Editie 6 2018 by Driesteden Business

Business DRIESTEDEN

NOORD-VELUWE

 regionaal zakenmagazine jaargang 32 / nummer 6 / december 2018

Inzicht in economische groei, door Ron Jager

Het succesverhaal van Velpa en 3PLogistics

Preco zet concreet in op werkgelegenheid en scholing

Dries en Peter van den Berg over hun ‘viswalhalla’

Gerbrand Pot, Crystal Park

Onze producties moeten ertoe doen

RUIMTE TE KOOP

voor ondernemen

TE KOOP

TE KOOP / TE HUUR OOK HORECA!

Uilenbroekstraat 70-72, Heeten

Zweedsestraat 8A20, Deventer

In de kern van Heeten gelegen zeer luxe, goed g eïsoleerde WONING (± 660 m³) met naastgelegen BEDRIJFSHAL met kantoor (± 538 m²). De woning is v.v. vloerverwarming, stofzuigersysteem, garage, luxe keuken, grote badkamer, 4 slaapkamers en grote afgewerkte zolder. Perceel: 1452 m².

Fraaie (hoek)BEDRIJFSUNIT aan drukke ontsluitingsweg en op korte afstand van de A1. De unit beschikt over een eigen buitenterrein en bestaat uit ca. 100 m² bedrijfsruimte op de BG (v.v. ca. 70 m² entresol) en ca. 100 m² kantoor op de verdieping. Perceel: 303 m² en 3 parkeerplaatsen op gemeenschappelijk terrein.

VRAAGPRIJS € 625.000,- k.k.

VRAAGPRIJS € 225.000,- k.k.

TE KOOP

Coenensparkstraat, Zutphen Pak deze unieke kans om te werken in een unieke omgeving aan het WATER, momenteel aangeboden worden vier COMMERCIËLE RUIMTES variërend in diverse afmetingen: ca. 225 m², ca. 306 m², ca. 187 m² of één grote unit van van ca. 723 m². HUURPRIJS v.a. € 125,- per m² per jaar, excl. BTW Vraagprijs op aanvraag

TE KOOP

GEZOCHT Voor opdrachtgevers van ons zijn wij dringend op zoek naar bedrijfsobjecten van groot tot klein. Larenseweg 14, Holten

Hoofdweg 78, Loenen

In de kern van Holten op zichtlocatie gelegen, deels verhuurd KANTOORPAND met (horeca)kelder. De BG is verhuurd voor ± € 22.000,- per jaar. De 1e verdieping (± 100 m²) en kelder (± 135 m²) zijn momenteel niet verhuurd. Parkeren op eigen terrein en in directe omgeving. Ruime bestemming. Perceel: 455 m².

KANTOORRUIMTE van ca. 500 m² met hoog afwerkingsniveau op het Landgoed Ter Horst in één van de monumentale koetshuizen van het statige kasteel. Het gebouw is met respect voor het monument gerenoveerd. Een unieke plek om uw kantoor te vestigen!

VRAAGPRIJS € 329.000,- k.k.

HUURPRIJS € 175,- per m² per jaar, excl. BTW

TE KOOP

TE HUUR v.l.n.r. Sjoerd Harmsen, Conny Kolkman, Inge Noppers, Jan Wiggers en Michael Maatman

Laan van Westenenk 100 ong., Apeldoorn PERCEEL GROND van ca. 14.400 m² met ruime bestemmingsmogelijkheden. Gelegen in Apeldoorn-West. Nabij autosnelweg A1. Deelverkoop is bespreekbaar.

KOOPPRIJS v.a. € 165,- per m² per jaar, excl. BTW

Regio Stedendriehoek Kantoor Apeldoorn 055 5260 860 Kantoor Zutphen 0575 519 466

Birnieweg 2, Deventer Moderne ±400 m² BEDRIJFSRUIMTE met ±72m² kantoor, gelegen op nieuwe Bedrijvenpark A1 op steenworp afstand van A1. Huurder heeft het medegebruik van toiletten, bedrijfsrestaurant, vergaderruimte e.d. Servicekosten in overleg. HUURPRIJS € 2.350,- per maand (incl medegebruik).

Kantoor Deventer 0570 614 607 E stedendriehoek@thomapost.nl I www.thomapost.nl

APELDOORN • DEVENTER • DOETINCHEM • ENSCHEDE • HENGELO • LOCHEM • ZUTPHEN

jaargang 32 nummer 6 december 2018

inhoud

PAG.3 INHOUD

04 Gerbrand Pot, Crystal Park: ‘Onze producties moeten ertoe doen’

06 Over auto’s gesproken… 08 Preco zet concreet in op werkgelegenheid en scholing 11 Stichting Dichterbij Clown, mogen we heel even contact? 14 Peter van Emde Boas: ‘Elke dag is weer een wedstrijd’ 14 Driestedenbusiness Members 15 ADVIES / Financieel, KroeseWevers: verhoging van het verlaagde btw-tarief 18 Ontboezemingen aan de lunchtafel… 22 AbelLeisure

24 Baltus Bloembollen, begeleiden en ontzorgen van de klant is essentieel 26 Dries en Peter van den Berg over hun ‘viswalhalla’ 30 Een goed glas met een goed verhaal 31 Sterkste Schakel Trofee 2019

32 Inzicht in economische groei ‘door Ron Jager’ 36 Velpa en 3PLogistics, hoe oud-werknemers een doorstart organiseren en voor groeiende bedrijvigheid zorgen 42 Dubbelgesprek René Salemink & Marco Paauwen 46 Thoma Assurantie- en Pensioenadviseurs Zonnepanelen? Voorkom (brand)gevaar 47 Beter vindbaar in online jungle Google met SEO

48 Stichting Lwengo, werk gemaakt van idealen

50 Column Pluisje

colofon Zakenmagazine voor de regio Stedendriehoek, Noord-Veluwe, Raalte en Lochem.

REDACTIEMEDEWERKERS Gerrit Jan Hendriks Wilma Schreiber

JAARGANG 32 december 2018, editie 6

FOTOGRAFIE Evert van de Worp, Twello Ton Pors, Harderwijk

REDACTIEADRES Hatertseweg 576-B, 6535 ZW Nijmegen T (024) 350 45 35 | F (024) 350 45 36 E redactie@driestedenbusiness.nl HOOFDREDACTIE Toon van der Stappen

VORMGEVING Reclamebureau Advice.nl, Wijhe

WEBSITE www.driestedenbusiness.nl DRUK Veldhuis Media BV, Raalte ADVERTENTIE-EXPLOITATIE T (024) 350 45 35 | F (024) 350 45 36 E sales@driestedenbusiness.nl www.driestedenbusiness.nl MEMBER PAKKETTEN De deelname als Member kan op elk gewenst tijdstip ingaan. Lidmaatschappen lopen tot 1 januari en worden automatisch verlengd,

tenzij de Member uiterlijk vóór 1 november schriftelijk opzegt. Voor de vele voordelen die Members genieten, zie www.driestedenbusiness.nl T (024) 350 45 35 E klantenservice@driestedenbusiness.nl UITGEVER Pieter van de Mosselaar uitgever@driestedenbusiness.nl COPYRIGHT Het auteursrecht op de in dit tijdschrift verschenen artikelen wordt door de uitgever voorbehouden.

Gerbrand Pot, Crystal Park

Onze producties moeten ertoe doen Inmiddels staat Gerbrand Pot bijna dertig jaar aan het roer van zijn mediabedrijf Crystal Park in Zutphen. Door de jaren heen volgde hij de technologische ontwikkelingen in zijn vak op de voet en soms was en is hij zijn tijd zelfs vooruit. Doel van de producties is en blijft: informeren, communiceren en engageren. “Ik wil steeds opnieuw leren, kijken wat mensen beweegt en bij elkaar brengt.” TEKST: WILMA SCHREIBER FOTOGRAFIE: EVERT VAN DE WORP

Inmiddels staat eigenaar en creatief directeur Pot dertig jaar aan het hoofd van zijn mediabedrijf. Nog steeds is de eerste vraag bij elk project: wat is je doel? “Je hoort vaak: ik wil een leuk filmpje. Maar een film om de film maken, is me te oppervlakkig. Ik wil iets communiceren wat een effect teweegbrengt

dat past bij de opdracht en de bedoeling. En daar oorspronkelijk in zijn”, zegt hij. “Communicatie heeft een doel. Dat moet je weten te omschrijven. En het is altijd een multidisciplinaire aangelegenheid, stilstaand en lopend beeld, een tijdlijn, taal.” Crystal Park heeft ook een flink aantal internationale klanten en maakt ook producties in het buitenland. Zo filmden Pot en zijn medewerkers het afgelopen halfjaar onder meer in Indonesië, Thailand, Brazilië en Noord-Amerika.

Normen en waarden Gevraagd naar wat hem typeert als ondernemer, antwoordt hij gelijk: “Veerkracht. Ik ben niet alleen opdrachtnemer, maar geef klanten ook ongevraagd advies. Communicatie is een vak, je moet professioneel zijn en liefde hebben voor taal, beeld, compositie en mooie dingen.” Normen en waarden zijn daarbij leidend voor Pot. “Door mooie dingen te maken, voeg je iets toe aan de wereld om je heen. Uiteraard is geld verdienen de basis, maar niet ten koste van alles of een ander. Ik kan niet iets maken voor een wapenfabrikant of een pornoproducent. Ik wil verbazen, verrassen en ontroeren.” Dat deden en doen Pot en zijn team onder meer in het citymarketingproject ‘Zutphen Biedt Kansen’ en in een lopend project rond een

PAG.5 COVERSTORY

lokale omroep. “Je ziet momenteel enorm veel polarisatie in de samenleving: iedereen heeft wel een mening over een ander, waarschijnlijk doordat mensen steeds minder met elkaar te maken hebben. Bij de lokale omroep breng ik allerlei verschillende individuen samen: mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, vluchtelingen, gymnasiasten en mbo’ers”, vertelt hij. “Zo help je bewustwording en betrokkenheid te creëren en kun je samen werken aan een mooie toekomst.”

Verbinding Mensen bij elkaar brengen is inherent aan zijn vak, waarbij hij in creatie, productie en distributie iedereen een rol geeft om te komen tot een professioneel eindproduct. Zoals de campagne ‘Zutphen Biedt Kansen’, waarin inwoners vertellen over de mogelijkheden van de stad. “Interessant om strategisch inzicht te geven in wat zij belangrijk vinden. Dat biedt kijkers de kans zich met de stad te verbinden, te ontdekken wat de stad voor hen zou kunnen betekenen qua leefomgeving”, aldus Pot. “Ik wil blijven leren, kijken wat mensen beweegt en bij elkaar brengt. Oftewel ‘Weet je wat jij moet doen? ’ veranderen in ‘Wat kan ik voor je doen?’ Het is echter nooit makkelijk om mensen op een eigentijdse manier te verbinden. Het idee van een lokale omroep heb ik tien jaar geleden bedacht en het vergt doorzettingsvermogen om het ook daadwerkelijk te realiseren.” Een andere belangrijke eigenschap voor ondernemers is om in slechtere tijden niet in paniek te raken. Pot: “Tijdens de crisis liep Crystal Park de nodige klappen op. De omzet kelderde, ik moest saneren en deed er een paar jaar over om te herstellen. Dan gaat het erom te vertrouwen op je talent en doorzettingsvermogen en zorgen dat je een positief gevoel vasthoudt. Alleen dan kun je nieuwe ideeën bedenken en elke keer weer goed

‘Ik wil goed, relevant en transparant zijn’

‘werk leveren conform professionele standaarden. Lokaal krijgen we vaak hiervoor meer ruimte door de in jaren opgebouwde vertrouwensband.” Zijn medewerkers hebben dezelfde drive voor het vak, willen vooruit en nadenken over ontwikkelingen op hun vakgebied: fotografie, video, taal of communicatie. “Ze zijn alle drie als stagiair binnengekomen. Zo leer je hun mentaliteit en talent kennen en kun je bepalen of ze passen bij de cultuur.”

Effect Om als ondernemer succesvol te blijven, volgt Pot de ontwikkelingen in de wereld de voet. “Ik wil goed, relevant en transparant zijn, dingen maken die ertoe doen. Waar gaat het naartoe, wat is de behoefte nu en straks? Niemand wil een film van 10 minuten, toch trekken talkshows veel kijkers. Verder zie je het aandeel live streams toenemen”, zegt hij. “Het mooiste moment is wanneer een van onze films of producties gepresenteerd wordt en dat je merkt dat wat we doen of gemaakt hebben effect heeft. Zo noemde een bedrijf onze productie cruciaal en het omslagpunt voor groei. En tijdens de film over Zutphen kregen we spontaan applaus en was één dame tot tranen toe geroerd omdat ze ‘haar’ stad zozeer herkende. Die bevestiging van je relevantie en professionaliteit is fantastisch.”

FRANK VAN KLINK, DIRECTEUR XLLEASE EN AUTOJOURNALIST LEX VAN VELZEN TREFFEN ELKAAR OP ONREGELMATIGE TIJDSTIPPEN EN RAKEN DAN NIET UITGEPRAAT OVER HUN BEIDER HOBBY: AUTO’S EN ALLES WAT DAARMEE SAMENHANGT. KOMEND JAAR WORDT, AFHANKELIJK VAN DE WERELDWIJDE BATTERIJPRODUCTIE, DE DEFINITIEVE DOORBRAAK VAN ELEKTRISCHE AUTO’S OP GROTE SCHAAL VERWACHT. ELEKTRISCH AANGEDREVEN OF TOCH NOG KLASSIEK: DE ANDERE GROTE TREND VOOR DE KOMENDE JAREN ZIJN DE SUV’S IN ALLE SEGMENTEN.

Over auto’s gesproken… AMERIKAANSE MATEN Met een lengte van 5,15 meter, een breedte van ruim 2 meter en een gewicht van zo’n 2.400 kilo voor de instapversie kun je de nieuwe BMW X7 gerust een forse auto noemen en daarmee niet direct handig in de vaak vrij krappe Europese parkeergarages. De mastodont, die in de VS wordt geproduceerd, lijkt dan ook vooral voor die markt bedoeld. Frank van Klink: Tsja, niet echt subtiel te noemen. Zelfs voor de PC Hooftstraat lijkt ’ie een beetje ‘overdressed’ dus voor Nederland misschien nét een tikkeltje te veel van het goede. Lex van Velzen: Wordt standaard als zevenzitter geleverd waarbij BMW belooft dat alle passagiers aangenaam en ruim zitten.

GEHEIDE BESTSELLER Het heeft even geduurd, maar met de T-Cross betreedt Volkswagen nu op overtuigende wijze het segment van de compacte SUV’s. Naast de stoere looks aan binnen- en buitenzijde valt vooral ook de praktische inzetbaarheid op met zaken als een verschuifbare achterbank en een neerklapbare rugleuning van de passagiersstoel waardoor je makkelijk een wakeboard achterin schuift. Op motorisch gebied geen verrassingen, vierwielaandrijving zit nog niet in de planning. Frank van Klink: Deze is straks niet aan te slepen, kan wel een deel van de Polo- en Golf-kopers overhalen om ook eens wat hoger te gaan rijden. Hoog zitten blijft de komende jaren de trend. Lex van Velzen: Met zo’n 5,5 centimeter meer lengte nauwelijks groter dan een Polo, maar door de toegenomen hoogte komt het interieur een stuk ruimer over en biedt gemakkelijk plaats aan vijf inzittenden.

