Stadsmagazine De Nieuwe Ster juni 2025

DE NIEUWE STER

2 | JUNI 2025 | EDITIE 11

Fabienne Nijsten:

‘ Ik gedij het beste in chaos ’ PAGINA 5

Servé Hermans:

‘ Voor mij is theater levensbepalend geweest ’ PAGINA 45

Koester het verleden

In onze provincie is nauwelijks nog iets terug te vinden van de mijnindustrie die van Limburg een rijke provincie maakte. Na de sluiting van de staatsmijnen werd alles rücksichtslos gesloopt, op een paar gebouwtjes na. In Sittard rouwt men na meer dan vijftig jaar nog steeds over de sloop van het stadhuis op de Markt.

De Belgen hadden meer geluk. Er was daar geen geld om de mijnschachten en mijngebouwen te slopen en dus bleven ze staan, kregen een andere bestemming en zijn nu toeristische trekpleisters geworden in Maasmechelen, Genk en Beringen. In Maastricht is in het verleden gesloopt, gebouwd en weer gesloopt.

DE NIEUWE STER

Gratis stadsmagazine voor Maastricht. Jaargang 2, editie 11, Juni 2025. Verschijnt elke maand. Het magazine is af te halen bij de supermarkten in Maastricht.

Wat we nu historische gebouwen zouden noemen gingen in de jaren zestig tegen de vlakte om plaats te maken voor bijvoorbeeld een betonnen Entre Deux Winkelcentrum, dat weer gesloopt werd om er een nieuwe variant voor in de plaats te zetten. Waarschijnlijk zouden we het oude Entre Deux nu niet meer gesloopt hebben.

Gelukkig is er ook heel veel historie behouden gebleven. Het Sphinxgebouw, de gewelven van de oude Bassinhaven, de Timmerfabriek en de Radiumfabriek met zijn schoorsteen ontsnapten aan de slopershamer en kregen een tweede leven. In deze uitgave van De Nieuwe Ster magazine besteden we uitgebreid aandacht aan het Sphinxkwartier waar volgende maand een open dag is. De moeite waard om te ontdekken wat de wijk met 200 ondernemers allemaal te bieden heeft. Een dat is veel meer dan je zou denken!

Peter Eberson Hoofdredacteur

PS STEUN ONS DOOR AMBASSADEUR TE WORDEN SCAN HIERVOOR DE QR-CODE

LEES HET MAASTRICHTSE NIEUWS

OOK ELKE DAG ONLINE: WWW.DENIEUWESTERMAASTRICHT.NL

KANTOORADRES

Boschstraat 28 6211 AX - Maastricht

UITGEVER

Maurice Ubags 06 53 70 26 38

HOOFDREDACTEUR

Peter Eberson 06 55 93 29 18

DIRECTEUR

Maurice van der Linden 06 51 50 57 44

SALES

Maarten Goes 06 36 50 12 84 verkoop@denieuwestermaastricht.nl

TIP DE REDACTIE

redactie@denieuwestermaastricht.nl

PHIL MUSICAL

Philzuid speelt live de allergrootste musicalhits van Broadway en West End

Theater aan het Vrijthof LAETITIA GERARDS

ZO 29 JUN 15.00 uur

philzuid.nl/concerten

Sinds het jaar 2008 is Chimera actief in de inkoop en verkoop van edelmetalen zoals goud, zilver en diamant. Chimera gelooft in eerlijke prijzen en garandeert daarom de hoogste goudprijs van Limburg.

www.goudinkoopchimera.nl

‘Een persoonlijk en bijzonder afscheid voor iedereen.’

Susanne Rongen-Schols uitvaartverzorger bij DELA

Wilt u meer informatie of een persoonlijk gesprek? Kijk op dela.nl/maastricht of bel 043 711 27 52.

Fabienne Nijsten: ‘Ik gedij het beste in chaos’

Nee, ze wilde zeker niet in de televisiewereld gaan werken, hoewel het thuis met de paplepel werd ingegoten. Ondanks die stelligheid op jonge leeftijd werkt Fabienne Nijsten (46) inmiddels al 21 jaar bij de provinciale televisie- en radiozender L1. In de loop der jaren is ze uitgegroeid tot een van de gezichten van de publieke omroep.

DOOR: MAURICE VAN DER LINDEN  BEELD: JEAN-PIERRE GEUSENS

Het feit dat mijn vader (Maurice Nijsten, red.) televisieprogramma’s maakte, vond ik op jonge leeftijd helemaal niet leuk. Hij was docent en in de avonduren was hij op pad voor het maken van programma’s. Mijn vader was er dus eigenlijk nooit. En dat is geen verwijt, maar voor mij was het zoiets van ‘ik ga later alles doen, behalve televisie’. Dat was ook de reden dat ik aan de universiteit van Nijmegen communicatiewetenschappen ging studeren. Voor mijn scriptie moest ik de nodige interviews doen en kwam erachter dat ik dat hartstikke leuk vond. Zo kwam ik toch via een omweg in de mediawereld terecht.”

Midlife crisis

In 2002 begon Fabienne bij L1 en bleef er dik zeventien jaar. In 2019 maakte ze de overstap naar het Waterschap Limburg als senior media-adviseur. Achteraf noemt ze dat al lachend een ‘midlife crisis’.

“Na al die jaren bij L1 voelde ik dat ik iets anders moest doen, ik werd ongeduldig. Ik had communicatiewetenschappen gestudeerd en wilde daar iets mee doen. Maar al snel had ik in de gaten dat de overstap niet de juiste keuze was geweest. Uiteindelijk heb ik er twee jaar gewerkt en ook veel geleerd. Maar toen de kans zich voordeed om terug te keren naar L1, hoefde ik me niet lang te bedenken. Ik wist na het uitstapje bij Waterschap Limburg dat er maar één plek is waar ik me thuis voel en dat is in de media.”

Sta altijd ‘aan’

Om de week presenteert Fabienne het L1 Nieuws op televisie. De andere week is ze op pad als verslaggever of eindredacteur televisie. Daarnaast presenteert ze op zondag – samen met Frank Ruber – het radioprogramma De Stemming en is ze voorzitter van de Ondernemingsraad van L1. Een volle agenda dus. “Ik sta altijd ‘aan’. Wil alles zien en horen. Het liefste werk ik ook onder hoge druk. Als tijdens de nieuwsuitzending plotseling

alles wijzigt omdat er iets gebeurd is in Limburg, vind ik dat zalig. Dan komt het op improvisatie aan. Ook de avonduitzendingen die we maken na het sluiten van de stembussen vind ik geweldig. Overal in de provincie verslaggevers en ik mag het urenlang aan elkaar praten. Ik zeg wel eens dat ik het beste gedij in chaos.”

Geoliede machine

Voor het radioprogramma De Stemming nam ze het stokje over van Fons Geraets die het programma 37 jaar had gepresenteerd. Grote schoenen om te vullen. “Allereerst vond ik het een hele grote eer om Fons te mogen opvolgen. Ik heb toen gelijk tegen Frank gezegd, maar ik doe het wel op mijn manier.”

Sinds september vorig jaar zijn Fabienne en Frank het radioduo op zondag, maar het lijkt alsof ze het programma al jaren presenteren. “We zijn inderdaad vanaf dag één een geoliede machine. We gunnen elkaar de ruimte en zijn zeker niet uit om elkaars vliegen af te vangen zoals dat wel eens vaker gaat in de mediawereld. Frank doet het op zijn manier en ik op de mijne.”

Bij een ramp kom ik terug

Met zo’n drukke baan blijft er weinig tijd over het gezin en vrije tijd? “Dat is een kwestie van goed organiseren en ik moet eerlijk bekennen dat ik pas sinds een jaar of drie ook drie weken vakantie achter elkaar neem. Ik het verleden volgde ik tijdens vakanties al het nieuws, maar dat doe ik tegenwoordig veel minder. Ik was onlangs met een vriendin in Amsterdam en toen heb ik zelfs twee dagen mijn L1-mail uitgezet. Dat vond ik heel knap van mezelf. Ik kan toch niets doen vanaf mijn vakantieadres, al weet ik zeker dat ik bij een grote ramp direct in de auto of het vliegtuig zou stappen om terug te komen.”

Inhoud

Hoge bomen vangen veel wind en dat geldt natuurlijk ook als je wekelijks met je gezicht op de televisie komt.

“Ik heb al karrenvol met stront over me heen gekregen. Zeker online. Maar dat doet me niets, dat zegt meer over de anonieme schrijvers. Ik stoor me wel aan opmerkingen dat ik zulke geweldige kleding droeg, dat ik in het echt groter ben, dat mijn haar zo geweldig zat of dat ik de knapste presentatrice van L1 ben. Dat gaat echt nergens over. Beoordeel me op inhoud. Maar goed dat hoort ook bij dit vak.”

Televisie of radio?

Als Fabienne moet kiezen tussen televisie en radio, kiest ze voor televisie. “In de basis is radio veel mooier en het is een sneller medium. Daarnaast moet je de mensen meenemen in je verhaal, want er valt niets te zien. Maar televisie is toch wel echt mijn ding, ook alle technische aspecten eromheen. Als je als verslaggever met 30 minuten videomateriaal terugkomt naar de studio en dit moet terugbrengen tot anderhalve minuut voor de nieuwsuitzending is dat een heerlijke uitdaging. Bij het presenteren is het de hele dag de voorbereiding. Veel mensen denken dat ik een half uur voor de uitzending aan kom rijden, de visagie induik en het nieuws presenteer. De presentatie is uiteindelijk het sluitstuk van een hele dag hard werken met een heel team. En vaak gaan zo’n dagen ook chaotisch, want nieuws is niet te voorspellen.”

Hilversum

Geen ambities om in Hilversum aan de slag te gaan? “Oh, jawel, maar dat is niet reëel. Er staan alleen al om Eva Jinek op te volgen 200 mensen intern in de wachtrij. Als je daar een kans wil maken, mag je eerst een paar jaar broodjes smeren. Dan blijf ik liever bij L1 waar ik het enorm naar mijn zin heb.” En na de televisiecarrière? “Je bedoelt als ik later groot ben?”, zegt ze met een grijns op haar gezicht. “Dan word ik hoofdredacteur. Ik doe nu nog te graag het werk wat ik doe, maar over een aantal jaar wil ik de stap naar hoofdredacteur zeker gaan maken.”

SPHINX open

ONTDEK

HET SPHINXKWARTIER

Ontdek de geheimen van het Sphinxkwartier

Is dit antikraak? Mag ik eens binnenkijken, want ik heb hier jaren gewerkt? Vragen die Noël Hermsen regelmatig krijgt te horen van mensen die aan de deur van zijn bedrijf staan.

DOOR: PETER EBERSON  BEELD: SEM AUGUSTIN, AD BERVOET EN DE NIEUWE STER

Hermsen is samen met zijn vrouw Joyce eigenaar van Sessibon en ze runnen hun onderneming vanuit de voormalige Rubberfabriek Radium, ooit een plek waar decennialang matrassen, auto- en fietsbanden werden gemaakt. In de hoogtijdagen werkten er 1600 (!) mensen bij het bedrijf, dus het is niet verwonderlijk dat heel wat Maastrichtenaren nog herinneringen hebben aan de fabriek omdat ze er gewerkt hebben.

De hele industrie is uit het gebied dat we kennen als Sphinxkwartier vrijwel verdwenen. Het is nu een

stedelijk gebied waar cultuur, creativiteit, geschiedenis, wonen en natuur samenkomen. Het meest iconische gebouw van het Sphinxkwartier is het Eiffelgebouw, de voormalige Sphinxfabriek waar tot bijna aan het einde van de vorige eeuw nog wc-potten en wasbakken werden gemaakt. Na het verplaatsen van de fabriek naar de Beatrixhaven en verschillende overnames verdween eerst de fabriek uit de Beatrixhaven en later ook het merk Sphinx volledig. De lichtreclame op het dak van het Eiffelgebouw in de Boschstraat is het enige dat nog herinnert aan de tijd dat Sphinx een van de grotere werkgevers van de stad was.

Giulia Lana en Noël Hermsen

De huidige bewoners en bezoekers van het Eiffelgebouw zullen - als ze niet de permanente expositie over de Sphinx in de passage bezoeken - nauwelijks notie hebben van het harde werk dat in de fabriek geleverd moest worden. Die huidige bewoners zijn met name internationale studenten die wonen in The Social Hub (TSH). Ze betalen tussen de 900 en 1400 euro huur voor

horeca. In de loop der jaren werd het Sphinxkwartier steeds mooier. In 2017 opende de grote meubelzaak Loods 5. De meest opvallende vernieuwing is de oude cokesfabriek. Designer Valentin Loellmann kocht de vervallen gasfabriek in 2019 en begon aan een ingrijpende, stapsgewijze restauratie die bijna gereed is. De kunstenaar woont er, maakte

een studio en kunnen daar maximaal een jaar verblijven. The Social Hub begon ooit als The Student Hotel, maar die naam is losgelaten omdat het voor verwarring zorgde. Het hotel is immers niet alleen voor studenten, maar voor iedereen die een of meerdere nachten in Maastricht wil verblijven.

De transformatie van het Sphinxkwartier is bijna ongemerkt en in fases verlopen. Op een haast natuurlijke wijze. Lumière en de Muziekgieterij verhuisden naar het Bassin, waardoor er meer reuring kwam in het gebied. De Pathé-bioscoop ging van Wyck naar het Sphinxkwartier. De oude binnenhaven werd een ankerplaats voor plezierbootjes uit binnen- en buitenland. De oude gewelvenkelders die dateren uit 1850-1870 zijn behouden gebleven en veranderd van opslag naar

er werkplaatsen en ateliers en de hele omgeving kreeg een parkachtige sfeer. Meest in het oog springend is de opvallend oranje roodachtige kleur die het gebouw nu heeft. Het Sphinxkwartier blijft in ontwikkeling, maar nog steeds zijn er veel Maastrichtenaren die het gebied in zijn huidige vorm niet of nauwelijks kennen en zeker niet weten wat er allemaal gebeurt. Dat is de reden om de deuren in juli volledig open te gooien.

Giulia Lana is voorzitter van Ondernemersnetwerk Stichting Sphinxkwartier. Noël Hermsen bestuurslid. Giulia: “Het idee om letterlijk de deuren open te gooien in het weekend van 12 en 13 juli ontstond na een strategische sessie met de ondernemers in het gebied. Tijdens die ‘Handel en Wandel’ sessie bleek dat veel ondernemers in het Sphinxkwartier elkaar niet

eens kenden. Toen dachten we als zij elkaar al niet kennen, dan zal de Maastrichtenaar zeker niet weten welke bedrijven en instellingen hier zitten en wat ze doen”, zegt Giulia.

