SKUTSJEKRANT skutsje.nl
26e jaargang | oplage: 30000
2
Skûtsjekrant www.skutsje .nl
Varen in Fryslân?
Download de gratis app Watersport www.fryslan.frl/watersport
Fier jo farrûte yn, altyd bywurke ynformaasje by de hân. Voer je vaarroute in, altijd actuele informatie bij de hand.
Skûtsjekrant www.skutsje .nl
3
4
Skûtsjekrant www.skutsje .nl
Skûtsjekrant
5
www.skutsje .nl
O VO
We gaan zeilen!
RW OO
Sinds 2020 ben ik de uitgever van de Skûtsjekrant en de eigenaar van www.skutsje.nl. In die eerste twee jaren is er niet gezeild van-
RD
wege corona. Toch wisten we mooie kranten uit te brengen, waar we veel positieve reacties op kregen. Natuurlijk waren we zelf ook trots op die uitgaves, in korte tijd lukte het de redactie om de mooiste verhalen bij elkaar te sprokkelen, maar het blijft fijn om het
enthousiasme ook van de lezer en adverteerders bevestigd te krijgen. Zij waren tenslotte 24 jaar lang een andere uitgever en redactie gewend. Tot zover het verleden. Wat ben ik blij dat
is het 40 jaar geleden dat de allereerste
Nynke van der Zee, Klasina van der Werf en
IFKS-wedstrijd werd gezeild. Dus doken
Uultsje Talsma onder de bezielende leiding
we opnieuw de archieven in. Het resultaat
van Afke Boven weer een mooie krant
daarvan vindt u terug in de speciale IFKS
hebben weten te produceren. We schrijven
bijlage.
natuurlijk over het voorseizoen want daar begint het mee. We kijken even terug op het
Namens het gehele team, inclusief Pieter Jan
kampioenschap van Andries Brouwer die in
Heidstra die zich samen met ondergetekende
2019 debuteerde en meteen won en hoe gaat
bezig hield met de advertentiewerving,
het op het achterdek van de Sneker Pan waar
wensen we u allemaal een fijne zomer. Heel
vader en zoon Visser herenigd zijn?
veel plezier met de wedstrijden. Aan boord, vanaf de wal of via Omrop Fryslân. En de
Twee jaar geleden bestond de SKS 75
uitslagen vindt u na afloop natuurlijk ook op
jaar. Aanleiding voor ons om een mooie
www.skutsje.nl.
jubileumspecial te maken. Dit jaar is er weer een feestje te vieren, want 10 augustus
De Skûtsjekrant giet altyd troch
DOEDE VELLEMA
Inhoud
DE SKÛTSJEKRANT IS VANAF 28 JULI TE BEKIJKEN OP WWW.SKUTSJE.NL
COLOFON
Wij zoeken redactieleden! Voor meer informatie: info@skutsje.nl of 06 15 37 22 55
Bijzondere momenten uit vier decennia IFKS
IFKS Bijlage
“Wie denkt ‘Opa laat de touwtjes vieren’ heeft het mis”
Skûtsjekrant Het voorseizoen: aanvoelen, aanpassen, trimmen en weer doorgaan.
11
“Pas weer levensgenieter na de laatste wedstrijd”
15
Liefde in de vloot
17
Peilers: de bikkels van de vloot
19
IFKS Bijlage “By de SKS tochten se ‘dat wurdt niks’, mar it pakte oars út”
11
Vier unieke IFKS-kampioenen en een vloot vol anekdotes
13
REDACTIE
VORMGEVING
DRUK
Afke Boven
VDS Crossmedia
NDC Mediagroep
M. 06 - 15372255
Uultsje Talsma
T. 085 - 773 41 71
www.ndcmediagroep.nl
ADVERTENTIES
info@vdscrossmedia.nl www.vdscrossmedia.nl
www.nynktxt.nl
Heidstra Media, 06 11 434 272
5
Het iepen karakter van een vereniging die geen ‘nee’ wil verkopen
Devea
Nynke van der Zee
7
De zeiltekens van de SKS en IFKS
UITGAVE
www.devea.nl
9
de enige échte onafhankelijke skûtsjewebsite
“Ik bin no mear de bûnscoach yn stee fan it manusje fan alles”
IFKS Bijlage
6
www.skutsje.nl is dé website voor het belangrijkste skûtsjenieuws
Skûtsjekrant
9
Vol prachtige verhalen en mooie reportages!
OPLAGE
30.000 exemplaren FOTOGRAFIE
www.heidstramedia.nl
Klasina van der Werf
Tom Coehoorn
Devea, www.devea.nl
www.klasinavanderwerf.nl
www.thomasvaer.nl Martin de Jong Fotopersburo Martin de Jong www.fotopersbureaumartindejong.nl
©2022
Skûtsjekrant
6
www.skutsje .nl
NIET IEDEREEN ZIT IN HET ZELFDE SKÛTSJE DAT VRAAGT OM SLIM LAVEREN.
Kraaiheide 15 9202 PC Drachten 0512 571 250 www.vanbraakaccountants.nl
ERVAREN VERNIEUWERS IN WEALTH MANAGEMENT
Sinds 2004 een toonaangevende en onafhankelijke wealth manager
Vermogensbeheer Private Markets Vermogensregie
www.wmp.nl Amstelveen – Zürich
T +31(0)20-426 3970
Premium verlichting
. t k j i rr e v e t die elke ruim
E c h te i c o n e n ve rd i e n e n h e t o m u i tg e l i c h t te w o rd e n . E n h e t s k û t s j e s i le n s t a a t e r b o l v a n . E c h te k a ra k te r s , vo l c h a r i s m a . E e n ze lfd e s o o r t c h a r i s m a d a t w i j m e t o n ze ve r l i c h t i n g to evo e g e n a a n a l le r u i m te s w a a r m e n s e n w o n e n , w e r ke n o f g e n i e te n .
A l l e d e e l n e m e r s ; ve e l s u c c e s ! K AR IZMALU C E .CO M
Skûtsjekrant
7
www.skutsje .nl
Het voorseizoen: aanvoelen, aanpassen, trimmen en weer doorgaan. “AT SE DY MEI GONG FOARBY SILE, DAN MOAT DER NOCH WAT FEROARJE”
CONCLUSIE En zo, op het wedstrijdwater met dat schuine oog richting de andere skûtsjes, wordt al gauw het een en ander duidelijk. Jeroen: “Gerhard (Pietersma, schipper van Earnewâld, red.) giet hiel goed, Langwar sit der by tiden ek hiel goed by, Lemmer sylt hiel hurd en Pieter Meeter is ek snel.” Klaas: “Yn de IFKS waard de Eelkje II reedlik maklik kampioen, Eastermar rint hiel moai en ûnderskat Wietse Bandstra net. Arjen de Jong mei de Grytsje Obes hat ek al in pear wedstriden wûn. Mar ja, sa kinst noch wol in pear opneame.” Pieter-Jilles: “Doe’t ik yn 2007 begûn mei skûtsjesilen wie der altiten ien favoryt. Utslaggen binne no folle wikselfalliger omt eltsenien der gewoan hiel goed by sit.”
Hagel, wind en regen tijdens Skûtsjesilen Langwar. Langweer (SKS) ploetert zich door de buien naar een eerste plaats, de Eeltje Baas (IFKS) wordt tweede en Sikke Heerschop (IFKS) eindigt met zijn Ingelskman op de derde plek. Foto’s: ThomasVaer Fotografie.
Ik durf het bijna niet zwart op het zo goed als witte krantenpapier te zetten, maar de zomer van 2022 lijkt toch echt weer als een ‘ouderwets’ zeilseizoen de boeken in te gaan. De voorwedstrijden verliepen in elk geval als van-
“Wy hawwe goed oan ús ‘underdog-posysje’ wurke”
ouds met flink wat wind, zon soms een hagelbui en enkele opvallende zaken in de eindklassementen. Wat zegt een voorseizoen? Helemaal
mar wat ADHD, dan moastest folle mear
en se binne ek allegear rap fuort, dus komme
En ook Harmen (SKS) heeft een eerste balans
na twee SKS- en IFKS-loze jaren waarin
ompiele om ‘m wer goed op de rit te krijen,
alle skûtsjes wer tagelyk op de boei oan. Dat
opgemaakt: “It is in klisjee, mar it sit wer
skûtsjes langer dan je lief was voor de kant
mar no leit ‘r hiel lekker op it roer.” Het
betsjut dast folle mear sitewaasjes hast yn
tichtby mekoar. Je kinne neat lizze litte, want
lagen, bemanningen wijzigden en de finesse
betekent wel dat het nog zoeken is naar de
krappere romtes. Wy wisten op foarhân dat
dan ferlies je wer in plak. Ik wit út erfaring
misschien wel even uit vingers verdween.
perfecte manier van zeilen. Jeroen: “Dat
dit gebeure soe en it gebeurde dus ek.”
dat dy alve wedstriden fan it kampioenskip
“By ús hat in foarseizoen nea wat sein, want
is soms frustrearjend, mar ek machtich. Ik
we hawwe nea in goed foarseizoen syld.
kin der echt wekker fan lizze, want je wolle
GOEDE START, HALVE WERK
sile op sneon. Je moatte der eltse dei by
Oant no”, lacht Klaas Kuperus, schipper
altiten hurder, mar dan betinke we wer wat
“It wedstryd-element makket it oars as de
wêze, de kop der goed byhâlde, witte wêr’t
op de Eeltje Baas (IFKS). Hij werd dit jaar
en dan geanne we wer oan ‘e gong.”
trainingen. It soarget foar sitewaasjes wêr’st
je mei dwaande binne en yn in bepaalde
tweede tijdens Skûtsjesilen Langwar, derde
mei de SKS ek ynkomme kinst”, legt Harmen
flow komme. Ik bin hiel nijsgjirrich wa’t dat
op Lemmer Ahoy en eerste bij de Slach
Brouwer (SKS) uit. Hij won met de Jonge
kinne. Ik hoopje dat ik der ek by sit, mar it is
Jan Skûtsjesilen Langwar en Lemmer Ahoy.
ús earste seizoen. Je sile om kampioen te
“It is belangryk dast oeren makkest sadast
wurden, mar at dat realistysk is.. Wy besykje
ynspile rekkest op mekoar.” Klaas: “By de
sa heech mooglik te kommen.”
om Heech. “It betsjut wol dast it skip goed oan de praat hast. Mar dan feroarje der wer lytse dingkjes, dy’st sels hast net yn ‘e gaten hast, en dan rint it tsjin de IFKS oan dochs wer hiel oars.” Andersom gebeurt trouwens ook. Toen Klaas en zijn bemanning in 2016 kampioen werden in de grote A, zeilden ze in
“Yn de wedstriden makkest fouten wêr’st letter fan leare kinst”
het voorseizoen continu in de achterhoede. “Mar in wike foar de IFKS rûn it yn ien kear.”
AANPASSINGEN
sa ferskriklik oars binne as efkes in wedstryd
wedstriden bist krekt wat skerper. It binne echte startprosedures en IFKS-waardige
Klaas: “Wy ha yn de ôfrûne twa jier net
rûtes. By de Slach om Heech hiene we in
in hiel soad syld, mar mei Skûtsjesilen
pear kear in ‘algehele terugroep’. Dat is
Langwar wie eltsenien gelyk wer entûsjast
fansels net de bedoeling, mar wol moai om it
en der klear foar. Dat jout in boost foar de
starten efkes goed te oefenjen.”
hiele ploech. It is fansels in hobby, mar we
SCHOMMELENDE RESULTATEN
geanne derfoar om by de earsten te silen.”
Ook het voorseizoen van Pieter-Jilles
Want de start bepaalt voor een groot deel
Pieter-Jilles lachend: “Wy ha in weardeloas
Toch is het voorseizoen van groot belang
Tjoelker (IFKS) en zijn bemanning van de
het verloop van de wedstrijd. Wie lekker
foarseizoen syld, dus wy hawwe goed oan
voor het verloop van het seizoen, vindt ook
Sterke Jerke ging wat op en neer. Eindigden
wegkomt, heeft het halve werk al gedaan.
ús underdog-posysje wurkje.” Vervolgens:
Jeroen Pietersma (SKS) van het Drachtster
ze tijdens Lemmer Ahoy nog als zesde,
Harmen: “Dy startprosedure moast goed yn
“Ik leau seker dat we mei dit skip (de Sterke
skûtsje. Zijn resultaten varieerden van een
bij Slach om Heech bleven ze steken op
it snotsje hawwe. It is in bepaald systeem en
Jerke, red.) goed meikomme kinne yn de A. It
vierde plek bij de SKS Hurdsilerij tot een
de twaalfde plek. Pieter-Jilles: “Yn de
dêr moatte je rjochting de kampioenskippen
is no oan ús sels om sa min mooglik fouten
twaalfde plek bij de Jubileumwedstrijd.
wedstriden makkest de fouten wêr’st letter
wol wat ynbliuwe. It moat in rideltsje wurde,
te meitsjen.”
“Wy ha it skip feroare, dus wy moatte him
fan leare kinst. We ha goeie wedstriden
in automatisme. Dan dogge we dit, dan sus,
wer hielendal kennen leare.” Pietersma
syld, mar ek in protte learmominten hân.”
dan sa.”
had al langer de wens om het skûtsje aan
Tjoelker promoveerde de afgelopen jaren
te passen. Omdat het volgens de nieuwe
in één rechte lijn van de C, naar de B en de
TRAININGSDOELEN
formule 2,5 vierkante meter zeil zou moeten
A-klasse. Slach om Heech was zijn eerste
Pieter-Jilles: “Yn de maitiid sitte wy
inleveren, was nu het moment. Jeroen:
echte krachtmeting met alle skûtsjes uit die
altiten efkes mei syn allen. Dan stelle we
“Bykommend foardiel is no dat we neat yn
grote A. “Der wurdt dochs oars syld. Yn de B
trainingsdoelen. Wêr wolle we op oefenje
hoege te leverjen. Wat it silen oanbelanget
sitte in pear topskippen en wat minder goeie
en better yn wurde? Sa wit eltsenien syn
SKÛTSJESILEN LANGWAR
is it in kompleet nij skip wurden. It is folle
skippen, yn de A binne se allegear goed.
doel en kinne we derfoar soargje dat elts
Dit is traditioneel de eerste wedstrijd van
‘vergevingsgezinder’. Earst reagearde ‘r sis
Eltsenien hat syn goeie plakje op de startline
ûnderdiel ek oan de beurt komt. Ik sjoch it
het skûtsjeseizoen met IFKS-skûtsjes
foarseizoen echt as trainingen nei de IFKS
en het SKS-skûtsje van Langweer.
ta. It is de kâns om dingen út te probearjen.
Laatstgenoemde is hiermee een
It túch ris wat losser en dan wer wat
uitzondering op de regel dat SKS-skûtsjes
strakker. Dat skriuwe we op en sa geanne we
niet aan wedstrijden mogen meedoen die
de IFKS yn.”
niet door de SKS zijn georganiseerd.
Na een periode waarin je de concurrent
LEMMER AHOY
zo goed als niet aan het werk ziet, zijn de
Tijdens Lemmer Ahoy strijden zowel
voorwedstrijden een mooi moment om de
IFKS- als SKS-skûtsjes tegen elkaar in
thermometer alvast even in de vloot te laten
gemengde klassen. Klasse 1 bestaat
zakken. Hoe staan de zaken ervoor? Jeroen:
uit de SKS-skûtsjes en de IFKS-skûtsjes
“Je sjogge wol efkes mei in skean each nei
uit de grote A. Klasse 2 bestaat uit de
mekoar. Yn it foarseizoen moast dysels
overige skûtsjes langer dan 17,10 meter.
mjitte oan de oaren. Je wolle witte wêr’t je
En Klasse 3 is voor de skûtsjes kleiner
steanne. At se dy mei gong foarby sile, dan
dan 17,10 meter.
De Lemster Baai vol skûtsjes tijdens Lemmer Ahoy. Langweer (SKS) wordt eerste, Akkrum (SKS) tweede en Eeltje Baas (IFKS) derde. Foto’s: ThomasVaer Fotografie.
moat der noch wat feroarje.”
DE IFKS EN SKS ZEILEN EEN EIGEN VOORSEIZOEN. MET EEN PAAR UITZONDERINGEN OP DE REGEL:
Skûtsjekrant
8
www.skutsje .nl
ENERGY. ANYTIME. ANYWHERE.
De Paal 35, Almere • www.victronenergy.nl
Een topprestatie neerzetten is teamwork. Dit geldt net zo
Namens het team van RĒVO high performance zonnebrillen wensen wij de bemanning van de Gerben van Manen heel veel succes tijdens het SKS kampioenschap 2022!!
goed voor skûtsjesilen als voor het produceren van een topdeur. De drive om met elkaar de eerste, snelste en de beste te zijn is hoe dan ook de basis van ons succes. Hierdoor zijn we uitgegroeid tot dé Europese specialist in deuren voor professionele opdrachtgevers. Kijk maar op vanvuuren.nl
VOORUITSTREVEND
Skûtsjekrant
9
www.skutsje .nl
De planning foar de trainingen. De klean. De promoasjeaksjes. Bist der as skipper dei en nacht mei dwaande njonken dyn wurk en gesin. Dat kin dy opbrekke. Dat ha ik by Jappie wol sjoen. Myn taak as adviseur is om him dêryn te assistearjen. Om mei te tinken, ‘klankbord’ te wêzen sa’t se dat sa moai neame. It is syn ûntdekkingstocht, ik mei syn gids wêze. Ik wol him perfoarst alles net foarkôgje. Hy moat sels ûntdekke wat foar stijl fan liedingjaan by him past. Watfoar skipper er wêze wol.”
