Rubrieknaam

#1617 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

23 | 05 | 2018

VAN POELAERT NAAR BALKAN BRUSSELSE MAGISTRAAT HERVORMT JUSTITIE IN ALBANIË

SOORT ZOEKT SOORT

Waarom we allemaal een beetje xenofoob zijn 1

SNOEPJES JORIS

Tachtig jaar jujube maken in Berchem

DE STRAAT DIE NIET VOORUITGAAT

Hoe Infrabel een stadskanker in stand houdt © SASKIA VANDERSTICHELE

ZOMER in de lucht UN AIR D’ÉTÉ '18 verrassende stadsfestivals

gratis gratuit

festivals captivants de la ville Voenk

27.05 16.06

Jette

Visueel Festival Visuel

St-Agatha-Berchem/Sainte-Agathe 22, 23 & 24.06

27.06

plazey

Koekelberg

Ride X Rap

SuperVliegSuperMouche 9 & 10.06

Vorst/Forest

O^ 'de Molenbeek 17.06

Molenbeek

zomer op de koer Vanaf 23.06

Anderlecht

St.-Pieters-Woluwe/St.-Pierre

www.zomerindelucht.be - www.unairdete.be CultuurcentrumBrussel

#zomerindelucht #unairdete

VU: ERIC VERREPT, LEIDEND AMBTENAAR, E. JACQMAINLAAN 135, 1000 BRUSSEL

ZOMER IN DE LUCHT_advertentie_A4.indd 1

2/04/18 08:44

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

JOHAN, FLAGEY

Johan Scheepmans doet een terrasje met zijn dwergpapegaai. “Ik heb een shuttledienst. Vanochtend moest ik om 6u30 klanten oppikken en hen in Brussel afzetten,” vertelt hij. “Ik ben een hobbyvogelkweker en heb thuis twintig tot dertig vogels. Bluey, mijn dwergpapegaai was verstoten door zijn ouders. Hij moest nog twee keer per dag met de spuit gevoed worden. Daarom nam ik hem mee. Als ze jong zijn en handtam moeten worden, neem ik hen vaak mee op stap. Dat is leuker dan thuis zitten.”

23 MEI 2018

I

3

Inhoud

COLOFON BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

FLITS

ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België: 20 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393, BIC: BBRU BE BB van Vlaams Brusselse Media vzw. Buiten België: 30 euro per jaar. OPLAGE : 62.609 exemplaren. 

07

Onderwijs

Aantal moslimleerlingen in tien jaar tijd met 107 procent gestegen

ADVERTEREN?

Marthe Paklons, sales@bruzz.be, 02-650 10 61 DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be

RUBRIEKEN

ALGEMENE DIRECTIE

Jo Mariens HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs

03

Chou de Bruxelles

WEEKBLAD

05

Edito

08

In beeld

25

Opinie

Karen De Becker

29

Nick Trachet

VORMGEVING

Heleen Rodiers (art director), Ruth Plaizier

31

Michaël Bellon

KERNREDACTIE

34

Enfant Terrible

36

Big City

Steven Van Garsse (chef) COORDINATIE UIT

Gerd Hendrickx EINDREDACTIE

Jean-Marie Binst, Gerd Hendrickx, Bettina Hubo, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman MEDEWERKERS

Nicolas Alsteen, Hilke Andries, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Roel Daenen, Céline Emmerechts, Patrick Jordens, Luc Joris, Tom Peeters, Jasmijn Post, Niels Ruëll, Tim Schoonjans, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden

DE VERHALEN 12

Spreektijd

16

Samenleving

18

Reportage

22

Sport

Theo Jacobs

Waarom we allemaal in onze bubbel leven

De straat die niet vooruitgaat

Voetbalmanagers in spe strijken neer in Warschau

VERTALING

Johan Arblaster, Martin McGarry FOTOGRAFEN

Bart Dewaele, Ivan Put, Saskia Vanderstichele ILLUSTRATOREN

Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Wide Vercnocke, Jurgen Walschot Info voor kalender sturen naar/ Envoyez vos infos à publier dans le calendrier à / Send event details to

VISITBRUSSELS Koningsstraat 2 Rue Royale 1000 Brussels/Bruxelles 02-549.50.95, info@agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Steven Van Garsse, Flageyplein 18, 1050 Elsene. Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

© IVAN PUT

12

LOS VAN DE TIJD 26

© SASKIA VANDERSTICHELE

Ondernemen

Joris bestaat tachtig jaar: 'Iedereen lust muisjes en beertjes'

Edito

16

Gelijkheid

18

26 32

Armoede beroert amper nog de gemoederen. In de media is de aandacht minimaal en de politici hebben het liever over de hardwerkende middenklasse. De verklaring zou kunnen liggen in de economisch voorspoedige tijden die we beleven, maar cijfers - vers van de pers - van de Belgische dienst voor statistiek Statbel spreken dat tegen: het armoederisico van laaggeschoolden in België zit op het hoogste niveau sinds de start van de metingen veertien jaar geleden. Een (federale) regering die zichzelf respecteert kan de cijfers van Statbel niet ongeïnteresseerd naast zich neerleggen. Van de Belgen zonder diploma middelbaar onderwijs loopt 27,2 procent de kans om in de armoede te belanden. Maar wat heet arm? Statbel zegt dat iemand arm is als het gezinsinkomen minder dan zestig procent van het mediaaninkomen bedraagt. Concreet: een alleenstaande is arm als het totale beschikbare maandelijkse inkomen minder bedraagt dan 1.139 euro per maand. Tussen haakjes: het leefloon voor een alleenstaande bedraagt 892,70 euro per maand. Ook voor mensen met een diploma middelbare school bedraagt het armoederisico nog altijd 14,4 procent.

En ook dat is het hoogste cijfer ooit. Het cijfer voor hooggeschoolden daarentegen is gezakt tot 6,4 procent, het laagste cijfer ooit. De tendens is duidelijk. In een stadsgewest als Brussel met zijn vele laaggeschoolden is zoiets dramatisch. Dankzij onze sterke sociale zekerheid is België een land met weinig ongelijkheid, maar de armoede krijgen we er niet mee weg. Maar zonder sterke sociale zekerheid zouden er meer armen zijn. De sterke samenhang tussen opleidingsniveau en armoederisico in economisch voorspoedige tijden verklaart allicht waarom armen de jongste jaren zo weinig aandacht krijgen. De cijfers van Statbel laten duidelijk zien dat een gelijkekansenpolitiek, hoe nodig ook, niet volstaat. Niet iedereen heeft een hoofd om te studeren en hoger of universitair onderwijs te volgen. Bovendien hebben we mensen die goed zijn met hun handen en mensen die nederige banen aannemen, zoals de straten vegen, ook nodig. Daarom moet meer gelijkheid het streefdoel blijven. Er dringen zich aangepaste beleidsmaatregelen op. Een Uber-isering van de arbeidsmarkt is alvast geen optie: ook de working poor zijn arm.

BRUZZ | VOORAF

©STEVE

— DANNY VILEYN

Media

Milan Schreuer, Belgisch journalist bij The New York Times in Brussel

© SS

23 MEI 2018

I

5

NAAR

BALI MET DE MIVB

53 Koninklijke Serres

Ga op reis in Brussel via reizen.mivb.be

Flits

Nieuws heet van de naald

Aantal moslimleerlingen stijgt fel Van alle kinderen die in Brussel naar het Nederlandstalig basisonderwijs gaan, volgt 32 procent islamitische godsdienst. Tien jaar geleden was dat nog 20 procent. Niet dat er nu minder mensen katholieke godsdienst volgen, integendeel, dat aantal stijgt. Maar het aantal kinderen dat islamitische godsdienst volgt, stijgt veel sneller. — BRAM VAN RENTERGHEM

Kantersteen krijgt fietspad Kantersteen, de straat tussen het Centraal Station en de Ravensteingalerij, krijgt mogelijk afgescheiden fietspaden. Het stadsbestuur diende daarvoor een vergunningsaanvraag in.

was dat nog 29,9 procent. Eerder zei oud-directeur Jacky Goris daarover dat dat een vertaling was van de sociologische samenstelling van de stad, waar het aantal moslims procentueel is gestegen.

Aantal moslimleerlingen in tien jaar tijd met 107 procent gestegen 70%

Katholieke godsdienst

60%

54,99%

50% 40%

Islamitische godsdienst 32,02%

30% 20%

Zedenleer 10%

8,92% 7

6

620 1

20 1

5

520 1

20 1

4

420 1

20 1

3

320 1

20 1

2

220 1

20 1

1

120 1

20 1

0

020 1

20 1

9

920 1

820 0

20 0

720 0

8

0%

20 0

schooljaar 2016-17 net geen 70 procent (69,45 procent) van de leerlingen in het gemeentelijk onderwijs islamitische godsdienst, tegenover 14,5 procent katholieke. Zedenleer is er goed voor 11,5 procent. In dit net zakt het aandeel dat katholieke godsdienst en zedenleer volgt, gestaag, terwijl het aandeel kinderen dat islam volgt, stijgt. Daarmee volgt dit net de algemene trend. In het gemeenschapsonderwijs (Scholengroep Brussel) speelt zedenleer dan weer een grotere rol. In 2016-17 volgt een kleine 23 procent dit vak, iets meer dan dat er kinderen katholieke godsdienst volgen (21 procent). Ook hier is islam het vak met de grootste aanhang, net geen 52 procent. In 2007-2008

20 0

D

e cijfers komen uit het Statistisch jaarboek van het Vlaams onderwijs 2016-2017. Het aantal leerlingen dat katholiek onderwijs volgt, is van 8.457 leerlingen in het schooljaar 2007-2008, naar 9.454 gegaan in het schooljaar 2016-2017, een stijging van goed 14 procent. Maar in dezelfde tijd is het aantal kinderen dat islamlessen volgt, gestegen van 2.709 naar 5.622, een stijging van maar liefst 107,5 procent. Het aantal leerlingen dat zedenleer volgt, de derde grote tak zakte de eerste vier jaar, om dan te blijven hangen op 1.566 leerlingen, net geen 9 procent van de leerlingen. De totalen maskeren grote verschillen per onderwijsnet. Zo volgt in het

Procentueel aandeel van de drie belangrijkste levensbeschouwingen voor alle netten van het Nederlandstalig gewoon basisonderwijs in Brussel. Infografiek: Peter Dhondt/BRUZZ

© SS

Volgens de plannen zou niet geraakt worden aan de rijweg. Wel moeten enkele parkeerplaatsen verdwijnen. Ook een in onbruik geraakte toegang tot het station bij de hoek met de Stuiversstraat

zou baan moeten ruimen. Dat is geen evidentie, want de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen sprak zich vorig jaar nog uit tegen de afbraak van die oude toegang met kenmerkende schuine luifel. De constructie wordt toegeschreven aan architect Maxime Brunfaut, die het station mocht afwerken na de dood van Victor Horta. “De toegang hoort bij het station en dat is beschermd,” klonk het in een advies. Ook het Albertinaplein zit in de

Rugantino heropent na vijf jaar Restaurant Rugantino sloot in 2013 na een brand. Vijf jaar later heropent het monument van de klassieke Italiaanse keuken opnieuw. Rugantino aan de Anspachlaan was jarenlang een begrip voor liefhebbers van de klassieke Italiaanse keuken. Geen nouvelle cuisine hier, maar degelijke kost zoals la mamma ze nog kookt in Italië. De charme van het restaurant zat ook in het grootse interieur, met een sierlijke mezzanine die de benedenverdieping omzoomt. In 2013 sloot het restaurant na een brand op de bovenverdiepingen. Het restaurant liep amper schade op, maar een conflict met de eigenaar zorgde ervoor dat Rugantino vandaag nog steeds dicht is. Eind deze maand al komt daar mogelijk verandering in. Uitbater Eduardo Emiliani wil het restaurant, dat zich ondertussen in de voetgangerszone bevindt, dan opnieuw openen. “Ik wacht nog op een formeel document en dan kan het snel gaan.” Aan de formule zal niet veel veranderen. “Het aanbod blijft, maar wordt wel biologisch. Bovendien heb ik de voorbije jaren een opleiding bakker en patissier gevolgd. Binnenkort bieden we ook huisgemaakt Italiaans banket en brood aan. Ik wil het typische brood uit Toscane en uit de streek van Emilia-Romagna bakken. Wie dat wil, zal ook gewoon een brood kunnen kopen.” KH

BRUZZ | VOORAAN

Ten slotte is er het vrije net, waarvan de katholieke scholen het grootste deel uitmaken. In het gewoon basisonderwijs in Brussel volgt daardoor 95 procent van de leerlingen in dit net katholieke godsdienst. Zo’n 165 leerlingen (2 procent) volgt islamitische godsdienst. Dat zijn de leerlingen van de basisschool Lucerna in Anderlecht. Zedenleer is goed voor net geen 9 procent van de leerlingen in dit net. Daarmee komt het totale aandeel van de leerlingen dat islamitische godsdienst volgt op 32 procent. Dat cijfer kan een indicatie zijn van het aantal moslimkinderen in het basisonderwijs, al is dit wellicht een onderschatting. Heel wat moslims kiezen immers voor het katholiek onderwijs, al zijn daar geen cijfers van.

MEESTE MOSLIMS ZITTEN IN GEMEENTELIJK ONDERWIJS

vergunningsaanvraag. Daar gaat het grotendeels om een regularisatie van de situatie die bestaat sinds de inrichting van de bestemmingslus rond de Voetgangerszone: drie rijvakken, een zebrapad met verkeerslicht en geschilderde fietspaden in één richting afgescheiden. De eerdere aanleg gefinancierd door Beliris ging uit van een gedeelde ruimte met voorrang voor de vele voetgangers die er oversteken. Stadsvereniging IEB noemt de nieuwe plannen “een stap achteruit”. LV 23 MEI 2018

I

7

8

I

23 MEI 2018

BRUZZ | DE WEEK

In beeld

SPEURNEUZEN

Š BELGA

De hele voorbije week scanden onderzoekers verbonden aan de ULB de Grote Markt met diverse types radars. Er wordt een kaart gemaakt van de middeleeuwse bouwrestanten onder het plein, om zo geschriften uit de twaalfde eeuw en later bevestigd te zien. Een vaak verplaatste fontein zouden de onderzoekers al gespot hebben. Maar of het verloren eerste Manneken Pis hier ergens opduikt, dat valt nog te bezien. JMB 23 MEI 2018

I

9

De week

Terugblik op het nieuws

Betoging

Vance overleden

Zo’n 55.000 mensen trekken woensdag door Brussel om te betogen tegen het pensioenbeleid van de regering-Michel. Vooral de pensioenleeftijd van 67 jaar vinden ze te hoog en ze vragen een minimumpensioen van 1.500 euro. Onder de demonstranten zijn ook veel jongeren die vrezen dat zij de dupe worden van de plannen van de federale regering.

