BRUZZ editie 1891 (22-05-2024)

Vluchteling in huis

De violen gelijkstemmen

Pionier en architect

Gastgezinnen organiseren opvang 22

Backstage bij de Koningin Elisabethwedstrijd 32

Simone Guillissen-Hoa in ere hersteld 37

Trainen voor de 20 km door Brussel

Sven Gatz Lijsttrekker

Imane Belguenani 2e plaats

Martine Raets 3e plaats

Quentin van den Hove 4e plaats

Valérie Libert 5e plaats

Frederik Ceulemans 6e plaats

Lamia Khan 7e plaats

Sheraz Rafi 8e plaats

Melanie Verroken 9e plaats

Chloë Van Hoegaerden Lijsttrekker

Opvolgers

Sumio Yoshimi 2e plaats

Tatjana Eekman 3e plaats

Thomas Seifert 4e plaats

Carolina Sanchez 5e plaats

Franc Bogovic 6e plaats

Gunther Van Neste 1e plaats

Indra Ben Aissa 2e plaats

Opvolgers

Ontmoet de kandidaten van Open Vld Brussels

Michel De Maegd 2e plaats

Damien Lamy 10e plaats

Nazgul Balmukhanova 11e plaats

Philippe Adriaenssens 12e plaats

Mira Kaloshi 13e plaats

Kurt Deswert 14e plaats

Ethel Savelkoul 15e plaats

Stefan Cornelis 16e plaats

Carla Dejonghe Lijstduwer

Jasmine De Clerck 3e plaats

Ilse Carlé 4e plaats

Laurent Van Der Elst 5e plaats

David Steegen 6e plaats

Valérie Glatigny Lijsttrekker Hilde Vautmans Lijsttrekker

Alexia Bertrand 4e plaats

Frédéric De Gucht 14e plaats

Viviane Teitelbaum 16e plaats

Opgelet federaal komen we samen op met MR.

Eva Vanhengel 5e plaats

Scan de QR code en bekijk de volledige lijsten.

Joris Theelen 3e plaats

Brussels Parlement

Vlaams Parlement

Federaal Parlement

Europees Parlement

19 Geloof en sciencefiction

Nederbrusselaar Rob van Essen wint literatuurprijs

21 Glibberig en gevaarlijk

Exotische platworm bedreigt de regenworm

28

Blauw en geel

Na honderd jaar haalt Union de beker weer naar Sint-Gillis

05 EDITO

06 COVERSTORY Iedereen wil de 20 km door Brussel lopen

10 IN BEELD Ivan Put

12 IN DE KIJKER 140.000 euro gezocht voor café NoordOuest

13 BEELDCOLUMN Kim Duchateau

14 BRUSSEL KIEST Alles in stelling voor een gezond gewest

18 BIJGEDACHTE Rechts richt zijn pijlen op de KVS

22 SAMENLEVING Vijftig Brusselse gezinnen vangen thuis asielzoekers op

29 BIG CITY Stond het eerste treinstation van het Europese continent in Brussel?

30 DE SLAAPKAMER van Roos

32 KLASSIEK Een blik achter de schermen van de Koningin Elisabethwedstrijd

36 COLUMN Sultan Erdogan

37 SELECT Eindelijk erkenning voor modernistische pionier

Simone Guillissen-Hoa

Klein onderhoud Lara Rosseel

Eat & Drink Miss Rose Bistro

De vijf inzichten Freddie Konings

De Koningin Elisabethwedstrijd voor viool nadert de ontknoping.

WatzouBrusselzijnzonderdeVlaamseinvesteringeninonzehoofdstad?Onzekwaliteitsvolle, Nederlandstaligekinderdagverblijvenenscholenbiedenkansenaaneenhelenieuwegeneratie Brusselaars.

Wiezorgnodigheeft,weetdatindeVlaamseerkendevoorzieningendebestmogelijkehulpgeboden wordt,ineigentaal.Daarblijvenweininvesteren.Zodatookonze65-plussersopeenbreednetwerk vandienstverleningkunnenrekenenenzichnooiteenzaamofalleenhoeventevoelen.

Zo zienweBrusselgraag.Endaarwillenweverdervoorwerken. VooreenVlaamsegemeenschapdieBrusselomarmt,koestertenvoloplaatbruisen. op laat bruisen.

Brusselverdientbeter

COLOFON

BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80

Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 29 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393

van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 35 euro per jaar.

OPLAGE

55.000 exemplaren.

ADVERTEREN?

Marlies De Deygere 02-650.10.81

marlies.dedeygere@bruzz.be

DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be

ALGEMENE DIRECTIE

Dirk De Clippeleir

COÖRDINATOR MAGAZINE

Maarten Goethals

ARTDIRECTOR

Heleen Rodiers

VORMGEVING

Ruth Plaizier

EINDREDACTIE

Karen De Becker, Kurt Snoekx

WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER

Eva Christiaens, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Sophie Soukias, Steven Van Garsse, Tom Zonderman (redacteurs); Michaël Bellon, Annelies Bontjes, Jasper Croonen, Felix Demeester, Andy Furniere, Tom Peeters, Tom Peeters, Kevin Ruelens, Niels Ruëll, Hans Vandecandelaere, Freya Van Nieuwenhuysen, Michel Verlinden (medewerkers)

VERTALING

Frédérique Beuzon, Gregory Blauwers, Sam De Ryck, Aurélien Garcia, George Holmer

FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Bart Dewaele, Kim, Delphine Frantzen, Ivan Put, Saskia Vanderstichele

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Koen Cypers

Flageyplein 18, 1050 Elsene.

BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt bij

Printing Partners

Paal-Beringen

en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie

MELD NIEUWS

Zelf nieuws gespot?

Tips zijn altijd welkom via: BRUZZ.be/meldnieuws Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be

VOER UW EVENEMENT IN OP ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR ENTER YOUR EVENT ON www.extranet.brussels

WWW.BRUZZ.BE

Maarten Goethals

Coördinator Magazine

Competitie

De moeilijkste meters van een marathon zijn die van de zetel naar de deur. Niet het effectieve lopen, maar de motivatie om eraan te beginnen, vergt bij velen de grootste mentale inzet.

Vandaar misschien het succes van running crews: een soort spontaan ontstane clubjes van joggers die in dezelfde wijk wonen en die samen, doorgaans op wekelijkse basis, kilometers afhaspelen. Vaak ter voorbereiding van een groot doel, zoals de 20 km door Brussel, die zondag plaatsvindt (p. 6).

Een cynicus ziet in dat fenomeen een aantal tendensen samenkomen: kuddegedrag, sociale diversificatie – het blijkt toch vooral een dingetje bij middenklassers – en maatschappelijke disciplinering. Alleen een gezonde levensstijl is een goede levensstijl –dat onderhuidse gevoel.

“De moeilijkste meters van een marathon zijn die van de zetel naar de deur”

Feitelijk hoort dat tot het mens-zijn: die drang om grenzen te verleggen. Niet alleen in de sport, maar ook in de cultuur, zo blijkt uit het BRUZZ-artikel dat een unieke kijk biedt achter de schermen van de Koningin Elisabethwedstrijd (p. 32). Wie deelneemt wil natuurlijk goede muziek maken, maar ook gewoon als beste uit de selectie komen. Competitie kan het lelijkste in een deelnemer naar boven halen, maar evengoed toont het ook een waardevolle levensles: alles is onmogelijk tot het mogelijk is.

FR La partie la plus difficile d’un marathon est de marcher de son fauteuil à sa porte. Ce n’est pas le marathon en soi mais la motivation de s’y mettre qui demande le plus grand effort mental pour beaucoup de gens. Ceci pourrait expliquer le succès des run crews, des petits clubs nés de façon spontanée de joggeurs du même quartier qui courent ensemble chaque semaine. Souvent en préparation d’un objectif plus grand, comme les 20 km de Bruxelles, qui a lieu ce dimanche (p. 6). Un cynique décèlerait dans ce phénomène plusieurs tendances : la tendance grégaire, la diversification sociale – même s’il s’agit avant tout de classe moyenne – et la discipline via la société. Seul un mode de vie sain est un bon mode de vie, c’est le sentiment sous-jacent. En réalité, la volonté de dépasser ses limites fait partie de la condition humaine. Pas seulement dans le sport, mais aussi dans la culture, comme le montre l’article de BRUZZ qui pénètre les coulisses du Concours Reine Élisabeth (p. 32). Les participant.e.s veulent bien sûr faire de la bonne musique, mais veulent aussi être les meilleur.e.s de la sélection. La compétition peut faire ressortir le pire côté d’un.e participant.e, mais nous enseigne aussi une leçon de vie : tout semble impossible jusqu’à ce que ce soit possible.

EN The toughest metres in a marathon are those from the seat to the door. For many, it is not the running itself but the motivation to start in the first place that requires the greatest mental commitment. Hence, perhaps, the success of run crews, a kind of spontaneously formed club of joggers living in the same neighbourhood who together count up the kilometres, usually once or twice a week. Not seldom with a big goal in sight, such as the 20 km of Brussels, which takes place on Sunday (see page 6). The cynic would see a number of tendencies converging in this phenomenon: herd behaviour, social diversification –it would appear mainly to be a middle-class thing after all –, and social disciplining. Only a healthy lifestyle is a good lifestyle, that is the undercurrent feeling. In fact, the urge to push boundaries is part of being human. According to a BRUZZ article that offers a unique look behind the scenes of the Queen Elisabeth Competition that is true not only in sport, but also in culture (see page 32). Those taking part obviously want to make good music, but also just want to come out on top in the selection. Competition can bring out the ugliest in a contestant, but equally, it also reveals a valuable life lesson: that everything is impossible until it is possible.

Het gaat hard met het hardlopen in Brussel

De vraag naar startbewijzen voor de 20 km door Brussel was nooit groter dan voor de editie van komende zondag. Ondanks de uitdagende hellingen en het drukke autoverkeer nemen lopers het hele jaar door een steeds grotere claim op de stad. Is Brussel zich bewust van dat potentieel? “De politiek pikt te weinig op wat leeft in de community.”

door Tom Peeters foto’s Bart Dewaele

Zondag is de hoofdstad opnieuw hét loopparadijs van het land. Bijna veertigduizend mensen schreven zich in voor de 20 kilometer door Brussel. De deelnemers wagen zich weer aan een uitdagend parcours, over de kasseien rond het paleis, langs de nauwe tunnelkokers van de Louizalaan en het heuvelige Ter Kamerenbos en eindigen met een pittige slotklim over de Tervurenlaan naar de finish onder de bogen van het Jubelpark. Het parcours belichaamt de pure essentie van hardlopen: een reis vol obstakels, maar ook van triomf en voldoening.

De grootste stadsloopwedstrijd van het land is ontegensprekelijk de allermoeilijkste. Maar dat blijkt steeds minder mensen tegen

te houden. Nog nooit in de meer dan veertigjarige geschiedenis moesten de organisatoren zo veel sportievelingen ontgoochelen. Bij de eerste verkoopronde waren de startbewijzen in een mum van tijd weg. Toen twee weken geleden de allerlaatste tickets beschikbaar kwamen, vlogen die in enkele seconden de deur uit.

Wat bezielt zoveel mensen om in groep te willen lopen, en liefst lange afstanden? Volgens sportpsychologen is het een weerspiegeling van onze prestatiegerichte maatschappij. We willen altijd meer en beter, of dat nu wordt gemeten in afstand of snelheid. Sociale media stellen ons in staat om onze doelen met anderen te vergelijken. Daarnaast spelen controledrang en escapisme. Trainen voor een lange afstand biedt

een doel, een houvast in een wereld vol onzekerheden.

Tijdens de pandemie was hardlopen een van de weinige toegestane buitenactiviteiten en vaak een middel tegen eenzaamheid – en zeker in grootsteden is eenzaamheid een groter probleem dan daarbuiten. Veel jonge mensen die in Brussel arriveren, vinden daarom hun toevlucht in lopersgroepen of running crews. Het zijn de nieuwe atletiekclubs, maar dan volgens de hedendaagse tijdsgeest. Je kiest zelf wanneer je gaat – lees: tijd hebt – en het sociale aspect is belangrijker dan de competitiegeest. Liever samen dan snel.

Verzamelen in een afspanning

In Brussel zijn de afgelopen jaren veel crews opgericht. De bekendste en grootste, BXL Run Crew (BRC), is in oorsprong een Vlaams initiatief. Medeoprichter Tim Verheyden: “Onze crew vertrok, en dat geldt nog altijd, als idee om op een ongedwongen manier mensen te leren kennen door een gedeelde passie, hardlopen, en zo ook samen de stad te ontdekken.”

Running crews werken niet met vaste leden of een betaald lidmaatschap. De Strava-pagina van BRC telt over de 3.500 volgers, van wie Verheyden schat dat zo’n 350 à 400 zich als vaste deelnemers beschouwen. Op de loopjes van BRC komen gemiddeld tussen zeventig en honderd mensen opdagen. Ze spreken bijna altijd af op een andere plek in de stad en verzamelen na hun inspanning graag in een plaatselijke afspanning voor een glas.

Soms worden de runs gekoppeld aan specifieke thema’s. Zo organiseerde BRC onlangs samen met Muntpunt een loopje langs locaties met een literaire geschiedenis. Ze stopten onder meer aan de plek in de Brouwerstraat waar de Franse dichter Paul Verlaine zijn collega Arthur Rimbaud neerschoot.

De voertaal in de meeste groepen is Engels en deelnemers zijn de typische ‘young urban potential’: blakende, hoogopgeleide, solide middenklassers met een sterke collectieve drang om grenzen te verleggen. Ziet Verheyden dat ook als hij ‘zijn’ community overschouwt?

“Ja,” zegt hij. “Maar binnen die groep is de diversiteit wel groot. Mensen van alle kleuren, maten en geslachten vinden elkaar. Op onze feestjes zie je Liz uit Mexico dansen met Alaa uit Libanon. Maar zelfs dan blijft het doorgaans middenklasse. Dat is oké trouwens. We komen vaak samen aan een

Op de loopjes van running crew BRC komen gemiddeld tussen zeventig en honderd mensen opdagen.

café, wat voor sommige mensen mogelijk al een drempel kan vormen.”

Toch zag hij de voorbije jaren het straatbeeld veranderen. “Ik loop vaak buiten onze crew, bijvoorbeeld in het Elisabethpark in Koekelberg, en daar zie ik tegenwoordig meer en meer Brussel in al zijn diversiteit al dan niet samen sporten. Mogelijk voelt een deel van die mensen zich minder aangetrokken tot running crews en vinden ze hun plek elders. Die diversiteit zie je ook minder tijdens grote events.”

Op wedstrijden kunnen financiële drempels een rol spelen. Voor veel mensen blijft 30 euro voor de 20 kilometer door Brussel veel geld. “Het deelnemersveld van de 20 kilometer is inderdaad geen afspiegeling van de Brusselse samenleving,” zegt

Wim Poelmans van Les Gazelles de Bruxelles. Zijn organisatie is een wat atypische running crew die via lopen, maar ook andere sporten, mensen in kansarmoede probeert te helpen. Hun wekelijkse activiteiten her en der in de stad hebben als doel het zelfvertrouwen en het lichaamsbeeld van de deelnemers versterken.

Steeds meer mensen uit kansengroepen vinden hun weg naar Les Gazelles. Het afgelopen jaar deden meer dan drieduizend deelnemers mee met een van de activiteiten. Ook de groei van de Molenbeekse atletiekvereniging Atlemo onderstreept dat hardlopen in Brussel niet langer uitsluitend een luxehobby is voor de middenklasse.

De loper, van welke rang of stand ook, claimt steeds meer ruimte in de stad. Maar het kan altijd beter. Om een nog groter en

“Door de bestuurlijke lappendeken is Brussel een van de moeilijkste steden in de wereld om een marathon te organiseren”

Greg Broekmans

Head of running bij Golazo

diverser publiek aan het lopen te krijgen, zegt Wim Poelmans, is een stad op lopersmaat nodig. Gesignaleerde looproutes zouden veel drempels kunnen wegnemen. Behalve de groene wandeling is er eigenlijk niets, vindt hij. “Een stad op lopersmaat is een leefbaardere stad. Brussel heeft eindelijk een fietsknooppuntennetwerk zoals in Vlaanderen en Wallonië. Het zou fijn zijn als dat ook voor looproutes kan gebeuren. In een stad met zoveel groenruimtes kunnen looproutes worden gecreëerd die door de parken lopen en ze verbinden tot aantrekkelijke lussen.”

