Editie 4 | 2021 by Driesteden Business

D R IE S T E D E N - N O O R D V E L U W E

BUSINESS Jaargang 35 | nummer 4 | s eptember 2021

Z A K E N M A G A Z I N E V O O R D E R E G I O S T E D E N D R I E H O E K , N O O R D -V E L U W E , R A A LT E E N L O C H E M

WE HAVE A PLAN

5 JAAR EENVOUDIGE ANTWOORDEN OP INGEWIKKELDE VRAGEN

THOMA POST BEDRIJFSMAKELAARS EN TAXATEURS MARKTKENNIS, UITGEBREID NETWERK EN HOOG SERVICENIVEAU DE LESSEN VAN HERMAN WIJFFELS

‘GROTE VERANDERINGEN KOMEN NOOIT VAN BOVENAF’

INHOUDSOPGAVE

van munster m e d i a

g r o e p

van munster m e d i a

g r o e p

Zakenmagazine voor de regio Stedendriehoek, Noord-Veluwe, Raalte en Lochem. JAARGANG 35 September 2021, editie 4

REDACTIE ADRES MVM Productions BV, Postbus 6684, 6503 GD Nijmegen Kerkenbos 12-26C, 6546 BE Nijmegen Tel. (024) 373 8505, Fax (024) 373 0933 info@vanmunstermedia.nl UITGEVER Michael van Munster

SALES MANAGER Pieter van de Mosselaar Hoofdredactie Guus Hetterscheid REDACTIE BIJDRAGEN Wilma Schreiber Fotografie Evert van de Worp VORMGEVING / opmaak Jan-Willem Bouwman, Lisanne Cobussen DRUK Bal Media ADVERTENTIE-EXPLOITATIE VM Sales en Support B.V. Kerkenbos 12-24A, 6546 BE Nijmegen Tel. (024) 373 8505, Fax (024) 373 0933 info@vanmunstermedia.nl ABONNEMENTEN Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan met en looptijd tot 31 december en worden automatisch verlengd tenzij de abonnee uiterlijk voor 31 oktober schriftelijk opzegt. Abonnementsprijs per jaar 55 euro Copyrights Het auteursrecht op de in dit tijdschrift verschenen artikelen wordt door de uitgever voorbehouden. Hoewel de informatie gepubliceerd in deze uitgave zorgvuldig is uitgezocht en waar mogelijk gecontroleerd, sluiten de uitgever en de redactie uitdrukkelijk iedere aansprakelijkheid uit voor eventuele onjuistheden en/of onvolledigheid van de verstrekte gegevens. © 2021 Overname van artikelen is slechts mogelijk na verkregen schriftelijke toestemming van de uitgever

www.deweerdtenten.nl Rijksstraatweg 100 | 7383 AV Voorst | Tel: 0575 501 223

Website www.driestedenbusiness.nl

32 4 We Have A Plan: oplossingen voor communicatie en bedrijfsprocessen 8 Thoma Post bedrijfsmakelaars en taxateurs: kennis, netwerk en service 12 Liefveld Coffee: ‘Mensen zijn de hele dag bezig met koffie’ 14 Literatuur 15 Column Harry Webers 16 Gelderse Bouwacademie: zij-instromers opleiden voor baan in de bouw 18 Actiever en gezonder op de werkvloer 20 Ondernemerschap: Zo word je aantrekkelijker voor klanten 22 De lessen van Herman Wijffels: ‘Vernieuwing zal van jonge generaties moeten komen’ 25 Column Liberi 27 Kwart thuiswerkers wil niet volledig terug naar kantoor 28 Karakter of eigenschappen? 30 Brede welvaartsindicator is waardevolle graadmeter 32 Quiet Please: regie over je eigen leven 33 Ergeren aan digibeten op je werk 34 Column Daniels Huisman Advocaten

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

COVERSTORY

WE HAVE A PLAN

5 JAAR ÉÉNVOUDIGE ANTWOORDEN OP INGEWIKKELDE VRAGEN Als je jarig bent geeft je een feestje, maar dat bleek in 2021 nog niet zo eenvoudig. Toch staan we even stil bij het eerste jubileum van We Have A Plan. Dit Apeldoornse bedrijf biedt al vijf jaar oplossingen op het gebied van communicatie en bedrijfsprocessen waarbij web-ICT de rode draad is.

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

De eerste vraag die op onze lippen brandt is: waarom toch die naam? Eigenaar Jan-Wouter Offringa krijgt die vraag vaker. “Heel eerlijk, dat is ook precies de bedoeling”, antwoordt hij. “Het geeft ons de kans om kort uit te leggen wie we zijn en wat ons bijzonder maakt. Dat is het maken van korte en begrijpbare plannen voor klanten, liefst op twee A4-tjes. Daarin leggen we uit hoe we, gebruikmakend van internettechnologie, vraagstukken voor klanten oplossen. Dat kan een app zijn om een proces te versnellen of te vergemakkelijken, maar ook een webapplicatie, bestelportal, website of webshop. Dat plan moet gemakkelijk te begrijpen zijn. De oplossing die we vervolgens bouwen is dat niet altijd. Een applicatie wordt soms in één dag gemaakt, maar soms ook in duizend uur. Juist dan is een eenvoudige uitleg voor onze klanten een must.”

besteden aan het optimaliseren van de functies of communicatie rond een project. We levere ook vaak maatwerk binnen een bestaande oplossing.”

OPLOSSINGEN

‘Het plan’ van WHAP geldt niet alleen voor klanten. Ook voor de medewerkers van WHAP, liefkozend ‘aapjes’ genoemd in verband met het herkenbare logo van het bedrijf, ligt een helder plan. En een relatief eenvoudig plan. Er is geen standaard personeelshandboek. “We kijken met elke werknemer hoe zijn kwaliteiten het best gebruikt kunnen worden en hoe we ‘om zijn of haar mindere kwaliteiten heen’ kunnen werken”, licht Offringa toe. “Dat vraagt flexibiliteit en verantwoordelijkheid van de organisatie én van de werknemer zelf. Maar het werkt.

We Have A Plan (WHAP) maakt voor zowel B2B- en B2C-oplossingen. Denk aan de ticketsystemen voor pretparken als Julianatoren, maar ook aan voertuigbeheersystemen voor de transportsector of een planningsysteem voor een geitenhouderij en bestelportals voor veetransportbedrijven. Offringa: “Dat is voornamelijk maatwerk, maar we vinden het ook leuk als we al bestaande oplossingen vinden en combineren, bijvoorbeeld via open source software. Dan kunnen we alle tijd (en het budget)

Een voorbeeld van open source oplossingen zijn de WordPress-websites en Magento-webshops die WHAP bouwt. Offringa vervolgt: “We naderen op dit moment de honderd websites en webshops, klein en groot. De techniek verandert snel, want ook in Wordpress kunnen we tegenwoordig volwassen webshops bouwen. Wij hebben niet perse een voorkeur voor één techniek, we passen onze keuze aan op wat het best bij de situatie van onze klant past. Dat kan te maken hebben met de markt, de organisatie, het type product. We helpen onze klanten met die keuze en dat past allemaal op twee, drie A4-tjes.”

EENHEID

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

COVERSTORY

hele sterke oplossingen hebben gemaakt voor klanten waarbij web-ICT een rol speelt. Het is jammer dat niet meer potentiële klanten daarvan kunnen profiteren. We zien nu de mogelijkheden om kleine groepjes bedrijven van dezelfde oplossing gebruik te laten maken. Een personeelsmanagementsysteem of een ticketsysteem heeft voor 80 procent overeenkomsten en kunnen door meer bedrijven gebruikt worden. Door het aantal klanten klein te houden, kunnen we ook die 20 procent maatwerk en flexibiliteit leveren. Dan heb je best of both worlds.”

Offringa: “Klanten kunnen onderling contact hebben om nieuwe functies bij ons aan te vragen en wij faciliteren dat. Zo werken we samen aan steeds betere oplossingen. Dat is niet alleen efficiënt, maar het past in deze tijd van co-creatie en samenwerken. Ik geloof daar zeer in. In hard concurreren gaat vaak meer energie verloren dan in samenwerken. Bedrijven die dat snappen hebben al snel een voorsprong. Wij willen ze die voorspreng geven.”

WAAROM HET AAPJE?

Heel simpel, WHAP is begonnen in het jaar van de aap. De chimpansee is - naast de mens - de enige primaat die planmatig kan denken en handelen. Dat past bij onze naam en onze werkwijze. En tenslotte is het gewoon een heel erg leuk en eigenwijs aapje, ook dat past bij ons! 6

Het schept een omgeving waarin iemand zich thuis en op zijn gemak voelt. We houden het team bewust relatief klein, met maximaal zeven tot acht mensen. De onderlinge band is heel sterk. Dat is de beste voedingsbodem voor presteren en voor een goede verhouding tussen werk en privé. Dat vinden we heel belangrijk.”

‘collega-bedrijven’. Dat is onze USP. Mijn netwerk weet me nog steeds te vinden voor vraagstukken als branding en positionering. Ik zie dat als mijn hobby, maar het zijn goede gesprekken voor de start van een zakelijke relatie. Uiteindelijk lost techniek alleen niet alle problemen op. De link met communicatie blijft altijd bestaan.”

WHAP bestaat dan pas vijf jaar, maar de kern van het team werkt al ruim twintig jaar samen. Het internetbureau komt voort uit een groter marketingbureau in Apeldoorn. Maar de wens om in een kleiner team te werken en techniek een belangrijkere plek te geven in strategische keuzes zorgde voor een vriendschappelijke breuk. “We zijn in goed overleg met drie mensen uitgestapt in 2016 en daarna in twee jaar gegroeid naar onze huidige omvang. We merken dat onze klanten vooral behoefte hebben aan onze technische oplossingen en het heel fijn vinden dat we zoveel marketing en communicatie kennis meenemen. Die twee werelden bij elkaar brengen blijkt nog steeds een grote uitdaging voor veel

Offringa gaat ook in op de toekomst van WHAP. “Omdat we liever niet willen groeien, focussen we ons op hoe we onze klanten steeds beter kunnen bijstaan. Maar ook op hoe we het steeds leuker voor ze kunnen maken en voor ons zelf. Dan bedoelen we niet flipperen met onze flipperkast, maar doen waar je goed in bent, met veel vrijheid en ruimte. We willen niet alleen klanten die tevreden zijn over ons werk, maar het ook fijn vinden om klant te zijn bij WHAP. Op het gebied van onze dienstverlening zijn er continu veranderingen. Websites en webshops ontwikkelen zich in razend tempo. Ook op applicatie gebied veranderen wensen. We merken dat we

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

TOEKOMSTBEELD

WAT DRIJFT WE HAVE A PLAN UIT APELDOORN?

We vinden het leuk om onze kennis van internet en communicatie te gebruiken om het leven van onze klanten leuker en/of beter te maken. Dat doen we door een klein team van maximaal acht mensen ruimte te geven om zichzelf te zijn en daardoor optimaal te presteren om websites, webshops, webapplicaties en apps te maken die - voor onze klanten - het verschil maken.

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

BEDRIJFSMAKELAARDIJ Tekst: Wilma Schreiber. Fotografie: Thoma Post

mers ‘de stenen verkopen’ om cash vrij te maken en zo de groei van hun bedrijf te kunnen financieren. “Door het pand terug te huren, hoeft het bedrijf nog niet te verkassen”, verklaart Wiggers, die – mede daardoor – ook het aantal beleggingen sterk ziet stijgen. “Dat is een echte groeimarkt. Logisch ook, nu de rente laag is.” Over groeimarkten gesproken: bedrijfshallen – van klein tot groot zijn erg gewild op dit moment. Als nieuwbouwmogelijkheden stagneren (in afwachting van nieuwe gronduitgiftes) en de bouwkosten oplopen, dan neemt de vraag naar bestaande bedrijfshallen automatisch toe. “Dus als ondernemers hun bedrijfshal willen verkopen of verhuren, laat het ons weten. Vermoedelijk hebben wij de kandidaat al!” Wat door de jaren heen onveranderd is gebleven, is de dienstverlenende instelling. “Naast marktkennis en ons uitgebreide netwerk, is een hoog serviceniveau richting de klant zeer belangrijk. Een terugbelverzoek moet – als het kan – nog dezelfde dag gehonoreerd worden. Sommige opdrachtgevers worden daar in het begin aangenaam door verrast, omdat ze het blijkbaar niet gewend waren. Wij gelukkig wel!”

BOG + TAX

NEE... dit is geen nieuwe wetenschappelijke formule, maar de interne afkorting van Thoma Post Bedrijfsmakelaars en Taxateurs. Vanuit negen vestigingen staan vakkundige teams klaar om voor klanten de optimale oplossingen ten aanzien van hun bedrijfshuisvesting te realiseren of een professionele taxatie te verzorgen.

Het team Thoma Post Bedrijfsmakelaars en Taxateurs.

“...BEDRIJFSPAND VERHUREN, VERKOPEN OF TAXEREN? WIJ REGELEN HET GRAAG EN SNEL!”

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

Thoma Post Bedrijfsmakelaars en Taxateurs rekenen heel Oost-Nederland tot hun werkgebied, meer specifiek de regio’s Stedendriehoek/Salland, Achterhoek en Twente. “Met zijn allen kunnen we deze regio perfect dichtleggen qua netwerk. Als een collega in Twente iets hoort over onze regio, dan weet ik het ook”, lacht Jan Wiggers, bedrijfsmakelaar in het team Stedendriehoek. Alle regio’s werken als een team. “Daardoor heeft de klant altijd één direct aanspreekpunt, maar er is altijd back-up van een collega.”

TAXATIES IN DE LIFT Banken en financiële instellingen maken de afgelopen jaren een professionaliseringsslag en het is een kwestie van tijd dat er een ‘Chinese Wall’ komt tussen de activiteiten van makelaars en die van taxateurs. “Om die reden hebben wij de bedrijfsmatige taxaties inmiddels in een aparte businessunit ondergebracht, die onder leiding van Marsja Hoogvorst in rap tempo wordt uitgebouwd:

inmiddels 5 fte’s en groeiend!” Naast de reguliere mkb-taxaties, zijn alle kwalificaties aanwezig om ook de grootzakelijke taxaties (> € 5 miljoen) te mogen doen.

