Maaltijdservice aan Huis is onderdeel van de Interzorg Groep: voor al uw Thuiszorg, Woonzorg, Maatschappelijke Zorg en Maaltijdservice Foswerterstrjitte 71 | 9172 PS | Ferwert | 088 - 5180200 | www.interzorggroep.nl
Vul de antwoordkaart in en ontvang geheel vrijblijvend
2 maaltijden voor slechts � 10,-. Normaliter kost een maaltijd � 9,95. U kunt voor slechts � 1,30 een voorgerecht (soep) bijbestellen en voor slechts � 1,20 een nagerecht.
* Na het ontvangen van de antwoordkaart nemen wij zo snel mogelijk contact met u op over het leveren van de twee maaltijden.
✔ Ik maak gebruik van de proefactie en ontvang graag eenmalig 2 maaltijden voor slechts€€ 10,-
Naam:
Adres:
Woonplaats:
Telefoon:
E-mail:
Postzegel niet nodig
Maaltijdservice aan Huis
Antwoordnummer 6700 9172 ZX Ferwert
juni t/m 19 oktober
VRIJWILLIGERSWERK OP JOUW MANIER!
SamenLeeuwarden.nl
VRIJWILLIGERSFESTIVAL 10 OKTOBER
Zoek je (ander) vrijwilligerswerk? Maak vrijblijvend een praatje bij één van de 70 organisaties. In de teststraat ontdek je welk vrijwilligerswerk het beste bij jou past. Bezoek ook het Maatjesplein en het Cultuurplein. Vrijwilligerswerk is voor iedereen!
Ben jij erbij? Gratis entree! Vrijdag 10 oktober 2025 13.30 – 16.30 uur De Harmonie - Leeuwarden
GEZELLIG BESTUURDLID MET PIT!
Ouderen met pit die graag samen wat ondernemen, daar staat de Remise voor. Heb je een optimistische instelling en kan je met de computer omgaan? Kom dan het bestuur versterken.
MAGISCH DRAKENSPROOKJE
Op de zolder van het Natuurmuseum Fryslân ligt de reusachtige draak Li Ming te slapen. Maak jij haar wakker, samen met de kinderen die het museum bezoeken? Groot plezier voor alle leeftijden.
BEZOEKVRIJWILLIGER
Heb jij twee uurtjes per week de tijd? Bezoek & Co organiseert bezoekjes aan senioren met een klein sociaal netwerk. Ook zijn er uitstapjes, spelletjes- en muziekmiddagen en gezellige maaltijden.
COÖRDINATOR MET HART VOOR DE ZORG Vrijwilligers van Humanitas Ziekenhuisbegeleiding gaan mee met mensen tijdens een bezoek aan het ziekenhuis. De coordinator is de verbindende schakel tussen vrijwilligers, zorginstellingen en aanvragers.
Samen zijn we Leeuwarden
INTERESSE OF MEER INFORMATIE? AMARYLLIS | VRIJWILLIGERSWERK vrijwilligerswerk@amaryllisleeuwarden.nl
058 303 0400 / SamenLeeuwarden.nl of kom langs bij onze inloopmomenten. Check deze en andere leuke vrijwilligersplekken
verhaal van een
* Waan je terug in de tijd van de ‘Koude Oorlog’ in de grootste bunker (1100M2) van de civiele verdediging in Nederland.
* Maar liefst 150 personen konden 14 dagen lang in de bunker verblijven zonder naar buiten te hoeven.
* Het bunkercomplex is nog voor 90% intact.
* Ook is er een segment van de Berlijnse muur te bewonderen alsmede een aantal voertuigen.
OPENINGSTIJDEN
Iedere eerste zondag van de maand van 11.00 tot 16.00 uur
Daarnaast iedere woensdagmiddag van 13.30 tot 16.00 uur behalve in de maanden december en januari.
In de zomermaanden extra geopend tijdens een aantal weken op woensdag, donderdag en vrijdag van 13.00 - 16.00 uur
Voor de juiste weken zie website van het museum. Burstumerdyk 1 - 9001 ZC GROU www.museumbeschermingbevolking.nl
DANS OP (HERHAAL) RECEPT?
Gezond ouder worden: wie wil dat nou niet? Gezond ouder worden is een extra uitdaging voor mensen met een chronische ziekte. Gelukkig is er ‘Dans op recept’. Het voortbestaan van deze activiteit hangt echter aan een zijden draadje. Alle reden om ons oor luister te leggen bij deelnemers. Wat betekent dansen voor hen en hoe kijken zij aan tegen de voorgenomen bezuinigingen?
Werken met de natuur
Al van jongs af aan had Bonne Bruinsma (76) uit Grou een grote liefde voor eendenkorven. In 2012, na het lezen van een artikel in de Leeuwarder Courant over het onderwerp, besloot hij dat hij wilde leren hoe je een eendenkorf maakt. Van het een kwam het ander en inmiddels is Bruinsma mede-bewaker van dit stukje immaterieel erfgoed van onze provincie.
09
DE TUPPERWARE PARTY
Ik herinner het me nog goed: eigenlijk moest ik slapen, maar het vrolijke gelach van mijn moeder en een groep vrouwen uit het dorp dat van beneden kwam was veel te interessant. De geur van parfum en koffie drong mijn kamer binnen en ik wist dat er een heerlijke cake op tafel stond. Want die middag had ik de restjes uit de beslagkom mogen lepelen. Aan het begin van de avond had een vreemde mevrouw allemaal gekleurde bakjes op onze eettafel uitgestald. Mijn moeder gaf een Tupperwareparty.
‘IK KIJK MET EEN GROTE GLIMLACH TERUG’
Wilfred de Jong is één van de vijf initiatiefnemers die in 1981 het lokale radiostation Aquarius begon. Hij werd geïnspireerd door radio Veronica. “Wout van Meer, Watze de Boer, Johan Vos, Klaas Braaksma en ik wilden dat ook voor Leeuwarden...”
07
KLEREN MAKEN DE MAN
Toen ik in 1970 als discjockey begon was ik nog een groentje. Het grote leven moest toen nog beginnen. De meer ervaren platendraaier Spoody (Henk Wieland) was in die tijd mijn mentor. “Ritsko, als dj kun jij het ver schoppen, maar dan moet jij wel betere kleding aan.” Hij nam mij mee naar zijn ouderlijk huis in Drachten en trok een kledingkast open...
Beste lezers, Jawel, een nieuw gezicht boven het voorwoord. Vanaf begin september ben ik de nieuwe hoofdredacteur van de Leeuwarder Seniorenkrant. Ik was vereerd toen uitgever Doede Vellema mij vroeg voor deze nieuwe uitdaging. Geweldig om inhoud te geven aan een krant die zich richt op ouderen in de gemeente Leeuwarden, maar ook interessant is voor hun kinderen, zorgmedewerkers en mantelzorgers.
Ik neem het stokje over van Boukje Wiersma, die vanwege haar gezondheid een stapje terugdoet. Wij, als redactie, bedanken Boukje voor haar betrokken manier van samenwerken om een krant te maken die een mix van positiviteit en ontroering is.
Ik ben trouwens niet de enige verandering, want de redactie heeft ook een nieuw gezicht. Muzikantdichter Melvin van Eldik verzorgt komend jaar iedere uitgave een column in het Liwwadders. Zijn eerste verhaalt over het wachten bij de NS-infobalie in het stationsgebouw.
Voor het hoofdinterview togen wij naar Snakkerburen, waar dichter-schilder-verhalenverteller Henk Dillerop sinds vier jaar woont. Een overactieve senior die zelf veel in de schijnwerpers staat, maar daarnaast veel tijd steekt in het activeren van de Leeuwarder gemeenschap.
En wat deed de rest van onze redactie? Jeltsje heeft gemengde gevoelens over haar vijfenzestigste verjaardag. Riemie ging op bezoek bij Dans Op Recept, die geen provinciale subsidie meer ontvangen. Ook brengt zij de natuur dichterbij met een bezoek aan eendenkorfmaker Bonne Bruinsma. Nostalgie genoeg in het oktobernummer: Boukje laat ons de Tupperwareparty herleven. Ikzelf duik in de kleding van de jaren zeventig en breng radiostation Aquarius weer tot leven. Koesma motiveert ons om los te laten en het hoofd op te ruimen. Het is immers herfst waarbij de bomen de bladeren ook loslaten.
De puzzel is ook weer terug. Onder de inzenders met de juiste oplossing verloten wij het boek Het Genootschap. De boekbespreking van Annette gaat in deze uitgave over deze roman van Machteld van Zalingen.
Ritsko van Vliet
Coverfoto Simon van der Woude Druk Mediahuis Grafisch Bedrijf
Zet zich in voor het welzijn van ouderen, voorzitter van UVV Grou.
Riemie van Dijk
Altijd op zoek naar verhalen die raken, blijven hangen en doorverteld worden.
Ritsko van Vliet
Plaatst het Leeuwarden van de jaren 70 en 80 in een persoonlijk perspectief.
Annette Bons
Verzot op lezen; schrijft blogs en recensies over boeken.
Koesma Basdew Sociaal bewogen en maatschappelijk geëngageerd, schrijft daarover op prikkelende wijze.
Melvin van Eldik Muzikant-dichter. Beschrijft in het Liwwadders het Leeuwarder stadsleven.
Boukje Wiersma Schrijft herkenbare, inspirerende verhalen met een mix van positiviteit en ontroering.
Zelfstandig, beschut wonen voor ouderen met lichte tot matige zorg die eigen regie behouden Dat kan bij Fidesta Vliethuus in Leeuwarden
Samen, veilig en vertrouwd Een vertrouwd thuis, dat is wonen bij Fidesta Vliethuus. U woont bij ons zelfstandig in een eigen appartement, met vrijheid en regie over uw eigen leven
Bij ons wonen is je thuis voelen met de gezelligheid van samen mogen zi jn, veel aandacht voor welzijn en je veilig voelen U bent bij ons nooit alleen, er is altijd iemand nabij Dat geeft een vertrouwd gevoel.
“Warm en huiselijk”
Zorg, welzijn en gezelligheid Wij verlenen lichte tot matige zorg met veel aandacht voor persoonlijk welzijn, wekelijkse activiteiten, warmte en huiselijke gezelligheid
In onze centrale ruimte schuiven bewoners aan voor een kopje koffie of thee, voor een spelletje of voor een praatje Iedere dag wordt e r gekookt met verse groenten, vlees of vis en vegetarisch.
Heeft u een zorgindicatie en heeft u interesse om bij ons te komen wonen?
Neem dan contact met ons op voor een rondleiding.
U bent van harte welkom!
