OUd Hout
In deze uitgave:
Architectuur in hout Documenteren en Publiceren Hout als constructief materiaal Transformatie van een bibliotheek Kerken en beton, een lang huwelijk Interview met het nieuwe talent van Oost 5 Architectuur
Paviljoenin Trondheim ontworpen door Steinar Hillersøy Dyvik bron: researchgate.net
De redactie aan het woord Als onderdeel van het vak Publiceren was ĂŠĂŠn van de opdrachten om je gemaakte opdrachten: reportage, infographic, interview, boekrecensie en onderzoek te bundelen tot een magazine. Hierbij is het de bedoeling dat je een lay-out kiest waarbij alles verbonden kan worden en zo samen een mooi geheel vormt. Ook heb ik geprobeerd een soort verbindend thema te gebruiken. Hout! Maar het materiaal hout is niet nieuw, niet in de bouwkunst, niet als brandstof. Nee hout is oud. Daarom OUD HOUT. Het maken van het uiteindelijke magazine heb ik echter wel een tijdje voor mij uit geschoven, de deadline van het atelier en koersbepaling speelde hier een grote rol in. Maar ik wilde toch erg graag het vak publiceren gegeven door Caroline Kruit dit schooljaar nog afronden. Ik hoop dat bij het lezen het magazine OUD HOUT de interesse en verbazing wordt gewekt en er wellicht vragen ontstaan. Ben zoals Caroline het zegt ambitieus en probeer deze vragen zelf te beantwoorden. Blijf nieuwsgierg! Door: Jorrit van der Weide
OUD Hout Juni 2019 Dit magazine wordt jaarlijks gemaakt door de eerstejaars Academie van Bouwkunst studenten van Artez Arnhem binnen de collegereeks van documenteren en publiceren. Uitgever ArtEZ Academie van Bouwkunst Onderlangs 9, 6812 CE Arnhem Redactie, fotografie, tekeningen en vormgeving Caroline Kruit & Jorrit van der Weide Omslagontwerp Jorrit van der Weide Omslagfoto GraphicBurger Met dank aan Caroline Kruit & Martijn Hoekman Copyright © 2019 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, door middel van druk, fotokopieën, geautomatiseerde gegevensbestanden of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Hoewel aan deze uitgave uiterste zorg is besteed, aanvaardt de redactie noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door eventuele fouten en/of onvolkomenheid in het magazin
4
Frei Otto en Shigeru Ban’s Japan paviljoen in Hanover bron: nybooks.com
INhoud Boekrecesie 06 Architectuur in Hout Column 8 Documenteren en Publiceren Onderzoek 10 Hout als constructief materiaal Reportage 14 Transformatie van de bibliotheek van Zeewolde Infographic 26 Hoelang worden er al kerken met beton gebouwd in ItaliĂŤ Een interview met 28 Martijn Hoekman van Oost 5 Architectuur Bronvermelding
28
Architectuur in Hout
hoogtepunten uit de wereldgeschiedenis
bron: bol.com
BOekRecensie Geschreven en geïllustreerd door: Will Pryce Uitgeverij: Thoth uitgeverij Te koop vanaf: oktober 2005 Pagina’s: 320 Recensie door: Jorrit van der Weide Het boek kopen? Bij Bol.com te koop voor €21,50
Will Pryce bron: babelio.com
6
Hout blijkt door de geschiedenis heen toch een heel groot nadeel te hebben als bouwmateriaal, hout brandt namelijk erg goed. Ook als je hout blootstelt aan de elementen heeft het toch een beperkte houdbaarheid en levensduur. In Japan hebben ze hier wel iets op gevonden. De tempels in Japan worden de paar honderd jaar volledig afgebroken en daarna opnieuw opgebouwd. Zelfs als we het hout behandelen is dit nadeel niet volledig op te heffen. Wat wel mooi is dat bepaalde houten constructies een op een zijn overgezet naar staalconstructies.