En dus krijgt iedereen op zaterdag 12 juli en zondag 13 juli de kans om tijdens Sphinx Open kennis te maken met het Sphinxkwartier. Backstage bij de Muziekgieterij? Een kijkje nemen bij kunstenaar Valentin Loellmann of de wandelroute

volgen langs iconische locaties? Noël: “Iedereen is dat weekend welkom om kennis te maken met de creatieve ondernemers en culturele instellingen in het gebied. Het weekend start op vrijdag meteen goed met De Borrel, een samenwerking met de Event Management Groep. Na vier uitverkochte edities in de Rebelle gaat De Borrel naar buiten. Het Radiumplein wordt vanaf 17.00 uur een zomerse hotspot voor iedereen die zin heeft in leuke muziek en een lekker drankje.”

De Cokesfabriek

Noël en Giulia hopen dat de Maastrichtenaren massaal naar Sphinx Open komen. Giulia: “Het is gratis toegankelijk dus het zou mooi zijn als we duizenden mensen mogen begroeten. Voor De Borrel worden wel tickets verkocht omdat er maximaal 750 mensen aan kunnen deelenmen. Sphinx Open is een unieke kans om achter de schermen te kijken bij instellingen en bedrijven in het gebied.”

De twee initiatiefnemers wijzen met plezier ook nog op de natuur die onderdeel uitmaakt van het Sphinxkwartier. “Het gerenoveerde Frontenpark, is de ruige achtertuin van het Sphinxkwartier, maar nog onbekend voor veel mensen. Vanuit het Bassin loopt bij Lumière een mooi wandelpad langs het water en de oude vestingwerken richting Cabergerweg. Van daaruit is het mogelijk de kazematten in te duiken om met een gids dit stukje geschiedenis van de stad te ontdekken”, zegt Noël. 

Wat je moet weten over Sphinx Open

De open dagen in het Sphinxkwartier zijn zaterdag 12 en zondag 13 juli. Op vrijdag 11 juli vindt De Borrel op het Radiumplein plaats. Zaterdag en zondag staan de deuren van ondernemers en instellingen open. Beide dagen is ook Bazaar du Sud te bezoeken. Een markt met handgemaakte producten van lokale makers. Op zondag 13 juli is de feestelijke afsluiter op het Radiumplein met het muziekfestijn Sphinx Vinyl Sessions. Vinyl DJ-sets zorgen voor nostalgische klanken en een relaxte festialsfeer. De eerste DJ start om 14.00 uur en het festival gaat door tot 22.00 uur.

ALLE INFORMATIE OP SPHINXKWARTIER.NL OF SCAN DE QR-CODE

VERPAKKINGSVRIJ BOODSCHAPPEN DOEN

GROOTSTE BIOLOGISCHE GROENTE- EN FRUITAFDELING VAN HEEL MAASTRICHT

DE GOUVERNEUR

PROEF HET BOURGONDISCHE MAASTRICHT!

Bij de Gouverneur draait alles om genieten. Laat je verrassen door een uitgebreide bierkaart, heerlijke gerechten en Limburgse gezelligheid. Of je nu zin hebt in een lekkere lunch, een gezellige borrel of een ontspannen diner: bij ons ben je altijd welkom.

LOKAAL & LEKKER

Van streekproducten tot speciaal bieren: wij staan garant voor smaak, sfeer en een warm welkom. Kom langs en ontdek waarom De Gouverneur dé ontmoetingsplek van Maastricht is.

PROOST!

BOSCHSTRAAT 105, MAASTRICHT 043 – 321 52 33

WWW.DE-GOUVERNEUR.NL

VERS, LOKAAL, BIOLOGISCH

Gedeelde Weelde is een coöperatief georganiseerde winkel met café, voor al je dagelijkse, biologische boodschappen. De foodcoop heeft bijna 400 leden. Veel van hen werken mee in en aan de winkel. Dat merk je aan de sfeer; het is er gezellig en er is tijd voor een praatje. Iedereen is welkom, lid of geen lid. Kom je bij ons langs in het Sphinxkwartier?

WWW.GEDEELDEWEELDE.NL

WEINIG KILOMETERS VAN BOER TOT BORD

EEN WINKEL VAN, VOOR EN DOOR DE GEMEENSCHAP

Nieuw elan bij Bureau Europa

Midden in het Sphinxkwartier aan ’t Bassin ligt Bureau Europa: museum en platform voor architectuur. In een industriële omgeving is het een plek waar de zomer een uitgebreid programma wordt gepresenteerd.

PETER EBERSON

Het zomerseizoen trapt af met een presentatie van een nieuwe lichting afgestudeerden van de Toneelacademie Maastricht. In de schijnwerpers staan dit keer niet de acteurs, maar de talenten van de afdelingen kostuumontwerp en scenografie. Gevolgd door de afgestudeerden van architectuur- en interieurarchitectuuropleidingen ontstaat een estafette van theater, ruimte en vormgeving. Bureau Europa fungeert als een podium waar deze jonge makers niet alleen hun werk tonen, maar ook het gesprek aangaan met het publiek. Hiermee trekt het museum zowel een jong cultureel publiek als de gevestigde orde van design- en theaterliefhebbers.

Muzikale Stad in Beweging

Later in de zomer verschuift de focus naar een andere dimensie van de stad: muziek. In samenwerking met de Muziekgieterij organiseert Bureau Europa een programma dat onderzoekt hoe muziek en stedelijke ontwikkeling met elkaar verweven zijn. Maastricht, met haar rijke muzikale traditie en rauwe klanken, vormt het decor van deze verkenning. Het programma richt zich op de geschiedenis van de Maastrichtse popcultuur, muziekpodia tot de rafelranden van de stad: vergeten plekken, verlaten industriële gebouwen en opkomende buurten. Hoe beïnvloeden deze omgevingen de muziek die er ontstaat? En hoe vormt muziek op haar beurt de identiteit van de stad?

Big Plans: Vrouwelijke Architectuuriconen

In het najaar komt de kernmissie van Bureau Europa - architectuur - op sterke wijze aan bod met de tentoonstelling Big Plans. Deze inspirerende expositie belicht tien baanbrekende vrouwelijke architecten die wereldwijd hun stempel hebben gedrukt op de gebouwde omgeving. Van stedelijke megaprojecten in Azië tot sociale woningbouw in Latijns-Amerika: de architecten in Big Plans laten zien dat visie en lef geen grenzen kennen. Met deze tentoonstelling brengt Bureau Europa niet alleen hulde aan vrouwelijke pioniers in een traditioneel door mannen gedomineerd vakgebied, maar inspireert het ook jonge ontwerpers om hun eigen pad te bewandelen.

Feestelijke Finale: Fashion, Keramiek en Brons

In november en december pakt Bureau Europa traditiegetrouw uit met een feestelijk programma. De kleurrijke modepresentaties van Fashion Clash en de geliefde keramiekmarkt brengen creativiteit en vakmanschap samen in een sfeer van ontmoeting en verwondering. Dit jaar wordt het jaar feestelijk afgesloten met een expositie rond het werk van Maarten van den Berg, stadsdichter en kunstenaar. Zijn bronzen beelden vertellen poëtische verhalen over de stad, de mens en de tijd.

Met deze veelzijdige programmering onderstreept Bureau Europa zijn rol als verbindende kracht in Maastricht en de Euregio. Of het nu gaat om architectuur, mode, muziek of poëzie: het museum weet thema’s met urgentie én verbeelding te presenteren. 

DOOR:

ROOOMS HEEFT EEN GROOT AANBOD AAN FACILITEITEN OP JE NIEUWE WERKPLEK. EEN VERGADERRUIMTE VOOR DIE BELANGRIJKE PITCH, EVENEMENTEN MET INSPIRERENDE ONDERNEMERS OF GEWOON EEN BUREAU WAAR ALLES VOOR JE KLAARSTAAT: BRENG JE LAPTOP MEE EN JE KUNT BEGINNEN!

TECHNISCHE SERVICE IN DE BINNENSTAD, VAN KLUSJE TOT PROJECT.

Snelle reactietijden bij ad-hoc situaties, lekkages, stroomstoringen en overig ongemak. Slotenmaker, electricien, loodgieter, timmerman, ongediertebestrijding en meer.

VAKBEKWAME SERVICETECHNICI 24/7 BEREIKBAAR. KLUSJE...? STUUR EEN APPJE !

Kleinschalige groepen, cursussen van A1 tot C1 (o.a. Nederlands, Frans, Duits, Spaans) en vrolijke, interactieve lessen met rollenspellen.

Vanaf slechts €155 per maand, twee keer per week – je leert moeiteloos én leuk!

INVESTEER IN FOSSIELVRIJ LADEN

Om elektrisch rijden écht duurzaam te maken, moet ook het laden fossielvrij. Daarom bouwt Green Caravan laadpleinen op zonne-energie en biogas, onafhankelijk van het stroomnet. Je kunt nu medeeigenaar worden.

VANDEWALL PLANOLOGISCH ADVIES: de sleutel tot verwezenlijking van ruimtelijke plannen. Met onze jarenlange ervaring in bestemmings-/omgevingsplannen, planologische advisering en motiveringen bij (bouw)plannen bieden wij maatwerk voor ontwikkelaars, corporaties, (semi-) overheden en burgers met ontwikkelingsplannen.

Bij IBC Group Maastricht staan hoogwaardige service en klanttevredenheid centraal. Wij bieden maatwerkoplossingen voor diverse bedrijfsuitdagingen, van interim-management, werving&selectie tot consultancy. Vertrouw op ons ervaren team voor een betrouwbare en innovatieve aanpak. We komen graag in contact.

SCAN DE QR-CODE EN INVESTEER MEE IN DE TOEKOMST!

BRASSERIE CAPITAL:

HET ZONNIGSTE TERRAS

VAN DE STAD

Vijf jaar geleden begon Ralph Bastiaens aan zijn horeca-avontuur op de Markt in Maastricht: Brasserie Capital. Hij zag potentie in het pand in een tijd dat niemand echt interesse had om in de omgeving van Boschstraat te investeren. Voor Ralph pakte het goed uit. Capital is de ontmoetingsplek voor velen dankzij een enorm, zonnig terras.

Kort na de start, stapte ook echtgenote Cindy in de zaak. De naam Capital is gekozen omdat het lekker, internationaal klinkt. “Maastricht is de hoofdstad van Limburg, dus Capital leek ons wel passend”, vertelt Ralph. Bij zijn brasserie draait het om details. Zo staan er op elke tafeltje verse bloemen, binnen en buiten. Heeft het terras als enige horecazaak een vernevelingsinstallatie om op echt hete dagen toch lekker te kunnen genieten op een koel terras. Dat terras is ook het letterlijk het kapitaal voor Ralph en Cindy.

Ralph: ‘We hebben buiten 240 zitplaatsen. Ik denk dat we daarmee wel een van de grootste terrassen hebben van de binnenstad.”

Met een Marktterras, een hoekterras en een terras aan de Boschstraatkant. Daardoor hebben we de hele dag zon aan de verschillende kanten van de zaak. Dat begint aan de Marktkant met de ochtendzon en naarmate de dag vordert heeft de andere kant van het terras zon. Dat vind je nergens.”

Geen wonder dat er veel aandacht wordt besteed aan de sfeer op het terras. Ondanks de 240 zitplaatsen

zijn zeven dagen per week open en hebben meer dan 80 mensen in dienst. Elke morgen vanaf vijf uur beginnen de eerste medewerkers al met de opbouw van het terras. Elke ochtend opnieuw, zodat de gasten bij de eerste zonnestralen al vroeg bij ons terecht kunnen. De gasten van ons zijn locals, toeristen, internationale studenten en vaste gasten uit België die wekelijks naar de vrijdagmarkt komen bij ons voor de deur. In de avonduren is het een gezellige drukte met een leuke mix van Maastrichtse jeugd en internationale studenten.”

OP ELKE TAFELTJE STAAN VERSE BLOEMEN

zit je niet te dicht op elkaar en springt de kwaliteit van het meubilair eruit. Cindy: “We investeren ieder jaar weer om de gast optimaal te laten genieten. Zo hebben we onlangs fors geïnvesteerd in 240 stoelen voor in de zomer met een lichte kleur. In de winter kiezen we voor zwart omdat we dat beter vinden passen bij het winterseizoen.” Want ook dat maakt Capital uniek, het terras is het hele jaar open dankzij een enorme overkapping en verwarming onder de parasols en het scherm. Zo kunnen gasten zomer en winter genieten op het terras. Ralph: “We

De menukaart van Capital biedt een eigentijdse mix van lokale en Franse gerechten, bereid met verse, seizoensgebonden ingrediënten. Van een uitgebreid ontbijt tot een smakelijk diner, voor ieder wat wils. Daarnaast is er een ruime keuze aan dranken, van de beste koffie tot speciaalbiertjes, mooie wijnen en zomerse specials. “We zijn echt een brasserie, maar ook dat betekent naar mijn mening dat de kwaliteit van het eten heel goed moet zijn. Of het nu gaat om de borrelhapjes of de uitgebreide avondkaart. Het moet kloppen. We zien onze gasten graag terugkomen”, legt Ralph uit.

Ralph en Cindy kijken met trots terug op de afgelopen vijf jaar, waarin ze ook nog te maken kregen met de coronapandemie. “We zijn heel trots op wat er nu staat. Er zit nog genoeg potentie in de zaak en zijn superblij met onze medewerkers. Het is een hecht team dat ook buiten het werk bij Capital regelmatig samenkomt. Dit plezier stralen ze uit en merken ook de gasten.

Vintage Treasure Hunt, Skate Ramp, DJs, Food Trucks, Live Music, Performances and more!

The Social Hub Sphinxcour 9A, 6211 XZ Maastricht

12th July 13:00 - 18:00 Ramp, Performances 12th July 13:00 - 18:00

Oogstrelend Erfgoed in Zijde en Velours

Limburgse Vlaggen en Vaandels

Afstudeerprojecten Interior Architecture

12th July

13:00 - 18:0012th July 13:00 - 18:00

Toneelacademie: Festival Gemaakt

Scenografie & Kostuumontwerp

Afstudeerexpo Architectuur Academie

Muziek en de Stad

Muziekgieterij x Bureau Europa

Big Plans 10 Women Urbanists Shape the Modern World FASHIONCLASH De Toonzaal Keramiekmarkt

Ruimte voor Ideeën. Vorm voor de Toekomst. Bureau Europa Boschstraat 9 6211 AS Maastricht www.bureau-europa.nl

De rijke historie van ’t Bassin

Maastricht heeft met ’t Bassin een unieke troef in handen. Een toeristische haven met leuke restaurantjes, terrasjes aan het water en dat vrijwel pal tegen de binnenstad gelegen. Weinig steden in Limburg kunnen dat bieden.

Al sinds de aanleg van ’t Bassin (het Franse woord voor bak) in de jaren 1850-1857 is het gebied belangrijk voor de stad geweest. Historische foto’s laten de drukte zien van vrachtschepen die laden en lossen aan de kade De haven was belangrijk voor de opkomende industrieën zoals de Sphinxfabriek en de papierfabriek. Goederen kwamen per schip en werden met paard en wagen verder getransporteerd. Door de opkomst van het auto- en vrachtverkeer verloor ’t Bassin in de vorige eeuw langzamerhand zijn havenfunctie.

