РОКLXХV• ЧИСЛО10 ОКТОБЕР• 2022 ЦЕНА100 ДИНАРИ Фото: Мая Зазуляк Гарди К О Н К У Р С П О Д О Б О В И Х Р О Б О Т О Х „ З А Г Р А Д К О В 7 5 . Р О Д З Е Н И Д З Е Н Ь ”
За тото число „Заградки” вредни сотруднїки послали 149 роботи. И далєй з нєсцерпеньом чекаме вашо литературни, подобово и новинарски роботи, як и фотоґрафиї, илустрациї и друге. Руски Керестур: Анастасия Брайтенбах, Даниєла Рамач, Милица Плавшич, Теодора Милинко вич, Хана Пашо, Лена Пашо, Матей Варґа, Андєла Джуня, Стефан Дороґхази, Матей Сопка, Зара Бу дински, Виктор Малацко, Ема Гайдук, Стефан Па пуґа, Сара Малацко, Исидора Вуйкович, Феликс Ковач (овода), Кристина Гарвильчак, Олеґ Катона, Маша Ковачевич,Кристина Рамач, Валентина Чонка, Лука Зелич, Радош Селич, Заря Ковач, Йована
Кушич, Тони Сивч, Михаела Сендерак, Павло Шан та, Андрей Надь, Филип Бурчак, Андрей Маґоч, Алекса Медєши, Михаела Малацко, Лина Папуґа, Йован Йованович, Александра Кекень (II), Ванеса Няради, Кира Пап, Лара Рац, Лола Хрнчяр (III), Сте фан Арва, Теа Сабадош, Катарина Дудаш, Стефан Ковачевич, София Чуни, Мартин Пашо, Теодор Гар вильчак, София Сеґеди, Николина Олеяр, Николина Ковач, Ема Венґрин, Ален Бики, Леонтина Еделински, Стефан Афич, Клара Блаґоєвич, Адрияна Штранґар (IV). Вєдно 86 роботи.
Коцур: Ана Тимко (овода), Анастасия Кучмаш, Микола Штефанко, Никола Дротар, Николина Копчански, Стефан Ґайдош (II), Мирослав Бесерминї, Андрей Горняк, Виктор Кулич, Матей Сакач, Иван Тимко, Хана Хромиш, Яна Тимко (III),Надя Ґайдош, Николина Маґоч, Ми хайло Копчански, Филип Буила,Рамона Будински, Даниєла Ґайдош (IV). Вєдно 42 роботи.
Дюрдьов: Стефан Михальовски, Милана Йованов, Андрей Балїнт, Марко Станкович, Влади мир Молнар, Марко Ба стая (IV). Вєдно 14 роботи.
Бачинци: Карло Рац (овода), Михайло Гнатко (II). Вєдно 2 роботи.
Бикич Дол: Лара Сивч, Петар Романяк (IV). Вєдно 2 роботи.
Рума: Лана Маркович (4 роки). Вєдно 2 роботи.
Шид: Стефан Ркман (VI). Вєдно 1 робота.