‘Ik wol Jappie perfoarst alles net foarkôgje’ Wat de Vissers verwachten van dit eerste SKS-kampioenschap waarin ze weer samen aan boord zitten? “Ik tink dat wy realistysk wêze moatte”, begint Jappie. “Der binne in stik as wat skûtsjes mei mear ûnderfining oan board. Dat sil de top fjouwer wol wurde. Dêr kinne wy domwei net tsjinop. Myn doel is dat wy sa ticht mooglik by it fyfde plak Jappie en Douwe samen op het achterdek van de Sneker Pan tijdens de jubileumwedstrijd van de SKS begin juli van dit jaar. Ze eindigen als zesde. Foto: ThomasVaer Fotografie
JAPPIE VISSER HAALT VADER DOUWE AAN BOORD ALS ADVISEUR
“Ik bin no mear de bûnscoach yn stee fan it manusje fan alles”
einigje. Mar ús heit tinkt der fêst oars oer.” Douwe lacht. “Ja. Ik sjoch net nei plakken of punten. Ik wol dat it skip wer moai syld. Dat alles oan board wer soepel rint. Dat elkenien wit wat er dwaan moat. As dat proses goed rint, dan komst fansels by dyn doel út.”
De Sneker Pan ligt roerloos aan de wal in de Houkesleat als Douwe en Jappie Visser aan boord stappen. Hier en daar kan het skûtsje nog wel een likje verf gebruiken, wijst Jappie. Douwe knikt instemmend. Het is een vader-zoon-moment waar er de afgelopen jaren talloze van waren. Hoe vaak stonden ze samen al niet op het dek voorafgaand aan een SKS kampioenschap? Douwe als schipper, zoon Jappie als bemanningslid. Dat veranderde toen Douwe vijf jaar geleden aankondigde te stoppen. Na negenentwintig jaar droeg hij het helmhout over aan Jappie. Het werd tijd voor andere dingen. Maar deze zomer keert hij terug op het achterdek. Nu als adviseur. “Dy rol moat noch efkes wenne”, geeft Douwe
hardop uitspreken doet Jappie die wens niet.
bemuoie. Lit it him sels útfine. Lit him kopke
toe. “Ik bin no ienris in skipper. Dat sit yn
Tot in 2016, wanneer zijn vader voor het eerst
ûnder gean. Allinnich dan kin er it fak leare. En
myn bloed. Fan skipper wurd ik no adviseur.
het gesprek aanknoopt over zijn mogelijke
ik wist ien ding hiel seker: hy komt fansels in
Der moat yn myn kop in knop om. Dat giet sa
afscheid. “Net dat er my op de man ôf frege
kear by my as er echt help nedich hat.”
maklik noch net, mar ik doch myn bêst.” Ook
hat oft ik skipper wurde woe”, verduidelijkt
voor zoon Jappie is die nieuwe taakverdeling
Jappie, “mar foar it earst ha wy it hân oer
En zo geschiedde. Na een adempauze in
even wennen. “Mar oant no ta giet it bêst.
‘wat as ik skipper wêze soe’. Dat petear wit ik
2020, waarin er door alle coronalockdowns
Us heit is myn earen en eagen op it skip as
noch goed.”
niet gezeild mag worden, klopt Jappie in
wy farre, sadat ik my fokusje kin op de grutte
2021 aan bij z’n vader. “Ik fielde sels wol: der
DOUWE VISSER, HEER EN MEESTER
lijnen en de koers dy’t ik mei it skûtsje farre
Wanneer Douwe in 2017 zijn laatste SKS-
moat wat barre, want sa komt it net goed”,
wol. Dat is it doel.”
kampioenschap zeilt, is het moment daar.
geeft hij nuchter toe. “Der kaam sa folle op
Het bestuur van De Sneker Pan moet op
my ôf as skipper. Net allinnich it strategyske
Louise een bijzondere biografie over
zoek naar een opvolger. Jappie is één van de
aspekt, mar ek alle praktyske saken leinen op
Douwe Visser. Auteur Ton van der Laan
kandidaten. “Ik waard útnoege om myn fisy
myn boardsje. Fan it ûnderhâld fan it skûtsje
neemt de lezer in Heer en meester mee
op de takomst fan de Pan út de doeken te
oant de klean foar de bemanning. En fan it
door het leven van een markant man:
dwaan. Twa of trije kear bin ik op petear west.
skema fan de trainingen oant it drinken foar
Douwe wordt neergezet als zoon, als
It wie net sa fan: No Jappie jonge, hjir hast it
de trainingen. Ik die álles sels. Dat wie funest.
skûtsje en set ‘m op. Ik waard aardich troch
Dêrtroch koe ik de kop der net goed byhâlde
binnenvaartschipper, als skûtsjeschipper,
de mangel helle. Uteinlik kaam it ferlossende
yn de wedstriden. No, mei ús heit as adviseur
als vernieuwer en als filosoof.
SCHIPPERSBLOED
wurd dat ik yn 2018 skipper wurde mocht van
oan board, kin ik dit soart saken oerlizze en ha
Wie beide Vissers gebroederlijk naast elkaar
De Sneker Pan.”
ik in wei fûn om mear te stjoeren yn stee fan
‘Us heit is myn earen en eagen op it skip’
alles sels te dwaan. Ik bin mear de bûnscoach
ziet staan, kan de gelijkenis niet ontgaan. In beide stroomt ‘skippersbloed’. Jarenlang
KOPJE ONDER
zeilen vader en zoon samen op De Sneker
In dat eerste jaar krijgt Jappie het flink voor de
Pan. Jappie is 16 jaar als hij voor het eerst
kiezen. De Sneker Pan eindigt in 2018 onder
REALITYCHECK
bij zijn vader aan boord stapt. Hij begint
zijn leiding met 92 punten in de staart van het
Het is een veelgemaakte fout, weet vader
als peiler, zoals dat gebruikelijk is. Al snel
SKS-klassement. Een jaar later zeilt de Pan
Douwe. “As skipper fielst dy ferantwurdlik
mag hij plaatsnemen aan de lier, vervolgens
naar een twee na laatste plek. Douwe kan
foar alles oan board. Dat fret enerzjy. Faak
aan de schoot op het achterdek en tot aan
niets anders dan vanaf de walkant machteloos
tinke minsken dat it skûtsjesilen fan de
2018 is Jappie ‘betûft’ fokkenist. Af en toe
toekijken. “Dat fielde hiel dûbeld, want ik hie
maitiid oant de simmer duorret. Mar der komt
flitst het wel eens door z’n gedachten: het
Jappie mar wat graach yn it sadel holpen.
folle mear by sjen. It hiele jier troch hast it
helmhout overnemen van z’n vader. Maar
Mar ik wist tagelyk ek: ik moat my der net mei
der drok mei. It ûnderhâld fan al it materiaal.
wurden yn stee fan it manusje fan alles.”
Op 25 juni presenteerde Uitgeverij
echtgenoot, als broer, als vader, als
Verkrijgbaar bij de boekhandel en via www.uitgeverijlouise.nl.
Skûtsjekrant
10
www.skutsje .nl
“ WY BIN BLIID DAT DE SILERS WER ALLES YN TOU SETTE KINNE FOAR IN KAMPIOENSKIP”
DE STERKSTE KOMBINAASJE FAN ‘E WRÂLD.
Bokkewiel 6 8502 TX Joure +31 (0) 513 681 008 info@fibremax.nl
www.fibremax.nl
Skûtsjekrant
11
www.skutsje .nl
Zeiltekens SKS ZEILTEKENS
INFO
ZEILTEKENS
INFO
ZEILTEKENS
INFO
Skûtsje: Doarp Grou Thuishaven: Grou Schipper Douwe Azn. Visser Klassering 2019: 1
Skûtsje: d’Halve Maen Thuishaven: Drachten Schipper: Klaas Westerdijk Klassering 2019: 7
Skûtsje: Klaas van der Meulen Thuishaven: Woudsend Schipper: Klaas van der Meulen Klaas debuteert, Woudsend werd in 2019 13e.
Skûtsje: Gerben van Manen Thuishaven: Heerenveen Schipper: Sytze Brouwer Klassering 2019: 2
Skûtsje: Rienk Ulbesz Thuishaven: Leeuwarden Schipper: Willem Uzn. Zwaga Klassering 2019: 8
Skûtsje: De Jonge Jan Thuishaven: Langweer Schipper: Harmen Brouwer Harmen debuteert, Langweer werd in 2019 14e
Skûtsje: Lemster Skûtsje Thuishaven: Lemmer Schipper: Albert Jzn. Visser Klassering 2019: 3
Skûtsje: Oeral Thús Thuishaven: Joure Schipper: Rinus de Jong Klassering 2019: 9
Skûtsje: Eildert Sietez Thuishaven: Akkrum Schipper: Pieter Ezn. Meeter Klassering 2019: 4
Skûtsje: Twee Gebroeders Thuishaven: Drachten Schipper: Jeroen Pietersma Klassering 2019: 10
Skûtsje: It Doarp Huzum Thuishaven: Huzum Schipper: Johannes Hzn. Meeter Klassering 2019: 5
Skûtsje: Súdwesthoek Thuishaven: Stavoren Schipper: Auke de Groot Klassering 2019: 11
Skûtsje: Twee Gebroeders Thuishaven: Earnewâld Schipper: Gerhard Pietersma Klassering 2019: 6
Skûtsje: Sneker Pan Thuishaven: Sneek Schipper: Jappie Dzn. Visser Klassering 2019: 12
Wedstrijddata SKS 2022 Zaterdag 30 juli Zondag 31 juli Maandag 1 augustus Dinsdag 2 augustus Woendsdag 3 augustus Donderdag 4 augustus Vrijdag 5 augustus Zaterdag 6 augustus Zondag 7 augustus Maandag 8 augustus Dinsdag 9 augustus Woensdag 10 augustus Donderdag 11 augustus Vrijdag 12 augustus
Grou De Veenhoop Earnewâld Terherne Langweer Elahuizen Stavoren Woudsend (inhaalwedstrijd) Lemmer Lemmer Sneek
Zeiltekens IFKS A-klasse ZEILTEKENS
INFO
ZEILTEKENS
INFO
ZEILTEKENS
INFO
Skûtsje: Eelkje II Thuishaven: Heeg Schipper: Jeroen de Vos Klassering 2019: 1
Skûtsje: Eeltje Baas Thuishaven: Makkum Schipper: Klaas Kuperus Klassering 2019: 9 Het schip heette toen nog Zes Gebroeders.
Skûtsje: Redbad Thuishaven: Workum Schipper: Wietse Bandstra Klassering 2019: 4e in de B-klasse, gepromoveerd
Skûtsje: Ingelskman Thuishaven: Rotterdam Schipper: Sikke Heerschop Klassering 2019: 2, toen met de Wylde Wytse.
Skûtsje: ’t Swarte Wief Thuishaven: de Tynje Schipper: Jaap Hofstee Klassering 2019: 10
Skûtsje: Freonskip Thuishaven: Blauhús Schipper: Hartman Witteveen Klassering 2019: 5e in de B-klasse, gepromoveerd
Skûtsje: Waaksdom Thuishaven: Joure Schipper: Ulbe Zwaga Klassering 2019: 3
Skûtsje: Grytsje Obes Thuishaven: Koudum Schipper: Arjen de Jong Klassering 2019: 12
Skûtsje: It Doarp Eastermar Thuishaven: Eastermar Schipper: Geale Tadema Klassering 2019: 5
Skûtsje: Us Heit Thuishaven: Rotterdam Schipper: Wytse Heerschop Klassering 2019: 13, Toen met de Woeste Ånne; Us Heit was eerst de Wylde Wytse van Sikke Heerschop.
Skûtsje: Jonge Jasper Thuishaven: Franeker Schipper: Froukje Osinga Klassering 2019: 6
Skûtsje: Sterke Jerke Thuishaven: Earnewâld Schipper: Pieter-Jilles Tjoelker Klassering 2019: Kampioen B-klasse, gepromoveerd
Skûtsje: Lytse Lies Thuishaven: Gaastmeer Schipper: Ton Brundel Klassering 2019: 7
Skûtsje: Raerder Roek Thuishaven: Raerd Schipper: Sijmen Kalsbeek Klassering 2019: 2e in de B-klasse, gepromoveerd
Skûtsje: Ut en Thús Thuishaven: Sneek Schipper: Floriaan Zwart Klassering 2019: 8
Skûtsje: Ora et Labora Thuishaven: Heeg Schipper: Sietse Broersma Klassering 2019: 3e in de B-klasse, gepromoveerd
Wedstrijddata IFKS 2022 Zaterdag 13 augustus
Hindeloopen
Zondag 14 augustus
Stavoren
Maandag 15 augustus
Heeg
Dinsdag 16 augustus
Sloten
Woensdag 17 augustus
(inhaalwedstrijd Echtenerbrug)
Donderdag 18 augustus
Echtenerbrug
Vrijdag 19 augustus
Lemmer
Zaterdag 20 augustus
Lemmer Finale
Skûtsjekrant
12
www.skutsje .nl
Carrièremogelijkheden bij Siemens Gamesa
Vacature
Wil jij windtechnician worden met diverse doorgroeimogelijkheden? Momenteel werven wij nieuwe windtechncians voor windpark Fryslân (locatie Breezanddijk) en Westermeerwind (locatie Lemmer).
Wij bieden: • Goed salarisentoeslag(en) • Een geweldige plek om te werken in een snel groeiende industrie • Intern opleidings- en ontwikkelingsprogramma
Bij interesse of vragen; neem contact op met onzerecruiter Marjolein Velthuijzen 06-1379 0644
marjolein.velthuijzen.ext@siemensgamesa.com
www.siemensgamesa.com
Siemens Gamesa is een toonaangevende leverancier van windenergieoplossingen aan klanten over de hele wereld. Een belangrijke speler en innovatieve pionier in de sector van hernieuwbare energie. We werken eraan om ‘s werelds beste offshore-en onshore-windturbines en -diensten te leveren.
Skûtsjekrant
13
www.skutsje .nl
Zeiltekens IFKS B-klasse ZEILTEKENS
Zeiltekens IFKS - A klein
INFO
ZEILTEKENS
INFO
Skûtsje: Verwisseling Thuishaven: Yndyk Schipper: Bas Krom Klassering 2019: 6
Skûtsje: De Reuzen Thuishaven: Akkrum Schipper: Andries Brouwer Klassering 2019: 1
Skûtsje: Jonge Rein Thuishaven: Wytgaard Schipper: Erik Jonker Klassering 2019: 7
Skûtsje: Nije Dei Thuishaven: Amsterdam Schipper: Harm van der Weiden Klassering 2019: 2
Skûtsje: Westenwind Thuishaven: Heeg Schipper: Daan van der Meer Klassering 2019: 8
INFO
Skûtsje: It Abbegeaster Skûtsje Thuishaven: Abbega Schipper: Henk Frankena Klassering 2019: 3
Skûtsje: De Drie Haringen Thuishaven: Enkhuizen Schipper: Thomas de Boer Klassering 2019: 9
Skûtsje: Gerrit de Vries Thuishaven: Sneek Schipper: Gerrit de Vries Klassering 2019: 8
Skûtsje: Welvaart Thuishaven: Elahuizen Schipper: Tsjibbe van der Veer Klassering 2019: 5
Skûtsje: Dageraad Thuishaven: Gaastmeer Schipper: Rein Wiebe Leenstra Klassering 2019: 10
Skûtsje: De Tajefte Thuishaven: Hindeloopen Schipper: Cees Riezebos Klassering 2019: 10
Skûtsje: Vriendschap Thuishaven: Akkrum Schipper: Sander Meeter Klassering 2019: 6
Skûtsje: De Brijbek Thuishaven: Workum Schipper: Jeroen Sijtsma Klassering 2019: 11
Skûtsje: de Verandering Thuishaven: Boornbergum Schipper: Jelle Bekkema Klassering 2019: 11
Skûtsje: Twa Famkes Thuishaven: Drachten Schipper: Pieter Jansma Klassering 2019: 7
Skûtsje: Twee Gebroeders Thuishaven: Top en Twel Schipper: Jan Overwijk Klassering 2019: 12
Skûtsje: Goede Verwachting Thuishaven: Lemmer Schipper: Bouke van der Vaart Klassering 2019: 13
Skûtsje Hoop en Vertrouwen Thuishaven: Sneek Schipper: Brandt de Vries Klassering 2019: 9
Skûtsje: De Trije Doarpen Thuishaven: Echtenerbrug Schipper: Henk Regts Klassering 2019: Kampioen C-klasse, gepromoveerd.