Ideale looproutes

Die routes kunnen een tastbare verbinding realiseren tussen verschillende delen van de stad, aldus Poelmans, en tegelijkertijd sociale en economische barrières doorbreken. “In andere steden zie je dat meer. Jammer dat onze politici dat potentieel onvoldoende zien.” Verheyden trekt hetzelfde besluit: ‘De politiek capteert te weinig wat leeft in de community. Ik stel voor dat ze eens beginnen met de aanbevelingen van de lopersgids ernstig te nemen.”

Perspective.brussel vroeg 1.200 lopers hun parcours te delen. Hieruit blijkt dat mensen vooral in parken en over de grote assen lopen, een bewijs dat er nog veel werk is om de openbare ruimte ‘lopersvriendelijk’ te maken.

Een lopersgids over Brussel? Jawel, die bestaat, maar behalve dan wie eraan heeft bijgedragen, lijken weinigen ervan op de hoogte. Het gewestelijk expertisecentrum Perspective maakte Be Running, zo heet de 65 pagina’s tellende gids, in samenwerking met een lappendeken aan overheidsdiensten en looporganisaties. Het document staat op de website van Perspective, al is het even scrollen om het te vinden. Er staan interessante aanbevelingen in, met behalve ideale looproutes ook suggesties om obstakels weg te werken, drinkfonteinen voor lopers, promenades en wegmarkeringen. Perspective streeft ernaar om tegen het einde van dit jaar gpx-bestanden van enkele ‘ideale looproutes’ beschikbaar te hebben.

“Ik hoop dat Be Running een basis kan vormen voor de toekomst,” zegt Verheyden. “Hoe kunnen we lopers beter ondersteunen? Niet alleen door grote sportcomplexen te bouwen, maar ook door basisvoorzieningen aan te bieden in de openbare ruimte. Lockers installeren waar sporters hun kleding kunnen opbergen tijdens hun training bijvoorbeeld. Maar ook door de publieke ruimte nog beter in te richten voor zachte weggebruikers.”

Het uiteindelijke doel was dat de Be Running-gids als een aanbeveling zou dienen voor stadsplanners en overheidsinstanties. Twee jaar na de publicatie lijkt daar

nog niet veel van in huis gekomen. Frédéric Raynaud van Perspective, zelf een fanatiek loper, verdedigt zich. Hij voelt wel interesse bij de gemeenten voor de gids, maar geeft ook toe dat het allemaal traag gaat.

“Op een hoger politiek niveau is er tot nog toe te weinig mee gebeurd. Ik blijf geduldig en hoopvol,” zegt hij. “Steden met goede hardlooproutes en voorzieningen voor lopers zijn aantrekkelijker voor bewoners en bezoekers. Ze kunnen bijdragen aan de lokale economie en nieuwe mogelijkheden creëren. Na mijn deelname aan de marathon van Gent, waar ik zag hoe de stad bruiste van energie en activiteit, kon ik niet anders dan denken: ‘Ai ai ai, Brussel, we hebben nog een lange weg te gaan.’”

De mooiste marathon

Inderdaad: waarom is het toch zo moeilijk om een deftige marathon te organiseren in Brussel? In alle Europese steden woedt een wedloop om de organisatie van de meest prestigieuze en uitdagende marathon, waarbij elke stad strijdt om de titel van beste marathonbestemming. Rotterdam heeft de mooiste, Berlijn de snelste, Dublin de gezelligste, Londen de meest kleurrijke en in Venetië moeten de deelnemers de meeste bruggen over. “Brussel zou niet de snelste kunnen hebben, maar wel de meest gevarieerde,” denkt Verheyden luidop.

Helaas is de huidige marathon van Brussel niets van dat alles. Lange tijd was het parcours niet veel meer dan een kopie

van de 20 kilometer door Brussel, plus een stevige omweg langs het park van Tervuren. Hoewel organisator Golazo het parcours enkele jaren geleden wijzigde, blijft het over het algemeen onaantrekkelijk, vooral omdat het niet de hele stad doorkruist zoals een echte marathon zou moeten doen.

Greg Broekmans, head of running bij Golazo, organiseert loopwedstrijden over heel Europa en sinds kort ook in Afrika: “Brussel is een van de moeilijkste steden ter wereld om een marathon te organiseren,” zegt hij. “De bestuurlijke lappendeken maakt het niet gemakkelijk. Als hoofdstad van België en Europa gaat Brussel gebukt onder veel manifestaties, en een loopwedstrijd als een marathon is nu eenmaal impactvol. Maar we blijven geloven dat de marathon kan groeien in Brussel.”

Dit jaar krijgt de Brusselse marathon, die

op 3 november staat geprogrammeerd, een aangepast parcours langs onder meer de Jetse parken, het Koning Boudewijnstadion, de Lambertmontlaan en de Europese wijk. Hoewel nog niet alle details bekend zijn, lijkt Golazo nu al institutionele barrières te hebben doorbroken met negen gemeenten die hun grondgebied openstellen.

Voor Broekmans is het een teken dat het besef in de Brusselse politiek groeit over de toegevoegde waarde van een tweede groot hardloopevenement naast de 20 kilometer door Brussel. Hij wijst hiervoor vooral naar de inspanningen van één man: Brussels burgemeester Philip Close (PS): “Hij gelooft in het economische potentieel, en niet alleen voor het centrum, maar voor het hele gewest. Een marathon brengt een golf van positieve energie met zich mee. Dat is essentieel voor een stad die al te vaak negatief in het nieuws komt.”

LA COURSE À PIED A LA COTE À BRUXELLES

FR La demande de brassards pour les 20 Kilomètres de Bruxelles n’a jamais été aussi élevée que pour l’édition de dimanche prochain. Malgré les côtes difficiles et le trafic automobile dense, les coureurs occupent chaque année un peu plus d’espace en ville. Bruxelles en est-elle consciente ? « Le politique est déconnecté de ce qui vit dans la communauté. »

RUNNING IN BRUSSELS IS PICKING UP SPEED

EN Never was demand for starting numbers for the 20 kilometres of Brussels higher than for next Sunday’s edition. Despite the challenging gradients and loads of traffic, runners are increasing their claim on the city all year round. Is Brussels aware of that potential? “Politics does not pick up enough on what is going on in the community.”

De lopers van running crew BXL Run Crew (BRC) proberen elke keer af te spreken op een andere plek in de stad. Rechts vooraan – met het petje – loopt Tim Verheyden, medeoprichter van BRC.

In beeld door Ivan Put

Kogelwerend

De politiezone Brussel Hoofdstad Elsene stelde vorige week in haar opleidingscentrum in Neder-Over-Heembeek haar nieuwe kogelwerende vesten voor. Die zullen de oude vervangen. De modellen bieden onder andere het voordeel dat veel van de accessoires die agenten normaal gezien rond de riem dragen, voortaan op de vest kunnen worden aangebracht. MG

In de kijker

Café NoordOuest Kopers beslissen mee over invulling

De crowdfunding voor het toekomstige, coöperatieve café NoordOuest start op 22 mei. “Elke aandeelhouder krijgt een gelijke stem, ongeacht het bedrag.”

Het project was deze winter al aangekondigd: drie bevriende buren uit de wijk rond metrostation Pannenhuis plannen een coöperatief buurtcafé, zonder winstbejag, maar wel met ruimte voor ontmoeting. “Een soort jeugdhuis voor volwassenen,” noemt initiatiefnemer Ben De Raes het, waar buren eigen evenementen kunnen organiseren en enkel vrijwilligers achter de bar staan. Een pand hadden ze al op het oog, een leegstaand hoekhuis in de Jean Dubrucqlaan op de grens van Laken, Molenbeek en Jette. Alleen vraagt dat nog flink wat verbouwingen vooraleer het echt als café kan openen.

“We zoeken 140.000 euro om het gebouw te kopen,” vertelt De Raes, want voor die prijs is een bod met de huidige eigenaar afgeklopt. De Raes heeft zijn nieuwe coöperatieve vorige week officieel opgericht bij de notaris. De echte verkoop kan normaal over een maand plaatsvinden, als er voldoende fondsen worden verzameld. “De voorbije weken hebben we meer dan honderd e­mails en reacties gekregen van geïnteresseerden. Nu is het afwachten hoeveel mensen echt op

hun spaarrekening zullen kijken of ze wat geld kunnen missen,” zegt De Raes.

Vanaf 22 mei kunnen kandidaten daarvoor aandelen kopen via de website van NoordOuest. Er zijn aandelen van 1.000, 2.500 of 5.000 euro per stuk te koop. “Maar elke aandeelhouder krijgt een gelijke stem in onze coöperatie, ongeacht het bedrag,” benadrukt De Raes. Met die inspraak kunnen de coöperanten bijvoorbeeld mee beslissen over het beheer en de invulling van het café.

Geen theehuis

Die invulling zal hoe dan ook sociaal zijn. Dat staat in de statuten van NoordOuest, dat voor de verkoop samenwerkt met Fair Ground Brussels. Die organisatie, zelf een coöperatieve, werkt volgens het principe van Community Land Trust Brussels. Fair Ground koopt dus gronden, maar niet de gebouwen erop. Die komen in handen van socialeverhuurbedrijven of verenigingen met een maatschappelijk oogmerk. “Mocht NoordOuest het café over enkele jaren willen verkopen, mogen zij daar geen buitensporige winst op maken.

Zo gaan we vastgoedspeculatie tegen,” legt Sâm Rosenzweig uit, projectleider bij Fair Ground. Die betaalt doorgaans tien procent van de aankoopprijs voor de grond, in dit geval dus 14.000 euro, en houdt die grond onbeperkt in handen. “Een eventuele overnemer mag daar later geen luxeappartementen bouwen. Elk project op de site moet van sociale aard zijn.”

Met die belofte maakt NoordOuest zich meteen sterk dat ze geen gentrificatie, of opwaardering van de buurt, in de hand werken. “In onze buurt is grote stadsontwikkeling aan de gang op de site van Thurn & Taxis. Die zal nog verder toenemen. Maar hoe mooi het soms ook is, er speelt toch dikwijls een kapitalistische logica waarbij grote investeerders vooral kapitaalkrachtige

bewoners aantrekken,” vindt Ben De Raes, verwijzend naar de woontorens en ontwikkelingen in en rond Gare Maritime. “Wij willen net het omgekeerde bereiken: iedereen die al in de wijk woont, kan eigenaar worden van de bar.”

Al is er wel degelijk een doelpubliek. De drie oprichters zijn hoogopgeleide, Nederlandstalige Brusselaars die geen plek vonden om, eventueel met kinderen, ‘rustig een pint’ te drinken in de wijk. Het cliënteel van de vroegere zomerbar Eliza in het Elisabethpark, zeg maar, of buurtcafé Palto in Laken. “We willen vooral een ander soort café dan die die er nu al zijn,” zegt De Raes. “En dan spreek ik niet alleen over theehuizen. Het gaat erom dat het wat meer edgy, gedurfd en sociaal mag zijn.” Dragen ze dan zelf niet bij

140.000

euro is het bedrag dat het toekomstige, coöperatieve café NoordOuest nodig heeft om te kunnen starten

tot gentrificatie van de buurt? “Een chique wijnbar kan het zeker niet worden,” benadrukt De Raes, die nog eens wijst op wat er in de statuten staat over de sociale invulling. “Natuurlijk zoeken wij in de eerste plaats mensen die wat geld kunnen missen. Maar ook wie geen investeerder is, blijft welkom in de bar.”

Gemis

De grote interesse voor NoordOuest toont alvast dat een behoorlijke groep Nederlandstaligen in Laken en Molenbeek hunkert naar een ontmoetingsplek. “Ook wij kregen van meet af aan veel steun uit de buurt, net omdat er zo’n tekort bestaat,” vertelt Thomas Van Herck van boekenwinkel en koffiebar Replica vlakbij. Die besliste net om de winkel over te laten aan een opvolger. “Dat heeft niets met financiële moeilijkheden of te weinig klanten te maken. Wij willen vooral meer tijd voor onszelf. De overneemster komt zelf uit de buurt en regelmatig vragen buren ons tips over ondernemen. Maar dat blijft natuurlijk, zoals in elke wijk, een sprong in het diepe.” Dat Laken en Molenbeek zeer divers en tegelijk residentieel zijn, maakt een breed publiek aantrekken erg uitdagend.

1.000

euro is het laagste bedrag waarvoor een aandeel te koop is, maar elke aandeelhouder krijgt een gelijke stem

“De stad wordt minder en minder betaalbaar, zowel om te wonen als om dingen te organiseren,” zegt Sâm Rosenzweig van Fair Ground. “Ofwel ga je dan weg, ofwel moet je op zoek naar mechanismen om ondernemen betaalbaar te houden.” Fair Ground is in drie jaar tijd snel gegroeid en voorziet de komende jaren in nog eens vier nieuwe projecten, met lokalen voor daklozenverenigingen onder meer. “Ons verhaal toont dat mensen graag mede­eigenaar zijn van sociale initiatieven. Denk ook aan de crowdfundingactie voor Cinema Nova dit jaar. Je hoeft niet alles zelf te kopen, je kan het ook samen aanschaffen en gebruiken. Ook dat speelt hier.” EVA CHRISTIAENS

Brussel kiest

De troeven

Naar aanleiding van de verkiezingen van 9 juni 2024 focuste BRUZZ de afgelopen weken in zes afleveringen op de grootste uitdagingen van Brussel. Deze week het laatste onderwerp: de troeven. Check ook de debatten met politici en experts over de thema’s online, op televisie en op radio deze week.

Werken aan een gezond Brussel

Op het vlak van welzijn leek covid even een historisch momentum, waarbij iedereen samen rond de tafel ging zitten. Intussen is dat overleg gaan liggen, terwijl met toegankelijke zorg, onderwijs en opvang nog het nodige werk op de plank ligt. Is er een kans gemist? “Het is vooral zaak om de huidige plannen voort te zetten.”

door Eva Christiaens foto’s Ivan Put

Koffietje?” Warmte is het codewoord aan het onthaal van Goujonissimo in Anderlecht. Er hangen feestvlaggetjes uit – want er is altijd iemand jarig – en in de wachtzaal kijk je uit op de groene patio van het ronde gebouw. Een jonge vrouw wacht er op haar sessie bij de psycholoog, maar in het centrum zitten ook twee huisartsen, een verpleegster, kinesist, maatschappelijk werkers en vroedvrouwen. Elke donderdag zijn er gymsessies voor senioren, er zijn zelfverdedigingslessen en elke maand een ontbijtmoment voor de buurt. In de wachtzaal hangen flyers

uit, van yoga tot wandelen, zingen en boekenclubs, allemaal in twee talen. “Wij spreken hier de ene week Nederlands en de andere week weer Frans,” legt coördinator Sofie Vermeulen uit. Op het dak toont ze trots de tomaten en rucola die ze net hebben geplant in hun serre. Die is in de toekomst bedoeld voor ateliers rond gezond koken. Een tweetalig geïntegreerd welzijnsen gezondheidscentrum is het hier, het eerste van Brussel. Goujonissimo opende een klein jaar geleden en telt nu zo’n driehonderd patiënten uit de diverse wijk rond Citygate, die de komende jaren nog flink zal groeien. “Het verschil met een

gewoon wijkgezondheidscentrum is dat je hier meer toegangspoorten hebt dan alleen de huisarts. Je kan ook binnenkomen via psychologen, maatschappelijk werkers of gemeenschapsactiviteiten,” zegt Truus Roesems van Medikuregem , de trekkende partner achter het tweetalige huis.

Preventief ontbijt

Merkt de psycholoog een medische nood op, dan kan die zijn cliënt meteen naar de arts doorverwijzen. Of merkt de arts dat een patiënt met achterstallige facturen sukkelt, dan kan die een sessie voorstellen bij de sociaal werker. “Wij

Gymsessies, yoga, wandelen, zingen: Goujonissimo is meer dan een gezondheidscentrum.

vertrekken van nul en bieden ontmoetingsruimte aan in de buurt. Van daaruit merk je welke vragen en noden er leven,” zegt huisarts Erika Van Nuffel. Zo vroeg een lokale vzw onlangs nog om een preventief ontbijt te mogen organiseren rond borst- en baarmoederhalskanker.

