter bij een break-down. Ook mentaal. Die ondernemers wil ik een hart onder de riem steken. Want geloof het of niet, deze crisis is dé ideale tijd voor innovatie. Ik laat je zien wat je kunt leren van de grootste, bekendste, beste en meest succesvolle innovator en verandermanager aller tijden. By far. Mag ik je voorstellen aan: Moeder Natuur. Pas een aantal van haar oeroude lessen toe en de kans is groot dat jouw bedrijf niet alleen overleeft maar zelfs beter uit deze crisis tevoorschijn gaat komen.

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

EVOLUTIETHEORIE Eerst een heel klein stukje theorie. Je hebt vast weleens gehoord van de evolutietheorie van Charles Darwin. De strekking ervan: in de natuur zijn alleen de soorten die zich het beste weten aan te passen (aan verandering) in staat om te overleven. Daarom stelt de natuur drie eisen aan organismen: ze moeten voedsel vinden, ze moeten veilig zijn (voor bedreigingen zoals vijanden) en ze moeten zich kunnen voortplanten. Dan pas hebben ze een toekomstperspectief.

En heel belangrijk; zodra de ideeën er liggen, ga ze dan uitproberen. Wacht niet op het perfecte prototype voor een nieuw product of een dienst. Onderneem actie. Verbeteren komt later wel.

ACTIE EN REACTIE

riode, of wanneer je slimmer wil zijn dan je concurrent. Voortplanten staat gelijk aan produceren, waarde creëren, innoveren, experimenteren. Veel ondernemers zijn van nature gericht op die eerste twee: klanten vinden en veilig zijn. Maar dat is niet genoeg om te overleven. Voortplanting is namelijk de grootste sleutel tot succes. Dat bepaalt uiteindelijk of je klanten zult vinden en veilig bent. Mijn tip is dan ook om ze in deze volgorde toe te passen: 1. Voortplanten. 2. Voedsel vinden. 3. Veilig zijn. Veiligheid is dus eigenlijk meer een gevolg van de eerste twee principes.

VERTAALSLAG

VOORTPLANTING

Vertaal dit nu eens naar jouw onderneming; voedsel vinden staat gelijk aan klanten vinden en inkomsten genereren. Veiligheid is wat je zoekt in deze crisispe-

Ik ga je niet uitleggen hoe jij in jouw branche voedsel vindt, oftewel aan klanten komt. Daar zijn anderen veel beter in dan

En hier komt ook nog een andere natuurwet om de hoek kijken, namelijk de wet van oorzaak en gevolg. Actie leidt tot reactie. Als je een actie onderneemt, heeft dat vroeg of laat per definitie een gevolg. Er is één voorwaarde: geef onvoorwaardelijk. Als je vanuit die intentie geeft, zul je ooit ontvangen. Ik heb zelf namelijk door de jaren heen ervaren dat élk netwerkgesprek dan uiteindelijk tot iets moois leidt. Een opdracht, een waardevolle tip, een baanbrekend inzicht, een nieuwe baan of iets anders. Het is onderdeel van een creatief proces. Daarbij is het niet de vraag óf er wat gaat gebeuren maar alleen wannéér het gebeurt en in welke vorm.

UITPROBEREN Hetzelfde geldt voor de honderden ideeën die ik de afgelopen jaren heb uitgeprobeerd. Een groot deel leek in eerste instantie kansloos, maar later bleek dat er wel degelijk een zaadje was geplant. Soms was maar één specifiek onderdeeltje bruikbaar of kwam een inzicht pas maanden later. Een voorbeeld: ik wilde in 2017 een online training aanbieden,

maar elk idee dat ik had bleek nét niet goed genoeg. Maar nu, in de crisistijd, zijn die inspanningen van toen opeens heel waardevol gebleken. Ik heb nu sneller de bouwstenen te pakken en mijn online training is inmiddels een feit. Kort samengevat leveren dit het volgende stappenplan op, waar je meteen mee aan de slag kunt: 1. Voortplanten: zoek vruchtbare partners voor de conceptie. 2. Ga de nakomelingen (ideeën, visies enz.) in de wereld loslaten en uitproberen. 3. Leer van de ervaringen. Behoud het goede en laat de rest los. 4. Boor nieuwe doelgroepen en markten aan. Soms maakt een kleine aanpassing in je focus een wereld van verschil en heb je opeens een niche gevonden. 5. Vind het voedsel, oftewel: bepaal wie nu je ideale klanten zijn. 17

6. Voel je veilig. Door continu in beweging te blijven en structureel aandacht te geven aan innovatie. Tot zover de principes van Moeder Natuur, aangevuld met wat old skool biologielessen. Succes en maak van de crisis een kans!

OVER DE AUTEUR Gian Kerstges heeft twaalf jaar lang voor de FNV gewerkt, is in die periode actief geweest als stakingsleider (inclusief megafoon en zeepkist) bij grote acties van o.a. TNT Post, gemeentesector en de brandweer, is op persoonlijke titel voor de bestuursrechter verschenen in een groot conflict, heeft beslag laten leggen op een bankrekening van 32 miljoen (opening bij NOS radiojournaal), is bij diverse overheidsorganisaties tot ‘persona non grata’ verklaard met toegangsverbod en heeft o.a. werkgelegenheid voor honderden mensen daarmee weten te behouden. Zijn interesse in leiderschap is toen ontstaan en onlangs is zijn boek ‘De moedige manager’ uitgekomen.

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

Mooie foto’s maken, jou vastleggen zoals je bent en zoals anderen jou herkennen: dat is wat ik als fotograaf het liefst doe. Heb je een portret of reeks professionele productfoto’s nodig? Dan ben je van harte welkom in mijn fotostudio in Deventer. Of ik kom bij je langs op locatie voor een shoot in je eigen, vertrouwde omgeving.

Natuurlijk tref ik alle noodzakelijke voorzorgsmaatregelen om coronaproof te kunnen werken. Naast het eindresultaat staat jouw gezondheid immers voorop. Zo kun je - ook in deze tijd – rekenen op hoogwaardige foto’s voor jouw klus of reportage.

www.evertvandeworp.nl T. 06-22501467 Studio: Teugseweg 12, 7418 AM Deventer

LEIDERSCHAP

natuurlijk en logisch effect dat optreedt zodra mensen in gevaar komen. Straks vertel ik je hoe mijn eigen verhaal verder ging.

