BRUZZ actua - editie 1700 by bruzz.be

Rubrieknaam

#1700 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

I N

D E

S TA D

N I E U W S

A C H T E R G R O N D

18 | 03 | 2020

O P I N I E

BRUSSEL IN DE GREEP VAN HET VIRUS

SOLITAIR MAAR SOLI DAIR

BRUZZ | RUBRIEK

L E V E N

ANALYSES GETUIGENISSEN EXPERTS TIPS

Â© SASKIA VANDERSTICHELE

DOSSIER

Edito

Interview

Philippe Leroy, ziekenhuisdirecteur "Vertrouw alleen de experts"

Samenleving

Eenzame bejaarden in Brussel "Zonder thuishulp ga ik dood'" 04

De week

Solidair Brussel

Analyse

Reportage In quarantaine

Achtergrond De cultuurhuizen

Tips

Reportage De horeca na de verplichte sluiting

In beeld Brussel in coronatijden

Reconstructie

Nick Trachet

GEZOCHT SENIOR REDACTEUR Voor de redactie zijn we op zoek naar een SENIOR REDACTEUR (m/v/x).

▲

Passie voor Brussel is een absolute must. Creativiteit, betrokkenheid en kwaliteit zijn de kernwaarden van BRUZZ. Crossmedialiteit is onze tweede natuur. Op welk van onze platformen je werk zal verschijnen, is van ondergeschikt belang. Wat primeert, is dat je de stad beleeft en de ziel ervan vat in je werk. Alle info via www.bruzz.be/vacature

ls de voorbije week ons iets heeft geleerd is het wel dit: de burger is in het omgaan met de coronacrisis de politici steeds een stapje voor. Terwijl sommige politici verkondigden dat ze geen evenementen konden cancelen op basis van een advies, namen de belangrijkste cultuurhuizen hun verantwoordelijkheid en sloten ze de deuren. Onze politici - ook in Brussel - blonken ondertussen niet echt uit noch in doortastendheid noch in duidelijke communicatie. Minister-president Rudi Vervoort (PS) antwoordde vorige week nog lacherig op onze vraag naar steunmaatregelen voor de economie. Minister Alain Maron (Ecolo) zaaide met zijn communicatie rond de mogelijke besmetting in het rusthuis La Cambre een dag lang meer verwarring dan duidelijkheid. Op het moment dat ik dit schrijf, levert een Chinese weldoener mondmaskers die onze artsen en verpleegkundigen zo hard nodig hebben. Gelukkig maar, want onze overheid had maskers besteld bij een opkoper die zijn beloftes niet kon nakomen. Op het moment dat ik dit schrijf, sluiten verschillende grote bedrijven de deuren. Ook winkelketens zoals Decathlon. Een lockdown in de feiten dus. Wanneer u dit leest, is misschien al duidelijk of onze overheid ook in deze is gevolgd. Het roept vragen op over de doortastendheid van onze gekozenen. Democratie is in mijn simpele ogen nog KRISTOF PITTEURS steeds dit: om de zoveel jaar HOOFDREDACTEUR stem ik een aantal mensen naar het parlement van wie ik denk dat ze mij en mijn naasten zo goed mogelijk zullen vertegenwoordigen. Dat ze in mijn plaats de beslissingen nemen die moeten genomen worden. De voorbije dagen is dat niet gebeurd, of namen ze die beslissingen te laat. Laten we als burger het goede voorbeeld blijven geven. Door thuis te blijven wanneer het kan, door zo goed mogelijk voor onszelf, en vooral voor elkaar te zorgen. Want als er één ding is dat de volgende weken minstens zo belangrijk wordt als handgel en mondmaskers is het wel solidariteit. Zeker in een stad als Brussel waar een grote groep mensen het sowieso al moeilijk heeft. Een stad ook waar veel ouderen alleen leven en overleven. De eerste initiatieven worden al genomen. Daarover leest u meer in dit blad. Maar laten we de volgende weken en maanden uitblinken in het opkomen voor elkaar. Dan komen we dit wel te boven.

"Als er één ding de volgende weken minstens zo belangrijk wordt als handgel en mondmaskers is het wel solidariteit"

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

KATY OF COUTURIÈRE CHAMALOU, TUNNEL CENTRAAL STATION "Ik ben couturière van opleiding. Op mijn 45ste ben ik herbegonnen met les te geven aan het Atheneum Serge Creuz. Ik heb vier kinderen, eentje heeft astma. Ik heb zelf enkele mondmaskers gemaakt

voor mijn kleine jongen en daarna voor enkele vriendinnen-verpleegsters. Elke dag passeer ik daklozen op weg naar mijn werk. Voor hen heb ik ook enkele maskers gemaakt, onder meer voor Wendy hier

achter mij. Ik blijf maskers produceren op vraag van de medische sector. Ik verkoop ze voor twee euro. De opbrengst gaat naar de school van mijn zoon. Zo kunnen ze op uitstap."

18 MAART 2020

De week

Terugblik op het nieuws

CORONAVIRUS

Eerste geval

Geen maatregelen

In Brussel duikt op 2 maart een eerste geval van het coronavirus op. De patiënt komt uit een risicogebied en vertoont infectiesymptomen, maar stelt het in het algemeen goed.

Na de bekendmaking van de eerste besmetting zegt Brussels minister-president Rudi Vervoort diezelfde dag dat alleen mensen die in risicogebieden zijn geweest en symptomen vertonen van een mogelijke besmetting met het coronavirus zich moeten laten testen. Voorlopig worden er geen evenementen geannuleerd.

In het Universitair Ziekenhuis Brussel worden op 7 maart de eerste coronapatiënten van de tweede generatie opgenomen. Het gaat om twee mensen die geen link meer hebben met reizen in het buitenland. “Dat is volstrekt normaal bij een epidemie,” zegt viroloog Marc Van Ranst.

BRIEF AAN DE BRUSSELAAR

BRUZZ | DE WEEK

In tijden van crisis zijn wij beter gewapend dan wie dan ook

russel is een eindeloze stad. Een stad waarin iedereen kan verdwalen, schijnbaar doelloos, zowel sporadisch als structureel, omdat zowat alles kán in Brussel. De mensen zijn eindeloos interessant, de musea eindeloos relevant, het vuil eindeloos irritant, de cafés eindeloos plezant. Brussel is vandaag niet meer eindeloos. Niet zonder zijn huizen van cultuur, zijn bruine kroegen, zijn warme groet op straat, zijn dikke bees tussen volwassen mannen. Niets meer van dat, nu het coronavirus door de scheve straatjes waait en het het slot op de grendel houdt. Plots moet de Brusselaar terugplooien. Op zichzelf, op wat er zich binnen zijn vier muren bevindt, op tijd die er voorheen niet was. ‘De tijd doden’: daarvoor was er in Brussel simpelweg nooit tijd. Want de stad lonkte, altijd en overal. Ja, dat is verschrikkelijk frustre-

18 MAART 2020

rend. Voor de jonge gasten die zich stierlijk zullen vervelen zonder school, fitness of jeugdhuis. Voor de actieve twintigers en dertigers, die in Brussel de rusteloosheid vinden waarvan ze niet wisten dat ze die zochten. Voor de vaders en moeders, die gewrongen zitten tussen hun werk, opvang voor hun kinderen en het besmettingsgevaar voor hun naasten. Voor de ouderen, die noodgedwongen een periode van isolement tegemoet gaan zoals ze die, met al hun ervaring op de teller, nog niet gekend hebben. Het roept vooral de vraag op: wat is Brussel zonder de cultuurhuizen, de musea, la bouffe et les chopes? Is er meer dan dat ‘voor-ieder-watwils’ dat ons verbindt? Het antwoord moet ontegensprekelijk ‘ja’ zijn. Je dirais même plus: de Brusselaar is in tijden van crisis beter gewapend dan eender wie op deze aardkloot. Solidariteit,

empathie en begrip vormen de basis van onze identiteit. Voeg daar nog de Brusselse zwanze, openheid naar andere culturen en de zin voor creativiteit en innovatie aan toe, en je hebt het perfecte antivirus voor een maatschappij die noodgedwongen in isolatie moet.

WEG MET HET JE-M’EN-FOUTISME Al is er één ding waar de Brusselaar wél mee zal worstelen. Deze stad heeft zich altijd onderscheiden door een gezonde vorm van rebellie. Rebellie tegen de politieke klasse die haar regeert, rebellie tegen al te conservatieve opvattingen, rebellie tegen wat gangbaar en gevestigd is. In het gareel lopen, luisteren naar richtlijnen die van hogerhand worden opgelegd: de Brusselaar heeft er doorgaans de pest in. Het ‘je-m’en-foutisme’, het absurde web van het politiek bestel, de surrealistische geest van René Magritte die

elke dag nog door deze stad en dus door dit land waart: het is soms moeilijk te onderscheiden wat oorzaak en gevolg is. Dat werd opnieuw pijnlijk duidelijk vrijdagavond. Een minderheidsregering die pas anderhalve dag na een vrijblijvend advies dan toch strenge maatregelen afkondigt, maar die strikt genomen niet verbieden om vrijdag nog massaal op café te gaan: zo’n achterpoortje moet je geen enkele Belg geven. Maar hier zeggen we halt. Niet opnieuw. Laten we blijven rebelleren, maar dan tegen een onzichtbare vijand die er ons probeert onder te krijgen. Rebellen worden helpers, bondgenoten. In de strijd tegen een onzichtbare vijand die ons allemaal belaagt. Laten we ons vooral niet van vijand vergissen. Net daarom is het zo belangrijk dat de veiligheidsmaatregelen strikt opgevolgd worden: dat is al door heel veel experten en mensen slimmer dan ik gezegd en geschreven. Het is eigenlijk simpel: blijf thuis en vermijd zoveel mogelijk contact met anderen. Het zal zaak zijn om dat élke dag te herhalen. Tegen jezelf, maar vooral tegen iedereen van wie je merkt dat die het nog niet begrepen heeft. Herhaal dat we het niet alleen voor onszelf moeten doen, maar vooral voor de zwakkeren in onze samenleving. Herhaal dat dat er veel meer zijn dan je denkt. Herhaal dat elk risico dat je neemt, een extra last is op de schouders van artsen en verplegers die de komende weken onder zware druk komen te staan. Herhaal dat hoe beter we de maatregelen

In Brussel valt op 11 maart de eerste Belgische coronadode. Het gaat om een negentigjarige vrouw, met een lange medische voorgeschiedenis. Nog die dag sterven een man in het SintElisabethziekenhuis in Ukkel, en een tachtiger in een rusthuis in Sint-Genesius-Rode.

opvolgen, hoe sneller de dag komt dat we hier vanaf zijn.

NOOIT MEER VANZELFSPREKEND Gelukkig moet isolatie onze zin voor solidariteit niet in de weg staan. En moeten we het soms niet al te ver gaan zoeken. Op café gaan is uit den boze, net zoals feestjes met vrienden thuis. Maar een grote bestelling bij de lokale brouwerijen om thuis te genieten kan wel nog perfect. Op restaurant gaan zit er even niet in, maar uw favoriete eethuis steunen kan wel door eten af te halen. Concerten, theater en expo’s vervang je niet zomaar, maar wie het kan missen, kan ervoor kiezen om het geld van een ticket voor een afgelast concert niet te laten terugbetalen om zo de cultuursector een tastbaar hart onder de riem te steken. Als we daarbovenop het geld dat we normaal wekelijks in de Brusselse horeca en cultuurhuizen pompen, netjes opzij leggen om in de eerste week na dit isolement meteen de schade in te halen, zijn we zelf het beste overbruggingskrediet dat de sector maar kan wensen. En ik beloof u, dat zodra de isolatieperiode voorbij is, deze stad uit haar voegen zal barsten van vreugde. Het feest zal ongeëvenaard zijn, de cafés overvol, de restaurants leeggegeten. We zullen het nooit meer vanzelfsprekend vinden wat voor een plezier het is om in een stad als deze te wonen. Enkele weken isolatie zullen de liefde voor elkaar, de stad en het sociale weefsel van onze samenleving alleen doen toenemen. Oh Brussel, wat mis ik je nu al. — MATHIAS DECLERCQ

Horeca sluit

Door het coronavirus worden vanaf 16 maart alle lessen op school geschorst en restaurants en bars gesloten, in het hele land. De crèches blijven wel open. Dat kondigt premier Sophie Wilmès (MR) donderdagavond aan na de bijeenkomst van de Nationale Veiligheidsraad.

Erediensten Ook alle erediensten zijn opgeschort. Pastoor Dirk Vannetelbosch van de Sint-Pieterskerk in Jette laat zijn zondagsmis streamen via het Youtubekanaal van de parochie: ‘kerkjettevideo’.

We hadden al een krachtig middel kunnen hebben tegen corona, maar we worden als zageventen bekeken VIROLOOG JOHAN NEYTS

betreurt dat de uitbraken van SARS en MERS-virussen uit het verleden niet zijn aangewend om coronavirusremmers te ontwikkelen (In het Canvas-programma ‘De Nachtwacht’)

BRUZZ | DE WEEK

Eerste doden

Cartoon Kim Kim Duchateau en Wauter Mannaert wisselen elkaar af voor hun kijk op de week

18 MAART 2020

Analyse

Gewest kijkt naar wat op het federale niveau beslist wordt

Brusselse regering talmt en zoekt De coronacrisis hakt er diep in: de economie in onze hoofdstad ligt grotendeels stil. De Brusselse regering bekijkt de komende dagen hoe ze weerwerk kan bieden. Maar het verschil met de concrete steunmaatregelen die de Vlaamse overheid al nam valt op. — STEVEN VAN GARSSE

BRUZZ | DE VERHALEN

et was zonder meer opvallend. Afgelopen vrijdag legde de coronacrisis meteen de politieke verschillen bloot tussen Vlaanderen en Brussel. Tussen rechts en links. Minder dan twaalf uur nadat de Nationaal Veiligheidsraad de maatregelen had afgekondigd om de gezondheid van de Belgische bevolking te vrijwaren, kwam de Vlaamse regering met forse ingrepen om de Vlaamse economie te ondersteunen: een waarborgfonds van 100 miljoen euro voor noodlijdende bedrijven, 4.000 euro cash via de hinderpremie voor de cafés en restaurants die drie weken dicht moeten en uitstel van de inning van de onroerende voorheffing. De maatregelen, zo zei regeringsleider Jan Jambon (N-VA) nog, zijn mogelijk omdat de Vlaamse regering in oktober fors bespaard heeft. Daardoor is er nu ademruimte. De snelle actie kon op goedkeuring rekenen van experten, onder meer bij professor economie Gert Peersman (Universiteit Gent). “Goede economische maatregelen alvast van Vlaamse regering. Nog van dat!” zo tweette hij.