“Liefst 120 vrouwen uit heel Anderlecht kwamen daarop af en konden er vragen stellen. Dat is heel krachtig. Anders moest ik datzelfde verhaal 120 keer apart vertellen.”

Het is de bedoeling dat Brussel over enkele jaren meer van dit soort geïntegreerde gezondheidscentra telt, telkens op maat van de wijk. Dat staat in het

119

Nederlandstalige huisartsen werken in heel Brussel

16% van de Brusselse huishoudens stelt medische zorg uit om financiële redenen

nieuwe geïntegreerde welzijns- en gezondheidsplan van Brussels minister van Gezondheid Alain Maron (Ecolo), pas in januari van kracht gegaan. Diezelfde minister kwam deze legislatuur nog met plannen voor meer wijkgerichte rusthuizen – waar lokale verenigingen ook welkom zijn – en beter toegankelijke ziekenhuizen, met verplichte informatiedoorstroom tussen specialisten en huisartsen onder meer. “Maar die plannen staan nog in de kinderschoenen en zijn vaak nog niet eens begonnen,” zegt Karel

Van De Sompel van zieken- en rusthuiskoepel Gibbis. Huisartsen krijgen nog lang niet alle informatie van de ziekenhuizen

Brussel kiest: de troeven

door, bijvoorbeeld, en spoeddiensten zijn nog voor te veel Brusselaars de eerste plek om naartoe te gaan met een snotneus. “Laten we vooral de hele sector meenemen, niet alleen de eerste lijn of de ziekenhuizen,” vindt Van De Sompel, van crèche tot rusthuis. “Maar het overleg dat tijdens de coronajaren goed liep, is nu weer wat gaan liggen.”

Geen Vlaamse vaccins

Het is een terugkerend thema bij gemeenschapsbevoegdheden als welzijn, cultuur, onderwijs of kinderopvang: Brussel rekent ervoor op Vlaamse of Franstalige hulp en dat betekent samenwerking en overleg. De covidcrisis toonde dat zoiets kan werken in crisistijd, maar wie spreekt intussen nog over corona? “Postcovid is het overleg tussen alle politieke niveaus toch wat stilgevallen,” vindt Van De Sompel. Zo was de Vlaamse Gemeenschap niet betrokken bij het recente gezondheidsplan van minister Maron en zitten de Nederlandstalige huisartsen ook daarbuiten amper mee aan tafel.

“Wij zijn als Nederlandstalige kring afhankelijk van Vlaanderen, maar het Vlaamse gezondheidsbeleid is niet altijd afgestemd op Brussel,” zegt coördinator Hicham Vanborm van de Brusselse Huisartsenkring (BHAK). Bepaalde gezondheidsapps tonen het hoofdstedelijke aanbod bijvoorbeeld niet en Vlaamse vaccins mogen dan weer niet gebruikt worden om volwassen Brusselaars in te enten tegen mazelen. “En een Nederlandstalige huisarts die een geval van mazelen opspoort in Brussel, moet dat verplicht melden aan Vlaanderen, maar Brussel weet van niets,” zegt Annick Dermine, directeur van het Huis voor Gezondheid, het netwerk van de Nederlandstalige zorg hier. Rond de mazelenopmars is het wachten op een Brussels beleid.

Zo’n preventie- en vaccinatiebeleid zal volgens Truus Roesems van Medikuregem altijd rekening moeten houden met vragen van onderuit, of het nu gaat over mazelen of kankerscreenings. “Mensen hebben weinig plekken om over hun wantrouwen te spreken. Hoe kan je er op een warme, open en toch wetenschappelijke manier mee omgaan? Dan moet je durven te luisteren naar waar de bezorgdheden zitten,” zegt Roesems.

Nog zo’n preventietaak ligt momenteel bij de geestelijke gezondheidszorg, want

“Een goed gezondheidsbeleid moet ook de sociale aspecten van Brussel mee in rekening brengen”

Sarah Missinne Observatorium voor Gezondheid en Welzijn

mentale problemen en drugsgebruik pieken. In het hele land zijn zogenoemde eerstelijnspsychologen sinds deze legislatuur wel terugbetaald, maar voor meer langdurige zorg blijven de wachtlijsten lang. “En in de ziekenhuizen zitten we met te weinig psychiatrische bedden,” zegt Karel Van De Sompel van Gibbis, die liefst vijftien procent van alle budgetten daarvoor naar Brussel zou zien vloeien. “Wij verzorgen niet alleen de Brusselaars, maar ook mensen uit Vlaams- en Waals-Brabant, en doen veel meer aan crisiszorg dan de andere gewesten, denk aan gedwongen opnames.” Momenteel telt Brussel slechts 6 à 8 procent van alle psychiatrische bedden in ons land. “Dat moet dus verdubbelen,” vindt Van De Sompel.

Zorg op stadsmaat

Het toont allemaal dat zorg op maat van de hoofdstad anders ligt dan daarbuiten. “Een goed gezondheidsbeleid moet ook de sociale aspecten van Brussel mee in rekening brengen,” zegt sociologe Sarah Missinne van het Observatorium voor

Bij Goujonissimo werken huisartsen, sociaal werkers, verpleegkundigen en psychologen naast en met elkaar.

Gezondheid en Welzijn. “Iemands woonsituatie, job en levensomstandigheden bepalen mee hoe gezond die is, net als luchtvervuiling in de stad.” Dat Brussel per definitie meer verhuisbewegingen kent dan andere gewesten, maakt het lastig om een vaste huisarts te vinden. “Je kan wel werken met wijkgerichte zorg, maar wie uit die wijk verhuist, moet opnieuw beginnen te zoeken.”

Het stedelijke vastgoed leent zich dan weer niet tot handige groepspraktijken voor artsen en andere diensten. “Oude herenhuizen met smalle deuren en trappen zijn moeilijk te verbouwen tot medische centra, die ook toegankelijk moeten zijn voor minder mobiele personen. Wat veel huisartsen die zich wensen te groeperen vooral nodig hebben, is een gebouw,” zegt Missinne.

In de ziekenhuizen vragen ze dan weer gepaste oplossingen voor het tekort aan zorgpersoneel. “Dat is in het hele land een probleem, maar de hoge woonprijzen en het Brusselse mobiliteitsbeleid helpen zeker niet,” zegt Karel Van De Sompel. Die vraagt ook een aangepaste financiering voor de Brusselse ziekenhuizen, waar in

het stadscentrum soms tot een kwart van de facturen onbetaald blijven. “Het gaat dan om zorg voor mensen zonder papieren of ziekteverzekering.”

Is er dan niets gebeurd op gezondheidsvlak? Toch wel, zowel federaal als bij de gemeenschappen. “De neuzen staan nu in dezelfde richting, iedereen is het eens over de nood aan preventie en een sterke eerste lijn,” zegt Annick Dermine. “Alleen gebeurt dat in Vlaanderen en Wallonië in een ander tempo dan Brussel en elk met eigen prioriteiten. Het is vooral zaak om de huidige plannen voort te zetten.”

Dat hopen ze ook bij Goujonissimo. Hun erkenning bij de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie laat nog even op zich wachten. “En die is nodig om de subsidies vanaf volgend jaar te verzekeren,” zegt Truus Roesems. Opnieuw stokt het akkoord simpelweg bij gesprekken tussen de gemeenschappen. “Eigenlijk heb je overal in het land een minister van Welzijn nodig met een hart voor Brussel, die bereid is om een beetje van zijn bevoegdheid en tijd af te staan aan overleg,” besluit Dermine.

Analyse

Gezondheidspreventie is een ingewikkelde puzzel

Geen thema was de laatste jaren zo aanwezig en alweer vergeten als gezondheid. De covidcrisis drukte Brussel met de neus op de feiten dat preventie een ingewikkelde puzzel is in de grootstad. Hoe bereik je al die veeltalige, sociaal ongelijke Brusselaars en overtuig je hen van het nut van een vaccin? Dezelfde denkoefening zal de komende jaren net zo nodig blijven als het gaat om kankerscreenings, drugspreventie en de inperking van de mazelen, bijvoorbeeld, maar ook mentale hulpverlening en ouderenzorg.

Gezondheidspreventie is een Brusselse bevoegdheid, maar tegelijk afhankelijk van akkoor-

den met de gemeenschappen. Dat overleg kan nog altijd beter, vertelt de sector. Zeker aan

Nederlandstalige kant zit nog niet iedereen mee aan de Brusselse tafel. En waar de covidcrisis een momentum leek voor gezamenlijke plannen, zijn die nu weer gaan liggen. Basiszorg moet vlotter en dichter bij de burger, vindt zowel Brussel als Vlaanderen. Alleen blijft de echte uitwerking van die plannen zaak voor de volgende regering.

Tekort aan personeel

Niet dat er niet geïnvesteerd wordt door de twee taalgroepen in Brussel. Er is fors ingezet op scholenbouw, er komen nieuwe

wijkgezondheidscentra aan en ook de crèches glimmen vaak in het nieuw. Alleen het personeel blijft overal een uitdaging. Twee jaar geleden stond een spiksplinternieuwe crèche in Elsene nog gewoon leeg, vandaag stokt de opening van het eerste Nederlandstalige wijkgezondheidscentrum in de Noordwijk evengoed. In de wijk Peterbos vinden ze dan wel personeel voor zo’n nieuw centrum, maar geen geschikt gebouw. En net als leerkrachten verkiezen veel kinderbegeleiders, zorgkundigen en verplegers vaak een job buiten de grootstad, dichter bij huis en misschien wat minder complex. Het was soms een boutade,

maar de negen ministers van Volksgezondheid zijn er tijdens de covidcrisis toch in geslaagd een relatief gelijklopend plan van aanpak te bedenken. Lukt dat de komende legislatuur ook voor de rusthuizen, de kinderopvang en het lerarentekort op scholen? Dat is basisdienstverlening aan de burger.

Eva Christiaens Redacteur

Rechts richt zijn pijlen op de KVS

“Cultuur is voor het Vlaams Belang vooreerst een politiek instrument”

Vorige week zaten Chris Janssens van Vlaams Belang en Michael De Cock van de KVS naast elkaar in De Afspraak bij Phara de Aguirre om te debatteren over het toekomstige Vlaamse cultuurbeleid. Een vlot debat werd dat niet. Daarvoor was het water tussen beiden veel te diep. Maar verhelderend was het wel.

Het Vlaams Belang heeft de laatste weken met een paar welgemikte acties het cultuurbeleid plots bovenaan de politieke agenda gebracht. Er was de rel tussen KVS-bestuurslid Filip Brusselmans (Vlaams Belang) en Michael De Cock. Er is ook het boek van Brusselmans, De subsidieslurpers. Dat Vlaams Belang in primetime, op de meerwaardezender Canvas, zijn visie op cultuur uit de doeken kan doen, is de kers op de taart.

Alles zat erin: de aanval op cultuurminister Jan Jambon (N-VA), de afkeer van experimenteel theater met te veel naakt, een verwijzing naar zwaaiende piemels, en in één teug een uithaal naar de etnisch-culturele minderheden, het links activisme en ‘woke theater’.

Wat Vlaams Belang dan wél wil in de Vlaamse cultuurhuizen binnen en buiten Brussel kwam de kijker minder makkelijk te weten. Verder dan een ondersteuning van de lokale cultuur – allicht de amateurtheatergezelschappen – kwam het niet.

Toen comedian Jan Jaap van der Wal, die ook in de studio zat, Chris Janssens vroeg wat hem dan wel ontroerde, wat hem inspireerde, werd het lichtjes tenenkrullend toen die antwoordde dat het de kleine dingen des levens zijn. Uiteraard, maar daar ging het in dit debat niet over.

Stoutmoedigheid

En toch. Voor wie het kiesprogramma erbij neemt, is het

glashelder wat het Vlaams Belang eigenlijk wil met cultuur. Die moet mee de identitaire strijd van de partij ondersteunen. Zorgen dat het Vlaamse bewustzijn kan groeien. De subsidiepolitiek moet ook volledig daarop worden gericht, zo staat het in het kiesprogramma. Kortom, cultuur is voor het Vlaams Belang een op en top politiek instrument. En meer dan ooit.

Michael De Cock, die het debat niet uit de weg ging, had overschot van gelijk dat cultuur, zoals die vandaag ons land, of Vlaanderen, internationale uitstraling geeft daar haaks op staat. “Cultuur staat voor weerbarstigheid, buiten de lijntjes kleuren, stoutmoedigheid

en vrijheid,” zo zei hij. Kortom, twee totaal tegengestelde visies die, zo valt te vrezen, ook in de samenleving aanwezig zijn.

Subsidieslurpers

Er bestaat zeker een bepaald cultuurvijandig sentiment in Vlaanderen, waar het Vlaams Belang handig op inspeelt. Dat past dan weer in het rechtsradicale populisme van die partij, namelijk het afzetten van de elite (‘de subsidieslurpers’) tegen de zogenaamde ‘kleine man’ en het ‘gezond verstand’.

Maar in tegenstelling tot wat het Vlaams Belang ook mag laten uitschijnen, er is wel degelijk een grote groep Vlamingen die

Steven Van Garsse

Elke week neemt een

BRUZZ-redacteur het nieuws op de korrel

De KVS in Brussel. © BELGA

wekelijks geniet van wat in België en in Brussel op de planken wordt gebracht. Stukken van gevestigde namen zijn vaak in een mum van tijd uitverkocht. De podiumcultuur die in Vlaanderen wordt gemaakt, gooit ook al lang hoge ogen in het buitenland. Moet dat allemaal op de schop? Het woord ‘griezelig’ komt dan aardig in de buurt.

Dat zal het Vlaams Belang allemaal worst wezen. Zelfs al raakt de partij niet in een Vlaamse regering na 9 juni, in de ideeënstrijd die de partij al decennia levert om haar gedachtegoed ingang te laten vinden, heeft ze een belangrijke stap kunnen zetten. De gevolgen na de volgende verkiezingen zouden weleens groter kunnen zijn dan verwacht.

Kort gesprek

Rob van Essen wint voor de tweede keer prestigieuze Libris Literatuurprijs

‘Ik ben geen schrijver die alles van tevoren plant’

De Nederlandse schrijver

Rob van Essen, die in Brussel woont, leverde met zijn roman Ik kom hier nog op terug de uitzonderlijke prestatie om voor de tweede keer dezelfde literatuurprijs te winnen.

In 2019 won Rob van Essen, die met zijn al even succesvolle vrouw Lize Spit in Brussel woont, al eens de Libris-prijs, toen met zijn roman De goede zoon. Vijf jaar later is het opnieuw raak voor de Nederbrusselaar. Ik kom hier nog op terug is een beklijvend boek dat niet alleen autobiografie en sciencefiction, maar ook thema’s als geloof, tijd, lotsbestemming en de kracht van verhalen verweeft. Van Essen had niet meteen verwacht dat de jury iemand zou bekronen die de prijs al eens gewonnen had, maar had bij het schrijven van zijn zestiende boek een goed gevoel.

Wanneer wist u dat, van dat goed gevoel?

Toen ik het eerste hoofdstuk af had, met de twee jeugdherinneringen die in het boek een bepalende rol spelen, wist ik dat het wat kon worden. Dat hoofdstuk zette me op het spoor van de rest van het boek. Nadien waren er natuurlijk nog wel momenten dat ik twijfelde of ik alles op een coherente manier rond zou krijgen, maar achteraf had ik het gevoel dat dat was gelukt. Ik ben geen schrijver die alles van tevoren plant. De plot ontstond grotendeels tijdens het schrijven. Op een gegeven moment is het dan alsof het verhaal zelf weet welke kant het op moet, en dat ik er dan achteraan sukkel op mijn laptop. Dat is altijd weer een wondertje. Maar hoe goed het boek dan precies is, dat maak je als schrijver natuurlijk niet zelf uit.

Vooral het sciencefictionelement in het verhaal is delicaat, maar zeer geslaagd.

U gaf al aan dat je erg zorgvuldig moet schrijven om zoiets voor de lezer geloofwaardig te houden.

Je kan wel dingen verzinnen, maar de lezer moet pikken wat je schrijft. Ik denk dat ik wat dat betreft meer durf dan vroeger. Omdat ik geleerd heb hoever de ideale lezer bereid is om samen met je op avontuur te gaan. Dat blijkt uit het feit dat De goede zoon en Ik kom hier nog op terug, eigenlijk mijn meest ‘wilde’ boeken, ook de succesvolste zijn.