HUISVESTINGSADVIES De bedrijfsmatige expertises van TP BOG lopen uiteen van verkoop- en verhuurtrajecten tot begeleiding bij kopen of huren van een bedrijfspand. “Ook geven we algemene huisvestingsadviezen. Bijvoorbeeld aan een bedrijf dat om logistieke motieven de mogelijkheden wil verkennen van vestiging langs de A1 of A50. Dan onderzoeken wij wat mogelijk, verstandig en betaalbaar is. En verder geven we ook een indicatie van de waarde van het eigen pand. En dankzij onze korte lijntjes met projectontwikkelaars en bouwers, kunnen we ook globale bouwkosten snel inzichtelijk maken. Dat bevordert de snelheid van zo’n belangrijk proces.”

GROEIMARKTEN Een activiteit die in de lift zit, is sale & lease back, waarbij onderne-

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

RUIMTE TE HUUR

voor ondernemen

TE KOOP

APELDOORN • DEVENTER • DOETINCHEM • ENSCHEDE • HENGELO • LOCHEM • WINTERSWIJK • ZUTPHEN

TE HUUR

De Stoven 41, Zutphen

Grote Woudhuis, Apeldoorn

Hoofdweg 74, Loenen

ENERGIELABEL A

Arkelstein 2, Raalte

Vrieswijk 7, Raalte

Op schitterende zichtlocatie vanaf de drukke provinciale weg N35, vrijstaand kantoorpand gelegen op kleinschalig kantorenpark “De Sallandse Poort”, te Raalte. Het gebouw is traditioneel gebouwd (1998), goed onderhouden en beschikt over circa 2.000 m² (VVO), verdeeld over 4 bouwlage en een voor het pand gesitueerde ruim eigen parkeerterrein. Deelverhuur mogelijk v.a. 50 m2.

Modern en vrijstaand kantoorgebouw (560 m2 ), gelegen op een zichtlocatie aan de N35 en op het kleinschalige kantorenpark “De Sallandse Poort”, te Raalte. Het gebouw is degelijk, traditioneel gebouwd (2002) en gelegen op 838 m² eigen grond. Behalve kantoor zijn ook maatschappelijke functies op deze locatie toegestaan. Uitstekende bereikbaarheid en veel eigen parkeergelegenheid op eigen terrein.

Drie nette kantoorvleugels met voorzieningen, te huur v.a. 243 m2 op het bedrijven/kantorenterrein De Stoven te Zutphen met voldoende parkeergelegenheid op eigen terrein. Eenvoudig te bereiken vanaf de N348 en het centrum. Flexibele huurtermijnen zijn bespreekbaar. Reeds aanwezige huurders: fysiotherapiepraktijk, civieltechnische dienstverlener en een technische groothandel.

EQT Exeter ontwikkelt op bedrijventerrein De Ecofactorij een hoogwaardig distributiecentrum met een totale oppervlakte van ca. 24.450 m². Het betreft een warehouse (ca. 22.000 m²) met bijbehorende mezzanine (ca. 2.200 m²) en kantoor (ca. 250 m²), voorzien van een eigen in- en uitrit en een ruim parkeerterrein. De lay-out van het gebouw kan eventueel nog aangepast naar specifieke wensen van de huurders. Het gebouw wordt gerealiseerd op basis van duurzaamheidsprestatie BREAAM “Very Good”. Deelverhuur mogelijk vanaf ca. 10.000 m². Deze locatie in de oksel van de A50 en A1 biedt eenvoudig toegang tot grote steden in het zuiden en oosten van Nederland is een makkelijke verbinding richting Amsterdam, Lelystad Airport, Schiphol en Rotterdam.

Kantoorruimte te huur in het statige Kasteel Ter Horst van ca. 208 m². Het gebouw is met respect voor het monument gerenoveerd en hierbij zijn oude elementen van het kasteel functioneel gecombineerd met nieuwe elementen. De kantoorruimte heeft een hoog afwerkingniveau. Het landgoed ligt nabij de aansluiting naar de A50 en A1. Unieke plek om hier uw kantoor te vestigen.

HUURPRIJS € 99,- per m2 per jaar te vermeerderen met btw

VRAAGPRIJS € 675.000,- k.k.

HUURPRIJS € 90,- per m2 per jaar te vermeerderen met btw

HUURPRIJS OP AANVRAAG

HUURPRIJS € 110,- per m2 per jaar excl. BTW

TE HUUR

TE KOOP

TE HUUR

Roggestraat 111, Apeldoorn

Hunneperkade 8, Deventer

“De Horst“, Zutphen

Noorderhavenstraat 46, Zutphen

Midden in het centrum, op steenworp afstand van alle gezellige terrassen, goede restaurants en prachtige winkels is Newday Offices gevestigd. Behalve optimaal uitgeruste werkplekken, vind je in dit eigentijdse gebouw een sfeervolle ontmoetingsplek, gratis vergaderruimtes en een geweldige daktuin. Voor verhuur is ca. 1.500 m² KANTOORRUIMTE beschikbaar, verdeeld over de 1e, 2e, 3e en 4e verdieping. Deelverhuur is al mogelijk vanaf 20 m². In de onderliggende parkeergarage “Q-Park Museum Centrum” is er ruim voldoende mogelijkheid tot parkeren.

Hoogwaardig in 2004 gebouwde bedrijfshal (ca. 1.960 m2) en 1.200 m2 kantoorruimte op steenworp afstand van het “Hanzetrace”, de belangrijkste doorgaande weg (N348) en uitvalsweg van en naar de A1 en het centrum van Deventer. Daarnaast beschikt het over een eigen parkeermogelijkheid, luxe afwerking en veel voorzieningen.

Op het bedrijventerrein de Revelhorst aan de Hekkehorst/Hoge Balver te Zutphen nieuw te bouwen bedrijfsverzamelgebouwen met in totaal 13 units voor midden- en kleinbedrijf. Deze multifunctionele ruimtes krijgen een flexibele indeling en een moderne en eigentijdse uitstraling, afgewerkt met onderhoudsvriendelijke materialen. De units kunnen uitstekend dienen als magazijn, werkplaats, showroom, opslagruimte of atelier. Het terrein aan de N314 is zeer goed bereikbaar. Ruime parkeermogelijkheden. De units worden opgeleverd met onder andere betonnen vloeren,overheaddeur, loopdeur, houten trap tot de verdieping, meterkast, verwarming (d.m.v. warmtepomp), verlichting, toilet. Totale hoogte 7 meter, waarvan bg 3,5 meter en de verdieping 2,7 meter.

In een inspirerende omgeving nieuwe bedrijfsunit van 70 m2 met mogelijkheden voor kantoor-/ winkel-/ kleinschalig bedrijvigheid en overige commerciële activiteiten. De unit is v.v. Een prachtige locatie om te werken, op zeer korte afstand van de in-/uitgang van het NS-station, goede parkeermogelijkheden. Recent v.v. cementdekvloer, verwarming, koeling, elektra, pantry en toilet.

HUURPRIJS € 110,- per m2 per jaar excl. BTW

HUURPRIJS € 175.000,- per jaar te vermeerderen met btw

KOOPSOM UNIT 91,5 M2 € 119.990,- V.O.N. | UNIT 126 M2 € 163.990,- V.O.N. beide prijzen te vermeerderen met BTW

HUURPRIJS € 1.250,- per maand te vermeerderen met btw

TE KOOP / TE HUUR

TE HUUR

TE KOOP

Elbingstraat 12, Deventer

Teugseweg 13, Deventer

Bedrijvenpark A1, Deventer

Laan van de Maagd 137, Apeldoorn

Bedrijfsruimte gelegen op het bedrijventerrein “Kloosterlanden” en op korte afstand van de in en uitvalsroutes, de A1 en N348. Het gebouw omvat een bedrijfshal (1.845 m2) met entresol (155 m2) en kleine kantoorruimte. Er is voldoende parkeergelegenheid op eigen terrein aanwezig. O.a. v.v. betonvloer, expeditieruimte met twee overheaddeuren, lichtstraten, verlichting, heater , toilet.

Op zéér korte afstand van op-/afrit van de snelweg A1 gelegen moderne bedrijfshal met sfeervol ingerichte kantoren tezamen in totaal ca. 8.280 m2. Het pand is gebouwd in 2008 en door het gebruik van kwalitatief hoogwaardige materialen zeer onderhoudsvriendelijk. Het buitenterrein is grotendeels verhard en in gebruik als parkeerruimte t.b.v. ca. 30 plaatsen.

Naar verwachting gaat dit najaar de KAVELVERKOOP van start van het westelijk deel Bedrijvenpark A1 bij Deventer. Een zéér goed bereikbaar bedrijventerrein i.v.m. de ligging direct bij de op-/afritten van de A1. Dit bedrijvenpark is een kwalitatief hoogwaardig en duurzaam (o.a. gasloos) terrein, met ruime mogelijkheden qua bouwhoogte en milieucategorieën.

Leuk beleggingsobject gelegen op bedrijvenpark Apeldoorn Noord Fase II. De bedrijfsunit is gebouwd in 2008 en door het gebruik van hoogwaardige materialen zeer onderhoudsvriendelijk. De bedrijfsunit is ca. 140 m² groot en verdeeld over twee verdiepingen. Bij de unit behoren twee parkeerplaatsen. Het object is volledig verhuurd aan één huurder.

VRAAGPRIJS € 690.000,- K.K. HUURPRIJS OP AANVRAAG

HUURPRIJS OP AANVRAAG

INTERESSE? NEEM CONTACT MET ONS OP

VRAAGPRIJS € 149.000,- k.k.

Regio Stedendriehoek • Kantoor Apeldoorn 055 5260 860 • Kantoor Zutphen

0575 519 466 • Kantoor Deventer 0570 614 607

E stedendriehoek@thomapost.nl

www.thomapost.nl

FACILITAIR Tekst: Wilma Schreiber – Fotografie: Evert van de Worp

is minder duur dan de losse waterkoelers die ze soms hebben staan.”

SMAAKPAPILLEN TRAINEN Belangrijkste doelgroep is het mkb in de regio. “Die markt is groot en groeit nog elke dag. Ons werkgebied is de Stedendriehoek of beter gezegd alles binnen een straal van drie kwartier van Raalte. Dan kunnen we snel aanrijden in geval van een storing en ook snel een levering doen als dat nodig is”, zegt Blokvoort. “En omdat we zelf uit de buurt komen, snel kunnen schakelen en alle service zelf in huis hebben, gunnen mensen het ons ook. Die regionale binding maakt ons sterk. Verder kunnen we ook op prijsniveau goed mee met de grotere aanbieders, omdat onze overheadkosten een stuk lager liggen dan die van hen.”

‘MENSEN ZIJN DE HELE DAG BEZIG MET KOFFIE’ In coffee we trust! A coffee a day keeps the grumpy away. Home is where the coffee is. De site van Liefveld Coffee in Raalte laat geen onduidelijkheid bestaan over het belang van een goede kop koffie.Directeur-eigenaar Martin Blokvoort kan dan ook niet wachten de regio te veroveren met onze volksdrank nummer 1. Sinds oktober vorig jaar is Blokvoort eigenaar van Liefveld Coffee, nadat hij twee jaar eerder zijn eigen bedrijf in installatietechniek had verkocht. Toen hij de kans kreeg Liefveld Company Support – opgericht in 1997 en na bijna 25 jaar een begrip in de regio – over te nemen, ging het weer kriebelen en stapte hij een geheel nieuwe sector in. Nieuwe naam, nieuwe huisstijl, nieuwe website en aan de slag. “In de regio op pad, bij bedrijven over de vloer komen, een stukje advies geven. Maar naast verkoop en relatiebeheer ook het bedrijf verder ontwikkelen, bedrijfsprocessen automatiseren.”, zegt hij. “Zelfstandig je eigen route

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

en richting bepalen, en daar helemaal je eigen draai aan geven – daar word ik blij van.” Inmiddels telt Liefveld Coffee vier medewerkers, die met veel enthousiasme zo’n driehonderd klanten bedienen. “We maken momenteel een mooie groei door en verwachten deze lijn de komende jaren door te zetten. Er zit veel potentie in de regio en in het bedrijf, wat goed aansluit bij mijn ambities en doelstellingen.” De slogan ‘more than coffee’ verraadt de aspiraties van de Raalter ondernemer. Hoewel koffie uiteraard het hoofdproduct is – van koffiebonen tot gemalen koffie en

vriesdroog instant koffie – levert en plaatst Liefveld Coffee daarnaast ook de koffiemachines en gebeuren ook het onderhoud en reparaties in eigen beheer. Verder kunnen klanten terecht voor diverse soorten thee, koekjes, porselein, bekers, suiker en melk, Cup-a-Soup, cacao, frisdranken, schoonmaakmiddelen oftewel alles wat in een bedrijfskantine nodig is. Verder heeft Liefveld Coffee ook waterkoelers in het assortiment opgenomen, die werken op de vaste wateraansluiting en leveren gekoeld en gefilterd water. “Je ziet toch dat meer bedrijven oog hebben voor de gezondheid van hun medewerkers. En zo’n waterkoeler

Ondertussen volgt Blokvoort een eenjarige opleiding tot Meester Koffieproever in Nijmegen bij de Social Coffee Association, een internationale brancheorganisatie. “Koffie kun je op verschillende manieren zetten en dat komt tot uiting in de smaak. Door allerlei soorten koffie te proeven, ontwikkel je je smaakpapillen en leer je hoe je een bepaalde smaak uit de koffie haalt. Dat is deels aanleg maar ook veel oefenen”, vertelt Blokvoort. “Als ik dan bij een klant kom die weet welke koffie hij lekker vindt, dan kan ik door te proeven bepalen welke koffie uit ons assortiment het beste daarbij aansluit. Dat hebben niet veel aanbieders in huis.”

