BRUZZ actua - editie 1690

Rubrieknaam

#1690 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

08 | 01 | 2020

Zonder papieren maar met een missie MAMADOU MOUSSA BAH MANAGER VAN EEN KRAAKPAND

BRUG TE KOOP VOOR ÉÉN EURO

Jubelparkbrug snakt naar renovatie

© SASKIA VANDERSTICHELE

LEGENDARISCHE STRIPWINKEL ’T B-GEVAAR KRIJGT TWEEDE LEVEN

BRUSSELS VOLKSTEJOÊTER

ZOÊTERDAG, ZONDAG, MOINDAG een komedie van EDUARDO de FILIPPO gebaseerd op de Franse vertaling van Huguette Hatem

11, 12, 17, 18, 19, 24; 25, 26, 31 JANUARI + 1 & 2 FEBRUARI 2020

Zinnema, Anderlecht Veeweidestraat 24-26, 1070 Anderlecht

VACATURE

Lerian (www.lerian.be) is een dynamische talenschool met kantoren in Antwerpen, Brussel, Gent en Luik. Al meer dan 20 jaar biedt Lerian een waaier van kwaliteitsvolle taaldiensten aan bedrijven aan.

Voor de regio Brussel werft Lerian dynamische, gemotiveerde en creatieve freelance taaltrainers Nederlands aan

TAAK het geven van privé, duo- en/of groepsopleidingen (drie tot zes cursisten) aan volwassenen in professionele context.

De opleidingen zijn functioneel en interactief met focus op communicatie.

AANBOD - Een freelance contract met degelijke vergoeding, een job vol uitdagingen in een multiculturele omgeving - Een doorgedreven opleiding door onze pedagogen, didactische onder-

COLOFON

ADVERTEREN?

REDACTIE

EINDREDACTIE

Marthe Paklons, 02-650 10 61 sales@bruzz.be

Karen De Becker

BRUZZ

DISTRIBUTIE

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be

ABONNEMENTEN

ALGEMENE DIRECTIE

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

Jo Mariens

Jean-Marie Binst, Eva Christiaens, Filip De Rycke, Sara De Sloover, Tim Gatzios, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Stefanie Nijs, Jasmijn Post, Bram Van Renterghem, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Roan Van Eyck, Steven Van Garsse, Danny Vileyn, Tom Zonderman

HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), Mathias Declercq CULTUUR & UIT

Gerd Hendrickx

MEDEWERKERS

Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Céline Emmerechts, Patrick Jordens, Tom Peeters, Niels Ruëll, Sophie Soukias, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden

CULTUUR & UIT: Geert Van der Hallen VORMGEVING CULTUUR & UIT: Heleen Rodiers ACTUA: Ruth Plaizier KALENDER UIT

Sam De Ryck VERTALING

John Arblaster, Martin McGarry, Laura Jones FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke

REGIE: Jean-François D’Hondt VERBRUSSELING: Marc Bober

€16, €18, €49 (arrangement met restaurant Den Appelboom)

steuning met inhouse ontwikkelde syllabi - Een zeer goed geoliede organisatie.

Samen met de planner stel je zelf je uurrooster samen in functie van je beschikbaarheden

Geïnteresseerd?

Mail je cv naar conny. awouters@lerian.be.

We ontmoeten je graag voor een gesprek!

Tot binnenkort.

uw evenement in op Encodez votre événement sur Enter your event on www.agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Kristof Pitteurs Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

Meld nieuws

Hebt u nieuws uit Brussel, dan kunt u ons dat melden via het WhatsApp-nummer 0489-988.988 Persberichten kunnen via nieuws@bruzz.be

Edito / Inhoud

EDITO

08

Rondjes draaien

SPREEKTIJD Sophie Buysse pleit voor meer debat "Debat leert je om je ideeën te structureren en helder te verwoorden"

— MATHIAS DECLERCQ

“De roep om de fusie van de politiezones is een van de spookdiscussies die elk jaar opnieuw oplaaien”

12

REPORTAGE Portret van een goeddraaiend collectief van sans-papiers

05

Chou de Bruxelles

06

De week

16

Patrimonium Jubelfeestbrug te koop voor één euro

18

Enfant Terrible Selim ‘Miles’ Boudrâa, zanger en saxofonist

20

Cultuur 't B-gevaar sluit de deuren

22

Reportage Wandelen langs tags

26

Nick Trachet

27

Big City Nieuwe straatnamen

NOG MEER 10 BRUSSELSE METAMORFOSES Voor en na. BRUZZ koos tien plekken die de voorbije tien jaar helemaal zijn veranderd. Met onder meer de voetgangerszone in het centrum, het

▲

Met handige fotoslider

Spiegelplein in Jette, de Ninoofse poort en het park van Thurn & Taxis.

BRUZZ.be/metamorfose SEASON’S PREVIEW Op woensdag 15 januari lanceren we de nieuwe BRUZZ Select, de magazinespecial met onze cultuurtips voor het voorjaar van 2020.

Verpakt in een mooi bewaarmagazine. Niet te missen!

Vanaf 15 januari

▲

kantie heet, richtten redacties over het hele land hun vizier opnieuw op de hoofdstad en hoe de ordediensten een nieuwe ‘oorlogsnacht’ zouden proberen te vermijden. Alsof het omgekeerde een teleurstelling zou zijn.

Neen, het kwam niet tot grote rellen en de brandweer kon dit jaar ongestoord – lees: zonder bekogeld te worden - haar werk doen. En de eenheid van commando over de zes politiezones zal bijgedragen hebben tot het in de kiem smoren van erger.

Maar dat zowel de politie als minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem deze balans als een overwinning framede, is niet één, maar enkele bruggen te ver. Voor De Crem is deze oudejaarsnacht het ultieme argument voor een eengemaakte politiezone in Brussel. Toch even

recapituleren: vorig jaar - zonder eengemaakt commando - brandden er 11 wagens uit en viel er een dode bij een steekpartij. Dit jaar waren dat er 21 en een zwaargewonde bij een steekpartij. Ja, er werden veel arrestaties gedaan en plunderingen werden vermeden, maar de burger ziet in dergelijke cijfers niet bepaald een positieve curve. Vraag dat maar aan de eigenaars van de uitgebrande wagens.

De roep om de fusie van de politiezones is een van de spookdiscussies die zo elk jaar opnieuw oplaaien. Ook vorig jaar greep De Crem de rellen op nieuwjaarsnacht aan om de fusie op tafel te leggen. Maar het debat over die fusie heeft iets vermoeiends en steriels, schreven we toen al. De meningsverschillen lopen langs een onwrikbare communautaire lijn. Te onthouden: de Nederlandstaligen zijn voor, de Franstaligen tegen.

Het eindejaar van 2019 werd getekend door een nieuwe farce. Kort samengevat: de Vlaamse regering voerde zo’n verbod in, maar dan wel eentje waar de lokale gemeenten zelf mogen van afwijken om vuurwerk op oudejaarsnacht toch toe te laten.

Enkele dagen later raakte bekend dat de federale overheid een procedure heeft opgestart tégen dat Vlaamse verbod. Nu, België zou België niet zijn zonder inefficiënte beleidsvoering, maar daartegenover staan toch wat vragen waar we wél dringend mee aan de slag moeten. Zoals: wie zijn die gasten die het als hun opdracht zien om de stad elk jaar in brand te steken? Waar schieten zij, hun ouders en hun omgeving tekort? Wat is de rol van vluchtige sociale mediaplatformen zoals Snapchat in het ophitsen van de gemoederen? En wat moeten we doen om ervoor te zorgen dat we de volgende jaren niet opnieuw in rondjes draaien - en dat het eerste Edito van 2021 kan gaan over iets anders dan een uit de hand gelopen nieuwjaarsnacht.

BRUZZ | VOORAF

Negentien wagens en twee scooters uitgebrand. 75 vuilnisbakken in lichterlaaie. 211 arrestaties.

Politiewagens bekogeld, bushokjes vernield en de ruiten van een rijdende tram ingegooid. Ziedaar de balans van een oudejaarsnacht in Brussel. Een oudejaarsnacht die, ondanks de lessen getrokken na de rellen van vorig jaar, in de sterren geschreven stond. Al weken knalde het in de straten van Schaarbeek, Molenbeek en Anderlecht. En met de nieuwsluwe periode die de kerstva-

BRUZZ Select Cultuurspecial

Bij uw BRUZZ abonnement en op verschillende plekken in de stad 8 JANUARI 2020

I

3

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

LAURENT DEVILEZ, SINT-HUBERTUSGALERIJEN "Ik hou van de aandacht, maar ook van het gesprek dat mijn snor uitlokt. Binnenkort verf ik hem groen. In mijn nek staat een tattoo met een vis en een kruis, het symbool van de eerste christenen. Ik ben gedoopt,

maar niet gelovig. Ik vind het gewoon mooi.

Ik leef me uit in het creĂŤren van juwelen en gepersonaliseerde wandelstokken. Tussen twee opdrachten door maak ik creaties met afvalmateriaal uit het atelier. Vijf jaar geleden

woog ik nog 137 kilogram. Zeven jaar lang heb ik geleefd met een aneurysma van de aorta. In tien seconden kon ik eraan zijn. Dat is gelukkig achter de rug. Ik geniet nu van dag tot dag."

8 JANUARI 2020

I

5

De week

Terugblik op het nieuws

Grote werken

Caroline Pauwels

De grote infrastructuurwerken in Brussel voor 2020 zijn aan de Vorstlaan, de Ruisbroeksesteenweg, de Albertlaan, de Zuidlaan, waar een fietspad komt, en de Paleizenstraat (vanaf Jules de Troozsquare). De renovaties van de Leopold II- en de Troontunnel duren tot de zomer 2021.

Huidig VUB-rector Caroline Pauwels is kandidaat om zichzelf op te volgen als rector. Dat zegt Pauwels maandag tijdens de nieuwjaarsreceptie van de VUB.

650.000 Het Atomium heeft in 2019 liefst 650.000 bezoekers over de vloer gekregen en zo was het afgelopen jaar het derde beste jaar ooit voor het Belgische monument. Enkel in 2006 en 2008, toen het Atomium heropende na de renovatie en bij de 50ste verjaardag, waren de cijfers beter.

VOLSTAAT ÉÉN JAAR WEL VOOR EEN DEGELIJKE VERALGEMEENDE ZONE 30?

Steenwegzone 30 BRUZZ | DE WEEK

Over een jaar voert het Gewest een veralgemeende zone 30 in. Een kaart toont alvast in welke straten het Gewest het geweer van schouder wil veranderen. Rest de vraag of zo’n ingrijpende maatregel wel realistisch is in een jaar tijd. “Een stapsgewijze invoering is beter,” vindt professor Tom Brijs. — KRIS HENDRICKX

6

D

at het Gewest tegen 1 januari 2021 een veralgemeende zone 30 wil invoeren, was al bekend. De aankondiging was een van de speerpunten van het Brusselse regeerakkoord, waarin veel aandacht naar verkeersveiligheid gaat.