Skûtsje: de Harmonie Thuishaven: Bolsward Schipper: Floris Bottema Klassering 2019: 14
Skûtsje: Hoop op Zegen Thuishaven: Leeuwarden Schipper: Chris van den Berg Klassering 2019: 10
Skûtsje: Striidber Thuishaven: IJlst Schipper: Steven Zijsling Klassering 2019: 3e in de C-klasse, gepromoveerd.
Skûtsje: De Eenvoud Thuishaven: Harlingen Schipper: Remy de Boer Klassering 2019: 13e in de B-klasse, gedegradeerd.
Skûtsje: Stad Harlingen Thuishaven: Harlingen Schipper: Sikke Tichelaar Klassering 2019: 11
Skûtsje: Lege Wâlden Thuishaven: Terherne Schipper: Paul Wassink Klassering 2019: 4e in de C-klasse, gepromoveerd.
Skûtsje: Galamadammen Thuishaven: Galamadammen Schipper: Simon van der Lingen Klassering 2019: 14e in de B-klasse, gedegradeerd.
Skûtsje: Lytse Earnewâldster Thuishaven: Earnewâld Schipper: Geale Postma Klassering 2019: 12
Skûtsje: Wâldwiif Thuishaven: Kootstertille Schipper: Tim Roosgeurius Klassering 2019: 5e in de C-klasse, gepromoveerd.
Skûtsje: Singelier Thuishaven: Stavoren Schipper: Koos Lamme Klassering 2019: 15e in de B-klasse, gedegradeerd.
Skûtsje: Lytse Famke Thuishaven: Lemmer Schipper: Herke Boskma Klassering 2019: 13
Skûtsje: Hoop op Zegen Thuishaven: Oudeschoot Schipper: Mark de Koe Klassering 2019: 6e in de C-klasse, gepromoveerd.
Skûtsje: Deviatie Thuishaven: Oudega (SWF) Schipper: Jimte Koopmans Klassering 2019: -
Skûtsje: Nooit Volmaakt Thuishaven: Lemmer Schipper: Jochem van der Vaart Klassering 2019: 16
Skûtsje: Sinnekening Thuishaven: Leeuwarden Schipper: Jan van der Veen Klassering 2019: 7e in de C-klasse, gepromoveerd.
Skûtsje: Drie Gebroeders Thuishaven: Gorredijk Schipper: Aeger van der Hoeff Klassering 2019: -
Skûtsje: Lutgerdina Smeltekop Thuishaven: Eemnes Schipper: Bernd de Cneudt Klassering 2019: 17
Skûtsje: Lonneke Thuishaven: Stavoren Schipper: Jilles Bandstra Klassering 2019: 14e in de A-klasse, gedegradeerd.
Skûtsje: Ebenhaëzer Thuishaven: Dokkum Schipper: Olphert van der Pol Klassering 2019: -
Skûtsje: Hoop Doet Leven Thuishaven: Leeuwarden Schipper: Koos van Drunen Klassering 2019: 18
Skûtsje: Ut ‘e Striid Thuishaven: Franeker Schipper: Gerrit Huisman Klassering 2019: 15e in de A-klasse, gedegradeerd.
Skûtsje: Frije Fûgel Thuishaven: Bakhuizen Schipper: Jeroen Mous Klassering 2019: -
Skûtsje: Tiid sil’t leare Thuishaven: Amsterdam Schipper: Hille Wichers Klassering 2019: -
Skûtsje: Ale Thuishaven: Heeg Schipper: Ron Syperda Klassering 2019: 16e in de A-klasse, gedegradeerd.
Skûtsje: Frya Fresena Thuishaven: Reade Klif Schipper: Age Bandstra Klassering 2019:
Zeiltekens IFKS C-klasse ZEILTEKENS
Skûtsje: Gerrit Ynze Thuishaven: Galamadammen Schipper: Roderik von Meyenfeldt Klassering 2019: Skûtsje: Grutte Pier Thuishaven: Bolsward Schipper: Jelle Los Klassering 2019: Skûtsje: De Bunsjoter Thuishaven: Spakenburg Schipper: Jan Pieter van der Stroom Klassering 2019:
Skûtsjekrant
14
www.skutsje .nl
De juiste dekking
zit in de details
Kennis, support en dekking op maat MS Amlin Marine heeft het grootste team van gespecialiseerde marine acceptanten en schadebehandelaars in Europa. Wij bieden een compleet assortiment producten voor al uw maritieme verzekeringsbehoeften, onze Loss Prevention Services en 24/7 bereikbaarheid in geval van nood. MS Amlin is uw kompas in de wereld van maritieme verzekeringen – uw betrouwbare gids over woeste wateren. Vertrek nooit zonder ons!
msamlin.com/msam
A member of
© June 2022. This advertisement is for informational purposes only and is correct at the time of printing. MS Amlin Marine NV is licensed and regulated by the Dutch Authority for the Financial Services Markets Authority (FSMA), registration no 0670.726.393.
Skûtsjekrant
15
www.skutsje .nl
DEBUTANT ANDRIES BROUWER KWAM, ZAG EN (OVER)WON DE LYTSE A
“Pas weer levensgenieter na de laatste wedstrijd”
Andries Brouwer zeilt in de zomer van 2019 voor het eerst naar de start van de lytse A. Het is zijn debuut als schipper. Een succesvol debuut, kunnen we achteraf rustig stellen, want Brouwer wint vijf van de zeven wedstrijden en zet daarmee het kampioenschap op zijn naam.
Door de pittige weersomstandigheden op het IJsselmeer verhuist de IFKS in 2019 een wedstrijd naar de Fluessen. Ook daar is het hard werken voor Brouwer en zijn bemanning. Foto: ThomasVaer Fotografie
TOEKOMST “Of we altijd vanuit Akkrum blijven varen, is de vraag. Het dorp voelt zich vooral betrokken bij het SKS-skûtsje van Pieter. Dat begrijp ik ook wel. Daarom, als een dorp of stad geïnteresseerd is om zich aan ons te verbinden en we worden het eens, dan zit er zo een ander zeilteken in het zeil.”
Hij omschrijft zichzelf als een levensgenieter.
ervaring neem je ook mee in de wedstrijd.”
En ook de andere helft van die winst zeilt
“Ik hoop ooit schipper op een SKS-skûtsje
Maar hoe dichter de IFKS-wedstrijden
“De bemanning is een vriendenploeg.
Brouwer bij elkaar. In 2019, zijn eerste jaar als
te worden. Dat is wel een droom. Het mag
naderen, hoe minder ruimte er is voor dat
Ongeveer de helft heeft echt zeilervaring, de
schipper, wint hij de A-klein. “Dat had ik niet
ook, want mijn oma was een Ferwerda
genieten. Andries: “In de laatste uren voor de
rest komt van de wal. Dat kan prima, als je
verwacht. Ik wist wel dat dit skûtsje het kan,
en komt uit een skûtsjegeslacht. Ik heb
start ben ik een heel ander mens. Dan herken
maar inzet toont. Op het voordek, bij de lieren
ook al is het geen Piipster maar een Bijlsma,
ook wel een paar mooie skûtsjes op het
je me niet, een dikke zenuwpees. Totdat het
en de schoten wil ik wel beslist iemand met
maar het moet er wel uit komen. Het liep
oog. Ik ga dan wel de feestjes van de IFKS
startschot klinkt, dan verander ik op slag en
ervaring hebben. Dat is essentieel. Zij moeten
super. Met nog één wedstrijd te gaan waren
missen, die zijn gezelliger dan bij de SKS.
word ik rustig, fanatiek en heel berekenend.’’
aan een knikje genoeg hebben om te weten
we al zeker van de titel. Normaal nemen we
Daar is elk team toch meer op zichzelf, bij
De 33-jarige schipper van het Akkrumer
wat ik wil.”
na de wedstrijd even een paar biertjes, niet te
de IFKS gaat iedereen na afloop samen de
skûtsje De Reuzen woont aan boord van
veel. Ik wil de volgende dag geen katers aan
tent in.” En dan is er ook nog het feestelijk
de Solide. Het schip ligt afgemeerd aan
boord. Deze avond hadden we wel even lekker
binnenhalen van de IFKS-kampioenen in
doorgezakt. De volgende morgen hadden we
het centrum van Lemmer. “De SKS zou dat
alles dichtgereefd, gewoon lekker meezeilen.
ook in de kom van Lemmer moeten doen,
Ons niet druk maken. Maar we kwamen
veertien skûtsjes met de winnaars vooraan.
zo super uit de start, en ja, dan gaat het
Dat heeft volgens mij meer sfeer dan het
winnaarsbloed stromen. Dus de reven eruit en
Starteiland. Maar zover is het natuurlijk nog
knallen! Wonnen we die ook nog! Toen kon ik
lang niet. De prachtige leerschool die de
eindelijk genieten. Voor en tijdens de wedstrijd
IFKS is, duurt voor mij nog zeker vijf jaar.
lukt me dat eigenlijk niet. Ik pak wel een
Dan zien we wel verder. Nu genieten, want
It Stalt in Akkrum. Een mooie plek, vlakbij zijn werk op de Frisian Queen van Pieter Meeter en een goede uitvalsbasis voor de trainingen. De Reuzen waarmee hij in 2019 het kampioenschap in de A-klein won, ligt ernaast. Klaar voor een nieuwe kampioenstitel?
“Discussies aan boord, daar hebben we geen tijd voor”
“Het wordt een verrassing! Ik heb de andere skûtsjes niet gevolgd en we hebben ook niet
“Ik ben jammer genoeg slecht in het
biertje, maar in mijn hoofd ben ik dan al weer
zeilen is het mooiste wat er is. Dat weet ik
tegen ze kunnen zeilen. Ik weet dus niet of ze
uitleggen. Eén of twee keer, dan moet je het
met de volgende dag bezig. Hoe zetten we het
al sinds ik een klein jochie was.’’
wat hebben aangepast. Wij hebben alles goed
eigenlijk snappen. Daarna laat ik wel eens
zeil, waar wil ik bij de start liggen. Die vragen
in de verf gehouden en alleen twee nieuwe
een krachtterm vallen, of ‘Moet ik het zelf
malen door mijn hoofd. Maar na de laatste
fokjes aangeschaft, verder niks. Die voelden bij
doen?’. Niet handig, het is de spanning. Vaak
wedstrijd ga ik eigenlijk ‘terug-genieten’ van
het trainen goed aan, dat gaf wel vertrouwen.”
neemt een van de andere bemanningsleden
wat we met z’n allen geflikt hebben.”
Heel veel is er nog niet getraind. “Te druk, het
het dan wel even over. En het lost zich altijd
waaide te hard, of de bemanning was niet
op. Discussies aan boord, daar hebben we
compleet omdat sommigen ook op het SKS-
geen tijd voor. Als ik een fout maak, dan weet
skûtsje van Pieter Meeter zitten. Zelf ben ik
ik dat zelf ook snel genoeg. Ik moet daar
daar fokkenist. En de SKS gaat altijd voor.
dan wat mee, het is mijn schuld. Na afloop
Voor mij hoeft trainen met een incomplete
hebben we het erover bij een biertje. Dan is
bemanning niet. Het heeft geen zin omdat je
alle kou snel uit de lucht, want we hebben
niet op elkaar ingespeeld raakt. Dan blijf ik
allemaal iets gemeen: we willen winnen.”
liever voor de wal liggen.”
SCHERP ZEILEN
PIETER MEETER “Pieter Meeter gaat dit jaar weer mee als
“We trainen altijd in de buurt, meest op de
adviseur. Op het SKS-skûtsje van Akkrum is hij
Pikmar of de Wide Ie. Het gaat mij vooral
de baas, op De Reuzen ben ik het. En dat gaat
om shiphandling. Als we de Tynje eerst
prima. Ik leer heel veel van hem en ben nog
in vier keer nemen, en door scherp zeilen
lang niet uitgeleerd. Hij is onder andere bij de
en trimmen dat terug kunnen brengen tot
start heel belangrijk. Als je goed uit de start
drie keer, dan ben ik tevreden en trots. Die
komt heb je de helft van de winst al binnen.”
Blijdschap bij Andries Brouwer en zijn adviseur Pieter Meeter na het winnen van het kampioenschap. Foto: ThomasVaer Fotografie
Skûtsjekrant
16
www.skutsje .nl
De nieuwe Citan. Zie het GROOTS. Zie GROOT(S) voordeel Lease de nieuwe Citan vanaf € 319,- p/m!* • Nu tot € 750,- voordeel!* • € 250,- voordeel op bedrijfswagen inbouw!* *Lease-bedrag o.b.v. 72 maanden / 10.000 km per jaar. Vraag naar de actievoorwaarden!
Ontdek onze ruime voorraad! Direct leverbaar! Kijk op Wensink.nl/mercedes-benz/citan
Heerenveen Venus 1, 8448 CE, 0513-250594, info@wensink.nl Leeuwarden Icarusweg 2, 8938 AX, 058-2046410, info@wensink.nl
Skûtsjekrant
17
www.skutsje .nl
Liefde in de vloot Een beetje schipperen, soms voorzichtig laveren en precies op het juiste moment toeslaan: het spel van de liefde vertoont veel overeenkomsten met de skûtsjestrijd. Misschien dat juist daarom de vonk regelmatig overslaat op het water. Bij Bas Krom en Karin Veld resulteerde het zelfs in een bijzonder huwelijksaanzoek.
Sierou en Peter aan boord van het skûtsje
Bas en Karin met hun twee dochters.
“Wij stappen ooit met elkaar in het huwelijksbootje” Een goede schipper laat zijn zeil het woord doen. Bas Krom (38) nam dit wel erg letterlijk. “Karin, Trouwen?” schreef hij op het zeil van skûtsje Verwisseling tijdens de finish van de Strontrace in 2018. Karin Veld (42) haar antwoord was een volmondig ja. Maar vier jaar later ligt
“Ik tocht earst dat ik dûbeld seach” Zonder het skûtsjesilen hadden Sierou Heidstra (22) en Peter van Netten (29) elkaar nooit leren kennen. En dat maakt het skûtsjesilen voor hen extra speciaal. Sierou haar ouders varen net als Peter op skûtsje Ebenhaëzer dus hij zit nooit verlegen om een praatje met zijn schoonouders.
de ring nog altijd te wachten in de la. “We zijn nog bij elkaar, maar er kwam even een jachthaven tussendoor”, lacht het stel. Het is de zomer van 2010 wanneer Bas en Karin elkaar per toeval treffen in de feesttent na afloop van de Friese Hoek Race in Lemmer. Karin is op dat moment bemanningslid van de Engelina Smeltekop, Bas schipper op
Peter van Netten is geboren en opgegroeid
tijdens de eerste IFKS-wedstrijd van dat
studentenskûtsje Elisabeth. “Ik weet nog
in Woudsend. “Wy folgje it skûtsjesilen ús
jaar. Diezelfde avond was het feest in
dat ik Karin in de feesttent zag staan”,
hiele leven al’’, vertelt Peter. Met de hele
Hindelopen en daar zag Sierou Peter voor
mijmert Bas terug naar dat bewuste
familie bezochten ze de wedstrijden van de
het eerst. “Ik toch earst dat ik dûbeld
moment. “Ik ben niet zo’n ‘regeljongen’
SKS. Op een avond werd Peter zijn vader
seach of dat der wat yn myn bier siet, want
die in iedere tent een meisje regelt, maar
gebeld door een oud-collega. Hij weet
Peter blykte de twillingbroer fan Jetze te
ik voelde wel gelijk: op deze dame wil ik
het nog goed. “It wie alve oere jûns en ik
wêzen. Se lykje krekt opinoar, mar toch
afstappen. Zo gezegd zo gedaan.”
lei al op bêd. Myn heit sei dat se jonges
seach ik fourt ferskil. Jetze is wat mear in
sochten foar it skûtsje fan Dokkum om mei
lieder, echt in stoere jongen, mar Peter is
BLAASKAAK UIT AMSTERDAM
te farren. Ik sei fuort ‘ja’ en de oare deis
puur en folle leaver”, lacht Sierou.
Karin herinnert zich dat eerste gesprekje
2021 jachthaven Schraa Watersport
ook nog als de dag van gisteren. “Ik
in Woudsend. Sindsdien zijn ze naast
moasten we al sile yn Eastermar.’’
Skûtsje Verwisseling
Peter was toen 22 jaar en leerde via het
De vonk sloeg daar in de feesttent van
kende Bas niet persoonlijk, maar ik had
geliefden dus ook collega’s. “Dat bevalt
Dokkumer wedstrijdskûtsje zijn toekomstige
Hindelopen meteen over en de twee
al wel gehoord over ‘die blaaskaak uit
uitstekend”, glundert Bas. “Samen staan
schoonvader – Hylke Heidstra – kennen.
hebben de hele avond gepraat om elkaar
Amsterdam’”, grijnst ze. “Het was dan ook
we aan het roer van een geweldige, nieuwe
Hoewel haar beide ouders inmiddels
beter te leren kennen. Nu vijf jaar later
geen liefde op het eerste gezicht, maar
uitdaging. En ieder vrij moment zijn we
meezeilen op de Ebenhaëzer, is Sierou niet
zijn ze nog steeds bij elkaar. Sterker nog,
ik was wel gelijk onder de indruk van
zelf met de kids op het water te vinden.”
met het virus besmet. “Ik ha in passy foar
ze wonen samen in Sneek. Dicht bij Peter
hem. De passie voor het zeilen verbond
hynders. Dus ik begryp Peter wol. Wat hy
zijn werk die bij een visgroothandel in
ons vanaf het eerste moment. Voor de
OP ELKAARS LIP
mei skûtsjesilen hat, dat ha ik mei hynders.”