Het hoofdpersonage gaat het na zijn jeugd in een streng gereformeerd dorp zoeken in het wereldse Amsterdam, en heeft de autobiografisch klinkende naam Rob Hollander. Hielp uw standplaats in Brussel om met afstand over Nederland te schrijven?

In Miniapolis, de eerste roman die ik hier in Brussel schreef tijdens corona, is Brussel aanwezig. Ik kom hier nog op terug noemde een vriend van me dan weer mijn ‘heimweeroman’, alsof ik als afsluiting nog eens langs al die plekken van vroeger ga. En zo voelt het ook wel een beetje. MB

Rob van Essen, Ik kom hier nog op terug, Atlas Contact, 400 blz., 24,99 euro

Platworm De glibberige bedreiging voor de Brusselse regenworm

De verrassende aanwezigheid van de Obama nungara in Elsene benadrukt de noodzaak van FlatwormWatch, een nieuw project dat wil nagaan welke soorten uitheemse landplatwormen zich in Brussel bevinden. “Ze komen via potplanten het land binnen.” door Andy Furniere

Regenwormen kent iedereen, maar de duizenden soorten platwormen leiden een minder bekend leven. De meeste soorten leven onder water, op het land vertoeven ongeveer achthonderd gekende soorten. De meeste landplatwormen zijn te vinden in tropische g Zuid-Amerika, maar er glibberen er ook minstens een twintigtal rond in Europa. Experts vermoeden dat er steeds meer exotische soorten onze streken binnenkomen, via geïmporteerde potplanten. Dat zou slecht nieuws zijn, want het blijken echte roofdieren die jagen op bodemdieren zoals regenwormen. Dat schaadt dan weer de biodiversiteit en de vruchtbaarheid van de bodem.

“Platwormen hebben weinig natuurlijke vijanden, omdat hun lichaam is omhuld door een slijmlaag die vies smaakt,” zegt Jane Reniers van het Nationaal Wetenschappelijk Secretariaat voor invasieve uitheemse soorten, dat exoten in België opvolgt. “Zelfs kippen, die zowat alles eten, lusten ze niet.”

Omdat de platworm moeilijk te bestrijden valt, ook door de mens, is preventie van het grootste belang. Daarvoor worden nu burgers ingeschakeld, via het project FlatwormWatch, met ondersteuning van het Instituut voor Natuurwetenschappen.

“We weten nog te weinig over deze landplatwormen en hoezeer ze verspreid zijn, daarom vragen we mensen om ons te helpen en op zoek te gaan,” zegt Arnaud Jacobs, die samen met Reniers het project coördineert.

Een van de geviseerde beestjes is de Nieuw-Zeelandse landplatworm, die al op de zogenoemde ‘Unielijst’ staat, een lijst van invasieve exoten door de Europese Unie als zorgwekkend beschouwd. Volgend jaar komen daar mogelijk enkele landplatwormen bij, waaronder de Obama nungara. Die naam­

president werd in België voor het eerst gespot onder losse tegels van een koertje in Elsene, in 2017. Ondertussen dook de worm, oorspronke­

men te herkennen en te onderscheiden. Zoals ermoeden, lijken de ongewervelden in het algemeen op afgeplatte wormen.

tentakels op de kop, en is hun lichaam glad en schuttingen of in de composthoop. Ze komen ook voor in serres en terrariums. Wie graag deelnemen aan onlinetrainingssessies,

Het lijkt trouwens alsof Brusselaars al hun weg naar het platform hebben gevonden, want de allereerste waarneming van een Flatworm­

flatwormwatch

Reeks nalezen?

Lees de hele reeks op BRUZZ.be/beestigbrussel

• Vier à acht centimeter lang en een vijftal millimeter breed

• Eet regenwormen, slakken en andere platwormen

Samenleving Vijftig Brusselse gastgezinnen vangen vluchtelingen op

‘Wij doen gratis het werk van de overheid’

Hoewel het enthousiasme in het algemeen daalt in Brussel, vangt een vijftigtal gezinnen al jaren transitmigranten en vluchtelingen op door hen in huis te nemen, en onderdak en voedsel te verschaffen. Soms met zeven tegelijk. Hoe gaat dat in zijn werk? “Nieuwkomers krijgen niet meteen de huissleutels, wél de tijd om de huisregels te leren.”

door Hans Vandecandelaere foto’s Saskia Vanderstichele

Ali (vooraan), Sham (links) en Hannibal (rechts) bij het avondmaal met Albert en Anne Lagneaux. Op de achtergrond nog twee jonge mannen die onderdak vonden bij het koppel in WatermaalBosvoorde.

Nog voor BRUZZ aanbelt wuift Ali vanachter het gordijn. Hij is zichtbaar blij om naast een journalist te kunnen zitten. “Want waar wil je dat ik in het Franstalige Watermaal-Bosvoorde eens Nederlands kan horen?” De jonge asielzoeker uit Jemen leerde de taal in een jaar tijd en schreef zich onlangs in voor een bacheloropleiding medische beeldvorming aan de Odisee Hogeschool. Al anderhalf jaar woont hij bij Albert Lagneaux, een arts, en zijn echtgenote Anne, een advocate. Samen met hem verblijven er nog zeven anderen. Een voor een schuiven ze in de living aan om hoffelijk dag te komen zeggen: vier Eritreeërs, een Togolees en een Burundese man met zijn zoontje. Anne en Albert zijn

een van de naar schatting vijftig Brusselse gezinnen die via de messengergroep Cherche Relais mensen in transit en asielzoekers huisvesten. De tel zijn ze kwijtgeraakt. Sinds 2018 moeten ze ongeveer 150 mensen onderdak hebben verleend. “Nieuwkomers krijgen van ons niet meteen de huissleutels, wél de tijd om de huisregels te leren: de sanitaire hygiëne respecteren, de verwarming uitdraaien, de slaapkamer regelmatig verluchten. We zijn geen hotel. Iedereen moet mee koken, ook al botst dat voor sommige mannen op culturele grenzen. En we stimuleren onze gasten om taalles te volgen. In die zin is ons huis een integratieplek. Mocht Fedasil dit faciliteren, dan zou dat voor iedereen een enorme win-win zijn, want in een

“Met onze acht inwoners betekent dat om de drie dagen twee volle winkelkarren”

Albert en Anne Lagneaux

opvangcentrum leert een nieuwkomer niet veel.”

Op messenger toont het koppel hoe al dan niet cryptisch geformuleerde hulpvragen met tientallen per dag binnenstromen. ‘Huisvesting gezocht voor één nacht voor een Guinees koppel. De vrouw is zes maanden zwanger. De foetus heeft medische behandeling nodig.’ Of: ‘Dringend. Eritrese dame met kind is in het Noordstation. Wie brengt haar voor 21 uur naar het nachtcentrum in Oudergem?’ Of: ‘Huisvesting vanaf morgen gezocht voor een Burundese vrouw van 23 jaar die in de Dublinprocedure zit. Vanavond kan ze terecht bij Samusocial.’ Soms worden de noodkreten vanuit de Humanitaire Hub aan de Havenlaan gepost. Meestal zijn het de opvanggezinnen zelf die het volstrekt informeel en zonder omkadering doen.

Jungle van Calais

Het burgerinitiatief ontstond in de nadagen van de asielcrisis van 2015 toen in het Maximiliaanpark een voor België nooit eerder gezien tentenkamp verrees. Om vooral Syrische vluchtelingen bij te staan met informatie, kledij, onderwijs en huisvesting groeide van onderuit het

Hannibal en Sham delen

slaapkamer in het huis van Albert en Anne

burgerplatform BxlRefugees, later verbreed tot BelRefugees omdat het ook in de andere gewesten actief is.

Honderden Brusselse gezinnen boden zich aan. “Het was toen zelfs wat snobistisch om te kunnen zeggen dat je een migrant in huis had,” glimlacht Françoise Klein, een gepensioneerde vrouw die op Cherche Relais nog steeds actief is en in haar woonblok in Hoog-Vorst migranten onderdak biedt. Na de ontruiming van de ‘Jungle van Calais’ in 2017 werd het park een trefpunt voor transmigranten. De meeste Ethiopiërs, Soedanezen en Eritreeërs wilden van hieruit doorstoten naar het Verenigd Koninkrijk. Het Noordstation promoveerde tot vertrekpunt naar de vrachtwagenparkings langs de E40. De gezinnen stopten ’s avonds langs het park en BelRefugees organiseerde de huisvestingsdispatching.

Daarna volgden belangrijke verschuivingen. Het Gewest gaf BelRefugees subsidies op voorwaarde dat voortaan werd gefocust op grootschalige collectieve opvang: niet enkel voor migranten, ook voor daklozen. De organisatie beheert vandaag meerdere panden. Op een geheim adres in het centrum biedt Sister House onderdak

Lagneaux in Watermaal-Bosvoorde.

“Het was lange tijd zelfs wat snobistisch om te kunnen zeggen dat je een migrant in huis had”

Françoise Klein

aan tachtig vrouwen. Porte d’Ulysse doet hetzelfde voor driehonderd mannen. Daarnaast zijn er nog enkele hotels waar mannen na een wachttijd van twee maanden voor dertig dagen terechtkunnen.

“Het klopt dat de directe band met de Brusselse opvanggezinnen hierdoor verwaterde,” zegt Anne-Catherine de Neve van BelRefugees. “Anderzijds werd de dispatching wat overbodig. Veel migranten vonden via WhatsApp zelf hun weg naar de gezinnen en in 2020 ontstond de messengergroep Cherche Relais. Niettemin gaan we weldra weer inzetten op de coördinatie van private huisvesting. Nu al is er in de Humanitaire Hub een aanspreekpunt waardoor nieuwe migranten in het Facebookcircuit kunnen stappen.”

Uitgeblust

De opvanggezinnen zelf zijn intussen in aantal drastisch gedaald. “De coronalockdowns hebben erop ingehakt,” weten Anne en Albert. “Families raakten ook uitgeblust, want er komt toch wat bij kijken. De emotionele binding kan zwaar doorwegen. Als je ook investeert in de asielprocedure

en de administratieve problemen die de mensen ervaren, dan vergt dat veel tijd. En uiteraard is er het kostenplaatje. Wij doen onbezoldigd het werk van de overheid. Met onze acht inwoners betekent dat om de drie dagen twee volle winkelkarren.”

Vroeger vingen de gezinnen vooral mensen in transit op, vandaag zijn asielzoekers de grootste groep. Brussel is steeds meer een eindstation. Daar heeft de covidperiode een rol in gespeeld, want alles lag stil toen. Er was minder trein- en vrachtwagenverkeer. Ook de brexit deed veel transmigranten van gedachten veranderen en de vrees voor de Rwandadeal van het Verenigd Koninkrijk begint door te dringen. “Asielzoekers op één, dan de mensen in transit en vervolgens de uitgeprocedeerden en de opmerkelijke nieuwe groep van erkende vluchtelingen die door de huisvestingscrisis geen woning vinden.” Dat zeggen de vijf opvanggezinnen die BRUZZ sprak unisono. “Als je bij de Brusselse ook de Waalse gezinnen telt, dan garanderen ze jaarlijks samen met gemak duizenden overnachtingen in humane omstandigheden,” aldus Anne-Catherine de

Om zijn Nederlands te verbeteren, volgt Ali, een asielzoeker uit Jemen, online conversatietafels in het Nederlands.

Samenleving Gastgezinnen vangen vluchtelingen op

“In het begin was ik wat bang omdat ik vooral mannen herbergde. Onterecht: niet zelden ontstaan later blijvende vriendschappen”

Marie Wiener

Neve. “Zo corrigeren ze het falen van Fedasil dat in de opvangcrisis al meer dan negenduizend keer werd veroordeeld.”

Als het over hun motivatie gaat, balanceren de meeste gezinnen tussen politiek ongenoegen over het opvangbeleid en een verlangen om humanitaire hulp te bieden. “De gebrekkige opvang veroorzaakt zoveel schade,” zegt Marianne Stasse, die in een klein tweekamerappartementje jarenlang mensen een plek gaf. “Boven op de trauma’s die ze al meemaakten, komen er andere bij. Het gevoel van afwijzing vermindert de veerkracht. Zowel vanuit menselijk als economisch oogpunt is dit absurd. Mensen die wachten op een (tijdelijke) verblijfsvergunning zijn vaak niet in staat om zich aan te passen, terwijl zo’n vergunning vleugels geeft om werk te zoeken of een opleiding te volgen.”

Niet praten over trauma’s

Die humanitaire hulp vormt meteen ook de juridische basis voor hun acties. Zolang de gezinnen geen geld vragen, de mensen niet naar parkings transporteren of seksueel profijt halen uit de situatie is alles legaal, zelfs in het geval van huisvesten van asielzoekers die in een Dublinprocedure verwikkeld zijn. In principe moeten die binnen de Europese Unie terugkeren naar het eerste land waar ze hun vingerafdrukken moesten geven. Als ze na zes maanden niet naar dat land worden gedeporteerd, dan kunnen ze een nieuwe, legale aanvraag in België indienen. Vaak verblijven ze tijdens die periode bij een opvanggezin. Een veel gehoorde echo is dat er niet over de vluchttrauma’s wordt gesproken, tenzij de migranten er zelf over beginnen. “We laten elkaar leven,” vertelt Marie Wiener. “Negentig procent van mijn huisgenoten kwam via Turkije of de Middellandse Zee. Ik zwijg daarover en zij laten het niet merken. Ze lachen altijd.

Hoewel er achter die schijn schrijnende verhalen schuilen. Ik herinner me een man uit Darfoer met littekens op zijn rug en sporen van handboeien rond zijn polsen.”

Andere gezinnen vertellen over Eritreeërs die maanden gehurkt in de gevangenis doorbrachten en nadien, tijdens de vlucht, in Libië als slaaf voor de bouwsector werden verkocht. Of er zijn de verhalen over de pogingen om het Verenigd Koninkrijk te bereiken. “Een jonge Eritreeër overnachtte anderhalf jaar bij mij,” zegt Klein. “Om de week deed hij een poging. Soms werd hij uit de vrachtwagen gehaald, dan weer zat hij op de verkeerde, richting Zweden. Dan kwam hij drie nachten uitgeput bijslapen tot het hem uiteindelijk lukte om de Noordzee over te steken.”

Allicht zijn er in Brussel nog andere informele circuits om migranten te huisvesten. Welke rol spelen de moskeeën, de pinksterkerken of de erkende vluchtelingen die intussen op het droge zitten? De opvangfamilies die Cherche Relais volgen, zijn in elk geval overwegend Belgo-Belg en middenklassers. ULB-professor Andrea

Rea spreekt in een studie over 88 procent vrouwen, een meerderheid hoger geschoolden en qua leeftijd is de grootste groep tussen 51 en 64 jaar. “We zijn met veel oudere alleenstaande vrouwen om te huisvesten,” bevestigt Marie Wiener. “In het begin was ik wat bang omdat ik vooral mannen herbergde. Die angst is legitiem, maar vaak onterecht. Meer nog, niet zelden ontstaan later blijvende vriendschappen.”

Soms kan het verkeerd uitdraaien: de verdachte van de tweevoudige moord vorige week op het kunstenaarskoppel in Molenbeek, was dakloos en iemand zonder papieren, en ook in huis gehaald. Daar stopt de gelijkenis. Het parket, dat momenteel het gerechtelijke onderzoek voert naar de precieze omstandigheden, spreekt eerder over feiten “in de relationele sfeer”.

Toch lijkt iedereen zo zijn eigen veiligheidsmarges in te bouwen. Françoise Klein verkiest om altijd twee à drie personen in huis te nemen, eerder dan iemand alleen. Anna Seiderer ontvangt in Linkebeek enkel nog in het weekend, als heel het gezin samen is. En iedereen vertrouwt op de Facebookmededelingen van de andere gezinnen. “Er is de straat en de straat,” zegt dokter Albert Lagneaux. “Je hebt de echte dakloze migranten die het hebben opgegeven en hun heil zoeken in verdovende middelen. En daarnaast diegenen die nog steeds actief naar oplossingen zoeken. Zij zijn het die uiteindelijk voor Cherche Relais worden opgepikt. Blijkt het later toch niet te klikken, dan zetten we ze buiten of verwijzen we door. Maar dat gebeurt niet dikwijls. De mooie ervaringen domineren. We ontvangen evenveel als we geven.”

