BRUZZ actua - editie 1590

Rubrieknaam

#1590

MET TWEEWEKELIJ KS

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

01 | 11 | 2017

O P I N I E

DE 19 GEMEENTEN DEZE WEEK

SINT-JOOS T TEN-NODE

EMIR KIR

DE KEIZER VAN SINT-JOOST

POLITIEKE BENOEMIN G EN

Hoe de PS haar pionnen plaatst VIJF EEUW EN JAN SMEKE N

Schelmenroman eert Brussels stadsdichter © BELGA

LAAT JE NIET OMVERKEGELEN DE TRAM HEEFT ALTIJD VOORRANG

safety.mivb.brussels

08042_Safety_Tram__MUPI.indd 2

11/10/2017 10:06

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

ARNE LIETZ, EUROPEEES PARLEMENT

“Bloemen zijn altijd goed,” lacht Arne Lietz (41). Hij zit in het Europees Parlement voor de SPD en pendelt voor zijn werk tussen zijn kieskring in Saksen-Anhalt, Brussel, Straatsburg en plekken over heel de wereld. “Brussel is een open, multiculturele en spannende stad met top-straatfeesten in de zomer.” We ontmoeten hem terwijl hij poseert voor het parlement en zijn stagiaire Juliane een foto maakt die moet dienen voor originele verjaardagswensen. “Een gepersonaliseerd kaartje is toch veel leuker,” knipoogt Lietz.

3

Inhoud

COLOFON

FLITS

BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

10

ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 20 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393, BIC: BBRU BE BB van Vlaams Brusselse Media vzw.

Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

Sint-Joost

Heraanleg Sint-Lazarusplein in 2018

12 DE VERHALEN

ADVERTEREN?

Ineke Le Compte, sales@bruzz.be, 02-650 10 63

12

DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.65, ute.otten@bruzz.be

Administratie zkt cabinettard (PS)

ALGEMENE DIRECTIE

Jo Mariens HOOFDREDACTIE

16

Kristof Pitteurs WEEKBLAD

Steven Van Garsse (chef) COORDINATIE UIT

Gerd Hendrickx EINDREDACTIE

Karen De Becker, Geert Van der Hallen VORMGEVING

Heleen Rodiers (art director), Ruth Plaizier KERNREDACTIE

Jean-Marie Binst, Gerd Hendrickx, Bettina Hubo, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman MEDEWERKERS

Nicolas Alsteen, Hilke Andries, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Roel Daenen, Céline Emmerechts, Luc Joris, Tom Peeters, Jasmijn Post, Niels Ruëll, Tim Schoonjans, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden, Jurgen Walschot

DE RONDE VAN BRUSSEL SINT-JOOSTTEN-NODE

VERTALING

Johan Arblaster, Martin McGarry

RUBRIEKEN

FOTOGRAFEN

Bart Dewaele, Ivan Put, Saskia Vanderstichele ILLUSTRATIES

Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Wide Vercnocke Info voor kalender sturen naar/ Envoyez vos infos à publier dans le calendrier à / Send event details to

VISITBRUSSELS Koningsstraat 2 Rue Royale 1000 Brussels/Bruxelles 02-549.50.95, info@agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Steven Van Garsse, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

Politieke benoemingen

03

Chou de Bruxelles

05

Edito

08

In beeld

20

Opinie

22

Enfant Terrible

24

Nick Trachet

31

Michaël Bellon

34

Big City

Tweewekelijks dossier in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen

26 31 32

34

Politieke analyse Michaël Bellon

Maison Hayoit

Portretten

Inwoners van SintJoost-ten-Node

Big City

Waarom is de Turkse gemeenschap zo groot in Sint-Joost?

Reportage

De straatbank: onmisbaar maar miskend

Edito

16

LOS VAN DE TIJD Literatuur

Een eerbetoon aan dichter Jan Smeken

BRUZZ-TV brengt op 31/10 een politieke thema-uitzending vanuit het Charliermuseum in Sint-Joost. De burgemeester en de Vlaamse schepen komen langs, net zoals dichter-performer Jee Kast.

