Nasza Troska #69

B E Z P Ł A T N Y M A G A Z Y N D L A O S Ó B Z E S T O M I Ą W Y D AWA N Y P R Z E Z F I R M Ę NR 69 GRUDZIEŃ 2023 ISSN 1642-2457

PRAWO

ZMIANY W REFUNDACJI SPRZĘTU STOMIJNEGO OD STYCZNIA 2024 PIELĘGNACJA STOMII

WOREK UROSTOMIJNY NOWEJ GENERACJI ZDROWIE

FOT. AGENCJA FOTOGRAFICZNA GRZEGORZ MICHAŁOWSKI

LEGIONELLOZY: CZY NAM ZAGRAŻAJĄ?

PORTRET

PAWEŁ

MAGROWSKI

Nie potrafię nic nie robić

• SKLEPY MEDYCZNE • SPRZĘT STOMIJNY • PORADNIE KONSULTACYJNE • STOWARZYSZENIA I KLUBY • SERWISY INTERNETOWE

SPIS TREŚCI DONIESIENIA POL-ILKO ������������������������������� 4 FELIETON Dr Wojciech Szczęsny ���������������������������������� 5

NOWE PRODUKTY Nowość w zaopatrzeniu urostomii ��������� 6 PORTRET Paweł Margowski ������������������������������������������� 8

Instrukcja wypełniania zlecenia na sprzęt stomijny �������������������������������������� 17 ZDROWIE Dwie tajemnicze legionellozy ���������������� 22

FIZJOTERAPIA Biodra pod kontrolą ���������������������������������� 24 DIETA Twoja dietetyczna instrukcja na święta ���������������������������������� 26 NOWE TECHNOLOGIE Kino w domu na życzenie ������������������������ 28

PSYCHOLOGIA Bliskość wyrażona gestem ���������������������� 30

Z

Z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia składamy naszym drogim Czytelniczkom i Czytelnikom najserdeczniejsze życzenia zdrowia, bliskości życzliwych osób i czasu wolnego od trosk.

Niech kolejny, 2024 rok przyniesie nam wszystkim wszelką pomyślność i spełnienie, pogodne spojrzenie na życie i docenienie tego, co już mamy.

Zdrowych, spokojnych Świąt i pełnego szczęścia Nowego Roku!

FOT. ADOBE STOCK

REFUNDACJA Zmiany w refundacji sprzętu stomijnego od stycznia 2024 ����������������������������������������� 13

KUPON PROSZĘ WYPEŁNIĆ DRUKOWANYMI LITERAMI Potrzebujemy Pani/Pana zgody, aby przyjąć zgłoszenie udziału w programie me+.

Nr 69 , Grudzień 2023

Jeżeli chcesz dołączyć do programu „me+”, otrzymywać bezpłatne materiały edukacyjne i prenumeratę kwartalnika „Nasza Troska”, wypełnij czytelnie zamieszczony poniżej kupon i odeślij go na adres: Convatec Polska Sp.z o.o., Rondo Daszyńskiego 1, 00-843 Warszawa

IMIĘ: NAZWISKO: ULICA, NUMER DOMU/NUMER LOKALU:

KOD POCZTOWY I MIEJSCOWOŚĆ:

ADRES E-MAIL:

TELEFON Z NR KIER.:

DATA OPERACJI:

RODZAJ STOMII:

Zgadzam się na przetwarzanie moich danych przez Convatec Polska (Zaznaczenie zgody jest niezbędne do rejestracji w programie me+ ) Dane osobowe, w tym dane o stanie zdrowia, będziemy przetwarzać w celu umożliwienia Pani/Panu udziału w programie me+, w tym wysłania odpowiedniego produktu do zaopatrzenia i pielęgnacji stomii oraz zapewnienia dostępu do informacji, produktów i usług przygotowanych dla członków programu.

Jeśli chce Pani/Pan dodatkowo otrzymywać od nas informacje o nowych usługach i produktach, prosimy o wybranie sposobu kontaktu: Adres korespondencyjny (materiały edukacyjne w wersji drukowanej) Adres e-mail (materiały w wersji elektronicznej) Numer telefonu (połączenia telefoniczne i wiadomości SMS) Co jakiś czas będziemy Pani/Panu przesyłać aktualne informacje o naszych usługach i produktach, oferty promocyjne, magazyn „Nasza Troska”, a także materiały edukacyjne i zaproszenia na organizowane przez Convatec Polska wydarzenia (szkolenia, webinary).

Zgodę na przetwarzanie danych osobowych można wycofać w każdej chwili, kontaktując się z nami pod numerem telefonu 800 120 093 lub drogą e-mail: dzial.pomocy@convatec.com. Można też skorzystać z linka umieszczonego w naszych wiadomościach e-mail.

MIEJSCOWOŚĆ I DATA:

KOLOSTOMIA

ILEOSTOMIA

UROSTOMIA

Administratorem Pani/Pana danych osobowych jest Convatec Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: Administrator lub Convatec Polska). Kontakt z Administratorem jest możliwy za pośrednictwem numeru telefonu: +48 22 579 66 50. Na podstawie Pani/Pana dobrowolnej zgody, dane osobowe (w tym dane o stanie zdrowia) będą przetwarzane przez Convatec Polska w celu obsługi zgłoszenia, umożliwienia Pani/Panu udziału w programie me+ oraz korzystania z usług oferowanych uczestnikom programu (podstawa prawna: art. 9 ust. 2 lit. a RODO). W przypadku wyrażenia chęci otrzymywania informacji marketingowych za pośrednictwem wybranego kanału komunikacji (np. adresu korespondencyjnego, adresu e-mail, numeru telefonu), Pani/Pana dane będą przetwarzane przez Convatec Polska również w tym celu (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit. a RODO). W zakresie niezbędnym do organizacji i realizacji programu me+, Convatec Polska powierza przetwarzanie danych osobowych firmie QAH Sp. z o.o. Sp. k z siedzibą w Łodzi przy ul. Inż. Stefana Skrzywana 6, na podstawie umowy powierzenia przetwarzania danych osobowych. Dane osobowe będą przetwarzane przez Convatec Polska do czasu odwołania przez Panią /Pana zgody. Zgodę na przetwarzanie danych osobowych można wycofać w każdej chwili, kontaktując się z Administratorem za pośrednictwem adresu e-mail: dzial.pomocy@ convatec.com lub numeru telefonu: 800 120 093. Jeżeli skorzysta Pani/Pan z tego prawa - zaprzestaniemy przetwarzania danych i zostaną one usunięte z naszej bazy. Wycofanie zgody nie ma wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej wycofaniem. Przysługuje Pani/Panu także prawo wniesienia wniosku dotyczącego dostępu do danych, sprostowania danych, usunięcia danych, ograniczenia przetwarzania danych, sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych, przeniesienia danych do innego administratora. Ponadto ma Pani/Pan prawo do wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (organu nadzorczego), jeżeli uważa Pani/Pan, że przetwarzanie danych osobowych narusza przepisy prawa (więcej informacji: https://uodo.gov.pl/pl/83/155). W sprawach związanych z ochroną danych osobowych można kontaktować się z inspektorem ochrony danych (IOD), za pośrednictwem adresu e-mail: odo@convatec.com. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania danych osobowych znajdują się na naszej stronie: https://www.convatec.com/pl-pl/rodo.

PODPIS PACJENTA LUB RODZICA/OPIEKUNA PRAWNEGO:

OC/74/01/2024

ROK URODZENIA:

DONIESIENIA Convatec

2023: CO NAM PRZYNIÓSŁ?

Koniec roku to tradycyjnie czas podsumowań i przemyśleń. Weryfikujemy, co zrobiliśmy dobrze, a co mogliśmy zrobić lepiej. I zastanawiamy się, co przyniósł mijający rok osobom ze stomią.

1. ZMIANY W REFUNDACJI Dla wszystkich stomików najważniejszą zmianą, która wydarzyła się w 2023 roku, było zwiększenie poziomu refundacji sprzętu stomijnego, bez którego osoba żyjąca ze stomią nie może się obejść. Nowe limity refundacyjne pozwalają na lepszy komfort życia i dają więcej swobody.

2. NOWE PRODUKTY Firma Convatec od lat wspiera stomików na każdym kroku, wsłuchując się w ich potrzeby, dlatego w tym roku wprowadziliśmy do oferty nowe produkty, takie jak jednoczęściowy worek urostomijny Esteem®+ Durahesive®, nowe warianty worków do zbiórki moczu, chusteczki do usuwania pozostałości przylepca oraz chusteczki tworzące barierę ochronną SIONBIOTEXT®, które – jesteśmy przekonani – doskonale sprawdzą się w codziennym stosowaniu.

3. W TROSCE O DOBRĄ DIETĘ Troska o aktywność fizyczną i dietę jest istotna nie tylko przed samym zabiegiem, lecz także już po wyłonieniu stomii. Z myślą o pacjentach stworzyliśmy nowy poradnik dietetyczny z praktycznymi wskazówkami, jak się dobrze odżywiać na co dzień. Przypominamy też, jak ważna w życiu każdego człowieka, nie tylko stomika, jest aktywność

fizyczna, dlatego nieustannie polecamy nasz program rehabilitacyjny me+ recovery. Zalecenia dotyczące ćwiczeń w tym programie, jak również nagrane filmy z ćwiczeniami mogą Państwo znaleźć na stronie convatec.pl oraz stomia.pl, a także na naszym kanale na YouTube Convatec Poland.

4. PRZYGOTOWANIE DO OPERACJI Wspieramy stomików na każdym etapie życia, również w momencie przygotowania do operacji wyłonienia stomii.

Zdajemy sobie sprawę, że zabieg ten może budzić wiele emocji i pytań. Dlatego przygotowaliśmy kompendium wiedzy na temat prehabilitacji, czyli wielokierunkowego procesu przygotowania się do operacji. Podstawowe elementy tego przygotowania to wsparcie dietetyczne, fizjoterapeutyczne, psychologiczne i eliminacja nałogów.

Zawarte w poradniku podpowiedzi wybitnego chirurga, prof. dr hab. n. med. Tomasza Banasiewicza, pomogą przygotować się do nachodzącego zabiegu, a także wskażą, jak radzić sobie tuż po operacji, w nowej i trudnej, sytuacji. Z medycznego punktu widzenia to bardzo ważne, aby pacjent był jak najlepiej przygotowany do hospitalizacji, gdyż dzięki temu zabieg będzie mógł przebiec sprawnie i bez komplikacji, wyniki leczenia będą lepsze, a powrót do sprawności – szybszy.

5. WYPRAWKA PRZED OPERACJĄ Poradnik jest elementem przygotowanej przez Convatec wyprawki

Bez­płat­ny ma­ga­zyn dla osób ze sto­mią.

Ukazuje się od kwietnia 2001 r.

Wy­daw­ca/ Adres redakcji Convatec Polska Sp. z o.o.

Rondo Daszyńskiego 1 00-843 Warszawa tel. 22 579 66 50 e-mail: dzial.pomocy@convatec.com

www.convatec.pl www.stomia.pl

Bezpłatna infolinia: 800 120 093

„Na­sza Tro­ska”

przedoperacyjnej, zawierającej wiele wartościowych materiałów, w tym wskazówki dotyczące diety, aktywności fizycznej oraz prehabilitacji. Materiały przeznaczone są dla osób czekających na operację wyłonienia stomii, ale również dla ich rodzin i bliskich. Zależy nam na tym, aby każdy na tym początkowym etapie podróży ze stomią czuł się zaopiekowany i wystarczająco poinformowany – czym jest stomia, jak się z nią funkcjonuje, gdzie szukać pomocy, wsparcia i odpowiedzi na nurtujące pytania. Wyprawkę można otrzymać: – przez infolinię 800 120 093 Działu Pomocy Convatec, – wysyłając wiadomość na adres e-mail: dzial.pomocy@convatec.com, – lub poprzez zeskanowanie dodanego obok kodu QR i wypełnienie formularza online na bezpłatną wyprawkę przedoperacyjną. ●

Jeżeli potrzebują Państwo wsparcia, mają Państwo wątpliwości, zapraszamy do kontaktu.

Jesteśmy do Państwa dyspozycji telefonicznie pod numerem 800 120 093, na naszych stronach: https://www.convatec.com/pl-pl/ l u b h t t p s : // w w w . s t o m i a . p l , w mediach społecznościowych (profil na FB lub IG convatecstomia.pl).

Piszcie do nas, dzwońcie, z przyjemnością odpowiemy na nurtujące Państwa pytania.

Re­daktor naczelna Monika Hab

Opra­co­wa­nie graficzne Izabela Królikowska

Re­dak­cja Lidia Butowska Małgorzata Bocheńska lek. med. Marcin Pustkowski dr Wojciech Szczęsny

Prenumerata Bezpłatną pre­nu­me­ra­tę można za­ma­wiać, przesyłając na adres firmy Convatec wypełniony kupon znajdujący na poprzedniej stronie.

Re­daktor prowadząca Anna Zarębska-Tutak

DONIESIENIA POL-ILKO

PORA PODSUMOWAŃ

VELO DUNAJEC STOMA TOUR V4 2023

Czerwcowe spotkanie miało na celu aktywizację stomików z krajów Grupy Wyszehradzkiej oraz promocję ruchu i aktywności fizycznej – dostępnej dla każdego i w każdym wieku.

Oprócz przedstawicieli krajów V4 (Czechy, Słowacja, Węgry i Polska) gościliśmy prezesa Europejskiego Stowarzyszenia Stomijnego Jona Thorkelssona z Islandii. Piękna przyroda na styku Gorców, Pienin i Beski-

du Sądeckiego, znakomita pogoda oraz wspaniałe towarzystwo pozwoliły na niesamowite przeżycia i doznania, które zapadły w pamięci na lata.

Zorganizowaliśmy m.in. wyprawy po Jeziorze Czorsztyńskim, do wąwozu Homole, Muzeum Pienińskiego, a także spływ pontonowy Dunajcem.

Kolejne spotkanie rowerowe planowane jest na przyszły rok w Czechach. ●

Jaworzynka to najlepsza lokalizacja dla kameralnych spotkań granicznych

TRÓJSTYK JAWORZYNKA 2023 Już drugi rok z rzędu ponad 20 osób z kilku oddziałów POL-LKO spotkało się latem (czerwiec–lipiec) w przytulnym i przyjaznym pensjonacie „Halny ” w Jaworzynce. Sama okolica Trójstyku zmienia się z każdym rokiem, kusząc coraz większymi atrakcjami i możliwościami wypoczynku na terenie pięknego Śląska Cieszyńskiego.

Mamy nadzieję na kontynuację spotkań właśnie tu – gdzie stykają się trzy granice. To najlepsza lokalizacja dla

takich symbolicznych i kameralnych wydarzeń.

Przedstawiciele POL-ILKO uczestniczyli również w Spotkaniu Granicznym w Duchonce (Słowacja) oraz w 30. rekondycjach Śląskiego Klubu Stomików w Ostrawie, które odbyło się w Ligotce Kameralnej (Czechy, Zaolzie).

Ponadto prezes ZG POL-ILKO wziął udział w spotkaniu roboczym stowarzyszeń stomijnych z krajów nordyckich w Reykjaviku (Islandia). ●

4

W czerwcu świętowaliśmy 20-lecie oddziału Regionalnego POL-ILKO w Ostrowcu Świętokrzyskim. Odbyło się też Walne Zgromadzenie POL-ILKO, które jak zwykle było okazją do podsumowania poprzedniego roku (2022) oraz zatwierdzenia sprawozdań z działalności organizacji. Podczas Walnego Zgromadzenia nadaliśmy tytuł Honorowego Członka POL-ILKO prof. Tomaszowi Banasiewiczowi.

Niestety podjęliśmy również decyzję o wykreśleniu dwóch oddziałów regionalnych (w Płocku i Częstochowie) ze względu na brak aktywności i działalności statutowej. Brakuje osób, które chciałyby się podjąć pracy społecznej na rzecz stomików. ●

DRUGI TYDZIEŃ GODNOŚCI OSÓB ZE STOMIĄ

W ramach obchodów w październiku odbyły się cztery webinary oraz spotkania w naszych oddziałach regionalnych. Szczególną aktywnością wykazały się oddziały w Słupsku oraz Tarnowie.

Zapraszamy do kontaktu z naszymi oddziałami (dane kontaktowe w NT oraz na naszej stronie internetowej www.polilko.pl). ● Zarząd Główny POL-ILKO

FOT. POL-ILKO

Spotkanie stomików z Grupy Wyszehradzkiej – doskonała promocja aktywności

FELIETON

RUCH TO ZDROWIE

POJĘCIE PREHABILITACJI* POWSTAŁO NA PRZEŁOMIE WIEKÓW XX I XXI, GDY ZACZĘTO WPROWADZAĆ PROTOKÓŁ ERAS, MAJĄCY NA CELU POPRAWĘ OPIEKI OKOŁOOPERACYJNEJ I SKRÓCENIE POBYTU W SZPITALU DO MINIMUM.

FOT. MACIEJ NADOLSKI

O

Dr Wojciech Szczęsny

Okazało się, że kolosalną rolę odgrywa okres przed operacją (mówimy o zabiegach planowych, bo gdy ratujemy życie, nie ma czasu na przygotowanie, stąd wyniki operacji nagłych są zwykle gorsze).

Mój poprzedni szef, kiedy pacjent zgłaszał się na zabieg, pytał: „Czy jest pan(i) gotów dziś wejść na Rysy?”. Kiedy padała odpowiedź negatywna, tłumaczył choremu, co musi zrobić jeszcze przed zabiegiem.

A co musi?

1. Ocenić poziom odżywienia i jeśli są niedobory, wyrównać je (to podstawa gojenia się ran pooperacyjnych).

2. Zwiększyć aktywność fizyczną. Pozwala to zgromadzić mięśniowy depozyt białka, zwiększa wrażliwość na leki przeciwbólowe, skraca czas rekonwalescencji oraz zmniejsza ryzyko powikłań.

3. Porzucić nałogi (picie, palenie).

4. Kontrolować choroby współistniejące (np. cukrzycę).

5. Edukować się w kwestiach związanych z chorobą i sposobem jej leczenia.

Dzięki temu pacjent jest dobrze przygotowany, wie, że będzie miał lub że może mieć stomię, bo lekarz rozmawiał z nim o istocie choroby i zabiegu. Pora na zabieg, który według ERAS powinien być jak najmniej inwazyjny. Po nim pacjent wraca z sali operacyjnej i rozpoczyna się rehabilitacja.

Jedną z najważniejszych rzeczy dla pacjenta ze stomią jest jej prawidłowe działanie, brak powikłań i umiejętność obsługi. To też rehabilitacja! Dziś dzięki obecności wielu lekarzy, a przede wszystkim pielęgniarek stomijnych, jest to o wiele łatwiejsze niż, powiedzmy, 30 lat temu, kiedy zarówno wiedza o stomii, jak i sposoby jej zaopatrywania były, bardzo delikatnie mówiąc, złe.

Dziś to już „inna bajka”, ale nadal wyłonienie stomii łączy się zazwyczaj z rozległym, obciążającym pacjenta zabiegiem. Wchodzi więc w grę typowa rehabilitacja, jak po otwarciu brzucha, resekcji jelita itp. Dlatego najważniejsze jest jak najszybsze uruchomienie pacjenta: siadanie na łóżku i chodzenie. Zapobiega to zatorom i zakrzepom, a także pomaga w wypróżnieniu.

Następnie ćwiczenia z zakresu fizjoterapii. Już w ramach prehabilitacji pacjent powinien przejść naukę ćwiczeń oddechowych, które zmniejszają ryzyko wystąpienia powikłań ze strony układu oddechowego. Chodzi o oddychanie torem piersiowym, aby ograniczyć pracę tłoczni brzusznej, a tym samym zmniejszyć ból rany pooperacyjnej. Po zabiegu rozpoczynamy serię ćwiczeń ruchowych, wzmacniających i posturalnych.

Kontynuowane są ćwiczenia oddechowe. Po powrocie do domu nie wolno zaprzestać ćwiczeń – spacerów, jazdy na rowerze, a młodsi i wytrenowani mogą wrócić do biegania czy innych aktywności sprzed choroby.

(W przypadku osób schorowanych, nie wstających z łóżka niestety rehabilitacja ogranicza się do zapobiegania odleżynom oraz ćwiczeń oddechowych).

Prócz wartości podtrzymujących kondycję fizyczną ma to także ważne przełożenie na sferę psychiczną.

Dzięki prehabilitacji możemy wielopłaszczyznowo przygotować pacjentów do zabiegu. Indywidualnie dobrana aktywność fizyczna – przed zabiegiem i po nim – ma kluczowe znaczenie dla zapobiegania powikłaniom. Pomyślmy o tym, wybierając się na spacer lub przejażdżkę rowerem. ● * Rozmowę z prekursorem prehabilitacji w Polsce

prof. Tomaszem Banasiewiczem publikowaliśmy w NT 67 – red.

5

NOWE PRODUKTY

NOWOŚĆ

w zaopatrzeniu urostomii

PRZEDSTAWIAMY ESTEEM®+ DURAHESIVE® ACCUSEAL™ – WOREK UROSTOMIJNY NOWEJ GENERACJI, ZAPEWNIAJĄCY NAJWYŻSZEJ JAKOŚCI KOMFORT I WYGODĘ!

Dorota Roszkowska Mgr pielęgniarstwa, specjalistka pielęgniarstwa chirurgicznego, członkini PTPS. Medical Education Lead Convatec

Z

Zabieg operacyjny wyłonienia urostomii jest dla większości pacjentów bardzo trudnym doświadczeniem.

Towarzyszy mu wiele skrajnych emocji, takich jak strach, lęk czy poczucie bezradności. „Moje życie nie będzie już takie jak wcześniej”, „Jak ja sobie poradzę?”, „Czy będę umiała sama zająć się swoją urostomią?” – to najczęstsze pytania, jakie słyszę, kiedy spotykam się z pacjentem z nowo wyłonioną stomią.