BESTAANS RECHT

Maar hoe is het met jou en je onderneming? Welke vragen zijn dit (voor)jaar bij jou opgekomen? Misschien ben jij ook gedwongen om diep bij jezelf naar binnen te duiken en te zoeken naar het antwoord op die ene vraag: heeft mijn bedrijf nog bestaansrecht? Voor sommige ondernemers kwam die dus al in het voorjaar opborrelen en bij veel anderen gebeurde dat pas later. Voor een nóg grotere groep komt dat moment nog. Is dat een drama? Ja en nee. Ja, omdat zich in persoonlijk opzicht drama’s voltrekken. Schulden, faillissementen, geknakte dromen, depressies en angsten. En die heb je in allerlei gradaties. Nee, omdat de vraag over het bestaansrecht de meest krachtige en helpende vraag is die elke ondernemer zich maar kan stellen. Niet alleen tijdens een crisisperiode.

WAAROM DOE JIJ WAT JE DOET? WAAROM BEN JIJ OOIT BEGONNEN MET JE BEDRIJF? DÁT IS DE KERN, HET BESTAANSRECHT. EN DUS NIET PER SÉ DAT MOOIE PRODUCT OF DIE SLIMME DIENST.

STOPPEN MET JE BEDRIJF

EEN SUCCES OF EEN SOF? Afgelopen voorjaar zat ik als ondernemer vier maanden zonder inkomsten. Waar ik in januari nog een mooi gevulde agenda had voor de periode maart tot juni verdwenen alle afspraken, door die kleine wereldreiziger Corona, als sneeuw voor de zon. Mijn agenda werd een oase van rust. Mijn hoofd een orkaan van onzekerheid.

Als ik daarop terugkijk, herinner ik me nu vooral de momenten waarop ik in de tuin zat. Wekenlang scheen de zon en was er alle gelegenheid voor zelfreflectie en bezinning. Ik heb me toen herhaaldelijk afgevraagd wat het perspectief voor mijn bedrijf nog was. Wanneer kon ik weer afspraken maken? Moest ik ook alles online gaan doen, net zoals tientallen andere ondernemers in mijn netwerk? Had mijn onderneming dan überhaupt nog bestaansrecht? Sommige vragen waren pijnlijk en confronterend.

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

Na jarenlang dromen van het ondernemerschap nam ik eind 2016, letterlijk op Pakjesavond, het besluit om het gewoon te gaan doen. Wat een mooi moment, wat een ambitie en wat een prachtige vergezichten. Letterlijk en figuurlijk een Heerlijk Avondje. Deze momenten schoten in april vaak door mijn hoofd. Het contrast met 2016 kon niet groter zijn. Weken gingen voorbij, mijn financiële buffers slonken en het toekomstperspectief bleef mistig. Ik voelde de reflex opkomen: toch maar een baan zoeken en een veilig vangnet? Een heel

OVER DE AUTEUR

Gian Kerstges heeft twaalf jaar lang voor de FNV gewerkt, is in die periode actief geweest als stakingsleider (inclusief megafoon en zeepkist) bij grote acties van o.a. TNT Post, gemeentesector en de brandweer, is op persoonlijke titel voor de bestuursrechter verschenen in een groot conflict, heeft beslag laten leggen op een bankrekening van € 32 miljoen (opening bij NOS radiojournaal), is bij diverse overheidsorganisaties tot ‘persona non grata’ verklaard met toegangsverbod en heeft o.a. werkgelegenheid voor honderden mensen daarmee weten te behouden. Zijn interesse in leiderschap is toen ontstaan en onlangs is zijn boek ‘De moedige manager’ uitgekomen.

Het is de motor van innovatie, groei en vernieuwing. De basis voor een betere toekomst. Het bestaansrecht van je bedrijf, dat is waar het letterlijk om draait. ‘People don’t buy what you sell, but why you sell it’, aldus Simon Sinek. Een grote naam in de wereld van managementboeken en leiderschap.

WAAR STA JE VOOR? Waarom doe jij wat je doet? Waarom ben jij ooit begonnen met je bedrijf? Dát is de kern, het bestaansrecht. En dus niet per sé dat mooie product of die slimme dienst. Dat zijn enkel manieren om het bestaansrecht van je onderneming vorm en inhoud te geven. Het proces dat jij bedacht hebt om ze van probleem naar oplossing te brengen. Producten en diensten, de vormen, ‘hoe’ jij de dingen doet, dat zijn allemaal factoren die in de loop der tijd kunnen en zullen veranderen. Als ‘s ochtends op de A2 een file van twintig kilometer staat en jij kunt tijdig de A67 op, dan doe je dat toch ook? Maar je bestemming blijft dezelfde en jouw antwoord op de vraag ‘Waarom?’ is onveranderlijk. Dat is waar jij voor staat, dat wat jou ten diepste drijft.

En daarom zijn dit de beste vragen die je jezelf elke dag kunt stellen. Niet alleen nu, in dit jaar vol uitdagingen, maar ook in alle jaren die nog gaan komen en hopelijk minder enerverend zullen zijn. Die vragen helpen je om in contact te blijven met datgene dat jouw bedrijf uniek en waardevol maakt. En dat staat helemaal los van vormen. Want ook ondernemerschap, het hebben van een bedrijf, dat is niet meer dan een vorm om jouw persoonlijke waarom, je missie, handen en voeten te geven.

TWEE SOORTEN ONDERNEMERS Als de omstandigheden op enig moment zodanig veranderd zijn dat jouw bedrijf (de vorm) geen bestaansrecht meer heeft, ben je dan bereid om een andere vorm te bedenken? Bijvoorbeeld door inderdaad toch in loondienst verder te gaan of door een totaal ander soort bedrijf te starten, dat in de huidige tijd wél een bestaansrecht heeft. En in hoeverre ben jij dan bereid om je overtuigingen kritisch te onderzoeken en ze los te laten als blijkt dat ze je belemmeren? Nu komen we bij de kern. De kracht van overtuigingen. Je hebt namelijk twee soorten ondernemers. Het type dat overtuigd is van deze ‘waarheid’: stoppen met mijn bedrijf is een voorbeeld van succesvol ondernemen. Want dat maakt de weg vrij voor een nieuwe vorm die mij nu beter past. Ook al is het in loondienst. En het type dat overtuigd is van een andere ‘waarheid’: stoppen met mijn bedrijf staat gelijk aan falen. Wat een sof. Ik heb blijkbaar iets verkeerd gedaan. Tot welke overtuiging voel jij je, als je heel eerlijk bent, in eerste instantie het meeste aangetrokken? En ben je bereid om die voor jezelf grondig te onderzoeken? Succesvolle ondernemers durven het bestaansrecht van hun bedrijf voortdurend ter discussie te stellen. Dat stelt ze in staat om op tijd een andere afslag te nemen. Hun droombestemming die verandert niet. Alleen de weg er naartoe. Ze onderzoeken dus hun oude, belemmerende overtuigingen en zijn bereid om die te vervangen door nieuwe. Ikzelf heb sinds de zomer nieuwe toekomstperspectieven gecreëerd. Vooral door de overtuiging los te laten dat ik moet ondernemen in de vorm zoals veel concurrenten dat ook doen. Door überhaupt de overtuiging los te laten dát ik moet ondernemen. Dat geeft me ruimte voor nieuwe inzichten. Ook in mijn eigen ‘waarom’. Het maakt de weg vrij voor creativiteit en innovatie. Wie weet wat voor moois 2021 allemaal in petto heeft. Ik gun het mezelf maar zeker ook jou van harte!