Kunstenaar Dirk Hendrikx leidt ons rond in de gemeente waar hij al negen jaar woont. Om 18u.

BRUZZ-RADIO staat op 31/10 de hele dag in het teken van Sint-Joost-ten-Node.

We praten met dichter Alhadi Agabeldour en de Brusselse worldband La Chiva Gantiva komt live spelen op de Kunstlaan 16 waar onze BRUZZ-bus staat. Van 7u tot 10u op FM 98.8.

Iets gemist? www.rondevanbrussel.be

24

Boemerang Er is geld en er is macht. In de nasleep van het Samusocial-schandaal ging het vooral over het eerste.

De graaicultuur in de politiek bleek schering en inslag. De verontwaardiging was groot. Terecht. Maar over macht ging het daarna veel minder.

Hoe die macht zich ontplooit in Brussel mag ook in kaart worden gebracht, zelfs al is er strikt juridisch geen vuiltje aan de lucht.

Politieke benoemingen zijn eigen aan de Belgische politiek. Ook in Brussel bestaan ze. In het kwadraat. Dat is geen nieuws. Wel nieuw is de uitholling van de administratie voor een nog grotere ministeriële macht via parallelle administratieve eenheden en parachutages rechtstreeks vanuit kabinet, zoals hier verder in dit blad wordt uitgelegd.

De oppositie vreest dat het beleid hierdoor, nog meer dan vroeger, ontsnapt aan de parlementaire controle. Aan de basis, bij de ambtenaren, wordt het ervaren als een nieuwe aflevering in de reeks ‘postjespakkerij’. Daar valt weinig tegen in te brengen.

Défi probeert hier hervormingen af te dwingen, maar het is, zo blijkt, niet makkelijk om deze sneltrein te stoppen.

In het bestuur staan twee uitersten tegenover elkaar. Wie voor continuïteit van beleid wil gaan, kiest de top op basis van louter competentie, of de kandidaten nu uit de privé komen of niet. Dit technocratisch model, denk: de Europese Unie, staat heel ver van de Brusselse realiteit,

waar elke topambtenaar een politieke kleur heeft. Een naïeveling zou kunnen denken dat de administratie hierdoor dichter staat bij de politiek, en dus, bij de democratie. In de feiten blijkt hier niet veel van aan. Het betekent een machtsgreep van de regering op het bestuur, zonder enige transparantie, en waarbij politieke kleur belangrijker is dan competentie.

De uitdagingen voor de Brusselse regering zijn niet min. Ze ligt vaak onder vuur omdat er niets vooruitgaat. Omdat alles misloopt. Het tunneldebacle is maar één voorbeeld.

Om het tij te keren moet er serieus wat werk verzet worden. Obstructies, die ook deel uitmaken van een tot op het bot gepolitiseerde administratie, helpen daar niet bij. Een horde gedemotiveerde ambtenaren ook niet.

Door nieuwe structuren op te richten en nieuwe mensen op strategische plaatsen te zetten, kan de regering inderdaad op korte termijn daadkracht tonen, maar op de lange termijn komt dat als een boemerang terug. Voor men het weet, zijn de obstructies weer daar, zeker als een nieuwe meerderheid aan de macht komt.

De regering Vervoort II riskeert de geschiedenis in te gaan als een overgangsregering. Waarbij veel energie gaat naar structuren, en minder naar beleid. Die hervormingen kunnen pas renderen als ze afgerond zijn. Met wat pech zwaait de PS na 2019 niet langer de plak. En dan kan alles van vooraf aan beginnen.