Z ogromną przyjemnością przedstawię Państwu bohatera naszego artykułu, który na zawsze zmieni reguły gry.

Innowacyjny worek urostomijny, którego wyróżniki to niezawodność i wygoda, umożliwia pacjentom życie bez ograniczeń. Został zaprojektowany z niezwykłą precyzją, z myślą o potrzebach nawet najbardziej wymagających pacjentów.

Esteem®+ Durahesive® Accuseal™ to worek w systemie jednoczęściowym, niezastąpiony dla pacjentów ceniących sobie komfort i codzienną higienę. Co sprawia, że jest to tak innowacyjny i wyjątkowy worek?

SPRZĘT MA OLBRZYMIE ZNACZENIE Emocje te mogą się pogłębiać w przypadku nieprawidłowo dobranego sprzętu urostomijnego. Podciekanie, podrażnienie skóry, zaniżony komfort życia codziennego to powtarzające się problemy, z jakimi borykają się pacjenci. Na szczęście ciągły postęp technologii medycznej pozwala nam dziś zdecydowanie poprawiać jakość życia naszych pacjentów. Wsłuchując się w Państwa potrzeby, stawiając je na pierwszym miejscu, jesteśmy stale gotowi, by razem wpierać Was na tej nowej drodze. Odpowiedzią na te potrzeby są nasze niezawodne produkty stomijne.

Convatec oferuje bogaty wachlarz sprzętu stomijnego oraz akcesoriów do pielęgnacji skóry, dzięki czemu każdy pacjent (czasem z naszą niewielką pomocą) znajdzie dla siebie optymalne i niezawodne rozwiązanie.

MOC ZALET I nnowacyjna technologia

Największą zaletą nowego rozwiązania Esteem®+ Durahesive® Accuseal™ jest przylepiec wykonany z materiału w technologii Durahesive. Myślę, że większości pacjentów doskonale znana – jest to technologia niezawodna w zaopatrzeniu przetok wilgotnych, intensywnie wydzielających płynną treść.

NAJNOWSZE REKOMENDACJE DOTYCZĄCE ZASAD WYMIANY SPRZĘTU JEDNOCZĘŚCIOWEGO! Zgodnie z aktualnymi wytycznymi Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek Stomijnych, opublikowanymi 15 marca 2023 r. „Jednoczęściowy system worków do zaopatrzenia urostomii wymaga wymiany codziennej lub co drugi dzień. W przypadku ryzyka podciekania konieczna jest wymiana raz na dobę”.

SKUTECZNE WSPARCIE UROSTOMII W czerwcu tego roku rodzina sprzętu urostomijnego Convatec powiększyła się o nowy, jednoczęściowy worek – Esteem®+ Durahesive® Accuseal™.

6

słyszałam, że znaczącą zaletą nowego worka jest system odprowadzania moczu – kranik Accuseal.

– Na pewno doskonale Państwo znają ten biały żagielek z naszych worków urostomijnych Natura w systemie dwuczęściowym. Znany i lubiany kranik sprawnie odprowadza mocz, jest wygodny i łatwy w czyszczeniu, a jego czerwone oznaczenie wskazuje pozycję otwartą zaworka. Z łatwością można podłączyć do niego worek do nocnej zbiórki moczu. Z jego obsługą świetnie radzą sobie zarówno osoby starsze, jak i mniej sprawnie manualnie.

– Na uwagę zasługuje również materiał, z jakiego powstał worek. Część znajdująca się od strony ciała jest wykonana z miękkiego, przyjemnego dla skóry materiału w kolorze beżowym. Delikatna włóknina nie podrażnia skóry i nie odparza jej, nawet w najbardziej upalne dni. Natomiast zewnętrzna powierzchnia worka jest przezroczysta, co zdecydowanie ułatwia precyzyjne doklejenie woreczka oraz zapewnia pacjentowi podgląd stomii. Pacjenci z urostomią bardzo często są narażeni na infekcje górnych dróg moczowych, dlatego kontrola ilości, jakości oraz zapachu wydalanego moczu jest kluczowa w profilaktyce zakażeń oraz procesie samoopieki i samo pielęgnacji.

U zupełniające zabezpieczenie Dodatkową zaletą worka Esteem®+ Durahesive® Accuseal™ jest możliwość dopięcia paska podtrzymującego.

Jest to uzupełniające zabezpieczenie sprzętu stomijnego, które gorąco polecam pacjentom – szczególnie z urostomią. Zbierający się mocz obciąża worek, tymczasem zastosowanie paska tworzy dodatkową przeciwwagę, podtrzymuje worek, co w efekcie stabilizuje całość zaopatrzenia. Pasek jest fantastycznym rozwiązaniem dla pacjentów z przepukliną okołostomijną oraz dla właścicieli brzuchów z nierównościami czy fałdkami.

Jednoczęściowy worek urostomijny Esteem®+ Durahesive® Accuseal™ to doskonały zamiennik dla sprzętu dwuczęściowego.

– Durahesive to nowoczesny hydrokoloid, który delikatnie przylegając do skóry, jednocześnie chroni ją przed drażniącym działaniem moczu. W kontakcie z wilgocią pęcznieje, tworząc ochronną, miękką warstwę wokół stomii i tym samym pełniąc funkcję protekcyjną względem skóry. Dzięki temu ryzyko nieszczelności i uszkodzenia skóry jest zdecydowanie zminimalizowane.

W ygodny przylepiec Pacjenci z urostomią bardzo często zmagają się z podrażnieniami skóry spowodowanymi właściwościami żrącymi moczu. Czasem nawet mikroskopijna nieszczelność przylepca powoduje podciekanie moczu i jego kontakt ze skórą, co w szybkim tempie może prowadzić do powstawania nadżerek czy ran. Z uwagi na specyficzne środowisko takie zmiany mogą okazać się trudno gojące i dlatego szczególnie ważne jest prawidłowe dobranie nie tylko typu worka, lecz także materiału, z jakiego wykonany jest jego przylepiec.

– Esteem®+ Durahesive® Accuseal™ ma przylepiec do docięcia, dzięki czemu możemy indywidualnie dopasować rozmiar otworu do kształtu stomii.

Z astawka antyzwrotna Zdecydowanym plusem nowego worka urostomijnego Esteem®+ Durahesive® Accuseal™ jest to, że ma on zastawkę antyzwrotną, która zapobiega cofaniu się moczu do górnej części worka, szczególnie gdy pacjent znajduje się w pozycji leżącej.

W ygodny kranik Kiedy rozmawiałam z pacjentami, którzy mieli już możliwość wypróbować Esteem®+ Durahesive® Accuseal™,

DLA KOGO NOWY JEDNOCZĘŚCIOWY WOREK? Jednoczęściowy worek urostomijny Esteem®+ Durahesive® Accuseal™ to doskonały zamiennik dla sprzętu dwuczęściowego. Jest polecany pacjentom, którzy czują potrzebę częstszej wymiany sprzętu stomijnego, ale również chorującym na cukrzycę, będącym w trakcie chemioterapii lub osób z obniżoną odpornością, u których istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia powikłań związanych z zakażeniem dróg moczowych.

Jeśli chcieliby Państwo wypróbować nasz innowacyjny worek Esteem®+ Durahesive® Accuseal, zachęcam do kontaktu z Bezpłatną Infolinią dla pacjentów ze stomią: 800 120 093. ●

7

PORTRET PAWEŁ MAGROWSKI, 63 LATA, ŁÓDŹ, UMYSŁ ŚCISŁY. UKOŃCZYŁ MATEMATYKĘ STOSOWANĄ NA WYDZIALE CYBERNETYKI WOJSKOWEJ AKADEMII TECHNICZNEJ W WARSZAWIE. NAPISAŁ PRACĘ MAGISTERSKĄ O TEORII ZBIORÓW ROZMYTYCH. JEST WSPÓŁWŁAŚCICIELEM DOBRZE DZIAŁAJĄCEJ FIRMY I PASJONATEM KOLARSTWA SZOSOWEGO. JEST TEŻ PODWÓJNYM STOMIKIEM, BO OD MARCA 2023 ROKU MA UROSTOMIĘ I KOLOSTOMIĘ.

ROZMAWIAŁA Lidia Butowska

Mam apetyt

C

na życie

Co uważa Pan za swoje największe osiągnięcie?

Pogląd na ten temat zmieniał mi się wraz ze zmianą sytuacji życiowej. Dawniej były to sukcesy zawodowe i sportowe. Dziś za swoje największe osiągnięcie uważam fakt, że mimo przebytej ciężkiej choroby udaje mi się normalnie pracować i zajmować się swoimi pasjami.

szej półki. Nowy kosztowałby około 10 tys. euro, mnie udało się kupić okazyjnie używany egzemplarz. To rower kultowej amerykańskiej marki Specialized S-works, w skrócie „szpec”. Szukając analogii do samochodów, powiedziałbym, że rower szosowy jest jak ferrari czy lamborghini, a trekkingowy jak audi czy ford mondeo – do spokojnej, bezpiecznej jazdy.

Zanim zainteresowałem się kolarstwem szosowym, ważyłem 125 kg, przy wzroście 180 cm. Rower szosowy sprawił, że po półtora miesiąca codziennej ostrej jazdy, przez godzinę, dwie, straciłem 20 kg, a po niespełna pół roku – kolejne 20 kg, czyli w sumie 40 kg, i utrzymuję wagę na poziomie 80 kg. Ciśnienie tętnicze ustabilizowało mi się na książkowym poziomie 120/80 mm/Hg. W wieku 57 lat byłem w takiej formie, że nie wchodziłem, a wbiegałem na Śnieżkę (1602 m), a na rowerze pokonywałem rocznie 8 tys. kilometrów.

Największą Pana pasją jest kolarstwo szosowe.

Dlaczego?

Dlatego, że wiele mu zawdzięczam. Wsiadłem na taki rower, gdy miałem 53 lata. Byłem gruby, miałem nadciśnienie. Chciałem sprawdzić, jak się jeździ na takim rowerze, bo na innych nie czułem satysfakcji z jazdy.

Rower szosowy to zupełnie inna bajka niż zwykły rower miejski. Różni się geometrią ramy, inaczej się na nim siedzi, ma kierownicę typu „baranek” i najlepsze na świecie siodełko – twarde i wąskie. Ma też zupełnie inne przełożenia, trzeba „mieć nogę”, żeby nim zakręcić A kręci się dosyć szybko – 80, 90 obrotów na minutę. Buty są zatrzaskowe, przypięte do pedałów, człowiek jest zespolony z tym sprzętem. Ma karbonową ramę, więc waży poniżej 7 kg, i cieniutkie (28 mm), mocno napompowane opony…

Wydaje mi się, że należę

do pacjentów, którzy sami

Mówi Pan o swoim rowerze?

Tak. Mam dwa. Pierwszy, szosowy z lat 80., ze stalową ramą, kupiłem tanio, bo za 300 zł. Okazało się, że to unikat, perełka kolekcjonerska. Czasem jeżdżę nim po pobliskim Lesie Łagiewnickim. Drugi jest rowerem z najwyż-

by sobie poradzili ze swoimi problemami, ale niektórym trzeba pomóc.

8

FOT. AGENCJA FOTOGRAFICZNA GRZEGORZ MICHAŁOWSKI

Na pytanie, czy spotkanie pani Joli było jednym z najlepszych zdarzeń w jego życiu, pan Paweł bez wahania odpowiada: – Nie „jednym z”! Jest pierwszym i najlepszym, jakie mogły mnie w życiu spotkać. Jesteśmy razem od 10 lat i niech tak zostanie.

Aż tu w sierpniu 2021 roku zaczęła się choroba?

Zaczęła się dużo wcześniej, ale nie została rozpoznana, bo zignorowałem oczywiste objawy. Trochę zgubiło mnie kolarstwo, bo wydawało mi się, że jak jeżdżę po górach, pokonuję strome podjazdy czy przełęcze i zdrowo się odżywiam, to nie mogę być chory. W końcu jednak zgłosiłem się na wizytę i po badaniach w sierpniu 2021 roku usłyszałem diagnozę: rak jelita grubego i odbytu. To było jak strzał między oczy. Okazało się, że w odbycie prawie nie ma prześwitu. Trafiłem do Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego nr 1 im. Norberta Barlickiego w Łodzi, gdzie w sierpniu 2021 roku lekarze wyłonili mi ileostomię z jelita cienkiego i skierowali na chemioterapię, żeby zmniejszyć nowotwór.

W przerwie zabiegów chemioterapii miałem radioterapię: 25 naświetlań w ciągu miesiąca.

Akademii Medycznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

Tam po badaniach obrazowych i cystoskopii lekarze odkryli paskudny, masywny naciek na pęcherzu, czego wcześniej nikt nie zauważył. Po biopsji okazało się, że był to poważniejszy problem niż rak jelita grubego i odbytu. Naciek groził rozlaniem i zakażeniem całego organizmu. Gdybym zwlekał z kolejnym, tym razem radykalnym i skomplikowanym zabiegiem, mógłbym już tylko usłyszeć od życia: „Adieu!”.

Na czym polegał ten zabieg?

Na wycięciu odbytnicy, pęcherza i prostaty oraz wyłonieniu dwóch stomii. Po prawej stronie, w miejscu, gdzie miałem ileostomię, mam teraz urostomię, a po lewej - kolostomię. Mam więc dwa worki. Wydaje mi się jednak, że ich obsługa jest mniej absorbująca niż obsługa ileostomii. Taki zabieg jak mój należy do bardzo rzadkich.

Od lekarzy wiem, że robi się go raz na kilka lat, i to nie wszędzie. W Łodzi chyba nikt inny by tego nie zrobił.

A była to ostatnia chwila i tylko dwa możliwe wyjścia: albo nie przeżyję, albo przeżyję i będę żył normalnie.

Jednak to nie wystarczyło?

Nie wystarczyło. Pod kilkunastu zabiegach chemioterapii, pod koniec 2022 roku, znalazłem się w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym nr 2 im. Wojskowej

9

PORTRET W taki oto sposób lekarze w szpitalu WAM w Łodzi uratowali mi życie. Byli to: chirurdzy dr Jacek Kordiak i dr Artur Terlecki oraz urolog – dr Piotr Falkowski. Po zabiegu leżałem w szpitalu 36 dni, a zwykle pacjenci wychodzą 6-7, góra po dziesięciu dniach. Tyle czasu trzeba było, żeby postawić na nogi mój wyniszczony chorobą i chemioterapią organizm. Działo się to w marcu 2023 roku, w okresie wielkanocnym. Lekarze starali się robić wszystko, żebym na święta mógł wrócić do domu. Powiedziałem im wtedy: „Święta to tylko kartki w kalendarzu, proszę niczego nie przyspieszać”. Czułem bowiem, że idzie ku lepszemu. Wyszedłem ze szpitala 20 kwietnia 2023 roku. Od tamtej pory jestem pod ścisłą kontrolą chirurgów i urologa. Dmuchamy na zimne, ale najważniejsze, że mogę normalnie funkcjonować.

Po chorobie, bardziej niż przed nią,

dostrzegam drobiazgi, których

Jest Pan więc wciąż aktywny zawodowo?

Jak najbardziej. Od dziesięciu lat mamy z kolegą firmę, która zajmuje się internetową sprzedażą usługi regeneracji części samochodowych. Zainteresowanie jest duże, bo ceny takich części, wykonanych porządnie i na dobrych komponentach, są kilkakrotnie niższe niż nowych. Kolega dba o kapitał firmy, czyli o nasze strony i domeny internetowe. Moim wyróżnikiem było zawsze zarządzanie, analizowanie, wyciąganie wniosków, projekty biznesowe. W naszej firmie zajmuję się więc sprzedażą. Klienci dzwonią codziennie, czasem nawet wieczorem. Staram się jednak pracować nie więcej niż osiem godzin dziennie.

wcześniej nie widziałem,

Co Pan robił przedtem, zanim wymyślił Pan z kolegą tę firmę?

Odebrałem bardzo dobre wykształcenie w świetnej uczelni. Po studiach pracowałem w armii, ale dość szybko zdjąłem mundur i przeszedłem do biznesu. Mam bogaty życiorys zawodowy. Zajmowałem się ubezpieczeniami, w tym sektorze pracowałem na stanowiskach takich jak kierownik sprzedaży, dyrektor sprzedaży, dyrektor oddziału. Jestem współtwórcą jednego z działających zakładów ubezpieczeń. Byłem członkiem zarządu w firmie produkującej meble, pracowałem też na stanowiskach kierowniczych m.in. w sieci aptek. Finansowo wychodziłem może lepiej, ale teraz mam spokój duszy, czego wcześniej w życiu zawodowym mi brakowało. Zdrowie psychiczne jest najważniejsze, nie ma na nie ceny.

Czy kolarstwo i stomia nie wykluczają się?

Przy ustabilizowanym stylu życia i regularnych posiłkach wiem, kiedy napełnia się worek kolostomijny, a urostomijny opróżniam na bieżąco. To przecież nic nadzwyczajnego, ludzie załatwiają czasem swoje potrzeby fizjologiczne w plenerze. Mogę więc zatrzymać się, opróżnić worek i jechać dalej. Gdy wybieram się na rower, nie biorę ze sobą sprzętu stomijnego. Moje zabawy w kolarstwo odbywają się niedaleko domu i w sytuacji awaryjnej mogę zawsze do niego wrócić.

Co było dla Pana najtrudniejsze od czasu diagnozy?

Załamanie po pierwszym szoku było krótkie. Gdy przeczytałem w internecie, że choroby nowotworowe, takie jak moja, to choroby przewlekłe, a nie śmiertelne, odetchnąłem trochę. Poza tym jak się chodzi na chemię, to spotyka się różnych ludzi i rozmawia z nimi. Niektórzy przychodzili tam od kilku lat. Jak człowiek sobie pomyśli, że ktoś inny ma poważną sytuację zdrowotną i żyje, to ma nadzieję, że i z nim nie będzie tak źle. Fizycznie

Nie łatwiej byłoby przejść na rentę?

Mamy tyle lat, na ile się czujemy. Jola, moja partnerka, i ja czujemy się młodo, wśród naszych znajomych i przyjaciół jest wielu młodych ludzi.

10

FOT. AGENCJA FOTOGRAFICZNA GRZEGORZ MICHAŁOWSKI

i cieszę się nimi.

worki i prześcielały łóżko. Nic złego nie mogę powiedzieć na ten szpital, przeciwnie! Pracują tam prawdziwi lekarze z powołania i prawdziwe pielęgniarki z powołania. Życzyłbym sobie, żeby wszyscy lekarze i pielęgniarki mieli takie podejście do pacjenta. Nie mogę też pominąć osób z Convatecu: pielęgniarki stomijnej, pani Ani Stangreciak-Karaś i pana Darka Bochenko, przedstawiciela firmy Convatec, który mieszka po sąsiedzku i podwozi mi sprzęt ze sklepu z artykułami dla stomików. Duchowo wspierali mnie: moja Jola, rodzina i przyjaciele.

Jak przebiegało dobieranie produktów do zaopatrzenia i pielęgnacji stomii?

Pani Ania z Convatecu doradziła mi płytkę plastyczną akordeonową convex Natura, która świetnie się sprawdza przy stomii wklęsłej, i worki stomijne. Pokazała też dokładnie, jak ich używać. Jej pomoc i wskazówki były bardzo pomocne. Odwiedziła mnie w domu trzy razy i nigdy się nie spieszyła. Nauczyła mnie, jak należy zmieniać sprzęt stomijny i pielęgnować skórę wokół stomii.

Chyba się nie pomyliła, bo wszystko działa jak należy.

Jaki sprzęt i akcesoria do pielęgnacji są dla Pana niezbędne i dlaczego?

Płytka plastyczna akordeonowa Natura oraz worki stomijne do tych płytek. Ponadto puder i pasta uszczelniająca Stomahesive oraz gaziki zwiększające przyczepność sprzętu stomijnego. Korzystam też z pianki i chusteczek Presenta oczyszczających i pielęgnujących skórę wokół stomii. Wszystkie te produkty są przemyślane pod kątem potrzeb stomików i cechuje je wysoka jakość.

zabiegi chemioterapii były męczące, ale psychicznie mnie podbudowały – z uwagi na spotkania z ludźmi.

Gdy byłem w szpitalu na oddziale chirurgii czy onkologii, spotkałem się z psychologiem, bo w chorobie nowotworowej sfera psychiczna jest ogromnie ważna.

Wydaje mi się, że należę do pacjentów, którzy sami by sobie poradzili ze swoimi problemami, ale niektórym trzeba pomóc. Dlatego warto korzystać z takich spotkań.

Czy to pani Ania doradziła Panu stosowanie płytki akordeonowej Natura?

Tak, ale teraz, już bez żadnych sugestii, nie zamieniłbym tej płytki na inny produkt. Jest bardzo wygodna w eksploatacji, można ją bezpiecznie zmieniać. Po prostu odpinam worek stomijny i przypinam kolejny. Dwuczęściowy sprzęt stomijny odpowiada mi bardziej niż jednoczęściowy, czyli worek stomijny doczepiany bezpośrednio do ciała. Stosuję sprzęt dwuczęściowy zarówno do zaopatrzenia urostomii, jak i kolostomii.

Ktoś jednak pomógł Panu przetrwać najtrudniejsze chwile związane z chorobą?

Przede wszystkim lekarze, którzy zaprojektowali i wykonali zabieg. Widziałem, jak bardzo zależało im na tym, żeby jak najlepiej doprowadzić mnie do porządku.

Wielki szacunek mam też dla pań pielęgniarek, dla których, z powodu długotrwałego pobytu w szpitalu, stałem się swoistą maskotką, więc ucinaliśmy sobie pogaduszki na dyżurach. Słowa uznania mam również dla pań salowych, które zmieniały mi przesączające się

Ma Pan stomię jelitową i moczową. Czy ich pielęgnacja jest podobna?