Ook zorgmedewerkers die een fijne werkplek zoekenwaar tijd is voor persoonlijke aandacht en welzijn - zijn van harte welkom bij ons
Meer informatie: 06 48560584 info@fidesta-vliethuus nl
Noordvliet 443 8921 HH Leeuwarden
Tekst: Ritsko van Vliet
HERINNERINGEN VAN EEN ZEVENTIGER AAN DE JAREN ZEVENTIG
KLEREN MAKEN DE MAN
Toen ik in 1970 als discjockey begon was ik nog een groentje. Het grote leven moest toen nog beginnen. De meer ervaren platendraaier Spoody (Henk Wieland) was in die tijd mijn mentor. “Ritsko, als dj kun jij het ver schoppen, maar dan moet jij wel betere kleding aan.” Hij nam mij mee naar zijn ouderlijk huis in Drachten en trok een kledingkast open. Daar lagen hippe truitjes, hingen modieuze overhemden en broeken en stonden onderin glimmende schoenen met bolle neus en klikkers onder de zolen. Ik, gekleed in een uitgezakte oranje sweater, keek mijn ogen uit. “Pak maar wat je aan wilt trekken, ik zie je zo beneden bij het eten.” Toen ik even later opgedoft aan de Indische eettafel schoof, kwam onverwacht Henks tweelingbroer thuis. Hij keek mij ontzet aan en riep: “Wat doe jij met mijn kleren aan?”
Door dit voorval kreeg ik wel meer kijk op kleding. Ik had voor het eerst in mijn leven een goed inkomen en was voor het kopen van kleding niet meer afhankelijk van het zakgeld van mijn vader. Er kwamen in Leeuwarden ook steeds meer leuke kledingzaakjes. Bij de Werkman op Over de Kelders zat al een paar jaar ’t Betîkje in. Je werd daar geholpen door een wat oudere dame met een OostEuropees accent. Niet direct iemand waar je van verwacht dat zij verstand had van hippe kleding. Om de hoek in de Oosterstraat zetelde Carneby House en op de Wirdumerdijk opende Wim Houwen 'geeft waarborg en vertrouwen' voor de jongeren boetiek Pimpernel. Bij alle drie kwam ik regelmatig voor een nieuwe outfit.
KLEIN JEUGDTRAUMA
Een winkel waar ik nooit kwam was Boutique Pierre in de Oude Doelesteeg. Ik had een hele flauwe reden om deze kledingzaak te mijden. Het was onderdeel van kledingzaak P. van den Brul op de Nieuwestad. Je kon ook binnendoor naar de ruimte met modieuze kleding. P. van den Brul was een
klein jeugdtrauma van mij. Mijn vader kocht daar zijn kleren en nam mij dan mee voor de kinderkleding. Maar die collectie was eigenlijk hetzelfde als die voor volwassenen alleen dan zoveel maten kleiner. Met andere woorden: ik liep voor schut op school als ik weer eens een bezoekje aan deze P. van den Brul had gebracht. Bovendien moest ik bij koud weer ook nog een alpinomuts op. Dat alles droeg niet bij aan mijn populariteit in de klas.
"IK HAD SUCCES WANT HIJ
PROESTTE HET UIT VAN HET
LACHEN. IK HOEF NIET TE
VERTELLEN HOE MIJN
WITTE JAS ERUITZAG.”
RECLAMEWET
Later in de jaren zeventig kwam ik voor kleren vaak bij Kayo op de hoek Nieuwestad/Sint Jacobs-
straat. De eigenaren Klaas en Betty kwamen ook regelmatig in discotheek La Bella, waar ik op dat moment draaide. Ik kreeg Klaas zover om iets nieuws uit zijn collectie te dragen achter de draaitafels en het dan te houden. Toen ik een keer als goochelaar in Tros Disco Circus optrad kreeg ik een vest mee met achterop de naam Kayo. Ik had net de eerste opname achter de rug toen de regisseur vroeg het kledingstuk uit te trekken, vanwege de reclamewet. Toen ik aangaf dat ik Ritsko Kayo van Vliet heette mocht ik het aanhouden.
TROTS
Trots was ik op mijn lange, witte overjas. Voor mij een pronkstuk! Met de grootst mogelijke zorg probeerde ik de jas schoon te houden. Vele stapavonden ging het goed, tot dat ene moment in Automatiek Tromp. Terwijl mijn vriend Henk de Vries (als clown Henrico werkzaam bij circus Toni Boltini) en ik een frikandel speciaal opaten vertelde ik hem een mop over een Chinees nudistenkamp. Ik had succes want hij proestte het uit van het lachen. Ik hoef niet te vertellen hoe mijn witte jas eruitzag. De stukjes ui en frikandel waren nog makkelijk te verwijderen, maar die rode vlek is er nooit goed uitgegaan.
SOKKEN
Wilde je echt iets speciaals dat ging je naar Tip de Bruin op de Nieuwendijk in Amsterdam. Oorspronkelijk was het een kledingzaak voor artiesten en musici, maar de modebewuste discogangers waaronder soulkickers uit La Bella konden daar net wat opvallender textiel kopen. Terwijl ik in de Grote Hoogstraat bij de Amstelbar achter de gokkast zat, sprak ik met vriend en collega-dj Theo van der Geest af om de volgende dag naar Tip de Bruin te gaan om een hip tweedelig pak aan te schaffen. Na nog uur achter de eenarmige dief te hebben gezeten werd dat pak een broek met overhemd. Het zat die middag niet mee met het op een rij krijgen van het juiste fruit. Een dag later liep ik in Amsterdam de winkel uit met slechts een paar sokken. Maar wel sokken die in heel Leeuwarden niet te krijgen waren. Ach, kleren maken de man, ook onderaan bij je wijde pijpen. ■
Mannequins en dressmen in de entree van de kledingzaak 't Betîkje (foto: Piter Doele, collectie HCL).
Ritsko van Vliet in zijn witte jas bij bar-dancing Vat ’69 (foto: Guus Tekstra).
explore the north
verhalenavond
Noordelijk film festival
Bekijk de agenda op visitleeuwarden.nl
Blijf mobiel, ook zonder autorijbewijs*
Het nieuwe brommobiel assortiment Aixam AMBITION
Zelf uitproberen? Maak vrijblijvend een afspraak!
Uw brommobiel specialist!
Minicars van der Ploeg Haadwei 47 9104 BB, Damwald www.minicarsvanderploeg.nl
Ook voor jong gebruikte occasions: www.minicarsvanderploeg.nl
Tekst en foto demonstratie: Riemie van Dijk, foto rechts: De Strampel en foto beneden: Bonne Bruinsma.
Al van jongs af aan had Bonne Bruinsma (76) uit Grou een grote liefde voor eendenkorven. In 2012, na het lezen van een artikel in de Leeuwarder Courant over het onderwerp, besloot hij dat hij wilde leren hoe je een eendenkorf maakt. Van het een kwam het ander en inmiddels is Bruinsma mede-bewaker van dit stukje immaterieel erfgoed van onze provincie.
WERKEN MET DE NATUUR
Bruinsma gaf zich op voor een workshop bij Gjalt de Groot in Holwert. In de loods van de boerderij van deze echte natuurman leerde Bonne de grondbeginselen van het ‘einekoerflechtsjen’. “Mijn eerste zag er niet al te geweldig uit, maar ik vond het prachtig. Enthousiast geworden reed ik weer naar huis.”
TECHNIEK IN DE VINGERS KRIJGEN
Het vlechten van een eendenkorf is een techniek die je in de vingers moet krijgen, heeft Bruinsma ervaren. “Toen ik in mijn beginperiode tijdens het vlechten met iemand anders praatte, schoot ik helemaal uit de bocht. Later, als je wat meer ‘betûft’, bent en je de kunst meer machtig bent, kun je je aandacht naar het praten verleggen.”
Een van de uitdagingen is het in model brengen van de korf. “Terwijl je aan het vlechten bent, moet je eerst de ronding in de korf brengen, daarna de hals erin maken en tenslotte weer naar buiten toe werken. Daarbij spelen de ‘lofters’ die de banden bij elkaar houden een belangrijke rol: hoe steek je de naald erin? Een eendenkorf vlechten is handwerk, dus iedere vlechter heeft zijn eigen handtekening qua korf.” Een korf vlechten is iets waar je echt voor moet gaan zitten. “Ik doe het in de garage of buiten. Belangrijk is dat het riet niet te droog is. Dat moet je dan vochtig maken om de soepelheid erin te houden. Anders breekt het.”
Niet alleen de vlechter is van belang, ook de regio heeft invloed op het
uiterlijk van de korf: “In het waterrijke gebied Earnewâld, Grou en Warten worden van oudsher voornamelijk korven van alleen riet gemaakt. We noemen dit ‘wetterlânkuorren’. In andere streken van Fryslân maken ze veelal korven van riet en vlas die we ’klaaikuorren’ noemen. Dan is er ook nog een ‘wylgetiennekoer’, gemaakt van wilgentenen. Het maken hiervan vraagt een speciale techniek.”
STRAMPEL
Toen Gjalt de Groot samen met twee anderen in 2012 een vereniging oprichtte om te zorgen dat dit oude ambacht en de traditie van het eendenkorfvlechten ook in de toekomst zou blijven bestaan, meldde Bonne zich aan als lid. Inmiddels is hij alweer vele jaren als bestuurslid betrokken bij de Fryske Feriening fan Einekoerflechters ‘De Strampel’. De naam van de vereniging is een verwijzing naar het driepotige bouwwerk, waarop een eendenkorf kan worden geplaatst. “Dat kan ook op een paal of in een boom, maar wij geven de voorkeur aan een strampel. Die moet dan ver genoeg van de kant staan, want een steenmarter springt zo twee meter ver en haalt de eieren er een voor een uit. Dan zijn er nog ratten en kraaien die het op de eieren hebben voorzien. Predatie kun je niet voorkomen, maar je kunt er wel rekening mee houden.”
Om het gebruik van een strampel te promoten, wil de vereniging bij fietspontjes in Fryslân strampels met informatie (via een QR-code) plaatsen over het maken en plaat-
sen van eendenkorven. “Mensen die daar staan te wachten, hebben toch tijd om deze informatie tot zich te nemen,” verklaart Bruinsma.
AMBACHT DOORGEVEN
In 2024 heeft De Strampel zich aangemeld bij het register Immaterieel Erfgoed, met als doel het ambacht door te geven aan de volgende generatie. “Zo nu en dan meldt een jong lid zich aan. De jongste is achttien jaar. Eigenlijk moet je minimaal veertien zijn. Iemand die jonger is, heeft vaak nog te weinig kracht; dan wordt het een slappe korf.”
Via de website van de Vereniging kunnen leden reageren op verzoeken een demonstratie eendenkorfvlechten te geven. Soms worden vlechters rechtstreeks benaderd. “Zelf doe ik het ook wel eens. Vaak krijg je dan vragen als: Hoelang duurt het om een korf te maken? Van welk materiaal maak je het? Wat gebeurt er met de korven? Zelf kan ik in twee uur een korf maken. Er zijn ook mensen die het binnen een uur doen.” Elk jaar maakt Bruinsma een aantal korven voor de vogelwacht, de overige verkoopt hij zelf of worden geleverd aan de Welkoop. In de wintermaanden zit Bruinsma elke woensdag samen
met drie andere vlechters de hele dag eendenkorven te maken in de loods bij Gjalt de Groot. De mannen maken er dan een gezellige dag van.
GOED GEVOEL
Het maken van een eendenkorf begint in feite al in juni, wanneer het riet moet worden gesneden en gedroogd. Later in het jaar wordt het riet te stug om mee te werken. Bruinsma geniet van het werken met de natuur. “Je maakt iets van natuurlijk materiaal waarmee je niets vernielt: het riet komt wel weer terug. Als het me gelukt is met mijn handen een korf te maken, waarin een eend kan zitten broeden, geeft dat een goed gevoel.” ■
DE STRAMPEL
In de laatste tien jaar is de belangstelling voor het vlechten van eendenkorven sterk toegenomen. De vereniging telt momenteel ruim 100 leden, die overigens niet allemaal eendenkorven maken. Meer informatie over De Strampel, de Fryske Feriening fan Einekoerflechters.