Het boek beschrijft de rol van hout in onze hedendaagse maar ook oude architectuur. Will Pryce neemt de lezers graag mee op een wereldreis langs de mooiste gebouwen gemaakt van hout. Hierbij worden alle werelddelen aangedaan. Er wordt binnen iedere bouwcultuur gekeken waar de oorsprong ligt van de architectuur en hoe hout als bouwmateriaal hierin een rol heeft gespeeld. Maar ook hoe vanuit bepaalde geloofsovertuigingen hout het aangewezen bouwmateriaal blijkt te Door het lezen van dit boek heb zijn. ik hele nieuwe inzichten in hout gekregen. Dat wij het materiaal Will Pryce is een van de bekendere zowel als constructief en als architectuurfotografen van beeldbepalend element misschien Engeland. Hij heeft een opleiding meer moeten gaan waarderen. tot architect gehad maar is Dit boek is bedoeld voor een daarnaast ook fotojournalist. Dit architectuurstudent of architect is terug te zien in de prachtige om meer over hout in onze en foto’s die hij weet te maken van de internationale architectuur te verschillende gebouwen. Hierbij laat weten te komen. Daarnaast is het hij de gebouwen echt tot je spreken. boek erg fraai geïllustreerd. Het is Echter is dit boek niet bedoeld voor prettig geschreven en heeft een leken. Er wordt namelijk veelvuldig heldere opbouw. Het is alleen wel gebruik gemaakt van vaktermen. een wat fors boek zowel in gewicht Zoals bijvoorbeeld: potdekselen, als in omvang. Het boek bevat 320 hart op hart en overkragingen. namelijk pagina’s. Ik hoop dat ik In de teksten wordt geen uitleg doormiddel van deze kleine recensie geven wat het betekend. Door deze de interesse heb kunnen wekken vaktermen kan er gelukkig wel snel naar dit vlot geschreven en mooie duidelijk gemaakt worden wat er geïllustreerde boek over hout in de wordt bedoeld. architectuur.
de pagode in Epcot bron: nl.wikipedia.org/wiki/Pagode
Documenteren & publiceren lessen vol informatie en energie
column door: Jorrit van der Weide
Na het eerste half jaar te hebben doorlopen krijg je op de Academie op zaterdag morgen Documenteren en Publiceren. Dit klonk in mijn oren toch enigszins saai, maar niets bleek minder waar! Iedere zaterdag stond Caroline Kruit er weer met volle energie. Meestal begon de les wel iets later door technische vertraging (het toetsenbord ontbrak). Wij werden getrakteerd (soms ook in eetbare vorm) op een flinke dosis aan informatie, schrijftips en visualisatie tips die in een rap tempo voorbij kwamen, want wij hadden iedere zaterdag maar ‘slechts’ twee uur de tijd. Na de lessen krijgen we dan een opdracht mee om thuis uit te voeren. Deze opdrachten zijn zeer gevarieerd. Van een interview met een mede student tot het maken van quizvragen. Of het voorbereiden van een presentatie over een inmiddels dode architect. Deze oefeningen vond ik meestal ook leuk en er zat ook wel een uitdaging in. De les er na was er dan soms ook een kleine presentatie door ons zelf. Als afsluiting van het vak Documenteren en Publiceren zijn wij op vrijdag 21 juni met de klas en Caroline op stap geweest. Eerst
8
naar de Tuin van Bret geweest. Een soort mini dorp naast station Sloterdijk, hier zijn een aantal architectenbureau en er wordt wijn gekweekt. Hier gingen we eerst ‘eenvoudig’ lunchen volgens Caroline ;-). Daarna kregen wij een rondleiding door Yvonne Modderman, een van de initiatiefnemers van de Wijn van Bret, ja wij uit Amsterdam! Daarna gingen wij snel door naar een ware snoepwinkel voor een architect, AMA (Architectural Materials Amsterdam). In de showroom werden wij heel hartelijk ontvangen door Denis de Haan. Een man met verstand van zaken en mooie spullen! Het was inmiddels tijd voor ons laatste adres van de dag in Amsterdam. Paul de Ruiter Architects. Wij kregen de mogelijkheid om Paul en Noud Paes vragen te stellen over hun bureau en het vak. Een unieke kans! Zo bleek maar weer dat een woonhuis rendabel houden ook voor Paul de Ruiter heel moeilijk is! Als afsluiting stapte wij in de auto naar Den Haag om daar van een heerlijke barbecue te genieten bij Caroline thuis. Net als de laatste dag vlogen ook alle lessen van Caroline voorbij. De lessen waren uitdagend, informatief en leerzaam, daarbij ben ik erg geholpen door de energie die de lessen iedere zaterdag weer uitstraalde!
Houten testopstelling op de universiteit van Stuttgart bron: Jorrit van der Weide
Onderzoek:
Inhoud van het onderzoek
Inleiding Hypothese Houtsoorten Welke overspanningen kan je bereiken met hout Druk en trekkrachten in hout Conclusie Bronvermelding
Hout Als constructief materiaal
Inleiding
Hypothese
In dit rapport zal worden ingegaan op de voor-en nadelen van hout als constructief materiaal. Iedereen heeft wel eens een houten constructie gezien. Bijvoorbeeld in een tuinhuis of in een oude boerderij. Met name bij oude boerderijen is te zien dat er doormiddel van meerdere kleine houten balken en liggers en grotere overspanning wordt bereikt. In dit rapport wordt er gekeken naar de maximale overspanning die bereikt kan worden met hout, of er werkelijk een gewichtsvoordeel is voor hout als constructief materiaal. Of een gelamineerde ligger de nadelen van de geringe overspanning van hout daadwerkelijk op kan heffen.