Nieco trudniejsza jest stomia moczowa, bo mocz jest substancją żrącą. Wspomniany pan Darek Bochenko z firmy Convatec twierdzi, że z akordeonową płytką

11

PORTRET

na wyspę Wolin. Zieleń, świeże powietrze, leżakowanie, spokój. Wynajęliśmy domek z kawałkiem terenu, gdzie nasz pies Pola, border collie, cwana bestia, czuł się fantastycznie. Jeździliśmy też na rowerach. Był to dla mnie znaczny wysiłek, ale ze sprzętem stomijnym nic złego się nie działo.

plastyczną Natura można pływać. Przyjąłem to do wiadomości, ale wolę tego nie sprawdzać w basenie, bo jest we mnie jeszcze jakaś bariera psychiczna. Może kiedyś zastosuję tę płytkę podczas kąpieli w morzu czy jeziorze, czyli w otwartym akwenie. Przed chorobą pokonywałem 70, 80 długości basenu, teraz nie pływam. Czasem wspominamy z Jolą sylwester 2019/20, który spędziliśmy w aquaparku w Kutnie. To była wspaniała zabawa!

Jak Pan to robi, że ciągle ma Pan chęć do działania?

Nie potrafię nic nie robić. Jak zaczynam rano rozmowy z klientami, to mnie to nakręca, motywuje. Poza tym mam obok siebie Jolę, równolatkę, bardzo mądrą, aktywną zawodowo kobietę. Mimo moich problemów ze zdrowiem, jesteśmy razem, bo nasze relacje pozostały dobre. To mnie przez cały czas choroby podtrzymywało na duchu. Zdarza się, że mamy odmienne zdania na jakiś temat, ale umiemy dyskutować. Gdy niedawno pojawiła się u mnie przepuklina stomijna i okazało się, że najlepiej zmieniać sprzęt w pozycji leżącej, Jola mi w tym pomaga.

Zawsze mogę na nią liczyć, a ona na mnie. Wspieramy się wzajemnie, lubimy spędzać ze sobą czas, jesteśmy dopasowani intelektualnie. Jest dobrze. ●

Czy Pan sprzed choroby i po operacjach wyłonienia stomii to wciąż ta sama osoba w sensie mentalnym?

Nie, nie ta sama. Po chorobie, bardziej niż przed nią, dostrzegam drobiazgi, których wcześniej nie widziałem, i cieszę się nimi. Bardziej dbam o kontakty z ludźmi, bardziej cenię sobie relacje z nimi. Zrozumiałem sens słów księdza Twardowskiego: „Śpieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą”. Po zabiegu mam też większy apetyt na życie niż przedtem. Już trzy miesiące po operacji pojechaliśmy z Jolą do naszej ulubionej Ścinawki Górnej u podnóża Gór Stołowych. Wtedy jeszcze bez rowerów.

Ale na początku września tego roku wybraliśmy się

12

FOT. AGENCJA FOTOGRAFICZNA GRZEGORZ MICHAŁOWSKI

– Zanim zainteresowałem się kolarstwem szosowym, ważyłem 125 kg, przy wzroście 180 cm. Rower szosowy sprawił, że po półtora miesiąca codziennej ostrej jazdy, przez godzinę, dwie, straciłem 20 kg, a po niespełna pół roku – kolejne 20 kg – mówi pan Paweł.

REFUNDACJA

WAŻNE

Zmiany w refundacji sprzętu stomijnego od stycznia 2024 roku TEKST Magdalena Sobczak

O FOT. ADOBE STOCK

Od 1 stycznia 2024 roku będą wprowadzone zmiany w wystawianiu zleceń na sprzęt stomijny na podstawie opublikowanego Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 października 2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz. U. z 2023 poz. 2461).

Zmiany obejmują kody zaopatrzenia w sprzęt stomijny, a także inne wyroby medyczne na zlecenie.

Dotychczasowe kody zaopatrzenia w sprzęt stomijny (P.099; P.099A, P.141; P.141A) zostają zastąpione nowymi.

Oznacza to, że od 1 stycznia 2024 roku osoba uprawniona do wystawiania zleceń podczas wystawiania zleceń na zaopatrzenie stomijne powinna użyć nowych kodów.

KODY ZAOPATRZENIA W SPRZĘT STOMIJNY

Rodzaj wyrobu medycznego

Kody obowiązujące do 31 grudnia 2023 r.

Nowe kody obowiązujące od 1 stycznia 2024 r.

Worki/płytki stomijne

P.099

W.01.01

Jednorazowe zlecenie w przypadku nowo wyłonionej stomii na worki/płytki stomijne

P.099A

W.01.02

Akcesoria stomijne

P.141

W.02.01

P.141A

W.02.02

P.097

Y.04.01

Jednorazowe zlecenie w przypadku nowo wyłonionej stomii na akcesoria stomijne Worki do zbiórki moczu z odpływem lub worki jednoczęściowe urostomijne (w przypadku nefrostomii)

13

REFUNDACJA SPRZĘT STOMIJNY REFUNDOWANY OD STYCZNIA 2024 ROKU Rodzaj wyrobu stomijnego

Worki stomijne w systemie jednoczęściowym lub dwuczęściowym lub płytki stomijne, lub worki do zbiórki moczu (urostomia), lub zestaw do irygacji (kolostomia)

Kod zaopatrzenia wg MZ

Kod szczegółowy wg NFZ

Kryterium przyznawania

W.01.01

W.01.01.I (Ileostomia) W.01.01.K (Kolostomia) W.01.01.U (Urostomia) W.01.01.IP (inne przetoki)

Kolostomia, ileostomia, inne przetoki i stomie wymagające ewakuacji fizjologicznej lub patologicznej treści z narządów (z wyjątkiem nefrostomii lub tracheostomii)

Urostomia

Jednorazowe zlecenie w przypadku nowo wyłonionej stomii: worki stomijne w systemie jednoczęściowym lub dwuczęściowym lub płytki stomijne, lub worki do zbiórki moczu (urostomia)

W.01.02

W.01.02.I (Ileostomia) W.01.02.K (Kolostomia) W.01.02.U (Urostomia) W.01.02.IP (inne przetoki)

Nowo wyłoniona stomia na jelicie grubym (kolostomia); na jelicie cienkim (ileostomia); nowo utworzone inne przetoki lub stomie wymagające ewakuacji fizjologicznej lub patologicznej treści z narządów (z wyjątkiem nefrostomii lub tracheostomii)

Nowo wyłoniona stomia na układzie moczowym (urostomia)

Wyroby stomijne (pasty, pudry, paski, półpierścienie, pierścienie o właściwościach uszczelniających lub gojących, produkty do usuwania sprzętu stomijnego lub do ochrony skóry wokół stomii lub środki zagęszczające luźną treść jelitową)

Jednorazowe zlecenie w przypadku nowo wyłonionej stomii: pasty, pudry, paski, półpierścienie, pierścienie o właściwościach uszczelniających lub gojących, produkty do usuwania sprzętu stomijnego lub do ochrony skóry wokół stomii lub środki zagęszczające luźną treść jelitową

dzieci do 18 r.ż.

W.02.01.I.01 (Ileostomia) W.02.01.K.01 (Kolostomia) W.02.01.U.01 (Urostomia) W.02.01.IP.01 (inne przetoki) W.02.01 osoby powyżej 18 r.ż.

W.02.01.I.00 (Ileostomia) W.02.01.K.00 (Kolostomia) W.02.01.U.00 (Urostomia) W.02.01.IP.00 (inne przetoki)

dzieci do 18 r.ż.

W.02.02.I.01 (Ileostomia) W.02.02.K.01 (Kolostomia) W.02.02.U.01 (Urostomia) W.02.02.IP.01 (inne przetoki) W.02.02 osoby powyżej 18 r.ż.

W.02.02.I.00 (Ileostomia) W.02.02.K.00 (Kolostomia) W.02.02.U.00 (Urostomia) W.02.02.IP.00 (inne przetoki)

14

Kolostomia, ileostomia, urostomia, inne przetoki lub stomie wymagające ewakuacji fizjologicznej lub patologicznej treści z narządów (z wyjątkiem nefrostomii lub tracheostomii)

nowo wyłoniona stomia na jelicie grubym (kolostomia); na jelicie cienkim (ileostomia); nowo wyłoniona stomia na układzie moczowym (urostomia); nowo utworzone inne przetoki lub stomie wymagające ewakuacji fizjologicznej lub patologicznej treści z narządów (z wyjątkiem nefrostomii lub tracheostomii)

Limit finansowania/ miesiąc

450 zł

Określenie liczby sztuk na zleceniu/miesiąc

Udział własny pacjenta w limicie finansowania

Refundacja NFZ

Dopłata pacjenta do limitu

Dopłata pacjenta powyżej limitu finansowania

Ryczałt miesięczny/ wielokrotność ryczałtu w przypadku uprawnień dodatkowych

0 proc.

450 zł/530 zł

0 zł

100 proc.

Jednorazowy ryczałt miesięczny/ wielokrotność ryczałtu w przypadku uprawnień dodatkowych

0 proc.

900 zł/1060 zł

0 zł

100 proc.

10 proc. dzieci do 18 r.ż.

108 zł

12 zł

100 proc.

20 proc. osoby powyżej 18 r.ż.

96 zł

24 zł

100 proc.

10 proc. dzieci do 18 r.ż.

216 zł

24 zł

100 proc.

20 proc. osoby powyżej 18 r.ż.

192 zł

48 zł

100 proc.

530 zł

900 zł

1060 zł

120 zł

240 zł

Ryczałt miesięczny/ wielokrotność ryczałtu w przypadku uprawnień dodatkowych

Jednorazowy ryczałt miesięczny/ wielokrotność ryczałtu w przypadku uprawnień dodatkowych

15

REFUNDACJA Kwota limitu uzależniona jest od liczby stomii/przetok, jakie ma pacjent. Dopłata do akcesoriów dotyczy również osób z uprawnieniami dodatkowymi 47DN, 47ZN, 47ZND, którym przysługuje zwiększony limit finansowania.

Informujemy, że od 1 stycznia 2024 roku dla pacjentów korzystających z zaopatrzenia w worki do zbiórki moczu z kodem P.097 (choroby wymagające cewnikowania pęcherza moczowego, choroby wymagające stosowania cewników zewnętrznych, nadpęcherzowe odprowadzenie moczu, nefrostomia) kod ten zmieni się na Y.04.01.

Natomiast limit finansowania pozostanie bez zmian: worki do zbiórki moczu z odpływem (limit ceny 6,50 zł za szt.) lub worki jednoczęściowe urostomijne (limit ceny 16 zł za szt.) w liczbie do 12 sztuk na miesiąc.

UPRAWNIENI DO WYSTAWIANIA ZLECEŃ

REFUNDACJA SPRZĘTU STOMIJNEGO OD 1 STYCZNIA 2024 ROKU

Rozporządzenie wprowadzi również zmiany w zakresie osób uprawnionych do wystawiania zleceń na sprzęt stomijny. Do grona osób uprawnionych do wystawienia zlecenia został dodany specjalista fizjoterapii. Natomiast uprawnienie do wypisania zlecenia odebrano felczerom. Od stycznia pielęgniarka i położna mająca uprawnienia do samodzielnego wystawiania zleceń będzie mogła nadal wystawić zlecenie na 12 miesięcy – dotyczy to pielęgniarek i położnych, o których mowa w art. 15A ust. 1 Ustawy z dnia 15 lipca 2011 roku o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2022 r. poz.

2705, z późn. zm.). Natomiast pielęgniarka lub położna dotychczas wystawiająca wnioski na zlecenie lekarza nie będzie już mogła wypisać zleceń na sprzęt stomijny.

Pozostali lekarze i lekarze specjaliści, którzy dotąd byli uprawnieni do wystawienia zlecenia, nadal będą mogli wystawiać zlecenia.

Osoba uprawniona do wystawienia zlecenia będzie mogła wystawić wniosek na maksymalnie 12 miesięcy.

Wyjątkiem są zlecenia wystawione dla nowo wyłonionej stomii – w tym przypadku zlecenie wystawia się jednorazowo na 1 miesiąc. Zlecenie nadal będzie mogło być realizowane jak dotychczas, czyli np. na 1 lub maksymalnie na 6 miesięcy.

Od 1 stycznia nastąpią także niewielkie zmiany w refundacji. Zmianie ulegnie poziom dopłaty do akcesoriów dla dzieci, które nie ukończyły 18. roku życia.

Dotychczasowa dopłata 20 proc. do limitu finansowania akcesoriów zostanie zmniejszona do 10 proc. Oznacza to, że osoby do 18. roku życia będą dopłacały za akcesoria stomijne 10 proc. do limitu 120 zł/miesiąc.

Pozostałe zasady i limity refundacyjne nie ulegną zmianie. Przypomnijmy, że od stycznia 2023 roku w celu kompleksowego zaopatrzenia pacjenta w sprzęt stomijny należy mieć dwa oddzielne zlecenia na każdy rodzaj stomii (przetoki). Zatem zlecenia z nowym kodem W.01.01/W.01.02 (dotychczas P.099/P.099A) będą w 100 proc. refundowane i w ramach takiego zlecenia pacjent może odebrać płytki i worki w systemie jedno- i dwuczęściowym, a także worki do zbiórki moczu w urostomii. Miesięczny limit refundacyjny na płytki i worki stomijne będzie wynosił: d la kolostomii i ileostomii 450 zł; d la urostomii 530 zł.

Pacjentom z nowo wyłonioną stomią lub nowo utworzonymi przetokami przysługuje jednorazowy podwójny limit.

Zlecenia z nowym kodem W.02.01 oraz W.02.02 (dotychczas P.141/P.141A) będą obowiązywać pacjentów, którzy korzystają z akcesoriów stomijnych, takich jak pasty, pudry, paski, półpierścienie, pierścienie o właściwościach uszczelniających lub gojących, produkty do usuwania sprzętu stomijnego lub do ochrony skóry wokół stomii lub środki zagęszczające luźną treść jelitową. Zlecenia na akcesoria stomijne dla każdego rodzaju stomii będą miały limit miesięczny 120 zł: z 10-proc. dopłatą dla osób poniżej 18. roku życia; z 20-proc. dopłatą dla osób powyżej 18. roku życia.

Zlecenia na sprzęt stomijny z kodem P.099 oraz P.141 wystawione w 2023 roku zachowują ważność po 1 stycznia 2024 roku. Realizacja tych zleceń będzie się odbywać na obowiązujących w nowym roku zasadach.

Na stronach poprzedzających prezentujemy tabelę z nowymi kodami, limitami finansowania oraz dopłatami pacjenta, obowiązującymi od 1 stycznia 2024 roku. ●

16

FOT. ADOBE STOCK

DODATKOWE INFORMACJE:

INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA ZLECENIA NA SPRZĘT STOMIJNY Od 1 stycznia 2024 obowiązują nowe kody zaopatrzenia w sprzęt stomijny.

Dotychczasowe kody zaopatrzenia (P.099; P.099A, P.141; P.141A) zostają zastąpione nowymi.

Od stycznia 2024 obowiązuje również nowy poziom dopłaty do akcesoriów. Dzieci do ukończenia 18 r.ż. dopłacają 10 % do limitu, a osoby powyżej 18 r.ż. dopłacają 20 %.

Kody i miesięczne limity finansowania sprzętu stomijnego Rodzaj wyrobu stomijnego

Worki stomijne w systemie jednoczęściowym lub dwuczęściowym lub płytki stomijne, lub worki do zbiórki moczu (urostomia), lub zestaw do irygacji (kolostomia)

Jednorazowe zlecenie w przypadku nowo wyłonionej stomii: Worki stomijne w systemie jednoczęściowym lub dwuczęściowym lub płytki stomijne, lub worki do zbiórki moczu (urostomia)

Wyroby stomijne (pasty, pudry, paski, półpierścienie, pierścienie o właściwościach uszczelniających lub gojących, produkty do usuwania sprzętu stomijnego lub do ochrony skóry wokół stomii lub środki zagęszczające luźną treść jelitową) Jednorazowe zlecenie w przypadku nowo wyłonionej stomii: pasty, pudry, paski, półpierścienie, pierścienie o właściwościach uszczelniających lub gojących, produkty do usuwania sprzętu stomijnego lub do ochrony skóry wokół stomii lub środki zagęszczające luźną treść jelitową)

Kod zaopatrzenia wg MZ

W.01.01

W.01.02

Kod szczegółowy wg NFZ

Kryterium przyznawania

W.01.01.I (Ileostomia) W.01.01.K (Kolostomia) W.01.01.U (Urostomia) W.01.01.IP (inne przetoki)

Kolostomia, Ileostomia, Inne przetoki i stomie wymagające ewakuacji fizjologicznej lub patologicznej treści z narządów (z wyjątkiem nefrostomii lub tracheostomii)

450 zł

Urostomia

530 zł

W.01.02.I (Ileostomia) W.01.02.K (Kolostomia) W.01.02.U (Urostomia) W.01.02.IP (inne przetoki)

dzieci do 18 r.ż.

W.02.01.I.01 (Ileostomia) W.02.01.K.01 (Kolostomia) W.02.01.U.01 (Urostomia) W.02.01.IP.01 (inne przetoki) W.02.01

osoby powyżej 18 r.ż.

W.02.01.I.00 (Ileostomia) W.02.01.K.00 (Kolostomia) W.02.01.U.00 (Urostomia) W.02.01.IP.00 (inne przetoki) dzieci do 18 r.ż.

W.02.02.I.01 (Ileostomia) W.02.02.K.01 (Kolostomia) W.02.02.U.01 (Urostomia) W.02.02.IP.01 (inne przetoki)

W.02.02

osoby powyżej 18 r.ż.

W.02.02.I.00 (Ileostomia) W.02.02.K.00 (Kolostomia) W.02.02.U.00 (Urostomia) W.02.02.IP.00 (inne przetoki)

Limit finansowania/ miesiąc

nowo wyłoniona stomia na jelicie grubym (kolostomia); na jelicie cienkim (ileostomia); nowo utworzone inne przetoki lub stomie wymagające ewakuacji fizjologicznej lub patologicznej treści z narządów (z wyjątkiem nefrostomii lub tracheostomii)

900 zł

nowo wyłoniona stomia na układzie moczowym (urostomia)

1 060 zł

Kolostomia, Ileostomia, Urostomia, Inne przetoki lub stomie wymagające ewakuacji fizjologicznej lub patologicznej treści z narządów (z wyjątkiem nefrostomii lub tracheostomi)

nowo wyłoniona stomia na jelicie grubym (kolostomia); na jelicie cienkim (ileostomia); nowo wyłoniona stomia na układzie moczowym (urostomia); nowo utworzone inne przetoki lub stomie wymagające ewakuacji fizjologicznej lub patologicznej treści z narządów (z wyjątkiem nefrostomii lub tracheostomi)

120 zł

240 zł

Określenie liczby sztuk na zleceniu/ miesiąc

Udział własny pacjenta w limicie finansowania

Refundacja NFZ

Dopłata pacjenta do limitu

Dopłata pacjenta powyżej limitu finansowania

Ryczałt miesięczny/ wielokrotność ryczałtu w przypadku uprawnień dodatkowych

0%

450 zł/ 530 zł

0 zł

100%

Jednorazowy ryczałt miesięczny/ wielokrotność ryczałtu w przypadku uprawnień dodatkowych

0%

900 zł/ 1 060 zł

0 zł

100%

10% dzieci do 18 r.ż.

108 zł

12 zł

100%

20% osoby powyżej 18 r.ż.

96 zł

24 zł

100%

10% dzieci do 18 r.ż.

216 zł

24 zł

100%

20% osoby powyżej 18 r.ż.

192 zł

48 zł

100%

Ryczałt miesięczny/ wielokrotność ryczałtu w przypadku uprawnień dodatkowych

Jednorazowy ryczałt miesięczny/ wielokrotność ryczałtu w przypadku uprawnień dodatkowych

INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA Osoby uprawnione do wystawienia zlecenia w kodzie W.01.01/W.01.02, W.02.01/W.02.02:

• Lekarz posiadający specjalizację w dziedzinie: chirurgii ogólnej, chirurgii dziecięcej, chirurgii onkologicznej, onkologii klinicznej lub chemioterapii nowotworów, chirurgii klatki piersiowej, chirurgii szczękowo-twarzowej, położnictwa i ginekologii, ginekologii onkologicznej, onkologii i hematologii dziecięcej, otolaryngologii, otolaryngologii dziecięcej, urologii lub urologii dziecięcej, geriatrii, gastroenterologii, rehabilitacji.

• Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, medycyny rodzinnej, pediatrii, chorób wewnętrznych.

• Lekarz spełniający wymagania do udzielania świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej, realizowanych w warunkach domowych.

• Pielęgniarka lub położna, o której mowa w art. 15a ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej.

• Specjalista w dziedzinie fizjoterapii.

W związku ze zmianami kodów zaopatrzenia na sprzęt stomijny od 1 stycznia 2024 r. przedstawiamy przykłady wypełniania poszczególnych zleceń Przykład: zlecenie jednorazowe na podwójny limit finansowania dla nowo wyłonionej stomii na worki/płytki w kodzie W.01.02 (100 % refundacji) lub na akcesoria stomijne w kodzie W.02.02 (90 % refundacji i 10% dopłaty pacjenta do 18 r.ż. oraz 80 % refundacji i 20 % dopłaty pacjenta powyżej 18 r.ż.)