WWW.DE-STRAMPEL.FRL
Ouder worden doe je samen
Wilt u zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen, met maximale regie over uw leven? Dan is Nijlânstate een perfecte plek om samen te genieten van het leven, met vele voorzieningen en sociale activiteiten
Zaterdag 11 oktober van 10 30 tot 15 00 uur houden we open huis. U bent van harte welkom om sfeer te proeven en diverse appartementen te bezichtigen
Geniet van het ouder worden en uw vrije tijd!
Ho orzorg op maat
Heef t u het gevo el dat u minder go ed kunt horen dan u eerst deed? Of vindt uw omgeving dat uw geho or slechter wordt? Kom dan eens bij ons langs.
Bij Ho orzorg Lousma nemen we écht de tijd om vo or u de juiste ho oroplossing te vinden Kunt u niet bij ons langskomen?
Dan komen wij bij u thuis, zonder extra kosten
Gratis ho ortest Ho orto estellen (5 jaar garantie)
Bezoek één van onze winkels in Leeuwarden of Berltsum
Bij Voordeelfiets.nl staan we voor betaalbare kwaliteit en uitstekende service! In onze winkels in Leeuwarden én Berltsum kun je terecht voor:
Nieuwe en gebruikte (elektrische) fietsen
Onderhoud en reparaties (elektrische) fietsen van alle merken
Accessoires en onderdelen
Ben je in het bezit van een Stella fiets?
Bij Voordeelfiets kun je terecht voor onderhoud en reparaties van zowel elektrische als reguliere fietsen van alle merken. Dit geldt ook voor fietsen van het merk Stella! Voordeelfiets heeft de expertise en juiste onderdelen om deze fietsen vakkundig te onderhouden en repareren.
Ook voor het inruilen van je oude elektrische fiets voor een nieuwe!
stap
de wereld van taal en literatuur
Kom naar dbieb en haal het magazine. Met achtergrondverhalen, luister- en leestips en ons activiteitenprogramma.
FeikeLousma
Praat mar Frysk!
We hebben een nieuwe rubriek! In de opvolger van Het vergeten beroep besteden we aandacht aan bijzondere aspecten uit het dagelijks leven van vroeger. Dit keer de Tupperwareparty, die niet alleen een stukje geschiedenis is, maar ook een tijdsbeeld van de sociale verandering en de opkomst van vrouwenemancipatie.
Tekst: Boukje Wiersma
DE TUPPERWAREPARTY
Tupperware is een begrip. Bijna iedereen kent de plastic bakjes, kommen en kannen waarin je van alles luchtdicht kunt bewaren. Er zijn waarschijnlijk weinig oudere lezers die geen Tupperware in huis hebben. Ook in veel keukenkastjes van mijn generatiegenoten staan bakjes die we van onze moeders kregen toen we het huis uitgingen ‘omdat ze zo handig zijn’.
Zelf ben ik de gelukkige bezitter van de vintage plastic zuurpot, ideaal voor het bewaren van augurken. Die stond bij ons thuis vaak op tafel tijdens de warme maaltijd. We hadden een hele collectie Tupperware, vooral in de caravan. Tijdens de kampeervakanties deed ik graag de was. Want die ging in een Tupperware wasemmer met deksel. Lucht eruit en schudden maar! En dan was daar nog de Tupperware broodtrommel met los verdeelstuk. Zodat de jam niet op je boterham met vlees droop. Het bruine bakje was zes jaar mijn
Ik herinner het me nog goed: eigenlijk moest ik slapen, maar het vrolijke gelach van mijn moeder en een groep vrouwen uit het dorp dat van beneden kwam was veel te interessant. De geur van parfum en koffie drong mijn kamer binnen en ik wist dat er een heerlijke cake op tafel stond. Want die middag had ik de restjes uit de beslagkom mogen lepelen. Aan het begin van de avond had een vreemde mevrouw allemaal gekleurde bakjes op onze eettafel uitgestald. Mijn moeder gaf een Tupperware party.
trouwe metgezel op school. En zo zal iedereen zijn of haar eigen herinneringen hebben aan een van de plastic voorwerpen uit de collectie.
HOE HET BEGON
Misschien is het interessant om een stukje geschiedenis te delen over het ontstaan van Tupperware. Eind jaren dertig richtte de Amerikaan Earl Tupper de Tupperware Plastics Company op, nadat hij een manier had gevonden om stevige bakjes van polyetheen te maken die vacuüm sloten. Maar het was vertegenwoordiger Bonnie Wise die in de jaren vijftig Tupperware naar echte successen leidde. Haar ‘home parties’, waarbij ze Tupperware verkocht, werden enorm populair. Toen Tupper hiervan hoorde, bood hij haar een baan aan.
VROUWENEMANCIPATIE
Het concept dat Wise bedacht, was dat huisvrouwen hun vriendinnen en buren uitnodigden voor een gezellige, informele avond waarop
Tupperware-producten werden gedemonstreerd. Ze konden alles zien, voelen en uitproberen voordat ze iets kochten. De gastvrouw die haar huis beschikbaar stelde, ontving een percentage van de opbrengst van de op die avond verkochte producten.
Wise wordt gezien als een pionier voor de vrouwenemancipatie.
De Tupperware Party gaf vrouwen de kans om consulente te worden en zo laagdrempelig een eigen inkomen te verdienen. Dat was bijzonder in een tijd waarin van hen verwacht werd dat ze thuis bleven voor de kinderen. ■
Sint Jacobsstraat
Maandag t/m woensdag van 07.30 - 19.00 uur
Do t/m zondagochtend van 07.30 - 01.30 uur
Op zon- en feestdagen gesloten
Zaailand
Maandag van 07.30 - 19.00 uur
Dinsdag en woensdag van 07.30 - 24.00 uur
Donderdag t/m zaterdag van 07.30 - 03.30 uur
Zondag van 11.30 uur - 18.00 uur
FIETSENSTALLINGLEEUWARDEN.NL
EEN PAAR TUPPERWAREWEETJES:
• Wist je dat Tupperware oorspronkelijk niet magnetronbestendig was? Smeltende en vervormde bakjes zijn dan ook een klassieker geworden.
• Wise maakte het bedrijf groot, maar werd ontslagen en vertrok met slechts één jaarsalaris en zonder aandelen.
• Sommige klassieke stukken - zoals de kleurrijke bowls - zijn te zien in het Smithsonian Museum in Washington DC
• Tupperware is nog steeds verkrijgbaar in Nederland via www.tupperware.nl.
• In de film Airplane! zit een komische verwijzing naar een Tupperwareparty.
Foto's: Simon van der Woude
‘IK VIND HET NIET ERG OM ONBAATZUCHTIG TE ZIJN’ HENK DILLEROP:
Politieagent, gevangenisdirecteur, dichter, schilder, spreker, schrijver, voorzitter, aanjager. Henk Dillerop (71) deed/doet het allemaal. De donkere kant van het leven, moord en doodslag, lijkt hij te willen compenseren met de lichte kant, die van kunst en cultuur. Henk wijst die suggestie resoluut van de hand: psychologiseren is niet aan hem besteed.
Ook de opmerking dat Henk een multitalent is, wuift hij weg. “Aleida, mijn vrouw, is pas een multitalent. Ze heeft ons huis geweldig mooi ingericht, kan prachtig bloemschikken en schilderen.” De woorden tekenen zijn liefde voor haar, die al vijftig jaar standhoudt. Ze leerden elkaar kennen in Drachten Aleida werkte daar als apothekersassistente en Henk als politieagent
Hun eerste ontmoeting vond plaats in de bar ‘Onder de balken’. “En nu slapen we onder honderdvijftig
jaar oude balken in ons huis in Snakkerburen. De cirkel is rond,” memoreert Henk. Hun eerste ontmoeting verliep als volgt. Op een dinsdagavond vierde de apotheek het eenjarige bestaan en het voltallige personeel ging uit eten. Daarna toog het gezelschap naar de bar, waar Henk en zijn collega ook waren. “Aleida kwam binnen en ik dacht meteen: wat een waanzinnig mooie vrouw. Ik was nog nooit verliefd geweest en op dat moment was ik dat meteen.” Henk besloot zichzelf voor te stellen, in de hoop dat de vonk ook bij haar zo
“ALS JE BANG BENT, MOET JE
DIT WERK NIET GAAN DOEN.
IK GA GEEN STAP OPZIJ. NOOIT.”
nodige aan verbouwden, en kregen een zoon en een dochter. Inmiddels hebben ze ook vier kleinkinderen.
POLITIECARRIÈRE
Al op jonge leeftijd wist Henk dat hij bij de politie wilde. “Om hulp te verlenen aan hen die het behoeven.” Geen loze kreet, want toen Henk een jaar of vijftien was, redde hij kort na elkaar een kind van vijf uit het water en een man die een hartinfarct kreeg. Zijn carrière bij de politie getuigt van nieuwsgierigheid en doorzettingsvermogen. Hij werkte onder andere bij de recherche, de inlichtingendienst, op de afdeling operationele- en strategische misdaadanalyse, wat een nieuw vakgebied was, gaf leiding aan de regionale criminele inlichtingendienst en was chef recherche. Na zestien jaar gooide hij het over een andere boeg en werd directielid bij De Marwei in Leeuwarden. “Een volstrekt andere wereld. Als politieman zie je criminelen een heel korte periode. In de gevangenis is dat veel langer. Ik was iedere dag enkele uren tussen de gevangenen te vinden.” Bang was hij nooit. “Als je bang bent, moet je dit werk niet gaan doen. Ik ga geen stap opzij. Nooit.”
DICHTER EN SCHILDER
overspringen. Aleida: “Ik had er op dat moment geen zin in en maakte hem wijs dat ik Pietje heette.” Haar collega had Henk al wijsgemaakt dat ze in de Hema werkten, dus de volgende dag ging Henk daar tevergeefs op zoek naar Aleida. Henk: “Een week later liep ik op straat en zag ik een mooie vrouw lopen. Ik dacht nog: wat zijn hier veel mooie vrouwen in Drachten. Ik trok mijn politiepet iets dieper over mijn ogen en zei haar gedag.” Die mooie dame bleek Aleida te zijn en ze groette hem. Henk sprak vervolgens de memorabele woorden: “Moet ik jou kennen?”. Henk, danig in de war, ging op onderzoek uit en ontdekte dat de vrouw in kwestie Aleida heette en bij de apotheek werkte. De volgende dag stond hij haar op te wachten en bracht hij haar naar de bushalte. Aleida: “Ik was net negentien en ik had helemaal geen zin in een relatie. Maar Henk hield vast.” Een jaar later waren ze verloofd, en weer een jaar later getrouwd. Ze kochten een huis in Drachten, waar ze het
Rond die tijd verkende Henk nóg een andere wereld: die van kunst en cultuur. In 2015 publiceerde hij zijn eerste dichtbundel. “Gedichten komen bij mij onaangekondigd binnen, meestal hebben ze ongeveer twaalf regels. Ik sta mezelf altijd één schrapping of één toevoeging toe. Ik had voor Aleida een zelfgemaakt boekje gemaakt met gedichten. Iemand zag dat en wilde ook graag een exemplaar. Zo ontstond ‘Voltooid vertraagde tijd’.” Naast dichten begon hij ook, samen met Aleida, te schilderen, ingegeven door een workshop. “Ik zat op een katholieke kleuterschool bij de nonnen. Ik tekende graag, en kleurde dan blauw en groen naast elkaar. In het katholieke geloof vloekt dat en om die reden verscheurden de nonnen mijn tekeningen. De kunstenares die de workshop complimenteerde me en herstelde zo de schade van de nonnen,” lacht hij. Aleida en hij werkten samen aan schilderijen. “Dan kwam ik in het atelier en had zij een heel stuk overgeschilderd. Dat maakte me niet uit. Ik vind het niet erg om onbaatzuchtig te zijn.”