WILD THING Met de Cupra Ateca heeft de sportdivisie van het Spaanse Seat een echte liefhebbersauto gebouwd. De specificaties zijn veelbelovend, maar de manier waarop de 300 pk via vierwielaandrijving aan het asfalt worden toevertrouwd is pas echt spectaculair. Frank van Klink: Zal het bij rallyrijders in spé goed doen, maar ook in de dagelijkse praktijk prima inzetbaar en ‘gewoon’ als comfortabele alleskunner heel bruikbaar. Lex van Velzen: De uitrusting laat werkelijk niets te wensen over, alles zit erop en eraan. Van de verschillende rijmodi is de Cupra-instelling het meest extreem: de instelling van de dempers op z’n hardst, de stuurrespons het stevigst en het gaspedaal het gretigst.

PAG.7 AUTOMOTIVE

Frank van Klink en Lex van Velzen

TERUG VAN WEGGEWEEST De opvolger van de Toyota Auris heet weer heel klassiek Corolla, een naam die liefhebbers nog uit de prille eerste jaren van Toyota hier te lande kennen. De naam is wel het enige klassieke aan de Corolla: zowel de vormgeving als de onderhuidse techniek zijn hypermodern. De Corolla wordt leverbaar met een tweetal fraaie hybridemotoren en een niet-hybride turbobenzinemotor. Frank van Klink: De Corolla is een maatje gegroeid ten opzichte van de Auris, hij is ongeveer zo groot als de Avensis, die overigens van de markt verdwijnt. Lex van Velzen: Leverbaar als station, vijfdeurs hatchback en als klassieke vierdeurs sedan.

GEBOREN NICHESPELER DS, de luxe divisie van Citroën, vernieuwd in een kalm tempo z’n gamma. Na de DS 7 Crossback volgt komend voorjaar de geheel nieuwe DS3 Crossback, een compacte premium SUV. Fraaie details bij de nieuwkomer zijn de verzonken portiergrepen, die tevoorschijn komen als de sleutel binnen anderhalve meter van de auto komt. Frank van Klink: Eind 2019 volgt een volledig elektrische versie met een actieradius van zo’n 300 kilometer volgens de WLTP-cyclus. Lex van Velzen: Wel lekker afwijkende automobiel, zal vermoedelijk erg exclusief blijven in ons land.

FRAAIE IMITATIE Leuke auto, mooie auto, Kia heeft het zelf over een ‘shooting brake’ en dat is precies de term die Mercedes eerder ook voor z’n qua vormgeving min of meer vergelijkbare modellen als de CLS en de CLA ‘shooting brakes’ hanteerde. Dat neemt niet weg dat deze bijzonder vormgegeven Proceed een uiterst praktische auto is die ondanks z’n sterk aflopende daklijn nog een heel bruikbare bagageruimte meebrengt. Frank van Klink: Toch stukken leuker dan een doorsnee station, eindelijk weer eens iets bijzonders in een betaalbaar segment. Lex van Velzen: Leuke en ook gedurfde aanvulling op het Ceed-aanbod, de 1,0 instapmotor lijkt wat onderbemeten voor deze stoere bak.

OPLAADBENZ Komend jaar start de productie van de EQC, de eerste volledig nieuwe elektrische Mercedes onder het speciaal hiervoor in het leven geroepen nieuwe submerk EQ. Mercedes heeft gekozen voor een relatief conservatieve vormgeving, de EQC lijkt een iets langere en lagere versie van de reguliere GLC en heeft ook dezelfde wielbasis. Dankzij een accupakket van 650 kilo is de elektrisch aangedreven versie wel een stuk zwaarder dan z’n benzine- of dieselfamilieleden. De EQC wordt van een aangepaste versie met het MBUX-informatiesysteem voorzien, speciaal toegerust op de elektrische aandrijflijn. Frank van Klink: Eindelijk wat leuke alternatieven uit Europa voor Tesla met deze EQC, de Audi e-tron en de Jaguar i-pace, nu even afwachten of de Europese fabrikanten ook een antwoord hebben op de goedkopere Tesla Model 3. Lex van Velzen: Mercedes gaat meteen nog een tandje verder en presenteerde onlangs ook een versie die waterstoftechnologie met een plug-in hybridesysteem combineert, de GLC F-Cell.

PAG.8

PRECO VERHUIST NAAR APELDOORN

Preco zet concreet in op werkgelegenheid en scholing Ze leveren betonelementen aan grote bouwprojecten als het hoofdkantoor van Roompot Vakanties, appartementencomplexen, stallen en zwembaden. Maar op dit moment staat Preco zelf volop in de steigers. In het voorjaar van 2019 opent Preco (voorheen Cervix Beton) zijn betonfabriek op de Ecofactorij in Apeldoorn. Algemeen directeur Teus Kuijsten kijkt reikhalzend uit naar de verhuizing naar Apeldoorn: “Met onze nieuwe vestiging brengen we werkgelegenheid naar Apeldoorn. En we gaan onze fabriek inzetten als opleidingsinstituut.” TEKST & FOTOGRAFIE: GEMEENTE APELDOORN

Nieuwe plannen, nieuwe jas Preco groeit uit zijn jasje. Het bedrijf dat in 2004 startte als kleinschalig producent van prefab betonelementen in Kootwijkerbroek, verhuisde in 2012 naar Ede. De naam Cervix Beton kreeg al snel naam in de aannemerswereld. En met de plannen om te verhuizen naar Apeldoorn, ging de huisstijl van Cervix ook op de schop. “We leveren niet alleen maar prefab onderdelen, maar ook complete casco’s aan aannemers. We kunnen

PAG.9 BEDRIJFSVERHUIZING

Het hoofdkantoor van Roompot Vakanties in aanbouw.

inmiddels volledige projecten uit handen nemen. We leveren de betonelementen, inclusief engineering en montage. Ons bedrijf groeit. En met de verhuizing in het vizier werd het tijd voor een nieuwe naam: Preco.”

Ecofactorij Het is niet toevallig dat Preco koos voor de Ecofactorij als locatie voor hun nieuwe betonfabriek. Kuijsten: “Het past goed binnen onze visie van Prefab Ecologisch Bouwen. In het proces van beton maken staat duurzaamheid hoog in het vaandel. We hergebruiken zoveel mogelijk materialen en maken bijvoorbeeld beton met regenwater. Binnen de organisatie maken we gebruik van zonnepanelen.” Maar duurzaam werken gaat verder dan energiebesparende maatregelen. Duurzaamheid vind je ook in de bedrijfsvoering van Preco terug: “We zetten in op samenwerkingen met lokale toeleveranciers. En HR is een essentieel onderdeel van ons bedrijf. Op dit moment hebben we 28 fte’s van alle leeftijden in dienst. We willen samen verder groeien. En dat proef je in onze fabriek. Je ziet je partner minder vaak dan collega’s. Een goede sfeer op de werkvloer is heel belangrijk. Je moet je goed en veilig voelen op het werk. Het klinkt heel vanzelfsprekend, maar dat is het niet.”

Vakopleiding Kuijsten ziet veel kansen in Apeldoorn. De ligging aan de A1 is gunstig voor de betonfabriek. Maar het is niet alleen nemen bij Preco. “In Apeldoorn vind je vakmensen. We willen wat terug doen op verschillenden vlakken. We bieden werkgelegenheid en gaan aan de slag met lokale ondernemers als toeleverancier. Daarnaast zijn we ook met Bouwmensen een opleiding voor prefab beton vakman aan het ontwikkelen. Er is een groeiende markt voor onze sector, maar een passende opleiding ontbreekt. Mensen worden nu veelal intern opgeleid. Het plan staat en we hebben er ruimte voor binnen onze nieuwe fabriek.”

‘We bieden werkgelegenheid en gaan aan de slag met lokale ondernemers als toeleverancier’

PAG.10

ONDERNEMERSPEILING APELDOORN Hoe denken Apeldoornse ondernemers over de aantrekkelijkheid en de economie van Apeldoorn? Om antwoord te krijgen op die vraag, hield de gemeente afgelopen mei een brede peiling onder een groot aantal Apeldoornse ondernemers. Met goed resultaat: zij waarderen het Apeldoornse ondernemersklimaat met een mooie 7,4. Dit rapportcijfer betekent een kleine stijging ten opzichte van drie jaar geleden, toen Apeldoorn een 7,2 scoorde.

Blijven of verhuizen? Uit de peiling blijkt dat ondernemers hun eigen vestigingslocatie een ruime voldoende geven. Bijna 10% van de ondernemers heeft verhuisplannen vanwege ruimtegebrek op de huidige locatie. De waardering voor de gemeentelijke dienstverlening krijgt ook een voldoende en stijgt van 6,8 in 2015 naar 7,1.

Digitaal platform voor Apeldoornse Ondernemers Ondernemen055 is live! Hét centrale ondernemerslabel en online platform van ondernemend Apeldoorn. Het platform voor en door Apeldoornse ondernemers brengt nieuws, ontwikkelingen en inspiratie van bedrijvig Apeldoorn bij elkaar op www.Ondernemen055.nl Het platform is tot stand gekomen met hulp van de Economische Alliantie - een samenwerkingsverband tussen gemeente Apeldoorn, Bedrijvenkring Apeldoorn en VNO- NCW. Met als doel informatie voor bedrijvig Apeldoorn toegankelijker te maken en ervoor te zorgen dat ondernemers elkaar beter weten te vinden. Met hopelijk mooie samenwerkingen als resultaat! Doet u mee? Deel uw nieuws, neem anderen mee in de ontwikkeling van uw bedrijf of uw sector, inspireer en verbind. Het begin is gemaakt. Met uw deelname maken we het groots!

enquête representatief? ja!

ONDERNEMERSPEILING

2018

FACTS & FIGURES

7.700 benaderde ondernemers

12.000

bedrijven

TOP 5 Dit vinden ondernemers belangrijk winkel

Wat kan er beter? Ondernemers zien ook verbeterpunten. Volgens hen verdienen digitale bereikbaarheid, een aantrekkelijke binnenstad, het up-to-date maken van de bestaande werklocatie, economische promotie van Apeldoorn, aanbesteding bij lokaal MKB én energiebesparing en energietransitie de komende jaren extra aandacht.

94.000 arbeidsplaatsen

APELDOORN

1 Digitale bereikbaarheid (glasvezel)

2 Aantrekkelijke binnenstad

3 Up-to-date maken bestaande werklocaties

4 Economische promotie en marketing

5 Aanbesteding bij lokaal MKB

ONDERNEMERSKLIMAAT Hoe waarderen ondernemers Apeldoorn?

Wethouder Jeroen Joon bevestigd dat: “De zes thema’s die de ondernemers belangrijk vinden, staan in ons collegewerkprogramma en in de Uitvoeringsagenda Economie Apeldoorn, die is opgesteld door bedrijfsleven, onderwijs en zorg. Ook het ruimtegebrek heeft onze aandacht, zeker nu er steeds minder kavels beschikbaar zijn op de bedrijventerreinen. We onderzoeken dan ook de mogelijkheden om het bedrijventerrein Ecofactorij uit te breiden. Het zijn dus mooie cijfers, maar er is ook werk aan de winkel!”

7,1

7,4

Waardering gemeentelijke dienstverlening van 6,8 (2015) naar 7,1

Waardering ondernemersklimaat: van 7,2 (2015) naar 7,4

LOCATIE

Waardering vestigingslocatie:

8,3

toch verhuisplannen: 10% (reden: ruimtegebrek)

PERSONEEL

Behoefte aan meer personeel: 30% - vooral mbo/hbo techniek

7,1

WERVING Via • eigen netwerk • website • sociale media

PAG.11 MVO

Draagt u bij aan een kostbaar moment van opa, oma of oude bekende?

Mogen we heel even contact? Nederland telt inmiddels meer dan 270.000 dementerenden. Een helaas groeiende groep. Gelukkig is er al veel aandacht voor oorzaak en genezing. Daarnaast telt natuurlijk ook het welzijn van deze groep mensen die nu in een instelling of verzorgingstehuis zit. Daarvoor zet Stichting Dichterbij Clown zich in. Deze professioneel opgeleide contactclowns zorgen voor een lichtpunt in de grauwe werkelijkheid van alledag door middel van interactieve voorstellingen en 1 op 1 spelmomenten met de dementerende medemens. TEKST & FOTO: STICHTING DICHTERBIJ CLOWN

Want wat kun je nog betekenen als je iemand niet meer kan bereiken? Gelukkig heel veel. Dichterbij-Clowns zijn heerlijke maatjes voor dementerenden. Ze kennen het verloop van verschillende vormen van dementie. Bovendien kunnen ze zich verplaatsten in de belevingswereld die daarbij hoort. Als Dichterbij-Clowns komen zij dichterbij dementerenden, omdat ze op respectvolle wijze de juiste afstand bewaren. Dat doen ze door aan te sluiten bij de beleving van het moment en door het erkennen van de persoon met wie ze spelen. Daarbij schakelen ze tussen voluit spel en meer intieme momenten. Door momenten dat ze ’het niet meer weten’ of letterlijk ‘in de knoop zitten’ zijn ze een gelijkwaardig maatje voor de dementerende. Dit contact biedt ruimte om frustratie te uiten en kan plezier en ontroering veroorzaken. Om deze voorstellingen of spelmomenten mogelijk te maken, zoekt de stichting donateurs om de kosten te dekken. Bedrijven of instellingen die willen bijdragen aan een middag van verwondering. Met een budget van € 250,- voor een bezoek van 2 clowns of € 500,- voor een voorstelling kunnen de clowns veel dementerenden een kostbaar moment bezorgen. Voor meer informatie kijkt u op onze website dichterbij-clown.nl, maar we hopen natuurlijk dat we u met dit bericht kunnen verleiden om tot daden over te gaan. Draagt u bij? Neem dan contact op met Monique Pots, tel. 06-25571051.

In vogelvlucht: • Voor een donatie van € 250,- of € 500,- bezorgt uw organisatie een grote groep mensen een onvergetelijke middag. Dit budget is een bijdrage in de reis- en onkosten van de contactclowns. • De stichting Dichterbij Clown heeft de ANBI status, dus uw gift is fiscaal aftrekbaar. • U bent vrij om uw donatie middels PR wereldkundig te maken. Middelen als een persbericht, content voor social media stellen we kosteloos beschikbaar. • Uiteindelijk het belangrijkste: zij een kostbaar moment, u een goed gevoel.

WWW.EVERT VANDEW ORP.NL T. 06-22501467 STUDIO : TEUGSEWEG 12, 7418 AM DEVENTER

PAG.14 BEDRIJFSPROFIEL

Peter van Emde Boas:

‘Elke dag is weer een wedstrijd’ In september vierde restaurant Boas in de Deventer Lebuïniskerk zijn tienjarig bestaan, met muziek, dans, een champagnetoren en een jubileummenu met de mooiste tien gerechten van het afgelopen decennium. De kroon op continu hard werken aan kwaliteit. “We maken alles zelf, tot de chocolaatjes bij de koffie aan toe.” TEKST: WILMA SCHREIBER FOTOGRAFIE: EVERT VAN DE WORP

De liefde voor Frankrijk en de Franse keuken ontstond bij eigenaar Peter van Emde Boas in zijn jeugd, toen hij als zoon van een diplomaat opgroeide in Straatsburg. “Vanuit die passie ben ik begonnen met restaurant Boas, met als uitgangspunt hoe ik zelf uit eten zou willen gaan. Ik houd me niet bezig met trends, ben ze soms zelfs vooruit”, lacht hij. “De kracht van Boas is de mooie klassieke Franse keuken, met de beste kwaliteit vlees en vis, een goede bereiding en goede sauzen. We maken alles zelf, tot de chocolaatjes bij de koffie aan toe.” Naast mooie smaken zoekt Van Emde Boas het ook in tafelbereiding. “Een chateaubriand aan tafel snijden, de dorade daar fileren of gasten laten kiezen uit een uitgebreid kaasplateau. Die beleving voegt echt iets toe.”