MAK DEBAT Het verschil met de Brusselse regering kon niet groter zijn. Geen persconferentie, wel een mak debat in het parlement. De economische maatregelen waarmee staatssecretaris voor Economie Barbara Trachte (Ecolo) op de proppen kwam, bleken, in vergelijking met de bazooka van Vlaanderen, slappe kost. De economische situatie wordt gemonitord en de cel 1819, die de

“Het federale niveau is de plek waar de hefbomen liggen, zowel fiscaal als op het vlak van sociale zekerheid” KABINET VAN BARBARA TRACHTE, STAATSSECRETARIS VOOR ECONOMIE

economische starters opvolgt, wordt versterkt. De enige echt concrete ingreep is de waarborg van 25 miljoen euro via Finance&Invest en het bevriezen van schuldaflossingen aan diezelfde instelling. Later kwam minister van Begroting Sven Gatz (Open VLD) in de televisiestudio’s van BRUZZ vertellen dat er wel degelijk maatregelen genomen zullen worden. “En die zullen hoger liggen dan de 35 miljoen euro die we hebben uitgetrokken voor de aanslagen,” zei hij. Maar concreter werd het niet. Nochtans had Jan De Brabanter, secretaris-generaal van Beci (de Brusselse Kamer van Koophandel) de dag ervoor nog aan de alarmbel getrokken. Hij rekende snel voor dat er door de crisis maandelijks 620 miljoen euro wegvloeit uit de Brusselse economie. Vandaag wil Beci dat cijfer niet meer herhalen. Gedelegeerd bestuurder Olivier Willockx: “Het heeft geen zin. Het is met wat we nu weten zeker nog veel meer. We willen vermijden dat er een oppositie komt tussen de gezondheid van de mensen en onze economie. Dat helpt ons geen moer vooruit.” Wat niet wil zeggen dat Beci niet rekent op steunmaatregelen vanuit de Brusselse regering. Horecataksen kunnen best opgeschort worden dit jaar. En het uitstel van de inning van de onroerende voorheffing zou een goeie maatregel zijn. “Alles wat kan helpen om het cashprobleem van onze bedrijven op te lossen, zijn goede maatregelen,” zegt Willockx. De hinderpremie die de Vlaamse

regering gepland heeft voor de horeca, daar gelooft Willockx dan weer minder in. “Natuurlijk is 4.000 euro op zich een mooi bedrag, maar laten we wel wezen, voor een groot, goeddraaiend restaurant zijn dat peanuts.” Willockx ziet meer heil in de oprichting van een fonds dat bedrijven helpt om hun facturen te betalen. Verder ziet hij ook een sociaal drama opduiken. “Veel bedrijven zullen moeten overgaan tot ontslagen. Dat is nooit prettig.” Ook hier zal de Brusselse regering rekening moeten houden met de mogelijke gevolgen. Donderdag komt een nieuwe taskforce economie samen, waarin de sociale partners en de overheid de economische maatregelen die nodig zijn, zullen bekijken. De Brusselse regering is momenteel bezig om die beslissingen voor te bereiden. Minister van Begroting Sven Gatz kan begrijpen dat vandaag zo de

18 MAART 2020

“Van de 500 miljoen voor investeringen in mobiliteit, zal mogelijk een deel naar de coronacrisis moeten gaan” SVEN GATZ, MINISTER VAN BEGROTING

Voor de Brusselse regering komt de crisis ook op het slechtst mogelijke moment. De regering is net op dit moment bezig om de meerjarenbegroting op te stellen. Elke minister heeft zijn of haar wishlist. Tegen Pasen wil de Brusselse regering beslissingen genomen hebben. De coronacrisis riskeert hier roet in het eten te gooien, al zegt Gatz wel dat het de bedoeling is om het schema aan te houden, zodat er op het Irisfeest begin mei een begroting voor de komende jaren kan worden voorgesteld. “De vergaderingen hierover gaan gewoon door.”

INVESTERINGEN UITSTELLEN Voor de begroting dit jaar gaat Gatz er wel van uit dat een deel van de 500 miljoen euro voor investeringen in mobiliteit mogelijk naar de coronacrisis zal moeten gaan. “Dat kan door investeringen uit te stellen.”

Bij staatssecretaris Trachte klinkt het intussen dat er uiteindelijk toch vooral naar de federale regering wordt gekeken om de Brusselse economie te vrijwaren van een meltdown. “Het federale niveau is de plek waar de hefbomen liggen, zowel fiscaal als op het vlak van sociale zekerheid,” zegt woordvoerder Nicolas Roelens. In die zin is de nieuwe regering Wilmès-II die afgelopen weekend bewaarheid is geworden, een uitstekende zaak, ook voor de Brusselse economie, zo klinkt het bij Trachte. Iets wat Olivier Willockx, deels, wil beamen. “De Brusselse economie is goed voor bijna 20 procent van het bnp. Dat kan je niet alleen aan het Brussels Gewest overlaten. Dus ja, de nieuwe federale regering is goed nieuws.” Waarmee hij niet gezegd wil hebben dat de Brusselse regering binnen haar bevoegdheden geen duit in het zakje kan doen.

BRUZZ | DE VERHALEN

indruk ontstaat dat de Brusselse regering weinig krachtdadig optreedt om de Brusselse economie te steunen. “Maar het is ook geen wedstrijd,” oordeelt hij. “En het is nog maar de vraag of snelle beslissingen, de beste beslissingen zijn.” Gatz ziet drie terreinen waar de Brusselse regering tussenbeide kan komen. Voor een bedrag dat, zoals gezegd, een stuk hoger zal liggen dan 35 miljoen euro. Er is het waarborgfonds, er zijn fiscale maatregelen mogelijk, zoals taksen opschorten, maar ook rechtstreekse steun. Brussel zal bij het uitwerken van die maatregelen ook rekening moeten houden met de eigenheden van het Brussels Gewest. De inning van de onroerende voorheffing uitstellen bijvoorbeeld, zoals in Vlaanderen, kan een optie zijn, “maar de impact is hier direct heel groot, omdat de Brusselse financiën daar voor een groot deel afhankelijk van zijn,” zegt Gatz.

Een persconferentie met de regeringsleiders en federaal minister van Volksgezondheid Maggie De Block op 2 maart 2020: die dag zĳn er nog maar acht gevallen in ons land.

18 MAART 2020

Interview

Philippe Leroy, directeur Sint-Pietersziekenhuis, rekent op een groot bewustzijn bij de bevolking

‘Ik hoop dat deze epidemie werkt als een elektroshock’ De vakantieaanvragen voor de komende paasperiode voor 3.200 werknemers zijn geschrapt. Voormalig personeel wordt opgebeld met de vraag om klaar te staan. En tegelijk gooit het Sint-Pietersziekenhuis zijn organisatie overhoop om bedden vrij te maken. Algemeen directeur Philippe Leroy heeft zijn handen vol. “Misschien dient deze crisis de antivax-beweging een klap toe. Want de laatste tijd komen veel ziektes terug die bijna uitgeroeid waren.” — KRIS HENDRICKX, FOTO’S BART DEWAELE

18 MAART 2020

ls we vrijdag het Sint-Pietersziekenhuis binnenstappen, verblijven er amper tien patiënten die besmet zijn met het coronavirus. Op een bordje Covid-19 aan de spoed na, wijst niets er dan ook op dat we op een crisis vanjewelste afstevenen. Maar China en Italië toonden dat schijn bedriegt, vertelt Philippe Leroy, in zijn kantoor dat uitkijkt op de sociale woningblokken van de Cité Hellemans in de Marollen. “Hoe dit ook evolueert, als u medisch personeel kent, steun ze de volgende weken alstublieft.”

Verandert deze gezondheidscrisis veel voor u als algemeen directeur?

BRUZZ | DE VERHALEN

PHILIPPE LEROY: Dit verandert alles. Ik heb sinds twee weken geleden al mijn afspraken geannuleerd om me volledig op deze crisis te concentreren. We moeten niet alleen de situatie van vandaag beheren, maar ook voorbereid zijn op wat volgende week, over twee weken of over een maand zou kunnen gebeuren.

Welke scenario’s bereidt u dan voor? LEROY: We weten niet wanneer de piek van de

besmettingscurve in ons land komt en hoe lang die zal duren. Dus hebben we een hele reeks algoritmes opgesteld die met allerlei variaties op die curve rekening houdt. We zijn nu klaar om de bedden in het ziekenhuis beetje per beetje vrij te maken voor patiënten met het coronavirus. We hebben daar een heel plan voor, waar telkens ook marge op zit. We wachten niet op patiënten om ons dan af te vragen: ‘Tiens, waar vinden we nog bedden?’ Op dit moment, op 13 maart, hebben we bijvoorbeeld vijf patiënten met het virus op intensieve zorgen en vijf in normale bedden (maandag waren dat er elf, van wie vier op intensive care, red.). Dat betekent dat we een vijftiental bedden vrij houden voor de volgenden. We herbekijken ook onze hele operatieprogramma om ons te beperken tot dringende chirurgie.

Hoe bereidt u het personeel voor op zo’n crisis? LEROY: Sommige niet-gespecialiseerde perso-

▲

neelsleden worden nu opgeleid om een aantal basiszorgen toe te dienen aan mensen met ademhalingsaandoeningen. We nemen ook een aantal maatregelen waarvan we hopen dat ze niet nodig zullen zijn. We hebben aan het hele personeel gevraagd om hun vakantie tijdens de paasperiode te annuleren. En we hebben een lijst opgesteld van onze voormalige personeelsleden (meestal mensen op pensioen, red.), die we nu opbellen met de vraag of ze kunnen bijspringen in geval van nood. Niet enkel artsen en verplegend personeel, maar ook mensen die in de logistiek werkten.

18 MAART 2020

Philippe Leroy, Sint-Pietersziekenhuis

▲

Hoeveel van die ex-werknemers zijn bereid om bij te springen? LEROY: Iedereen! En toen we aan het personeel

vroegen om hun vakantie uit te stellen, hebben de mensen ook veel begrip getoond. We hebben sterke waarden in het ziekenhuis en deze situatie is er een test voor.

Welke lessen hebt u uit de gebeurtenissen in China en Italië getrokken? LEROY: De Chinezen hebben getoond dat het

mogelijk is om de besmettingscurve drastisch af te vlakken. Ze hebben het aantal besmettingen daardoor tien keer kleiner gehouden dan zonder die maatregelen. Uit het Italiaanse scenario onthou ik vooral dat het een westers land is met een performant gezondheidssysteem. Het is niet dus niet uitgesloten dat wij hetzelfde doormaken en daarom moeten we ons voorbereiden.

BRUZZ | DE VERHALEN

Zijn er ook geen grote verschillen met Italië? Er is daar bijvoorbeeld fors in de gezondheidszorg gesneden en het aantal ziekenhuisbedden op intensieve zorgen ligt er beduidend lager dan bij ons. Er wordt ook op de hoge leeftijd gewezen in de zwaarst getroffen gebieden.

Wat doet u precies als iemand met zware symptomen wordt binnengebracht? LEROY: Het gaat dan in de regel om ademhalings-

moeilijkheden. In dat geval wordt meteen een diagnose gesteld via de spoeddienst en wordt die patiënt opgenomen op de afdeling intensieve zorgen. Daar kan die persoon dan beademingshulp krijgen via een machine en een hele reeks van andere behandelingen die hem kunnen helpen te herstellen.

Welk behandelingen zijn dat dan? LEROY: Behalve de beademingshulp is er een hele

waaier van mogelijkheden en geneesmiddelen, die afhangen van de toestand van de patiënt: zijn bloeddruk, de ernst van de koorts ... Die behandelingen moeten de vitale parameters van de patiënt in evenwicht brengen zodat het lichaam zich zo goed mogelijk kan verdedigen tegen het virus. Daarnaast hebben we ook nog enkele experimentele behandelingen die in het laboratorium goede resultaten opleverden. Voor de zwaarst getroffen patiënten hebben we protocollen die ons toestaan om die geneesmiddelen te testen.

Donderdagavond werden plots draconische maatregelen getroffen door de regering. Zijn die voldoende? Eerder op de week liet het grootste artsensyndicaat nog weten dat de regering niet genoeg deed. LEROY: Ik ben geen expert in epidemiologie. Ik heb het volste vertrouwen in de taskforce die de politiek adviseert en in de mensen die de beslissingen nemen. We zitten in een nationale crisis en het is belangrijk dat we onze kalmte bewaren. Ik hoor veel mensen die geen expert zijn grote

LEROY: Per aantal inwoners hebben we inderdaad

duidelijk meer bedden op intensieve zorgen. In een periode als deze zijn we daar bijzonder blij mee. En in het noorden van Italië is de bevolking ook significant ouder dan het Belgische gemiddelde. Maar het is moeilijk om te bepalen hoe zwaar dat heeft gewogen.

Wat is de grootste uitdaging voor het ziekenhuis vandaag? LEROY: Die collectieve mobilisatie die goed aan het

slagen is. En daarnaast ook onze contacten met de buitenwereld, de eerstelijnszorg, de media en de overheid. Die zijn belangrijk om het uitbreken van het virus te vertragen. Dat is een uitdaging voor ons allemaal, want op die manier zullen we de zieken in alle rust kunnen behandelen (wandelt naar een handgetekende grafiek met twee curves: een steile en korte die een hevige en korte uitbraak van het virus voorstelt en een lagere en langere die voor een langzamere ontwikkeling staat, met minder patiënten tegelijk).

Is die platte curve enkel belangrijk om de ziekenhuizen niet te zwaar te belasten? Of levert die aanpak ook minder besmettingen op in het totaal? LEROY: Allebei. Als we erin slagen het virus te vertragen zullen ook minder mensen besmet raken. Vandaar al die hygiëne- en quarantainemaatregelen.