Striptekenaar William Van Cutsem, beter bekend als William Vance, overlijdt op 82-jarige leeftijd. Vance, in Anderlecht geboren, is de tekenaar van de stripreeks XIII. In de Philippe de Champagnestraat is een stripmuur opgedragen aan Vance.

377 Twee maanden geldt het nachtelijk alcoholverbod op en rond het Flageyplein. In die tijd stelde de politie al 377 pv’s op. Boetes voor inbreuken op het verbod kunnen oplopen tot 350 euro. Om de nachtploeg te versterken, zullen tijdens drukkere periodes in het weekend ook twee agenten te paard patrouilleren.

BRITSE GOKMILJARDAIR TONY BLOOM WORDT DE NIEUWE EIGENAAR

BRUZZ | DE WEEK

Overname Union in kannen en kruiken Union heeft een nieuwe eigenaar. De Brusselse volksclub komt in handen van de Britse gokmiljardair Tony Bloom, alias The Lizard. De hagedis dus, omdat Bloom altijd het hoofd koel houdt. — TIM DE NEVE

B

loom is een voormalige professionele pokeraar die zijn fortuin vergaarde met het bedrijf Starlizard, gespecialiseerd in advies aan gokkers en gokbedrijven. Zijn holding bezit ook de Engelse club Brighton & Hove Albion. Die nam de flamboyante zakenman in 2009 over als derdeklasser. Nog geen tien jaar later eindigt Brighton comfortabel op de vijftiende plaats in de Premier League, de sterkste voetbalcompetitie ter wereld. Het geld van Tony Bloom komt in elk geval als geroepen. Voorzitter Jürgen Baatzsch – die in principe op post blijft - jaagt al jaren financiële injecties na. De Brusselse traditieclub bengelt met een jaarbudget van om en bij de vier miljoen euro achteraan het Belgische peloton. Union zit op zijn tandvlees en dat weerspiegelde zich in de sportieve prestaties. Bloom investeert niet met zijn holding, wel met eigen geld. Naar verluidt zal de miljardair dat

10

I

23 MEI 2018

ongeremd doen, zoals het een gokker betaamt. Bloom maakt van Union immers een persoonlijk project. Een speelgoedje, zo u wil. Zijn eerste doel? De warme traditieclub opnieuw naar de hoogste voetbaldivisie loodsen. Zijn eerste taak? Een opvolger voor ex-trainer Marc Grosjean aanstellen. Het duurde een tijdje voor de zaak helemaal beklonken was. Begin april weerklonk Blooms naam al in de wandelgangen, maar vorige week was het nog steeds wachten op witte rook. Baatzsch vreesde zelfs dat Tony Bloom nog zou afhaken, omdat de gemeente Sint-Gillis als aandeelhouder eisen stelde. “De investeerders aanvaarden geen amateurisme.” Het bleek paniekvoetbal van de Duitse voorzitter.

GARANTIES De gemeente Sint-Gillis vroeg (en kreeg) garanties over de lokale verankering. Union blijft voetballen in het opgeknapte Joseph Mariënstadion, een belangrijke voorwaarde voor het schepencollege van

burgemeester en erevoorzitter Charles Picqué (PS). Om de eigenheid van Union te bewaren, werden de clubstatuten aangepast: de gemeente heeft altijd een stem als het over het stadion of het stamnummer gaat. Sint-Gillis wil zijn monumentale voetbalclub niet kwijt. De gemeente behoudt ook haar aandeel van vier procent en zit in de algemene vergadering. Het grootste vehikel bleek de huurovereenkomst voor het Mariënstadion te zijn. Daar werd vrijdag de laatste hand aan

gelegd. Deze week zal de gemeenteraad dat contract wellicht bekrachtigen, waardoor de deal helemaal rond is. Union zal iets meer huur moeten neertellen dan voordien. De gemeente kan zo haar investeringen in het stadion terugverdienen. Na een druilerig seizoen waarin maar net de retour naar het amateurvoetbal werd vermeden, wachten de trouwe Unionisten mooie dagen. Het veel te grote Boudewijnstadion wordt omgeruild voor het mythische Dudenpark. Daar mogen de supporters dromen

Illegale staatssteun

Recyclart verhuist

Katie Hopkins

Net Brussel zou zo’n 30 miljoen euro aan staatssteun mislopen. Dat is het gevolg van een beslissing van de rechtbank van eerste aanleg die oordeelt dat het Brusselse netheidsagentschap zijn monopoliepositie zou misbruiken en zo met te lage prijzen concurreert met privébedrijven. Het gewest moet nu van de rechter twintig procent van de steun aan Net Brussel schrappen.

Kunstencentrum Recyclart verhuist naar Sint-Jans-Molenbeek. Recyclart moet weg uit het station Kapellekerk door de strenge eisen op het vlak van brandveiligheid. Nu verhuist het kunstencentrum naar een oude drukkerij in de Manchesterstraat, vlak bij het kanaal. Recyclart zou er nog voor de zomer in kunnen.

Françoise Schepmans (MR) wil een klacht indienen tegen de Amerikaanse journaliste Katie Hopkins voor laster en desinformatie. De burgemeester van Molenbeek is de uitspraken van Hopkins over haar gemeente beu. Zo noemde de journaliste van Fox News Molenbeek de jihadihoofdstad van Europa en legde ze een verband tussen Molenbeek en de brand in een loods in Koekelberg.

Close verschilt weinig van Mayeur. Beiden schelden liever dan te debatteren OUD GROEN-PARLEMENTSLID BRUZZ | DE WEEK

Luckas Vander Taelen (in De Tijd)

Cartoon Wauter Mannaert Kim Duchateau en Wauter Mannaert wisselen elkaar af voor hun kijk op de week

Union komt in handen van gokmiljardair Tony Bloom, ook eigenaar van de Engelse club Brighton & Hove Albion. © PHOTONEWS

van de glorierijke dagen uit het verleden.

VOLKSMENNER Het is ook niet zo dat de warme traditieclub nu in handen komt van een koele minnaar. De 48-jarige Bloom wordt omschreven als een volksmenner. Bij uitwedstrijden springt hij mee op de supportersbus. De spionkop trakteert hij op gratis vaten. En de nieuwe, duurdere spelers? Die vuurt Bloom zwaaiend met zijn geel-blauwe Union-sjaal hartstochtelijk aan. 23 MEI 2018

I

11

12

I

23 MEI 2018

Spreektijd

Theo Jacobs werkt mee aan hervorming Albanese justitie

Brusselse magistraat houdt grote kuis in AlbaniĂŤ â–˛ 23 MEI 2018

I

13

Magistraat Theo Jacobs

▲

BRUZZ | DE VERHALEN

Na een lange carrière als parketmagistraat werkt Brusselaar Theo Jacobs nu in opdracht van de Europese Commissie mee aan de grote opkuis van het Albanese justitieapparaat. “In België is er ook veel kritiek op justitie, maar de problemen waarvoor ik nu in Albanië ben, kom je hier niet tegen.” — BETTINA HUBO, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

J

acobs is voor enkele dagen thuis in Koekelberg. Hij woont er in een rijhuis vlak bij het Elizabethpark. Ook in de Albanese hoofdstad Tirana, waar hij sinds september verblijft, heeft hij een appartement vlak bij het grote stadspark. “Ik wilde absoluut dicht bij het groen wonen. Om, net als hier, te kunnen joggen, maar ook om af en toe te kunnen ontsnappen aan de verstikkende uitlaatgassen van de vele oude diesels. Albanië is een fascinerend land, met een geweldige natuur en heerlijk eten, maar de luchtverontreiniging in de stad moet je erbij nemen.”

Hoe komt een Brusselse magistraat in Tirana terecht? THEO JACOBS: Albanië is al enkele

jaren kandidaat om lid te worden van de Europese Unie, maar vooraleer de toetredingsonderhandelingen kunnen beginnen, eist Europa dat het land zijn justitie hervormt. Belangrijk onderdeel van die hervorming is de doorlichting van de magistratuur. Alle achthonderd 14

I

23 MEI 2018

rechters en procureurs zullen worden gescreend. Hiervoor werd vorig jaar bij grondwet een onafhankelijke commissie opgericht. Samen met zeven andere internationale experts werd ik aangeduid om het werk van die commissie in de gaten te houden.

Albanië geniet bij ons de twijfelachtige reputatie een maffiaoord te zijn. Is dat terecht? JACOBS: Veel rapporten wijzen erop

dat Albanië een groot probleem heeft met corruptie en de verwevenheid van de magistratuur met het misdaadmilieu. Daarom is het zo belangrijk dat de magistraten grondig gecheckt worden. Er wordt onderzocht of ze banden hebben met de georganiseerde misdaad en of hun bezittingen wel overeenstem-

“Mij heeft in Tirana nog niemand extra geld gevraagd om iets te doen. Maar ik ben geen Albanees” THEO JACOBS MAGISTRAAT

men met hun inkomen. Hoe hebben ze dat peperdure horloge betaald? Waar komt die tien miljoen Albanese lek vandaan die ze uitgegeven hebben? Ze worden daarbij tot op het bot gefileerd, hun hele privacy moeten ze opgeven. Voorts wordt hun beroepsbekwaamheid onderzocht. Zijn ze voldoende juridisch onderlegd om een onderzoek te voeren of een vonnis te vellen?

Hebben ze dan niet allemaal rechten gestudeerd zoals hier? JACOBS: De meesten wel, maar niet

allemaal. Na de val van het communisme is er een soort zuivering geweest onder magistraten. Daardoor vielen er overal grote gaten. Omdat het systeem moest blijven draaien, werd er een soort

Sommige magistraten vliegen er nu dus uit? JACOBS: De doorlichting is eind vorig

jaar begonnen. Eerst komt de top aan de beurt, de rechters van het Grondwettelijk Hof en Cassatie. Soms gaat het om dossiers van duizenden bladzijden. Van de acht magistraten die tot dusver onder de loep genomen werden, zijn er vijf uit hun functie ontzet. Er wordt dus wel degelijk gehakt. Die mensen kunnen wel nog beroep aantekenen.

Wat is precies de taak van de internationale waarnemers? Welke macht hebben jullie? JACOBS: Wij kijken toe of de

screening goed gebeurt. Mocht dat niet het geval zijn, kunnen we ingrijpen. We hebben toegang tot alle databanken en kunnen tijdens de hearing vragen stellen aan de betrokken magistraat. We zitten ook mee bij de deliberatie en kunnen als we niet akkoord gaan beroep laten aantekenen. We hebben dus zeker impact. Maar tot hiertoe is er weinig reden tot ongerustheid. De leden van de evaluatiecommissie werken met grote ijver en toewijding. Ze willen het systeem echt zuiveren. Als ze niks vinden over een bepaalde rechter zijn ze zelfs ongerust dat ze iets over het hoofd zouden hebben gezien.

Ervaart u in het dagelijkse leven zelf de effecten van de diep gewortelde corruptie? JACOBS: Eigenlijk niet. Mij heeft nog

niemand extra geld gevraagd om iets te doen. Maar ik ben geen Albanees en woon in Tirana, toch een soort

rijkere bubbel, vergelijkbaar met de Brusselse Schumanbuurt. Ik hoor wel de verhalen van mensen die naar het ziekenhuis gaan en alleen de dokter te zien krijgen als ze extra bijbetalen of die in het gemeentehuis te horen krijgen: ‘zoveel erbij of de laptop gaat niet open’.

Ik neem aan dat de Albanese bevolking de schoonmaakoperatie van harte steunt? JACOBS: In het begin was er veel

argwaan. Men dacht dat het een show zou worden, een maat voor niets. Je moet weten, de Albanezen hadden nagenoeg geen vertrouwen meer in justitie en politie. Het systeem werkte totaal niet. Mensen betaalden soms rechters om gelijk te krijgen en gaven geld aan de procureur om hun zaak te seponeren. Nu de commissie haar eerste resultaten presenteert, begint de burger voorzichtig te geloven dat het deze keer menens is.

Er is dus steun van de bevolking, maar hoe zit het met de magistratuur en de criminele milieus? Worden jullie geboycot? Of meer nog, voelt u zich bedreigd? JACOBS: Aanvankelijk heeft de

vereniging van magistraten zich fel afgezet tegen het hele project. Dat heeft een en ander flink vertraagd. Wat de georganiseerde misdaad betreft, het heeft niet veel zin om ons te benaderen. Wij beslissen niet zelf. Onze families zitten ook in het buitenland. Er gaan wel geruchten dat de families van de leden van de commissie ongerust zijn en de commissarissen aanmanen tot voorzichtigheid. Zelf heb ik echter nog geen terughoudendheid vastgesteld bij hen.

En de politiek?

Bio Theo Jacobs 59 jaar

kabinet Justitie

Palestina

studeerde rechten aan de VUB

2006-2010 missie in Kosovo

1995-2003 magistraat en woordvoerder van het parket in Leuven

2010-2011 magistraat parket-generaal Brussel

2014-2016 directeur van het Centraal Orgaan voor Inbeslagname en Verbeurdverklaring

2003-2006 adviseur

2012-2013 missie in

sinds september 2017 opdracht in Albanië

JACOBS: De huidige socialistische

regering steunt de operatie. Met reden. In juni beslist de EU of de toetredingsgesprekken echt van start gaan. Dat kan alleen als er resultaten voorliggen. Het zal zo al moeilijk genoeg zijn om een aantal lidstaten ervan te overtuigen om Albanië erbij te nemen.