CIP – Katalogizacija u publikaciji Biblioteka Matice srpske, Novi Sad 821-93
ZAGRADKA: ~asopis za dzeci / odvi~atelqna redaktorka May Zazulyk Gardi. – Ro~. 50, ~. 1 (1991) – . –Novi Sad: Ruske slovo, 1991 –. –Ilustr. ; 24 cm Mese~no tokom {kolske godine. –Nastavak publikacije: Pionirska zahradka ISSN 0353-9938
Директор: дрБорисВарґа Одвичательнаредакторка: МаяЗазуляк Гарди Виходзиразнамешац у школскимроку ВидаваНВУ„Рускеслово” Футожска2/ІІІ 21 000 НовиСад, Телефон(021) 6613-697 Жирорахунокчисло: 160-923244-82 • Рочнапредплата 1 000 динари; заиножемство25 евра Дизайникомпютерскиобробок: МарияГудак Лекторка: БлаженаХома-Цветкович Рукописишенєвраца Друкуєдрукарня: „MAXIMAGRAF”, Петроварадин YU ISSN 0353-9938 Е-mail: zahradkacasopis@gmail.com Web site: www.ruskeslovo.com → Заградка YouTube: Ruske slovo za dzeci Илустрациї: АлександраМедєши Александра Русковски Яна Варґа Аня Заґоричник На насловним боку: Школяре першей класи руского оддзелєня зоз учительку Валерию Папуґа у Коцуре Авторкафотоґрафиї: Мая Зазуляк Гарди ЧАСОПИСЗА ДЗЕЦИ 2
пришла єшень, а то права нагода же
до писаня на тоту тему. Похаснуй шицки, лєбо даєдни понукнути слова и вискладай писньочку, лєбо приповедку. Потим ю з помоцу родичох, учительох, лєбо воспитачох висликуй и пошлї нам на имейл адресу zahradkacasopis@gmail.com, лєбо до поруки на дружтвених мрежох (ZahradkaCasopis). Хто зна, можебуц праве твоя
TO ЗАГРАДКА Мено и презвиско: Место и класа: Прешло лєто,
бисце ше лапели
робота будзе обявена у шлїдуюцей „Заградки”, лєбо на сайту ruskeslovo.com у рубрики Заградка и на наших дружтвених мрежох. 3 Єшень Лїсца Вивирка Яблоня Їж Трава Врана Орех Витор Дзеци Кошар Илустрациї:Аня Заґоричник
першокласнїки
оддзелєня школи „Братство єдинство” з
а тот „Заградков” рам у хторим су сликовани
нам направиц школяре з Керестура хтори ходза до предлуженого пребуваня, з нагоди „Заградковей” 75-рочнїци. Концом септембра зме з тей нагоди нащивели и шицких других школярох руских оддзелєньох од першей по штварту класу
Случованя у септембру и октобру „ЦО ДЗЕЦКУ ТРЕБА ЖЕ БИ РОСЛО ДО НЄБА!?” ваня за дзеци од кеди зме ше остатнїраз читали. Призначели зме дзе сце участвовали и яки активносци сце мали у другей половки септембра и на початку окто бра, а кед и ти сцеш буц Заградков новинар, запиш и висликуй цо ше то случує у твоїм окру женю и пошлї нам на zahradkacasopis@gmail.com НАСТУП У ВЕРБАШЕ Младша фолклорна ґрупа Домa култу ри Руски Керестур участвовала на Мани фестациї „Панонски вашар” котри тирвал од 23 до 25. септембрa у Вербаше.Керестурски танцошезоз „Варешковим тан цом” указали свой талант и схопносц вєдно зоз аматерами з вецей як 150 ме стох Войводини. „ЗАГРАДКОВ” РАМ И 75-РОЧНЇЦА На насловним боку у тим чишлє
зоз руского
Коцура,
помогли
у коцур скей школи, як и наших наймладших Заградкарох у оводи у Коцуре. НА САЙМЕ ЕКОЛОҐИЇ Школяре штвартей класи руского од дзелєня зоз школи „Йован Йованович Змай” зоз Дюрдьова зоз свою учительку Єлену Кухарову 29. септембра нащивели саям ЛОРИСТ на Новосадским сайме. Причина за тот одход бул и Саям еколоґиї, котри ше отримує источашнє. У дюрдьов скей школи ше пестує културу збераня пластичних затичкох, як и селектованє од паду. Прето булиопатриц цо пририхтало дружтво котре ше занїма лєм зоз збе раньом затичкох „Зоз затичку по ошмих”. Мали порихтани вецей активносци – затичков парк, одпатрели кратки едукативни филм о актив носцох того дружтва, алє и о даєдних важних стварох за очуванє природи. Потим мали роботню з рижнима бависками, а були и на штанду дзе виложени канти за одпад котри направени зоз старих бойлерох и випатраю як прави уметнїцки дїла. Вериме же им було наисце интересантно. Фото: Сашо Палєнкаш 4
установох
наших местох.
