Zoom na... Cicho, ciszej, cichusieńko

Głośne dźwięki bombardują nas z każdej strony. Przyjrzyjmy się zatem, które z nich są dla nas najbardziej niebezpieczne i jak ograniczać ich wpływ na nasze zdrowie.

TEKST MAŁGORZATA ŚWIGOŃ

Cicho, ciszej, cichusieńko

Ludzkie ucho odbiera tony w przedziale 1–134 dB. Te, określane jako ciche, osiągają 25–30 dB, zaś bardzo głośne wynoszą 125–130 dB i odbierane są przez nas jak hałas, który powoduje dyskomfort: denerwuje, dekoncentruje, męczy. Wystarczy pobyć chwilę dłużej np. w galerii handlowej, by poczuć się gorzej. Ale długotrwałe narażenie na zgiełk wywołuje też fatalne skutki zdrowotne. Powoduje nie tylko przewlekłe rozdrażnienie i stres, ale także zaburzenia snu, zmęczenie, problemy z koncentracją, zmiany akcji serca, ciśnienia, rytmu oddychania. Przyczynia się również do szybszego starzenia oraz zwiększenia liczby zawałów serca. Hałas ma ogromny wpływ na jakość życia człowieka, ale też na dobrostan środowiska, szczególnie fauny. Wymusza zmianę trybu życia zwierząt, np. opuszczanie przez ptaki siedlisk czy utratę słuchu u wielorybów, co uniemożliwia im przemieszczanie. Niestety, jak przewidują naukowcy, poziom zanieczyszczenia hałasem będzie wzrastał, a w Polsce ochrona przed nim jest bardzo słaba. Trzeba więc o ciszę zadbać we własnym zakresie. Podpowiadamy, jak to zrobić.

1WALCZ O SWOJE MOŻESZ WIELE ZYSKAĆ

Sprawdź, czy twoje miasto lub gmina ma mapę akustyczną, pokazującą natężenia hałasu i zobacz, jak na niej wypadają miejsca, w których mieszkasz, pracujesz, uczysz się. Jeśli twój dom usytuowany jest blisko linii kolejowej, wiaduktu lub głośnej arterii i okaże się, że normy akustyczne zostały przekroczone – domagaj się postawienia ekranu akustycznego. Działa on jak bariera zatrzymująca głośne dźwięki. Głosuj w budżetach partycypacyjnych – naprawdę warto! Zachęcaj sąsiadów do wspólnych akcji, które mogą doprowadzić np. do wybudowania stacji monitorowania hałasu, wyciszenia pomieszczeń szkolnych, zmiany organizacji ruchu (np. wprowadzenie różnych ograniczeń, jak zakazy wjazdu) oraz innych przedsięwzięć, które mogą przyczynić się do realizacji korzystnych rozwiązań. Dużo łatwiej coś osiągnąć, gdy ma się wsparcie wielu osób czy organizacji, niż działać w pojedynkę.

DŹWIĘKI W DOMU NIE POWINNY PRZEKRACZAĆ 45 DB W DZIEŃ I 35 DB W NOCY. DO MIERZENIA POZIOMU HAŁASU SŁUŻĄ DECYBELOMIERZE (OD 80 ZŁ). MOŻNA TEŻ SKORZYSTAĆ Z LICZNYCH APLIKACJI DO POMIARU NATĘŻENIA DŹWIĘKU.

2DŹWIĘKOSZCZELNE OKNA POTRAFIĄ WIELE

Dobre okna mogą naprawdę wyciszyć mieszkanie. Warto więc zamontować takie, które nie pozwolą przedostać się głośnym dźwiękom do środka domu. O tym, w jakim stopniu okno chroni przed hałasem, informuje współczynnik przenikalności akustycznej Rw (lub Ra2) podawany w decybelach. Typowe okna mają Rw równe 28–32 dB, ale nie jest to idealne wyciszenie i przy dość głośnym gwarze ulicznym nie wystarcza. Jeśli więc mieszkasz przy bardzo ruchliwej ulicy, wybierz okna o zwiększonej izolacyjności akutystycznej. Ich Rw wynosi 40 dB. To już całkiem niezła ochrona. Zanim dokonasz zakupu, upewnij się też, czy parametry akustyczne dotyczą całego okna, czy tylko szyb. Choć to one w największym stopniu zapewniają wyciszenie, rama również powinna mieć potrójny zestaw uszczelek. Ważny jest także szczelny montaż w murze.

Polskie normy podają, że hałas w terenie zabudowanym nie może przekraczać 60 dB w dzień i 50 dB w nocy. To spora różnica.