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

NETWERKEN

ONLINE NETWERKEN

“PROTOCOL EN ETIQUETTE KUNNEN HOUVAST BIEDEN” Het afgelopen jaar is gebleken hoe waardevol een zakelijk netwerk is. Maar hoe onderhoud je een dergelijk netwerk als je niet de mogelijkheid hebt om live samen te komen? Volgens experts Jean Paul Wijers en William Hanson ligt het antwoord bij twee voor Nederlanders ietwat beladen begrippen: protocol en etiquette. Bij protocol denken we al snel aan het koningshuis en regels die aangeven hoe je je moet kleden en gedragen. “In Nederland hebben we een aangeboren afkeer voor formaliteiten”, zegt Jean Paul Wijers van het Protocolbureau. “Protocol is een vies woord waar je bijna niet over mag praten. Zelfs de koning gaf in 2013 vlak voor zijn aantreding

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

aan hij geen protocol-fetisjist is. Toch zijn het bij uitstek de koningshuizen en ambassades die begrijpen wat de meerwaarde van protocol is; het is hun core business. Al eeuwenlang wordt aan het hof protocol ingezet om in korte tijd zoveel mogelijk mensen te leren kennen. En in feite sluit dat perfect aan bij onze tijd. Ook wij willen in korte tijd

een uitgebreid netwerk opbouwen om onze business in stand te houden en uit te breiden. Protocol vergroot het effect van het netwerken. Het biedt structuur voor het verkrijgen van toegang tot juiste netwerken. Als je geen protocol hanteert, krijg je chaos en ontstaan er ongemakkelijke situaties. Als je het wél toepast en een ontmoeting goed voorbereidt, valt het protocol niet eens op.”

SCHREEUWENDE RAADSLEDEN Protocol en etiquette, nog zo’n beladen woord, helpen bij het creëren van een betekenisvolle interactie met andere mensen en hoe je dit zo goed mogelijk kunt

laten verlopen, geeft William Hanson van The English Manner aan. “De gedachte dat protocol beperkend is, klopt niet. Sterker nog, veel gedrag dat onder etiquette valt, is wel degelijk aangeleerd zoals eten met gesloten mond en elkaar uit laten praten. Een mooi voorbeeld van hoe het mis kan gaan als je geen protocol toepast, is een parochieraadoverleg dat begin februari in het Engelse Handforth via Zoom plaatsvond. Op een gegeven moment begonnen leden tegen elkaar te schreeuwen en werden deelnemers uit de Zoom-call werden gezet. Indien zij vooraf beter hadden gecommuniceerd en een aantal regels hadden afgesproken, was het niet zo uit de hand gelopen. Maak ieders rol en functie tijdens het overleg vooraf kenbaar, spreek een exacte aankomsttijd af, wijs een voorzitter aan en bepaal of je iedereen tegelijkertijd toelaat of juist een voor een. Uiteindelijk zullen dit soort situaties wel steeds minder voorkomen. Toen de smartphone in omloop kwam, vroegen we al schreeuwend in de tram of we verstaanbaar waren. Inmiddels hebben we geleerd hoe je je hoort te gedragen in het openbaar.”

niet. En wat voor foto gebruik je? Je wilt niet dat je zakenrelaties die strandfoto zien, maar vrienden en familie wil je geen foto in pak tonen. Overigens komt etiquette ook in ons privéleven om de hoek kijken. Wanneer is het bijvoorbeeld een goed moment om het wachtwoord van het gedeelde Netflixaccount te veranderen nadat je relatie is uitgegaan? Mensen zijn wel degelijk op zoek naar houvast en regels.”

STRUCTUUR Hoe kan protocol dan precies helpen bij het online onderhouden van je netwerk? “Protocol biedt structuur om toegang te krijgen tot de juiste netwerken. Een organisator van een online netwerkevent kan hier voordeel mee doen door eens kritisch naar de gastenlijst te kijken. Een bank nodigt bijvoorbeeld zijn klanten uit voor een relatie-event, maar die klanten zijn niet allemaal in elkaar geïnteresseerd. Als organisator kun je op basis van interesses actief mensen aan elkaar koppelen. Breng ze samen in een break-out, stel ze aan elkaar voor en geef aan waarom je denkt dat er een match is.”

PERSOONLIJKE AANDACHT

NEUTRALE TOON

Protocol biedt ook meerwaarde bij een-opeen communicatie, bijvoorbeeld een e-mail die je aan een zakenrelatie stuurt. William: “In het Verenigd Koninkrijk is het gebruikelijk om een bericht te beginnen met de zin ‘I hope this e-mail finds you well’. Dat is beleefd, maar wel heel saai. Het is veel leuker als je even een actualiteit opzoekt in de buurt van deze zakenrelatie, zoals een sportevenement, en daar in de e-mail naar refereert. De ontvanger van je bericht krijgt dan het signaal dat je moeite hebt gedaan en hem of haar persoonlijke aandacht geeft. Een ander voorbeeld is het gebruik van WhatsApp voor zakelijke contacten. In Azië is het heel gebruikelijk om een eerste contact via WhatsApp te leggen, in het westen

Wanneer het gesprek eenmaal tot stand is gekomen, gelden eigenlijk dezelfde etiquetteregels als bij een live face-to-face gesprek. William: “Het is gebruikelijk om de eerste twee tot drie minuten aan small talk te besteden. Vraag bijvoorbeeld aan de ander hoe het afgelopen jaar voor hem of haar is verlopen, maar doe dit wel zo neutraal mogelijk zodat de ander een positief of negatief antwoord kan geven. Maar pas op met negatieve antwoorden, dat vinden mensen saai. Wat dat betreft kunnen we een voorbeeld nemen aan Amerikanen die meestal erg upbeat en positief zijn ingesteld.” Een belangrijk onderdeel van netwerken is het uitwisselen van visitekaartjes. “Maar online gebruik je die natuurlijk niet”, zegt

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

TECHNIEKSECTOR

VROUWEN KIEZEN STEEDS VAKER VOOR EEN BEROEP IN DE ICT De instroom van vrouwelijke ICT’ers neemt jaar op jaar toe, maar het aantal vrouwelijke ICT’ers blijft nog steeds achter bij mannen. De laatste cijfers van pr-eDICT tonen aan dat de sector aan het veranderen is. Nu is 81,5% van de ICT’ers man. Aangezien de ICT-branche met grote tekorten kampt, is het zonde dat de helft van de Nederlandse bevolking het beroep links laat liggen. Gelukkig lijkt hier de afgelopen jaren verandering in te komen. In 2020 is de groei van het aantal vrouwelijke ICT’ers 6,5% terwijl de groei van het aantal mannelijke ICT’ers 1,7% bedraagt. “Het is goed nieuws dat de instroom van vrouwelijke ICT’ers toeneemt,” zegt Lotte de Bruijn, ambassadeur van de Human Capital Agenda ICT. “Maar om de kloof te dichten moet de groei de komende jaren nog verder versnellen. Dat zorgt voor een meer representatieve en inclusieve sector en is bovendien belangrijk om het dringende tekort aan ICT-talent op te lossen.”

