Veeteeltvlees juli 2014 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

JA A RG A N G 13

NR. 7

J ULI 2014

I N D I T N U M M ER

BE DR I JF S R E P O RTA G E

SPEC IA L A N G U S

V LEESV E E VAKDAG

Jan Staal zoekt normale kalveren die goed doorgroeien

Het oudste en grootste rundvleesras in de wereld

Voorkeurspositie voor vleesvee b캐 natuurbegrazing

VV07_Cover.indd 2

24-06-14 13:39

VV07_p02.indd 2

25-06-14 15:18

I NHOUD

RUBRIEKEN

3 4 17 28 30 31

Van de redactie Vleestelex Uit de dierenartspraktĳk Voer voor vleesboer Agenda Anders bekeken R E P O R TA G E S

12 Belfurn Angus profileert zich midden in het witblauw en West-Vlaams rood veelandschap 14 Melanie Broers en Gerard Bonduel gaan voor de kortste weg naar eeuwige roem in witblauw 18 Jan Staal werkt in zeven generaties naar een blonde d’Aquitaineveestapel met gemiddeld 85 punten 24 Raf De Laet verkocht drie jaar geleden zĳn Belgisch witblauwe veestapel en ging aan de slag met piemonteses FOKKERIJ

6 In het angusras, het oudste en grootste vleesras ter wereld, reguleert het stamboek zeer minimaal 10 Angusfokwaarden gericht op geboorteverloop, groei en karkaskwaliteit 26 Georges Van Laere, in de serie over de witblauwcommissie MANAGEMENT

20 Met als het thema ‘Gezonde dieren, gezonde winsten’ passeerde een brede waaier aan onderwerpen de revue op de Nederlandse Vleesvee Vakdag KEURINGEN

23 St.-Lievens-Houtem

Jan Staal: ’De eerste koe waar ik mee fokte, was 1,35 groot, nu is dat 1,60’ 18

Reageren op dit editorial kan via een brief aan de redactie, via e-mail (guy.nantier@crv4all.com) of via het discussieplatform veeteeltforum.nl (topic ‘vleeskeuring’).

Guy Nantier Begrip voor overheveling vleeskeuring

eel aandacht de laatste dagen in Nederland en België voor de invulling van het Europese landbouwbeleid (GLB) vanaf 2015. Terecht: het GLB bepaalt voor een deel het directe inkomen van de vleesveehouders. En niet onbelangrĳk: het nieuwe GLB bepaalt ook de nieuwe omgeving waarbinnen de veehouderĳ het inkomen zal moeten halen, zoals de vergroeningseisen. Deze verhoogde aandacht voor het GLB sneeuwde echter een ander nieuwsfeit in Nederland onder: de vleeskeuring. Die keuring gaat van het bedrĳfsleven opnieuw naar de overheid. Het is het gevolg van de recente fraudeschandalen waarbĳ paardenvlees werd ingemengd in rundergehakt en van de uitkomst van het daaropvolgend onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Deze laatste toonde aan dat de zelfregulering door het bedrĳfsleven onvoldoende borg stond voor de voedselveiligheid.

Fokkerĳ Special angusras

Angusfokkers kennen grote fokvrĳheid, maar ook een grote verantwoordelĳkheid.

De vleeskeuring wordt dus opnieuw een opdracht van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), zoals deze in België is neergelegd bĳ het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV). De werking van het FAVV toont aan dat een overheidsdienst niet per definitie slecht werk aflevert en ook efficiënt kan zĳn. Al is het opletten geblazen voor de kosten. Niemand zit te wachten op hoge of extra kosten. Aan de andere kant: de reden om tien jaar terug de keuring in Nederland van overheid naar bedrĳfsleven over te dragen was het terugdringen van de kosten. Dat heeft als neveneffect geleid tot rotte appels in de mand. Er is geen middenweg: de consument moet het vlees kunnen vertrouwen. Van riek tot vork. Een ‘beetje’ voedselveiligheid bestaat niet en kan gewoon niet. Anders heeft het ‘boer zĳn’ onder het nieuwe GLB totaal geen zin.

Economie Vleesvee Vakdag

Ruud Bakker, directeur VVK: ‘Veehouders hebben de dieren, keurslagers de klanten.’

V E E T E E LT V L E E S

VV07_Inhoud.indd 3

J U L I

2 0 1 4

txt m

26-06-14 17:16

V L E E S T E L E X

Halfjaarlĳkse fokwaardeschatting levert nieuwe piemontesetoppers op De oogst aan nieuwe fokstieren in het piemonteseras is heel bĳzonder. Met Salmur en Samurai komen twee absolute toppers bovendrĳven. Occitanozoon Salmur is met een vleesindex van 139 de nieuwe nummer één in het ras. Er werden voor 144 kalvingen op 73 bedrĳven geen problemen voor geboortegemak geregistreerd. Salmur is niet te gebruiken op de Zaino- en Lotusbloedlĳn. Zĳn secondanten zĳn twee generatiegenoten. Sabino (v. Pampero) en Sivori (v. Pampero) komen respectievelĳk op plaats twee en drie te staan. Een rĳke, vleesproductiegerichte oogst. Met een fokkerĳ-index van 134 punten is Samurai (v. Ottmar) de nieuwe nummer drie onder alle fokstieren. Zĳn nakome-

Salmur (v. Occitano)

Samurai (v. Ottmar)

lingen worden zeer vlot geboren, bezitten een fĳn bot en zĳn mooi bespierd. Samurai is niet te gebruiken op de dochters van Quaker, Ottmar en Orto. Op

plaats één en twee in de rangschikking van fokstieren handhaven zich respectievelĳk de ‘oudjes’ Regalo en Ragu, twee Natalezonen.

Tabel 1 – Piemontese-indexen

naam stier

vader

m.vader

fokkerij-index

vleesindex

bespiering

groei

geboortegemak

afkalfgemak

Rebus Rex Ribelle Rio Sabino Salmur Salomon Saloon Samurai Sarco Sceicco Serio Sigmund Sivori Spartaco Stop

Natale Nodo Nobel Palazzo Pampero Occitano Naso Ostu Ottmar Paride Playboy Occitano Ottmar Pampero Otello Olmo

Icaro Frisby Genepi Idolo Icaro Manager Ispanico Furbo Latte Brasil Iride Billy Brasil Lio Input Icaro

129 127 122 122 130 132 131 129 134 131 120 127 129 124 126 129

123 125 128 127 138 139 123 118 134 121 126 126 107 137 124 134

115 115 128 115 121 115 118 117 123 116 112 110 119 111 113 119

112 116 105 105 119 124 125 119 112 119 115 124 111 121 113 107

104 107 115 122 126 129 93 87 117 92 117 108 68 135 109 127

122 114 98 108 103 108 117 120 118 124 98 111 135 96 116 114

gebruik v dd v v of dd v of dd v of dd f f v of dd f v v of dd f v v of dd dd

v = vleesproductie f = productie vervangingsvee dd= dubbeldoel

Achtste genetisch defect in witblauw Het laboratorium van professor Michel Georges aan de Universiteit van Luik heeft een achtste genetisch defect ontdekt als gevolg van een mutatie op het gen SNAPC4. De mutatie veroorzaakt embryonale sterfte en werd gevalideerd in het veld met de medewerking van talrĳke veehouders. Indien een stier en een koe die beide heterozygoot zĳn voor de mutatie (dus slechts één enkele kopie van het defect bezitten) met elkaar worden gepaard, bestaat er 25 procent kans op een homozygoot embryo (dubbele kopie van de

VV07_Telex.indd 4

V E E T E E LT V L E E S

JULI

mutatie) dat voortĳdig afsterft. Het genetisch defect zou een frequentie in de populatie hebben van ongeveer 10 procent. Op gemiddeld 200 embryo’s afkomstig van een dragerstier zullen er daardoor vĳf homozygote embryo’s zĳn die tussen zes weken en vier maanden afsterven. Het economisch verlies van een voortĳdig afgestorven embryo wordt geschat tussen 105 euro (zes weken) en 300 euro (vier maanden). Op het laboratorium van Michel Georges is een test ontwikkeld waarmee dragers kunnen worden opgespoord. De ki-

SNAPC4 veroorzaakt embryonale sterfte

stations laten hun stieren onderzoeken. Een lĳstje met actuele stierennamen zal wellicht beschikbaar komen tegen de landbouwbeurs van Libramont.

2014

24-06-14 10:52

Vera Dua, voorzitter Bond Beter Leefmilieu:

‘De valkuil is dat winst aan eco-efficiëntie wordt tenietgedaan door verdere groei’ B OE R

E N

T U IN D E R ,

JU N I

2 0 1 4

Blonde Bellicimo goed voor excellentscore Bellicimo (v. Ultra) van de Roodheuvel bv uit Toldĳk kreeg tĳdens het afgelopen inspectieseizoen 90 punten voor algemeen voorkomen. Op onderdelen scoort de ze-

ven jaar oude koe van Dick Ruessink 92 punten voor ontwikkeling, 90 punten voor rastype, 88 punten voor bespiering en 88 punten voor beenwerk. Twee vaar-

zen kregen de maximumscore van 89 punten: Garfield (v. Barbes) van Ed en Marjan Neerincx uit Elst en Gerbera (v. Theodule) van Roel Wiekeman uit Ruinen.

Juniveiling sluit campagne 2013-2014 van Lanaud positief af Op de juniveiling van het centrale opfokstation voor het limousinras in het Franse Lanaud vonden alle stieren in aanbieding een nieuwe eigenaar. Een verkoopresultaat van honderd procent voor de 43 RJ-stieren tegen een gemiddelde prĳs van 5135 euro. De topprĳs van 15.200 euro ging naar Isidor (v. Fikret), gefokt door maatschap Chauveau uit Douillet Le Joly (72). Isidor is van het mixte type en realiseerde een dagelĳkse groei tĳdens de controleperiode van 1,9 kg. De stier bezit een index IMOCR van 131 punten, de hoogste IMOCR-index ooit gerealiseerd op het opfokstation. De hoge index is een weerspiegeling van zĳn uitzonderlĳke exterieur in lengte, breedte van het bekken en brede en lange broekbespiering. In fokwaarden uitgedrukt bezit de stier 120 punten voor groei, 117 punten voor bespiering en 122 voor skeletontwikkeling. De juniveiling sloot de opfokcampagne 2013-2014 af. Het centrale opfokstation realiseerde voor de 465 opgefokte stieren een verkoopresultaat van 95 procent, tegen 94 procent voor de vorige campagne. De veilingprĳzen 2013-2014 lagen met 4504

Topprĳs van 15.200 euro voor Isidor (v. Fikret )

euro rond het gemiddelde. 33 stieren uit de campagne 20132014 vertrokken richting buitenland.

Vietnam gaat voor Belgisch-witblauwras Op 24 juni ondertekende een Vietnamese delegatie uit Lam Dong een intentieakkoord met het bestuur van de provincie Oost-Vlaanderen tot samenwerking op het vlak van veeteelt. In een eerste fase zal worden gewerkt aan het algemeen management van rundveeteeltbedrĳven in Lam Dong. De faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Gent is hierbĳ de nauwst betrokken partner. In een tweede fase is er de ambitie Witblauw gaat worden ingezet op lokale koeienrassen

om het Belgisch-witblauwras via kruising met lokale koeienrassen te introduceren in Vietnam. Ook in dit project wordt uitgegaan van een win-winsituatie aan beide kanten met mogelĳkheden voor Vlaamse kenniscentra en bedrĳven. De provincie Oost-Vlaanderen onderhoudt sinds 2011 nauwe contacten met de Vietnamese provincie Lam Dong. Ze is er actief in een breed partnerschap met het Vlaamse bedrĳfsleven en de kennis- en onderzoekscentra (UGent, ILVO, Proefcentrum voor Sierteelt, Proefcentrum voor groententeelt, HoGent).

V E E T E E LT V L E E S

VV07_Telex.indd 5

J U L I

2 0 1 4

24-06-14 10:52

S P E CI AL AN GUS

Vleesvee is er in allerlei maten en kleuren. De honneurs in de jaarl캐kse special rond een specifiek vleesras z캐n dit jaar voor het oudste en in aantal grootste vleesras ter wereld: het aberdeen-angusras.