креативних и едукативних роботньох, нащивели даєдни здруженя
ДЗЕЦИНСКИ ТИДЗЕНЬ Од3. по 9. октобер означени Дзецински тидзень, национална манифестация за защиту и промоцию дзецинских правох. Тогорочни мото бул „Цо дзецку треба же би росло до нєба!?” Рижни активносци за дзеци орґанизованиширцом Сербиї, та так и у школох и предшколских
по
Дзеци уживали на рижних
и установи у своїх местох, мали спортски дзень, дзень здравей поживи, дзень рециклажи, маскенбали подобне. Даєдни учительки нам послали и фотоґрафиї як дзеци препровадзели тот виполнєти и радосни тидзень. ЕВРОПСКИ ДЗЕНЬ ЯЗИКОХ И з нагоди Европского дня язикох, хтори означени 26. септембра, отримани рижни активносци на тоту тему у школох по наших местох. Так и у школи „Сримски фронт” у Шидзеотримана програ ма на хторей наступали и школяре хтори ходза на годзини руского язика.Стефан Ркман зоз Шиду пречитал дїло Михала Ковача „Хованєц”, а Анто ния Рац зоз школи „Бранко Радичевич” зоз Бачин цох рецитовала писню „Приватна зоо заграда” Дюри Папгаргая. Порихтала их учителька Наташа Еделински Миколка. З нагоди Дзецинского тижня, КПД „Дюра Киш” у Шидзе нащивели першокласнїки зоз шидскей школи, дзе ше упознали зоз Руснаца ми, нашу културу, виру, обичаями, медиями, а облєкали ше и до руского народного облєчива. Ол. Живкович, М. Афич, М. Зазуляк Гарди 5 Школяре трецей и штвартей класи з коцурскей и керестурскей школи змагали ше у традицийним квизу „Забавна математика” у Руским Керестуре, а школяре другей класи з Керестура нащивели Национални совит Руснацох и Народну библиотеку. Школяре штвартей класи руского оддзелєня у дюрдьовскей школи, медзи иншим, правели беджи зоз мотивами цо их найбаржей радує, а учели и о стародавних бавискох. На програми у коцурскей школи першокласнїки прияти до Дзецинского союзу. У керестурским „Цицибану” правели колачи и дарунки за гуманитарну акцию.
у пиятей класи, гоч ю прицаговал и скорей. – Мойо старши браца фодбалере, та ме озда и вони инспировали же бим почала тре нирац. Почала сом ше бавиц з лабду озда ище кед сом мала дас два роки. Накадзи сом могла тренирац, уписала сом ше на фодбал. Нє була сом єдине дзивче, думам же нас те ди було три, алє мнє то анї нє було таке ва жне – гвари Валентина, а Хана додава же тиж одмалючка любела фодбал.
На фодбал ше углавним патри як на хлопски спорт и найчастейше ше бешедує о успишних фодбалерох, а ридше о фодбалеркох, гоч єст и велї женски клуби. Медзитим, єст и таке же у єдним клубе бавя и хлапци и дзивчата, як наприклад у пионирох керестурского Фодбалского клубу „Русин”, дзе на змаганьох нє мож нє замерковац и два талантовани фодбалерки, Валентину Кочиш и Хану Будински. Валентина, школярка осмей класи, почала бавиц фодбал кед почала ходзиц и до шко ли, а рок младша Хана ше уписала на тот спо рт
– Кед сом надумала же почнєм озбильнєйше тренирац, спочатку сом роздумовала о тим же будзем тренирац з хлапцами, алє такой на першим тренинґу сом була з Валентину, а и хлапци ме добре прилапели, та сом о тим вецей нє роздумовала – приповеда нам Хана. Обидва ше складаю же фодбал вецей нє лєм за хлапцох и гваря же тот спорт интере сантни и велїм їх пайташком, хтори го поряднє провадза. Валентина и Хана 6 Валентина Кочиш и Хана Будински з Руского Керестура „РУСИНОВО” ФОДБАЛЕРКИ
скорей
барз
То уж
як
бавя
визначую вони два.
маю два раз до тижня, вец през викенд зма ганя, и то им, як гваря, дакеди зна буц и напарте попри школи и других обовязкох.