Woudsend werkt. Én dicht bij het skûtsje
grap spraken we af dat we elkaar twee
Met het IFKS-kampioenschap voor de deur
waarop Peter elke donderdagavond met
weken later bij de volgende wedstrijd weer
wordt er weer fanatiek getraind. Al een
VONK IN DE FEESTTENT
zijn team te vinden is. Hij zit achter op
zouden zien.”
aantal jaar is Karin fokkenist op skûtsje
Toch ging Sierou op 17-jarige leeftijd
het dek en droomt ervan ooit schipper
nog een keer met haar ouders op
te worden. “It is in hiele ear om op dit
VERRASSING AAN BOORD
handen heeft. Daarmee zit het stel 24/7
zeilvakantie waar ze aan boord van het
skûtsje te farren. De resultaten wurde ek
Achter de schermen gebruikt Bas die twee
bij elkaar op de lip. “Ik vind het erg fijn
skûtsje Jetze leerde kennen, een aardige
hieltyd better. Sa goed sels, dat we der dit
tussenliggende weken om contact te
dat Bas aan het roer staat. Ik vertrouw
jongen, maar meer niet. Dat was in 2017
jier mei ús nije skipper – Olphert van der
leggen met de schipper van de Engelina
volledig op hem”, knikt Karin. “Ook privé
Pol – foar geane om kampioen te wurden
Smeltekop. Stiekem maken de heren
zeilen we regelmatig samen tijdens de
yn de C-klasse. En as dat gebeurt, stiet
de afspraak dat Bas als verrassing als
vakanties met onze dochters. Dus het
Dokkum op syn kop.”
bemanningslid aan boord stapt tijdens de
voelt erg vertrouwd om hem als schipper
wedstrijddag. “Ik schrok me een hoedje
te hebben.”
Skûtsje Ebenhaëzer
Verwisseling, waar Bas het helmhout in
FAMKE ÚT DE WESTEREEN
toen hij daar ineens stond”, weet Karin
Sierou kijkt nu al uit naar dat feest, want
nog goed. “Die avond na het zeilen zijn we
VERJAARD AANZOEK
hoewel zeilen niet haar ‘ding’ is, van het
samen uit eten gegaan. Daar sprong de
Of die bewuste bruiloft er nog eens gaat
feest erna geniet ze des te meer. “Dat wy
vonk definitief over.”
komen? “Oh jazeker wel!”, lacht Bas. “Mijn
inoar kinne fan it skûtsjesilen bliuwt hiel
aanzoek uit 2018 is intussen verjaard,
spesjaal, want wa hie dat no tocht fan in
GELIEFDE COLLEGA’S
maar we stappen zeker te weten ooit met
famke út De Westereen?”
Twaalf jaar later vormt het leven op het
elkaar in het huwelijksbootje.”
water nog altijd de verbinding tussen Bas en Karin. Het stel kocht in september
Skûtsjekrant
18
www.skutsje .nl
Onze logistieke dienstverlening gaat ver!
Transport
Warehousing
Logistic solutions
www.veenstrafritom.nl Levert logistieke rust
Skûtsjekrant
19
www.skutsje .nl
Peilers: de bikkels van de vloot Ze hebben als eerste natte voeten en weten als geen ander hoe het water van de Friese meren smaakt. Peilers op een skûtsje trotseren weer, wind en golven om te voorkomen dat het zwaard de grond raakt en kostbare tijd verloren gaat.
De SKS komt in zicht. Eindelijk. Dat vindt
De schipper stuurt, een schotenman
Gjalt Bosma (17) ook. Vorig jaar werd
bedient het grootzeil en een
hij aan de bemanning van het Lemster
zwaardenman zorgt ervoor dat het
skûtsje toegevoegd. Maar ja, corona hè.
zwaard in en uit het water gaat. Maar wat
Gelukkig konden er nog een paar andere
peilers nu precies doen? “Ik tink dat in
wedstrijden worden gezeild, Lemmer
soad minsken net yn ‘e gaten hawwe wat
Ahoy bijvoorbeeld. Dat smaakte sowieso
it belang fan it peilen is”, zegt Marlotte
naar meer. Gjalt: “Skûtsjesilen giet der
Jansen (23) van IFKS-skûtsje de Jonge
altyd fanatyk oan ta. It is hurd wurkjen en
Jasper. “Ik moat yn elts gefal faak útlizze
in echte teamsport. Ik bin ek fanatyk, kin
wat ik no eigenliks doch mei dy stok.”
ek net goed tsjin myn ferlies trouwens, dus ik probearje altyd myn konsintraasje derby te hâlden.” Lonneke Zijsling op de Striidber. Foto: ThomasVaer Fotografie.
Zestien skûtsjes stevenen af op de startlijn. Er wordt gevloekt en getierd. ‘Omheech!’, ‘Der net tusken!’. Dit is het moment waarop de adrenaline stijgt. Ook bij Lonneke Zijsling (20), peiler op IFKS-skûtsje de Striidber. “De aksje, it starten, de flokkerij. It is net allinnich it peilen sels, mar ek alles deromhinne wat it sa moai makket.”
Laas Spannenburg is peiler op het Ljouwerter skûtsje. Foto: ThomasVaer Fotografie.
“Ast wetter oer dy hinne krijst dan wist seker dat it skûtsje hurd giet”
Zodra de SKS dichterbij komt, worden
“Dan wist, it wurdt wer wetter happe”
volgschippen ingericht en kruisers volgepakt. Familie en vriendenploegen haken aan voor twee weken support in de strijd naar de
Die uitleg begint met het precisiewerk en
eindzege. Laas Spannenburg (16) weet niet
de risico’s van dien. “Want as it swurd
beter. Hij is er al zijn hele leven bij. Sterker
net goed sit, dan rint it skûtsje net lekker.
nog, hij is in de bouwvak geboren: “Heit
En as er te djip sit dan kin it skûtsje
sylde op Langwar en wie krekt op tiid by de
omslaan.” De kneepjes van het vak leerde
befalling.”
ze op het SKS-skûtsje van Langweer. Marlotte: “Dy earste wedstryd wie op in
“Ik ha noch nea drûge sokken hân”
dei mei stoarm, rein en gaos oan board.
Door continu de peilstok in het water te steken kun je de diepte meten. Zo weet de zwaardenman hoe ver het zwaard in het water kan. Gjalt: “It is in moai plak, mar ek in swier plak. Do dochst de hiele tiid deselde beweging mei dyn earm en do hast kracht nedich om it swurd djip yn
“Wy binne opgroeid mei de Striidber. Myn
it wetter te traapjen. Dêr train ik ek foar.
heit hat der altiten op syld en in soad fan ús
De earms mei gewichten en fuotbal helpt
famylje docht mei.” Intussen is het helmhout
foar de beenspieren.”
“Ik ha it leafst dat it hurd waait en it wetter de gongboarden ynkomt”
overgegaan van oom Siebo op broer Steven.
Ik tocht ‘wat gebeurt my, is dit silen?’.” Maar het schrikt haar niet af. “Ik naam my foar om it gewoan efkes oan te sjen en doe fûn ik it dochs wol hiel leuk.”
DEZELFDE MINDSET In 2018 maakt Marlotte de overstap naar de IFKS. Ze gaat peilen op de Jonge Jasper, het skûtsje van Froukje Osinga, en dat bevalt nog steeds heel
“Hy frege at ik ek meisile woe en dan kom
GENIETSJEN
je gau út by it peilen.” Een functie aan boord
“As peiler sitst fol yn de spanning. It giet
Dit jaar is hij voor het eerst peiler aan boord
tiid dwaande op it skûtsje. Bist net
die een nat pak garandeert. Lonneke: “Ik ha
hurd en skeef, do wurdst hielendal wiet
van het Ljouwerter skûtsje. Laas: “Ik fyn it
drok mei it swurd, dan moast de gyk
noch nea drûge sokken hân. At we yn april
en bist konsintreard. Op dat plak krijst
leuk om de hiele tiid oan ‘e gong te wêzen.
wol wer útdrukke. Mei hiele hurde wyn
de earste wedstriden sile, tink ik fansels
dus net in hiel soad mei fan de wedstryd,
Peile, swurd yn it wetter traapje, by it draaien
wist dan wurdt it wer wetter happe.” Dat
wolris ‘wat doch ik hjir’. It wetter is dan noch
mar toch genietest wol hiel bot. As de
hurd nei de oare kant. En ik fyn it moai om
is niet erg, maar: “As it kâld is, mei de
hiel kâld. Sels mei thermoklean bin je net
sinne skynt sit ik lekker yn koarte broek
ticht by it wetter te wêzen. Wiete fuotten is
foarwedstriden bygelyks, dan is it net
waarm te krijen. Mar eltsenien sit yn itselde
en mei hurde wyn en rein ha ik in sylpak
net slim en ik bin lang, dus it wetter komt
sa’n lekker plakje.”
‘schuitje’. Se ha miskyn in oare funksje en se
oan. Ik ha altiten wiete fuotten, mar ik
hast noait boppe de knibbels. Al sil dat asen
sitte net by it wetter, mar dan komt it wol wer
bin nea kâld. It is hearlik, want ast wetter
op Starum en Lemmer wol oars wêze mei
“It moaie oan de Jonge Jasper is de
op de spieren oan. Dat is ek swier.”
oer dy hinne krijst dan wist seker dat it
hurdere wyn en hege golven.”
ôfwikseling fan jong, âld, manlju en
goed. Marlotte: “As peiler bist de hiele
froulju. Der sit fariaasje oan board en
skûtsje hurd giet!”
GRAPKE
SPANNEND
eltsenien hat deselde mindset. It is in
“Ik woe as lyts famke al mei, mar se hiene my
“Ik tink dat it in moai jier wurden giet.
Het deert hem niet, die harde wind en het
skip dat prestearje kin. Dat wolle we der
wiis makke dat ik dan earst myn syldiploma
Wy hawwe in goeie bemanning, alles
woelige water, integendeel. “Ik ha it leafst
allegear graach úthelje.”
helje moast. Grapke fansels, mar ik tocht dat
moai op oarder en wy hawwe it moaiste
dat it hiel hurd waait. Dan komt it wetter it
it echt sa wie. Dus ik ha op myn njoggende
skûtsje fan de float.”
gongboard yn en moast dy goed beethâlde.
of tsiende dat diploma helle. Ik ha doe tsjin eltsenien sein ‘sjoch, no mei ik’.”
Dat makket it spannender. Dêrom ha ik ek Gjalt Bosma aan boord van het Lemster skûtsje. Foto: ThomasVaer Fotografie.
it measte sin oan Starum. Ik ha dêr noch net peild, mar der is in soad wyn en do
“At it net lukt, dan begjin je gau op ien te
moast goed oplette, want der binne altiten
prutteljen dy’t tichtby je stiet. Foar Steven bin
oanfarringen.”
ik dat of myn oare broer dy ek meisylt. Mar wat op it skûtsje gebeurt, dat bliuwt dêr. Dat
“Ik bin bot konsintreard. Dat moat ek,
nimme we net mei nei it krystdiner, nee. En
hielendal by de start. It is earst rêstich oan
Steven past ek goed op my, want ik bin wol it
board, mar sa gau at we nei de startline
lytse suske oan board.”
draaie moat it swurd der yn en dan rap peile. Willem (Zwaga, schipper, red.) ropt altiten fan
“Myn moaiste herinnering is dat we
alles, skrikst dy wêzenleas, al kin ik it measte
promoveard binne. Dat wie in striid oant en
net ferstean.”
mei de lêste sekonde. Ik krij der wer pikefel fan at ik der oan tink. No op nei de B-klasse.
“Ik wit net hoe ik ús kânsen ynskatte moat,
De top trije soe moai wêze, mar hânhave is ek
want it sit allegear ticht op mekoar, mar ik
al in hiele prestaasje.”
tink dat we seker in poadiumplak pakke!”
Marlotte Jansen is sinds 2018 peiler op de Jonge Jasper
20
Skûtsjekrant www.skutsje .nl
Nei it Skûtsjesilen 100% BOB 0% op!
Dêr kinst mei Mooglik makke troch de provincie Fryslân/Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Fryslân.
komme
40 JAAR IFKS BIJLAGE
Het iepen karakter van IFKS
Unieke kampioenen
Vlootoverste Ton Brundel
40 jaar bijzondere momenten
Skûtsjekrant
2
www.skutsje .nl
po ly ca
rb
on a
at
of gl a
s
Kozijnen, schuifpuien, deuren, vouwwanden, terrasoverkappingen, carports, dakramen, garagedeuren & meer...
Aluminium overkappingen
Carports
oo
k
al
um
in
iu
m
ko zij
ne
n
Terrazza Pure
Viva plaza zonwering
Kunststof kozijnen
Vouwwanden
Roto dakramen
Garagedeuren
Pelletkachels
Bezoek onze showroom: Korte Baan 20 | 8331 LA Steenwijk | 0521 76 40 40 | info@brouwer4u.nl | www.brouwer4u.nl
Skûtsjekrant
3
www.skutsje .nl
O VO RW OO RD
Aan het werk tijdens de IFKS van 2016. Foto: Martin de Jong
’t Swarte Wief, Jaap Hofstee, de Tynje. Jonge Jasper, Froukje Osinga, Frentsjer. Ut en Thús, Floriaan Zwart, Snits.
Beemster wenst je behouden vaart!
Zo begon mijn carrière als verslaggever skûtsjesilen, met het opdreunen van rijtjes bij de zeiltekens. Ik had nog nooit een skûtsje van dichtbij gezien, laat staan dat ik de schipper kende. Dat veranderde toen Omrop Fryslân mij naar de IFKS stuurde. Ik zette alles op alles om goed beslagen in het wedstrijdveld te komen. Leerde de rijtjes, bestudeerde skûtsjes, probeerde gezichten van schippers te onthouden, las de reglementen en dompelde me onder in banen en startprocedures. Het was maar het topje van de ijsberg ontdekte ik in een volgend stadium. Het stadium van liefde op het eerste gezicht waarin ik boeken ging verzamelen, websites afstruinde en honderdduizenden vragen stelde. Met een vloot bestaande uit zo’n 65 skûtsjes kun je wel even vooruit. Gelukkig was er dit jaar een extra aanleiding om wat oudgedienden op te sporen en nóg meer informatie binnen te halen: het is exact 40 jaar geleden dat de IFKS haar eerste kampioenschap organiseerde. De overlevering kwam met nog meer anekdotes op de proppen, die op de volgende pagina’s terug te lezen zijn. Waarom sliep skûtsjeschipper Nico Hoek in een ijskoude winternacht in zijn oude Fiat 600? En waarom leidde een blote buik met bewegende navel tot diskwalificatie? Wat gebeurde er met het geld uit de IFKS-pot en wie was de eerste vrouw die een IFKS-kampioenschap won? Mijn bureau ligt opnieuw vol met oude krantenknipsels, foto’s en naslagwerken. Ik kan wel twintig bijlages vullen. Die neiging heb ik ook, want het ene verhaal is nog beter dan het andere. Maar ja, je moet ergens een punt zetten. En een punt hier, op het papier, betekent weer tijd voor andere dingen. Aftellen naar het eerste startschot, bijvoorbeeld. Maak er een geweldige zomer van! Afke Boven
Zeiltekens en rijtjes leren.
Echte kaas komt uit de Beemster
Skûtsjekrant
4
www.skutsje .nl
‘Onze smaak is allereenvoudigst, we zijn altijd tevreden met het beste.' (VRIJ VERTAALD NAAR OSCAR WILDE)
pakkenafdeling Sneek
De beste stuurlui werken met de Rapportagesoftware van Speedbooks!
pakkenafdeling Leeuwarden pakkenafdeling Leeuwarden
In vier stappen een perfect pak stap 1: We nemen uw maten precies op en u probeert eventueel een aantal van onze ‘paspakken’ of ‘pasjasjes’ om te kijken welke modellen u aanspreken.
stap 3: Om het pak of kolbert helemaal ‘af’ te maken, kunt u op de binnenkant uw naam, de naam van uw bedrijf of bijvoorbeeld uw trouwdatum laten borduren.
stap 2: U kiest stoffen, voering en knopen. Voor ons maatwerk werken we met toonaangevende stoffen. Deze stoffen zijn soepel, kreukherstellend en hebben een stijlvolle uitstraling.
stap 4: Na drie tot vier weken is het maatwerk klaar. Heeft u eenmaal bij ons een maatpak of maatkolbert laten maken, dan slaan wij alle gegevens op in onze computer, zodat we een volgende keer precies de maten en modellen weten. maatpak vanaf € 599,-
www.janeringa.nl SNEEK OOSTERDIJK 20 8601 BT SNEEK T (0515) 41 32 16 LEEUWARDEN GROENTEMARKT 11 8911 JB LEEUWARDEN T (058) 212 18 57
� fb.me/janeringakleding � instagram.com/janeringa
WWW.COMBINOORD.NL
Combi Noord: huisleverancier van topmerken
Skûtsjesilen, het zit in ons Friese bloed. Daarom wil ook Combi Noord graag deze prachtige en attractieve traditie ondersteunen. In ons Victron Service Centrum bekijken we zaken echter wat minder traditioneel. Daar is modernste apparatuur te vinden om je boot [of zelfs skûtsje!] te voorzien van de juiste energie-oplossing. Laat je daar dus adviseren door ons professionele team.