De aberdeen-angusfokker캐 in kengetallen

Belfurn Angus, een Belgisch angusbedr캐f

V EV E TE E ET LE TE VL TL V E EL SE E OS K JTUOL BI E 2R 0 1 24 009

VV07_HoofdAngus.indd 6

26-06-14 16:27

In het oudste en grootste vleesras ter wereld, het aberdeen-angusras, reguleert de stamboekorganisatie zeer minimaal

Bakermat van fokvrĳheid Angusfokkers kennen een grote individuele fokvrĳheid. Maar ook een grote individuele verantwoordelĳkheid. Een ultraliberaal vleesras waarin het stamboek enkel maar faciliteert. tekst Guy Nantier

a Frankrĳk bezit in Europa het Verenigd Koninkrĳk de grootste vleesveestapel. De gitzwarte aberdeenangusdieren zĳn er prominent in het landschap aanwezig. Het angusras is het oudste gedomesticeerde vleesveeras ter wereld. ‘Wellicht,’ nuanceert angusstamboekdirecteur Ron Mc Hattie op het administratief kantoor in het Schotse plaatsje Perth, ‘maar mocht het ras niet het oudste zĳn, dan zĳn we toch wel het grootste ras qua aantallen.’ Mc Hattie verhaalt dat het aberdeen-angusras geselecteerd werd in de achttiende eeuw uit twee lokale runderrassen in het noordoosten van Schotland. De zogenaamde ‘doddies’ uit Angus en de ‘humlies’ uit Aberdeen. ‘Twee lokale, bontgekleurde rassen. Beide hoornloos, zoals uit de geschiedkundige geschriften blĳkt. Kruisen en terugkruisen heeft geleid tot wat we nu kennen en omschrĳven als een natuurlĳk, authentiek, raszuiver en duurzaam vleesras.’ Het angusstamboek werd in 1862 opgericht. Mc Hattie haalt een geschrift uit een vitrinekast in zĳn kantoor. Het is letterlĳk het eerste stamboek en hĳ wĳst op het dier dat met nummer één werd ingeschreven. ‘Old Jock 126 is het eerste dier in het stamboek. De stier met het uniforme zwarte haarkleed werd gefokt door Hugh Watson uit Keillor in 1842. Old Jock is de officiële stamvader van het hedendaagse angusras.’ Een ander dier dat volgens Mc Hattie een belangrĳke plaats heeft in de geschiedenis van het ras is Old Granny. ‘De koe, eveneens gefokt door Watson, werd 35 jaar oud en heeft 29 kalveren gegeven, waarvan er elf in het stamboek werden geregistreerd. Zĳ werd door de bliksem gedood. Een groot percentage van de huidige angusveestapel wereldwĳd voert terug op Old Jock en Old Granny.’

Over het ‘van nature’ hoornloos zĳn is Mc Hattie wel heel nadrukkelĳk. ‘Het is puur natuur en niet ingefokt, zoals in veel andere runderrassen. Beeldjes van hoornloze dieren uit de prehistorie van de graafschappen Abderdeen en Angus zĳn er het bewĳs van.’

Vrĳ van Durhambloed Minder stellig is de directeur wanneer het gaat over de afwezigheid van shorthorn- of durhambloed in het ras. Mc Hattie: ‘Honderd procent zeker zĳn we niet. Op oude schilderĳen met angusvee treffen we soms witte dieren op de achtergrond. Maar het is vrĳwel zeker dat bĳ de opstart van het stamboek de pioniers van het ras, zoals Hugh Watson, William Fullerton, McCombie en anderen, nooit inmenging van het witgekleurde ras geduld zouden hebben om hun uniform zwarte vee te verbeteren.’ Het angusstamboek in het Verenigd Koninkrĳk telt 2300 actieve fokkers. Jaarlĳks worden ongeveer 28.000 dieren in de registers opgenomen. Het stamboek is sinds zĳn oprichting gesloten. Dat is vandaag de dag nog altĳd zo, ondanks dat de EU-regelgeving verplicht om met

een raszuiver stamboek en een hulpstamboek te werken. Mc Hattie: ‘Om van het hulpstamboek in het raszuiver stamboek te raken gaan er zes generaties over. Er wordt dan ook weinig gebruikgemaakt van het hulpregister. Vorig jaar werden er slechts twintig dieren in opgenomen.’ De stamboekregistratie in het angusras blĳkt heel simpel: wanneer vader en moeder in het stamboek zĳn geregistreerd, is de nakomeling gelĳk ook stamboekwaardig. Er is geen fysieke controle op een rasstandaard. Men kent twee kleurvarianten: de zwarte variant (black angus), zo’n 97 procent van de populatie, en de rode variant (red angus), goed voor 3 procent van de dieren. ‘Alle zwarte dieren bezitten de roodfactor,’ aldus de directeur, ‘maar de meeste fokkers registreren de rode dieren gewoonweg niet. Verder is er geen verschil tussen beide kleurslagen.’

Dikbillen worden geschrapt Er blĳkt binnen het ras ook geen algemeen fokdoel te bestaan (zie ook pag. 1011). Daarvoor zĳn de marktomstandigheden en de veehouderĳsystemen te verschillend, volgens Mc Hattie. ‘Het is dus onzinnig fokrichtlĳnen uit te vaardigen. Het is aan de fokkers zelf om een fokdoel in termen van prestatie en exterieur te bepalen, alsook de selectiedruk.’ De enige regel die het stamboek kent, betreft de dikbilfactor die in homozygote vorm niet gewenst is. De dikbilfactor is dezelfde mutatie op dezelfde plaats Nt821 van het myostatinegen als in het

Nederlandse angusfokkers kunnen terugvallen op Nederlands stamboek In Nederland werd in 2012 het Nederlands Aberdeen Angus Stamboek opgericht. Het stamboek faciliteert de leden van de vereniging bĳ het houden van het ras in Nederland en Vlaanderen. De organisatie helpt bĳ de registratie van aberdeen-angusdieren, verzorgt stamboekinspecties en adviseert met betrekking tot het fokdoel van het aberdeen-angusrunderras.

Voor meer info en contact: www.angus-stamboek.nl

VEV E TEVEEETELETTEEVLETLLV ETEL SEJ A E OSN KUJTA UOLL BI 1E 2/R 02 1 2 24 0 00 09 9

VV07_HoofdAngus.indd 7

26-06-14 16:27

S P E CI AL AN GUS

Negentig jaar raszuivere angusfokkerĳ Op het Netherton-angusfokbedrĳf van de familie Mc Laren te Netherton wordt al negentig jaar lang gefokt met de gitzwarte angussen. Het bedrĳf – vrĳ van bvd, ibr en para-tbc – telt 45 fokkoeien en evenveel ontvangsters. De veestapel telt in totaal 200 dieren, van jong tot oud. De Mc Larens werden meermaals bekroond met de titel ‘Fokker van het jaar’. De fokkerĳbenaming Netherton vindt men al decennia in de namen van veel kampioenen op de shows. ‘Op de 112 shows waaraan wĳ in de jaren negentig deelnamen, behaalden we niet minder dan 75 kampioenstitels in het vrouwelĳk vee’, vertelt niet zonder enige fierheid William Mc Laren junior (42). Ook in ki-stierencatalogi wereldwĳd vindt men genetica van het bedrĳf terug. Fokmateriaal in diverse vormen (vaars, koe, stier of embryo) is eveneens geregeld te vinden in fokveilingcatalogi. ‘Op ons bedrĳf werd onder andere Netherton Figo geboren. Figo is de eerste angusstier die op een veilingverkoop een bedrag van 40.000 euro achter zĳn naam mocht schrĳven’, vertelt Mc Laren. Voor een vaarskalf van 7 à 12 maanden moet een gegadigde een prĳs van 3500 tot 6000 euro rekenen, aldus de fokker. Een koe gaat gemiddeld voor 10.000 euro weg. Embryo’s kosten gemiddeld 600 euro met vĳftig procent drachtgarantie. Op basis van de fokwaarden behoort het Netherhon-fokvee tot de top 5 procent

Wiliam jr. en William sr. Mc Laren

van het angusras. William Mc Laren: ‘Onze fokaccenten liggen op functionaliteit – vruchtbaarheid, melkgifte en beenwerk – op de lengte in de dieren voor veel entrecote en dunne-lendevlees en op een breed bekken voor vlotte kalvingen.’ Inteelt wordt bĳ paringen niet geschuwd. Een combinatie van halfbroers met halfzusters is zelfs bĳna standaard op het bedrĳf. ‘Wĳ spreken hier over inteelt als een paring niet goed uitpakt vanwege bĳvoorbeeld dode of misvormde kalveren.’ William, die de vierde generatie op het bedrĳf is, weet van aanpakken. Zĳn smartphone met foto’s van het fokvee is nooit uit de hand. Ook is hĳ een grote fan van Facebook als pr-tool. ‘Volgende week komen Pakistanen op bezoek. Zĳ hebben het bedrĳf ontdekt via onze Facebook-pagina.’

Embryo’s van deze vierjarige Netherton Karama K574 vonden al afzet in meer dan zestien landen

V E E T E E LT V L E E S

VV07_HoofdAngus.indd 8

JULI

Belgisch-witblauwras. Het is in het ras binnengeslopen via twee geïmporteerde angusbloedlĳnen uit Canada: Darlene Cruz en Nightingale Defiance. Elf procent van de dieren is vermoedelĳk drager of heterozygoot. Als uit een test blĳkt dat een dier drager is, wordt dit vermeld op de stamboekpapieren. ‘Als een dier homozygoot is voor de dikbilfactor, wordt het uit het stamboek geschrapt.’ Met 410 pond of 510 euro per keizersnede in Schotland reguleert de aanwezigheid van het dikbilgen zichzelf. Voor het overige beperkt het stamboek zich tot het bĳhouden van de stamboomgegevens en het uitvoeren van steekproeven op afstamming. Is er controle op defecten bĳ de dieren? De directeur kĳkt verwonderd. ‘Wĳ hebben momenteel geen defecten. Mulefoot of niet gekloven klauwen en andere defecten zĳn historisch. Die hebben de veehouders er zelf uitgeselecteerd. Dat heeft het stamboek niet hoeven opleggen. Wĳ proberen zo min mogelĳk te reguleren.’

DNA-merkbescherming Ondanks het grote aantal dieren wereldwĳd en de nauwe genenpool, is genotypering in het ras nog niet zover als in de melkveerassen. In de Verenigde Staten beschikken de angusfokkers wel al over een ‘commerciële’ DNA-test. Deze genoomtest geeft de ‘te verwachten fokwaarden’ weer voor kenmerken als geboortegemak, groei, melkgifte, scrotumomtrek, volwassen gewicht en diverse karkaskenmerken. ‘Het betreffen DNA-tests van commerciële partĳen’, geeft Mc Hattie aan. ‘De eerste resultaten van die Amerikaanse genoomfokwaardeschatting stemden niet overeen met de fokwaarden waarover we nu beschikken. Wĳ faciliteren daarom onderzoek naar een ander rekenmodel dat beter aansluiting biedt.’ Faciliteren. Dat is het credo van het Britse stamboek. Vanaf juni 2014 heeft de organisatie een primeur in het Verenigd Koninkrĳk: ‘brand protection’ of merkbescherming via DNA. Met een earnotch aangebracht bĳ elk anguskalf komt weefsel (DNA) beschikbaar voor afstammingscontrole, genotypering én traceerbaarheid. ‘Dat laatste moet het ras als merknaam in de winkelschappen beschermen’, aldus Mc Hattie. l

2014

26-06-14 16:28

Van raszuiver naar kruising op Lindertis Farms De Lindertis Farms te Over Ascreavie is een bĳzonder geval. De eerste generatie op het gesloten vleesveebedrĳf startte met raszuivere angusdieren. De tweede generatie zette deze traditie voort. Toen met Alisdair Lindertis de derde generatie aan het roer van het bedrĳf kwam, werd de switch gemaakt naar angus-charolaiskruisingen. Alisdair Lindertis (56): ‘Het charolaisras was in de jaren tachtig echt een hype in het Verenigd Koninkrĳk. Door inkruising kon meer vlees geproduceerd worden, vooral met het oog op de export naar onder andere Griekenland en Spanje.’ Uit het verdere relaas blĳkt dat deze kruising na verloop van tĳd problemen opleverde bĳ de afkalvingen, wat de duurzaamheid van het vee in het gedrang bracht. Er werd daarom een nieuwe koerswĳziging ingezet met het inkruisen met het simmentalras. Alisdair Lindertis: ‘Het ras stond garant voor vlotte kalvingen en voor duurzaamheid. We gingen van een levensproductie van zes kalveren per koe naar acht kalveren per koe, zodat er meer ruimte ontstond om dieren af te mesten.’

Toen zoon Tom Lindertis (29) mee in het bedrĳf kwam – het bedrĳf was inmiddels gegroeid naar 175 zoogkoeien op 121 hectare weiland – werd andermaal een nieuwe richting ingeslagen. Tom Lindertis: ‘De inmiddels raszuiver gefokte simmentaldieren worden nu gekruist met angus. Het angusras levert een plus in vruchtbaarheid dankzĳ een vĳf dagen kortere draagtĳd dan bĳ de simmentalers. Er is met het angus ook een plus in handzaamheid gerealiseerd en in conversie van het gras op de minderwaardige graspercelen. Een angus kan 100 kilogram groeien enkel op basis van vers gras. En niet te vergeten: voor kruisingen met minimaal 50 procent angusbloed krĳgen we hier een bonus van 12 eurocent per kilogram.’ Op het bedrĳf zĳn momenteel vĳf dekstieren die getest zĳn op vruchtbaarheid, aan het werk: drie raszuivere simmentalers en twee angusstieren. Tom: ‘De angusstieren dekken de vaarzen. De nakomelingen worden afgemest hetzĳ als os op 380 kilogram geslacht gewicht op 1821 maanden, hetzĳ als jong vrouwelĳk op 350 kilogram op 18-21 maanden. De koeien worden gedekt door de sim-

Tom en Alisdair Lindertis

mentalstieren. De mannelĳke nakomelingen worden afgemest als stier op 350360 kilogram op 12-15 maanden. De voor vervanging niet in aanmerking komende vrouwelĳke kalveren gaan eveneens het afmesthok in en worden afgezet op 330350 kilogram op 18-21 maanden.’ De raszuivere dieren leveren 4,38 euro per kilo geslacht op, de kruislingen 4,50 euro plus 12 eurocent bonus. Wat de vleeskwaliteit betreft, ziet Tom geen enkel probleem. ‘Wĳ beleveren de supermarkten. De supermarktconsument is gewend aan vlees uit kruisingen. Wĳ hoeven daarom niet te werken volgens een rasstandaard.’