Identyfikator zlecenia

Kod kreskowy

I.C. OKREŚLENIE WYROBU MEDYCZNEGO11) I.C.1 Grupa i liczba porządkowa

Zaznaczyć rodzaj przetoki (bez nefrostomii)

I.C.2 Umiejscowienie (nie dotyczy stomii)

W.01.02 lub W.02.02 □ lewostronne □prawostronne □nie dotyczy

I.C.3 Liczba przetok (dotyczy stomii)

np.1

I.C.5 Kod ICD-10

I.C.4 Rodzaj przetok (dotyczy stomii)

□

□

□

□

□

urostomia kolostomia ileostomia nefrostomia inna I.C.6 Liczba sztuk (dotyczy I.C.7 Liczba sztuk na I.C.8 Pierwszy miesiąc zleceń innych niż comiesięczne) miesiąc (dotyczy zaopatrzenia comiesięcznych zleceń) 12) comiesięcznego (format: MM-

Wpisać liczbę przetok, chodzi o liczbę tych samych przetok, np. 2 urostomie, wtedy limit jest mnożony przez liczbę przetok I.C.10 Nazwa wyrobu medycznego

RRRR)

1

Liczba sztuk 1

I.C.11 Kryteria przyznania wyrobu medycznego13)

np. 01-2024

I.C.9 Liczba miesięcy zaopatrzenia comiesięcznego (1– 12)

1

I.C.12 Dodatkowe informacje dotyczące wyrobu14)

Jednorazowo tylko na 1 miesiąc

I.C.13 Uzasadnienie medyczne przyznania większej liczby sztuk wyrobu medycznego - w przypadku uprawnienia dodatkowego 47ZN, 47DN, 47ZDN

I.CA Soczewki okularowe Sfera OP Do dali OL Do bliży

OP OL

Cylinder

Oś

Pryzma Odległość źrenic .............. mm

ZLECENIA NA SPRZĘT STOMIJNY Przykład: zlecenie na sprzęt stomijny w kodzie W.01.01 (worki/płytki) - 100 % refundacji Identyfikator zlecenia

Kod kreskowy

I.C. OKREŚLENIE WYROBU MEDYCZNEGO11) I.C.1 Grupa i liczba porządkowa

□ lewostronne □prawostronne □nie dotyczy

W.01.01

I.C.3 Liczba przetok (dotyczy stomii)

I.C.4 Rodzaj przetok (dotyczy stomii)

np. 1

I.C.5 Kod ICD-10 Wpisać liczbę przetok, chodzi o liczbę tych samych przetok, np. 2 urostomie, wtedy limit jest mnożony przez liczbę przetok

Zaznaczyć rodzaj przetoki (bez nefrostomii)

I.C.2 Umiejscowienie (nie dotyczy stomii)

□ urostomia □ kolostomia □ ileostomia □ nefrostomia □ inna

I.C.6 Liczba sztuk (dotyczy zleceń innych niż comiesięczne)

I.C.10 Nazwa wyrobu medycznego

I.C.7 Liczba sztuk na miesiąc (dotyczy

I.C.8 Pierwszy miesiąc zaopatrzenia comiesięcznego (format: MM-

comiesięcznych zleceń) 12)

RRRR)

1

Liczba sztuk 1

I.C.11 Kryteria przyznania wyrobu medycznego13)

np. 01-2024

I.C.9 Liczba miesięcy zaopatrzenia comiesięcznego (1– 12)

1-12

I.C.12 Dodatkowe informacje dotyczące wyrobu14)

I.C.13 Uzasadnienie medyczne przyznania większej liczby sztuk wyrobu medycznego - w przypadku uprawnienia dodatkowego 47ZN, 47DN, 47ZDN

Przykład: zlecenie na akcesoria stomijne w kodzie W.02.01 - 90 % refundacji i 10% dopłaty pacjenta do 18 r.ż. oraz 80 % refundacji i 20 % dopłaty pacjenta powyżej 18 r.ż.

I.CA Soczewki okularowe OP Identyfikator zlecenia Do dali OL Do bliży

Sfera

Cylinder

Oś

Pryzma

Kod kreskowy Odległość źrenic .............. mm

OP

I.C. OKREŚLENIEOL WYROBU MEDYCZNEGO11)

Zaznaczyć rodzaj przetoki Grupa i liczbaWSKAZANIA porządkowa DO I.C.2 Umiejscowienie (nie dotyczy stomii)(WYPEŁNIA OSOBA UPRAWNIONA DO WYSTAWIENIA ZLECENIA) I.D. I.C.1 DODATKOWE WYSTAWIENIA ZLECENIA (bez nefrostomii)

□

□

□

□

□

I.D.1 Skrócenie I.D.2 Wskazanie kryterium skrócenia okresu użytkowania wyrobu medycznego, jeżeli dotyczy 15) lewostronne prawostronne nie dotyczy W.02.01 okresu użytkowania wyrobu medycznego skrócenia okresu użytkowania wyrobu medycznego, jeżeli dotyczy I.C.3 Liczba przetok (dotyczyI.D.3 stomii)Uzasadnienie I.C.4 Rodzaj przetok (dotyczy stomii)

np.1□

□

□

□

urostomia kolostomia ileostomia nefrostomia inna I.C.6 Liczba sztuk (dotyczy I.C.7 Liczba sztuk na I.C.8 Pierwszy miesiąc zleceń innych niż comiesięczne) miesiąc (dotyczy zaopatrzenia I.E.Wpisać DANEliczbę OSOBY UPRAWNIONEJ DO WYSTAWIENIA ZLECENIA comiesięcznych zleceń) 12) comiesięcznego (format: MMprzetok, I.C.5 Kod ICD-10

RRRR)

I.C.9 Liczba miesięcy zaopatrzenia comiesięcznego (1– 12)

chodzi o liczbę tychwykonywania samych I.E.1 Numer prawa zawodu16) I.E.2 Imię (imiona) i nazwisko przetok, np. 2 urostomie, wtedy limit jest mnożony np Liczba sztuk 1 przez liczbę przetok I.E.3 Data wystawienia I.E.4 Podpis osoby uprawnionej do wystawienia zlecenia, jeżeli dotyczy

1

I.C.10 Nazwa wyrobu medycznego

I.C.11 Kryteria przyznania wyrobu medycznego13)

. 01-2024

1-12

I.C.12 Dodatkowe informacje dotyczące wyrobu14)

I.C.13 Uzasadnienie medyczne przyznania większej liczby sztuk wyrobu medycznego - w przypadku uprawnienia dodatkowego 47ZN, 47DN, 47ZDN

CZĘŚĆ I. WYSTAWIENIE ZLECENIA (WYPEŁNIA I DRUKUJE OSOBA UPRAWNIONA DO WYSTAWIENIA ZLECENIA) I.A. DANE PODMIOTU, W RAMACH KTÓREGO WYSTAWIONO ZLECENIE I.A.1 Nazwa

I.A.2 Adres miejsca udzielania świadczeń: kod pocztowy, miejscowość, ulica, numer domu lub lokalu2)

INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA ZLECENIA NA SPRZĘT STOMIJNY

I.A.3 REGON3)

I.B. DANE PACJENTA I.B.1 Imię (imiona)

I.B.2 Nazwisko

Jan

Kowalski

1 Przykład: zlecenia pacjenta z I.B.5 uprawnieniem dodatkowym: I.B.3 Numer PESEL na sprzęt stomijny dlaI.B.4 Data I.B.6 Symbol I.B.7 Rodzaj47ZN/47ZND/47DN i numer dokumentu

urodzenia4)

Płeć4)

państwa, jeżeli

potwierdzającego prawo do świadczeń

7 5 1 0 1 2 3 4 (100 5 6% refundacji); 7 na worki/płytki: W.01.01/W.01.02 dotyczy5) opieki zdrowotnej, jeżeli dotyczy6) na akcesoria stomijne: W.02.01/W.02.02 (90 % refundacji i 10 % dopłaty pacjenta do 18 r.ż. oraz 80 % refundacji PESEL pacjenta lub datę18 urodzenia i 20Wpisać % dopłaty pacjenta powyżej r.ż.). w przypadku jego braku

4) 4) LimitI.B.8 finansowania x krotność ryczałtu* (liczba sztuk naI.B.9 zleceniu) x liczba przetok x liczba miesięcy Dokument stwierdzający tożsamość Seria i numer = wartość limitu finansowego

□paszport □inny ...............................................................

7)

*krotność ryczałtu oznacza ilość potrzebnego miesięcznego limitu zaopatrzenia (z dokładnością do jednego miejsca po przecinku), np. jeśli pacjent potrzebuje podwójnej ilości na miesiąc, to należy wpisać krotność 2, jeśli potrójnej ilości to 3, maksymalnie I.B.10 Krajsprzętu wydania dokumentu stwierdzającego tożsamość, o którym mowa w pkt I.B.8 można wpisać 5.

I.BA. UPRAWNIENIE DODATKOWE LUB INNE UPRAWNIENIE, Z KTÓREGO BĘDZIE KORZYSTAŁ PACJENT I.BA.1 Kod tytułu uprawnienia dodatkowego8)

I.BA.2 Dane identyfikujące dokument potwierdzający uprawnienie dodatkowe9)

Identyfikator zlecenia

Kod kreskowy npwz osoby wystawiającej zaświadczenie w przypadku 47DN

Np. 47ZN/ 47ZND/ 47DN

np. orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności numer dokumentu np. PZON.8822-236/22 data wystawienia np. np. 2.10.2023 data ważności np. 31.10.2026 lub bezterminowo

I.C.2 Umiejscowienie (nie dotyczy stomii)

W.01.01 lub W.01.02 W.02.01 lub W.02.02 I.C.3 Liczba przetok (dotyczy stomii)

np.1

I.C.5 Kod ICD-10

Wpisać liczbę przetok

Zaznaczyć rodzaj przetoki (bez nefrostomii)

□ lewostronne □prawostronne □nie dotyczy I.C.4 Rodzaj przetok (dotyczy stomii)

□

□

□

□

□

urostomia kolostomia ileostomia nefrostomia inna I.C.6 Liczba sztuk (dotyczy I.C.7 Liczba sztuk na I.C.8 Pierwszy zleceń innych niż comiesięczne) miesiąc (dotyczy miesiąc zaopatrzenia comiesięcznych zleceń) 12) comiesięcznego (format: MM-RRRR) wpisać wielokrotność 1 ryczałtu (wartość np. 2, 3, 4, 5 może być do jednego np miejsca po przecinku)

. 01-2024

I.C.10 Nazwa wyrobu medycznego

□

47ZN lub 47ZND lub 47DN

I.C. OKREŚLENIE WYROBU MEDYCZNEGO11) I.C.1 Grupa i liczba porządkowa

I.BA.3 Ciąża10)

I.C.11 Kryteria przyznania wyrobu medycznego13)

I.C.9 Liczba miesięcy zaopatrzenia comiesięcznego (1– 12) 1-12 (W.01.01, W.02.01) 1 (W.01.02, W.02.02)

I.C.12 Dodatkowe informacje dotyczące wyrobu14)

I.C.13 Uzasadnienie medyczne przyznania większej liczby sztuk wyrobu medycznego - w przypadku uprawnienia dodatkowego 47ZN, 47DN, 47ZDN

I.CA Soczewki okularowe Sfera OP Do dali OL

Cylinder

Oś

Pryzma

Wpisać uzasadnienie medyczne przyznania większej liczby sztuk w przypadku uprawnienia 47ZN, 47ZND, 47DN

OP

Do bliży

Odległość źrenic .............. mm

OL

I.D. DODATKOWE WSKAZANIA DO WYSTAWIENIA ZLECENIA (WYPEŁNIA OSOBA UPRAWNIONA DO WYSTAWIENIA ZLECENIA)

1 Osoba uprawniona do wystawienia zlecenia ma prawo wystawić zlecenie dla pacjenta ze znacznym stopniem niepełnosprawności w ilości zaspokajającej potrzeby pacjenta na podstawie I.D.2 Wskazanie skrócenia okresu użytkowania wyrobu medycznego, jeżeli dotyczy UstawyI.D.1 z dniaSkrócenie 9 maja 2018 r. o szczególnych rozwiązaniachkryterium wspierających osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności (Dz.U. 2018 poz.

932).

Zgodnie15) z ustawą „pacjentowi ze znacznym stopniem niepełnosprawności przysługuje prawo do wyrobów medycznych do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych określonego w tych przepisach, według okresu użytkowania wskazań medycznych bez uwzględniania okresów użytkowania. O ilości miesięcznego zaopatrzenia w te wyroby decyduje każdorazowo osoba uprawniona do wystawienia zlecenia.” wyrobu medycznego I.D.3 Uzasadnienie skrócenia okresu użytkowania wyrobu medycznego, jeżeli dotyczy Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 maja 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne oraz zlecenia naprawy wyrobu medycznego (DZ. U. z 2023 poz. 1127). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 października 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz. U. z 2023 poz. 2461).

□

I.E. DANE OSOBY UPRAWNIONEJ DO WYSTAWIENIA ZLECENIA

Convatec Polska Sp. z o.o., al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa tel. (22) 579 66 50, www.convatec.pl, www.stomia.pl, dzial.pomocy@convatec.com I.E.1 Numer prawa wykonywania zawodu16) I.E.2 Imię (imiona) i nazwisko ®/TM oznacza zastrzeżony znak towarowy Convatec Inc. © Convatec Polska sp. z o.o., grudzień 2023 OC/100/01/2024, AP-66852-POL-POL-v1

I.E.3 Data wystawienia

800 120 093 - Bezpłatna Infolinia Działu Pomocy Convatec Numer czynny pon.-pt. 8:00-17:00 608 555 536 - „Dyżurny” Numer Działu Pomocy Convatec Numer czynny pon.-pt. 17:00-20:00 oraz sob. 10:00-14:00 (opłata za minutę połączenia zgodna z cennikiem operatora)

I.E.4 Podpis osoby uprawnionej do wystawienia zlecenia, jeżeli dotyczy

Produkty ESENTA™ do odklejania przylepca i ochrony skóry wokół stomii w formie chusteczek i w sprayu

ESENTA™ Spray medyczny do usuwania przylepca, nieszczypiący, ESENTA™ Spray ochronny, nieszczypiący, ESENTA™ Chusteczki medyczne do usuwania przylepca, nieszczypiące, ESENTA™ Chusteczki ochronne, nieszczypiące to wyroby medyczne przeznaczone do pielęgnacji stomii (kolostomii, ileostomii lub urostomii). Producent: Convatec Limited Upoważniony przedstawiciel – UNOMEDICAL A/S, Podmiot prowadzący reklamę – Convatec Polska Sp. z o.o.

TO SĄ WYROBY MEDYCZNE. UŻYWAJ ICH ZGODNIE Z INSTRUKCJĄ UŻYWANIA LUB ETYKIETĄ.

ZDROWIE

DWIE TAJEMNICZE

legionellozy

LEGIONELLOZA NIE SCHODZI OSTATNIO Z ŁAMÓW GAZET I NEWSÓW TELEWIZYJNYCH. PRZYRÓWNUJE SIĘ JĄ DO EPIDEMII COVID. TYMCZASEM TE WŁAŚCIWIE DWIE CHOROBY TOWARZYSZĄ NAM JUŻ KILKADZIESIĄT LAT, A CO ROKU OBSERWUJE SIĘ CO NAJMNIEJ KILKA, KILKANAŚCIE ICH PRZYPADKÓW. Bakteria występuje na całym świecie, a jej naturalnym środowiskiem jest woda (głównie stojąca, tj. stawy) i mokra gleba. Kłopot w tym, że sprzyjające warunki (ciepło, przerywany lub zwolniony strumień wody, obecność glonów, osad bogaty w sole wapnia i magnezu) znajduje również w stworzonych przez człowieka: instalacjach wodno-kanalizacyjnych hoteli, domów opieki, szpitali, basenach z hydromasażem, termach, a nawet w urządzeniach medycznych, jak nebulizatory. Lubi kurki i sitka prysznicowe, zwłaszcza klimatyzację i nawilżacze. Czy jesteśmy na nią skazani? Nie, opracowano szczegółowe wytyczne, jak niszczyć Legionellę – trzeba ich tylko przestrzegać. Jednym z najprostszych sposobów jest okresowe podgrzanie wody powyżej 70 st. C, wtedy bakteria ginie.

L

Lek. med. Marcin Pustkowski Specjalista medycyny rodzinnej

Legionellozy to dwie choroby wywoływane przez bakterię Legionella pneumophila. Tym, co przestraszyło nas ostatnio najbardziej, była choroba legionistów. Nazwa pochodzi od angielskiej organizacji weteranów wojennych American Legion, która w 1976 r. urządziła w Filadelfii konferencję. Spotkanie skończyło się tragicznie. Był lipiec, działała klimatyzacja i na dziwne zapalenie płuc zachorowało 182 uczestników, z czego 29 (głównie mężczyzn) zmarło. Dopiero w kolejnym roku udało się określić przyczynę choroby. „Nową” bakterię nazwano Legionella (od nazwy organizacji) pneumophila (łac. lubiąca płuca).

Jednak w badaniach okazało się, że przeciwciała przeciwko temu zarazkowi stwierdza się nawet u 90 proc. dorosłych. To dowodzi, że zetknęliśmy się z tą – dziś wiadomo – powszechną bakterią, ale albo nie zachorowaliśmy, albo przeszliśmy drugą legionellozę, czyli gorączkę Pontiac o łagodnym, grypopodobnym przebiegu (piszemy o niej w ramce na stronie obok).

GROŹNY AEROZOL Co jeśli zignorujemy zalecenia i Legionella rozmnoży się tak, że stanie się zaraźliwa dla ludzi? Powiedzmy przy tym, że najczęściej dochodzi do zakażenia drogą wziewną (inhalacja wodnego aerozolu). Choroba nie przenosi się poprzez picie skażonej wody ani z człowieka na człowieka.

Nawet kiedy zetkniemy się z Legionellą, tylko mały odsetek zarażonych zachoruje na chorobę legionistów. Dotyczy to szczególnie osób z grup ryzyka (patrz ramka obok).

Przy czym grupy ryzyka to tylko pojęcie statystyczne określające te populacje, w których ryzyko jest większe niż 5 proc. dla populacji ogólnej.

CO LUBI LEGIONELLA? Legionella atakuje jeden z najważniejszych mechanizmów naszej odporności – makrofagi. To komórki, które pochłaniają i niszczą potencjalnie groźnych intruzów, którzy pojawili się w organizmie. Legionella niszczy więc doborowe oddziały naszego „wojska”, czyli układu immunologicznego.

LEGIONELLOWE ZAPALENIE PŁUC Co się dzieje, jeśli jednak zachorujemy? Na pierwszy plan wybija się ciężkie zapalenie płuc, które może doprowadzić do niewydolności oddechowej. Choroba może roz-

22

GORĄCZKA PONTIAC

Nazwę wzięła od miejscowości w Stanach Zjednoczonych, gdzie zresztą produkowano samochody marki Pontiac. To właśnie tam, w latach 60. ubiegłego wieku, wykryto pierwsze przypadki grypopodobnej choroby wywoływanej, jak się później okazało, przez L. pneumophila.

Objawy są podobne do grypy i często z nią mylone: gorączka, dreszcze, trudności w oddychaniu, suchy kaszel, osłabienie, zmęczenie, bóle mięśni i stawów oraz bóle głowy. Zwykle samoistnie ustępują po około 2-5 dniach i nie wymagają podania antybiotyków, a jedynie leczenia objawowego (np. leki przeciwgorączkowe).

Niestety zmiany, które można usłyszeć w słuchawce lekarskiej, pojawiają się bardzo późno.

wijać się nawet trzy tygodnie od pierwszego zetknięcia z zarazkiem, ale zwykle trwa to 2-10 dni. Zmylić nas mogą początkowo silne bóle głowy, mięśni i stawów oraz wysoka gorączka z dreszczami (jak w grypie). Potem dołącza kaszel, początkowo „suchy”, potem „mokry”, czasami nawet z odkrztuszaniem krwi. Charakterystyczna jest duszność, a nawet bóle w klatce piersiowej.

DIAGNOSTYKA Objawy kliniczne to za mało, by dokonać diagnozy.

Do niedawna trzeba było pobrać materiał do hodowli bakterii lub krew w celu określenia wzrostu miana (ilości) przeciwciał przeciwko L. pneumophila. Przełomem okazała się szybka metoda wykrywania antygenów zarazka w moczu. Wynik jest dodatni w ciągu kilku dni od pojawienia się objawów. Testy z moczu dotyczą na razie tylko serotypu 1 bakterii, ale odpowiada on za większość zachorowań.

GRUPY RYZYKA ZACHOROWANIA NA CHOROBĘ LEGIONISTÓW • Osoby powyżej 40. roku życia • Osoby hospitalizowane • Osoby mieszkające w domach opieki

LECZENIE I POWIKŁANIA

• Palacze tytoniu

Chorobę legionistów leczy się antybiotykami (10-14 dni), a ze względu na ciężki przebieg choroby i konieczność nawodnienia oraz monitorowania chorego odbywa się to zazwyczaj w szpitalu. Niestety, śmiertelność jest dość wysoka – jeden zgon na dziesięciu chorych (zwłaszcza z grup ryzyka). Większość przechodzi chorobę bez powikłań. Jednak do ich rozwoju przyczyniają się starszy wiek, hospitalizacja, niewydolność oddechowa.

Co możemy zrobić we własnym zakresie (większość działań zapobiegawczych leży w gestii samorządów i administracji osiedli)?

• Po powrocie z wakacji odkręćmy kurki prysznica, zlewu czy umywalki i pozwólmy gorącej wodzie spłynąć przez pięć minut.

• Wymieniajmy wodę w nawilżaczach i konserwujmy klimatyzację (jeśli ją mamy).

• Jeśli używamy nebulizatora, nie zapominajmy o jego dokładnym i systematycznym czyszczeniu. ●

• Osoby nadużywające alkoholu • Cukrzycy • Chorujący na przewlekle choroby serca i nerek • Chorujący na choroby nowotworowe

FOT. ADOBE STOCK

• Osoby cierpiące na wszelkie inne stany przebiegające z obniżeniem odporności (np. zakażenie HIV).