‘NOUS FAISONS LE TRAVAIL DU GOUVERNEMENT SANS ÊTRE

FR Cela fait des années qu’environ cinquante familles accueillent des transmigrants et des réfugiés chez elles. Parfois sept à la fois. « Les nouveaux ne reçoivent pas immédiatement la clé de la maison. » Quand on aborde le sujet de leurs motivations, la plupart des familles se situent entre un mécontentement de la politique d’accueil et le désir d’offrir de l’aide humanitaire. « L’accueil manquant cause beaucoup de dégâts », selon l’un d’eux. « On fait le travail du gouvernement sans être rémunérés. »

‘WE DO THE GOVERNMENT’S WORK WITHOUT BEING PAID FOR IT’

EN Around 50 families have for years been welcoming transit migrants and refugees by taking them into their homes. Sometimes seven at a time. “New arrivals are not immediately given the keys to the house but are instead given time to learn the house rules.” As for their motivation, most families balance between political dissatisfaction and a desire to provide humanitarian assistance. “The lack of care causes so much damage,” one of them says. “We do the government’s work for them.”

Brusselkiest.be

DEZE WEEK

OP BRUZZ TV

Kijk deze week op BRUZZ tv naar politici die met elkaar in debat gaan over ons laatste verkiezingsdossier 'De troeven'. Wat zijn de ambities en hoe denken de kandidaten die waar te maken?

Donderdag debatteren Imane Belguenani (Open VLD) en Simon Vermeersch (PVDA) over hoe onze maatschappij een sociale rol kan spelen. Moeten er minder kinderen per kinderverzorger komen? En wat met ouderen in de stad? Vrijdag focussen Emile Luhahi (Groen) en Piet Vandermot (CD&V) op het Brusselse onderwijs. Wat met het leerkrachtentekort? Hoe het dalende leesniveau counteren? Of wat moet de taal van de speelplaats zijn?

Do 23.05 en Vr 24.05, vanaf 18u, op BRUZZ tv en op BRUZZ.be

ADVERTENTIE

Lijsttrekker Brussels Parlement 3de plaats Kamer Ecolo-Groen

Elke Van den Brandt Tinne Van der Straeten

Scan en stem 4X Groen

Nadia Naji

Lijsttrekker Vlaams Parlement

BRUZZ GUIDE 2024

Randje buitenspel

Getyour free copy at Muntpunt or check bruzz.be/guide

Hij is er: de BRUZZ Guide 2024. Een flinke gids met een rits leuke adresjes om te ontdekken in Brussel.

Deze week bij BRUZZ magazine, of kijk op BRUZZ.be/guide voor de verdeelpunten

ALLEEN IN BRUSSEL

Bram Van de Velde en Steven Van Garsse ontrafelen de eigenzinnigheden van de Brusselse stembusslag in de nieuwe podcast ‘Alleen in Brussel’.

Wekelijks op donderdag op BRUZZ.be en ook te vinden op de podcastplatformen

OUDERDAG

In de Comenius-basisschool vieren de leerlingen geen Moeder- of Vaderdag, maar Ouderdag. BRUZZKet ging langs.

Bekijk de reportage op BRUZZKet en op TikTok

UNION-WATCHERS

FELIX DEMEESTER EN KEVIN RUELENS

BEKER 110 jaar geleden. Toen werd het startschot gegeven van de Eerste Wereldoorlog die verzandde in een smerige janboel in de loopgraven. Toen ook won Union-Saint-Gilloise voor de laatste keer de beker van België. (Tussen beide historische feiten bestaat, op het eerste gezicht alvast, geen verband.)

2024. Onze-Lieve-Heer-Hemelvaart. De dag dat Jezus naar de hemel verkast, en verenigd wordt met zijn Vader. De dag ook dat de beker verenigd wordt met de hemel van blauw-geel.

Wat een goed gevoel, die overwinning (met op woensdagavond de eerste slapeloze nacht en de ochtend erna beginnen met koffiekoeken en bier, om tegen de middag de zon in het zenit te zien staan en te beseffen: het wordt een mooie, speciale dag). Dit jaar werd de bekerfinale trouwens niet in het weekend gespeeld, maar op een feestdag in de week. Wat ons betreft, mag dat idee weer de kast in, zeker wanneer die feestdag te midden van de ontknoping van de play-offs te valt.

Zowel vier dagen voor als vier dagen na de bekerfinale moest Union tegen zijn twee rechtstreekse titelconcurrenten Anderlecht en Club Brugge aan de bak. Een bekerfinale verdient haar eigen stressvolle week vol voorbeschouwingen en gepalaver. Maar door de bekerwedstrijd in een druk programma vol titelmatchen te steken, wordt de match er een van dertien in een dozijn, wat het allerminst is. Op die manier lijkt de Croky Cup – ondanks de gratis Thai Curry Explosions chips – toch wat van haar waarde en smaak te verliezen.

Over de match zelf tegen Antwerp moet niet veel uitgeweid worden. Voetbaltechnisch een verschrikkelijke match, waarin één doelpunt volstond om de geel-blauwe helft van het Koning Boudewijnstadion te laten ontploffen. Iets voor halfvijf klonk dan – eindelijk – het verlossende fluitsignaal, waarop het feest losbarstte en zich langzaam verplaatste van de Heizelvlakte richting Sint-Gillis, de bakermat.

Aan het gemeentehuis wachtte de menigte op haar helden, tevergeefs. Ze gaven verstek. Reden voor de afwezigheid: de match op maandag. Een verdedigbare beslissing, maar het blijft een pijnlijke vaststelling. Zes uur na het behalen van de eerste prijs in 89 jaar lagen de meeste spelers alweer in hun bed, met de groeten van de kalendermanager …

De supporters zonder bedtijd lieten het niet aan hun hart komen. Ook de dag erna niet: na het uitslapen van de roes, en niet door de stroom aan voorbeschouwingen over de ontknoping van die andere competitie, de titelstrijd. Union lijkt die niet te gaan winnen, en dat kan menig supporter relativeren, vanuit een soort copingmechanisme of een oprecht gevoel, want Union heeft toch al een troostprijs te pakken. Met de beker is het seizoen ietwat geslaagd. KR/FD

Met Union, RWDM en Anderlecht telt Brussel drie voetbalteams in eerste klasse. In ‘Randje buitenspel’, een nieuwe column, focust BRUZZ beurtelings op het wel en wee van de traditieclubs uit de drie buurgemeenten. Volgende week komt RWDM aan de beurt.

Stond het eerste treinstation van het Europese continent in Brussel?

Freya Van Nieuwenhuysen zoekt elke week een antwoord op een lezersvraag, deze week van Adèle uit Schaarbeek.

Bijna honderdnegentig jaar geleden spoorde er voor het eerst een trein door het Europese vasteland. Die trein vertrok in Brussel, en wel op de plek die we vandaag kennen als het Maximiliaanpark.

In 1830 werd België onafhankelijk van Nederland waardoor het kersverse land geen toegang meer had tot de Nederlandse waterwegen die cruciaal waren voor de doorvoerhandel uit Antwerpen. Dus moest het transport over Belgisch grondgebied gebeuren.

Al snel werd er naar een locatie gezocht voor het eerste station op het Europese vasteland. De Groendreef was de hipste plek van het negentiende-eeuwse Brussel. De mondaine Brusselaar flaneerde daar, het was dicht bij de stad en naast het lijnrechte kanaal van Willebroek. De perfecte plek voor de uitvinding die de economie van het land zou redden. Station Brussel-Groendreef werd neergepoot, al was het nauwelijks meer dan een houten loket

George Stephenson. Koning Leopold I reed zelf niet mee om veiligheidsredenen. De drie treinen – de Pijl, de Stephenson en de Olifant – met hun negenhonderd passagiers zetten koers richting Mechelen. Het succes van de rit deed 100.000 mensen de volgende maanden een retourticketje naar Mechelen kopen.

Ook een vraag?

Stel je vraag en stem op BRUZZ.be

Bekijk en lees antwoorden op BRUZZ.be/bigcity

De oplossing voor dat vervoersprobleem vond koning Leopold I bij onze buren aan de andere kant van de Grote Plas in het Verenigd Koninkrijk. Daar werden in 1825, dankzij de uitvinding van de stoomlocomotief door George Stephenson, rails gelegd om steenkool vlot te kunnen vervoeren. In het jonge België was koning Leopold I helemaal gewonnen voor de spoorweg en stelde hij het idee aan de Belgische regering voor.

Op 1 mei 1834 ondertekende Leopold I de wet tot oprichting van de Belgische spoorwegen.

Negenhonderd passagiers

Op 5 mei 1835 was het dan zover. De spoorlijn tussen Brussel en Mechelen werd ingehuldigd en de eerste stoomlocomotief van het Europese continent kon vertrekken. In het station Brussel-Groendreef stonden drie treinen vertrekkensklaar. Duizenden opgetogen Brusselaars waren aanwezig om een glimp op te vangen van het nieuwe razendsnelle vervoersmiddel, hun jonge koning én de uitvinder de stoomlocomotief:

Al snel werd het station te klein bevonden. De spoorlijn werd afgebogen naar het Rogierplein, waar meer ruimte was voor een groter station. In 1954 werd het station BrusselGroendreef afgebroken. Daarmee werd 120 jaar spoorweggeschiedenis uitgewist. Op de hoek van de Antwerpsesteenweg en de Helihavenlaan staat nog een gerestaureerd seinhuisje dat samen met de buiging in de Helihavenlaan verwijst naar het begin van de Belgische spoorwegen. Wie vandaag naar de dieren in de stadsboerderij in het Maximiliaanpark staat te kijken, kan zich proberen in te beelden hoe van die plek de allereerste Europese trein naar Mechelen boemelde.

De slaapkamer

Roos is 13 en woont in Schaarbeek. Haar grootste hobby is toneelspelen: “Ik zou graag eens in een film meedoen.”

Roos

‘Ik zou de tijd willen kunnen pauzeren’

Elke week gaat BRUZZ op bezoek bij een kind in Brussel in zijn of haar slaapkamer. Deze keer is dat bij Roos (13) die met haar broertje en ouders in Schaarbeek woont. “Er zijn veel dakloze mensen, maar de staat koopt liever een heel dure metro.”

door Annelies Bontjes foto Saskia Vanderstichele

Ik zie dat je twee bedden hebt. Heb je vaak logés?

Ja, toch wel. Dit bed is redelijk nieuw. Soms kruipt mijn broer erop. Hij vindt het comfortabel liggen.

Wat is iets dat jij goed kan?

Ik denk dat ik goed ben in met nieuwe mensen bevriend raken.

Wat zijn je hobby’s?

Toneel doe ik heel graag. Soms ga ik zwemmen met mijn papa. Ik heb een probleem aan mijn longen, ik kan niet te veel inspanning doen. Ik kan op school niet alles meedoen bij de turnles en ook als ik te snel praat, heb ik er last van.

Hoe ga je daarmee om?

Het is irritant, maar ik leef er gewoon mee. Ik weet niet hoe het is om dit niet te hebben, dus ik kan niks missen.

Waarom doe je graag toneel?

Ik vind het leuk om creatief te zijn, samen te werken, een personage uit te denken, iets te tonen aan mensen. Alles eigenlijk.

Vind je het niet spannend om op het podium te staan?

Ik zie het publiek wel, maar ik zie ze ook niet. Ik heb vaak niet echt door dat er mensen zitten.

Heb je een droom?

Ik zou graag in een film spelen.

Wil je later graag actrice worden?

Ja, maar ik weet dat die kans klein is. Misschien wil ik leerkracht worden.

Welke talen spreek je?

Nederlands, een klein beetje Frans en ik ken goed Engels

omdat ik als kind te veel YouTube-video’s heb gekeken.

O ja?

Ja, mijn ouders kwamen erachter toen we in Taiwan waren. Ik was vier jaar oud en de serveerster vroeg ons in het Engels ‘Where do you come from?’ en ik antwoordde ‘Belgium’. Toen waren mijn ouders helemaal in shock, want ze wisten niet dat ik dat kon.

Ik zie dat je veel boeken en strips hebt. Lees je graag?

Ja, papa neemt me vaak mee naar de bib.

Heb je een lievelingsboek?

Ik lees graag Het leven van een loser. Het is een serie en ik heb elk boek vijf keer gelezen. Ik heb één Engelstalige, want die was toen nog niet uit in België, maar ik had geen zin om te wachten.

Krijg je zakgeld?

Drie euro per week. Mijn ouders vergeten het vaak te geven. Dat is niet erg, want mijn grootouders geven mij veel geld voor mijn verjaardag, dus ik heb altijd genoeg.

Wat koop je met je zakgeld? Vooral snoep.

Spaar je of geef je alles meteen uit?

Ik spaar niet te veel, want het geld zal later toch weinig waard zijn door de inflatie.

Weet je wat inflatie is?

Ja, dat is dat alles duurder wordt.

Welke superkracht zou je willen hebben?

Ik zou de tijd willen kunnen pauzeren. Als je in een waterpretpark bent, dan kun je zo lang

blijven als je wil. Of als er een auto op je afkomt, dan kun je de tijd pauzeren en veilig verder wandelen.

Denk je daar vaak over na?

Soms in de les. Dan denk ik na over hoe ik het haar van de kinderen zou knippen. Ze zouden nooit weten dat ik dat had gedaan.

Hoe is het om in Schaarbeek te wonen?

Best leuk. Sommige mensen denken dat het hier gevaarlijk is, maar het is meer dreigen zonder dat er echt iets gebeurt.

Wat zou jij veranderen als je de burgemeester was?

Meer leegstaande gebouwen gebruiken om dakloze mensen een huis te geven. Er zijn veel dakloze mensen, maar de staat koopt liever een heel dure metro.

Reeks nalezen?

Lees de hele reeks op www.BRUZZKet.be/slaapkamer

“Ik ken goed Engels omdat ik als kind te veel YouTubevideo’s heb gekeken”

‘J’AIMERAIS POUVOIR ARRÊTER LE

TEMPS’

FR Roos, 13 ans, vit à Schaerbeek avec son frère et ses parents. Son souhait le plus cher ? Arrêter le temps. « Si je suis dans un parc aquatique, je peux rester aussi longtemps que je veux. Ou si une voiture est sur le point de me renverser, je peux arrêter le temps et continuer à marcher en toute sécurité. » ‘I WOULD LIKE TO BE ABLE TO PAUSE TIME’

EN Roos (13) lives with her parents in Schaarbeek/Schaerbeek. What would she really like? “I would like to be able to pause time. If you are in a water park, you could then stay as long as you wanted. Or if there is a car driving towards you, you could pause time and continue crossing safely.”

In Flagey vonden de eerste ronde en de halve finales van de Koningin Elisabethwedstrijd plaats. Voor de finales, van 27 tot en met 31 mei, trekt het concours naar Bozar.

Klassiek

Een blik achter de schermen van de Koningin Elisabethwedstrijd

In de coulissen van het concours

De Koningin Elisabethwedstrijd nadert zijn ontknoping, het mediacircus zijn toppunt. BRUZZ werpt een unieke blik achter de schermen van een van de belangrijkste muziekcompetities ter wereld. “Soms ontstaan er tussen gastgezinnen en muzikanten vriendschappen voor het leven.” door Jasper Croonen

Wie al eens naar de Koningin Elisabethwedstrijd heeft gekeken, weet dat het er ongeveer zo aan toe gaat: vaste presentatrice Stéphanie Coerten kondigt drietalig de kandidaat aan, verwijst daarbij steevast naar de bijbehorende pagina in het lijvige programmaboek. Uit een verdoken loge komt de muzikant het podium op: ijzig stoïcijns, met knikkende knieën, of – in uitzonderlijke gevallen – meteen met de podiumflair van een professional. Heel even hebben ze om de jury aan die indrukwekkende, centraal geplaatste tafel te overtuigen van hun kunnen. Dat doen ze niet alleen voor een stampvolle zaal, maar ook voor het oog van de vele camera’s. Het concours is immers een in de klassieke muziek ongeëvenaard mediacircus.

Na ongeveer twintig minuten zit de eerste ronde er al op – in de halve finale en vooral in de finale die op 27 mei start krijgen ze net wat meer speeltijd. Applaus.