Lange tijd was het een verloederd gebied dat pas in de jaren negentig van de vorige eeuw een nieuwe functie kreeg. Oude gebouwen werden – misschien wel jammer genoeg gesloopt om plaats te maken voor appartementen en kantoren. Slechts één pakhuis en de gewelvenkelders werden behouden. De oude binnenhaven werd ontwikkeld tot cultuur- woon- en horecagebied. Aan de ene kant van het Bassin cultuur in filmhuis Lumière en de Muziekgieterij, aan de andere kant restaurantjes, barretjes en terrasjes.

De horeca-ondernemers die er nu hun zaak hebben, zitten er al heel wat jaren en hebben de plek zien uitgroeien tot een plek met potentie. Over een paar jaar zal de skyline van ’t Bassin drastisch zijn gewijzigd als de drie nieuwe appartementengebouwen van The M de plek van het Landbouwbelang gaan invullen. Met de komst van een aantal opleidingen van Zuyd Hogeschool zal het gebied drukker en levendiger worden. “Deze plek is door veel Maastrichtenaren nog niet ontdekt,” zegt Percy Timmers. Samen met zijn dochter Milou is hij eigenaar van het visrestaurant Les 3 Seaux. “Een betere bewegwijzering zou zeker helpen ook voor de toeristen, want die snappen natuurlijk niet wast Bassin betekent. Het grote voordeel van ’t Bassin is dat het niet zo massaal en druk is als in de binnenstad op sommige pleinen. Ook zijn alle horecazaken verschillend. Van visrestaurant tot bistro en wijnbar.”

De gewelvenkelders uit 1850 zijn van buiten onveranderd gebleven, maar waar ruim anderhalve eeuw geleden het een plek was waar hard gewerkt moest worden is het nu een plek om te genieten. 

DOOR: PETER EBERSON  BEELD: AD BERVOET

VISRESTAURANT LES TROIS SEAUX

Les Trois Seaux, hét visrestaurant in Maastricht, staat synoniem voor al het lekkers dat de zee te bieden heeft! U kunt bij ons genieten van de specialiteit van het huis: Fruits de mer Royal, maar ook het uitgebreid assortiment verse oesters, kreeft en King Crab behoren tot de absolute toppers. Naast de uitgebreide fruits de mer schotels, vindt u eveneens dagelijks nieuwe suggesties op het menu.

LES3SEAUX.NL

DOCK5, DÉ GASTROBAR

VAN

HET ZUIDEN

Stap binnen bij ons en ervaar een restaurantbeleving aan de sfeervolle kade van ’t Bassin. Bij ons draait alles om beleving: van het moment dat je binnenstapt tot de laatste hap van een zorgvuldig bereid gerecht. De menukaart staat vol verrassende creaties, bereid met pure seizoensgebonden ingrediënten. Daniëlle en Yordi heten je van harte welkom!

DOCKFIVEMAASTRICHT.NL

BASSINKADE 11

043 3212038

INFO@LES3SEAUX.NL

BASSINKADE 5

043 8527054

BISTRO ALLO ALLO

Bistro Allo Allo is een gezellige bistro aan het water in ’t Bassin. De bistro biedt een uitgebreide kaart met vis- en vleesgerechten een Catalaans grillplankje en zuurvlees met frites. De bistro serveert heerlijke Spaanse en Portugese wijnen. Allo Allo heeft een groot terras met uitzicht op de binnenhaven en is van woensdag tot en met zondag geopend vanaf 16.00 uur.

BISTROALLOALLO.NL

WIENKONTOR BK7

In het midden van het Sphinxkwartier ligt Wienkontor BK7. Een gezellige, Bourgondische wijnbar, maar je naast diverse huiswijnen ook kunt genieten van bijzondere topwijnen middels het wine-by-the-glass-concept. De wijnkaart hebben wij zorgvuldig uitgekozen: zowel de traditionele als nieuwwe wijnlanden zijn vertegenwoordigd.

WIENKONTOR.NL

Wonen aan de Maas,

leven in de s ad.

Dát is he M. en unieke kans o te wonen op een historische plek, idden in het ruisende phinxkwartier.

Ontworpen door toparchitecten uit

Madrid en e nspireerd door de dyna iek van Maastricht.

Jouw appartement aan e aas wa ht op e – meer info: www.the-m.life

BASSINKADE

‘Wij

kijken 1000 jaar terug en 100 jaar vooruit’

DOOR: MAURICE VAN DER LINDEN  BEELD: DE NIEUWE STER EN ANIEK REULING

Ingmar Koch werkt sinds 2020 bij het Historisch Centrum Limburg (HCL) en is nu afdelingshoofd Dienstverlening en Publiekszaken. Daarnaast is hij rijksarchivaris, provinciearchivaris, gemeentearchivaris en waterschapsarchivaris. De in Ulestraten geboren Koch (51) studeerde Nederlands aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij volgde de literatuurkant en met die richting kon je eigenlijk alleen maar mee voor de klas staan. Daarom studeerde hij verder aan de Stellenbosch University in Zuid-Afrika. Dit zou de aanleiding worden om te kiezen voor de opleiding tot archivaris aan de Universiteit van Amsterdam.

Ingmar Koc h | Foto: Aniek Reuling

Documenten werden vroeger gewaarmerkt door een zegel. Dit zegel stamt uit 1232 en is afkomstig van het kapittel van Sint-Servaas.

In Stellenbosch deed ik onderzoek naar een Nederlandse toneelvereniging in Kaapstad aan het eind van de negentiende eeuw. De leden verhuisden van Nederland naar Kaapstad en namen een groot deel van de Nederlandse toneelcultuur mee naar de andere kant van de wereld. Voor het onderzoek moest ik regelmatig in de archieven duiken. In Maastricht, in het Nationaal Archief, maar ook in het Koninklijk Huisarchief. De toneelvereniging had namelijk bij het 25-jarig koningschap van Willem III een gedenkboek naar de koning gestuurd. Een vriendin van mij zei in die tijd: ‘Is de archiefopleiding niet iets voor jou?’ Ik dacht: ‘Ach dat is nog niet zo’n gek idee’.”

Drie hoofdtaken

Koch besloot daarom om ook nog Boek, archief en informatiewetenschappen te studeren aan de Universiteit van Amsterdam. Gelijktijdig behaalde hij ook

het diploma archivistiek waardoor hij bevoegd is om als rijksarchivaris te werken. Na bijna 15 jaar voor de Provincie NoordBrabant gewerkt te hebben, kwam hij vijf jaar geleden terug naar Limburg, naar het HCL. Volgens de Archiefwet heeft het HCL drie hoofdtaken: beheer en behoud, het beschikbaar stellen van archiefstukken, en toezicht en advies.

Dienstverleningsovereenkomsten Het HCL is ontstaan uit het Rijksarchief in de provincie Limburg, het Gemeentearchief Maastricht en het Gemeentearchief Heerlen. De gemeenten Heerlen en Maastricht vormen samen met de Rijksoverheid de bestuurlijke partners in de Gemeenschappelijke Regeling HCL. Verder zijn er dienstverleningsovereenkomsten met de Provincie Limburg, Waterschap Limburg, elf gemeenten en verschillende instanties. Voor deze partijen beheert het HCL de archieven en houden ze in de gaten of zij voldoen aan de Archiefwet. “Mijn

In Maastricht en Heerlen ligt voor 31 kilometer aan papieren archief.

vorige baas zei altijd: ‘Wij kijken 1000 jaar terug en 100 jaar vooruit,” zegt Koch.

WordPerfect

Het HCL is gevestigd in het prachtige Oude Minderbroedersklooster aan de Sint Pieterstraat in Maastricht. Daarnaast is er een vestiging in Heerlen in de Christus Koningkerk in de wijk Vrieheide. Als je alle archiefstukken van beide archieven op elkaar zou leggen, kom je uit op een stapel die 31 kilometer hoog is. “Stukken van overheden die onder de Archiefwet vallen komen na 20 jaar bij ons terecht”, legt Koch uit. “Dit zijn stukken die permanent bewaard moeten blijven. Nu gaat dat tegenwoordig digitaal, maar ook hier is onderhoud nodig, want informatie gemaakt in WordPerfect in de jaren 90 en opgeslagen op een floppy disk moet je ook nog over 100 jaar kunnen lezen. Je moet de informatie telkens overzetten naar een nieuwere digitale omgeving.”

Bouwtekeningen

Wie denkt dat de meeste mensen in het HCL zitten te grasduinen in archiefstukken van honderden jaren geleden, heeft het mis. Koch: “Bijna twee derde van de mensen die hier komen, vragen een bouwtekening op. Alle bouwvergunningen met bijbehorende bouwtekeningen dragen de gemeenten namelijk na 20 jaar over aan het archief. Hetzelfde geldt voor echtscheidingsconvenanten of voogdijdossiers, die ook veelvuldig worden opgevraagd door de belanghebbenden. De meeste mensen vinden het prettig als dat digitaal kan, want dan hoeven ze niet fysiek naar onze locatie te komen. Het archief wordt maar voor een klein deel door onderzoekers bezocht.” Daarom vindt Koch de ophef die eind vorig jaar in de

media ontstond omtrent de beperkte openingstijden van de studiezaal niet terecht. Door de vergaande digitalisering bestaat de angst dat het archief fysiek helemaal dicht gaat. “Zowel onze studiezaal in Maastricht als in Heerlen is op dinsdag, woensdag en donderdag van 10 tot 17 uur geopend. Wie vooraf aangeeft wat hij precies zoekt, wint tijd tijdens het bezoek, want dan hebben we dat al klaarliggen. We sluiten niet de deuren, maar kijken wel naar wat we wel en niet kunnen. De digitalisering heeft een vlucht genomen en dat heeft ook voordelen. Vanuit thuis kun je voor stukken die ouder dan 100 jaar een digitaliseringsverzoek indienen. Dan worden deze stukken door ons gescand en gratis toegezonden. Dat gebeurt bijna 200 keer per maand.

Zeker bij zeer kwetsbare stukken is dat dé oplossing. En natuurlijk is het Oude Minderbroedersklooster een prachtige locatie die je het liefst zeven dagen in de week wil openstellen, maar we zijn een archiefinstelling en geen uitbater van een historisch gebouw. Je zult moeten kijken naar de menskracht, de financiële middelen, de vraag van het overgrote deel van de bezoekers en de overheidsorganisaties waar we voor werken.”

Nieuwe Archiefwet

Vanaf 1 januari 2026 treden alle ZuidLimburgse gemeenten toe tot de Gemeenschappelijke Regeling HCL. De gemeente Beekdaelen is een uitzondering, die blijft net als nu gebruik maken van een dienstverleningsovereenkomst. Een jaar later trekt de Rijksoverheid zich terug uit het samenwerkingsverband. Dan wijzigt ook de Archiefwet. Met de nieuwe wet wordt blijvend te bewaren overheidsinformatie al na tien jaar overgebracht naar een openbare archiefinstelling in plaats van de huidige twintig jaar. Hierdoor wordt informatie niet alleen sneller openbaar, maar kunnen wij er ook beter voor zorgen dat deze documenten eeuwig leesbaar en bruikbaar blijven.

Het oudste document in het archief van HCL is een akte uit het jaar 950, uitgevaardigd door koning Otto I. Deze akte is afkomstig uit de abdij van Thorn en wordt beschouwd als het oudste archiefstuk van Nederland.

Ook een document van Napoleon Bonaparte uit 1812 is terug te vinden in het archief van HCL.

EERSTE WONING AANGESLOTEN OP GLASVEZEL MAASTRICHT “CENTRUM”

Viering

Deze maand heeft KPN de eerste woning in Maastricht Centrum aangesloten op glasvezel. Om deze mijlpaal te vieren ontving mevrouw Medjadji vanuit KPN een bos bloemen en was er gebak.

In oktober 2024 ging de eerste schop in de grond voor de aanleg van het glasvezelnetwerk. De graafwerkzaamheden zijn nog in volle gang. In goed overleg met de gemeente Maastricht hebben we een gedegen plan gemaakt om de woningen, maar ook de winkels van glasvezel te voorzien. Door de complexiteit zal het project meer tijd kosten dan gebruikelijk. We verwachten begin 2027 het project Maastricht Centrum af te ronden.

Toestemming geven nog steeds mogelijk

Om een glasvezelaansluiting in huis te krijgen, moet eerst toestemming worden gegeven voor de werkzaamheden in en rondom de woning. Wanneer er nog geen toestemming is gegeven, kan dat nog op kpn.com/toestemming.

Voordelen van glasvezel

KPN wil graag iedereen van een glasvezelaansluiting voorzien. De aanleg van de glasvezelaansluiting is dan ook kosteloos en er zijn geen verplichtingen. Bewoners dienen alleen goedkeuring te geven voor de aanleg van glasvezel. Vervolgens kunnen bewoners zelf bepalen of en wanneer zij daadwerkelijk gebruik gaan maken van de aansluiting.

Daarvoor kan men een abonnement afsluiten bij één van de telecom aanbieders op het netwerk van KPN.

Flossie

Allewijl zouw niemes mie zienen hoond zoe neume meh in de viefteger jaore hadde veer thoes ‘ne leven hoond, drekbakkeras, dee luusterde nao de naom Flossie. Flossie had geine reem nudeg want heer luusterde wie e vinkske en boete dat, vlak in de buurt waor e weike boe nao d’n oorlog tijdeleke hoezer hadde gestaande en waore aofgebroke. Dus in ’t weike kós Flossie vrij roond loupe en doen wat mós gebäöre.

Es ’t tied ete waor woort ‘ne eerappel mie gekook en nao tot veer gegete hadde woort veur Flossie gezörg en kraog heer zienen eerappel mèt euvergebleve greunte en e lepelke sajs. Flossie genoot daovaan en nao ’t ete lag Flossie ziech deneer en sleep. Zelfs es ’n kat in de naoventrint kaom waors Flossie neet tot aktie bereid. Flossie is oeteindelek zeventien jaor aajd gewoorde. Wie heer hiemele ging waors de ganse femilie kepot devaan. “Veur luipeg kump geine nuien hoond mie in hoes”, zagte oma en mam in koer. Flossie woort opgehaold door iemes vaan de dierenbesjerming en dat waors ‘t.

Neet lang daonao kaom Teddy in ’t hoeshawwe. Aon de naom vaan dat bies zeet geer tot ouch veer mèt euzen tied mètginge. Teddy waors ‘nen teckel, ruwhaorege, en wat iech heiveur besjreve höb herhaolde ziech. Teddy kraog ouch ‘ne gepletten eerappel, greunte en get sajs en Teddy doog ’t prima en had e fantastisch hoondeleve. Saoves kroop zij neve mam op de baank en same loerde ze tèllevisie. In deen tied waors dat gemeinelek d’n Duitsen tv dus iech dink tot Teddy oetindelek ouch Duits kós verstoon meh wie iech häör dat wouw vraoge ging ouch Teddy hiemele.