Jean Paul. “In plaats daarvan kun je heel makkelijk een LinkedIn-uitnodiging sturen naar de ander.”

ELLEBOOGBUMP 24

Online netwerken kan dus effectief zijn, maar volgens Jean Paul is het geen vervanging voor live ontmoetingen. “Netwerken gaat om vertrouwen opbouwen in personen en dat gaat offline makkelijker dan online. Digitaal duurt het zelfs tien keer zo lang om een netwerk te vormen. Personen die elkaar nu online ontmoeten, zullen later met name tijdens offline events de band verder kunnen opbouwen. Wanneer de coronacrisis is bedwongen, zullen we allemaal behoefte hebben aan ruimte en tijd om authentieke relaties op te bouwen. En daar horen dan ook nieuwe gedragsregels bij. Begroet je elkaar bijvoorbeeld met een namasté of een elleboogbump? Daar is nu al verwarring over, ook bij staatshoofden die je op televisie ziet. Uiteindelijk zal ook de protocol en etiquette zich hieraan aanpassen.” Jean Paul Wijers is eigenaar van het Protocolbureau. Deze organisatie ondersteunt organisaties bij de professionalisering van het relatiemanagement. William Hanson is de oprichter van The English Manner, het belangrijkste trainingsinstituut op het gebied van etiquette en protocol in het Verenigd Koninkrijk.

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

TIPS TIJDENS HET ONLINE NETWERKEN

Neem je regelmatig deel aan digitale bijeenkomsten? Dan kunnen deze protocol-tips van William Hanson helpen. 1. Besteed aandacht aan de details Omdat communicatie online lastiger is, gaan mensen meer uit van wat ze zien. Let daarom op je kleding. William: “Hoewel het nog steeds een grijs gebied is, draagt niemand tijdens een online vergadering een pak en stropdas. Je kunt je kledingkeuze hierop aanpassen. Let ook zeker op de boodschap die je met je accessoires afgeeft. Wat zegt de kwaliteit van je horloge over jou? Hetzelfde geldt voor je achtergrond. Zie je een stapel dvd’s in beeld of boeken? 2. Kijk naar de camera Netwerken draait om oogcontact. William: “We zijn echter geneigd om naar het beeldscherm te kijken en daar oogcontact te maken, terwijl je dat alleen voor elkaar krijgt als je direct naar de cameralens boven je scherm kijkt. Je kunt dit verhelpen door apps zoals Zoom zo in te stellen dat alle toekomstige afspraken direct via active speaker mode plaatsvinden of de schermen van anderen onzichtbaar te maken. Daarmee onderdruk je ook de neiging om naar jezelf te kijken. Vind je het lastig, dan kun je post-its op je scherm plakken of pijlen aan weerszijde van de camera plakken.”

3. Laat je handen zien Wanneer je tegenover iemand staat, krijg je zowel verbale als non-verbale communicatie mee. “Bij dat laatste spelen je handen een belangrijke rol. Die handgebaren helpen namelijk om je luisteraars bij je verhaal te betrekken en om je boodschap goed over te brengen. Heb je een bureaustoel met in hoogte verstelbare armleuningen? Zet deze dan omhoog zodat je handen makkelijker in beeld komen.”

ARBEIDSMARKT BREEKT OPEN: VERSCHILLEN TUSSEN SECTOREN EN BEROEPEN VERDWIJNEN Digitalisering zet alle sectoren onder druk. De behoefte aan ICT-specialisten groeit. Daarbij neemt de vraag naar ICT-vaardigheden toe bij vrijwel alle functies. In totaal werken er 542.000 mensen als ICT’ers, dit is 6% van de 9 miljoen werkenden in Nederland. Van alle ICT’ers werkt ruim 70% buiten de traditionele IT-sector(en). Een gevolg hiervan is dat de verschillen in functiekenmerken en -vereisten tussen beroepen afnemen.

Dit maakt de arbeidsmarkt meer dynamisch waardoor een overstap naar andere beroepen in een andere sector eenvoudiger wordt. Digitalisering biedt dus kansen en vrouwen lijken die kansen nu te grijpen wat de diversiteit binnen de arbeidsmarkt ICT ten goede komt.

OMSCHOLING Vanuit de Human Capital Agenda ICT (HCA ICT), waar CA-ICT (het opleidingsfonds arbeidsmarkt ICT) partner van is, wordt gewerkt aan een opschalingsplan rondom regionale initiatieven voor om- en bijscholing naar ICT-professionals. Een aantal van deze initiatieven richt zich ook specifiek op het inclusiever maken van de ICT-sector. Met het plan willen we door een investering van 80 miljoen in vier jaar tijd 36.000 extra mensen opleiden en om- en bijscholen en daarbij in totaal 12.000 bedrijven betrekken.

met uitgebreide arbeidsmarktinformatie. pr-eDICT is het expertisecentrum digitalisering en ICT van het CA-ICT, het opleidingsfonds arbeidsmarkt ICT. Met pr-eDICT wordt informatie ontsloten over de arbeidsmarkt ICT in brede zin. Er wordt informatie van respectievelijk CBS, DUO, Jobdigger en LinkedIn verzameld en geanalyseerd. Het gaat hierbij om data over onderwijsinstroom en -uitstroom, doorstroom van onderwijs naar de arbeidsmarkt, de arbeidsmarkt voor ICT’ers en vacatures. De cijfers van pr-EDICT zijn gebaseerd op definities en beroepen die passen bij de digitaliserende economie. Cijfers van UWV zijn gebaseerd op de door het CBS gebruikte beroepenindeling (BRC) voor ICT-beroepen. Hierdoor komt het aantal ICT’ers in pr-eDICT hoger uit dan het aantal ICT’ers volgens het UWV.