GOUDEN COMBI Met het oog op de zakelijke ambities is in februari dit jaar een tweede verkoper aangenomen. “Met iemand erbij is het niet alleen leuker, je bent ook een stuk flexibeler. En de regio is nog zo groot. Daarnaast is het feit dat we geen dozenschuiver zijn, persoonlijk contact belangrijk vinden en mensen ons het werk ook gunnen, een gouden combi. Sallanders onder elkaar”, lacht Blokvoort, die nog wijst op een extra service op het vlak van bestellingen. “We kunnen ook het voorraadbeheer van klanten overnemen. Dan gaan we één keer

per veertien dagen of één keer per maand langs om de voorraad van de klant aan te vullen, zodat die er geen omkijken meer naar heeft.” Richting de toekomst staan er nog meer plannen op stapel, waaronder duurzaamheid en fair trade. “We gaan volledig elektrisch rijden met onze bezorgauto en op termijn zou ik graag zelf een samenwerking opzetten met lokale koffieboeren uit een bepaalde regio, zodat alle schakels ertussenuit zijn. Verder ga ik op den duur meer doen met recycling en afvalstromen, daar ben ik me momenteel op aan het oriënteren.” Uit alles spreekt de passie van een echte liefhebber. “Koffie is een mooi product. Iets waar mensen de hele dag mee bezig zijn. Je staat ermee op, je geniet ervan bij elk pauzemoment en het voegt iets toe aan de begroeting van klanten of een bedrijfspresentatie. Mensen zijn altijd blij als ze ontvangen worden met een goede bak koffie. Alleen maar mooi als je daar aan kunt bijdragen.”

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

LITERATUUR

PRAKTI KGIDS J KGIDS JJKGIDS J KGIDS PRAKTI PRAKTI PRAKTI PRAKTI J KGIDS dag in dag uit wordt geconfronteerd. Er zijn talloze boeken over

de esthetiek van dit visuele medium geschreven, maar een goed praktijkboek over de do’s maar vooral over de don’ts ontbreekt.

vervolg op Beeldtaal. Perspectieven voor makers en gebruikers,

omdat de praktijkgids zich toespitst op het maken van infographics, met de nadruk op gestalt, doelgroepen, wie-, wat-, waar-, waarom-, wanneer- en hoe-vragen, en visuele architectuur. Met heel veel

noodzaak’, luidt het adagium van de auteur van deze

cover 16022021 infographics.indd 1

omdat de praktijkgids zich toespitst op het maken van infographics, met de nadruk op gestalt, doelgroepen, wie-, wat-, waar-, waarom-, wanneer- en hoe-vragen, en visuele architectuur. Met heel veel

16-02-2021 13:01

16-02-2021 cover 13:01 16022021 infographics.indd 1

HOE

HOEZO

16-02-2021 13:01

184 pag. ISBN 978-90-0037020-7. € 20,99. Spectrum.

240 pag. ISBN 978-94-6372296-4. € 29,99. Amsterdam University Press.

50 LESSEN VOOR ONDERNEMERS HOE

9 789463 722964

HOE

HOEZO

HOEVEEL

WAAROM

WANNEER

AUP.nl

ONTWERPEN

Uitgangspunt van De Cambridge Code is dat je vooral in de eerste achttien jaren van je leven wordt gevormd. In die periode wordt bepaald hoe iemand denkt en handelt. Daarom is het cruciaal dat je dit onderbewuste achterhaalt. Daartoe is de online Cambridge Code-test ontwikkelt met zo’n veertig vragen. Elk boek bevat een unieke code waarmee je de test kunt doen. De antwoorden vormen de brandstof voor een analyse met behulp van algoritmes. Via twaalf mentale gebieden in de hersenen leidt dit tot een röntgenfoto van je geest, het DNA van je gedachten zoals de auteurs het noemen. Veranderen kun je dit niet. Maar deze zelfkennis is wel waardevol gereedschap om denken en handelen te sturen en daardoor bewuster te leven. Daar kun je veel baat bij hebben in relaties, bij vriendschappen, werk en gezondheid.

WAT

HOE

HOEZO HOE

HOEVEEL HOEZO

WANNEER HOEVEEL

WAAR WAAROM

WAAROM WANNEER

WAT WAAR

WIE

WIE WAT

woorden. Maar dan moet het wel een krachtig beeld zijn dat de juiste boodschap overbrengt. In een steeds visueler ingestelde maatschappij zijn infographics onmisbare instrumenten. Of het nu gaat om de routing in een warenhuis, een toelichting bij formulieren van officiële instanties of het beschrijven van complexe processen binnen bedrijven. Het toegenomen belang zorgt er ook voor dat impact van slecht uitgevoerde infographics groot is. Daarom noemt Jos van den Broek goed ontworpen beeldmateriaal zelfs een maatschappelijke noodzaak. Van den Broek heeft ruime ervaring als auteur en vormgever van wetenschappelijke lectuur. Eerder schreef hij het boek Beeldtaal. Met de Praktijkgids infographics ontwerpen richt hij zich op beginners. Een groot aantal voorbeelden en tientallen opdrachten helpt deze doelgroep om de benodigde vaardigheden in de vingers te krijgen. 16-02-2021 13:01

HOEVEEL

Door Emma Loveridge en Curly Moloney

praktijkvoorbeelden en een dertigtal opdrachten.

WAAR

Hij is vormgever en een van de auteurs van Beeldtaal. Perspectieven voor makers en gebruikers (3de druk, Boom Onderwijs, 2019). Hij doceerde wetenschapscommunicatie in Leiden, met de nadruk op visuele en gezondheidscommunicatie.

9 789463 722964

WANNEER

WAAR

WAAROM

DE CAMBRIDGE CODE

vervolg op Beeldtaal. Perspectieven voor makers en gebruikers,

HOEZO

HOE

HOEZO

Praktijkgids infographics ontwerpen. Dit boek is een logisch

WIE

praktijkvoorbeelden en een dertigtal opdrachten.

JOS

VAN DEN

BROEK

HOEVEEL

wanneer- en hoe-vragen, en visuele architectuur. Met heel veel

JOS

VAN DEN

BROEK

‘Goed ontworpen beeldmateriaal is een maatschappelijke

Prof. dr. Jos M. van den Broek (1951) – opgeleid als biochemicus en farmacoloog – heeft veertig jaar praktijkervaring als wetenschapsjournalist, hoofdredacteur, infographicsmaker en vormgever. Als auteur en co-auteur schreef hij tal van populair-wetenschappelijke boeken, die hij meestal zelf visualiseerde en vormgaf.

HOEVEEL

WAAROM

WANNEER

WAT

WAAR

WIE

Door Jos van den Broek

met de nadruk op gestalt, doelgroepen, wie-, wat-, waar-, waarom-,

PRAKTIJKGIDS INFOGRAPHICS ONTWERPEN

omdat de praktijkgids zich toespitst op het maken van infographics,

Dat wreekt zich in de productie van veel visueel materiaal.

ONTWERPEN ONTWERPEN Een beeld zegt meer dan duizendONTWERPEN

AUP.nl

vervolg op Beeldtaal. Perspectieven voor makers en gebruikers,

praktijkboek over de do’s maar vooral over de don’ts ontbreekt.

WANNEER

BROEK BROEK noodzaak’, luidt het adagium van de auteur van deze

de esthetiek van dit visuele medium geschreven, maar een goed

PRAKTIJKGIDS INFOGRAPHICS ONTWERPEN

INFOGRAPHICS ONTWERPEN VAN DEN VAN DEN

Praktijkgids infographics ontwerpen. Dit boek is een logisch

16-02-2021 13:01

PRAKTI J KGIDS

WAAR

JOS JOS

Dat wreekt zich in de productie van veel visueel materiaal.

dag in dag uit wordt geconfronteerd. Er zijn talloze boeken over

WAAROM

praktijkboek over de do’s maar vooral over de don’ts ontbreekt.

rijker deel uit van de beeldtaal waarmee iedereen in de samenleving

WIE

de esthetiek van dit visuele medium geschreven, maar een goed

‘Goed ontworpen beeldmateriaal is een maatschappelijke

9 789463

WIE

16-02-2021 13:01

Jos van den Broek

PRAKTI J KGIDS

ONTWERPEN PRAKTIJKGIDS

dag in dag uit wordt geconfronteerd. Er zijn talloze boeken over

Prof. dr. Jos M. van den Broek (1951) – opgeleid als biochemicus en farmacoloog – heeft veertig jaar praktijkervaring als wetenschapsjournalist, hoofdredacteur, infographicsmaker en vormgever. 722964 Als auteur en co-auteur schreef hij tal van populair-wetenschappelijke boeken, die hij meestal zelf visualiseerde en vormgaf.

16-02-2021 13:01

16-02-2021 16-02-2021 16-02-2021 13:01 13:01 13:01 16-02-2021 13:01

Infographics of informatieve illustraties maken een steeds belang-

rijker deel uit van de beeldtaal waarmee iedereen in de samenleving

WAT

16-02-2021 13:01

HOE

9 789463 722964

Infographics of informatieve illustraties maken een steeds belang-

e architectuur. Met heel veel

HOE HOE HOE HOEZO

BROEK HOEZO HOEZO HOEZO HOEVEEL

cover 16022021 infographics.indd 1

J KGIDS J KGIDS PRAKTI PRAKTI

epen, wie-, wat-, waar-, waarom-,

JOS

VAN DEN

HOEVEEL HOEVEEL HOEVEEL WANNEER

WAAR

WIE

n voor makers en gebruikers,

9 maken 789463 st op het van 722964 infographics,

AUP.nl

Gelukkig blijkt de Nederlandse economie zich verrassend goed te ontwikkelen na anderhalf jaar met een pandemie en lockdowns. Maar de mondiale COVID-19 gevaren voor mens, maatschappij en economie zijn nog geenszins geweken. Daarbij komt dat het Intergovernmental Panel for Climate Change (IPCC) de wereld op 9 augustus wakker heeft geschud met het zesde wetenschappelijke klimaatrapport. Daaruit blijkt dat de opwarming van de aarde onvermijdelijk is en veel sneller gaat dat gedacht. Bij lezing van het IPCC-rapport doemen al snel klimaatfilms op, waarin de mensheid wordt geconfronteerd met allesverwoestende klimaatrampen, mondiale chaos en anarchie, en een enkele overlevende. Of de titel van de oorlogsfilm ‘Apocalypse Now’ (1979), die handelt over goed en kwaad, menselijke zelfoverschatting en zelfontdekking.

ONTWERPEN

Jos van den Broek

PRAKTIJKGIDS INFOGRAPHICS ONTWERPEN

9 789463 722964

n. Dit 9 boek is een9logisch 9 9 789463 789463 789463 722964 722964 789463 722964 722964

WAT

s een maatschappelijke

WAAROM WIE WIE WIE WIE WANNEER WATWAT WAT WIE HOEVEEL WAAR WAAR WAAR WAT HOEZO WAAROM WAAROM WAAROM WAAR HOE WANNEER WANNEER WANNEER WAAROM

ral over de don’ts ontbreekt.

praktijkvoorbeelden en een dertigtal opdrachten.

WAT

PRAKTIJKGIDS INFOGRAPHICS ONTWERPEN

m geschreven, maar een goed

JOS

VAN DEN

BROEK

‘Goed ontworpen beeldmateriaal is een maatschappelijke

PRAKTIJKGIDS INFOGRAPHICS ONTWERPEN

Jos van den Broek PRAKTIJKGIDS PRAKTIJKGIDS PRAKTIJKGIDS INFOGRAPHICS INFOGRAPHICS INFOGRAPHICS ONTWERPEN ONTWERPEN ONTWERPEN PRAKTIJKGIDS INFOGRAPHICS ONTWERPEN PRAKTIJKGIDS INFOGRAPHICS ONTWERPEN

PRAKTIJKGIDS INFOGRAPHICS ONTWERPEN

JOS JOS JOS JOS VAN DENJOS VAN DEN VAN VAN VAN DEN DEN DEN VAN DEN BROEK JOSBROEK BROEK BROEK BROEK noodzaak’, luidt het adagium van de auteurVAN van deze DEN Praktijkgids infographics ontwerpen. Dit boek is een logisch BROEK Dat wreekt zich in de productie van veel visueel materiaal.

J KGIDS PRAKTI ONTWERPEN ONTWERPEN ONTWERPEN ONTWERPEN

n veel visueel materiaal.

tal opdrachten.

Jos van den Broek

rijker deel uit van de beeldtaal waarmee iedereen in de samenleving

HET ZESDE IPCC-RAPPORT: DO OR DIE!

PRAKTI J KGIDS

Infographics of informatieve illustraties maken een steeds belang-

Jos van den Broek

ral over de don’ts ontbreekt. s een maatschappelijke n veel visueel materiaal. materiaal seen een eenmaatschappelijke maatschappelijke maatschappelijke is een maatschappelijke de auteur van deze de egium eauteur auteur auteur vanvan van van de auteur deze deze deze van deze n. Dit boek is een logisch s een maatschappelijke n. n. .ontwerpen. Dit Dit Ditboek boek boekis is iseen Dit een eenboek logisch logisch logisch is een logisch n voor makers en gebruikers, de auteur van deze nrspectieven voor voor voormakers makers makers voor en en engebruikers, gebruikers, makers gebruikers, en gebruikers, st op het maken van infographics, n. Dit boek is een logisch st tch top op op toespitst het het hetmaken maken maken op van het van vanmaken infographics, infographics, infographics, van infographics, epen, wie-, wat-, waar-, waarom-, n voor makers en gebruikers, epen, epen, pen, t, doelgroepen, wie-, wie-, wie-,wat-, wat-, wat-,waar-, waar-, wie-, waar-, wat-, waarom-, waarom-, waarom-, waar-, waarom-, e architectuur. Met heel veel st op het maken van infographics, ee,architectuur. architectuur. en architectuur. visuele architectuur. Met Met Metheel heel heelveel veel veel Met heel veel tal opdrachten. epen, wie-, wat-, waar-, waarom-, tal een tal al opdrachten. opdrachten. opdrachten. dertigtal opdrachten. aties maken een steeds belange architectuur. Met heel veel rmee iedereen in de samenleving tal opdrachten. d. Er zijn talloze boeken over

JosJos Jos vanvan van den Jos den Broek van Broek den Broek den Broek Jos van den Broek

INFO INFO INFO INFO GRAPHICS GRAPHICS GRAPHICS GRAPHICS GRAPHICS INFO GRAPHICS INFO INFO INFO INFO GRAPHICS GRAPHICS GRAPHICS GRAPHICS

aties maken een steeds belangaties aties ieve atiesmaken illustraties maken makeneen een eenmaken steeds steeds steedseen belangbelangbelangsteeds belangrmee iedereen in de samenleving eldtaal rmee mee rmeeiedereen iedereen iedereen waarmee in in iniedereen de de desamenleving samenleving samenleving in de samenleving d. Er zijn talloze boeken over aties maken een steeds belangd. onfronteerd. d. d.Er Er Erzijn zijn zijntalloze talloze talloze Er zijn boeken boeken boeken talloze over over over boeken over m geschreven, maar een goed rmee iedereen in de samenleving m m m ele geschreven, geschreven, geschreven, medium geschreven, maar maar maareen een eengoed goed goed maar een goed ral over de don’ts ontbreekt. d. Er zijn talloze boeken over ral sal ral maar over over overvooral de de dedon’ts don’ts don’ts over ontbreekt. ontbreekt. ontbreekt. de don’ts ontbreekt. n veel visueel materiaal. m geschreven, maar een goed n oductie veel veel veelvisueel visueel visueel van veel materiaal. materiaal. materiaal. visueel materiaal.

de auteur van deze

COLUMN

Door Jürgen Ingels 16-02-2021 13:01

Ondernemen is een ervaringsvak. Er bestaat geen gegarandeerde route naar succes maar wijze lessen komen zeker van pas. Vandaar dat de Belgische serieondernemer Jürgen Ingels zijn in de loop der jaren opgedane ervaringen deelt in 50 lessen voor ondernemers. De evenzoveel hoofdstukken hebben intrigerende titels als ‘Het kalkoensyndroom’, ‘De bar, het kloppend hart van elk kantoor’ en ‘Culturele kennis en een sterke lever’. Verder geeft Ingels twintig redenen waarom startups falen. Daarbij put hij zowel uit zijn eigen ervaring met jonge bedrijven als uit de analyse van gesneefde starters. Naast een goed team, een substantiële markt, een uniek product en voldoende kapitaal noemt de auteur tijd als de vijfde cruciale succesfactor. Bedrijven die maximaal efficiënt opereren, kunnen de hiermee gewonnen tijd gebruiken om een concurrentievoorsprong op te bouwen. Want in een periode waarin ontwikkelingen alsmaar sneller gaan, is tempo maken een vereiste. 202 pag. ISBN 978-94-0146176-4. € 29,99. LannooCampus.