Nao Teddy kaom Uschi in de femilie. Weer ‘ne teckel meh noe eine mèt slappe haore. D’r waors evels ’n verandering woer te numme. Veur deen hoond woorte hoondeknepkes gekoch en es zij braaf waors gewees kraog zij e knepke en ze waors hiel get kiere braaf op ‘nen daag, dus de knepkes woorte in ’t groet ingekoch.

Allewijl heet me ’t hoondevoor veur ’t oetzeuke en moot me op allerhande menere rekening hawwe mèt ’t gestèl vaan d’n hoond. Eder merk hoond heet ouch zien eige merk voor. Gewoen ete, wat veer ouch ete, is neet good mie. Tarzan of Wodan mote apaart ete höbbe, speulgood, ‘ne körf, ‘ne beurstel, e kuitske (oondaanks ’t feit tot d’n hoond twie bein mie heet es veer zelf) en zeker ‘ne bench. Veer make ’t ummer gekker en gekker. Dat móste Flossie, Teddy en Uschi nog ‘ns mètmake geit me haos dinke.

Iech höb ’t e tiedsje gemis umtot veer geinen hoond höbbe, meh iech vraog miech aof of “braaf zitte” en “pootjes geve” nog in de mode zien of tot dat ouch is aofgesjaf umtot de hun vaan allewijl zègke: “Doeg dat mer zelf. Iech bin gereu- c.q. geteef-cipeerd.”

Jan Janssen

Ook zin in ‘gèt lekkers’... ?

Maastricht staat als meest Bourgondische stad van Nederland bekend om zijn fijne restaurants, gezellige kroegen, mediterraanse terrassen en al z’n lekkernijen!

Maar welke lekkernijen zijn er dan zoal te krijgen in maar ook rondom Maastricht en wat is hun verhaal, achtergrond, recept of geheim?

DOOR: RENÉ PERSOON  BEELD: DE NIEUWE STER

René Persoon beschrijft maandelijks in De Nieuwe Ster typische Maastrichtse lekkernijen. Van klassieke Mestreechse praline tot het traditionele ‘Stumpke’ of een verrassende nieuwe vondst, zodat u daarna zelf de proef ‘in de mond’ kunt nemen.

LOCATIE:

Bakery Ginnies

Brusselsestraat 95-B1 Maastricht

GEOPEND:

Dinsdag: 11.00 - 17.00 uur Woensdag-zaterdag: 10.00 - 17.00 uur

LEKKERNIJ: Cupcakes

PRIJS:

Per stuk: 3,75 euro

IN GESPREK MET: Ginger Mullenders

Traditioneel opgevoed met de van huis uit bekende taartjes en gebakjes, zoals de Miserable, Grenache, Nougatine, Éclair, merkte je zo’n 25 tot 30 jaar geleden de opkomst van een andere soort gebak. Waar er bij het traditionele gebak vaak een Franse invloed aanwezig was, zag je bij de nieuwe ontwikkeling sterk de Amerikaanse traditie en recepturen. Zo zagen we de Red Velvet Cake, de New York Style Cookies, Carrotcake et cetera. Thuisbakken werd steeds meer een soort rage,

zeker ook bij jonge mensen, en vanwege hun interesse en reislust ook steeds meer een internationale aangelegenheid. Allerlei recepturen werden er ontdekt en thuis gebakken.

Een bezoek aan New York met onze dochters, ook fanatieke thuisbaksters, resulteerde al snel in gezellige bakmiddagen en zaterdagen dat er met mijn dochters de toenmalige nieuwe hippe lekkernij ‘cupcakes’ gebakken moest worden. In allerlei kleuren en smaken werden er hele dozen voor feesten, verjaardagen of om te trakteren op school gebakken. Vaak zo gedecoreerd dat het

kleine kunstwerkjes werden met zilveren bolletjes, gouden sterretjes of Smarties waarin het soms spijtig was erin te bijten

De cupcake werd voor het eerst als “een lichte cake om in kleine vormpjes te bakken” beschreven in het boek van ene Amelia Simmons in 1796; American Cookery. Het eerste recept voor een cupcake is te vinden in het kookboek van Eliza Leslie uit 1828. Zij gebruikte in haar recepten voor de cupcakes de maat van een koffiekopje, vandaar de Engelse naam cup. Ondertussen is de cupcake niet meer weg

te denken bij alle high tea’s of andere feestelijke momenten. Ook bij de babyshowers spelen de cupcakes vaak een prominente rol. Zit er een blauwe of roze crème in het midden? Oftewel: weurd ’t unne jong of ’n meitske?’

Het is dan ook niet verwonderlijk dat de cupcake, en in zijn ‘slipstream’ ook de andere internationale gebaksoorten, hun plek in de bakkerijwereld gevonden hebben. Er zijn ook bakkerijen die zich helemaal in dit soort gebak hebben gespecialiseerd. In Maastricht vinden we zo’n ‘bakery’ op de Brusselsestraat. ‘Ginnies Cakes & Pastries’ is hier sinds 2020 gevestigd, met als eigenaresse en bak-STER Ginger Mullenders.

Ginger heeft een mooie leerschool achter de rug en heeft in nogal wat kwalitatieve zaken haar ervaring opgedaan en zich de bakkunsten eigen gemaakt. Na eerst te zijn opgeleid tot maatschappelijk werkster, voelde het beter het roer om te gooien en datgene te gaan doen wat zij al in haar vroege jeugd altijd deed: bakken. Middels een bakkersopleiding in Hasselt en werkstages bij Chocolatier La Fève, Bakkerij de Bisschopsmolen en ‘Taart’ in Maastricht, werd er een professionele basis gelegd voor het bakkersvak. Hierna volgden reizen naar onder meer Australië, waar zij ervaring opdeed in de hotel-patisserie.

Ginger Mullenders

Daarna een mooie leerschool in Kopenhagen bij de alom bekende bakkerijen van Meyers Bageri. Zeer bekend zijn deze Deense bakkers voor hun ‘kanelsnurrer’ oftewel cinnamon rolls of cinnabuns. Speciaal bladerdeeg dat wordt ‘geknoopt’ en afgebakken met kaneel. Deze cinnabuns zijn nu ook een van de specialiteiten van Ginger die, zoals ik al merkte in de hippe bakkerswinkel, zeer geliefd zijn bij de klanten.

Maar het zijn niet alleen de cinnabuns. Ik was verpopzak door de drukke aanloop van jonge mensen die zich van alles lekkers kwamen kopen. “Mijn klanten zijn vaak ook jonge mensen. Internationale studenten, expats, maar ook veel mensen uit Maastricht, jong en oud”, vertelt Ginger. “Het mooiste is dat vooral veel jonge mensen een moment van rust vinden in hun toch wel drukke bestaan, wanneer ze mijn cookies of cakes vaak al meteen in de winkel opeten. Even de druk van de ketel, en met een ‘guilty pleasure’ de hectiek (en vaak ook hun telefoon) loslaten.”

Ginger vertelt dat ze het erg druk heeft en er daarom ook niet meer alleen voor staat. Ze heeft momenteel een fulltimer en diverse parttimers en stagiaires in dienst, want alles moet vers en van uitmuntende kwaliteit zijn. Daarnaast heeft de onderneemster ook tijd en ruimte nodig om het ‘creatieve proces’ te kunnen uitvoeren. Het bedenken en ontwikkelen van nieuwe recepten en smaken. En dat proef ik wanneer ik tijdens ons praatje een heerlijke en prachtig gedecoreerde cupcake toegeschoven krijg, met een topping van heerlijke cream

cheese, lemon curd en bosbessen. Uiteraard ook weer naar een eigen recept van Ginger.

Als bedenker van al dit lekkers heeft Ginger zichzelf nóg een specialiteit aangeleerd, namelijk het bakken van prachtige bruidstaarten. Hier is veel vraag naar, want er wordt nog altijd veel getrouwd. Zoals we allemaal weten, is de kerk bij de trouwerij veelal verdwenen, maar de bruidstaart is gebleven. Ginger bakt zo’n zeventig bruidstaarten per jaar en doet dit in goede samenspraak met en naar de wensen

van het bruidspaar. Hiervoor organiseert ze een aantal keren per jaar zogenoemde ‘tastings’ met een ‘Wedding Cake Taste Menu’. Aanstaande bruidsparen kunnen dan op een vaste dag per kwartaal een taste box afhalen. Deze box bevat een selectie van zes cake-, crèmeen taartsmaken die dan door het paar geproefd kunnen worden. Het zijn allemaal spannende smaken, net zoals het huwelijk: Passionfruit Caramel, Blueberry Lemon en Chocolate Dreams. Op basis van de keuzes volgt er dan een afspraak voor de gewenste

smaken, de opbouw of vorm van de taart, het aantal personen et cetera.

Ook een goed huwelijk blijkt Ginnies en Maastricht te zijn. Natuurlijk ook vanwege de internationalisering van de stad en de vele studenten. Maar het viel mij ook op dat er heel wat Mestreechtenere, jong en oud, de weg naar Ginnies gevonden hebben. Ik zag heel wat mooie roze gebaksdoosjes de Brusselsestraat aflopen en was blij dat ik naar de tip van mijn jongste dochter Eveline, ook fervente thuisbakster, heb geluisterd om Ginnies eens te bezoeken. Ook ik vertrok met een doos vol cupcakes en New York Style Cookies richting thuis, waar de cupcakes snel een lege schaal lieten zien.

Iedereen dan blij met cupcakes? Nee, mijn opa Gèrard niet. Die zei altijd: “Iech haw allein vaan groet!” En inderdaad… altijd dikke sigaren, volle glazen, goedgevulde borden én grote gerechten en taarten. Hij zei dan ook steeds tegen mijn dochters als ze cupcakes aan het bakken waren: “Doech miech mèr unne Champions League -cupcake. Iech haw neet vaan klein!” Ze gebruikten voor zijn cupcake dan ook altijd een springvorm van 21 centimeter en zeiden tegen elkaar: “Zoe, daan is opa ouch weer eve stèl.” Helaas… na vijf minuten hoorden ze: “Höb g’r nog eine?” 

Laot ’t uuch smake!

René Persoon

Nostalgie in zwart-wit

DOOR: STEFAN VRANCKEN

ONZE LIEVE VROUWEPLEIN

Deze foto werd in februari 1979 gemaakt door de fotograaf L.M. Tangel. De fotograaf staat met zijn rug richting het pand waar anno 2025 Bar Oliva (vroeger ’t Kläöske geheten) te vinden is. De cameralens is gericht op het Onze Lieve Vrouweplein. Het plein is bijna niet te herkennen zonder de vele terrassen die er tegenwoordig te vinden zijn. Als je goed kijkt, dan zie je zelfs nog een telefooncel op het plein staan. Hoewel de temperatuur niet onder het vriespunt zal hebben gelegen, zijn de afgebeelde voorbijgangers wel gekleed op een koude februaridag.

Rechts op de foto, tussen twee bomen in, zien we het pand van Salon Craft liggen. Vader Nico Craft en zoon Eric Craft staan aan het roer van deze kapsalon. In De Nieuwe Limburger verscheen op woensdag 22 april 1964 een nieuwsbericht dat de toenmalige eigenaar, Mathieu Craft, twee dagen eerder een feest had gegeven om het vijfenzeventigjarig bestaan van de kapsalon te vieren. Mathieu, de vader van Nico en de opa van Eric, vierde toen tevens dat hij maar liefst vijftig jaar in het vak zat. “Het begon met een daverende receptie, waar collegafigaro’s, leveranciers en cliënten de jubilerende barbier en zijn familie kwamen gelukwensen”, zo lezen we in De Nieuwe Limburger. Als we twee panden naar links kijken, dan is Chinees-Indisch

restaurant Pom-Lai te zien. Bijna twee jaar voordat deze foto werd gemaakt, werd in dit pand een lijk gevonden. “Illegale Chinees lag dood op bed”, zo kopte het Limburgs Dagblad op donderdag 24 maart 1977. De ochtend daarvoor was op een bovenverdieping van het pand het stoffelijk overschot van een zeventwintigjarige Chinese man gevonden. Hij verbleef illegaal in Nederland, en leidde een zwervend bestaan in Europa. In tegenstelling tot Salon Craft kun je hier niet meer bij Pom-Lai naar binnen lopen. Tegenwoordig kun je er lunchen, borrelen of dineren bij Van Buuren.

Bron informatie: www.delpher.nl

Het Onze Lieve Vrouweplein | Beeld: Beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

BOSCHSTRAAT

Deze foto werd in 1926 gemaakt door de fotograaf C.J. Steenbergh. We werpen een blik in de Boschstraat. Op de voorgrond zien we het standbeeld van Jan Pieter Minckelers (1748-1824), dat zich op dat moment nog bevond in een prachtig perk. Achter het standbeeld prijkt de markante toren van de middeleeuwse Sint Matthiaskerk. Het lijkt een zonnige dag te zijn. We zien bedrijvigheid. En ook wordt er geflaneerd.

Jan Pieter Minckelers, die gezien wordt als de ontdekker van het lichtgas en de gasverlichting, werd geboren in het huis dat ‘den Wildeman’ heette. Het was gelegen Achter het Vleeshuis. Zijn vader, de apotheker Laurentius Michaël Minckelers, gehuwd met Anna Margaretha Denis, tekende in 1746 de huurovereenkomst voor dit huis. In april 1752 verhuisde het gezin Minckelers-Denis naar een ander huis in dezelfde straat. Dit huis droeg de naam ‘de Goudbloem’. Vijf maanden later zou de vader van Jan Pieter dit huis kopen van de verhuurder. De koopprijs bedroeg vierduizend gulden, geen gering bedrag in die tijd.

Op 10 juli 1904 werd het door beeldhouwer Bart van Hove (1850-1914) ontworpen standbeeld van Jan Pieter Minckelers onthuld. Deze onthulling vond plaats door gouverneur Gustave Ruijs de Beerenbrouck. Na een renovatie van de Markt en de

Boschstraat werd het standbeeld in 2006 twintig meter naar het zuiden verplaatst.

Hoewel we de Sint Matthiaskerk kennen als een Roomskatholieke parochiekerk, is de kerk niet altijd Rooms-katholiek geweest. Nadat stadhouder Frederik Hendrik (de ‘stedendwinger’) in opdracht van de Staten-Generaal de stad Maastricht in 1632 had veroverd, onderging de Sint Matthiaskerk hetzelfde lot als de Sint Janskerk en werd ‘ingepikt’ door de Staten-Generaal. Het kerkgebouw zou, met een korte onderbreking (1673-1678), tot de komst van de Fransen (1794) in handen blijven van de Nederduits Gereformeerde Kerk, en daarna worden teruggeven aan de Roomskatholieken. De Sint Janskerk zou nooit meer in handen komen van de Rooms-katholieke Maastrichtenaren. 