PR-EDICT: ACTUELE INFORMATIE OVER DE ARBEIDSMARKT Kerndoelstelling van CA-ICT is om met preDICT regionale initiatieven te ondersteunen

4. Houd afstand Tijdens online vergaderingen hebben we vanwege een gebrek aan non-verbale communicatie de neiging om te overcompenseren. Dat kan onder andere resulteren in te dicht tegen je scherm aanzitten zodat je hoofd wel heel erg groot in beeld is. “Dat heeft een negatief effect op mede-deelnemers; als je voor hun gevoel te dichtbij komt, wordt in hun hersenen de vluchtstand geactiveerd. Zet je beeldscherm dus wat verder van je af zodat iedereen je hele bovenlichaam kan zien.” 5. Adem uit Tijdens online bijeenkomsten bepaalt de toon en hoogte van je stem mede de indruk die anderen van je krijgen. Zorg dus dat je je eerste woorden duidelijk en met zelfvertrouwen uitspreekt. William heeft daar een trucje voor: “Praat tijdens het uitademen. Doe je dit tijdens het inademen, dan komt je stem hoger en meer gespannen over.”

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

COLUMN

LIBERI

OMTZIGTGATE: ONBEHAGEN EN WANTROUWEN KOMEN TE PAARD Scandinavische landen en Nederland scoren traditioneel hoog op het gebied van vertrouwen, tevredenheid en geluk. Een belangrijke doelstelling van het regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’ (2017) van kabinet Rutte III was om het vertrouwen van burgers te herstellen door te “bouwen aan een samenleving waarin mensen zich zeker voelen en vertrouwen in de toekomst kunnen hebben, houden of herwinnen”. Vier jaar later is Rutte III demissionair en betalen de politiek en politici een hoge prijs voor wat inmiddels ‘Omtzigtgate’ wordt genoemd. Kort nadat de AEX All Time High stond, zakte de vertrouwensindex razendsnel naar All Time Low. Het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) onderzoekt al jarenlang het sociaal en institutioneel vertrouwen. Sociaal vertrouwen gaat over ons vertrouwen in de medemens. Dit is over de jaren tamelijk stabiel, maar steeg in de periode 2012 - 2018 van 58 % naar 62 %. Het institutioneel vertrouwen gaat over ons vertrouwen in publieke en private instituties. ‘Gezaghebbende’ instituties zoals rechters en politie scoren altijd redelijk hoog (60 - 70 %), maar het vertrouwen in de Tweede Kamer, pers en kerken relatief laag (30 - 35 %). Negatieve sentimenten en groeiend onbehagen in bevolkingsgroepen zoals boeren, klimaatactivisten, jongeren, zorgmedewerkers en onderwijspersoneel dragen logischerwijs niet bij aan ons institutionele vertrouwen.

HARRY WEBERS voorzitter SER Overijssel

Begin 2020 publiceerde het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) het `Continu Onderzoek Burgerperspectieven 2020|1’. Het panelonderzoek geeft een beeld van de persoonlijke, politieke en maatschappelijke opvattingen van burgers. Begin 2020 (2020|1) was het vertrouwen van burgers hoog, al waren er zorgen omtrent het woningtekort en inkomensongelijkheid. De tegenstelling tussen arme en rijke mensen werd als de grootste tegenstelling genoemd, gevolgd door die tussen lager- en hogeropgeleiden, mensen zonder en met werk, en allochtonen en autochtonen. De gezondheidszorg en milieu en klimaat werden als prioriteiten voor de politieke agenda gezien. Het vertrouwen in de Tweede Kamer en in het kabinet kwamen overeen. De helft gaf de politiek een (dikke) onvoldoende met kwalificaties als ‘een en al leugen’, ‘slappe hap’ en ‘maken er een zooitje van’. Ook waren er klachten over een gebrek aan visie en daadkracht. 27

Uit het SCP-onderzoek 2020|4 blijkt dat het pessimisme over Nederland groter was dan begin 2020 en dat de zorgen over de tegenstellingen waren toegenomen. De tegenstelling tussen allochtonen en autochtonen was gestegen van de 4-de naar de 2-de plaats. Terwijl het vertrouwen in de politiek aan het begin van de pandemie sterk was gestegen, leek die eind 2020 weer te gaan dalen. Er was somberheid alom vanwege de coronamoeheid en de afwachtende politiek. Het positieve gevoel van saamhorigheid tijdens het begin de crisis bleek slechts een tijdelijk lichtpuntje en ons pessimisme kreeg de overhand (66 %). En onze zorgen over het milieu en het klimaat waren als prioriteit inmiddels stevig gezakt.

PERSONEEL NODIG? WIJ HEBBEN DÉ BESTE VAKMENSEN BESCHIKBAAR VOOR DE BOUW EN TECHNIEK! TechRecruitment Tweelingenlaan 117 7324 AR Apeldoorn 055 203 2137 apeldoorn@techrecruitment.nl

OK N O U N IGD I ST ! GEVELDOORN APE

VERHUISAUTO NODIG? AUTO HUREN IN 3 STAPPEN GEREGELD!

Op 8 april startte Minister van Staat en formatieveteraan Herman Tjeenk Willink als informateur met zijn onderzoeksopdracht “of en zo ja onder welke voorwaarden er voldoende vertrouwen bestaat of weer kan ontstaan”. Rust herstellend, vertrouwen opbouwend en opties eliminerend stelt hij maatschappelijke problemen en de koers van ons land centraal, partijen boven personen, en tegenmacht (én tegenwicht én tegenspraak in de democratische rechtsorde) tegenover macht. Conform zijn boek ‘Groter denken kleiner doen’ sprak hij eerst alle kleine politieke partijen. Het SCP-onderzoek 2020|4 gaat ook in op cynisme vanuit de positieve stelling ‘De meeste politici zijn competente mensen die weten wat ze doen’. Maar ook vanuit de negatieve stelling ‘De politici die ons land besturen geven vooral om hun eigen belangen’. Ik ben reuze benieuwd wat het komende CBP-onderzoek naar vertrouwen, maatschappelijk onbehagen en pessimisme én het ‘Continu Onderzoek Burgerperspectieven 2021| 1’ (SCP) ons binnenkort gaan brengen ?

BEZOEK ONZE WEBSITE EN RESERVEER GELIJK ONLINE!!

WWW.BULTMAN.NL

Hertz Personenauto’s

Persoonlijk heb ik alle vertrouwen in Tjeenk Willink en zie ik in hem de Redder van het Binnenhof op weg naar een Nieuwe Politiek en Nieuw Leiderschap. Daarbij komen het Rijnlandse DNA van zijn voorvaderen uit Winterswijk en zijn opa uit Deventer ongetwijfeld nog goed van pas. Meer vertrouwen, tevredenheid en geluk komen te voet, maar ik zie ze al hangen in de lucht !

STUDIO SEMAPHORE

Johan Otten van Studio Semaphore

genisbewaarders. “Voor hun training bedachten we een verhaal waarbij een gevangene een plan maakte om te ontsnappen. Daar kwamen de bewaarders tijdens de training geleidelijk achter. Toen in het laatste hoofdstuk de gevangene dreigde te ontsnappen zagen we bewaarders rennen om informatie te achterhalen. Hun teammanager zei al grappend: ‘ik heb ze dat in vijftien jaar niet meer zien doen’. Je merkt dat de mensen echt kunnen opgaan in een verhaal. En op die manier ben je heel ontvankelijk voor de theoretische informatie. Ze kunnen het dan direct associëren met de praktijk”, aldus Otten.