Als constructief materiaal kan je hout als liggers en kolommen toepassen. Dit kan in massieve vorm of in een hybride vorm zoals gelamineerde liggers. De voordelen van hout als constructiemateriaal zijn: het geringe gewicht en de bewerkbaarheid van hout. Het nadeel aan hout is voornamelijk dat hout in zijn basis vorm een beperkte overspanning mogelijk maakt. Dit nadeel wordt deels opgeheven door hout gelamineerd uit te voeren. Omdat hout een natuurproduct is zal hout altijd onder invloed van de weersomstandigheden blijven uitzetten en krimpen. Maar kan ook als gevolg hiervan krom trekken. Als gevolg van het dalen van het vochtgehalte in hout kan het zelfs scheuren. Wellicht dat dit mogelijk zelfs gevolgen heeft voor de constructieve eigenschappen van een houten ligger of kolom.
Onderzoeksvraag Auteur: Jorrit van der Weide
10
Wat zijn de voor-en nadelen van hout als constructiemateriaal?
Houtsoorten Hout is onder te verdelen in twee groepen. Loof-en naaldhout. Het verschil tussen deze twee zit in het type zaad waarmee zij zich voortplanten. Bij loofhout worden de zaden beschermd door een vrucht. Dit wordt bedektzadige genoemd. Hierbij kan je denken aan noten- en vruchtenbomen. Bij naaldhout worden de zaden niet beschermd Dit wordt naaktzadige genoemd. Door deze eigenschap hebben loofbomen de naam hardhout en naaldbomen de naam zachthout. Dit zegt echter niets over hoe ‘hard’ het hout van deze bomen is. Balsa hout is bijvoorbeeld loofhout maar staat bekend als de zachtste houtsoort. Ander verschil tussen loof en naaldhout is de groeisnelheid. Loofhout groeit over het algemeen langzamer dan naaldhout. Hierdoor ontstaat er in het loofhout dan ook een hogere dichtheid van de houtvezels. Over het algemeen is loofhout dan ook harder dan naaldhout. Bepaald loofhout is dan ook heel moeilijk bewerkbaar omdat het hout een hoge dichtheid heeft.
De vuistregels hout construeren Normale ligger Balkhoogte = 1 /20 x de lengte van de balk Balkbreedte = 1 1 /3 à /4 x de balkhoogte Gelamineerde liggers: Balkhoogte = 1 /20 x de lengte van de balk Balkbreedte = 1 1 /6 à /6 x de balkhoogte
Hierbij blijft de balkhoogte gelijk maar is de balkbreedte nog maar de Van nature heeft hout een maximale helft, namelijk 5 cm. Voor de maximale overspanning overspanning die bereikt kan van een standaard houtenligger is worden. Dit komt doordat houten het bij een lengte van 6 meter de liggers en kolommen uit het hart maat die van nature mogelijk is bij van de stam moeten worden gehaald. Hierbij is de diameter dus hout. De natuur is in dit geval de beperkende factor. Aangezien de bepalend. Dit verschilt uiteraard per houtsoort, bomen die verwerkt worden tot houten liggers en kolommen tot maar deze verschillen zijn niet 6 meter redelijk recht en vrij van heel groot. Daarnaast kan je hout noesten zijn. lamineren (verschillende lagen houten worden gecombineerd Wordt er gekozen voor tot een nieuw stuk hout). Dit gelamineerde houten liggers dan kan gedaan worden door het zijn er veel grotere overspanningen combineren van hout met mogelijk dan de natuur kan leveren. dezelfde of verschillende sterkte klasse. Uit de tabellen van Ieder type hout heeft zijn eigen houtinfo.nl - houteigenschappen soortelijk gewicht. Echter is blijkt dat gelamineerd hout in de sterkte klasse wel een niet per definitie over betere onderverdeling gemaakt in het eigenschappen beschikt. Echter soortelijk gewicht gekoppeld aan de is het met gelamineerd hout wel mogelijke grotere overspanningen sterkte klasse. Zo heeft een balk met de sterkte klasse C24 een soortelijk te realiseren dan dat van nature 3 mogelijk is met hout. Kijken we naar gewicht van 420 Kg/m . de vuistregels voor constructief rekenvoorbeeld: hout. Dan biedt de vuistregel voor niet gelamineerd hout het antwoord Bij een overspanning van 5 meter heeft de balk volgens de vuistregels voor lengtes tot 6 meter. de volgende afmetingen: De vuistregel voor houtenliggers: (1/20xL = balkhoogte en 1/3x Balkhoogte = 1 balkhoogte= balkbreedte) /20 x de lengte van de balk 250 mm bij 83 mm. Bij een lengte Balkbreedte = 1 van 5 meter betekend dit in volume /3 à 1/4 x de balkhoogte van (250x83x5000) =103,7x10^6 mm3 x 420 Kg/m3 = 43,5 Kg. Bij een lengte van 6 meter Ter vergelijking: Een stalen balk (HEA dient de houten ligger 30 cm 180) bij eenzelfde overspanning hoog te zijn en 10 cm breed. weegt 181 Kg. Dit is gelijk de maximaal te Hier is dus een duidelijk voordeel verkrijgbare handelsmaat. Als van gewicht voor een houten balk dezelfde overspanning met een gelamineerde ligger gemaakt wordt ten opzichte van een stalen balk.