Ten złożony obraz choroby jest wynikiem tego, że Legionella atakuje nie tylko płuca, lecz także układy nerwowy oraz pokarmowy. Dlatego w chorobie legionistów spotyka się nudności i wymioty, utratę apetytu, ból brzucha oraz wodnistą biegunkę, a także bóle głowy i nadmierną senność, która czasami przechodzi w zaburzenia świadomości do śpiączki włącznie. Wskazówką dla lekarza może być zwolnienie tętna mimo wysokiej gorączki (w innych tego typu choroba serce bije zazwyczaj bardzo szybko).

23

FIZJOTERAPIA

BIODRA POD

kontrolą BÓLE STAWÓW BIODROWYCH NIE SĄ MOŻE TAK CZĘSTE JAK BÓLE KOLAN, ALE MOGĄ MIEĆ RÓŻNE PRZYCZYNY I SKUTECZNIE UTRUDNIĆ CODZIENNE ŻYCIE. JAK MOŻEMY SOBIE POMÓC?

Mgr Łukasz Stołowski Fizjoterapeuta. Pomaga w powrocie do zdrowia sportowcom zawodowym i amatorom.

Współpracował z męską reprezentacją Polski w hokeju na trawie jako fizjoterapeuta i trener przygotowania fizycznego. Prowadzi zajęcia na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu

Czy najmłodsi są wolni od tego typu schorzeń?

Dolegliwości ze strony stawu biodrowego mogą też dotyczyć najmłodszych pacjentów. Jeżeli zauważymy, że dziecko utyka, zgłasza ból w obrębie biodra lub kolana – powinniśmy to skonsultować z ortopedą. Czasami przyczyna nie jest poważna i na przykład jest związana z przemijającym zapaleniem stawu biodrowego, które może się pojawić choćby po infekcji i zazwyczaj nie pozostawia po sobie konsekwencji. Gorzej, jeżeli okazuje się, że dolegliwości wynikają z jałowej martwicy kości udowej, czyli tzw. choroby Perthesa, czy młodzieńczego złuszczenia głowy kości udowej w późniejszym wieku. Wtedy jest wskazane szybkie wprowadzenie odpowiedniego leczenia ortopedycznego i rehabilitacyjnego. Problemy związane z budową stawu – dysplazja czy zmiany typu konflikt udowo-panewkowy – mogą ujawnić się w wieku nastoletnim i także być powodem zgłaszania dolegliwości u osób młodych, zwłaszcza młodych sportowców lub tancerzy.

Czy bóle bioder to częsta przypadłość?

Dolegliwości w obrębie stawu biodrowego nie są tak częste jak w przypadku kolan, barków czy kręgosłupa, ale gdy się pojawią, potrafią skutecznie utrudnić nam życie. Myśląc o rejonie biodra, można wziąć pod uwagę sam staw biodrowy, który jest najczęstszym źródłem problemu, ale również dolegliwości związane z tkankami miękkimi, jak chociażby ból krętarza większego, entezopatia przywodzicieli czy zespół głębokich pośladków.

Jakie są najczęstsze przyczyny tych dolegliwości?

W obrębie stawu dolegliwości bólowe mogą się już pojawiać w młodym wieku, szczególnie jeżeli jesteśmy obciążeni genetycznie lub wyczynowo uprawiamy sport.

Problemy pojawiają się często na tle zmian w budowie stawu, które predysponują do uszkodzeń obrąbka stawowego czy chrząstki. Najczęściej mamy wtedy do czynienia z tak zwanym syndromem konfliktu udowo-panewkowego, ale przyczyną może być też budowa dysplastyczna stawu. Pamiętajmy również, że jest to miejsce, gdzie mogą pojawić się bardziej poważne patologie: jałowa martwica kości udowej, nowotwór czy chociażby promieniujące do

No właśnie, jakie aktywności sportowe generują zagrożenia dla bioder?

Praktycznie każda aktywność sportowa, w której wykorzystuje się stawy biodrowe, będzie je – w cudzysłowie

24

FOT. ADOBE STOCK

biodra zapalenie wyrostka robaczkowego. Co ciekawe, jest to też miejsce, w którym dosyć często ból może promieniować z kręgosłupa, a żeby było jeszcze ciekawiej – sam staw biodrowy potrafi rzutować ból do kolana czy nawet stopy, co często utrudnia diagnostykę.

nagłym powrocie do aktywności sportowej lub wytężonej pracy w ogródku. Żeby zmniejszyć ból, warto zastosować zimny okład oraz szukać pozycji, w której odczuwamy ulgę. Nie bójmy się ruchu, gdyż większość przeciążeń leczy się lepiej w ruchu, chociaż nie może być on intensywny i powinien być wykonywany w zakresie bez bólu. Jeżeli ból ma charakter zapalny, można wesprzeć się lekami przeciwzapalnymi czy przeciwbólowymi, ale warto to skonsultować chociażby z lekarzem rodzinnym.

– obciążała. Samo obciążenie nie jest czymś złym i nie musi powodować dolegliwości bólowych, gdyż jeżeli jest dobrze dobrana, spowoduje wzmocnienie i adaptację naszego układu ruchu. Są jednak dyscypliny, które mogą wpływać na rozwój naszych stawów biodrowych w taki sposób, że w przyszłości mogą prowadzić do większego ryzyka szybszych zmian zwyrodnieniowych i dolegliwości bólowych. Sporty takie jak piłka nożna, sztuki walki, koszykówka czy hokej na lodzie to najczęściej wymieniane dyscypliny, wiążące się z częstszymi problemami w obrębie tego stawu w porównaniu do innych aktywności.

Dosyć często dolegliwości dotyczą również wspomnianych tancerzy, chociażby baletnic, u których często wiąże się to ze współistniejącą dysplazją stawu. Musimy jednak pamiętać, że żadna dyscyplina nie jest sama w sobie zła i nie musi doprowadzić do dolegliwości bólowych, o ile trening prowadzony jest „z głową”.

A kiedy domowe sposoby nie wystarczą i niezbędna jest pomoc specjalisty?

Jeżeli dolegliwości nie mijają lub nawracają coraz częściej, warto skonsultować to z fizjoterapeutą. Podczas wizyty, na podstawie wywiadu i badania klinicznego oraz funkcjonalnego, będzie można określić, co może być przyczyną problemu i wprowadzić odpowiedni plan leczenia. Najczęściej w czasie terapii stosuje się działania zmniejszające ból, takie jak terapia manualna czy odpowiednio dobrane zabiegi fizykoterapii, oraz instruuje pacjenta pod kątem ćwiczeń poprawiających siłę, wytrzymałość czy elastyczność mięśni.

Bardzo ważna jest też edukacja w zakresie modyfikacji czynności dnia codziennego, które mogą nasilać dolegliwości. Wszystko jest zawsze oparte na celach pacjenta – jeśli chce wrócić do sportu, ćwiczenia będą intensywne i przygotowujące do upragnionej aktywności. Na człowieka oczywiście trzeba spojrzeć nie tylko przez pryzmat jego dolegliwości, ale jak na całość, wziąć pod uwagę ogólny stan zdrowia i wprowadzić odpowiednie środki. Jeżeli badanie zasugeruje poważniejsze patologie, fizjoterapeuta powinien odesłać pacjenta do specjalisty.

Po czym poznać, że mamy do czynienia ze stanem zapalnym w tych stawach?

Tak jak wspomniałem wcześniej, źródłem bólu może być sam staw biodrowy lub okoliczne tkanki miękkie i to będzie determinowało objawy. W przypadku problemów ze stawem pacjent zazwyczaj zgłasza ból w pachwinie lub z boku biodra, czasem promieniujący do kolana lub kręgosłupa.

Dodatkowo mogą pojawić się ograniczenia zakresu ruchu, szczególnie w kierunku rotacji czy zgięcia. Wpływa to na funkcjonowanie i ogranicza czynności dnia codziennego, jak chód, kucanie czy nawet zakładanie skarpetek.

Podobne dolegliwości mogą pojawiać się w przypadku problemów z tkankami miękkimi, ale zazwyczaj wtedy nie mamy do czynienia z bolesnym ograniczeniem zakresu ruchu w stawie, a ból pojawia się głównie przy napięciu i rozciąganiu konkretnych struktur ścięgnistych i mięśniowych. Gdy dochodzi do stanu zapalnego, dolegliwości nasilają się w spoczynku, a intensywność bólu jest zwiększona, co znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie.

Czy dietą, suplementacją możemy wesprzeć biodra?

Stawy biodrowe są podczas życia obciążane osiowo, co oznacza, że ma na nie wpływ nasza waga. Jeśli jest zbyt duża, a szczególnie gdy jesteśmy otyli, wpływa to negatywnie na nasze stawy, w tym biodrowe. Otyłość często wiąże się z innymi chorobami metabolicznymi, jak cukrzyca czy nadciśnienie, które też mają destrukcyjny wpływ na nasze stawy. Dlatego odpowiednie żywienie ma duże znaczenie.

Ograniczenie produktów przetworzonych i zbilansowana dieta wydają się kluczowe, by zadbać o zdrowie nasze, a w konsekwencji naszych stawów.

Według badań naukowych stosowanie suplementacji specjalnymi preparatami na stawy nie przynosi dodatkowych efektów. Na pewno warto zadbać o suplementację witamin i minerałów czy makroskładników, które ciężko pozyskać z diety, np. witaminy D3 czy kwasów tłuszczowych omega-3. ●

W jaki sposób reagować, gdy dotyka nas nagły ból bioder?

Jak zawsze najpierw trzeba zidentyfikować przyczynę tych dolegliwości. Jeżeli doznaliśmy urazu, na przykład wskutek upadku, i ból jest o wysokim natężeniu, dodatkowo nie możemy obciążać kończyny, warto sprawdzić, czy nie doszło do złamania lub urazu tkanek miękkich.

Jeśli ból jest intensywny i pojawił się bez uchwytnej przyczyny, również powinniśmy zachować czujność – może być to oznaka poważniejszej patologii.

Na szczęście większość dolegliwości w obrębie bioder to te o niskim lub średnim natężeniu i pojawia się głównie po przeciążeniu – jak chociażby po wyjeździe w góry,

25

DIETA

TWOJA DIETETYCZNA INSTRUKCJA

na święta

FUNKCJONUJĄC ZE STOMIĄ, JESTEŚ ŚWIADOMY ZWIĄZANYCH Z NIĄ OGRANICZEŃ ŻYWIENIOWYCH, JEDNAK NIE OZNACZA TO, ŻE NIE MOŻESZ W PEŁNI CIESZYĆ SIĘ ŚWIĄTECZNĄ ATMOSFERĄ ALBO ŻE POWINIENEŚ UNIKAĆ RODZINNYCH SPOTKAŃ I JEDZENIA TRADYCYJNYCH SMAKOŁYKÓW. WYSTARCZY, ŻE ZASTOSUJESZ SIĘ DO WSKAZÓWEK NASZEJ EKSPERTKI.

Dr n.med. Barbara Kuczyńska Dietetyk kliniczna. Pracuje w Poradni Żywienia Dojelitowego w Warunkach Domowych – zdrowienieprzezzywienie.pl, Klinice Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Onkologii Gastroenterologicznej Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu i w poznańskim Centrum Leczenia Zaburzeń Stanu Odżywienia

P

Przede wszystkim zachowaj umiar. To podstawowa zasada, która pozwoli ci uniknąć dyskomfortu i dolegliwości po posiłku lub je zminimalizować. Dlatego poniżej będziemy o niej przypominać. Weź też pod uwagę, że są potrawy, które mogą nie być dobrze tolerowane przez twój organizm i skutecznie uprzykrzyć ci świętowanie. O czym jeszcze warto pamiętać?

MENU W WERSJI TRADYCYJNEJ S am najlepiej wiesz, co ci szkodzi, dlatego wybieraj

fikować tolerancję i nie narazi na dolegliwości. Warto też dopytać gospodarzy, z czego została przygotowana dana potrawa.

U nikaj gotowych, kupnych i wysoko przetworzonych posiłków (jak barszcz z kartonu czy mrożone pierogi), szczególnie jeśli nie jesteś pewien ich składu oraz jakości wykorzystanych produktów.

J eśli obawiasz się utraty kontroli nad ilością spożywanych przysmaków znajdujących się na świątecznym stole, nałóż na talerz niewielkie ilości wszystkiego, na co masz ochotę i czego chciałbyś spróbować, wówczas od razu możesz ocenić, ile faktycznie masz zamiar zjeść bez dokładek.

J edz powoli, pamiętając o dokładnym gryzieniu każdego kęsa.

S taraj się unikać przejedzenia. Od razu kiedy czujesz się syty, zakończ posiłek, a dania, których jeszcze nie spróbowałeś, zostaw na później.

U nikaj tłustych i bardzo słodkich potraw, które nie wpływają korzystnie na funkcję przewodu pokarmowego. Dozwolone są domowe ciasta – wybieraj jednak te lekkie, bez dodatku kremów czy śmietany… I po raz kolejny pamiętaj o umiarze.

4 DIETETYCZNE ZASADY OBOWIĄZUJĄCE PRZY ŚWIĄTECZNYM STOLE

potrawy sporządzone na bazie sprawdzonych produktów, które na co dzień dobrze tolerujesz.

P amiętaj o małych porcjach. Staraj się jeść regularnie, unikając długich przerw między posiłkami. Całodzienny post i obfita kolacja wigilijna nie są najlepszym pomysłem. Zaplanuj więc przynajmniej jeszcze dwa-trzy mniejsze posiłki w ciągu dnia.

J eśli masz na coś ochotę, a nie wiesz jak „zareaguje” na to stomia, zjedz małą porcję – to pozwoli ci zwery-

Zaplanuj.

Jedz z umiarem.

Obserwuj swój organizm.

Pamiętaj o aktywności fizycznej.

26

i przejdź do sprawdzonych produktów lub ogranicz objętość spożywanych posiłków.

P amiętaj o ruchu, aktywność fizyczna jest niezmiernie istotna, nie tylko pod kątem spalania nadmiernej liczby spożytych kalorii, lecz także dla utrzymania prawidłowej funkcji przewodu pokarmowego (której na pewno nie sprzyja długotrwałe siedzenie przy stole).

ŚWIĘTA LEKKO ZMODYFIKOWANE Bożonarodzeniowa dieta nie musi być w 100 procentach tradycyjna. Warto ją modyfikować tak, aby w trakcie tych kilku dni nie zafundować organizmowi (zwłaszcza układowi pokarmowemu) terapii szokowej. Jeśli masz wpływ na to, jak są przygotowywane potrawy na świąteczny stół lub sam je przygotowujesz, pamiętaj o kilku ważnych zasadach.

Z aplanuj swoje posiłki w okresie świąt. Zastanów się, co lubisz najbardziej i co chcesz przygotować, a wybierając świąteczne przepisy, pomyśl o wymaganiach i potrzebach twojego organizmu. Postaraj się znaleźć takie kulinarne rozwiązania, które będą korzystne zarówno dla podniebienia, jak i dla zdrowia.

Z adbaj o najwyższą jakość produktów. Niech będą świeże i jak najmniej przetworzone.

N ie obawiaj się modyfikować tradycyjnych przepisów, stosując korzystniejsze zamienniki (np. jogurt naturalny zamiast majonezu i śmietany) czy zmniejszając dodatek tłuszczu oraz cukru do potraw.

Z miana techniki kulinarnej może oznaczać zdrowszy posiłek, dlatego np. zamiast smażyć ulubioną rybę w panierce na tłuszczu, możesz zapiec ją w piekarniku lub zgrillować. Ryby są bardzo korzystne dla zdrowia, więc z nich nie rezygnuj, tylko przygotuj w nieco inny sposób.

S tosuj oleje roślinne jako dodatek do potraw, pamiętając, że nie wszystkie można poddawać obróbce termicznej.

T

akie dodatki jak grzyby czy orzechy powinny mieć jak najłatwiej przyswajalną formę, a więc być maksymalnie rozdrobnione, a w przypadku grzybów – również dokładnie ugotowane.

S tosuj ulubione, aromatyczne zioła, które nadadzą wyraz każdej potrawie.

P amiętaj o warzywach, dzięki którym urozmaicisz klasyczne dania i zwiększysz wartość odżywczą świątecznej diety.

D odatek kminku czy kopru włoskiego wesprze procesy trawienia. Możesz również przygotować łagodne ciepłe napary z ich zastosowaniem. ●

MNIEJ ZNACZY ZDROWIEJ Do jedzenia w okresie świątecznym podejdź świadomie i z rozwagą, mając na uwadze obecny stan swojego zdrowia oraz zalecany na co dzień sposób odżywiania. Jedzenie ma ci służyć, zaś święta to przede wszystkim czas odpoczynku i relaksu.

Postaraj się wykorzystać go raczej na pielęgnowanie relacji z bliskimi niż nadmierne skupianie się na gotowaniu i degustacji. Czasem mniej znaczy zdrowiej (a tym samym więcej).

S troń od potraw wielokrotnie odgrzewanych czy

odsmażanych na tłuszczu.

U nikaj przetworów mięsnych typu kiełbasy i wędli-

FOT. ADOBE STOCK

ny, których składu i pochodzenia nie jesteś pewien.

Unikaj także tłustych dodatków, takich jak boczek czy skwarki.

D o bigosu i kapusty z grzybami podchodź z dużą ostrożnością. Posiłki zawierające kapustę mogą wywołać wzdęcia i nadprodukcję gazów jelitowych.

S ięgaj po klarowne wywary w postaci barszczu czy zupy grzybowej – będą lepiej tolerowane niż zupy z dodatkiem śmietany, łazanek lub uszek.

P amiętaj o nawadnianiu. Pij wodę, delikatne, ciepłe napary herbat, kompoty, jednak zwróć uwagę, by nie były zbyt słodkie (w razie potrzeby możesz je dodatkowo rozcieńczyć). Unikaj słodkich napojów gazowanych, soków z kartonu.

U nikaj też alkoholu.

S tale obserwuj swój organizm, jeśli zauważysz niepokojące objawy i dolegliwości, nie bagatelizuj tego

27

NOWE TECHNOLOGIE

KINO W DOMU NA

życzenie CZY MAGIA KINA DZIAŁA TYLKO POPRZEZ WIELKI EKRAN? NASZE TELEWIZORY SĄ CORAZ POKAŹNIEJSZE, A SEANS FILMOWY NIE MUSI SIĘ RÓWNAĆ WYCIECZCE DO KINA. ZOBACZ, JAK ŁATWO SKORZYSTAĆ Z OFERTY PLATFORM STREAMINGOWYCH.

filmy wojenne albo westerny? W serwisach VOD znajdziesz zarówno ambitne, europejskie produkcje, ciekawe dokumenty, jak i komediowe seriale oraz filmy akcji.

TEKST Anna Zarębska-Tutak

W

JAK KORZYSTAĆ Z VOD?

Wi-oł-di – stało się niezwykle popularne przede wszystkim za sprawą pandemii. Instytucje kultury, w tym kina, zostały zamknięte, a my, widzowie, potrzebowaliśmy czegoś więcej niż osiedlowej kablówki, w której każdy program przerywany jest reklamami. Dzięki temu zyskały popularność serwisy z „wideo na życzenie”, czyli właśnie VOD (ang. video on demand), takie jak np. Netflix.

Opierają się one na streamingu, czyli transmisji danych przez Internet (patrz: Słowniczek). Nie pozwalają jednak one na pobieranie filmów i seriali na komputer, tylko oglądanie ich w czasie rzeczywistym – tak jak oglądamy filmiki na Facebooku czy Instagramie, więc potrzebny jest do tego dostęp do sieci. Jest to w pełni legalne i nie łamie praw autorskich. Aby móc skorzystać z płatnych platform streamingowych, konieczne jest wykupienie abonamentu i założenie subskrypcji (patrz: Słowniczek). Płatność odbywa się elektronicznie, kartą, która zostaje zapisana na naszym koncie w danym serwisie i automatycznie, co miesiąc pobierana jest z niej opłata w określonej wysokości. Zapisane w profilu dane karty są w pełni bezpieczne i nikt poza tobą nie będzie z niej korzystał. W ten sposób, w cenie kilkuset złotych rocznie, czyli w równowartości kilku-kilkunastu biletów do kina, masz dostęp do setek filmów, które możesz oglądać w dowolnym momencie i… towarzystwie.

Interesuje cię bardziej kino amerykańskie czy europejskie? Wolisz kameralne dramaty lub komedie czy może

Co jest potrzebne, by korzystać z takich serwisów? Telewizor lub komputer i ewentualnie – urządzenie mobilne, np. smartfon lub tablet, do tego Internet i router (patrz: Słowniczek). Możesz również korzystać z Internetu w osiedlowej sieci kablowej. Aby film był odtwarzany płynnie i nie zacinał się, zorientuj się, jakim dysponujesz transferem danych (patrz: Słowniczek) – dane takie udostępniają firmy oferujące takie usługi (kablówka lub dostawca usług komórkowych). Informacji na ten temat udzieli ci pracownik obsługi klienta – możesz zapytać go, czy dany transfer będzie odpowiedni do oglądania filmów.

Starsze telewizory z płaskimi ekranami mają nieco słabsze możliwości techniczne i mogą wymagać podpięcia do nich dodatkowego urządzenia – odtwarzacza multimedialnego (patrz: Słowniczek). W przypadku serwisów płatnych niezbędna jest też karta płatnicza, której dane będą zapisane w twoim profilu.

W większości tego typu platform schemat działania jest podobny. Otwierasz daną stronę w przeglądarce internetowej, najwygodniej zrobić to na komputerze. Pojawia się tam przycisk lub okienko zachęcające do subskrypcji (np. „Dołącz”). Następnie wypełniasz pojawiający się tam formularz, w którym podajesz adres mailowy i hasło dostępu – tworzysz swoje konto. Bywa też, że należy potwierdzić utworzenie konta w skrzynce mailowej, więc pamiętaj, by podać adres, z którego często korzystasz.