Een jaar voor de invoering van de maatregel begint het Gewest met het overleg met gemeenten, politiezones en de openbaarvervoersmaatschappijen. Dat overleg moet duidelijk maken welke straten nu precies zone 50 mogen blijven.

Het algemene principe wordt immers dat Brussel één zone 30 wordt, behalve op plaatsen waar een uitzondering op haar plaats is.

Vandaag is dat nog omgekeerd.

Samen met de start van het overleg verspreidt het Gewest ook een kaart met een concreet voorstel voor het eigen netwerk van gewestwegen. Die zijn vaak groter dan de gemeentewegen en er geldt vandaag vaker een beperking van 50 km/u. Het voorstel zou betekenen dat het percentage aan straten in een zone 30 gevoelig stijgt: van zestig procent vandaag naar negentig procent over een jaar.

Een blik op de kaart leert dat het vaak belangrijke assen zijn die een zone 30 worden, waaronder heel

I

8 JANUARI 2020

wat steenwegen: zo gaan de Ninoofse-, Leuvense-, Gentse, Haachtse-, en Waterloose- en Waversesteenweg van 50 naar 30 in het voorstel van het Gewest.

Hetzelfde geldt voor de Brugmannlaan in Elsene, de Verhaegenstraat in Sint-Gillis of de brede Havenlaan langs het kanaal.

In theorie kan over alle straten op de kaart nog worden gediscussieerd met de gemeenten, inclusief de bovengenoemde straten, die tot het gewestelijke stratennet behoren. In de praktijk heeft het Gewest uiteraard meer invloed op het eigen net. De kans lijkt dan ook groot dat het merendeel van de paarse assen (zie kaart) daadwerkelijk van 50 naar 30 gaat.

De oranje straten op de kaart zijn dan weer belangrijke gemeentelijke wegen die vandaag zone 50 zijn en waarover het Gewest graag wil overleggen met de gemeenten.

Onder meer de Rogierlaan, een deel van de Jubelfeestlaan en de Prins van Luiklaan zijn daarbij.

BORDJES VOLSTAAN NIET Het gewestelijke plan, dat zowel de verkeersveiligheid, de luchtkwaliteit als de leefomgeving wil veranderen, is ambitieus. Niemand twijfelt er vandaag aan dat het Gewest de signalisatie op tal van

De nieuwe zones ■ 30 km/u ■ 50 of 70 km/u ■ te bekijken met de gemeenten

© BM

wegen tijdig aangepast krijgt.

De hamvraag is echter of die toekomstige uitgebreide zone 30 ook gerespecteerd zal worden. Tal van verkeersexperts zijn het erover eens dat snelheidsbordjes alleen niet volstaan.

“Als je je daartoe beperkt, daalt de gemiddelde snelheid misschien wel, maar heb je nog steeds heel wat overtreders die te snel of véél te snel rijden,” legt professor verkeersveiligheid Tom Brijs (UHasselt) uit. “In dat geval blijft het verkeer niet enkel gevaarlijk, maar riskeer je ook dat het draagvlak voor de zone 30 afneemt of zelfs voor correcte snelheidslimieten in het algemeen.”

Om de zone wél te doen slagen is een combinatie nodig van handhaving - snelheidscontroles en boetes

- en een herinrichting van het wegbeeld. Op een smallere straat rijden automobilisten automatisch trager en hetzelfde geldt voor kaarsrechte wegen die asverschuivingen krijgen.

STAPSGEWIJS Het Gewest maakt zich sterk dat zowel aan handhaving als aan weginrichting is gedacht. “In de werkgroep zullen we bekijken hoe de handhaving kan verbeterd worden,” zegt Inge Paemen, woordvoerster van Brussel Mobiliteit.

Ook wijst de gewestadministratie wijst erop dat de Brusselse regering 3 miljoen euro vrijmaakte om de gemeenten te helpen om hun straten veiliger te maken.

Val uit appartement

Goudstuk

Schoolinbraken

Zaterdag valt een vierjarig jongetje van drie hoog uit een appartementsraam op de hoek van de De Vergniesstraat en het Flageyplein in Elsene.

Later overlijdt hij aan zijn verwondingen in het ziekenhuis Saint-Luc.

Bakkerij De Weerdt in Sint-Gillis verstopt in zes driekoningentaarten een goudstuk van 18 karaat in plaats van een plastic boon. De bakker verkoopt er een duizendtal taarten door.

Anderlechtse scholen zijn koploper in plunderingen en inbraken in het gewest. Van november tot half december 2019 vinden vier plunderingen plaats, in heel 2019 zijn er dat zestien. Qua inbraken - een vijftiental in de laatste zes weken van het jaar - lijdt vooral de wijk Scherdemael onder diverse vormen van criminaliteit.

De drâ keuningen hadden de perfecte informateurs kunnen zijn PASTOOR DIRK VANNETELBOSCH

BRUZZ | DE WEEK

tijdens zijn zestiende Brusselse dialectmis in de Sint-Pieterskerk in Jette

Cartoon Wauter Kim Duchateau en Wauter Mannaert wisselen elkaar af voor hun kijk op de week

© PHOTONEWS

De vraag blijft waar een overbevraagde Brusselse politie de middelen moet vinden om meer te controleren. En of Gewest en gemeenten in een jaar tijd wel dertig procent van het Brusselse wegennet kunnen herinrichten.

“Niet alle straten die zone 30 worden, zijn vandaag even gevaarlijk,” nuanceert Paemen.

“De dringendste assen eerst aanpakken maakt al veel verschil.”

Professor Brijs denkt er het zijne van. “Het ideale scenario lijkt me toch eerder om stapsgewijs te werken. Zodra je een wegbeeld hebt aangepast en weet dat je de handhaving kan garanderen, kan je er ook een zone 30 van maken. Zo behoud je het draagvlak en vermijd je frustratie.”

8 JANUARI 2020

I

7

BRUZZ | DE VERHALEN

Spreektijd

‘Debat is als leren schaken met grammatica en woordenschat’ Sophie Buysse over het belang van leren debatteren Sophie Buysse ruilde de advocatuur in voor de onderwijswereld, wat ze zelf zinvoller werk noemt.

8

I

8 JANUARI 2020

I

k heb zoveel kansen gekregen in mijn leven. En dan zou ik grote bedrijven helpen om ... minder belastingen te betalen? Intellectueel is dat super uitdagend. Maar ik geloof in zinvoller werk.” Vol vuur vertelt Sophie Buysse (31) waarom ze een carrière in de advocatuur verliet voor de onderwijswereld.

Eerst stampte ze Teach for Belgium Vlaanderen uit de grond, daarna werkte ze onder meer voor ToekomstATELIERdelAvenir (TADA).

“Ik vind het zalig om met kinderen en jongeren te werken. Zien hoe die kleintjes ambities ontwikkelen, de wereld bekijken, nieuwe dingen ontdekken: dat is gewoon magisch.”

En dan lonken alweer nieuwe projecten. Buysse gaf haar job op om zich voltijds te wijden aan Debateville, een naschoolse debat- en spreekvaardigheidsclub voor jongeren. Eind januari staat de opening gepland in bibliotheek Muntpunt, na een half jaar tests met proefsessies.

Daarnaast scherpt Buysse haar eigen discussievaardigheden aan bij De Vrijdaggroep, een denktank voor jonge mensen die om de twee maanden in Brussel samenkomt.

Wat moeten we ons voorstellen bij De Vrijdaggroep?

SOPHIE BUYSSE: We zijn een

Hoe is de sfeer in zo’n diverse groep?

Raken jullie het gemakkelijk eens?

BUYSSE: De meeste leden zijn best

progressief en we vinden elkaar op

een heel aantal ideologische vlakken.

Maar we kunnen het ook goed oneens zijn, zeker als het over die strategienota’s gaat. Die moeten niet alleen maatschappelijk relevant, maar ook urgent zijn en aanleunen bij onze identiteit als groep.

Na elke samenkomst gaan we op café in Brussel, dat helpt ook (lacht).

Onze vicevoorzitter kiest altijd geslaagde restaurants of activiteiten uit, vaak in de buurt van de Koning Boudewijnstichting aan de Naamsepoort. Al is zo’n vrijdagavond uitgaan best pittig, want op zaterdag om negen uur begint de volgende vergadering.

Als je na je voltijdse job nog aan rapporten zit te schrijven, is het extra fijn als je met de groep ook op stap kan gaan. Bovendien zit de sfeer echt goed. Sommigen komen elke keer speciaal vanuit Parijs of Londen naar Brussel. Iedereen spreekt trouwens zijn eigen taal, Frans of Nederlands, zodat je wel de juiste nuances kunt leggen tijdens een discussie.

Helpt uw deelname aan De Vrijdaggroep u ook bij uw eigen projecten, zoals Debateville?

BUYSSE: Dat helpt enorm. Het

maakt me nog ambitieuzer om zelf de schouders te zetten onder een betere toekomst. En onze toekomst, dat zijn de kinderen en jongeren. Daarom heb ik het project

▲

Belgische denktank van mensen met diverse achtergronden uit alle

hoeken van het land, gesteund door de Koning Boudewijnstichting.

Enerzijds stellen we strategische nota’s op over belangrijke maatschappelijke uitdagingen, bijvoorbeeld het Belgische gevangeniswezen of de economische impact van het legaliseren van cannabis.

Anderzijds schrijven de leden wekelijks een opiniestuk voor Knack en L’Echo. Op die manier hopen we nieuwe inzichten aan te reiken in het politieke debat, over thema’s waar ook jonge mensen van wakker liggen.

Voor die strategische rapporten ligt de lat hoog. Je moet met een goed onderbouwd, vernieuwend idee naar voren komen. Wie zich geroepen voelt, kan eraan meeschrijven. Om de twee maanden komt de hele groep samen om over de voortgang te debatteren.

Het is ongelooflijk interessant om met mensen uit zoveel verschillende sectoren samen te zitten. Zo heb je iemand van het Agentschap Wegen en Verkeer, een arts, een architect, iemand van bij het Rekenhof.

Sommigen zijn lid van een politieke partij, anderen niet. De leden komen zowel uit bevoorrechte gezinnen als uit Brusselse volkswijken.

BRUZZ | DE VERHALEN

Het vennootschapsrecht kon haar niet langer bekoren, en dus volgde de Schaarbeekse onderwijsexperte Sophie Buysse haar hart naar ngo’s als Teach for Belgium. Ondertussen is ze lid van denktank De Vrijdaggroep en start ze een debathub voor jongeren in Muntpunt. “De taalvaardigheid gaat alarmerend hard achteruit. Debat kan de liefde voor taal weer aanwakkeren.”— STEFANIE NIJS, FOTO’S IVAN PUT

8 JANUARI 2020

I

9

Sophie Buysse

▲

BUYSSE: Natuurlijk vormen de

Liverpool en Londen. Debat is een heel activerende tool voor empowerment en om vaardigheden aan te leren.

Debat leert je om je ideeën te structureren en helder te verwoorden. Je moet kunnen reageren op wat de ander zegt en dus ook leren luisteren. Daarnaast kan het de empathie vergroten. Spelletjes met een opgelegd standpunt dwingen jongeren om zich in te leven in het standpunt van een ander. Het is in onze open en dynamische samenleving oké als ik anders denk dan jij.