VEV E TE E ET LE TE VL TL V E EL SE E OS K JTUOL BI E 2R 0 1 24 0 0 9

VV07_HoofdAngus.indd 9

26-06-14 16:28

S P E CI AL AN GUS

Angusfokwaarden gericht op geboorteverloop, groei en karkaskwaliteit

Prestatiegerichte fokcĳfers Stamboomgegevens, vastgestelde gewichten op verschillende leeftĳden en scangegevens van de vleeskwaliteit op levende dieren vormen de hoekstenen van de veeverbetering in het angusras. Lineaire exterieurbeoordeling is onbestaand. Stamboekdirecteur Ron Mc Hattie: ‘De ideale angus bestaat niet.’ tekst Guy Nantier

n het angusras worden de fokwaarden (EBV’s) berekend door één centrale organisatie, het Agricultural Business Research Institute (ABRI) aan de universiteit New England te Amidale (Australië). ABRI telt meer dan 80 wetenschappelĳke onderzoekers en bezit een expertise van meer dan 40 jaar in het berekenen van fokwaarden voor verschillende runderrassen, maar ook voor verschillende diersoorten. ‘Het is niet belangrĳk waar de fokwaarden worden berekend’, zegt Ron Mc Hattie, algemeen directeur van het Britse angusstamboek. ‘Wat wel belangrĳk is, is

VV07_Angus2.indd 10

V E E T E E LT V L E E S

JULI

dat er bekwame, competente wetenschappers mee aan de slag zĳn en dat er voldoende rekencapaciteit aanwezig is.’

Veehouderĳ vraagt cĳfers De pedigreegegevens worden in de Australische database bĳgehouden door het Britse stamboek. De prestatiegegevens, zoals de gewichten op verschillende leeftĳden en de scanresultaten voor vleeskwaliteit, worden gecentraliseerd door het stamboek en na controle doorgestuurd naar ABRI. Ron Mc Hattie: ‘De stroom aan gegevens coördineren en controleren is de opdracht van het stamboek.

Het wegen zelf is een zaak van de fokkers. De fokkers kennen de spelregels. Bĳ afwĳkende waarden binnen een bepaalde range gaan wĳ ter plaatse voor controle. Wĳ moeten geen politieagent spelen, bedriegers worden snel door hun collega’s ontmaskerd.’ Het scannen van de vleeskwaliteit op levende dieren en de meting van de scrotumomtrek gebeurt eveneens op vraag en kosten van de fokkers en geschiedt door een onafhankelĳke organisatie. Slachtgegevens lopen bĳ het stamboek binnen via de slachthuizen. Ondanks dat participeren aan het programma serieuze meerkosten voor de fokker inhouden, doet zo’n negentig procent van de bĳna 2300 stamboekleden actief mee. Mc Hattie: ‘Fokkers weten en beseffen dat cĳfers in de moderne veehouderĳ belangrĳk zĳn.’ Het verwerken van de ruwe veldgegevens tot fokwaarden geschiedt in het Australische berekeningssysteem, dat de naam Breedplan meekreeg. De fokwaarde voor een kenmerk wordt weergegeven in de eenheid van meting. Het genetisch effect bĳ de nakomelingen is de helft van de waarde. ‘Belangrĳk is te weten dat de fok-

2014

26-06-14 16:39

Ron Mc Hattie: ‘Het is niet belangrĳk waar fokwaarden worden berekend’

waarden van een koe of een stier voor een gegeven kenmerk verschillen van land tot land en dat deze dus niet één op één kunnen worden overgenomen’, legt de stamboekdirecteur uit. ‘De gemiddelde fokwaarde per kenmerk wordt daarom bĳkomend per land gepubliceerd.’ De publicatiedrempel verschilt eveneens van land tot land. Voor stamboekstieren bĳvoorbeeld geldt in het Verenigd Koninkrĳk een publicatiedrempel van minimaal 70 procent betrouwbaarheid op minstens één kenmerk.

Ruime portfolio fokwaarden De angusfokkers en -veehouders wereldwĳd beschikken over de volgende, gemeenschappelĳke fokwaardeschattingen: – Geboorteverloop (procentueel): fokwaarde gebaseerd op geboorteverloopscore van 1 (gemakkelĳk) tot 5 (keizersnede), geboortegewicht en drachtduur. Het is de beste voorspeller voor het geboortegemak van de nakomelingen van een stier (CE % dir) bĳ vaarzen en het afkalfgemak van de vaarzen (CE % dtrs) op twee jaar ouderdom. – Drachtduur (dagen): fokwaarde gebaseerd op de tĳd tussen inseminatie en geboorte.

– Geboortegewicht: fokwaarde op basis van gewogen gewicht, gecorrigeerd voor de leeftĳd van de moeder. – Groei (kg) op 200, 400 en 600 dagen – Gewicht volwassen koe (kg): fokwaarde gebaseerd op het gewicht van de moeder wanneer het kalf 200 dagen oud is, gestandaardiseerd naar een leeftĳd van 500 dagen. – Melkproductie (kg): voor stieren geeft de fokwaarde de te verwachten melkproductie van de dochters weer. Voor vrouwelĳke dieren geeft de fokwaarde de ‘eigen’ melkproductie aan. – Scrotumomtrek (cm): gemeten op dag 300 tot dag 700, gestandaardiseerd naar een leeftĳd van 400 dagen. De fokwaarde heeft een kleine negatieve correlatie met de leeftĳd van geslachtsrĳpheid bĳ vrouwelĳke nakomelingen. Hoe hoger de waarde, hoe jonger de dieren geslachtsrĳp zĳn en hoe vroeger zĳ dus kunnen afkalven. – Karkasgewicht (kg): gebaseerd op het gewogen karkasgewicht in het slachthuis en gestandaardiseerd naar een leeftĳd van 650 dagen – Entrecote (cm2): gebaseerd op de ultrasone vleesmeting ter hoogte van de 12e/13e rib op een levend dier en in het slachthuis, gestandaardiseerd voor een karkasgewicht van 300 kilo. Hoe hoger de fokwaarde, hoe meer bespiering. – Vetbedekking (mm): gebaseerd op de ultrasone meting op een levend dier van het onderhuidsvet en meting in het slachthuis, gestandaardiseerd naar een karkasgewicht van 300 kilogram. – Vleesopbrengst (procentueel): gebaseerd op een genetisch verschil in uitsnĳrendement tussen dieren voor een standaardkarkas van 300 kilogram. Hoe hoger de waarde, hoe meer vleesopbrengst.

CRV ook in angusras actief

In de VS is Dark Night momenteel de meestgebruikte kruisingsstier vanwege goede groei en beste karkaskwaliteit

CRV heeft in de Verenigde Staten, naast een fokprogramma voor holstein en jersey, ook een fokprogramma voor het angusras. Het sperma wordt vooral gebruikt op het ondereind van de melkveestapels, zoals Belgisch witblauw in Nederland en Vlaanderen voor gebruikskruising gangbaar is. Binnen het fokprogramma is de karkaskwaliteit het belangrĳkste fokdoel. Geboortegewicht is geen issue. In het angusras worden de kalfjes altĳd klein en licht geboren. In het angusfokprogramma werkt CRV USA nauw samen met CRV Lagoa in Brazilië.

– Intramusculair vet (procentueel): gebaseerd op een genetisch verschil in het percentage intramusculair vet ter hoogte van de 12e of 13e rib voor een standaardkarkas van 300 kilogram. Hoe hoger de waarde, hoe meer het vlees ‘doorregen’ is.

Landspecifieke fokwaarden ‘Naast de gemeenschappelĳke fokwaarden zĳn er ook landspecifieke indexen of samengestelde fokwaarden’, vult Mc Hattie aan. ‘Voor de Britse fokkers betreft het een gebruikskruisingsindex of Terminal index en een fokkerĳ-index of Self Replacing index.’ De gebruikskruisingsindex voor het Verenigd Koninkrĳk bĳvoorbeeld geeft de genetische meerwaarde weer in Britse ponden tussen nakomelingen die in de Engelse markt worden afgezet op een levend gewicht van 550-580 kilogram (280-300 kg karkasgewicht) op ongeveer een leeftĳd van 16 maanden. De index wordt samengesteld op basis van de ingewogen fokwaarden groei, karkasgewicht en -kwaliteit en geboortegemak. ‘De inwegingsfactoren zĳn specifiek landelĳk’, aldus Mc Hattie. De fokkerĳ-index rangschikt de stieren voor hun genetisch potentieel om vervangingsvee te produceren, terwĳl de mannelĳke nakomelingen worden afgemest en in de markt gezet op een leeftĳd van 18 maanden aan een karkasgewicht van 330 kilogram karkas. In de index worden geboortegemak, moedereigenschappen en slachtgegevens van stieren, afgemest op een grasrantsoen en krachtvoer, meegenomen. Ook hier gelden specifieke landelĳke inwegingsfactoren.

Vrĳheid in type Alle fokwaarden kunnen via een webapplicatie uit de App Store of uit Google Play geraadpleegd worden op een smartphone. De stieren koefokwaarden vormen de basis voor een stieradviesprogramma dat eveneens de inteeltcoëfficiënt van de nakomeling weergeeft. Een lineaire exterieurbeoordeling bestaat niet in het angusras. Er worden dan ook geen fokwaarden berekend voor exterieurkenmerken. Ron Mc Hattie: ‘Er is geen true type of ideale angus. Daarvoor zĳn de veehouderĳsystemen en marktomstandigheden wereldwĳd te verschillend. Wat voor het ene land geldt, geldt niet voor het andere. Iedere angusfokker benut maximaal de variatie die het ras biedt volgens de eigen inzichten. Als je “zaken op de lange termĳn” wilt (blĳven) doen, kun je maar beter je verantwoordelĳkheid opnemen. Er heerst totale fokvrĳheid binnen het angusras.’ l

V E E T E E LT V L E E S

VV07_Angus2.indd 11

J U L I

2 0 1 4

26-06-14 16:39

S P E CI AL AN GUS

Angusdieren kalven gemakkelĳk af, zĳn hoornloos en niet agressief

Belfurn Angus profileert zich te midden van witblauw en West-Vlaams rood

Buiten platgetreden paden Met zĳn black-angusvee is Patrick Vanderhaeghe een vreemde eend in het Vlaamse vleesveegebeuren. De vleesgrossier kan de vraag van slagers en horecabedrĳven naar ‘de smaak met karakter’ van het angusvlees nauwelĳks aan. En dus gaat het van hobby naar professioneel vee houden. tekst Guy Nantier

et West-Vlaamse weidelandschap wordt door de band genomen gesierd met holsteinmelkkoeien enerzĳds en Belgisch witblauw en West-Vlaams rood vleesvee anderzĳds. Dat is niet het geval in Veurne. De oprit naar de Belfurn Angus-hoeve laat niets aan de verbeelding over. In de weide grenzend aan de oprit grazen pikzwarte black-anguskoeien met hun kalveren, vertederend en mooi. Een ‘British’ sfeerplaatje. Naast de Engelstalige benaming ‘Belfurn Angus’ op het welkomstbord aan de hoe-

ve verraadt ook het binnenplein met statige Range Rovers de voorkeur van veehouder Patrick Vanderhaeghe (54) voor typische elementen uit de Britse cultuur. ‘Het virus voor het angusras heb ik nochtans opgedaan in Argentinië’, vertelt hĳ. ‘Op mĳn zeventiende had ik de buik vol van school. Via connecties die mĳn vader had als vleesgrossier en -importeur van onder andere Argentĳns vlees, ben ik voor een jaar naar Argentinië getrokken. Daar ben ik in contact gekomen met de angusveehouderĳ. Het was liefde op het

eerste zicht, niet in het minst vanwege de vele mooie vleeskwaliteiten die het ras van nature heeft: mals vlees met intramusculair vet dat smaak met karakter geeft.’ De smaakbeleving van de jonge WestVlaming was niet de enige trigger. Ook de makkelĳke wĳze van veehouden sprak hem aan. Verhaeghe: ‘Angusdieren kalven gemakkelĳk af, zĳn hoornloos en zĳn niet agressief, ondanks dat het kuddedieren zĳn. Je mag ze alleen nooit isoleren. En de moederdieren zĳn zeer zorgzaam voor hun kalf. De voeding is het gemakkelĳkst van het gemakkelĳkst: gras. Een ras easy to keep.’

Angusstoofpotje op zĳn Vlaams Het heeft echter nog tot 2007 geduurd voordat de West-Vlaming, die inmiddels de handel van zĳn vader had overgenomen, zelf met angusvee aan de slag ging. Verhaeghe verhaalt: ‘Ik ging in die tĳd al meer dan twintig jaar naar Schotland om te jagen, onder andere op het landgoed Ballindalloch. Dat is het domein waar Sir

V EV E TE E ET LE TE VL TL V E EL SE E OS K JTUOL BI E 2R 0 1 24 009

VV07_AngusBedrijf.indd 12

26-06-14 15:16

Patrick Vanderhaeghe Vleesgrossier Patrick Vanderhaeghe bouwt zĳn hobbyfokkerĳ met angusvee professioneel uit. De vraag is groot, de afzet verzekerd.