Po założeniu konta zwykle należy wybrać formę płatności

28

SŁOWNICZEK Streaming – z angielskiego oznacza przesyłanie strumieniowe lub strumieniowanie – przekazywanie danych za pośrednictwem Internetu. Dane cyfrowe, w tym przypadku filmy, pojawiają się na naszych urządzeniach tymczasowo, bez możliwości pobrania ich na swoje urządzenie i korzystanie z nich później.

Subskrypcja – jest rodzajem umowy z dostawcą, oferującym korzystanie z usługi, w przypadku serwisów typu Netflix, z dostępu do filmów i seriali po opłaceniu stałej, regularnej opłaty, czyli abonamentu.

Transfer danych – transmisja danych cyfrowych, która odbywa się przy korzystaniu z Intenetu. Mierzy się ją za pomocą kilobajtów (Kb) i megabajtów (Mb) na sekundę, czyli ilości jednostek cyfrowych, które w czasie sekundy przekazuje nam sieć. W przypadku platform streamingowych jej odpowiednia wysokość, tj. min. 5-15 Mb/s zapewnia oglądanie filmów płynnie i bez zacinania się.

Serwisy streamingowe umożliwiają często korzystanie z nich przez kilku domowników jednocześnie, na różnych urządzeniach.

Router – urządzenie, które rozprowadza dane cyfrowe dalej – do komputera, telewizora, smartfona lub tabletu. Dzięki niemu można korzystać z Internetu w jednym mieszkaniu na wielu urządzeniach jednocześnie.

Ma postać niewielkiego pudełeczka, niekiedy z antenami. Operatorzy kablówek dostarczają je po podpisaniu umowy. Niekiedy robią tak operatorzy komórkowi, gdy wykupujesz u nich usługi internetowe. Cena routera w sklepie elektronicznym to ok. 150-200 zł.

– jest to podanie numeru karty płatniczej lub płatność przez serwis płatności internetowych, takich jak PayPal. Na tym etapie wpisujesz także kod promocyjny, jeśli takowy masz (wtedy np. płatność jest odroczona w czasie albo zyskujesz tańszy abonament). Po podaniu danych do płatności, nawet jeśli korzystasz tylko z okresu próbnego (opłata wtedy nie jest ściągana, zostanie pobrana np. w kolejnym miesiącu), rozpoczynasz subskrypcję danego serwisu VOD. Pojawi się też informacja o aplikacjach, które możesz pobrać na telefon lub komputer oraz na swoim telewizorze. Wyglądają one tak samo, jak te, z których korzystasz na swoim telefonie. Jeśli nie jesteś pewny, czy twój telewizor będzie obsługiwać daną aplikację – sprawdź to najpierw w ustawieniach urządzenia. Znajdują się one w dziale aplikacji. Jeśli którejś z nich, np. Netflix, nie widać w tym zbiorze, oznacza to najpewniej, że twój telewizor nie może jej obsługiwać. Ewentualnie możesz poszukać takiej informacji na stronie danej platformy VOD albo napisać w tej sprawie do jego obsługi klienta, podając model telewizora. Rzecz jasna, by oglądać filmy lub seriale przez aplikację na telewizorze – musi on być podpięty do sieci internetowej (bezpośrednio poprzez wpięty do niego kabel internetowy lub bezprzewodowo, dzięki routerowi).

HDMI – multimedialny interfejs wysokiej rozdzielczości, czyli kabel z płaskimi wtyczkami o sześciokątnym kształcie, które umożliwia przesyłanie danych audio i wideo z jednego urządzenia na drugie bez straty jakości. W ten sposób można połączyć np. telewizor z komputerem albo z odtwarzaczem multimedialnym i oglądać film dostępny na komputerze w telewizorze bądź korzystać z odtwarzacza multimedialnego.

Odtwarzacz multimedialny – urządzenie działające poprzez port HDMI, które można podłączyć do telewizora starszego typu. Wejścia HDMI znajdują się z tyłu odbiornika. Umożliwia obsługę aplikacji platform VOD, których nie obsługuje telewizor. Po podpięciu do telewizora obsługuje się je pilotem, wybiera określoną aplikację i odtwarza filmy. Kosztuje ok. 250-400 zł.

aru – aplikacja zapamiętuje je i dostosowuje propozycje do już oglądanych gatunków. Jeśli wolisz kino wojenne albo filmy dokumentalne, a twój partner lub domownik – romanse i melodramaty, to w danym profilu serwis sam będzie sugerował tytuły z odpowiedniej kategorii.

W przypadku darmowych serwisów – można z nich korzystać jedynie przez stronę i/lub za pomocą aplikacji i niekiedy trzeba założyć konto, ale nie ma konieczności podawania danych karty płatniczej. Założenie konta także umożliwia personalizację wyborów, dodawanie filmów do zakładek – np. do obejrzenia na później. ●

PERSONALIZACJA PROFILI FOT. ADOBE STOCK

Serwisy streamingowe umożliwiają często korzystanie z nich przez kilku domowników jednocześnie, na różnych urządzeniach. Możesz założyć profil dla dzieci i wnuków, nie będzie wtedy obawy, że trafią do nich treści przeznaczone dla dorosłych. Każdy z profili w pewien sposób personalizuje się, dzięki codziennym wyborom repertu-

29

PSYCHOLOGIA

BLISKOŚĆ

wyrażona gestem DOTYK TO JEDEN Z FUNDAMENTALNYCH ZMYSŁÓW. WPŁYWA NA NASZE ŻYCIE W SPOSÓB, Z KTÓREGO CZĘSTO NIE ZDAJEMY SOBIE W PEŁNI SPRAWY. WARTO GO PIELĘGNOWAĆ.

Joanna Godecka Psychoterapeutka, terapeutka TSR, członkini Polskiego Stowarzyszenia Terapeutów Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach, dyplomowany life coach, coach oddechu, autorka książek, m.in. „Przestań się zamartwiać” i „Nie odkładaj życia na później”

K

Kiedy mówimy „bliskość”, myślimy przede wszystkim o tych wyjątkowych relacjach, w których czujemy się kochani i akceptowani. Ich częścią jest bliskość emocjonalna, czyli uczucie zaufania i emocjonalnego bezpieczeństwa, oraz fizyczna, czyli dotyk, czułość wyrażana poprzez gesty, a w związkach romantycznych również seks.

Dotyk to jeden z fundamentalnych zmysłów. Od delikatnych gestów miłości po prosty uścisk dłoni w ramach pozdrowienia – odgrywa on ogromną rolę w naszych codziennych doświadczeniach i stanowi kluczowy element zdrowia psychicznego i fizycznego.

Dotyk stymuluje również rozwijający się układ nerwowy człowieka. Właściwości różnych powierzchni, faktury materiałów czy temperatura – to wszystko stanowi część zmysłowego doświadczania. Dotyk pozwala nam więc w pełniejszy sposób czerpać z otaczającego nas świata.

Ciało to niejedynie zbiór tkanek, organów, które funkcjonują wyłącznie na poziomie biologicznym. Nauka dowodzi, że jest to system neuronalny, który tworzy własne zapisy.

Termin „pamięć tkankowa” związany jest z teorią naukową mówiącą, że tkanki i narządy naszego ciała mają bezpośrednią zdolność zatrzymywania wspomnień. Są to doświadczenia oraz towarzyszące im emocje. Powołam się tu na zdanie wypowiedziane przez fizyka zajmującego się przez ostatnie 25 lat badaniami dla NASA. Powiedział on do publiczności zadającej pytania: „Jeżeli na kawałku plastikowej taśmy możemy zapisać symfonię, a wideo z głosem nagrać na trochę bardziej skomplikowanej, aczkolwiek nadal cząsteczkowo prostej, plastikowej taśmie, to z pewnością przechowywanie wspomnienia, doświadczenia oraz towarzyszących im emocje w czymś tak złożonym jak mięsień lub wątroba wydaje się całkiem racjonalne.”* Jeśli więc zrozumiemy, że ciało czuje i pamięta, rozumiemy lepiej wpływ, jaki wywiera kontakt fizyczny na nasze szeroko pojęte zdrowie fizyczne i psychiczne.

DLACZEGO TO MA ZNACZENIE? Bliskość ma podłoże ewolucyjne. Jesteśmy ssakami – samice ssaków są zaś troskliwymi matkami, które bezustannie tworzą fizyczny kontakt, czyli liżą swoje młode, przytulają, noszą na brzuchach czy plecach. Nie ograniczają się do karmienia oraz zabiegów higienicznych i ochraniania dzieci przed niebezpieczeństwem. Instynktownie wiedzą, że aspekt fizyczny jest niezbędny dla prawidłowego rozwoju mózgu, tworzenia odporności, obniżania poziomu stresu.

Kontakt z rodzicami pomaga dzieciom poczuć się bezpiecznie i kształtuje ich zdolność do tworzenia późniejszych więzi emocjonalnych. Pomagają im także zbudować pozytywny obraz otoczenia. Czuły i serdeczny gest daje sygnał: świat jest dobry i przyjazny.

30

FOT. ADOBE STOCK

NASZE CIAŁO PAMIĘTA

nieobecność bliskiej osoby) sami możemy dać swojemu ciału potrzebne mu bodźce dotykowe. Nie możemy poczuć się pewni siebie, zrelaksowani, zadowoleni, jeśli nasze ciało czuje się odrzucane, oceniane i staje się dla nas źródłem dyskomfortu.

Osoby, które na wczesnych etapach życia pozbawiono więzi fizycznej z opiekunem, wolniej się rozwijają, mają gorsze wyniki w nauce i generalnie gorzej radzą sobie w życiu, w tworzeniu relacji i osiąganiu sukcesów. Trudno jest im przytulać się, utrzymywać kontakt wzrokowy, sygnalizować swoje potrzeby, czują się skrępowane w sytuacjach intymnych. Pozbawione są umiejętności posługiwania się ważnym narzędziem wyrażania uczuć i nawiązywania relacji. W niektórych sytuacjach bowiem przytulenie, pocałunek czy przyjazny uścisk dłoni mówią więcej niż słowa.

BĄDŹMY UWAŻNI Nie powinniśmy nigdy ignorować sygnałów, które wysyła nam ciało. Ciało ignorowane zaczyna się buntować, co objawia się bezsennością, podwyższonym ciśnieniem, problemami żołądkowymi, uciskiem w głowie, bólami pleców, karku, napięciem mięśni, niepokojem, drażliwością. To prosta droga do pogorszenia funkcjonowania, a nawet rozregulowania układu nerwowo-hormonalnego.

CO KONKRETNIE ZYSKUJEMY? B adania wykazują, że regularny fizyczny kontakt

z bliskimi może znacznie redukować poziom stresu i poprawiać nastrój.

D otyk ma też pozytywny wpływ na zdrowie fizyczne.

Stymuluje produkcję oksytocyny, hormonu związanego z uczuciem miłości i zaufania, co przekłada się na nasze ogólne samopoczucie. Masaż, choćby krótki, łagodzi napięcie mięśniowe i poprawia krążenie krwi.

M agia dotyku ma zastosowanie również w medycynie.

Terapie oparte na kontakcie fizycznym, takie jak masaż leczniczy czy terapia dotykiem, pomagają w łagodzeniu bólu, redukowaniu napięcia i poprawie jakości życia pacjentów. Jest także bardzo istotny w opiece nad osobami starszymi.

T

o ważny element budowania zdrowych i satysfakcjonujących relacji interpersonalnych.

Dlatego kontakt z własnym ciałem i okazywanie mu zainteresowania (również poprzez dotyk) jest bardzo istotne.

To potężne narzędzie autoterapii. Autoterapia dotykiem to proces, w którym sami możemy wykorzystać moc fizycznego kontaktu, aby poprawić samopoczucie i zdrowie. Ta forma terapii jest łatwo dostępna, nie wymaga specjalistycznego wykształcenia ani kosztownego sprzętu.

Oto, dlaczego warto poznać jej korzyści i techniki.

R edukcja stresu i napięcia Dotyk pomaga w złagodzeniu napięcia mięśniowego i redukcji poziomu stresu. Samodzielny masaż okolic szyi, ramion czy dłoni rozluźnienia ciało i daje relaks po trudnym dniu. Potraktowanie go z czułością, położenie dłoni na sercu, na spocie słonecznym przynosi podobne rezultaty.

P oprawa krążenia krwi Stymulujący dotyk, na przykład samodzielny masaż nóg, stóp lub twarzy poprawia krążenie krwi i wspomaga lepsze dotlenienie tkanek, zmniejsza uczucia zimna czy obrzęku. Ł agodzenie bólu Autoterapia dotykiem łagodzi różnego rodzaju ból, w tym ból głowy, migrenę, ból pleców czy bóle mięśniowe.

Przez masaż punktów spustowych lub obszarów bólu możemy uzyskać ulgę.

Wspomaganie zdrowia psychicznego Dotyk uwalnia zablokowane emocje. Głaskanie lub delikatne masowanie ciała stanowi pomoc w wyrażeniu i przetworzeniu emocji, co bywa szczególnie potrzebne w okresach stresu czy trudnych przeżyć. Ćwiczenia mindfulness Praktykowanie autoterapii jest także formą ćwiczeń w nurcie mindfulness, który pozwala być bardziej świadomym i obecnym w teraźniejszości. Sprzyja to skupieniu uwagi na samym sobie i własnych potrzebach. ●

BLISKOŚĆ FIZYCZNA TO TAKŻE SEKS Często jest postrzegany jako przyjemność, ale jest ważnym elementem budowania intymności i więzi z partnerem. Regularna aktywność seksualna wspiera utrzymanie bliskich i satysfakcjonujących relacji. Dlaczego?

Orgazm wywołuje uwalnianie endorfin, hormonów szczęścia, które przyczyniają się do redukcji stresu i poprawy nastroju. Oksytocyna, znana jako hormon przywiązania, wspiera budowanie więzi i zaufania.

Seks ma pozytywny wpływ na poprawę jakości snu.

W czasie orgazmu uwalniają się hormony, które wywołują uczucie relaksu i wspomagają zasypianie. Niektóre badania sugerują, że regularna aktywność seksualna wpływa korzystnie na układ immunologiczny.

Satysfakcjonujące doświadczenia seksualne wiążą się także z poprawą poczucia własnej wartości i wzrostem pewności siebie.

AUTOTERAPIA DOTYKIEM

Nawet jeśli z jakiegoś powodu jesteśmy pobawieni kontaktu fizycznego (na przykład pobyt w szpitalu, długa

*Cytat zaczerpnięty z wypowiedzi terapeuty Marcina Pochojki

31

INFORMACJE

SPRZĘT STOMIJNY CONVATEC OFERUJĄ PONIŻSZE SKLEPY MEDYCZNE Zawsze warto sprawdzić ceny na stronie internetowej www.stomia.pl. Dzięki temu mogą Państwo upewnić się, że otrzymują największą ilość sprzętu stomijnego Convatec przysługującego w ramach refundacji.

Woj. dolnośląskie

Woj. kujawsko-pomorskie

Woj. lubuskie

Bielawa 58-260 Sklep Med. ARKMED ul. 1 Maja 31A, tel. 74 817 60 67 Bielawa 58-260 Sklep Med. BE-MED ul. Szkolna 2, tel. 792 671 026 Bolesławiec 59-700 Sklep Med. MIR-MED ul. Grunwaldzka 4, tel. 75 735 10 80 Bolesławiec 59-700 Sklep Med. MIR-MED ul. Jeleniogórska 4, tel. 75 610 35 03 Dzierżoniów 58-200 Sklep Med. ARKMED ul. Piłsudskiego 8, tel. kom. 661 180 218 Głogów 67-200 Sklep Med. KORIM ul. Kościuszki 15A, tel. 76 835 01 02 Jelenia Góra 58-500 Sklep Med. MEDYK ul. Groszowa 9, tel. 75 764 61 55 Kamienna Góra 58-400 Sklep Med. MEDYK ul. Broniewskiego 24, tel. 75 744 61 10 Legnica 59-220 Sklep Med. EMAG Szpital Wojewódzki ul. Iwaszkiewicza 5, tel. 76 721 11 66 Legnica 59-220 Sklep Med. EMAG ul. Gwiezdna 35/9, tel. 76 854 21 13 Lubań 59-800 Sklep Med. VENA-MED ul. Wąska 2A, tel. 75 721 40 48 Lubin 59-300 Sklep Med. EMAG ul. Sikorskiego 54, tel. 76 724 96 16 Lwówek Śląski 59-600 Sklep Med. MIR-MED (teren przychodni), ul. Morcinka 7, tel. 75 782 57 22 Strzelin 57-100 Sklep Med. MEDUS ul. Brzegowa 18, tel. 71 393 69 00 Szprotawa 67-300 Sklep Med. KORIM ul. Kościuszki 37, tel. 68 376 36 31 Świdnica 58-100 Sklep Med. ARKMED ul. Siostrzana 23, tel. kom. 661 180 218 Wałbrzych 58-300 Sklep Med. MEDITEK ul. Moniuszki 35, tel. 74 842 30 85 Wrocław 50-227 Sklep Med. STOM-MED ul. Kleczkowska 9, tel. 71 321 52 22 Wrocław 53-110 Sklep Med. MEDUS ul. Ślężna 189-191 lok. 1, tel. 71 302 75 74 Wrocław 51-319 Sklep Med. INTERMEDICA ul. Sycowska 6B, tel. 71 789 33 55 Wrocław 53-333 Sklep Med. ORTMEDICA ul. Powstańców Śl. 122, tel. 71 367 00 48 Wrocław 50­-073 Sklep Med. MEDICA HUMANA ul. św. Antoniego 36/38, tel. 71 344 81 20, faks 71 344 81 22 Wrocław 50-335 Sklep Med. CEZAL SA ul. Sienkiewicza 42/44, tel. 71 322 53 30 Wrocław 53-413 Sklep Med. REMEDIUM ul. Ołowiana 2-4, tel. 71 333 25 45 Ząbkowice Śl. 57-200 Sklep Med. MEDUS pl. 1 Maja 8E, tel. 74 810 09 85 Zgorzelec 59-900 Sklep Med. VENA-MED ul. Broniewskiego 27, tel. 75 775 00 62

Bydgoszcz 85-171 Sklep Med. MEDICA HUMANA ul. Wojska Polskiego 15/12, tel. 52 375 21 00 Bydgoszcz 85-950 Sklep Med. ART-MED ul. Słowackiego 1 (wejście od ul. Gdańskiej), tel. kom. 795 557 932, tel. 52 322 01 13 Bydgoszcz 85-863 Sklep Med. ACTIVE-MED ul. Łomżyńska 48A, tel. kom. 513 682 110 Golub-Dobrzyń 87-400 Sklep Med. FHU OL-MA Justyna Jeszka ul. Kościuszki 1, tel. kom. 667 447 197 Grudziądz 86-300 Szpitalny Sklep Med. ul. Rydgiera 15/17, tel. 56 641 35 62 Inowrocław 88-100 Sklep Med. ORTOMEDICA ul. Dworcowa 55, tel./faks 52 353 24 94 Strzelno 88-320 Sklep Med. ORTOMEDICA SC Ilona Kędzierska, Małgorzata Zielińska ul. Kolejowa 3, tel. 52 511 48 58 Toruń 87-100 Sklep Med. ART-MED ul. Uniwersytecka 17, pok. 13 (parter przy rentgenie), tel. 56 611 99 40 Tuchola 89-500 Sklep Med. AKSEL-MED ul. Pocztowa 4, tel. 52 334 53 00 Wąbrzeźno 87-200 Sklep Med. FHU OL-MA Justyna Jeszka ul. Ojca Bernarda 7F, tel. 607 488 198 Więcbork 89-410 Sklep Med. AKSEL-MED ul. Mickiewicza 26, tel. 52 389 62 56 Włocławek 87-800 Sklep Med. ART-MED ul. Kilińskiego 7, tel. 54 231 19 81 Włocławek 87-800 Sklep. Med. ALJAMEEDICA ul. Kilińskiego 7A/1, tel. 54 420 12 47

Gorzów Wlkp. 66-400 Sklep Med. LIFE ESKULAP ul. Dekerta 1 (obok szpitala), tel. 95 733 16 38 Kostrzyn nad Odrą 66-470 Sklep Med. MED-LIFE ul. Mickiewicza 39, tel. 95 752 19 34, tel. kom. 513 045 556 Kożuchów 67-120 Sklep Med. ALLMED ul. Szprotawska 21/15, tel. kom. 537 739 305 Krosno Odrzańskie 66-600 Sklep Med. MED-DAR ul. Obrońców Stalingradu 2, tel. kom. 503 062 843 Lubsko 68-300 Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy ul. Poznańska 2, tel. 68 475 77 02 Sulechów 66-100 Sklep Med. VIGOR ul. Kopernika 14, tel. kom. 601 204 000 Świebodzin 66-200 Sprzęt Reh.-Med. PLUS ul. Głogowska 6C, tel. 68 477 19 02 Świebodzin 66-200 Sklep Med. CREATIVE VIEW ul. Kawaleryjska 2, tel. kom. 795 126 660 Wschowa 67-400 Sklep Med. KORIM ul. Cicha 7B, tel. 65 540 21 37 Zielona Góra 65-044 Sklep Med. ESKULAP, Poliklinika MSWiA (parter przy portierni), ul. Wazów 42, tel. 68 452 78 20 Żary 68-200 Sklep Med. ESKULAP ul. Moniuszki 2, tel. 68 470 65 72