3CICHE ŚCIANY

Hałas najlepiej wytłumiają materiały ciężkie i włókniste (beton, cegła, płyta pilśniowa, wełna mineralna). Ale na konstrukcję budynku często nie mamy wpływu. Możemy za to wyciszyć ściany we własnym zakresie. Bardzo skuteczna jest pianka akustyczna (stosuje się ją do wygłuszania studiów nagrań). Dość tania (prostokąt o wym. 50 x 25 cm koszuje ok. 4 zł), a zamontowanie nie stwarza trudności: można ją przykleić lub przykręcić. Swoją rolę spełnia też tapeta akustyczna lub filc (najczęściej sprzedawane w rolkach). Amortyzują one wysokie dźwięki, a dodatkowo świetnie maskują wszelkie niedoskonałości ściany i stanowią izolację termiczną. Paleta materiałów akustycznych jest naprawdę spora.

PANELE AKUSTYCZNE SĄ TAKŻE NIEBANALNĄ DEKORACJĄ. MOŻESZ WYŁOŻYĆ NIMI TYLKO JEDNĄ ŚCIANĘ LUB JEJ FRAGMENT. NA RYNKU JEST MNÓSTWO RÓŻNYCH MODELI (OD 20 ZŁ)

Gdy nie masz możliwości ucieczki przed hałasem, a chcesz choć przez chwilę pobyć w ciszy, zaopatrz się w słuchawki dźwiękoszczelne (od 45 zł).

4ZADBAJ O WYCISZAJĄCY WYSTRÓJ

Wyposażenie i wystrój mieszkania także mogą dość skutecznie pomóc w walce z hałasem. Dywany czy wykładziny dywanowe wyciszą odgłosy kroków, regał pełen książek lub gruby kilim na ścianie oddzielającej od sąsiada też zapewni akustyczną izolację. Producenci chyba dostrzegli wagę problemu i zrozumieli, że ludzie tęsknią za ciszą, bo na rynku pojawiły się nowe artykuły tłumiące różne dźwięki. Można np. kupić zasłony dźwiękochłonne (ok. 250 zł), które absorbują fale dźwiękowe średniej i wysokiej częstotliwości. Gdy rozwiesisz je wokół łóżka, „odetną” cię od domowych odgłosów. Podobny efekt dają działowe ścianki akustyczne (od 300 zł). Warto też zadbać o drobiazgi, jak np. dobre uszczelki do drzwi czy podkładki filcowe do mebli.

SKALA HAŁASU

start odrzutowca

młot pneumatyczny

fabryka

ruch uliczny

rozmowa

szept

szum liści

próg słyszenia

5SUFIT PODWIESZANY

Dla wielu osób, które mieszkają w kamienicach czy blokach, męczące bywają hałasy docierające z wyższych pięter. Wówczas może pomóc podwieszany sufit. Jego poważnym minusem jest zmniejszenie przestrzeni, więc nie nadaje się raczej do mieszkań niskich. Pokój obniży się bowiem wtedy o 4,5–5 cm. Montaż nie jest bardzo drogi (od 90 zł za mkw.), cena zależy jednak od wielkości sufitu oraz użytych materiałów. Alternatywa dla tego rozwiązania to sufit napinany (niestety nieco droższy). Elastyczny materiał rozciąga się w tym wypadku na specjalnej konstrukcji (montaż jest szybki i trwa jeden dzień). Można również nadrukować na nim każdy wzór.

6SADŹ WOKÓŁ DOMU ZIELEŃ

Warto postawić na rośliny i tam, gdzie to możliwe, sadzić żywopłoty oraz pnącza. Chronią nie tylko przed silnym wiatrem i kurzem, lecz także przed hałasem. Faktura liści rozprasza fale dźwiękowe, a jeśli rośliny są mocno zagęszczone od podłoża, tworzą całkiem skuteczną barierę dźwiękochłonną. Im drzewa lub krzewy są wyższe, szersze i bardziej zwarte, tym lepiej. Specjaliści wyliczyli, że 10-metrowy zielony parawan potrafi zredukować hałas nawet o 70 procent! Najlepiej do jego stworzenia wykorzystać różne gatunki roślin. Należy zadbać, aby miały bujne liście i były odporne na zanieczyszczenia powietrza oraz suszę. Z pewnością sprawdzą się: berberysy, perukowce, bluszcz, głóg, dereń, czarny bez.

Uwaga! Głośno!

*Według raportu „Polska w decybelach”, miejscem, które poziomem hałasu może konkurować z koncertami muzycznymi czy wydarzeniami sportowymi, jest… szkoła. Podczas obiadu w stołówce szkolnej, w której przebywało około 100 uczniów, zarejestrowano dźwięk na poziomie 85,6 dB. To tyle, co szum w samochodzie z uchylonym oknem, kiedy jedziemy po autostradzie z prędkością 140 km/h.