Boas is bij uitstek geschikt om met zakelijke gasten te lunchen of dineren. Zo beschikt het restaurant over drie private dining vertrekken. “Die zijn zeer gevraagd voor diners van raden van bestuur, collega’s onder elkaar of besloten vergaderingen”, vertelt Van Emde Boas. “Daarnaast verzorgen we catering op locatie bij bedrijven of op mooie locaties die tot onze beschikking staan. Super-de-luxe diners voor grote gezelschappen tot ruim tweehonderd personen, dat doen we erg graag.” Al die kwaliteitsinspanningen zijn niet onopgemerkt gebleven. Vanaf de opening in 2008 is Boas elk jaar opgenomen in Lekker, de top 500 van Nederlandse restaurants. En sinds 2015 heeft het zelfs ook een vermelding in de vermaarde Michelin-gids. “Die kwaliteit moet je bewaken. Dat lukt mede dankzij onze chef-kok Pascal van Dijk, die al sinds de opening hier werkt. Continuïteit in de keuken is belangrijk. Elke dag is weer een wedstrijd, je mag nooit verslappen. Want gasten moeten van binnenkomst tot vertrek ons restaurant als een warm bad ervaren. Mijn moeder komt regelmatig hier lunchen en dan eet ik mee om scherp te blijven. Een gerecht smaakt heel anders als je het mooi op je bord geserveerd krijgt dan wanneer je het proeft in de keuken.” Restaurant Boas Golstraat 6 7411 BP Deventer 0570 - 61 95 08 www.restaurantboas.nl

PAG.15 ADVIES

Financieel

Verhoging van het verlaagde btw-tarief op 1 januari 2019 Peter van der Sluis Msc, Btw-adviseur bij KroeseWevers

Op 1 januari 2019 wordt het verlaagde btw-tarief verhoogd. Deze wijziging levert in de praktijk de nodige vragen op. In dit artikel gaan wij in op de zes meest gestelde vragen. 1. Wat is de aanleiding voor de btw-verhoging op 1 januari 2019? De aanleiding voor de verhoging van het verlaagde btw-tarief van 6% naar 9% vormt de wens van het kabinet om consumptie zwaarder te belasten en de belastingdruk op arbeid te verminderen. Uit onderzoek blijkt dat het belasten van consumptie economisch gezien namelijk minder verstorend werkt dan het belasten van arbeid. 2. Welke partijen gaan de gevolgen van deze btw-verhoging merken? De verhoging van het verlaagde btw-tarief heeft gevolgen voor de volgende partijen: + Ondernemers die leveringen van goederen en diensten verrichten tegen het verlaagd tarief; + Consumenten en ondernemers zonder of met slechts gedeeltelijk recht op vooraftrek van btw. Ondernemers staan namelijk voor de vraag of zij hun verkoopprijzen met 3% moeten verhogen, terwijl hun klanten mogelijkerwijs worden geconfronteerd met een verhoging van de inkooprijzen. 3. Welke goederen en diensten worden duurder? Het gaat specifiek om goederen en diensten die onder het verlaagde btw-tarief vallen (Tabel I, behorende bij de Wet op de omzetbelasting 1968). Bij goederen gaat het bijvoorbeeld om voedingsmiddelen en boeken. Bij diensten kan worden gedacht aan de diensten van bijvoorbeeld een kapper, fietsenmaker of schilder. 4. Op welk moment wordt het van toepassing zijnde btw-tarief bepaald? De btw is verschuldigd op de datum van uitreiking van de factuur. Bij een factuurdatum in 2018 is derhalve 6% btw verschuldigd. Facturen uitgereikt op en na 1 januari 2019 dienen met 9% btw belast te worden. 5. Moet er btw worden nageheven bij vooruitbetalingen? Nee, de Staatssecretaris van FinanciĂŤn heeft aangegeven het naheffen over vooruitbetalingen niet wenselijk te achten. Hij wil ondernemers in dergelijke situaties niet confronteren met extra inspanningen die met de naheffing gepaard gaan. Er kan op dit punt dus onder voorwaarden een fiscaal voordeel worden behaald door in 2018 te factureren, terwijl de prestatie in 2019 wordt verricht. 6. Hoe kunnen ondernemers anticiperen op de aanstaande btw-verhoging? Ondernemers zullen met name administratief moeten anticiperen op de aanstaande btw-verhoging. Te denken valt aan een aanpassing van de verkoopprijzen, facturen en offertes (waarbij facturatie vanaf 1 januari 2019 plaatsvindt). Daarnaast moet de administratie worden aangepast. Uit de boekhouding dient te blijken hoeveel prestaties tegen het verlaagde tarief zijn verricht en hoeveel btw voldaan moet worden. Ook ten aanzien van de inkoop van prestaties met het verlaagde btw-tarief moet een adequate administratie worden gevoerd.

Beat

Hear

boodschap Share

Taste

naamsbekendheid Win

Grow

merkwaarde

Choose

vindbaarheid Feel

beleving Dare

*WIJ WERKEN O.A. VOOR:

Dimence Groep

Boerhof Projectinrichters

Woningstichting SWZ

Maan Group

Wehkamp

Driestedenbusiness

Aeres Hogeschool

Burgerbitch Amsterdam

Roompot - Nederlandse Loterij

De Klok Dranken

Eurom

Hannink Makelaars

Buy

Aim

conversie

See

Connect

Kies de perfecte mix. zichtbaarheid

We wonen al een tijdje tegenover elkaar in Villa Waterloo en steken de gang die onze kantoren scheidt, regelmatig over. We zijn ‘cross media’. On- en offline. En dat is geen optelsom, maar een vermenigvuldiging. Samen zorgen we ervoor dat al je uitingen, qua vorm, kanaal en inhoud, perfect op elkaar afgestemd zijn. Volledig geïntegreerd dus. Jouw resultaat? Een krachtige identiteit, conversie en fans!

Villa Waterloo Stationsweg 25 8131 DG Wijhe 0570 52 11 52 www.cliqid.nl / www.advice.nl

*WIJ WERKEN O.A. VOOR:

Gemeente Lelystad

Frion Zorg

Nijhof Groep

Kinderopvang Bijdehandjes

Lingerie Zwolle

Cervus Belastingadvies

The Green East

Drinkrite

Beutech

Uw Onderhoudspartner Lenferink

Restaurant-Zalen de Mol

Lumen Hotel & Events

PAG.18

Geddy van Elburg (60) Eigenaar Ionmoon, Deventer “Wij geven adviezen over digitale marketing en we helpen bedrijven bij de overgang van offline naar online communicatie. Sinds 2008 bestaat Ionmoon; drie jaar geleden vestigden we ons in Deventer.” Hobby: Textielkunst. “Experimenteel breien, experimenteel weven… Ik brei bijvoorbeeld met staaldraad en ik borduur met roest. Voordat ik in het vak van digitale marketing terecht kwam, was ik textielkunstenaar. Nu is het mijn hobby om met allerlei materialen te spelen met behulp van traditionele technieken.” Boek: “Mijn favoriete schrijvers zijn Iris Murdoch en Jane Austen.” Tv-programma: “Thrillers en detectives uit Scandinavië en Engeland.” Lievelingskostje: Wild met pompoen en cantharellen. Laatste privéaankoop: Een weefgetouw.

Marco Pleiter (47) Eigenaar HardtinBedrijf, Twello “De foute schrijfwijze van ‘HardtinBedrijf’ verwijst naar de zachte en harde kant van het bedrijfsleven. Bedrijven en andere organisaties zijn vaak gefocust op de harde gegevens, maar de menselijke kant – oftewel de zachte kant – wordt vaak vergeten. Wij zijn een coöperatie van zelfstandige ondernemers die bedrijven ondersteunt vanuit urgentie of ambitie.” Hobby: “Mijn gezin. Ik vind het heerlijk om mijn zonen van 11 en 14 te ondersteunen bij hun actieve bezigheden. Met ons vieren genieten we ook van wandel- en fietstochten.” Boek: “Ik ben geïnteresseerd in boeken over mindset.” Tv-programma: “Ik kijk graag naar Discovery Channel en National Geographic.” Lievelingskostje: Een stoofpotje met draadjesvlees. Laatste privéaankoop: Een braadslee.

Jeroen Drabbe (49) Eigenaar van Abel Leisure, Lochem “Wij ontwikkelen, ontwerpen en realiseren recreatieve wandel- en fietsroutes. Ik heb mijn carrière opgebouwd in de hotelbranche. Het is mijn streven om bezoekers meer te laten genieten van de omgeving waarin ze hun vrije tijd doorbrengen. We maken (on- en offline) producten om het voor de recreanten en toeristen gemakkelijk te maken om de omgeving aangenaam te verkennen.” Hobby: Sport. “Ik ben een redelijk fanatieke wielrenner en hardloper. Ons hele gezin is overigens sportief. Dat betekent dat elke zaterdag in het teken staat van sport.” Boek: ‘De Beleveniseconomie’ van Joseph Pine en James Gilmore. Tv-programma: Sport. Lievelingskostje: “De gehaktballen gemaakt door mijn vrouw Janine.” Laatste privéaankoop: “De betonvloer voor ons nieuwe huis in Lochem.”

Theo Gerrits (60) Eigenaar Totaal Organisatie “Al dertig jaar organiseer ik evenementen. Wij verzorgen alles, van tentenverhuur via catering tot de complete invulling van het programma. We richten ons op de Stedendriehoek waar we zowel publieksevenementen als zakelijke activiteiten organiseren.” Hobby: Het sleutelen aan en het rijden in oldtimers. “Ik ben altijd wel bezig met een project om aan te knutselen. Nu staat er bijvoorbeeld een BMW 2800cs in de garage.” Boek: ‘Art Cars’ van Hervé Poulain. “Vanwege dat boek ben ik naar een expositie in Parijs gegaan om door bekende en minder bekende kunstenaars beschilderde BMWs te zien.” Tv-programma: ‘De Wereld Draait Door.’ Lievelingskostje: Bietjes met een gehaktbal. Laatste privéaankoop: Een bankstel.

PAG.19 ONTBOEZEMINGEN AAN DE LUNCHTAFEL

ONTBOEZEMINGEN AAN DE LUNCHTAFEL…

...Over leidinggeven en beslissingen nemen

De drijfveren, voorkeuren en achtergronden van de ondernemer zijn onlosmakelijk verbonden met het zakelijk functioneren. Die gedachte is voor Driesteden & Noord-Veluwe BUSINESS aanleiding om elke twee maanden een aantal ondernemers te trakteren op een middagmaaltijd. De lunchtafel - dit keer in Hotel Restaurant Taverne in Twello - onderbreekt de dagelijkse beslommeringen en is de behaaglijke plek om ontspannen over jezelf te keuvelen TEKST: TOON VAN DER STAPPEN FOTOGRAFIE: EVERT VAN DE WORP

Onvermoede talenten Over zijn manier van leidinggeven vertelt Marco Pleiter: “Ik zie mezelf als een ‘tandwielkast’. Het is mijn taak om ervoor te zorgen dat de radertjes draaien. Als er iets piept of kraakt, krijgt dat mijn aandacht. Ik moet mijn mensen trainen, ontwikkelen en munitie geven om na te denken. Ik heb er een hekel aan om als directeur op te treden. Je bereikt successen door de medewerkers de juiste informatie te geven. Op basis van intuïtie neem ik beslissingen. Ik ben alert op verborgen talenten van mijn medewerkers. Binnen je eigen organisatie kun je overdonderd worden door die onvermoede krachten. Als leidinggevende moet je op basis van gelijkwaardigheid de gesprekken aangaan om die in beeld te krijgen. Daarmee vergroot je ook de betrokkenheid.”

Marco Pleiter:

‘Ondernemerschap is uit je comfortzone stappen’

Dienend leiderschap Jeroen Drabbe: “Ik ben een creatieveling. Als ik iets bedacht heb, loop ik voor de troepen uit. Dat is wel een aandachtspunt voor mij. In de loop der jaren heb ik gelukkig de nodige compagnons om me heen verzameld die me van repliek kunnen dienen. Op zich ben ik een voorstander van dienend leiderschap. In de horeca maakte ik de autoritaire vorm van leidinggeven mee. Die stond soms haaks op de beoogde uitstraling van gastvrijheid. Bijvoorbeeld als een leverancier uitgefoeterd werd bij de achterdeur, zonder te beseffen dat hij misschien morgen de klant kan zijn bij de voordeur.

Spannende film “In de uitvoering van een evenement ben ik de regisseur die soms honderd mensen moet sturen die ik nooit eerder heb ontmoet,” zegt Theo Gerrits. “Toch levert dat doorgaans weinig stress op. Je moet het nu eenmaal doen met de club die beschikbaar is. Het is mijn taak om ervoor te zorgen dat alles gladjes en probleemloos verloopt. Als het uitpakt zoals ik het in mijn hoofd heb, is het genieten. Maar er zijn momenten dat ik in twee uur tijd allerlei improvisaties moet doen. Dan lijkt mijn werk op een spannende film.”

PAG.21

Brug Geddy van Elburg: “Op het gebied van leidinggeven beschouw ik mezelf als een brug. In het vakgebied waar ik me in bevind is het een enorm probleem om aan gekwalificeerd personeel te komen. Dat betekent dus dat ik voortdurend bezig ben om jongeren op te leiden. Daarom moet ik én streng zijn én sturing geven. Er is geen draaiboek om tot succes te komen.”

Gastvrijheid Alle gesprekspartners geven aan dat ze de beslissing om ondernemer te worden, beschouwen als de belangrijkste keuze van hun leven. Jeroen Drabbe: “Voor mij was dat besluit eigenlijk niet nodig. Ik was directeur van een hotel en alles ging prima. Toch was er dat onderbuikgevoel. Toen een vriend van mij plotseling overleed, kreeg ik het inzicht om daadwerkelijk de knop om te zetten. Met als drijfveer om gastvrijheid niet als marketingterm te gebruiken, maar werkelijk in de praktijk toe te passen.”

Groei naar volwassenheid

Jeroen Drabbe:

“Ik kan me als de dag van gisteren herinneren dat ik dertig jaar geleden de beslissing nam om voor mezelf te beginnen,” vertelt Theo Gerrits. “Gaandeweg kwam ik erachter dat dit besluit de grondslag was voor mijn groei naar volwassenheid. Je staat zelf voor de keuzes die je neemt.”