Woj. lubelskie

Biała Podlaska 21-500 Sklep Med. MEDICUS ul. Brzeska 32, tel. 83 342 62 30 Chełm 22-100 Sklep Med. MEDICUS ul. Lubelska 73, tel. 82 565 07 53 Krasnystaw 22-300 Sklep Med. MEDICUS pl. Kościuszki 3, tel. 82 576 19 45 Kraśnik 23-200 Sklep Med. MEDICUS ul. Narutowicza 24, tel. 81 821 00 69 Lublin 20-094 Sklep Med. MEDICUS ul. Lubartowska 64/66, tel. 81 743 35 51 Lublin 20-089 Sklep Med. MEDICUS ul. Biernackiego 12/9, tel./faks 81 748 38 77 Łuków 21-400 Sklep Med. MEDICUS u. Pastewnik 2, tel. 25 798 34 22 Puławy 24-100 Sklep Med. MEDICUS ul. Piłsudskiego 89, tel. 81 887 70 42 Tomaszów Lubelski 22-600 Sklep Med. MEDICUS ul. Gen. Andersa 5, tel. kom. 609 200 882 Włodawa 22-200 Sklep Med. MEDICUS ul. Rynek 4, tel. 82 572 53 79 Zamość 22-400 Sklep Med. MEDICUS ul. Partyzantów 7, tel. 84 638 72 13

Sieradz 98-200 Sklep. Med. MEDYK ERKA ul. Partyzantów 16A, tel. 43 827 34 09 Skierniewice 96-100 Sklep Med. AKSON ul. Kopernika 5, tel. 46 833 28 58 Tomaszów Maz. 97-200 Sklep Med. ORT-REH ul. Niska 14, tel. 44 725 72 49 Tomaszów Maz. 97-200 Sklep Med. TWÓJ SKLEP MEDYCZNY ul. Słowackiego 4, tel. kom. 570 019 100

Woj. małopolskie

Bochnia 32-700 Sklep Med. PANACEUM ul. Świętokrzyska 3, tel. 14 611 50 95 Brzesko 32-800 Sklep Med. ORT-MED ul. Kościuszki 67, tel. 14 686 27 20 Brzesko 32-800 Sklep Med. M&M ul. T. Kościuszki 68, tel. 790 328 190 Chrzanów 32-500 Sklep Med. PETRUS ul. Sokoła 10, tel. 32 623 42 73 Gorlice 38-300 Salon LIFE CARE GL+ ul. Sienkiewicza 36, tel. 18 354 92 12 Kraków 31-154 Sklep Med. MEDICA HUMANA CROSS MEDICA, ul. Pawia 34, tel. 12 422 10 51, tel. kom. 785 936 314 Kraków 31-115 Sklep Med. FARMED ul. Garncarska 18, tel. 12 422 87 00 Kraków 30-900 Sklep Med. SAMARYTANKA os. Słoneczne 8, tel. 12 643 65 70 Woj. łódzkie Kraków 30-638 Kutno 99-300 Sklep Med. SAMARYTANKA Sklep Med. POFAM ul. Białoruska 15, tel. 12 265 74 87 ul. Kościuszki 52, tel. 24 254 31 80 Kraków 31-202 Łódź 91-425 Salon LIFE CARE GL+ Sklep Med. AKSEL-MED ul. Prądnicka 35/37, tel. 12 416 25 19 ul. Północna 42 (Szpital MSWiA), Kraków 30-039 tel. 42 634 15 02 Salon LIFE CARE GL+ Łódź 93-189 ul. Pomorska 1, tel. 12 429 63 93 Sklep Med. MEDICA HUMANA Kraków 31-826 CROSS MEDICA Salon LIFE CARE GL+ ul. Przybyszewskiego 32/34, os. Złotej Jesieni 1, tel. 42 646 87 35, tel. kom. 728 252 690 tel. 12 64 68 741, 64 82 698 Łódź 91-803 Myślenice 32-400 Sklep Med. APUS Sklep Med. ARSMED ul. Marynarska 6A, ul. Słowackiego 35, tel. 42 640 68 84, faks 42 640 68 44 tel. kom. 691 130 200 Łódź 90-368 Nowy Sącz 33-300 PROFESOR DZIKI CLINIC Salon LIFE CARE GL+ al. Marsz. Józefa Piłsudskiego 9/A ul. Długosza 8/2, tel. kom. 579 009 955 tel. kom. 697 068 614 Łódź 90-612 Nowy Sącz 33-300 Sklep Med. AKSON Sklep Med. KAMED+ ul. Gdańska 57A, tel. 42 630 84 09 ul. Śniadeckich 3, tel. 18 542 63 59, Opoczno 26-300 tel. kom. 502 156 343 Sklep Med. IRMED Olkusz 32-300 ul. Armii Ludowej 1C, Sklep Med. MEDIX tel. 44 788 49 16 ul. Króla Kazimierza Wielkiego 36, Pabianice 95-200 tel. kom. 501 152 801 Sklep Med. POFAM ul. Jana Pawła II 68, tel. 42 214 90 20 Oświęcim 32-600 Sklep Med. SANITEKS Piotrków Tryb. 97-300 ul. Dąbrowskiego 18B, Sklep MEDAGO tel. 33 842 30 65 ul. Targowa 2, tel. 44 715 07 75 Tarnów 33-100 Radomsko 97-500 Salon LIFE CARE GL+ Sklep Med. EXPERT MED al. Matki Boskiej Fatimskiej 17, ul. Stodolna 2, tel. 44 680 96 99, tel. 14 627 82 35 tel. kom. 608 639 238 Tarnów 33-100 Radomsko 97-500 Sklep Med. TARMED Sklep Med. ul. Okrężna 4A, tel. 14 626 98 66 ul. Narutowicza 20, tel. 44 683 22 24 Wadowice 34-100 Radomsko 97-500 Sklep Med. PHUP ALEX Sklep Med. ul. Jagiellońska 36 ul. Trybunalska 12, tel. 33 823 22 311 (Szpital Powiatowy) tel. 44 685 47 34, tel. kom. 609 291 759 Woj. mazowieckie Ciechanów 06-400 Sieradz 98-200 Sklep Med. MARABUT Sklep Med. POFAM ul. Armii Krajowej 7, tel. 43 822 03 61 ul. Sienkiewicza 32, tel. 23 672 20 92

32

Ciechanów 06-400 Sklep Med. ALL-REH ul. Gwardii Ludowej 23/11, tel. kom. 504 235 769, tel. 23 672 04 65 Gostynin 09-500 Sklep Med. CREATIVE VIEW ul. Armii Krajowej 16, tel. 24 263 65 77 Grodzisk Mazowiecki 05-825 Sklep Med. ORTIKON ul. Grunwaldzka 4A (wejście od ul. Sadowej), tel. 22 734 40 96 Płock 09-400 Wojewódzki Szpital Zespolony, Zakład Usprawniania Leczniczego, gab. 3 ul. Medyczna 19, tel. 24 364 62 46 Płońsk 09-100 Sklep Med. ALL-REH (budynek główny poziom -1) ul. Sienkiewicza 7, tel. kom. 507 944 989 Przasnysz 06-300 Sklep Med. ORTOMIS ul. Sosnowa 13, tel. 735 570 533 Pułtusk 09-100 Sklep Med. ALL-REH (1 piętro, obok poradni chirurgicznej) ul. T. Kwiatkowskiego 19, tel. kom. 518 529 779 Radom 26-600 Sklep Med. ZTM STYMAT ul. Giserska 4, tel. 48 365 11 88 Siedlce 08-110 Sklep Med. PHU ANTA ul. Czerwonego Krzyża 21, tel./faks 25 644 92 80 Warszawa 00-864 Sklep Med. MEDICA HUMANA ul. Krochmalna 32A, tel. 22 890 03 01 Warszawa 03-462 Sklep Med. MEDICA HUMANA CROSS MEDICA ul. Jagiellońska 50/326, tel. 22 670 17 00, 22 670 04 10, tel. kom. 695 350 350 Warszawa 02-495 Sklep Med. PHU ANTA ul. Bohaterów Warszawy 8, tel. 22 252 90 92 Wyszków 07-200 Sklep Med. ATUMED ul. Stefana Okrzei 75, tel. 29 742 91 75

Woj. opolskie

Brzeg 49-300 Sklep Med. REHABMED ul. Huberta 5, tel. 77 416 76 75 Kędzierzyn-Koźle 47-220 Sklep Med. REHABMED ul. Racławicka 20, tel. 77 482 66 10 Krapkowice 47-300 Sklep Med. REHABMED ul. Jagiellońska 29, tel. 77 446 07 00 Nysa 48-313 Sklep Med. REHABMED ul. Bohaterów Warszawy 21, tel. 77 433 95 85 Nysa 48-303 Sklep Med. VITAMED ul. Piłsudskiego 47, tel. 77 431 06 88 Olesno 46-300 Sklep Med. REHABMED ul. Klonowa 3, tel. 34 350 95 09 Opole 44-005 Sklep Med. REHABMED ul. Książąt Opolskich 33, tel. 77 453 22 44 Opole 45-061 Sklep Med. REHABMED Szpital Wojewódzki (budynek portierni). ul. Katowicka 64, tel. kom. 730 636 317 Prószków 46-060 NZOZ SANATIS ul. Zamkowa 5, tel. kom. 728 334 315

Strzelce Opolskie 47-100 Sklep Med. MEDIREHAB ul. Krakowska 47, tel. 77 550 04 43

Woj. podkarpackie

Rzeszów 35-073 Salon LIFE CARE GL+ pl. Wolności 12, tel./faks 17 852 49 22, 852 88 10 Rzeszów 35-615 Sklep Med. MED-PARTNER ul. Leszka Czarnego 4D, tel. 17 250 26 21

Woj. podlaskie

Augustów 16-300 Sklep Med. ZDROWIE ul. Wojska Polskiego 37A, tel. kom. 606 634 129 Białystok 15-270 Sklep Med. MEDICA ul. Wojskowa 4/2, tel. 85 652 46 66 Białystok 15-305 Sklep Med. MEDICA HUMANA ul. Waszyngtona 32/U01, tel. 85 746 15 60 Białystok 15-064 Sklep Med. LIFE+ ul. Pałacowa 4, tel. kom. 697 051 236 Grajewo 19-200 Sklep Med. LEMAR ul. Konstytucji 3 Maja 34, tel. kom. 533 323 134 Suwałki 16-400 Sklep Ortoped.-Rehab.

DOMIN-MED ul. Patli 30 (boczna Witosa), tel. 87 565 78 81, tel. kom. 665 281 884 Suwałki 16-400 Sklep Med. ul. Pułaskiego 26A, tel. 87 562 60 36 Suwałki 16-400 Sklep Med. LIFE+ ul. Ogińskiego 5A, tel. 87 562 60 36, tel. kom. 509 549 060

Woj. pomorskie

Chojnice 89-600 Sklep Med. PROMEDICA ul. Leśna 10, tel. 52 395 67 97 Chojnice 89-600 Sklep Med. pl. św. Jerzego 1, tel. 52 3951970 Gdańsk 80-850 Sklep Med. ORTOMAX MEDICA HUMANA ul. Rajska 14A-B, tel. 58 309 10 71 Gdańsk 80-462 Sklep. Med. ORTOMAX al. Jana Pawła II 50, tel. 58 302 09 31 Gdańsk 80-214 Sklep Med. ORTOMAX ul. Smoluchowskiego 17, tel. 58 344 38 94 Gdynia 81-463 Sklep Med. ORTOMAX ul. Legionów 165, tel. 58 622 12 19 Kartuzy 83-300 Sklep Med. ul. Gdańska 7, tel. kom. 500 053 847 Malbork 82-200 NZOZ CHIR-MED ul. J. Słowackiego 2, tel. 55 267 05 39 Słupsk 76-200 Sklep Med. ESKULAP ul. Wojska Polskiego 22, tel. 59 842 27 28 Słupsk 76-200 Sklep Med. ESKULAP ul. Kopernika 28, tel. 59 841 34 27 Słupsk 76-200 Sklep Med. POD SŁOWIKIEM ul. Jana Pawła II 1, tel. 59 846 86 18, tel. kom. 606 385 568 Słupsk 75-200 Sklep Med. ul. Sienkiewicza 5/1, tel. 59 810 87 94 Sopot 80-001 Sklep Med. MA-MED al. Niepodległości 755, tel. kom. 500 819 320 Starogard Gdański 83-200 NZOZ CHIR-MED ul. Kościuszki 43, tel. 58 563 30 72 Starogard Gdański 83-200 Sklep Med. OL-MED al. Jana Pawła II 4C, tel. 664 966 260

Tczew 83-110 Sklep Med. MAMED ul. 30 Stycznia 2, tel. kom. 665 031 197 Wejherowo 84-200 Sklep Med. AKSEL-MED ul. 10 Lutego 1, tel. 58 677 55 56

Woj. śląskie

Bielsko-Biała 43-300 Sklep Med. BLUE MED ul. Widok 12, tel. 33 815 00 34 Bielsko-Biała 43-300 Specjalistyczny Sklep Zaopatrzenia Medycznego DAGMED ul. Batorego 5, tel. 33 819 22 08 Bielsko-Biała 43-300 Sklep Med. ORTHO-PHARMA ul. Dworkowa 2, tel. 33 819 39 24 Bielsko-Biała 43-300 Sklep Med. RELAX-MED ul. Wyzwolenia 18, tel. kom. 792 598 600 Bieruń 43-155 Sklep Med. JAVIMED ul. Warszawska 288, tel. 32 326 96 44 Chorzów 41-500 Sklepy Ortoped.-Med. REMED ul. Katowicka 80, tel. 32 241 7579 Chorzów 41-506 Sklep Med. RELAX-MED ul.Batorego 15, tel. 32 348 82 52 Bytom 41-902 Sklep Med. PLAST-MED ul. Wrocławska 3, tel. 32 386 03 28 Cieszyn 43-400 Sklep Med. DAGMED ul. Bobrecka 32A, tel. 33 851 46 65 Cieszyn 43-400 Sklep Med. FHU DAGMED Szpital Śląski przy wejściu głównym ul. Bielska 4 (od ul. Chrobrego), tel. 33 851 20 70, 33 852 05 11 w. 577 Częstochowa 42-200 Sklep Med. ABC CHOREGO ul. Warszawska 13, tel. 34 324 73 01 Częstochowa 42-200 PPHU TYTAN ul. Dekabrystów 33, tel. 34 325 53 35 Częstochowa 42-200 Sklep Med. SALONIK AMAZONKA al. Najświętszej Maryi Panny 52, tel. 34 368 22 21 Dąbrowa Górnicza 41-300 Sklep Med.-Ortoped. ul. Górników Redenu 2, tel. kom. 509 731 401 Dąbrowa Górnicza 41-300 Sklep Med. MED+ TWÓJ SKLEP MEDYCZNY ul. Jaworowa 3/7 tel. kom. 790 470 090 Gliwice 44-100 Sklep Med. INTER-MED ul. Bohaterów Getta Warszawskiego 1, tel. 32 231 93 14 Gliwice 44-100 Sklep Med. AKA-MED ul. Zygmunta Starego 18 tel. kom. 691 547 779 Jastrzębie-Zdrój 44-300 Specjalistyczny Sklep Zaopatrzenia Medycznego MEDIMAX al. Jana Pawła II 7 (budynek szpitala), tel. 32 478 44 51 Jastrzębie-Zdrój 44-335 Sklep Med. RELAX-MED ul. 1 Maja 8, tel. 32 473 82 19 Jastrzębie-Zdrój 44-335 Sklep Med. MEDIMAX ul. Harcerska 1B, tel. kom. 324 719 222 Jaworzno 43-609 Sklep Med. ABE ul. Farna 12, tel. 32 616 34 54 Katowice 40-009 Sklep Med. MEDICA HUMANA CROSS MEDICA ul. Słowackiego 13, tel. 32 256 82 35, tel. kom. 500 836 529 Katowice 40-833 Sklepy Ortoped.-Med. REMED ul. Sławka 5, tel. 32 353 90 40 Katowice 40-009 Sklep Med. RELAX-MED ul. Warszawska 40, tel. 32 253 54 56

Katowice 40-832 Sklep Med. PLAST-MED ul. 3 Maja 11, tel. 32 781 53 33 Piekary Śląskie 41-940 Centrum Zaopatrzenia Med. MIRMED ul. Bytomska 129, tel. 32 668 64 88 Racibórz 47-400 Sklep Med. SENECTUS MED ul. Opawska 49/10, tel. kom. 883 133 803 Racibórz 47-400 Sklep Med. REHABMED ul. Ocicka 51, tel. 32 417 84 85 Racibórz 47-400 Sklep Med. ul. Gamowska 3 (bud. szpitalny), tel. 32 755 51 33 Racibórz 47-400 Sklep Med. MEDYK Zbigniew Jadach ul. Ocicka 4, tel. kom. 603 940 639 Rybnik 44-200 Sklep Med. REHABMED ul. Sobieskiego 11, tel. 32 423 54 90 Rybnik 44-200 Sklep Med. RELAX-MED ul. Piasta 21, tel. 32 422 62 31 Rybnik 44-200 Sklep Med. REHA-MED ul. Energetyków 46, tel. 32 425 45 14, tel. kom. 663 336 680 Rybnik 44-200 Sklep Med. AKAMED ul. Halera 24, tel. kom. 691 547 779 Siemianowice Śląskie 41-100 Sklepy Ortoped.-Med. REMED ul. Jana Pawła II 1, tel. 32 765 97 19 Skoczów 43-430 Sklep Med. DAGMED ul. Morcinka 16B (bud. poradni NOVUM), tel. kom. 509 511 527 Sosnowiec 41-200 Sklep Med. BESTMED ul. Targowa 3/20, tel. kom. 508 552 937 Świętochłowice 41-600 Sklepy Ortoped.-Med. REMED ul. Katowicka 31A, tel. 32 245 86 16 Tychy 43-100 Sklep Med. AKMED al. Niepodległości 5, tel. 32 227 53 77 Wodzisław Śląski 44-300 Sklep. Med RELAX-MED ul. Jana Pawła II 8, tel. 32 454 52 00 Wodzisław Śląski 44-300 Sklep Ziel.-Med. ZIOŁO-LEK ul. 26 Marca 160, tel. 32 455 68 50 Wodzisław Śląski 44-300 Sklep Ziel.-Med. ZIOŁO-LEK ul. J. Michalskiego 4A, tel. 32 456 07 53 Zabrze 41-800 Sklep Med. AB MEDICA ul. 3 Maja 45, tel. 32 273 05 05 Zabrze 41-800 Sklep Med. PLAST-MED ul. Wolności 312, tel. 32 373 32 22 Zawiercie 42-400 Sklep Med. MEDYK ul. gen. Sikorskiego 22, tel. 32 670 60 00 Żory 44-240 Sklep Med. RELAX-MED ul. Męczenników Oświęcimskich 12, tel. 32 475 36 60 Żory 44-240 Sklep Med. AKAMED ul. Dąbrowskiego 12, tel. kom. 691 547 779 Żywiec 34-300 Sklep Med. WALMED ul. Dworcowa 23, tel. kom. 502 188 801

Woj. świętokrzyskie Busko-Zdrój 28-100 Sklep Med. LIFE+ ul. Boh. Warszawy 67, tel. 41 378 34 17, tel. kom. 695 122 554 Kielce 25-734 Sklep Med. LIFE+ ul. Artwińskiego 24, tel. 41 367 15 40, tel. kom. 669 970 580

33

Kielce 25-516 Sklep. Med. LIFE+ ul. Grunwaldzka 45, tel. kom. 607 877 076 Kielce 25-017 Sklep. Med. LIFE+ ul. Paderewskiego 4A/1, tel. kom. 695 120 395 Końskie 26-200 Sklep Med. LIFE+ ul. Gimnazjalna 41B, tel. 41 372 44 65, tel. kom. 669 970 360 Ostrowiec Św. 27-400 Sklep Med. LIFE+ al. Jana Pawła II 5C, tel. kom. 661 616 576 Sandomierz 27-600 Sklep Med. LIFE+ ul. Schinzla 13, tel. 15 864 75 83, tel. kom. 697 068 627 Skarżysko-Kamienna 26-110 Sklep. Med. LIFE+ ul. Szpitalna 1, tel. kom. 697 068 617 Starachowice 27-200 Sklep Med. LIFE+ al. Armii Krajowej 28, tel. kom. 663 901 017 Starachowice 27-200 Sklep Ortoped.-Med. LS. MEDIC ul. Radomska 70, tel. kom. 534 199 100, 536 865 200 Staszów 28-200 Sklep Med. LIFE+ ul. 11 Listopada 78, tel. 15 864 13 24, tel. kom. 697 068 618 Włoszczowa 29-100 Sklep Med. LIFE+ ul. Żeromskiego 28, tel. kom. 697 072 163