Over Combi Noord
Victron Service Centrum, Grou
20223006 CBN Skutsje A5.indd 1
Kijk eens ook op MITEK-ELEKTRISCHVAREN.NL GYROSTABILISATOREN.NL QUICKMARINE.NL
Combi Noord, de oerfriese groothandel voor industrie en recreatie uit Grou, is dé leverancier voor elk bedrijf in de jachtbouw, automotive, carrosseriebouw en de solarindustrie dat gaat voor kennis, kunde en kwaliteit. Wij leveren aan bedrijven door heel Nederland en heb je vragen over wat we voor je kunnen betekenen neem dan contact op met onze experts of kijk op onze webshop voor alle informatie!
07-07-2022 08:27
Skûtsjekrant
5
www.skutsje .nl
wordt het aantal wel dertig of meer. Wordt
Door geldgebrek zeilden IFKS-skûtsjes vaak met tweedehands katoenen zeilen. Foto: ‘Officiële uitgaven van de IFKS’ – Het Skûtsjemuseum.
het te moeilijk om allen te laten starten in één wedstrijd, dan moet er een A- en een B-klasse komen. Waarom niet? Als men zich aan de reglementen houdt, dan is er niets aan de hand. We sluiten niemand uit, ook de leden van de SKS niet.’’ Die B-klasse kwam er in 1985 en toen er in 1993 opnieuw te veel gegadigden voor deelname waren, werd een C-klasse aan de wedstrijdenreeks toegevoegd.
LYTSE KLASSE Zelf was Age Veldboom één van de initiatiefnemers van de Lytse klasse voor kleinere skûtsjes met een maximale lengte van 17.10 meter. Dat was in 1995. “Ik fûn it skande dat in soad lytse skûtsjes dy’t noch yn orizjinele steat ferkearden yn twaën snien en ferlinge waarden om se rapper te meitsjen. Se hearre ta it Fryske kultuerguod. No sille wy tachtich jier nei dato bepale dat de skipsbouwers it eartiids net goed dien ha. Dêr wie ik prinsipieel op tsjin.’’ Hij constateerde een ongelijke strijd tussen de schepen. Schippers van de kleine skûtsjes leveren sportief gezien misschien net zo’n
VEERTIG JAAR SKÛTSJESILEN VOOR IEDEREEN
prestatie als de bemanning van de grote
“By de SKS tochten se ‘dat wurdt niks’, mar it pakte oars út”
schepen, maar ze kunnen de strijd niet winnen.
Op 10 augustus is het precies veertig jaar geleden dat de eerste wedstrijd voor de IFKS werd gezeild. Zestien
SKÛTSJES GERED
skûtsjes verschenen destijds aan de start op het IJsselmeer bij Hindeloopen. Skûtsjekenner, schipper en oprichter van het Skûtsjemuseum Age Veldboom weet het nog goed, al was hij die eerste jaren nog niet bij het skûtsjesilen betrokken. “Gerrit Roosjen wie de betinker fan de IFKS. Spitich genôch is hy yn 1999 al stoarn.’’
Nog altijd zijn er vier klassen (A-klasse, B-klasse, C-klasse en de A-klein) en in totaal ruim zestig deelnemende skûtsjes. Overigens werd Veldboom zelf in 2004 winnaar in deze Lytse klasse. “Dat wie geweldich foar ús hiele team.’’
Anno 2022 is de IFKS niet meer weg te denken uit de skûtsjewereld. Niet alleen zijn de skûtsjewedstrijden sociaal-maatschappelijk gezien zeer belangrijk voor heel veel mensen - kijk eens hoeveel IFKS-huwelijken er al zijn
Als bezitter van een skûtsje wilde Gerrit
om de SKS en IFKS in één verband onder te
– ook voor veel toekomstige SKS-schippers is
Roosjen het liefst zeilen in wedstrijdverband,
brengen, maar dat mislukte. Vanaf 1990 werden
de IFKS een goede leerschool. Maar bovenal
maar anno 1980 was dit niet meer mogelijk
de onderlinge verhoudingen wel beter. Een
zijn dankzij de IFKS veel skûtsjes gered van
omdat de SKS (Sintrale Kommisje Skûtsjesilen)
groot verschil tussen de SKS en IFKS waren
de schroothoop. Veel skûtsjes zijn voor de
had besloten een stop te zetten op de
de financiën. Skûtsjes van de SKS werden
wedstrijden aangepast maar niets is definitief.
inschrijving. Er mochten veertien skûtsjes
gesteund door commissies en sponsoren terwijl
Veldboom: ,,Sjoch mar nei ús skûtsje Risico dy’t
meedoen aan de jaarlijkse wedstrijden. En niet
IFKS’ers vaak kleine ondernemers waren die
hjir sa moai foar it Skûtsjemuseum leit. Dat jout
één meer. In de officiële uitgave van de IFKS in
alles zelf betaalden. “Ut pure earmoede sylden
oan dat de wei werom altyd wer mooglik is.’’
1983 zei Roosjen hierover: “Er zijn in Friesland
se mei âld katoenen túch, dat by de SKS útsyld
wel veertig schepen. De kwaliteit van die
wie’’, vertelt Age Veldboom die zelf begon als
schepen is niks minder dan van de schepen die
bemanningslid op het skûtsje de Lege Wâlden van Pyt Kamstra. Toen de schipper door
meedoen aan de wedstrijden van de SKS. Als je ziet wat voor inspanningen mensen hebben gedaan om het schip in topconditie te houden,
Nico Hoek wint de eerste IFKS in 1982. Foto: ‘Officiële uitgaven van de IFKS’ – Het Skûtsjemuseum.
Het skûtsje Eureka van 15,36 m lang (of kort) zeilde in de A-klein. Foto: ‘Officiële uitgaven van de IFKS’ – Het Skûtsjemuseum.
een auto-ongeluk plotseling overleed, begon Veldboom voor zichzelf als schipper van de Eureka en later van de Swanneblom. Overigens
dan dwingt dat groot respect af. Nu claimt de SKS dat men de schepen voor het nageslacht
Friezen. Ook Roosjen had liever gezien dat
stond de IFKS bekend om de uitbundige
wil behouden, maar de SKS is niet de enige
een inwoner van zijn provincie met de eer was
feesten, met muziek, dans en drank. “Op in
organisatie die daar het patent voor in huis
gaan strijken. “Ik ben natuurlijk chauvinistisch,
gegeven momint is it in offisjele regel wurden
heeft. Dat kunnen anderen net zo goed.’’ Het is
maar de sterkste wint nu eenmaal.’’ In de jaren
dat der moarns foar de start gjin drank skonken
voor Roosjen aanleiding om de Iepen Fryske
erna waren er steeds meer ‘Hollanders’ die
waard. De IFKS woe gjin dronken skippers oan
Kampioenskippen Skûtsjesilen te organiseren.
deelnamen aan de IFKS, zoals Jan Bakker uit
board’’, lacht Veldboom.
Enkhuizen. Hij werd in 1985 kampioen.
ONRECHT
A-, B- EN C-KLASSE
Dat zeilen bij de SKS voor hem en vele anderen
WOELIGE JAREN
niet was weggelegd, zag de Fries als een
De eerste jaren van de IFKS staan in de
aangesloten bij de IFKS. “En die zeilen ook
groot onrecht. Daarom riep hij eigenaren van
skûtsjewereld bekend als woelige jaren. Volgens
allemaal’’, zo stelde Roosjen in dat jaar. “Wij
skûtsjes in een advertentie in de krant op om
Veldboom kwam dat omdat de deelnemers
doen onze uiterste best het skûtsjesilen voor
hem te schrijven. “By de SKS tochten se ‘dat
allemaal einzelgängers waren die hun eigen
iedereen toegankelijk te maken. Wij zijn niet
wurdt niks’, mar it pakte oars út’’, herinnert Age
skûtsje en hun eigen belang voorop stelden. De
minder dan de leden van de SKS. Misschien
Veldboom zich. Twaalf aanmeldingen kwamen
IFKS werd gezien als een alternatieve club waar
binnen met als gevolg dat op 19 december
alles nog niet perfect geregeld was. Er ontstond
1981 de vereniging IFKS werd opgericht in ‘De
onenigheid tussen de schippers over de regels
Hinde’ in Hindeloopen. Gerrit Roosjen werd
en de media stookte de vuurtjes op. Veldboom:
voorzitter in het bijzijn van Berend Hof en
“Skippers makken inoar fia de parse swart.
Ruurd Vieger. Klaas Adema werd secretaris
Bekend wie de diskusje oer de bakstagen dêr’t
en Chris van der Berg penningmeester. Verder
‘Hollanners’ lykas Bakker mei fearen. Neffens
werden Yde Schakel, Jildert Zuidema, Jappie
de organisaasje wie dy fersteviging fan de
Strikwerda en Dries Hamstra lid.
mêst net orizjineel, mar oaren stelden dat dizze eartiids ek al brûkt waard op skûtsjes. Fyn dan
NICO HOEK
mar ris in goeie bestjoerder dy’t boppe al dizze
Dat Nico Hoek winnaar werd van de eerste
partijen stiet.’’
twee IFKS-wedstrijden was veel Friezen een doorn in het oog, weet Veldboom. “Nico Hoek
VERSCHIL SKS EN IFKS
kaam net út Fryslân en hoe koe in Hollanner
Skûtsjeliefhebber Anne Speerstra was zo’n
no it skûtsjesilen winne’’, seinen in protte
bestuurder. Hij heeft zelfs nog geprobeerd
In het tweede jaar waren er 21 schepen
Age Veldboom op skûtsje Risico dat tegenwoordig voor het Skûtsjemuseum in Earnewâld ligt.
Skûtsjekrant
6
www.skutsje .nl
40 JAAR IEPEN FRYSKE KAMPIOENSKIPPEN SKÛTSJESILEN
Bijzondere momenten uit vier decennia IFKS 1982
1981 Op 19 december 1981 vindt in Café
Gerrit Roosjen
De eerste winnaar is nota bene een Hollander!
Restaurant ‘De Hinde’ in Hindeloopen de
Café Restaurant De Hinde op Hindeloopen tijdens de IFKS van 2016.
oprichtingsvergadering van de Iepen Fryske
Discussie en onderling gedoe over de invulling van de IFKS kunnen niet voorkomen
Kampioenskippen Skûtsjesilen plaats.
dat het eerste Iepen Fryske Kampioenskip Skûtsjesilen in de zomer van 1982 van start gaat. Op dinsdag 10 augustus verschijnen zestien skûtsjes aan de start. Het is een
In het voorjaar van ‘81 krijgt taxi-ondernemer
Hollander die er aan het einde van de rit met de titel vandoor gaat. Nico Hoek en zijn
en skûtsjeschipper Gerrit Roosjen te
bemanning worden met de Lutgerdina Smeltekop kampioen van de allereerste IFKS.
horen dat de SKS-vloot vol zit. De ‘nee’, die hij niet voor het eerst krijgt, zorgt
De eerste wedstrijd van de IFKS.
ervoor dat Roosjen een eigen plan begint te smeden: de IFKS. Nico Hoek was bij die oprichtingsvergadering: “Het was een ‘vochtige’ avond, dus na afloop heb ik eerst even in de Fiat 600 geslapen. Na wakker te zijn geworden van de kou, in een sneeuwstorm terug naar Amsterdam.” Volgens de statuten heeft de officiële oprichting van de IFKS op 28 januari 1982 in
2009
2003
Leeuwarden plaatsgevonden.
Protest!
De IFKS sluit zich aan bij het Watersportverbond.
Janny zeilt naar winst
Dat betekent geen vrijblijvendheid meer
Janny Riemersma wint met
als het gaat om regels en ‘wetten’. Vanaf
het skûtsje De Lege Wâlden de
nu zal het er strenger aan toe gaan op
B-klasse. Het is de eerste keer
het water en in de protestkamer.
dat een vrouw kampioen wordt. Janny Riemersma
SAIL Amsterdam Tien IFKS-skûtsjes zeilen een wedstrijd tijdens SAIL In het rood
Amsterdam. Vijfentwintighonderd toeschouwers zien Floris Bottema winnen met de Harmonie. De
2010
Stêd Sleat slaat om met dank aan de harde wind.
euro. Twee nieuwe sponsoren en een IFKS-Businessclub (‘lid worden kan voor 1000 euro of voor een minimaal vergelijkbaar
2011
De Stêd Sleat slaat om tijdens SAIL Amsterdam. Op de achtergrond skûtsje de Harmonie van Floris Bottema.
De IFKS zit financieel in zwaar weer door een tekort van 40.000
bedrag in natura’) helpen de vereniging er weer bovenop.
40 jaar geleden Stilte voor, na en tijdens de storm
Het is dit jaar precies 40 jaar geleden dat de IFKS haar eerste wedstrijd zeilt. “Vooral ook uit het publiek kwamen
Voor het eerst in haar
waarderende geluiden”, schrijft de
bestaan kan de IFKS
Leeuwarder Courant een dag na de
geen kampioenschap
eerste wedstrijd. “Uit verscheidene
organiseren. Corona
reacties sprak de hoop dat het niet bij
legt de skûtsjevloot
deze ene keer, bij dit ene jaar zal blijven.
stil. In 2021 wordt een
Het zou te ver gaan om te zeggen dat de
kampioenschap ‘in
alternatieven gisteren de show stalen.
sobere vorm’ bedacht,
Duidelijk was wel dat zij de sympathie
maar enkele weken voor
hadden van het publiek, dat ondanks
de start gaat ook daar
een pas achter de rug liggend ,,officieel’’
een streep door. De Eelkje II wordt in 2019 kampioen in de A-klasse. Nog steeds is het publiek ‘in vrij forsen getale’ aanwezig. Net als 40 jaar geleden.
2020
naar Hindeloopen was getogen.”
2021
2022
skûtsjeseizoen toch in vrij forsen getale
Skûtsjekrant
7
www.skutsje .nl
Promoveren en degraderen.
Buikdansend op het eerste vrouwenskûtsje ooit. Foto: LC.
Het aantal deelnemers loopt in rap tempo op. Om te kunnen blijven voldoen aan het open karakter van de
‘In bleate búk en har navel gong wat hinne en wer’ Het eerste vrouwenskûtsje ooit, ‘De Onderneming’ met schipper
IFKS, wordt een B-klasse toegevoegd. Dat betekent
Aukje IJpma, wordt gediskwalificeerd omdat Rinske Balsma
vanaf nu ook dat er gepromoveerd en gedegradeerd kan
buikdansend op het voordek te zien is. In de LC van 14 januari
worden. De drie hekkensluiters van de A-klasse gaan het
2016 zegt skûtsjekenner Klaas Jansma hierover: “Se wie net
volgende seizoen naar de B, de top drie van de B mag
neaken of sa. Allinnich de búk wie bleat en har navel gong wat
naar de A. Hidzer Meeter, schipper op de Oeral Thús, is in
hinne en wer.” Het is onschuldig bedoeld, maar de timing laat te
’85 de eerste winnaar van de nieuwe B-klasse.
wensen over; het IFKS-bestuur wil op deze dag de overleden SKSschipper Ulbe Zwaga eren.
1985
1985
1993
Een kleine A en
Nog een klasse erbij.
een opgesplitste B Nu ook de B-klasse uit z’n voegen barst, wordt de In 1999 wordt de kleine
C-klasse in het leven geroepen. Koos de Vreeze zeilt
B-klasse met skûtsjes tot
de Ut en Thús dit jaar naar de hoogste plaats in het
17,10 meter veranderd
eindklassement van de C.
in de A-klein, ook wel de ‘lytse A’. De B-klasse wordt ‘Lytse rotdingen’
opgedeeld in B1 en B2 met het idee om promotie naar de grote A-klasse
‘Wy dogge hjir oan hurdsilen en dat moat mei lange skippen,
voor nieuwe deelnemers
want dy rinne no ien kear hurder. Mar bring it mar yn yn de
gemakkelijker te maken.
fergadering’ zou Sieb Bandstra hebben gezegd over het verzoek om een speciale klasse voor kleinere skûtsjes op te richten. Maar initiatiefnemers Age Veldboom en Kees Meeter krijgen steun uit onverwachte hoek. Ook andere IFKS’ers vinden een aparte klasse
De Twa Famkes van schipper Pieter Jansma is met 16,165 m op dit moment (2022) het kleinste skûtsje van de vloot.
een goed idee, want ‘dy lytse rotdingen sitte altyd yn ús farwetter’.
1995
1999
Met de komst van de kleine B-klasse vervalt de C-klasse weer.
Zesvoudig IFKSkampioen Ton Brundel.