“ Van de acht magistraten die tot dusver onder de loep genomen werden, zijn er vijf uit hun functie ontzet” THEO JACOBS MAGISTRAAT

Albanië is niet uw eerste buitenlandse project. Sinds 2006 bent u regelmatig op buitenlandse missie, ver weg van het Justitiepaleis in Brussel. JACOBS: Als je eenmaal de smaak van

het internationale werk te pakken hebt, ben je verkocht. Dit is mijn derde internationale project. Vanaf 2006 heb ik vier jaar meegeholpen aan de afhandeling van de oorlogsmisdaden in Kosovo. In 2012 en 2013 zat ik in Ramallah om de Palestijnse justitie op de rails te krijgen. En nu dus dit unieke project in Tirana. Dit werk is niet te vergelijken met de afhandeling van een zaak voor het hof van beroep van Brussel tegen iemand die achttien inbraken heeft gepleegd. Dat dossier is natuurlijk ook belangrijk. Ik kijk dus zeker niet neer op het werk van een reguliere parketmagistraat, integendeel. Maar de impact van dat dossier op de samenleving is kleiner.

Is uw blik op de Belgische justitie veranderd door uw werk in het buitenland? JACOBS: Zeker. Je gaat beseffen dat

we het hier nog zo slecht niet hebben. Toen ik in Kosovo chief prosecutor was, had ik collega’s die

in een gebouw moesten werken met slechts één Turks toilet. Geen pretje in de zomer. En bij gebrek aan opbergruimte lagen de inbeslaggenomen machinegeweren opgeslagen aan de inkom van het gerechtsgebouwtje. Iedereen passeerde er en de wapens werden nauwelijks bewaakt.

In België is er nochtans ook veel kritiek op justitie, over de traagheid met name. Heel wat magistraten zijn zwaar gefrustreerd over het personeelstekort, de gebrekkige informatisering en de slechte staat van de gebouwen. U was er ook niet rouwig om om het Poelaertplein te verlaten, las ik. JACOBS: Klopt, maar je kan het niet

vergelijken met de problemen waarvoor ik nu in Albanië ben. Die kom je hier niet tegen. Onze magistraten zijn professioneel en onafhankelijk. Niemand heeft mij ooit gezegd hoe ik een dossier moest afhandelen. Dat neemt niet weg dat ons systeem ook tekortkomingen heeft. De kritiek is soms terecht. Ik geloof zeker dat er op bepaalde plekken een veel te hoge werklast is. Aan de andere kant ben ik er ook van overtuigd dat niet alle magistraten even efficiënt werken.

BRUZZ | DE VERHALEN

snelcursus opgezet die ook toegankelijk was voor niet-juristen. Over de bekwaamheid van de mensen uit die cursus kan je je natuurlijk vragen stellen.

Leert u door die buitenlandse ervaringen ook zaken die bij het werk hier van pas komen? JACOBS: Ik heb geleerd om flexibel te

zijn en zelf de handen uit de mouwen te steken. Na mijn terugkeer uit Palestina was ik enkele jaren directeur van de inbeslagnamedienst COIV. Ik had een bureau met grote ramen die een prachtig uitzicht boden op het Poelaertplein. Alleen werden die ramen nooit gepoetst, ze waren dus heel vuil. We hadden wel een kuisploeg, maar die mocht alleen de vloer doen. En van de belofte dat er een contract voor het schoonmaken van de ramen zou worden gesloten, kwam niets in huis. Op een bepaald moment, toen er bezoek uit het buitenland kwam, heb ik die ramen dan maar zelf gelapt. Tijdens het weekend, het was autoloze zondag, ben ik met een emmer, een zeemvel en een spons naar het justitiepaleis getrokken. Daarna heb ik het altijd zelf gedaan. Ik heb geleerd dat het geen zin heeft om te blijven zeuren. Als er na twee telefoontjes nog niets beweegt, doe ik het gewoon zelf. 23 MEI 2018

I

15

Samenleving

Hoogleraar Alain Van Hiel over de kosmopolitische maatschappij

Waarom we allemaal in ONZE BUBBEL BRUZZ | DE VERHALEN

Brussel is, na Dubai, de meest kosmopolitische stad ter wereld. Maar het ‘multiculti-ideaal’, waarbij we vrolijk in verschil samen leven, is het niet geworden. Eerder leven we naast elkaar, elk in onze bubbel. Hoe komt dat? Moeten we daar iets doen? Kunnen we daar iets aan doen? Hoogleraar sociale psychologie Alain Van Hiel (UGent) legt het uit.

16

— BRAM VAN RENTERGHEM, ILLUSTRATIE STEVE

Soort zoekt soort

“De oorspronkelijke ambitie dat we hier allemaal dansend de multiculturele droom zouden beleven, is niet iets wat je uit sociaal-psychologisch perspectief zou verwachten. Veel eerder is het zo dat gelijken elkaar opzoeken: soort zoekt soort,” zegt Alain Van Hiel. “Je ziet dat ook in vriendschaps- en in liefdesrelaties: partners lijken veel meer op elkaar qua opleiding, attitudes, rijkdom en zelfs schoonheid dan je op basis van toeval kan verwachten.” Waarom zijn wij toch zo op zoek naar het gelijke? “Het idee dat we onszelf graag gereflecteerd zien in de omgeving is een mogelijke verklaring. Maar omgekeerd hebben mensen die elkaar graag hebben, die ‘goed overeenkomen’, ook de neiging om die ander non-verbaal na te bootsen. Dat is een automatisch proces. Gelijkheid kun je dus zien als suiker voor sociale relaties.”

I

23 MEI 2018

Hoofddoek

Onverdraagzaam

Dat ‘soort zoekt soort’ geldt natuurlijk niet alleen voor mensen met dezelfde etnisch-culturele achtergrond. Ook Brusselaars met een gelijke opleiding, werk of politieke gezindheid zoeken elkaar op. Toch lijkt de scheidingslijn vandaag vooral langs het etnisch-culturele te lopen. Van Hiel: “Niet verwonderlijk, het is een van de eerste dingen die opvallen. Welke opinie iemand heeft, staat niet op zijn of haar gezicht af te lezen. In dat opzicht beklemtoont bijvoorbeeld een hoofddoek nog eens het verschil. ‘Die persoon is niet de onze,’ denkt de ander dan. Maar die persoon wil natuurlijk aanvaard worden zoals hij is. En niet onder voorwaarden.”

Niet alleen denken we in wij en zij, ook ligt onverdraagzaamheid altijd op de loer. Dat wordt vaak evolutionair verklaard: de andere groep is dan een bedreiging bijvoorbeeld voor de voedselinzameling of voor het voortbestaan van de groep. Een experiment van sociaal psycholoog Henri Tajfel toont alvast dat het diep in ons zit. Van Hiel: “Tajfel wilde tot een basissituatie komen waarin er twee groepen zijn die elkaar niet discrimineren. Het is hem nooit gelukt. In zijn experiment deelde hij een klas in twee op basis van iets onnozel als het opgooien van een muntje. Vervolgens moest elke leerling kleine geldsommetjes verdelen. Wat bleek? Altijd bevoordeelde men de eigen subgroep, ook al wist men niet wie er nog in die groep zat.”

Kliekjes Een grote etnisch-culturele diversiteit heeft ook een effect op de stad. Dat onderzocht de Amerikaanse politicoloog Robert Putnam, bekend van zijn boek Bowling Alone. Hij kwam tot de vaststelling dat een grote aanwezigheid van minderheden de sociale samenhang in de maatschappij ondergraaft. In buurten waar veel minderheden wonen, trekken mensen zich terug ‘als een schildpad in zijn schild’. Het vertrouwen neemt af - zelfs het

Moeite doen

leven vertrouwen binnen de eigen groep - net als samenwerking en vriendschappen. “Vervolgonderzoek wees uit dat dit soort effecten meer in de Verenigde Staten spelen dan in Europa. Bleek dat, behalve het spreken van een andere taal, vooral segregatie zulke nadelige effecten oproept. En daar zijn de Europese steden te klein voor, hier kom je elkaar tegen. Al wil dat niet zeggen dat je elkaar ook echt ontmoet,” zegt Van Hiel.

Ook in Brussel zijn er wijken waar minderheden in hun eigen wereld blijven hangen. Parallelgesellschaften heet dat in het Duits, met een etnische economie en eigen verenigingsleven, waar men niet geneigd is buiten te treden. Nieuwe massamigratie verergert dat, zegt de Britse econoom Paul Collier (Oxford). Migrantenbuurten werken immers als magneten op nieuwkomers van hetzelfde thuisland, en breiden zich dan als inktvlekken uit. Volgens Collier kun je beter investeren in de ontwikkeling van thuislanden. “Politici kunnen niet blind zijn voor het leed aan de grenzen van Europa,” zegt Van Hiel. “Maar wanneer je vooral kiest voor maatschappelijk weefsel, moet je migratie aan banden leggen. Ik vind het dan ook wat makkelijk om Oost-Europa met schuld en schaamte te overladen omdat ze geen migranten willen, terwijl het hier in media en politiek elke dag over integratieproblemen gaat. Wijzelf geven niet echt het goeie voorbeeld.”

De grote groep België zet in op multiculturaliteit, waarbij allochtonen aangemoedigd wordt de eigen cultuur te behouden – bijvoorbeeld door het allochtone verenigingsleven te subsidiëren. Andere landen zetten meer in op assimilatie, waarbij allochtonen zich zo veel mogelijk aan de heersende cultuur moeten aanpassen. Uit onderzoek blijkt dat dat laatste tot meer integratie leidt, al nuanceert Van Hiel een en ander. “Die studies zijn minder kwalitatief, want landen vergelijken is moeilijk. Maar het helpt inderdaad niet om de verschillen te beklemtonen. Of: zo’n beleid moet je zeker flankeren met initiatieven die bevolkingsgroepen dichter bij elkaar brengen. Het is niet zo’n ramp dat mensen hun eigen identiteit centraal stellen. Het is wel een ramp dat er geen nationale identiteit is, iets dat ons bindt.” “Met de eerder beperkte wervingskracht van de Belgische nationaliteit, is het misschien beter in te zetten op stadsidentiteit. Want mensen voelen zich wel Brusselaar of Gentenaar. Ook dat werkt unificerend.”

“Met de eerder beperkte wervingskracht van de Belgische nationaliteit, is het misschien beter in te zetten op stadsidentiteit” ALAIN VAN HIEL HOOGLERAAR SOCIALE PSYCHOLOGIE

Alain Van Hiel is hoogleraar sociale psychologie aan de Universiteit Gent. In 2016 bracht hij het boek Iedereen racist: de multiculturele droom ontleed uit.

Sociale mobiliteit is belangrijk. Een gebrek eraan leidt tot religieus conservatisme bij minderheden en meer xenofobie bij autochtone jongeren als tegenreactie, betoogt Maurice Crul (VU Amsterdam). Discriminatie tegengaan dus. En uit je schulp komen. Van Hiel: “Het is niet omdat je door elkaar woont, dat je elkaar ook echt ontmoet. De buurt blijft het meest geschikte niveau om elkaar te leren kennen. Een sterke buurtwerking kan tot samenwerking en echt contact leiden.” “Ook de school kan helpen. Als je in Brussel gemengde groepjes over straat ziet lopen, is het vaak schoolgaande jeugd.” “Je mag er niet zomaar vanuit gaan dat een etnische mix op school leidt tot contact tussen bevolkingsgroepen. Zeker bij informele contacten laten studies zien dat men bijvoorbeeld in aparte groepjes gaat zitten in de refter. Dat moet je actief tegengaan, onder meer door coöperatieve leervormen in te zetten. We moeten diverse ontmoetingen beginnen te regisseren.”

23 MEI 2018

BRUZZ | DE VERHALEN

Orbans punt

I

17

Reportage

Twaalf jaar stilstand in de Vooruitgangstraat

De straat die niet vooruitgaat BRUZZ | DE VERHALEN

‘Uw huis moet over twee jaar wijken voor een spoorwegviaduct.’ Die boodschap kregen de bewoners van 26 huizen in de Schaarbeekse Vooruitgangstraat in 2006. Twaalf jaar later staan de huizen er nog steeds. Steeds bouwvalliger, maar ook met veel nieuwe bewoners die de veroordeelde straat in leven houden. — KRIS HENDRICKX, FOTO’S IVAN PUT

O

p nummer 234 van de Vooruitgangstraat bevindt zich een magnifiek huis. Statig en in Vlaamse neorenaissancestijl, inclusief intacte glas-in-loodramen. Het is het soort pand waar je een advocatenkantoor of ministerkabinet in verwacht. In het huis geen notabelen vandaag, maar wel mensen met een tijdelijk bezettingscontract. Olivier en Myrrha bijvoorbeeld. Sinds een dik jaar wonen ze helemaal boven in de ruime zolder over twee niveaus. “Ik kon eerst niet geloven dat we hier mochten wonen,” vertelt Myrrha, die met haar vriend eerder al in het kraakpand in de Koningsstraat 123 verbleef. “Maar als het regent, hebben we wel water binnen. Daar, daar én daar (wijst naar verschillende vochtplekken in het appartement).” Olivier neemt ons mee op sleeptouw door de straat. We kruisen de vrolijke Hervé, nog een tijdelijke bewoner, die net zijn compostemmer heeft geleegd op de noordelijke hoek van de straat. Op die plek hebben de nieuwe bewoners een collectieve moestuin. Het is een

18

I

23 MEI 2018

“Een deel van de woningen gaat naar sanspapiers en we betrekken zoveel mogelijk gewone buurtbewoners” PHILIPPE TIJDELIJKE BEWONER

van de projecten die voor sociaal cement zorgen in een straat die nu al jaren in het ongewisse leeft. La Poissonnerie, een voormalige viswinkel op de zuidelijke straathoek, is het epicentrum van dat soort activiteiten. De buurtbewoners verdelen er voedseloverschotten, zamelen er tweedehandskleding in en steken er de koppen bijeen over de toekomst van de straat. Elke donderdag is er bovendien een table d’hôte. ‘Niet panikeren, organiseren,’ is het devies van het voormalige kraakpand, mooi zichtbaar op een spandoek voor alle pendelaars die er met de trein langsrijden. Voor nummer 260 houdt Olivier halt. Het huis is in erbarmelijke toestand. De dakgoot lijkt los te komen, een deel van de gevelpleister donderde al naar beneden. “Als het regent, stroomt het water er echt binnen,” zegt Olivier. “Dit huis moeten we misschien onbewoonbaar laten verklaren.” Olivier en Myrrha verblijven in een van de zowat vijftig woningen die door spoorbeheerder Infrabel zijn overgedragen aan een vereniging

Sporenbundel langs de Vooruitgangstraat. Het geplande viaduct zou dwars door de huizen aan de rechterkant gaan.

met een erg Brusselse naam: de ‘ASBL Woningen 123 Logements VZW’. In totaal beheert de vzw zo al appartementen voor honderd tijdelijke bewoners in dit deel van de straat. De tijdelijken namen de voorbije jaren de plaats in van historische bewoners die verhuisden. Ze betalen geen echte huur, maar een kostenbijdrage van enkele tientallen euro’s per maand. De nieuwe bewoners zijn soms, maar lang niet altijd kunstenaars. “Het klassieke verhaal wil dat kunstenaars een buurt meerwaarde geven en zo gentrificatie inleiden,” zegt Philippe, een van de eerste tijdelijke bewoners van de straat. We ontmoeten hem op het ene trottoir dat alle veroordeelde huizen verbindt. “Hier willen we dat bewust vermijden. Een deel van de woningen gaat zelfs naar sans-papiers en we betrekken zoveel mogelijk gewone buurtbewoners. In de moestuin bijvoorbeeld, of met de

BRUZZ | DE VERHALEN

klereninzameling die Marokkaanse moeders organiseren.”