Debat leert ons constructief en vreedzaam omgaan met die verschillen.

Kritisch denken is nog zo’n belangrijke vaardigheid die we willen aanscherpen. Onlangs had ik een atelier over sociale media. (Verontwaardigd) Tieners van twaalf kunnen uit een Facebookfeed geen enkele reclameboodschap herkennen. Ik vond dat enorm frappant. Jongeren krijgen continu een overload aan informatie over zich, maar ze hebben niet altijd de reflex om erover na te denken. Waarom komt die informatie bij mij? Om dat te kunnen verwerken moet je die higher order thinking skills ontwikkelen, zoals kritisch en gestructureerd denken. En dat leer je bij debat.

taallessen op school de basis. Maar als grammatica en woordenschat de schaakstukken zijn, leert debat je

Leren ze dat kritisch en gestructureerd denken dan niet op school?

Debateville opgericht, om jongeren na school te leren debatteren. Want er is wel een bepaalde urgentie.

Over welke urgentie hebt u het precies?

BUYSSE: In de PISA-tests zie je dat de

BRUZZ | DE VERHALEN

kloof tussen de meest bevoorrechte en meest benadeelde leerlingen wat de OESO-landen betreft bijna nergens zo groot is als bij ons. Waar je geboren bent, bepaalt in hoge mate hoe goed je het doet op school.

Dat beïnvloedt dan weer je slaagkansen in het leven. Die onrechtvaardigheid blijft me choqueren.

Daarnaast blijkt uit de PISAresultaten van 3 december dat onze leerlingen opnieuw slechter scoren op taal. De onderwijsrapporten met dalende resultaten voor taal- en spreekvaardigheid stapelen zich op.

Terwijl taal de hefboom is naar leerwinst op andere domeinen, van geschiedenis tot wiskunde. Bovendien heb je taal nodig voor zelfexpressie en voor een goed gesprek met je buren in tijden waarin we altijd maar op onze telefoon zitten te swipen.

Is leren debatteren de oplossing om al die taalvaardigheid bij te spijkeren?

“Mijn deelname aan De Vrijdaggroep maakt me nog ambitieuzer om zelf mijn schouders te zetten onder een betere toekomst” SOPHIE BUYSSE OPRICHTER DEBATEVILLE

ermee te schaken. Het is een leuke manier om die kennis ook toe te passen en om de liefde voor taal aan te wakkeren.

De Engelse ngo DebateMate, die samenwerkt met de Bill & Melinda Gates Foundation, boekt al tien jaar de meest waanzinnige resultaten in de moeilijkste wijken van Bristol,

10

I

8 JANUARI 2020

BUYSSE: Ik merk dat dat vaak nog

niet het geval is. Veel hangt af van de omgeving thuis en na school. We kunnen ook niet van scholen verwachten dat ze alle problemen oplossen, van kansarmoede wegwerken tot jongeren afleveren die ondanks een immense achterstand gemakkelijk zinvol werk vinden.

Daarom zijn er andere actoren in de samenleving nodig die mee hun schouders zetten onder de toekomst van onze jongeren.

Er zit zo veel talent in Brussel.

Ook in de minder goede buurten.

Jongeren zijn ambitieus en willen dokter of leerkracht worden. Onlangs zei een kind van twaalf me dat ze naar het prestigieuze Massachusetts Institute of Technology wilde gaan.

Ik weet niet of ze helemaal doorhad wat MIT is (lacht), maar het toont de ambitie. De school doet al heel veel.

Partnerschappen sluiten met andere actoren kan de blik helpen verrui-

men en leerlingen gemotiveerder maken.

Hoe pakt u dat precies aan met Debateville?

BUYSSE: Concreet doen we dat met

naschoolse debatateliers voor jongeren van 11 tot 14 jaar, vanaf eind januari elke woensdagmiddag in Muntpunt. Elk kind kan zo overtuigend zijn als Obama, zo scherp als Zwangere Guy, zo inspirerend als Malala. 65 procent van onze plaatsen is voorbehouden voor jongeren die net iets meer nood hebben aan extra kansen. De lessen

Sophie Buysse studeert rechten aan de UGent en zang aan Koninklijk Conservatorium Brussel werkt een tijd als advocaat 2015 - 2017 start en coördineert Teach for Belgium Vlaanderen 2017 - 2019 pedagogisch teammanager bij ToekomstATELIERdelAvenir is sinds januari 2019 lid van denktank De Vrijdaggroep richt in juli 2019 Debateville op, een naschoolse debatclub voor jongeren

DebateMate in Engeland. Als je zo’n groep veertienjarigen kan inspireren en naar een hoger niveau tillen, is dat een ongelooflijk leiderschapstraject. Studenten staan ook dichter bij de leefwereld van de jongeren, als een soort grote broer of zus. Ze coachen telkens dezelfde groep, zodat ze een band opbouwen.

U hebt uw job opgezegd voor dit project. Wat is uw verdienmodel?

BUYSSE: Voorlopig ben ik nog

naarstig op zoek naar centen.

Leerlingen betalen wel een beperkte bijdrage. Twintig euro is het sociale

tarief, tachtig euro zijn de reële kosten, tweehonderd euro is voor meer bemiddelde families die een gift willen doen. Daarmee kom ik lang niet uit de kosten. Soms denk ik: ‘Help, waar ben ik aan begonnen.’

Al geloof ik er wel ongelooflijk sterk in.

Op termijn zou een verdienmodel met bijvoorbeeld debatworkshops aan bedrijven een mooie uitkomst zijn. Elk bedrijf wil immers met één stem naar buiten komen en dat ligt allemaal aan de kwaliteit van de interne dialoog. Maar voorlopig focus ik op de essentie: goede debatateliers ontwerpen.

Zou u ooit in het beleid willen werken?

BUYSSE: Dat zou ik inderdaad wel

graag doen.

Wat zou u doen als u minister van Onderwijs was?

BRUZZ | DE VERHALEN

hebben telkens een andere focus: de ene keer is dat je argumentatie logisch opbouwen, dan weer lichaamstaal en debatstijl.

Maar het blijft niet bij debatteren alleen. Er is ook plaats voor slam poetry, improvisatie of storytelling met videoblogs. Niet onbelangrijk: het moet leuk genoeg zijn. We moeten concurreren met niets doen en gamen, op een locatie die niet altijd om de hoek is.

Bedoeling is dat universiteits- en hogeschoolstudenten vrijwillig de debatten leiden en een soort mentorrol opnemen, zoals bij

BUYSSE: Dat is een moeilijke vraag.

Om even bij de politiek te blijven: dat lonkt wel. De impact die je hebt, is groot. En dat is mijn grootste drive.

Er zijn jonge mensen nodig die met engagement de politiek ingaan. Maar het schrikt me af. Het is risicovol, de toon van het debat is hard en er wordt te veel op de man gespeeld terwijl dat nooit tot een oplossing kan leiden.

Minister van Onderwijs lijkt me eerst en vooral een heel moeilijke job, met een enorme verantwoordelijkheid. De toekomst van alle jonge mensen staat op het spel. Ik zou in de eerste plaats investeren in een kwalitatieve voortgezette opleiding en een interessant loopbaantraject voor onderwijspersoneel. De kwaliteit van ons onderwijs kan immers nooit de kwaliteit van de directies en leerkrachten overstijgen.

Verder mikt ons beleid om de zoveel tijd op grote hervormingen, maar vandaag zijn er al veel kwaliteitsvolle onderwijsinitiatieven op kleine schaal. Die kennis is goud waard, want zo creëer je progressieve verandering. Vernieuwing op zich hoeft het doel niet te zijn, maar resultaatsgericht theoretisch onderbouwde ideeën testen, daar geloof ik in. Dat doen we met Debateville ook, op een wendbare en ondernemende manier ons model testen. Lukt het niet meteen, dan sturen we bij tot het wel werkt.

8 JANUARI 2020

I

11

Reportage

De meest stabiele bezetting van Brussel bestaat vijf jaar

Manager zonder p Sans-papiers worden vaak als passieve slachtoffers voorgesteld, maar dat beeld doet niet altijd recht aan de realiteit. Een collectief van sans-papiers in Sint-Joostten-Node toont aan hoe het met een uitgekiende organisatie al vijf jaar in staat is een van de meest stabiele bezettingen van Brussel te runnen. “We dulden geen ruzies.” — ELLEN DEBACKERE, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

M

BRUZZ | DE VERHALEN 12

I

8 JANUARI 2020

verdieping voorbehouden voor mannen. De tweede etage wordt uitsluitend door vrouwen bezet, tenzij er sprake is van een gezin. “Enkele weken geleden kwam er een baby’tje ter wereld. De ouders en het kind mogen samen in een kamer, op voorwaarde dat er geen klachten komen van de andere vrouwen,” aldus Moussa. Op dit moment telt het collectief drie gezinnen.

BEURTROL De pakweg honderd bewoners moeten het in totaal met slechts drie toiletten en twee douches stellen. Slechts één toilet en douche is voorbehouden voor de vrouwen. “Zij zijn minder talrijk,” verklaart Moussa. “Vandaag wonen er niet meer dan negentien vrouwen bij ons.” Die vrouwen worden verdeeld naargelang de omvang van de kamers.

Telkens als we een nieuwe kamer betreden, vraagt de charismatische leider beleefd wie van de bewoners al dan niet gefotografeerd wil worden.

In de kamers valt het op dat heel wat ramen van het negentiendeeeuwse gebouw afgedekt worden met dekens. Samen met enkele vellen karton moeten die verbergen dat de meeste ramen geen glas meer hebben.

“Maar voor zo goed als alle andere klusjes hebben we altijd wel iemand die gespecialiseerd is in zijn of haar taak,” aldus Moussa. “We hebben hier schilders, loodgieters, koks, metselaars en zelfs elektriciens. Als er iets stuk gaat, kunnen we op hen rekenen voor de reparatie. Onze muren schilderen we geregeld zelf.”

Ook de huishoudelijke taken worden eerlijk verdeeld. Moussa toont

▲

amadou Moussa Bah was erbij toen in januari 2015 een honderdtal mensen een leegstaand gebouw aan het Queteletplein in Sint-Joostten-Node bezette. De nu 27-jarige Guineeër begreep al gauw dat het Collectief Ebola – dat hoofdzakelijk bestond uit mensen die de repressieve regimes in hun door ebola getroffen landen hadden ontvlucht - niet zou overleven indien er geen duidelijke regels heersten. Samen met enkele collega’s bedacht hij een aantal richtlijnen. Een manager was geboren.

In de jaren die volgden, werd de naam van het collectief omgedoopt naar La Voix des Sans-Papiers de Saint-Josse (La VSP). De groep breidde uit, en ook vluchtelingen uit Kameroen, Nigeria en Benin klopten aan om een slaapplek te krijgen. Het doel van het collectief oversteeg het samenleven: samen wilden ze luider klinken in hun vraag voor een gerechtigd verblijf.

Vijf jaar later kan het collectief zich tot een van de meest stabiele bezettingen van Brussel kronen. Dat heeft het vooral aan een tot in detail uitgewerkt reglement te danken.