BRUZZ | VOORAF

25

— STEVEN VAN GARSSE

5

De week

Terugblik op het nieuws

Lokfietsen

Coca-Cola

250

Het Fietsdiefstalplan van Brussels mobiliteitsminister Pascal Smet (SP.A) krijgt vorm. Zes lokfietsen die via een GPS-systeem traceerbaar zijn worden ingezet in twee politiezones: Marlow (Ukkel/Oudergem/Watermaal-Bosvoorde) en Montgomery (Etterbeek/Sint-Pieters-Woluwe/ Sint-Lambrechts-Woluwe). De politie wil zo bendes opspeuren en hun diefstalmethodes analyseren.

Drankenreus Coca-Cola schrapt een zestigtal banen in de zeven Belgische vestigingen. Drie vakbonden houden een actie voor het hoofdkantoor in Anderlecht.

Het Brussels Aquarium, al sinds 2005 in Koekelberg gevestigd, gaat in januari 2018 dicht.

Het openbaar aquarium kreeg in topperiodes tot 25.000 bezoekers per jaar. De jongste jaren slonken de subsidies van 81.000 naar 29.000 euro en kwamen er minder bezoekers. Wat er met de 250 dieren moet gebeuren, is onduidelijk.

BRUZZ | DE WEEK

EERSTE 6.000 EURO INKOMSTEN NIET LANGER BELAST

De Croo zet deur open voor Airbnb Minister Alexander De Croo (Open VLD) wil gebruikers van commerciële deelbedrijven niet langer belasten op de eerste 6.000 euro aan inkomsten per jaar. De aangepaste wetgeving heeft ook betrekking op logeerplatformen als Airbnb. De versoepeling van De Croo staat in contrast met de strenge voorwaarden die het Brussels Gewest aankondigde in april. — GODFRIED ROELANT

D

e deeleconomie zit in de lift. We moeten de ontwikkeling ervan aanmoedigen, maar ze ook uit een grijze fiscale zone halen,” zegt Tom Meulenbergs, woordvoerder van federaal minister van Digitale Agenda Alexander De Croo (Open VLD). Daarom wil de minister de wetgeving aanpassen en de gebruikers van commerciële deelplatformen niet langer belasten op de eerste 6.000 euro aan inkomsten per jaar.

Op zich is dat niet zo verwonderlijk, want in juli 2016 kwam De Croo al met een wet op de proppen waarmee hij ‘duidelijkheid wilde scheppen in een tot dan toe economisch kluwen’. De belastingen gingen naar beneden: wie diensten aanbiedt via onlineplatformen zoals

6

Uber en minder dan 5.000 euro bruto per jaar en 500 euro per maand verdient, moet maar tien procent belasting betalen.

Belangrijk is wel dat die regeling tot nu toe alleen gold voor bedrijven die erkend zijn door de overheid en een ‘combinatie van particuliere diensten aanbieden’. Leden van logeerplatformen als Airbnb vielen daardoor uit de boot. Door de wetswijziging van De Croo zal de wet ook betrekking hebben op ‘roerende en onroerende inkomsten’ en dus op Airbnb.

HOTELSECTOR In Brussel wil het gewest voorkomen dat de hotelsector het slachtoffer wordt van de opkomende deeleconomie. Daarom kondigde de regering in april een waslijst aan

Minister De Croo wil ‘de deeleconomie uit een grijze fiscale zone halen’.

Gebruikers van onlineplatformen zoals Airbnb worden minder belast.

voorwaarden goed voor iedereen die via Airbnb een kamer wil verhuren.

Op het kabinet van minister van Economie Didier Gosuin (Défi) hopen ze dat de aangepaste versie van de wet de hotelsector geen schade zal berokkenen.

“We zijn zeker voorstander van initiatieven als Airbnb, maar dat moet wel in eerlijke concurrentie gebeuren met de bestaande professionele overnachtingsmogelijkheden,” stelt Pauline Lorbat, woordvoerster van Gosuin. Die mening wordt gedeeld door

Rodolphe Van Weyenbergh van de Brussels Hotel Association. “Het spreekt voor zich dat de hotelsector overeind moet blijven in onze hoofdstad, maar zolang ik het voorstel van De Croo niet tot in detail heb kunnen bekijken, wil ik er verder geen uitspraken over doen.”