TWAALF JAAR ONDUIDELIJKHEID

ONTEIGENINGEN Paleizenstraat Richting Noordstation

Vooruitgangstraat Koninginnelaan

© GOOGLEMAPS - BRUZZ

langzaam wegrotten, met hier en daar nog een bewoner tussen de krotten. De deal met de vzw behoedde de straat daar uiteindelijk voor. Vanzelf ging dat niet. Er was massieve druk van buurtbewoners, actiegroepen en uiteindelijk ook gewest en gemeente nodig. Infrabel ging uiteindelijk akkoord om een halftijdse kracht te betalen aan Woningen 123 voor het beheer van de vele tijdelijke

appartementen. “Dat is goed, maar tegelijk is het te weinig om het degelijk te doen,” zucht Olivier. “Het gevolg zie je bij nummer 260.”

VEGEN Infrabel kocht de voorbije jaren bijna de hele straat op. Bijna, want 7 van de 26 huizen zijn vandaag nog steeds in andere handen. Een van die eigenaars is de 45-jarige Ylmaz. We ontmoeten hem op het trottoir voor 23 MEI 2018

▲

Hoe het zo ver kwam? Daarvoor moeten we terug naar 2005. Dat jaar krijgen de bewoners nieuws dat inslaat als een bom: spoorbeheerder Infrabel wil de capaciteit van zijn netwerk ten noorden van het Noordstation uitbreiden. En dat kan volgens het bedrijf alleen door een nieuw viaduct te bouwen over een traject dat dwars door de huizen aan de oostkant van de straat voert. De treinen zouden er op een hoogte van een tiental meter boven de straat rijden, op een niveau dat zich ruim boven de huidige spoorwegbedding bevindt (zie grafische weergave). Door het nieuwe viaduct zouden treinen in het noorden van Brussel elkaar niet voor de voeten gaan rijden. Vandaag moeten stellen die uit de flessenhals van de

Noord-Zuidverbinding komen elkaar immers kruisen voor de sporenbundel zich even verderop splitst. Maar kruisen betekent tijdverlies en dus ook een kleinere capaciteit op een netwerk dat nu vaak volledig verzadigd is op die plek. De 26 huizen in de Vooruitgangstraat moesten dan ook onherroepelijk tegen de vlakte. Tegen 2008, kregen de bewoners te horen. Vandaag, een vol decennium later, staan ze er nog. Een afbraakdatum durft Infrabel al lang niet meer te geven. “We hebben momenteel geen vergunning voor dit project,” mailt de communicatiedienst ons. “In het huidige meerjareninvesteringsplan (tot en met 2020, red.) is er geen budget ingeschreven om dit project te realiseren.” In die twaalf jaar wachten had de straat al lang ten prooi kunnen vallen aan leegstand. Dat is wat gebeurde in de Zuidwijk, waar tot voor kort hele huizenblokken

I

19

De Vooruitgangstraat staat stil

BRUZZ | DE VERHALEN

Myrrha en Olivier in hun herenhuis in neorenaissance, inclusief glas-in-loodramen.

▲

het opbrengsthuis waar hij zelf gelijkvloers woont. “Drie jaar geleden bereikte ik een mondeling akkoord met Infrabel over de verkoop, maar sindsdien heb ik er niets meer van gehoord. Ik weet niet wat Infrabel wil, j’aimerais voir clair dans tout ça. Net zoals de andere bewoners.” In afwachting van duidelijkheid probeert Ylmaz er het beste van te maken. Door binnen te renoveren grote verbouwingen mogen niet meer - maar ook door buiten te vegen. “Ik maak regelmatig het trottoir schoon voor mijn eigen huis en dat van mijn twee buren. Netheid is belangrijk, ik zeg het ook altijd tegen mijn kinderen.” De straat schoon houden. Dat thema houdt meer dan één bewoner bezig. Alsof die concrete daad wat tegenwicht kan bieden voor de onzekere toekomst van de straat. Ook Sermin (58) begint er spontaan over. “Vroeger was het hier properder en kijk nu eens!” De vrouw wijst naar het trottoir, waarop we amper een papiertje bespeuren. Sermin kwam als drie maanden oude baby van Turkije naar de Vooruitgangstraat. Frans spreekt ze 20

I 23 MEI 2018

met een smakelijk Brussels accent (Bonswère!). Of ze, net als veel Turken in Brussel, uit Emirdag komt? “Neen gij, dat zijn boeren, die zelfs hun tapijt op het trottoir leggen in de zomer. Ik kom uit Istanbul!” Drie jaar geleden verkocht Sermin, die werkt als poetsvrouw, haar huis aan Infrabel. De toekomst bekijkt ze gelaten. “Als ik weg moet, ga ik terug naar Turkije. We mogen toch ook wat profiteren van onze oude dag?” De laatste jaren voelt de vrouw zich sowieso minder veilig op straat ’s avonds. “Jongeren mogen wel wat meer respect hebben voor buurtbewoners. Veel ouders schieten daarin tekort. Bevallen dat kan iedereen, maar je kind opvoeden, ho maar! Maar ik moet nu naar mijn werk. Au revwère, monsieur.” We nemen afscheid van de Vooruitgangstraat. In de etalage van de Poissonnerie herinnert een vergeelde affiche aan acties van weleer. Een trein rijdt er een huizenblok aan flarden. Rue du progrès, on arrête pas le progrès, lezen we. Uw trein heeft een vertraging van minstens tien jaar, dat lijkt vandaag een betere slogan.

SPOORINVESTERINGEN OP LAAG PITJE

‘Wachten op liberalisering’ Over het eerder geplande spoorviaduct langs de Vooruitgangstraat wordt niet meer gerept in de nieuwe investeringsplannen voor de spoorwegen. Ook heel wat andere infrastructuurprojecten zijn in de koelkast beland. Na een lang onderhandelingstraject valideerde de federale regering in februari van dit jaar de nieuwe investeringsplannen voor treinmaatschappij NMBS en spoornetbeheerder Infrabel. De officiële communicatie bleef beperkt tot enkele grote lijnen, zoals

nieuwe treinen, aantrekkelijkere stations en meer veiligheid. Als we aandringen om meer details van het plan te kennen, wijzen de spoorbedrijven en bevoegd minister François Bellot (MR) naar elkaar. Via een omweg kregen we op onze

BRUZZ | DE VERHALEN

De collectieve moestuin die de bewoners startten, sociaal cement in een veroordeelde straat

redactie toch documenten in handen die een licht werpen op de concrete plannen in Brussel. Daaruit blijkt dat er de komende jaren geen nieuwe infrastructuurprojecten op stapel staan. Behalve het plan voor een nieuw viaduct in de Vooruitgangstraat, zijn ook andere projecten om de capaciteit van de verzadigde Noord-Zuidverbinding op te trekken op de lange baan geschoven. Zelfs het idee om werk te maken van semi-automatische treinbesturing lijkt voorlopig niet meer aan de orde. “Dergelijke projecten vergen veel tijd en vooral veel geld, maar de federale regering hanteert een besparingslogica,” analyseert Thibault Jacobs van Inter-Environnement Bruxelles. “Veel grote investeringen zijn daardoor in de koelkast beland.”

De huidige regering brak het oorspronkelijke investeringsplan 2013-2025 voor de hele NMBS-groep vroegtijdig af en verving het door meerdere plannen met een verschillende looptijd. “Dat maakt vergelijken moeilijk, maar uit berekeningen blijkt dat er jaarlijks zowat 234 miljoen euro minder geïnvesteerd wordt.” Het totale investeringsbudget van de spoorwegen, voor heel België, bedraagt ongeveer 5 miljard euro. Ongeveer evenveel als dat van de Brusselse vervoersmaatschappij MIVB. Op de achtergrond speelt ook het streven van sommige federale regeringspartners om de spoorwegen te regionaliseren en/of te privatiseren. Dat laatste spoort ook met het voornemen van Europa om het personenvervoer te

liberaliseren in 2020. “Sommige investeringen zijn ook uitgesteld in afwachting van die grote verandering,” aldus nog Jacobs.

VOORSTADSNET Het veelbesproken Gewestelijk Expresnet in en rond Brussel ontsnapt aan de koelkast. Na jaren van stilstand is onlangs weer begonnen met de afwerking van het voorstadsnet. De nodige investeringen zijn wel gespreid tot in 2031 in een apart, zogenoemd ‘strategisch’ investeringsplan. De belangrijkste Brusselse GEN-werven, zoals de afwerking van het station Bosvoorde, en de verplaatsing van de halte Moensberg in het zuiden van Ukkel, zouden hun beslag krijgen rond 2025. De frequentie op de betrokken lijnen zal echter pas omhoog kunnen als ook de spoorwerken in de

Rand rond zijn. Behalve de nieuwe halte COOVI in Anderlecht (opening voorzien eind 2020), zijn geen investeringen in nieuwe stations gepland. Brussel is nochtans al langer vragende partij voor nieuwe haltes in Kuregem, Ganshoren en vooral bij het Verboekhovenplein in Schaarbeek, waar een overstap met de geplande metrolijn mogelijk is. “De gewesten zijn sinds enkele jaren wel vertegenwoordigd in de raad van bestuur, maar hun inbreng is voorlopig beperkt,” zegt Jacobs. Ook de renovatie van het station Etterbeek, waarvoor de eerste plannen al gemaakt werden in 2006, is niet voor meteen. Voorlopig is er alleen budget voor een nieuwe studie. Boven op de al lopende renovatie van het Noordstation en de langverwachte

opknapbeurt voor de perrons van het Zuidstation, zijn wel een hele reeks bescheiden verbeteringswerken gepland in tal van kleinere stations, zoals Sint-Agatha-Berchem (afwerking perrons en toegangen), Schaarbeek (fietsenstalling en nieuwe toegang Vilvoordselaan), Boondaal, Haren-Zuid en Vorst-Oost. Daarnaast zijn er ook werkzaamheden aan bestaande lijnen om de veiligheid en betrouwbaarheid te verhogen. Zo wordt bijvoorbeeld de spoortunnel onder de Paul Deschanellaan in Schaarbeek gerenoveerd. Tot slot zijn er de investeringen in het eigen functioneren van de spoorwegen, zoals het nieuwe opleidingscentrum van Infrabel aan het Weststation en de nieuwe hoofdzetel van de NMBS aan het Zuidstation. LV

23 MEI 2018

I

21

Reportage

Studenten betalen 40.000 euro voor opleiding voetbalmanagement

BRUZZ | DE VERHALEN

‘Makelaar word je niet voor het geld’ Student voetbalmanagement Hazem.

Strak in het pak bezoeken deze voetbalmanagers in spe het stadion van Legia Warschau.

22

I

23 MEI 2018

V

anuit Charleroi vertrekken de studenten van het IFBI naar Warschau op bijscholing. De Poolse hoofdstad is de laatste buitenlandse bestemming van dit jaar. Eerder trok de groep al naar Nederland, Groot-Brittannië, Spanje, Zwitserland en Hongarije om er meer te weten te komen over de werking van tal van grote en kleine clubs. “De kennis die ze op die reizen vergaren, in combinatie met de lessen van bijna negentig gastsprekers, moet hen klaarstomen voor een job in de voetbalwereld,” legt Simon Van Kerckhoven, CEO van IFBI uit. In samenwerking met de VUB en Jos Verschueren richtte hij twee jaar geleden het instituut op. Op de parking van de luchthaven steekt de voetbalverslaving een eerste keer de kop op. Nog voor hij de ingang bereikt, haalt Nicolay zijn tablet boven om zich te kunnen overgeven aan zijn favoriete ‘drug’: voetbal. “Het voetbal stopt bij ons nooit, we zijn er dag en nacht mee bezig,” zegt hij, terwijl zijn ogen de bal blijven volgen op het scherm. De 24-jarige Bulgaar was profvoetballer in zijn thuisland tot een blessure zijn carrière vroegtijdig beëindigde. “Ik ging daarna bij de club aan de slag als technisch assistent en kreeg zo de smaak te pakken. Na een cursus voetbalmanagement in Engeland, schreef ik mij ook in aan het IFBI om nog meer ervaring op te doen.”