Kralingse Plas
Veilig en eerlijk
Na Amsterdam
Om de wedstrijden veiliger te maken wordt een uitkijk op het skûtsje verplicht
krijgt ook
en er komt dit jaar een proef met een juryboot. Umpire Jos Spijkerman doet
Rotterdam een
zijn intrede in het wedstrijdveld. Dit jaar geldt voor het eerst ook een minimum
bezoekje van de
gewicht van de IFKS-
IFKS-vloot. Op de
skûtsjes. Ze moeten in
Kralingse Plas
verhouding ongeveer Zes keer!
strijden ze dit jaar
even zwaar worden om
voor het eerst om
het kampioenschap
de Kralinger Cup
Ton Brundel wordt voor de zesde keer kampioen
die uiteindelijk met
van de A-klasse. Hij is tot op de dag van vandaag
Ton Brundel mee
recordhouder ‘kampioenstitels A-klasse’.
eerlijker te maken.
De juryboot met umpire Jos Spijkerman doet zijn intrede.
naar huis gaat.
Man overboord
Zondag zeildag
Harmen Brouwer debuteert als skûtsjeschipper, maar het
It Doarp Eastermar met schipper Geale
Vanaf dit jaar wordt er op zondag
zit hem niet mee. Net na de wedstrijd bij Echtenerbrug
Tadema wordt dit jaar kampioen, maar de
gezeild. De rustdag/inhaaldag
ontstaat er brand in het schip. Het loopt gelukkig goed
strijd verloopt niet bepaald vlekkeloos.
verschuift naar woensdag.
af. Er wordt hard gewerkt om het schip weer schoon
Tijdens de wedstrijd bij Echtenerbrug komt de
en vaarklaar te maken voor de volgende dag. De Drie
Drie Gebroeders in aanvaring met Eastermar.
Gebroeders verschijnt weer aan de start, maar slaat om. Het
Tadema wordt van het achterdek gelanceerd
team zeilt uiteindelijk toch de wedstrijd uit, wordt negende
en belandt in het water. De umpire brengt
en blijft tweede in het eindklassement.
hem terug aan boord, Tadema neemt het
Na de brand op de Drie Gebroeders wordt er met man en macht gewerkt om het skûtsje weer vaarklaar te maken.
Zwaga protesteert: officieel mag een schipper niet met hulp van buitenaf naar een skûtsje terugkeren, maar volgens de umpire was er sprake van een levensgevaarlijke situatie bij de bovenste ton.
2018
2019
roer weer over en wint de wedstrijd. Ulbe
Geale Tadema wordt door de umpire uit het water geplukt en bij het skûtsje teruggebracht.
2018
2016
2015
2014
Brand en een dag later om
Skûtsjekrant
8
www.skutsje .nl
samen werken.
samen werken en samen vooruit In de gemeente De Fryske Marren houden we er met elkaar de vaart in. Ondernemers hebben in deze mooie gemeente alle ruimte en helpen elkaar waar dat maar kan. Moet de koers verlegd worden? Dan doen we dat samen. Want door krachten te bundelen, komen we verder. Meer weten? www.defryskemarren.nl
w ww w.de e fry y s kem m arre e n .n nl
Skûtsjekrant
9
www.skutsje .nl
zo’n vijftien skûtsjes opgeknapt en verkocht. En toen kwam ik in Hardinxveld-Giessendam een bijzondere dame tegen, een Piipster skûtsje uit 1910 met een mooie ‘behaalde kont’, zoals we dat in skûtsje-jargon zeggen. Een klein scheepje weliswaar van slechts 14,78 meter lang. Maar toch: ik was meteen verliefd. Dat werd de Lytse Lies.” Vanaf het moment dat hij ‘emigreert’ naar Friesland is Ton van de partij tijdens de IFKSwedstrijden als bemanningslid op het skûtsje van Allard Syperda. Met de vondst van zijn eigen topskûtsje Lytse Lies besluit hij om zelf als schipper mee te doen aan de IFKSwedstrijden. Dat klinkt echter gemakkelijker dan het is. Om aan de strenge IFKS-criteria te voldoen, werd het schip verlengd met maar liefst vier meter. Met man en macht wordt er gewerkt aan het skûtsje, dat op tijd klaar moet zijn voor het IFKS-kampioenschap in 1994. In juli dat jaar ligt de Lytse Lies voor het
Concentratie aan boord van de Lytse Lies tijdens de IFKS van 2018. Foto: ThomasVaer Fotografie
eerst aan de start in de C-klasse.
VLOOTOVERSTE TON BRUNDEL:
DE EERSTE KEER
“Wie denkt ‘Opa laat de touwtjes vieren’ heeft het mis”
Als bemanningsleden chartert Ton in 1994
GAASTMEER - De zon schijnt wanneer ik het tuinhekje open en het erf betreed van Ton en Hetty Brundel in
de eerste jaren zijn het mooiste. Dan is alles
Gaastmeer. Ik blijk een dag te vroeg te zijn voor het interview. Gelukkig is Ton in de buurt. Hij werkt slechts enkele minuten verderop in de jachthaven van dochter Rosalie en schoonzoon Martijn aan een schip. Het toeval wil dat er net een gaatje in Tons drukke agenda is gevallen. Toeval inderdaad, want ondanks dat de 71-jarige skûtsjeschipper al een aantal jaar van z’n welverdiende pensioen geniet, heeft hij het drukker dan ooit tevoren.
diverse campinggasten. Enthousiaste watersportliefhebbers die een IFKS-avontuur wel zien zitten. “Twee mannen van het eerste uur zitten nog steeds aan boord”, vertelt Ton zichtbaar trots. “Zeker in die eerste jaren was het volop genieten. Ik zeg altijd: nieuw en beleef je alles voor het eerst. Het eerste kampioenschap in 1997 bijvoorbeeld, staat nog haarscherp op mijn netvlies. Zo’n kampioenstitel is uniek. Natuurlijk zijn die andere vijf titels ook geweldig, maar die extase van de allereerste beleef je maar één keer.”
Ik installeer me aan de keukentafel terwijl
IFKS-titels schonk. Het skûtsje dat hij zelf
Harmelen, in een huisje aan de Oude Rijn.
Inmiddels heeft Ton alle eerste keren wel zo’n
Ton koffie zet. Waar ik ook kijk: iedere muur
eigenhandig restaureerde en vernoemde
Samen met mijn broer ging ik die dag voor
beetje beleefd. Als vlootoverste in de A-klasse
in huis is versierd met scheepsportretten.
naar zijn jongste dochter Lisette. Het
het eerst het water op. Ik in mijn kast, hij
kent hij het klappen van de zweep. Wie
Skûtsjes, stoomboten, vissersschepen: er
skûtsje waarmee hij al jarenlang een vast
zittend op een oude deur. Beide hadden we er
verwacht dat hij met z’n 71 jaar achterover
bevindt zich een indrukwekkende vloot in
gezicht is in de IFKS. En het skûtsje waarop
een zeiltje opgetimmerd. Prachtig. Ik geloof
leunt, kent Ton niet. “Als je denkt: ‘opa laat
huis. “Ik verzamel het werk van kunstenaar
vriendschappen voor het leven ontstonden.
dat ik destijds nog niet eens kon zwemmen,
de touwtjes vieren’ heb je het goed mis”,
Willem Jans Dijk”, verklaart Ton als hij mijn
maar gevaar zagen we als kinderen niet. Op
lacht hij. “Ik ben nog altijd bloedfanatiek.
ronddwalende blik ziet. “Ooit heb ik zelf de
mijn veertiende tikte ik een kleine BM’er op
Als ik meedoe, wil ik winnen. Ik doe er alles
grafische opleiding gedaan, dus er hangt
de kop, die ik zelf restaureerde. Dat was mijn
aan om het schip tot in de puntjes af te
eerste echte zeilbootje.”
stellen. Vergelijk het met een Formule 1-auto,
ook eigen werk in de woonkamer. Maar het meeste van wat je ziet, is van Dijk. Daar kan ik urenlang naar kijken. Nou ja, uren. Ik heb natuurlijk ook nog werk te doen”, knipoogt hij. Na een kop koffie neemt hij me mee
“Mijn eerste zeilbootje was een dichtgepekte kast”
naar buiten. De tuin van Ton en Hetty is
waaraan je continu blijft sleutelen om alles Zes decennia later ligt zowel Tons schuur als
perfect te trimmen. Zo werkt dat bij een
werkplaats vol met boten. Zijn leven lang is hij
schip ook. Zonder goede bemanning ben je
ze blijven restaureren. Hij verdiende er zelfs
nergens. Wij hebben een super team, dat is
jarenlang de kost mee. Daarnaast runde hij
misschien het geheim van de smid.”
samen met Hetty jachthaven Pieter Bouwe en
tevens een minicamping aan het water.
IN DE KAST
zijn ze nog altijd gastheer en gastvrouw op
Al jaren verwelkomen ze vaste en nieuwe
Waar menig skûtsjeschipper z’n eerste
de eigen minicamping. Boten bouwen was en
campinggasten, allemaal stuk voor stuk
meters aflegt in een optimist of een valkje,
is Tons grootste passie. “Op mijn twintigste
watersportliefhebbers die hun eigen boot
leert Ton het zeilen in een oude kast. “Ik vond
kocht ik een casco van een oud skûtsje. Die
in Gaastmeer aan de steiger hebben liggen.
het ding als jongetje op het vuilstort”, lacht
heb ik helemaal opgeknapt. Daar voeren Hetty
Helemaal aan het einde van de steiger
hij. “Thuis smeerde ik de gaatjes dicht met
en ik regelmatig mee naar de Vinkeveense
schommelt de Lytse Lies in het water van
pek en liet de kast te water. Met mijn broer
plassen. En in het weekend reden we met ons
de Wijdesloot. Het skûtsje dat Ton al zes
en ouders groeide ik op in het Utrechtse
Peugeootje 204 en onze papegaai vanuit het
De Lytse Lies op weg naar de zesde kampioenstitel in 2015. Foto: Martin de Jong
westen naar Friesland om hier te zeilen. Ik werd net zo verliefd op de Friese Meren als
“Als het me iets te ruig gaat, dan drukken de mannen effe met een schoudertje bij”
op Hetty. Toen onze dochter Rosalie geboren werd, zijn we op zoek gegaan naar een woning
ALS HET PIEPT EN KRAAKT
in Friesland. Zo kwamen we op het spoor van
Over een eventuele opvolger heeft Ton nog
deze prachtige woonboerderij. Ik was nog
niet nagedacht. “Ik ga door zolang ik het
nooit in Gaastmeer geweest, maar we werden
leuk vind. Maar ook bij mij piept en kraakt
met open armen ontvangen.”
het af en toe. Ik krijg steeds vaker last van mijn rug. Gelukkig merk ik daar niets van
LIEFDE OP HET EERSTE GEZICHT
wanneer we zeilen. Door de adrenaline trekt
De imposante woonboerderij aan het water
de pijn weg. En als het me net iets te ruig
doet op dat moment in 1983 al dienst als
gaat, dan drukken de mannen effe met een
minicamping. “Dat kwam goed uit, want zo
schoudertje bij. Vroeger genoot ik intens van
hadden we vanaf het begin in ieder geval een
die ruige weerstypen. Tegenwoordig is het
basisinkomen”, grijnst Ton. “Samen met Allard
juist de kunst om te zeilen bij windstil weer.
Syperda ging ik bootjes timmeren. Daarnaast
Afgelopen donderdag voeren we terug naar
kocht ik scheepjes om op te knappen en weer
huis na afloop van de training. Geluidloos
te verkopen. Ik heb heel wat rivieren, kanalen,
door een rimpelloze sloot, scherp aan de
grachten en slootjes afgesneupt op zoek naar
wind pakten we ieder vlaagje. Dat is voor mij
verloren pareltjes. In totaal heb ik, denk ik,
ultiem genot.”
10
Skûtsjekrant www.skutsje .nl
MINSKEN SNAKKE DER WER NEI, AS KIJ DY’T FOAR IT EARST
DE GREIDE WER YN MEIE
- Simmer yn Fryslân -
Kom fierder Omropfryslan.nl/simmer
Wij weten veel van boten, omdat we zelf ook varen.
Skûtsjekrant
11
www.skutsje .nl
Daan is al vele jaren actief op diverse
Daan van der Meer aan het helmhout van de Westenwind. Foto: ThomasVaer Fotografie.
skûtsjes binnen de IFKS. Met de Singelier pakte hij in 2016 de titel in de C-klasse. In 2017 zeilde hij voor het eerst op de Westenwind van Bas Willering. Deze IFKSliefhebber van het eerste uur had er altijd van gedroomd om ooit met een eigen skûtsje mee te kunnen doen. Van der Meer: “Hij had geen team maar wel geld, wij hadden geen geld en de Westenwind, Foto: ThomasVaer Fotografie
De kennismaking met de platbodems verliep voor Daan ietsje anders. Hij stond zijn mannetje tussen de zeilers van de Amsterdamse Studenten Zeilvereniging Orionis. Tijdens een zeilkamp stapte hij vol jeugdig zelfvertrouwen aan boord van een skûtsje. “Ik dacht, ik zal wel even laten zien hoe het moet. Maar het skûtsje was veel groter en zwaarder dan ik gewend was. Het
Het iepen karakter van een vereniging die geen ‘nee’ wil verkopen Vanaf het moment dat de IFKS als vereniging de statuten ingaat, is één ding duidelijk: de kampioenschappen moeten ‘iepen’ zijn en ‘iepen’ blijven. Er wordt geen ‘nee’ verkocht. Het zorgt door de jaren heen voor een explosieve groei van het ledenaantal. De vloot gaat van 12 naar inmiddels zo’n 65 skûtsjes met thuishavens die variëren van Akkrum en Heeg tot Amsterdam en Enkhuizen.
had geen kiel en het ding ging niet per se de
wel een team. Dat paste dus prachtig.”
“In drie jaar in de A? Als het niet lukt, ligt dat niet aan het schip maar aan ons” - Aeger van der Hoeff -
kant op die ik wilde. Ik zakte compleet door het ijs! Maar ik had wel zoiets van: dit wil ik wél leren.”
Met de Westenwind werd hij in 2018 voorlaatst in de A-klasse en moest dus terug
IFKS
naar de B. “Van schip veranderen is van
Aeger begon als invaller tussen alle
invloed op de uitslag. We hebben nu alles veel
Vossenhollers op de Swan fan Donia bij de
beter onder de knie en ik durf wel te zeggen
Langweerder Anko van der Plas. Na twee
dat we nu mee gaan doen om de knikkers.”
jaar wilde ’t Vossenhol zelf een skûtsje. Merijn Olsthoorn werd schipper op de
HOOFDPIJNDOSSIER
gehuurde Emanuel van de gebroeders
Dit jaar heeft hij een nieuw grootzeil, een diepe
Kuiper uit Lemmer. Van der Hoeff bezette als
greep in de pot. Voor Van der Meer blijft dat
vaste invaller bijna alle functies aan boord.
aspect, de financiën, het minst leuke van het
Hoogtepunt was de titel in de A-klasse in
skûtsjesilen: “Mijn hoofdpijndossier. Hoe je het
2017. Olsthoorn hield het twee jaar later
ook bekijkt, dit blijft een duur rijkeluispelletje,
voor gezien, maar een paar teamleden onder
dus je moet wel.” Dit jaar richt hij zijn aandacht
wie Van der Hoeff, wilden door. Omdat de
vooral op de gewichtsverdeling zodat hij bij
Emanuel niet meer te huur was, gingen ze te
zwaarder weer beter uit de voeten kan: “Bij de eerste vijf moet kunnen.”
Daarmee lijkt de IFKS ook echt zo iepen
De schipper van de Westenwind, Daan van
rade bij een aantal ‘seniore Vossenhollers’ die
als veertig jaar geleden de bedoeling was.
der Meer (31), merkte wel dat bemanningen
het team de mogelijkheid gaf om een skûtsje
Voelen de ‘Hollanders’ zich inderdaad
op andere skûtsjes in het begin de kat wat
aan te schaffen.
welkom tussen de Friezen? We vragen het
uit de boom keken: Wat doen die gasten?
twee niet-Friezen voor wie 2022 een nieuwe
“Daarom, je moet wel laten zien dat je wilt
De keus viel op de Drie Gebroeders waarmee
voorzichtiger vanwege debutanten als
start is, hoewel ze al heel wat jaartjes
helpen om het clubje beter te maken. Maar
het IFKS-avontuur voor de zeilschool ooit
Olphert van der Pol (Dokkum), Age Bandstra
meestrijden in de IFKS.
als je hulp nodig hebt of anderen met raad en
ook begon, al heette ze toen nog Swan fan
(Reade Klif) en Jeroen Mous (Bakhuizen). De
daad bijstaat, dan is het klaar.”
Donia. Ze is nu eigendom van een stichting
zo gewenste uitbreiding van de zeilgarderobe
waarmee de toekomst is gewaarborgd. “We
zit er nog niet in, ook voor dit team blijven de
Daan van der Meer en Aeger van der Hoeff
Over zijn kansen om kampioen te worden in de C-klasse is Van der Hoeff wat
beantwoorden die vraag met een volmondig
‘BRIJLEPPEL’
blijven voor Gorredijk varen, het zal nooit
financiën een uitdaging. “In drie jaar in de A?