Bron informatie: notarieel archief van de stad Maastricht, berustende bij het Historisch Centrum Limburg (HCL)

De Boschstraat | Beeld: Beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Wees een

Bruggenbouwer

Maastricht maakt zich op voor de laatste dagen van de Heiligdomsvaart. Op zondag 22 juni vindt de tweede Ommegang plaats die deels over het water gaat. Vijf boten zullen tussen de bruggen varen om het thema Wees een Bruggenbouwer te benadrukken. Na afloop van de Ommegang wordt de Heiligdsomvaart op het Vrijthof afgesloten.

FOTO’S:

JEAN-PIERRE GEUSENS

Harry Mevissen: “Luisteren om te begrijpen en niet om te antwoorden”

Hoor je wel goed wat ik te vertellen heb. Hoe vaak vraag je jezelf dat niet af. In een tijd waarin we beschikken over de meest vooruitstrevende communicatiemiddelen blijken steeds meer mensen zich niet gehoord te voelen. De eenzaamheid is groot onder alle leeftijden zonder uitzondering. De vraag is dan ook luisteren we nog naar elkaar met oprechte belangstelling. Of zijn we alleen maar bezig met ons zelf.

Je bent als mens uniek. Je bent product en producent van je eigen omgeving.

Dus besta je dankzij jouw omgeving en jouw omgeving bestaat dankzij jou. Elke bijdrage van jouw kant naar de samenleving is ook een bijdrage naar jezelf. Als we allemaal hier goed bewust van zijn en ook daarnaar handelen zouden we een hele harmonieuze samenleving kunnen creëren. Durf je deze uitdaging aan te gaan. Of beter gezegd je omgeving daagt je bij deze uit. Laten we elkaar weer gaan ontmoeten met belangstelleng voor elkaar.

De gemeente is voornemens weer nieuw leven in de gemeenschapshuizen te blazen. De Senioren stadspartij heeft dit in zijn verkiezingsprogramma staan. Daarom staan we volledig achter dit plan omdat we constateren dat de

behoefte heel groot is. Ik ben blij dat je even naar mij wilde luisteren.

Daar wil ik je oprecht voor bedanken want ik voel me daar prettig bij. Ik hoop dat wij samen dat gevoel nu kunnen delen zodat we met zijn allen wat minder eenzaam zijn. Graag tot de volgende keer.

Harry Mevissen Burgerraadslid Senioren stadspartij.

Van Huis naar Thuis bij Zorg Groep Beek, Elsresidenties Sittard en Margraten

Iedereen wil toch liefdevolle zorg?

Twintig jaar geleden zag Zorg Groep Beek op initiatief van Hannelore en Michael Hamers het levenslicht vanuit het ideaal dat de zorg anders moest én kon. Hannelore had immers in al haar jaren werkervaring goed voor ogen hoe het wél, maar ook hoe het juist niet moest.

In 2005 werd gewerkt aan een concept waarbij thuiszorg mogelijk moest zijn met vaste gezichten per route.

Geen duur gebouw, maar gewoon vanuit de garage aan huis.

Hier begonnen 2 medewerkers met 1 zorgroute door Beek voor een aantal cliënten. Dit verliep zo goed dat er steeds meer collega’s en cliënten volgden. De visie van Hannelore is vandaag de dag nog altijd onveranderd. 2 vaste collega’s hebben een route met eigen cliënten met uitzonderding van ziekten of vakantie. De cliënttevredenheid is ontzettend hoog waaruit blijkt dat deze werkwijze ook door de cliënten gewaardeerd wordt. Er is een vertrouwd gevoel voor zowel de cliënten als de medewerkers en de medewerkers kennen hun cliënten uitermate goed.

Na ruim 12,5 jaar werd de Elsresidentie Sittard geopend; een kleinschalige woonvorm met 24­uurs zorg voor mensen met de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie.

In Maastricht kun je terecht bij de twee gespecialiseerde vestigingen van Oogwereld namelijk, Annadal en Ritchi.

Hoewel ze elk hun eigen accenten leggen, vullen ze elkaar perfect aan om jou de best mogelijke service te bieden.

Bij Oogwereld Annadal ligt de focus op uitstekende oogzorg, van geavanceerde oogmetingen tot een zorgvuldig geselecteerde collectie van hoogwaardige brillen. Je vindt er niet alleen de nieuwste technieken voor een accurate diagnose, maar ook stijlvolle monturen die jouw persoonlijkheid benadrukken.

Oogwereld Ritchi specialiseert zich in hoorzorg, naast de gebruikelijke oogzorg. Want goed horen is net zo essentieel als goed zien. Van vrijblijvende gehoortests tot de aanpassing van moderne hoortoestellen; de audiciens nemen de tijd om jou optimaal te adviseren en te begeleiden.

Of je nu op zoek bent naar de perfecte bril, uitgebreide oogzorg, of oplossingen voor je gehoor, bij Oogwereld vind je de expertise en persoonlijke aandacht die je nodig hebt.

Bij Oogwereld nodigen we je graag uit om jouw zicht en gehoor te optimaliseren en zo jouw wereld completer te maken. Loop vrijblijvend bij ons binnen of maak direct een afspraak via oogwereld.nl.

In 2018 werd de tweede Elsresidentie in Margraten geopend.

Dit jubileumjaar (2025) is voor ons een mijlpaal. We staan stil bij het verleden, heden en kijken door naar de toekomst waarin we blijven zorgen en ondersteunen.

Kijk op www.elsresidentie.nl of op www.zorggroep-beek.nl voor meer informatie.

ZORG GROEP BEEK

JAAR

Prediabetes, stille waarschuwing van je lichaam

Minstens 1,4 miljoen mensen in Nederland hebben prediabetes. Vaak zonder het te weten. Prediabetes houdt in dat je bloedsuikerwaarden verhoogd zijn, maar nog net niet hoog genoeg om van diabetes type 2 te spreken. Toch is het risico op schade aan hart en bloedvaten al reëel.

DOO:R GEZOND IDEE / MUMC+

Uit nieuw onderzoek van het Maastricht UMC+ blijkt dat een op de zes mensen met prediabetes binnen acht jaar een hart- of vaatziekte ontwikkelt. Het goede nieuws: je kunt er wat aan doen als je er op tijd bij bent! Bij prediabetes lukt het je lichaam niet goed om de bloedsuiker te reguleren. De alvleesklier maakt nog wel insuline aan, maar je cellen reageren er minder goed op. Hierdoor blijft er te veel suiker in het bloed. Prof. dr. Martijn Brouwers, internist-endocrinoloog in het MUMC+: “Diabetes type 2 is een sluipmoordenaar. De ziekte ontwikkelt zich geleidelijk waarbij je bloedsuikerwaarden jarenlang ongemerkt steeds hoger worden. Nog voordat je mogelijk het stadium diabetes type 2 bereikt, kunnen al serieuze gezondheidsproblemen optreden.”

Vaak merk je niets van prediabetes. Het is een ‘stille’ aandoening. Daarom wordt het meestal pas ontdekt bij een bloedonderzoek, bijvoorbeeld bij de huisarts.

Toch zijn er risicofactoren die kunnen wijzen op een verhoogd risico:

• Overgewicht, vooral rond de buik;

• Weinig beweging;

• Ongezonde voeding;

• Erfelijkheid (diabetes in de familie);

• Leeftijd boven de 45 jaar;

• Hoge bloeddruk of een hoog cholesterolgehalte.

Dit zijn de gevolgen

van prediabetes

• Schade aan kleine bloedvaten: onderzoek van het Maastricht UMC+ toont aan dat prediabetes kan leiden tot beschadiging van kleine bloedvaten, wat de doorbloeding van organen vermindert en functieverlies kan veroorzaken.

• Verhoogd risico op hart- en vaatziekten: met prediabetes loop je een groter risico op hart- en vaatziekten zoals dichtgeslibde aderen, een hartinfarct of een beroerte. 1 op de 6 mensen met prediabetes krijgt hier binnen 8 jaar mee te maken.

• Progressie naar diabetes type 2: als je prediabetes niet aanpakt, kan je binnen enkele jaren diabetes type 2 ontwikkelen. Dit is bij ongeveer de helft van de mensen met prediabetes het geval.

Dit kun je zelf doen

Het goede nieuws is: prediabetes is omkeerbaar. Met een gezonde leefstijl kun je je bloedsuikerwaarden weer verbeteren. Kleine aanpassingen maken vaak al een groot verschil:

• Eet gezond en gevarieerd. Kies voor volkorenproducten, veel groenten, peulvruchten en onverzadigde vetten.

• Beweeg dagelijks. Al 30 minuten wandelen per dag helpt om je insulinegevoeligheid te verbeteren.

• Let op je gewicht. Afvallen bij overgewicht verlaagt de kans op diabetes type 2 aanzienlijk.

• Stop met roken en verminder stress.

Prediabetes is geen reden tot paniek, maar wel een signaal om serieus te nemen. Door op tijd in te grijpen kun je ernstige gezondheidsproblemen op de lange termijn voorkomen. Laat je dus goed informeren, blijf in beweging en zorg goed voor je lichaam - nu en later.

Meer info over leerwerktrajecten bij Envida?

Scan de QR-code.

Ingrids ommezwaai: Van geld verstrekken naar zorg verlenen

“Ik heb mijn hart gevolgd en doe nu het werk dat ik eigenlijk al mijn hele leven heb willen doen.” Ingrid Rademacher (59) besloot vijf jaar geleden het roer rigoureus om te gooien. Ze zei haar baan in de financiële wereld vaarwel en ging aan de slag bij Envida.

Van de vlakke West-Friese polder naar de heuvels in Zuid-Limburg. Ingrid kwam niet alleen in een andere leefomgeving terecht, maar koos ook nog eens resoluut voor een nieuw beroep. “Mijn echtgenoot wilde bij zijn pensioen het noorden van het land verlaten. Het liefst ver weg naar de bergen. Ze zijn iets minder hoog geworden”, grapt ze. Het stel is enkele jaren geleden in Noorbeek gaan wonen. De opmerkelijke carrièreswitch was haar volgende grote stap.

“Ook een vorm van dienstverlening, maar wel heel anders dan ik daarvoor in de financiële sector deed. Twintig jaar heb ik bij een hypotheekkantoor gewerkt. Hield me bezig met het verstrekken van leningen en het bekijken of iemand kredietwaardig was. Maar op een gegeven moment werd een dossier simpelweg een dossier. Het ging niet meer om de personen achter de hypotheekaanvraag. Dat was voor mij het moment om naar een andere baan uit te kijken. Ik vond voor mezelf dat het gevoel om met mensen bezig te zijn terug moest komen.”

Ze wilde weg uit de financiële wereld. Vlak voor de coronatijd was ze al aan de slag gegaan in het verzorgingshuis waar haar moeder woonde. Als huiskamerassistent, zoals ze het zelf omschrijft. “Een kopje koffie serveren, boterhammetjes smeren. Dat soort werk. Ik was ’s morgens vaak de eerste persoon waarmee de cliënten in contact kwamen. Ik zag blije gezichten. En ik werd er zelf ook blij van. Nadat we naar Noorbeek verhuisd waren heb ik gesolliciteerd bij Envida. De recruiter adviseerde me om een deeltijdopleiding te gaan volgen. En dat leerwerktraject bevalt me uitstekend. Ik heb er geen moment spijt van gehad, dat ik van baan veranderd ben. Ik kan van toegevoegde waarde zijn voor de cliënten in het woonzorgcentrum door ondersteuning te bieden zodat ze hun eigen waardigheid kunnen behouden.”

In maart is Ingrid cum laude geslaagd voor de opleiding Helpende Plus. Ze is nu bezig met de opleiding Verzorgende-IG. “Je mag dan ook eenvoudige medische taken doen zoals het uitdelen van medicijnen, het opmeten van de bloeddruk & lichaamstemperatuur of hulp bij het aantrekken van steunkousen. Ook ondersteuning bij het wassen en aankleden van cliënten. Het was wel even wennen om opnieuw in de schoolbanken te zitten. Maar ik heb er veel voor teruggekregen. Dit is dankbaar werk. Als jong meisje kwam ik vroeger in de schoolvakanties vaak bij een tante die ook in de zorg werkzaam was als verpleegkundige en kraamverzorgster. Ze gaf zelf ook les. Ze zei toen al ‘dit werk is echt iets voor jou’. Dat ben ik nooit vergeten. Voor mij was dit de kans om alsnog de zorg in te gaan. En ik heb er nog geen moment spijt van gehad.”

‘ Wij zijn niet ziek, zwak en misselijk’

DOOR: MAURICE VAN DER LINDEN  BEELD: DE NIEUWE STER

Op 4 juni jongstleden presenteerde Bert Jongen zijn vierde boek in Boekhandel Dominicanen. In Onbeperkt succesvol – Leven met een fysieke beperking komen twintig inspirerende mensen aan het woord die hebben aangetoond dat je met een handicap kunt meedoen aan de top. Bert werd zelf met een lichamelijke beperking geboren en wil lotgenoten met het boek inspireren om niet bij de pakken neer te zitten. Ook wil hij potentiële werkgevers met een andere bril naar mensen met een beperking laten kijken. Wat zouden die mensen wél kunnen betekenen voor een bedrijf, in plaats van dat we alleen kijken naar wat ze niet kunnen?

Bert Jongen

Dertien jaar geleden schreef de Maastrichtenaar al een soortgelijk boek. Onder dezelfde titel en ook met twintig mensen aan het woord die hun verhaal vertelden. Aanleiding om nu weer zo’n boek te schrijven was het simpele feit dat Bert concludeerde dat in de afgelopen dertien jaar eigenlijk niets is veranderd. “Slechts 14,7% van alle bedrijven in Nederland heeft mensen met een beperking in dienst”, benadrukt hij. “Er zijn 600.000 mensen met een beperking die kunnen werken. Bij veertig procent van hen lukt dat echter maar. Hoezo een overspannen arbeidsmarkt? Ja, natuurlijk is het even zoeken wie waar aan de slag kan. Iemand in een rolstoel kan niet in de horecabediening werken, maar er zijn volop andere mogelijkheden.