CO-CREATIE

Zes jaar geleden startte Johan Otten met Studio Semaphore met de bouw van escaperooms, maar de focus ligt inmiddels veel meer op fysieke trainings- en promotiegames. Studio Semaphore biedt op creatieve wijze een leerzame omgeving voor bedrijfstrainingen. Otten wil zich nu ook inzetten voor de toekomst van de technieksector. Met innoverende games hoopt hij de jeugd te motiveren. Studio Semaphore uit Veenendaal ontwerpt en realiseert fysieke interactieve games voor promotie en trainingsdoeleinden zoals brandactiverende escaperooms. In co-creatie met klanten en partners wil Otten met zijn groeiende bedrijf een beleving neerzetten die bij blijft. Samenwerken, informatie bijbrengen, fysieke handelingen ontwikkelen en de doelgroep enthousiasmeren zijn de pijlers onder het concept. Otten werkt op dit moment aan een interactieve game voor de marine. “Dat doen we als onderdeel van het trainingsprogramma voor de matrozen die naar een leidinggevende functie gaan. Ze worden dan in een groep van twaalf in een ruimte gezet. Het is

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

niet zo dat ze dan binnen een bepaalde tijd moeten ontsnappen, zoals in een escape room, maar het is vooral de bedoeling dat ze opgaan in het verhaal dat wij uitzetten. We kijken samen met trainers naar wat vanuit de marine wordt gevraagd van de deelnemers en wat voor informatie ze willen overbrengen. Aan de hand daarvan creëren wij situaties waarin motivatie en spanning wordt toegevoegd. In die setting slaan met name de praktisch ingestelde mensen veel meer informatie op dan bij een klassieke lezing in een conferentieruimte of een klaslokaal.” Dat projecten van Studio Semaphore motiverend werken, zagen ook teammanagers van een groep gevan-

“Drie jaar geleden hebben we in Amsterdam een grote experience gebouwd voor Google. Dat was niet voor de werknemers, maar voor publiek. We bouwden een soort Sjakie in de Chocoladefabriek om te laten zien hoe Google werkt. Dat ging vooral

over data en wat Google doet met die data. Uit onderzoek bleek dat mensen in Nederland en Duitsland wereldwijd het minst vertrouwen hebben in hoe Google te werk gaat. Google kwam toen bij ons: ‘we hebben een imagoprobleem en willen jullie meedenken hoe we hieraan kunnen werken?’ We lieten mensen bij de experience zien en ervaren hoe Google werkt”, aldus Otten.

TECHNIEKSECTOR Studio Semaphore wil zich in de nabije toekomst ook meer profileren richting MKB. “We denken dan ook aan samenwerking met trainingsbureaus. We gaan dan niet op hun stoel zitten, maar we willen vooral meedenken in de uitvoering van een training. Wij zijn vooral makers. We hebben sinds kort ook een samenwerking met een consultant in horeca en leisure. Hij draagt ons voor bij bedrij-

ven die bijvoorbeeld met vraagstukken zitten over hoe ze hun personeel kunnen inspireren. Behalve onze expertise hebben we een breed netwerk met specialisten die Virtual Reality-experiences opzetten.” Voor de toekomst van de technieksector hoopt Studio Semaphore een rol te kunnen spelen. “We zijn met een groep van zo’n tweehonderd bedrijven uit de regio Woerden samengekomen om te kijken hoe we jongeren kunnen bereiken om in de technieksector te gaan werken. Die kant willen we ook graag opgaan in de regio’s Utrecht en Vallei. Wij werken nu aan een loopbaanoriëntatiegame. Die gaat over de stad van de toekomst en daarin is reflectie een belangrijk element voor de deelnemer. Als je nu aan jongeren vraagt: ‘wil je monteur worden?’ Dan zullen ze zeggen: ‘weet ik niet of dat lijkt me niets’. Maar als je hen in een game kunt laten zien dat een monteur over vijf jaar met een drone service-onderdelen van bedrijf naar bedrijf brengt, dan pak dan heb je een grotere kans om jeugd te triggeren.” “Ik merk zelf ook dat het onderwijs moeite heeft om up-to-date te blijven in lesaanbod als het gaat om ontwikkelingen in de technieksector. Ik geef part time les bij de studie Games Design in Utrecht. Over vier jaar zijn die jongeren afgestudeerd, maar niemand weet over vier jaar hot and happening is. Ontwikkelingen volgen elkaar snel op. Het is daarom ook goed om buiten het reguliere onderwijs educatievormen aan te bieden. Met mooie, creatieve projecten en nieuwe technieken willen wij een vleugje magie creëren. Interactieve games kunnen een bijdrage leveren om jongeren te inspireren.” Geïnteresseerd in een samenwerking met Studio Semaphore? Bezoek www.studiosemaphore.nl

Shutterstock/Claire Slingerland

ZO WIL STUDIO SEMAPHORE MET EEN VLEUGJE MAGIE HET BEDRIJFSLEVEN EN JONGEREN INSPIREREN

Studio Semaphore, een naam die verwijst naar de semafoor (het eerste bruikbare middel voor optische telecommunicatie) en stripfiguur Semafoor in de tekenfilm Dommel, kan een project van ontwerp tot uitvoering verzorgen. Daarbij staat co-creatie hoog in het vaandel. “Ons doel is altijd om te kijken: waar is behoefte aan en wat welke informatie wil een bedrijf overbrengen? De games die we ontwikkelen moeten exact aansluiten bij wat de klant voor ogen heeft en ook de bedrijfscultuur. Games moeten inhoudelijk kloppen. Anders wordt het niet serieus genomen. Door gerichte vragen te stellen aan klanten komen we tot een gezamenlijk plan. Als dat rond is, leveren wij de game kant en klaar af, met garantie en onderhoud.”