‘Ik ben een creatieveling. Als ik iets bedacht heb, loop ik voor de troepen uit. Dat is wel een aandachtspunt voor mij’

Geddy van Elburg:

‘Ik vind het jammer dat ik niet tien jaar eerder besloten heb om voor mezelf te beginnen’

Leeftijd Geddy van Elburg: “Ik vind het jammer dat ik niet tien jaar eerder besloten heb om voor mezelf te beginnen. Het vakgebied waar ik actief in ben, wordt door mannen gedomineerd. En vooral door jonge mannen. Dat stoort mij niet, maar dat bepaalt wel het beeld. Ik was actief in de kunstwereld waar leeftijd geen enkele rol speelt. In de digitale wereld is dat wel het geval. Ik hou van het ontwikkelen van nieuwe ideeën. Daarin loop ik nu tegen mijn leeftijd aan. Niet in het buitenland waar leeftijd nooit een rol speelt, maar in Nederland wel.

Uit de comfortzone Marco Pleiter: “Ondernemerschap is uit je comfortzone stappen. Ik was ooit in loondienst, ik was lid van een directieteam. Na een onenigheid ging ik de onbekende wereld in. Ik moest mezelf herpositioneren. Het was een teleurstellende ervaring dat ik benadeeld werd door mensen waarvan ik dacht dat ze heel dichtbij me stonden. Ik moet ervoor waken dat deze ervaring niet ten koste gaat van mijn onbevangenheid.”

Theo Gerrits:

‘Als het uitpakt zoals ik het in mijn hoofd heb, is het genieten’

PAG.22 BEDRIJFSPROFIEL

kaart brengen. Deze informatie kan leiden tot diverse toepassingen die een bijdrage leveren aan de optimale exploitatie van routes, de beleving van de buitenruimte en aan efficiënt beheer en onderhoud. Wij verkrijgen deze informatie door objecten te voorzien van sensoren, die wij met software kunnen uitlezen. Zo weten we bijvoorbeeld op elk moment van de dag wat het gebruik is van wandel- en fietspaden.”

AbelLeisure AbelLeisure ontwikkelt en realiseert recreatieve routeconcepten. Het doel daarbij is om op een duurzame wijze mensen te laten genieten van een optimaal ingerichte, belevingsvolle buitenruimte met route gerelateerde producten en diensten. Het resultaat? Hogere bestedingen in de lokale economie. TEKST EN FOTOGRAFIE: ABELLEISURE

Volgens Jeroen Drabbe, eigenaar van AbelLeisure, staat bij de ontwikkeling van concepten de gebruiker altijd voorop. “Of we nu een knooppuntennetwerk aanleggen, Abellife routes maken of de marketing van een regio begeleiden: de gebruiker komt op de eerste plaats! Wij vragen ons altijd af wat we moeten doen om zo dicht mogelijk bij de drijfveren van deze gebruiker aan te sluiten, zodat we hem een optimale beleving kunnen geven. Vanuit díe gedachte vullen wij de behoefte van onze opdrachtgevers in.”

SLIM Buiten! “Zo zijn we vanuit een behoefte van onze opdrachtgevers na gaan denken over het monitoren van routeproducten.”, vervolgt hij. “Dit doen wij nu met SLIM Buiten! Hiermee maken wij de openbare ruimte intelligent. Slimme technologieën geven ons de gelegenheid om op afstand allerlei informatie uit de openbare ruimte te halen. Zo kunnen we bijvoorbeeld het gebruik van wandel-, ruiteren fietspaden, temperatuurmetingen en de staat van verkeersborden en buitenmeubilair in

BioPanel “Nog zo’n ontwikkeling die wij als bedrijf zijn gestart is een zoektocht naar milieuvriendelijke producten. Wij plaatsen veel kunststof in de buitenruimte, zoals informatiepanelen en wegwijzers. Als vervanger van deze, overwegend op olie gebaseerde, kunststoffen zijn we gaan zoeken naar biobased oplossingen die gemaakt zijn van hernieuwbare, plantaardige grondstoffen.”, zegt Jeroen. Hij is trots op deze ontwikkelingen: “Wij geloven dat maatschappelijk verantwoord ondernemen een voorwaarde is voor goed ondernemen. Wij zijn continu bezig om de producten en diensten die wij leveren duurzamer te maken. Samen met onder andere Wageningen University hebben we nu een plaat ontwikkeld die voor 100% uit biobased materialen bestaat. Dit BioPanel is samengesteld uit vlasvezels en thermoplastisch biopolymeer en is voor ons de basis voor bijvoorbeeld routemarkeringen en informatiepanelen. Aan het einde van de levensduur ondergaan deze panelen een upcycling door het plaatmateriaal eenvoudigweg om te smelten naar wederom nieuwe routemarkeringen of informatiepanelen. Zo worden we zelf eigenaar van ons afval.” AbelLeisure – Lochem www.abelleisure.nl 0573-280772

PAG.23 FINANCIEEL

TEKST: JOOST VAN AKEN FOTO: BERBE RINDERS

Familiebedrijven spelen een belangrijke rol in de Nederlandse economie. Er zijn er meer dan 250.000 in Nederland, en ze nemen maar liefst bijna de helft van de werkgelegenheid én ruim 50% van het bruto nationaal product voor hun rekening. Joost van Aken, Business Advisor Van Lanschot.

Van Lanschot

Familiebedrijf succesvol overdragen? Van groot belang dus, dat deze bedrijven een goede continuïteit hebben en dat de opvolging binnen een familiebedrijf succesvol verloopt. Structureel overleg, een plan van aanpak en duidelijke communicatie zijn daarvoor noodzakelijk. Toch komt het regelmatig voor dat opvolgingszaken te lang niet op de agenda staan. Dan kan te maken hebben met twijfel bij de overdrager(s) over de kwaliteiten van de opvolger, of met angst voor het maken van een verkeerde keuze, voor pensionering, voor machts- en statusverlies, of met angst voor conflicten. Ook problemen met het gelijkheidsprincipe ten opzichte van de kinderen, druk op relaties in de familie (de koude kant roert zich), onduidelijke communicatie, erfeniskwesties of het ontbreken van een familiestatuut kunnen hierbij een rol spelen.

Hoe pakken succesvolle ondernemers de opvolging aan? Ik zet vijf onderscheidende actiepunten voor u op een rij.

Succesvolle ondernemers: + Hebben een plan van aanpak, waarmee ruim vóór overdracht wordt begonnen. Een periode van vijf jaar is niet ongebruikelijk en het plan wordt in deze periode op maat gemaakt. + Praten met familieleden over het proces, en zijn open en eerlijk om conflicten te voorkomen. Opvolging is onderdeel van het familiestatuut dat regelmatig aan bod komt. + Betrekken sleutelfiguren (binnen én buiten de familie) bij het proces en zijn niet zuinig bij het inwinnen van advies bij deskundigen. + Testen op tijd de competentie van de toekomstige overnemers en maken afspraken met hen. + Gebruiken een checklist om inzicht te krijgen in de familiale, emotionele en relationele kwesties bij de opvolging (los van de bedrijfseconomische, juridische en fiscale aspecten). Of de opvolging in een eigen familiebedrijf een lastige weg is of wordt, valt op voorhand niet te zeggen. Maar als men op tijd begint en de noodzaak van een goede communicatie onderkent zal de kans op een succesvolle overdracht toenemen.

Bereid u goed voor op de overdracht Het ontwikkelen van leiderschap van de volgende generatie staat centraal tijdens de Van Lanschot Academie voor Bedrijfsoverdracht. Er wordt dieper ingegaan op het proces, de inhoudelijke kennis over het runnen van een familiebedrijf en de psychologische veranderingen op de werkvloer. Van Lanschot informeert en adviseert ondernemers en familiebedrijven.

PAG.24

BALTUS BLOEMBOLLEN

Begeleiden en ontzorgen van de klant is essentieel

Baltus Bloembollen is leverancier van verpakte bloembollen, relatiegeschenken en verkoopacties om geld in te zamelen. Het bedrijf is klein begonnen op de markt, maar is inmiddels uitgegroeid tot één van de grootste leveranciers van verpakte bloembollen in Europa. Met innovatieve en op maat gemaakte producten speelt Baltus Bloembollen in op de wensen en behoeften van de klant. TEKST EN FOTOGRAFIE: BALTUS BLOEMBOLLEN

In 1979 is Baltus Bloembollen opgericht. Destijds was het bedrijf hoofdzakelijk actief op de fysieke markt. En met succes. Het bedrijf is uitgegroeid tot een groothandel in bloembollen. Tegenwoordig is Baltus Bloembollen gevestigd in Vaassen met een Cash & Carry afhaalcentrum van 7000m2. Het ruime assortiment van meer dan 1000 soorten bloembollen maakt Baltus één van de belangrijkste leveranciers voor de retail, hoveniers, marktpartijen en bloemisten in Nederland en Europa. Het assortiment wordt gecomplementeerd door een groot aantal innovatieve productlijnen.

Ontwikkeling Door de jaren heen is Baltus Bloembollen enorm gegroeid en zijn er nieuwe afdelingen ontstaan. Sinds 1989 kunnen scholen en verenigingen ook bij Baltus terecht. Baltus Fundraising biedt verkoopacties waarmee scholen en verenigingen geld in kunnen zamelen. De bloembollenactie is ontstaan toen een plaatselijke vereniging met het idee kwam om geld in te zamelen door het verkopen van bloembollen. In de jaren die volgden is de bloembollenactie uitgegroeid tot wat hij nu is. Naast de bloembollenactie worden er ook andere verkoopacties aangeboden. Op dit moment is Baltus Fundraising actief in Hans Baltus

PAG.25 STERKSTE SCHAKEL

verkoop van bloembollen. Daarom biedt Baltus Bloembollen complete winkelconcepten op maat voor de optimale klantbeleving. Elke keer wordt er weer gezocht naar de juiste mix tussen de wensen en behoeften van de klant, innovaties en trends op het gebied van sales. Door goed naar onze klanten en eindklanten te luisteren en te kijken wordt er extra omzet gegenereerd voor de retail.

Innovatie

4 Europese landen; Nederland, België, Frankrijk en Denemarken. Om ervoor te zorgen dat de verkoopacties een succesvol zijn, wordt er per land gekeken welke verkoopacties en producten er aangeboden worden. Daarnaast is in 2000 door de vraag naar relatiegeschenken ook de afdeling Baltus Bloembollengeschenken ontstaan. Baltus Bloembollengeschenk is de innovatieve partner op het gebied van bloembollen- en zadengeschenken. Het assortiment bestaat uit bloeiende relatiegeschenken, leuke giveaways en goodiebags die geschikt zijn om te geven aan relaties en personeel. Deze geschenken kunnen ook op maat gemaakt worden. Door goed te luisteren naar de klanten worden geschenken zorgvuldig samengesteld voor speciale gelegenheden, zoals bijvoorbeeld Week van de Zorg, Dag van de Leraar, Nationale

Secretaressedag en Dag van de Mantelzorg. Voor elk speciale gelegenheid is er een passend geschenk.

Begeleiden en ontzorgen Het begeleiden en ontzorgen van de klant zijn sterke punten van Baltus Bloembollen. Dit wordt gedaan door de klant te ondersteunen en een optimale service te bieden. Door ervaring weet het bedrijf precies wat de klant nodig heeft. Op een persoonlijke manier zoekt Baltus Bloembollen samen met de klant naar de juiste combinatie tussen de producten en de presentatie. Op deze manier kan het bedrijf een product op maat aanbieden dat aansluit op de wensen en behoeften van de klant. Door deze werkwijze staat de klant écht centraal bij Baltus Bloembollen. Een goede presentatie is van essentieel belang bij de

Het sleutelwoord bij Baltus Bloembollen is innoveren. Maar hoe zorgt het bedrijf ervoor dat zij elk jaar weer kunnen vernieuwen? Als ondernemer met veel ervaring weet eigenaar Hans Baltus dit als geen ander: “Stilzitten zit niet in ons DNA. Zowel het bedrijf als onze producten blijven wij steeds verder ontwikkelen. Daarnaast is ons team altijd bezig om nieuwe producten te ontwikkelen. Dit doen wij op basis van de trends in onze branche. Wij gaan niet alleen op zoek naar de laatste trends, maar ook naar de toekomstige trends. Zo zijn wij in 2018 al bezig met de trends voor 2020. Daarnaast kijken wij ook naar veranderingen in de samenleving die van belang kunnen zijn voor ons of voor onze klanten. Wij focussen ons op de klant en het koopgedrag om zo het beste verkoopresultaat te bereiken. Op deze manier zijn wij en onze producten klaar voor de toekomst”.

That’s the (team)spirit! Het succes van Baltus Bloembollen komt niet alleen door het product maar ook door het team en de bedrijfscultuur. Hans Baltus: “De bedrijfscultuur maakt een bedrijf uniek: je kunt het voelen en je ziet het overal in het bedrijf terug. Baltus staat voor gedrevenheid, flexibiliteit, klantgerichtheid en passie voor ons vak. Onze bedrijfscultuur is ontstaan vanuit ervaring en kennis en heeft zich door de jaren heen ontwikkeld. Dit heeft geleid tot een enthousiast en gemotiveerd team dat altijd bezig is met het ontwikkelen van nieuwe producten, zodat al onze klanten tevreden zijn.”

PAG.26

DRIES EN PETER VAN DEN BERG OVER HUN ‘VISWALHALLA’

Ode aan de paling

In de authentieke Zuiderzeestijl hebben vader en zoon Dries en Peter van den Berg hun ‘viswalhalla’ geopend aan de Stephensonstraat in Harderwijk. Op de begane grond is er de ruim gesorteerde viswinkel met een keur aan verse delicatessen. Daar is ook het restaurant in een decor van gestileerde vissersboten. Zichtbaar voor het publiek worden achter een glazen pui op de oorspronkelijke manier de palingen gerookt. Op de eerste verdieping is het unieke palingmuseum gevestigd. Op de eerste dag trok het museum al meteen 1500 bezoekers. Harderwijk is duidelijk een attractie rijker. TEKST: TOON VAN DER STAPPEN

FOTOGRAFIE: TON PORS

Aan de opening gaat een lange voorgeschiedenis vooraf. Dries van den Berg is al een groot deel van zijn leven actief in de vishandel. In zijn studietijd kreeg hij verkering met een dochter van de ‘palingfamilie’ Kok. Hij ging destijds elke dag met de trein naar de ‘kweekschool’ in Utrecht. Hij haalde zijn vrachtwagenrijbewijs en zijn aanstaande schoonfamilie zag de mogelijkheden van de goedgebekte Dries.

Goede handelaar “Het familiebedrijf had een groothandel in gerookte paling en verkocht de vis onder andere aan kermishandelaren en marktkooplui in Noord-Brabant. Ik bracht daar de vis naartoe, maar slaagde er ook in om de kooplui grotere hoeveelheden af te laten nemen. Verkopen ging me toen al aardig af. Ik kon de klanten ervan overtuigen dat ze een blunder

PAG.27 BEDRIJFSPROFIEL

het Waterfront. Dries van den Berg bleef als verbaal supertalent op het scherpst van de snede onderhandelen voor het voortbestaan van zijn onderneming. Toch was er ook het moment dat hij de handdoek in de ring wilde gooien.

Brief van de gemeente Zoon Peter van den Berg: “Ik kan me nog goed het moment herinneren dat mijn vader ’s avonds thuiskwam met de mededeling dat hij een brief had gekregen van de gemeente. Dat was in 1998. Hij vertelde dat hij met zijn zaak moest verhuizen, want de gemeente ging het Waterfront ontwikkelen en zijn Palingrokerij & Vishandel moest wijken voor woningbouw. Ik was toen 14 jaar oud.”