“We leven hier samen in een groep die soms 90, maar soms ook wel 135 mensen telt,” vertelt Moussa wanneer hij ons door het voormalige gebouw van de gemeente gidst. “Met zo’n grote groep zijn regels noodzakelijk.”

Die regels probeert Moussa op zoveel mogelijk domeinen door te trekken, zo ook bij de indeling van de kamers. Om conflicten te vermijden worden de begane grond en de eerste

BRUZZ | DE VERHALEN

apieren

Nieuwe bewoners moeten een contract tekenen waarin ze beloven het reglement te respecteren.

8 JANUARI 2020

I

13

Kraakpand met reglement

▲

ons de taakverdeling die netjes uitgeprint aan de ingang van het gebouw ophangt. “We delen onze bewoners in zeven groepen in.

Telkens is het aan een andere groep om ofwel de vuilnisbakken buiten te zetten, de toiletten te poetsen, de gangen, het salon en de keuken onder handen te nemen, de trappen richting kelder te vegen of de spinnenwebben te verwijderen.”

Wie de beurtrol niet respecteert, krijgt eerst een waarschuwing. Bij een tweede verzuim, krijgt de overtreder een boete of moet hij zijn taak volledig alleen uitvoeren, zonder hulp van de groep. Als alles geprobeerd werd, maar de bewoner respecteert zijn opdracht nog steeds niet, volgt de uitzetting. “Maar dat hebben we gelukkig nog niet moeten doen,” zegt Moussa. “Iedereen gedraagt zich goed.”

BRUZZ | DE VERHALEN

TAALBAD Dezelfde regels gelden voor mensen die ruzie maken. Om de disputen in goede banen te leiden werd er zelfs een speciale commission d’exécution opgericht. “Er zijn al veel ruzies geweest. Niet iedereen heeft immers dezelfde mentaliteit. Maar de problemen zijn steeds opgelost geraakt,” vertelt Moussa wanneer hij ons meetroont naar de eerste etage, waar de mannen slapen.

deur om geurtjes te vermijden. Op de deur hangt het uurrooster van het medisch centrum van het OCMW. “Van het OCMW krijgen we het minimum aan verzorging. Maar omdat het soms lang duurt vooraleer we hulp krijgen, kregen enkelen onder ons de kans een EHBO-cursus van de gemeente te volgen,” klinkt het.

LOOPWEDSTRIJDEN Het in goede banen leiden van de bezetting vergt zo goed als de volledige dag. Toch vindt Moussa nog de discipline om dagelijks te lopen met atletiekclub Atlemo in Sint-Jans-Molenbeek. De vele medailles en bekers in de kamer waar Moussa slaapt, tonen dat dat zijn vruchten afwerpt. In 2018 veroverde de man nog de tweede plaats in de Brussels Half Marathon, en in 2019 won hij de Jogging van de Vrede in Sint-Agatha-Berchem.

“Lopen is echt goed voor de moraal, dus ik spoor onze bewoners zoveel mogelijk aan om aan sport te doen.

Soms lopen de vrouwen van ons collectief zelfs met me mee.”

Het is niet het enige initiatief dat Moussa neemt om de levensomstandigheden van zijn medebewoners te verbeteren. Wanneer hij ons op de gelijkvloerse verdieping de keuken toont, wijst hij op de verschillende

“We delen onze bewoners in zeven groepen in. Telkens is het aan een andere groep om te kuisen” MAMADOU MOUSSA BAH GROEPSLEIDER LA VSP

Op die verdieping stelt hij ons eerst voor aan de bewoners van de ‘Engelstalige’ kamer. “Initieel groepeerden we hier mensen die hoofdzakelijk Engels spraken. Het waren sans-papiers die vooral van Sierra Leone of Liberia kwamen.

Maar nu zijn we van strategie veranderd,” klinkt het. “Voortaan mengen we iedereen opdat elke bewoner de kans krijgt verschillende talen te leren.”

De kamer ernaast herbergt een veel grotere groep mannen. Schoenen staan netjes opgestapeld aan de 14

I

8 JANUARI 2020

vuilnisbakken. De instructies in verband met sorteren hangen er netjes boven. “Ce n’est pas simple,” geeft hij toe. “Maar we kijken er streng op toe dat iedereen zijn afval correct sorteert.” In de keuken mag iedereen voor zichzelf koken.

Voedingsmiddelen krijgen ze vaak toegestopt via enkele vzw’s.

Roken en drinken zijn niet toegelaten in het huis, en er geldt een volledig verbod op drugs. “Het maakt mensen te agressief. Daar komt ruzie van en dan slaan ze op elkaar,” aldus Moussa. Christenen en moslims

leven volgens de geboren manager vreedzaam samen binnen het collectief. “We vragen iedereen om in stilte te bidden opdat ze niemand anders zouden storen. Enkel politieke discussies durven de gemoederen al eens te verhitten.

Maar gelukkig weet iedereen er op tijd mee op te houden.”

Enkele weken geleden kwam er een baby’tje ter wereld in het pand.

Christenen en moslims leven volgens de geboren manager vreedzaam samen binnen het collectief.

WACHTLIJST Aan de ingang hangt een document met enkele tips over hoe de bewoners moeten reageren wanneer iemand door de politie wordt gearresteerd en met uitzetting wordt bedreigd. Ernaast staan dag en nacht twee bewakers om de veiligheid te garanderen. “De regel is dat de voordeur op slot gaat vanaf één uur ’s nachts tot zes uur ’s ochtends.

Dan kan er niemand nog binnen of buiten. De televisie moet dan ook uit om de nachtrust te garanderen. In het weekend gaat de deur een uurtje later toe.”

Elke nacht doet Moussa een ronde door het huis en vinkt hij op een lijst af wie er aanwezig is. “Er mogen geen plaatsen nodeloos bezet worden,” klinkt het. “We hebben een wachtlijst en momenteel staan daar zes mensen op. Als iemand een tijd niet komt opdagen, moeten we andere mensen de kans geven hier een bed te krijgen.”

Volgens Moussa slapen de sans-papiers liever in het leegstaande gebouw van de gemeente dan dat ze naar een opvangcentrum moeten, zelfs indien ze een nieuwe asielaanvraag hebben ingediend. “Ooit vertrok er iemand na een ruzie. Hij bleef twee dagen weg, maar hij kreeg snel spijt en is teruggekeerd. Er zijn een aantal vzw’s die ons soms bellen om te vragen of we plaats hebben voor een nieuwe gast. Die moeten ons beloven het reglement te respecteren.” Om die belofte kracht bij te zetten, tekenen nieuwe bewoners steeds een contract bij Moussa.

Het respect voor het reglement is niet enkel van belang voor het samenleven in groep, benadrukt de manager. “We willen een cultuur van solidariteit tussen de sans-papiers creëren,” klinkt het. “Maar daarnaast moeten we ook op iedereen kunnen rekenen wanneer we oproepen tot demonstratie voor een gerechtigd verblijf in België. Dat hoort bij het doel van onze politieke bezetting.

Wie zich bij onze groep voegt, verdedigt ook onze standpunten.”

8 JANUARI 2020

BRUZZ | DE VERHALEN

Moussa toont de netjes uitgeprinte taakverdeling.

I

15

Patrimonium

Restauratie Jubelfeestbrug dringt zich op

Prachtbrug te koop voor één euro BRUZZ | DE VERHALEN

De NMBS wil af van de Jubelfeestbrug. Ze kijkt hiervoor richting Molenbeek of Brussel-stad. Kopen zij de brug over voor een symbolische euro, dan kan er misschien eindelijk schot in de zaak komen voor de broodnodige restauratie.

Maar de kosten dreigen hoog op te lopen. “De brug is beschermd. Ze moet gerestaureerd worden,” zo klinkt het bij het kabinet van de Brusselse schepen Bart Dhondt (Ecolo-Groen). — STEVEN VAN GARSSE, FOTO’S VIRGINIE SCHREYEN

H

et park van Thurn en Taxis mag een van de geslaagdere ingrepen genoemd worden van het Brussels Gewest van het laatste decennium.

Het park kwam er na protest van de buurt, die een volgebouwd oud rangeerstation zonder een spatje groen niet zag zitten. De Brusselse Raad voor het Leefmilieu zette zijn schouders onder een park voor Thurn en Taxis. Extensa, eigenaar van de terreinen, stapte mee in het verhaal, het Brussels Gewest gaf een ferme duw, en vandaag ligt er een mooie lap groen tussen Pannenhuis en het Kanaal, ontworpen door landschapsarchitect Bas Smets.

Het park dat verder uitloopt in de richting van het Westelijk Ringspoor wordt overspannen door drie metalen bruggen. En die baren zorgen. De mooiste en meest waardevolle brug, de Jubelfeestbrug, lijdt aan metaalmoeheid en moet geregeld op stabiliteit worden gecontroleerd. De fiets- en wandelweg onder de brug is over een groot deel van de breedte versperd.

De brug is een van de weinige overgebleven voorbeelden in Brussel

16

I

8 JANUARI 2020

van exemplaren die volledig in metaal zijn uitgevoerd. Veel van de ijzeren bruggen uit het begin van de vorige eeuw in Brussel zijn naderhand vervangen door exemplaren in gewapend beton. Bovendien spreken de art-nouveauelementen, tenminste diegene die nog zijn overgebleven, tot de verbeelding. De Jubelfeestbrug dateert uit 1904 en is ontworpen door Frédéric Bruneel, die ook de Gare Maritime heeft getekend. Het is een prachtbrug, daar is iedereen het over eens.

Een ingenieurstudent van de Universiteit van Antwerpen heeft de Jubelfeestbrug in 2018 onderzocht voor een masterproef Erfgoedkunde.

De brug blijkt er erg aan toe. Ze is verzwakt door corrosie. IJzeren onderdelen brokkelen af en de brug voldoet eigenlijk niet meer aan de huidige veiligheidsnormen, hoewel er nog dagelijks zware vrachtwagens over denderen.

Tegelijk stelde de student vast dat de brug uniek is en een restauratie zich opdringt, hoewel heel wat originele elementen verdwenen zijn.

Maar omdat de brug goed gedocumenteerd is, kan ze in ere hersteld

De fiets- en wandelweg onder de brug is over een groot deel van de breedte versperd.

“De brug is beschermd, dus moet ze gerestaureeerd worden” AN DESCHEEMAEKER KABINET BART DHONDT (ECOLO-GROEN)

worden, zo blijkt nog uit de masterproef. De student merkt ook op dat dit soort plekken, publieke autovrije ruimtes onder een brug, een nieuwe functie kunnen krijgen als hippe ontmoetingsplek. Er zijn voorbeelden genoeg in het buitenland.

Hoe dan ook is de brug vandaag een smet op het gewestelijk ontwikkelingsproject van het Brussels Gewest. Het buurtcomité ijvert voor een revalorisatie van de

RONDLEIDINGEN Broodje Brussel: de verweesde Jubelfeestbrug woensdag 18 maart 2020 12.15 uur brukselbinnenstebuiten.be/event

De Jubelfeestbrug is in 1904 ontworpen door Frédéric Bruneel. © ARCHIEF

De brug moet geregeld op stabiliteit worden gecontroleerd.