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

THEEDOZEN EN OLIFANTENPAADJES Door Ronald Koopman

Een rommelige theedoos die hij aangereikt kreeg tijdens een cafébezoek gebruikt Ronald Koopman als metafoor voor dienstverlening die goed is bedoeld maar slecht uitgevoerd. Daar kunnen tal van oorzaken aan ten grondslag liggen. Rode draad daarbij: oog voor detail, of beter: het gebrek daaraan. Een scherpe blik helpt bij het identificeren van kansen voor verbetering bij service en klantbeleving. Koopman noemt onder meer olifantenpaadjes; onbedoeld gedrag van klanten dat duidelijk maakt wat zij echt willen. Door daar rekening mee te houden, scoor je punten. Je gaat het pas zien als je het door hebt. De frisse kijk van een buitenstaander kan daarom wonderen doen. Maar als je je bewust bent van de mechanismen kun je als bedrijf zelf een heel eind komen. De eyeopeners in dit boek helpen zeker bij de zoektocht naar theedozen en olifantenpaadjes in de eigen organisatie. 191 pag. ISBN 978-94-9317124-4. € 22,50. BigBusinessPublishers.

Harry Webers voorzitter SER Overijssel

Bij de uitreiking van de Jan Terlouw Innovatieprijs van de Stichting kiEMT enkele jaren geleden zei Jan Terlouw: “We zullen in de eerste helft van deze eeuw moeten leren duurzaam te handelen. Daar is een gezamenlijke inspanning van wetenschap, bedrijfsleven, consumenten en politiek voor nodig.“ En tijdens de eerste Deventer Jan Terlouw-lezing op 15 december 2017 in Deventer zei hij: “We kunnen niet langer wachten.” De IPCC wake-up call bevestigt zijn oproep. We kunnen niet meer wegkijken en de verantwoordelijkheid afwentelen op onze kinderen. Overigens waren de eerste vijf PICC-rapporten ook wake-up calls, die veel losmaakten. Maar na de allereerste schrik en grote woorden van bezorgde politici is de algemene ervaring dat die snel weer overgaan tot de orde van alledag. Dan worden de beelden van smeltende gletsjers, ijsberen zonder ijsberg, megabosbranden, tornado’s, tsunami’s en de overstromingen in Limburg snel weer verdrongen en vergeten. Bijna een halve eeuw na het rapport ‘Limits to Growth’ (1972) van Club van Rome heerst bij velen nog steeds het algemene gevoel dat het allemaal zo’n vaart niet loopt en dat het hun tijd wel zal duren. De mens vergeet vaak (te) snel! Tien jaar geleden las ik een interessant artikel, waarin de effectiviteit van de overheid en het bedrijfsleven met elkaar werden vergeleken. Daarin werd gesteld dat het bedrijfsleven achtmaal effectiever is in de aanpak van (grote) problemen. Nu lijkt mij achtmaal enigszins overdreven, maar de stelling als zodanig dwingt wel tot nadenken als het gaat over de aanpak van de huidige klimaatcrisis. En de stelling past ook bij de opvatting dat het bedrijfsleven veel meer het verschil kan maken dan de overheid en de politiek. Terwijl de overheid en de politiek kunnen zorgen voor een goed vestigingsklimaat, kunnen bedrijven zorgen voor een beter mondiaal klimaat om ook zelf niet letterlijk en figuurlijk onder water te komen staan. Bedrijven kunnen het verschil maken door sociaal maatschappelijk te ondernemen, door te vergroenen en te verduurzamen, door over te schakelen op schone(re) productieprocessen, door minder grondstoffen en energie te verspillen, door duurzame producten met een lagere CO2-footprint te maken, door afvalstoffen te hergebruiken, en - last but not least - door normaal belasting te betalen. Bedrijven hebben sinds de industriële revolutie niet alleen bijgedragen aan de positie van hun aandeelhouders, maar ook aan economische groei en het welzijn van hun medewerkers. En een effectieve aanpak van de klimaatcrisis door het bedrijfsleven zou de geweldige katalysator (kunnen) zijn voor een duurzame ontwikkeling en brede welvaart voor eenieder niet alleen hier en nu, maar ook later (toekomstige welvaart) en elders (impact van nationale welvaart op andere landen). Natuurlijk zijn ook de overheid en de politiek hard nodig om de klimaatcrisis snel en voortvarend te kunnen aanpakken. Hopelijk krijgen de klimaatverandering en -beleid een prominente rol in het nieuwe regeerakkoord. Hopelijk zijn de politieke partijen het snel eens op dit punt zonder al teveel geneuzel en zonder het onderwerp al te zeer te politiseren. De overheid en de politiek zijn bij uitstek ook de partijen, die kunnen zorgen voor een gezamenlijke internationale aanpak. Een aanpak, die dan veel verder gaat dan de afzonderlijke posities en belangen van landen, mede gebaseerd op de harde lessen van de coronapandemie. Voor zowel COVID-19 als klimaat geldt immers precies hetzelfde: Do or Die! DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

ARBEIDSMARKT Tekst Wilma Schreiber Fotografie Evert Van De Worp

REGIO VOL AAN DE BAK MET BOUWAGENDA De Gelderse Bouwacademie, een initiatief van onder andere de provincie Gelderland, TNO, DNA in de Bouw, DURV en Bouwmensen Apeldoorn, gaat in het kader van de provinciale Bouwagenda vanuit vijf hubs voortvarend aan de slag met het opleiden van zij-instromers voor een baan in de bouw. Daarnaast wordt gewerkt aan (sociale) innovatie om bedrijven klaar te stomen voor de immense taak om debouwachterstand in Nederland in te halen en de bestaande woningvoorraad te verduurzamen.

Eerder dit jaar werd bij Bouwmensen Apeldoorn het Transitiehuis geopend, dat zich richt op het verzorgen van zij-instroom voor de bouw, installatietechniek en elektra. Dit in samenwerking met Gelders Vakmanschap en Wij Techniek. Arbeidsmarktcoaches van Bouwmensen en van Gelders Vakmanschap doen hun uiterste best om de juiste man/vrouw op de juiste plaats te krijgen. “Een universitair geschoold iemand die timmerman wil worden, heeft geen behoefte aan

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

een volledig diploma maar wil voornamelijk vakinhoudelijke kennis opdoen. Daar ontwikkelen wij een loopbaanpad voor, zodat zo iemand kan functioneren op de bouwplaats en van daaruit kan opbouwen”, verklaart Martien van Reen, Manager Bouwmensen Apeldoorn.

BEDRIJFSINNOVATIE INBEDDEN De studenten bij Bouwmensen Apeldoorn zijn voor

dat is vrij baanbrekend en hebben we vier, vijf jaar aan gewerkt. Doel is continuïteit te bewerkstelligen en zo bedrijfsinnovatie in te bedden in ons reguliere programma.” Verder starten Bouwmensen Apeldoorn en Aventus een pilot ‘Skills passport’, een soort portfolio van wat iemand in zijn werkzame leven heeft gedaan en op basis waarvan iemand eventueel op onderdelen vrijstelling kan krijgen. “De ene keer wil iemand per se een diploma halen, de andere keer is een praktijkcertificaat voldoende omdat iemand bijvoorbeeld al heel veel werkervaring heeft.”

50 procent vmbo-schoolverlaters en voor 50 procent zij-instromers. Het onderwijs is continu in ontwikkeling, waarbij Bouwmensen Apeldoorn en Aventus gezamenlijk een aantal loopbaanpaden en leergangen hebben opgezet voor mensen die het vak willen leren. Deze zijn gericht op 20+-ers (die bij middag- en avondonderwijs les krijgen samen met leeftijdgenoten) en op zij-instromers. In dat laatste geval gaat het altijd om een maatwerktraject. Van Reen: “Eerder kregen leerlingen eerst theorie bij Aventus en vervolgens via ons praktijkonderwijs bij leerbedrijven. In september starten we nu voor het eerst een gezamenlijke opleiding,

De aanpak slaat aan in Apeldoorn en dat heeft de provincie Gelderland doen besluiten deze breder in te zetten in de regio. Hiertoe worden er naast Apeldoorn zogeheten hubs geopend in Doetinchem, Arnhem, Nijmegen en Geldermalsen. Pure noodzaak, aldus Van Reen. “Het woningtekort in Nederland is enorm en er is momenteel onvoldoende personeel om die bouwachterstand in te halen. Daar komt nog bij dat de bestaande woningvoorraad verduurzaamd moet worden. Het is dus zaak de productiecapaciteit te vergroten. Daarvoor alleen inzetten op zij-instromers is niet genoeg.” Dus komen er in de hubs zogeheten ‘learning communities’, van waaruit zittende bedrijven geholpen worden om te gaan innoveren op het gebied van verduurzaming van woningen, om schil en techniek op elkaar aan te laten aansluiten. “Daar liggen nog aandachtspunten. We willen in gesprek gaan met bouwbedrijven over hoe ze woningen kunnen verduurzamen, wat daarbij de beste techniek is en hoe ze kunnen komen tot een totaalconcept. Die hubs vormen als het ware een buurthuis voor de bouw, waar we bijeenkomsten organiseren om vernieuwing voor elkaar te krijgen.” De learning communities worden opgezet door DNA in de Bouw en daarnaast is ook TNO er voor onderzoek bij betrokken.

REGIONALE INKLEURING Alle hubs volgen dezelfde aanpak, die regionaal verder wordt ingekleurd door lokale partijen. Ook het doel is steeds hetzelfde: zorgen voor passend personeel en het duurzaam plaatsen van zij-instromers conform het principe van de juiste man/vrouw op de juiste plaats. “Hiervoor werken we met losse modules, die overigens ook bedoeld zijn voor bijscholing van zittend personeel. Zo starten we in september met ‘Fast Switch’, een basismodule voor modelleren in BIM bedoeld voor bouwtechnisch tekenaars en toekomstig modelleurs. In november volgt een module voor drie groepen op het gebied van werkvoorbereiding en calculatie.” In beide gevallen gaat het om bij- of opscholing, stelt Van Reen. “Op dit moment is goed kader moeilijk te vinden. Als bijvoorbeeld een timmerman naar kantoor wil verhuizen, kun je personeel van onderaf aanvullen. Maar om mensen te laten doorstromen, moet je wel zorgen voor passende scholing.” Al met al komen er dus heel veel ontwikkelingen af op de bouw, waarbij naast het woningentekort en verduurzaming van de huidige woningvoorraad ook de stikstofmaatregelen voor de nodige hoofdbrekens zorgen. “Met zij-instromers alleen lossen we het woningtekort niet op, dus zul je ook conceptueel moeten gaan bouwen, in een fabrieksmatige setting. Dat zal op meerdere gebieden gaan gebeuren. Binnen de Gelderse Bouwacademie willen we partijen leren werken en innoveren. Als dat bij elkaar komt, kun je de woningbouw versnellen”, stelt Van Reen. “Alleen als je het zittende bestand van werkgevers en werknemers meeneemt, krijg je innovatieversnelling voor elkaar. Want adoptie gebeurt vooral op de werkvloer en dat kost nu eenmaal tijd vanwege een andere ziens- en werkwijze. Daarom is het zo belangrijk daar samen in op te trekken.”

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

JOHN VAN HEEL Tekst: John van Heel ‘Actief blijven op de werkplek’ Sport4Health programma. Het doel van Sport4HealthNet project is mensen stimuleren in het dagelijks leven (en op de werkplek) meer te bewegen en een gezondere levensstijl te behouden. Het project is ontwikkeld voor mensen met een zittende leefstijl en/of mensen die veel zittend werk doen en thuiswerkers, maar is eigenlijk een ideaal oefeningen dossier voor iedereen die actiever wil leven. Het programma kent 4 onderdelen: 1. De manual: ‘Stretching and strengthening at work’ 2. De website: https://sport4healthnet.eu 3. De app Sport4Health 4. Het Youtube kanaal: Simple Office Workout Sport4Health program De manual biedt een uitgebreide introductie over het belang van het onderbreken van langdurig zitten op de werkplek en meer dan 70 oefeningen op gebied van lenigheid en spierkracht, om even tussendoor te doen en langdurig zitten te onderbreken. Voor de website, de app en het Youtube kanaal zijn de oefeningen die beschreven staan in de manual vertaald naar video oefeningen. Korte oefeningen met een duidelijke instructie, om tussendoor de beweging even in te zetten. Op alle drie de platformen zijn de oefeningen los beschikbaar, maar tevens geplaatst in korte workout groepen, voor workouts van 2 a 3 minuten en 3 tot 5 minuten.