GALERIE AAN DE WESTERKADE
Die onbaatzuchtigheid lijkt een levensfilosofie voor Henk en Aleida. In hun grachtenpand aan de Westerkade in Leeuwarden begonnen Henk en Aleida exposities te organiseren voor beginnende kunstenaars. “Ik vind het niet erg om iets voor iemand te doen zonder er iets voor terug te krijgen.” Die ‘hobbygalerie’, zoals Henk het noemt, explodeerde. In het kader van Culturele Hoofdstad leek het hun leuk om kunstenaars op een blokpaneel van 20x18 cm kunst te laten maken. Het doel was om dertig kunstenaars mee te laten doen. Het werden 437 uit binnen- én buitenland. Ondertussen was Henk ook nog voorzitter van Theater De Bres, voorzitter van de Stichting Kunstpromotie, bestuurslid van de Museumhaven, organiseerde hij Crime Walks en open atelierroutes.
MIENSKIPPER
Vier jaar geleden verhuisden ze naar Snakkerburen, waar zo’n tweehonderd mensen wonen, van jong tot oud. Ook op die plek zijn Henk en Aleida erg actief. Onder andere voor het jaarlijkse Iepenloftspul. Tevens nodigde hij kunstenaars uit om ‘plein air’ te schilderen, organiseerde hij op het markante schip De Stânfries een vijfdaags evenement met muziek, dichters en schilders en schreef hij een boekje over Snakkerburen.
Ook zet het echtpaar zich in voor de Doarpstún. Niet alleen worden er groenten, fruit en bloemen gekweekt, verbouwd en verkocht, met behulp van zo’n tachtig vrijwilligers, ook vinden er etentjes, pizza-avonden, huwelijken en andere kleinschalige feesten plaats. “De tuin is een sociale
"IK VIND HET FIJN DAT MENSEN HET NAAR HUN ZIN HEBBEN, DAT ZE ZICHZELF MOGEN ZIJN.”
plek. Er is altijd positieve aandacht voor elkaar, een kop koffie, een compliment. Ik hou ervan om mensen met elkaar in contact te brengen. Ik vind het fijn dat mensen het naar hun zin hebben, dat ze zichzelf mogen zijn. Ik doe mijn uiterste best om sfeer te creëren.” Al zijn inspanningen leverden Henk de eretitel ‘mienskipper’ op.
BOEKEN EN PODCASTS
Ook die andere wereld, die van moord en doodslag, maakt nog altijd onderdeel uit van zijn leven. Hij maakte bijvoorbeeld de podcast ‘Sicco, de verdwenen marechaussee’, samen met Geartsje de Vries en Margriet Brandsma en toert door Nederland met zijn voorstelling ‘Over liefde, moord en ander ongemak’. Momenteel schrijft Henk aan een nieuw boek, dat 13 september 2026 moet verschijnen: Veertig jaar moord en ongemak. Aan bod komen moordzaken die hij van 1975 tot 2015 meemaakte, zijn herinneringen aan die zaken, interviews met nabestaanden, geschiedenis over de plek van de moord en beeldmateriaal.” Zoals voor alles wat Henk doet geldt, zal ook dit een succes worden. ■
Liwwarder Column
EVEN WACHTE
Ik mut even naar de NS infobalie foar wat reisinfòrmasy. Ut is er druk. Normaal wurd ik glyk holpen. Nou even wachte. D’r binne twee loketten: links foar de NS, rechts foar Arriva. Nou staat er un dikke rij tot even búten de infohal. Helemaal achteraan de rij staat un donker wyfke, un Somalies typke, dat seer seker bij ut Arrivaloket weze mut. Ik loop hur foarbij en slút an bij de NS-rij achter un grys frouwtsje. Dy frouw seit direkt teugen mij al wizend op ‘e donkere dame: “Zij is voor u hoor, niet voordringen.” Ik antwoord: “Waar bemoeit u zich eigenlijk mee, die dame moet bij Arriva zijn”, maar ik denk: “Must dyn harses houwe gladioal.” Op precies utselfde moment wurdt de donkere dame holpen deur de Arrivamedewerkster.
Un onfersorgd útsiënde frouw - ik bemerk un groate, fieze flek achter op hur panterlegging - staat senuwachtech un sjekje te draaien alfast foar búten, klaagt: “Skiët even op met dy rij, myn trein fertrekt su.” Ik wacht geduldech totdat ik an ‘e beurt bin. De baliemedewerkster nimt hur tyd. Selfs at sij hur informasy geven hèt aan un toerist onderhoudt se nog un gessellech praatsje met disse man. Hij (in ut engels) hèt ut over hearleke Velvety Pinot Noir, sij haakt aan met: “I like old cheese with the wine.” Soa nou en dan fult sij ut engels aan met wat Liwwadder woardsjes: “The best is to take the most early train... weest niet”. Dat fien ik leuk.
Ik sta nog altyd in ‘e rij en mut toegeve, da’k hier nog noait su lang op myn beurt hew wachte mut’n, maar ik fien ut oek niet erg. Ik geniet faak tidens ut wachten fan alles om my heen befobbeld nou fan de baliemedewerksters naast elkaar in één ‘oil on canvas’ skilderij, skilderd deur de Franse impressionistiese skilder Pierre-Auguste Renoir, met un dikke barokke lyst. Dêr staan ik nou naar te kiken tidens ut wachten en hew ik ‘r plezier fan. Dy fan de NS praat aan één stuk deur, dy fan Arriva hèt un kertierke niemand holpen. Nadat ik myn informasy kregen hew fan de NS medewerkster loop ik ut stasjonsgebouw an ‘e foarkant út, maar niet sonder da’k eerst de uilen in de stasjonshal goeiedag seid hew. ■
Tekst: Melvin van Eldik
Door: Hannie Schuurman, RegisterExecuteur
Van het klassieke huwelijk tot bewust ongehuwd samenwonen, van latrelaties tot samengestelde gezinnen waar kinderen uit verschillende relaties samenkomen: wat de vorm ook is, partners denken vaak dat hun liefde en goede bedoelingen voldoende zijn om alles goed te laten verlopen. De praktijk blijkt weerbarstiger.
Neem bijvoorbeeld de samenwonenden Mark en Sandra. Ze woonden vijftien jaar samen in het huis dat op naam van Mark stond. Sandra betaalde mee aan alle lasten en investeerde in de verbouwing. Toen Mark plotseling overleed, stond Sandra op straat. Marks kinderen uit zijn eerste huwelijk erfden het huis
MODERNE RELATIES EN ERFRECHT
“We zijn al 15 jaar samen, maar niet getrouwd. Dat maakt toch geen verschil?” Het antwoord op die vraag hangt af van meer factoren dan mensen vaak denken. In Nederland kennen we veel verschillende relatievormen die elk hun eigen uitdaging meebrengen als het om erfrecht gaat.
en wilden het zo snel mogelijk verkopen. Een samenlevingscontract hadden Mark en Sandra nooit laten opstellen, want: “we vertrouwden elkaar toch?”
MODERNE RELATIES
Het Nederlandse erfrecht is gebaseerd op traditionele verhoudingen. Getrouwden en geregistreerd partners hebben sterke wettelijke bescherming, maar zodra je daarbuiten valt, wordt het ingewikkeld. Terwijl er steeds meer mensen zijn die kiezen voor andere samenlevingsvormen. Vooral in samengestelde gezinnen zien we regelmatig schrijnende situaties ontstaan. Stiefouders die jarenlang voor kinderen hebben gezorgd, heb-
Waar kun je ons vinden?
Vegro zorgwinkel Leeuwaarden
Henri Dunantweg 2
Tel: 0900 - 288 77 66 (lokaal tarief)
Waar kun je bestellen?
Het bestellen van je hulpmiddelen kan ook gemakkelijk via vegro.nl of via de QR-code.
ben in juridische zin geen enkele band met deze kinderen. En stiefkinderen erven niets van de stiefouder die hen grootbracht, terwijl ze emotioneel wel degelijk familie zijn
DESKUNDIGE PROFESSIONAL
In de genoemde situaties kan een deskundige professional het verschil maken. Geen standaardoplossing, maar duiding van de specifieke situatie. Wat willen de partners voor elkaar betekenen? Hoe ziet de toekomst eruit? Welke risico’s zijn acceptabel en welke niet? Een RegisterExecuteur ondersteunt bij het vertalen van die wensen naar juridische werkelijkheid. Dat betekent ook dat er soms ongemakkelijke gesprekken gevoerd
worden. Je moet het óók hebben over het mogelijke moment dat de relatie stukloopt. Of wat als er nieuwe partners komen?
MAATWERK
Er bestaat geen one-size-fits-alloplossing. Een jong stel dat net samenwoont, heeft andere behoeften dan partners die op latere leeftijd een samengesteld gezin vormen. Een latrelatie vraagt om andere afspraken dan een geregistreerd partnerschap. Wat in alle gevallen belangrijk is: wees je bewust van de juridische realiteit. Als je het goed voorbereidt, kun je zorgen dat jouw wensen worden gewaarborgd, ongeacht de vorm van je relatie.
Soms is een eenvoudig testament voldoende om alles te waarborgen. Soms zijn er complexere constructies nodig. Het belangrijkste is dat je een bewuste keuze maakt, gebaseerd op jouw situatie. Want uiteindelijk gaat het erom dat je elkaar verzorgd achterlaat, in welke relatievorm dan ook.
De liefde mag dan modern zijn, de behoefte aan zekerheid en zorg voor elkaar is tijdloos. ■
Samen op weg naar onvergetelijke herinneringen...
Telefoon: 0511-541809
Oud & nieuwreis Hart van Limburg- 6 dagen
Vertrek: 28 december 2025
Beleef een sfeervolle jaarwisseling in het hart van Limburg! Tijdens deze afwisselende reis geniet u van de feestelijke sfeer van Kerststad Valkenburg. We bezoeken het Limburgse vlaaibakkerijmuseum, ontdekken de vakwerkstad Monschau en genieten van een sfeervolle oudejaarsavond met een feestelijke viering. Ook een
lunchcruise door Maastricht en een rondrit door het glooiende
Limburgse heuvellandschap maken deze reis compleet.