INSCHRIJVINGSGELD Het gezelschap doet onmiddellijk denken aan L’auberge espagnole. In die Franse film beleven jongeren met verschillende nationaliteiten samen een uitwisselingsprogramma in Barcelona. Ook bij het IFBI komen de studenten uit alle windstreken en krijg je een Erasmusgevoel. Want behalve de Bulgaar, telt de bonte verzameling nog vier Belgen, drie Indiërs, een Jordaniër en iemand uit Nieuw-Zeeland. Allemaal moesten ze 40.000 euro inschrijvingsgeld neertellen en dat was voor sommigen toch even slikken. “Mijn vader en moeder hebben dat bedrag bij de bank moeten lenen. Het is in India zeker niet vanzelfsprekend om je kind de voetbalwereld in te sturen,” zegt Georgy

“Ooit wil ik in een stadion naar een match kijken met een speler op het veld die ik vertegenwoordig. Dat moet een zalig gevoel zijn” GAUTIER DE WACHTER STUDENT VOETBALMANAGEMENT

als we ’s avonds naar het hotel stappen. “Niet alleen de kostprijs ligt hoog, heel wat ouders bestempelen het als een onzeker bestaan. Gelukkig kon ik rekenen op hun steun.” Tevreden blikt hij de dag erna terug op het bezoek aan het nationaal stadion. “Het is voor mij belangrijk om zo veel mogelijk voetbaltempels van dichtbij te zien, want ik droom van een job als stadionmanager.” Als dat niet lukt hoopt de wandelende Manchester United-encyclopedie op een andere functie binnen de voetbalindustrie. “Stel dat de FIFA (de wereldvoetbalbond, red.) ooit komt aankloppen, dan zeg ik zeker geen ‘neen’. Het zou mooi zijn om die organisatie op termijn mee van haar corrupte imago af te helpen.” Op een halfuurtje stappen van de plek waar Robert Lewandowski de netten doet trillen voor de nationale ploeg, ligt de thuishaven van Legia Warschau. De studenten kijken er naar een wedstrijd tegen een Poolse middenmoter. De competitieleider kan kampioen spelen en dus staat het stadion nog wat meer in brand dan anders. “Kippenvel,” zegt Van Kerckhoven, als de harde kern de arena verlicht met Bengaals vuur. Na de match vertelt hij over het samenwerkingsakkoord met de club. “Het is de derde overeenkomst die we tekenen. De partnerships

leveren stageplaatsen op, maar daar is van deze lichting slechts een iemand op ingegaan.” De rest zoekt zijn eigen weg. De Jordaniër Hazem kwam op eigen houtje bij Legia Warschau terecht. Al wil de dubbelganger van Marouane Fellaini niet te vroeg victorie kraaien. “Ik had ook contacten met Porto, maar uiteindelijk is er nooit iets concreets uit de bus gekomen. Dat is jammer, zeker omdat de club werk wilde maken van een duurzaam energiebeleid en dat is het domein waarin ik een bachelor heb behaald.” De magere bezetting van de stageplaatsen is voor de CEO geen reden om het tot een vast onderdeel van de opleiding te maken. “Iedereen krijgt de kans om mensen te benaderen die een stageplaats kunnen regelen. We helpen waar het kan, maar het is ook aan de student zelf om zijn netwerk uit te bouwen en actie te ondernemen. Een keer mailen of bellen volstaat niet om iemand te overtuigen van je capaciteiten.”

UIT PASSIE VOOR DE SPORT Gautier De Wachter verliest er de moed niet bij. Hij gaat voluit voor een bestaan als spelersmakelaar. Binnen de voetballerij worden ze al eens omschreven als rotte appels, maar dat ziet hij als een extra motivatie. “Ja, er lopen makelaars rond die soms te veel aan zichzelf denken en te weinig aan het belang van de speler. Ik hoop mij daar nooit schuldig aan te maken.” De voorbeelden van succesvolle makelaars zijn legio. Denk maar aan Patrick De Koster (Kevin De Bruyne), Christophe Henrotay (Youri Tielemans) en Mino Raiola (Romelu Lukaku). Allemaal verzekerden ze zich met veel transfers van een zorgeloos bestaan voor zichzelf en de generaties daarna. Maar voor De Wachter is geld geen drijfveer. “Voetbal is mijn passie en daar heeft het saldo van mijn rekening weinig mee te maken. Echt niet. Ooit wil ik wel in een stadion zitten en naar een match kijken met een speler op het veld die ik vertegenwoordig. Dat moet een zalig gevoel zijn.”

BRUZZ | DE VERHALEN

Het International Football Business Institute (IFBI) in Brussel bereidt zijn studenten met gastlessen en buitenlandse studietrips voor op een job in de voetbalindustrie. En die studenten branden van ambitie. “Het zou mooi zijn om de wereldvoetbalbond FIFA op termijn van dat corrupte imago af te helpen,” zegt Georgy uit India zelfverzekerd. — GODFRIED ROELANT, FOTO’S MARTA RYBICKA

Gautier De Wachter.

23 MEI 2018

I

23

OPENBAAR ONDERZOEK

Environnement r Claes Xavieelles © Brux

BEHEERPLAN D VAN HET ZONIËNWOU n stukje natuur Het Zoniënwoud is ee wordt door de dat erg gewaardeerd at echter om Brusselaars. Het ga teem, dat lijdt een kwetsbaar ecosys creatieve druk onder de grote re . klimaatveranderingen Daarom

heeft

het

Brussels

een Gewest Hoofdstedelijk gesteld met nieuw beheerplan op t behoud van doelstellingen voor he d, gelinkt aan de natuur en het erfgoe he en sociaalde culturele, economisc van het bos. recreatieve aspecten

© Yves Fonck

15 MEI x 15 JULI 2018

© Bruxelles Environnement

n van het ontwerp van Beheerpla r de regering, wordt het een aan st we Voor de goedkeuring doo Ge het inwoners van i tot 15 juli 2018 bij de Zoniënwoud van 15 me erworpen. openbaar onderzoek ond

ning geven?

Wil u reageren, uw me

l, ls of Leefmilieu Brusse oud@leefmilieu.brusse Schrijf dan naar foret-w 0 Brussel. venlaan 86C/3000, 100 “Departement Bos”, Ha

e?

Wil u meer informati

sel ment Brusonne ilieuEnvir elles Leefm © Brux

US Environnement elles AEOL © Brux

sessie een gewestelijke info in Leefmilieu Brussel uur 18 om zal 8 201 i Op 23 me d. worden georganiseer ud. .brussels/onderzoek-wo aden via www.leefmilieu nlo dow u kan it ten eslu een Het ontwerpb denbouw van de 19 gem n bij het departement Ste entrum tiec rma U kunt het ook raadplege Info – l sse Bru fmilieu stedelijk Gewest, bij Lee derdag van het Brussels Hoofd ssel, elke dinsdag en don Bru 0 100 in 00 /30 86C n laa ven Ha g, praak pin (afs die 1ste ver dag tussen 17u en 20u afspraak iedere woens op of en/ 12u en 10u tussen @leefmilieu.brussels). te maken via: foret-woud

M E E R I N F O : W W W. L E E F M I L I E U . B R U S S E L S - 0 2 7 7 5 7 5 7 5

Ver. uitg.: F. Fontaine & B.Dewulf, Havenlaan 86C/3000 - 1000 Brussel · Gedrukt op gerecycleerd papier.

aertslaar Den Oete al Mann H. Van © Pasc

Opinie

Forum & lezersbrieven

Bianca Debaets volgt Vlaams voorstel van partijgenote Joke Schauvliege

‘Statiegeld haalt plastic © PHOTONEWS

van de Brusselse straten’

B

russels staatssecretaris Bianca Debaets (CD&V) wil dat Brussel mee op de kar springt. “Voer statiegeld in voor blikjes en plastic drankflessen,” zegt ze. “Dat zal de achtergelaten troep in de Brusselse straten drastisch doen afnemen. In Vlaanderen zijn er plannen voor. Brussel moet snel volgen.” Voor veel Brusselaars is het ergernis nummer één: achtergelaten vuil in de openbare ruimte. “Onze afvalophalers en straatvegers doen wat ze kunnen,” oordeelt Debaets. “En ook de boetes voor sluikstorten kenden een sterke stijging de afgelopen jaren. Maar dat is niet genoeg. Mensen blijven vuil, afval, blikjes, flessen op straat gooien. Alsof het niet hun straat of hun stad is. We moeten dat afvalprobleem aanpakken op verschillende fronten. En volgens mij hoort statiegeld op blikjes en plastic flessen daarbij.” Hoe ziet Debaets dat concreet? “Wie drankblikjes of plastic flessen terugbrengt naar de winkel krijgt daar een klein bedrag voor in ruil. Elk leeg

blikje of elke lege plastic fles wordt bijgevolg geld waard. Net zoals bij glazen flessen met statiegeld.”

BLAUWE ZAK Wat gebeurt er dan met de blauwe zak? “Daarin sorteren we vandaag de blikjes en plastic flessen,” zegt Debaets. “Schaffen we de blauwe vuilniszak dan af ? Neen. We maken van de blauwe zak een zak voor plastic. Behalve blikjes en plastic flessen zijn er heel veel andere plastic materialen die vroeg of laat bij het vuilnis belanden. Denk maar aan shampooflessen, botervlootjes of andere plastic verpakkingen. Laten we ook dat plastic nog beter dan vandaag sorteren en recycleren.” “Met de invoering van statiegeld op blikjes en plastic flessen slaan we trouwens twee vliegen in één klap: we strijden tegen de afvaltroep in onze straten en we vermijden dat plastic ons leefmilieu voor honderden jaren vervuilt,” stelt de staatssecretaris. “Vroeg of laat eindigt achtergelaten plastic in zee, waar het onze zeeën en

“Statiegeld zal ons een gezondere en properdere stad opleveren. Wie kan daar iets op tegen hebben?” BIANCA DEBAETS

oceanen en wat daarin leeft, vergiftigt. Brussel nam trouwens als eerste gewest de maatregel om plastic zakjes bij handelaars te bannen.” “Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege wil het statiegeld in Vlaanderen invoeren. Laten we van dit momentum gebruikmaken om ook in Brussel het debat over statiegeld te voeren. Het zal ons een gezondere en properdere stad opleveren. Wie kan daar iets op tegen hebben?”

BRUZZ | DEBAT

Vorige week liet Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege weten dat ze 25 eurocent statiegeld wil invoeren op blikjes en petflessen. Dat leidde tot een verhit debat in het Vlaams parlement. Voor Bianca Debaets is dit het momentum om ook in Brussel te pleiten voor statiegeld.

STAATSSECRETARIS

© PHOTONEWS

23 MEI 2018

I 25

Ondernemen

© SS

Tachtig jaar snoepgoedfabrikant Joris

‘Muisjes en beertjes lust iedereen’

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Lekkernijen als beertjes, muisjes, gesneden jubube of de Meli-Melo-malsjes: naar oud familierecept rollen ze bij snoepfabrikant Joris met zeven ton per dag van de band. Trouw aan het ambacht, viert de vierde generatie in 2018 tachtig jaar Joris-snoepgoed. — JEAN-MARIE BINST, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

N

og eentje, de laatste … Het moet zowat de aardigste leugen zijn die een mens zichzelf wijsmaakt als hij grabbelt in een cellofaanzakje vol Joris-snoep. Het begint al op de markt, waar een mens wordt geconfronteerd met de zeemzoete verleiding van het assortiment in allerhande vormen. “Allez, madammeke, ge wëdt er niet dikker van zelle, en â gamins blaaiven ervan stil.” Ja, de marktkramer is dan ook de eerste en de beste promotor van het product Joris, nog voor de Tweede Wereldoorlog geboren en getogen in Sint-Agatha-Berchem. En zo overleeft het product van hand naar tand. Het begon allemaal in de Dolle Jaren Dertig, toen Jan, de grootvader van de huidige generatie Vlaamse Brusselaars Van den Driessche, in Coovi-Ceria (Anderlecht) een opleiding volgde in suikerbakkerij, pasteibakkerij, chocoladebewerking en bakkerswaren, zo weet vader Hans Van den Driessche te vertellen. Nog alle dagen assisteert hij zijn twee zonen Diederik - jurist en

26

I

23 MEI 2018

huidig directeur - en Wouter, sinds een half jaar ook in de zaak als telgen van de vierde generatie. “Mijn vader begon toen hij zestien jaar was bij zijn ouders thuis in de keuken, op een steenworp van De Kroon, in 1938. Twee jaar later, nog voor de oorlog in mei uitbrak, zijn mijn grootouders verhuisd naar de Groot-Bijgaardenstraat, waar Joris vandaag nog altijd gelegen is. Mijn vader Jan reed al zijn materiaal met de kruiwagen naar het nieuwe adres, waar het atelier begon. Er werd van alles gemaakt: suikerbonen, rochers, pralines, chocoladerepen, orangettes, gommen … Om en bij de vijftig kilo snoepgoed per dag. Dat fietste hij rond naar afnemers in de buurt en de stad. We hebben die oude fiets met bakkersmand trouwens nog ergens staan.”