– На тренинґу на початку бе гаме, робиме вежби и копаме на ґол кед вежбаме фаули. Кед цепло, тренираме на Ярашу, а през жиму у Спортскей гали. Тренер нам Деян Йолич –толкую Валентина и Хана, хтори на змаганьох нєраз дали и ґоли. Хана бави у нападу, а Валентина вязни бавяч. – Бавели зме на велїх змаганьох у вецей местох, наприклад, у Вербаше, Бачким Добрим Полю, Брестовцу, Коцуре, Оджаку, Каравукове, Раткове... Потераз зме нє мали нїяки покалїченя. Дараз знаю буц даяки калїченя на змаганьох, алє болї даскельо ми нути и вец прейдзе – додаваю шмели фодбалерки.
Любя провадзиц шицки фодбалски клуби, алє кед би мушели видвоїц єден, гваря же би то була „Червена гвизда”, у хторей би раз любели и бавиц. Тераз су поволани пойсц тренирац до єдного женского клубу.
– Волали нас до Сивцу до женского фод балского клубу. Там зме раз були на зма ганю, видзели нас, а потим и поволали. Ище нє знаме чи прилапиме понукнуце. Медзитим, кед же и пойдземе, и далєй мо жеме бавиц и за „Русин” – гваря Хана и Ва лентина, хтори на „Русиновим” дресу ноша число 16 и 7.
На питанє цо им найчежше у тим спорту, Валентина припознава же муши назберац вецей кондициї, алє вшелїяк, може вибежац цале змаганє, док Хана гвари же би требала вежбац приманє високей лабди.
На концу зме ше им опитали и хтори предмети найволя у школи, та нам Хана гва рела же то физика, гоч ше на контролним вше побунї, док Валентини облюбене фи зичне и анґлийски язик. Мая Зазуляк Гарди
– Хлапци на нас у бависку патра як и на других. Озда у каждей екипи з хтору зме потераз бавели було голєм єдно дзив че. Наприклад, у Брестовцу єст три дзивчата и
добре
фодбал.
вецей нє таке нєзвичайне
цо можебуц було
–
Тренинґи
Фо то:Ан. Медєши 7
єдзельове пополаднє шицким обецовало
красни одпочивок.
Владо и Оґи ше рушели до Южного парку прешпацирац ше. Перше дакус шедзели на лавочки. Розпатрали околїско.
Кед вжали зоз мещка и остатню бонбону, Владо станул и руцел до трави празни цифро вани мещок.
– Цо ши зробел? Чи нє видзиш там на право канту за шмеце?Крашнє ци пише з велькима буквами.Цо вам учителька припо ведала о руцаню шмеца? А моя мац гвари же то и ствар култури! – побунєл ше Оґи.
– Ниа, нє знам цо ми було.Сцел сом мещок пущиц най одлєци – гварел Владо У тей хвильки задул витрик. Хвацел мещок и однєсол го далєй, високо понад тра ву. Застановел ше у гущави украсного черяка. И док шедвоме приятелє предлужели шпаци рац по дражкох у парку, цифровани мещок ше почал тресц и заплакал: – Нє сцем буц звонка канти за шмеце! Нє сцем бридзиц тот парк. Ценїм порядок и знам дзе ми место.
Потим почал доволовац витор Волал го поцихи, а вец вше гласнєйше. Витор швидко сцигол Потолковал же сце буц на месце на менєним за одрутки. Замодлєл витор най го однєше до велькей канти на концу парка. Ви тор прилапел. Подзвигнул го високо, високо и однєсол. Потим станул, а мещок падал, киваюци ше раз на лїво, раз на право. Алє
жаданє ше мещку нє виполнєло. На трави преспал трешуци ше. До пол ноци ше помк нул лєм даскельо крочаї. Кед швитло, мещок ше розбегнул далєй. Становел ше на улїци. Склубачел ше и чекал. Надишол авто. Бежал барз швидко и однєсол мещок далєй, ґу мосту. А вец ше похмарело. Почал падац диждж. Загирмело и з нєба ше зляла моцна лєйба. Вода чурком нєвистато цекла. Дижджовка ше злївала по улїци и хвацела цифровани мещок. Однєсла го на ричне побрежє. Ту го охабела у черяку, вистатого и влажного. Фарби на нїм почали бляднуц. Хто зна покля там чекал. Слухал жубротанє води у рики и шмих дзецох з далєка. Дахто з нього могол направиц нови папер. За дарунки, за писанє.Цо ше шицко з нього могло справиц? А вон смутковал Ошвитнул перши ярнї дзень. Слунко шиц ким даровало радосц При рики ше чул га лайк. Дзеци приходзели у ґрупох.Зберали шмеце на побрежю и околїску.Шицки вредно робели. Хтошка пошпивовал. Приповедали о вельким ярнїм пораєню городу. Роботнїки у помаранчецових шматох шмеце одвожели на вельких камионох.