In Italië is ongeveer tien procent van het medisch personeel zelf besmet met het coronavirus. Vooral in de meest getroffen regio’s is er ook sprake van uitputting. Wat is de impact op het personeel van het Sint-Pietersziekenhuis? LEROY: We hebben op dit moment nog geen besmettingen onder het personeel. We nemen dan ook alle mogelijke voorzorgsmaatregelen. Zo hebben we alle bezoeken aan patiënten in heel het 10

ziekenhuis verboden om te vermijden dat die bezoekers het virus binnenbrengen. Alleen ouders van kinderen in het ziekenhuis mogen langskomen. Verder is het personeel natuurlijk al weken in de weer omdat we een referentieziekenhuis zijn voor het virus. De mensen zijn moe, maar de situatie loopt niet de spuigaten uit. Daarom plannen we nu ook al die versterkingen waarover ik het had. Maar ik wil hier wel al een oproep lanceren aan alle burgers: als u in uw omgeving medisch personeel kent, aarzel niet om ze de komende weken aan te moedigen om te helpen waar dat kan. Want hoe de crisis ook evolueert, ze zullen nog een hele tijd op de been zijn.

18 MAART 2020

“Ik zou iedereen die geen expert is tot terughoudendheid willen oproepen” PHILIPPE LEROY, DIRECTEUR SINT-PIETERSZIEKENHUIS

Maar als directeur van een van de twee referentieziekenhuizen voor het virus hebt u wel een communicatiefunctie. Wat is uw boodschap aan de bevolking? LEROY: Dat de maatregelen die genomen zijn, levens

zullen redden. Geen handen geven, handen wassen, een afstand van anderhalve meter houden (schuift zijn stoel enkele centimeters naar achteren), het aantal sociale contacten tot een minimum beperken, het is met vele van die kleine individuele stapjes dat we er als collectief in zullen slagen om het virus te vertragen. Enkele dagen geleden nog las ik de resultaten van een opiniepeiling: de helft van de bevolking vindt dat de regering genoeg doet, de helft niet. Maar op de vraag of mensen zelf gestopt waren met een hand geven aan hun collega’s, antwoordde 85 procent van niet. Die 85 procent moeten een nul worden.

Is het probleem niet dat veel mensen beseffen dat ze persoonlijk niet tot de risicogroep horen?

LEROY: Dat is helemaal juist. Dit gaat over een

individuele verantwoordelijkheid voor de hele groep. Want een heel groot deel van de bevolking loopt slechts een heel klein risico: kinderen en jongeren, de actieve bevolking zonder gezondheidsproblemen. Maar die mensen kunnen het virus wel doorgeven aan iemand die eraan sterft, zelfs zonder dat ze beseffen dat ze besmet zijn. Het is die boodschap die we moeten blijven herhalen en die het gedrag zal veranderen. Ik denk niet dat mensen egoïsten zijn.

Hoe is het Sint-Pietersziekenhuis een referentieziekenhuis geworden voor het coronavirus? LEROY: We hebben hier al decennia een traditie van

excellentie als het over infectieziekten gaat. We waren bijvoorbeeld pionier in het onderzoek naar hiv en aids. Dat zorgt ervoor dat we met erg volledige en overtuigende dossiers konden meedingen naar overeenkomsten voor een referentieziekenhuis.

Zijn er zaken die u verwonderd hebben sinds het uitbreken van de crisis? LEROY: Ja. Mensen lijken zich er opnieuw van

bewust te worden dat virussen ziektes veroorzaken. We leven in een tijd waar steeds meer jonge ouders vaccins tegen die virussen afdoen als een soort commercieel complot. Terwijl we juist het geluk hebben dat we vaccins hebben tegen virussen, die vaak veel erger zijn dan het coronavirus. Ik heb mensen zien sterven aan tetanus in Afrika, dat is een verschrikkelijke ziekte. Of neem nu de mazelen: tien keer besmettelijker dan het coronavirus, maar we hebben een vaccin. Ik hoop dat deze crisis ertoe zal leiden dat die vaccins weer naar waarde worden geschat.

Philippe Leroy 35 jaar studies geneeskunde in Namen en Brussel (UCL) werkt onder meer in Afrika voor de ngo ‘Défi Belgique Afrique’ MBA en diploma ‘Public and Social innovation’ van Stanford consultant voor The Boston consulting group in Brussel algemeen directeur SintPietersziekenhuis sinds 2018

Ziekenhuisdirecteur Philippe Leroy: “Er komt een vaccin, dat staat vast, maar het duurt negen maanden tot een jaar om het op punt te stellen.”

Zit zo’n vaccin eraan te komen en werkt Sint-Pieters daaraan mee? LEROY: Er komt zo’n vaccin, dat is bijna zeker. Maar

het duurt negen maanden tot een jaar om het op punt te stellen. En enkele van onze onderzoekers werken daaraan mee, ja.

U had het over de antivax-beweging, die zich tegen vaccinatie kant. Ziet u de gevolgen daarvan in een ziekenhuis als dit? LEROY: Jazeker. Een hele reeks ziektes die we bijna

hadden uitgeroeid komt terug. Mensen enten zich bijvoorbeeld steeds minder in tegen de bof. Wel, we kampen op dit moment met een forse epidemie. De mazelen, die zien we ook steeds vaker opduiken. (Begint luider en nadrukkelijker te spreken) Ik denk dat we binnenkort een belangrijke epidemie zullen zien uitbreken van mazelen, die sommige kinderen die niet gevaccineerd zijn zal doden. Weet u, zelfs binnen de gezondheidssector heeft die antivax-beweging impact. De Wereldgezondheidsorganisatie raadt alle medisch personeel aan om zich te laten inenten tegen de gewone griep. Wel, het gemiddelde voor de Belgische ziekenhuizen bedraagt maar dertig procent. Ik hoop dus dat deze episode als een soort elektroshock dient die iedereen wakker maakt.

Wat als u denkt dat u besmet bent? Symptomen van hoest, verkoudheid, koorts of ademhalingsproblemen? Neem telefonisch of elektronisch contact op met de huisarts en beschrijf de symptomen. De huisarts kan u dan doorverwijzen of gepaste tips geven.

BRUZZ | DE VERHALEN

verklaringen afleggen en wil daar geen deel van uitmaken. Ik zou iedereen die geen expert is tot terughoudendheid willen oproepen.

Ga niet zomaar naar de wachtkamer van de huisarts. Enkel als de arts dat uitdrukkelijk vraagt, kunt u hem of haar opzoeken. Ga ook niet zomaar naar de spoeddienst van het ziekenhuis, maar neem eerst contact op met uw huisarts.

Wie geen huisarts heeft, kan terecht op www.doctorbrussels.be of 02/201.22.22

Blijf ondertussen thuis en respecteer de algemene richtlijnen over hygiëne: regelmatig handen wassen, gezicht niet aanraken, geen handen geven en wegwerpzakdoekjes (één keer) gebruiken.

18 MAART 2020

Samenleving

Brusselse ouderen vrezen isolement

‘Zonder thuishulp ga ik dood’ Bezoeken aan rusthuizen zijn verboden, maar voor thuiszorg gelden nog geen drastische maatregelen. Toch maken alleenstaande ouderen zich zorgen, niet over het virus, maar over een gebrek aan bezoek. “We praten te veel over corona, we weten nu wel dat het in het land is.” — TEKST EN FOTO’S KEVIN VAN DEN PANHUYZEN

BRUZZ | DE VERHALEN

onique is 87 en woont al 33 jaar in haar appartement in Brussel-stad. Haar thuishulp Florence kent ze al zeventien jaar. “We hebben een sterke band. Zonder haar ben ik niets, want ik kan zelf niet naar buiten,” vertelt de tachtiger, terwijl ze het boodschappenlijstje overloopt. Op haar leeftijd behoort Monique tot een risicogroep. Een besmetting met het coronavirus zou voor haar fataal kunnen zijn, maar ongerust is ze niet. “Och, het coronavirus. We praten daar veel te veel over. We weten nu wel dat het in het land is,” zucht ze. Waar ze zich wel zorgen over maakt, is dat ze minder bezoek zou krijgen. Omdat ze niet in een rusthuis verblijft, mag ze nu wel nog bezoek ontvangen. De drastische maatregelen voor rusthuizen gelden niet voor de thuiszorg. Gelukkig, vindt Monique. “Als Florence minder of niet meer op bezoek komt, ga ik dood van de honger en de eenzaamheid.”

nieuwe omzendbrief die gericht is aan de thuiszorgsector. Daarin werden de basisadviezen van de FOD Volksgezondheid nog eens op een rijtje gezet. “Draag persoonlijke beschermingsmiddelen zoals handschoenen, spatbril, masker en schort wanneer er een risico is om in contact te komen met ademhalingssecreties,” stond er onder meer in. “Onze basismaatregelen zijn het gebruik van handgels en mondmaskers, zolang die nog in voorraad

HANDEN WASSEN, NIET KUSSEN

zijn,” klinkt het bij Centre de Coordination de Soins et Services A Domicile Indépendants de Bruxelles (Cosedi).

Ook Florence is nog niet al te druk bezig met het coronavirus. “Ik was mijn handen regelmatig, maar dat doe ik altijd eigenlijk al, en verder geef ik geen kus meer,” vertelt ze. Concretere instructies kreeg ze nog niet van haar werkgever. De Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) verspreidde vorige week woensdag nog een 12

18 MAART 2020

een organisatie voor thuiszorg in Brussel, die slow care aanbiedt en alle huisbezoeken met een elektrische fiets aflegt. “We kunnen ons moeilijk beschermen, want ook wij worden een kwetsbare doelgroep.” Voorlopig worden de mondmaskers nog niet gebruikt bij Wheel of Care. “Dat proberen we uit te stellen tot er duidelijkere richtlijnen zijn.” Verregaande quarantainemaatregelen zijn er nog niet in de thuiszorg en ook de meeste patiënten van Wheel of Care maken zich nog geen zorgen. “Het zijn vooral de families van de oudere patiënten die bezorgd zijn. Bij de patiënten zelf is er nog niet zoveel schrik.”

SOCIAAL ISOLEMENT VOORKOMEN De Stad Brussel wil alvast voorkomen dat ouderen in een sociaal isolement terechtkomen. Buurthuizen en de vzw Dienst voor Hulp aan Brusselse Senioren schaft alle groepsactiviteiten met lange trajecten of naar risicolocaties als scholen en zwembaden af. Maar senioren zullen wel nog steeds een beroep kunnen doen op de verschillende diensten, benadrukt burgemeester Philippe Close (PS). “Het personeel van onze Buurthuizen en van de vzw Dienst voor Hulp aan Brusselse Senioren blijft ter beschikking van diegenen die hun dagelijkse taken niet meer alleen kunnen uitvoeren,” zegt Close. “Of het nu gaat om boodschappen doen, maaltijden laten bezorgen aan huis, post ophalen in het postkantoor of eenvoudigweg een luisterend oor. We zullen deze sociale band blijven behouden, uiteraard met strikte inachtneming van de regels inzake hygiëne en preventie die de huidige situatie oplegt.”

“Mijn thuishulp Florence en ik hebben een sterke band. Zonder haar ben ik niets, want ik kan zelf niet naar buiten” MONIQUE, TACHTIGER

ONDUIDELIJKHEID Maar niet alleen de patiënten bij wie zorgverleners op bezoek gaan lopen een risico. “Er zijn niet genoeg mondmaskers en brillen. Die zijn steeds minder beschikbaar,” zegt Flora Billiouw van Wheel of Care,

BRUZZ | DE VERHALEN

Al zeventien jaar gaat thuishulp Florence langs bÄł Monique (87). Ze kennen elkaar dus goed, maar kussen doen ze nu even niet meer.

18 MAART 2020

Reportage

Veel Brusselaars met coronavirus zieken thuis uit

In quarantaine in eigen huis Omdat alleen ernstig zieke mensen op corona getest worden, weten veel Brusselaars niet zeker of ze het gevreesde virus hebben opgelopen. Zij zitten ziek thuis en leggen zichzelf verregaande afzondering op om hun familie en vrienden te beschermen. “Het voelt even alsof ik met een huisgenoot samenleef, eerder dan met mijn vriend.” — SARA DE SLOOVER

e voelen zich serieus ziek, zijn op doktersadvies aan huis gekluisterd en hebben redenen om aan te nemen dat ze het coronavirus hebben opgelopen. In die situatie verkeren momenteel veel mensen in Brussel, en elders in het land. Maar zekerheid hebben ze niet: alleen medisch personeel en heel zwaar zieke mensen, die in het ziekenhuis moeten worden opgenomen, worden getest op het virus. Patiënten met mildere symptomen krijgen (telefonisch) advies MARC, 44 van hun huisarts om thuis te blijven en uit te zieken. “Of het echt Covid-19 is, weet ik dus niet zeker. Maar ik heb een inenting tegen de griep gehad, dus ik ga ervan uit dat het geen griep is,” zegt Marc (44), die als ambtenaar op de administratie van een hogeschool werkt. Het is zijn vrouw Klara (40) die met BRUZZ contact had opgenomen. Bij de vraag of we haar man konden spreken,

“Mijn dochter van zes en zoon van vier wuiven naar me van achter de glazen deur”

18 MAART 2020

gaf ze ons zijn eigen gsm-nummer door. Want Marc zit in isolatie – zelf opgelegd - in de slaapkamer van hun huis in Laken, dat ze delen met hun twee kinderen en een au pair. Klara heeft momenteel alleen contact met hem van achter een gesloten deur, waarvoor ze ook driemaal daags zijn maaltijden neerzet.

BRUZZ | DE VERHALEN

“Vorige donderdagavond kreeg ik de eerste symptomen,” vertelt Marc aan de telefoon. “Vrijdag voelde ik me echt ellendig, en heb ik mezelf hier afgezonderd. Ik kreeg keelpijn, had zware hoofdpijn, lichte koorts, en begon te hoesten. Mijn luchtwegen deden zeer. Ik heb gebeld met de huisarts en vroeg of ik getest kon worden, maar dat kon alleen als ik in het ziekenhuis zou moeten worden opgenomen, dus moest ik gewoon thuisblijven. Het is vervelend dat er geen grotere testcapaciteit is, want met een goede diagnose begint alles. Ik dacht eerst dat het nog wel zou meevallen en had geen ziektebriefje gevraagd, maar dat was duidelijk te optimistisch.” “Ik heb een gemene hoest en voel dat mijn longen ‘vol’ zitten. Ik heb momenteel geen ademnood, maar dat is wel mijn angst. Ik hoop dat de toestand van mijn longen niet verergert, zo hier thuis. Normaal gezien moet ik me na een week weer bij de dokter melden.”