Veurne

Activiteiten: Ras: Aantal kalvingen:

vleesimporteur, -grossier en vleesveehouder abderdeen angus 100

George Macpherson in het midden van de achttiende eeuw mede gestalte gaf aan de angusfokkerĳ. Het domein herbergt dus een van de oudste koefamilies van het ras. Ik kocht er in 2007 twintig koeien én een stier voor de hobby. Nu staat de teller hier op 260 stuks, van klein tot groot. Ik wil het professioneel aanpakken. Er is markt voor.’ Het bedrĳf waar de Veurnse angussen nu gedĳen, is het ouderlĳk landbouwbedrĳf van de echtgenote. ‘Mĳn schoonouders hielden Belgische witblauwen zoals eenieder hier in de streek. Zĳ waren over mĳn aankoop dan ook niet te spreken. Tot ze het vlees geproefd hadden. Stoof-

vlees op Vlaamse wĳze. Ze waren meteen enthousiast.’ Het vlees van het angusvee – reformekoeien en ossen – vermarkt Vanderhaeghe via zĳn vleesgrossierbedrĳf naar slagers en horeca-ondernemingen. Hĳ kan de vraag nauwelĳks bĳhouden. ‘Als je één minpunt in het ras moet benoemen, dan is het de slachtrĳpe leeftĳd van de ossen’, geeft Vanderhaeghe aan. ‘Afmesten op een rantsoen van gras, zonder mais, aangevuld met maximum vĳf tot zes kilogram krachtvoer, vormt geen probleem. De optimale smaak verkrĳg je echter pas bĳ een leeftĳd van 30 maanden. En dat is vrĳ laat.’ De reformekoeien van gemiddeld acht tot negen jaar oud op Belfurn leveren volgens de veehouder nog een betere smaak na vier tot vĳf maanden afmesten. ‘Maar het vlees van de koeien is wel minder mals.’

Bĳzondere wĳze van rekenen De reformekoeien leveren geslacht 380400 kilogram karkasgewicht op, niet ontvet of getrimd. De ossen produceren zo’n 440 kilogram karkasgewicht. ‘Ja, dat is vĳftig kilogram per teelbal minder dan bĳ stieren,’ grapt Vanderhaeghe, ‘maar de kwaliteit van de ossen ligt heel dicht bĳ die van reformekoeien. En die topkwaliteit op je bord is eigenlĳk al wat telt. Het cachet “lokaal geproduceerd”, ja dat helpt alleen maar een klein beetje.’ Momenteel experimenteert Vanderhaeghe ook met het maken van een Belfurn Angus-topkwaliteithamburger. Op het bedrĳf maken vier geïmporteerde Britse angusstamboekdekstieren de dienst uit. Vrouwelĳk angusvee is geslachtsrĳp vanaf zo’n 15 maanden. Van-

derhaege: ‘Een afkalving op een leeftĳd van twee jaar is goed haalbaar en heeft geen enkele negatieve invloed op de uitgroei van het dier. Wĳ angusfokkers op het vasteland rekenen zo: afkalven op een leeftĳd van twee jaar geeft op het leven van een koe die twaalf jaar oud is een verschil van tien kalveren. Want elke nakomeling van die ene – in eerste generatie, tweede generatie, derde generatie et cetera – geeft een extra kalf.’

In Brits stamboek De kalveren worden geboren tĳdens de stalperiode. Zĳ worden gespeend op een leeftĳd van zeven tot acht maanden. Tot de leeftĳd van drie maanden krĳgen zĳ ook een kalverkorrel bĳgevoerd. Het jongvee krĳgt naast grasproducten een jongveekorrel en extra mineralen. ‘Mineralen zĳn voor alle diercategorieën nodig. De likemmers worden van jong tot oud intensief benut.’ Binnenkort laat de veehouder zĳn aanwas opnemen in het Britse stamboek. ‘Ik registreer nu wel al alles om inteelt te voorkomen. Ik ben daar heel kien op. Daarnaast fok ik op vruchtbaarheid en lengte in de dieren. Raszuiverheid vind ik belangrĳk om continuïteit in kwaliteit te hebben en ook om exportdoeleinden. Recent heb ik veertig fokdieren verkocht naar Polen.’ Dat de veehouder met zĳn angusvee in het hol van de ‘blauwe leeuw’ huist, weet hĳ als geen ander. ’Ja, de veeboeren hier hebben bĳ wĳze van spreken gezworen bĳ witblauw. Toen ik ons bedrĳfsbord had geplaatst, was het al na één dag verdwenen. Maar och, iedereen doet wat hĳ denkt te moeten doen. Ik ga mĳn eigen weg.’ l

Afmesten op een rantsoen van gras en krachtvoer, zonder mais, is bĳ angus geen probleem

VEV E TE E ET LE TE VL TL V E EL SE E OS K JTUOL BI E 2R 0 1 24 0 0 9

VV07_AngusBedrijf.indd 13

26-06-14 15:16

B E D R I J F S R E P O RTA G E

Melanie Broers en Gerard Bonduel gaan voor de kortste weg naar roem

Melanie Broers en Gerard Bonduel Op fokbedrĳf Les Amandiers is in vier jaar tĳd uit sommige moederlĳnen al de derde generatie kalveMoelingen ren geboren.

Activiteit: Ras: Aantal kalvingen: Aantal hectare:

nucleusfokkerĳ Belgisch witblauw 10 tot 15 5 ha gras

oelingen of Mouland, route de Visé of Wizetsesteenweg, huisnummer 264 of 13? Wie het Belgisch-witblauwfokbedrĳf Les Amandiers wenst op te zoeken, moet een beetje wakker zĳn en van meerdere markten – of liever gezegd – talen thuis zĳn. Want het gps-systeem blĳkt niet onfeilbaar te zĳn op weg naar dit fokbedrĳf op het tweelandenpunt Nederland-België. Les Amandiers – wat voorheen het welbekende fokbedrĳf ‘de Mouland’ van Henri Broers placht te zĳn – is nu de thuisbasis van dochter Melanie Broers (32) en haar echtgenoot Gerard Bonduel (45). ‘Mĳn vader heeft een nieuwe locatie voor zĳn fokkerĳ gevonden in de buurt van Thimister, waar mĳn broer een melkveebedrĳf uitbaat’, verhaalt Mela-

Supersnelle generatiewissels Moelingen was lange tĳd de thuisbasis voor de fokkerĳ ‘de Mouland’. Sinds 2010 is er een nieuwe fokkerĳ in de steigers gezet onder de naam ‘Les Amandiers’. Het echtpaar BroersBonduel gaat voor het beste van het beste via snelle wissels. tekst Guy Nantier

nie Broers in het kort. ‘Het 150 stuks tellende veekoppel is mee verkast. Mĳn man en ik hebben de bedrĳfsgebouwen – opgericht op de grondvesten van een monnikenboerderĳ uit de 17e eeuw – en de vĳf hectaren weiland in 2010 overgenomen en zĳn een nieuwe fokkerĳ gestart onder de naam Les Amandiers.’

Uitwisseling met de Somme De opstart van de nieuwe fokkerĳ geschiedde wel met de ouderlĳke genetica ‘de Mouland’. ‘Wĳ hebben volgens onze eigen inzichten twee koeien uitgeselecteerd, gespoeld en de embryo’s ingeplant op draagsters om op te starten’, aldus Broers. Die twee stamkoeien blĳken Romina de Mouland (Fulgurant x Fausto) en haar

dochter Beluga de Mouland (Germinal x Fulgurant) te zĳn. ‘Beide dieren zĳn breed in de voorhand met veel lengte en een ronde rib in de cilindrische body en barstensvol vleeskwaliteiten in de achterhand.’ Beluga kreeg van de stamboekinspecteur 88,3 punten voor eindbeoordeling met op onderdelen 80 punten voor schofthoogte, 89,7 punten voor bespiering, 84 punten voor type, 88 punten voor beenwerk en 85 punten voor algemeen voorkomen. Beluga is de moeder van de jonge ki-stier Brigadier de Somme (v. Prospere), die momenteel bĳ ki BBCI gestald staat. Een suffix met de Somme? ‘Ja, wĳ onderhouden een intensieve uitwisseling van genetica met Michel Lievens uit Vezin. Wĳ delen dezelfde passie.’

De huidige fokkern: Bonzai (v. Prospere), Sultane (v. Satyre), Chiquita (v. Prospere), Célébrité (v. Panache) en Elisa (v. Orme)

V EV E TE E ET LE TE VL TL V E EL SE E OS K JTUOL BI E 2R 0 1 24 009

VV07_LesAmandiers.indd 14

26-06-14 16:44

Door die passie belandde ook de 89 puntenkoe Samantha de Somme (v. Nocturne de Somme) in Moelingen. Samantha is de halfzus van ki-stier Obus de Somme (v. Elan SF) via Libellule de Somme (v. Lasso) en de halfzus van de jonge ki-stier Prospere de Somme (v. Ajusté).

Waardering in showring Melanie Broers en Gerard Bonduel staan bĳ menig Belgische fokker gekend als fanatieke keuringsdeelnemers. Als Waalse fokkers. ‘Omdat het bedrĳf in Vlaanderen ligt op de taalgrens met Wallonië, genieten we van enkele faciliteiten. Zo mogen we zelf uitmaken of we aansluiten bĳ de Vlaamse of Waalse veeverbeteringsorganisatie’, vertelt Melanie Broers. ‘We hebben geopteerd om ons lid te maken in Wallonië, waardoor we op provinciaal niveau deelnemen aan de Luikse keuring te Hollogne en in het Waalse deelnamequotum meegaan voor wat de nationale keuringen betreft.’ Op lokaal vlak behaalde Les Amandiers in 2012 te Hollogne vĳf maal rubriekswinst en wist het bedrĳf huiswaarts te keren met drie kampioenstitels. In 2013 ging het fokbedrĳf in herhaling en zette vĳf maal rubriekswinst neer en behaalde twee kampioenstitels. Op de nationale te Doornik scoorde het bedrĳf met Diva de Somme (v. Panache) een tweede plaats, geklopt door de latere vaarzenkampioene Zwartje van het Negenbonder. In Libramont behaalde het bedrĳf bĳ de gekalfde vaarzen een eerste prĳs met Sultane de Centfontaine (v. Satyre) en bĳ de jonge vaarzen een derde plek met Cachemire de Somme (v. Libéral ). Met de eigengefokte Doushka des Amandiers, een dochter van de eerder genoemde Samantha de Somme, werd bĳ Doushka (v. Joker), 1b Brussel 2013

Diva (v. Panache), kampioene Hollogne 2013 en 1b Doornik 2013

de jonge vaarzen een tweede plaats behaald te Brussel. Melanie Broers: ‘Onze fokkerĳ is nog jong. De hoogste podiumplekken met eigengefokte dieren komen er vast nog wel aan. Maar onze visie vind je nu al wel terug in de keuze van de aangekochte dieren die de basis vormen van onze nucleus. En dat blĳkt ook gewaardeerd te worden in de showring.’

Veel vragen stellen Om die weg naar de eeuwige roem heel kort te houden, opteren ze ten huize Les Amandiers voor heel snelle generatiewissels. ‘Wĳ hebben uit sommige moederlĳnen al de derde generatie aan de grond en dit in grofweg vier jaar fokkerĳ’, vertelt Gerard Bonduel. ‘Kĳk, ik beoordeel een kalf al bĳ de geboorte als het

aan de takel ondersteboven hangt. Is het beter dan de moeder, dan gaat de moeder onmiddellĳk weg naar andere fokkers. Wĳ houden hier enkel het beste van het beste over.’ Gerard Bonduel geeft aan niet meer dieren te kunnen houden door de beperkte omvang van het bedrĳf en het dagelĳks werk buitenshuis. Melanie Broers is ook marketingmedewerker bĳ een privaat bedrĳf en marketingverantwoordelĳke bĳ ki BBCI. Gerard Bonduel is mede-eigenaar en mede-beheerder van dezelfde ki BBCI. Door deze werkzaamheden komt Gerard op veel fokbedrĳven. ‘Daar steek ik door vragen te stellen veel op qua management. Zo heb ik geleerd dat melk en hooi niet geschikt zĳn voor een kalf tot speenleeftĳd. Melk en stro zĳn dat daarentegen wel.’ ‘Ik zie ook dat veehouders veel te veel eiwit geven aan hun kalveren en juist te weinig aan de moederdieren’, somt Gerard op. ‘Zo heb ik ook geleerd dat zeealgen in de leeftĳd van drie tot tien maanden goed zĳn voor de vertering en de skeletvorming. Dat geef ik dus, ook al is het spul niet goedkoop. Maar als je van iets houdt, reken je niet. Organisch selenium voor de kalving en bètacaroteen na de kalving verstrekken zĳn ook zulke essentiële dingen.’ Gerard Bonduel zegt dat hĳ ook voor het stiergebruik zĳn ogen open houdt tĳdens een bedrĳfsbezoek. ‘Ja, ik gebruik ook stieren van andere ki-stations die in mĳn visie passen. Zo heb ik gesekst sperma van Adajio gebruikt. Ik wil geen half werk verrichten, ik wil gewoon naar de top en wel heel snel.’ l

VEV E TE E ET LE TE VL TL V E EL SE E OS K JTUOL BI E 2R 0 1 24 0 0 9

VV07_LesAmandiers.indd 15

26-06-14 16:44

SELECTIEVE VOERBAK VOOR KALVEREN

Bezoek onze website!

• import – export Jourdain stalinrichting, La Buvette drinkbakken • Behandelboxen Ponge • Snelle service en scherpe prijs • Alles leverbaar uit grote voorraad www.laborim.be

Vraag vrijblijvend info: hannelore@laborim.be 0032/473 93 80 13

BVBA

LABORIM

STALINRICHTING - TUBULAIRE BOVIN - BARN EQUIPMENT

VV07_p16.indd 16

V E E T E E LT V L E E S

JULI

• ACTUELE BERICHTEN • AGENDA • VLEESPRIJZEN • DISCUSSIEPLATFORM www.veeteeltvlees.nl of www.veeteeltvlees.be

2014

26-06-14 08:45

U I T

D E

D I E R E N A RT S P R A K T I J K R E N É

B E M E R S

Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelĳkse praktĳk schrĳven drie dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderĳ. Om en om beschrĳven John Campe, Piet De Meuter en René Bemers maandelĳks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelĳke preventiemaatregelen.