Єдна рука у рукавици вжала мещок и руце ла го до канти. Мещок ше стресол од щесца. Вецей нє будзе блукац и бридзиц город...
Оґи шлїдуюцого дня зоз тераси патрел на Южни парк. – Мамо! Опать наш город. Яки є чисти и красни! Нєдавно було вельке пораєнє. Тераз є як окупани. Док вирошнєм, посадзим тисяч ру жи у Южним парку. Будзем их садзиц по цалим
Будзе то пахняци дворец зоз ружох.
Дворец зоз ружох! Було би наисце
гей.
Н
городзе.
–
крашнє. – Гей,
Ружи би були у вшелїяких фарбох. Яки наш город будзе красни док порозквитаю. Воздух будзе пахнуц, а улїци буду як єдна велька квецарня. Любел бим кед би ка жди город на швеце бул дворец зоз ружох! Преложела М. Р. 8 Напиш як ти чуваш свойо околїско: Илустрация: Александра Русковски ЛЇЛЯНА КРСТИЧ ДВОРЕЦ ЗОЗ РУЖОХ
К
МАЛА ГУШЕНЇЦА
аждемадаякисон, шицкидацосцеме–
вонашнїєнєбо, слунко, криделкаокреме.
Тунажемиуждопито, полєцицбигоре, лємєйнїхтонєповедолкедиє нашоре.
Єднамалагушенїцачастосебешпива
жеякчеканайпретворишеуждомотиля. Єдлавонавельотрави, квиткибилии белави. Сцевироснуцвелькаи достацкриделка.
А якгоре, задумайцецоможшицковидзиц–гори,лугии ровнїнуи ластовкишлїдзиц. Злєтацзозкветанаквиток, якатоподїя! Алєтозагушенїцулємдалєкамрия.
Лепетковокридлабиєй, а нєткупицнїґдзе.
Нєсцешеєйчекацтельо,поклячаснєпридзе.
Можебуцбидаякмоглозозлїсцанаправиц
покляєйужнєвирошнюгевтикридлаправи.
Нарисуй о чим ти шнїєш...
ТАНИТА ХОДАК
9
Илустрация:Танита Ходак
– Слухай, Мижу, ми ше за диждж добре порихтали, лєм кед бизме на амрелу дзирку там нє мали! Барз є велька. През ню, палє, мож и руку штуриц. Диждж кед будзе падац, на нас тамадз будзе чуриц.
– Яни, Яни, мальовани! Дзирка нам поможе... Як то твоя главка тото похопиц нє може? Я тот амрел предзиравел пре тото паданє; иншак бизме нє видзели кед падац престанє!
Преходзел ше єден маляр дзе розкошни тепих єшень цифровала. Припатрал ше, а вона му цихо пошептала: „Вежнї фарби и щеточки та помишай фарби пестри, и вец мнє за любов красоту розпрестри.” Прилєтла инспирация, малярови швитла мрия. Рука фарби розлївала и дугово, и кветово, фарби таркох, фарби хмаркох, и билєнки, и жовтеньки... Яки лєм инспирациї малярови єшень подаровала!