Bij Airbnb zijn ze hoopvol over het initiatief van De Croo. “We zijn altijd bereid om in gesprek met de federale regering tot progressieve maatregelen te komen die gezinnen helpen als ze hun huis willen openstellen.”

Einde White Star

Eurostadion

De Franstalige rechtbank van Eerste Aanleg van Brussel verordent na twee jaar de vereffening van voetbalclub White Star Bruxelles. De club stapelde sinds jaren schulden op en hield zich niet aan de belofte om de helft van de schulden aan drie organisaties weg te werken.

Grimbergs gemeenteraadslid Bart Laeremans (Vernieuwing) tekent voor de tweede keer beroep aan tegen de afschaffing van de buurtweg op parking C. Zolang het pad niet is afgeschaft, kan Stedenbouw geen vergunning afleveren.

Thomas Cook Airlines Met een vlucht Tenerife-Brussel vrijdagnacht sluit Thomas Cook Airlines Belgium (TCAB) na vijftien jaar zijn luchtvaartmaatschappij.

De honderdzestig piloten en cabinemedewerkers, twee vliegtuigen (Airbus A320) en alle slots worden overgenomen door Brussels Airlines.

Om het radicalisme beter te bestrijden, zouden sommige zaken weer federaal moeten worden doet een ‘puur theoretische’ denkoefening (op ‘RTBF La Prem1ère’)

Cartoon Wauter Mannaert

BRUZZ | DE WEEK

MINISTER VAN JUSTITIE KOEN GEENS (CD&V)

Woordvoerder Meulenbergs maakt zich sterk dat de hotelsector geen negatieve gevolgen zal ondervinden van de aanpassing aan de bestaande wet. “De maatregel staat los van professionele activiteiten en past binnen het grotere verhaal van onbelast occasioneel bijverdienen,” zegt hij.

“Daartoe behoren nu al het vrijetijdswerk en burger-tot-burgeractiviteiten. De commerciële deelplatformen zullen gewoon de derde pijler vormen van dit systeem.”

7

In beeld

8

BRUZZ | DE WEEK

Einde verhaal Af en toe krijgt Brussel er een nieuwe stripmuur bij, maar in de Vaartstraat is het nu einde verhaal voor FC De Kampioenen. De stripmuur van de bekendste caféploeg verdwijnt er achter een nieuwbouwproject. De wachtgevel lag er naast een parkeerterrein dat nu wordt bebouwd met appartementen van het project The Cosmopolitan. © SASKIA VANDERSTICHELE

9

Flits

Nieuws heet van de naald

PLAN UIT 2012 IS BIJGESTUURD EN VERGUND

Heraanleg Sint-Lazarusplein in 2018

© BAS SMETS

Het Sint-Lazarusplein in de Noordwijk en de straten eromheen moeten levendiger en groener worden.

BRUZZ | VOORAAN

© BART DEWAELE

Het grauwe Sint-Lazarusplein aan het uiteinde van de Brabantstraat in Sint-Joost-ten-Node wordt in 2018 eindelijk heraangelegd, net als de ernaast gelegen Victoria Reginasquare en de straten eromheen. Er komt meer ruimte voor zwakke weggebruikers en groen. De Sint-Lazaruslaan blijft wel open voor autoverkeer.

De werken voor de herinrichting moesten al beginnen in 2013. Het plein en de Victoria Reginasquare zouden een levendige, verkeersluwe openbare en groene ruimte

moeten worden. Alleen naar de Rivierstraat zouden nog auto’s mogen passeren. Dat was althans het opzet van het winnende ontwerp van landschapsarchitect Bas Smets en Frans stedenbouwkundige Jean-Pierre Charbonneau.

Maar dat was buiten burgemeester Emir Kir (PS) gerekend, die de sjerp in Sint-Joost overnam rond het moment van de bekendmaking van het resultaat van de ontwerpwedstrijd. Kir maakte er geen geheim van dat hij autoverkeer wilde behouden op de Sint-

Lazaruslaan, en diende een bouwvergunning in die zin in bij het gewest. Hij zei vooral voor veiligheidsproblemen te vrezen mocht het plein een quasivoetgangerszone worden.