Dagelijks denderen er zware vrachtwagens over.

BRUZZ | DE VERHALEN

LAKEN IN BEELD

IJzeren onderdelen brokkelen af en de brug voldoet niet meer aan de veiligheidsnormen.

brug, zodat de wandelweg onder de brug volledig opengesteld kan worden en de brug haar oude glorie terug kan krijgen.

Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Het buurtcomité werd van het kastje naar de muur gestuurd omdat het eigenaarschap van de brug complex is. De brug is eigendom van de NMBS, het bovendek, de straat die over de brug gaat, is gedeeld eigendom van Molenbeek en Brussel-Stad en het

park zelf is dan weer eigendom van het private bedrijf Extensa. Een kluwen, en niet bevorderlijk voor een snelle oplossing.

Op de koop toe lopen de belangen niet gelijk. Voor de armlastige NMBS is de brug geen prioriteit. Er rijden al lang geen treinen meer onder. De NMBS is de brug liever kwijt dan rijk.

Maar zolang het kluwen niet ontrafeld is, moeten de Brusselse overheden aanzien hoe de brug geleidelijk aan verder aftakelt.

Er komt nu wel schot in de zaak.

“We hebben een engagement om de brug te restaureren,” zegt An Descheemaeker van het kabinet van schepen Bart Dhondt (Ecolo-Groen), “Dat kan nog wel even duren, maar de brug kan zo niet blijven. Ze is beschermd, dus moet ze gerestaureerd worden.”

De nationale spoorwegen hebben zopas een studieopdracht uitgeschreven voor de restauratie van de brug. De kostprijs kan al snel tot

ettelijke miljoenen euro oplopen.

Intussen lopen er onderhandelingen over een tripartite akkoord tussen NMBS, Molenbeek en Brussel-Stad voor de overname van de brug voor één symbolische euro door Stad Brussel of Molenbeek. Zodra die eigendomsoverdracht is afgerond, kan er een restauratiesubsidie worden aangevraagd bij het Brussels Gewest. En met een beetje geluk kan de brug over enkele jaren haar 120ste verjaardag vieren.

8 JANUARI 2020

I 17

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

‘Brussel biedt een goudmijn aan uitstekende muzikanten’ B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Selim ‘Miles’ Boudrâa, zanger en saxofonist

18

M

ijn eerste concert met Man On Fire & The Soul Soldiers vond in 2011 in café-restaurant Le Cercle des Voyageurs plaats. Ik heb toen snel vier vrienden opgetrommeld om covers van Marvin Gaye, Stevie Wonder en Otis Redding te spelen. We hebben de tent in vuur en vlam gezet met een energieke mix van soul, funk en r&b. In de loop der jaren heb ik de band uitgebreid met percussie en een blazerssectie. Ik ben ook eigen nummers gaan schrijven. Ik ben blij dat ik overal mag optreden, in clubs en op privéfeesten, omringd door de beste jonge muzikanten van hier. Weet je, ik sta aan het hoofd van een vreemdelingenlegioen. We zijn allemaal Brusselaars met een andere achtergrond: Frans, Chileens, Israëlisch, Grieks. Muziek heeft geen grenzen.

Ik treed op in verschillende constellaties met een uiteenlopend repertoire. Alsof ik elke avond een andere USB-stick insteek. SupaFly gaat meer richting jazz, met bijvoorbeeld covers van John Coltrane, maar is tegelijk ook groovy en funky. One Root is een reggaegroep, waarin ik saxofoon speel.

Mijn bekendheid is gegroeid sinds ik in 2018 meegedaan heb aan The Voice Belgique. Ik heb mezelf

I

8 JANUARI 2020

kunnen presenteren aan een breder publiek en heb interessante muzikanten ontmoet zoals BJ Scott, voor wie ik arrangementen heb geschreven.

Ik kan me een leven zonder muziek niet voorstellen. Toen ik vijf was, ging ik al naar de muziekschool. Ik wilde eerst gitaar spelen, maar de gitaarleraar ging net met pensioen en er was niet meteen een opvolger. Dan maar saxofoon. Een goede keuze, want het is het instrument waarmee je het best je gevoelens kunt uitdrukken. En de meisjes houden ervan (lacht). Als je dan ook nog zingt, c’est le strike (lacht nog harder). Ik draag de naam Miles, een anagram van mijn voornaam, als eerbetoon aan Miles Davis. Mijn Algerijnse achternaam betekent trouwens ‘zware arm’, alsof ik voorbestemd was om in de voetsporen van Louis Armstrong te treden.

Mijn vreemdste concertervaring?

In Antwerpen was ik in café Kiebooms aan het spelen, toen politieagenten in burger de zaal binnenkwamen. De buren klaagden blijkbaar over lawaaioverlast. We moesten niet alleen stoppen met spelen, maar ook onze instrumenten afgeven. Ik weigerde resoluut.

Dat kan toch niet in een rechtsstaat, zonder geldige reden je privébezit

moeten inleveren? Gevolg van mijn zogenaamd opstandig gedrag: ik moest een nachtje in de cel doorbrengen. Een kafkaëske ervaring. De volgende dag mocht ik naar huis.

Brussel biedt niet alleen een goudmijn aan uitstekende muzikanten, maar is ook een aangename stad om te leven. Kosmopolitisch, tolerant en open van geest. Brusselaars doen niet moeilijk en ontvangen je met open armen. Ook al willen sommige politici mensen van verschillende afkomst tegen elkaar opzetten. Ik eet in mijn buurt graag Syrisch of Libanees en ga graag wandelen aan de vijvers van Woluwe. Alles is hier goed bereikbaar, te voet of met het openbaar vervoer.

Ik wil in de toekomst zo veel mogelijk optreden en daarmee zo veel mogelijk mensen gelukkig maken. Muziek brengt me op vele plaatsen. Dit jaar had ik het geluk om drie maanden in een club in Shanghai te spelen. Ik deel ook graag mijn kennis en ervaring, bijvoorbeeld als lesgever aan de Musictown School in Ukkel. Of ik speel voor een klein of groot publiek, ik geef me altijd volledig. Maar nu je het zegt, Couleur Café mag me altijd bellen.

On est là, on existe (grinnikt).

— TOM VAN BOGAERT

Selim ‘Miles’ Boudrâa (32) B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

bracht in 2019 een plaat uit met zijn band Man On Fire & The Soul Soldiers.

Hij treedt ook op met SupaFly en One Root.

Hij studeerde jazzzang en saxofoon aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel. Hij groeide op in het Franse Mulhouse met een Algerijnse vader en een moeder uit Réunion. Hij woont aan de Anderlechtsepoort. mof-soulsoldiers.com

© SASKIA VANDERSTICHELE

8 JANUARI 2020

I

19

Cultuur

Stripwinkelier Erik Deneyer begint met nieuw project

‘t B-Gevaar stopt, maar krijgt vervolg Weldra houdt ‘t B-Gevaar, de enige Nederlandstalige stripwinkel in Brussel, op te bestaan. De opeenstapeling van frustraties is uitbater Erik Deneyer te veel geworden. Zijn passie voor het stripverhaal is echter niet gedoofd. Hij broedt op een vervolg. — BETTINA HUBO

I

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

ntussen 27 jaar geleden opende Deneyer (53) ‘t B-Gevaar in de Greepstraat. Oorspronkelijk wilde hij zijn zaak vernoemen naar het Suske-en-Wiske-album Het eiland Amoras. “Een verwijzing naar de wijk Ilôt Sacré, waar het winkelpand lag.

Maar de erven Vandersteen gaven geen toestemming,” vertelt hij. “Ik moest dus op zoek naar een ander icoon uit de Vlaamse stripwereld. Zo kwam ik uit bij Het B-Gevaar, een Nero-album. Marc Sleen ging wel akkoord.”

Dat hij er precies dát Nero-album uitpikte, heeft een reden. In die strip bedient Nero’s tegenstander Matsuoka een machine die mensen jonger of ouder kan maken. “Dat effect hebben strips ook. Veel ouderen worden er nostalgisch van, en voor jongeren is het een bron van kennis en ontwikkeling. Wat ze in een reeks als Alex niet allemaal leren over het leven van de Romeinen!”

Klanten adviseren over strips is altijd Deneyers lust en leven geweest.

“Zeg me voor wie je een album zoekt: je vader, je vrouw, je kind, en ik doe een voorstel. Ik voel me verantwoordelijk voor wat ik verkoop. Ik vind het fijn dat iemand die de strip leest, ook echt gebeten raakt.”

Volgens Deneyer is Vlaanderen een verkleuterd stripland. “Suske en Wiske, Urbanus, FC De Kampioenen, Kiekeboe, meestal blijft de Vlaamse jeugd op dat niveau steken. Ik wil de jongeren de stap laten zetten naar het kwalitatieve stripverhaal.”

Over kwaliteit gesproken: de laatste jaren brengen de uitgevers steeds meer nieuwe albums op de

20

I

8 JANUARI 2020

markt. “Jaarlijks komen er meer dan duizend Nederlandstalige albums uit.

Van de reeks Elfen bijvoorbeeld verschenen er in twee jaar twintig delen en er is ook de afgeleide serie Dwergen.” Deneyer spreekt van een overaanbod en hij ziet het als zijn taak het kaf van het koren te scheiden. “Veel stripalbums zijn ondermaats. Slechts tien procent van wat verschijnt, is koopwaardig.”

Deneyer is het nog lang niet beu om zijn passie voor strips te delen.

Maar na 27 jaar in het vak moet hij vaststellen dat het zo goed als onmogelijk is om commercieel te overleven als Nederlandstalige striphandel in Brussel. “Je hebt hier veel Vlaamse pendelaars. Maar die kopen meestal in de stripwinkel van hun heimat, in Mechelen of Leuven.

En bij de Vlaamse Brusselaars zijn er veel tweetalige gezinnen. Die families bouwen hun stripcollectie vaak uit in het Frans of in het Engels, niet in het Nederlands.”

IDENTITEIT Sowieso ziet Deneyer de toekomst van de stripverkoop somber in.

“Vroeger had je studenten met een klein budget die af en toe een strip kochten. Daar stopten ze mee op het moment dat ze aan werk en een gezin begonnen. Maar zodra ze gesetteld waren, maakten ze vaak een inhaalbeweging. Dat waren goede klanten. Die generatie is voorbij. De jeugd van nu is bezig met games, gsm en Netflix. Een fysieke verzameling, daar hebben de jongeren niet langer affiniteit mee.”

Heeft de locatie van de winkel er

iets mee te maken? Deneyer verhuisde drie jaar geleden naar een groter pand in het stille gedeelte van de Beenhouwersstraat. “De locatie is voor mij niet belangrijk. Als ik op de drukke Grasmarkt zou zitten, zou ik niet alleen veel meer moeten betalen voor mijn winkelpand, ik zou ook mijn aanbod moeten internationaliseren. Dat heb ik nooit willen doen. Dan verlies ik mijn identiteit als Nederlandstalige striphandel. Bovendien heb ik daar de ruimte niet voor. Het jaarlijkse nieuwe aanbod aan Franstalige zijde is vier maal zo groot als het Nederlandstalige. Ik heb een nicheaanbod en de echte verzamelaars weten me te vinden. Er zijn er alleen te weinig.”