МЕЛАНИЯ ПАВЛОВИЧ ЄШЕНЬСКА ИНСПИРАЦИЯ
Илустрациї:Яна Варґа ЯНКО ФЕЙСА ПОД АМРЕЛОМ
10
є шлїм, алє му було цикаве, же як то можлїве, тельо вельо метери пребегнуц на дзень, а нє понагляц и цо найзначнєйше, нє вистац. Вон, гоч дзе ше рушел, швидко вистал, та ше мушел скриц до на хрибце, же би одпочинул. Замодлєл Мирку же би му потолковала, бо себе таки заштудирани ради нє могол дац. Єдного дня, кед виви Мирка закончела свою роботу, зишла з древ ґу шлїма Данкови, та розпочала пораду. Догварели ше же го вежнє на и випендра ше з нїм на
Илустрациї:Александра Медєши Пречитай приповедку так же вигвариш одвитуюце слово кед збачиш сличку. ЗЛАТКА ЧИЗМАР ВИВИРКА МИРКА И ШЛЇМАК ДАНКО З на , лєгко, як кед би танцовала, Мирка бегала збераюци лїсковци. Спод древ, припатрал ше на ню Данко. Вон любел же
древ, та го дакус поноши по конарох Так и було. Шлїмак Данкови було перше барз интересантне, алє як вивирка Мирка почала бегац з нїм вше швидше, так йому тота интересантносц опадовала. Єй ше видзело же нє скака високо и швидко, а з нїм ше аж и глава круцела. Замодлєл ю же би го врацела на жем. Послухала го. То було остатнє шлїмак чудованє и воженє. Од теди вшадзи ишол помали и нє обрацал увагу на швидкосц других животиньох. Ша, йому, донайпосле, на хрибце, та нє ма дзе анї понагляц. 11
НУЛА
Нула то нїч – чарна дзира, обецунка то нєщира. Нула то розчарованє, вше ознова починанє. Алє нула вецей вредзи кед за другим числом шедзи. Теди вона найвреднєйша –дзешец раз го теди звекша.
ЄДЕН
Єден коло водзи, вше перше уходзи. Кус є смутне – знаме, бо є фурт лєм саме. Єдинка побиднїк, та є вельки битнїк. Шмела є, одважна, та ше прави важна!
Кельо ти маш роки? Напиш тото число, а потим и його украш.
НАТАША ЕДЕЛИНСКИ МИКОЛКА
Илустрациї:Александра Медєши 12
КВИЗЧОК Хто ма вецей кукурици, дзивче, чи хлапец? Дзивче Хлапец Точниодвити: 2;3;Хлапец Кельо вивирки треба додац лїсковци же би мала 5? 1 23 Заокруж точни одвити: ЄДЕН, ДВА, ТРИ.... ПОЧИТАЙ И ПОРАХУЙ ТИ Кельо жовти лїсца спадли з древа? 3 4 5 13
Виктор Малацко, 6 роки, Руски Керестур Стефан Дороґхази, 6 роки, Руски Керестур Лана Маркович, 4 роки, Рума Матей Варґа, 6 роки, Руски Керестур Ана Тимко, 6 роки, Коцур 14
МОТИЛЬ
Жил єден мотиль. Було му мено Лара. Дзень бул красни и слунко швицело. Лара весело лєцела по пажици. Зоз квеца зберала нектар. Одразу ше похмарело и почал падац диждж. Кридла ше єй змочели, бо нє вжала амрел. Лара ше злєкла. Скрила ше под лїсце и чекала помоц. Пайташка пчолка збачела Лару. Вжала амрел и пошла ґу нєй. Лара ше єй барз зрадовала. Чекали же би ше Лари осушели криделка. Вєдно под амрелом одлєцели до пчолки. Там пили нектаров чай и бавели ше з квецом. Заря Ковач,II, Руски Керестур
КЛАСИ
У першей класи єст вельо дзецинскей краси. Перша класа барз фина, як велька рика Дрина. У другей класи оцени рушели, та ше шицки дзеци престрашели. Док ше оцени нє заключа, подаєдни ше и муча. Треца класа нїч окреме, лєм чежки задатки сцеме. З пайташами ше бавиме, лєм красни слова себе гуториме. Андрей Балїнт, IV, Дюрдьов МОЙ
дома папаґая. Файта
женка є. Мено єй Ана.Нє
є велька. Ма цифроване пирє.
ПАПАҐАЙ Я мам
є сунчаница и
барз
Люби єсц кукурици, нашенька за папаґаї, алє найволї кикирики.Барз ше люби бавиц на швижим воздуху. Прето найволї кед є пущена зоз клїтки, гоч єй анї у клїтки нє допито, бо там ма свойо бависка. Барз є гласна. Научели зме ю повесц „Чао”.Кед є пущена, вше направи нєшор у моєй хижи. Люби ше ми пендрац на главу. Кед ше престраши, вец ше єй подзвигнє пирє и теди ме дакеди уджубнє зоз писками.Я барз любим свойого папаґая, бо ше ми интересантно зоз нїм бавиц. Клара Блаґоєвич, IV, Руски Керестур Ванеса Няради, III, Руски Керестур Виктор Кулич, III, Коцур Милица Мажар, III, Руски Керестур 15
сом
Ишол
на морйо
єдол кукурицу.