Laag kopergehalte in het bloed van jonge dieren

Jongvee met blokvoetjes E

en drietal weken geleden belde een van onze klanten met een vraag over zĳn kalveren. Zĳn kalveren groeiden niet zoals andere jaren en de jonge dieren waren ook wat stĳver in de beweging. De veehouder had zelf op internet gezocht en daar gevonden dat kopergebrek precies de symptomen beschreef die hĳ zag bĳ zĳn kalveren. Dit bedrĳf was namelĳk al bekend met krappe seleniumgehalten en aangezien we daar al in hadden gestuurd, leek het mĳ zinvol om hier toch wat nader onderzoek te doen. Tĳdens de visite controleerde ik samen met de veehouder het jongvee en wat opviel was met name de verdikking boven de kogels, zogenaamde blokvoetjes. Nadat de dieren in de kraal waren gedreven, heb ik van enkele dieren bloed getapt om zo het koper- en seleniumgehalte te bepalen. Erg opvallend in de uitslag was het lage kopergehalte bĳ de kalveren. Gelukkig waren de kopergehalten bĳ de koeien wel op peil. Verder bleek het selenium ook nog aan de lage kant te zĳn ondanks de bemesting met een seleniumhoudende kunstmest in het voorjaar. Dit koppel runderen loopt op zandgrond en daar komen tekorten sneller voor en dus blĳft het verstrekken van mineralen erg belangrĳk. Ook het nemen van grondmonsters om zo de bemesting gericht te kunnen sturen kan voor vleesveehouders dus erg zinvol zĳn. Hierdoor worden gezondheidsproblemen en mogelĳk uitval van vee voorkomen.

De encyclopedie kopertekort Koper (Cu) is een tweewaardig element en is belangrĳk voor een goede gezondheid. Koper is onder meer nodig voor de ĳzeropname, de bloedvorming, het haarkleed en de botten. Maar zowel een tekort als een overmaat aan koper kunnen klachten veroorzaken. Bĳ een kopertekort zĳn de symptomen een dof haarkleed met een zogenaamde ‘koperbril’, een slechte groei, ‘blokvoetjes’, een gedaalde eetlust, diarree, botontkalking en zelfs bloedarmoede. Bĳ overmaat aan koper zĳn de symptomen: diarree, geelzucht (leverfalen), bloedwateren en zelfs sterfte. De beschikbaarheid van koper uit vers gras is lager bĳ

hogere ruweiwitgehalten. Ook de aanwezigheid van zwavel, molybdeen en ĳzer kunnen de opname van koper negatief beïnvloeden. De tekorten worden vaak het eerst bĳ de jongere dieren opgemerkt, omdat die voor de lichaamsopbouw een hogere behoefte hebben. Verstrekking van krachtvoer en eventuele mineralenmengsels die naar behoefte zĳn samengesteld, kunnen veel leed voorkomen. De lever is het opslagorgaan voor koper. Een leverbiopt geeft de koperstatus het beste weer. Indien uit deze biopten al een verlaagde koperstatus volgt, kan de bloedspiegel nog prima zĳn. Het nemen van biopten en de analyse in laboratoria brengen echter meer kosten met zich mee en daarom wordt in de praktĳk gekozen voor een veel eenvoudiger te nemen bloedmonster. Begrazing in veenweidegebieden en in nattere natuurgebieden verhoogt het risico op het ontstaan van kopertekort.

V E E T E E LT V L E E S

VV07_DAP.indd 17

J U L I

2 0 1 4

26-06-14 16:41

B E D R I J F S R E P O RTA G E

Jan Staal werkt in zeven generaties naar een veestapel met gemiddeld 85,9 punten

Puur door fokkerĳ Jan Staal Met een gemiddelde exterieurscore van bĳna 86 punten scoort de veestapel van Jan Staal fors boven het landelĳk gemiddelde. Ras: Aantal stuks: Hoogtemaat: Exterieurscore:

Ruinen

blonde d’Aquitaine 21 1,60 m gemiddeld 85,9 gemiddeld

Met een score van 85,9 punten zit de veestapel boven het landelĳk gemiddelde

V EV E TE E ET LE TE VL TL V E EL SE E OS K JTUOL BI E 2R 0 1 24 009

VV07_Staal.indd 18

24-06-14 10:54

Tĳdens de jongste COT-veiling was zĳn stier Ingmar de topper van de veiling. Blonde d’Aquitainefokker Jan Staal zag de met 87 punten ingeboekte stier voor 4900 euro vertrekken naar Duitsland. Een nadere kennismaking met de bakermat van deze stier. tekst Tijmen van Zessen

e akkers rond het Drentse Ruinen zĳn nat. Het zĳn de laatste dagen van mei en de jonge mais- en aardappelplantjes staan met hun voeten in het water. Blonde d’Aquitainefokker Jan Staal (62) moet zĳn gras nog maaien. Maar van het natte weer – er viel op sommige plekken in enkele dagen net zo veel neerslag als normaal in een hele maand – wordt hĳ niet zenuwachtig. ‘Ik heb met maaien geen haast, op dit moment is het zo nat dat ik er simpelweg ook niet aan kan beginnen’, zegt Jan met opvallend veel rust in zĳn stem. Het gaat de veehouder niet om een snelle hergroei van zĳn grasland, hĳ let vooral op de eigenschappen van het ruwvoer. Want ruwvoer moet vooral ruw zĳn; dat stimuleert de werking van de pens. ‘Hoe harder de keutel, des te beter het voer’, zegt Staal op ferme toon. Hĳ maalt er niet om als er een witte stoppel overblĳft nadat zĳn balen gras van het land zĳn. ‘Te laat maaien kan niet, te vroeg wel.’

De goot is nooit leeg Een zo droog mogelĳke en grove kuil zĳn belangrĳk voor Jan Staal. Zĳn menukaart bevat naast gras geen andere ruwvoederproducten. Daarmee krĳgt het jongvee de kans een goed skelet te ontwikkelen. ‘Voor jongvee is het zaak om de pens zo snel mogelĳk te ontwikkelen. Ze mogen daarom onbeperkt ruwvoer opnemen, de goot is bĳ ons nooit leeg’, stelt Staal. De fokker streeft naar grote koeien: het vlees moet toch érgens hangen? Hĳ is daarom soepel in het accepteren van restvoer als dat de ruwvoeropname stimuleert. Eventuele voerresten veegt hĳ als strooisel onder de koeien. Jan Staal is in zĳn dagelĳks leven dierenarts, de veehouderĳ doet hĳ ernaast. Als dierenarts weet Staal als geen ander hoe belangrĳk de mineralenvoorziening is. Omdat het grasland van de vleesveehouder geen mest krĳgt, is hĳ extra zorgvuldig in het zeker stellen van de opname aan mineralen. Hĳ verstrekt niet minder dan honderd gram mineralen per dier per dag. ‘Die mineralen meng ik met gewelde pulp, dan weet ik zeker dat het vee

het binnenkrĳgt. In een liksteen heb ik geen vertrouwen.’

Veilingtopper naar Duitsland Het streven naar grote koeien krĳgt ook gestalte in het fokdoel van Staal. Al is dat de laatste jaren ook wel enigszins bĳgedraaid; Staal kĳkt inmiddels ook naar de fĳnheid van bot: ‘Dat wil zeggen dat ik op zoek ben naar een zo zwaar mogelĳk dier, met behoud van vleeskwaliteit en weinig slachtafval, dus weinig bot. Zonder daarin te overdrĳven, anders loop ik het risico dat de koeien op enig moment hun eigen gewicht niet meer kunnen dragen.’ Onlangs was de door Staal gefokte stier BAC Ingmar de veilingtopper op de COTveiling in Laren. De stier kreeg een exterieurbeoordeling van 87 punten met een score van acht op tien voor karakter. Tĳdens de opfok realiseerde de Sulkyzoon een groei-index van 106. De familie Wigger uit het Duitse Ahaus betaalde 4900 euro voor de stier. ‘Ingmar was groot, superbespierd, maar ook heel fĳn en erg mak’, zegt Jan terwĳl hĳ zĳn handgeschreven stamboom bestudeert. Het afgelopen seizoen dekte hĳ zĳn koeien met Asterix, een stier van 91 punten en 1,72 meter hoog, die het zowel in Denemarken als in Nederland tot kampioen schopte. Jan Staal koopt bewust altĳd wat oudere stieren, tussen de vier à vĳf jaar oud. ‘Ik wil de nakomelingen van een stier als kalf kunnen zien. Dan ken je de voorgeschiedenis van zo’n stier en weet je of de kalveren er normaal afkomen.’

Het geboortegemak heeft volgens Staal voor een groot deel te maken met de hoogtemaat van het dier. ‘Ik ben op zoek naar stieren die normale kalveren geven maar die later wel doorgroeien.’ Staal ziet af van stieren die in Frankrĳk niet hoger scoren dan 79 voor de geboorte-index. Met een gemiddelde score van 85,9 punten voor algemeen voorkomen zit de exterieurscore van de veestapel fors boven het landelĳk gemiddelde. Jan Staal kan geen andere verklaring bedenken dan het stiergebruik. ‘Sommige fokkers vinden 1700 euro voor een dekstier al te duur, dat is gewoon dom. Ik zie bedrĳven die hun kalveren voor honderd euro minder moeten verkopen, simpelweg omdat er minder vlees aan de dieren zit.’

Drie euro per uur Jan Staal mest zĳn dieren zelf niet af. De fokker heeft op dit moment 21 stuks vee, groot en klein. Hĳ ziet zĳn bedrĳf dan ook meer als een hobbybedrĳf. Toch wil hĳ er geen geld bĳ leggen en dat is ook niet nodig. ‘Ik heb wel eens uitgerekend dat ik ongeveer twee tot drie euro per uur overhoud. Dat is niet veel, maar ik schraap er niet het laatste uit.’ Eén van de zaken waar hĳ bĳvoorbeeld – hoe kan het ook anders als dierenarts – niet op bezuinigt, is diergezondheid. Nieuwe dieren laat hĳ standaard onderzoeken op para-tbc. ‘Ik weet dat er in de zoogkoeienhouderĳ veel para-tbc voorkomt. Ik zie dat in mĳn werk regelmatig’, zegt Staal. ‘Veertien jaar geleden stak het op mĳn eigen bedrĳf ook de kop op. Het is een ramp als je het hebt, para helpt je mooie koeien naar de filistĳnen. Met behulp van individueel mestonderzoek zĳn we ervan afgekomen. Het is wel een kwestie van volhouden.’ Jan Staal kĳkt nog eens op zĳn handgeschreven stamboom: ‘We fokken nu met de zevende generatie. De eerste koe waar ik mee fokte, was 1,35 meter groot, nu zitten we gemiddeld al op 1,60 meter. Puur door fokkerĳ.’ l

Honderd gram mineralen per dag per dier om behoefte veilig te stellen

VEV E TE E ET LE TE VL TL V E EL SE E OS K JTUOL BI E 2R 0 1 24 0 0 9

VV07_Staal.indd 19

24-06-14 10:53

T H E M A B I J E E N K O M S T

Tweede Vleesvee Vakdag brengt tweehonderd man op de been

Vleesvee Vakdag. De discussieonderwerpen rond de invulling

Dĳksma ruimte om 3,5 miljoen euro aan graasdierpremies uit te keren op gronden die uitgesloten zĳn van de hectarepremie. Deze premie geldt voor ‘meerjarige’ dieren, waarbĳ Moonen zich er hard voor zal maken om alle dieren met een leeftĳd van één jaar en één dag onder de definitie te laten vallen zodat ze in aanmerking komen voor de graaspremie van 160 euro per rund. ‘Daarover is het voorstel van Dĳksma nu nog niet duidelĳk.’ De vraag is ook nog hoeveel hectares er in totaal in aanmerking zullen komen om de graasdierpremie op aan te vragen. ‘Wat zĳn precies gronden met zeer extensief agrarisch gebruik?’, vraagt Moonen zich af.

van het nieuwe GLB en rond natuurbegrazing hielden de meeste

Concurrentiepositie in gevaar

Gezonde dieren, gezonde winsten Met als thema ‘gezonde dieren, gezonde winsten’ passeerde een brede waaier aan onderwerpen de revue op de Nederlandse

aandacht vast. De visie van de Vereniging van Keurslagers over de roodvleesproductie kwam als meest opbeurende uit de hoek. tekst Alice Booĳ, Guy Nantier

TO-vakgroepvoorzitter vleesvee Leon Moonen beet het spits af op de door zo’n tweehonderd toehoorders bezochte Vleesvee Vakdag te Epe. Hĳ is kritisch over de uitwerking van de directe betalingen in het nieuwe gemeenschappelĳk landbouwbeleid (GLB) vanaf 2015. ‘Met name de bedrĳven met vleesstieren leveren flink in, een hele sector binnen de vleesveekolom dreigt zo om te vallen’,

V E E T E E LT V L E E S

VV07_BoerderijVakdag.indd 20

JULI

geeft Moonen aan. Uiterlĳk 1 augustus zal Sharon Dĳksma, staatssecretaris Economische Zaken, de definitieve Nederlandse voorstellen indienen bĳ de Europese Commissie. Vleesveehouders met zoogkoeien komen er relatief beter af. Zo is er 9,5 miljoen euro gereserveerd voor een ‘flatrate’ premie die per hectare uitbetaald wordt. Daarnaast is er in de voorstellen van