“De werken beginnen heel binnenkort,” verzekerde de burgemeester onlangs aan BRUZZ. Het diensthoofd stedenbouw van Sint-Joost, Anne Winterberg, bevestigt dat de bouwvergunning afgeleverd is. “Er blijft autoverkeer mogelijk op de Sint-Lazaruslaan, maar verder

blijft het oorspronkelijke plan behouden,” zegt Winterberg. “We zijn bezig met het lastenboek voor de openbare aanbesteding. Dat wordt hopelijk gestemd op de volgende gemeenteraad.”

Om die reden wil Winterberg niet in detail treden over de kostprijs, ze wil wel kwijt dat het om “enkele miljoenen” gaat. Het oorspronkelijke plan zou 5,5 miljoen euro kosten aan gemeente, gewest en federaal Brusselfonds Beliris. De kostprijs van het gewijzigde project met een berijdbare Sint-Lazaruslaan werd in 2014 geraamd op 4 miljoen euro.

AG Real Estate, promotor van de nog altijd te bouwen Silver Tower aan het plein, draagt in elk geval 2,5 miljoen euro bij, meldt projectmanager Christophe De Man. Door een overaanbod op de kantoormarkt liggen de werken aan die geplande passieftoren al jaren stil. “We wachten tot we een huurder gevonden hebben voor we beginnen te bouwen,” zegt De Man. “Dan duurt het dertig maanden voor de toren er staat.”

De herinrichting van het Lazarusplein en de omringende straten neemt 21 maanden in beslag, zegt Winterberg. “We beginnen in het gunstigste geval aan het einde van het eerste semester van 2018, zo niet in de tweede helft van het jaar.” — SARA DE SLOOVER

Opnieuw Kriekelaars in Schaarbeek Het grasveld op het Terdeltplein maakt plaats voor een publieke boomgaard met verschillende fruitbomen en -struiken, waaronder verschillende kriekelaars. Een knipoog naar de geschiedenis van de ezelsgemeente. — LAURENT VERMEERSCH

Nieuwe school in Molenbeek Het GO!-onderwijs bouwt een nieuwe school in de Ulensstraat in Molenbeek Dat keurde de gemeenteraad woensdag goed. De nieuwe GO!-school is gefinancierd door de Vlaamse Gemeenschap, maar zal nauw samenwerken met de gemeentelijke basisschool De Regenboog, verderop in de straat. “Die samenwerking tussen verschillende netten is vrij uniek in Brussel,” zegt schepen van Nederlandstalig Onderwijs Annalisa Gadaleta (Groen).

“Voor mij is het niet meer dan logisch dat de scholen hun krachten bundelen, in plaats van met elkaar te concurreren.” De Regenboogschool heeft te weinig plaats voor het aantal leerlingen, en de nieuwe GO!-school kan klassen opvangen in het nieuwe gebouw. Ook zullen de scholen mogelijk een sport- of eetzaal delen. Een exacte timing voor de bouw is nog niet bekend. Zeker is dat GO! nu de overeenkomst woensdagavond is goedgekeurd, op zoek gaat naar een aannemer en architect, zegt directeur Jacky Goris, die verheugd is over de overeenkomst.

Het terrein, ter hoogte van Ulensstraat 40-44, wordt nu nog gebruikt door basisschool De Telescoop. Die school huurt in afwachting van haar nieuwe pand op de Koninklijke Parklaan in Laken het terrein om tijdelijke lokalen te vestigen. Behalve een basisschool komt er ook crèche op het terrein, die wordt

BRUZZ | VOORAAN

GRASVELD WORDT BOOMGAARD OP HET TERDELTPLEIN

De nieuwe boomgaard is de meest opvallende verandering, maar ook de bushaltes worden hertekend.