Andere kant van de medaille “Wij worden nog steeds gezien als mensen die ziek, zwak en misselijk zijn”, zegt Bert. “Met de verhalen van de mensen in het boek wil ik de andere kant van de medaille laten zien.” Bert werd zelf halfzijdig verlamd geboren. Hij ging naar de kleuterschool, maar toen hij de overstap naar de lagere school moest maken, werd hij nergens toegelaten. “De scholen waren bang dat ik misschien op het speelplein kon vallen en dat risico wilden ze niet nemen. Natuurlijk, het waren de jaren zestig van vorige eeuw. Een heel andere tijd, maar nog steeds volgen er naar schatting 70.000 kinderen met een beperking geen onderwijs. Het zijn de zogenoemde ‘thuiszitters’. Nadat ik maanden thuis had gezeten, schreef mijn moeder een brief aan koningin Juliana met de vraag om hulp. Na weken stond er plotseling een ambtenaar van Sociale Zaken bij ons op de stoep. Hij begon op mijn moeder te schelden waarom ze niet naar hem was gekomen. Ik denk niet dat Juliana zich er zelf mee heeft bemoeid, maar het was duidelijk dat vanuit Den Haag een signaal naar Maastricht was gegaan. In ieder geval werd ik niet veel later toegelaten op een mytylschool en tevens revalidatieoord. De voorloper van Franciscusoord en het huidige Adelante. Ik zat daar in een klas met kinderen met een lichamelijke, geestelijke en dubbele handicap. Toen ik zes jaar was besefte ik voor het eerst dat ik anders was dan anderen en niet overal werd geaccepteerd. Voor mij is dat het grootste trauma in mijn leven.”

rondde met succes de havo en het atheneum af en ging sociologie studeren in Nijmegen. Daarnaast werd hij freelance journalist en is inmiddels al meer dan 30 jaar actief in de Maastrichtse politiek. Als raadslid en van 2018 tot 2022 als wethouder. Hoewel hij zelf ook een inspirerend verhaal heeft, koos hij ervoor zijn eigen verhaal niet op te nemen in het boek. “Nee, het gaat niet om mijn verhaal, ik wil graag anderen laten vertellen dat het knokken, knokken, knokken is om aan de bak te komen.” In het boek komen niet de minsten aan het woord. Marylene Smeets is juriste op het gebied van mensenrechten bij de Verenigde Naties in New York, Martin Visser is chef van de Financiële Telegraaf en Economisch commentator op radio en tv. Sam Schröder is een Limburgse rolstoeltennisspeler. Hij won zes grandslamtitels in het enkelspel en acht in het dubbelspel. Tijdens de Paralympische Spelen in Tokio won hij goud en zilver.

“ Naar schatting volgen 70.000 kinderen met een beperking nog steeds geen onderwijs”

‘Aan de laatste mem’

Is Maastricht eigenlijk een gastvriendelijke stad voor mensen met een beperking? Na een korte denkpauze zegt Bert volmondig ‘nee’. “Maar ik moet daar wel een kanttekening bij maken. Maastricht is een historische stad, waar de straten in het centrum gemaakt zijn van kinderkopjes. Dat is natuurlijk een drama voor rolstoelgebruikers, maar daar kun je verder weinig aan veranderen. Wat me wel opvalt is dat de meeste horecagelegenheden hun toilet of op de eerste verdieping hebben of in de kelder. Er wordt door de ondernemers niet bij stilgestaan wat dit betekent voor mensen met een beperking. Het zou mooi zijn als de horeca in ieder geval een toilet gelijkvloers zou hebben. Ik kom net terug uit Engeland en daar is alles veel beter gefaciliteerd. In Nederland hangen we ‘aan de laatste mem’.”

Afscheid uit politiek?

Bert is 69 jaar en de vraag dient zich aan wanneer hij gaat genieten van helemaal niets doen? “Nooit”, zegt hij resoluut. “Na mijn wethouderschap wilde ik niet van zeventig/tachtig uur werk per week naar nul uur per week. Daarom ben ik als raadslid doorgegaan. Maar het zou zomaar eens kunnen dat dit mijn laatste termijn is. Als er goede jonge opvolgers binnen de partij zijn, draag ik graag het stokje over. En dan ga ik mijn volgende boek schrijven. Dat wordt er een over de stad Maastricht.” 

Knokken, knokken, knokken

Maar Bert is een doorzetter. Na de lagere school en de mavo op de mytylschool stapte hij over naar het reguliere onderwijs. Hij

Relaxfauteuil Sancho

In de Cramer 198, 6412 PM Heerlen T 045-2031067 W www.relaxxz.nl

Mondhygiënistenpraktijk

HET TANDHUIS

Bij Het Tandhuis in Meerssen (Rothem) staat een rustige en respectvolle benadering voorop. Pieter zorgt ervoor dat mondzorg vertrouwd en ontspannen voelt. ‘’Ik neem de tijd voor elke patiënt en zorg dat behandelingen vrijwel pijnloos verlopen’’.

Ontdek de praktijk op WWW.TANDHUISMONDZORG.NL

Hier groeit plezier!

Het adres voor al uw tuin-, dier en bakbenodigdheden Op 2 minuten rijden van Maastricht UMC+

Vogelzang 7a 6229 VM Maastricht(Heugem) 043-3672835 avevemaastricht@aveve.nl Ma-vr: 9.00-18.00u Za: 9.00-17.00u

DE SCHEG

ZORGVRIENDELIJKE WONINGEN NAAST

Op zoek naar een nieuwbouwwoning met zorg dichtbij? In De Scheg is het comfortabel wonen, midden in een gezellige gemeenschap van jong en oud.

ZELFSTANDIG

TOEKOMSTBESTENDIG WONEN BEGINT HIER

De Scheg is een nieuwbouwproject waar wonen, zorg en gezelligheid samenkomen. Dit wordt gebouwd naast het Geusseltpark in Maastricht, in samenwerking van Envida en Wonen Limburg. De Scheg heeft moderne en zorgvriendelijke woningen die van alle gemakken zijn voorzien en waar hulp van Envida altijd dichtbij is. Het betreft woningen in de sociale huur en middenhuur.

In samenwerking met 2-SLAAPKAMER APPARTEMENT HUURPRIJS TUSSEN € 831,07 EN € 1145,00 65-75 M2

DE VOORDELEN

• Goede bereikbaarheid en voorzieningen

• Betrokken buurt met ruimte voor ontmoeting

• Zorgvriendelijke woningen, klaar voor de toekomst

• Zorgverlening en ondersteuning dichtbij

In Memoriam Frans Konings

Maastricht, 26 oktober 1944 – Maastricht, 12 maart 2025

DOOR: KARLIJN VAN DER GRAAF

In

Het Afscheid

de rubriek Het Afscheid verschijnt elke maand een necrologie van iemand die recent is overleden.

Lambert moest twee keer kijken voordat hij zijn broer Frans herkende, afgelopen carnaval bij Café De Pieter. Was hij vorig jaar nog verkleed als een Franse gendarme, dit jaar had Frans zijn gezicht donker geschminkt en droeg hij een driedelig wit kostuum met een steek op zijn hoofd. Op het laatste moment de verkleedkist op zolder ingedoken en aangetrokken waar hij zin in had; zo deed hij dat. Zoals elk jaar was dochter Yashmine ook van de partij. Échte vastelaovesvierders, zelfs nu Frans intussen tachtig was. Tot het overlijden in 2019 van zijn vrouw Miep, struinden ze die drie dagen met hun drieën door de straten van Maastricht. Miep kon maanden bezig zijn met haar pekske. De voorpret was voor haar de helft van de lol. Plezier uit het leven halen was sowieso hun gezamenlijke instelling. Niet voor niets staat op Frans’ gedachteniskaart de tekst: ‘Je kunt alleen tijd verliezen als je vergeet ervan te genieten’.

Gesoigneerd

‘Tijd’ kan als een doorlopend thema in zijn leven gezien worden. Zo was Frans onder andere bij de tijd, met zijn kennis van de actualiteit en modieuze kledingstijl. Zijn vriend Guus van Rooy kreeg met regelmaat van diens vrouw te horen dat hij een voorbeeld zou moeten nemen aan Frans qua voorkomen. Goed gekleed, zijn haren halflang en een zware snor. Altijd gesoigneerd, zelfs wanneer hij ging wandelen. Dit tot hilariteit van zijn wandelvrienden, want waar zij kozen voor een functionele outfit om de paden op en de lanen mee in te gaan, ging Frans ook dan gehuld in vlotte kledij. En al liep hij minstens twee keer per week minimaal vijftien kilometer, aan wandelschoenen deed hij niet. Zelfs niet nadat hij meerdere keren viel vanwege te weinig profiel onder zijn schoenen. Frans vond wandelschoenen niet mooi en duur.

Frans Konings

“Zoevuul cént veur lieleke sjeun!”, zei hij tegen Guus. Het bracht zijn wandelvrienden ertoe om hem bij wijze van grap voor zijn verjaardag een paar wandelschoenen van de kringloopwinkel cadeau te doen, plus een envelop met ingezameld geld voor een heuse wandeloutfit. Guus denkt dat Frans het vertikt heeft om de ‘duiten’ daadwerkelijk aan dit doel uit te geven.

Rebel

Frans liet zich namelijk niets opdringen, deed de dingen op zijn manier. Dat was niet altijd even handig, zeker niet wanneer anderen bepaalden hoe het eraan toe moest gaan. Aan autoriteit had hij een broertje dood. Frans kwam zichzelf in die zin wel tegen in zijn diensttijd. Een nachtje doorbrengen in de cel vanwege het weigeren van het uitvoeren van een bevel, nam hij op de koop toe: “Iech laot miech neet op de kop zitte door dae!”

De basis voor deze houding werd al in de jeugd gelegd. Het was een ‘rood nest’ waarin hij opgroeide aan de Tongerseweg in Blauwdorp, met een Zeeuwse moeder en Maastrichtse vader. Een arbeidersgezin waar de kinderen op zaterdag gewassen werden in een teil, en later vanaf de tienertijd naar het badhuis op de hoek van de Jekerweg en Calvariestraat gingen. Frans en zijn twee jongere broers Lambert en Sjaak bezochten de ‘Rijksleerschool’ aan de Grote Gracht, een openbare basisschool voor jongens èn meisjes. De Sibema leverde er vanuit de Statensingel dagelijks kleine flesjes melk voor de leerlingen. Naast lezen en schrijven was er aandacht voor handenarbeid, en sport en spel. Het onderwijsaanbod was voor die tijd vooruitstrevend. Zij kwamen in aanraking met andere kinderen van socialisten, maar ook van Joden, communisten en atheïsten. In wezen alle kinderen van ouders die bewust kozen voor een alternatief voor het katholieke onderwijs dat toen in zwang was. Bij de familie Konings werd thuis het Vrije Volk en de VARAgids gelezen, deed men boodschappen bij de Coöp, liepen de verzekeringen bij De Centrale en huurde men een woning bij Beter Wonen. Het leven binnen de socialistische zuil maakte dat de drie jongens Konings met andere zaken vertrouwd raakten dan de meeste kinderen om hen heen. De diversiteit aan achtergronden van kinderen op de lagere school leerde hen dat mensen een verschillende kijk op de wereld kunnen hebben en toch prima samen kunnen werken, en plezier hebben.

Humor

Misschien is dat een reden voor de wijze waarop hij anderen in hun waarde liet volgens Guus. Ieder het zijne, daar hield Frans zelf immers ook van. Guus stelt dat al zou iemand enkel in een onderbroek verschijnen, Frans weliswaar eens smakelijk zou lachen maar dat vervolgens zonder meer zou accepteren. Alle soorten, alle maten, hij kon ermee overweg. Dat was ook merkbaar aan zijn rol in gezelschappen waar hij deel van uitmaakte. Naast de eerder genoemde wandelclub en opleiding, speelde hij met twee groepen jeu de boules. Hij was een verbinder en gangmaker, al trad hij niet bewust op de voorgrond. Met een goed getimed grapje en een uitgestreken gezicht verbrak hij stilte, relativeerde hij en kreeg de lachers op zijn hand. Als men in het wandelgezelschap de route niet vond en er irritaties ontstonden, zei Frans bijvoorbeeld dat als iedereen eens goed keek, ze toch duidelijk konden zien dat de bomen langs de weg een beetje naar rechts gebogen stonden en dat zij dus ongetwijfeld díe kant op moesten.

Groei

Frans’ eigenzinnigheid was ook van toepassing op praktische zaken. Toen hij samen met Miep en de kinderen Jeffrey en Yashmine een voormalig studentenhuis aan de Heerder Groenweg betrok, moest daar het nodige kluswerk verzet worden. Frans was handig en deed veel zelf, maar een pietje precies was hij niet. Er kwamen de nodige plakbandjes, elastiekjes en touwtjes aan te pas om een en ander te laten functioneren. Zo werkte hij nu eenmaal, al was Miep daar niet altijd even gelukkig mee.

Hun gezin hadden zijn begin jaren ’70 gesticht. Miep en Frans gingen met hun tijd mee. De kinderen spraken hun ouders aan bij hun voornaam. Er was geen sprake van een traditionele taakverdeling. Frans kookte regelmatig en hoewel het zwaartepunt van de opvoeding van Jeffrey en Yashmine bij Miep lag, hielp Frans naast zijn werk mee met de zorg voor de kinderen en de huishouding. Jaarlijks trokken ze er met de vouwwagen op uit naar Frankrijk. Miep en Frans gingen graag samen op stap, ook toen de kinderen klein waren. Ze bleven zich ontwikkelen, zowel als stel als individueel. Frans volgde opleidingen in de avonduren waardoor hij bij zijn werkgever Feijen Staal Service opklom van bankwerker en lasser tot leidinggevende. Hij waakte ervoor

om zich ten opzichte van collega’s niet te laten gelden vanuit hiërarchie, maar vanuit vakkennis. Later ging hij zich verdiepen in uurwerken. Velen wisten de weg naar Frans’ huis te vinden met een losse wijzer of een kapotte gongveer. Tot zijn dood volgde hij een studie op dit vlak in Tongeren, samen met buurman Jules. Bij het repareren van klokken en horloges kon hij de tijd naar zijn hand zetten.

Diepgang

Frans nam het leven zoals het kwam en maakte plezier waar het kon, maar had tevens een serieuze kant, waarbij hij voer op intuïtie en vol wijsheden zat. Hij was belangstellend naar anderen. Zijn vriend Guus mist momenteel Frans’ herhaaldelijk vragen naar hoe het hem ging. Iets dat zeker sinds het overlijden van zijn dochter erg waardevol voor hem was. Frans kon zich goed verplaatsen in anderen. Hij had zelf ervaren hoe zwaar en verwarrend de periode was toen Miep ziek was en hoe verdrietig de tijd na haar sterven. Na een tijdje krabbelde Frans op en hervond zijn eigen ritme. Zo was het vaste prik om de dag te starten met een wandeling alvorens te ontbijten. De vele activiteiten in clubverband gaven structuur aan de week en maakten dat hij sportief en actief was. Zijn leeftijd was dan ook niet aan zijn fysieke toestand af te zien. Daarnaast ging hij regelmatig de stad in ‘veur ‘e pötsje beer’ met, zoals hij hen noemde, ‘de jongens’. De jongste was overigens 70 jaar oud.

Wat zègk geer?