In de voetsporen “Vanaf dat moment is hij constant bezig geweest om zich te oriënteren op de toekomst. Er gebeurde toen veel in korte tijd. In de nazomer van 1999 werd de groothandel en viswinkel getroffen door een enorme brand. In het voorjaar van 2000 opende hij op een andere locatie een nieuwe zaak. Hij maakte daarmee de omslag van een redelijk kleine winkel naar een gespecialiseerde viszaak. Ik zat toen nog op school en had voor mezelf al de beslissing genomen om in de voetsporen van mijn vader te treden. Hij probeerde dat tegen te houden. Hij zei: “Jongen, dan moet je veel te hard werken en ’s morgens belachelijk vroeg je bed uit. Ga dus maar liever een ander vak leren.”

Veranderende behoeften “Maar ik hield vast aan mijn voornemen. Ik ging stage lopen bij viswinkels in Rotterdam, Apeldoorn, Leusden en Duitsland. Met het hele gezin bezochten we winkels in het hele land. We leerden om mee te bewegen met de veranderende behoeften van de klanten. Naast paling, haring en makreel, kwam er een toenemende vraag naar kanten-klaar-maaltijden, gebakken vis en delicatessen.”

Geen vergunning begingen als ze niet groter inkochten. En ik gunde de klanten af en toe een voordeeltje.”

Standwerker Hij behaalde zijn diploma aan de kweekschool en gaf les in Elspeet. In Harderwijk was hij gymleraar. Tegelijkertijd verkocht hij paling. Hij werd door zijn aanstaande schoonfamilie naar de Oud-Veluwse Markt in Barneveld gestuurd. Zonder dat hij ooit van het begrip standwerker had gehoord, bleek hij die professie van nature tot in de finesses te beheersen. “Ik vertel graag enthousiaste verhalen. Later won ik standwerkerconcoursen en dat leverde weer uitnodigingen op voor jaarmarkten in het hele land.”

Begrip Met het geld dat hij daarmee verdiende nam hij het besluit om een eigen bedrijf te beginnen. Hij begon met een rokerijtje aan de Kleine Oosterwijck en daarna ging het snel. In Harderwijk en verre omgeving werd Vishandel Dries van den Berg een begrip. Dat ging echter niet zonder slag of stoot. Zo’n vijfentwintig jaar geleden werd het palingroken in de binnenstad door de gemeente verboden. En daarna stonden de rokerij en de bijbehorende viszaak aan de Burgemeester de Meesterstraat in de weg bij de plannen van de ontwikkeling van

De winkel in de nieuwe stijl liep zo goed dat er al snel weer een nieuwe verbouwing nodig was. De zaak was simpelweg te klein geworden om de toestroom van klanten aan te kunnen. Maar vanwege de ontwikkelingen van het Waterfront, waren investeringen niet mogelijk en verstrekte de gemeente geen vergunning voor een verbouwing. “We stonden dus noodgedwongen stil,” blikt Peter van den Berg terug op die periode, “terwijl we klaar waren voor de volgende stap en daar de plannen al voor uitgetekend hadden.” >

andtype ype

and Design Design Selector. Selector.

00 esigns designs de beste de beste

nds.nl l

Beursdeelname gepland? Kies de beste beursstand! Plaatsnaam kiezen Amsterdam (NL) Antwerpen (BE) Plaatsnaam kiezen Barcelona (ES) Basel (CH) Berlijn (DE) Bern (CH) Brussel (BE) Cannes (FR) Düsseldorf (DE) Essen (DE) Frankfurt (DE) Genève (CH) Hamburg (DE) Hannover (DE) Karlsruhe (DE) Köln (DE) Leipzig (DE) Linz (AT) Luxemburg Luzern (CH) Lyon (FR) Madrid (ES) Mannheim (DE) München (DE) Nürnberg (DE) Parijs (FR) Rotterdam (NL) Salzburg (AT) St. Gallen (CH) Stuttgart (DE) Utrecht (NL) Valencia (ES) Wenen (AT) Zürich (CH)

Standgrootte

Kies kopen of huren

Standtype

BEURSSTAND DESIGN SELECTOR Check onze unieke Beursstand Design Selector. Selecteer online uit ruim 500 designs de beste

binnen jeBeursstand budget! Check onzestand unieke Design Selector. Check onze unieke Beursstand Design Selector. Ga naar: www.expoexhibitionstands.nl Selecteer online uit ruim 500 designs de beste Selecteer online uit ruim 500 designs de beste stand binnenstand je binnen budget! je budget! Ga naar: www.expoexhibitionstands.nl

Ga naar: www.expoexhibitionstands.nl

Kom en geniet van het magnifieke uitzicht op Deventer! Sandton IJsselhotel is de locatie bij uitstek voor uw zakenlunch, diner of bijeenkomst. We bieden u een panoramisch uitzicht op de IJssel en Hanzestad Deventer. Een uitzicht waarvan u eindeloos kunt genieten in onze hotelkamers, vergaderzalen en in het bijzonder vanaf ons schitterende terras. Wanneer mogen we u verwelkomen?

Worp 2, 7419 AD Deventer, 0570 66 70 80, deventer@sandton.eu, www.sandton.eu/deventer

PAG.29

Geen beweging Er volgden vele jaren van onzekerheid. Een noodgedwongen verhuizing bleef als een donkere wolk boven het bedrijf hangen, maar onderhandelingen over een andere locatie liepen op niets uit. Plannen werden opnieuw ingediend en gepresenteerd aan gemeente- en provinciebestuur. Ondanks dat Van den Berg werd uitgeroepen tot Onderneming van het Jaar, zat er geen beweging in.

“De strijd niet opgeven” De locatie aan de Stephensonstraat had de eerste voorkeur van Peter van den Berg. “Het pand ligt tegen het bedrijventerrein Lorentz aan, geen buurtbewoners die last zouden kunnen hebben van de rook, eigen parkeerplaatsen en het gebouw ligt mooi in het zicht. Het probleem lag bij bestemmingsplannen. Ik bepleitte bij de gemeente dat waar er een wil is, toch ook een weg moest zijn. Mijn vader twijfelde in die periode of hij door moest gaan. We hadden het personeel in november 2014 al bij elkaar geroepen om mede te delen dat we gingen stoppen. De motivatie was weg. Toch had ik niet het gevoel dat ik er alles aan had gedaan om mijn jongensdroom en de toekomstvisie van mijn vader waar te maken. Het voelde niet goed om de strijd op te geven. Gewapend met een artist impression van wat er allemaal mogelijk was, ging ik opnieuw de onderhandelingen in. Met een nieuw gemeentebestuur kwam eindelijk de doorbraak.”

Helemaal in zijn element Op zaterdag 10 november opende de combinatie van winkel, restaurant en museum officieel de deuren. Het restaurant heeft

135 zitplaatsen. Het buitenterras biedt in de lente- en zomermaanden plaats aan 150 gasten. In de veranda met verwarmd terras zijn er 40 plekken. De vitrines van de winkel liggen vol met vislekkernijen. Er is een parkeerplaats voor touringcars; er zijn arrangementen voor toeristische en zakelijke gezelschappen; relatiegeschenken behoren tot de mogelijkheden. Tijdens de opening ontving Dries van en Berg een Koninklijke Onderscheiding, zeker ook voor zijn tomeloze inzet bij de vele evenementen in de stad. In de nieuwe locatie is hij weer helemaal in zijn element. Met duidelijk plezier wijdt hij zich aan het ambacht van palingroken en in het museum vertelt hij zijn enthousiaste verhalen. Te midden van tal van attributen en voorwerpen uit het roemrijke visserijverleden van Harderwijk, geeft hij uitleg over het wonderlijke voorplantingsgedrag van palingen, over de inzet van de Stichting Duurzame Palingsector en over de fijne kneepjes van het ambacht van hem en zijn zoon.

Peter van den Berg:

‘Terwijl we klaar waren voor de volgende stap, stonden we noodgedwongen stil’

PAG.30 BEDRIJFSPROFIEL

Een goed glas, een goed verhaal Vorig jaar zomer introduceerden Harold van der Werff en Erik de Leest hun Cognactheek aan de Apeldoornse Koninginnelaan. Vrienden sinds de lagere school, met een gezamenlijke passie en nu eigenaren van de grootste speciaalzaak in cognac in de Benelux. TEKST: WILMA SCHREIBER FOTOGRAFIE: EVERT VAN DE WORP

Een franchise was geen optie vanwege de gewenste specialisatie in cognac dus werd gekozen voor een complete slijterij (zonder bier). “De BNIC, de Franse brancheorganisatie voor cognac, stelde bij de naam Cognactheek wel als voorwaarde dat meer dan 50 procent van ons assortiment uit cognac moest bestaan. Qua investering is dat het geval. We voeren maar liefst 55 merken en bijna 300 verschillende flessen”,

aldus De Leest. Het aantal whisky’s is met 220 verschillende flessen eveneens imposant te noemen. Naast particulieren heeft ook de horeca inmiddels de Cognactheek ontdekt. Voor Van der Werff begon de fascinatie met cognac toen hij van zijn vader op 15-jarige leeftijd een glaasje mocht proeven: Rémy Martin VSOP. Natuurlijk maakt die fles deel uit van het assortiment. Dankzij de vele persoonlijke contacten met kleinere cognac-huizen heeft de Cognactheek 17 merken van eigen import in het assortiment, in een goede prijskwaliteitverhouding, waaronder diverse flessen van 50 jaar en ouder. “Die mooie flessen kunnen klanten hier gewoon proeven in ons proeflokaal. Want voor je een fles van 200 euro koopt, wil je wel weten wat je koopt”, lacht Van der Werff. “Tijdens openbare en besloten proeverijen presenteren we ook altijd het verhaal achter de cognac erbij. En na afloop kunnen mensen de flessen met 10 procent korting aanschaffen. Ook de week erna nog, zodat ze rustig hun keuze kunnen bepalen.” Het interieur van de winkel weerspiegelt deze gastvrije houding: er is ruimte genoeg om op je gemak rond te kijken, de flessen staan overzichtelijk opgesteld in smaakvolle kasten en een leestafel completeert het geheel. “We zijn begonnen met een Club van 100. Leden kunnen een fles kopen, in de winkel achterlaten en dan langskomen om een goed glas van hun eigen cognac te genieten. Heel gemoedelijk allemaal, soms zijn mensen wel twee uur binnen.” Ook zelf raakt hij niet uitgekeken op zijn favoriete product. “Het is gewoon ontzettend lekker, de smaak komt in laagjes: van fruit naar kruidig naar truffels. Ik kan zo één of twee uur van een glas genieten. Dan dat ene nieuwe toontje ontdekken, geweldig!” Slijterij de Cognactheek Apeldoorn Koninginnelaan 42 7315 BT Apeldoorn 055 - 207 0471 | 06 - 4301 5216 www.cognactheek.nl

PAG.31 STERKSTE SCHAKEL TROFEE

Nomineren

Jacht op Sterkste Schakel Trofee 2019 geopend!

Hebt u een businesspartner die u zonder meer zou aanbevelen vanwege zijn klantgerichtheid? En die uw eigen bedrijfsvoering naar een hoger plan tilt? Nomineer dit bedrijf dan voor de Sterkste Schakel Trofee 2019 van Driesteden Business! Het is inmiddels de vijfde editie van deze jaarlijkse verkiezing van het meest klantgerichte bedrijf van de regio Stedendriehoek, Noord-Veluwe, Lochem en Raalte. Het bijzondere aan de Sterkste Schakel Trofee is dat u andere bedrijven kunt aandragen. En uiteraard is het omgekeerde ook mogelijk: dat collega-ondernemers uw bedrijf nomineren!

TEKST: WILMA SCHREIBER

De Sterkste Schakel Trofee is een zoektocht naar bedrijven in de regio waar service en klantvriendelijkheid hoog in het vaandel staan. En daarvoor doen wij graag een beroep op uw netwerk en ervaring. Welk bedrijf is u bijgebleven vanwege de uitstekende service? Waar stonden medewerkers altijd klaar om problemen voor u op te lossen? Als u verschillende voorbeelden kent, kunt u ook meerdere bedrijven nomineren. Kandidaten worden allereerst uitvoerig onderzocht en beoordeeld door een onafhankelijke jury, die bestaat uit vertegenwoordigers van regiobreed opererende branche- en ondernemersorganisaties. Dit gebeurt onder meer op basis van een uitgebreide vragenlijst. Daarna bezoekt de juryadviseur de bedrijven. Alle bevindingen tezamen leiden tot de uitverkiezing van een zestal finalisten. Tijdens de Finaleavond, die voorjaar 2019 plaatsvindt, maakt de juryvoorzitter bekend welk bedrijf zich winnaar mag noemen van de Sterkste Schakel Trofee 2019. Aanmelden van kandidaten kan per e-mail via uitgever@driestedenbusiness.nl. Dit is geheel vrijblijvend en ook voor uw kandidaat of kandidaten zijn er geen kosten verbonden aan deelname. Driesteden Business biedt genomineerden de mogelijkheid gebruik te maken van een uitgebreid promotiepakket. En natuurlijk maken we van dit aansprekende netwerkevenement ook een publicitair feestje! Op www.driestedenbusiness.nl en via de Driesteden Business app kunt u alle actuele ontwikkelingen rondom de Sterkste Schakel Trofee op de voet volgen. U vindt daar ook een eerste overzicht van de reeds genomineerde bedrijven. Staat uw kandidaat er al tussen?

Voorwaarden voor nominatie Wilt u een bedrijf nomineren? Dan gelden de volgende voorwaarden: • Het (moeder, dochter of zuster) bedrijf moet minimaal 1 jaar actief zijn. • Is gevestigd in één van de volgende plaatsen: Almen, Apeldoorn, Baak, Barchem, Bathmen, Beekbergen, Beemte Broekhorst, Broekland, Brummen, Colmschate, Deventer, Diepenveen, Dieren, Doornspijk, Eefde, Eerbeek, Elburg, Elspeet, Empe, Emst, Epe, Epse, Ermelo, Garderen, Geesteren, Gelselaar, Gorssel, Hall,

Harde, Harderwijk, Harfsen, Heerde, Heeten, Hierden, Hoenderloo, Hoog-Soeren, Hulshorst, Joppe, Klarenbeek, Kring van Dorth, LaagSoeren, Laren, Lettele, Leuvenheim, Lieren, Lochem, Loenen, Luttenberg, Marienheem, Marle, Nieuw Heeten, Nijbroek, Nijkerk, Noordeinde, Nunspeet, Oene, Okkenbroek, Oldebroek, Olst, Putten, Raalte, Schalkhaar, Steenderen, Terwolde, Teuge, Tonden, Twello, Uddel, Ugchelen, Vaassen, Veessen, Vierakker, Vierhouten, Voorst, Vorchten, Vorden, Wapenveld, Warnsveld, Welsum, Wenum, Wezep, Wichmond, Wiesel, Wijhe, Wilp, Zutphen.

PAG.32

INZICHT IN ECONOMISCHE GROEI ‘DOOR RON JAGER’

Spanning arbeidsmarkt Stedendriehoek om te snijden Eind oktober, tijdens een netwerkevenement van Driesteden Business in het IJsselhotel in Deventer, schetste Ron Jager, ING rayondirecteur Advies Zakelijk Veluwe en Achterhoek, de huidige economische ontwikkelingen. Aan de hand van actuele thema’s in de Europese, landelijke en regionale economie bood hij de aanwezige ondernemers inzicht in economische groei, investeringen, risico’s en werkgelegenheid.