INCLUSIEF
Reis per comfort class touringcar
Koffie/thee met Limburgse vlaai
5 Overnachtingen in Hotel Schaepkens van St. Fijt in een 2-persoonskamer o.b.v. halfpension
Bezoek Limburgse Vlaai Bakkerij museum incl. koffie/thee en Limburgse vlaai
Bezoek Glashütte Monschau
Lunchcruise Maastricht
Stadswandeling o.l.v. een gids in Thorn
Feestelijke oudejaarsavond
DE KLANKEN VAN UTRECHT
14 oktober - € 109,-
INCLUSIEF
Reis per luxe touringcar
Koffie/thee met gevulde koek
1 uur durende rondvaart
Utrecht
Stamppotbuffet
Bezoek en rondleiding museum Speelklok
SMOKKELTOCHT 19 november - € 90,-
INCLUSIEF
Reis per luxe touringcar
Stamppottenbuffet
Smokkelroute o.l.v. een gids
Bezoek Barok Kerkje Zwillbrock
Koffie/thee met gebak
STAP IN DE KERSTSFEER!
Ontdek onze feestelijke kerst dagtochten vol lichtjes, muziek en gezelligheid. Comfortabel per luxe touringcar en helemaal verzorgd. Kijk snel op:
DANS OP (HERHAAL) RECEPT?
Gezond ouder worden: wie wil dat nou niet? Als je gezond ouder wordt, voel je je vitaler, leef je langer, kun je langer thuis blijven wonen en verlaag je het risico op ouderdomsziekten. Gezond ouder worden is een extra uitdaging voor mensen met een chronische ziekte. Gelukkig is er ‘Dans op recept’. Het voortbestaan van deze activiteit hangt echter aan een zijden draadje. Alle reden om ons oor luister te leggen bij deelnemers. Wat betekent dansen voor hen en hoe kijken zij aan tegen de voorgenomen bezuinigingen?
Op een donderdagochtend rond 11.30 uur is het een drukte van belang in de Verdistraat, waar mfc Westenkwartier gehuisvest is. Mensen lopen af en aan en een taxibusje blokkeert tijdelijk de doorgang. Binnen zitten de deelnemers van de dansgroep al om tafel. “Wil je ook koffie? Doe je zo ook mee met het dansen?” vragen ze me. “Ja natuurlijk!”
CONCENTRATIE EN PLEZIER
Tijd om te beginnen. “Loop je maar vast lekker warm”, nodigt docent Trudi uit. Dat is niet aan dovemansoren gericht. Draaiend en zwaaiend nemen we de ruimte in bezit. Trudi heeft een afwisselend programma voor ons in petto: de muziek is soms rustig, soms meer uptempo. De ene keer bewegen we actief door de ruimte,
de andere keer zitten we rustig op een stoel. “Rechtop zitten hè, je rug los van de stoel”, instrueert ze. Hierna neemt ze ons mee in een verhaal gecombineerd met dansbewegingen. Vervolgens gebruikt ze een sneller nummer (Bananarama, 1982) om ons danspassen naar links, rechts, voor en achter te laten maken. Het lied ‘The Boxer’ van Simon & Garfunkel uit 1970 brengt weer andere dansbewegingen met zich mee. Luidkeels zingen we samen het refrein mee: “Lai la lai, lai la lai.” De wangen worden roder, de gezichten zijn een combinatie van concentratie en plezier.
DIT IS VEEL LEUKER!
Eva verlaat voortijdig de les, maar wil nog wel wat kwijt. “Ik kom hier om aan mijn beweeglijkheid te werken; dat is belangrijk vanwege mijn MS. Daarvoor ga ik ook naar de fysio, maar dit is veel leuker. Dankzij het dansen kom ik eruit en heb ik sociale contacten.” Greta (68) en Margreet (64) beamen hoe belangrijk bewegen is als je MS hebt. “Wij merken dat het lopen steeds moeilijker gaat. Dankzij de muziek ben je even niet met je MS bezig, je beweegt gewoon mee met wat je hoort. Je leert hier naar je eigen lijf te luisteren: wat lukt vandaag wel en wat niet? Daarnaast merk je dat je soms meer kunt dan je denkt. Zo hebben we als dansgroep opgetreden in De Harmonie.” Lachend: “We vonden het ongelooflijk eng toen we het hoorden. Maar dan ineens sta je op het podium en het zag er nog leuk uit ook!” Serieus vervolgen ze: “Ze mogen dit niet stoppen. Dat wordt een gemis, ook sociaal. Elkaar wekelijks treffen is gezellig en mensen met andere ziektebeelden ontmoeten werkt verruimend en relativerend, in de zin van: ik heb dit, maar het kan ook anders.”
STEUNTJE
IN HET LEVEN
‘Ik ben hier drie jaar geleden gekomen toen ik last kreeg van mijn geheugen”, vervolgt Frits (80, niet zijn eigen naam). “Uiteindelijk bleek het Parkinson te zijn. Als het dansen zou stoppen, ben ik uit mijn doen. Het hoort er zo bij, het geeft mij een steuntje in het leven. Het zorgt voor houvast en gezelligheid. Lid zijn van deze dansgroep vind ik heel bijzonder, ik zou het iedereen willen aanraden. Het is geen gym,
hoor: de keuze voor de muziek is iets waar Trudi serieus over nadenkt.”
Jeannet (63) ervaart naast mentale ook fysieke steun. Ze zat bij een reguliere dansgroep toen ze long covid kreeg. “Ik heb twee jaar op bed gelegen. Dan gaat het lichaam hard achteruit. Ik vind het heerlijk om mee te doen, om mijn slappe haplijf in beweging te brengen. Ik word echt gelukkig van zingen en meebewegen op de muziek. Ik ga hier altijd met een grote smile naar toe.” Over de opbouw van de les zegt ze: “De afwisseling van staan en zitten heb ik echt nodig, hoor. Als ik straks thuiskom, ga ik eerst even slapen.”
WE MOGEN HIER ZIJN ZOALS WE ZIJN Jennie (78) en Marga (71) kampen beiden met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH). “Ik ben nu echt moe, mijn hoofd is vol van alle dingen die je hier tegelijk moet doen: coördinatie, bewegen op het ritme van de muziek, oefeningen”, vertelt Jennie. “Toen ik hier drie jaar geleden kwam, had ik geen conditie en kon ik lang niet aan alles meedoen. Inmiddels kan ik alle danspasjes los doen.” Marga vindt het belangrijk te vermelden dat mantelzorgers ook welkom zijn. “Door mijn NAH ben ik langzaam, maar dat maakt hier niet uit. We mogen hier zijn zoals we zijn. Als de ene voet niet wil, doe ik het gewoon met de andere. Daarom pas ik niet bij een gewone gymclub of bij Nederland in beweging.”
“TOEN IK HIER DRIE JAAR GELEDEN KWAM, HAD IK GEEN CONDITIE EN KON IK LANG NIET AAN ALLES MEEDOEN. INMIDDELS KAN IK ALLE DANSPASJES LOS DOEN.”
Wat ze nog kwijt wil aan beleidsmakers- en beslissers? “Ik denk dat zij zich laten leiden door een verkeerde zuinigheid. Bezuiniging op deze activiteit zorgt juist voor meer zorgkosten. Deze mensen zouden - net zoals jij - eens moeten ervaren wat dansen op recept is en het is om in onze schoenen te staan. Ze hebben geen idee wat Dans op recept voor ons betekent.” ■
Voor meer informatie kijk op: dansoprecept.nl
Tekst en foto onder: Riemie van Dijk
OPENINGSTIJDEN
Dinsdag 13.30 tot 17.00
Zaterdag
DE LICHTPUNTLOODS IS WEER OPEN!
Onze kringloopwinkel, groot 4300 m2, is ruimschoots voorzien van veel mooie en gebruikte artikelen. Kom langs en help ons met de aankoop van spullen uit een breed aanbod. Met de opbrengst ondersteunen we mensen in nood en diverse goede doelen.
De Lichtpuntloods is na drie maanden gesloten te zijn geweest weer open. De staf van de Lichtpuntloods vond het i.v.m. corona niet verantwoord om eerder open te gaan. Nu de maatregelen zijn versoepeld is besloten om weer open te gaan. Uiteraard met gepaste maatregelen, want veiligheid voorop! Zo zijn er handschoenen, mondkapjes en ontsmettingsmiddelen aanwezig. Ook zijn er looproutes voor de bezoekers. Om bij te houden hoeveel bezoekers binnen komen zijn er winkelmandjes aangeschaft. Buiten staat een partytent met een koffiehoek en een paar tafeltjes.
TOT ZIENS IN DE LICHTPUNTLOODS!
In de Lichtpuntloods vindt u een grote collectie (antieke) kasten, tafels en stoelen, bankstellen, kleingoed, gereedschap, elektronica, kleding, schoenen, bedden, boeken enz. De opbrengsten komen geheel ten goede aan de Opvangboerderij van Lichtpunt. Hier worden mensen opgevangen die tussen wal en schip zijn geraakt, vaak als gevolg van psychosociale problemen.
VAN DE GROOTSTE KRINGLOOP WINKELS VAN NOORD-NEDERLAND!
Vrijheid, tijd en ruimte en voor een afscheid naar wens...
Crematorium en Uitvaartcentrum
• één tarief voor afscheidsceremonies: kosteloos extra reserveren
• zeven dagen per week geopend, ook in de avonduren
• voor alle gezelschappen: klein of groot
• uw wensen, onze met cake,een borrel met speciaalbier en bitterballen, met tapas of een compleet lunchbuffet: het is allemaal
Veel bedrijven uit de jaren zeventig en tachtig zijn al lang uit het straatbeeld verdwenen. De Leeuwarder Seniorenkrant nodigt in de rubriek EIGENAARdig oud-eigenaren uit om in de schaduw van hun oude pand te vertellen over toen. Tekst en foto boven: Ritsko van Vliet | Foto's: Wilfred de Jong
EIGENAAR DIG
‘IK KIJK MET EEN GROTE GLIMLACH TERUG’
WILFRED DE JONG OVER RADIOZENDER AQUARIUS
In deze aflevering staat een eigenaar van een bedrijf centraal dat niet direct zichtbaar, maar vooral hoorbaar was in Leeuwarden. Wilfred de Jong is een van de vijf initiatiefnemers die in 1981 het lokale radiostation Aquarius begon. Hij werd geïnspireerd door radio Veronica. ”Vijf steden wilden begin jaren tachtig een eigen radiozender. Wout van Meer, Watze de Boer, Johan Vos, Klaas Braaksma en ik wilden dat ook voor Leeuwarden.” De vijf stopten ieder tweeduizend gulden in het project en maakten een plan. “We vulden elkaar goed aan. We voelden dat het mogelijk was om 24/7 uit te zenden, al was er nog wel een hobbel: de gemeente wilde namelijk niet meewerken aan een zendvergunning. “De ambtenaar vroeg zich af of er wel behoefte aan was. Wij besloten om 15 november 1981 illegaal te gaan om zodoende aan te tonen dat de Leeuwarders zaten te wachten op een lokale zender.”
Wilfred had contact met BumaStemra, het Commissariaat voor de Media en wekelijkse bezoekjes aan opsporingsambtenaar Drewes om klachten te voorkomen. “Wij hadden onze zender ergens in de Jan Evenhuis-flat geïnstalleerd. Wij hoorden vrij snel dat bewoners ons ontvingen op platenspelers en wasmachines. Op een normale radio kwam niet meer een andere zender binnen. Daarom verkasten wij na twee weken naar industrieterrein De Zwette. Bij Duco Wiersma werd een zendmast opgezet en bouwden wij in zijn garage een studio.”