Toch had hij één ouderdomskwaal die toe te schrijven is aan het jarenlange werken in de staalfabriek met gehoorschade tot gevolg. Zijn slechthorendheid belemmerde hem wel eens en had als effect dat hij soms een sociale afstand ervoer. Het weerhield hem er echter niet van het leven te leiden zoals hij dat wilde.

Het tikken tot stilstand

Zoals het een carnavalsvierder betaamt, voelde Frans zich niet topfit na drie ‘zwoer meh plezerege daog’. Met Yashmine was hij nog naar het hieringbiete-konzèr geweest en erna deed hij het voor zijn doen even rustig aan. Niemand zag aankomen dat hij heen zou gaan. Volgens zijn broer Lambert stierf Frans een zachte dood: ‘het lempke oetgetrokke in de kop, de weeg aof’. Tot op het laatst genoten, geen tijd verloren. 

“Voor mij is het theater levensbepalend geweest”

DOOR: MIKOS PIETERS  BEELD: JEAN-PIERRE GEUSENS

Regisseur Servé Hermans heeft het druk. Na zijn toneelstuk over Sonja Barend en De Keizer van Maastricht in het kader van de Heiligdomsvaart staat nu het theaterspektakel Het Geluk van Limburg op zijn agenda. “Huub Stapel belde, ‘Ik wil graag een zomervoorstelling doen in Limburg over de mijnen.’ Toen zei ik, ja dat vind ik natuurlijk heel leuk maar dan wil ik graag het boek van Marcia Luyten doen. Daar zie je eigenlijk de hele geschiedenis In de ontwikkeling van de opkomst en de ondergang van de geïndustrialiseerde mijnen. Het is zo mooi aan het boek dat het zich eigenlijk ook in een mensenleven afspeelt.”

Kleur bekennen

Het mijnverleden lijkt een rode draad voor Hermans. Hij heeft samen Michel Sluysmans Toneelgroep Maastricht opnieuw op de kaart gezet en laten groeien. “We kwamen net aan in Maastricht. Het was het Jaar van de Mijnen, dat was ons allereerste klus. Je hebt onderscheidend vermogen nodig om een gezelschap te leiden en ons eigen onderscheidend vermogen lag onder andere in kleur bekennen aan de regio.”

“ Het in elkaar zetten van Koningsdag past ook niet in het gezelschap hier, dat begon te wringe n ”

“Ik heb vier voorstellingen gemaakt waar dat thema in speelde. Waar het vlakke land gaat plooien, waarin een moeder zwanger raakt van een gastarbeider en Ich bau dich ein Schloss, wat een monoloog was van Mieneke Bakker en Wiel Beijer over een dochter van een mijningenieur. Het zat ook in Emma, een schoenenfabriek is die is opgericht als eerste sociale werkplaats van Nederland. Het zit in Dagboek van een herdershond, waar je het rijke

Roomse leven eigenlijk ziet verdrongen worden door de monocultuur van de mijnindustrie. Het Geluk van Limburg wordt de vijfde voorstelling.”

Oog en oor

Hermans heeft geen mijngeschiedenis in zijn familie, wel oog en oor voor zijn omgeving.

“Ik vind het heel fijn om verhalen van hier te vertellen. Waarom zou je als maker niet verhalen maken en thematieken gebruiken van de grond waarop je loopt. Dan zit dat automatisch veel dichter bij je publiek.”

Zijn regies laten mensen wankelen. “Acteurs lopen er vaak een beetje verloren in, er zijn vaak ook weinig handvatten. Mensen die een beetje wankelen of naar houvast zoeken, zijn altijd interessanter dan mensen die het weten. Als ik een toneelspeler op auditie heb en stel er komt een jongen binnen, die gaat met zijn benen een beetje wijd staan en zijn handen in zijn zakken dan neem ik hem negen van de tien keer niet aan. Ik ben altijd juist veel meer geïnteresseerd in mensen die een beetje moeten zoeken naar ‘waar kan ik me aan vastpakken’.“

Onrustig

“Het publiek heeft volgens mij helemaal geen behoefte aan vierkantige standvastige personages die het allemaal weten en het aan ze uit komen leggen. Ik heb best wel een talent tot optimisme en tot vrolijkheid. Ik heb ook echt wel wat tegenslagen gehad. Ik wankel zelf omdat ik natuurlijk zo ontzettend veel verschillende dingen wil doen. Blijkbaar omdat ik snel onrustig ben of snel verveeld raak. Niet alles werkt en niet alles lukt. Dat betekent ook dat er bij mij echt wel eens producties mislukken. Gewoon niet goed zijn of keuzes die ik maak, pakken niet goed uit.”

“Ik denk dat The Great Gatsby geen goede gelukte voorstelling was. Ik denk ook niet noodzakelijkerwijs dat het voor mij nog eens interessant zou zijn om bijvoorbeeld een musical te regisseren waar al een opvoedingsgeschiedenis aan vast hangt. Ik denk dat ik sterker ben om met een team vanaf een leeg vel papier iets te maken.”

Servé Hermans

“

Ik vind dat kunst en cultuur wel echt de jus van het leven is”

Spektakel

Na de zomervakantie wordt het wederom een druk theaterseizoen. “Ik regisseer eerst de musical over Jacques Brel, dan de Carmina Burana met de broers Lukas en Arthur Jussen, Die Dreigroschenoper bij Opera Zuid en eventueel nog een kerstspektakel. Op het einde van het seizoen in juli 2026 de spektakelmusical Bokkenrijders en in het najaar 2026 de musical Beatrix. Dan zijn er ook nog twee films waar ik aan werk.”

Hij is een cultureel ondernemer pur sang. “Ik heb het van nature denk ik, heb altijd een interesse daarin gehad. Toen ik vroeger bij het gezelschap van Johan Simons werkte, hadden we acteursvergaderingen of overleggen met de directie. Dan legde die op een meer meta niveau of een beleidsniveau bepaalde problemen uit die ze hadden of waar ze tegenaan liepen. Ik merkte dat er een radartje mee liep van hoe zou ik dat doen, hoe zou ik dat organiseren, hoe zou ik dat oplossen?”

Midlifecrisis

Toch is zijn directierol bij Toneelgroep Maastricht uitgespeeld. “Het is een hele egoïstische keuze geweest. Ik wil meer tijd voor mezelf en om mijn eigen midlifecrisis uit te zweten in allemaal die projecten. Dat heeft mij in ieder geval ongelooflijk veel vrolijker gemaakt. Ik was er ook gewoon echt moe van terwijl ik het nu drukker heb dan ooit.”

“Ik was klaar. Het belangrijkste argument: als je directeur bent van een gezelschap dan gaat er heel veel tijd in relatiebeheer en personeel zitten. Dat is tijd waarvan ik wilde dat ik ze over had om projecten te ontwikkelen, om meer te regisseren, om meer te initiëren.”

Uitvinden

“Ik zou ook niet zo goed weten wat ik in een nieuw beleidsplan aan het gezelschap zou kunnen geven. Ik zou niet weten hoe ik mezelf opnieuw binnen dat gezelschap kon uitvinden. Maar ik wist wel hoe ik mezelf buiten het gezelschap opnieuw kon uitvinden. Ik heb ook wel eens het idee dat ik mezelf wel twee of drie keer opnieuw heb uitgevonden binnen het gezelschap. De eerste periode met Toneelgroep Maastricht was

Servé Hermans met de cast van Het was Zondag in het Zuiden.

de weg naar de grote zaal en de weg naar het vinden van veel publiek. De tweede periode was de coronaperiode waarin we niet meer toneel konden maken en heel veel verschillende dingen zijn gaan doen. De derde periode werd eigenlijk ingeluid met Dagboek van een herdershond, een heel grote producties met en voor heel veel mensen.”

Argusogen

Een zoektocht naar de grenzen van cultureel ondernemerschap. “Dat hebben we op een bepaalde manier gedaan en dat werd door de sector wel met argusogen bekeken. Mijn gevoel is geweest, laten we het maar zo proberen. Als het niet klopt wat we doen of het moet anders dan sturen we bij dan passen we aan. Toen we groter wilden gaan produceren bleek dat er eigenlijk op dat moment geen infrastructuur of ecosysteem bestond van hoe je dat kunt doen, hoe je dat kunt aanpakken, hoe je dat kunt inrichten. Dat zijn echt nieuwe dingen die konden ook niet binnen dit huis. Het in elkaar zetten van Koningsdag past ook niet in het gezelschap hier, dat begon te wringen.”

Quitte

Winst is geen vanzelfsprekendheid. Hij somt op dat Dagboek van een herdershond quitte draaide en de eerste reeks van Het was Zondag in het Zuiden een beetje winst die tijdens de tweede reeks weer verdampte. Nu is het helder. “Ik maak producties met Toneelgroep Maastricht maar ik sta niet op de loonlijst. Het belangrijkste van Toneelgroep Maastricht is dat het al vijftig jaar bestaat en dat het nog vijftig jaar bestaat.”

Ongezien

Maastricht blijft voor hem de uitvalsbasis. “Ik voel me wel een Maastrichtenaar, ik woon hier en Ik ben hier graag.” Over het culturele landschap maakt hij zich zorgen.

“Wij zijn de 23ste stad van Nederland met een ongekend breed cultureel aanbod en landschap. Het gaat van presentatieplek voor experimentele kunst in Marres tot Opera Zuid. Van Philzuid tot Toneelgroep Maastricht en tot Bureau Europa. Dat is ongezien in een stad die net zo groot is als de gemeente Ede-Wageningen. Als je dat ziet dan zou je heel blij en gelukkig moeten zijn. Maar wat ik ook zie, is dat elk van die organisaties bijna zonder uitzondering in verhouding echt heel klein zijn.”

Kwestbaar

Zijn oplossing is keuzes maken. “Of je moet eigenlijk allemaal die organisaties, instellingen en festivals robuuster proberen te krijgen door andere manieren van financiering of extra subsidies. Of je accepteert dat het culturele landschap weliswaar divers is maar ook klein en kwetsbaar. Of je kiest als stad wat je belangrijk vindt en doet een aantal dingen niet die je wat minder belangrijk vindt. Die laatste is natuurlijk helemaal een gevaarlijke uitspraak want ik vind alles belangrijk en ik zou die keuze ook nooit maken. Het kan best eens zijn dat je eerlijk in de spiegel kijkt en de vraag stelt: moeten we wel operahoofdstad, toneelhoofdstad of filmhoofdstad willen zijn of kunnen sommige van die taken ook in andere steden of kernen komen te

liggen? Kunnen we als gemeente een paar sterke zuilen nog sterker maken en die dan wat meer armslag geven?”

Levensbepalend

“Ik vind dat kunst en cultuur wel echt de jus van het leven is, dat in rijke welvarende landen kunst echt wel het verschil maakt. Voor mij is het theater levensbepalend geweest. Maar waarom ik het doe? Ik heb er geen groot heilig doel mee. Het is gewoon zo en ik denk er niet echt over na. Ik doe het heel graag ik hoop het nog lang te mogen doen. En als het niet zo is dan is het ook goed. Dat is ook zo mooi aan theater, het medium ambieert ook niet eeuwigheidswaarde te hebben. Het is er op dat moment voor de mensen die het meemaken.” 

Dagboek van een herdershond.

Servé Hermans tijdens de presentatie van Het geluk van Limburg.

Ruben speelt met zijn poppen zolang hij kan

DOOR: MAURICE VAN DER LINDEN  BEELD: LAURENS BOUVRIE

Jong en oud kent hem, wellicht niet onder zijn naam Ruben Komkommer, maar wel als Rubens Poppentheater. Vele generaties hebben geboeid zitten kijken voor zijn poppentheater in de buitenlucht of in een knus theatertje.

Volgend jaar viert hij zijn vijftigjarig jubileum als poppenspeler. Maar van stoppen wil de 72-jarige artiest niets weten. “Het poppenspel is mijn lust en mijn leven, ik zou niet weten wat ik zonder moet.”

Ruben is geboren en getogen in Amsterdam. Zijn vader Isaäc was acteur onder de naam Dick Scheffer. Scheffer werd het bekendst met de rol van SRV-man Van Putten in de film Flodder. Maar ook in De Lift, Turks Fruit en Hoge hakken, echte liefde had hij kleine rollen. Ook Ruben wilde een toekomst in dit vak en meldde zich aan bij de Toneelacademie in zijn stad Amsterdam. Daar werd hij echter afgewezen. Dus stapte hij begin jaren ‘70 op de fiets en arriveerde drie dagen later in Maastricht. Maar ook daar werd hij afgewezen door de Toneelacademie. Dan maar naar de Pedagogische Academie, de huidige pabo. Dat werd ook geen succes, net zoals de KLOS, de opleiding voor kleuterleidsters. “Maar door mijn stage bij de Nutsschool-Oost in Scharn kreeg ik de kans om poppenspel

Ruben Komkommer

op te voeren voor de kleuters. Ik zou de opleiding niet afmaken, maar wist wel dat hier mijn toekomst lag.”

Pieken en dalen

Op 30 april 1976 gaf Ruben zijn eerste straatvoorstelling op het Sint Amorsplein en velen zouden er volgen. Naderhand kreeg hij zijn plekje op het Onze Lieve Vrouweplein, wat vervolgens werd omgedoopt tot het Onze Lieve Kinderenplein. Menig kind (en ook volwassene) heeft daar geboeid voor de poppenkast gezeten. Door het hele land mocht hij optreden met zijn poppen net zoals in Duitsland, België en Luxemburg. Het ging de poppenspeler voor de wind. Totdat de recessie toesloeg. “Dat in combinatie met het feit dat ik geen twee dingen tegelijk kan doen, bracht me financieel in de problemen”, vertelt Ruben. “Ik was aan het mantelzorgen in Amsterdam en daarnaast ook nog bezig met het poppenspel. Dat werkte niet. De kosten werden hoger dan de inkomsten. Op een gegeven moment had ik een flinke schuld en kwam in de schuldsanering terecht. Nog steeds sta ik - weliswaar op vrijwillige basis - onder bewind.”

Oma’s en kleinkinderen

Maar Ruben had meer pech. Zijn geliefde bus, waarmee hij door het hele land toerde, ging in vlammen op en een gesponsorde tweede bus begaf het op enig moment door het vele heen en weer rijden tussen Amsterdam en Maastricht. Tijdens de covidpandemie verdween bij een opruimactie in zijn huis ook nog eens zijn

collectie poppen, de kleding die hij droeg tijdens voorstellingen en de poppenkast. Bijna alles was weg, zonder dat hij daar zelf weet van had omdat hij elders aan het herstellen was van corona. Ruben lijkt niet voor het geluk geboren. “Ik wil positief blijven, ondanks de drama’s in mijn leven. Gelukkig heb ik lieve familie en vrienden om me heen, die me steunen, maar het is niet altijd even gemakkelijk. Ik heb nu een kleine Suzuki Alto waar ik al mijn spullen in vervoer. Zelfs de poppenkast van 2,15 meter hoogte. Ik blijf spelen, want zonder kan ik niet. Weet je dat er oma’s zijn die met hun kleinkinderen komen kijken. Die oma’s hebben ooit zelf als kind bij mij voor de kast gezeten. Dat is toch prachtig. Ik ben geen Pieke Dassen die altijd prachtige handpoppen had. Dat was een ware kunstenaar. Bij mij gaat het niet om het ’mooie’, maar om de interactie, waardoor er iets gebeurt met de kinderen tijdens een voorstelling. Ik heb wel wat verhaallijnen, maar mijn poppenspel is vooral improvisatie. Wat vijftig jaar geleden werkte, werkt tegenwoordig nog steeds, zoals de rijmgrapjes.”