Het afgelopen jaar kreeg hij op zaterdag soms maar drie man over de

‘T B-GEVAAR Beenhouwersstraat 59 1000 Brussel

“De aankondiging van de sluiting heeft mijn zaak een enorme boost gegeven” ERIK DENEYER UITBATER ‘T B-GEVAAR

veranderde de manier van aanbesteden. Een zaak uit Gent levert nu alle strips, terwijl ik hier vlakbij zit. Als zelfs Muntpunt de Vlaams-Brusselse cultuur niet ondersteunt. Dat was een koude douche.”

In het verleden heeft Deneyer meer dan eens op het punt gestaan om het bijltje erbij neer te gooien.

Telkens wist hij zich toch weer uit het moeras te trekken, onder meer dankzij de steun van enkele striptekenaars.

Afgelopen herfst begon hij te zoeken naar een andere structuur voor zijn striponderneming. “Ik wil een vzw oprichten, waarin ik alle activiteiten met auteurs, de signeersessies en de expo’s, kan onderbrengen. De Passa Porta van de strip, zeg maar. Dan zou ik ook

Erik Deneyer: na ‘t B-Gevaar lanceert hij Expo 59.

subsidies kunnen aanvragen. Dat zou me eindelijk wat stabiliteit geven.”

Deneyer ging met zijn noodkreet langs op de kabinetten van verschillende Vlaams-Brusselse politici, maar werd van het kastje naar de muur gestuurd. Ook probeerde hij de vzw te laten aanleunen bij het Marc Sleenmuseum in de Zandstraat, waar hij zelf de voorbije twee jaar als coördinator werkte. Maar hij ving bot. “Weer een klap.”

NIET GEDAAN Begin december stuurde Deneyer een mail rond dat ’t B-Gevaar dicht zou gaan op 31 december. “Op een bepaald moment kookt het potje over. Dat was toen mij ook nog eens duidelijk werd dat het Sleenmuseum een hele andere visie dan ik heeft op de valorisering van de erfenis van Marc Sleen. Ik besloot om de naam van het beroemde Nero-album uit het straatbeeld te laten verdwijnen.”

Afgelopen dus met ’t B-Gevaar.

Maar wat met de stripactiviteiten van Deneyer? “Ik moet zeggen: de aankondiging van de sluiting heeft mijn zaak een enorme boost gegeven. Ik heb nog nooit zoveel volk gezien. Alsof de mensen op de valreep nog een rariteitenkabinet willen bezoeken. Op de twee signeersessies die ik in december nog organiseerde, waren er plots 35 mensen aanwezig. Het streelt mijn ego, maar ik ben nog nooit zo moe geweest.”

Gesterkt door de goede verkoop en ook door de steun van tekenaar Alec Severin met wie hij, zowel in het Sleenmuseum als in de winkel, heel goed samenwerkt, heeft hij het plan opgevat om toch nog even door te gaan met de winkel. “In elk geval moet mijn stock de deur uit en wil ik nog een finissage organiseren.”

Het geeft hem de tijd om zijn nieuwe project uit te werken. Dat krijgt de naam Expo 59, een verwijzing naar het straatnummer van de zaak. “Expo 59 wordt anders, dynamischer dan ’t B-Gevaar. Ik zal vooral activiteiten met auteurs organiseren en samen met Alec Severin een magazine over strips en Brussel maken.” Geen verkoop meer dus in Expo 59? “Aangezien ik voorlopig geen subsidies krijg, zullen we toch nog strips moeten verkopen.

Maar gelimiteerd, alleen nieuwigheden. Geen stock meer.”

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

vloer. “Dat doet pijn, zeker omdat ik altijd heel veel moeite gedaan heb om zichtbaar te zijn. Ik heb tweehonderd nationale en internationale stripauteurs op bezoek gehad, 250 ex librissen (exclusieve stripprenten, red.) gemaakt en meegewerkt aan tentoonstellingen in de Japanse Toren en de KVS. Wanneer je dan moet vaststellen dat er maar acht mensen komen opdagen voor een signeersessie, is dat hard. Terwijl je als winkel wel alle reis- en verblijfskosten van zo’n auteur draagt.”

Deneyer mag sinds enkele jaren niet meer leveren aan de hoofdstedelijke bibliotheek. “Ze zijn me destijds bijna komen smeken om de stripcollectie van de bib op te bouwen. Maar toen de HOB omgevormd werd tot Muntpunt

© SASKIA VANDERSTICHELE

8 JANUARI 2020

I

21

Stadsleven

Visuele vervuiling of boeiend artistiek fenomeen?

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Shared paradise voor stickertags

Van verkeers- en verlichtingspalen tot zitbanken: geen enkele blijft stickerloos. Wie in dat oerwoud aan zelfklevende tags opvalt? Gisteren was dat ‘J’existe’, vandaag is het ‘Patttttat’. Zonder gêne kleden ze met hun stickers delen van heel Brussel aan. Een tour d’horizon met BRUZZ. — JEAN-MARIE BINST, FOTO’S BART DEWAELE

S

taat er nog een solitaire paal van het centrum tot de opnieuw verloederende Flageyomgeving zonder graffiti of stickertags? De ‘underground’ is het voorbije decennium uit de schuilkelders gekropen. En maakt nu integraal deel uit van de

22

I

8 JANUARI 2020

gelijkvloerse stad. Voor de niet-vertrouwde passant komt het over als het toppunt van visuele bezoedeling.

Voor de wandelende en fietsende Brusselaar maakt het integraal deel uit van zijn vertrouwde thuishaven.

Tags zijn een onderdeel van de Brusselse identiteit, die de burger

gemeenzaam deelt als vertrouwde woonomgeving met coole urban look.

Een kanaalpromenade langs de Koolmijnenkaai van Sainctelette tot enkele bruggen verder, doet ons helemaal verdwalen in het bos van stickertags. Gelegenheidsgids en

tagger Thomas Bechet van vzw Fais le trottoir heeft de ontwikkeling meegemaakt. De vzw organiseert Franstalige graffitiparcours door Brusselse wijken zoals Sint-Gillis en Elsene tot Louvain-la-Neuve en Doel. “Zelfklevers als ‘Go big or go home’ van Guy Martin (tag van een doodskop met Engelse sleutels, red.) hebben de toon gezet. Ze horen bij de stickers die iedereen op internet kan bestellen. En die dus overal worden geplakt.”

“Het begon allemaal vorige eeuw in en op de metro van New York, het mekka van de graffiti. Jongeren

hadden niets om handen en tags plaatsen was een uitdaging.

Sindsdien waaide het naar alle continenten over. Het vleugje ‘illegaliteit’ dat aan tags kleeft, houdt het allemaal spannend.”

GEDEELDE VERANTWOORDELIJKHEID

“Een graffitimuur afwerken kost snel een halfuur tot vijf uur werk.

Een tag neemt amper vijf tot tien seconden in beslag” THOMAS BECHET VZW FAIS LE TROTTOIR

om, zodat ‘Hello my name is’ niet meer belangrijk was, maar enkel de tag bekeken werd. Of letters werden op hun kop gezet. Nadien zijn die stickers een eigen leven gaan leiden.

De sticker had geen normale vorm meer, maar de vorm van de letters van de tag waren rond. De varianten werden snel legio.

Terwijl we verbaasd vaststellen dat de nieuwe rage van ignorant style - lelijke, onhandig lijkende tags - de muren rond AVA aan de Koolmijnenkaai bekladt, wijst Bechet op de evolutie. “Met C2N heeft de tweede generatie hiphop van de jaren 1990 zich aan Brussel verankerd. Brussel is een gemakkelijke stad om bekend te worden als street artist of tagger. Voor dezelfde moeite zou je in Parijs elke nacht van het jaar moeten ronddweilen met je spuitbus, terwijl het in Brussel meteen opvalt als je bent gepasseerd. Iedereen kent Croons of Je suis partout en J’existe waarmee Thierry Jaspart zijn naam heeft opgebouwd. Hij is nu samen met Bonom zowat de bekendste Brusselaar uit het milieu.”

TAGGEN MET STICKERS Han Coussement, artistiek directeur van vzw Graffiti uit Gent, kan het Brusselse fenomeen van een afstand plaatsen naast wat in andere steden leeft. “Stickers zijn in de loop der jaren een eigen niche geworden.

Zoals er artiesten gespecialiseerd zijn in tags, en nadien kalligrafie ▲

Graffiti zijn mondjesmaat - in Brussel eigenlijk vrij laat tegenover andere Europese landen - als street art erkend door lokale overheden.

Om den brode eigenlijk, omdat reageren met boetes en schoonmaakacties te veel energie en geld

vraagt. Vandaar de kunstopdrachten die overheden, bedrijven en verenigingen of een festival als Balkan Trafik! geven om een muur op te smukken met street art. Liefst zelfs van een gevestigde graffeur.

Brussel-stad noemt dergelijke muurfresco’s met spuitbussen street art, omdat het cool en jong staat.

Een muur met werk van Bonom op kan het kadastraal inkomen zelfs doen stijgen. Maar tags en stickertags blijven nog een randfenomeen dat met de illegaliteit flirt. De wet weet er moeilijk weg mee. Eigenlijk mag het niet, maar de gedeelde verantwoordelijkheid maakt dat de plakker van stickertags enkel gestraft kan worden als hij op heterdaad betrapt wordt.

“Een graffitimuur afwerken kost snel een halfuur tot vijf uur werk, soms nog meer,” stelt Bechet. “Een tag daarentegen neemt amper vijf tot tien seconden in beslag. Het moet ook snel, want het blijft een bekladding van een openbare muur, straatmeubilair of een privaat gebouw.” Stickers bestaan al bijna even lang als tags. Bij de eerste zaten de rood-witte stickers met ‘Hallo my name is ...’ op, het soort stickers dat je krijgt als je je in een onvertrouwde groep beweegt.

Taggers zijn daar beginnen op in te spelen, en schreven mooi tussen de lijntjes hun tag. Anderen pakten heel de sticker in, zodat niet meer opviel wat er op de ondergrond stond. Anderen draaiden de sticker

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

De stad gaf opdracht tot graffiti op de kaaien (grote foto), maar de illegale stickertags op palen accentueren het best de urban look.

8 JANUARI 2020

I 23

Algemeen Directeur

Het Huis van het Nederlands Brussel zoekt een Algemeen Directeur #Brussel

#visie

#inspiratie

#engagement

#enthousiasme

Het Huis van het Nederlands Brussel, dat is •

hét aanspreekpunt voor alle Brusselaars die Nederlands willen leren of gebruiken

•

een team van 80 medewerkers en meer dan 60 vrijwilligers

•

een partner in een breed netwerk van Brusselse organisaties, instellingen, scholen en werkgevers

mee rd 18. 0 an 00 per jaar

Alle info: www.huisnederlandsbrussel.be/vacatures/directeur Solliciteren kan tot 22 januari 2020 via Impact Consulting.