Woj. wielkopolskie

Chodzież 64-800 Sklep Med. Halina Lubawy ul. Boczna 6, tel. 67 281 03 61 Gniezno 62-200 Centrum Med. SALOMED ul. Wolności 4A, tel. 61 425 00 12 Kalisz 62-800 Sklep Med. POFAM ul. Poznańska 58, tel. 62 760 10 22 Kępno 63-600 Sklep Med. POFAM ul. Ks. P. Wawrzyniaka 42, tel. 62 782 02 19 Konin 62-023 Sklep Med. ASMED ul. Dworcowa 4, tel. kom. 730 170 234 Leszno 64-100 Sklep Med. ESKULAP ul. Jackowskiego 9, tel. kom. 663 700 815 Międzychód 64-400 Sklep Med. ROMA ul. Marszałka Piłsudskiego 9, tel. kom. 608 274 286 Nowy Tomyśl 64-300 Sklep Med.-Reh. PROMED ul. Szpitalna 10, tel. kom. 661 244 135 Ostrów Wielkopolski 63-400 Sklep Med. POFAM ul. Limanowskiego 20/22, tel. 62 595 11 28 Pleszew 63-300 Sklep Med. ESKULAP ul. Pozańska 125 (na terenie szpitala) tel. 62 742 08 58 Woj. warmińsko-mazurskie Poznań 60-371 Sklep Med. MEDICA HUMANA Bartoszyce 11-200 MAG-STOM Sklep Med. LEMAR ul. Międzychodzka 10/39, ul. Wyszyńskiego 11, tel. 61 867 96 50 tel. kom. 533 303 895 Poznań 61-867 Biskupiec 11-300 Sklep Med. AVANGARDA Sklep Med. LEMAR ul. Armii Krajowej 8, tel. 89 526 58 85 ul. Garbary 2, tel. 61 852 25 22 Rawicz 63-900 Elbląg 82-300 Sklep Med. ALTEA Sklep Med. Zaopatrzenie ul. Grunwaldzka 44, tel. 65 546 10 17 Ortopedyczne pl. Dworcowy 1, tel. 55 233 58 49 Słupca 62-400 Elbląg 82-300 Sklep Med. KASIA Sklep Med. MEDART ul. Sikorskiego 1, ul. Morszyńska 54, tel. 55 233 77 79 tel. 63 275 23 00 wew. 373 Ełk 19-300 Szamotuły 64-500 Sklep Med. LIFE+ Sklep Med. AN-MED ul. Chopina 11 lok. 2, tel. 87 610 94 95 ul. Dworcowa 16A, tel. 61 292 58 38 Ełk 19-300 Śrem 63-100 Sklep Med. REHABILITACJA Sklep Med. EURO-MED ul. Mickiewicza 10B, ul. 1 Maja 5 boks 3, tel. 87 732 81 51 wew. 19 tel. kom. 603 403 001 Nidzica 12-100 Środa Wielkopolska 63-000 Sklep Med. LEMAR Punkt Refundacji ESKULAP ul. Traugutta 10F, tel. 89 307 07 02 ul. Czerwonego Krzyża 2, tel. 61 285 01 93 Olsztyn 10-434 Sklep Med. LEMAR Woj. zachodniopomorskie ul. Żołnierska 41B, Kamień Pomorski 72-400 tel. 89 526 08 49, Sklep Med. MEDI-CAL tel. kom. 506 006 481 ul. Szpitalna 10, tel. 91 382 40 58 Olsztyn 10-228 Kołobrzeg 78-100 Sklep Med. LEMAR (Szpital MSW) Sklep Med. MED CENTER ul. Wojska Polskiego 37, ul. Kupiecka 3B lok. U2, tel. 89 320 02 10 tel. 94 352 21 16 Olsztyn 10-684 Koszalin 75-800 Sklep Med. LEMAR Zakład Sprzętu ul. Wańkowicza 5, tel. 89 526 07 69 Ortopedycznego K-ORT Olsztyn 10-555 ul. 1 Maja 38, Sklep Med. tel. 94 345 01 56, MEDICA HUMANA ESKULAP tel. kom. 696 096 546 ul. Kościuszki 84A/1, Szczecin 71-470 tel. 89 527 41 10, Sklep Med. MEDICA HUMANA tel. kom. 500 200 282 STOMIA-MED Olsztyn 10-228 ul. Arkońska 42, tel. 91 454 06 04 Sklep Med. Szczecinek 76-400 Z MIŁOŚCIĄ DO ZDROWIA Sklep Zielarsko-Med. ul. Wojska Polskiego 39, PANACEUM Teresa Pitra tel. kom. 535 275 436 ul. Kard. S. Wyszyńskiego 23, Olsztynek 11-015 tel. 94 372 19 30, tel. kom. 663 778 761 Sklep Med. BLADORTOL Świdwin 78-300 ul. Kościuszki 6D, Punkt Sprzedaży K-ORT tel. kom. 795 516 715 ul. Wojska Polskiego 22C, Ostróda 14-100 tel. kom. 602 539 563 Sklep Med. BLADORTOL Trzebiatów 72-320 ul. Czarnieckiego 19 lok. A, tel. 89 642 14 05 Sklep Med. Medi-Cal ul. Wojska Polskiego 39, Pisz 12-200 tel. 91 852 56 40, Sklep Med. LEMAR ul. Sienkiewicza 4, tel. 87 739 00 73 tel. kom. 882 083 087

INFORMACJE

ADRESY PORADNI STOMIJNYCH I PIELĘGNIARSKICH PUNKTÓW KONSULTACYJNYCH Woj. dolnośląskie

Dolnośląskie Centrum Onkologii, Poradnia Stomijna, pl. Hirszfelda 12 53-413 Wrocław Budynek H, piętro 2, p. 208 Czynna w każdy wtorek w godz. 15–17 Opiekun: piel. Ewa Obuszko tel. kom. 603 672 269 Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, Poradnia Stomijna, ul. Kamieńskiego 73A 51-124 Wrocław Ośrodek Onkologii, poziom -1, p. 0.08 Czynna we wtorki i czwartki w godz. 15–18 Opiekun: piel. Anna Śmiżewska tel. kom. 781 827 328, 603 151 082, 713 270 628 Ośrodek Diagnostyki Onkologicznej, Poradnia dla Chorych ze Stomią przy Poradni Onkologicznej, ul. Andersa 4 59-220 Legnica Kierownik poradni: dr Andrzej Hap tel. 76 855 09 41, 76 855 55 17 Woj. kujawsko-pomorskie

Szpital Wojewódzki im. Biziela, ul. Ujejskiego 75 85-168 Bydgoszcz tel. 52 365 57 79 Poradnia Chirurgiczna Szpital Uniwersytecki, ul. M. Skłodowskiej-Curie 9 85-094 Bydgoszcz Czynna w czwartki w godz. 11.30–13 tel. 52 585 43 78 Pielęgniarski Punkt Konsultacyjny Sklep Medyczny ART-MED, ul. Słowackiego 1 (wejście od ul. Gdańskiej) 85-950 Bydgoszcz tel. kom. 795 557 932, tel. 52 322 01 13 Pielęgniarski Punkt Konsultacyjny ORTOMEDICA, ul. Dworcowa 55 88-100 Inowrocław tel. kom. 795 557 932, 508 056 517

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjny dla Osób ze Stomią Sklep Medyczny ART-MED, ul. Uniwersytecka 17 87-100 Toruń tel. 56 611 99 40

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjny dla Osób ze Stomią CROSS MEDICA, ul. Jagiellońska 50 03-462 Warszawa tel. 22 670 17 00

Woj. lubelskie

Poradnia Stomijna Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, ul. W. K. Roentgena 5 02-781 Warszawa Gabinet 05, Przychodnia, Poziom -1, Czynna w poniedziałki i czwartki w godz. 10–14 tel. 22 546 29 12

Poradnia Stomijno-Proktologiczna z Pracownią Endoskopową Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej, ul. dr. K. Jaczewskiego 7 20-090 Lublin tel. 81 454 15 25 Woj. małopolskie

Poradnia Stomijna Szpital Specjalistyczny im. Stefana Żeromskiego, os. Na Skarpie 66 31-913 Kraków Opiekun: piel. stomijna Dorota Jesionka-Kukla tel. kom. 889 402 924 Pielęgniarski Punkt Konsultacyjny dla Osób ze Stomią Salon LIFE CARE GL+, ul. Długosza 8/2 33-300 Nowy Sącz Opiekun: piel. stomijna Małgorzata Bocheńska tel. kom. 697 068 614, 501 608 501 Szpital Skawina Sp. z o.o. im. Stanleya Dudricka Poradnia Stomijna, ul. Tyniecka 15 32-050 Skawina tel. 12 444 65 26, 12 444 65 26, wew. 1 Woj. mazowieckie

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjny dla Osób ze Stomią Sklep Medyczny ORTIKON, ul. Grunwaldzka 4A (wejście od ul. Sadowej) 05-825 Grodzisk Maz. tel. 22 734 40 96 SPZOZ Wojewódzki Szpital Zespolony Poradnia Proktologiczno-Stomijna, ul. Medyczna 19 09-400 Płock Kierownik poradni: dr Mariusz Obrębski tel. 24 364 62 84

Woj. opolskie

Opolskie Centrum Onkologii, ul. Katowicka 66 45-060 Opole Kierownik poradni: dr Aleksander Sachanbiński tel. rej. 77 44 160 04 tel. poradnia 77 441 60 17 Woj. podlaskie

Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku Poradnia i Klinika Chirurgii Ogólnej dla Chorych ze Stomią, ul. Waszyngtona 15A 15-274 Białystok Opiekun: piel. stomijna Urszula Żakiewicz-Łobasiuk tel. 85 745 80 00, 85 746 85 73 Poradnia Stomijna przy Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym, ul. Skłodowskiej-Curie 26 15-950 Białystok Opiekun: piel. stomijna Ewa Gryka tel. 85 748 83 68 Białostockie Centrum Onkologii, ul. Ogrodowa 12 15-027 Białystok Poradnia stomijna Czynna we wtorki i czwartki w godz. 15-17 Opiekun: piel. Agnieszka Kachniarz-Petelska tel. rej. 85 664 68 88 Woj. podkarpackie

Poradnia Stomijna, ul. Słowackiego 11 35-060 Rzeszów tel. 17 852 82 77

34

Poradnia Stomijna MED PARTNER, ul. Litewska 10A1 35-302 Rzeszów tel. kom. 508 391 411 www.med-partner.pl Woj. pomorskie

Gabinet Stomijny przy Poradni Chirurgii Ogólnej Gdański Uniwersytet Medyczny, ul. Smoluchowskiego 17 80-214 Gdańsk Czynny w środy w godz. 12–14 Szpital Morski im. PCK Gdynia, ul. Powstania Styczniowego 1 81-519 Gdynia Czynny w środy w godz. 10.30–15 tel. 58 726 03 93 Pielęgniarski Punkt Konsultacyjny dla Osób ze Stomią Szpital Specjalistyczny, ul. Leśna 10 89-600 Chojnice Opiekun: piel. Andrzej Piotrowski tel. kom. 606 462 654 Woj. śląskie

Poradnia Proktologiczna i Stomijna przy Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym nr 5, pl. Medyków 1 41-200 Sosnowiec Kierownik poradni: prof. dr hab. n. med.

Jacek Starzewski tel. 32 36 82 733 Przyszpitalna Poradnia Stomijna, ul. Wyzwolenia 18 43-300 Bielsko-Biała tel. 33 816 40 61 Woj. świętokrzyskie

Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach, Poradnia Stomijna, ul. Artwińskiego 1 25-734 Kielce Kierownik poradni: dr Wojciech Korejba tel. 41 367 15 40

Woj. warmińsko-mazurskie

Poradnia Stomijna z Poradnią Chirurgii Ogólnej, ul. Konopnickiej 1 19-300 Ełk Czynna we wtorki w godz. 15–17 Kierownik poradni: dr Maria Ulrych-Karasińska tel. 87 610 84 17 Woj. wielkopolskie

Szpital Kliniczny nr 2 Poradnia Stomijna, ul. Przybyszewskiego 49 60-355 Poznań tel. 61 669 82 22 Szpital Wojewódzki w Poznaniu Poradnia Proktologiczna i Stomijna, ul. Juraszów 7/19 60-479 Poznań Kierownik poradni: dr Jacek Lis tel. 61 821 22 43 Wielkopolskie Centrum Onkologii, Poradnia Stomijna, ul. Garbary 15 61-866 Poznań Kierownik poradni: dr Bohdan Kaczmarczyk tel. 61 885 05 79 Wojewódzki Szpital Zespolony Poradnia dla Chorych ze Stomią, ul. Kardynała S. Wyszyńskiego 1 62-510 Konin Kierownik poradni: dr Jarosław Długosz tel. 62 245 44 89 Woj. zachodniopomorskie

Punkt Konsultacyjny Sklep Medyczny MEDICA HUMANA STOMIA-MED, ul. Arkońska 42 71-470 Szczecin tel. 91 454 06 04, tel. kom. 795 557 903 Punkt Konsultacyjny Sklep Medyczny PANACEUM, ul. Wyszyńskiego 23 78-400 Szczecinek tel. kom. 795 557 932, 663 778 761

LIMITY NA SPRZĘT STOMIJNY Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 27 października zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz. U. z 2022 poz. 2319) • kolostomia: 450 zł • ileostomia: 450 zł • urostomia: 530 zł

Sprzęt stomijny – worki i płytki w systemie jednoczęściowym i dwuczęściowym – jest refundowany w 100 proc. dla wszystkich osób ze stomią w ramach powyższych limitów miesięcznych.

Akcesoria stomijne dla każdego rodzaju stomii dostępne są na odrębne zlecenie z miesięcznym limitem 120 zł z 20-proc. dopłatą pacjenta.

POLSKIE TOWARZYSTWO STOMIJNE POL-ILKO ZARZĄD GŁÓWNY: Andrzej Piwowarski (OR Kraków) – prezes, Dorota Kaniewska (OR Warszawa) – wiceprezes, Violetta Kiełpińska – sekretarz generalny (OR Słupsk), Danuta Sajdak – skarbnik (OR Tarnów), Krzysztof Kozera – członek zarządu (OR Warszawa) SIEDZIBA: Polskie Towarzystwo Stomijne POL-ILKO, ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań ADRES DO KORESPONDENCJI: Andrzej Piwowarski, ul. Zagumnie 81, 32-440 Sułkowice, tel. kom. 660 479 242, e-mail: polilko@polilko.pl. Strona internetowa: www.polilko.pl

OD­DZIA­ŁY RE­GIO­NAL­NE (ADRESY DO KORESPONDENCJI): ① BIAŁYSTOK – vacat, e-mail: bialystok@polilko.pl ② BYDGOSZCZ – adres korespondencyjny: Jan Łosiakowski, ul. Leszczyńskiego 111/34, 85-137 Bydgoszcz, tel. kom. 787 131 278, e-mail: bydgoszcz@polilko.pl ③ GORZÓW WIELKOPOLSKI – adres korespondencyjny: Zbigniew Maławski, ul. Słoneczna 83/15, 66-400 Gorzów Wielkopolski, tel. kom. 606 385 047, e-mail: gorzow@polilko.pl ④ KATOWICE – siedziba: ul. Kopernika 14, 40-064 Katowice. Adres korespondencyjny: Ewa Sienicka, ul. Skowrońskiego 2A/18, 40-019 Katowice, tel. kom. 602 838 082, e-mail: katowice@polilko.pl ⑤ KIELCE – vacat, e-mail: kielce@polilko.pl ⑥ KOSZALIN – adres korespondencyjny: Hanna Frogowska, ul. K. Wyki 42A, 75-329 Koszalin, tel. kom. 604 636 899, e-mail: koszalin@polilko.pl ⑦ KRAKÓW – spotkania: ul. Pomorska 1, Kraków. Adres korespondencyjny: Grażyna Włodarczyk, ul. Stachiewicza 17/102, 31-303 Kraków, tel. kom. 502 338 436, e-mail: krakow@polilko.pl ⑧ LUBLIN – adres korespondencyjny: Stanisław Majewski, ul. Obrońców Pokoju 11/VI, 21-017 Łęczna, tel. kom. 501 593 945, e-mail: lublin@polilko.pl ⑨ OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI – siedziba: ul. H. Sienkiewicza 70, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski.

Adres korespondencyjny: Zofia Skrok, ul. Polna 37/72, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski, tel. kom. 737 593 254, e-mail: ostrowiec@polilko.pl ⑩ POZNAŃ – adres korespondencyjny: Zdzisław Niemyt, ul. Szklarniowa 7A/3, 62-020 Jasin, tel. kom. 694 345 378, e-mail: poznan@polilko.pl ⑪ RZESZÓW – adres korespondencyjny: Józefa Grządziel, ul. Słoneczna 9, 37-560 Pruchnik, tel. kom. 666 665 007, e-mail: rzeszow@polilko.pl ⑫ SŁUPSK– siedziba: Centrum ds. Organizacji Pozarządowych, ul. Niedziałkowskiego 6, 76-200 Słupsk. Adres korespondencyjny: Violetta Kiełpińska, ul. Koszalińska 16/28, 76-200 Słupsk, tel. kom. 664 332 442, e-mail: slupsk@polilko.pl ⑬ SZCZECIN – siedziba: al. Jana Pawła II 36, 70-453 Szczecin. Tel. kom. 604 201 150 Ryszard Wiktorski, e-mail: szczecin@polilko.pl ⑭ TARNOBRZEG – adres korespondencyjny: Zygmunt Bogacz, ul. Sandomierska 85, 39-432 Gorzyce, tel. kom. 798 069 763, e-mail: tarnobrzeg@polilko.pl ⑮ TARNÓW – siedziba: ul. Najświętszej Marii Panny 3, 33-100 Tarnów. Adres korespondencyjny: Danuta Sajdak, ul. M. Dąbrowskiej 24/7, 33-100 Tarnów, tel. kom. 501 207 246, e-mail: tarnow@polilko.pl ⑯ WARSZAWA – siedziba: Szpital Bielański Oddział Chirurgii Ogólnej, ul. Cegłowska 80, 01-809 Warszawa, pawilon H, pok. 232. Adres korespondencyjny: Dorota Kaniewska, ul. Madalińskiego 67/29, 02-549 Warszawa, tel. kom. 691 739 924, e-mail: warszawa@polilko.pl ⑰ WŁOCŁAWEK – adres korespondencyjny: Stanisław Struś, ul. Bojakowskiego 2/40, 87-800 Włocławek, tel. kom. 604 092 422, e-mail: wloclawek@polilko.pl ⑱ ZIELONA GÓRA – siedziba: ul. Zyty 26, 65-046 Zielona Góra. Adres korespondencyjny: Waldemar Maniak, ul. Zielonogórska 61, 67-100 Nowa Sól, tel. kom. 503 477 045, e-mail: zielonagora@polilko.pl

35

STOMIA W INTERNECIE www.co­nva­tec.pl Pro­fe­sjo­nal­ny ser­wis in­ter­ne­to­wy firmy Convatec po­święco­ny sto­mii. Przezna­czo­ny dla osób ze sto­mią, le­ka­rzy i pie­lęgnia­rek. Część ser­wi­su do­ty­czy także le­cze­nia prze­wle­kłych ran.

www.stomia.pl Strona dedykowana pacjentom przed operacją wyłonienia stomii, ale i tym, którzy mają stomię i wciąż szukają odpowiedzi na nurtujące ich pytania (administratorem strony jest Convatec Polska Sp. z o.o.).

STOWARZYSZENIA STOMIJNE ① Pomorskie Stowarzyszenie Stomijne Jerzy Szabowicz, 84-240 Reda, ul. Elizy Orzeszkowej 8, tel. kom. 665 128 693 ② Dolnośląskie Stowarzyszenie Stomijne dr Krystyna Kuchtyn, 51-340 Wrocław, ul. Skłodowskiej-Curie 66, tel. 71 361 16 94

KLUBY OSÓB ZE STOMIĄ ①N OWY SĄCZ – Jan Woźniak, ul. Brzeziny 8A, 33-300 Nowy Sącz, tel. 18 443 96 54, tel. kom. 514 333 766.

Miejsce spotkań: ul. Kościuszki 24, I piętro w każdy pierwszy czwartek miesiąca, godz. 16. ② PIŁA – Ewa Sowińska, ul. Jagiellońska 11, 64-920 Piła, tel. 67 214 16 54. ③ RACIBÓRZ – Klub Stomika przy Szpitalu Rejonowym, ul. Gamowska 3, Beata Wysoczańska-Skroban, tel. kom. 603 256 816 ④ WARSZAWA – Dorota Kaniewska, Ośrodek „Nowolipie“, ul. Nowolipie 25B, 01-011 Warszawa. Spotkania w każdą ostatnią środę miesiąca, w godz. 12–14 w ośrodku „Nowolipie".

Ważne rekomendacje dotyczące wymiany sprzętu stomijnego* SPRZĘT JEDNOCZĘŚCIOWY Ileostomia

Kolostomia

Urostomia

worek otwarty

worek zamknięty

worek urostomijny

należy wymieniać co 1-2 dni**

należy wymieniać 1-2 razy na dobę**

należy wymieniać co 1-2 dni**

worek otwarty

Pamiętaj

należy wymieniać co 1-2 dni**

*Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek Stomijnych

**Jednoczęściowy sprzęt stomijny należy wymieniać codziennie lub maksymalnie co drugi dzień. W każdym przypadku podejrzenia nieszczelności lub kiedy dochodzi do podciekania, należy dokonać natychmiastowej wymiany sprzętu stomijnego.

SPRZĘT DWUCZĘŚCIOWY płytkę stomijną

Ileostomia

należy wymieniać co 3-4 dni**

Kolostomia

Urostomia

worek otwarty

worek zamknięty

worek urostomijny

należy wymieniać co 1-2 dni*

należy wymieniać 1-2 razy na dobę*

należy wymieniać co 1-2 dni*

worek otwarty

Pamiętaj

należy wymieniać co 1-2 dni*

*Dwuczęściowy sprzęt stomijny należy wymieniać regularnie, a częstotliwość wymiany zależy od rodzaju stomii, lokalizacji, prawidłowego funkcjonowania, obecności powikłań i osobistych preferencji pacjenta.

Płytkę stomijną należy wymieniać co 3-4 dni, a w każdym przypadku podejrzenia nieszczelności, kiedy dochodzi do podciekania należy dokonać natychmiastowej wymiany sprzętu stomijnego.

Dział Pomocy Convatec Bezpłatna infolinia dla pacjentów ze stomią: 800 120 093 Czynna pon.-pt. 9:00-17:00 (wyłączając dni ustawowo wolne)

Odwiedź naszą stronę convatec.pl

„Dyżurny” numer Działu Pomocy: 608 555 536 Czynny pon.-pt. 17:00-20:00 oraz sob. 10:00-14:00 (opłata za minutę połączenia zgodna z cennikiem operatora) email: dzial.pomocy@convatec.com

Czerwiec 2023, AP-63511-POL-POL-v1, OC/123/06/2023