Jubileumvoorstelling

Volgend jaar op 30 april heeft hij er dus een halve eeuw opzitten als poppenspeler. Een jubileumvoorstelling zou daar mooi bij passen. Nog één keer terug naar het Sint Amorsplein of het Onze Lieve Vrouweplein? “Ik acht die kans klein, want die pleinen staan nu vol met terrassen”, zegt Ruben met enige weemoed. “Maar wie weet krijg ik wel een plekje op de Bleekerij, het pleintje naast Plein 1992. Dat zou al geweldig zijn voor een jubileumvoorstelling.” 

Was de Kattenstraat de ‘Balkan’ van Maastricht?

De Kattenstraat staat bekend als een pittoresk, vredig en zeer fotogeniek straatje in het oudste gedeelte van Wyck. In het verleden is dat wel eens anders geweest. Tijdens een strafproces in 1922 noemde de officier van justitie de Kattenstraat “den Balkan van Maastricht”. De associatie met de Balkan, een gebied in Zuidoost-Europa, is symbolisch voor een plek waar veel conflicten en gewelddadigheden bestaan.

DOOR: STEFAN VRANCKEN

De Houtmaas, gezien vanuit de Eksterstraat. De foto werd in 1954 gemaakt. Beeld: Beeldbank Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Aan het begin van de twintigste eeuw was de Balkan namelijk een gebied met veel (oorlogs)conflicten. De officier van justitie legde het verband met de Balkan om een negatieve identiteit aan de Kattenstraat te koppelen.

“Er is ruzie of er wordt ruzie gezocht”, zo was de mening van de officier van justitie.

“En al wordt daardoor niet de heele wereld in rep en roer gebracht, bevorderlijk voor een goede verstandhouding en een gewenschte pais en vree is het toch niet, en er moet maar eens een eind aan gemaakt worden.”

Wat was gebeurd in dat jaar 1922?

Een overvloed aan bloempotten

De Limburger Koerier schreef op 26 september 1922: “De bewoners der Kattenstraat blijken bloempotten in overvloed te hebben. Althans wordt er nogal ‘ns mee gesmeten, dat de stukken er af vliegen en -zonderling genoeg !- komen ze steeds terecht op hoofden van personen, die zich nu juist niet in de liefde en vriendschap der smijtende bezitters verheugen mogen.” Op 7 mei van dat jaar had de twintigjarige H.D. een bloempot, gevuld met aarde, gesmeten naar het hoofd van Maria P., die volgens een nieuwsbericht in het Limburgsch Dagblad (25 september) de leeftijd van drieënveertig jaar had, en weduwe van H. was. H.D. zou daarbij geroepen hebben: “Nu heb ik je eens goed geraakt.” De bloempotsmijter was een huzaar in het Nederlandse leger. “In z’n extra opgepoetste huzaren plunje, pink op de naad van de broek, stond de jongeman voor den rechter en verzekerde, dat hij per ongeluk had raak gesmeten”, zo schreef de Limburger Koerier. Het slachtoffer in kwestie accepteerde die verklaring

niet. Zij had een tijdlang rond moeten lopen met een “reuzen-buil” op haar hoofd. Zij vond dat de smijter zijn straf moest krijgen. Gelukkig voor haar waren zowel de officier van justitie als de rechter het daar mee eens. H.D. werd veroordeeld tot het betalen van een geldboete van tien gulden. In plaats van het betalen van die geldboete kon hij ook kiezen voor tien dagen hechtenis. Welke keuze hij heeft gemaakt, heb ik (nog) niet onderzocht.

Uit het duister van het verleden

Als een altijd nieuwsgierige historische speurneus kon ik het uiteraard niet nalaten de bloempotsmijter en diens slachtoffer uit het duister van het verleden te halen. De twintigjarige H.D. bleek Hubertus Waltherus Dreessen te heten, zoon van de vuurstoker en latere mijnwerker Petrus Hubertus Dreessen en Elisabeth Frantzen. Op 11 januari 1902 werd hij geboren in de Sint Antoniusstraat, de huidige Sint Teunisstraat. In juli 1907 verhuisde het gezin Dreessen-Frantzen naar het adres Kattenstraat 7. In januari 1909 volgde de verhuizing naar nummer 9. Toen Elisabeth Frantzen, de moeder van de bloempotsmijter, in 1949 overleed, woonde zij nog steeds op het adres Kattenstraat 9. Het slachtoffer Maria P. kon geïdentificeerd worden als Maria Helena Paulussen, geboren in Maastricht op 11 februari 1879 als dochter van Lambertus Paulussen en Philomena Jacobs. Sinds juni 1914 woonde zij met haar man, de inpakker Nicolaas Hermans, en hun kinderen op het adres Kattenstraat 11. De gezinnen Dreessen-Frantzen en Hermans-Paulussen waren dus buren van elkaar. Nicolaas Hermans overleed op 2 november 1919, slechts negenendertig jaar oud. Het

bleek dus te kloppen dat Maria Helena Paulussen weduwe was toen ze een bloempot naar haar hoofd gesmeten kreeg. Zelf zou Maria Helena ook niet bijzonder oud worden. Op 7 februari 1928 overleed zij op bijna negenenveertigjarige leeftijd. Zij was toen nog steeds woonachtig op het adres

Kattentraat 11. In 1925 was ze hertrouwd met de negen jaar jongere weduwnaar Hendrik Corsius.

Veroordeeld door de krijgsraad

Hubertus Waltherus Dreessen was al eerder eens in aanraking gekomen met justitie. Als huzaar was hij in juni 1920 door de krijgsraad in ’s-Hertogenbosch veroordeeld tot één maand gevangenisstraf. Hij had zich schuldig gemaakt aan het ontvreemden van “equipementsgoed”. Hij was toen pas achttien jaar oud. Zijn straf zat hij uit in ’s-Hertogenbosch. In

het gevangenisregister werd genoteerd dat hij 1m74 groot was, en dat hij bruine ogen en bruine haren had. Ook werd vermeld dat hij een litteken op zijn schedel had. Op 27 november 1922, twee maanden na zijn veroordeling voor het smijten van een bloempot, trouwde Hubertus Waltherus in Breda met de in Breda geboren Sophia van der Linden. Hij was toen magazijnknecht in Maastricht. In 1954 woonde hij op het adres Mergelweg 147. Op 17 maart van dat jaar verscheen namelijk in de Gazet van Limburg een oproep van Hubertus Waltherus Dreessen om geen goederen of geld te geven aan zijn echtgenote. Hij waarschuwde dat hij niets zou vergoeden of teruggeven. Leidde zijn echtgenote een roekeloos en verkwistend leven?

De Kattenstraat omstreeks 1900, gezien richting de Wycker Grachtstraat. Beeld: Beeldbank Historisch Centrum Limburg

De Ruiterstraat, gefotografeerd in 1939. Aan het einde van de straat kijken we naar de zijgevel van de Poort van Beusdael in de Hoogbrugstraat. Beeld: Beeldbank Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

“Een slecht en quaedaerdig volkje”

Meer dan honderdveertig jaar voordat de officier van justitie de Kattenstraat “den Balkan van Maastricht” noemde, terroriseerde een groep bewoners van de Houtmaas hun eigen straat. Op 11 maart 1780 verklaarde Maria Huijnen, weduwe van Martinus Aarts, over de Houtmaas dat “dit straetje voor het grootste gedeelte met het slegste volkje opgestapelt is.” Samen met vijf andere getuigen had Maria zich op die dag verzameld op het kantoor van een Maastrichtse notaris om te vertellen over de meest recente gebeurtenissen in de straat. De andere vijf getuigen waren de kleermaker Petrus Henricus Pieters, Anna Elisabeth van Dries (echtgenote van J.F. Dumolline), Margaretha Claessens (echtgenote van Matthijs Tilmans), Catharina Wildervanck (echtgenote van Wijnand van der Linden) en de ongehuwde Maria Christina Vooren. Alle zes woonden zij op de Houtmaas, of hadden er tot voor kort gewoond. Over één feit waren alle getuigen het eens, namelijk dat het merendeel van de bewoners van de Houtmaas tot “een slecht en quaedaerdig volkje” behoorde. Eén bewoonster spande wat dat betreft de kroon, zo vertelden alle getuigen aan de notaris. Die bewoonster werd “vrouw Cremer” genoemd. Zij was getrouwd met de voormalige soldaat Michel Cremer, die nu wolspinner was. De moeder en twee “moeijen” (tantes) van vrouw Cremer woonden ook op de Houtmaas. Waarschijnlijk woonde de hele familie in één huis. Volgens alle getuigen deden die moeder en tantes niet onder voor vrouw Cremer als het aankwam op schelden, ruziemaken en het terroriseren van de straat.

Bezeten door de duivel

Maria Huijnen had twee jaar lang op een kamer in het huis van vrouw Cremer gewoond. Het afgrijselijke vloeken en tieren van vrouw Cremer had Maria elke dag meegemaakt, evenals het vechten en ruziemaken met familieleden. Het leek vaak alsof vrouw Cremer door de duivel bezeten was, zo verklaarde Maria. Door het minste of geringste brak zij uit “in volle rasernije

vloekend was ze die vrouw achtervolgd tot aan de deur van haar huis. Ze dreigde daarbij de vrouw te slaan. Door de angst die deze vrouw had ondervonden, had ze een miskraam gekregen.

De drukbezochte Ruiterstraat

Ook in de inmiddels helaas verdwenen Ruiterstraat in Wyck was niet altijd een serene rust aanwezig. Op

en furie”. Dikwijls had Maria Huijnen ook meegemaakt dat het echtpaar Cremer ruzie met elkaar maakte en op elkaar insloeg. Als ze zwanger was, dan leek het wel alsof vrouw Cremer nog meer furie in zich had. Na het voeren van een ruzie liet ze zich ook dikwijls op de grond vallen alsof ze dood was.

Vrouw Cremer en haar familieleden maakten niet enkel ruzie met elkaar, soms tot vechtens toe. Ook maakten ze het leven van anderen zuur, en dreigden regelmatig met geweld. Eén van de meest trieste verhalen die een getuige wist te vertellen, was een voorval tijdens de kermis van september 1779. Vrouw Cremer had toen ruzie gemaakt met een zwangere vrouw. Schreeuwend en

28 maart 1711 ontving een Maastrichtse notaris op zijn kantoor Catharina Herben. Catharina wilde op verzoek van Michiel Peerboom een verklaring afleggen. Michiel was een rijke koopman en bierbrouwer in Wyck. Hij was onder meer eigenaar van de Poort van Beusdael in de Hoogbrugstraat. Catharina verklaarde dat zij enige tijd als huurder gewoond had in een huisje van Michiel in het “Ruijterstraetje”, en dat zij op een gegeven moment twee vrouwen bij zich had laten inwonen. Eén van die vrouwen was een zekere Lijsbeth, de andere vrouw werd de “Honnighsche” genoemd. Beide inwonende dames waren soldatenvrouwen. Hun echtgenoten lagen in Doornik in garnizoen. Volgens Catharina waren de

beide dames dag en nacht aan het vrijen met diverse ruitersoldaten. Tussen de regels door lees je dat de dames in feite publieke vrouwen waren. Diverse malen had Catharina Michiel verzocht ervoor te zorgen dat de soldatenvrouwen haar huisje zouden verlaten. Michiel probeerde het probleem eerst in onderling overleg op te lossen, maar nadat de vrouwen weigerden te vertrekken, zocht hij de juridische weg. De “Honnighsche” begon vervolgens dreigementen uit te oefenen aan het adres van Michiel. Zo dreigde zij onder meer “sijn vensters te sullen laeten inslaen”. Meerdere andere getuigen bezochten diezelfde dag het kantoor van notaris Veugen, namelijk Jenne Daemen, Peter van Aubel, Ida van Riet en Agnes op den Camp. Zij bevestigden de verklaringen van Catharina. Ook verklaarden zij dat zij gehoord hadden dat de “Honnighsche” had gezegd dat als haar man zou terugkomen naar Maastricht, dat zij Michiel door haar man zou “laeten aff preugelen” (laten afranselen). De getuigen verklaarden ook nog dat het bewuste huisje in de Ruiterstraat “bij dach en nacht altijt met Ruijters beset was”. Het werd dus erg druk in het straatje. Dit zorgde voor veel overlast. De beide dames hadden blijkbaar een grote klantenkring. Nadat de vrouwen uiteindelijk toch vertrokken waren, bleven de ruiters langskomen in het straatje. Zij klopten dan bij andere huisjes aan om te vragen waar de twee vrouwen waren gebleven. Waren de twee dames zo populair omdat ze de kneepjes van het vak goed kenden? 

Een straatruzie. Een gravure (1770) naar een schilderij van John Collett. Beeld: The British Museum

Een brugje om

Van 30 juni tot en met 24 augustus

De Wilhelminabrug en een deel van de Wilhelminasingel zijn tijdelijk afgesloten . Je moet omrijden of omlopen vertrek dus wat eerder.

John F. Kennedybrug

Wilhelminabrug

Noorderbrug

Hoge Brug

Sint Servaasbrug

ZWEEDS RAADSEL (ZOEK HET WOORD) Zweeds raadsel (Zoek het woord en Win!)

PIKANTE OPNAME

ZUURDEEG KEELGELUID KOEKJESMERK

EENHEID VERMOGEN PLAATS IN LIMBURG

GELANTERFANT Vorm met de letters uit de gekleurde vakken het gezochte woord:

NIEUWE STER Met uw advertentie in De Nieuwe Ster bereikt u niet alleen uw lokale doelgroep online en in print, maar houdt u ook het nieuws van onze stad GRATIS VOOR ALLE MAASTRICHTENAREN.

KOOP LOKAAL  ADVERTEER LOKAAL

Ben je op zoek naar een badkamer, tegels of sanitair?

Kom langs of maak direct een afspraak bij Sanidirect Maastricht en profiteer t/m 6 juli van heel veel openingsvoordeel. Wij helpen je graag met alle keuzes en een badkamerontwerp op maat. Laat je inspireren in onze showroom en verrassen door complete badkamers al vanaf € 2.750,-. Direct wat je zoekt. Direct de laagste prijs!

Gelegen naast:

*vraag in de winkel naar de actievoorwaarden

10% OPENINGS KORTING op een complete badkamer