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

TECHNIEKSECTOR

5.5

OPTIMISME TECHNISCHE BEDRIJVEN OVERSTIJGT CORONACRISIS

HOOGSTE

SIN dCe COATEGROREIE ns: o n e v e g n e t Klan

4,4 /5

De technische branche kijkt positief uit naar 2021. Ruim de helft (51%) van de technische bedrijven verwacht dat in 2021 de omzet van zijn organisatie gaat stijgen. Daar staat slechts 8 procent tegenover die een daling verwacht. Dit blijkt uit de TechBarometer, een onderzoek uitgevoerd door ROVC, partner in trainingen en opleidingen voor technisch Nederland. Ruim 700 respondenten uit de technische branche geven in het rapport antwoord op vragen over markt-, HR- en opleidingstrends binnen de techniek.

sterren

OMZET IN 2020

Betaald worden in een handomdraai

Recurring betalingen

Een betaalverzoek via factuur, e-mail, WhatsApp of SMS

Tokenisatie voor lidmaatschappen en merchant initiated transactions

Mis geen betaling meer

In-app payments

Ruim aanbod aan internationale betaalmethoden

Seamless afrekenen of opwaarderen

Snellere betalingen bij de kassa

Achteraf en gespreid betalen

Kassabetalingen met pintransactie, cadeaukaarten en QR-codes

Gespecialiseerd in achteraf betalen, gespreid betalen en betalen op krediet

• PAY. biedt een complete omnichannel oplossing

Uit de resultaten blijkt dat de coronacrisis ook zijn sporen heeft achtergelaten in de technische branche. In 2020 zag 27 procent de omzet stijgen, bij 32 procent is de omzet gedaald. Het jaar ervoor, in 2019, steeg de omzet nog bij meer dan de helft (55%) van de bedrijven en zag slechts 9 procent een omzetdaling. Om toekomstige doelstellingen te halen, is ruim twee derde (69%) van plan om werkprocessen te optimaliseren. Zo kunnen bijvoorbeeld kosten worden bespaard. Andere populaire maatregelen die getroffen worden om doelstellingen te behalen, zijn het opleiden van medewerkers (50%) en het uitbreiden van producten of diensten (26%).

PERSONEELSTEKORT BELEMMERT ORGANISATIEGROEI Een meerderheid (54%) vindt het tekort aan technici de belangrijkste ontwikkeling binnen de branche. Bijna vier op de tien (37%) denkt tevens dat dit kwantitatieve tekort zal zorgen voor een stagnerende groei van de organisatie. John Huizing, directeur ROVC: “Ondanks dat de coronacrisis ook de technische sector geraakt heeft, blijft optimisme de boventoon voeren. Tegelijkertijd zijn er zorgen over het blijvende personeelstekort, wat de groei van organisaties kan beperken. Het opleiden van personeel biedt hiervoor uitkomst. Door

middel van korte trainingen of cursussen kunnen mensen snel functioneel inzetbaar zijn, ook als ze nog geen eerdere technische ervaring hebben. Daarnaast kan bijscholing van huidige technici helpen om hen, en daarmee de technische bedrijven, in staat te stellen om mee te bewegen met ontwikkelingen binnen de branche. Dat is cruciaal om een positief bedrijfsresultaat te waarborgen en draagt bovendien bij aan de Nederlandse economie, die al genoeg onder druk staat door de coronacrisis.”

Kijk op www.pay.nl of maak een afspraak in Amsterdam, Enschede of Spijkenisse. DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

VITALITEIT Fotografie: Marcel Krijgsman

rol weggelegd voor de werkgever. “Van werknemers mag je verwachten dat ze loyaal zijn, maar dat geldt ook voor de werkgever! Het signaleren van stress gaat het beste als je je mensen ziet en even vast kunt pakken. Stress manifesteert zich bij iedereen weer anders. Omdat dat nu lastig is, is het des te belangrijker om die dialoog aan te gaan. Maak er een vast punt van tijdens het functioneringsgesprek. Vraag wat je als werkgever kan doen en maak duidelijk dat het oké is om stress te voelen en dit te bespreken. Dit laatste is heel belangrijk, want er zijn ook nog genoeg werknemers die hun stressklachten voor zichzelf houden uit angst voor de reacties.”

COACHING IN DE NATUUR

COACHING IN DE NATUUR 32

WERKEND NEDERLAND ONTSTRESSEN Jaarlijks kampen meer dan een 1,4 miljoen werknemers met burn-out klachten. Deze klachten resulteren in verminderde productiviteit en het gebeurt regelmatig dat het leidt tot langdurig uitval. Werkgevers die preventief inzetten op het voorkomen van uitval door stress hebben niet alleen tevreden medewerkers, maar kunnen daarmee op jaarbasis ook nog eens flink besparen op verzuim- en re-integratiekosten. MEERDERE OORZAKEN Volgens Reinoud Prins en Tom Kienhuis hebben burn-out klachten vaak meerdere oorzaken. “Een daarvan is het feit dat we tegenwoordig altijd ‘aan’ staan”, vertelt Reinoud. “Ons lichaam maakt vanwege het verwerken van de continue stroom aan prikkels van de schermen die we voor onze ogen hebben voortdurend adrenaline aan. Dat zie je ook heel duidelijk bij de generatie twintigers die opstaan en naar bed gaan met hun smartphone en last hebben van fear of missing out. We zijn verleerd om even niks te

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

doen waardoor je lichaam niet in de ruststand komt en opbrandt met een burn-out als gevolg.” Volgens Tom komt daar nog bij dat bij de huidige activiteiten lichaam en geest minder met elkaar in contact zijn. “Vroeger werkten men veel meer met de handen. Als je fysieke klachten had, dan kreeg je dat signaal duidelijker door. Nu zijn we juist veel meer buiten ons lichaam en buiten onszelf gericht. Dat zorgt voor spanning, maar die klachten komen minder snel door. De opkomst van yoga en mindfulness is weliswaar een tegenbeweging op deze

tendens, maar toch lukt het veel mensen niet om de balans te vinden.” Ook raken mensen overspannen wanneer ze hun werk niet afkrijgen, met het maken van overuren als gevolg. Reinoud: “De vraag is dan of je je grenzen aan kunt geven. Wil je op lange termijn productief zijn, dan moet je je nu niet kapotlopen. De coronacrisis kan op termijn nog eens voor extra stressklachten zorgen. De structuur die mensen normaal

Bij Liberi staat de cliënt en wat hij of zij nodig heeft centraal. “De bedrijfsnaam verwijst naar vrijheid en dat kenmerkt de manier waarop wij werken”, zegt Reinoud. “Werknemers kunnen binnen een week bij ons terecht voor het intakegesprek. Al onze sessies vinden buiten plaats waardoor je letterlijk geen kaders hebt. Heb je aan het einde van een sessie een doorbraak, dan nemen onze coaches daar de tijd voor. Ook wanneer je buiten de sessies een vraag hebt of wilt praten, zijn onze coaches bereikbaar via mail, app of telefonisch.” Het wandelen heeft nog een positief effect. “Veel klachten zijn gerelateerd aan lifestyle en daar valt de eerste winst te behalen”, licht Tom toe. “Door

middel van wandelen kom je al meteen in beweging. Daarnaast heeft de natuur een positieve en rustgevende impact op je hersenen. De beweging zorgt er onder andere voor dat beide hersenhelften beter met elkaar kunnen communiceren.” De coachingsessies worden verzorgd door 32 coaches (inclusief Reinoud en Tom zelf ) die verspreid over heel Nederland zitten. Zij zijn naast ervaringsdeskundigen allen hbo-geschoold, hebben een relevante, geaccrediteerde opleiding tot coach afgerond en beschikken over minimaal vijf jaar ervaring als coach. Elke coach heeft een eigen achtergrond (onder andere in psychologie en maatschappelijk werk) waardoor zij kennis uitwisselen en ook van elkaar leren. Ook is er via Liberi een HR-adviseur beschikbaar voor bedrijven die extra informatie willen over bijvoorbeeld de Wet verbetering poortwachter (beperken van langdurig ziekteverzuim) of re-integratietrajecten.