Welke overspanningen kan je bereiken met hout
gelden de volgende vuistregels: Balkhoogte = 1 /20 x de lengte van de balk Balkbreedte = 1 1 /6 à /8 x de balkhoogte
Druk en trekkrachten in hout In een constructies komen zowel druk- en trekkrachten voor. Daarom werken druk en trekkrachten ook op houten kolommen en liggers. Dit is wel afhankelijk van hoe zij belast worden. Algemeen bekend is dat beton veel druk aan kan en dat staal veel trekkracht kan weerstaan. Maar is er voor hout ook een soortgelijke uitspraak te doen? Voordat er een uitspraak gedaan kan worden over trek- en drukkrachten en hoe zij werken op een houten balk of ligger, moet eerst hout van dichterbij bekeken worden. Hout groeit in een bepaalde vezelrichting. Daardoor beschikt hout over verschillende vlakken. Namelijk; 1. Dwarsvlak, ook wel kopshout genoemd 2. Radiaalvlak, het vlak evenwijdige en door de as van de stam van het hout 3. Tangentiale vlak, dit is het vlak evenwijdig met de as van de stam en evenwijdig met de buitenomtrek van de stam op het dichtstbij zijn de punt.
12
Trekkrachten
Drukkrachten
De mate waarin hout mogelijke trekkrachten kan opvangen is afhankelijk van de vezelrichting. Tussen langs of loodrecht op de vezelrichting zit een factor v eertig verschil in trekkracht. Dit is terug te zien in de tabel ‘Karakteristieke eigenschappen en sterkteklassen van gezaagd naaldhout’ bij de kolommen: ft;0;k en ft;90; k. Waarbij ft;0;k de treksterkte in het hout evenwijdig aan de vezelrichting is en ft;90;k de treksterkte loodrecht op de vezels weergeeft. Hierbij valt op dat als er naar hogere sterkte klasse gegaan wordt (aangegeven in de tabel met een C gevolgd door een nummer) de treksterkte loodrecht op de vezels niet toeneemt. Dit komt doordat hout in deze richting op moleculair niveau de houtvezels langs elkaar laat schuiven. Hierdoor heeft hout in de vezelrichting dus een beperkte opname van trekkrachten.
Voor het opvangen van drukkrachten in het hout wordt er onderscheid gemaakt tussen de drie verschillende vlakken. Dit omdat als gevolg van de vezelrichting hout zich anders, dit is afhankelijk van in welke richting hout wordt belast ten opzichte van de vezelrichting. Fc;0;k en fc;90; k. Waarbij fc;0;k de druksterkte op het hout evenwijdig aan de vezelrichting is en fc;90;k de druksterkte loodrecht op de vezels weergeeft. Net als bij de treksterkte, zoals hier boven is beschreven is hout dat loodrecht op de vezel wordt belast niet in staat dezelfde weerstand te bieden als drukkrachten evenwijdig aan de vezels. Het verschil hier is niet zoals bij trekkrachten een factor veertig maar meer in de buurt van een factor tien. De gevolgen voor hout op trekkrachten verkeert belasten zijn dus groter dan hout op druk verkeert belasten. Echter is het in beide situaties niet aan te raden, het is dus van belang dat hout in de juiste richting wordt belast.