сом
на морю
Филип Буила,IV, Коцур
ПЕС
Пес то найлєпши чловеков товариш. Пси моцни, шмели и швидки. Пре свойо оштри зуби су дакеди и опасни. Я дакеди мал нємецкого овчара, алє нажаль, здохнул. Бул чарно-кафовей фарби. Зо мну ше барз любел бавиц, алє брехал на нєпознатих людзох и дзеци. Любел бим знова мац пса, бо ми хиби бавенє зоз нїм. Ерик Русковски, IV, Руски Керестур
ЦО СОМ РОБЕЛ ПРЕЗ ЛЄТО
ми було гонїцбициґлузоз Андрейом.Бул сом на морю.Було ми крашнє.Лапал сом риби.Нашол сом пайташох.Бул сом у Крупню.Бавел сом бависка. Стефан Ркман, VI, Шид
Лара Сивч, IV, Бикич Дол
Кристина Гарвильчак, II, Руски Керестур Йован Иванов,III, Нови Сад МОЙ ЛЄТНИ ОДПОЧИВОК Бул
на базену и спал
у баби.
сом
и
сом
Карло Рац, 6 роки, Бачинци
Найкрасше
16
цеплого
пришла єшень.
перши дижджи и жимни рана. По драже єст вше вецей поопадовани лїсца и блато. У загради зме зрезовали бундави, а у дворе збераме орехи и лїсковци. Мама и тато остарали ше за огриву и помали починаю топиц. Людзе обераю паприґу, гоч и блато. Мама кажди дзень придзе з поля замарзнута. Днї вше кратши и идземе скорей спац, бо почала и школа. Гонєнє на бициґлох и бавенє на драже охабяме за нарок. Катарина Дудаш, IV, Руски Керестур
ЄШЕНЬ
Ґовлї
ластовки
юг ше збераю,
скромни гнїзда
яри зохабяю.
Єшень ше приблїжує
древох опадує, трава ше жовцеє,
витор дує
єшень наявює.
Ґайдош, IV, Коцур
Никола Дротар, II, Коцур
ЄШЕНЬ
Прешло лєто, горучава слунко
нови школски рок. Єст вецей ученя,
поля.
цеплим доме.
Пашо, IV, Руски Керестур
Марко Бастая, IV, Дюрдьов
Марко Станкович,
IV, Дюрдьов
и
на
свойо
до
лїсце з
а
и
Надя
слабше греє, дижджи часто нам падаю, шицко ше жовцеє. Єшень дурка уж на дзвери, лєто випровадза, же би вона пановала и до златней фарби ше поприберала. ДаниєлаҐайдош, IV, Коцур ЧЕКАМ ЄШЕНЬ Єшень сцигла и до нашого валалу. Облєкаме цепли шмати. Починаю дуц жимни витри и часто пада диждж. Зоз древох опадує жовте, червене, кафове лїсце. Трава вецей нє желєна. Ґовлї одлєцели до цеплих крайох. Єст вельо трактори, хтори вожа кукурицу з
Почал
а менєй бавеня на улїчки. Днї вше кратши и вше вецей зме у
Мартин
ЄШЕНЬ У МОЇМ КРАЮ После
и красного лєта
Почали
17
„ЗАГРАДКОВ” 75. РОДЗЕНИ ДЗЕНЬ З нагоди „Заградкового” 75. родзеного дня опатраме стари числа того нашого и вашого дзецинского часопису, та зме наишли на интересантни бок у априлскей „Заградки” зоз 1994. року. Поопатрай и пречитай цо то дзеци пред 28 роками ришовали у „Заградки”, а потим ше и ти лап до роботи. 18
грац,
Маме Мижа ми у школи, у фодбалу вше да ґоли. Може вон барз швидко бежац, люби рано длуго лєжац.