TEKST: WILMA SCHREIBER FOTOGRAFIE: EVERT VAN DE WORP

De sterke economische groei in Europa blijkt dit jaar wat te zijn afgezwakt onder invloed van recente ontwikkelingen rond de Italiaanse begroting, de Brexit en de handelsconflicten tussen de VS en China. Die zorgen over groei en geopolitieke spanningen zetten de lange rente onder druk. Als gevolg hiervan neemt het bedrijfsleven een afwachtende houding aan en zijn de investeringen lager dan verwacht. Daarnaast heeft Jager ook goed nieuws. “De werkgelegenheid trekt fors aan, wat de werkloosheid doet dalen en de bestedingen stimuleert. Verder zie je dat de lonen voorzichtig beginnen te stijgen.”

Economie op stoom Gevraagd naar de economische stand van zaken in Nederland, zijn de ondernemers in de zaal zonder uitzondering positief tot zeer positief. En daarmee optimistischer dan een steekproef van ING in september, waarin 10% stelde dat we er zeer goed voor

PAG.33 ECONOMIE EVENT

staan, 53% zei goed, 25% was neutraal en 12% was van mening dat het matig tot zeer slecht gaat. De Nederlandse economie is op stoom en dat blijft zo, beaamt Jager. “De groei en consumptie in 2019 zijn met 2,5 respectievelijk 2,1% weliswaar iets lager dan dit jaar (2,8% respectievelijk 2,6%), maar de investeringen stijgen van 5,8 naar 6,2%. Dit betreft met name overheidsbestedingen, bedrijfsinvesteringen nemen af. Daarnaast blijft de export een belangrijke driver. Het is dus een breed gedragen groei.” Tot de sectoren met de hoogste groei behoren vastgoed, groothandel en ICT; in de bouw en industrie lijkt het tij eveneens gekeerd: beide sectoren bevinden zich weer boven het niveau van 2008. “Meer bedrijven zijn winstgevend, maar de kleine bedrijven blijven achter. De beperkte groei is te wijten aan de eerdergenoemde economische problemen elders in de wereld, maar ook de huidige krapte op de arbeidsmarkt belemmert de groei in sectoren als ICT, bouw, horeca

en industrie”, verklaart Jager, die tevens wijst op het nog aanwezige onbenutte arbeidspotentieel van werklozen en mensen die wel meer zouden willen werken. “Als alle parttimers een paar uur per week meer gaan werken, is het probleem opgelost.”

Lastenverzwaring Kijkend naar de ontwikkelingen, verwacht Jager dat de lange rente en de hypotheekrente komende tijd iets zullen oplopen. De huizenmarkt vormt een belangrijke motor voor de economie in termen van meer transacties, bestedingen en werkgelegenheid. De onverkochte voorraad heeft inmiddels het precrisisniveau bereikt. Daar staat tegenover dat hoewel de consument positief is over de economie, diens koopbereidheid nog achterblijft. “De consumptie heeft zich weliswaar hersteld, maar de kosten van basisvoorzieningen als zorg en wonen zijn gestegen”, stelt hij. “Toch is het vertrouwen in onze economie terecht. Dit land staat er fundamenteel goed voor.” >

Online onzichtbaar? Ontdek hoe u online presteert en krijg inzicht in uw kansen met ons analyse- en adviespakket: Websitescan

Google SEO-analyse

Social media analyse

Advies met kansen

Prijs: â&#x201A;Ź 295,- (excl. btw)

ACTIE: gratis pakket voor eerste vier aanvragers www.pixelpanters.nl/onlinezichtbaar

Worp 2, 7419 AD Deventer, 0570 66 70 80, deventer@sandton.eu, www.sandton.eu/deventer

PAG.35 ECONOMIE EVENT MVO

Gaat het bedrijfsleven erop vooruit in 2019? Alle aanwezige ondernemers denken van wel, maar de Miljoenennota laat een lastenverzwaring zien van 4,4%. Ook bij gezinnen is een dergelijke verzwaring zichtbaar, zij het van ‘slechts’ 0,8%, die echter ook weer gecompenseerd wordt door een stijging van toeslagen (+ 1,1%). “De overheid geeft de economie een zetje via hogere uitgaven, maar gaat via de lasten voor bedrijven en huishoudens juist weer wat op de rem staan”, aldus Jager. “De groei kan langer aanhouden, mits het lukt om meer mensen aan de slag te laten gaan. Bijvoorbeeld door meer vrouwen te betrekken in het arbeidsproces. Daarnaast is het goed dat het kabinet investeert in onderwijs en innovatie, want een kenniseconomie blijven is essentieel. Ook bedrijven moeten blijven inzetten op hoogwaardige groei door investeringen in technologie, machines, innovatie en scholing.”

specialistische zakelijke dienstverlening daar minder goed vertegenwoordigd zijn. De Veluwe profiteert van de groei rond Amersfoort en Zwolle. De banenmotor in Oost-Nederland draait dan ook op volle toeren. “De spanning op de arbeidsmarkt in de Stedendriehoek is om te snijden. In het tweede kwartaal van 2018 steeg het aantal openstaande en nieuwe vacatures ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Het percentage nieuwe vacatures was met 7% zelfs ruim het dubbele van het landelijke percentage (3%)”, zegt Jager. “Ook de huizenmarkt staat onder hoogspanning, zij het minder dan in de Randstad. Maar al met al staat de regio er zonder meer goed voor.”

Zelfde groeipad Tot slot zoomt de ING-econoom in op de Stedendriehoek. Deze regio blijkt min of meer hetzelfde groeipad te volgen als de landelijke economie, waarbij Gelderland (met name de Veluwe) iets beter presteert dan Overijssel. In Overijssel ontwikkelt de zorg zich tot een motor van groei naast de industrie en de bouw; het gemiddelde werkloosheidspercentage ligt onder het landelijke gemiddelde. De arbeidsmarkt wordt snel krapper, met name voor de technische beroepen. Ook Gelderland kent meer groei en minder werkloosheid. De Achterhoek blijft iets steken omdat groeisectoren als ICT en

‘De groei kan langer aanhouden, mits het lukt om meer mensen aan de slag te laten gaan. Bijvoorbeeld door meer vrouwen te betrekken in het arbeidsproces’

PAG.36

H VELPA EN 3PLOGISTICS

Hoe oud-werknemers een doorstart organiseren en voor groeiende bedrijvigheid zorgen

Aan de Pollaan in Zutphen stond enige tijd een gigantisch pand leeg. Een pijnlijk vacuüm op industrieterrein De Mars. Inmiddels gonst het er weer van de activiteiten, dankzij het initiatief van drie mannen die eerder jarenlang in of vanuit het pand werkten. Oud-werknemers die na het faillissement van hun voormalige werkgever voor een doorstart zorgen. Dat klinkt als een spannend avontuur en dat is het ook. Het is eveneens een succesverhaal.

In het pand was BührmannUbbens gevestigd, een grafische groothandel die papier leverde aan drukkerijen en tevens enveloppen en schriften produceerde. Bührmann-Ubbens was bijna twee eeuwen lang één van de grootste werkgevers van Zuphen. In 2003 werd het bedrijf overgenomen door het van oorsprong Australische papierconcern Paperlinx. Twaalf jaar later ging Paperlinx Benelux failliet en verloren ongeveer 350 mensen hun baan. Het enorme pand op industrieterrein De Mars kwam leeg te staan.

TEKST: TOON VAN DER STAPPEN

Acht kaartenbakjes

FOTOGRAFIE: EVERT VAN DE WORP

Bij BührmannUbbens/Paperlinx was Johannes van Raalte operationeel directeur en verantwoordelijk voor de facilitaire dienst. “Ik kende de pandeigenaar redelijk goed. Hij nam na het faillissement contact met me op met de

PAG.37 BEDRIJFSPROFIEL

Johannes van Raalte, Jan Poesse en Michel Oosterbroek

vraag of ik op het pand wilde passen. Samen met Erwin Post en Michel Oosterbroek, twee andere oud-werknemers, besprak ik de mogelijkheden van een doorstart. Met als eerste idee om een doorstart te maken met één onderdeel: de enveloppengroothandel. We vonden financiers, stopten er zelf wat geld in, zijn met de curator in onderhandeling gegaan en we begonnen. We kozen voor de naam Velpa, een van oudsher vertrouwde naam die we over konden nemen. Aanvankelijk deden we alles handmatig. De eerste drie maanden hadden nog geen computersysteem, dus met acht kaartenbakjes moesten we ons zien te redden. De orders kwamen binnen en dat voelde goed. Ik wilde

altijd al voor mezelf beginnen, maar was toch ook wel gehecht aan een vast salaris in loondienst. Dit avontuur deed zich voor en ik ben erg blij dat ik erin gestapt ben.”

De klanten blijven bedienen Johannes van Raalte is nu directeur van Velpa en 3PLogistics (waarover later meer). Michel Oosterbroek is verantwoordelijk voor de verkoop en de marketing. Hij vertelt: “Ik heb 15 jaar bij BührmannUbbens gewerkt. Ik begon daar bij de binnendienst van de enveloppenfabriek. Ik kreeg heel veel kansen en werkte later ook in de buitendienst. Ik had contacten met de eindgebruikers zoals banken, verzekeraars en overheden.

Na het faillissement wilden we de klanten zo goed mogelijk blijven bedienen. Het is mijn drijfveer om altijd klantgericht te werken. Ik was dan ook erg gemotiveerd om mee te doen met de doorstart. Een collectief van oud-werknemers dat het bedrijf waar ze zich sterk mee verbonden voelden overnemen. Dat is inderdaad een avontuur en zo voelt het ook, want de onzekerheden die we in het begin tegenkwamen horen daar zeker bij.”

Driehonderd miljoen enveloppen Johannes van Raalte: “Het team van Velpa en 3PLogistics bestaat inmiddels uit ongeveer 20 medewerkers. Vanaf het begin ging het goed. We hebben een voet aan de grond >

u& Lunchmen er n di n ke za

Restaurant Kawop Frans-Belgisch Specialiteiten restaurant á la carte eten en voor groepen tot 22 personen. Markt 23, Lochem Tel. 0573 -25 33 42 E-mail info@kawop.nl

www.kawop.nl

“Hoe zorgt u voor uw kwaliteitszorg ? ”

Meetsma | Advies Brengt structuur in uw organisatie K wA l i t e i t s z o r g & C e r t i f i C e r i n g o r g A n i s At i e o n t w i K K e l i n g C o A C h i n g Co n f l i C t hA n t e r i n g B e d r i j f so p l e i d i n g e n w w w . m e e t s mA . n l

PAG.39

gehouden bij kleinere en grotere drukkerijen. We begonnen in juni 2015. Toen de prijs acceptabel was, hebben we in één keer de hele voorraad gekocht van de curator. Het ging om 1800 verschillende soorten enveloppen en in totaal om zo’n driehonderd miljoen stuks, waarmee we meteen het grootste assortiment aan enveloppen in de markt hadden. Een groot deel daarvan hebben we verkocht. Daardoor konden we gaan inkopen om het assortiment op peil te houden. Na een paar maanden konden we ook een goedwerkend computersysteem aanschaffen.”

Verzendadviseurs In 2016 ontstond er een heldere huisstijl. “We kozen voor een logo in de vorm van een gestileerde envelop,” zegt Michel Oosterbroek. “En we zijn onszelf Velpa Verzendadviseurs gaan noemen. Omdat we breder wilden kijken dan alleen naar enveloppen. Wij adviseren hoe een bedrijf of een andere organisatie het beste hun papieren of spullen kan verzenden. Hoewel nog veel gebruikt, is een envelop een product dat in volume afneemt. Als verzendadviseurs maken wij het begrip envelop een stuk breder. In principe praten we over alle mogelijke soorten verpakkingen. Activiteiten op internet leiden bijvoorbeeld tot allerlei nieuwe vragen over verpakkingsmogelijkheden.”

Verhuur van palletplaatsen Johannes van Raalte: “Daarnaast zagen we mogelijkheden voor de rest van het gigantische pand dat nog steeds leeg stond. Ik schreef een plan om die ruimte te gebruiken om palletplaatsen te verhuren, onder de naam 3PLogistics. Wij gingen op zoek naar klanten die daar behoefte aan hebben voor tijdelijke opslag. Desgewenst verzorgen wij ook de inslag, de uitslag en het transport. We kunnen er zelfs voor zorgen dat kleine pakketjes binnen 24 uur bij de eindgebruiker worden bezorgd. We kunnen dus de klanten ontzorgen met elke gewenste logistieke handeling Het voordeel van dat model is dat de klant als basis betaald voor een palletplaats per dag en zo zijn kosten variabel kan houden. De palletplaatsen kunnen we ook nog tegen een laag tarief aanbieden.”

Uitgebreide klantenkring Met 3PLogistics kwam Jan Poesse in beeld. “Ik heb mijn hele leven bij BührmannUbbens gewerkt. Ik verzorgde de inkoop. Het faillissement in 2015 ging mij dan ook aan het hart. Hoewel ik twee jaar eerder al met pensioen was gegaan. Een tijdje na de doorstart leek het de initiatiefnemers dus verstandig om een logistieke firma op te richten. Ik werd gevraagd om me te bemoeien met de acquisitie voor de verhuur van die palletplaatsen. Omdat ik nog steeds affiniteit voelde met de mannen en met de handel, heb ik ja gezegd. Ik vond het prettig dat ik iets voor het nieuwe bedrijf in het vertrouwde pand kon betekenen. Tijdens mijn carrière had ik veel contacten opgebouwd met papierfabrieken, dus lag het voor de hand dat ik die eerst benaderde. Daarnaast heb ik veel contacten in het Zutphense bedrijfsleven en wist welke ondernemers behoefte hadden aan opslag

mogelijkheden. We hebben de beschikking over 40.000 palletplaatsen, daarvan zijn er momenteel 25.000 bezet. De klantenkring is fors uitgebreid met bedrijven buiten de papierindustrie en ook (ver) buiten Zutphen. We zijn nu een douane-entrepot, waardoor goederen BTW-vrij opgeslagen kunnen worden. Dat is met name interessant voor bedrijven die goederen importeren en daarna weer exporteren.”

Volledig geautomatiseerd magazijn “Het is al bijna niet meer voor te stellen hoe wij in de zomer van 2015 van start gingen met onze orderbakjes,” zegt Michel Oosterbeek. “Hal 8 is een volledig geautomatiseerd magazijn, waar volle pallets in- en uitgaan, zonder dat er menskracht aan te pas komt. Daarnaast is Hal 7 een semi-geautomatiseerd magazijn. Die is bij voorkeur geschikt voor de uitgave van losse producten, zoals bijvoorbeeld doosjes enveloppen en webshopartikelen. Zo blijven we verdere hoofdstukken aan ons avontuur toevoegen.”

Michel Oosterbeek:

‘Het is al bijna niet meer voor te stellen hoe wij in de zomer van 2015 van start gingen met onze orderbakjes’

PAG.40

DRIESTEDEN BUSINESS:

Unieke combinatie van businessmagazine en zakennetwerk in de brede regio

Zoals u weet is Driesteden BUSINESS het grootste en best gelezen businessmagazine van uw regio. Onlangs is het verspreidingsgebied uitgebreid met de gemeenten Harderwijk, Ermelo, Putten en Nijkerk. Driesteden BUSINESS bereikt alle belangrijke ondernemers, managers en andere beslissers in de brede regio. TEKST: TOON VAN DER STAPPEN

PAG.41 DRIESTEDEN

Breid uw business uit met het zakennetwerk van Driesteden Business Driesteden BUSINESS is veel meer dan een zakenmagazine. Tijdens onze vele netwerkevenementen kunt u op een ontspannen manier contacten leggen met collega-ondernemers. Onze vertrouwde website hebben we vervangen door een online platform, waar u op diverse manieren uw bedrijf kunt promoten en op de hoogte kunt blijven van de laatste ontwikkelingen in de bedrijvige regio.