DE TOEPASSING?

ACTIEVER EN GEZONDER OP DE WERKVLOER! Gezond zijn betekent veel meer dan vrij zijn van ziekte! Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie Organisatie (WHO) is gezondheid een toestand van volledig fysiek, mentaal en sociaal welzijn en niet louter de afwezigheid van ziekte of gebrek (WHO-grondwet, 1946). Het verbeteren van onze gezondheid vereist dus meer dan eenvoudige toegang tot gezondheidszorgstelsels; het houdt ook in routinematige controle van de gezondheidstoestand, het informeren van burgers over een gezonde levensstijl en het ontwikkelen van initiatieven en beleid ter ondersteuning van een gezonde leefstijl.

Preventieve maatregelen ter ondersteuning van de volksgezondheid lijken van het grootste belang te zijn geworden, gezien de alsmaar toenemende ziekten zoals obesitas, diabetes, hart- en vaatziekten en kanker. Deze komen vaker voor dan ooit, omdat we steeds meer geïndustrialiseerd worden terwijl mensen ook steeds meer sedentair (zittende leefstijl en zittend werken) worden naast het eten van energierijke en on-

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

gezonde voeding (Powles en collega's, 2005; Europees).

HOE KUNNEN WE DE GEZONDHEID VAN DE WERKENDE MEDEMENS EEN POSITIEVE IMPULS GEVEN? Met die vraag is het afgelopen 1,5 jaar is een internationaal team van 7 partners, met steun van de Europese Unie, aan de slag gegaan met de ontwikkeling van een

Dat begint met het nemen van een korte pauze ergens halverwege de ochtend en middag. In die pauze kan met gezamenlijk een oefenserie vanuit het youtube kanaal doen of individueel vanuit de app of vanuit de website. Even tussendoor, vanuit de zit plek, een stretch is natuurlijk ook een prima optie. Het wordt geadviseerd om vooraf altijd even de veiligheid video te bekijken.

THUIS OEFENINGEN! Het programma leent zich er natuurlijk ook prima voor, om, als je veel thuis werkt, het thuis te gebruiken. Kijk hiervoor de korte video over ‘Active at home’.

SOCIAL MEDIA OF VIA DE MAIL Het programma leent zich er uitstekend voor, om via een besloten groep van een bedrijf, of een mailinglijst, de medewerkers op vaste tijden van video oefeningen te voorzien. Bijvoorbeeld, elke werkdag om 10 uur een stretch oefening en elke dag om 15 uur een spierversterkende break. Wij, de 7 partners van dit project, hopen erop dat dit programma eraan bij zal dragen dat jij, je collegae, je werknemers en/of je klanten het langdurige zitten gemakkelijker en gemotiveerder kunnen onderbreken met een gezonde onderbreking en dat het bij mag dragen aan een fitter lijf en gezondere leefstijl. Voor iedereen die de manual wil ontvangen, mail naar info@leefstijlclub.nl John van Heel www.new-health.eu www.leefstijlclub.nl

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

ONDERNEMERSCHAP

ABSTRACTE PRIETPRAAT Dit artikel vraagt een leestijd van amper vijf minuten en die kunnen je inzicht in hoe je klanten benadert, interesseert én overtuigt voorgoed veranderen. En een mooie bijvangst is dat het meteen einde oefening is voor alle abstracte prietpraat die je vaak aan de managementtafel hoort. De verhalen over missies, visies en strategieën. Meestal blijven die beperkt tot containerbegrippen zonder betekenis en bezieling. Zoals De klant centraal. Of: Wij streven naar zelfsturing en een betere interne en externe communicatie, om zo de co-creatie met onze stakeholders naar een hoger niveau te brengen.

VALKUIL Word jij hier als lezer warm of koud van? Precies. Maar hoe dan wel? Wat maakt dat er straks wél iets gevoeld wordt als het over een missie of een visie gaat? De vaste lezers van mijn artikelen weten dat ik het vaak heb over menselijk gedrag en de oorsprong van dat gedrag. Die zit letterlijk in onze natuur, namelijk in ons brein. Mijn stelling is daarom: een ondernemer, manager of projectleider die niet een heel klein beetje kennis heeft van menselijk gedrag of neurowetenschap doet zichzelf en het bedrijf tekort. Want dan trap je al snel in een grote valkuil. Welke dat is ga ik je zo vertellen.

ZO WORD JE AANTREKKELIJKER VOOR KLANTEN Is er een snelle en relatief eenvoudige manier om meteen je aantrekkingskracht op (potentiële) klanten te vergroten? Ja, en ik ga je die nu laten zien, of beter gezegd laten ervaren. Want al je zintuigen komen hierbij in actie.

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

lijnen met onze leveranciers en klanten. Ook hebben we hele efficiënte methoden om de lokale oogst in een korte tijd te kunnen doen. Zo krijg je maximale versheid razendsnel in de schappen. Wil je één van onze bananen kopen? Deze kost slechts 30 cent. Als je meteen een kilo afneemt betaal je 90 cent.” Verkoper B. “Drie jaar geleden ben ik in Colombia gestart met een project, waarbij ik kansarme mensen aan een beter bestaan wilde helpen. Eén van hen was Alberto. Toen ik hem leerde kennen woonde hij in een krottenwijk van Bogotá, was hij verslaafd aan harddrugs en net gescheiden. Zijn kinderen wilden hem niet meer zien. Alberto kreeg in het project een strook grond van tien bij vijftien meter ter beschikking. Zijn droom was om fruit te verbouwen. Ik ben er trots op dat ik je nu een banaan mag aanbieden, afkomstig van zijn stukje land. Gerijpt onder de Zuid-Amerikaanse zon, zoeter dan de meeste andere bananen en rijk aan gezonde vitaminen en mineralen. Hier, ruik maar eens en kijk naar die prachtige kleur. De banaan kost 90 cent en de helft ervan gaat naar Alberto. Het is nu misschien een retorische vraag geworden maar toch: wiens banaan zou jij kopen en waarom?

BANANENEXPERIMENT

WAAROM

Eerst een kleine oefening. Mijn inmiddels beproefde ‘Bananenexperiment’. Lees de onderstaande twee teksten. Afkomstig van twee verkopers die jou een banaan proberen te verkopen. De vraag die ik je na afloop wil stellen is dan: welke verkoper spreekt jou het meest aan en waarom?

Het bananenexperiment laat zien waar veel bedrijven en instellingen de mist ingaan, op het moment dat ze hun (potentiële) klanten benaderen en proberen te overtuigen van hun producten of diensten. Zij vertellen vooral wat ze doen en hoe ze dat doen (zoals verkoper A) maar niet of nauwelijks waaróm ze het doen (zoals verkoper B). Wat er dan gebeurt, is dat ze vooral het bewuste deel van het brein van de klant aanspreken. Een strategie die niet zo goed werkt, omdat het bewuste deel van het brein meestal niet de beslisser is, als we een keuze maken. De echte beslisser is in de meeste gevallen namelijk het onbewuste deel van ons brein, oftewel het oerbrein. In dit deel worden onder meer onze emoties gereguleerd. Achteraf zorgt het bewuste deel van ons brein ervoor dat we de onbewust gemaakte

Verkoper A. “Ik ben al achttien jaar actief in de bananenbusiness en heb daarvoor de hele wereld rondgereisd. Het is echt mijn passie. Ik en mijn team bedienen vooral de kleine en middelgrote supermarkten en we kunnen dagelijks heel voordelig bananen leveren van de allerbeste kwaliteit, omdat we een goed netwerk hebben en beschikken over de meest geavanceerde logistieke middelen. Wij werken kleinschalig en hebben korte

keuze wel kunnen rechtvaardigen met argumenten. Moraal van het verhaal: als je de klant niets laat ‘zien’ en voelen bij jouw boodschap is de kans op succes klein. Verkoper B haalt de banaan, op zichzelf een anoniem product, uit die anonimiteit door het verhaal van Alberto te vertellen. Zo krijgt het product context en betekenis. Je gaat er iets bij voelen.

SPREEK IN BEELDEN Wat is dus die snelle en eenvoudige methode om aantrekkelijker te worden voor jouw (potentiële) klanten? Spreek, elke keer als je het hebt over je missie, vooral nog in beelden. Roep daarmee gevoelens op bij je klanten. Laat de betekenisloze containerbegrippen achterwege. Geef de klant context (zoals de armoedige omstandigheden van Alberto in Bogotá en zijn uitzichtloze situatie van drie jaar geleden), illustreer je missie en je visie met beelden die bijna tastbaar zijn (zoals de zoete banaan waarvan je de geur meteen mentaal kunt oproepen) en maak het persoonlijk. Verkoper B is er op die manier wellicht in geslaagd om jou een band te laten voelen met Alberto. Ons onderbewuste is erg gevoelig voor beelden en emoties. De manier waarop jij je missie en visie als bedrijf presenteert, bepaalt daarom of je dat onderbewuste weet te verleiden of te verliezen. Kortom: gaan met die banaan!

OVER DE AUTEUR

Gian Kerstges is schrijver, trainer en coach. Hij laat leidinggevenden ontdekken hoe ze innovatie op gang brengen en hun team laten groeien, zonder dat ze het daarbij zelf nóg drukker krijgen. Een hogere kwaliteit, betere samenwerking en meer werkplezier kunnen daarbij prima samengaan. Want het gaat om een paar baanbrekende inzichten en keuzes. Gian schreef er een boek over: de Moedige Manager, gepubliceerd in mei 2020. Meer weten? Kijk op www.optimusprime.nl

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

INTERVIEW - TRANSITIES Tekst Hans Hajée, Fotografie Jan van der Linden

Via interviews, optredens en boeken deelt Herman Wijffels zijn levenslessen en visie op de toekomst.

en gezondheid van mensen zijn sterk verbeterd. Maar inmiddels weten we dat de manier waarop dat is gebeurd, geleid heeft tot een enorme aantasting van onze planeet. Het is een doodlopende weg.” De corona-uitbraak drukt ons met de neus op de feiten. “Les van de pandemie is voor mij vooral dat als wij er niet in slagen in harmonie met de natuur te leven, we te maken krijgen met krachten die groter zijn dan wijzelf. Ik hoop dat mensen er van doordrongen raken dat het echt anders moet.”

FEMINIENE WAARDEN Wijffels ziet de zo noodzakelijke verandering vooral als een culturele opgave. “De rol van de mens in het leven en bij de manier waarop onze welvaart tot stand komt, zijn toe aan een herdefinitie. Dat vereist een verandering van het waardenpatroon. Masculiene waarden hebben ons veel gebracht maar hun impact is nu vooral negatief, soms zelfs destructief. Ze vormen een bedreiging voor de toekomst van de planeet. We moeten ons niet beschouwen

DE LESSEN VAN HERMAN WIJFFELS

“GROTE VERANDERINGEN KOMEN UIT DE SAMENLEVING, NOOIT VAN BOVENAF” Als geen ander kan Herman Wijffels complexe ontwikkelingen analyseren en hun onderlinge samenhang duiden. De voormalige bankier, SER-voorzitter en topman bij de Wereldbank is al decennialang voorvechter van een samenleving die niet focust op economische groei maar de planeet centraal stelt. Ook in de herfst van zijn loopbaan deelt Wijffels met verve zijn inzichten over de noodzakelijke transities. “Vernieuwing zal met name van de jonge generaties komen.”

“JONGEREN HEBBEN EEN VANZELFSPREKENDE DRIVE OM DE TOEKOMST VAN DEZE PLANEET VEILIG TE STELLEN.” als boven en buiten de natuur maar als integraal onderdeel ervan. En zorgen voor condities waaronder het leven in al haar facetten kan floreren; planet first. Daar hoort een feminien waardenpatroon bij met aspecten als zorgzaamheid, vertrouwen en verbinding. Deze waarden moeten tegenwicht bieden aan de mannelijke krachten.” De titel van Wijffels’ meest recente boek – De Gulden Snede – verwijst naar de ideale verhouding tussen beide elementen. “Mannelijke waarden blijven zeker nodig, maar wel in de juiste balans met feminiene.”

VEELBETEKENENDE STAP Herman Wijffels was voorzitter van de hoofddirectie van Rabobank Nederland, SER-voorzitter en bewindvoerder bij de Wereldbank. Als informateur legde hij het fundament voor het kabinet Balkenende IV. Tot een politieke carrière kwam het niet. Wijffels wordt wel de beste minister-president genoemd die Nederland nooit heeft gehad. In zijn huidige levensfase heeft Wijffels (79) een helder omlijnde opgave. “Via interviews,

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

optredens en boeken deel ik mijn levenslessen en visie op de toekomst. Verder ben ik betrokken bij organisaties die bezig zijn met transities.”

GROTERE KRACHTEN Die transities zijn onontkoombaar, stelt Wijffels. “De afgelopen eeuw stond in het teken van industriële ontwikkeling en groei. Dat heeft veel welvaart opgeleverd. Levensomstandigheden

De beweging waarbij mensen de planeet op de eerste plaats stellen, krijgt volgens Wijffels vanaf het laatste kwart van de vorige eeuw steeds meer momentum. “Maar er moet nog veel gebeuren. Daarom is het zo belangrijk dat een organisatie als VNONCW de handschoen oppakt als het gaat om de verantwoordelijkheid van bedrijven bij grote maatschappelijke opgaven. Begin

dit jaar werd ondernemen voor brede welvaart als leidraad vastgelegd. Een veelbetekenende stap; het is geen toeval dat dit gebeurt nu met Ingrid Thijssen een vrouw aan de leiding staat van VNO-NCW.”

OOGSTEN UIT OVERVLOED Een van de cruciale maatschappelijke opgaven is de energietransitie. “Ik vind het jammer dat de Nederlandse politiek deze transitie vooral framet als een verplichting vanuit de EU en het akkoord van Parijs. Terwijl het zoveel meer is; een geweldige mogelijkheid om ons leven beter te maken. Via nieuwe methoden van energieproductie is het niet langer nodig bestaande voorraden op een vervuilende manier uit te putten. We kunnen een systeem creëren waarbij geoogst wordt uit de overvloed aan energie die dagelijks vanuit de ruimte op aarde beschikbaar komt. Dit is voor mij de essentie van de energietransitie. En dat levert een aantrekkelijk perspectief op voor ondernemende mensen. Niet alleen binnen bedrijven maar zeker ook voor burgers, bijvoorbeeld als zij zich verenigen in energiecoöperaties.”