DANKZIJ COMMUNISTEN Het snoepatelier draaide snel zo goed, dat de naamgever van het snoep ‘Joris’, de vader van Jan, mee in de zaak stapte. “Mijn grootvader Joris werkte toen nog als meestergast in een Molenbeeks bedrijf. Op

“Mensen die Joris herontdekken proeven weer de authentieke smaak van snoep uit hun kindertijd” HANS VAN DEN DRIESSCHE ZAAKVOERDER JORIS

een dag vroeg hij daar vakantie om zijn zoon te helpen, die verdronk in het werk door de vele bestellingen. De vonk sloeg over, hij is nooit meer teruggekeerd naar zijn werk.” Stamvader Joris wist van wanten en investeerde in het atelier en de productie. Hij haalde er nog meer familie bij. Maar tijdens de oorlog was er geen chocolade meer, geen Arabische gom uit Soedan en een rantsoenering op suiker. Dat was een ware ramp voor de familiezaak. Joris moest het met glucose, gelatine en een beperkte voorraad suiker doen. Maar Joris hield stand. Na de oorlog had niet iedereen meteen geld om een luxeartikel als snoep te kopen, en zeker geen chocolade. Hans Van den Driessche: “De bevoorrading van cacaobonen kwam maar mondjesmaat weer op gang en was volledig in handen van de communisten (de Kommunistische Partij van België (KPB) zat in de naoorlogse regeringen Van Acker en Huysmans, red.). De cacao raakte niet tot bij iedereen, en ook niet tot bij Joris. Toen is als het ware noodgedwongen voor de klemtoon

23 MEI 2018

I

27

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Tachtig jaar Joris-snoepgoed

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

op een assortiment aan snoep uit Arabische gom en gelatine gekozen. De harde en zachte gommetjes werden onze specialiteit, eigenlijk dankzij een tekort aan cacao.” In de loop der jaren werd het gamma almaar uitgebreid, met tutjes, zuurstokjes, kikkertjes, bruintjes, viooltjes, colaflesjes, al dan niet suikervrij. Inmiddels maakt Joris een zeventigtal verschillende snoepjes, waarbij ze de oude recepten trouw zijn gebleven. Hans Van den Driessche: “Mensen die vandaag Joris pas (her)ontdekken – ook in Nederland of Engeland – proeven weer de authentieke smaak van snoep uit hun kindertijd. Die herkenbaarheid is de sterkte van ons merk, maar we maken ook suikervrij en glucosevrij snoep, net als biosnoepjes en fairtradeproducten. Suikervrij is een niche, omdat mensen die misschien niet (mogen) snoepen weleens iets lekkers willen kauwen,” verdedigt Van den Driessche zijn product. “Onze harde gom, die in de mond oplost en veel mineralen nalaat en volledig in het lichaam afbreekt, blijft een uniek product. De instabiele handel met Soedan voor de Arabische gom maakt dat veel concurrenten in snoepfabricage zijn afgehaakt en vervangmiddelen als chemisch gemodificeerde aardappelzetmeel als bindmiddel gebruiken. Het nadeel daarvan is dat niet alles oplost in de mond. Je moet dus stukjes uitspuwen of doorslikken. Bovendien bevat dat zetmeel evenveel calorieën als suiker. Wij zweren dus trouw aan Arabische gom, dat niet kleeft aan de tanden, oplost in de maag en het lichaam weer verlaat.” “Specifieke halalproducten hebben we niet, al heeft de natuurlijke gom die wij gebruiken niets met merggelatine te maken. Maar willen we het label halal vermelden, dan is dat een hele rompslomp aan procedures via de imams en daar doen we niet aan mee,” geeft de jongste telg nog mee. “Op de grote Jaarbeurs van Suikerwaren in Keulen, waar we elk jaar staan, wordt ons ambachtelijk product sowieso geapprecieerd. Enkele jaren geleden behaalden we het wereldrecord: het grootste ‘gommetje’ van zeventien kilo, in de vorm van Manneken Pis,” glundert vader Hans. In het atelier in de Groot-Bijgaardenstraat, met een voorhuiskantoor als van een filmdecor uit vervlogen tijden, werken twintig personeelsle-

28

I

23 MEI 2018

den. Dat een fabriek nog in een woonwijk in de stad kan gedijen, verbaast velen. En al wilde een generatie in de jaren 1960 naar de industriële Gossetlaan in Groot-Bijgaarden verhuizen, om alles gemakkelijker op dezelfde gelijkvloerse verdieping te kunnen organiseren, vadertje Joris woonde naast het atelier en voor dat gemak bleef de zaak in Berchem. “Vervuilend zijn we niet, het kan hier hoogstens eens naar een lekker anijssnoepje ruiken,” nuanceert Hans de bedrijfsoverlast. “Het kadaster geeft in die wijk voorrang aan bedrijven. En trouwens, om halfdrie stopt het atelier, nog voor het piekuur, terwijl vrachtwagens na tien uur ’s morgens leveren of afhalen.”

ZEVENDUIZEND KILO Zeven ton snoep, van zes tot acht verschillende snoepsoorten, gaan dagelijks van de band. Met als grootste succesnummer: het muisje, goed voor veertien procent van de productie. Gekleurde muisjes of

© SS

Wat is Arabische gom?

Harde gom is een bindmiddel van de hars van de acaciaboom. Die wordt ‘gelekt’ in Soedan. Al millennia eten Afrikanen dat hars, dat suikers bevat en mineralen, maar als materie zelf niet opgenomen wordt door het lichaam. Enzymen in het speeksel breken het bindmiddel af.

zwarte (van zoethout): “You love it, or you hate it”, zegt Van den Driessche daarover. Gevolgd door de zogenoemde kleine Meli-Melo-malsjes in zeven smaken en kleuren, de beertjes, en bij de harde gommen: groentjes, kikkertjes (naar het Franse merk Valda), bruintjes, belga’s (een oud vijffrankstuk van anijs en zoethout) en de in blokjes gesneden jujube. “Een duur product, die jujube, maar toch behouden we het. Het moet tot twee maanden zachtjes op een vuur van 40 tot 60 graden op smaak komen en zijn specifieke kauweigenschap verkrijgen. Dan wordt het in reepjes versneden en wordt het na het lange droogproces een stuk fierheid van Joris. We zijn de laatste in Europa, die het nog zo verwerken, en dat apprecieert men tot in Italië.” En al ligt Joris inmiddels in zowat alle Belgische warenhuizen en tal van delicatessenwinkels met een beperkt tot groter gamma, vooral de marktkramer houdt het

Joris Van den Driessche, de eerste generatie.

Wouter (links) en Diederik, de vierde generatie, met hun vader Hans in het midden. © SASKIA VANDERSTICHELE

Jan Van den Driessche, de tweede generatie, begon in de keuken van zijn ouders. © JORIS

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

Wie is Joris? 1920 Joris Van den Driessche actief als meestergast in een confiserie 1938 Jan Van den Driessche begint als 16-jarige in de keuken bij vader 1940 bouw atelier in de Groot-Bijgaardenstraat 1975 Hans Van den Driessche komt als 3de generatie in de zaak 2012 achterkleinzonen Diederik en broer Wouter (in 2017) stappen in de zaak

Hertshoorn Twee jaar geleden vierde ik de eerste verjaardag van het heropende treinmuseum met een column over eten op treinen. Er zijn echter nog andere vormen van openbaar vervoer die typische eetwaren en recepten kennen. In Noorwegen varen ongelooflijk veel overzetboten over de fjorden heen en weer. Het land is diep ingesneden door oude gletsjervalleien en reizen door dat land wordt geritmeerd door enerzijds het racen om zo’n veer te halen, of anders het wachten - soms uren - op het volgende veer, wanneer men het gemist heeft. Eenmaal aan boord wordt er gesnoept. Vooral in de provincie Møre og Romsdal verkoopt het personeel van de veermaatschappij Fylkesbåtar een typische versnapering: sveler (enkelvoud: svele). Het lijken eenvoudige geplooide pannenkoekjes gevuld met boter en krakende kristalsuiker. De meeste Noren eten sveler uitsluitend op een overzetboot. Gelukkig hebben ze daar dus vaak de kans toe. Ik zocht een recept op uit mijn interesse voor transportcuisine en stuitte daarbij op een eigenaardig ingrediënt: hertshoornzout (Duits Hirtshorn, Engels: hartshorn). Eerst dacht ik dat het over de plant ging, de opvallende siervaren Platycerium bifurcatum, maar neen, het gaat wel degelijk over de hoorn van hertachtige zoogdieren zoals reeën, maar ook rendieren of elanden. Waarom? Het blijkt dat verpulverd hertshoorn een oeroud rijsmiddel is. Natriumbicarbonaat (maagzout of vichyzout) en bakpoeder zijn in de huiselijke keuken pas opgekomen met de industrialisatie. Maar daarvoor was er ook nood aan een snel middel om deeg te doen rijzen. Bicarbonaat laat makkelijk een alkalische smaak na in het bereide voedsel en moet gebruikt worden samen met een zuur om gasbellen te maken. Bakpoeder is een mengsel van bicarbonaat en tartraat, een droog zuur. Hertshoorn produceert gas enkel door verwarming. Een nadeel is dan weer dat het een ammoniakgeur afgeeft. Dat is de reden waarom men hertshoorn enkel in kleingebak gebruikt. Hertshoornzout is chemisch gesproken ammoniumbicarbonaat: NH4HCO3. Bij verwarming boven de 35 graden valt dat uiteen in water, koolzuurgas en ammoniakgas. Het werd vroeger gewonnen uit gewei, maar ook

uit haar en - lees ik - urine. Vandaag wordt het vaak synthetisch bereid. Als additief in voedsel draagt het de code E503. En nu ik eraan denk, ook in de goede oude boeken van Gaston Clément stond wel eens ammoniumbicarbonaat vermeld als rijsmiddel, maar in dit oer-chemische land nooit als hertshoorn. U kunt hertshoorn nog vinden. Op het net, bij alternatieve webshops en winkels voor Eurocraten van Scandinavische en Oostenrijkse of Duitse oorsprong, zo rond de Archimedesstraat. Maar nu dus sveler. Klop twee eieren met een halve kop suiker (Scandinaviërs werken met inhoudsmaten in plaats van gewichten) in een ruime kom tot een schuimig mengsel. Doe er dan, steeds kloppend, 2,5 koppen gezuurde melk (nepkarnemelk) bij. In een andere kom doe je twee koppen witte bloem die je met een vork mengt met een goede theelepel hertshoornzout, een snuifje tafelzout en een theelepeltje bicarbonaat - voor alle zekerheid! Schud het bloemmengsel voorzichtig in de natte fractie en meng behoedzaam en vooral niet te lang (een klontertje hier of daar is geen bezwaar). Laat het mengsel rusten gedurende minstens een half uur. Bak hiermee nu pannenkoeken in een zo droog mogelijk antikleefpan. Laat ze koud worden en bestrijk ze met een gekneed mengsel van half boter en half suiker. Maar bosbessenjam mag ook, hoor. Plooi de sveler dicht. Nuttig met koffie terwijl je over de fjord vaart. Smakelijk.

“Plooi de sveler dicht. Nuttig met koffie terwijl je over de fjord vaart”

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

label sterk. Van den Driessche: “Als wij nu pas, na dertig jaar op de Nederlandse markt actief te zijn geweest, gecontacteerd worden door grote afnemers die een exclusieve distributie vragen, dan hebben we die eer te danken aan de marktkramer. Neen, we laten hem niet in de steek en geven buiten de landsgrenzen niet zonder meer toe aan die grootdistributie. Het zou wat te gemakkelijk zijn om een gelanceerd product met een goede reputatie door haar kwaliteit, ambacht en familie-erfenis te verdelen, als de kleine marktkramer alle moeite heeft gedaan om het per zakje van honderd gram in zijn kraam te verkopen. De marktkramer blijft onze beste ambassadeur.” En eerlijk, we zien het bij onze collega’s. Ze kunnen sigaretten of grotere traktaties weerstaan, maar een groentje voor de keel, een belga met zoethoutsmaak of een beertje in zeven kleuren, daar zwichten ze allemaal voor.

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet 23 MEI 2018

I

29

CHARLEMAGNE PALESTINE 18 MAY — 26 AUG. ’18

PALEIS VOOR SCHONE KUNSTEN BRUSSEL PALAIS DES BEAUX-ARTS BRUXELLES Rue Ravensteinstraat 23 1000 Brussels +32 2 507 82 00 / bozar.be

28.05 – 08.06.2018

Debates & Talks - Performances Expo - Collectactif PALEIS VOOR SCHONE KUNSTEN BRUSSEL PALAIS DES BEAUX-ARTS BRUXELLES

V.u. · E.r. Paul Dujardin, rue Ravensteinstraat 23, 1000 Brussels. Foto · Photo: © Philippe De Gobert

Rue Ravensteinstraat 23 1000 Brussels +32 2 507 82 00 / bozar.be

KLAAR OM VOLLENBAK VOORUIT TE GAAN? NIEUW

AANBOD

KIJK NU OP SYNTRABRUSSEL.BE

018_Syntra_Bruzz_215x142,5mm.indd 1

23/04/2018 11:35

Michaël Bellon

Onze columnist trekt elke week naar een plek die tot de verbeelding spreekt

woensdag 9 mei, 10u30

Souvenirwinkels Boterstraat hed’ te zijn in 976 of in 1229. Los van de vraag of Brussels ooit echt established is geraakt, komt het wat geforceerd over om de stad als een trademark van een hippe multinational vermarkt te zien worden. Maar global brand ‘Brussels’ denkt wel local. En dus is Manneken Pis hier aanwezig dans tous ses états. Je kan hem kopen naar je eigen evenbeeld: rijzig, goed gekapt en met een sixpack, of uitgezakt, kwabbig en met een vormeloze kop. Een klassieker zijn natuurlijk de Mannekens met een kurkentrekker op de plaats waar normaal hun plassende pielewielie zou moeten zitten. Zoveel creativiteit met een halve erectie is bewonderenswaardig. Je doet het hem niet na zonder je vreemde kwetsuren op de flessenhals te halen. Alarmerender zijn de dozen chocolade die van hieruit worden geëxporteerd. Ze zijn wellicht niet in België geproduceerd, bevatten een minimum aan cacao, en zijn onhandig samengebonden in pakketten die je alleen op het bagagerek van je auto kwijt kan. Nog in groten getale aanwezig: de stenen bierpullen waar de imaginaire Brusselse inboorling zogezegd zijn primitieve bieren uit drinkt. Omdat we die dingen al een paar eeuwen niet meer gebruiken, kunnen we de overschot uit de kelder evengoed verpatsen aan nietsvermoedende buitenlandse biersnobs. En naast bier en chocolade kunnen we inmiddels ook proberen wat gekonterfeite voetbalshirts van Kevin De Bruyne en Eden Hazard aan de man te brengen. Hier en daar koestert zelfs een grofgepixelde supporterssjaal van RSC Anderlecht de hoop om nog van eigenaar te veranderen. In de rayon van de generische toeristische productjes zijn vooral de paraplu’s, valiezen en selfiesticks handig, terwijl je met het enorme assortiment sierborden een uniek en sensationeel lelijk servies zou kunnen samenstellen. Toch zijn die beschilderde teloren nog lang niet zo lelijk als de bontgekleurde koelkastmagneten die de blikvanger vormen van elke zichzelf respecterende shop. Tenslotte kan u hier ook terecht voor een nieuwe Brabantse leeuw als de uwe ontsnapt is, en en passant stickers met de vlaggen van Jemen of Soedan inslaan. Zodat u tenminste niet meer met uw caravan naar gindse souvenirshop moet rijden om te doen alsof u een globetrotter bent.

“Wie heeft ooit gezegd dat souvenirs afkomstig zouden moeten zijn uit het land waar je ze koopt?”