H

et Terdeltplein in Schaarbeek is vandaag een eenvoudig grasveld. De gemeente organiseert er jaarlijks een familiefeest en kinderen spelen er weleens op, maar verder wordt de openbare ruimte relatief weinig gebruikt.

Over enkele jaren moet het plein er helemaal anders uitzien. Wandelpaden in dolomiet zullen het grasperk doorkruisen en er komen banken en bomen.

Er zullen vooral kriekelaars geplant worden.

Dat is een verwijzing naar de geschiedenis van de gemeente, die lang bekend stond om haar ‘Schaarbeekse krieken’. Die variant van de zure kers werd in het toen nog landelijke Schaarbeek gekweekt en op ezels naar Brussel gebracht, waar ze op de markt verkocht werden aan de brouwers van kriek. Vandaar ook de naam ezelsgemeente.

Behalve kriekelaars komen er ook pruimen-, appel- en perenbomen op het Terdeltplein, net als fruitstruiken met frambozen, zwarte bessen en aalbessen.

Het wordt kortom een hele boomgaard.

Aanleiding voor de heraanleg was een project van de MIVB om de bushaltes op het plein te hertekenen.

“De betrokken diensten hebben van de gelegenheid gebruikgemaakt om ook het grasplein te herbekijken,” klinkt het op het kabinet van schepen van Groene Ruimte Mohamed El Arnouki (CDH). “Met het project willen we een aangename ontspanningszone creëren voor de bewoners.”

De nieuwe boomgaard is de meest opvallende verandering, maar zoals gezegd worden ook de bushaltes hertekend. Het is de bedoeling is de haltes toegankelijker te maken en de veiligheid van de op- en afstappende busreizigers te verbeteren. De haltenaam verandert bovendien van ‘Kennis’ in ‘Terdeltplein’. Zo wil de MIVB “de Terdeltwijk een grotere zichtbaarheid geven op het busnet”.

Het Terdeltplein krijgt ook nieuwe verlichting.

De vergunningsaanvraag is in juni van dit jaar ingediend.

Schepen Annalisa Gadaleta is blij dat scholen over de netten heen samenwerken. © BART DEWAELE

gefinancierd via het wijkcontract Leopold II. Voor de crèche en de school wordt gezocht naar dezelfde aannemer en architect, om ook daar tot een eenheid te komen. In totaal zal er plaats zijn voor 384 leerlingen, verdeeld over twee parallelklassen gaande van kleuteronderwijs tot het zesde leerjaar. JP

11

Politiek

Over politieke benoemingen en de hervorming van de Brusselse administratie

Zolang de PS kan klauwen BRUZZ | DE VERHALEN

Je hoort er amper iets over, maar binnen de Brusselse administratie is een echte revolutie bezig. De grote gewestadministratie wordt langzaam leeggehaald en vervangen door thematische administraties met aan het hoofd telkens een voormalige cabinettard. Opvallend vaak is die van PS-signatuur. “Mensen solliciteren zelfs niet meer omdat ze denken que les carottes sont cuites.”— KRIS HENDRICKX

D

12

dat we zeggen,” is dan de boodschap aan de politiek.

De man is maar een van de topmensen die de voorbije jaren benoemd werden in nieuwe structuren. Brussel Fiscaliteit kreeg met Dirk De Smedt de voormalige kabinetschef van Brussels minister Guy Vanhengel (Open VLD) aan het hoofd. Bety Waknine ruilde haar titel van adjunct-kabinetschef bij Rudi Vervoort (PS) voor de pet van CEO bij Brussel Stedenbouw en Erfgoed, ook al een nieuwe administratie. En ook Jamil

Araoud vertrok van het kabinet-Vervoort naar zijn directeursstoel bij Brussel Veiligheid en Preventie, de nieuwe structuur die Brussel oprichtte na de zesde staatshervorming. Het lijstje is langer (zie grafiek) en er is één constante: de PS domineert.