OPGAVE VOOR RABOBANK Financiële instellingen maakten de industriële ontwikkeling mede mogelijk. “Eenzelfde rol is nu nodig bij de grote transities waar wij voor staan. Zo moeten voor de energietransitie tal van processen worden aangepast. Er zijn enorme investeringen nodig in nieuwe infrastructuur. Banken, pensioenfondsen maar ook de Europese centrale bank moeten zich de komende decennia in dienst stellen van deze en andere opgaven die samenhangen met de transities.” Specifiek voor ‘zijn’ Rabobank – Wijffels was er van 1986 tot 1999 bestuursvoorzitter – ziet hij een opgave om de landbouwen voedselsector te ondersteunen bij de overgang naar productiemethoden die de natuur ontzien.

WELKOM PERSPECTIEF Na de uitwassen van de afgelopen decennia geeft de bijdrage aan een nieuwe samenleving de financiële sector een welkom perspectief. “Daar ligt hun toekomst. Dat is ook de boodschap die ik jonge Rabo-medewerkers in een recente videotoespraak heb meegegeven.” In het verlengde daarvan: zou 23

“VEEL TIJD VERLOREN” Ook de arbeidsmarkt staat voor een ingrijpende transitie. Er is veel uitstroom in overschotsectoren, tegelijkertijd zijn er beroepen met grote tekorten en groeipotentie. Door digitalisering neemt deze dynamiek verder toe. Ook functie-eisen wijzigen steeds sneller. In een interview uit 2006 in Business gaf Herman Wijffels al aan dat groei en ontwikkeling een leven lang vanzelfsprekend moeten zijn. Het is belangrijk om talent te accommoderen, onder meer via persoonlijke ontwikkelingsregelingen, stelde hij destijds. “Tijdens mijn laatste jaar als voorzitter in 2006 is geprobeerd om de opzet van zo’n landelijk systeem in het middellangetermijnadvies van de SER te krijgen. Jammer genoeg lukte dat niet; werkgevers vonden het te duur, de vakbeweging gaf de voorkeur aan meer loon.” Mismatch Ondertussen is veel tijd verloren. De mismatch op de arbeidsmarkt vraagt om grote inspanningen. “De vergrijzende beroepsbevolking moet leren werken met nieuwe technologie. De eisen die aan vaardigheden worden gesteld, veranderen in hoog tempo. Ik hoop van harte dat het nu wel lukt om een systeem op te tuigen dat werknemers ondersteunt bij deze dynamiek. Niet alleen om bestaande functies te kunnen blijven vervullen, ook bij de begeleiding van werk naar werk, als het perspectief in de huidige baan of sector ontbreekt.”

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

We ❤ PrintMedia

INTERVIEW - TRANSITIES

afkomstig uit de samenleving, van personen en groepen die als eerste op basis van waarneming en reflectie komen tot vernieuwing. Daarom moeten burgerinitiatieven en private organisaties het voortouw nemen. De eerdergenoemde focus van VNO-NCW op brede welvaart is een goed voorbeeld.” Ander actueel voorbeeld is de uitspraak van de rechter dat Shell veel meer moet doen om klimaatverandering te voorkomen. Deze inspanningen worden niet afgedwongen via wetten of regels maar zijn het resultaat van een door Milieudefensie aangespannen rechtszaak.

Wijffels ook in de huidige tijd topman bij de coöperatieve bank willen zijn? “Ik heb er de leeftijd niet meer voor,” lacht hij. “Maar gezien de enorme potentiële impact bij alle veranderingen lijkt het me fantastisch daar nu binnen de bank aan bij te kunnen dragen.”

BOODSCHAP BEGRIJPEN Grote transities stuiten per definitie op weerstand. “Met het algemeen belang als drijfveer vragen ze om een gedragsverandering. Om de hulpbronnen in brede zin – in het Engels gebruiken ze daarvoor het woord commons – in stand te houden, moeten we onszelf beperkingen opleggen. Dat niet iedereen daartoe bereid is, blijkt eens te meer bij de coronamaatregelen. Een groep men-

sen stelt de individuele vrijheid boven alles en weigert om hun gedrag aan te passen. Gelukkig begrijpen velen de boodschap wel. Ze accepteren bijvoorbeeld dat wij een mondkapje moeten dragen om anderen te beschermen. Deze cultuurstrijd doet zich op tal van plaatsen voor. Denk aan klimaat en milieu, maar ook bij sociale en institutionele commons. Veel aspecten van het gemeenschappelijk belang verdienen meer aandacht dan ze de afgelopen periode hebben gekregen.”

NIET TE STOPPEN Ondanks de weerstand is Wijffels vol vertrouwen. “Mensen zijn de succesvolste soort op deze planeet omdat we in staat zijn waar te nemen en te reflecteren. Reflectie is een essentiële bron van verandering. Als iets onhoudbaar blijkt, proberen we daar wat aan te doen. Steeds meer mensen komen op basis van waarneming en reflectie tot de con-

IS DE CRISIS VOORBIJ ALS CORONA TOT HET VERLEDEN BEHOORT?

VISIONAIRE KRACHTEN

“DE ENERGIETRANSITIE LEVERT EEN AANTREKKELIJK PERSPECTIEF OP VOOR ONDERNEMENDE MENSEN.”

^ In het boek De Gulden Snede is onder meer aandacht voor de ideale verhouding tussen masculiene en feminiene waarden.

clusie dat het anders moet. En het kan ook anders, het kan beter. Daarom laat de noodzakelijke ontwikkeling zich niet stoppen.”

DUN GEZAAID Om de samenleving door transities te loodsen, zijn bestuurders en politici met visie gevraagd. Aansprekende leiders met het vermogen om ontwikkelingen te duiden, tegenstellingen te overbruggen en mensen te enthousiasmeren. “Dergelijke leiders zijn dun gezaaid. Toch verbaast dat niet echt. Kijk je naar de geschiedenis dan komen grote veranderingen nooit van bovenaf. Ze zijn

Pas als een beweging in de samenleving voldoende substantie krijgt, volgt de politiek, stelt Wijffels. “Opvallend is dat de meest visionaire, vooruitstrevende krachten op dit moment in Brussel te vinden zijn. Denk aan de Green Deal en de oriëntatie op een bredere rol van de Europese Centrale bank. Waarschijnlijk is het geen toeval dat de personen achter deze beweging niet herkozen hoeven te worden. Ze staan op meer afstand van bestaande kortetermijnbelangen en de waan van de dag.”

Bijna dagelijks bereiken ons de positieve berichten omtrent het coronavirus. De IC-bezetting daalt, de maatregelen worden versoepeld, nog even en we zijn allemaal gevaccineerd. Reden om opgelucht adem te halen en met optimisme vooruit te kijken. De vraag is echter, ben je nu als ondernemer of werkgever echt door de crisis heen of gaan we nu pas merken wat de gevolgen zijn?

Als eigenaar van een landelijk stress- en burn-out bedrijf heb ik de spanning bij werknemers zien oplopen. Het thuiswerken, gebrek aan vakantie, thuisonderwijs en angst voor het coronavirus heeft veel gevraagd van ons allemaal. Toch heeft dat nog niet gezorgd voor een enorme toename van verzuim. Dit zou, zodra de crisis achter de rug is, wel eens heel snel kunnen gebeuren. En dat, is eigenlijk heel logisch.

JONG EN OUD Net als de samenleving moeten volgens Wijffels ook leiders hun waardenpatroon aanpassen voor de opgaven van de komende tijd. “Zij moeten als het ware hun operating system resetten. Bestuurders en ondernemers die in de toekomst relevant willen zijn, moeten dit ‘binnenwerk’ gedaan hebben. Ze moeten hun uit de industriële tijd afkomstige software herschrijven en geschikt maken voor de 21e eeuw.” Voor de jongere generatie is dat niet nodig. “Jongeren hebben een vanzelfsprekende drive om de toekomst van deze planeet veilig te stellen. Zij voelen een sterke verbondenheid met het leven, met de natuur. Daarom zal vernieuwing met name van de jonge generaties komen. Wij, de oudere generaties, moeten ze daarbij zoveel mogelijk ondersteunen. Maar vooral: niet in de weg lopen.”

COLUMN

Je kunt denken, de crisis is voorbij; opgelucht ademhalen en weer door. Maar wat zo typisch is aan de wijze waarop ons stress-systeem werkt, is dat we niet omvallen als we onze piekbelasting moeten leveren, maar juist als de stressvolle periode voorbij is. De bekende griep of hoofdpijn in de eerste week van de vakantie. Bij acute stress leven we op adrenaline. Eenmaal in rustiger vaarwater merk je hoeveel energie het heeft gekost en hoe vermoeid we daardoor zijn. Voor een werkgever is nu dus het moment om in gesprek te gaan om te horen wat werknemers nodig hebben om op een gezonde en productieve manier het oude normaal op te pakken. De tekorten in diverse branches zijn al weer aan het ontstaan. Wees daarom zuinig op de ervaren werknemers die je al hebt! Houdt u ook zo van schitterend drukwerk, scherpe prijzen en uitstekende service? Neem nu contact op en ondervind zelf de geweldige kwaliteit van ons Nederlands/Baltisch traject: optimaal van boom tot deur.

Reinoud Prins, medeoprichter en coach, Liberi Coaching www.liberi.nl

Bouwmeesterweg 52 | 3123 AA Schiedam T 010 247 6666 W www.balmedia.com DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

ARBEIDSMARKT

KWART THUISWERKERS ZOEKT ANDERE BAAN BIJ TERUGKEER NAAR KANTOOR Maar liefst 25 procent van alle thuiswerkende Nederlanders gaat op zoek naar een andere baan als zij na afloop van de coronacrisis weer fulltime op kantoor moeten werken. Dit blijkt uit onderzoek van Acties.nl onder 1.004 Nederlanders in loondienst die geregeld vanuit huis werken, uitgevoerd door PanelInzicht. Hoewel zij niet direct hun baan zouden opzeggen, ziet toch bijna de helft van alle ondervraagden een (volledige) terugkeer naar kantoor niet zitten.

VAN MUNSTER MEDIA FACTORY

marketing- en communicatiemakers

“Kwaliteitszorg zonder zorgen”

Meetsma | Advies Brengt structuur in uw organisatie K WA L I T E I T S Z O R G & C E R T I F I C E R I N G O R G A N I S AT I E O N T W I K K E L I N G C O A C H I N G

Gespecialiseerd in het creëren en beheren van media, in de meest brede zin van het woord. Bij ons vind je alle kennis en services onder één dak. We kunnen je helpen met elke gewenste mediauiting. Of dit nu online of offline is!

Met 48 procent kijken vrouwelijke thuiswerkers het minst uit naar een fulltime werkweek in de kantoortuin. Onder hun mannelijke collega’s bedraagt dit slechts 39 procent. Mannen zijn echter eerder van plan om hierdoor van baan te wisselen: 29 procent tegenover slechts 22 procent van de vrouwen. “In een jaar tijd ben ik verknocht geraakt aan thuiswerken”, zegt Vince Franke van Acties.nl. “Van alleen het vooruitzicht om straks weer met het hele bedrijf in de kantoortuin te zitten, krijg ik al de kriebels. Ik kan er best inkomen dat sommige thuiswerkers het liever niet zo ver laten komen en op zoek gaan naar een baan met thuiswerkgarantie.”

SFEERSPONS Naast een duidelijke afkeer van fulltime op kantoor werken, kijken veel thuiswerkers ook niet bepaald uit naar het weerzien met collega’s. Zo zegt maar liefst 38 procent van alle ondervraagden hen vooralsnog niet te missen. Daarnaast denkt een kwart van alle thuiswerkers dat een verplicht retourtje kantoor van negatieve invloed zal zijn op de sfeer binnen hun organisatie. Onder thuiswerkers tot dertig jaar bedraagt dit zelfs veertig procent. Franke: “Ik

ben vooralsnog van plan om iedereen binnen mijn bedrijf zelf te laten kiezen of ze die dag liever thuis of op kantoor werken. Dat zal natuurlijk even wennen zijn, maar dat was het een jaar geleden ook. Ik heb dan liever een paar opstartproblemen dan dat onze medewerkers straks massaal op zoek gaan naar een andere baan. Zolang de sfeer maar goed is, dat is het belangrijkst. Het onderzoek laat zien dat je daarvoor niet per se bij elkaar hoeft te zijn.”

strak ingedeeld als voorheen. Het komt geregeld voor dat ik een paar uur later begin, maar dan na het eten nog wat dingen afmaak. Uiteraard vindt mijn vriendin dat minder leuk. In die optiek zou een terugkeer naar kantoor goed zijn voor onze relatie, maar wij zijn vast niet de enigen bij wie dit speelt.” Uit onderzoek blijkt dat een kwart van alle ondervraagden denkt dat een retourtje kantoortuin van positieve invloed zal zijn op hun relatie.

NEGATIEVE INVLOED Naast sfeer zijn ook tijd en vrijheid voor veel ondervraagden belangrijke redenen om het liefst zo lang mogelijk vanuit huis te blijven werken. Zo vreest maar liefst 43 procent van de respondenten voor een verstoorde werk-privébalans bij een fulltime terugkeer naar de werkvloer. Opvallend genoeg zijn thuiswerkers tot dertig jaar hier het meest bang voor (55 procent). Ook productiviteit speelt een belangrijke rol. Een derde van alle thuiswerkers verwacht op kantoor namelijk minder gedaan te krijgen dan tijdens een gemiddelde thuiswerkdag. Met 51 procent zijn jongeren wederom het stelligst. Franke: “Door het thuiswerken is mijn werkdag niet meer zo

CO N F L I C T HA N T E R I N G B E D R I J F SO P L E I D I N G E N W W W . M E E T S MA . N L DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

VITALITEIT

totale leven en qua werk bijvoorbeeld levert het een belangrijke bijdrage aan aspecten als betere werkprestaties, meer arbeidsvreugde, minder ongewenst gedrag, meer bevlogenheid en minder burn-outklachten. Kortom: PsyCap is echt belangrijk als het gaat om het totale functioneren van een mens. Maar hoe krijg je het nu voor elkaar om die Psycap te verbeteren. Dat kun je op veel manieren doen. Op dit moment kun je ook de gevolgen van de maatschappelijke crisis daarvoor gebruiken.