Gratis service: uw bedrijf in de regionale ondernemersindex Ga naar www.driestedenbusiness.nl en voeg uw bedrijfsinformatie gratis toe aan onze ondernemersindex, zodat andere ondernemers in de regio u sneller kunnen vinden. Het geheel vernieuwde online platform van Driesteden BUSINESS heeft u nog veel meer te bieden. Hieronder een aantal aansprekende voorbeelden.

Video’s Met elke maand gemiddeld meer dan 3.000 unieke bezoekers en ruim 5.000 paginaweergaves is de belangstelling voor de website van Driesteden BUSINESS groot en groeiend. De video’s op de site vormen een populair onderdeel. Er zijn zowel interessante inkijkjes in diverse regionale bedrijven te bekijken als boeiende reportages van netwerkevenementen.

De Sterkste Schakel

U kunt optimaal profiteren van alle mogelijkheden die Driesteden BUSINESS u kan bieden. Als u zich aanmeldt als Special Member of als Premium Member maakt u ten volle gebruik van de vele activiteiten die Driesteden BUSINESS ontplooit en van heel veel commerciële en financiële voordelen. U kunt kiezen uit twee pakketten. Het lidmaatschap van Driesteden BUSINESS is voorbehouden aan beslissers van organisaties met twee of meer medewerkers.

 Als Special Member (€ 195,- per jaar) ontvangt u:

 Als Premium Member (€ 365,- per jaar) ontvangt u:

+ Zes edities van Driesteden BUSINESS per jaar + Negen keer de Nieuwsbrief + Gratis plaatsing van uitgebreide bedrijfsinformatie op www.driestedenbusiness.nl + Gratis toegang tot twee BOB Borrels (Bedrijven Ontmoeten Bedrijven) + Gratis toegang tot twee andere netwerkevenementen + Gratis plaatsing van uw bedrijfsvideo op www.driestedenbusiness.nl + Gratis doorplaatsing van uw bedrijfsprofiel in het magazine naar www.driestedenbusiness.nl + 25% Korting op online adverteren + 25% Korting op evenementen georganiseerd door kennispartners + 25% Korting op betaalde evenementen

+ Zes edities van Driesteden BUSINESS per jaar + Negen keer de Nieuwsbrief + Gratis plaatsing van uitgebreide bedrijfsinformatie op www.driestedenbusiness.nl + Gratis toegang tot tien netwerkevenementen + Gratis toegang tot twee BOB Borrels (Bedrijven Ontmoeten Bedrijven) + Gratis plaatsing van uw bedrijfsvideo op www.driestedenbusiness.nl + Gratis doorplaatsing van uw bedrijfsprofiel in het magazine naar www.driestedenbusiness.nl + Gratis een maand lang een link naar uw bedrijfsinformatie op de homepage van www.driestedenbusiness.nl + Gratis een heel jaar een banner van uw bedrijf in de Nieuwsbrief + 50% Korting op online adverteren + 50% Korting op evenementen georganiseerd door kennispartners + 50% korting op betaalde evenementen

Driesteden BUSINESS is organisator van ‘De Sterkste Schakel’. De jaarlijkse verkiezing van het meest klantgerichte bedrijf in de regio. De Sterkste Schakel is een bijzondere verkiezing. De kandidaten worden namelijk genomineerd door andere bedrijven. U bent van harte welkom om via de website uw meest gewaardeerde businesspartner als kandidaat aan te melden. U mag ook meerdere kandidaten aanmelden.

 Corporate Member / in overleg

Zien en gezien worden

Mogelijk wilt u met meerdere beslissers binnen uw organisatie Corporate Member worden. Neemt u dan u contact met ons op via members@driestedenbusiness.nl voor een passend voorstel.

Zien en gezien worden is essentieel bij zakendoen. De activiteiten van Driesteden BUSINESS vormen het platform voor ondernemers die geïnformeerd, geïnspireerd, gezien en gehoord willen worden.

s r e b Mem e en hebben

stre epje

vo or!

PAG.42

Dubbelgesprek RENÉ SALEMINK & MARCO PAAUWEN

ZELF ZONLICHT VANGEN OF HET DAK VERHUREN? Marco Paauwen is manager voor Europa van KB Racking. René Salemink is medeverantwoordelijke voor de verkoop bij Rooftop Energy. Samen beantwoorden zij vragen over de keuzes die mogelijk zijn om de kracht van de zon te vangen. Is het slim om in eigen beheer zonnepanelen op het dak te leggen? Of is het verstandiger om het winnen van zonenergie uit te besteden? TEKST: TOON VAN DER STAPPEN FOTOGRAFIE: EVERT VAN DE WORP

René Salemink

PAG.43 DUBBELGESPREK

Marco Paauwen

Wat doet KB Racking? Marco Paauwen: “Wij leveren bevestigingssystemen voor zonnepanelen. Oftewel de houders op de daken waar de zonnepanelen in gemonteerd worden. We beperken ons tot de zakelijke markt. De diversiteit van onze bevestigingssystemen zijn geschikt voor zo goed als alle typen daken. KB Racking is een Canadees bedrijf; we zijn in Europa actief in Nederland, Duitsland en Frankrijk. Onze klantenkring bestaat voornamelijk uit projectontwikkelaars.”

Wat doet Rooftop Energy? René Salemink: “Sinds 2012 zijn wij ontwikkelaar van centrales voor zonne-energie. Gevestigd in Rotterdam en met opdrachten in heel Nederland. We investeren in die installaties, onderhouden en exploiteren ze. Ze blijven ons eigendom. Er zijn twee mogelijkheden. De klant koopt de energie van ons die wij op zijn dak opwekken. Of wij gebruiken zijn dak om elektriciteit aan het net te leveren, zonder dat hij zelf energie afneemt. De klant krijgt daarvoor een vergoeding.”

Wat brengt jullie samen? Marco Paauwen: “KB Racking is bezig met een project voor een groot bedrijf met ruim 150 daken in Nederland en in totaal meer dan 550 daken in Europa. Daarvoor bekijken we wat de mogelijkheden zijn om samen te werken.”

Jullie activiteiten zijn mede afhankelijk van subsidies? Marco Paauwen: “Dat klopt. En het probleem met subsidies is dat er vandaag een grote pot met geld beschikbaar is, terwijl die pot morgen ineens verdwenen kan zijn.” René Salemink: “Ik ziet dat niet zo somber in. De overheid laat ieder jaar de kostprijs van zonne-energie uitrekenen. Die is nog steeds hoger dan de marktprijs van stroom. Het verschil wordt gesubsidieerd om de milieudoelstellingen te halen. Ik verwacht niet dat er op korte termijn verandering komt in deze systematiek. Het verhaal is simpel: zonne-energie projecten zijn niet meer mogelijk als de SDE-subsidie (Stimulering Duurzame Energieproductie, red.) wordt afgeschaft.”

Wat zijn de voordelen van het uitbesteden van duurzame energieopwekking? René Salemink: “Een deel van onze klantenkring bestaat uit bedrijven die een terugverdientijd van langer dan tien jaar op een eigen investering in zonnepanelen niet kunnen accepteren. Grote bedrijven bijvoorbeeld die in hun businessmodel rekenen met terugverdienperiodes van maximaal vier jaar bij zo goed als elke investering. Rooftop Energy heeft als missie om de energietransitie te versnellen. Het grote voordeel van onze werkwijze is dat de klant niets hoeft te investeren en vanaf de eerste dag bespaart op zijn energiekosten. Binnen de huidige regels van de SDE-subsidie is het vaak verstandiger om het dak van het bedrijfspand te verhuren. Voor het gebruik van het dak krijgt de ondernemer van ons een vergoeding. Hij heeft verder nergens last van, want wij zorgen overal voor.”

Marco Paauwen:

‘Ondernemers krijgen niet de adequate adviezen van de overheid om echt goed na te denken over de inzet van zonne-energie’

Marco Paauwen: “De aard van het bedrijf bepaalt wat de slimste oplossing is. Er zijn bedrijven met panden die nog niet voldoen aan alle energienormen. Bedrijven met kantoorpanden moeten nu investeren om aan die wettelijke eisen te voldoen. Het kan belastingtechnisch voordeliger zijn om dat in eigen beheer te doen. Voor andere bedrijven is het fiscaal juist interessanter om een zonenergiesysteem te huren, omdat de installatie en de panelen dan geen eigendom zijn en dus geen invloed hebben op de onroerendgoedbelasting, wat wel het geval is bij een eigen aanschaf.” >

Business DRIESTEDEN

NOORD-VELUWE

Uw advertentie hier? Wij houden een warm plekje voor u vrij. Bel of mail met Pieter van de Mosselaar: 024 â&#x20AC;&#x201C; 350 45 35 / uitgever@driestedenbusiness.nl

PAG.45

René Salemink:

‘Het grote voordeel van onze werkwijze is dat de klant niets hoeft te investeren en vanaf de eerste dag bespaart op zijn energiekosten’

aankan. Als de constructie 18 kilo per vierkante meter kan dragen, is er geen probleem. Ook gaat het erom of de elektrische installatie de stroomtoevoer aankan. Anders is daar een extra investering voor nodig. De veiligheid moet inderdaad de grootste prioriteit hebben. Daarom hoort er bij grotere projecten een bliksemafleider en er moet valbeveiliging op het dak aanwezig zijn. Er wordt overigens bij nieuwbouw van bedrijfspanden nog steeds te weinig rekening gehouden met de mogelijkheid van zonnepanelen. In Nederland zou de regelgeving zodanig moeten veranderen dat in bouwbesluiten vastgelegd wordt dat de daken geschikt zijn voor het opwekken van zonne-energie.”

Zijn de doelen van het duurzaamheidsstreven van de landelijke overheid haalbaar? Waar moet de ondernemer die overweegt om zonnepanelen op zijn dak aan te (laten) leggen vooral op letten? Marco Paauwen: “De veiligheid bij het plaatsen van materialen op daken moet voorop staan. Het is verstandig om eerst een onafhankelijk advies in te winnen.” René Salemink: “Is de dakbedekking nog in orde? Dat is de eerste vraag die beantwoord moet worden. Als dat niet het geval is, zal namelijk het dak vervangen of gerenoveerd moeten worden. Vervolgens is de vraag of de dakconstructie het extra gewicht

Marco Paauwen: “Nee. Met het tempo waarin particulieren momenteel zonnepanelen op hun daken plaatsen zit het wel goed. Maar bij het bedrijfsleven ligt het tempo in mijn ogen nog erg laag. Ik kom uiteraard vaak op bedrijventerreinen en dan valt echt op hoeveel grote panden er zijn zonder zonnepanelen. De informatievoorziening van de overheid is veel meer gericht op particulieren dan op het bedrijfsleven. Ondernemers krijgen niet de adequate adviezen van de overheid om echt goed na te denken over de inzet van zonne-energie.” René Salemink: “Met het opwekken van duurzame energie bungelt Nederland ergen onderaan de Europese ranglijst. Dat is dus wel een beetje problematisch. Maar dat ligt niet alleen aan de regering. Het is ook een mentaliteitskwestie bij ondernemers. In deze tijd geldt het argument dat zonne-energie te weinig oplevert niet meer. Ik vind dat als je een groot pand hebt, je de verantwoordelijkheid hebt om bij te dragen aan de energietransitie.

PAG.46 BEDRIJFSPROFIEL

Thoma Assurantie- en Pensioenadviseurs

Zonnepanelen? Voorkom (brand)gevaar Het opwekken van energie via zonnepanelen is zowel duurzaam als kostentechnisch interessant. Maar er zitten ook gevaren aan zonnepanelen. De afgelopen zomer hebben er een aantal brandincidenten met zonnepanelen plaatsgevonden. De ondernemersorganisatie voor de installatiebranche, UNETO-VNI, gaat in samenwerking met TNO op korte termijn onderzoek doen naar deze brandincidenten. Stanley Dijkhuis van Thoma Assurantie- en Pensioenadviseurs leidt ons langs de risico’s, de ontwikkelingen en geeft hierbij een aantal aandachtspunten.

Stanley Dijkhuis benadrukt: “Het brandrisico is momenteel het meest actueel. Brand kan door verschillende onderdelen veroorzaakt worden, waarbij de omvormer een belangrijk aandachtspunt is. Plaats deze op een brandwerende plek, waar geen brandgevaarlijke goederen liggen en waar een rookmelder zit. Naast de omvormer, zijn de eventuele accu’s en bekabeling aandachtspunten.”

Hoe zit het met mijn verzekeringen? TEKST: ERIK ARENDSEN

FOTO: TETSKE: FIKST ‘T

Welke risico’s zijn er bij zonnepanelen? Bij het werken met zonnepanelen hebben we feitelijk met een viertal risico’s te maken: brandrisico, instortingsrisico, diefstalrisico en stormrisico. Diefstal- en stormrisico’s zijn redelijk vanzelfsprekende risico’s. Goede bevestiging van de zonnepanelen is voor beide risico’s een belangrijk aandachtspunt. Een te lichte dak-

constructie is ook één van de gevaren die om de hoek komt kijken. Stanley Dijkhuis vult aan: “Wanneer panelen op een bestaand gebouw worden geplaatst, dan zal de constructie hier lang niet altijd op berekend zijn. Ons advies is om altijd een constructieberekening te laten vervaardigen inclusief de bijzondere belastingen zoals wind, sneeuwdruk en wateraccumulatie. Een eenvoudige actie, die veel ellende kan voorkomen”.

Wij adviseren om de plannen voor het plaatsen van zonnepanelen altijd vooraf te overleggen met uw verzekeringsadviseur. “Uw adviseur kan met de verzekeraar overleggen welke eisen er gesteld worden en welke alternatieven er zijn. Verzekeraars kijken bijvoorbeeld naar het soort dakbedekking in combinatie met de aanwezige dakisolatie. Er zijn veel soorten dakisolatie die uiterst brandbaar zijn.” geeft Stanley Dijkhuis aan.

Verplichte keuring? Diverse verzekeraars willen graag een formele opleveringskeuring inclusief thermografie op onder andere de connectoren. UNETO-VNI pleit ook voor een opleveringskeuring. Zonnepanelen zouden eigenlijk na installatie eens in de 3 jaar aan een onafhankelijke inspectie moeten worden onderworpen. Voor periodieke beoordeling van woningen bestaat de zogenaamde NEN 8025-norm, een soortgelijke norm zou er ook voor gebouwen moeten komen. Een APK, zoals voor auto’s, zou geen slecht idee zijn, omdat de technologie nog tamelijk nieuw is en nog niet is ontdaan van kinderziektes. De verwachting is dat het de eerste jaren meestal goed zal gaan, maar dat daarna de risico’s flink kunnen oplopen.