Aquarius was razend populair en had na een paar weken ruim 3600 tientjesleden. Ondanks alle gesprekken met de gemeente en PTT Telecom werd Aquarius na twee maanden op 8 januari 1982 ‘uit de lucht gehaald’. “Tijdens Sierk Goedemoed’s radioprogramma vielen er ineens twaalf politieagenten binnen. We waren helemaal overrompeld, maar de politie was bang dat Aquariusfans bij het uitvallen van de zender naar Duco Wiersma zouden komen om ons te ontzetten.”
Ondanks de korte periode van uitzenden had Aquarius bij de Leeuwarder bevolking een
onuitwisbare indruk achtergelaten. “Wat ook meehielp waren onze acties op locatie. Toen wij starten kwam de landelijke Sinterklaas in Hindelopen aan. Ik was de eerste die bij aankomst de goedheiligman interviewde. En wat denk je van de actie voor Polen? Wij riepen mensen op om met kleding, voedsel en andere goederen naar het depot van Wiersma Verhuizingen te komen. Uiteindelijk reden we met drie vrachtauto’s in een konvooi van tachtig vrachtwagens naar Warschau. Toen wij in Leeuwarden terugkwamen stonden duizenden mensen ons bij de Van Harinxmabrug op te wachten.”
Na de eliminatie van de zender broedde Wilfred met zijn radioteam op een nieuw plan om legaal uit te zenden. “Inmiddels was transportondernemer Theo Douma ons komen versterken. In eerste instantie omdat hij een mobiele telefoon had. Erg handig voor onze uitzendingen op locatie, maar Theo was vooral goed in het schrijven van brieven die nodig waren om instanties zoals gemeente en het Commissariaat voor de Media mee te krijgen.”
In 1985 was het zover. Met een de zendvergunning op zak betrok Aquarius de eerste verdieping en de zolder van een pand op de Wirdumerdijk. “We kregen heel veel reacties toen we weer in de lucht waren. Het contact met de Leeuwarders was al die stille jaren wel gebleven. Zo hebben wij met tijdelijke vergunningen in 1983 en ’84 op de Recreana radio en televisie-uitzendingen verzorgd.” Ook toen volgde een periode vol bijzondere radioavonturen. “Ik interviewde onder andere Wilson Pickett, Chuck Berry en Fats Domino. De Amerikaanse radiolegende Wolfman Jack verzorgde bij ons een kerstuitzending.”
Maar de grootste stunt moest nog komen. “Wobbe van Seijen, toen met platenzaak Bij de Put onze overbuurman, kwam onze studio binnen met de nieuwste cd van Madonna. Die zat tussen de wekelijkse aanvoer, maar dit was een vergissing. De wereldrelease moest nog plaatsvinden. Wij de platenmaatschappij bellen en die verbood ons om ook maar één seconde van die cd te draaien. Uiteindelijk mochten we een paar ultrakorte fragmenten uitzenden. We waren hot news. De Telegraaf, NCRV, buitenlandse zenders; iedereen had het over de wereldprimeur bij Aquarius.”
Mei 1992 moest Aquarius onder de naam Mercurius samenwerken met de Friese Ziekenomroep. “Onze programmering werd versmolten met kerkdiensten en uitzendingen voor minderheden. Op zich niks mis mee, maar de specifieke Aquariussfeer was daarmee verdwenen. Ik heb nog tot 2014 mijn programma Hitdossier verzorgd. Ik kijk met een grote glimlach terug op een prachttijd waarin wij Leeuwarder jongens uit het niets een lokale radiozender oprichten. Daar mogen wij best trots op zijn.” ■
Wilfred in de studio.
Wilfred voor het Aquarius-pand op de Wirdumerdijk.
Warm ontvangst bij terugkomst uit Polen.
LITERAIRE LEZINGEN IN DBIEB MET MARCA CLAUS, ANNE-GINE GOEMANS EN JOHAN FRETZ
Dit najaar staat bij dbieb helemaal in het teken van taal en literatuur, met in oktober en november drie gerenommeerde schrijvers die ieder een inspirerende literaire lezing verzorgen. Te gast zijn de Friese schrijver Marga Claus, journalist en schrijver Anne-Gine Goemans en columnist en schrijver Johan Fretz.
ANNE-GINE GOEMANS
Journalist en schrijver Anne-Gine Goemans won diverse prijzen met haar romans. Ook de vorig jaar verschenen roman ‘Wondermond’ werd zeer goed ontvangen. Op zondag 19 oktober wordt Goemans in dbieb Leeuwarden geïnterviewd door presentator en theatermaakster Alice Faber. Tijdens dezer middag komt ook het boek ‘Dhr weigert zorg’ aan bod. In dit boek zien we de rauwe realiteit van Goemans’ dementerende vader, die drie jaar lang op de gesloten afdeling van een verpleeghuis verbleef.
MARCA CLAUS
Marga Claus werd geboren in Leeuwarden en verhuisde als kind
naar Oosterend. In 2000 verscheen haar romandebuut ‘Oxzana, ferhaal fan in flechtling’. Haar nieuwste roman ‘Libbe’ is gedeeltelijk gebaseerd op het leven van haar vader. Het boek gaat over ouder worden, vergankelijkheid en loslaten, en over de bijzondere band tussen een vader en een dochter. Op donderdagavond 16 oktober is de schrijfster te gast in dbieb Gytsjerk. De lezing wordt georganiseerd in samenwerking met Schrijfcafé Gytsjerk.
JOHAN FRETZ
Johan Fretz is schrijver, podcasten documentairemaker en was een decennium lang columnist voor Het Parool. In 2012 debuteerde hij met de roman Fretz 2025,
die genomineerd werd voor de Bronzen Uil. Met zijn tweede roman, Onder de paramariboom, won hij in 2019 de Boekhandelsprijs. Met dit boek schreef Johan Fretz een ontwapenend en ontroerend verhaal over een moeder, een zoon en een moederland. In november is zijn boek een maand lang gratis verkrijgbaar in dbieb. Op zondag 2 november wordt Johan Fretz geïnterviewd in dbieb Leeuwarden.
Kaarten voor deze lezingen zijn online verkrijgbaar via dbieb.nl/agenda.
Tekst: Koesma Basdew
OVER DE SCHRIJVER
Machteld van Zalingen woont op de Veluwe, en is geen Friezin, al heeft ze wel een jarenlange band met Friesland. Vanaf haar achttiende is ze vaak te vinden in Oudega (Súdwest-Fryslân) omdat haar schoonfamilie - een echt Friese familie - daar een vakantiehuisje bezit. Het vakantiehuisje wordt door haar regelmatig als schrijfhuisje gebruikt, waar ze zich terugtrekt om aan een boek te werken.
Ze werkt als freelance schrijfdocent, redacteur en tekstschrijver. Naast thrillers schrijft ze ook non-fictie en prentenboeken. Machteld doet veel research naar de onderwerpen in
HAPPY HERFST De wereld van Koesma
Zo loop je nog lekker in je korte broek, topje en sandalen en een paar dagen later is er die ommezwaai van het weer. Het begint meer te regenen en de zon moet plaatsmaken voor buien, harde wind en een warme jas. Ineens is het gedaan met de zomer.
De bladeren verkleuren en vallen van de bomen, het wordt frisser, de dagen worden grijzer en het wordt eerder donker. De herfst is in aantocht, de truien, warme vesten, sjaals en laarzen mogen uit de kast of van zolder, in de woonkamers gaan de kaarsjes weer aan en het avondeten brengt weer hele andere soorten groenten op ons bord.
In mijn vorige column had ik het over de waarde van stilstand omdat we altijd maar aan het sprinten zijn en zowat ons leven voorbij hollen. Ik benoemde dat stilstand goed is voor je ziel en dat stilstand soms precies is wat je nodig
hebt. De overgang en transformatie naar het volgende seizoen is een periode van rust, vertragen, onthaasten, pas op de plaats maken en helen. Loslaten wat je zwaar valt of niet meer dient, opruimen en ruimte maken in je hoofd. Het afsluiten van een hoofdstuk en doorgaan naar een nieuw hoofdstuk; zo voelt de herfst voor mij aan. Een mooi moment van evaluatie en de balans opmaken.
Zoals de natuur een rustperiode neemt om op te laden, zo zou de mens hetzelfde moeten doen. Alles om ons heen verandert, het bos ziet er kleuriger uit, maar ook de weilanden en de wijken waarin we wonen. Elk seizoen heeft zo zijn charme en de zon zal nog regelmatig schijnen, hoor. In de herfst kun je de ruis buiten de deur laten en trek je de natuur in. Neem ruimte in zonder schuldgevoel, wat telt is balans en tot jezelf komen. ■
RECENSIE
Een bijzonder boeiend boek, waarin je als lezer in het Genootschap wordt meegenomen. De beschrijving van de sfeer, die grimmig is, en de regels en straffen die binnen de gemeenschap heersen, deden me huiveren. De hoofdpersoon ontdekt dingen die de leider liever niet geopenbaard ziet. De spanning in het verhaal is goed opgebouwd en het verhaal ging me zelfs een beetje onder mijn huid zitten. Een aanrader dus. ■
haar boeken, die vaak gaan over de invloed die ouders op hun kinderen hebben. Maar ook: wat doen mensen in extreme situaties om te overleven, om zich staande te houden?
HET BOEK
Dat laatste is dé grote vraag in Het Genootschap. Als klein meisje ontsnapte Ira aan een brand, waarbij haar ouders en broer omkwamen. Na deze vreselijke gebeurtenis groeit ze op in een pleeggezin in Friesland.
Jaren later werkt Ira als onderzoeksjournalist. Ze droomt nog vaak over de brand en dat doet haar geloven dat haar broer nog leeft. Tijdens onderzoek naar haar
verleden ontdekt ze dat haar moeder Lieneke lid is geweest van de streng religieuze gemeenschap Het Noors Genootschap. Een gemeenschap die volgens de regels van God leeft.
Als er een functie bij het Noors Genootschap vrijkomt, solliciteert Ira. Ze krijgt de baan en gaat undercover bij de sekte in de hoop haar broer te vinden. Binnen het Genootschap lijkt een strijd gaande te zijn over de opvolging van de grote leider. Langzaam ontrafelt zich een geheim, waar haar moeder een grote rol in lijkt te hebben gespeeld. Ira blijft als onderzoeksjournalist schrijven, maar die rol binnen het Genootschap brengt grote gevaren met zich mee.
Tekst: Annette Bons
Erik Bosgraaf is artistiek directeur van London
International Festival of Early Music en één van ’s werelds meest virtuoze blokfluitisten. Op 15 november speelt hij met het Wroclaw Baroque Orchestra in London. Op de terugreis naar Polen neemt hij de orkestleden mee naar Leeuwarden voor een eenmalig concert!
‘VIVALDI
& MOZART’
Zondag 16 november 2025 - 20:15 uur
Grote of Jacobijnerkerk Leeuwarden
OVER HET
CONCERT
De korte concerti van Vivaldi worden afgewisseld met korte Adagi uit Galimathias Musicum, een quodlibet dat Mozart op tienjarige leeftijd in Den Haag schreef. Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) was slechts 9 jaar oud toen hij zijn eerste symfonie schreef. We zullen nooit weten of hij dit stuk ook daad-werkelijk zonder hulp geschreven heeft, maar dat maakt ook eigenlijk niet uit.Als slotstuk hoort u de magistrale 20ste symfonie van Mozart, die hij op zestien-jarige leeftijd schreef, een ongelooflijk spectaculair stuk.