Vleesstierenbedrĳven gaan erop achteruit, zo weet Moonen. Met een intensieve houderĳ en niet vallende onder de noemer van graasdierpremie zullen de GLB-bedragen flink lager uitkomen. ‘Dat is een drama’, reageert Moonen. De 0,5 miljoen voor het ontwikkelen van marktconcepten noemt hĳ ‘een druppel op een gloeiende plaat’. De kalversector moet flink inleveren met de GLB-voorstellen. Vergeleken met buitenlandse collega’s gaan de Nederlandse kalverhouders er fors op achteruit. ‘Dat is slecht voor de concurrentiepositie’, meent LTO-vakgroepvoorzitter vleeskalverhouderĳ Ger Koopmans. De zeven keer tien miljoen die de staatssecretaris heeft toegezegd zĳn ter stimu-

2014

24-06-14 11:43

Ger Koopmans:

Nel Sangers:

Ruud Bakker:

‘De kalversector

‘Economisch denken is

‘Veehouders

moet flink inleveren

verleidelĳk, maar is

hebben de dieren,

met de

daarom ecologisch

keurslagers

GLB-voorstellen’

niet bestendig’

de klanten’

lans van de verduurzaming van de sector. ‘Wĳ zouden het liever inzetten voor financiële compensatie.’

ten met een soberder rantsoen. Voor terreinbeheerders zou vleesvee ook een voorkeurspositie moeten krĳgen. Zo leveren zĳ een maatschappelĳke bĳdrage aan een duurzaam geproduceerd stukje kwaliteitsvlees.’ Jos Bolk trad hem hierin bĳ, maar vindt de stelling net iets te scherp. Jos Bolk is blonde d’Aquitaineveehouder, bezit zo’n 450 stuks vee en beheert 250 hectare natuur- en recreatiegronden. Hĳ vermarkt via de korte keten zĳn rundvlees als ‘natuurvlees’. ‘We mogen niet doorslaan en uitsluiten’, zegt Bolk. Belangrĳk is dat de natuurorganisaties ook met maatschappelĳke effecten rekening houden bĳ het realiseren van hun natuurdoelen. Als het financiële plaatje in de melkveehouderĳ omslaat, kan het vlug de andere kant opgaan. Natuurorganisaties moeten vanuit hun maatschappelĳke verantwoordelĳkheid kiezen voor continuïteit op de lange termĳn en niet voor het korte geldgewin. Dan komen ze vanzelf bĳ een voorkeurspositie uit voor vleesvee.’

Voor Nico Altena van Natuurmonumenten – dat in Nederland zo’n 110.000 hectare natuurgrond beheert – staat de samenwerking met boeren niet ter discussie. ’Natuurbeheer is werken met de onmiddellĳke omgeving. Samenwerken met boeren is daarom niet alleen logisch, maar ook efficiënt. En die boeren kunnen melk- of vleesveehouders of houders van zeldzame huisdieren zĳn. Belangrĳk voor onze organisatie is dat de natuurdoelen vooropstaan. De boer moet daarom ook kennis hebben van natuurbeheer. En de natuurbeheerder van landbouw.’

Voorkeurspositie vleesboeren? Aan de hand van twee stellingen gingen natuurboeren en natuurorganisaties met elkaar in debat. De eerste stelling luidde: ‘Terreinbeherende organisaties moeten melkveehouders weren voor natuurbegrazing.’ Het achterliggende idee van de stelling was dat melkveehouders in het vooruitzicht van uitbreiding en mestafzet jacht maken op grond, onder andere voor hun jongvee. Bĳ openbare aanbesteding voor het beheer van natuurterreinen kunnen zĳ veel meer geld op tafel leggen. Voor Sytze van der Goot uit Eelde is het vanzelfsprekend dat vleesvee de voorkeur geniet. Van der Goot houdt 450 limousindieren in een biologische bedrĳfsvoering en beheert onder andere 600 hectare natuurweiden voor de organisatie Natuurmonumenten. Van der Goot: ‘Vleesvee kan veel beter uit de voe-

Ecologie voorop Ook voor Nel Sangers van Staatsbosbeheer – dat 230.000 hectare beheert waarvan 50.000 hectare in samenwerking met zo’n 5.000 melk- en vleesboeren – staan de natuurdoelen, afhankelĳk van het natuurtype en bĳhorend begraaspatroon, voorop. Sangers: ‘Economisch denken en aan de hoogste bieder toewĳzen is verleidelĳk, maar is daarom ecologisch niet bestendig.’ Het doel heiligt de middelen,

V E E T E E LT V L E E S

VV07_BoerderijVakdag.indd 21

J U L I

2 0 1 4

24-06-14 11:43

T H E M A B I J E E N K O M S T

aldus nog de afgevaardigde van Staatsbosbeheer. ‘Natuurbegrazing kan met geiten, schapen, paarden of runderen. Jaarrondbegrazing kan niet met melkvee.’ De tweede stelling rond het onderwerp natuurbegrazing luidde: ‘Een contract met een natuurorganisatie moet altĳd grootschalig zĳn.’ ‘Een verdienmodel voor het vleesveebedrĳf veronderstelt voldoende hectare, geen snippers, dus ja’, aldus Sytze van der Goot. Jos Bolk is genuanceerder. ‘Eerst klein starten om wederzĳds vertrouwen op te bouwen’, zegt hĳ. ‘Daarna moet verruiming wel degelĳk mogelĳk zĳn.’ Nico Altena onderschrĳft in dat verband het belang van vertrouwen en communicatie. ‘Vertrouwen opbouwen en communiceren werkt makkelĳker met één partĳ dan met twintig of dertig partĳen. Als je de mogelĳkheid hebt om op grote schaal te werken, heb je ook meer flexibiliteit als natuurorganisatie en als boer. Als het in een bepaald jaar in een bepaald gebied eens tegenzit en je er niet terecht kunt of toegang ongewenst is door kwetsbare natuur, dan is er wat speling.’ Vaak wordt er gestart op heel voedselrĳke gronden die net uit agrarische productie komen, aldus Altena. Dan is het de eerste

V E E T E E LT V L E E S

VV07_BoerderijVakdag.indd 22

JULI

jaren relatief eenvoudig voor de boer om hiermee bedrĳfsresultaten te halen. ‘Het wordt pas spannend wanneer de voedselrĳkdom uit de grond is. Dan is een schaal van 1500 hectaren voor de boer beter dan 250 hectaren.’ Nel Sangers bevestigt dat, maar breekt tegelĳk ook een lans voor kleinschalige, vernieuwende natuurprojecten, zoals in de Schoorlse Duinen. In de Schoorlse Duinen brandde 100 hectare heide en bos af en wordt het herstel middels extensieve begrazing door een kudde waygudieren bevorderd. ’Er moet ruimte blĳven voor vernieuwende concepten.’

De Keurslager, uw vriend Ruud Bakker, directeur van de Vereniging van Keurslagers, hield met zĳn inleiding op de vakdag een erg gewaardeerde spreekbeurt bĳ de toehoorders. De Vereniging van Keurslagers telt zo’n 540 leden-slagers op een totaal van 1800 slagers in Nederland. De omzet bĳ Keurslagers is goed voor 36 procent van de totale omzet van de slagers. De omzet bĳ Keurslagers blĳkt dit jaar zelfs 102 procent te bedragen, wat de laatste jaren niet meer is voorgekomen. Rundvleesproducten nemen hierin 20 procent marktaandeel. Uitge-

splitst geeft dit 35 procent biefstuk, 35 procent rundergehakt, zoals hamburgers, en 15 procent stoofvlees en braadvlees. Ook het aantal klanten is met 2 procent gegroeid in 2013. Ruud Bakker besluit: ‘Wĳ kopen dus heel veel koeien. Zonder vleesveehouders zĳn er echter over tien jaar geen slachterĳen en slagers meer. Daarom nodig ik jullie uit tot meer samenwerking om elkaars toekomst veilig te stellen.’ Er ligt bovendien ook een enorme gemeenschappelĳke uitdaging op het vlak van imagovorming, volgens Bakker. ‘De retail dwingt onder druk van zĳn prĳzenstrategie tot ongewenste praktĳken. Kunt u mĳ anders uitleggen hoe de retail rundergehakt voor 3,45 euro per kilo kan aanbieden?’ ‘Maar die bedreiging is ook een kans,’ vervolgde Bakker. ‘Keurslagers gaan voor een onderscheidend product van kwaliteit, smaak en een kloppend, eerlĳk verhaal. Wĳ prediken ook een faire prĳspolicy voor boer, slachter en slager. Dat kan gerealiseerd worden door een vuist te maken via regionale samenwerking tussen producenten en Keurslagers. Het geheel is sterker dan de delen. Veehouders hebben de dieren, Keurslagers de klanten.’ l

2014

24-06-14 11:43

K E U R I N G

Keuring flirt met houdbaarheidsdatum

Valse zomerstart Het aantal aanmeldingen voor de keuring te Sint-LievensHoutem zet vraagtekens bĳ de leefbaarheid. De rubrieken

Irena van Terbeck (v. Argan), kampioene jonge vaarzen

misten daardoor breedte, als was de kwaliteit in de kop top. tekst Guy Nantier

r was weinig publieke belangstelling te Sint-Lievens-Houtem voor de witblauwkeuring die traditioneel de aftrap geeft van de vele zomerkeuringen. Met 16 dieren op 68 aanmeldingen was het voor grootinzender Frans Van der Biest uit Moorsel geen topeditie zoals vorig jaar. De fokker uit Moorsel kon slechts tweemaal een rubrieksoverwinning binnenrĳven en kon deze in de eindrondes ook niet verzilveren met een kampioenstitel. Zĳn kampioenskoe van 2013, Birgite van Moorsel (v. Germinal, moest het in de finale afleggen tegen Escargot van de Mespelhoeve (v. Germinal) van Patricia De Backer uit Mespelare. De drie jaar jongere Escargot showde meer breedte in de borst en vooral meer vleesexpressie in de achterhand dan de zeven en een half jaar oude Brigite. Bĳ de oudere vaarzen was er eindwinst voor Granny van het Smetledehof van landbouwvennootschap De Clercq uit Smetlede. De Ormedochter had als voornaamste concurrente voor de titel Saharienne de

St. Fontaine (v. Panache), in eigendom van, jawel, Frans Van Der Biest. Maar Granny beschikte over een beter middenstuk en over een achterhand met een modernere vleesexpressie en staartinplant.

Veel hoogtemaat en breedte Irena van Terbeck, van Antoine Van den Berge uit Leeuwergem, won de jongste categorie vaarzen. De Argandochter straalde geen overdreven luxe bespiering in achterhand uit zoals opponente Infarct van de Mespelhoeve (v. Noceur). Maar de krachtige Irena bezat wel veel hoogtemaat en breedte voor haar twaalf maanden. De jonge vaars beschikte eveneens over een mooie, strakke en brede overgang tussen kop en staart en heel beste benen. Bĳ de jonge stieren ging het kampioenslint naar 4556 van de Otterhoeve (v. Specimen) van Hedwig Redant uit Ottergem. Bĳ de oudere stieren was de provinciale titel voor het enig aanwezige dier, Zafir van het Negenbonder (v. Adajio) van Wilfried Goeman uit Vrasene. l

Granny van het Smetledehof (v. Orme), kampioene oudere vaarzen

Escargot van de Mespelhoeve (v. Germinal), kampioene koeien

Rubriekswinnaars keuring Sint-Lievens-Houtem (kampioenen vetgedrukt)

categorie naam dier

geb.datum vader

m.vader

eigenaar, woonplaats

stieren

23-05-2013 01-04-2013 21-02-2013 07-07-2012 30-09-2013 19-05-2013 01-05-2013 13-02-2013 10-02-2013 12-10-2012 25-12-2011 11-08-2011 24-04-2011 13-11-2009 05-11-2006

Osborne Judoka Complice Obus Germinal Lasso Emigre Germinal Fascinant Calimero Germinal Feroce Lasso Davidson Opkapi

F. Van Der Biest, Moorsel M. De Cock, Opbrakel H. Redant, Ottergem W. Goemans, Vrasene P. De Backer, Mespelare R. De Keulenaer, Beveren A. Van Den Berge, Leeuwergem Lieve Blindeman, Hofstade H. De Smet, Oordegem F. Van Der Biest, Moorsel De Clercq LV, Smetlede F. Van Liedekerke, Ressegem F. Van Liedekerke, Ressegem P. De Backer, Mespelare F. Van Der Biest, Moorsel H. Redant, Ottergem H. De Smedt, Oordegem F. Van Der Biest, Moorsel

Ilias van Moorsel 6860 van Hoelmanshoeve 4556 v.d. Otterhoeve Zafir v.h. Negenbonder vrouwelijk Infarct v.d. Mespelhoeve Ivoor v.d. Meerminnen Irena van Terbeck Yndy van Moorsel Indira Saharienne de St. Fontaine Granny v.h. Smetledehof Limande de Waleffes Gloria de Cras Avernas Escargot v.d Mespelhoeve Birgite van Moorsel bedrijfsgr. stieren vaarzen koeien

Kimono Machinal Specimen Adajio Noceur Germinal Argan Orme Sheriff Panache Orme Panache Imperial Germinal Germinal