De kandidaat buigt beleefd, dankt de begeleider of de dirigent, gaat af en het zit erop. Vanaf dan kan hij of zij alleen nog afwachten tot zaterdagavond, wanneer de jury de resultaten bekendmaakt. Maar uit het zicht van de camera’s begint de heksenketel van de muziekwedstrijd pas echt. BRUZZ kreeg een inkijk in dat verhaal van logistieke nachtmerries en gerechtsdeurwaarders, maar ook van onverwachte camaraderie en vriendschappen voor het leven.

De band gaat nooit stuk

“De hectiek van het concours speelt zich inderdaad niet zozeer tijdens de optredens af,” beaamt juryvoorzitter Gilles Ledure. “Voor de jury is dat moment vooral: what you see is what you get. Ik geef als voorzitter zelf sowieso geen punten, de overige leden moeten op dat moment luisteren en quoteren. Het is de hele logistiek daarrond die het tot zo’n uitdaging maakt. Daarbij moeten we vaak met heel

strakke tijdlijnen rekening houden. In de eerste ronde en de halve finale bepalen wij als jury welk programma de kandidaten moeten spelen, die beslissing krijgen ze precies één uur op voorhand te horen onder het toeziende oog van een gerechtsdeurwaarder. Dat is een ongelofelijk strikte planning, die we heel nauwgezet moeten volgen. Ook voor de gastfamilies is dat vaak een hele uitdaging.”

Die gastgezinnen zijn een essentieel element van de wedstrijd. De kandidaten, die uit alle windstreken naar Brussel afzakken, worden tijdens hun deelname immers niet in een hotel gestoken, maar worden opgevangen door locals. Dat systeem is al in 1951, tijdens de derde editie van het concours, in het leven geroepen door mecenas Germaine Titeca. Sindsdien is het aantal barmhartige samaritanen alleen maar toegenomen. Nochtans komt er heus wel wat meer bij kijken dan een bed en wat cornflakes in de ochtend. In onderling vertrouwen fungeren

de gastgezinnen als een schakel tussen de kandidaat en de organisatie van het concours.

“Het schept echt een heel bijzondere band,” zegt Marine Glaesener. Samen met haar echtgenoot Kim Van den Brempt vangt ze nu al voor de vierde keer muzikanten op. “De mama van onze kandidaat is op dit moment ook in Brussel, maar toch heeft ze al gevraagd of wij – en dus niet haar eigen moeder – tijdens het bekendmaken van de resultaten naast haar willen zitten. Zo gek vind ik dat eerlijk gezegd nog niet. Zeker op hun wedstrijddagen zijn we er helemaal voor hen. Verder zie ik het vooral als onze taak om hen tijdens hun deelname zo goed mogelijk te ondersteunen. Simpel gezegd zijn we er als ze ons nodig hebben, in ons geval zelfs psychologisch – ik ben psychologe van beroep.”

De beslissing om kandidaten op te vangen was voor het gezin ook snel genomen. Er is sowieso altijd muziek in huis. Glaesener zingt, Van den Brempt is pianist en directeur van het Conservatorium Leuven. Bij de eerste cello-editie in 2017 hebben ze de knoop definitief doorgehakt. “Onze oudste zoon speelt dat instrument

“Het ontbijt mogen ze van mij overslaan, maar ’s middags en ’s avonds moeten ze verplicht samen eten”

Luc Mathay

Begeleider Koningin Elisabeth Muziekkapel

zelf, dus leek het ons wel een fijne ervaring voor hem om op deze manier met die jonge musici in contact te komen. Dat is fantastisch uitgedraaid. We houden nog steeds contact met Tomasz Daroch. En dat horen we nog van kennissen die ook gastgezin zijn. Het zijn vriendschappen voor het leven. Als een kandidaat jaren later een concert in Brussel speelt, komen ze vaak opnieuw bij hun families van toen logeren.”

Je zou verwachten dat er in deze periode op de meest onmogelijke momenten muziek weerklinkt, maar dat valt volgens Marine al bij al goed mee. “We organiseren telkens een klein huiskamerconcert, waar onze gast bij wijze van try-out zijn of haar programma al eens voor

een publiek kan brengen. Ze geven steeds aan dat ze daar erg veel aan hebben. Maar het is ook niet zo dat een kandidaat daarnaast nog een godganse dag zit te repeteren. Veel hangt natuurlijk af van het karakter van de kandidaat, maar dit jaar oefent onze gast eigenlijk relatief weinig. ‘Ik heb al zoveel gestudeerd op voorhand,’ zegt ze dan. ‘Als ik het nu nog niet ken ...’”

Geen competitie, maar camaraderie

In de finale schakelt de wedstrijd nog een versnelling hoger. De twaalf toppers worden twee per twee opgesloten in de Koningin Elisabeth Muziekkapel in Waterloo, waar ze afgezonderd van de wereld precies één week krijgen om het onuitgegeven plichtstuk in te studeren en de laatste maten van hun zelfgekozen concerto bij te schaven. “Ze worden hier bijna allemaal afgezet door hun gastgezin,” vertelt Luc Mathay. Hij vangt al jarenlang de kandidaten op in de kapel, en is een week lang zowat hun enige contactpersoon. “Eerst moeten ze wat administratie in orde brengen. Ze tekenen voor ontvangst van het verplichte werk en moeten allemaal akkoord gaan dat ze geen elektronische toestellen mee naar binnen brengen. Tegenwoordig moet ik hun dan vaak ook wat alternatieve apparaten geven. Hun smartphone is hun alarm, maar bijvoorbeeld ook hun metronoom. Die krijgen ze dan van mij ter vervanging.” Voor een buitenstaander klinkt die week isolement waarschijnlijk als pure horror. Maar de meeste kandidaten geven aan dat ze dolgelukkig zijn in de muziekkapel. Tussen het rustgevende groen, waar de herten ’s ochtends voor je slaapkamerraam staan te grazen. Dat bevestigt ook Mathay. “Ze vinden het een bevrijding om even van alles weg te zijn. Ze hebben maar één zorg en dat is muziek maken. Wat mij daarbij ook altijd heel erg opvalt, is hoe het competitieve aspect van de wedstrijd helemaal wegvalt. Het zijn geen concurrenten meer, ze werken samen aan die onbekende partituur, die ze allemaal De 24 halvefinalisten die bij het ter perse gaan van dit magazine nog kans maakten op een plek bij de laatste twaalf.

moeten doorgronden. Ik herinner me bijvoorbeeld nog goed de piano-editie van 2016. De eerste kandidaten die binnenkwamen zaten echt met de handen in het haar over dat plichtstuk. ‘Onmogelijk, dat is geen muziek,’ zeiden ze. Op dag drie kwamen Larry Weng en de latere winnaar Lukáš Vondráček binnen. Die hebben zich een hele nacht opgesloten om samen de partituur te doorgronden en de partijen van het orkest naar de piano te vertalen. De volgende ochtend hebben ze die bij het ontbijt voor iedereen gespeeld.”

Net als Glaesener geeft ook Mathay aan dat hij het bewaken van de mentale gezondheid van de kandidaten als een van zijn belangrijkste taken ziet. “Het ontbijt mogen ze van mij overslaan, maar ’s middags en ’s avonds moeten ze verplicht samen eten. En nadien kijken we samen naar een dvd uit de oude doos – want de tv mag natuurlijk niet op. Ik denk dat je dat soort gezamenlijke momenten zeker nodig hebt. Anders kan je al snel het perspectief verliezen en je helemaal kapotrepeteren. Jonathan Fournel, de winnaar van 2021, zat hier door de coronamaatregelen op de laatste dag helemaal alleen. Hij wou absoluut tot het allerlaatste moment blijven oefenen. Dan heb ik hem toch even stevig vastgepakt met de woorden: ‘Jonathan, ontspan. Als je het nu nog niet kent …’ Een paar uur later had hij de wedstrijd gewonnen.”

De dirigent als vaderfiguur

Er is één iemand die – tijdens het afwerken van dit artikel – nog niet weet met welke partituren hij te maken zal krijgen. Antony Hermus staat als dirigent van het Belgian National Orchestra voor zijn eerste Koningin Elisabethwedstrijd. Zij begeleiden de twaalf finalisten door het opgelegde werk en door een concerto naar keuze. “Heel spannend,” vindt hij het zelf. “We weten uiteraard al wel een tijdje welke stukken de kandidaten gekozen hebben, maar pas na de bekendmaking van de finalisten weten we welke concerti we ook effectief zullen uitvoeren. En momenteel zijn daar toch een aantal werken bij die niet zomaar in het repertoire van het orkest zitten. Gelukkig weet ik dat de musici flexibel genoeg zijn om dat allemaal probleemloos aan te kunnen.”

Opvallend, ook Hermus geeft aan dat zijn taak wel wat verder gaat dan het zuiver muzikale. “Als pianist begeleidde ik al graag, want als begeleider werk je samen met mensen. Dan inspireer je elkaar en vul je elkaars rugzak. Dat is ook zeker het geval in

Wie geen eigen pianist meebrengt voor zijn optredens, krijgt een begeleider toegewezen door de wedstrijdorganisatie.

zo’n wedstrijdcontext. Er zullen kandidaten zijn met veel of juist weinig ervaring. Het is mijn taak om uit te vogelen wie waar nood aan heeft. Het belangrijkste is dat ze vertrouwen kunnen hebben in het orkest en in mij, en daardoor in zichzelf. Als dirigent heb je een ondersteunende taak, je bent bijna een vaderfiguur.”

Misschien krijgen we dan toch meer inkijk in de coulissen van de Koningin Elisabethwedstrijd dan we denken. Want precies dat weten die onvermijdelijke camera’s vaak nog net te vangen in de loge,

DANS LES COULISSES DU CONCOURS

in die laatste seconden voor ze alweer naar de volgende kandidaat zwaaien. De bemoedigende schouderklopjes, stevige handdrukken of hartstochtelijke knuffels tussen dirigent en deelnemer. Tussen gast en gezin. Tussen de kandidaten onderling. En voor zes gelukkigen op zaterdag 1 juni ook tussen jury en kersverse laureaat.

De finale van de Koningin Elisabethwedstrijd vindt plaats van 27/5 tot en met 1/6 in Bozar, en is live te volgen op VRT CANVAS, koninginelisabethwedstrijd.be

FR Entre le 27 mai et le 1er juin, la finale du concours Reine Élisabeth aura lieu à Bozar. Le cirque médiatique atteint progressivement son apogée, même si ce moment sur scène n’est qu’une fraction de plusieurs semaines de concours. BRUZZ s’est infiltré dans les coulisses du concours qui attire à Bruxelles des candidats des quatre coins du globe : du jury aux familles d’accueil en passant par Luc Mathay, gardien de la Chapelle Musicale Reine Élisabeth, où les candidats sont mis en isolement. « Pour moi, ils peuvent ne pas prendre de petit-déjeuner, mais le soir, il faut qu’ils mangent ensemble. Sinon, ils risquent de perdre la vue d’ensemble. »

IN THE WINGS OF THE QUEEN ELISABETH COMPETITION

Bodytekst samenvatting

EN From 27 May to 1 June, the final of the Queen Elisabeth Competition is taking place at Bozar. That also means that the media circus is approaching its peak. Although, of course, that moment on stage only represents a fraction of many weeks of competition. BRUZZ had a look backstage at the competition that has candidates from all corners of the world descending on Brussels. From the judges to the host families to Luc Mathay, keeper of the Queen Elisabeth Music Chapel, where the candidates go into seclusion. “I let them skip breakfast, but eating together in the afternoon and evening is mandatory. If you don’t, you can quickly lose perspective.”

door Tom Peeters Column

Sultan Erdogan

Tom Peeters is journalist en geeft Nederlandse les aan nieuwe en anderstalige Brusselaars in het volwassenenonderwijs. Tweewekelijks schrijft hij over hoe in zijn klas de wereld samenkomt.

“Religieus, macho, trots: mijn cursist beantwoordt niet aan de clichés van de Turkse man”

Sinan en Enes: twee Turkse cursisten uit andere klassen. Vreemden voor elkaar en toch verenigd door overeenkomsten. Ze vinden het kosmopolitische karakter van Brussel verrijkend, maar voelen zich gefrustreerd door het beperkte gebruik van het Nederlands in het dagelijkse leven. Elk voelt zich aangetrokken tot het idee om naar Vlaanderen te verhuizen vanwege de grotere kans op werk.

Maar dat is iets voor een volgende fase in hun leven. Eerst willen Sinan en Enes het Nederlands beter onder de knie krijgen. Wie denkt dat Nederlands Chinees is voor Turken heeft het mis. Na een jaar rondzwemmen in de taalbaden op campus Rouppe voelen de gelijkenissen met hun moedertaal groter dan de verschillen. Zeggen ze, nog steeds los van elkaar, de ene in het Nederlands, en de andere voorlopig nog in het Engels: “In het Nederlands en het Turks geldt min of meer: zoals je spreekt, zo schrijf je ook.”

De twee Turken delen ook een olifant in de kamer.

Zonder zijn naam expliciet te noemen wijzen ze naar dezelfde persoon die het vertrek uit hun moederland versnelde. Omdat ze het benauwd krijgen bij het

aanhoren van zijn volledige naam, hou ik het bij zijn koosnaam: Sultan Erdogan. De Turkse president heeft een agenda om zijn land te islamiseren. Niet alle islamitische strekkingen worden daarbij op gelijke wijze behandeld. De alevieten bijvoorbeeld, een sjiitische stroming van de islam, zijn met miljoenen, maar worden niet voor vol aangezien. Enes, een aleviet, was het zat om als tweederangsburger door het leven te gaan. Toen hij in Turkije verliefd werd op een vrouw met kinderen in Brussel, zag hij zijn kans schoon om te vertrekken.

Als seculiere Turk was Sinan evenmin te spreken over de richting waarop de sultan zijn land uitstuurde. Met het citaat van Thomas Jefferson, een van de founding fathers van de Verenigde Staten, op zijn Facebook-pagina is alles gezegd: “Er is geen rechtvaardiging voor het afnemen van individuele vrijheid onder het mom van publieke veiligheid.”

Sinan vertrok, eerst naar een ander land in het vrije Europa, waar hij een Oekraïens meisje ontmoette en met haar trouwde. Een dag voor het uitbreken van de oorlog met Rusland vluchtten ze samen naar Brussel en dankzij haar voorrangsstatuut is hij nu veilig en gelukkig in het hart van Europa. Hij vond een goede job in de IT-wereld en wordt

binnenkort voor het eerst vader.

Sinan en Enes: twee Turkse mannen die een buitenlandse partner nodig hadden om in Brussel een vrij en zorgeloos leven te beginnen. Patriarchaal, religieus, macho, trots, conservatief: geen van hen beantwoordt aan de clichés van de Turkse man. Ze wikken elk woord, zowel in het Engels als in het Nederlands. Ze spreken vrijuit over hun twijfels, over vader zijn en vader worden, over het leven als nieuwkomer in een stad die vrij is maar tegelijk ook chaotisch.

Onvertelde verhalen

Misschien is het tijd dat ze elkaar leren kennen, hoewel de mogelijkheid bestaat dat ze elkaar al tegenkwamen in de schoolgangen. Het zou mooi zijn als dit stukje hen bij elkaar brengt, zodat ze hun verledens met elkaar kunnen delen. Er zijn nog veel onvertelde verhalen te ontdekken, appt Enes. “Op een dag zou ik je mijn hele verhaal willen vertellen. Misschien interesseert het je. Omdat we een heel interessant verhaal hebben, zoals een boek.”

Reeks nalezen?

Wie alle columns van BRUZZ wil herlezen, kan de teksten terugvinden op BRUZZ.be/column

Uw gids door de culturele agenda 22 > 28/5

Monument voor een

modernistische pionier

Net als andere vrouwelijke ontwerpers, kunstenaars of schrijvers, dreigde de Brusselse modernistische architecte Simone Guillissen-Hoa te verdwijnen tussen de plooien van de geschiedenis. Een boek, een documentaire en een tentoonstelling in het CIVA brengen daar gelukkig verandering in.

door Tom Zonderman

Vorige week werd in de Langeveldstraat in Ukkel (een gedeelte van) het Immeuble Hou Avenue Bel-Air door Stad Brussel beschermd als monument. Dat gebouw werd in de jaren 1950 ontworpen door Simone GuillissenHoa, ze woonde er ook zelf en installeerde er haar bureau. Voor wie niet thuis is in de (Belgische) architectuur, doet haar naam wellicht weinig belletjes rinkelen. Maar Simone Guillissen-Hoa was een pionier. In 1938 was ze een van de eerste vrouwen die afstudeerde in de richting architectuur aan La Cambre. “Maar ze is vooral een van de eerste Belgische vrouwen met een eigen architectenbureau,” zegt Yaron Pesztat, die samen met Silvia Franceschini in het Elsense centrum voor architectuur en stedenbouw CIVA de eerste solo-expo over het leven en werk van de architecte cureert.