‘ja’. Van der Meer is docent geschiedenis, Van
Het zeilen is Aeger met een ‘Friese brijleppel’
Amsterdam worden. De Friezen maken dit
Dat wordt heel hard werken, maar als het niet
der Hoeff salesmanager in het bedrijf van zijn
ingegeven. Zijn ouders zeilden ‘s zomers met
mogelijk, daar ligt de geschiedenis en daar
lukt, ligt dat niet aan het schip maar aan ons.”
ouders en eigenaar van Silentdisco.nl. Beiden
het gezin op de Friese meren en het Wad. Dat
hoort het thuis. Het voelt ook als een eer om
dertigers, Amsterdammers en ze hebben
hij zich in het kielzog van zijn ouders ook zou
voor een Fries dorp te mogen zeilen.”
bovendien gemeen dat ze de weg naar Heeg,
melden bij ’t Vossenhol, de oudste zeilschool
waar hun skûtsjes liggen, wel kunnen dromen.
in Nederland, lag voor de hand.
De Drie Gebroeders, Foto: ThomasVaer Fotografie
PRACHTIG SCHAAKSPELLETJE Beide schippers staan met hun teams te popelen om na de coronapauze weer los te gaan. Met de wind en zeilen een schip van
“Persoonlijk voel ik geen afstand tussen
Hij leerde het zeilen daar op de Kagerplassen,
vele tonnen vooruit krijgen en dat ook nog in
ons en de Friezen’’, zegt Aeger van der
werd er instructeur en was uiteindelijk
wedstrijdvorm. Aeger: “Door er een sport aan
Hoeff. “Het is wel belangrijk dat je je
verantwoordelijk voor het aannemen van
te verbinden zorg je ook dat dit Nederlands
inzet voor het skûtsjesilen. De 34-jarige
nieuwe instructeurs. Tijdens de zogenaamde
erfgoed in optimale conditie blijft.” Voor Daan
debutant op het Gorredijkster skûtsje
Frieslandweken van de zeilschool kwam hij
blijft skûtsjesilen ‘een prachtig schaakspelletje
de Drie Gebroeders, organiseerde onder
in aanraking met skûtsjes. “We pikten altijd
met een mooi stuk techniek’. “Het teamwork,
meer om die reden samen met Wietse
een dagje SKS mee en zo ben ik verliefd
de tradities en cultuur met al die gekkigheden.
Bandstra al enkele malen trainingsdagen
geworden op het skûtsjesilen.”
Het voelt goed om daarbij te horen.”
en -weekenden. “Je moet niet alleen de vruchten plukken, het is ook gewoon waanzinnig leuk om in een training tegen een stuk of tien skûtsjes te zeilen.”
De Drie Gebroeders met Aeger van der Hoeff aan het roer.
Beiden zijn heel vaak in Fryslân te vinden. Wordt het niet eens tijd om te verhuizen en de taal te leren? Voor Van der Hoeff zit dat er nog niet in vanwege zijn werk, “maar mijn vriendin zou het niet erg vinden. En wat de taal betreft, ik versta alles maar kan zelfs mijn eigen naam
“Hij had geen team maar wel geld, wij hadden geen geld en wel een team” - Daan van der Meer -
nog niet eens goed in het Fries uitspreken.” Daan sluit een verhuizing zeker niet uit, zijn broer woont er immers al. En het Fries zou hij ook wel willen leren, al was het alleen maar om later met zijn neefjes en nichtjes Fries te kunnen praten. Het zou volgens hem wel helpen als de Friezen wat minder snel overschakelden naar het Nederlands. “Palavers beginnen vaak in het Fries, en dat gaat prima, totdat er een vraag in het Nederlands wordt gesteld. Vanaf dan is alles in het Nederlands. Zonde!”
Skûtsjekrant
12
www.skutsje .nl
DE MIX NEDERLAND
WINDSTIL
GER DIJS (1925-2009) HELEEN HAIJTEMA
(1980)
Ger Dijs© 1988
onderdeel van JuRo Unirek BV
VERRIJDBARE BOOTBOKKEN STAPELBARE BOOTBOKKEN BOOTSTEUNEN STALLINGSBOKKEN Heleen Haijtema© 2022
BOTENSTELLINGEN VERDIEPINGSVLOEREN ACCESSOIRES T/M 28 AUGUSTUS 2022
De Marne 29-K • 8701 PV Bolsward +31(0) 515 792 000
info@nautische-opslagsystemen.nl
NAUTISCHE-OPSLAGSYSTEMEN.NL
Friesscheepvaartmuseum.nl Fries scheepvaart museum
Skûtsjekrant
13
www.skutsje .nl
Nico Hoek (met het zilveren skûtsje) wint in 1983 ook de tweede editie van de IFKS. Links van hem Age Bandstra en helemaal rechts Jan Bakker (met bril). Foto: LNH
Vier unieke IFKS-kampioenen en een vloot vol anekdotes Elke zege is bijzonder, daar zijn de IFKS-kampioenen het wel over eens. En ze smaken naar meer. Na de ontlading en een frisse duik in de havenkom van Lemmer, gaat daarom het vizier langzaamaan weer richting een volgend kampioenschap. Niet zonder resultaat, want van de 19 kampioenen die de A-klasse tot nu toe opleverde, wisten tien de top van het eindklassement vaker dan eens te bezeilen. Drie van hen lieten de vloot vier, vijf en zelfs zes keer achter zich. “It moaiste fan it kampioenskip is dy lêste wedstryd, as hiel Fryslân yn Lemmer op ‘e wâl stiet. Dan bist sa grutsk as in pau.”
met het Friese volkslied en een groot feest in
Na twee titels op rij gaat het zilveren
Hindeloopen. De IFKS kreeg gelijk veel media-
skûtsje in 1984 naar die grote concurrent
aandacht en binnen de kortste keren stond er
Age Bandstra. Nico: “Wij werden dat jaar uit
duizend man publiek op de kant te kijken. Maar
het kampioenschap geprotesteerd terwijl
het kampioenschap zelf was niet spannend,
er geen protest tegen ons liep. Het was
omdat we met overmacht wonnen. En dat
eigenlijk onmogelijk om te diskwalificeren
maakte het tweede kampioenschap weer heel
zonder protest, maar de regels waren toen
bijzonder. Toen was het moordend spannend.
nog voor veel uitleg vatbaar. De IFKS was in
Er werd serieus gezeild met Age Bandstra en
het begin totale wildwest. Dat maakte het
Jan Bakker als grote concurrenten.”
ook heel leuk, want het gaf natuurlijk een heel nieuwe dimensie aan het zeilen. Het was ook de tijd waarin de penningmeester
NICO HOEK
VOL GAS Zo vlak voor die eerste IFKS lijkt de uitdaging groot. De vloot bestaat uit skûtsjes die
TWEEVOUDIG ÉN DE EERSTE IFKS-KAMPIOEN – 1982, 1983 SKÛTSJE LUTGERDINA SMELTEKOP
meters langer zijn dan de kleine Lutgerdina
Nico Hoek. Foto: Eigen foto.
dat er nóg een verschil is: in tegenstelling tot
Smeltekop van Nico en dat kan een allesbepalende factor zijn. Maar al snel blijkt zijn concurrenten verschijnt ‘de Lut’ met een getrainde bemanning aan de start. Nico: “Wij zeilden eigenlijk het hele jaar door wedstrijden tegen Lemster Aken, dus ik denk dat wij het schip aanmerkelijk beter beheersten dan de anderen. Dat onze bemanning supergetraind was, leverde misschien nog wel de meeste irritaties op. De eerste wedstrijd hebben we ook daadwerkelijk niemand gezien. Terwijl wij vol gas over het IJsselmeer zeilden, was de rest bezig om te overleven. Het jaar daarop
Er kan er maar één de winnaar zijn. En er kan
ging het overigens totaal anders. Toen kwam
er maar één de allereerste winnaar zijn.
iedereen behoorlijk getraind aan de start en
Het is Nico Hoek die de IFKS van 1982 op
werd het, mede door het lengteverschil, voor
zijn naam weet te schrijven. Daarmee doet de
ons lastiger om weg te varen.”
IFKS haar naam ‘Iepen’ gelijk eer aan, want Nico is geen Fries maar een ‘Hollander’. “Dat
Toch weet Hoek ook dat jaar de kampioenstitel
was op zich wel een dingetje. Ik denk niet dat
binnen te zeilen. “Die eerste titel in ’82 was
ze zich hadden gerealiseerd dat wij ook gelijk
bijzonder omdat we ons niet helemaal
konden winnen. Dus ja, er kwam commentaar
gerealiseerd hadden hoe het leefde in
op, maar als je wint, is er altijd commentaar.”
Friesland. We werden op z’n Fries gehuldigd
“Het was de tijd waarin de penningmeester met het geld van de IFKS zijn koeien kocht”
met het geld van de IFKS zijn koeien kocht. Er gebeurde altijd wel wat, echt fantastisch!”
Lees verder op pagina 35
De Lutgerdina Smeltekop op weg naar de winst bij Hindeloopen. Foto: LC
Skûtsjekrant
14
www.skutsje .nl
Zijsling en Zonen Thús op ‘t Fryske Wetter
info@zijslingbv.nl
www.zijslingbv.nl
Bagger- en Aannemersbedrijf Zijsling en Zonen B.V.
Zijsling Zand en Grind B.V.
Uw partner in: Baggerwerkzaamheden Ploegwerkzaamheden Op- en overslag Transport over water Bergingswerkzaamheden
Handel in: Zand Grind Grond Tegels en Klinkers Stortsteen
Bagger- en Aannemersbedrijf Zijsling en Zonen B.V.
Zijsling Zand en Grind B.V.
Riperwei 3, 8623 XR Jutrijp T: 0515 424 603
Kaeidyk 5, 8711 HD Workum T: 0515 542 153
Museum Hindeloopen kkkkOntdeOntO
oooontdeOO
Hindelooper klederdracht en interieurs, beschilderde meubelen, scheepvaart en stadshistorie tentoonstelling ‘110 Aald Hielpen’ van 9 april tot 1 september Openingstijden 1 april – 1 november maandag t/m zaterdag 11.00 - 17.00 uur zon- en feestdagen 13.30 - 17.00 uur Gratis toegang met Museumkaart Dijkweg 1 – 8713 KD Hindeloopen – tel. 0514 -521420 www.museumhindeloopen.nl
Hendrik Bulthuisweg 2, 8606 KB Sneek
www.scheepsmakelaardijgoliath.nl
“Méér dan alles wat u dagelijks nodig heeft” Poiesz heeft alles wat u dagelijks nodig heeft. We staan dagelijks voor u klaar met de beste service, vriendelijke prijzen en een ruim assortiment. Kijk op www.poiesz-supermarkten.nl voor de Poiesz supermarkt bij u in de buurt. • • • •
• Sparen met Poiesz zegels voor gratis cadeaus Vriendelijke prijzen • Originele (win)acties De beste service • Bestel online uw boodschappen: Ambachtelijke versafdelingen Vakkundige en vriendelijke medewerkers bezorgen of ophalen vanaf € 40,-
Puur voordeel. Puur
Skûtsjekrant
15
www.skutsje .nl
“Sân jier lyn seach myn soan in moai skipke lizzen, doe wie ik de klos” “De budzjetten binne no hiel oars troch it tal sponsoaren, mar yn dy tiid wie alles noch foar eigen rekken. Wy moasten elts dûbeltsje omkeare.” Toch vindt Age een sponsor, nota bene in Limburg. “It wie in stiennefabryk en de finansjeel adviseur wie in Fries. Mei dat jild koene we skure en plamure, mar fierder kaam alles út eigen bûse. Letter koe ik noch in protsje stiennen
Sieb Meijer tijdens de huldiging in Lemmer in 1999. Hij wordt dat jaar voor de vierde keer kampioen. Foto: Martin de Jong
krije foar myn hûs, mar dan moast ik se sels
“De allerlêste, dat wie de moaiste.” Want
út Thorn weihelje. Dat ha wy mei ús eigen
twee jaar daarvoor degradeert, de dan al
skûtsje en fiif man bemanning dien. By Tiel
drievoudig IFKS-kampioen, Sieb Meijer nog.
en Nijmegen del, de Maas op. It sylde as
“It woe yn 2009 net sile. We hiene in nije
in duvel. We hawwe in gouden tiid hân mei
mêst, mar de fok wie der net op oanpast. En
asperzjes en Warsteiner bier.”
it nije grutseil woe ek net.” Dus belandt de Jonge Jasper ineens weer in de B-klasse.
DE ZEE OP
Voor even, want in 2010 doet een nieuwe fok
Het laatste kampioenschap op naam van
zijn werk en zeilt het skûtsje als nooit tevoren
Age Bandstra, dateert uit 1992. De schipper
de promotie tegemoet. “It gie as in tierelier!
wil stoppen op het hoogtepunt, maar zijn
En yn 2011 wer! It wie geweldich, wat in
bemanning denkt daar anders over. Ze halen
moaie wedstriden. De ‘Los-boys’ wiene it jier derfoar kampioen wurden en dat woene se
HET GLAZEN OOG VAN HYLKE
fansels wol wer, mar wy wiene net te hâlden.”
De IFKS is een vat vol anekdotes. De
Het levert Meijer zijn vijfde kampioenstitel
zoektocht naar het glazen oog van Hylke de
op. “Ik wie de earste dy’t fiif kear wûn, dus ik
Vries is er ook een van. Nico: “Hylke had de
mocht it sulveren skûtsje hâlde. It wurdt no
eerste wedstrijd bij Sloten gewonnen. Hij ging
noch hieltiten brûkt as wikselbeker, mar hy is
die dag als een raket, dus we spraken af dat
fan my. Dat ha we fêstlein yn in kontrakt.”
we hem allemaal een borrel zouden geven. Dat liep wat uit de hand. Uiteindelijk lagen
ONKUNDE
we met de hele bemanning op de vloer om
De eerste keer dat Sieb als schipper aan de
het glazen oog van Hylke te zoeken.” Maar de
start van de IFKS verschijnt, is in 1986. “Ik
mooiste herinneringen van de oud-kampioen
gie al wolris as bemanningslid mei Doede
gaan over teamwerk. “Wij waren onze tijd
Dijkstra mei op ‘e ‘Fryslân’. Sa sylden wy ek in
al ver vooruit, want wij hadden als enige skûtsje ook vrouwen aan boord. Daar werd
kear mei hurde wyn by Hylpen. De wedstryd Age Bandstra wint zijn eerste IFKS in 1984. Foto: Eigen foto
wie net trochgien, mar wy giene wol it wetter
in 1982 met gefronste wenkbrauwen naar
op. En doe mompele ik ergens oer it stjoeren
gekeken. En ja, als team waren we weliswaar
tweede en Hylke de Vries derde. “Jan
hem over om nog één keer een gooi naar de
‘wat is dit moai wurk, dat wol ik sels ek wol’.
‘Hollanders’, maar veel mensen weten niet
Bakker hie noch in heger berop rinnen foar
titel te doen. Daar slagen ze niet in. Age: “Yn
Doede wist noch in moai skipke. It skûtsje
dat Eildert Meeter de IFKS met ons meevoer.
in akkefytsje op Sleat. Dat ferlear ‘r. Ik fûn
1993 woe it net, it rûn net.” Bandstra houdt de
hie út earmoede dat jier net syld en doe ha
Mijn broer André is later nog adviseur bij
dat ferskriklik, dus doe sei ik ‘dan sile wy
IFKS voor gezien: “Troch de seafeartskoalle gie
ik ‘m kocht. Dat wie de Jonge Jasper. We
Siete Meeter geweest. In dat jaar werd Siete
dy lêste ek net mear’.” Zo zien Bandstra
der in hiele wrâld foar my iepen. Dy wrâld, dêr
hawwe him by Heech gelyk omsyld. Onkunde.
kampioen van de SKS.”
en zijn bemanning op de slotdag van het
paste it skûtsjesilen net mear by. Ik woe de see
Sa giet dat yn it libben, je moatte alles leare.
kampioenschap de vloot uitvaren. “Mar dêr
op, fuort, dus dat koe ik net mear kombinearje.”
Mar it jier dêrop waarden we kampioen yn
Na het seizoen van 1987 verhuist Nico naar
kaam Jan oer de haven draven! Sile, sile
het buitenland en daarmee stopt, op een
bliksem, rôp ‘r.” Het besluit rondom het hoger
Nu, een aantal decennia later, is Age
enkel uitstapje na, het IFKS-avontuur: “Ik
beroep van Bakker lijkt volgens de mannen
gepensioneerd en opnieuw verbonden aan
heb nog serieus overwogen om een skûtsje
her en der gemanipuleerd om zo de kans
de IFKS. “Sân jier lyn seach myn soan, Wytse
In 1993 zeilt de Jonge Jasper voor het eerst
te kopen. Het is uiteindelijk een Fries jacht
op het kampioenschap voor de ‘Ut ‘e Striid’
Bandstra, in moai skipke lizzen. Ja, doe
naar de top van het eindklassement. “Dat is
geworden, maar ik mis het wel. We hebben
nog mogelijk te maken. “Asto net sylst dan
wie ik de klos. We ha in skoft tegearre syld,
fansels ek ien fan de moaiste herinneringen.
het ongelooflijk leuk gevonden!”
wurdt dy kampioen, rôp Bakker, en troch
mar wy hawwe elts ús eigen wize. Hy moat
De earste kear kampioen wurde is in hiele
dat akkefytsje woene wy dat net. Dus wy de
syn eigen gong gean kinne. Yntusken is der
belevenis.” En dan was er ook nog die van
seilen omheech, sa troch nei de start en wy
promovearre nei de A en ik sit alwer twa jier
1998: “It kin ek ’99 west hawwe. Wy moasten
waarden kampioen. Dêr hat noch in protest
yn it bestjoer fan de IFKS. Ik draach it in tige
op ‘e Lemmer as fiifde einigje om kampioen te
oer west, want neffens de regels moastest
waarm hert ta en as pensionado kin ik der wer
wurden, mar wy giene te betiid oer de startline.
fiif minuten foar de start der wêze.”
tiid ynstekke. Al giet it ek wolris mis, dan sit ik
Dus wy wer werom, sels noch troch de fargeul
ynienen dochs wer op see. Ik kin it net litte.”
hinne want dy ferrekte Frisian Queen lei yn it
AGE BANDSTRA VIERVOUDIG KAMPIOEN – 1984, 1986, 1991, 1992 SKÛTSJE HOOP OP WELVAART
de B (in 1985 wordt de B-klasse aan het
ONGETRAIND
paad, en doe opnij oer de start. Sile, sile, sile.