SLAPJES EN SPIERPIJN

▲

Maarten (28) werkt als leraar Engels op een Brusselse middelbare school en werd ziek nadat leerlingen na de krokusvakantie waren teruggekomen van skivakantie in Noord-Italië. Een paar van die kinderen zijn later getest en bleken inderdaad het coronavirus te hebben opgelopen. “De eerste week na de krokusvakantie was veertig procent van de leerlingen afwezig,” zegt hij. “Dat

18 MAART 2020

Coronapatiënten

▲ BRUZZ | DE VERHALEN

gebeurt nog in griepperiodes, maar nu waren het er wel heel veel. En veel van de wél aanwezige leerlingen waren ook serieus aan het hoesten.” Twee weken later, op zondag 8 maart, voelde Maarten zich heel erg pips. “Ik ben op maandag nog gaan werken, met lichte koorts, maar ik had het gevoel dat ik zou flauwvallen.” “Maandagavond heb ik de dokter gebeld, maar die zei gewoon dat ik thuis moest blijven. Testen was niet mogelijk. Het aantal coronagevallen ligt veel hoger dan wat de officiële statistieken aangeven. Tachtig procent van de patiënten heeft mildere symptomen.” Vanaf dinsdag bleef Maarten thuis. Met koorts, zware spierpijn, rillingen, diarree en een droge hoest die steeds erger werd. “Ik voelde me zwak en had spierpijn, alsof ik de dag tevoren heel hard gesport had. Ik voelde me belabberd.” “Een combinatie van verschillende ziekten door mekaar,” zo beschrijft de leraar Engels het. “’s Nachts was ik aan het ijlen, wist ik niet precies waar ik was.” Maarten woont samen met zijn vriend en hond in Molenbeek, in de buurt van Thurn & Taxis. Sinds de (waarschijnlijke) diagnose is gesteld, blijft zijn vriend op afstand. “Het voelt even alsof ik met een huisgenoot samenleef, eerder dan met mijn vriend (lacht). Omdat ik hem niet kan vastpakken, knuffel ik onze hond plat. Die kan het virus gelukkig niet oplopen.”

meehelpen om het eten voor haar papa te bereiden, zegt Klara later. “Ik weet niet of het iets te maken heeft met rollenpatronen, maar mijn zoon wil dat helemaal niet (lacht).” Klara houdt haar hart vast voor zichzelf, haar kinderen en de au pair. “Zij is geen familielid, ik voel een zware verantwoordelijkheid om

en kan op zich telewerken, maar het is duidelijk dat dat op een lager pitje dan normaal zal zijn. Overdag moet ik de kinderen bezighouden en tegelijk voor mijn man zorgen. Ik ben heel dankbaar voor onze tuin, zo kunnen de kinderen toch nog wat ravotten.” Tijdens de dag stapelt de vuile

“Het voelde als een combinatie van verschillende ziekten door mekaar. ’s Nachts was ik aan het ijlen, wist ik niet precies waar ik was” MAARTEN, 28

VUILE VAAT Maartens vriend is voorlopig zijn enige contact met de buitenwereld. Hij is degene die de boodschappen doet en met de hond uit wandelen gaat. “Ik blijf twee weken thuis en hou iedereen buiten de deur. Ook mijn ouders, die zijn al in de zestig. Ik heb mijn buren gemaild dat ik waarschijnlijk het coronavirus heb en dat ze dus niet mogen aankloppen. Ik kijk al heel hard uit naar de dag dat ik weer met de hond naar het park kan.” Ook Marc houdt zich ver weg van iedereen. “Mijn dochter van zes en zoon van vier wuiven naar me van achter de glazen deur. En mijn dochter maakt ook tekeningen, van een man die ziek in bed ligt. En een meisje dat er lachend naast staat (lacht).” Zij wil ook heel graag 16

18 MAART 2020

te voorkomen dat zij besmet raakt. Dus heb ik haar werkdagen gehalveerd van vier naar twee uur, zodat ik toch even de boodschappen kan doen. Werken zal ik ’s avonds moeten doen, als de kinderen naar bed zijn. Ik ben doctoraatsstudente

vaat zich op in Marcs slaapkamer. ’s Avonds, als iedereen naar bed is, gaat hij de trap af om die op te bergen en zijn afval weg te gooien. Zo hoeft niemand anders ermee in contact te komen. “Ik begrijp dat niet iedereen daar de ruimte voor

heeft. Wij hebben ook maar één badkamer, die we allemaal gebruiken. Maar ik kan nergens anders terecht. Mijn ouders zijn oud en mijn vader heeft bovendien slechte longen, dus die wil ik zeker niet aansteken.”

DAGLICHT EN PARACETAMOL Marc heeft wel wat advies voor alle andere (vermoedelijke) coronapatiënten die thuis moeten uitzieken. “Gisteren was het erg zonnig en heb ik een tijdje in het zonlicht gezeten. Dat heeft me erg goed gedaan. Dit coronavirus komt over van vleermuizen in vochtige krochten. Het gevaar bestaat dat je als je in quarantaine zit de neiging hebt alles dicht te houden, inclusief de gordijnen. Maar je moet goed verluchten en ook het zonlicht binnenlaten. Ik heb ook het gevoel dat veel water drinken helpt.” Dat mist hij wel, meer informatie over wat je kan doen zodra je Covid-19 te pakken hebt. “Ik denk dat er nog veel meer mensen ziek zullen worden, maar voorlopig wordt er enkel gepraat over hoe het aantal besmettingen te beperken. Maar het virus is er al, en veel mensen hebben het opgelopen. Hoe kan je jezelf dan behelpen, als je ziek bent? Welke fasen maak je dan door, welke medicijnen mag je nemen?” “Zo las ik toevallig dat je beter geen ontstekingsremmers als Ibuprofen neemt, maar eerder paracetamol. Wij hebben ze allebei in het medicijnenkastje en het was louter toevallig dat ik paracetamol ben beginnen te slikken. Ik vraag me ook af: zodra ik me beter voel, mag ik dan naar het park zolang ik maar voldoende afstand hou van andere mensen?” Na tien dagen voelt leraar Maarten zich al minder beroerd, al is het virus nog niet uit zijn lijf. “Maar vanaf deze week ga ik opnieuw aan het werk, thuis aan de computer. We experimenteren met online lesgeven. Ik zou niet willen dat mijn leerlingen door mij een achterstand op het lesprogramma oplopen als ze wekenlang geen les krijgen.” Ook Marc gaat van huis uit werken zodra hij weer op de been is. “Iedereen die thuis kan blijven, moet dat nu doen.” (*) Marc, Klara en Maarten zijn schuilnamen

Hoe u kan helpen om het virus niet te verspreiden

Coronatips 1

Blijf thuis

De meest effectieve manier om verspreiding te voorkomen is door drukke plekken te vermijden. Werk indien mogelijk van thuis uit en hou ook de kinderen thuis.

Afblijven

In Brussel geven we elkaar al eens graag een kus. Maar in tijden van Covid-19 is het aangewezen om elkaar contactloos te begroeten. Niet kussen, niet knuffelen en geen hand geven. Een ouderwetse ‘hallo’ volstaat.

Laat de grootouders niet babysitten

Stuur uw kinderen niet naar de kwetsbare grootouders,

zelfs wanneer u zelf door omstandigheden niet thuis kan blijven. Vraag aan jongere familieleden of vrienden om op de kinderen te letten. Ook scholen bieden opvang aan.

afstand van de persoon die voor u in de rij staat.

Ga niet naar de speeltuin

Skype met oma

Voor bepaalde bevolkingsgroepen houdt Covid-19 een groter risico in. Vermijd zoveel mogelijk direct contact met personen ouder dan 65 jaar, diabetici, mensen met hart-, long- of nieraandoeningen en personen met een verzwakt immuunsysteem. Maar zorg er ook voor dat ze zich niet te geïsoleerd voelen door hen geregeld op te bellen of door hen hulp aan te bieden.

Hou afstand

Anderhalve meter is de regel. Naar de winkel of naar de kebabzaak kan nog, maar hou

Ga gerust met uw kind wandelen in het park, maar vermijd speeltuinen en speelpleinen. Alle speeltuinen op Belgisch grondgebied zijn trouwens ook verplicht dicht.

Stap achteraan op op bus en tram

Om buschauffeurs te beschermen, vraagt de MIVB om bij bussen en trams de ingang vooraan niet te gebruiken. Het veiligste is om het openbaar vervoer sowieso te vermijden als het kan. Maar als het niet anders kan: stap achteraan op en hou voldoende afstand van uw medereizigers.

BRUZZ | DE VERHALEN

In een dichtbevolkte stad als Brussel kan het nieuwe coronavirus zich makkelijk vermenigvuldigen. Als Brusselaar is het dus essentieel om te weten hoe u kunt helpen om de verspreiding van het virus in te perken. We zetten negen onontbeerlijke richtlijnen op een rijtje. — PETER DETAILLEUR

Stel uw tandartsafspraak uit Tandartsen komen in heel direct contact met hun patiënten, en momenteel is er een tekort aan beschermend medisch materiaal zoals mondmaskers. Zolang de tandpijn nog te harden is, is het beter de consultatie bij de tandarts even uit te stellen.

Organiseer geen lockdownparty

Dit spreekt voor zich. Sociaal contact moet momenteel zoveel mogelijk worden vermeden, ook thuis. Nodig dus geen vrienden uit voor feestjes, etentjes of zelfs filmavonden.

18 MAART 2020

Reportage

Horeca zoekt naar alternatieven na verplichte sluiting

Restaurants verliezen de moed nog niet Vrijdagnacht op de Anspachlaan. De café- en restauranthouders kijken de lockdown voor hun sector in de ogen. Na twee jaar straatwerken, nu dit, zucht de ene. Eindelijk duidelijkheid over veiligheid, horen we elders. En de baas van café Affligem heeft weinig te vieren: “We zijn precies drie jaar open, een gelukkige verjaardag dus.” — JEAN-MARIE BINST, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE BRUZZ | DE VERHALEN

et centrum ziet eruit als daags na de terreuraanslagen van vier jaar geleden. Weinig geloop op straat, nu de concerten theaterzalen dicht zijn. Amper een toerist. De centrumlanen zijn nog nooit zo desolaat geweest, sinds ze na een lange vertimmering tot voetgangerszone een nieuw leven kregen. Het is vrijdag 13 maart, de laatste uren voor middernacht. Dan moet de tapkraan onverbiddelijk dicht voor minstens drie weken. De restaurantkeuken wordt een laatste maal helemaal gepoetst. De horeca moet een voorbeeld zijn: geen samenscholingen meer. Dat besliste de overheid donderdag om de verdere verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. “Dit is kut,” gooit Sven De Man van café Affligem bij de Beurs me in het gezicht. De zaak zit om 22 uur nog afgeladen vol, het terras al evenzeer. Net als bij buurcafé Les Brasseurs. Vrienden slaan een arm om elkaars schouder, een pint in de hand. Er wordt uitgebreid gekust als er weer iemand bijkomt of vertrekt. Zowel binnen als buiten lijkt er niets aan de hand. “We zijn vandaag precies drie jaar open, een gelukkige verjaardag dus,” grapt De Man een tikje cynisch. “We durfden te beginnen in de periode van de grote straatwerken. We hebben ons ingewerkt en overeind gehouden. En nu wordt alweer de horeca getroffen. Volgens mij nog tot na de paasva-

18 MAART 2020

“We zien wel, de eerste dagen. Voor drie schotels blijf ik alleszins geen week open” EDUARDO EMILIANI, UITBATER PIZZERIA RUGANTINO

kantie. Die veertien dagen komen er naar mijn gevoel nog bij. Gisteren lag ik er de hele nacht van wakker. Nu denk ik: we zien wel, laat maar komen.” Bij de chique pizzeria Rugantino, met riante bovenzaal, blijven alleen nog wat habitués hangen. Het laatste tafeltje dineert intiem. Een garçon zoekt een dame op de stoep, om een vergeten volle rugzak terug te geven. “Ça va être difficile,” vindt patron Eduardo Emiliani over het handhaven van de sluitingsperiode, al mag hij nog openhouden voor afhaalpizza’s en meer. “Het is het noodlot, zoiets moet je aanvaarden.” De vier personeelsleden zullen tijdelijk werkloos zijn vanaf zaterdag, dat staat al vast. Zelf zal hij proberen om met een traiteurdienst de eindjes aan elkaar te knopen, voor zichzelf en zijn vrouw. “En vooral om het huurgeld voor de zaak te blijven betalen. Want met die 4.000 euro die de staat me zou bijpassen tot in april, zal ik er niet komen. Maar we zien wel, de eerste dagen. Voor drie schotels blijf ik alleszins geen week open.”

NIET OP DE HOOGTE Het nieuws van de verplichte sluiting vanaf middernacht treft alle nachtleven in het hart van de stad. Hoe de handelaars er creatief mee zullen omgaan, om die drie weken te overleven en zelfs mogelijk langer, verschilt sterk. Café Metteko ging in april 2019

weer open, na twee jaar sluiting. Een sluiting die het gevolg zou zijn van de ondergang van de vorige eigenaar van spaghettihuis El Metteko, na de trage start van de aanleg van de voetgangerszone. Het personeel stuurt me naar het achterkeukentje. Daar staat de gerante de nog warme borden uit de vaatwasmachine met een doek af te drogen. Tereza Tylova: “De sluiting zal vooral mijn team treffen. Een zaak draait rond teamspirit, en die maak je niet in één dag. Als mensen elkaar verschillende weken niet zien, moet de drive er opnieuw in komen, ook om het ploegenstelsel te organiseren. Dat wordt het allermoeilijkste. Spijtig van de energie.“ Dat de richtlijnen er zijn om de volksgezondheid te bewaken, kan Tylova wel aanvaarden, maar de timing ligt verkeerd. “Ik begrijp de beslissing van hogerhand, maar ze komt weken te laat. Januari en februari zijn kalme maanden, maar nu is net de lente begonnen met veel passage voor onze sector. Aan de studenten die hier nog rondhangen, zeg ik: breng uw cursussen zo snel mogelijk in orde. Werk studieopdrachten af. Op die manier krijg je een rustigere blokperiode in mei en juni, en kan je dan misschien een avondje uit. Wie nu zijn tijd verdoet, zal anders misschien van maart tot juli moeten wachten om zijn vrienden te zien op café.” Tegenover Coiffure Anspach, waar nog één baard geknipt wordt midden in de nacht, is de sfeer erg aangeslagen. De crêperie met bovenzaal, waar nog een privéfeestje plaatsvindt, is leeg. De man weet niet dat hij voor zijn taartenaanbod en zijn ijstoog vooraan, misschien wél mag openblijven. “Denkt u dat ik dat nog verkopen mag? Dan zou ik misschien hier voor de trap een afsluiting kunnen plaatsen, dat niemand verder in de eetzaal kan. Dat zou toch al een

BRUZZ | DE VERHALEN

Eduardo Emiliani van restaurant Rugantino beseft dat het moelĳk zal worden, maar zet meteen in op afhaalmaaltĳden.