Conclusie
geraadpleegde bronnen:
1. Is de prijs van een groothuisbouw woning lager dan van een houtsketelbouwwoning, Groothuisbouw 2019, https://www.groothuisbouw.nl/ houtskeletbouw-woning// [1 maart 2019] 2. Houtskeletbouw steeds populairder wordt, Verbouwen [25maart 2013] https://www.duurzaamthuis.nl/ houtskeletbouw-steeds-populairder [1 maart 2019] 3. Houtskeletbouw, SHR [20 november 2013] https://www.shr.nl/houtskeletbouw [1 maart 2019] 4. Houteigenschappen, Houtinfo. nl[ maart 2017],http://www.houtinfo. nl/sites/default/files/Infoblad_ Houteigenschappen-Sterktegegevens. [10 maart 2019] 5. Constructief hout wordt nog beter bereikbaar, Onthoutons [7 september 2016], https://www.onthoutons.nl/ constructief-hout-wordt-nog-beterbereikbaar [10 maart 2019] 6. Hardhout vs. Zachthout, Hanneke en Margot van Gadero [31 augustus 2018] https://gadero.nl/blog_hardhout-vszachthout [11 maart 2019] 7. Vuistregels voor het ontwerpen van draagconstructie, TU Delft [20 november 2013], http://wiki.bk.tudelft.nl/mw_bkwiki/images/1/12/Vuistregels.pdf [15 maart 2019] 8. Eigenschappen van hout, Creative Commons [ 8 jan 2018] https://nl.wikipedia.org/wiki/ Eigenschappen_van_hout [27 maart 2019] 9. Handboek voor technici - Materialen, Jo Wijnen (ELZC), http://www.ctz. zweefportaal.nl/main/Technicus/ TechnicusHandboek2007/V_Materialen. [27 maart 2019]
Hout kan zowel trek als druk krachten opnemen. Waarbij het van belang is dat er rekening wordt gehouden met hoe de houtvezels worden belast. Loodrecht op de houtvezel is het minst gunstigste. In deze richting kan hout namelijk bijna geen krachten opnemen, voor trekkrachten is de 1/40 van de belasting evenwijdige aan de vezelrichting. Voor drukkrachten is het verschil 1/10. Daarnaast kan hout van nature en de manier waarop hout wordt gezaagd maar een beperkte overspanningsrichting overbruggen. Deze overspanningsrichting kan vergroot worden door verschillende lagen hout met elkaar te combineren tot een nieuwe ligger, dit wordt een gelamineerde ligger genoemd. Door deze methode zijn grotere overspanningen mogelijk. Echter naar mate overspanningen langer worden neemt de omvang in breedte en hoogte van de ligger ook toe. Een gelamineerde houten ligger bij een overspanning van tien meter moet volgens de vuistregel 50 cm hoog zijn. Een stalen ligger in dezelfde situatie is maar 33 cm hoog. Echter is een houten ligger in de meeste gevallen wel lichter van gewicht dan het alternatief in staal of beton maar zijn er in de hart of hart afstand meer liggers noodzakelijk. Dit is dan ook de reden waarom hout tegenwoordig minder gebruikt wordt voor grote overspanningen.
Berkenbomen bron: bestHDwallpapers.com
Afb. 1, uitbreiding van de bibliotheek.
Projectgegevens
Opdrachtgevers : Functies: Gemeente Zeewolde & Bibliotheek met horeca, studie- en FlevoMeer Bibliotheek Zeewolde vergaderruimtes en een winkel Architect hoofdgebouw: Auteur: K.J. van Velsen Jorrit van der Weide Architecten uitbreiding: Illustrator: Christiaan Ham & Christiaan Ham & Jorrit van der Weide Jorrit van der Weide Omvang: Fotograaf: 1200 m2 Jorrit van der Weide Afb. 2, de orginele bibliotheek in 1989. Foto genomen door Hans Jan DĂźrr 1990
Transformatie Uitbreiding bibliotheek van Zeewolde
De bibliotheek van Zeewolde, voorheen zelfs te bewonderen in Madurodam is tegenwoordig echter een schim van zichzelf. Het gebouw is tegenwoordig verwaarloosd, vervallen en verlaten. Gelukkig gaat hier verandering in komen met de renovatie en uitbreiding van het gebouw. De oude gebruiker Flevomeer Bibliotheek Zeewolde wil namelijk weer terug naar zijn oude onderkomen. Welke veranderingen het gebouw mee gaat maken voordat de inhoud van het gebouw weer een bibliotheek is zal worden uitgelegd in deze reportage. Maar de bibliotheek ondergaat niet alleen een fysieke verandering, het concept bibliotheek wordt ook nader bekeken. Bezoekers aantallen lopen terug terwijl universiteitsbibliotheken vol zitten. De plek binnen de samenleving van de bibliotheek zal dus moeten veranderen om niet helemaal uit dorpen en steden te verdwijnen. Wat doet de vernieuwde bibliotheek van Zeewolde anders dan de klassieke bibliotheek.
15
Afb. 3, de nieuwe stedenbouwkundige situatie .
Afb. 4, maquette, gezien vanaf het nieuwe Marktplein.