Stickertags

▲

hebben aangevat, zijn er ook die zich plots in het genre stickers hebben gespecialiseerd. Dat kunnen zowel taggers, graffers, grafisch ontwerpers, tekenaars als schilders zijn. Stickers volgen het principe van tags, het moet razend snel gaan.

Dat heeft zo zijn nadelen. Het moet meteen knap en opzichtig zijn, en goed bekken. Want als de tag niet in het oog springt, heeft die geen zin.

Als je thuis rustig de tijd kan nemen om een knappe sticker met je tag te maken, dan rest er niets anders dan ze buitenshuis te plakken. Het voordeel is dat je niet op de drukke straat met je stift moet staan taggen. Er is dan ook meer tijd om de tag artistieker te verfijnen. Bij (sticker)tags zijn twee zaken belangrijk: ofwel kiest de tagger voor kwantiteit ofwel voor stijlherkenbaarheid. In het geval van kwantiteit valt het op dat de tagger of graffer door de stad is gepasseerd. Straat na straat waar hij doorkwam, vullen zijn tags plots de weg. In het andere geval gaat hij veel meer belang hechten aan het uitzicht van de letters. Hoe ze met elkaar verbonden zijn. Of ze leesbaar zijn dan wel een tekening vormen. De handtekening verschilt ook al, van herkenbaarheid tot gekrabbel.”

Tagger die sinds jaren Brussel en vele steden inpalmt met zijn ‘provocerend’ Je suis partout. Het verwijst naar de tagger die als God overal aanwezig is, en zeker niet naar de titel van het Franse antisemitische magazine uit de naziperiode.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Thierry Jaspart

GEEN STRAF En dan zijn er nog de voordelen van stickers. Iedereen kan ze downloaden en gaan plakken, zodat de tagger niet overal aanwezig moet zijn. Vandaar dat in vele buitenlandse steden van China tot de VS een tagsticker kan opduiken, al is de artiest daar nooit geweest.

Eigenlijk doen anderen het werk van rondlopen en taggen, dankzij Instagram, Facebook en andere sociale media.

Coussement: “Ik verwijs graag naar het voorval van de tagger Kortpaard. Het stickertje beeldde een geel paard af met korte poten. Het verhaal gaat dat hij op heterdaad is opgepakt en een boete moest betalen, per sticker die moest worden weggehaald. De stickers die hij nog niet gekleefd had, deelde hij uit aan vrienden en in winkels. Ook konden ze worden gedownload. Met het gevolg dat zowat iedereen die Kortpaard-stickers ging kleven.

Daardoor kon juridisch niet meer hard gemaakt worden dat hij diegene was die overal stickers ging kleven.

Het ging om ‘gedeelde’ verantwoor-

delijkheid. Dat is ook het doel van wie stickers maakt: enerzijds naamsbekendheid, anderzijds gedeelde distributie zonder bestraft te kunnen worden.”

Langs het kanaal vallen onze ogen uit hun kast. Elke paal kleeft vol stickers. Coussement: “Je suis partout van Jaspart is gemeenzaam bekend. Maar sinds kort valt op dat er een Brusselaar wel heel actief bezig is. Hij heet Pattat met vijf t’s (op instagram.com/pattatbxl, red.).

Ik heb geen idee van wat die tagger bezighoudt, maar ben wel fan van zijn stickers.”

“Zoek maar eens uit op de database van stickers van Robotswillkill.com wie er zoal bekend is geworden. Je kan er trouwens zelf stickers naar opsturen en de beheerder stuurt je dan een selectie terug. Zo reizen heel wat stickers de wereld rond, en komen ze in steden te hangen waar de tag-

“Stickers zijn een verrijking voor een stad.

Er hangt iets mysterieus rond” HAN COUSSEMENT VZW GRAFFITI

ger-ontwerper nooit is geweest.

Bedoeling van de stickermaker is ook dat de juiste mensen, fans en andere taggers, weten wie je bent en dat ze jou op onverwachte plekken of in andere steden herkennen. Het is een combinatie van anonimiteit en naamsbekendheid, zonder in de problemen te komen, want het blijft illegaal om stickers op openbare of privéinfrastructuur te kleven.”

Over de visuele bezoedeling van het fenomeen voelen we Coussement nog even aan de tand. “Ik vind het helemaal geen vervuiling, zolang met het nodige respect wordt afgebleven van historische panden. Veeleer zijn tags een verrijking voor een stad. Ze ogen aangenaam. Er hangt iets mysterieus rond. Je vraagt je af wat ze voorstellen en wie erachter zit.

Stickers en tags geven vooral een extra dimensie aan saaie plekken in de stad.”

8 JANUARI 2020

I 25

Nick Trachet

Brusselaar die de stad en de wereld culinair ontdekt

Gastronomen

I B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

k ging nog wat schrijven over luxe, maar de redactie ging dicht voor het einde van het jaar en we worden wakker in 2020 in de maand januari, de maand der lege portemonnees. Daag, luxe. Er komt nog wel een feestperiode om hierop in te gaan. Januari is ook de maand van de goede voornemens. Wel, beste lezers, wat als we weer wat meer gastronoom werden?

Gastronomie is een bijna verdwenen hobby. Mensen denken soms dat het over het bezoeken van dure restaurants gaat. Maar dat is niet zo. Restaurants zijn maar gastronomisch, wanneer ze door gastronomen worden bezocht. Ga maar na. Een beroemde sterrenkok vertelde ooit off the record: “De helft van mijn gasten kan het niet schelen wat er in hun bord ligt, en een andere helft vindt het niet eens lekker.”

Het zijn de verkeerde mensen die op restaurant gaan.

De hoogdagen van de gastronomie lagen in de negentiende eeuw. Niet bij het gewone volk – uiteraard – en vrouwen werden in deze sporttak ook niet echt getolereerd. Dat is nu wel veranderd. Om gastronoom te zijn, heb je een budget nodig. Het helpt dus wanneer je goed bij kas zit, maar verder is dat uiteraard een kwestie van prioriteiten.

Het is maar waaraan je je geld uitgeeft.

In de negentiende eeuw kwam het restaurant op zoals wij het vandaag kennen: de koks van de

26

I

8 JANUARI 2020

Franse adel waren werkloos, omdat hun bazen er letterlijk het hoofd bij verloren hadden. Die koks vestigden zich in Parijs en openden eethuizen.

Plaatsen waar mensen gingen eten als ontspanning, niet uit noodwendigheid. Dat was nieuw. Wijnen van over heel het land kwamen vrij op de markt.

Het aanbod van variatie in spijs en drank verbeterde met de vrije circulatie van goederen en zou zelfs exploderen met de komst van de spoorwegen.

De nu geëmancipeerde

burgers verenigden zich om samen te eten. En omdat alle activiteiten in die tijd fysiek veel zwaarder waren dan vandaag en de huizen – zelfs van de rijken – nauwelijks werden verwarmd, hadden de mensen een reuze-eetlust. En zo begon het tafelen als gemeenschapsspel: de gastronomie.

Ware gastronomie is niet snobistisch. De bedoeling is niet dat je veel geld uitgeeft, maar dat je – naast genieten van texturen, smaken en geuren – ook je kennis van producten bijschaaft en nieuwe dingen ontdekt: het

“Eten als een ontdekkingsreis, dat is gastronomie”

eten als ontdekkingsreis.

Iets niet weten is niet erg, maar iets niet willen weten, dat is zonde. Ik heb ze ontmoet: de bierdrinker die het geen zak uitmaakt hoe zijn pils wordt gebrouwen en de kipcurryzwelger die het niet kan schelen waar de kip vandaan komt. Dat soort mensen heeft ons de hormonenkoe en de smakeloze appels opgeleverd, de aardbeien in januari en de ananas uit blik. Want het enige wat zij van hun eten willen, is onmiddellijke voldoening en de laagste prijs.

Wij verdienen beter.

Laten we ons dus verenigen en eten maken voor elkaar.

Daar steek je wat van op. Zo waren wij ooit lid van een groep die maandelijks samenkwam met twaalf mensen van zoveel mogelijk nationaliteiten. Eén gezin kookte voor alle andere. Wij brachten onze eigen borden, glazen en bestek mee en gingen naar huis met onze vuile vaat. Zo had het gastgezin ook niet te veel werk achteraf. Twaalf eters wordt beschouwd als het maximum waarvoor een huiselijke keuken kan koken. De volgende maand was iemand anders aan de beurt.

Restaurants zijn niet echt gastronomische plekken. Zij staan al te vaak in het teken van de personencultus van de chef. En daar gaat het in de gastronomie niet over.

Smakelijk.

De hele reeks nalezen?

BRUZZ.be/trachet

Big City Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

De Muziekstraat veranderde in de Richard Kipsstraat in Etterbeek. Kan een straat zomaar van naam veranderen?

CAROLINE UIT BRUSSEL

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

N

aamsveranderingen van straten zijn eerder zeldzaam in Brussel. Zeker als de straat verwijst naar een toponiem of specifieke plaatsnaam zoals de Broekstraat, in het Frans Rue du Marais, die gelinkt is aan een moeras. Of de plaatsnaam Laken, die verwijst naar een waterloop die al beschreven is in een document uit 1099, zoals dialectoloog Pierre Van Nieuwenhuysen verduidelijkt in zijn boek Historische toponymie van Laken.

Het gemakkelijkst is natuurlijk een nieuwe straat een naam geven, zoals de jongste jaren op de campus van de VUB en op de site van Thurn en Taxis. Naar de letter is het de gemeenteraad die over de straatnaam beslist, ook bij een voorstel tot naamsverandering. Maar meer en meer wordt bij de burger afgetoetst of de nieuwe straatnaam in de smaak valt en of er ideeën zijn.

Zo werd er onlangs voor de nieuwe wegen in en rond Thurn en Taxis een wedstrijd uitgeschreven samen met projectontwikkelaar Extensa. Er kwamen 1.400 voorstellen van burgers binnen, waaruit een shortlist van 27 namen werd samengesteld.

Straatnaamveranderingen hebben in de geschiedenis voor meer dan een politiek robbertje vechten gezorgd. Verandering van een persoonsnaam uit de Hollandse periode in een figuur die tijdens de Franse periode meer bijval heeft.

Idem dito voor, tijdens en na de Duitse bezetting. Of namen van katholieke of vrijzinnige dokters voor de straten rond een kliniek.

Het viel Brussel allemaal te beurt.

De gemeenteraad kiest dus de (nieuwe of hernieuwde) straatnaam.

Wel wordt aan de Koninklijke Commissie voor Toponymie en Dialectologie een gunstig advies gevraagd als een gemeente van plan

Toots Thielemans is een van de weinigen die al bij leven een straatnaam in Vorst kregen. © PHOTONEWS

is om een straat te herdopen. Al blijft dat louter adviserend. Het is wel zaak om de richtlijnen over straatnamen te volgen. Zo krijgen plaatselijke toponiemen de voorkeur. Er moet gewaakt worden over onnodige wijzigingen, al was het maar om kosten te besparen, zowel openbare kosten (voor straatnaamborden) als private (adreswijzigingen in het handelsregister, notariële akten, visitekaartjes). Ook moet iemand minstens vijftig jaar overleden zijn om hem of haar een straatnaam te gunnen.