18 MAART 2020

Horeca centrumlanen

Van kleurrijke mondmaskers tot

Brusselaa

Sinds Brussel en de rest van het land in de sluimerstand staan door het coronavirus wordt de stad overspoeld door een golf van solidariteit. Met dank aan de Brusselaars en aan de sociale media. — BETTINA HUBO Ook Dui Le van The Avocado Show kiest voor afhaalmaaltĳden en levert ook aan huis.

BRUZZ | DE VERHALEN

stuk helpen tegen het inkomensverlies,” reageert hij. “Maar ja, er moet dan nog gepoetst worden, de elektriciteit en verwarming moeten aan ... Ik zal begin volgende week bekijken of deels open blijven wel rendabel is.”

AFHALEN EN BESTELLEN Dui Le, uitbater van The Avocado Show, neemt het veel bezadigder op. “Ik ga akkoord met deze maatregel, maar hij zou op heel de handel toegepast moeten worden. Wat hebben we aan een restaurant dat dichtgaat, maar een kantoor dat nog vol volk loopt? Ik zal de helft van mijn tien personeelsleden alvast werkloos zetten, het sociaal secretariaat moet maar andere opties voorstellen. Via sociale media maak ik wel bekend dat afhaalmaaltijden mogelijk blijven en dat ook bestellingen aan huis nog altijd kunnen.” Als we richting Fontainas in de Turkse pittabar Istanbul Kibal de toog zien schoonmaken, wagen we ons nog binnen. De twee mannen achter de toog bellen meteen de eigenaar op, want zelf weten ze amper wat hen overkomt. “We zullen de volgende dagen afwachten of de concurrentie zich aan de regel om te sluiten houdt. Anders doen we ook weer open. Ze kunnen toch niet heel Brussel controleren?” Als we even later de baas aan de lijn krijgen, luidt het anders: ”Het probleem is dat de vleesleverancier, die ook andere zaken in het centrum bedient, niet zal leveren, zegt hij me. Hoe heb ik dan dezelfde marchandise om af te bakken? We zien wel met het personeel.” I

18 MAART 2020

Bij het mooie Zain al Shaam zitten de laatste gasten nog aan tafel. Het personeel achter de toog wil me een koffie aanbieden, terwijl de baas wordt gezocht. “Ga zitten, neem toch iets te drinken,” klinkt het gemoedelijk en rustig, terwijl de obers rond me komen staan en knikken bij alles wat de Syrische eigenaar zegt. Yasser Alseraj: “We moeten als Belg deze regel ernstig nemen. We kunnen niet anders. Het moet, zegt de regering. Maar onze omzet draait maar twintig procent op afhaling. En het hotel hier vlakbij stuurt gemakkelijk dertig man per avond door. Die komen nu niet meer. Ik heb negen personeelsleden en twee zelfstandigen die voor me werken, maar ik kan maar de helft aan het werk houden.” De leverancier van ijs, staat nog een frisdrankje te drinken: “Ja, koelijs zullen we in Brussel niet meer leveren, zoveel is al beslist bij IJskimo.” Ook aan de klant wordt gedacht. “Het sociale leven valt weg, als de restaurants sluiten,” zegt Alseraj nog. Dat beamen twee mannen, die als enige nog voor de deur staan van café Fontainas, wat verder om de hoek. “Ik moet drie weken thuis werken, dat is het ergste. Die avond op café missen, zal nog wel lukken gedurende drie weken, tenzij het langer zal duren. Maar de collega’s niet zien, dat wordt een eenzame tijd,” zegt Tom. En Jurgen-met-de-baard die knikt: “Ja, mijn barbier wil zelfs geen snor meer bijknippen, alleen het hoofdhaar nog.” De mannen roken hun laatste sigaret, een laatste pint is er niet meer bij.

olgens VUB-professor sociale psychologie Frank Van Overwalle is het een normale reactie (zie kaderstuk). Via Facebookgroepen als ‘Spreading Solidarity - not the virus - Brussels’ en ‘Solidarité Solidariteit Brussels Bruxelles Coronavirus’ tonen heel wat Brusselaars zich bereid te helpen nu een flink deel van de bevolking aan huis gekluisterd is en het sociale leven platligt. Mensen bieden aan om boodschappen te doen voor ouderen uit de buurt die het huis niet uit kunnen, anderen willen leerlingen online helpen met hun schoolwerk, een psychologe biedt aan om telefonische bijstand aan personen in nood te geven, moeders stellen voor om kinderen op te vangen, weer anderen sturen links door van websites met gratis films en documentaires. De voorstellen zijn vaak heel nuttig, soms ook origineel en creatief. Zo biedt een Elsenaar via de website corona-connect.be aan om verhalen voor te lezen via de telefoon. Elena Gaita van The House of Yoga zet haar yogalessen de komende weken via Facebook gratis online. Eventuele donaties gaan naar de gezondheidszorg van Italië, haar vaderland. En Ludmilla Kourline biedt op facebook.com/ drivethroughersLudo/ lekkere vegetarische afhaalmaaltijden aan. Ze is actief in de horeca en zit nu dus zonder werk. “Op deze manier wilde ik van deze tijd toch nog iets positiefs maken,” zegt ze. Ook het dreigende tekort aan mondmaskers noopt de Brusselaar tot solidaire initiatieven. Zo vragen Wheel of Care, een Brusselse organisatie van vroed- en verpleegkundigen, en enkele huisartsenpraktijken aan de Brusselaars om mondmaskers in te zamelen. De Ukkelse artieste Lucie Burton is ondertussen zelf begonnen met het naaien van mondmaskers in kleurige stofjes, zo meldt ze op haar Facebookpagina. De met vrolijke ruitjes, bolletjes, bloemetjes of streepjes versierde lapjes stof bieden geen

yogales

rs tonen zich solidair HUISDIEREN Voorts is er in de stad grote bekommernis om het welzijn van de huisdieren. Hiervoor is zelfs een speciale Facebookgroep opgericht: ‘Familles d’accueil chats et chiens crise coronavirus’. Heel wat mensen zijn bereid een grote of kleine hond of een kat op te nemen als het baasje er momenteel niet voor kan zorgen. Anderen laten weten

De winkel Met Plaizier vraagt een bĳdrage om de periode te overbruggen.

dat ze geen plek hebben voor een huisdier, maar bieden wel aan om andermans kat of hond uit te laten of te voederen. Of de nood aan dergelijke opvang groot is, wordt niet helemaal duidelijk. De

pagina vermeldt geen verzoeken van mensen die geen blijf weten met hun beestje. Sinds maandag houden sommige winkels, hoewel niet verplicht, de deuren dicht uit solidariteit. JBC en Decathlon bijvoorbeeld, maar ook het postkaarten- en posterwinkeltje Met Plaizier - niet te verwarren met de uitgeverij Plaizier - dat Olivier Brouwers in de Spoormakersstraat runt. “Ik vind het niet verantwoord om open te blijven,” zegt hij. “Ik wil niet de verspreider van het virus zijn.” Maar deze sluiting wordt financieel een harde noot om te kraken. “Het is dramatisch,” zegt Brouwers, die naar eigen zeggen ‘in shock’ is. “Geen inkomsten, terwijl ik kredieten moet aflossen en huur moet betalen. En het was voordien al niet eenvoudig om te overleven.” Daarom doet hij op zijn beurt een oproep tot solidariteit. Op het uitstalraam van zijn winkel heeft hij een handgeschreven brief in twee talen geplakt, waarbij hij voorbijgangers en klanten oproept om een bedrag, minimaal tien euro, te storten. ‘We zijn een kleine kwetsbare boekhandel. Zonder overdrijving, dit virus kan ons doden’, zo staat er te lezen. Elke storting geldt als waardebon. Als de winkel weer opengaat, mogen alle schenkers hun bon komen verzilveren.

> BRUZZ zet uw actie graag in de kĳker! Organiseert u ook een actie of kent u iemand die iets doet? Laat het ons weten via bruzz.be/zorgvoorelkaar

BRUZZ | DE VERHALEN

100 procentgarantie, laat ze weten, maar ze bedekken wel de neus en de mond. En ze zijn wasbaar.

SOCIAAL PSYCHOLOOG FRANK VAN OVERWALLE

‘Gemeenschappelijke vijand verhoogt solidariteit Brusselaars’ “Hoe erger de situatie, hoe groter de solidariteit,” zegt VUB-professor sociale psychologie Frank Van Overwalle over de solidariteitsgolf die Brussel momenteel overspoelt. Een gemeenschappelijke vijand, zoals het coronavirus, verhoogt de zorgzaamheid bij de bevolking, zegt hij. Er zijn de dramatische socio-economische gevolgen die de uitbraak van het coronavirus met zich meebrengen, maar deze crisis laat ook zien dat de

Brusselaar enorm bekommerd is om zijn naasten. Burgers bieden spontaan hulp via affiches, buurtnetwerken en sociale media. Dat hoeft niet meteen te verbazen, zegt professor sociale psychologie Frank

Van Overwalle (VUB). “In het algemeen geldt dat, hoe erger een bepaalde situatie wordt, hoe groter en omvangrijker de solidariteit,” zegt hij. “Er is een gemeenschappelijke vijand, die zich vandaag manifes-

“Hoe erger een bepaalde situatie wordt, hoe groter en omvangrĳker de solidariteit,” zegt Frank Van Overwalle, professor sociale psychologie.

teert in de vorm van een virus. Mensen voelen zich bedreigd, en dat verhoogt de zorgzaamheid onder de bevolking.” De zwaksten in de samenleving genieten zo van wat extra aandacht. Brusselaars vinden allerlei creatieve manieren om de zwaarst getroffen groepen een hart onder de riem te steken. Mensen bieden hulp aan om boodschappen te doen of kinderen van werkende ouders op te vangen, en heel wat burgers

springen in de bres om de horecasector te steunen. De troeven van virtuele media lijken wellicht nooit zo duidelijk te zijn geweest als in deze coronacrisistijd. “Het dwingt niet alleen de bevolking tot meer solidariteit. Ook de politiek wordt enigszins verplicht de strijdbijl te begraven,” zegt Van Overwalle, verwijzend naar de federale samenwerking om de crisissituatie te coördineren. — ARNAUD DE DECKER

18 MAART 2020

Achtergrond

‘April kan echt rampzalig worden’ BRUZZ | DE VERHALEN

Na de besparingen, de pandemie: nieuwe klap voor Brusselse cultuurhuizen

18 MAART 2020

— MICHAËL BELLON EN LILITH GEERAERTS, FOTO’S IVAN PUT

e sluiting van de culturele huizen in Brussel en de annulering van talloze concerten, theaterstukken en evenementen is slecht nieuws voor het publiek, en ook voor de artiesten en producenten die veel werk verloren zien gaan. Na het crisismanagement van de voorbije week proberen de instellingen nu een zicht te krijgen op de financiële impact van de crisis. Ook hier zijn overleg en solidariteit – met elkaar en met de zwaar getroffen kunstenaars - de ordewoorden. Over het algemeen heerst in dit stadium nog veel onduidelijkheid over de economische impact van de coronacrisis op de culturele wereld, en zeker over de mogelijke remedies. Wat vaststaat, is dat de impact in een al erg geplaagde sector niet gering zal zijn, en dat overleg, onderhandelingen en creatieve oplossingen nodig zullen zijn.

SOLIDARITEIT

APPELEN EN PEREN Bij het Kaaitheater werkt momenteel iedereen van thuis uit. Een aantal medewerkers is trouwens ziek en zou weleens door het virus besmet kunnen zijn. Ondertussen buigt zakelijk leider Valerie Vernimme zich over de financiële kant van de crisis. “Wij zijn geen producerend maar een presenterend huis, wat de impact hopelijk beperkt. Toch hebben we voor 15 van de 38 personeelsleden al sinds vrijdag het statuut van technische werkloosheid moeten aanvragen. Daarmee vallen ze terug op 70 procent van hun loon. We bekijken of we daar wat kunnen bijleggen. Ook de artistieke en technische freelancers die ingepland waren, hebben we betaald, ook al hebben zij opdrachten zien wegvallen.” Wat de afgelaste gastvoorstellingen in het Kaaitheater betreft, is de situatie vaak sterk verschillend. Vernimme: “Ook in de Whatsappgroep van Overleg Kunstenorganisaties (oKo) (waarin grote en kleinere Brusselse cultuurhuizen de jongste weken overleg plegen over de crisis, red.) merk je dat het soms appelen met peren vergelijken is. De voorstellingen in het kader van het Klarafestival faciliteerden wij alleen met onze zalen en met mankracht. Daar is het dus aan het festival om te bekijken wat de gevolgen zijn. Wat betreft de grote copro-

▲

De Beursschouwburg. Directeur Tom Bonte: “Deze maand draaien we een verlies van 100.000 à 150.000 euro.”

Bij de Koninklijke Vlaamse Schouwburg (KVS) is zakelijk leider Merlijn Erbuer verantwoordelijk voor het financiële plaatje, en dat ziet er niet goed uit. “Voor al de evenementen die we in deze drie weken moeten annuleren, hebben we uitgaven gedaan en volgen er nog uitgaven waar we contractueel misschien niet meer onderuit kunnen. Over die laatste begint dan een lange onderhandeling, want de meeste contracten zeggen niets over deze situatie van maatschappijbrede overmacht. Maar wat KVS betreft, zit je aan bedragen van 150.000 à 200.000 euro aan uitgaven waar niets aan inkomsten tegenover staat. Dat is 3 tot 4 procent van onze jaaromzet die we zien verdwijnen, en dan nog alleen als het bij deze drie weken blijft. Als het een verhaal wordt van verminderde activiteit tot aan de zomer, zullen we dat bedrag misschien nog zien verdubbelen.” Ook wat betreft de reisvoorstellingen van KVS die worden geannuleerd, is er nog veel onduidelijkheid. “Als die kunnen worden herpland, is er niets verloren. Als dat niet lukt, dan heeft het ontvangende huis in principe het

recht om de uitkoopsom terug te vorderen, al zou je ook de peer in twee kunnen hakken. Misschien zijn dat zaken die sectorbreed bekeken moeten worden.” Wat de al verkochte tickets voor geannuleerde KVS-voorstellingen betreft, hebben de toeschouwers uiteraard ook recht op terugbetaling. Maar Erbuer is ook voorstander van de solidariteitsactie waartoe onder anderen minister van Cultuur Jan Jambon (N-VA) al opriep. “Zowel in Vlaanderen, Brussel als in Wallonië wordt hier veel over gepraat tussen collega’s. Zo’n solidariteitsactie zou ons helpen om de artiesten te beschermen, want dat is iets dat wij in de eerste plaats willen doen. Onze sector werkt met heel veel freelancers in erg precaire statuten. De huizen hebben daar een verantwoordelijkheid in.”