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

In de juiste omstandigheden kan je brol slijten zonder naar valse verkoopargumenten te moeten zoeken. Die omstandigheden zijn er bijvoorbeeld op de rommelmarkt, aan de kermiskraam, in de hamburgertent, op MNM, in de Primark, en … in de souvenirwinkel. Er is zelfs zoveel vraag naar souvenirs dat de shops waar ze verkocht worden in ieder toeristisch gat probleemloos de huurprijzen van de duurste winkelpanden kunnen betalen. In hellegat Brussel is dat niet anders. Terwijl te grote vrachtwagens toch door de te smalle Boterstraat weten te glijden om er chocolade en bier te lossen, stap ik zonder de geringste koopintentie de ene na de andere prullendealer binnen. Als Brusselaar behoor je niet tot de doelgroep van dit soort pandjes met tourist trapgevels, maar als je er toch in trapt, en al die citymerchandising ziet, loop je het gevaar chauvinistisch te worden. Vinden de mensen die hier komen Brussel dan echt even tof als Venetië, Amsterdam of New York, dat ze petjes en T-shirts willen dragen met de naam van onze stad erop? Is Brussel misschien een cultstad in de ogen van bepaalde buitenstaanders? Of is het allemaal eigenlijk maar ironisch bedoeld? De waarheid ligt waarschijnlijk niet eens in het midden. Venetië, Brussel of Kuala Lumpur: wat hier in de rekken ligt, vindt altijd en overal wel aftrek bij armen van geest, grappenmakers, of vaders op zakenreis die hun langdurige afwezigheid thuis willen afkopen met een minimum aan inspanning en verbeelding. Ik mag ook aannemen dat er niemand is die écht denkt dat deze koopwaar het product is van Brusselse ambachtslui met een lange staat van dienst. In veel gevallen gaat het om sjablonen waarop de naam van Brussel is ingevuld. T-shirts met de logo’s van niet zo erg Belgische iconen als Tommy Hilfiger, Heineken en Converse bijvoorbeeld. Ook het T-shirt met als opschrift ‘Brussels biketown’ is een heel grappig item dat in de Amsterdamse of Kopenhaagse versie bijlange na niet zo’n subversieve bijklank heeft. Ronduit verwarrend zijn dan weer de postuurtjes van oude windmolens in Delfts blauw die naar onze vaderlandse voorgeschiedenis zouden moeten verwijzen. Maar hey! Wie heeft ooit gezegd dat souvenirs afkomstig zouden moeten zijn uit het land waar je ze koopt? Naargelang de Chinese sweatshop waar de waar is geproduceerd, schijnt Brussels ‘establis-

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/laptopia 23 MEI 2018

I

31

Media

H

BRUZZ | DE VERHALEN

et Brusselse kantoor van de Amerikaanse krant is gevestigd in het Résidence Palace in de Wetstraat. Strak in het pak komt Schreuer de lobby binnen, die zich onder een glazen dak bevindt en gedomineerd wordt door een betegelde Andalusische fontein. In de lift vertelt hij dat de koloniale bestuurders vroeger hun intrek namen in het prachtige art-decopand. Nu is het internationale journalistengilde hier thuis. De buren van The New York Times heten El Pais, ABC en Die Zeit. In de knusse redactiekamer ruikt het nog naar verf en krijgt Schreuer de nieuwe koffiemachine niet aan de praat. Hij glimlacht minzaam als hij de vragen hoort en formuleert zijn antwoorden bedachtzaam. Zijn Nederlands is doorspekt met Engelse uitdrukkingen.

‘Wat hier gebeurt, Europa en de wer Als The New York Times de laatste jaren meer artikels wijdt aan België, is dat mede te danken aan Milan Schreuer. De dertigjarige Brusselaar met familie in de drie taalgemeenschappen was voorbestemd om dokter te worden, maar is nu de enige Belgische redacteur van het journalistieke instituut. Met de aanslagen in Parijs en Brussel schreef hij zelfs voor de voorpagina van de krant.

Hoe komt een Belg bij The New York Times terecht? MILAN SCHREUER: Ik studeerde politieke wetenschappen in Parijs aan Sciences Po. Ik hoorde van een kennis dat hij een interessante zomerstage in het Parijse bureau van de krant had gedaan. Ik stelde mij kandidaat en mocht in mei 2015 beginnen. Daarna werd ik freelancer en uiteindelijk vaste redacteur. Er was met de aanslagen in Parijs en Brussel en met de Nederlandse en Franse verkiezingen nood aan lokale reporters. In oktober 2017 stapte ik over naar het Brusselse kantoor.

Waarover schrijft u? SCHREUER: Over de Europese instellingen in Brussel, de NAVO en over politiek en maatschappij in België, Nederland en Frankrijk. Het bijzondere aan The New York Times is dat de krant een globale visie op het nieuws brengt, vanuit een helikopterperspectief. We brengen elk verhaal in zijn regionale en internationale context. Als ik schrijf dat de Belgische legerleiding overweegt om rekruten thuis te laten slapen in plaats van in de kazerne, kader ik dat binnen de vaststelling dat België binnen de NAVO een van de landen is die het minste geld besteden aan defensie in verhouding tot hun bruto binnenlands product. Wat in België gebeurt, zegt iets over Europa en de wereld. Bij verkiezingen zijn er vaak trends die zich doorzetten, zoals de opkomst van het populisme in 2016 en 2017. 32

Milan Schreuer, een Brusselaar bij The New York Times

I

30 MEI 2018

— TOM VAN BOGAERT

Milan Schreuer studeerde eerst geneeskunde. “Dokter zijn vergt toewijding en verantwoordelijkheidszin. Dat neem ik mee als journalist.”

Ik schrijf zowel voor Amerikaanse lezers als voor Engelstalige Europese lezers, die een groeiende doelgroep vormen van de krant. Zeker online, want we hebben een digital first-strategie. Ik sprokkel ook geregeld reacties in Brussel of doe achtergrondonderzoek, dan ben ik contributor aan een artikel.

Hoe werkt de hiërarchie in de krant? Stuurt u uw stukken rechtstreeks naar de VS?

“Veel Vlamingen mijden de stad omdat ze haar niet kennen of zich hier niet thuis voelen” MILAN SCHREUER JOURNALIST BIJ THE NEW YORK TIMES

SCHREUER: Het Brusselse bureau is dit jaar uitgebreid tot vier personen, terwijl er vroeger maar één correspondent was. Mijn directe chef is Steven Erlanger. Hij heeft al vanuit 130 landen verslag uitgebracht en won twee Pulitzerprijzen. The New York Times heeft een regionale hub in Londen, die instaat voor de coördinatie van de Europese bureaus en marsorders geeft. Om 19 uur Belgische tijd is de dagelijkse deadline. Ik probeer tussen 16 en 17

Spanje ver te zoeken. En België heeft uit de aanslagen lessen getrokken en meer geïnvesteerd in veiligheid en integratie.

President Trump noemt The New York Times steevast ‘failing’, maar ‘The Gray Lady’ lijkt als baken van betrouwbaarheid net meer lezers aan te trekken. Is Trump een zegen voor de krant?

Hoe is het om opnieuw in uw geboortestad te wonen?

SCHREUER: Die vraag is eigenlijk above my paygrade, maar zoals ik het zie, probeert de krant objectief en kritisch verslag uit te brengen over het Amerikaanse presidentschap. Without fear and favour. Natuurlijk heeft een journalist voor elk artikel een beperkt aantal woorden en een beperkte tijd, maar we zijn transparant in onze berichtgeving en rekenen op een kritische lezer. Het is wel zo dat Trump aandacht creëert. Hij weet heel goed hoe hij nieuws moet maken.

Over naar België. U noemde ons land naar aanleiding van de Samusocial-affaire in Brussel ’the world’s wealthiest failed state’. Een straffe uitspraak.

© SASKIA VANDERSTICHELE

uur mijn bijdragen door te sturen, want er gebeurt nog een grondige factcheck en eindredactie. Pas na een aantal mails of telefoongesprekken is de definitieve versie klaar. Ik probeer altijd alle keuzes zelf te onderschrijven, want het stuk verschijnt uiteindelijk onder mijn naam. Bij breaking news gaat alles veel vlugger en dan is het de bedoeling om een eerste versie online te krijgen binnen het uur na de feiten.

Zou u de bedrijfscultuur Amerikaans noemen? SCHREUER: Ja, iedereen spreekt elkaar met de voornaam aan en er is een losse omgang op de werkvloer. Het is heel normaal om met je baas te praten over je familie en je dagelijkse leven, waarna hij je een opdracht geeft. Onlangs was CEO Mark Thompson op bezoek in Brussel en in afwachting van een meeting had ik een lang gesprek met hem. Je zou

SCHREUER: België is inderdaad zeer welvarend en met elf miljoen inwoners ook niet zo klein en onbeduidend. Maar het land is zo opgesplitst dat er weinig overzicht is. De meeste Belgen kunnen de structuur niet uitleggen en volgen alleen de media van hun eigen taalgebied. Die complexiteit draagt niet bij tot goed bestuur en vlotte beslissingen. Voor thema’s als terrorisme, defensie, migratie, energie en milieu is samenwerking nu eenmaal noodzakelijk. De politiediensten werkten niet optimaal samen om terreuraanslagen te voorkomen. En de Belgische delegatie op het klimaatakkoord van Parijs bestond uit vier energieministers en een minister van Buitenlandse Zaken, die nog geen onderling akkoord hadden. Kortom, België heeft het internationale imago van een underperformer. Ik word er dagelijks mee geconfronteerd. Nochtans heeft ons land veel potentieel. Ik denk aan Brussel, de haven van Antwerpen, de geografische ligging, de meertaligheid en de toponderwijsinstellingen. De staatshervormingen zijn ook altijd in vrede verlopen. De Belgische compromiscultuur is vandaag in

SCHREUER: Ik woon in de Europese wijk, de Brussels bubble. Dat is handig omdat het op wandelafstand van het werk is en ik hier al mijn professionele contacten heb. Er zijn ook veel collega-journalisten, met wie ik informatie en ideeën uitwissel. Eerlijk gezegd is er weinig Belgisch aan de buurt. Het is vooral een internationale werkomgeving. Ook ik blijf in het weekend niet, want dan ga ik naar mijn Franse vriendin in Parijs. Wat me opvalt in Brussel is dat er minder Nederlands gesproken wordt dan vroeger. En veel Vlamingen mijden de stad omdat ze haar niet kennen of zich hier niet thuis voelen. Ongelooflijk, want in de hoofdstad valt er toch veel te zien en te beleven. De stad zou opnieuw op de A-lijst van reisbestemmingen moeten geraken. De verschillen tussen pakweg Woluwe en Molenbeek zijn ook zo groot.

BRUZZ | DE VERHALEN

zegt iets over eld’

het contact oppervlakkig kunnen noemen, maar de Amerikanen die ik ken, zijn oprecht en appreciëren open, sympathieke mensen.

U komt uit een doktersgezin en studeerde acht jaar geneeskunde. U werkte al op de spoeddienst van het Brugmannziekenhuis. Nog geen spijt van uw carrièreswitch? SCHREUER: Nee, ik kijk niet achterom. Ik heb een heel ongebruikelijke beslissing genomen, maar mijn familie en mijn professoren begrijpen het intussen. Mijn interesse in de sociale wetenschappen was sterk gegroeid na uitwisselingsprojecten in Ethiopië, Nepal, Italië en Frankrijk en daarom ben ik politicologie gaan studeren. Geneeskunde heeft me trouwens veel bijgebracht: basiswetenschappelijke inzichten, omgang met statistieken, kritische zin. Dokter zijn vergt bovendien toewijding en verantwoordelijkheidszin. Dat neem ik mee als journalist.

Hebt u nog tijd voor andere zaken? SCHREUER: Ik loop veel, ik lees graag en ik spreek met vrienden af. Door mijn onregelmatige werkuren en het voortdurende reizen heb ik helaas nog geen tijd gevonden om in een band drums of piano te spelen of mij aan te sluiten bij een waterpoloteam. 30 MEI 2018

I

33

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Elke klant is een nieuw avontuur

Hervé Tadja, student en schoenpoetser

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Ik ben naar Brussel gekomen toen ik in op het punt stond om in Kameroen een opleiding bedrijfsbeheer te beginnen. Een vriend van me raadde me aan om een gelijkaardige vorming te volgen in België. Hij sprak me over het IFCAD (l’Institut de Formation de Cadres pour le Développement, red.), waar ik intussen een bachelor bedrijfsbeheer heb behaald en nu een master doe in publieke dienstverlening. Een Europees diploma legt toch meer gewicht in de schaal als ik binnen enkele jaren terugkeer naar Afrika. Ik zou er graag mijn eigen bedrijf opstarten. Niet noodzakelijk in schoenpoetsen, neen (lacht). Het schoenpoetsen heb ik ontdekt dankzij Marcello Faraggi, een echte professional. Een tijdje geleden postte hij op het net een advertentie voor jobstudenten. Daar ben ik op ingegaan, want ik moet regelmatig iets bijverdienen om rond te komen. Maar wat begon als een klusje is een soort passie geworden, ik heb de smaak helemaal te pakken. Het is vooral het menselijk contact dat me zo bevalt, elke klant is een nieuw avontuur. In de vijf of zes minuten dat je hun schoenen verzorgt, krijg je soms hun hele leven te horen (lacht). Niet van iedereen natuurlijk, er zijn er die zich achter hun krant verstoppen. So be it. Maar in het algemeen zijn de klanten heel aangenaam. Ik heb al meegemaakt dat een klant niet meer wil vertrekken, omdat hij of zij het zo rustgevend vond (lacht). De kinderen, aan hen beleef ik nog het meeste plezier. Marcello en ik poetsen elke zaterdagnamiddag in het Woluwe Shopping Center. Daar staan een paar mooie, rode pluchen zetels waarin de klanten kunnen zitten. De kinderen voelen zich dan de koning te rijk, ze glunderen van top tot teen (lacht). Het is niet de bedoeling om de schoenen te doen blinken, wel om ze zo te behandelen dat ze langer kunnen meegaan. Er zijn trouwens boenproducten die het leer meer beschadigen dan het te voeden. Een goeie schoen-