4556 van de Otterhoeve (v. Specimen), kampioen jonge stieren

Zafir van het Negenbonder (v. Adajio), kampioen stieren

V E E T E E LT V L E E S

VV07_StLievens.indd 23

J U L I

2 0 1 4

30-06-14 11:56

B E D R I J F S R E P O RTA G E

Raf De Laet zweert bĳ het Italiaanse vleesveeras

Raf De Laet Raf De Laet verkocht drie jaar geleden zĳn veestapel en ging aan de slag met piemontesen. Ras: Veestapel: Grond:

Probleemloze piemontesen Is het piemonteseras het vleesveeras van de toekomst? Volgens Tielrode

piemontesefokker Raf De Laet uit Tielrode wel. Het grote voordeel van het van oorsprong Italiaanse ras is dat de kalveren pro-

piemontese 70 stuks, waaronder 25 zoogkoeien 20 ha

bleemloos op natuurlĳke wĳze geboren kunnen worden. Maar dat is lang niet het enige pluspunt. tekst Hanne Vandenberghe

Het piemonteseras heeft een bepaald gen dat ervoor zorgt dat de bespiering pas na de geboorte begint aan te zetten

een enkele incisie te bespeuren op het bedrĳf van Raf De Laet (49) in Tielrode (gem. Temse). Sinds hĳ in 2011 zĳn veestapel omvormde van Belgisch witblauw en limousin naar piemontese is de dierenarts niet meer langsgekomen voor een keizersnede. ‘Van de laatste twaalf kalveren zag ik slechts één kalf geboren worden’, vertelt De Laet. ‘Het piemonteseras heeft een bepaald gen dat ervoor zorgt dat de achterhand pas begint aan te zetten na de geboorte. Vanaf vier à vĳf weken begint de vleesaanzet en veel mensen schrikken ervan hoe bevleesd het dier kan uitgroeien.’ Het doel van De Laet is om honderd procent keizersnedeloos te blĳven. ‘Ik ben niet op zoek naar een stier met de perfecte billen. Die zou namelĳk de kans op keizersneden weer vergroten. Het is bovendien niet de bedoeling van het ras om extreem bevleesd te zĳn. Voor mĳ zĳn de natuurlĳke kalvingen het belangrĳkste voordeel van het piemonteseras.’ Hierdoor heeft de veehouder minder veeartskosten en ligt de sterfte ook lager. ‘Daarnaast kun je je eigen leven beter plannen’, zegt hĳ. ‘Je hoeft niet meer drie maal per nacht op te staan om de hoogdrachtige dieren te checken.’

Overstap gezet in één week Door de natuurlĳke kalvingen blĳven de dieren ook langer aangehouden. Volgens De Laet kunnen goede runderen gemakkelĳk tien tot twaalf keer kalven, terwĳl de witblauwen na drie kiezersneden het bedrĳf al moeten verlaten. ‘Mĳn oudste koe is geboren in 2001 en heeft al vier nakomelingen (waaronder een tweeling) op

V EV E TE E ET LE TE VL TL V E EL SE E OS K JTUOL BI E 2R 0 1 24 009

VV07_RafDelaet.indd 24

24-06-14 11:45

Het rustige karakter van de dieren zorgt voor een enorm werkgemak

haar naam staan sinds ze hier in 2011 kwam. Mĳn gegevens gaan maar terug tot 2010, maar ik vermoed dat ze dit jaar haar elfde of twaalfde kalf zal krĳgen.’ De Laet combineert zĳn landbouwbedrĳf met een job als kraanman. ‘Wanneer een witblauwe moet kalven, moet er steeds iemand op het bedrĳf aanwezig zĳn’, vertelt De Laet. Dit was niet altĳd even gemakkelĳk in te plannen in het schema van de familie. ‘En limousins hebben dan weer een karakter met te veel pit.’ Via zĳn veehandelaar maakte De Laet kennis met het piemonteseras. ‘Onze handelaar had een aantal dieren in Duitsland gekocht en was hier erg tevreden over. Hĳ overtuigde mĳ van de voordelen van het piemonteserund. Na een bezoek aan de Duitse fokker Erwin Gier was de stap om over te schakelen in een week gezet.’ Door omstandigheden verkocht de Duitser zĳn volledige veestapel. In juni 2011 kocht De Laet de veestapel van 44 goed geselecteerde piemontesedieren van hem over. Op zĳn eigen bedrĳf zaten toen 51 kruisingen van witblauwen en limousins die hĳ allemaal verkocht. Een heuse ommezwaai, maar De Laet heeft het zich nog geen moment beklaagd. Tegen het eind van 2014 hoopt hĳ zelfs van 25 naar 40 zoogkoeien te gaan.

‘Meisjes’ met rustig karakter De landbouwsector heeft het heel wat moeilĳker dan pakweg twintig jaar geleden. Volgens De Laet is het een voordeel om iets te hebben wat een ander niet heeft. ‘De kwaliteit van het vlees is superieur. Het is vetarm en de fĳnheid van het

vlees maakt dat het zeer mals is. Bovendien is het cholesterolarm. Het cholesterolgehalte ligt meer dan 30 procent lager dan dat van de beter gekende vleesveerassen. En het ligt zelfs lager dan dat van vis.’ De Laet is de tweede fokker met het piemonteseras in Vlaanderen en is vaak te vinden in de box tussen zĳn ‘meisjes’, zoals hĳ ze noemt. In dezelfde box zit een stier, die er blĳkbaar geen probleem van maakt dat de vleesveehouder ook tussen de dieren loopt. ‘Het piemonteseras heeft een erg rustig karakter,’ legt hĳ uit. ‘Ik kan met veel gemak in de box met vaarzen rondlopen terwĳl de stier erbĳ staat. Zelfs als ik een pasgeboren kalf zou wegnemen van de moeder, zou die sneller aan mĳn arm likken dan mĳ aanvallen.’ De prĳs van het vlees ligt ongeveer 30 cent per kilo geslacht gewicht lager dan van een Belgisch-witblauwrund. De dieren groeien lang door en vervetten niet snel. Ze kunnen dus evenzeer op latere leeftĳd afgemest worden. Toch gebeurt er geen afmest op het bedrĳf, omdat de stal hiervoor niet voorzien is. De stieren zouden naast de vaarzen moeten zitten. In het bĳzĳn van het vrouwelĳk vee zouden ze te energiek zĳn en niet kunnen doorgroeien zoals het moet. De afzet gebeurt bĳ twee handelaren en zeven particulieren. Deze particulieren zĳn restaurants die de dieren aankopen op maximaal zes maanden en (laten) afmesten. Het probleem is dat het ras en het vlees niet zo bekend zĳn. Onbekend is vaak onbemind, al merkt De Laet dat de vraag naar piemontesen door lokale beenhouwerĳen begint toe te nemen.

Een stikstofvat is er niet op het bedrĳf in Tielrode. Alle dekkingen gebeuren natuurlĳk, voornamelĳk voor het eigen gemak. Bĳ de dieren die De Laet in Duitsland kocht, zat een stier die ondertussen al goed werk heeft geleverd. Sinds 2011 is er nog geen enkele koe niet drachtig geraakt.

Roparco, goed zonder extremen Eind maart bracht De Laet zĳn nieuwste aanwinst van de COT-veiling in Nederland mee naar huis. Hĳ kocht er Roparco, een stier van veertien maanden en 535 kg, van de Nederlandse fokker Harrie Boomkamp uit Enter voor 2500 euro. ‘Voor mĳ is Roparco meer waard dan de prĳs die ik betaalde. Ik was zelfs bereid tot 5000 euro te gaan’, vertelt De Laet. ‘Roparco is een regelmatige stier met een goede gestalte, goede lengte en geen extremen. Toen ik Boomkamp vroeg hoeveel keizersneden er op zĳn bedrĳf zĳn geweest en hĳ antwoordde “één”, was de keuze onmiddellĳk gemaakt.’ Roparco werd voor de keuring gepunt en kreeg 86 punten. De vleesveehouder ziet nog verdere verbetering. De stier blĳft goed doorgroeien en heeft een mooie toekomst voor zich. Al moeten de vruchtbaarheidsresultaten eerst afgewacht worden. De vader van Roparco is Parco, die op de Nederlandse Vleesvee Manifestatie in 2011 nationaal kampioen werd. Diens vader is de preferente Ural. Een goede bloedlĳn is alvast verzekerd. Doordat De Laet zelf met een Duitse bloedlĳn in zĳn veestapel zit, is het ideaal om te fokken met deze Nederlandse lĳn. l

VEV E TE E ET LE TE VL TL V E EL SE E OS K JTUOL BI E 2R 0 1 24 0 0 9

VV07_RafDelaet.indd 25

24-06-14 11:45

S E R I E

V E R S C H I L L E N

B I N N E N

D E

E U

B W B - A D V I E S C O M M I S S I E

Eind november 2013 werd de rascommissie Belgisch witblauw binnen VRV ofﬁcieel geïnstalleerd. In deze serie stellen we de zes commissieleden voor die het Vlaamse witblauwstamboek adviseren in de opdrachten. Deel 1: Kristof De Fauw (editie maart) Deel 2: Lieven Lameire (editie april) Deel 3: Marc Raemdonck (editie mei) Deel 4: Frank Steukers (editie juni) Deel 5: Georges Van Laere (editie juli) Deel 6: Bart Willems (editie augustus)

Voor Georges Van Laere is correct beenwerk hét fundament van een rendabele vleesproductie

Niet verblind door extreme bespiering

eorges van Laere is met zĳn zestig lentes de ouderdomsdeken in de nieuwe commissie die het Vlaams Belgisch witblauw stamboek adviseert. Ondanks het leeftĳdsverschil met het jonge geweld binnen de commissie kan hĳ met hen goed opschieten. ‘Fokkerĳ is onze gemeenschappelĳke passie. Zonder fokkerĳ geraak je niet ver in de veehouderĳ.’

‘Zonder fokkerĳ geraak je niet ver.’ Het is een typerende uit-

Beenwerk is allesbepalend

wil de veehouder liever niets kwĳt, maar hĳ heeft wel een niet mis te verstane boodschap als aanknopingspunt: ‘Cĳfers. Het ontbeert de sector aan cĳfermateriaal. De registratie moet daarbĳ absolute voorrang krĳgen om terugkoppeling van gegevens mogelĳk te maken zoals voor geslachtsrĳpheid, vruchtbaarheid, groei of voortĳdige uitval.’

De man uit het Meetjesland is zoals enkele duizend bedrĳven in Vlaanderen naast vleesveehouder ook melkveehouder. Dat levert hem een bĳkomende invalshoek in fokkerĳdiscussies, onder andere over het kenmerk beenwerk. Georges Van Laere: ‘In de melkveehouderĳ is het beenwerk het fundament. Zonder correct beenwerk geen melk. Dat is niet anders in de vleesveehouderĳ. En op dat punt laten vleesveehouders vaak, té vaak naar mĳn zin, steken vallen, verblind als ze zĳn door de extreme, luxe bespiering. Dieren die tĳdens de afmest onderuitgaan vanwege slecht beenwerk, dat kan heden ten dage niet meer uit.’ De veehouder wĳst daarbĳ in de afmeststal in de richting van een vrouwelĳk dier dat zal worden afgevoerd vanwege slecht beenwerk. ‘Zonde’, luidt het krachtig. Over de origine van het dier

spraak die op 46 jaar ervaring berust van Georges Van Laere. De klophamer van de Oost-Vlaamse fokker heet ‘beenwerk’. En registratie en verzamelen van cĳfers. ‘Cĳfers zĳn toch zo sprekend.’ tekst Guy Nantier

Veelzĳdige fokker De Oost-Vlaming is sinds zĳn vĳftiende al gefocust op fokkerĳ. Eerst op het witrode dubbeldoelras van Oost-Vlaanderen, later ook op het melktypische redholsteinras. In het witroodras leverde het Van Laere naast talloze provinciale titels ook een nationale titel in 1984 te Brussel op. In het red-holsteinras werd hĳ in 2009 reservekampioene op Agriflanders te Gent. Sinds 1999 is op het bedrĳf ook het wit-

Op ‘t Hof ter Hasselt is balans in een dier belangrĳk

blauwras present via inplanting van raszuivere embryo’s bĳ het melkvee. Maar in tegenstelling tot bĳ het melkvee is deelnemen aan shows met witblauwen niet aan de orde. Van Laere: ‘Ik denk wel de nodige kwaliteit in huis te hebben voor deelname, maar bĳ vleesdieren moet je extra kosten maken vanwege het speciaal voeren. De keuringscoryfeeën zĳn daardoor té verschillend van de boerenkoeien. Dat vind ik niet acceptabel. Maar gaan kĳken? Jawel hoor en dikwĳls ook.’ Op het bedrĳf is het volledige pallet aan diensten en producten van CRV in het management opgenomen: registratie, stamboekinschrĳving, lineaire exterieurbeoordeling, SAP-inteelt en ki-proefstierinzet. ‘Ik bekĳk het als een investering, niet als een kost. Ik doe bĳvoorbeeld ook al 46 jaar aan melkcontrole. Waar het in ons land met zĳn dure landbouw-

Heerle (v. Heros) kreeg een score excellent

V EV E TE E ET LE TE VL TL V E EL SE E OS K JTUOL BI E 2R 0 1 24 009

VV07_BWBVanLaer.indd 26

26-06-14 16:32

D E E L

Bassevelde

5 :

G E O R G E S

VA N

L A E R E

60 melkvee- en vleesveehouderĳ 60 ha ruwvoer (mais, weiland, gras-klaver en voederbieten) Bwb-fokkerĳ: 1999 Aantal bwb-kalvingen: 70 Fokdoel: kilo’s vlees per hectare favoriete koe/stier: Elancée du Vanova (v. Ministre), grootmoeder van Gitan du P’tit Mayeur Leeftĳd: Activiteiten: Bedrĳfsareaal:

‘Waar het finaal om draait, is het maximale aantal kilo’s vlees per hectare’ gronden om draait, is het aantal kilo’s melk per hectare of in geval van het vleesvee het maximale aantal kilo’s vlees per hectare. Dat zorgt voor het hoogste arbeidskomen per zoogkoe. Om dat te bereiken moet je alle hulpmiddelen die er zĳn, aanwenden, inclusief het voeren van een technisch-economische bedrĳfsboekhouding. In ons geval is de boekhouding zelfs opgesplitst in melkvee en vleesvee. Cĳfers zĳn toch zo sprekend.’