OVER ERIK BOSGRAAF
Bosgraaf is afkomstig uit Fryslân. Hij wordt algemeen beschouwd als een van ‘s werelds meest virtuoze blokfluitisten, en zeker de meest avontuurlijke. Bovendien is hij een
inspirerende dirigent. Voor Erik is zijn instrument een onuitputtelijke bron van inspiratie, met eindeloze mogelijkheden.
N.B.: 50% korting met de VriendenLoterij VIP-kaart.
OUDEREN: LAAT VAN JE HOREN EN WORDT GEHOORD
Als het gaat om beleid voor ouderen wordt er vaak óver ouderen gesproken, in plaats van mét ouderen. Om die reden organiseren Humanitas, welzijnsorganisatie Amaryllis en ouderenvereniging ANBO-PCOB onder de noemer ‘Samen krachtig ouder worden’ een aantal bijeenkomsten in de gemeente Leeuwarden, waar ouderen met elkaar in gesprek gaan over de onderwerpen wonen, zorg, contact en fitheid.
Het initiatief ‘Samen krachtig ouder worden’ vloeit voort uit de Seniorencoalitie, een samenwerkingsverband van seniorenorganisaties. De Seniorencoalitie houdt zich onder andere bezig met het initiatief ‘Krachtig ouder worden - praat vandaag over morgen’ dat een brede, maatschappelijke dialoog in een ouder wordende samenleving wil bevorderen. Vragen als: Hoe blijft u vitaal? Wat kunt u zelf doen en van wie kunt u hulp krijgen? Maar ook: wat heeft u als senior te géven met uw levenservaring? Ook ANBO-PCOB maakt onderdeel uit van de Seniorencoalitie. ANBO-PCOB zocht contact met Humanitas en Amaryllis en samen organiseren ze vier bijeenkomsten waarin ouderen worden opgeroepen om hun mening te geven over wonen, zorg, contact en fitheid.
‘De gesprekken zijn bedoeld om ouderen een stem te geven,’ vertelt Djoeke Visser van Humanitas. ‘We willen weten wat er speelt onder ouderen. Welke behoeften zijn er?’ Karin Brouwer van ANBO-PCOB vult aan: ‘De vergrijzing neemt enorm toe. Op het moment dat er plannen gemaakt worden, zitten ouderen nergens aan tafel. We willen ouderen als partner op de kaart zetten richting de beleidsmakers, dus overheid, provincies en gemeenten. Praat mee, denk mee.’ Ze geeft een concreet voorbeeld. ‘Neem woningbouw. Senioren blijven te lang in een groot huis wonen, waardoor er geen doorstroom is en jonge stellen geen huis kunnen kopen. Er worden dan plannen gemaakt om seniorenwoningen te bouwen, maar er wordt niet aan ouderen gevraagd om mee te denken hoe die doorstroom bevorderd kan worden.’
Doorstroom is een groot thema binnen het onderwerp wonen, maar er zijn ook andere kwesties die aan bod kunnen komen, zegt Sita Olivier van Amaryllis: ‘Wonen kan ook zijn dat je als oudere een kookgroep wilt beginnen, om maar wat te noemen.’
Na de gesprekken wordt gekeken welke vervolgstappen er kunnen worden genomen.
‘We willen inventariseren wat er binnen die thema’s speelt en hoe we daar handen en voeten aan kunnen geven,’ aldus Djoeke Visser. ‘We fungeren daarbij als spreekbuis. We gaan niet voor ouderen praten, het moet van hen komen. Welke stappen willen ze zelf ondernemen? Wij ondersteunen ze.’
Interesse om mee te praten?
U kunt zich aanmelden via het mailadres anbo.pcob.leeuwarden@gmail.com voor de volgende gesprekken:
Maandag 29 september van 14.00 tot 17.00 uur in De Hege Stins, Gysbert Japicxstraat 4 in Stiens.
Woensdag 15 oktober van 14.00 tot 17.00 uur in de Sint-Pieterkerk, Kerkstraat 4 in Grou.
• Dinsdag 28 oktober van 14.00 tot 17.00 uur in de Kurioskerk, Julianalaan 38 in Leeuwarden.
Past het niet om naar de bijeenkomsten te komen, maar wilt u wel graag meepraten, dan kunt u ook contact opnemen via anbo.pcob.leeuwarden@gmail.com.
Tekst en foto's: Jeltsje de Boer
OUDERDOM KOMT MET GEBREKEN...
Joepie, ik ben 65 jaar geworden! Weer een beetje wijzer… of niet. Het was in ieder geval een feestje waard met familie en vrienden. Carpe Diem, nietwaar?
Wat gaat de tijd toch snel… ik ben niet de enige die dat denkt. Maar het is echt zo. Met zestig jaar deed ik nog wat lacherig over mijn klunzigheid. Vandaag wilde ik voor de derde keer een leesbril opzetten terwijl ik al één op had. Tja, wat moet ik daarvan denken. Ook namen heb ik regelmatig niet paraat. Gelukkig maken mijn man en ik er nog grapjes over, al heeft hij een aanleiding om iets te vergeten. Hij heeft twee keer een herseninfarct gehad waar hij goed van hersteld is, maar toch zijn er kleine dingetjes in het geheugen veranderd. Niet dat we ons er te druk om maken, want het hoort nu eenmaal bij het ouder worden. Je kunt het ontkennen, maar er mee omgaan en erover nadenken helpt ons meer dan klagen.
OUDERDOMSKWALEN
Ik ben dankbaar voor de jaren in gezondheid. Het is een kwestie van geluk hebben. Je kunt er niet omheen: tijdens gesprekken op feestjes gaat het vaker over die en die met een ziekte of ouderdomskwalen. Bah, alleen het woord al! Vroeger was de opmerking ‘Alles gaat hangen, behalve het tandvlees’ nog grappig. Nu je zie je je lijf langzaam veranderen in een rimpelige huid met vlekken en vreemde vetbultjes op plekken waar je ze niet wilt. Gelukkig is er nog veel aan te doen met make-up en de juiste kleding.
NADENKEN OVER HET EINDE
Een aantal jaar geleden deed ik mee met een dans over ouder worden. We mochten ook een eigen zin uitspreken over het onderwerp. “Ik denk steeds vaker aan de dood,” zie iemand van de groep.
Die zin heeft een grote impact op mij gehad: sindsdien doe ik dat ook. Ik lijd er niet onder, maar het is er gewoon. Toen ik twintig was, werd mijn bewustzijn voor de dood heel realistisch en kon ik panisch worden bij de gedachte daaraan. Ik vind het nog steeds een moeilijk vooruitzicht. In overlijdensadvertenties staan steeds vaker mensen die jonger zijn dan ik. Onlangs hoorde ik op tv een pastoor zeggen: “Het is goed om met het einde bezig te zijn omdat je dan beter weet wat je in het leven wilt betekenen.” Dat vond ik heel bemoedigend. Het relativeert, ik kan zaken beter loslaten, rommel opruimen, letterlijk en figuurlijk. Het is fijn om je niet meer zo druk te maken. Ik zit wat dat betreft nog wel in een leerfase, hoor, want ik strijd nog wel voor onrecht en zet me nog volop in voor mijn medemens.
VERHUIZEN
?
We wonen al jaren in een gezinswoning in een kleine gezellige straat. We kennen elkaar en hulp is niet ver weg. Toch denken we regelmatig na over een toekomstige woonplek. Gelijkvloers wonen, energiezuinig. En betaalbaar. Ik hoop dat we het nog gaan meemaken dat er meer - betaalbare- huizen of appartementen worden gebouwd. Zolang mijn man zich nog met zijn geliefde tuin vermaakt, blijven we. Bovendien hebben we nu alle voorzieningen op korte afstand.
BEJAARDENTEHUIS
De 65-plussers van twee generaties geleden hadden geen woonzorgen, zij mochten naar het bejaardentehuis waar ze in de watten werden gelegd. Er werd voor ze gekookt, ze deden spelletjes, de kamer werd
schoongehouden. Wilde je iets zelfstandiger dan ging je in een aanleunwoning. Die zijn er nog wel, maar de indicatie voor toewijzing ligt aanzienlijk hoger. Toen ik in de jaren ‘80 in een cabaretploeg speelde en we door de hele provincie reisden, riep H - als typetje - steevast als we in de buurt van Harlingen reden: “Sille we even nei Dukdalf, myn beppe goeie sizze.” Ik blijf glimlachen als ik daaraan denk. We zouden als we oud waren met elkaar in een bejaardenhuis gaan wonen en dan de hele dag met elkaar zingen en muziek maken
KNARRENHOFJE
Tegenwoordig heb je het moderne, hofje-achtige woonconcept voor 55-plussers, waarbij zelfstandigheid en privacy gecombineerd worden met sociale betrokkenheid en onderlinge hulp, vaak rondom een gezamenlijke binnentuin. Levensloopbestendig, vermindert eenzaamheid. Genaamd: Knarrenhof. De naam is bedacht door Peter Prak, naar aanleiding van een sketch over krasse knarren van Kees van Koten en Wim de Bie. Een van de definities van een knar is een kras oudje, meestal een man. Ik was grote fan van het Simplisties verbond, maar met deze naam krijgen ze mij niet in zo’n hofje.
MIJMEREN
Tja, geen mens kan de toekomst voorspellen, maar ik kan heerlijk mijmeren als ik met ons hondje wandel in het parkje. Daar, in alle rust laat ik mijn gedachten gaan en heb ik leuke gesprekken met andere hondeneigenaren en toevallige voorbijgangers. En zet ik de tijd even stil. ■
Mynleateltdejierren Mynhollenet Myntinzenskeakeljemuoiteleasfan Bern, folwoeksene nei âldere Hooplikbliuweselangfrij Huppeljendtrochdebuorren Dûnsjendop’emaatfandemuzyk Rinnendopitritmefandedei Meileafdeommyhinne Ferstean ik de keunst fan it libben Meimynmotto: Pikerjenet,itkomtdochsoars Ikgeaninnijlibbensjiertemjitte Mei sin en wille
- Jeltsje de Boer
Vul de antwoordkaart in en ontvang geheel vrijblijvend 2 maaltijden voor slechts � 10,-. Normaliter kost een maaltijd � 9,95. U kunt voor slechts � 1,30 een voorgerecht (soep) bijbestellen en voor slechts � 1,20 een nagerecht. * Na het ontvangen van de antwoordkaart nemen wij zo snel mogelijk contact met u op
✔ Ik maak gebruik van de proefactie en ontvang graag eenmalig 2 maaltijden voor slechts€€ 10,-
Bewonder nu UNESCO’s Werelderfgoed Koninklijk Eise Eisinga Planetarium. In
Naam:
Adres:
Woonplaats:
Telefoon:
E-mail:
Alleen toegang met een vooraf gereserveerd ticket via onze website
Eise Eisingastraat 3 Franeker 0517-393070
2 op de 3 mensen krijgt jaarlijks te maken met online criminaliteit. Door de slimme manieren van misleiding kan iedereen in de val trappen. Criminelen, ofwel interneppers, worden steeds slimmer. Ze doen zich voor als iemand die je vertrouwt zoals een kind, vriend, een winkel of zelfs je bank. Via e-mail, sms of WhatsApp proberen ze je gegevens of geld te stelen. Als ze voor je staan trap je er misschien niet zo snel in, maar online is dat een stuk lastiger. Dus bescherm jezelf en wees altijd alert als je online bent. Check altijd de afzender van een bericht en als je twijfelt: klik weg.