BRUZZ | DE VERHALEN

Geen enkel cultuurhuis durft de boekhoudkundige oefening vrij te geven, maar de impact van drie weken lang dichtgaan zal niet te overzien zijn. Niet het minst omdat het personeel overal in dienst blijft. Ook de artiesten zien veel werk en inkomsten verloren gaan. “Drie weken zouden nog doenbaar zijn, maar wat als het langer duurt?”

“In de eerste plaats willen wij onze artiesten helpen” MERLIJN ERBUER, ZAKELIJK LEIDER KVS

18 MAART 2020

Impact op cultuurwereld

▲ BRUZZ | DE VERHALEN

ductie JR van FC Bergman zal de kater groot zijn, maar daarvoor zitten we binnenkort samen. Het stuk Iemand van ons van Tristero steunt dan weer op gepensioneerde acteurs, en die willen vooral snel spelen en een nieuwe data vinden. We bekijken het echt case per case.” Het feit dat een voorstelling niet doorgaat, kan soms ook een financieel voordeel met zich meebrengen. Normaal betaalt het Kaaitheater aan de producent van een voorstelling een uitkoopsom die ten dele met de opbrengsten uit tickets wordt betaald, en ten dele met subsidies. Wanneer voorstellingen wegvallen gaan wel de ticketopbrengsten verloren, maar

Sluiting en annulaties treffen ook Muntpunt en schouwburg De Munt.

18 MAART 2020

“Als toeschouwers hun al betaalde ticketgeld deels of geheel kunnen doneren, zal dat geld naar de artiesten gaan” VALERIE VERNIMME, ZAKELIJK LEIDER KAAITHEATER

als door overmacht de uitkoopsommen niet moeten worden betaald door het Kaaitheater, blijft hun voorziene opleg met subsidiegeld beschikbaar. “We denken inderdaad na over hoe we dat geld kunnen besteden aan de personen die het in deze omstandigheden het meest nodig hebben, zoals de kunstenaars zelf.” Ook een eventuele oproep naar het publiek om geen terugbetaling te vragen voor reeds betaalde tickets, kan in dat kader passen. “Over de tickets voor de geannuleerde voorstellingen kunnen wij ons publiek pas informeren na overleg met onze partnerorganisaties. Maar als we naar een systeem gaan waarbij toeschouwers de mogelijkheid hebben om hun reeds betaalde ticketgeld volledig of voor de helft te doneren, dan zal dat geld naar de kunstenaars gaan en dus niet naar cultuurhuizen.” Zakelijk leider van Bronks Piet De Coster kijkt zelfs naar het ministerie van Cultuur om eventueel een soort rampenfonds op te starten voor kunstenaars en technische freelancers. Ook de werking van zijn jeugdtheater is zwaar getroffen. “Het was juist de drukste periode van het seizoen, met vijftien receptieve voorstellingen en nog heel wat andere activiteiten tot begin april die geannuleerd zijn. Daarnaast zijn 53 rondreizende voorstellingen van Bronks-producties geannuleerd. Als we daarvoor geen overeenkomst of nieuwe data vinden met de culturele centra, dan vallen die inkomsten ook weg. Die ploegen die toeren, vallen terug op technische werkloosheid, en hetzelfde geldt voor veel mensen van de vaste ploeg die bezig zijn met de productie van gastvoorstellingen en de omkadering van schoolvoorstellingen. Als we nu wisten dat het maar voor drie weken was, dan zou het

BRUZZ | DE VERHALEN

Een man staat voor een gesloten AB. Artistiek leider Kurt Overbergh: “Als ook de concerten in april moeten worden uitgesteld, schieten er geen data meer over.”

“Kunstenfestivaldesarts stelt de ticketverkoop nog even uit. We volgen op wat er op ons a omt”

geen kunstenaars of freelancers doenbaar zijn, maar dat is te betalen, maar bekijken samen allerminst zeker.” met de distributeurs, en dan Ook de AB en de Beursvooral met de kleinere structuschouwburg laten aan BRUZZ ren, hoe wij hun toch nog deftige weten dat de situatie erg is en releases voor hun films kunnen nog erger kan worden. “VoorloJOHANNE DE BIE, COMMUNICATIE VERANTWOORDELIJKE KFDA bezorgen, eventueel door wat pig kan voor alles nog een door te schuiven naar de zomer. oplossing worden gezocht,” zegt Ons barpersoneel en de filmartistiek leider Kurt Overbergh ploeg zijn ondertussen technisch van de AB. “Maar als ook de werkloos en wij draaien maar voor 15 procent concerten in april moeten worden uitgesteld, enige echt grote evenement op het jaar, waar op subsidies, dus het wegvallen van tickets en dan schieten er geen data meer over. En dan zal we dus wel geld en de personeel voor hebben barinkomsten is pijnlijk. Evenementen en zich een ramp voltrekken.” Beursschouwingezet, maar geen inkomsten van zien. We festivals kunnen hopelijk worden verzet, maar burg-directeur Tom Bonte, die juist in maart bekijken een latere datum, maar het is de vraag iedereen is natuurlijk op zoek naar nieuwe met de Beursschouwburg de drukste maand of uitstel ons niet nog meer kost.” Voorts data.” wilde ingaan, zag maar liefst 32 geplande hebben de meer dan honderd bij de MuseumEn van festivals gesproken: wat zijn de evenementen geschrapt. “Ik kan de schade raad aangesloten musea ondertussen allemaal vooruitzichten voor het Kunstenfestivaldesarts, zelfs niet tot op de 10.000 euro schatten”, zegt de deuren gesloten en tijdelijke werkloosheid dat in mei heel veel Brusselse cultuurtempels Bonte. “Laten we zeggen dat we een verlies aangevraagd voor de onthaalmedewerkers. zou moeten inpalmen? De organisatie heeft zullen tellen tussen de 100.000 en 150.000 “Wij gaan nu aan een bevraging beginnen om zojuist besloten om op 24 maart toch al het euro tot eind maart.” te kijken wat dit betekent qua gederfde programma te lanceren, zegt communicatieverinkomsten van de tickets, shops, restaurants en antwoordelijke Johanne De Bie. “Alleen online, evenementen. Als we daar een zicht op hebben, PIJNLIJK en dus nog niet met de geplande persconferenwillen we aandringen op ondersteuning vanuit tie. Ook de ticketverkoop stellen we nog even de overheid. Daarvoor staan we ook in contact De vele Brusselse musea likken eveneens hun uit. Voor ons is het afwachten wat de situatie met andere koepelorganisaties.” wonden. Pieter Van der Gheynst, directeur van tegen de maand mei zal zijn. We zijn daar Ook de cinema’s hebben te kampen met de Brusselse Museumraad, heeft met Museum realistisch in. We volgen op wat er nog op ons hun specifieke problemen. Cinema PalaceNight Fever zopas een evenement met 15.000 afkomt.” woordvoerder Frisia Donders: “Wij hoeven toeschouwers moeten afgelasten. “Dat is ons 18 MAART 2020

In beeld

Stad in slow motion Het contrast kon niet groter zijn: vrijdagavond kon je in cafés en restaurants nog over koppen lopen. Twaalf uur later leek Brussel wel verlaten. Fotograaf IVAN PUT maakte beelden van lege metro’s, verlaten stations, een Grote Markt zonder toeristen en een eenzame hipster op een monowheel die toch nog wat levensmiddelen insloeg.

Ook het contrast tussen de totaal onverantwoorde lockdownparty’s en een stad die twaalf uur later haast uit zichzelf in lockdown ging, valt op. Is het voortschrijdend inzicht? Artsen en verpleegkundigen, en eigenlijk iedereen die angstig de dagelijkse update van het aantal nieuwe besmetting afwacht, hoopt alvast van wel.

Hamsteren wordt afgeraden, net als winkelen tĳdens piekuren. Maar snel een watervoorraadje inslaan is geen slecht idee als je zo weinig mogelĳk de straat op wilt.

18 MAART 2020

BRUZZ | DE VERHALEN

▲

Maandagochtend: na een eerste, onwezenlĳk weekend in afzondering gaan sommige mensen weer naar hun werk – mondmaskers raken steeds meer ingeburgerd.

18 MAART 2020

Brussel na de lockdownparty’s

BRUZZ | DE VERHALEN

▲ 28

Het koffie etablissement Corica op de Kiekenmarkt laat voorlopig niemand koffie drinken aan de toog.

18 MAART 2020

BRUZZ | DE VERHALEN Erg weinig reizigers in station BrusselCentraal, afgelopen maandagochtend.

De Grote Markt doet het dezer dagen zonder drommen toeristen die zich vergapen aan haar gevels. 18 MAART 2020

BRUZZ | DE VERHALEN

T S A L AFGE

De affiche van Listen! Festival. De organisatoren beslisten op 9 maart al dat het evenement zou worden uitgesteld.

Reconstructie

‘De ‘subsidieslurpers’ hebben het goede voorbeeld gegeven’ BRUZZ | DE VERHALEN

Hoe de Brusselse cultuurhuizen sneller reageerden dan de overheid

Hun internationale netwerken en een drukbezochte Whatsapp-groep hebben er vorige week toe bijgedragen dat veel Brusselse cultuurhuizen sneller dan de overheid drastische maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus namen. Een reconstructie. — TOM PEETERS

regering ’s avonds laat nam. BRUZZ vroeg enkele hoofdrolspelers hoe hun crisisbeslissingen tot stand zijn gekomen.

9 maart

VERWITTIGINGEN UIT ITALIË Normaal had in plaats van dit coronastuk een artikel over Listen! gestaan. Het electronicafestival zou van 25 tot 29 maart voor het vijfde jaar op rij plaatsvinden op vijftien verschillende locaties in de stad. “Wij hadden op maandag 9 maart al beslist om het hele festival uit te stellen tot in november,” verrast organisator Dirk De Ruyck. “Een Italiaanse medewerker

18 MAART 2020

▲

en dag voor vrijdag de dertiende kwam het crisismanagement van de Brusselse cultuurhuizen in een stroomversnelling. Door het getalm van de overheid hadden veel cultuurbazen woensdagnacht nog wat langer wakker gelegen, ook al omdat ze de avond voordien virologen en epidemiologen bezig gehoord hadden over de nakende coronastorm. Op donderdag 12 maart werd dus niet alleen opgestaan met een sense of urgency, er werden meteen ook knopen doorgehakt, waarop de ene na de andere cultuurinstelling bekendmaakte evenementen af te gelasten en alvast tot het einde van de maand de deuren te sluiten. De cultuursector heeft niet gewacht op de draconische maatregelen die de federale

wees ons er de hele tijd op dat het plots weleens heel snel zou kunnen gaan. In België was het coronanieuws uit Italië lang een ver-van-mijn-bedshow, maar hij werd er door zijn vrienden en familieleden emotioneel mee geconfronteerd. Door zijn verwittigingen wisten we dat we snel moesten kunnen schakelen. Een maand geleden zijn we beginnen na te denken over een plan B. Toen we de voorbije weken de reizen van onze buitenlandse dj’s regelden, voelden we bovendien een negatieve spiraal op gang komen. De meute feestende mensen die wij samenbrengen, zou totaal niet matchen met eventuele restricties. We moesten onze verantwoordelijkheid nemen.” KVS-directeur Michael De Cock was eind februari nog in Italië. “Voor een schrijversseminarie over democratie bezocht ik er het VIE Festival in Modena en Bologna. Daar zagen we de ernst van de situatie in. Het festival werd uiteindelijk afgelast. De organisatoren zagen een jaar werk verloren gaan. Ook het Belgische theatergezelschap FC Bergman zou er spelen. Hun vrachtwagen was al vertrokken, maar is moeten terugkeren. Het verhoogde bij ons de druk en alertheid, zeker met het oog op JR, de dure productie waaraan we zouden moeten beginnen te bouwen in Paleis 12 en waarvoor we met verschillende partners vier keer 1.200 tickets verkocht hadden.” I

Sluiting Brusselse cultuurhuizen

▲

10 maart

REDDEN WAT TE REDDEN VALT?