Ontwikkeling van Zeewolde Zeewolde is de jongste gemeente van Nederland en een van de zes gemeente in Flevoland. Zeewolde bestaat sinds 1984 pas, echter is het gebied waar Zeewolde ligt al in 1968 drooggelegd. Zeewolde ligt in het zuiden van Flevoland tegenover Harderwijk. Toen Zeewolde in 1984 werd opgericht en het ontwerp voor het centrum plan werd opgesteld was er nog geen bibliotheek, pas in 1989 werd de bibliotheek van Koen van Velsen opgeleverd. Op de onderstaande tekeningen is de ontwikkeling van Zeewolde door de jaren heen weergegeven. Hierop is te zien hoe de bibliotheek langzamerhand volledig wordt opgeslokt in
Afb. 5, de stedenbouwkundige ontwikkeling van centrum Zeewolde
de stedenbouwkundige structuur van het dorpscentrum van Zeewolde. De eerste paar jaar na de oprichting van de bibliotheek staat hij volledig los in het centrum. Helaas of gelukkig is dit tegenwoordig niet meer het geval en is duidelijk te zien dat hij binnen de stedenbouwkundige kaders van het dorp past. Door de groei van Zeewolde werd het noodzakelijk om achter de bibliotheek een nieuw plein te realiseren: Het Marktplein. In de huidige situatie is de bibliotheek met zijn rug naar dit plein toe gekeerd. Om dit nieuwe plein een kans van slagen te geven dient de bibliotheek zich naar zowel het al bestaande kerkplein als het nieuwe marktplein te richten.
De nieuwe bibliotheek is op twee manieren te betreden. Je kan nog steeds via de wel bekende tourniquetdeuren aan het kerkplein naar binnen. Lopend vanaf de Kerkstraat wordt je door een zuilengang richting de bibliotheek en de entree begeleid. Zo kan je dus ook bij nat weer de bibliotheek droog betreden. Echter kan je tegenwoordig ook vanaf het nieuwe marktplein zo de bibliotheek in lopen. Hier is in het straatwerk van het marktplein een stippelende lijn richting de bibliotheek gemaakt. ’s Avonds is deze lijn dan ook verlicht. De bibliotheek gaat schuil achter een betonnen gevel die zijn gelijkenis kent met die van een
boekenkast. Waarbij de gevels van de entrees staand glas hebben als ramen. De zijgevels hebben het glas liggend, dit om je naar de entree toe te brengen. Net als een boekenkast staat de gevel dan ook op pootjes, hierdoor zie je als je langs de gevel loopt de voeten van bezoekers door de bibliotheek lopen. Je kan de persoon bij die bij de voeten hoort alleen heel lastig zien door de kleine raampjes. De uitbreiding bestaat uit een spierwitte U op zijn kant die het gebouw als het ware omarmd. Dit uit zich het meest aan het marktplein, dit omdat het straatpeil hier een meter lager is dan aan het kerkplein. De gevel is los van de dakrand geheel van glas,
hierdoor oogt de uitbreiding een open. Dit als tegen reactie op het gesloten karakter van het bestaande gebouw. De nieuwe entree aan het marktplein wordt extra aangeduid door de luifel die er boven is geplaatst. Ook heeft de gevel hier een meer open karakter gekregen door het weghalen van een deel van de betonnen gevel. De materialisatie van het exterieur is relatief eenvoudig: Beton, glas en hout. De uitbreiding breekt met deze materialisatie door te kiezen voor een wit compositie gevelbekleding met afgeronde hoeken.
‘‘De materialisatie van het exterieur is relatief eenvoudig: Beton, glas & hout.’’
Afb. 6, interieur beeld van de nieuwe uitbreiding
Afb. 7, impressie van de verschillende boekenkasten in de ruimte
18
Afb. 8, plattegrond van de nieuwe indeling van de bibliotheek
fungeert dus binnen het gebouw als verbindend element tussen deze twee verschillende straatpeilen en de twee pleinen. Het verbindend element op de begane grond wordt gebruikt voor de kinderafdeling van de bibliotheek. Kinderen kunnen zich hierdoor terug trekken, terwijl het toezicht op de kinderen verbetert. Dit omdat je vanuit de oude bibliotheek vanaf een hoger punt op de kinderhoek kan kijken. Er is ook rekening gehouden met de hoogte van de boekenkasten, Het is vrij duidelijk wanneer je in de uitbreiding bent of in de oude hoog genoeg om je als kind in terug te trekken. Laag genoeg om bibliotheek. Dit verschil zit in een aantal elementen, de materialisatie er overheen te kijken vanuit het en het niveau verschil. Doordat het bestaande gebouw. Dit niveau verschil is ook doorgezet op de straatpeil tussen het kerkplein en verdieping. Omdat het niveau marktplein één meter is, bevind verschil overbrugt moet worden het vloerpeil van de uitbreiding zijn er trappen in nieuwe gedeelte. zich op dat van het niveau van het Op de overgang zijn verschillende nieuwe marktplein. Hierdoor komt er dus een stuk van het nieuwe plein zitgelegenheden gecreëerd. in de bibliotheek. De uitbreiding Wanneer je door een van de twee entrees naar binnen gaat is te zien dat ook hier dezelfde materialisatie is doorgezet: de wanden, vloeren en plafonds zijn allemaal van beton. Uitzonderingen hier op zijn de gelamineerde houten liggers op de verdieping waartussen geperforeerde houten platen zijn aangebracht. Ook de grote trap en in de uitbreiding de toiletten zijn opgetrokken uit metselwerk.