VERGOEDING Er zijn verschillende mogelijkheden om de kosten voor coaching vergoed te krijgen. Een manier is om de arbo-arts of de zorg- of arbeidsongeschiktheidsverzekering in te schakelen, maar dan loop je het risico dat je op een wachtlijst van drie tot vier maanden terechtkomt. Reinoud: “De tijd die tussen de eerste klachten en de verwijziging van de arts zit, had een werkgever al in kunnen zetten om de kos-

ten voor de therapie terug te verdienen. En voor de werknemer is een dag wachten soms al te lang. Bovendien zijn er diverse subsidies die je aan kunt vragen. Dat kost even wat tijd en papierwerk, maar de investering weegt niet op tegen de financiële impact van een werknemer die ziek thuis zit met alle gevolgen zoals een verlaagde arbeidsproductiviteit van dien.”

LAGERE KOSTEN Werkgevers die actief werk maken van een preventieve aanpak van stress, besparen een flinke hoeveelheid geld. Reinoud: “Een gemiddeld verzuim ten gevolge van een burn-out per medewerker duurt 242 dagen en kost gemiddeld 409 euro per dag. Door te investeren in begeleiding en preventie ben je slechts 5% van dit bedrag kwijt. Zit een werknemer al met klachten thuis, dan kun je met goede begeleiding het aantal verzuimdagen halveren.” Tom: “Onze missie is werkend Nederland ontstressen. Uiteindelijk hopen we dat steeds meer bedrijven een preventiebeleid omarmen dat onderdeel uitmaakt van het scholingsbugdet. Werknemers kunnen dan zelf naar wens coachingsessies inplannen. Eigenlijk hopen we dat werkgevers hun verantwoordelijkheid nemen. Niet alleen de werknemers maar ook zijzelf profiteren uiteindelijk van een goed preventiebeleid. Wat je vraag ook is, Liberi zet je in beweging.” liberi.nl 33

“WE ZIJN VERLEERD OM EVEN NIKS TE DOEN WAARDOOR JE LICHAAM NIET IN DE RUSTSTAND KOMT EN OPBRANDT MET EEN BURNOUT ALS GEVOLG.” gesproken op kantoor hebben, valt ineens weg. Sommige werknemers is het prima gelukt om zich thuis een nieuwe structuur aan te meten, maar voor anderen was dat lastig. Uiteindelijk gaat het erom dat je de omstandigheden vaak niet in de hand hebt. De vraag is dan hoe je daarmee omgaat. De ene is stressbestendig en kan de controle loslaten, de ander valt om.”

GOED WERKGEVERSCHAP Bij het voorkomen van een burn-out is volgens Reinoud en Tom ook zeker een

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 2 | MEI 2021

Bescherm uzelf en uw omgeving! Om uzelf en uw omgeving te beschermen tegen schadelijke bacteriën en virussen is desinfecteren alleen niet genoeg. Een effectieve desinfectie begint namelijk met een goede reiniging. De schadelijke micro-organismen zitten vaak verstopt onder een laag van organische vervuiling. Door te desinfecteren zonder eerst te reinigen, is het dus lastig om deze micro-organismen te bereiken. Met een goede reiniging verwijdert u vervuilingen zoals stof, vet en vuil waardoor de onderliggende bacteriën en virussen beter bereikbaar worden voor het desinfectiemiddel.

VAN MUNSTER MEDIA FACTORY

Hygiënisch reinigen

Desinfecteren

met een alcoholbasis gebruiksklare sproeireiniger voor het dagelijks onderhoud van licht vervuilde oppervlakken. Toepasbaar op waterbestendige materialen: tafels, stoelen, ramen, deuren, bureaus, spiegels, vitrinekasten, tegels enz.

met Tevan Panox 300, een desinfectiemiddel op basis van waterstofperoxide en perazijnzuur met een erkende CTGB toelating voor gebruik tegen virussen. Het is een milieuvriendelijk product met als enige residu water en zuurstof.

Wilt u meer informatie of direct bestellen?

Carefree Clean

Voslgop on

+31 (0)183 - 62 17 99 WWW.TEVAN.COM WWW.TEVAN.COM

“Rent u de toekomst al tegemoet?”

marketing- en communicatiemakers

Gespecialiseerd in het creëren en beheren van media, in de meest brede zin van het woord. Bij ons vind je alle kennis en services onder één dak. We kunnen je helpen met elke gewenste media-uiting. Of dit nu online of offline is! Scherp inzien. Snel schakelen. Slim bijsturen.

vmmf.nl

Doodt bacteriën, schimmels en virussen Voor interieur, vloeren en waterresistente oppervlakken Brede werking met een korte inwerktijd Geen naspoeling nodig en milieuvriendelijk

Droogt streeploos op Verwijdert vingerafdrukken en vervuilingen snel en effectief Zuinig in gebruik en met een frisse geur Volledig biologisch afbreekbaar

Brouwers Accountants & Adviseurs heeft vestigingen in: Zwolle, Amsterdam, Apeldoorn, Deventer en Genemuiden

De Kia e-Niro. Private Lease via de ANWB.

Tijdelijk vanaf:

씲

Winnaar van:

PLATINUM

PRESTIGE AWARD

Amersfoort Apeldoorn Harderwijk Hengelo Zwolle

Maanlander 12 Oude Apeldoornseweg 40B Lorentzstraat 25 H쎨ltersweg 30 Oude Meppelerweg 2

Tel: 033 – 48 01 212 Tel: 055 - 36 82 840 Tel: 0341 – 745 660 Tel: 088 – 08 70 120 Tel: 088 - 08 70 160 | kia-vanmossel.nl

De Kia e-Niro heeft een 39,2kWh batterij met een actieradius tot 289 km. De vermelde waarden voor het brandstofverbruik en de CO2-uitstoot zijn gemeten volgens WLTP. De ANWB treedt niet op als leasemaatschappij. Kijk voor meer informatie en actievoorwaarden op kia.com of vraag ernaar bij jouw Kia-dealer. Wijzigingen en drukfouten voorbehouden. Getoond model kan afwijken van de beschreven uitvoering.

VanMossel_e-Niro ANWB_230x297+3mm.indd 1

349 p/m

PURE KWALITEIT

20-04-2021 10:41