BRUZZ | DE VERHALEN

Op dinsdag 10 maart was er de aanbeveling van de Nationale Veiligheidsraad om tot einde maart geen indoorevenementen te laten plaatsvinden van 1.000 personen en meer. Maar alleen in Brussel zou er vanaf woensdag 11 maart een verbod ingaan. Het arbitraire aantal, plus het feit dat er in verschillende regio’s andere regels golden, creëerde twijfel. Misschien zou toch niet alles verloren zijn? “Dan blijven we daar toch onder, dachten we hier in een eerste reflex,” zegt De Cock. “Daar zat geen slechte intentie achter, we wilden gewoon heel consciëntieus omspringen met de aanbevelingen, en dus besloten we om 300 bezoekers minder toe te laten bij JR. Rekening houdend met de mensen die niet zouden opdagen, zouden we dan landen op 700 à 800 bezoekers per voorstelling.” Ook een paar straten verder in de AB was de initiële reactie om creatief met het verbod om te springen. “Mannekes, we moeten hier zien te redden wat er te redden valt,” klonk het bij artistiek directeur Kurt Overbergh. “We hadden gemerkt dat men bijvoorbeeld in Frankrijk al shows begon te ontdubbelen. Dat zouden we zelf ook kunnen proberen. Soulsister hadden we al overtuigd. Die zouden donderdagavond één Rewind-concert spelen, maar waren bereid om twee keer op te treden.” Op dinsdag 10 maart vond in de namiddag in de Beursschouwburg een bijeenkomst plaats

van Overleg Kunstenorganisaties (oKo), de belangenbehartiger en werkgeversfederatie van professionele kunstenorganisaties in Vlaanderen en Brussel. “Die zou vooral over het kunstendecreet gaan,” zegt directeur Leen Laconte. “Maar onze leden stelden zich uiteraard ook vragen over de verspreiding van het coronavirus. Hoe zouden we de veiligheid van onze publieken, kunstenaars en medewerkers garanderen? Konden we niet beter onder elkaar afspreken of we zouden annuleren, verschuiven, dichtgaan, zelfs al hadden we er geen strikte opdracht toe? Vooral de nieteenduidige overheidsbeslissingen waren voor onze leden erg vervelend. Productioneel is dat een ramp: tournees staan nu eenmaal de ene dag in Brussel en de andere in Gent. En wat met huizen die drie zalen hebben – een voor 950, een voor 150 en een voor 50 personen? Iedereen vond die richtlijn absurd, temeer omdat bij de verspreiding van het virus niet zozeer het aantal personen maar de nabijheid belangrijk is.” Op de bewuste bijeenkomst werd ook een Whatsapp-groep opgestart waarin zalen boven de 1.000 bezoekers terechtkonden. “Later sloten kleinere cultuurhuizen ook aan,” vervolgt Laconte. “Die groep is uitgegroeid tot een belangrijke overlegplek en heeft zeker geholpen om later drastische maatregelen te nemen.” Maar ook andere overlegnetwerken speelden hun rol. Het Kaaitheater beschikt zelf niet over een grote zaal, maar was net als de KVS, De Munt en de culturele centra Strom-

“Dankzij een Italiaanse medewerker wisten we dat we snel moesten schakelen” DIRK DE RUYCK, ORGANISATOR LISTEN! FESTIVAL

beek, Westrand en De Factorij wel betrokken partij bij JR. “Daardoor zijn we met deze partners al eerder beginnen te overleggen over extra maatregelen,” zegt zakelijk leider Valerie Vernimme van het Kaaitheater. “Zelf hadden we bijvoorbeeld al desinfecterende gel in huis gehaald, omdat die overal uitgeput was.” Kurt Overbergh stond intussen in nauw contact met zijn collega’s bij Liveurope, een netwerk van zestien Europese concertzalen met ongeveer dezelfde capaciteit als de AB. “Om het uur gaf iemand er wel een update. Steeds meer werd duidelijk dat deze wervelwind niet te stoppen was.”

11-12 maart

DE NACHT WAAROP ALLES KANTELDE

Een lege AB-zaal. De concerttempel wilde eerst de popgroep Soulsister twee keer laten spelen voor de helft van het volk, maar besliste dan toch af te gelasten.

18 MAART 2020

Het kantelpunt kwam er bij AB-directeur Overbergh door enkele opiniestukken van virologen. “Die zeiden ferm: ‘Stop met creatieve oplossingen en neem verantwoordelijkheid op.’ Ik heb er ’s nachts lang van wakker gelegen. ’s Ochtends zat ik in de trein, haast tot tranen toe bewogen, en besefte ik dat we die boodschap niet langer konden negeren.” Onder meer door de uitspraken van de Amerikaanse president Trump in de nacht van woensdag op donderdag kreeg Vernimme van het Kaaitheater haar voorzitster aan de lijn. “Zij was ervan overtuigd dat er meer moest gebeuren. We wisten al dat grotere cultuurhuizen zouden sluiten, maar ook als kleiner huis vonden we dat we onze verantwoordelijkheid moesten opnemen.” “Op een gegeven moment is er een verhoogd bewustzijn over het besmettingsgevaar ontstaan,” vat Laconte van oKo de reacties samen. “Plots dacht men niet alleen meer ‘oei, hoeveel gaat dat hier kosten?’ maar vooral: ‘moeten we niet voor elkaar zorgen?’ Het ging ook niet meer alleen over publieken, maar over werknemers en kunstenaars, over de mensen die de pinten tappen en de toiletten poetsen.”

“Bij ieder telefoontje werd duidelijker dat alles afgelasten de enige optie was” VALERIE VERNIMMEN, ZAKELIJK LEIDER KAAITHEATER

De megaproductie JR, die vier keer moest spelen voor 1.200 mensen, werd uiteindelĳk afgelast.

12 maart

DE KETTINGREACTIE Vernimme is donderdagochtend meteen beginnen rond te bellen. “Bij ieder telefoontje werd het duidelijker dat afgelasten de enige juiste beslissing was. We hebben al ons personeel dat geen bureaujob heeft meteen op non-actief gezet. Ondertussen had ook oKo ons al gecontacteerd en zijn we met het Kaaitheater lid geworden van hun Whatsapp-groep. Daarop stroomden van alle kanten dezelfde geluiden binnen. Dat sterkte ons in onze beslissing.” “Het maffe was dat toen we donderdagochtend begonnen rond te bellen, haast iedereen in

de sector op dezelfde golflengte zat,” zegt ook Overbergh. “De politiek heeft ons afgezeken als ‘subsidieslurpers’. Wel, de politiek wordt voor 80 procent gesubsidieerd, wij maar voor 20 procent. En kijk, die ‘subsidieslurpers’ hebben nu het goede voorbeeld gegeven.” “Toen de ernst van de situatie doordrong, is het ook bij ons snel gegaan,” klinkt het bij KVS-directeur De Cock. “Op een bepaald moment moet je niet meer wachten op de overheid. Op donderdag 12 maart zou normaal de opbouw van JR van start gaan. We hebben ons nog even afgevraagd of we de voorstelling niet live zouden streamen, maar dat bleek niet haalbaar. Toen hebben we contact opgenomen met onze partners en beslist af te gelasten.

18 MAART 2020

BRUZZ | DE VERHALEN

T S A L E G AF

Uiteindelijk is ’s avonds laat ook de regering gevolgd.” “Dat de kunstenaars sneller wilden gaan dan de overheid, was niet zonder risico,” legt Laconte uit. “Eventuele beschermingsmaatregelen treden soms pas in werking als de overheid iets oplegt. Maar anderzijds zijn de beslissingen in de cultuursector wel een vliegwiel geweest voor de politieke beslissingen. Trouwens, niet alleen de cultuursector heeft druk uitgeoefend, ook het onderwijs heeft dat gedaan.” “De culturele sector liep voorop en ergerde zich aan het gekissebis tussen federale en regionale overheden,” besluit Dirk De Ruyck van Listen! Festival. “Maar ik denk dat we niemand met de vinger moeten wijzen. We zullen elkaar allemaal nodig hebben. Gelukkig is het begrip bij publiek en artiesten groot. Ik ben onder de indruk van zoveel collegialiteit. Wij hebben snel kunnen schakelen, maar niet iedereen kon dat.” Voor kleinere evenementen, zoals het Offscreen Film Festival, dat al bezig was, lag dat moeilijker. Organisator Dirk Van Extergem zegt bewust de officiële overheidsbeslissing afgewacht te hebben. “Ik was blij dat die er donderdagavond om halfelf ook was, want de laatste dagen overstelpten mijn gasten me met vragen. Daarvoor heb ik al die annuleringen uit de culturele sector wel met stijgende verbazing zien binnenkomen. Hadden die nu niet even kunnen wachten?” Intussen is vooral solidariteit een hot topic in het overleg tussen de kunstenorganisaties, geeft De Cock nog mee. In de Whatsapp-groep wordt vooral daarover van gedachten gewisseld, zegt ook Laconte, die trouwens zeer tevreden is over de samenwerking met het kabinet Cultuur van de Vlaamse regering. “Betaal je de mensen hun tickets volledig terug of geef je hun ook de optie om solidair te zijn met de kunstenaars? Het is een van de vragen waar we ons nu met alle spelers het hoofd over breken.” I

Nick Trachet

Brusselaar die de stad en de wereld culinair ontdekt

Ceder We zitten binnen tegen het coronavirus en we vervelen ons. Wat beter gedaan dan bezig zijn in de keuken? Patés en koekjes bakken, maar ook groente en fruit inmaken voor later, dan is onze tijd wel besteed. Enige tijd terug komt een huisgenoot terug van het winkelen met een cederappel in de mand. Cederappels zijn een fruitsoort die erg onder de radar blijft, vooral omdat wij ze niet zo gauw herkennen. We hebben ook (bijna) geen traditie met ceders. Voor de Joden is het een ritueel fruit: zij gebruiken hem tijdens Soekot, het loofhuttenfeest. Dan bidden ze met in de ene hand een bundeltje takjes en in de andere een etrog, een cederappel. Ook in Aziatische religies is de ceder een magisch voorwerp. Hij lijkt sterk op een citroen (nog een reden waarom wij er makkelijk overheen kijken), maar dan een heel grote - tot wel een kilo! en botanisch behoort hij ook tot een andere soort: Citrus medica. Het boompje komt dus uit Azië, maar was al in Europa opgedoken lang voor er hier sprake was van citroen of appelsien. Die laatste kwamen met de Arabieren mee. De ceder is dus ‘onze’ oudste citrusvrucht. Er bestaan daarom veel variëteiten: bittere, zoete, geurige … Je moet opletten wat je koopt. Vroeger werden huizen geparfumeerd door gewoon een cederappel in een schaal te leggen. Men eet cederappel

omwille van de geurige schil, het vruchtvlees is vrij onbelangrijk. Dat is eens wat anders dan al die citrusvruchten waarvan de schil nutteloos is. Ik at mijn eerste cederappel in Ostia bij Rome, waar hij rauw in dunne schijfjes gesneden en bestrooid met zout werd opgediend bij het aperitief (Italiaans: il cedro). Een belevenis. Niet zo bitter als gevreesd, maar wel erg geparfumeerd. Sicilië en Corsica (cédrat in het Frans) zijn de hotspots van de ceder, maar ook in Spanje kent men ze

VACATURE

Lerian (www.lerian.be) is een dynamische talenschool met kantoren in Antwerpen, Brussel, Gent en Luik. Al meer dan 20 jaar biedt Lerian een waaier van kwaliteitsvolle taaldiensten aan bedrijven aan. Voor de regio Brussel werft Lerian dynamische, gemotiveerde en creatieve freelance taaltrainers Nederlands aan

natuurlijk. Koks gebruiken gesnipperde cederschil bijvoorbeeld in salades. Insalata di cedro: Met een dunschiller haal je de buitenste gele schil eraf, je gebruikt slechts de witte schil. De gele wordt gebruikt om cedratine ofte cedrello te maken, een drankje zoals limoncello. Van de pulp kan je een confituur maken, of stroop, maar er zit niet meer dan dertig procent pulp in een ceder. De overblijvende witte schil wordt heel dun gesneden, en gemengd met een even dun gesneden rode ajuin, gehakte peterselie en kappertjes. Dat allemaal goed mengen. Dan sla je goede olijfolie en citroensap energiek door elkaar tot een emulsie en dan meng je die snel door de salade. De cederschil

zal de vloeistof snel opslorpen. Minstens een uur laten rusten vooraleer te serveren. Met de pulp die je uit de schil hebt gelepeld, maak je dus een stroop tegen de warme dagen. Neem een gelijk gewicht suiker en pulp, meng ze in een kom en laat samen een nacht trekken. Als je echt weinig pulp hebt, kan je er bijvoorbeeld nog citroenpulp bij doen. Doe dit mengsel dan in een pannetje en voeg er een gelijk volume water bij (dus, als je 100 gram ceder en 100 gram suiker hebt gebruikt, voeg er dan 200 milliliter water aan toe). Breng aan de kook en laat gedurende minstens tien minuten rimpelen onder deksel. Laat afkoelen en zeef de vloeistof in een fles. Bewaar de fles koel tot de volgende cocktailparty. De meeste schil van cederappel gaat naar de productie van ‘sukade’, gekonfijte schil. Dat woord zou van het Italiaanse zuccata komen, gekonfijte pompoen, en niet van het Joodse Soekot. Maar ik zie dat mijn blad vol is, dat zal dan voor volgende week zijn. Smakelijk. De hele reeks nalezen? BRUZZ.be/trachet

“Vroeger werden huizen geparfumeerd door gewoon een cederappel in een schaal te leggen”

TAAK het geven van privé, duo- en/of groepsopleidingen (drie tot zes cursisten) aan volwassenen in professionele context. De opleidingen zijn functioneel en interactief met focus op communicatie.

AANBOD - Een freelance contract met degelijke vergoeding, een job vol uitdagingen in een multiculturele omgeving - Een doorgedreven opleiding door onze pedagogen, didactische onder-

steuning met inhouse ontwikkelde syllabi - Een zeer goed geoliede organisatie. Samen met de planner stel je zelf je uurrooster samen in functie van je beschikbaarheden

Geïnteresseerd? Mail je cv naar conny. awouters@lerian.be. We ontmoeten je graag voor een gesprek! Tot binnenkort.

COLOFON BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 30 euro per jaar. OPLAGE : 62.609 exemplaren.

REDACTIE

VERTALING

Jean-Marie Binst, Eva Christiaens, Filip De Rycke, Sara De Sloover, Tim Gatzios, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Stefanie Nijs, Jasmijn Post, Bram Van Renterghem, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Roan Van Eyck, Steven Van Garsse, Danny Vileyn, Tom Zonderman

John Arblaster, Martin McGarry, Laura Jones Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke

MEDEWERKERS

DISTRIBUTIE

Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Céline Emmerechts, Patrick Jordens, Tom Peeters, Niels Ruëll, Sophie Soukias, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be

EINDREDACTIE

ADVERTEREN?

Marthe Paklons, 02-650 10 61 sales@bruzz.be

ALGEMENE DIRECTIE

Dirk De Clippeleir HOOFDREDACTIE

Karen De Becker CULTUUR & UIT: Geert Van der

Hallen

Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), Mathias Declercq

VORMGEVING CULTUUR & UIT: Heleen Rodiers ACTUA: Ruth Plaizier

CULTUUR & UIT

KALENDER UIT

Gerd Hendrickx

Kotbaas

FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Sam De Ryck

in Brussel?

Voer uw evenement in op Encodez votre événement sur Enter your event on www.agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Brik zoekt koten om te beheren

Kristof Pitteurs Flageyplein 18, 1050 Elsene. Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

Eigenaar van een studentenwoning in Brussel? Interesse in een gegarandeerd maandelijks inkomen voor meerdere jaren? Genoeg van het opvolgen van studentencontracten en dagelijks onderhoud?