“Destijds waren er wel al heel wat vrouwen werkzaam in architectenbureaus, maar ze bleven altijd in de schaduw van mannen staan. Odette Filippone was net zo goed een pionier, maar we kennen haar vooral via haar man, de architect Jean-Pierre Blondel. Simone Guillissen-Hoa had mensen in dienst, en haar ontwerpen werden getoond in architectuurtijdschriften. Maar toen het werk van modernistische architecten een paar jaar geleden herontdekt werd, werd wel over dat van Jacques Dupuis gesproken, met wie ze samenwerkte, maar niet over dat van haar.”

De erkenning van Simone GuillissenHoa’s verwezenlijkingen past in een internationale tendens waarin vrouwelijke kunstenaars, designers, ontwerpers enzovoort uit de vergetelheid worden gehaald. Bozar richtte zijn spotlights vorig jaar nog op de Zweedse abstracte schilder

Hilma af Klint, dit jaar gaf de hoofdstedelijke cultuurtempel de Brusselse surrealistische kunstenares Jane Graverol de erkenning die ze verdiende.

Zopas verscheen ook een boek over Simone Guillissen-Hoa, geschreven door architecte en voormalig directeur van de Brusselse Fondation pour l’Architecture Caroline Mierop en Jean-Pierre Hoa, architect en zoon van Simone GuillissenHoa. Speciaal voor de tentoonstelling in het CIVA maakten de multidisciplinaire Brusselse kunstenaressen Eva Giolo en Aglaia Konrad een nieuwe film, die verschillende realisaties van Simone Guillissen-Hoa in beeld brengt.

Flexibel maar standvastig

Simone Guillissen-Hoa was een gematigde moderniste, vertelt Pesztat. Ze was daarin beïnvloed door de Zwitserse architect Alfred Roth, bij wie ze stage liep. Roth was zelf een leerling van Le Corbusier, en beïnvloed door de Scandinavische school, met onder meer vaandeldragers als de Finse architect Alvar Aalto. “Ze was tuk op organische structuren, hield rekening met de omgeving, gebruikte vaak lokale materialen. Ze stond ook open voor de ideeën van haar opdrachtgevers. Dat onderscheidde haar van iemand als Le Corbusier, die moest je niet vragen om iets te veranderen aan zijn ontwerpen.”

Ondanks de flexibiliteit in haar ontwerpen, was Simone Guillissen-Hoa een vrouw die op haar strepen stond. “Niet verwonderlijk met zo’n levensloop,” zegt Pesztat. “Ze heeft haar hele leven moeten knokken.” Simone Guillissen-Hoa werd geboren in China in 1916, en maakte daar grote omwentelingen mee. Als tiener werd ze door haar Chinese vader en haar Poolse

“Haar nalatenschap zijn de modernistische gebouwen die ze ontwierp, maar ook haar persoonlijkheid, hoe ze standhield in een paternalistische omgeving”

Yaron Pesztat Curator

moeder naar Europa gestuurd om te studeren. “Op haar veertiende woonde ze alleen in Parijs, samen met haar broer. Om te studeren trok ze daarna naar Engeland en ten slotte belandde ze in Brussel. Haar moeder was joods, haar vader Chinees. Je kan je inbeelden dat dat geen pretje was in een xenofobe, antisemitische omgeving.”

In de aanloop naar WO II ging Simone Guillissen-Hoa samen met haar man Jean Guillissen in het verzet. Kort nadat hun huwelijk stukliep, werd hij opgepakt en terechtgesteld. Zijzelf belandde in de concentratiekampen van Ravensbrück en Dachau. Na de oorlog kreeg ze een zoon uit een kortstondige relatie en hernam ze, met de hulp van Alfred Roth, haar werkzaamheden als architecte. Ze ontwierp een aantal opvallende burgerwoningen in Brussel en daarbuiten. In Jambes pootte ze een sportcentrum neer, voor Doornik ontwierp ze een cultureel centrum. Enkele van haar meest tot de verbeelding sprekende bouwsels, zoals het Maison Wittmann in Sint-Genesius-Rode, dat ze ontwierp met Jacques Dupuis, zijn intussen afgebroken.

Strijden tegen dogma's “Haar nalatenschap zijn natuurlijk de gebouwen die ze ontwierp, maar ook haar

Simone Guillissen-Hoa was een van de eerste Belgische vrouwen met een eigen architectenbureau.

persoonlijkheid,” zegt Pesztat over Simone Guillissen-Hoa, wier carrière en persoonlijke leven altijd de sociale conventies, gendernormen, religieuze dogma’s en raciale vooroordelen hebben uitgedaagd.

“Net die onafhankelijkheid en dat krachtige karakter stelden haar in staat om zich als vrouw te handhaven in een zeer paternalistische omgeving.” In de jaren 1950 werd ze lid van de Soroptimist

PIONNIÈRE MODERNISTE

FR La semaine passée, rue Langeveld à Uccle, (une partie d’) un bâtiment dessiné par Simone Guillissen-Hoa dans les années soixante et où se situaient son appartement privé et son bureau, a été classé comme monument par la ville de Bruxelles. Pour les gens qui ne s’y connaissent pas en architecture belge, ce nom est probablement peu ou pas familier. Mais Simone Guillissen-Hoa était une pionnière. En 1938, elle était une des premières femmes à terminer des études d’architecture à La Cambre. Le CIVA la sort de l’oubli en consacrant une exposition entière à son travail.

Association, een organisatie die opkomt voor vrouwenrechten, en in de jaren 1970 was ze betrokken bij de oprichting van de International Union of Women Architects. In 1976 nam ze deel aan de International Conference of Women Architects in Ramsar in Iran.

“Eigenlijk is ze geen activistische feministe,” zegt Pesztat, “maar aangezien ze actief is in verschillende vrouwenverenigingen, vond ze die strijd wel belangrijk. Het is ook essentieel voor haar werk, een groot deel van haar klanten komt uit de feministische netwerken die ze onderhield.” De kennissenkring van Simone Guillissen-Hoa was uitgebreid, in haar vriendenkring vertoefden ook figuren als Léon Spilliaert (die een portret van haar schilderde), Henry van de Velde en de Italiaanse schilder Enrico Castellani, die dan weer goed bevriend was met de vermaarde Italiaanse architect Gio Ponti.

“Dat ze een kind alleen opvoedt, een architectenbureau leidt en er zo’n kennissenkring op na houdt, is erg opvallend,” vindt Pesztat. “Zelfs vandaag moet je al een onafhankelijke vrouw zijn om dat te doen, laat staan in de jaren 1950. Simone Guillissen-Hoa had teruggetrokken kunnen zijn, verlegen, koud, strijdlustig, maar ze is iemand geworden die het gewend was om zich te laten gelden. Daardoor werd ze soms weggezet als bazig of autoritair, maar over een man met die eigenschappen zou je dat nooit zeggen.”

In het CIVA kan je nog tot 22/9 een blik werpen op het leven en werk van Simone Guillissen-Hoa, civa.brussels

MODERNIST PIONEER

EN Last week, (parts of) the building on Langeveldstraat/Rue Langeveld in Ukkel/Uccle designed by Simone Guillissen-Hoa in the 1960s, which include her private flat and former office, was made a protected monument by the city of Brussels. Her name may not ring many bells for those who are not familiar with (Belgian) architecture. But Simone Guillissen-Hoa was a pioneer. In 1938, she was one of the first women to graduate from La Cambre as an architect. The CIVA in Elsene/Ixelles is now bringing her back from oblivion with a first solo exhibition dedicated to her work.

Pop & JazzExpo Film

Vrouwen aan de rap

Ondanks beukwerk van pioniers als Missy Elliott en Lil’ Kim, en recentere radde vaandeldragers als Little Simz en Ice Spice, is de hiphop altijd al een mannenbastion geweest. La Belle Hip Hop gooit zich sinds 2017 in de strijd om dat tij te keren, onder meer met workshops en concerten. De achtste editie van zijn jaarlijkse festival staat in het teken van diversiteit, en maakt dat waar met stemmen uit onder meer Singapore, Marokko, Palestina, de VS en België.

LA BELLE HIP HOP FESTIVAL – BOLD EDITION 23/5, Botanique, botanique.be

10x25

Sharko was begin jaren 2000 een van de nieuwe speerpunten van de (Franstalige) belpop, samen met Girls In Hawaii en Ghinzu. Er volgden jubelrecensies, tot in Le Monde en The Independent toe. Maar de tol van het tourleven was hoog, en de band raakte uitverteld. De groep rond zanger en bassist David Bartholomé keerde terug, en viert dit jaar zijn 25e verjaardag met een tiende album, simpelweg 10 getiteld, en een stel extra blazers op de planken van de AB. SHARKO 24/5, Ancienne Belgique, abconcerts.be

Schoenpuntstaren

In de jaren 1990 werd Slowdive afgeslacht in de Britse pers, maar sinds zijn wederopstanding in 2017 wordt de band op handen gedragen, en is het genre waarin hij pionierde helemaal terug: shoegaze. Oftewel melancholische muziektapijten aan elkaar geweven met psychedelische gitaren en hypnotiserende synths die je uitnodigen om je te wentelen in zwaarmoedige emoties. Of in trance naar je schoenpunten te staren. (TZ) SLOWDIVE 27/5, Koninklijk Circus, cirque-royal-bruxelles.be

Liefde is …

Nick Cave heeft nog maar net zijn ontbonden duivels weer meegenomen naar de krochten van zijn atelier, of daar meldt zich alweer een internationale superster bij Xavier Hufkens. Tracey Emin – de Turner Prize-winnares die sinds 2012 ook als Commander of the Most Excellent Order of the British Empire mag worden aangesproken – komt er haar levenslange fascinatie voor de liefde in al haar verschijningsvormen celebreren.

TRACEY EMIN: BY THE TIME YOU SEE ME THERE WILL BE NOTHING LEFT 24/5 > 27/7, Xavier Hufkens, xavierhufkens.com

Stof tot ontrafelen

De Zuid-Afrikaanse Jana Visser studeerde schone kunsten in Stellenbosch en textieldesign in Gent. Bij Queens leiden die diploma’s, samen met een ontvankelijkheid voor open eindes, spontaniteit en geduld, tot textielwerken die een intieme ruimte voor observatie en reflectie scheppen. De Brusselse Fanny Libert weeft met een score een extra auditief laagje door het tactiele.

JANA VISSER & FANNY LIBERT: BREATHING MATTER 25/5 > 15/6, Queens Brussels, queensbrussels.be

Glimp van de toekomst

Full Circle in Elsene heeft een fijngevoeligheid voor sociale, culturele, ecologische en andere omwentelingen die subtiel de kop opsteken. Via een samenwerking met de masterstudenten van La Cambre wordt dat vermogen om signalen waar te nemen ook benoemd. The glint exhibition – glint als in ‘een fractie van een idee of een gedachte’ – verzamelt werk van jonge kunstenaars die een glimp van de toekomst tonen. (KS) THE GLINT EXHIBITION 25/5 > 7/7, Full Circle, fullcircle.eu

Ook zonder Max de max

Laat de motoren brullen en parfumeer je met benzine: de bioscopen pakken uit met een nieuwe episode in de Mad Max-sage. Een bijzondere, want Mad Max zelf is nergens te bespeuren. Furiosa verhaalt hoe het de kortharige, eenarmige Furiosa verging voor ze Mad Max van het scherm speelde in de bejubelde, bombastische blockbuster Fury road. Anya Taylor-Joy neemt over van Charlize Theron. Verwacht een oorverdovend en overdonderend spektakelstuk.

FURIOSA: A MAD MAX SAGA AU, dir.: George Miller, act.: Anya Taylor-Joy, Chris Hemsworth, Tom Burke

Undercover killer

Een docent filosofie heeft een bizar bijberoep. Voor de politie van New Orleans lokt hij mensen in de val die op zoek zijn naar een huurmoordenaar. Dat loopt op wieltjes tot hij een affaire begint met een mooie vrouw die graag iemand uit de weg geruimd ziet. Het waargebeurde verhaal inspireerde Richard Linklater, de veelzijdige regisseur van Boyhood en de Before-trilogie, tot best leuke pulp fiction

HIT MAN US, dir.: Richard Linklater, act.: Glen Powell, Adria Arjona

Rolling Jones

Ooit behoorden The Rolling Stones niet toe aan Mick Jagger en Keith Richards maar aan oprichter en gitarist Brian Jones. Terwijl veel collega’s inzoomden op zijn tragische dood in 1969, zoomt documentairemaker Nick Broomfield liever in op zijn leven en muziek. Het portret is noodgedwongen zwart geverfd: Jones zonk almaar dieper weg in drank, drugs en donkere gedachten, met dank aan ouders die op hem neerkeken. (NR) THE STONES AND BRIAN JONES UK, dir.: Nick Broomfield

Furiosa: a Mad Max saga

Tracey Emin

La Belle Hip Hop – bold edition

Klein onderhoud

Lara Rosseels jazzark meert aan op Grote Markt

‘Mijn drijvend orkest mag zijn tijd nemen’

In november 2022 maakte bassist en componist Lara Rosseel haar maidentrip met ARK op het jazzfestival BRAND! in het Mechelse kunstencentrum nona. Als curator mocht ze er haar droomproject realiseren en bewerkte ze composities van haar eerste twee albums – De grote vrouw en Hert – voor een grote bezetting. Daarvoor voegde ze twee begeleidingsbands samen. Dat nonet vulde ze aan met strijkkwartet en hobo.

Na passages in de Handelsbeurs en op Gent Jazz strandt het veertienkoppige schip vrijdag op de Grote Markt voor het Brussels Jazz Weekend. Elke keer zoveel muzikanten samenbrengen is geen sinecure en Rosseel noemt zichzelf ook geen geboren orkestleider.

“Ik weet wel wat ik wil, maar zoiets leer je toch al doende. Je moet wel genoeg zelfvertrouwen hebben. Ik doe het vooral erg graag, ook omdat de muzikanten me helpen om het filmische geluid te produceren dat ik voor ogen heb. Het Lara Rosseel Orchestra is samengesteld op basis van hun persoonlijkheden. Het zijn ook allemaal vrienden. Ze zijn het gewoon om te improviseren en ik laat hen met plezier soleren.”

Dat Rosseel haar project ARK heeft gedoopt, is niet toevallig: ze verbleef ooit twee jaar op een woonboot en als we haar spreken, is ze net terug van een tweedaagse tocht langs de binnenwateren met een van haar oude buren. “We zijn van Dok Noord in Gent tot bijna in Oostende gevaren. Ik kan het iedereen aanraden. De tijd verloopt trager op zo’n logge boot. Fietsers steken je voorbij en zwaaien. Je bent verbonden met het water en de omgeving, en schakelt vanzelf over op een gemoedstoestand waarin je alles neemt zoals het komt. Toen we in Brugge even aanmeerden en ik langs de kade liep, voelde ik me gegroeid. Die rust heb ik meegenomen naar het orkest, waarin intro’s en overgangen de tijd mogen nemen, strijkers filmische tapijtjes en kleur toevoegen, en geluidseffecten van water en wind voor rimpelingen zorgen. Ik zie het orkest als een drijvend geheel, waarmee ik afvaar en, als koebellen land aankondigen, weer aanmeer.”

Die rust probeert ze na een drukke en emotionele periode met veel concerten én het overlijden van haar vader ook op haar eigen carrière toe te passen. “Mijn energievoorraad was opgeraakt. Ik moest even gas terugnemen om opnieuw inspiratie te vinden, zodat ik met volle goesting de laatste maanden van mijn rol als Gents stadscomponist kan aanvatten.”

TOM PEETERS

Lara Rosseel Orchestra – ARK speelt op 24/5 op het Brussels Jazz Weekend, lottobrusselsjazzweekend.be

Select

Aanraders van de week

PodiumKlassiekLiteratuur

Voenk erop!