Balans behouden Opnieuw naar de fokkerĳ. Van Laere wĳst op de recent afgekalfde Heerle van ’t Hof ter Hasselt. De Heros du Peroydochter werd vorig jaar als vaars door de stamboekinspecteur ingeschreven met 90 punten en is dus excellent verklaard. ‘Heerle voert terug op een fantastische moederlĳn: moeder Veerle was een 90 puntenkoe, grootmoeder Opticienne van de Wildebeek en overgrootmoeder Korianne du Charron waren eveneens goed voor 90 punten.’ De veehouder illustreert met Heerle duidelĳk waar hĳ naartoe wil met de fokkerĳ: beenwerk, gestalte en gewicht en bespiering. ‘Ik heb evenwel geleerd in de fokkerĳ om nooit eenzĳdig op één kenmerk te fokken, maar ook andere kenmerken in rekening te brengen. Ik grĳp daarom nooit naar stieren met extreme kenmerken, noch bĳ melkvee noch bĳ vleesvee. Het gaat misschien minder snel vooruit, maar het resulteert in meer balans, meer evenwicht in het dier. l Stier 1280 (Antipode x Veerle, 90 av) is weldra aan zet

VEV E TE E ET LE TE VL TL V E EL SE E OS K JTUOL BI E 2R 0 1 24 0 0 9

VV07_BWBVanLaer.indd 27

26-06-14 16:55

V O E R

V O O R

V L E E S B O E R

Gezocht: gespecialiseerde vleesveebedrĳven Het landbouwmonitoringsnetwerk van het beleidsdomein Landbouw en Visserĳ van de Vlaamse overheid houdt gratis bedrĳfseconomische boekhoudingen bĳ voor 750 Vlaamse landen tuinbouwbedrĳven. De gegevens worden dagelĳks gebruikt door de overheid om het Vlaamse landbouwbeleid uit te stippelen. Om representatief te blĳven is het netwerk op

zoek naar extra bedrĳven, gespecialiseerd in vleesvee. De bedrĳfseconomische boekhouding is gratis, voldoet aan de VLIF-steun, geeft de deelnemer inzicht in onder andere kostprĳs en technische kengetallen. Anonimiteit en vertrouwelĳkheid zĳn gewaarborgd. Interesse? Neem contact op via het telefoonnummer 02-5527863 of mail naar betty.vanmerhaeghe@lv.vlaanderen.be.

Bio heeft nog groot groeipotentieel Momenteel werkt slechts één procent van de Vlaamse landen tuinbouwsector volgens de biologische productiemethoden. In Europa is het gemiddelde vĳf procent en ook in Wallonië scoort men een stuk beter, daar is één boer op tien een bioboer. ‘Bio heeft nog een enorm groeipotentieel in Vlaanderen’, aldus BioForum-voorzitter Kurt Sannen. Daarbĳ ziet de organisatie een belangrĳke rol weggelegd voor de overheid door de financiële ondersteuning van onderzoek, bedrĳfsbegeleiding, kennisnetwerken of hectaresteun. BioForum introduceerde naar aanlei-

ding van de Bioweek in juni laatstleden haar nieuwe logo. Het nieuwe logo bestaat uit een klavertje vier in verschillende kleuren. ‘Dat klavertje is niet toevallig gekozen’, zegt Kurt Sannen. ‘Klaver is een belangrĳk gewas voor de bioteelt. Het refereert aan een gezonde bodem. En de kleuren geven de diversiteit van de biosector weer.’

GGO-teelten een stap dichterbĳ?

De Europese ministers van milieu zĳn akkoord gegaan met een nieuw voorstel over de te volgen procedures voor het wel of niet toestaan van genetisch gewĳzigde organismen (ggo’s) in Europa. Aanvragen zullen nog steeds op Europees niveau behandeld worden. Indien goedgekeurd, kunnen de individuele lidstaten vervolgens beslissen om de teelt op hun grondgebied te beperken of te verbieden. Dat kan op basis van milieuof gezondheidsoverwegingen, maar ook om redenen van openbare orde, ruimtelĳke ordening, de sociaal-economische

VV07_VVVB.indd 28

V E E T E E LT V L E E S

JULI

Antivlieg in mineralenemmer Veehouders kunnen hun jongvee en vleesvee voortaan in één handeling beschermen tegen vliegen en voorzien van mineralen. Dat is het idee achter een nieuwe mineralenemmer van AgruniekRĳnvallei. De emmer bevat natuurlĳke grondstoffen met een vliegwerend effect. Verder voorziet de emmer in een breed aanbod van mineralen, sporenelementen en vitaminen als biotine en betaïne. Volgens AgruniekRĳnvallei kan de emmer zonder risico worden gebruikt in combinatie met andere vliegwerende middelen. De prĳs van de emmer (20 kilo) staat op 25 euro, exclusief btw. Uit testen blĳkt dat de smaak van het product geen belemmering vormt voor de opname. Agruniek adviseert wel om de emmer uit voorzorg niet aan melkvee aan te bieden. Dit zou de smaak van melk kunnen beïnvloeden. De test bĳ zoogkoeien gaf bĳ de kalveren geen terugval in de opname van melk.

impact et cetera. De koepel van de Belgische biotechsector Essencia betreurt dat individuele lidstaten een technologie kunnen weigeren op niet-wetenschappelĳke basis en noemt dat een negatief signaal naar alle innovatieve bedrĳven. ‘In Vlaanderen, dat gekenmerkt wordt door een zeer versnipperd landbouwgebied, is co-existentie van ggo-teelt en honderd procent ggo-vrĳe teelt niet haalbaar’, reageert BioForum van haar kant. ‘65 procent van de Belgen wil op geen enkele wĳze dat ggo’s in het voedsel terechtkomen.’

2014

26-06-14 17:00

E C O N O M I E

Toeslagprĳzen

Veeprĳzen

B RON: WAGE NI NGE N UR L I VE S TO CK RE S EA R C H ( N L . )

ST IER EN Tabel 1 – Energie- en eiwittoeslagprĳzen rundveevoeders (in eurocenten, excl. btw)

3 juni 2014

5,5

tendens

12,3 115,8 15,0 90,9

S 2013

5,0 euro/kg koud geslacht excl. btw

kvem kg dve-toeslag kvevi kg dve-toeslag

B R ON : V E E MA R K T B R U G G E ( B .)

S 5,07

4,5

E 4,29

4,0

E 2013

U 3,63

R 2013

3,5

U2013

3,0

R 3,21

2,5 2,0

minimum-/maximumprĳs 1

K O EIEN

25 30 week

B R ON : V E E MA R K T B R U G G E ( B .)

5,0 S 4,48

euro/kg koud geslacht excl. btw

4,5

Prĳsmonitoring B RON: LEI- W UR ( NL . )

Tabel 2 – Prĳsmonitoring van rundvee naar rundvlees Nederland

maart 14 april 14 tendens

index API af-boerderĳ

index PPI verwerking

index CPI consument

125,60 127,60

113,20 114,40

109,00 108,40

S 2013

E 3,94

4,0

E 2013 U 2013

3,5

U 3,55

3,0 R 2,67 R 2013

2,5 2,0

minimum-/maximumprĳs 1

25 30 week

Voor de meest actuele veeprĳzen: ga naar www.veeteeltvlees.nl

Vleesprĳsindex B R ON : F OD -E C ON OMIE ( B .) 120

vereenvoudigde ratio referentieratio (18 m.) ondergrens bovengrens

110 100

2005 = 100

80 70 60 50 40 ‘05 l ‘05 ‘06 l ‘06 ‘07 l ‘07 ‘08 l ‘08 ‘09 l ‘09 ‘10 l ‘10 ‘11 l ‘11 ‘12 l ‘12 ‘13 l ‘13 i ‘14 jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju jan ju me maand/jaar

V E E T E E LT V L E E S

VV07_VVVB.indd 29

J U L I

2 0 1 4

26-06-14 17:00

C O L O F O N

AGENDA Keuringen en prijskampen 25 juli: 25 juli: 26 juli: 26 juli : 31 juli: 2 augustus: 2 augustus: 8 augustus: 17 augustus: 28-30 augustus: 5 september: 5-7 september: 5-7 september: 7 september: 8 september: 13 september:

Links angus- en rechts simmentalvleesvee in centraal Schotland Foto: Kristina Waterschoot

COLOFON

Nationale limousingkeuring te Libramont Nationale blonde d’Aquitainekeuring te Libramont Nationale charolaiskeuring te Libramont Nationale Belgisch-witblauwkeuring te Libramont Vleesveekeuring te Enter Vleesveekeuring te Stroe Grote Prĳs Keukens Redant te Erpe-Mere Fokveeshow vleesvee te Zevendonk Fokveeshow Belgisch witblauw te Beveren Nationale charolaiskeuring te Magny-Cours (Frankrĳk) Nationale jongveekeuring te Magny-Cours (Frankrĳk) Nationale blonde d’Aquitainekeuring te Biarritz (Frankrĳk) Nationale limousinkeuring te Limoges (Frankrĳk) Regiokeuring centraal Belgisch witblauw te Geffen CRV-interprovinciale fokveedag witblauw te Leuven Nationale herefordkeuring te Dalfsen

Ve i l i n g e n

VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV en verschĳnt maandelĳks.

redactie

hoofdredacteur Guy Nantier redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Inge van Drie, Florus Pellikaan, Jaap van der Knaap, Ivonne Stienezen en Tĳmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Alice Booĳ, Hanne Vandenberghe hoofd uitgeverĳ Rochus Kingmans

redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem, telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, telefoon 09 363 92 11 fax 09 363 92 06 E-mail veeteelt@crv4all.com

6 september: 17 september: 26 september: 27 september :

Veiling ‘Grand Cru’ limousinras te Limoges (Frankrĳk) Veiling gegenotypeerde limousinvaarzen te Rennes (Frankrĳk) Veiling Blonde Génétique te Casteljaloux (Frankrĳk) COT-veiling

Beurzen, studievergaderingen, demodagen 25-28 juli : 9-12 september: 25 september: 1-3 oktober:

Landbouwbeurs te Libramont Landbouwbeurs Space te Rennes (Frankrĳk) Open dag blonde-opfokstation Casteljaloux (Frankrĳk) Veehouderĳbeurs Sommet de l’Elevage te Clermont-Ferrand (Frankrĳk)

abonnementsprĳs/jaar

Nederland en België € 47,10, overige landen € 91,50. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt € 10 korting. Prĳzen excl. 6% btw. Abonnementen zĳn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlĳks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelĳk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: VRV-klantendienst (078 15 44 44) Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) E-mail klantenservice.nl@crv4all.com

advertentie-afdeling

Jannet Fokkert, Willem Gemmink, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 820 fax (+31)(0)26 38 98 824 E-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zĳn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen zĳn foto’s van Anaborapi (4) en OS Limousin (5). Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed kan door de redactie geen aansprakelĳkheid worden aanvaard voor mogelĳke onjuistheden of onvolledigheden. Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelĳk voorbehouden. Deze rechten berusten bĳ CRV B.V. c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden na schriftelĳke toestemming van CRV. Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 1570-3312

VV07_Agenda.indd 30

V E E T E E LT V L E E S

JULI

VOORUITBLIK

Wi t b lau win d exen Augustus (27 augustus) – Ter gelegenheid van de landbouwbeurs te Libramont worden door het Belgisch-witblauwstamboek de nieuwe fokwaardecĳfers publiekelĳk gemaakt. De redactie zet voor u in het komende nummer de recentste cĳfers van wachtstieren en fokstieren op een rĳ. In het augustusnummer ook volop aandacht voor de talloze zomerkeuringen die vleesproducerend België en Nederland rĳk zĳn, met als ‘stermanifestaties’ de keuringen in Libramont en Enter. Verder brengt de redactie in het komende nummer het zesde en laatste deel in de serie adviescommissie Vlaams witblauwstamboek.

2014

24-06-14 15:26

A N D E R S

V E E T E E LT V L E E S

VV07_AndersBekeken.indd 31

B E K E K E N

J U L I

2 0 1 4

24-06-14 10:52

CATALOGUS 2014 BINNENKORT BESCHIKBAAR!

TITANE

KI-CODE: 767262

(Jackpot x Flambeau)

CORRECT EN GEMAKKELIJK • MAKKELIJKE BLOEDVOERING • STIER MET ZEER GOEDE VOORHAND EN RUG • EERSTE KALVEREN BIJ DE FOKKER ZIJN UITERMATE CORRECT

BETTER COWS | BETTER LIFE

266-14 Ad VV-JUL.indd 1

CRV4ALL.BE, CRV4ALL.NL

26-06-14 09:43