Het is de eerste van vier kampioenstitels. Age:
We pakten noch ergens fjouwer tagelyk en doe
“It moaiste fan it kampioenskip is dy lêste wedstryd, as hiel Fryslân yn Lemmer op ‘e wâl stiet. Dan bist sa grutsk as in pau.” Volgens Bandstra draaien de kampioenschappen dan ook om de ‘totaalbeleving’. “Wy hawwe eins
SIEB MEIJER VIJFVOUDIG KAMPIOEN – 1993, 1996, 1998, 1999, 2011 SKÛTSJE JONGE JASPER
altyd mei deselde bemanning syld. Traine diene wy net, it kaam der net fan. De earste wedstryd wie ús training.” Een week voor aanvang van de IFKS komt de bemanning samen om het Age Bandstra op de uitkijk aan boord bij zoon Wietse (2016). Foto: ThomasVaer Fotografie.
kampioenschap toegevoegd, red.).”
schip onder handen te nemen. “It katoenen túch tane, it skip yn de tar strike en potleadzje (de onderkant van het skûtsje met koolstof
“It moaiste kampioenskip? Ik haw in hiele
gladstrijken, red.). We diene de koalstof yn in
aparte.” Op de laatste dag van de IFKS in
sek en dan strutsen wy it ûnder it skip. Dêrnei
1984 staat Jan Bakker eerste, Age Bandstra
siet it mear op dyn gesicht as op it skûtsje.”
Sieb Meijer wordt voor de vijfde keer kampioen. Foto: Martin de Jong.
leine we tredde. Dat ferjit je nea wer!”
“Se ha ús doe út de IFKS dondere. Des duivels wie ik. In wike letter belle de Rijdende Rechter” Lees verder op pagina 37
16
Skûtsjekrant www.skutsje .nl
VOLLE KRACHT. HET LIGHTBUILDERS TEAM WENST IEDEREEN EEN PRACHTIG SEIZOEN. #lightbuilders
L igh t 4 U BV S n ee ke rm ee r 4 a - 8 5 O 2 TP J O U RE | + 3 1 ( O ) 5 1 3 4 1 7 O 9 O | i nfo @ l i ght 4 u . i o | l i ght 4 u . i o
Skûtsjekrant
17
www.skutsje .nl
ALLEMAAL CONCURRENTEN
Het tweede jaar van de IFKS stapt Brundel
Maar liefst zes keer won Ton Brundel de
voor het eerst zelf als bemanningslid aan
IFKS, maar dat biedt niet per se garantie
boord bij Allard Syperda. Van hem leert hij
voor de toekomst. Ton: “Theoretisch gezien
de kneepjes van het vak. “Allard was een
kunnen we met de Lytse Lies niet winnen
echte doorzetter. Tijdens een wedstrijd in
van die grote schepen. Wij moeten het echt
1988 werden we lek gestoken door Age
van de tactiek hebben en van het feit dat
Bandstra. Wij lagen over bakboord en hij
we hoger kunnen zeilen. Goede startjes
kwam over stuurboord aan. Zijn loefbijter
zijn tegenwoordig allesbepalend, want de
was net een blikopener en die prikte er bij
rest van de vloot is ook heel goed. Wat dat
ons in. Er zat een gat van veertig of vijftig
betreft zijn het op dit moment allemaal
centimeter. Het skûtsje liep helemaal
concurrenten, eigenlijk zonder uitzondering.
vol, maar Allard wilde beslist over de
Er kunnen zeker twaalf kampioen worden.
finish komen. Toen hebben we kussens
Dat was een aantal jaren terug nog heel
in het gat gepropt en de meiden hebben
anders.”
gehoosd voor hun leven. We voeren zoveel
De Jonge Jasper in aanval op de Los-boys. Sieb: “Hier word ik nog warm van.” Foto: Boyen de Boer
Tussen alle pieken zaten ook enkele dalen. Zo ontstaat er in het staartje van de IFKS van 1997 een conflict over de loefbiter (een uitstekend deel van de boeg dat
TON BRUNDEL ZESVOUDIG KAMPIOEN – 1997, 2005, 2006, 2008, 2012, 2015 SKÛTSJE LYTSE LIES
mogelijk over de andere boeg, zodat er Bijna vanaf het allereerste begin zeilt
minder water naar binnen liep. Allard
Brundel al mee in de IFKS. “Het waren
was niet van het benauwde, een goede
allemaal liefhebbers van zeilen. Dat ging
schipper ook. Ik heb heel veel van hem
soms wel eens raar en ruig, maar het was
opgestoken.”
niet altijd een ongeregeld zootje hoor!” In 1982 ziet hij, nog vanaf de kant, hoe Nico
In 1994 brengt Brundel voor het eerst zijn
Hoek de eerste kampioen wordt. Ton: “In
Lytse Lies ten tonele en debuteert als
Rechter. “Wy sieten nei in oerwinning
die periode deed iedereen mee om het
schipper. “Mijn vader kwam altijd vanaf
op it achterdek mei in kistje bier feest te
meedoen en de gezelligheid. Alles wat kon
de kant kijken en als we wonnen dan
fieren. Wy wiene yn de ‘winning mood’,
drijven verscheen aan de start. Dat is niet
ging hij in Lemmer ook mee het podium
mar dêr tochten oaren oars oer. Ik neam
te vergelijken met nu. In Sloten (daar vond
op. Hij was 94 en trots op z’n zoon.” Pa
gjin nammen. En sa kamen se fan de
destijds nog de openingswedstrijd plaats,
Brundel leeft inmiddels niet meer, maar
organisaasje ús loefbiter opmjitten. Dy
red.) moesten sommigen hun zeilen nog
een heel nieuwe generatie neemt zijn
mocht net langer as 75 sentimeter wêze.
tanen. Het was veel amateuristischer, maar
honneurs waar. Ton: “Je hebt een team
Mar in Piipster mei 12 man achterop, komt
enthousiast en fanatiek op hun manier. Nico
aan boord en daar komt nog een hele
oan de foarkant omheech en dan wurdt
Hoek stak daar wel bovenuit.”
familie bij. Die staan allemaal aan de
onder water zit, red.) van de Jonge Jasper. Een conflict dat eindigt bij de Rijdende
kant te supporteren. Kleine kinderen van
de loefbiter langer.” In plaats van zeventig
nog geen drie jaar die met een shirtje
telt het onderdeel onderaan de boeg van het skûtsje negentig centimeter. “Se ha ús doe út de IFKS dondere. It heger berop
Ton Brundel wordt in 2008 voor de vierde keer kampioen met de Lytse Lies. Foto: Martin de Jong.
helle neat út. Des duivels wie ik, sa hellich!
“Volhouden, verbeteren en trimmen, trimmen, trimmen”
In wike nei de wedstriden bellen se fan it
“De eerste is altijd het meest bijzonder.
programma de Rijdende Rechter. At ik dat
Overweldigend ook, want alles is nieuw. En
ferhaal der wol foar hawwe woe. Wy nei
het is een feestje hoor, als je met z’n allen in
Hilversum mei it hiele gefolch en we krigen
de kom van Lemmer het water induikt. De
gelyk. ‘Gedane zaken nemen geen keer’,
kampioenstitels daarna zijn ook hartstikke
mar it fielde wol goed!”
mooi, maar die eerste keer is het allermooist.”
TAK, TAK, TAK
Ton in 1995 met een enigszins bezwete Annemarie Jorritsma tijdens de huldiging in Lemmer. Brundel wordt dat jaar kampioen in de B-klasse en promoveert naar de A. In 1997 wordt hij voor het eerst kampioen in de grote A. Foto: Martin de Jong.
van de Lytse Lies staan te juichen en te zwaaien. Het is altijd leuk en gezellig. Natuurlijk wordt er onder de wedstrijd wel eens geroepen ‘vier die schoot ‘ns een beetje man!’, maar daar blijft het ook bij. Na de wedstrijd gaan we op de roef of het achterdek zitten en mogen ze me vijf minuten helemaal verrot schelden. Daarna moet het klaar zijn. Niet meenemen naar de kroeg en niet meenemen naar de
Inmiddels heeft dochter Froukje het
volgende dag anders hou je geen goed team bij elkaar.“
helmhout van vader Sieb overgenomen. “Doe’t wy yn 2009 degradearre wiene sei
En laat dat team nu één van de sleutels
ik ‘no do mar’. Mar se fûn net dat ik sa
tot succes zijn. Ton: “Een goede
ophâlde koe. ‘Earst wer kampioen wurde’,
bemanning, een goed schip, goed
dat boadskip krige ik mei. En dat waarden
materiaal en verder volhouden, verbeteren
we yn 2011. Je kinne noch wol tsien jier
en trimmen, trimmen, trimmen. We
trochgean bliuwe, mar ik fyn it ek moai
gaan niet voor het meedoen, maar voor
dat Froukje it trochset. Fansels mis ik it. It
het winnen. Ook dit jaar weer, honderd
stjoeren noch it meast, dat is sa machtich!
procent. Dan moet je alles uit de kast
Dast sa’n skipke hast, in skûtsje dast mei
halen. En lol erin hebben!”
de fingers stjoere kinst en in bemanning dy’t presys wit wat der barre moat. At ik
Verderop in deze krant vind je een
troch de wyn gie dan tak, tak, tak en it sylde
uitgebreid interview met ‘Vlootoverste’
wer. Sûnder wat te sizzen snapten se it
Ton Brundel.
allegear. Dat is fantastysk!”
Skûtsjekrant
18
www.skutsje .nl
Wil je aan de slag in een wereldwijd toonaangevende topsector en verzekerd zijn van een baan? Kies dan voor de Maritieme techniek!
Werk maken van je passie
• Maritieme techniek niveau 2, 3 en 4 • Industriële lakverwerking niveau 2 en 3 • Maritiem technisch leidinggevende niveau 4
www.yachtbuildersacademy.com
www.rocfriesepoort.nl
Skûtsjekrant
19
www.skutsje .nl
Waar in de vakantieperiode bij de rest van Nederland het zomerreces toeslaat, beginnen de harten van de Friezen sneller te slaan. Simmer yn Fryslân belooft weer een ouderwetse zomer te worden, met Friese sporten zoals de PC in Franeker, het FK fierljeppen en het skûtsjesilen. Alles te zien en te beleven bij Omrop Fryslân.
Minsken snakke der wer nei, as kij dy’t foar it earst de greide wer yn meie SKÛTSJESILEN OP TELEVISIE Omrop Fryslân brengt het SKS skûtsjesilen live in beeld, met daarbij rechtstreeks verslag. Er zijn voor- en nabeschouwingen te zien op locatie met presentator Arjen de Boer. Dit jaar wordt er voor het eerst met dronebeelden gewerkt, om zo de skûtsjes nog beter in beeld te brengen. Presentator Arjen de Boer kan niet wachten: “It skûtsjesilen is it grutste sportevenemint fan Fryslân en foar safolle minsken it hichtepunt fan de simmer. As Omrop Fryslân wolst dêrby wêze en ik fyn it geweldich om dat gefoel wer by de minsken thús te bringen. Hielendal nei de ôfrûne twa jier fielst dat minsken der wer nei snakke, as kij dy’t foar it earst de greide wer yn meie.’’
De IFKS is een bijzonder kampioenschap, waar bij het grote publiek misschien soms nog wel wat onbekendheid over heerst. Presentatrice Maaike van der Hoek gaat dit jaar daarom op zoek naar de verhalen achter de IFKS. Wat maakt deze klasse eigen? Wie zeilen er in mee? En waarom doen ze dat eigenlijk? Dagelijks te zien op televisie bij Omrop Fryslân. DESKUNDIG RADIOCOMMENTAAR Al jarenlang zijn skûtsjedeskundigen Gjalt de Jong en Geartsje de Vries de vaste stemmen tijdens het skûtsjesilen op de radio. Tijdens de IFKS zal Andor Faber samen met Gjalt de Jong het commentaar verzorgen. DOE MEE AAN DE SKÛTSJEPOOL Wie gaat dit jaar het skûtsjesilen winnen? Kenners en niet kenners kunnen ook dit jaar hun voorspellingen delen in de skûtsjepool. Voorspel welke schipper die dag de winst pakt en maak kans op een uniek zeilarrangement voor 2 personen door de Alde Feanen bij Earnewâld, op de slotdag van Simmer yn Fryslân. Troubadour Piter Wilkens gaat mee aan boord. De winnaarsdag op 28 augustus is live te volgen via radio en televisie bij Omrop Fryslân. Vul de skûtsjepool in via Omropfryslan.nl/skutsjesilen. In het radioprogramma Underweis wordt tussen 16.00 en 18.00 uur de dagwinnaar, met de goede voorspellingen van het skûtsje wat als eerste over de finish is gegaan, bekend gemaakt. Volg het skûtsjesilen via televisie, radio en online bij Omrop Fryslân.
Omropfryslan.nl/skutsjesilen
Skûtsjesilen zorgt voor verbinding bij Rotterdams bedrijf De tijd van elk dubbeltje omkeren voor een nieuwe fok, ligt in de meeste gevallen al even achter ons. Met behulp van sponsoren kunnen skûtsjes strakgeplamuurd en onder goede zeilen het water op. Die sponsoren komen soms van heinde en ver. Zo wordt het skûtsje van Earnewâld financieel ondersteund door verzekeraar MS Amlin Marine uit Rotterdam. Managers Eugène van Steekelenburg en Tom Oostra staan aan het roer van dit bedrijf. “Ik werk nu ongeveer twintig jaar bij MS Amlin dus ik denk dat we ook alweer twintig jaar sponsor zijn. Dat was nog in de tijd dat Pieter Brouwer schipper was’’, stelt Eugène die zelf acht jaar bemanningslid was op IFKS-skûtsje Oude Zeug van Eelke Dijkstra. Dat ze sponsor werden van het skûtsje van Earnewâld berust op toeval. “Maar het werkt al twintig jaar heel goed. Vanaf het begin hebben wij een klik met de bemanning van het skûtsje van Earnewâld.’’ CULTUURSHOCK Het sponsorschap omvat dan ook meer dan alleen het doneren van geld. Zo organiseert het bedrijf elk jaar in september, samen met de bemanning van de Twee Gebroeders, een wedstrijddag op het Sneekermeer. Collega’s, maar bijvoorbeeld ook advocaten en klanten van over de hele wereld komen op die dag naar Friesland. “Voor sommigen is het echt een cultuurshock. De meesten komen uit stedelijke gebieden en zien hier een gigantisch meer waar oude vrachtschepen wedstrijden
tegen elkaar zeilen. Dat is voor iedereen een geweldige ervaring’’, vertelt Eugène. “Schipper Gerhard Pietersma en ik regelen het evenement in tien minuten. Het enige wat tijd kost is het vinden van een goede datum. Gjalt de Jong verzorgt traditiegetrouw het entertainment op deze zeildag – in steenkolenengels – dat is een attractie op zich.’’ VEILIGHEID VOOROP Samenwerking staat op zo’n skûtsjedag voorop. “Lekker bikkelen met z’n allen - want we hebben allemaal een winnaarsmentaliteit – en aansluitend een afterparty met lekker eten. De grote wisselbokaal staat momenteel te pronken bij een beurshandelaar in Amsterdam.’’ Als eerbetoon aan het skûtsje van Earnewâld vindt de wedstrijd dit jaar overigens plaats vanuit het eigen dorp en varen de schepen van Hotel Princenhof naar Het Theehuis in Grou. EXTRA KANS Als sponsor, maar vooral als zeilliefhebbers volgen Eugène en Tom de wedstrijden van de SKS op de voet. Eugène: “Ik hoop dat we dit jaar eindelijk op de eerste plaats eindigen. We zijn al een paar keer dichtbij geweest, maar nu met de nieuwe regelgeving maakt het topteam van de Twee Gebroeders extra kans. Na twee coronajaren kijken we er allemaal naar uit. Vooral de sfeer eromheen is bijzonder en de passie voor het zeilen straalt er bij de bemanning vanaf. Daar zijn wij trots op.’’
20
Skûtsjekrant www.skutsje .nl