‘‘hoog genoeg om je als kind in terug te trekken’’
5000
24000
1000
4000
De 'Oude'Bibliotheek
36000
Noord gevel
Afb. 8, langsgeveltekeningen van de uitbreiding in relatie tot de bibliotheek
Zuid gevel
Winkel 40 m2
Boeken 0-8 jaar 45 m2
Boeken 8-12 jaar 45 m2
8000
Boeken 12-16 jaar 45 m2
Lift
13772
Entree
uitgeef/terugbreng 5 m2
Entree
28160
Fictie 190 m2
Receptie 11,5 m2
uitgeef/terugbreng 5 m2
Invalide
Non-fictie 250 m2
6388
opslag en sorteer ruimte boeken 40 m2
5000
24000
1000 36000
Afb. 9 ,beganegrond met indeling van de nieuwe bibliotheek
20
4000
15 m2 Serverruimte 5 m2 5000
24000
1000
4000
37500
West gevel Afb. 10, geveltekeningen gezien vanaf het nieuwe marktplein geeft de in relatie van de bibliotheek tot de uitbreiding weer.
4120+ peil computer ruimte 30 m2
Oostgevel
Digitale media 40 m2 print en kopier ruimte 5 m2 7500
vergaderruimte 18 m2
Lift
studieruimte 42,5 m2
gekoeld 5 m2
keuken 20 m2
bar 10 m2
Garderobbe print & Kopieer ruimte
stilte studie 4 m2
4120+ peil
28160
4120+ peil
ongekoeld 10 m2
14672
stilte studie 4 m2
huismeester 5 m2
tijdschriften 40 m2
LeescafĂŠ 75 m2
Garderobbe
vergaderruimte 18 m2
stilte studie 4 m2 Leestuin en terras 115 m2 5988
2403+ peil
Kantoor 15 m2 Serverruimte 5 m2 5000
24000
1000 37500
Afb. 11,verdieping met indeling van de nieuwe bibliotheek
4000
Afb. 12, maquette beeld van de uitbreiding met standpunt van de verdieping
Afb. 13, render van de inrichting
De illustraties hieronder geven weer hoe de uitbreiding over en in de bibliotheek wordt geschoven. Hoe de verschillende vloerniveaus tot elkaar verhouden. Waar de verschillen en overgangen zich bevinden. Net als de bibliotheek van de 21e eeuw probeert de uitbreiding het oude met het nieuwe te verbinden. Jongeren die oudere helpen met technische dingen zoals omgaan met een computer. Andersom oudere die jongeren helpen met het begrijpen van een schoolwerk, studievaardigheden of gewoon een praatje. Zo probeert de bibliotheek van de 21e eeuw een plek te worden waar het delen van kennis en vaardigheden centraal staan.
Afb. 14, render van de inrichting
24
Afb. 15, doorsnede van de uitbreiding van de bibliotheek
bronnen:
Een bibliotheek van de 21e eeuw Voor het onderzoek naar de bibliotheek van de 21e eeuw is gebruik gemaakt van de volgende rapporten: de Bibliotheek levert waarde (Kempkes, Wiersma, 2012), Extreme Library Makeover (Boekesteijn, van de Geer, 2013) en het rapport: De toekomst van de bibliotheek (Heidinga, de Wilde, Sterenberg, 2010). In deze rapporten wordt in gegaan op de volgende vragen: Heeft een bibliotheek in de 21e eeuw nog bestaansrecht in onze samenleving en als de bibliotheek blijft bestaan welke rol neemt de bibliotheek dan in, in deze samenleving. De bovengenoemde rapporten geven aan dat een bibliotheek van de 21e eeuw snel dient te kunnen reageren op de veranderende vraag van bezoeker, met name door de digitalisering van de literatuur is het bezoek aan de bibliotheek voor het lenen van boeken afgenomen. Echter is de vraag naar zelfstudieruimtes, plekken waar rustig een
boek gelezen kan worden of het huren van een digitaal boek toegenomen. Ook is er vraag naar een openbare plek waar ontmoetingen plaats kunnen vinden, lezingen gegeven kunnen worden en of debatten gevoerd kunnen worden. Doordat het aantal leden van de bibliotheek de laatste jaren sterk afneemt, zal de bibliotheek van de 21e eeuw moet inspelen op de volgende ontwikkelingen en trends: de fysieke bibliotheek, de digitale bibliotheek, de omgang met de klant en algemene trends en ontwikkelingen. De bibliotheek van de 21e eeuw zal meer dan alleen een uitleen centrum van literatuur worden, hij dient als bibliotheek ook bij te dragen aan ontmoeting en stimulering van kennisvergaring, overdracht in zowel fysieke als digitale vorm. Daarnaast zal de bibliotheek van de 21e eeuw een meer een educatieve en culturele rol gaan vervullen in de samenleving.