Hervé Tadja (35)

poetsbeurt verloopt in verschillende fases: eerst alle stof van de schoenen halen, daarna het leer reinigen, er een verzorgende crème opsmeren, en tenslotte het poetsen of waxen. Een poetsbeurt kost tussen 6 en 14 euro, afhankelijk van het type schoenen en de hoeveelheid werk, maar het is niet zo dat alleen rijke mensen het zich willen veroorloven. Ik nodig je uit te komen kijken in het Shopping Center, we hebben er echt alle soorten klanten. Ik heb ook al in hotels en in de luchthaven gewerkt en dat is natuurlijk een ander cliënteel, voornamelijk zakenmannen. Zaterdag doe ik mee aan het Europees kampioenschap, vooral om te leren van de andere schoenpoetsers en om contacten te leggen. Ze komen van overal, Italië, Marokko, Duitsland … Ik ben heel benieuwd naar hun technieken. De eerste prijs? Een schoenborstel in goud, denk ik (schatert). Maar ik hoef niet per se te winnen. We worden beoordeeld op onze techniek en snelheid en op hoe we de klanten benaderen. Het kampioenschap vindt plaats in de Sint-Hubertusgalerij en we zullen proberen om de mensen te overtuigen zonder ons op te dringen. Ik heb er zin in. Hoe het is om in Brussel te leven? In het begin was het best lastig. Door de eenzaamheid, maar ook omdat ik regelmatig te maken kreeg met racisme. Het was lang niet altijd makkelijk om een kamer of een studio te huren bijvoorbeeld. Maar ik heb ook veel vriendelijke Brusselaars ontmoet. De multiculturele mix van Brussel is heel fijn, dit is echt een stad voor zoekers en plantrekkers. Ideaal voor studenten ook. Ik heb een tijdje in Ath gewoond, best een mooi stadje, maar je bent er compleet geïsoleerd. Van alles. Hier heb je zoveel mogelijkheden, ik heb zelfs verschillende Kameroense restaurants ontdekt. Mijn droom is om de ontwikkelingskansen die Europa biedt te combineren met de meer relaxte houding van de Afrikanen (glimlacht). — PATRICK JORDENS

is geboren in Yaoundé, Kameroen. In 2012 kwam hij naar België voor een opleiding bedrijfsbeheer. Twee jaar geleden ging hij in de leer als schoenpoetser. Op 26 mei neemt hij als enige Brusselaar deel aan het eerste Europees kampioenschap schoenpoetsen, in de Sint-Hubertusgalerij. facebook.com/essa.expert

34

I

23 MEI 2018

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D © SASKIA VANDERSTICHELE

23 MEI 2018

I

35

Big City

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

Was er ooit een circus in het Koninklijk Circus en zat de koning er dan in het publiek?

Het Koninklijk Circus in 1930, met olifanten in de piste.

HILDE UIT SINT-PIETERS-WOLUWE

O

m onze hoofdstad wat meer uitstraling te geven, besloot koning Leopold II enkele architecturale vernieuwingen door te voeren,” vertelt Koen De Koker, een ex-wielrenner die tegenwoordig toeristen uit binnen- en buitenland rondleidt in onze hoofdstad. Een van die vernieuwingen was het Koninklijk Circus in de Onderrichtsstraat. “Wie een blik werpt op het Brusselse stratenplan merkt meteen op dat de zaal zich in de buurt van de Koningsstraat bevindt, beter bekend als de koninklijke as die het Paleis van Laken verbindt met dat van Brussel. Het circus kreeg geregeld

© PHOTONEWS

bezoek van de koninklijke familie, die er zelf haar eigen loge heeft. Daar komt dus dat statuut ‘koninklijk’ vandaan,” vervolgt De Koker. Rond 1870 waren paardenspektakels in de mode, weet Roel Jacobs. Als historicus bij visit. brussels kan hij meer vertellen over de geschiedenis van het circus. “Die paardencavalcades werden voornamelijk georganiseerd in wat we kennen als het Alhambratheater in de jawel, Circusstraat. Over het Koninklijk Circus mogen we wel zeggen dat het het eerste permanente circus was in de moderne geschiedenis,” zegt Jacobs. Het Brusselse stadsarchief biedt een

betere inkijk in de geschiedenis van het Koninklijk theater, dat in 1878 werd opgetrokken volgens de plannen van architect Wilhelm Kuhnen. De Duitse architect ontwierp een gebouw dat veel weghad van een cirkel. Toch is het geen cirkel, maar een gelijkzijdige twintighoek. Ze biedt plaats aan 3.500 toeschouwers. Onder de tribunes waren stapelruimtes en konden meer dan honderd circusdieren worden geplaatst. “Het Koninklijk Circus werd niet alleen gebruikt voor circusvoorstellingen,” zegt De Koker. “We kennen een circus als een rondtrekkende groep die voorstellingen geeft in een

tent, maar het Koninklijk Circus was ook een plek voor theater, film en zelfs worstelwedstrijden.” Na de Tweede Wereldoorlog komt het gebouw leeg te staan. Om het nieuw leven in te blazen, kreeg het in 1953 een grondige renovatie. Hiervoor werd architect Charles Van Nueten in de arm genomen. Hij hield alleen de funderingen over en de metalen structuur. Hij gaf het circus vervolgens een modernistische make-over. — MICHAËL MICHIELS VOLGENDE WEEK Waar ligt Ransbeek en waarom werd het nooit een fusiegemeente van de stad Brussel?

MEISER AFGESLOTEN TUNNEL OPEN TUNNEL

Renovatie Reyers-complex: 3 tunnels gelijktijdig gesloten

1

Begin 2018 startte Brussel Mobiliteit de renovatie van de Reyerstunnels. Wat is het doel? De tunnels opnieuw veilig maken voor de weggebruikers en bovengronds meer ruimte

2 DIAMANT

Wat omvatten de werken? Een grondige opknapbeurt van vier van de zes tunnels met: • een nieuw verstevigd dak • nieuwe wanden om de geluidsoverlast te beperken • LED-verlichting om energie te besparen

3

5

Vanaf 28 mei gaan beide tunnels tussen de E40 en Montgomery en de tunnel van Meiser naar de E40 dicht.

Bereid u voor op hinder en denk aan de alternatieven. Meer info op reyersviaduct.be Op de hoogte blijven? Stuur uw mailadres naar mobiliteit@gob.brussels

0800 94 001 Y18-1688_BXLMobiliteit_wave3_advertentie_215x142,5_10.indd 1

4

SCHUMAN

1

6

E40 > MEISER

2

MEISER > E40

3

E40 > SCHUMAN

4

SCHUMAN > E40

5

E40 > VERGOTE/MONTGOMERY

6

VERGOTE/MONTGOMERY > E40

MONTGOMERY

be tomorrow be brussels 16/05/2018 09:38

LIVE RADIO VAN 7U TOT 10U

1000 BRUSSEL

WOE

30/5 Kom volgende week naar de Grote Markt, Vruntstraat (achterkant Stadhuis) tussen 7u en 10u, voor koffie, live radio vanuit de BRUZZ-bus, en een koek van de warme bakker. Volg de Ronde van Brussel in ons magazine, online, op social media en op televisie.

DB374215D7

Air Products België NV (Vilvoorde) is toonaangevend op gebied van industriële en specialiteitsgassen. In Europa worden onze producten via een uitgebreid direct en indirect distributienetwerk geleverd aan o.a. de chemische, voedingsmiddelen- en metaalindustrie. In de regio Vlaams-Brabant, zijn wij op zoek naar een

BE-TRANS ZOEKT WEGENS UITBREIDING VAN ZIJN ACTIVITEITEN:

CHAUFFEURS

Helium Operator Ondernemend persoon, handig, efficiënt en onafhankelijk

// VOOR NATIONAAL EN INTERNATIONAAL CONTAINERTRANSPORT // MET DE WEEK VAN HUIS

CHAUFFEUR BINNENLAND

De taak van een operator omvat het vullen van gascilinders, gaskaders en Heliumvloeistoftankers met de daarbij horende administratie, het opstellen van ladinglijsten, het laden en lossen van vrachtwagens met heftrucks en het uitvoeren van controles.

// ENKEL NATIONAAL TRANSPORT // MET ENKELE NACHTEN PER WEEK //

NACHTCHAUFFEUR

WIE ZOEKT AIR PRODUCTS? • Je bent een enthousiaste, harde werker, die technische vaardigheid koppelt aan veiligheid. • Je bent contactvaardig en vriendelijk: contacten met klanten, leveranciers, collega’s, bezoekers • Je woont in je werkregio • Je bent leergierig, klantgericht, snel en efficiënt. • Je volgde een opleiding elektrische transpalet en heftruk, of wil het rijbewijs hiervan behalen • Je spreekt Nederlands en Frans, kennis van Engels is een pluspunt • Je hebt kennis van Microsofttoepassingen

// VOOR VASTE PENDELDIENST //

COMBICHAUFFEUR

// INTERNATIONAAL TRANSPORT // MET DE WEEK VAN HUIS • Je hebt een rijbewijs CE en een attest ADR-colli. • Je woont langs de verkeersas Antwerpen-Limburg. • Ervaring met containertransport is een pluspunt. • Wij bieden je een vast contract, een vaste vrachtwagen en de kans om de nodige opleidingen te volgen. Wil je deel uitmaken van ons team? Stuur een korte voorstelling van jezelf naar tessa@be-trans.be of bel naar 014 57 50 03.

www.be-trans.be

WAT BIEDT AIR PRODUCTS? • Veelzijdige, dynamische job in een professionele en financieel zeer gezonde organisatie • Informele, vlakke structuur, hoge betrokkenheid • Collegialiteit en professionalisme • Hoge mate van zelfstandigheid en eigen inbreng • Uitstekende arbeidsvoorwaarden • Voltijdse baan, voornamelijk in dagshift, kan overgaan in 2 shifts (ochtend-avond) naar behoefte van productie

DB508028E8

Belgomeals zoekt wegens expansie gemotiveerde medewerkers voor de volgende functie in de semi-industriële grootkeuken te Neder-over-Heembeek:

Operationele productie verantwoordelijke

DB507887E8

HOE SOLLICITEREN? Stuur uw kandidatuur met volledig cv naar Air Products n.v., ter attentie van Martial Melis, J.F. Willemsstraat 100, 1800 Vilvoorde, email: MELISM@airproducts.com.

Bezoek alvast onze boeiende onderneming op WWW.AIRPRODUCTS.BE

DB437817J7

Kok voor traiteurafdeling Geen weekendwerk | Verloning volgens ervaring | Goede verlofregeling One team, one family, one mission

Stuur vandaag nog je cv naar info@belgomeals.be

#EenJobMetPassie

DB509072E8

Restaurant DE SPANUIT te Schepdaal is op zoek naar

• een hulpkok

• een kelner(in)

• jobstudenten of flexi-jobs > voor vakantie- en weekendwerk

Gelieve uw cv te mailen naar info@despanuit.be of te bellen naar 0477 39 72 47

DB504808D8

> ervaring is een pluspunt, Nederlandstalig, verzorgd en stipt met eigen vervoer voor een voltijdse, vaste job

Accountmanager Nationale Regie

Ontdek je carrièrekansen op

mijntoekomstbijroularta.be

DB501395D8

Like us op Facebook!

Joachim De Geyter

OB69107

> ervaring is gewenst, eigen vervoer, Nederlands- of Franstalig voor een voltijdse, vaste job

Facebook.com/ streekpersoneel.be

Op zoek naar administratieve functies?

om 15 u in ons auditorium

ANTIQUAIR ZOEKT VOOR 2 ANTIEKWINKELS

Streekpersoneel.be

Prachtige vaarroute

infodag: do 14 juni

DB486173C8

Surf ook eens naar

DB508910E8

romantische Rijn- & Moezelcruise

Alle kwaliteitsbeelden, Chinese vazen, klokken, bronzen…

(gratis toegang, wel even reserveren, aub)

6 fijne dagen:

€599/pp

autocarreis, buitenkajuit, volpension & Blauwe Vogelbegeleiding inbegrepen Reisfamilie Carlier

eenmalige afreis

vrijdag 19 oktober 2018

HOGE PRIJZEN, CASH GELD VRIJBLIJVENDE SCHATTING

0494 26 21 47

DB486265C8

ostantix@hotmail.com

Luikerstwg. 62 • St-Truiden • tel. 011 705 500 meer info: www.deblauwevogel.be

anti-muggenstekker

230V

383 onze nieuwe weekactie industriĂŤle nachtkast

dames/heren footies diverse varianten seamless

met lade metaal/MDF 40x30x55 cm

glazen limonadekan met kraan 3 liter

fun luchtbed ca. 184 cm

eenhoorn Ă˜ 95-106 cm

3.49

en katoen 2 paar

uitzoeken

098

298

Coca-Cola, Fanta of Sprite

Intex luchtbed

diverse varianten 375 ml 1 l = 1.55

499

0.68

spiegeltunnel speaker

velours 1-persoons 76x191x22 cm

10 meter draadloos

luidsprekervermogen Bluetooth

2-persoons 137x191x22 cm

9.45 Froyak mummie slaapzak

1495

058

575

Axe deospray

heren polo

thermo-elektrische koelbox

diverse geuren 150 ml 1 l = 13.27

diverse varianten katoen/elastaan maten m-xxl

douchegel 250 ml

denim short maten m-xl

1 l = 6.56

5.92

1.64

elektrische luchtpomp 1

o 225 cm

6.25

9.37

inhoud 22 liter 12V aansluiting

1495

A Good Clean reiniger dames jurk keukenreiniger 750 ml

lang model diverse varianten polyester one size

1 l = 1.32

in de auto nagenoeg geruisloos

jurk kort model one size

2.99

199

492

opblaasbaar supboard

laken percale katoen

handpomp met

240x260 cm

1995

wit katoen 150x260 cm

geschikt tot 100 kg

hoeslaken percale katoen 90x200 cm 90x220 cm 140x200 cm

6.49

180x200 cm 180x220 cm

veiligheidslijn en reparatieset

099 3.79 4.29 5.29 6.79 6.95

bellenblaasmachine diverse kleuren incl. 118 ml

305 cm

hotelkwaliteit

395

289

aanhangernet met elastisch koord 150x220 cm

meisjes jurkje met koordje diverse kleuren en prints katoen/elastaan maten 98-128

399

tuin opbergbox inhoud 320 liter 119x46x60 cm matraskussen diverse prints 40x40 cm

1.88 gemakkelijk mee te nemen

14800 495 dag xx maand t/m dag xx maand jaartal

1.79

294

1995 www.action.com