Waarop uiteraard uitzonderingen gebeuren. Zoals voor Toots Thielemans die bij leven in 2011 al een straat in Vorst kreeg.

Maar nu naar het voorbeeld van

de vraagsteller. Toen de adel de landerijen en velden van de huidige Leopoldwijk wilde verkavelen, met goedkeuring van koning Leopold II die de stad riante expansie wilde gunnen, werden achter Jourdan straten getrokken. Zo ook op de terreinen van de ridders De Selliers de Moranville. De ene was stafchef van het leger, de andere voorzitter van het Hof van Beroep in Brussel.

In amper twee jaar tijd (vanaf 1878) stonden die straten vol rijhuizen.

Niet de Muziekstraat – de vraagsteller vergist zich van klank - maar de Concertstraat hoorde daarbij. De naam Rue du Concert werd eigenlijk door de burgers zelf ingefluisterd, omdat er op een hoek altijd een draaiorgelist met een metteko

(Brussels voor aapje of onhandig iemand) muziek speelde. Iedere avond was er een ‘concert’ en samenzang op basis van de partituurblaadjes die de venter verkocht. De gemeente zou de straat later upgraden tot Richard Kipsstraat, als eerbetoon aan de overleden Etterbeekse componist (1888-1935), directeur van de lokale muziekacademie en muziekleraar aan het Brusselse conservatorium. Misschien inspireert deze vraag tot het teruggeven van straatconcerten aan de burger?

— JEAN-MARIE BINST VOLGENDE WEEK

Waar komt het Brusselse drankje half-en-half vandaan?

8 JANUARI 2020

I

27

COURS D’ESPAGNOL Instituto Cervantes : probablement le meilleur endroit pour apprendre l’espagnol à Bruxelles !

Centre officiel de l’Espagne

Avenue Louise 140 1050 Bruxelles 02 737 01 90 cenbru@cervantes.es

DB623068I9

Lokaal bestuur Machelen zoekt enthousiaste collega’s (m/v)

Ergotherapeut BV1 - BV3 - contractueel - deeltijds (onbepaalde duur) Functie: Als ergotherapeut voel je je verbonden met de bewoners van het woonzorgcentrum. Je stimuleert en begeleidt de bewoners bij allerlei dagdagelijkse activiteiten en creëert voor hen kansen om hun mentale, fysische en sociale mogelijkheden zo maximaal mogelijk te benutten.

Profiel: bachelordiploma ergotherapie of logopedie

Projectleider technische dienst A1a - A3a - contractueel - voltijds (onbepaalde duur) Functie: De projectleider binnen de technische dienst zorgt voor een professionele, kwaliteitsvolle dienstverlening met het oog voor ecologie, duurzaamheid en energieefficiëntie. Je voert het projectmanagement op technisch vlak uit, van het ontwerp tot de coördinatie en uitwerking van de projecten in samenwerking met de collega’s en het diensthoofd.

Profiel: masterdiploma industriële wetenschappen / industrieel ingenieur / ingenieurswetenschappen / burgerlijk ingenieur / architectuur of een bachelordiploma in een technische richting • 2 jaar ervaring binnen het werkdomein • rijbewijs B Wij bieden: mooie work-life balance • maaltijdcheques 7,50 euro • hospitalisatieverzekering • fietsvergoeding • gratis abonnement openbaar vervoer woon- en werkverkeer • meerekenbaarheid relevante dienstjaren Interesse?

Solliciteren kan tot uiterlijk 26 december 2019 naar personeelsdienst@machelen.be.

Meer info op www.machelen.be/vacatures DB638943K9

machelen.be DB643113L9

DB623070I9

De Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (www.raadvgc.be) is de Brusselse parlementaire instelling, die de 17 Nederlandstalige parlementsleden van het Brusselse Parlement groepeert. De Gerenommeerde horecazaak (30j) en familiebedrijf in Groot-Bijgaarden is op zoek naar gemotiveerde medewerkers

Raad is als regelgevende entiteit bevoegd voor de beleidsdomeinen Cultuur, Onderwijs, Welzijn en Gezondheid in het Brussels hoofdstedelijk gewest. Om zijn werk te ondersteunen en te faciliteren doet de Raad een beroep op

PARTTIME BOEKHOUD(ST )ER. 16uur / week.

een kleinschalige, maar dynamische administratie (griffie) van een 20-tal

> > > > > >

medewerkers. Om zijn administratieve diensten te versterken is de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie op zoek naar een:

COÖRDINATOR VAN DE FACILITAIRE DIENSTEN (4/5 tijds)

Inboeken van aankoop-, verkoopfacturen en bankuittreksels Opvolging klantendebiteuren.

Controle leveringsbons/facturen.

Zelfstandig kunnen werken (minimaal 10 jaar ervaring) Uren bespreekbaar Kennis: Exact online Basecone

e

KEUKENMEDEWERKER VOOR WARME KEUKEN PARTIE ACCOMPAGNEMENTS CHAUDS

TAKEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN

> Gepassioneerd iemand, geen diploma nodig, u wordt opgeleid. > Liefde voor lekker eten en smaken > behendigheid met mes vereist > 5 dagenweek (incl. weekend), eigen vervoer noodzakelijk > Kennis Ndl of Fr

Als Coördinator van de Facilitaire Diensten (8 medewerkers): sta je in voor de administratieve voorbereiding van interne en externe activiteiten van de Raad, ben je verantwoordelijk voor de administratieve en logistieke ondersteuning van de Algemene Diensten van de Raad, ben je Coördinator van het Onthaal, de Onderhoudsdienst, de Vervoersdienst, de conciërgerie en de Technische Dienst, ben je verantwoordelijk voor de praktische en protocollaire voorbereiding van binnen- en buitenlandse missies en heb je de leiding over alle PR-activiteiten van de Raad, rapporteer je aan de griffier en vervul je een “brugfunctie” tussen de verschillende griffiediensten.

À LA CARTE KOK > > > > > >

PROFIEL VAN DE KANDIDAAT

À la carte restaurant +/- 30 cvt + mise-en-place voor events Maandag- donderdag 16-22u… + zondag Kunnen werken in teamverband Eigen vervoer noodzakelijk Kennis Ndl of Fr

DB646071L9

Je kunt deelnemen aan de selectieproeven als je voldoet aan de volgende voorwaarden: Cv’s te sturen naar tamara.coppens@waerboom.com

je bent in het bezit van een bachelor-diploma OF van een diploma hoger middelbaar onderwijs gecombineerd met elders verworven competenties (EVC) in personeelsadministratie en Soft Human Resources. Het EVC-examen wordt voor deze functie afgenomen door een extern selectiebureau, gelijktijdig met de andere onderdelen van het examen, je hebt 5 jaar ervaring in een vergelijkbare functie, in het bezit zijn van een attest preventieadviseur is een pluspunt, je spreekt en schrijft vlekkeloos Nederlands, je hebt de nodige kennis van computerprogramma’s Word en Excel en bent bereid met andere programma’s te leren werken, je hebt talent voor plannen en organiseren, je werkt snel, accuraat en discreet, je bent flexibel en bereid om ook avond- en weekendwerk te doen indien dit vereist is, een goede kennis van Frans en Engels is een pluspunt, affiniteit met de Brusselse politieke en maatschappelijke context is een pluspunt.

Gerenommeerde horecazaak (30j) en familiebedrijf in Groot-Bijgaarden is op zoek naar gemotiveerde medewerkers

PARTTIME BOEKHOUD(ST )ER. 16uur / week. > > > > > >

AANBOD je maakt deel uit van een kleine, goed draaiende organisatie, een stageperiode van één jaar in de graad van B1/4 assistent, en indien de stageperiode succesvol is verlopen, dan kan een benoeming in vast verband plaatsvinden, voordelen bovenop het salaris (oa. maaltijdcheques, terugbetaling woon-werkverkeer met het openbaar vervoer, …), vlotte bereikbaarheid: de kantoren bevinden zich in prachtig gerenoveerde gebouwen, in een aangename buurt en op loopafstand van diverse metro-, bus- en treinstations.

KEUKENMEDEWERKER VOOR WARME KEUKEN PARTIE ACCOMPAGNEMENTS CHAUDS > Gepassioneerd iemand, geen diploma nodig, u wordt opgeleid. > Liefde voor lekker eten en smaken > behendigheid met mes vereist > 5 dagenweek (incl. weekend), eigen vervoer noodzakelijk > Kennis Ndl of Fr

CONTACT Kandidaturen dienen ontvangen te zijn ten laatste op 27 januari 2020. Stuur daarom tijdig uw CV met motivatiebrief t.a.v. de Griffier mevrouw Patricia COPPENS met vermelding “Persoonlijk” naar de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, Lombardstraat 67 te 1000 Brussel (alle ontvangen sollicitaties na 27 januari zijn laattijdig en dus niet ontvankelijk).

À LA CARTE KOK À la carte restaurant +/- 30 cvt + mise-en-place voor events Maandag- donderdag 16-22u… + zondag Kunnen werken in teamverband Eigen vervoer noodzakelijk Kennis Ndl of Fr

DB646071L9

> > > > > >

DB646112L9

VOOR DE RAAD VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE ZIJN GELIJKE KANSEN EVIDENT. JOUW TALENT IS BELANGRIJKER DAN JE GESLACHT, GENDER, AFKOMST, LEVENSFILOSOFIE, LEEFTIJD, SEKSUELE VOORKEUR OF BEPERKING. WE VERWACHTEN DAT JE BRUSSEL EN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP EEN WARM HART TOEDRAAGT.

Inboeken van aankoop-, verkoopfacturen en bankuittreksels Opvolging klantendebiteuren.

Controle leveringsbons/facturen.

Zelfstandig kunnen werken (minimaal 10 jaar ervaring) Uren bespreekbaar Kennis: Exact online Basecone

Cv’s te sturen naar tamara.coppens@waerboom.com

Zalige Caraïbencruise...

Prachtige vaarroutes met oa: Martinique • Guadeloupe • St.-Lucia Barbados • Trinidad • Grenada • Virgin Islands • St.Maarten

AANKOOP

Nieuw: nu rechtstreekse vlucht!

nertspels (bontjassen) • parels oude merkhorloges • oud goud zilveren en gouden munten • tin tandgoud • allerlei zilver • porselein zijden tapijt • rode koralen • edelstenen schilderijen (16e-17e-18e E) • porselein merkhandtassen • diamanten

AFREISDATA 2020: 28/11 • 19 + 26/12 2021: 9/1 • 13/2 • 6/3 • 3/4

Kom zeker naar ons mega-event!

Zondag 1 maart 2020 om 13u in Ethias Arena te Hasselt Reisfamilie Carlier

9 fijne dagen vanaf

€ 1.499 /persoon

Luikersteenweg 62 • St-Truiden • T 011 70 55 00 • www.deblauwevogel.be

BEL 0489 94 49 72 GRATIS OFFERTE DB644628L9

INBEGREPEN • vliegreis • volpension • fooien & dranken INFODAG

DB634786J9