Lees meer op brik.be

Meld nieuws

Hebt u nieuws uit Brussel, dan kunt u ons dat melden via het WhatsApp-nummer 0489-988.988 Persberichten kunnen via nieuws@bruzz.be

DB619958H9

DB623070I9

ALTIJD DAT IETSJE

Wij zijn op zoek naar een

Bouwadviseur

Op zelfstandige basis - regio Vlaams-Brabant

duurzamer

Functie

Profiel

• Actief prospecteren van potentiële klanten. • Gedreven verkoper met gezonde werklust. • Analyse van de behoeften.

• Ervaring in de particuliere verkoop is een pluspunt.

• Uitwerken van voorstellen die resulteren in een overeenkomst.

Interesse?

regiotalent.be

DB660629C0

Aanbod

Interessante jobs in je mailbox? Maak een job alert aan op

• Een zeer aantrekkelijke verloning op basis van de resultaten.

Gelieve uw cv te mailen naar : geert.mignon@kijkenbouw.be

• Een stevige ondersteuning vanuit het bedrijf.

Moorselestraat 206 B-8930 Menen T. +32 (0)56.51.31.60 info@kijkenbouw.be www.kijkenbouw.be

• Permanente opleiding en bijscholing.

TUINWERKEN ALLE DIENSTEN Goede prijs Kortingen Gratis offerte

0486 93 16 86 DB487188C8

Haal alles uit je zondag.

Ultieme Emiraten verwenreis! Dubai · Abu Dhabi · Oman · Bahrein · Qatar 3-daagse *****citytrip met o.a. Expo & Vlaamse gids + 11daagse Oceania luxee topcruise, all-in EENMALIGE VERWEN-AFREIS 8 december 2020 INBEGREPEN vliegreis - excursies - balkonkajuit volpension - fooien - dranken - topservice THEMADAG vrijdag 27 maart om 15u (te Sint-Truiden)

AANKOOP

€3.999 /persoon

Luikersteenweg 62 • St-Truiden • T 011 70 55 00 • www.deblauwevogel.be

BEL 0489 94 49 72 GRATIS OFFERTE DB660296C0

DB586828C9

nertspels (bontjassen) • parels oude merkhorloges • oud goud zilveren en gouden munten • tin tandgoud • allerlei zilver • porselein zijden tapijt • rode koralen • edelstenen schilderijen (16e-17e-18e E) • porselein merkhandtassen • diamanten

14 magische dagen

Reisfa mil ie Ca rl ier

Want ’t is pas morgen maandag!

• Een flexibel uurrooster buiten kantooruren.

DB634786J9

DB623070I9

Paola, artieste, jongleert met al haar zorgvaardigheden.

DINSDAG 31 MAART

JOBS 2 CARE 4 Kom actief jobdaten en ontvang een verrassing!

Onze aanpak. Jouw stijl. Als thuisverpleegkundige bij het Wit-Gele Kruis ben je van vele markten thuis. Je houdt van variatie en uitdaging. Gelukkig, want elke dag is een belevenis. Waar jij op rekent? Je skills, zin voor creativiteit en een team van collega’s dat je elke dag ondersteunt. Je kiest voor onze aanpak, maar vult die in met je eigen stijl.

DB659377C0

Klaar om op ronde te gaan? Solliciteer op jouwstijl.be

DB659358C0

GEMEENTE TERVUREN IS OP ZOEK NAAR EEN (M/V): Lokaal Bestuur Machelen zoekt enthousiaste collega’s (m/v)

Teamleider Rein en Wegen C4-C5 - contractueel (onbepaalde duur) Functie: Je organiseert en optimaliseert de operationele werking van de ploeg bestaande uit meewerkende ploegverantwoordelijken, arbeiders en hulparbeiders die instaan voor het onderhouden en het beheer van het openbaar domein op een ecologische, duurzame en energie-efficiënte wijze. Profiel: diploma lager secundair onderwijs • minimum 2 jaar ervaring binnen het werkdomein • rijbewijs B (rijbewijs C is een troef) Interesse? Solliciteren kan tot uiterlijk 26 maart 2020 naar personeelsdienst@machelen.be.

Stafmedewerker dienst overheidsopdrachten en patrimoniumbeheer Niveau B4-B5 / Voltijds statutaire functie /Onmiddellijke indiensttreding / Er wordt een wervingsreserve aangelegd (min. 2 jaar) Beheren van de overheidsopdrachten voor werken van A tot Z in nauwe samenwerking met de diensten gebouwen en openbaar domein en bijstand verlenen bij de behandeling van patrimonium- en verzekeringsdossiers van het lokaal bestuur Tervuren (gemeente, AGB Bexit en OCMW).

Deskundige dienst overheidsopdrachten en patrimoniumbeheer Specialist in verzekeringen Niveau B1-B3 / Halftijds statutaire functie / Onmiddellijke indiensttreding / Er wordt een wervingsreserve aangelegd (min. 2 jaar)

Teamcoach Welzijn A4a-A4b - statutair (onbepaalde duur) Functie: Je coördineert de interne samenwerking tussen de diensten van team Welzijn en bevordert de samenwerking met de andere teams en diensten op beleidsmatig vlak. Denkt overkoepelend en transversaal en bent ook lid van het managementteam. Profiel: in het bezit zijn van een master diploma • binnen de 10 afgelopen jaren minstens 4 jaren dienstervaring bij een overheidsinstantie op A-niveau en/of minstens 4 jaren gelijkwaardige relevante ervaring kunnen aantonen bij een privéinstelling of bedrijf in een leidinggevende functie • rijbewijs B Interesse? Solliciteren kan tot uiterlijk 26 maart 2020 naar personeelsdienst@machelen.be. Wij bieden: mooie work-life balance • maaltijdcheques 7,50 euro • hospitalisatieverzekering • fietsvergoeding • gratis abonnement openbaar vervoer woon- en werkverkeer • meerekenbaarheid relevante dienstjaren Meer info op www.machelen.be/vacatures DB660351C0

machelen.be

Instaan voor het beheer (aanmaak, opvolging en afsluiting) van de verzekeringsdossiers (schadedossiers, arbeidsongevallen, …) en administratieve medewerking verlenen bij het behandelen van patrimoniumdossiers van het lokaal bestuur Tervuren (gemeente, AGB Bexit en OCMW).

Diensthoofd WEB Niveau A1-A3 / Voltijdse statutaire functie / Onmiddellijke indiensttreding / Er wordt een wervingsreserve aangelegd (min. 2 jaar) Het diensthoofd WEB leidt, organiseert en coördineert de dienst ‘Werken in eigen beheer’ en volgt de dagelijkse werking ervan op. De dienst WEB is een operationele dienst die voor de gemeente Tervuren in eigen beheer werkzaamheden uitvoert met betrekking tot gebouwen, openbaar domein (wegenis, groen, openbare netheid en riolering) en logistiek. Het diensthoofd WEB staat tevens in voor de noodplanning. Interesse? Voor verdere informatie betreffende deze vacatures en de volledige functiebeschrijving verwijzen wij graag naar onze website: www.tervuren.be/ondernemen-en-werken/werken/vacatures of neem contact op met de personeelsdienst, tel. 02 766 52 42 en e-mail: hrm@tervuren.be. Solliciteer uiterlijk op donderdag 26 maart 2020. DB658987C0

DB623068I9

Lokaal Bestuur Hoeilaart zoekt nieuwe medewerkers. Voor de afdeling Mens, die de diensten sociale zaken, woonzorgsite, welzijnsbeleid en kinderdagverblijf omvat, zoeken wij:

Hoofdverpleegkundige WZC voltijds Verpleegkundige WZC met opdracht Zorgkundigen WZC van half- tot voltijds bespreekbaar Zorg- en verpleegkundigen WZC weekendwerk, bijverdienste Verpleegkundige WZC van half- tot voltijds bespreekbaar Zorgkundige DVC van half- tot voltijds bespreekbaar Jobstudenten (verzorging, verpleging) van half- tot voltijds bespreekbaar

Vilvoorde is een innovatieve stad aan het water met meer dan 45 000 inwoners. Om het team van stad en OCMW te versterken, zijn we op zoek naar dynamische en enthousiaste medewerkers (m/v) die samen met ons willen bouwen aan een stad waar het aangenaam wonen en werken is.

dienst Veiligheid A1a-A3a, voltijds, contractueel

Interesse: Stuur jouw cv + brief: • per mail naar personeelsdienst@hoeilaart.be • online via www.hoeilaart.be/sollicitatieformulier • per afgifte aan of per post naar Gemeentebestuur Hoeilaart, t.a.v. Personeelsdienst, Jan van Ruusbroecpark z/n, 1560 Hoeilaart.

werkleider dienst Stads- en Wijkonderhoud B1-B3, voltijds, statutair

Meer weten: Aarzel niet om meer informatie op te vragen over de functiebeschrijving, de arbeidsvoorwaarden en/of de selectieprocedure. Telefoon: 02 894 95 35. Neem ook een kijkje op www.hoeilaart.be/vacatures-bij-gemeente-en-ocmw.

deskundige woonkwaliteit noodplancoördinator dienst Wonen en Ondernemen B1-B3, voltijds, contractueel

B1-B3, voltijds, contractueel

zwembadbeheerder

cc Het Bolwerk C1-C3, voltijds, contractueel

dienst Vrije Tijd B1-B3, voltijds, contractueel

DB658711C0

expert bestuurlijke handhaving

theatertechnicus

Solliciteren tot 5 april 2020

administratief medewerker

dienst Openbaar Domein en Mobiliteit C1-C3, voltijds, statutair

dienst Personeel C1-C3, deeltijds (80%), contractueel

Solliciteren tot 29 maart 2020

DB658898C0

Ons aanbod Een boeiende functie binnen een openbaar bestuur met heel wat mogelijkheden om zich verder te ontplooien • relevante ervaring wordt onbeperkt in aanmerking genomen voor het bepalen van de wedde • de wedde wordt vermeerderd met vakantiegeld, eindejaarstoelage en maaltijdcheques • gratis woon-werkverkeer bij gebruik van het openbaar vervoer, fietsvergoeding, hospitalisatieverzekering en tweede pensioenpijler (voor contractuelen) • interessante verlofregeling en werktijden waardoor een evenwichtige combinatie van vrije tijd/gezin en werk mogelijk is.

Vacature Bij de Vertegenwoordiging van de deelstaat Brandenburg bij de Europese Unie te Brussel is, onder voorbehoud van budgettaire voorwaarden, per direct een openstaande positie voor:

Interesse? Meer informatie? Alle info vind je op www.vilvoorde.be of kan je opvragen bij de dienst Personeel (02 255 79 48 – sollicitaties@vilvoorde.be).

een conciërge / chauffeur (m/v/x)

Solliciteren kan tot 29 maart 2020 voor de administratieve functies en tot 5 april 2020 voor de overige functies .

fulltime (38 uur per week) voor onbepaalde duur beschikbaar

www.poolstok.be

Do’s & don’ts voor je CV? Lees het op regiotalent.be/solliciteren

De Vertegenwoordiging van de deelstaat Brandenburg vertegenwoordigt de deelstaat Brandenburg bij de Europese Unie en haar organen. Met haar grote aantal evenementen en exposities biedt de deelstaatvertegenwoordiging een blik op de culturele, politieke en economische dimensies van deze Duitse deelstaat. Conciërgetaken • kleinere herstellings- en onderhoudswerkzaamheden en eventueel andere conciërgetaken • bijstandsverlening voor gebouwen- en evenemententechniek (ook tijdens evenementen) • toezicht op en controle van onderhoudswerken en herstellingen door externe dienstverleners. • controle van de technische infrastructuur/installaties • assistentie bij de voorbereiding op en realisatie van evenementen • reinigingswerken aan de binnen- en buitenzijde van het complex • medewerking verlenen aan algemene beheerstaken • af en toe tuinonderhoud, schoonmaak voetpaden, telefoondienst • ondersteuning van de IT-dienst Chauffeurstaken • personenvervoer/koeriersdienst • onderhoud van de dienstauto Het nieuwe lid van een groot team dient niet alleen een hoge inspanningscapaciteit te kunnen leveren maar daarnaast over de volgende kwalificaties te beschikken: • betrouwbaarheid, verantwoordelijkheidszin, samenwerkingsvermogen en flexibiliteit • zelfstandig kunnen werken • verzorgd voorkomen, goede omgangsvormen • goede praktische IT-kennis (Excel, Word, Outlook) is eveneens wenselijk • een afgeronde technische opleiding geldt als pluspunt, • bereidheid tot deelname aan bijscholingscursussen en rijveiligheidstrainingen (ook in Duitsland) Gezien de uiteenlopende activiteiten in Brussel/België en de talrijke contactmomenten met Belgische instellingen en ondernemingen, dient voldoende taalkennis bij aanvang aanwezig te zijn. Daarom verwachten wij naast de beheersing van het Duits ook een goede kennis van het Frans. Kennis van het Engels en/of Nederlands worden als pluspunt beschouwd. Verloning: De uitbetaling van het loon wordt bepaald aan de hand van de loon- en vergoedingstabellen voor plaatselijk personeel in België. Wij bieden u: dienstverband van onbepaalde duur, interculturele, afwisselende en ambitieuze bezigheden voor de deelstaat Brandenburg, flexibele indeling van de arbeidstijd. Gelieve uw kandidatuur (motiverend schrijven, cv, aanbevelingen, diploma's) met opgaaf van de eerst mogelijke datum van indiensttreding ten laatste op 14.04.2020 te richten aan: Vertegenwoordiging van de deelstaat Brandenburg bij de Europese Unie, Jozef II-straat 108, 1000 Brussel. Voor meer informatie kunt u zich richten tot mevr. Lehmann, Tel.: 0032 2 73.77.458. Ook verzending via elektronische weg is mogelijk via het e-mailadres: claudia.lehmann@eulv.brandenburg.de.

DB660824C0

Stad Vilvoorde Grote Markt 1800 Vilvoorde t 02 255 45 11 f 02 255 47 80 www.vilvoorde.be

DB620147H9

Stad en OCMW Vilvoorde maken werk van een diversiteitsbeleid. Kandidaten worden dan ook geselecteerd op basis van hun kwaliteiten en vaardigheden, ongeacht leeftijd, gender of culturele achtergrond.

DB659109C0

Solliciteer via: www.vilvoorde.be of schriftelijk aan het college van burgemeester en schepenen, Stadhuis, Grote Markt, 1800 Vilvoorde, of tegen ontvangstbewijs af te geven op de dienst Personeel.