CRISIS IS KANS In het Chinees betekent het woord crisis ook ‘kans’. En dat is nu ook aan de orde! Dus voor wie het nu lastig heeft: je kunt een actuele crisis gebruiken om je Psycap te optimaliseren. Oftewel: gebruik je actuele problemen/ellende om er sterker en daardoor completer uit te komen. De meeste mensen hebben van nature niet zo’n grote veranderbereidheid. Door de pijn van het trauma, de moeilijke periode of tegenslag neemt de veranderbereidheid toe, waardoor dat proces 28

KARAKTER OF EIGENSCHAPPEN? Er is de laatste tijd veel aandacht voor eigenschappen die mensen zouden helpen om door de crisis te komen. Of was het toch karakter? Daar gaan we wat dieper op in aan de hand van het begrip Psychologisch Kapitaal.

De positieve eigenschappen optimisme, hoop, veerkracht en zelfvertrouwen noemen we samen ‘psychologisch kapitaal’ (PsyCap). Dat is inmiddels een begrip dat ook meer en meer gebruikt wordt in allerlei onderzoeken naar het functioneren van medewerkers op de werkplek. Het blijkt een belangrijk begrip te zijn. Zowel optimisme, hoop, veerkracht als zelfvertrouwen zijn goed ontwikkelbaar en hebben

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

grote invloed op hoe mensen functioneren. Het is daarom interessant voor mensen zelf en de organisaties waarin ze werken om deze eigenschappen te optimaliseren. Mensen denken vaak dat dit eigenschappen zijn die met je ‘karakter’ te maken hebben en dus niet te beïnvloeden zouden zijn. Je bent dan zogenaamd óf op-

OVER DE AUTEURS

Anja Jongkind (1953) en Greet Vonk (1964) werken sinds 2013 samen binnen Et Emergo. Ze hebben PTG-Coaching ontwikkeld en zijn auteurs van het boek PostTraumatische Groei – Sterker door ellende. Ze geven ook workshops, lezingen, inspiratiesessies, trainingen en opleidingen op het gebied van PostTraumatische Groei. Anja werkt in haar praktijk als therapeut en als coach al meer dan 35 jaar vanuit deze uitgangspunten. Greet deed een wetenschappelijk onderzoek betreffende PostTraumatische Groei. Haar onderzoek is recentelijk gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift International Journal of Workplace Health Management.

timistisch óf pessimistisch aangelegd. Grotere onzin bestaat er in onze ogen en ervaring niet, maar helaas geloven veel mensen dit. Optimisme of pessimisme hebben veelal te maken met de patronen die iemand heeft ontwikkeld door hun ervaringen. Het is dus vooral een kwestie van gewoontegedrag. En dat kun je gelukkig

HET KÁN WÉL EN ALS JE DOORZET LUKT HET OOK STEEDS VAKER EN BETER ook weer veranderen, alhoewel het aanpassen van gewoontes echt tijd kost en niet altijd makkelijk is. Het kán wél en als je doorzet lukt het ook steeds vaker en beter. Stap voor stap zullen we maar zeggen. Psycap optimaliseren is een uitstekend idee. Het is heel slim om aandacht te geven aan het optimaliseren van de Psycap. Omdat die PsyCap echt belangrijk is voor het functioneren van iedereen. Je staat daardoor krachtiger in je

PSYCAP IS ECHT BELANGRIJK ALS HET GAAT OM HET TOTALE FUNCTIONEREN VAN EEN MENS veel meer kans heeft om goed door te zetten. Zodat ook al gedurende het proces, maar zeker achteraf geconstateerd wordt dat het hele veranderingsproces een verrijkingsproces geweest is en (achteraf gezien) makkelijker verlopen is dan iemand van tevoren voor mogelijk had gehouden. Je blijkt daardoor namelijk relatief vlugger de gewoontes die je wilt veranderen ook daadwerkelijk te kúnnen veranderen en daaruit blijkt, dat ellende in iemands leven grote ontwikkelmogelijkheden biedt. Vaak worden persoonlijke problemen van mensen gezien als verzwakkend gedoe, en daardoor als negatief. Maar dat is het dus uiteindelijk allerminst. Je kunt een enorme groeispurt maken door simpelweg je psychologisch kapitaal te vergroten. Onderzoek en observeer jezelf. Welk voor jou niet (meer) werkend gewoontegedrag wil je veranderen. Doe het gewoon! Het kan echt! Kijk voor meer informatie op: www.sterkerdoorellende.nl

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

Bijna twee op de vijf werkenden ziet een betere balans tussen werk en privé als belangrijkste welzijnsindicator (foto: Poberezhna/ Shutterstock).

TRENDS mensen ervaren. De BWI sluit aan op het raamwerk van het Better Life Initiative van de OESO. Dat maakt het mogelijk om in de toekomst brede welvaart ook internationaal te vergelijken.

ACTUELE RANGLIJST In het BWI-onderzoek van Universiteit Utrecht en RaboResearch over 2019 kennen de regio’s Utrecht en Het Gooi en Vechtstreek de hoogste brede welvaart. Zuidwest-Friesland is nummer 3. In deze gebieden is het relatief veilig; ook zijn mensen er gemiddeld meer tevreden met hun woning. Daarnaast zijn inwoners van Utrecht en Het Gooi en Vechtstreek gezonder, hoger opgeleid en is hun baanzekerheid groter. Met name in Het Gooi en Vechtstreek liggen ook de inkomens hoger. Rode lantaarndragers op de BWI-ranglijst zijn Groot-Amsterdam, Groot-Rijnmond, Delfzijl en omstreken en de agglomeratie Den Haag. In de grootstedelijke regio’s ervaren inwoners de gevolgen van hoge bevolkingsdichtheid en intensieve economische activiteit: lagere milieukwaliteit, minder veiligheid en een lagere woontevredenheid.

GROTE BOOSDOENER

MEER DAN ECONOMISCHE GROEI ALLEEN

BREDE WELVAARTSINDICATOR WAARDEVOLLE GRAADMETER

Tot de financiële crisis van 2008 stegen zowel het bbp per hoofd van de bevolking als de BWI. Wel groeide het eerste cijfer sneller. Dit maakt duidelijk dat een florerende economie ook negatieve gevolgen heeft, zoals eerder geschetst. Denk aan een verslechterde werk-privébalans en een krappe woningmarkt waardoor de woontevredenheid afneemt.

De afgelopen twintig jaar was de groei van de brede welvaart volgens de onderzoekers van RaboResearch relatief bescheiden. Grote boosdoener was de financiële crisis van 2008. De brede welvaart kreeg daarna een stevige knauw en het duurde tot 2013 voor weer een stijging optrad. Pas in 2018 werd het niveau van voor de financiële crisis bereikt. Het bbp per hoofd van de bevolking was veel sneller weer op het oude niveau.

NIET ACHTEROP RAKEN

Met die wetenschap dient de vraag zich aan wat de gevolgen van de coronacrisis zijn voor de welvaartsbeleving. De brede samenstelling van de BWI zorgt voor plussen en minnen. De meeste mensen hebben vooralsnog hun baan en inkomen behouden. Uit sociaal oogpunt hadden de lockdowns een negatieve impact. Andere kant van de medaille: in veel gevallen zorgde het thuiswerken voor meer rust en minder stress.

De impact van de corona-uitbraak laat vooralsnog een gemengd beeld zien. Toch pleiten de onderzoekers van RaboResearch ervoor om gericht te werken aan het verbeteren van de brede welvaart. Anders bestaat het gevaar dat we door de coronacrisis langdurig achterop raken, net als na de financiële crisis. Hoopgevend is de toenemende aandacht voor brede welvaart als veelzeggende graadmeter voor de staat van het land. Op verzoek van de Tweede Kamer voert het CBS jaarlijks een Monitor Brede Welvaart uit. En het welbevinden van inwoners is steeds vaker een ijkpunt voor regionale en lokale overheden. Niet alleen de overheid, ook het Nederlandse bedrijfsleven onderkent het belang van brede welvaart. MKB-Nederland en VNO-NCW legden begin 2021 vast dat zij naast economisch succes ook aandacht hebben voor het welbevinden van de Nederlanders.

SPECTACULAIRE VERBETERING

COMPLEXE OPGAVE

Dit wordt bevestigd door recent onderzoek van ABN Amro naar het welbevinden van medewerkers in zeventien economische sectoren. Wat blijkt? Hun welzijn is in 2020 substantieel verbeterd. Thuiswerken lijkt daarbij een grote rol te spelen. Bijna twee op de vijf werkenden ziet een betere balans tussen werk en privé als belangrijkste welzijnsindicator. Opvallend is dat het welzijn ook omhoog ging in sectoren waar thuiswerken niet mogelijk is. Zo voelt personeel in de bouw zich volgens het onderzoek veiliger dan voorheen, omdat de kans op ongelukken door de coronabeperkingen flink afnam.

Nu de bewustwording over de waarde van de integrale maatstaf toeneemt, is het zaak ook daadwerkelijk te sturen op de toename van brede welvaart. De onderlinge samenhang van de verschillende aspecten maakt dat tot een complexe opgave. Zo zorgt groeiende bedrijvigheid voor werkgelegenheid maar kan het milieu hierdoor negatief beïnvloed worden. Ook kunnen keuzes voor de korte en langere termijn op gespannen voet met elkaar staan. Om in dat krachtenspel de juiste afwegingen te maken, is een schone maar zware taak voor een nieuw kabinet.

PLUSSEN EN MINNEN

Het bruto binnenlands product als hét criterium voor voorspoed heeft als het goed is zijn langste tijd gehad. Er zijn immers veel meer aspecten van invloed op het welbevinden van mensen. Denk aan veiligheid, gezondheid, sociale relaties en woongenot. Een gecombineerd cijfer van dergelijke indicatoren geeft inzicht in de brede welvaartsbeleving. Die blijkt vaak minder snel toe te nemen dan het bruto binnenlands product. Economische groei heeft dus niet alleen positieve aspecten. Des te belangrijker is het om bij beleid te sturen op brede welvaart. Dat is niet eenvoudig. Om economische ontwikkeling te meten, was er decennialang een vaste waarde: het bruto binnenlands product (bbp). Dit cijfer was het ijkpunt voor de voorspoed in een land. Overheden maakten beleid op basis van de ontwikkeling ervan.

GEEN COMPLEET VERHAAL Toch vertelt het bbp niet het complete verhaal als het gaat om het welbevinden van mensen. Soms is zelfs sprake van een negatieve correlatie. Om de groeiende onlineverkoop logistiek te verwerken, worden grote groepen flexkrachten ingezet, vaak slecht betaald en met amper DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

baanzekerheid. En een oververhitte huizenmarkt leidt ertoe dat amper een betaalbare woning te vinden is.

INTEGRALE WELZIJNSINDEX In 2016 introduceerden de onderzoeksexpertise Instituties voor Open Samenlevingen van Universiteit Utrecht en RaboResearch een alternatief voor het bruto binnenlands product: de Brede Welvaartsindicator (BWI). Deze eerste integrale Nederlandse welzijnsindex bestaat uit elf dimensies (zie illustratie): gezondheid, veiligheid, persoonlijke ontwikkeling, inkomen, milieu, baanzekerheid,

wonen, maatschappelijke betrokkenheid, sociale relaties, subjectief welzijn en de werk-privébalans. Iedere dimensie kent een aantal variabelen; in totaal zijn dat er 21.

REGIONAAL EN INTERNATIONAAL Aanvankelijk werd de BWI op landelijk niveau in kaart gebracht. Al snel werd de meting fijnmaziger, per provincie en per arbeidsmarktregio. Waardevolle informatie, want het is cruciaal om op gebiedsniveau inzicht te krijgen in de welvaartsbeleving. De directe omgeving heeft veel invloed op de kwaliteit van leven die

De elf dimensies van brede welvaart (bron: Rabobank, Universiteit Utrecht).

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

'Ik wil lange termijn oplossingen bieden', aldus Helien Verhagen.

QUIET PLEASE

ICT

Fotografie: Bluemonque

QUIET PLEASE

REGIE OVER JE EIGEN LEVEN

Helien Verhagen is al 25 jaar ondernemer in de wereld van exotische groenten en fruit. Op zoek naar meer rust in haar hectische bestaan, kwam zij in contact met mindfulness. Ze raakte er zo enthousiast door, dat ze inmiddels haar eigen bedrijf Quiet Please is gestart, waarin zij onder andere trainingen verzorgt voor het bedrijfsleven op het gebied van mindfulness. “Ik wil lange termijn oplossingen bieden.” 32

'JE KRIJGT ALS HET WARE EEN SOORT HELICOPTERVIEW'

Het groenten- en fruitvak kreeg Helien met de paplepel ingegoten. Haar moeder had haar eigen groentewinkel, terwijl haar vader fruitteler was. Haar opa teelde groenten. “Ik ben tussen de bloemkolen geboren”, zegt Helien met een glimlach. “Op mijn 22e had ik al mijn eigen bedrijf in exotische groenten en fruit. De wereld waar ik in werk is net zo hectisch als werken op de aandelenbeurs. Je moet altijd op tijd kunnen leveren, wat een hoop stress met zich meebrengt. Op zoek naar handvaten voor mijn eigen leven, stuitte ik op mindfulness. De ups-and-downs welke horen bij het ondernemen hebben mij bewust gemaakt dat mindfulness van groot belang is om kwaliteit van leven te waarborgen.”

Tijdens de trainingen die ze geeft komen leiderschapskwaliteiten als zelfbewustzijn, zelfmanagement, empathie en motivatie alsmede sociale leiderschapsvaardigheden aan bod. “Dit zijn de kernbegrippen voor het huis van emotionele intelligentie. Door mindfulness krijg je meer compassie voor de ander en leer je beter samenwerken. Je krijgt als het ware een soort helicopterview van wat nodig is om dingen te bereiken.”

DOWN-TO-EARTH

LEIDERS

Dat bewustzijn brengt Helien met veel enthousiasme over op haar cursisten, waarbij zij zelfs kritische mensen over de streep trekt om mee te doen. “Veel mensen hebben nog steeds het idee dat mindfulness heel zweverig is. Ik ben echter heel down-to-earth en laat zien dat mindfulness helemaal niet zweverig hoeft te zijn. Hierdoor zie je dat zelfs mensen die in eerste instantie sceptisch tegenover mindfulness staan ook superenthousiast raken."