Пришпив: Мижа, Мижа, Мижа кажде зна, Мижо вельо товаришох ма.
Люби Мижо скакац, плївац и дзивчатом вше допивац. Вон звичайно вше весели, нє зна вон ше нїґда гнївац.
Пришпив
публикациї
пупче
Познаш даєдного Мижа хтори у фодбалу вше да ґоли, зна швидко бежац и люби рано длуго лєжац? Одшпивай и одграй тоту дзецинску шпиванку на даєдним инструменту. Кед нє знаш
нє важне, ти шпивай, а пайташ, лєбо пайташка най ци граю. ♫ ♫ 19
Зоз
„Червене
1969–2012” Илустрация: Александра Русковски
Постав одвитуюци символи так же би ше нє повторйовали анї вертикално, анї горизонтално. ЗАМЕРКУЙ И ПОЧИТАЙ СУДОКУ 20 Замеркуй и почитай задати поняца, а вец на смужки напишїх число.
ПОВЯЖ ЧИСЛА Повяж числа од найменшого ґу найвекшому, а потим офарб рисунок. ЛАВИРИНТ Автор:Нела Таталович Одведз страцене каче през лавиринт ґу пайташом качатком. 21
МУДРО И БЕЗПЕЧНО 10 ПРАВИЛА ЗА БЕЗПЕЧНЕ СПРАВОВАНЄ НА ИНТЕРНЕТУ pametnoibezbedno.gov.rs 4. Шицко цо раз обявиш на интернету остава там занавше (то ше вола диґитални цинь). 6. Нїґда ше нє идз стретнуц зоз особу хтору упознаш на интернету без знаня твоїх родичох. 7. Нє видрижнюй ше, нє вишмеюй своїх пайташох и нє пиш коментари кед чувствуєш гнїв и бес. 8. Хаснуй антивирус програму, нє отверай линки з нєпознатих мейл адресох и науч як блокирац нєприкладни реклами. 9. Нє превершуй з хаснованьом интернету и видео бавискох, бо то може дїйствовац на твойо здравє. 10. Кед це дахто знємирює, увредзує, уценює лєбо грожи прейґ интернета, такой обвисц своїх родичох, старательох, наставнїкох лєбо наволай 19833. 1. Нє одкривай свойо лозинки нїкому, окрем своїм родичом лєбо старательом. 5. Нє посилай поруки, фотоґрафиї, видео клипи и други змисти нєпознатим особом. 22 2. Нє обявюй особни податки на интернету –до хторей школи ходзиш, адресу биваня, число телефона... 3. Нє прилапюй вимоги за приятельство од особох хтори нє познаш.
Чи сце знали же 8. септембра означени Медзинародни дзень писменосци?Тот дзень означує ше од 1966. року, на инициятиву орґанизациї УНЕСКО (Орґанизация Зєдинєних нацийох за образованє, науку и културу). Писменосц то людске право, алє у швеце заш лєм єст аж коло 770 милиони нєписмених. У нєшкайшим чаше маме даскельо файти писменосци, та попри тим же дахто писмени кед зна читац и писац, можеме
буц, наприклад, и диґитално, лєбо компютерски писмени. Но, гоч и знаме читац и писац, часто можеме видзиц приклади нєписменосци, окреме на интернету. Превер з нами свою (нє)писменосц. Заокруж точни одвити: нєзнамнє знам Европаеуропа автоауто дучандутян нє можемнєможем ЯнкоЙанко руски язикРуски язик Прешлого мешаца, точнєйше 26. септембра, означени и Европски дзень язикох. Кельо язики ти знаши хтори то? Каждого року початком октобра означує ше и якишик тидзень. Яки? Тидзень старших особох Дзецински тидзень Тидзень музики Илустрациї: Александра Русковски 23 Точниодвити: нєзнам;Европа;авто;дутян; нєможем;Янко;рускиязик Початкомоктобраозначуєше Дзецинскитидзень.
Андєла Королия,V, Вербас Школяре IIа оддзелєня у Керестуре направели и послали нам интересантних їжикох Креативни роботи школярох IIIа оддзелєня у Керестуре Вредни школяре IIб оддзелєня у Руским Керестуре и їх роботи Матей Сакач, III, Коцур