Project Rouweler Installatietechniek in Zelhem

PAG.47 BEDRIJFSPROFIEL

Beter vindbaar in online jungle Google met SEO Een hogere positie in Google levert je bijna altijd meer websitebezoekers op. Maar hoe kom je daar, als je (nog) niet toe bent aan adverteren in Google? Het kost namelijk wat moeite om als gecamoufleerde panter of welp op te vallen in de online jungle. Pixelpanters helpt bedrijven en MKB zichtbaarder te zijn met SEO, oftewel zoekmachine optimalisatie. Dennis Henstra, marketeer en SEO-SEA-specialist licht de basics toe en deelt enkele tips. TEKST EN FOTOGRAFIE: PIXELPANTERS

Bezoek of lead begint vaak bij Google “SEO is een effectieve en efficiënte online marketingtechniek. Een websitebezoek of lead begint vaak bij Google. Tenminste, als je de basis van je website goed hebt ingericht. Tel daarbij op dat bijna driekwart niet verder kijkt dan de eerste vier zoekresultaten. Het is dus zeker zinvol om hoog in de zoekresultaten te staan. SEO is bovendien de basis van SEA, adverteren via Google. Voor een succesvol SEO-traject moet je jezelf allereerst de volgende vragen stellen: wat zoeken mijn klanten, hoe zoeken mijn klanten en welke zoektermen gebruiken mijn klanten? Er is eigenlijk nog een vierde vraag: wil ik veel websitebezoekers of relevante bezoekers?”

SEO-traject uitgelegd Dennis legt uit: “Een volledig SEO-traject bestaat uit drie onderdelen: optimalisatie van website en techniek, optimaliseren van de content en linkbuilding. Qua techniek en website is de laadtijd bijvoorbeeld van groot belang, net als geschiktheid van de website voor mobiel, tablet en andere devices. Qua content is het van belang om aan te sluiten bij de zoektermen (keywords) van je doelgroep. Dat vraagt om een zoekwoordenanalyse en het verwerken van de zoekwoorden, in onder andere je teksten en paginatitels. Best een werkje, maar een belangrijke stap. Kwalitatieve linkbuilding tot slot geeft een extra SEO-boost aan je website.”

Gericht werken, meten en bijsturen “Hoger in Google komen met SEO vraagt kennis, tijd, inzicht en bijsturing. Met Google Analytics bijvoorbeeld kun je goed meten

of je SEO-traject of marketingcampagne werkt. Het biedt ook nog eens waardevolle informatie over je websitebezoekers. Zo zie je waar ze vandaan komen, met welke zoektermen ze zoeken en of ze contact hebben gezocht. Met al die inzichten kun je de website en pagina’s vervolgens aanpassen voor meer resultaat. Zo werk je gericht en stuur je direct bij als dat nodig is.”

Hoger in Google Tip 1. Tip 2. Tip 3. Tip 4. Tip 5.

Voer een zoekwoordenanalyse uit Verwerk de zoekwoorden in je website Gebruik meta-elementen Plaats regelmatig nieuwe content Verhoog de snelheid van je website

Meer lezen: www.pixelpanters.nl/seotips

Adverteren in Google Resultaat op de korte termijn? Dan is SEA een optie (Search Engine Advertising), als aanvulling op SEO. Een goede SEO-basis is namelijk van belang voor een goede SEA-campagne.

PAG.48

Artist Impression van het Mortuarium

MORTUARIA IN UGANDA

Werk gemaakt van idealen

Voor de verkoop van Bureau Streefkerk per 1 januari 2013 had Pieter Streefkerk twee redenen: mantelzorg voor zijn ouders en de arme bevolking in Lwengo (Uganda) gaan ondersteunen. TEKST & FOTOGRAFIE: LWENGO KIDS FOUNDATION

Nu ruim 5 jaar later tijd om bij hem te informeren wat van die ideeën terecht gekomen is. Pieter vertelt: “Wij hebben veel tijd kunnen besteden aan mijn ouders. Helaas is mijn moeder vorig voorjaar overleden. Mijn vader woont sinds september jl. in een verzorgingstehuis in Putten. Hem kunnen wij nu zeer intensief ondersteunen.” Na een bezoek aan dochter Sanne die in 2012 een half jaar vrijwilligerswerk deed in een zeer arm district van Uganda, Lwengo, besloten we iets te willen doen voor deze mensen. “Inmiddels ben ik 12 x in Uganda geweest,” vervolgt Streefkerk, “diverse ideeën om Lwengo structureel te ondersteunen, heb ik onderzocht en sommigen ook uitgevoerd. Zo heb ik schaaltjes, schorten, schrijfmappen en sieraden laten maken en die in Nederland verkocht. De verkopen

PAG.49 MVO

liepen best goed maar het zette niet echt zoden aan de dijk. Ik heb de behoefte om echt het verschil te maken, substantieel te kunnen ondersteunen. Dat lukt niet door die kleinschalige handel.”

Lwengo Kids Foundation In december 2016 vroeg Anthony, zeer bevlogen contactpersoon in Uganda, aan Marga en Pieter te helpen om meer kinderen de kans te geven op onderwijs (zie Driesteden Business, nr. 4, september 2018). Zo ontstond in maart 2017 Lwengo Kids Foundation. Intussen gaan 81 kinderen uit de allerarmste onderlaag van Lwengo naar school.

Congo In juni 2017 ging Pieter met Hanno Kiezebrink en Kuma Kabare naar Congo, die daar diverse projecten hebben. Hun stichting Etike vangt primair tienermoeders op in Kinshasa. Zij bieden hen en hun kind(eren) een veilig (t)huis en zorgen o.a. voor scholing. Enkele jaren geleden werden zij door een ziekenhuis gevraagd een mortuarium te realiseren. Inmiddels zijn drie mortuaria operationeel. De winst van deze exploitatie wordt 50/50 verdeeld tussen het partner ziekenhuis èn Etike. Hierdoor is deze stichting niet langer (alleen) afhankelijk van donaties. “Naast de sponsoring van individuele kinderen wil Lwengo Kids Foundation ook grotere projecten aanpakken om de bevolking te helpen. Hierbij denken we aan het realiseren van voortgezet onderwijs, met name een technische school. Maar ook het zorgen voor een betere watervoorziening en duurzame energie (zonnepanelen) staat op het verlanglijstje. Dit kan niet bereikt worden met donaties. De middelen moeten daar verdiend worden,” stelt Streefkerk.

Naast de sponsoring van individuele kinderen wil Lwengo Kids Foundation ook grotere projecten aanpakken om de bevolking te helpen

Actuele stand van zaken Inmiddels zijn er getekende overeenkomsten voor de bouw van 2 mortuaria in Uganda. De eerste komt in de medische Makerene University in Kampala, de tweede op het terrein van het Kitovu ziekenhuis in Masaka. Er lopen gesprekken met de Rijksdienst Voor Ondernemers. Zij zijn waarschijnlijk bereid (maximaal) €450.000,- te financieren. De overige ruim €150.000,- moeten de aandeelhouders van Make People Stronger Nederland BV zelf ophalen.

Wat kan u voor ons betekenen? “Over 5 jaar verwachten we de lening afgelost te hebben. Tot die tijd gaat de ‘gewone’ fondswerving door. Wellicht kan u ons helpen bijvoorbeeld door ons (een deel van) het ontbrekende bedrag te lenen. Of door een gift te geven aan Lwengo Kids, door uw kerstkaarten bij ons te bestellen. Ook zouden we graag in contact komen met scholen die ons d.m.v. acties willen helpen de school voor voortgezet onderwijs in Lwengo te realiseren. Heeft u zelf ideeën, ik hoor ze graag,” besluit Streefkerk, “ik kom graag naar u toe om de mogelijkheden samen te onderzoeken. Heel graag zelfs.” www.lwengokids.nl

Mortuarium De aanpak van Hanno en Kuma sprak Pieter bijzonder aan en mogelijk ook in Uganda te realiseren.. “Dat vraagt onderzoek. Daartoe zijn we in augustus 2017 gezamenlijk naar Uganda gereisd,” vervolgt Pieter. ”Tijdens dit intensieve bezoek hebben we vastgesteld dat ook in Uganda veel behoefte is aan gekoelde mortuaria. Nu nog ontbreken die volledig.” Met de opzet van mortuaria – het project heeft als werktitel Respectfull Fairwell- worden een aantal doelen bereikt: + Een bijdrage aan de hygiëne, de lichamen worden nu in niet gekoelde ruimtes bewaart, hetgeen gezondheidsrisico’s met zich meebrengt en stankoverlast voor omwonenden + De overledene moet snel begraven worden waardoor familie leden van verder af niet aanwezig kunnen zijn voor de plechtigheid + Het creëert lokale werkgelegenheid + Het helpt de Ugandese partner aan middelen om de omstandigheden in het ziekenhuis structureel te verbeteren + Lwengo Kids Foundation kan een structurele bijdrage leveren aan toename van de welvaart voor de vergeten regio Lwengo

Uniek aan ons project “Wij laten het koelgedeelte van het mortuarium in Nederland bouwen in een 40 ft zeecontainer,” vervolgt Streefkerk, “De containers wordt startklaar opgeleverd door onze Nederlandse koeltechniek specialist, Littel in Lopik. In principe hoeft in Uganda alleen de stekker in het stopcontact en we kunnen draaien. In Uganda worden op het terrein natuurlijk door lokale aannemers een werkruimte, wachtruimte en kantoor gerealiseerd.” Ook dit kind wil graag naar school

PAG.50 PLUISJE

Column

Koffiedik

Elk jaar publiceert dit magazine in de decembereditie de economische prognose voor de twaalf maanden na het vuurwerk en de champagne. Vooruitblikken op het nieuwe jaar is een fijne traditie. Ik loop dan ook naast mijn schoenen van trots dat ik dit keer de eer heb om de nabije toekomst te mogen duiden. Het is wel een linke opdracht, want u knipt dit stukje ongetwijfeld uit, om over 52 weken met een rode pen te onderstrepen waar de werkelijkheid in 2019 een andere afslag nam. Daarom dek ik mij bij voorbaat in, net zoals de mannen en vrouwen van het weerbericht. Het is de weersverwachting, benadrukken zij, niet de weersvoorspelling. Ik heb voor een prikkie op Marktplaats een economische barometer op de kop getikt. Op zolder lag nog een wichelroede. Op ouderwetse wijze heb ik koffie gezet, zodat ik in het drab kan speuren naar belangwekkende patronen. Mijn glazen bol heet internet. Nu is het alleen nog een kwestie van wikken en wegen. Oh ja… en van de actualiteiten nauwlettend in de smiezen houden. Want van echte economen heb ik geleerd om overal onheil in te zien. De Italiaanse begroting, een strenge winter, decreten van de hoogste baas van Amerika, de locatie van de grot van Ali Baba, de promotie van Mark Rutte naar Europa, een wolf gespot op de Veluwe, een bankdirecteur in Scandinavië achter tralies, onlusten in Tadzjikistan, verhoging van accijnzen op alles wat leuk is… alles kan schelen in de prognosecijfers voor en achter de komma. Meestal met een neerwaartse beweging, heb ik ook van de economen geleerd. Nou daar gaat-ie dan. De trend is positief, maar wel met kans op bijwerkingen. Fluctuaties zijn niet uit te sluiten, afhankelijk van de interne opbrengstvoet. Als er geen extra loodgieters worden gevonden, valt er weinig lood te gieten. De prijselasticiteit blijft nauw verbonden met het producentensurplus. Ook voor 2019 geldt dat externe effecten de categoriale inkomstenverdeling beïnvloeden. De koopkrachtplaatjes blijven afhankelijk van de mate van automobiliteit en wel of geen kaasplankje met port na de maaltijd. Mijn prognose komt derhalve uit op 3.1. Met een onzekerheidsmarge van 1.9. Waarom mijn wichelroede nu irritant begint te wiebelen, de barometer van Marktplaats rondtolt, mijn glazen bol om een herstart vraagt en het koffiedrab naar de gootsteen wil, is me een raadsel.

Pluisje

e mchequ + jubileu,€ 250

OP = tuks 154 s

l speckiaoacht inge

Pit

tig

itvo erin

n gen tegen pika

n! e rijz p e t

GT-LINE Van € 19.395,Nu voor € 17.295,-

X-LINE Van € 19.995,Nu voor € 17.895,-

GT-Line pack:  Sportieve bumpers  Side skirts

X-Line pack:  Speciale bumpers met zilverkleurige skidplates  Zwarte panelen rondom wielkasten

Je rijdt al een Picanto vanaf: € 11.895,Private Lease vanaf: € 189,Zowel GT-Line als X-Line voorzien van o.a.  1.0 Turbo motor met maar liefst 100pk!  Bluetooth connectiviteit met stuurwielbediening  Climate control  Digitale radio (DAB+)  16” lichtmetalen lichtmetalen velgen  Privacy glass  7” full map navigatiesysteem met achteruitrijcamera  Stoelverwarming vóór  Stuurwielverwarming  Lederen bekleding  Dubbele uitlaat  Aluminium pedalen  D-shaped stuurwiel

Van Mossel Kia Apeldoorn Oude Apeldoornseweg 40B,

T. 055 - 36 82 840

Daarnaast kunt u ons ook vinden in: - Amersfoort Maanlander 12 - Harderwijk Lorentzstraat 25 - Hengelo Höltersweg 30 - Zwolle Oude Meppelerweg 2

T. 033 – 48 01 212 T. 0341 – 745 660 T. 088 – 08 70 120 T. 088 - 08 70 160

Winnaar van:

www.kia-vanmossel.nl

Gem. brandstofverbruik: 3,9 – 5,4 l/100km, 25,0 – 18,5 km/l. CO2-uitstoot: 89 – 124 g/km. Genoemde acties en bijbehorende consumentenprijzen zijn geldig bij aankoop van een nieuwe Kia Picanto met uiterste kentekenaanvraag op 27-12-2018 en uiterste registratiedatum op 31-01-2019. Genoemde prijzen zijn incl. kosten rijklaarmaken bestaande uit: het transporteren van de auto, het reinigen en poetsen van de auto, de nulbeurt, de kentekenplaten, handling- en administratiekosten, recyclingbijdrage, leges, kosten tenaamstelling, een modelspecifieke mattenset en een veiligheidshamer. Prijzen zijn excl. metallic lak t.w.v. € 495,-. Private lease-aanbiedingen via Kia Autolease. Het betreffen producten gecertificeerd door Stichting Keurmerk Private Lease. De getoonde prijzen zijn, tenzij anders weergegeven, vanaftarieven gebaseerd op een looptijd van 48 maanden in combinatie met 10.000 km per jaar en ten minste 6 schadevrije jaren. Deze actie is geldig t/m 27-12-2018. Informeer naar de complete actievoorwaarden bij uw Kia-dealer of kijk op kia.com. Getoond model kan afwijken van de beschreven uitvoering. Wijzigingen en drukfouten voorbehouden.

LEASE

M A N A G I N G D I R E C T O R E T L N E D E R L A N D

â&#x20AC;&#x153;De proactieve houding van XLLease werkt heel prettigâ&#x20AC;?

Super voor ondernemers. Van uw leasemaatschappij verwacht u kwaliteit, service en gunstige tarieven. Maar XLLease is meer! Wij nemen u alle werkzaamheden rondom mobiliteit uit handen en staan u met advies en kennis van zaken terzijde. Transparantie en een leasecontract op maat maken leasen bij XLLease eenvoudig en duidelijk.

Ambachtsveld 10, 7327 AZ Apeldoorn. T (055) 539 53 33 Het interview met Vanessa Hadinegoro leest u op XLLEASE.NL