PIELĘGNACJA STOMII
OPIEKA NAD PACJENTEM
ze zbiornikiem
jelitowym
CHIRURGICZNE LECZENIE SCHORZEŃ JELITA GRUBEGO, W TYM CHORÓB NOWOTWOROWYCH, NIESWOISTYCH ZAPALEŃ JELIT ORAZ POLIPOWATOŚCI RODZINNEJ, CZĘSTO WIĄŻE SIĘ Z WYTWORZENIEM ZBIORNIKA JELITOWEGO TYPU „J”. W POLSCE PIERWSZĄ TAKĄ OPERACJĘ WYKONANO W POZNANIU W 1985 ROKU, W KLINICE CHIRURGII PRZY UL. PRZYBYSZEWSKIEGO.
Z
Mgr Urszula Sobczak Pielęgniarka stomijna
Zbiornik jelitowy wykonany jest z ostatniego odcinka jelita cienkiego (krętego), długości około 30–40 cm, i ma na celu zastąpienie odbytnicy. Wykonuje się go w przypadku usunięcia jelita grubego wraz z odbytnicą, z pozostawieniem zwieraczy, co pozwala na uniknięcie stałej ileostomii i utrzymanie ciągłości przewodu pokarmowego. Ta metoda operacyjna nazywa się proktokolektomią odtwórczą.
Proktokolektomię u pacjentów z WZJG wykonuje się trzyetapowo – ze wskazaniami nagłymi i pilnymi, oraz dwuetapowo – ze wskazaniami wybiórczymi. Trzyetapowa operacja polega na tym, że podczas pierwszego etapu wycina się okrężnicę sposobem Hartmanna i wyłania czasową, końcową ileostomię. Drugi etap, następujący najczęściej po kilku miesiącach, polega na usunięciu odbytnicy, wykonaniu zbiornika jelitowego i wyłonieniu ileostomii pętlowej, a trzeci etap to zamknięcie ileostomii. Operacja dwuetapowa oznacza natomiast usunięcie całego jelita grubego, z pozostawieniem kanału odbytu, i wytworzenie zbiornika jelitowego, a następnie zamknięcie przetoki na jelicie cienkim. Polipowatość rodzinna – inaczej zespół polipowatości rodzinnej, to choroba genetyczna cechująca się obecnością setek, a nawet tysięcy polipów w jelicie grubym. Jedyną metodą leczenia polipowatości jelita grubego jest zabieg chirurgiczny. Można go wykonać w dwojaki sposób: •w ycięcie okrężnicy, czyli kolektomia z zespoleniem krętniczo-odbytniczym lub •p roktokolektomia odtwórcza, z wytworzeniem zbiornika typu „J” i zespoleniem ileo-analnym. Dziedziczny niepolipowaty rak jelita grubego oraz rak synchroniczny jelita grubego – rak jelita grubego
WSKAZANIA DO PROKTOKOLEKTOMII ODTWÓRCZEJ Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – nieswoista choroba zapalna jelita, cechująca się rozlanym zapaleniem błony śluzowej jelita grubego. Głównym jej objawem jest biegunka z krwawieniem oraz niedokrwistość. Wskazania do leczenia chirurgicznego WZJG można podzielić na następujące: • nagłe – przedziurawienie okrężnicy, masywny krwotok z dolnego odcinka przewodu pokarmowego; •p ilne – ciężki rzut choroby oporny na leczenie zachowawcze, ostre toksyczne rozszerzenie okrężnicy; •w ybiórcze – przewlekłe WZJG oporne na leczenie zachowawcze, nowotwór jelita grubego, powikłania pozajelitowe o ciężkim przebiegu.
12