Afb. 16, avond render van het nieuwe Marktplein
Infographic
Italianen waren vroeger Romein
Als Onderdeel van het vak Documenteren op de Academie van Bouwkunst in Arnhem kregen wij de opdracht om een infographic te maken. Door drie woorden van het krijtbord te kiezen en deze zelf in een bepaalde volgorde te zetten ontstaat mijn vraag: Hoe lang bouwen ze in Italie al kerken met beton.
Hoelang worden
door: Jorrit van der Weide
geraadpleegde bronnen:
1.Romeins_beton https://nl.wikipedia.org/wiki/ [11-02-2019] 2. dagelijks klassiek romeins beton, Leonard Victor Rutgers [15-07-2017] http://klassieken.nu/2017/07/17/dagelijks-klassiekromeins-beton/ [11-02-2019] 3. Het geheim van het colosseum, Leonard Victor Rutgers [24-01-2015] http://leonardrutgers.nl/het-geheim-van-het-colosseum/ [11-02-2019] 4. Romeinse bouwkunst, Joost de Vree http://www.joostdevree.nl/bouwkunde2/romeinse_ bouwkunst.htm#Tempels [11-02-2019]
26
Tempel van Vesta
7e eeuw v. Chr.
Tempel van Saturnus 4
De tempels werden voor meer dan alleen religie gebruikt
nen
Europa was toen deels het Romeinse rijk met Rome als het middelpunt
Rome
n er al kerken met beton gebouwd in ItaliĂŤ
497 v. Chr.
Tempel van Castor & Pollux 484 v. Chr. Pantheon 200 n. Chr (3x herbouwd)
Er zouden nog oudere tempels geweest zijn als de romeinen deze niet van houten zouden hebben gemaakt...
Interview met:
Martijn Hoekman
bron: twitter.com
Geboorte dag : 19 september 1993 Woonplaats : Ommen Werkgever : Oost 5 Architectuur
bron: Artez Arnhem
28
Vind je de huidige bouwregelgeving toereikend genoeg? Een minimale ondergrens voor een gebouw is noodzakelijk, alleen zou je als architect moeten proberen je opdrachtgevers te overtuigen meer te doen dan minimaal is. Dit resulteert uiteindelijk ook in betere Wanneer wist jij dat je architect wilde gebouwen. worden Vanaf groep 8 tot ongeveer 4 Havo Hoe overtuig jij je opdrachtgever/docent wilde ik eigenlijk heel graag F16 van de kracht van je ontwerp piloot worden, leek mij gewoon Door middel van beelden, mooi om met zoveel snelheid, zo voorbeelden en schetsen welke wendbaar je door de lucht te kunnen duidelijk maken hoe het ontwerp bewegen! Nadat ik van 4 Havo aan werkt, maar ook op welke manier het mijn MBO bouwkunde begon wist juist niet zou moeten. Ook probeer ik dat ik Architect wilde worden, ik ik met de opdrachtgever al pratend wist ook dat dit een lange weg ging door de plattegrond te lopen om zo worden. Tijdens een bijbaantjes op aan te geven hoe het ontwerp werkt. jongere leeftijd bij het verzorgen van de paarden, bleek dat de baas Wat is voor jou de belangrijkste opgave interieurarchitect was, heb toen wel binnen de architectuur op dit moment voor eens met hem gesproken, alleen dit de toekomst leek mij niks. Dat was wel duidelijk. Het is belangrijk dat wij rekening Vroeger heb ik natuurlijk als kind ook gaan houden met het milieu met de lego gespeeld, het bouwen en woningen gaan maken die was toen voor mij belangrijker dan zelfvoorzienend zijn, echter de het spelen. huidige aanpak resulteert in een overbelast elektriciteitsnetwerk. Wat kan jij vertellen over jouw drijfveer Eigenlijk zou iedere woning, of in de architectuur woonwijk volledige zijn eigen broek Geniet van het feit dat je ideeĂŤn kan moeten kunnen ophouden qua omzetten tot iets tastbaars, waarbij energie vraag. je ziet dat de opdrachtgever ook heel blij is met het eindresultaat. Bij welk bureau zou je het liefst aan de Hierbij vind jij het belangrijk dat slag gaan met je diploma op zak? in de ontwerpen duidelijk jouw Eigenlijk zit ik bij het bureau waar ik handtekening zichtbaar is. Waar jij nu werk (Oost 5 Architectuur) prima heen wil is dat mensen naar jou toe op mijn plek. Later zou ik wel samen komen voor jou stijl, de bruikbaarheid met een andere architect een tof en de esthetiek en dat dit resulteert bureau willen runnen waar wij een in een mooi eindproduct. compleet pakket kunnen aanbieden.
Toronto Tree Tower ontworpen door Penda bron: dezeen.com
oud Hout
Uitgave 1, jaargang 1