Loop je niet mee met de 20 kilometer door Brussel, dan kan er op zondag misschien wel een wandelingetje af naar het centrum van Jette. Op het gezellige Kardinaal Mercierplein heeft de hele middag het jaarlijkse Voenk Straatkunstenfestival plaats, met circus- en straatacts van binnen- en buitenlandse artiesten als 15feet6, Amoukanama Travels!, À 2 mètres en Cie Balance Toi. Gratis wervelend openluchtvertier voor de hele familie.

VOENK STRAATKUNSTENFESTIVAL 26/5, Kardinaal Mercierplein, essegem.be

Don’t mention the war

Een hapje eten voor nostalgici: dat is de Fawlty Towers dining experience, die even van Torquay aan de Engelse Rivièra het Kanaal oversteekt naar Hotel Barsey aan de Louizalaan. Daar kan je terecht voor een heus driegangenmenu, gelardeerd met sketches en slapstick van John Cleese-impersonator Ed Wells, die als de cholerieke Basil uit de seventiessitcom de vloer aanveegt met Manuel, Sybil en de klandizie.

FAWLTY TOWERS DINING EXPERIENCE 24/5, Hotel Barsey, englishcomedybrussels.com

Rituelen

De expo Passage. Textiles & rituals is de laatste in het Joods Museum voor dat eind 2024 sluit voor renovatie. De Brusselse Barbara Salomé Felgenhauer zorgt met een performance voor een echt ritueel door haar lichaam als een levend altaar aan te bieden voor een moment van spirituele en seculiere reflectie en meditatie, dat ons moet wapenen tegen wereldproblemen. (MB)

BARBARA SALOMÉ FELGENHAUER: LA CHAPELLE DES PEINES POUR LE MONDE 22/5, Joods Museum, mjb-jmb.org

Heerlijk herderlijk

Et in Arcadia ego, ook ik leefde ooit in Arcadië. Collegium Vocale en Philippe Herreweghe keren terug naar dit utopische, bucolische tijdperk, waarin herdersjongens zorgeloos kuddes gedweeë schapen over de velden dreven. Herreweghe situeert zijn Arcadië in de Italiaanse renaissance, vindt het in het gelijknamige gedicht van Jacopo Sannazaro, maar vooral in de noten van Monteverdi, Rossi en Marenzio.

COLLEGIUM VOCALE GENT & PHILIPPE

HERREWEGHE 22/5, Sint-Jacob-op-deKoudenbergkerk, bozar.be

Ode aan de zomervreugde

In het hart van de Europese Wijk, verstopt tussen het Paul-Henri Spaak-gebouw, het Leopoldpark en het Wiertz Museum, ligt de kleine maar fijne Tuin van de Burgers. Bij mooi weer palmen muzikanten daar de hele zomer lang het prieeltje in voor zonovergoten middagconcerten. De aftrap van deze reeks wordt – hoe kan het op die plek ook anders – gegeven op de tonen van Beethovens Negende

CONCERTEN IN DE TUIN VAN DE BURGERS 23/5 > 26/9, Tuin van de Burgers, visiting.europarl.europa.eu

Improsymfo

Hoort het symfonieorkest stilaan niet in een museum thuis? Absoluut niet, laten Brussels Philharmonic en dirigent Ilan Volkov weten. Ze banen zich een weg door overwoekerde repertoirepaden en gaan op zoek naar nieuwe manieren om orkestmuziek te maken. Dit keer schijnen ze een mistlicht op de in nevelen gehulde componist Giacinto Scelsi en creëren ze samen met gitarist Oren Ambarchi live het werk Sous vide (JC)

BRUSSELS PHILHARMONIC & OREN AMBARCHI: SCELSI SOUND MAGIC 25/5, Flagey, flagey.be

In de witruimte

Wie schrijft de geschiedenis? Vanuit die vraag en het daaruit voortvloeiende besef dat er blinde vlekken liggen over verzwegen culturen en vergeten levens, wilde de Afro-Cubaanse advocate, zangeres en danseres Ivonne González iets wezenlijks veranderen. Met het meertalige project Noircir Wikipédia, dat ze toelicht bij Bozar, pakt ze het gebrek aan verwijzingen naar, informatie over en representatie van Afrika en zijn diaspora op Wikipedia aan.

IVONNE GONZALEZ: NOIRCIR WIKIPÉDIA 25/5, Bozar, bozar.be

Writer’s high

De 20 km door Brussel nadert met rasse schreden. Ook Passa Porta loopt zich al warm in het gezelschap van een panel snelle schrijvers. Hanna Vandenbussche is niet alleen de winnares van de Brusselse kleine halve marathon van vorig jaar, ze schreef met Het lot van Atalanta ook een boek over de filosofie van het langeafstandslopen. Notoire renners Abdelkader Benali en Saskia De Coster proberen haar bij te houden.

DE 20 KM VAN PASSA PORTA 22/5, Passa Porta, passaporta.be

Achter de façade

De in België geboren, maar in het New York City van de vroege jaren 1970 thuisgekomen Lucy Sante heeft de vaardigheid haar lezers te vervoeren naar plekken achter de façade der dingen. In Low life ging het richting het gekrioel van de Big Apple, in The other Paris naar de rauwe, rebelse kant van de lichtstad. Met I heard her call my name – “a memoir of transition” – duikt ze diep in zichzelf en de eerste zes maanden van haar transitie. (KS)

I HEARD HER CALL MY NAME BY LUCY SANTE 24/5, Passa Porta Bookshop, passaportabookshop.be

Ivonne Gonzalez: Noircir Wikipédia

Collegium Vocale & Philippe Herreweghe

Voenk Straatkunstenfestival

Eat & Drink

Met Miss Rose Bistro waagt chef-kok Giovanni Bruno zich aan een galant restaurant met een opvallende inrichting. Hoewel het eten niet teleurstelt, nodigt het niet uit om terug te komen.

“Met Miss Rose wilde ik iets voor mezelf doen. Ik wilde me amuseren, betaalbaarder en toegankelijker zijn, gemoedelijker, en met een genereuze keuken.” Zo omschrijft Giovanni Bruno, de chef-kok van Senzanome, zijn nieuwste zaak Miss Rose Bistro. De intentie is lovenswaardig, maar stemt niet overeen met de realiteit. Deze plek komt niet over als toegankelijk en gemoedelijk, eerder als pronkzuchtig en gericht op liefhebbers van glitter en glamour.

In dit deel van de Regentschapsstraat is het niet eenvoudig om mensen te doen dromen. De inrichting doet haar uiterste best: vast tapijt in Austin Powers-stijl,

cirkelvormige spiegels aan het plafond, een bar met back light, een gebogen plantenwand en zelfs wat kitscherig plexiglas. Dit alles zorgt voor een glamoureuze sfeer, die het midden houdt tussen een galant restaurant en de warm-up voor een rondgang langs alle chique tenten. Eerlijk gezegd is dat helemaal niet ons soort plek. En daarbij zouden we het houden, ware het niet dat de keuken mooi verzorgd is. Niet voor niets behoort Bruno tot de kring van sterrenchefs, de man heeft talent.

We namen de kaart erbij, die uitnodigt tot knabbelen en delen. De gerechten ogen verleidelijk. De ceviche van hamachi (16 euro) was een toonbeeld van frisheid, met haar nadrukkelijke gembertoetsen. Hetzelfde gold voor de in roll vitello tonnato (16 euro), waarbij de beroemde Italiaanse specialiteit in bladerdeeg wordt verpakt.

Apart, maar vooral heel lekker. Net zoals de confituur van kappertjes en citroen. Alleen de tartaar van rundvlees (16 euro) stelde teleur, niet vanwege de Aziatische smaken (sesam, mirin), maar omdat die iets te kraakbeenachtig was. Al vergaten we dat snel door de perfect gebakken inktvis (23 euro) met citrusvruchten en venkel.

Als drank kozen we voor cocktails. Een goed idee, zo bleek toen we de ‘Rêveuse’ (17 euro) – een mix van wodka, shiso, citroen, groene thee en groene Chartreuse – tot ons namen. Hoewel de prijs voor dit avondje uit (80 euro per persoon, inclusief drankjes) niet overdreven was gezien de kwaliteit van de gerechten, vonden we de algehele ervaring toch niet de moeite waard om te herhalen.

TEKST: MICHEL VERLINDEN FOTO: SASKIA VANDERSTICHELE

Regentschapsstraat 57, Brussel, missrosebistro.com

Miss Rose Bistro

De vijf inzichten Freddie Konings

‘Sla een praatje met onbekenden’

“Respect the pain,” dringt de Antwerpse rapper Freddie Konings aan op zijn nieuwe, gelijknamige plaat. Daar put hij straks gretig uit tijdens zijn show in de HIP-HOP 50-reeks van de AB. Hier deelt hij zijn TIP-TOP 5 aan inzichten voor een beter leven.

door Michaël Bellon

Luister naar jezelf

Je kan altijd luisteren naar het advies en de feedback van anderen, maar als je je daar te veel van aantrekt, dan bestaat het gevaar dat je je ook te veel aanpast, en dat je te veel bijvijlt. Iedereen heeft een eigenheid en een eigen fantasie, die voor anderen juist heel interessant kan zijn.

Durf

Als je durft, kan je winnen of verliezen. Als je snel veel wint, wil dat nog niet zeggen dat je daarna niet ook weer veel kan verliezen, of zelfs dieper vallen dan je ooit zat. Winnen is leuk, maar van verliezen kan je meer leren. Leren weer op te staan na verlies is belangrijker dan weten hoe je moet winnen.

Probeer andere dingen uit

Blijf niet te veel steken in dezelfde routines en genres, anders blijf je altijd hetzelfde maken en word je saai. Luister ook naar muziekstijlen die niet direct bij jouw stijl passen. Luister naar andere beats, gebruik andere instrumenten. Werk samen met andere artiesten om te zien wat hun bijdrage kan zijn en wat daaruit kan komen.

Zoek andere plaatsen op

Zet een stap buiten je eigen vriendengroep en omgeving. Ga op reis, bezoek andere steden en landen. En vooral: praat daar met mensen om een ander perspectief op de dingen te krijgen. Ik ga dikwijls in cafés en op terrasjes een koffie drinken om er wat te praten met mensen die ik niet ken. Ook met oudere mensen die dikwijls al heel wat hebben meegemaakt.

Blijf jezelf

Dat je je moet openstellen voor anderen, andere dingen moet uitproberen, winnen en verliezen mag je persoonlijkheid niet aantasten. Zorg ervoor dat je jezelf blijft en je je ’s avonds in de spiegel nog recht in de ogen kan kijken.

Freddie Konings zwaait op 25/5 de scepter in de Ancienne Belgique, abconcerts.be

De Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (www.raadvgc.be) is de Brusselse parlementaire instelling, die bestaat uit de 17 Nederlandstalige parlementsleden van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement. Samen stippelen ze het beleid uit voor Onderwijs, Cultuur, Welzijn en Gezondheid.

Griffier (voltijds - m/v/x)

De griffier staat aan het hoofd van de diensten van de Raad. Deze veelzijdige rol vereist vakkundige competenties gericht op juridische en administratieve kennis. Je beschikt ook over een brede algemene bagage en je hebt voeling met de Nederlandstalige organisaties en de grootstedelijke dynamiek van Brussel.

Taken en verantwoordelijkheden

• Je bent het eerste aanspreekpunt voor de leden van de Raad, het Bureau en het Uitgebreid Bureau.

• Je fungeert als verbindingspersoon tussen deze politieke organen en de diensten van de Raad.

• Je geeft de nodige input aan het Bureau en voert het beleid uit om de werking van de Raad te garanderen binnen de budgettaire ruimte.

• Als leidend ambtenaar stuur je het personeel van de Raad aan zodat de dienstverlening optimaal verloopt.

• Samen met de voorzitter vertegenwoordig je de Raad in officiële en ceremoniële omstandigheden.

Geprikkeld?

Profiel Je hebt een universitair diploma of daarmee gelijkgesteld en je beschikt over minstens 10 jaar nuttige en relevante beroepservaring, waarvan minstens 5 jaar in een leidinggevende functie.

Aanbod

• Met deze voltijdse mandaatfunctie van 6 jaar kom je als griffier terecht in een kleinschalige overheidsorganisatie. De kantoren bevinden zich in prachtig gerenoveerde gebouwen, in een aangename buurt en op wandelafstand van diverse metro-, bus- en treinstations.

• Je ontvangt een wedde die in overeenstemming is met je niveau (weddeschaal A6/1 - directeurgeneraal), een aantrekkelijke vakantieregeling, maaltijdcheques, tussenkomst woon-werkverkeer, een hospitalisatieverzekering en diverse extralegale voordelen.

Scan

Stuur via de QR-code je cv, motivatiebrief en een kopie van je diploma door ten laatste op 2 juni 2024.

De Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (www.raadvgc.be) is een Brusselse parlementaire instelling (sinds 1989), die bestaat uit de 17 Nederlandstalige parlementsleden van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement. Samen stippelen ze het beleid uit voor de beleidsdomeinen Onderwijs, Cultuur, Welzijn en Gezondheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Om de dienstverlening (vanuit Lombardstraat, Brussel) te versterken, is er een openstaande vacature voor een (m/v/x)

Assistent Boekhouder (halftijds)

● die instaat voor het bijhouden van betalingen en de boekhouding en zorgt voor de voorbereidingen met betrekking tot de Begroting, Begrotingswijziging en Rekening van de Raad

● hij/zij biedt ook ondersteuning inzake personeelsadministratie, kennis van sociale wetgeving is dus vereist

● je bent Nederlandstalig en hebt een diploma of getuigschrift van hoger onderwijs van het korte type of daarmee gelijkgesteld onderwijs (of een gelijkwaardig erkend internationaal diploma)

Stuur je cv met motivatiebrief t.a.v. Erwin Jacquemyns naar ej@addvalue.eu met vermelding van de referentie ‘EJ - 2405 - Assistent Boekhouder’ vóór vrijdag 28 juni 2024, 12u.

Meer info i.v.m. taken, profiel en aanbod via:

De Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie geeft iedereen gelijke kansen. Jouw talent is belangrijker dan je gender, afkomst, levensfilosofie, leeftijd, seksuele voorkeur of beperking.

De Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (www.raadvgc.be) is een Brusselse parlementaire instelling, die bestaat uit de 17 Nederlandstalige parlementsleden van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement. Samen stippelen ze het beleid uit voor onderwijs, cultuur, welzijn en gezondheid. De Raad is er voor iedereen die het Nederlands in Brussel een warm hart toedraagt. Om de dienstverlening (vanuit Lombardstraat, Brussel) te versterken, is er een openstaande vacature voor:

Huisbewaarder (voltijds, m/v/x)

Profiel

Je hebt een diploma of getuigschrift van lager onderwijs.

Aanbod

• Met deze voltijdse functie als huisbewaarder bij de facilitaire diensten kom je terecht in een kleinschalige overheidsorganisatie. De kantoren bevinden zich in prachtig gerenoveerde gebouwen, in een aangename buurt en op wandelafstand van diverse metro-, bus- en treinstations.

• Je ontvangt een wedde die in overeenstemming is met je niveau (weddeschaal C/22 – Huisbewaarder), een aantrekkelijke vakantieregeling, maaltijdcheques, tussenkomst woon-werkverkeer, een hospitalisatieverzekering en diverse extralegale voordelen.

• Een gratis conciërgewoning in het Huis van de Raad (incl. water, gas en elektriciteit), mits aanrekenen voordeel in natura.

Contact

Stuur jouw cv, motivatiebrief, een uittreksel van het strafregister (max. 3 maanden oud) en jouw antwoorden op de screeningvragen (zie vragen hieronder) naar sollicitaties.poolstok@solvus.be vóór 2 juni 2024, 12 u Voor meer informatie, contacteer Anouck De Cauwer via sollicitaties.poolstok@solvus.be of 03 203 48 20.

Screeningsvragen voor de beoordeling van de voorselectie

1) Waarom wil je graag als huisbewaarder werken voor de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie? Wat trekt jou aan?

2) Wat zijn volgens jou de taken van een huisbewaarder?

3) Op welke manier kan jij een meerwaarde betekenen voor deze functie en omgeving? Met andere woorden, wat zijn jouw troeven/ sterktes?

4) Welke affiniteit of ervaring heb je met het onthalen of ontvangen van bezoekers?

Bij welk bedrijf pas jij het best? Doe de test!

regiotalent.be

Ontdek je carrièrekans en surf nu naar mijntoekomstbijroularta.be