LAAT JE NIET INTERNEPPEN CHECK DE AFZENDER EN BIJ TWIJFEL: KLIK WEG!
Weet je niet of een e-mailbericht dat je hebt ontvangen betrouwbaar is? Controleer het e-mailadres van degene die jou het bericht heeft gestuurd. Je herkent een vals e-mailadres door vreemde tekens of een naam die afwijkt van een bekend e-mailadres. Of het is een heel vreemd en ongeloofwaardig e-mailadres. Probeer via een bij jou bekend telefoonnummer of e-mailadres contact op te nemen met de afzender van wie het bericht lijkt te zijn. Als je de afzender van een bericht niet vertrouwt, klik dan niet op een link.
Ontvang je een link van een website die je niet vertrouwt? Klik dan ook nooit direct op die link. Ben je toch nieuwsgierig? Check dan de link via ScamCheck of checkjelinkje.nl. Let erop dat je de link op een veilige manier kopieert uit het bericht (niet klikken dus!).
TWIJFEL JE NOG STEEDS?
KLIK HET BERICHT DAN WEG
Op laatjenietinterneppen.nl vind je meer informatie over hoe je online misleiding kunt herkennen. Ook staat op deze website waar je makkelijk hulp kunt vinden als dat nodig.
SIGNALEN VAN OPLICHTING
Heeft een bericht spelfouten, rare zinnen of een onpersoonlijke aanhef? Dan kan het een nepmail zijn. Heeft het bericht een betaallink, een link naar een bijlage of vreemde website? Dat kan een signaal van oplichting zijn.
HERKEN DE INTERNEPTECHNIEKEN
Misleidende berichten hebben vaak een aantal kenmerken. Je krijgt bijvoorbeeld geen bedenktijd, het bericht heeft een dwingende toon of er lijkt sprake te zijn van een dringende of zelfs ernstige situatie.
ONLINE OPLICHTERS
GEBRUIKEN VERSCHILLENDE EN WISSELENDE TECHNIEKEN:
• Ze doen zich voor als een ander: online criminelen doen zich voor als een familielid of vriend. Of ze misbruiken in hun e-mails en berichten de naam en de huisstijl van bekende organisaties, zoals de overheid, een pakketdienst of bank. Zo lijkt het net of je de e-mails en berichten kan vertrouwen.
• Ze maken misbruik van je emoties: online criminelen spelen vaak in op je emoties. Ze proberen je nieuwsgierig of bang te maken. Ze maken daarbij misbruik van je vertrouwen, medelijden of onwetendheid.
• Ze gebruiken tijdsdruk: online criminelen willen dat je iets snel doet en zetten je onder druk. Je krijgt geen tijd om ze te ontmaskeren. Neem toch de tijd om na te denken, een organisatie zoals de bank of de overheid zal je nooit onder druk zetten om snel te handelen.
• Ze doen alsof er een noodgeval is: online criminelen doen net of iets helemaal misgaat als je niet snel doet wat ze zeggen. Ze zeggen bijvoorbeeld dat je rekening of account wordt geblokkeerd als je je gegevens niet bijwerkt of als je niet betaalt. Zo proberen ze te voorkomen dat je gaat twijfelen aan hun verhaal en spelen in op angst.
• Ze bieden een buitenkans aan: online criminelen gebruiken kortingen of te mooie acties om jou te verleiden. Deze grote kortingen of zeldzame buitenkansjes blijken dan inderdaad te mooi om waar te zijn.
• Ze maken het persoonlijk: online criminelen weten iets persoonlijks van je of doen alsof ze dat weten. Ze gebruiken informatie die zij over jou op internet hebben gevonden. Dan lijkt het of ze je kennen.
• Ze zijn heel erg vriendelijk: online criminelen proberen je vertrouwen te winnen door heel erg vriendelijk en behulpzaam te zijn. Ze doen alsof ze je vriend zijn. Het lijkt niet alsof ze slechte bedoelingen hebben. Zo winnen ze je vertrouwen.
VOORBEELDEN VAN ONLINE OPLICHTING:
• Nepmails namens je bank of van de overheid. Hierin kan gevraagd worden om op een link te klikken en je (bedrijfs) gegevens te delen. Dan is er sprake van ‘phishing’.
• Ongevraagde toegang tot je gegevens. De link kan ook malware bevatten, een programma waarmee een crimineel ongevraagd toegang krijgt tot je computer of apparaat. Hierdoor kunnen ze nog meer persoonlijke gegevens stelen, denk aan je identiteitskaart of paspoort, of je computer blokkeren in ruil voor geld (ransomware).
• Hulpvraagfraude. Je krijgt een appje of berichtje van een familielid of een vriend in (geld) nood. Dat komt bijna altijd via een nieuw, onbekend nummer. Er wordt dan altijd gevraagd om zo snel mogelijk actie te ondernemen.
PUZZEL & WIN
Mantelzorgers zijn onmisbaar vanwege de persoonlijke en liefdevolle zorg die ze bieden aan een naaste. Ze maken het vaak mogelijk dat diegene langer thuis kan blijven wonen, in zijn of haar vertrouwde omgeving. In deze puzzel ga je op zoek naar woorden die te maken hebben met het thema mantelzorg. Als een klein eerbetoon aan alle mantelzorgers. Want het is een taak die veel voldoening kan geven, maar die soms ook gewoon heel zwaar is.
Gelijke cijfers zijn gelijke letters. In de gekleurde kolom komt een woord te staan dat ook met het onderwerp te maken heeft. Veel puzzelplezier!
WIL JIJ EEN EXEMPLAAR
WINNEN VAN HET BOEK
HET GENOOTSCHAP VAN
MACHTELD VAN ZALINGEN
UIT DE BOEKBESPREKING IN DEZE KRANT?
Stuur dan de oplossing van de puzzel naar puzzel@leeuwarderseniorenkrant.nl en wie weet ben jij de gelukkige winnaar!
OMSCHRIJVINGEN
1. Voor een langere periode
2. Tijdelijk overnemen van zorgtaken van een mantelzorger
3. Te veel op je bordje hebben
4. Groep bloedverwanten
5. Hoge leeftijd
6. Hulp en bijstand
7. Onverplicht
8. Toewijding
9. Hulp bieden
“HET
IS NET OF JE OF JE OP LATERE LEEFTIJD PAS GAAT BEGRIJPEN HOE DE WERELD IN ELKAAR ZIT”.
Aan het woord is Cees Luiten (76 jaar) die een groot deel van zijn leven vrijwilligerswerk doet.
Naar aanleiding van een vraag vanuit het dorp heeft Cees het Mienskipskoor opgericht. Hij is zelf dol op zingen een houdt ervan om met een idee aan de slag te gaan, lang vergaderen is niets voor hem. Kijken wat er nodig is, mensen erbij zoeken en gaan. “Je moet mensen wel aanspreken” zegt Cees. “Als je iets in het midden legt dan pakt niemand het op, maar als je zegt: ‘Goh, zou jij dat niet willen doen,’ dan is het al gauw: ‘Prima joh, ga ik doen’”.
Het is wel handig als je de mensen een beetje kent. Dan is het een voordeel als je zoals Cees al meer dan 30 jaar in het dorp woont.
Gevraagd naar de reden dat hij vrijwilligerswerk doet zegt Cees: “Het is mooi om van betekenis te zijn voor anderen, daar word je zelf ook gelukkig van, en het is goed voor de leefbaarheid van het dorp”.
Er komen nu elke keer zo’n twintig mensen om samen te zingen, dus het voldoet duidelijk aan een behoefte. Cees vertelt hoe mooi hij het vindt dat een initiatief dat toch best eenvoudig is, zoveel kan betekenen voor mensen. Na afloop van het koor hoorde hij één van de deelnemers zeggen: “Mijn maand is weer goed”. Dáár doet Cees het voor. Eén uurtje zingen, en de maand krijgt weer kleur.
Als je, net als Cees, een activiteit wilt opstarten in je wijk of dorp kan dat natuurlijk! Kom eens langs bij Amaryllis.
HEERLIJK, EEN VLO-VRIJ LEVEN! PAK JIJ ’T AL SLIM AAN? ZO VOORKOM JE GIF IN ONZE NATUUR.
Wist je dat vlooienmiddelen je huisdier beschermen, maar schadelijk zijn voor het waterleven? Via wassen, zwemmen of borstelen komen ze in sloot of vijver terecht. Met een paar slimme keuzes voorkom je dat. Even niet wassen of zwemmen, haren en poep bij het restafval en restjes inleveren. Zo blijft het water schoon voor dier én natuur.
Ontdek alle tips op: fryslan.frl/slimmevlooienbehandeling
HEARLIK, IN FLÔ-FRIJ LIBBEN! PAKST ’T AL TÛK OAN? SA FOARKOMST GIF YN ÚS NATOER.
Wistesto dat flooienmiddels dyn húsdier beskermje, mar skealik binne foar it wetterlibben? Troch waskjen, swimmen of borseljen komme se yn ’e sleat of fiver telâne. Mei in pear tûke keuzes kinst dat foarkomme. Efkes net waskje of swimme, hier en poep by it restôffal en restjes ynleverje. Sa bliuwt it wetter skjin foar bist én natuer. Untdek alle tips op: fryslan.frl/slimmevlooienbehandeling
OOGVOOROREN.NL: PERSOONLIJKE HOORTEST EN ADVIES, GEWOON BIJ U THUIS
Een hoortest of het afstellen van een hoortoestel hoeft allang niet meer in een winkel plaats te vinden. Oogvoororen.nl komt graag bij u thuis - in uw vertrouwde omgeving. Dat is niet alleen gemakkelijk, maar ook praktisch: het geluid van een hoortoestel ervaart u namelijk het best in de ruimtes waar u dagelijks bent.
Als gespecialiseerde audicien aan huis beschikt Oogvoororen.nl over moderne, mobiele apparatuur om uw gehoor nauwkeurig te meten en uw hoortoestel optimaal af te stellen. Zo krijgt u de best passende oplossing, zonder extra kosten voor het aan huis komen. Dit geldt zowel tijdens de proefperiode als daarna.
Dankzij digitale technologie bepaalt u zelf waar en hoe u
geholpen wilt worden: bij u thuis, in het hoorcentrum in Leeuwarden of zelfs online via een veilige verbinding. U heeft altijd de vrijheid om te kiezen wat het beste bij uw situatie past.
Een afspraak maken gaat eenvoudig via de website www.oogvoororen.nl/huis of telefonisch via 085 - 486 37 43.
Adres hoorcentrum Leeuwarden
Crystallic Business Park
François HaverSchmidtwei 2 K.3.04 8914 BC, Leeuwarden
Met Oogvoororen.nl kiest u voor gemak, deskundigheid en service – waar u zich ook het prettigst voelt.