Helien traint de toekomstige niveau vijf leiders: “Deze leider is zelfbewust, uitermate gecontroleerd in zijn zelfmanagement en heeft het grotere doel op langere termijn voor ogen. Hij of zij kan als geen ander het team motiveren, is empathisch en heeft compassie naar de groep waardoor sociale- en andere vaardigheden excellereren.”

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

ZELFBEWUSTZIJN

CLINCS Er zijn verschillende trainingen te volgen bij Quiet Please, zowel online als offline. Zo is er de executive groepstraining binnen bedrijven. “Deze bestaat uit een introductie workshop

en een zesdelige training van 2.5 uur”, vertelt Helien. “Aan de hand van verschillende clinics gaat de zelfontwikkeling stromen door efficiente, luchtige en humorvolle oefeningen. Je voelt als deelnemer hierbij direct effect. We trainen bovendien ademhalingstechnieken om de staat van zijn te beïnvloeden.”

ADEMTRAINING Helien geeft ook privé ademtraining voor mensen die liever niet in een groep de training willen volgen. Volgens Helien heeft onderzoek uitgewezen dat je door ademhaling zelf je zenuwstelsel kan bedienen. “Het zorgt onder andere voor rust, ontspanning, energie, gezondheid, balans en meer zelfvertrouwen”, benadrukt Helien. “Kortom, je gaat er lekkerder door in je vel zitten. Kijk eens om je heen hoeveel mensen zo gejaagd leven dat ze zich nergens meer bewust van zijn. Je hoort het vaak aan de manier van spreken en reageren wanneer iemand heel gestrest is. Zij handelen vaak vanuit een primaire reactie. Door je te focussen op je ademhaling versterk je je persoonlijke kracht en effectiviteit en kom je meer in verbinding met jezelf en je omgeving. Door met mindfulness en je ademhaling bezig te zijn pak je de regie over je eigen leven weer terug. Dit gun ik iedereen!”

FRUSTRATIEPUNT:

ERGEREN AAN DIGIBETEN OP WERK Maar liefst twee derde van de werkende Nederlanders stoort zich weleens aan collega’s met beperkte computervaardigheden. Dit blijkt uit onderzoek van VPNdiensten.nl onder 1.098 Nederlanders in loondienst, uitgevoerd door Panelwizard. Deze ergernis lijkt effect te hebben op digibeten op de werkvloer. Zo schaamt achttien procent van de respondenten zich voor zijn of haar eigen digitale skills.

Vooral Nederlanders tot dertig jaar zijn gevoelig voor digibetisme. Zo stoort driekwart van hen zich weleens aan de computervaardigheden van een collega en schaamt twintig procent zich voor zijn of haar eigen skills. Onder de werkende veertigplussers ergert de helft zich aan digibeten. “Tegenwoordig vragen bijna alle beroepen om basis computervaardigheden”, zegt Abel Baas van VPNdiensten. “In het verleden heb ik ook weleens met collega’s met beperkte digitale skills gewerkt en ik kan beamen dat dit best frustrerend kan zijn. Als je iemand meerdere keren uitlegt wat hij moet doen en dat het na tal van pogingen nog niet lukt, wil je het liefst zelf de muis pakken.

Natuurlijk is dit niet de juiste oplossing; geduldig blijven totdat je collega het onder de knie heeft wel.”

LOON NAAR COMPUTERVAARDIGHEDEN Beperkte computervaardigheid leidt niet alleen tot frustraties, maar ook tot waardeoordelen. Zo vindt maar liefst dertig procent van de respondenten dat collega’s met beperkte computervaardigheden minder zouden moeten verdienen dan collega’s die wel tech-savvy zijn. Mannen nemen hier een stevigere positie in (35 procent) dan vrouwen (24 procent). Mogelijk dat mannen collega’s met digibetisme überhaupt minder vertrouwen,

want 43 procent van hen denkt dat zij hun beperkte computerskills als smoes gebruiken zodat zij onder bepaalde werkzaamheden uitkomen. Onder de vrouwelijke respondenten bedraagt dit percentage 35 procent. Baas: “Beloning naar prestatie is heel normaal, maar loon naar computervaardigheden is nieuw voor mij. Als een werknemer bewust de kantjes ervan afloopt, begrijp ik dat je als manager ingrijpt. Maar als je merkt dat iemands digitale knowhow belemmerend werkt, kun je beter zoeken naar een oplossing in plaats van straffen met loonvermindering.”

WERKGEVER VERANTWOORDELIJK Hoewel Nederlanders kritisch zijn op collega’s met beperkte computerkennis, leggen zij de verantwoordelijkheid ervoor vooral bij werkgevers. Zo vindt maar liefst 57 procent van hen dat een basis computervaardigheidstest standaard onderdeel van sollicitatieprocedures moet zijn. Eenmaal aangenomen, vinden ruim acht op de tien respondenten dat werkgevers de computervaardigheden van werknemers op niveau moeten houden. Baas: “Je bent nooit uitgeleerd, zeker niet over iets dat continu in ontwikkeling is. Werkgevers die computerworkshops of bijspijkercursussen aanbieden lopen daardoor voor op hun concurrenten. Zo hebben en houden zij niet alleen meer kennis in huis, maar hebben zij ook een streepje voor op werkgeverschap.”

www.quiet-please.nu

DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

COLUMN

Kom terug in het ritme

bestaan uit uitvoerende en niet-uitvoerende bestuurders (het monistisch bestuursmodel, of ook wel ‘one tier board’). Het is nu ook mogelijk om naast een bestuur een toezichthoudend orgaan, zoals een raad van commissarissen aan te stellen (het dualistisch bestuursmodel). Taakvervulling door bestuurders en commissarissen: een bestuurder of commissaris moet bij de vervulling van zijn taak handelen in het belang van de rechtspersoon en de daaraan verbonden onderneming of organisatie (dus niet in zijn eigen persoonlijk belang!).

Agenda’s lopen weer langzaam vol: werk, studie, sport en dan ook nog goed eten? Met de makkelijke recepten van HelloFresh heb je minder gedoe, minder afwas én meer tijd om na een drukke dag samen van een verse maaltijd te genieten. Probeer het zelf! Ga naar: www.hellofresh.nl/business

Tegenstrijdig belang: als een bestuurder of commissaris een persoonlijk belang heeft dat tegenstrijdig is aan het belang van de rechtspersoon, dan mag die bestuurder of commissaris niet deelnemen aan de besluitvorming waarbij dat belang geraakt wordt. Als daardoor geen besluit kan worden genomen, kan een ander orgaan van de rechtspersoon worden aangewezen om het besluit te nemen. Als dat ook niet kan, dan kan het besluit genomen worden op voorwaarde dat de overwegingen die tot het besluit hebben geleid schriftelijk vastgelegd worden.

Daniels Huisman Advocaten Mr. Martijn Samsen E-mail: samsen@danielshuisman.nl Telefoon: (0570) 613327

BESTUURDERS VAN VERENIGINGEN EN STICHTINGEN LET OP: DE WET BESTUUR EN TOEZICHT RECHTSPERSONEN IS OP 1 JULI 2021 IN WERKING GETREDEN! Ik trap een open deur in als ik schrijf dat ondernemers ondernemende mensen zijn. Natuurlijk in hun eigen bedrijf, vaak als bestuurder. Mijn ervaring is dat ondernemers daarnaast ook vaak actief zijn als bestuurder voor een vereniging of stichting. En daar is het sinds de inwerkingtreding van de nieuwe Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen het een en ander gewijzigd. Om u als bestuurder van een vereniging of stichting van dienst te zijn, zal ik in dit artikel de belangrijkste wijzigingen bespreken.

DE WET BESTUUR EN TOEZICHT RECHTSPERSONEN De Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (hierna: WBTR) verduidelijkt de regeling voor bestuur en toezicht bij verenigingen, coöperaties, onderlinge waarborgmaatschappijen en stichtingen. De WBTR sluit aan bij de bestaande regels voor de naamloze vennootschap (NV) en de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (BV). Voor alle rechtspersonen gelden sinds 1 juli 2021 dezelfde regels.

WAT ZIJN DE BELANGRIJKSTE VERANDERINGEN? Monistisch of dualistisch bestuursmodel: het bestuur van verenigingen, coöperaties, onderlinge waarborgmaatschappijen en stichtingen kan DRIESTEDEN BUSINESS | NUMMER 4 | SEPTEMBER 2021

Ontslag van bestuurders of commissarissen van een stichting door de rechter: tot de invoering van de WBTR waren er voor de rechter beperkte mogelijkheden om bestuurders of commissarissen van een stichting te ontslaan. De rechter heeft op grond van de WBTR meer beoordelingsvrijheid gekregen om – op verzoek van het OM of een andere belanghebbende – een bestuurder of commissaris te ontslaan. Het ontslag door de rechter brengt van rechtswege een bestuursverbod voor de duur van vijf jaren met zich mee. De rechter kan daar overigens van afwijken als de betreffende bestuurder of commissaris persoonlijk geen ernstig verwijt kan worden gemaakt. Meervoudig stemrecht: in de statuten kan vastgelegd worden dat aan een functionaris meer dan een stem kan worden toegekend. De functionaris kan alleen echter nooit meer stemmen uitbrengen dan de overige functionarissen gezamenlijk. Aansprakelijkheid in geval van onbehoorlijke taakvervulling: net zoals bij naamloze vennootschappen en besloten vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid al het geval is, kunnen bestuurders van verenigingen, coöperaties, onderlinge waarborgmaatschappijen en stichtingen in geval van faillissement aansprakelijk worden gesteld als zij hun taak kennelijk onbehoorlijk hebben vervuld. Belet en ontsteltenis: in de statuten moet een belet en ontsteltenis regeling worden opgenomen voor het bestuur, maar ook voor de raad van commissarissen (als die er is). In de statuten wordt dan voorgeschreven hoe te handelen bij belet of ontsteltenis. Ook kan in de statuten bepaald worden wanneer er sprake is van belet (bijvoorbeeld: overlijden) of ontsteltenis (bijvoorbeeld: ziekte) en kan een tijdelijk bestuurder of commissaris worden aangewezen. Moeten de statuten nu direct gewijzigd worden? Nee, dat is niet nodig, maar de WBTR is wel een goede reden om de ‘oude’ statuten kritisch te beoordelen en af te stoffen. Bij de eerstkomende statutenwijziging moet een regeling over belet en ontsteltenis in de statuten worden opgenomen. Ook moeten dan de statuten worden aangepast als deze een regeling bevatten waarbij een bestuurder of commissaris meer stemmen kan uitbrengen dan alle andere bestuurders of commissarissen samen. Als de huidige statuten een regeling bevatten waarbij een bestuurder of commissaris wel meer stemmen kan uitbrengen dan alle andere bestuurders of commissarissen samen, dan kan na 1 juli 2026 geen beroep meer worden gedaan op die bepaling. Heeft u als bestuurder van een vereniging of stichting of als bestuurder van uw eigen onderneming vragen over de WBTR of over een dreigende bestuurdersaansprakelijkheid? Neem dan gerust contact op met een van de advocaten van onze Praktijkgroep Ondernemingsrecht, zij helpen u graag verder.

Bescherm uzelf en uw omgeving! Om uzelf en uw omgeving te beschermen tegen schadelijke bacteriën en virussen is desinfecteren alleen niet genoeg. Een effectieve desinfectie begint namelijk met een goede reiniging. De schadelijke micro-organismen zitten vaak verstopt onder een laag van organische vervuiling. Door te desinfecteren zonder eerst te reinigen, is het dus lastig om deze micro-organismen te bereiken. Met een goede reiniging verwijdert u vervuilingen zoals stof, vet en vuil waardoor de onderliggende bacteriën en virussen beter bereikbaar worden voor het desinfectiemiddel.

Hygiënisch reinigen

Desinfecteren

met een alcoholbasis gebruiksklare sproeireiniger voor het dagelijks onderhoud van licht vervuilde oppervlakken. Toepasbaar op waterbestendige materialen: tafels, stoelen, ramen, deuren, bureaus, spiegels, vitrinekasten, tegels enz.

met Tevan Panox 300, een desinfectiemiddel op basis van waterstofperoxide en perazijnzuur met een erkende CTGB toelating voor gebruik tegen virussen. Het is een milieuvriendelijk product met als enige residu water en zuurstof. Doodt bacteriën, schimmels en virussen Voor interieur, vloeren en waterresistente oppervlakken Brede werking met een korte inwerktijd Geen naspoeling nodig en milieuvriendelijk

Droogt streeploos op Verwijdert vingerafdrukken en vervuilingen snel en effectief Zuinig in gebruik en met een frisse geur Volledig biologisch afbreekbaar

Wilt u meer informatie of direct bestellen?

Carefree Clean

Volg ons op

+31 (0)183 - 62 17 99 WWW.TEVAN.COM WWW.TEVAN.COM

De Kia e-Niro. Actieradius tot 455 km.* *Volgens WLTP

Vanaf:

씲

379 p/m

Tijdelijk extra scherp geprijsd

Je grenzen verleggen 썗n je ecologische voetafdruk verkleinen? De kracht van innovatief denken maakt het mogelijk, elke dag. Niet voor niets werd de Kia Niro het best verkochte model van 2020. Amersfoort Maanlander 12 Tel: 033 – 48 01 212 kia-vanmossel.nl

Apeldoorn Oude Apeldoornseweg 40B Tel: 055 – 36 82 840

Harderwijk Lorentzstraat 25 Tel: 0341 – 745 660

Hengelo H쎨ltersweg 30 Tel: 088 – 08 70 120

Winnaar van:

PLATINUM

PRESTIGE AWARD

Zwolle Oude Meppelerweg 2 Tel: 088 - 08 70 160

De Kia e-Niro heeft een 64kWh batterij met een actieradius tot 455 km. Het vermelde rijbereik is gemeten volgens WLTP. Kijk voor meer informatie en actievoorwaarden op kia.com of vraag ernaar bij jouw Kia-dealer. Getoond model kan afwijken van de beschreven uitvoering. Wijzigingen en drukfouten voorbehouden.

PURE KWALITEIT