LES CAROTTES SONT CUITES De benoeming van Soil legt de vinger nog op een ander fenomeen.

In theorie staan de topvacatures open voor iedereen en waakt een

“Als MR aan de macht komt, zullen die opnieuw de administratie hervormen en mannetjes zetten” HERMAN MATTHIJS VUB-PROFESSOR

jury over een onafhankelijk selectieproces. Maar die werd tot dit jaar echter nog samengesteld door … de regering. “Bij veel mogelijke kandidaten leeft daardoor al vooraf het gevoel dat meedoen geen zin meer heeft parce que les carottes sont cuites, omdat de keuze al gemaakt is,” vertelt een vakbondsbron. “En dus komt het voor dat er welgeteld één kandidaat is, mét politiek etiket.”

De politieke benoemingen in Brussel zijn geen nieuw fenomeen.

Maar door de hervorming van de administratie valt het mechanisme wel erg op. Die hervorming ziet er in grote lijnen als volgt uit: het centrale ministerie van het Brussels Gewest wordt gedeeltelijk leeggehaald en vervangen door nieuwe directies en thematische ministeries die direct onder de bevoegdheid van een bepaalde minister vallen. Brussel Fiscaliteit is een voorbeeld van zo’n

▲

onderdag 28 januari 2016. De Brusselse regering heeft eindelijk een topman gevonden voor perspective.brussels, het fonkelnieuwe planningsbureau van het gewest. De gelukkige luistert naar de naam Christophe Soil, was jaren adjunct-kabinetschef bij Laurette Onkelinx (PS) en werd gekozen uit een lijst van … één kandidaat. In het benoemingsbesluit vermeldt de regering verschillende kwaliteiten van de man, maar ook dat hij moet werken aan zijn managementcapaciteiten, meer empathie aan de dag moet leggen en beter moet delegeren.

Soil heeft vandaag zijn verdiensten als topman van het planningsbureau. Als Perspective echter een eigen standpunt moet formuleren, polst de directeur doorgaans even bij het kabinet van de minister-president. “Wat wil je

BRUZZ | DE VERHALEN

Ook van de kabinetten Guy Vanhengel en Rudi Vervoort stroomde een medewerker door naar de nieuwe structuren.

© ID LIES WILLAERT

TOP VAN DE BRUSSELSE ADMINISTRATIE

BETY WAKNINE

JAMIL ARAOUD

CHRISTOPHE SOIL

VINCENT JUMEAU

GREGOR CHAPELLE

Stedenbouw en Erfgoed

Preventie en Veiligheid

Perspective. brussels

Net Brussel

Actiris

PS

PS

PS

PS

PS

BENJAMIN CADRANEL

ROCHDI KHABAZI

JEAN-PAUL GAILLY

JULIE FISZMAN

PETER MICHIELS

Citydev

Brussel Plaatselijke Best.

Brussel Mobilliteit

Brussel Financiën en Begroting

Brussel Economie - Werkgelegenheid

PS

PS

PS

PS

CD&V

ARLETTE VERKRUYSSEN

DIRK DE SMEDT

CHRISTIAN LAMOULINE

Brusselse Huisvesting

Brusselse Fiscaliteit

Secretariaatgeneraal

FREDERIC FONTAINE Leefmilieu Brussel

OPEN VLD

OPEN VLD

CDH

ECOLO

BRIEUC DE MEEUS MIVB /

13

Politieke benoemingen

▲

structuur, die het statuut Instelling van Openbaar Nut (ION) kreeg. De nieuwe structuur komt onder minister van Begroting en Financiën Vanhengel.

In die thematische ministeries komen soms ook vzw’s van het gewest. Het voormalige Agentschap voor Territoriale Ontwikkeling bijvoorbeeld, maakt nu de hoofdmoot uit van planningsbureau perspective.brussels, ook al zo’n ION. Het planningsbureau zit direct onder minister-president Vervoort.

BRUZZ | DE VERHALEN

‘BELANGRIJKERE MINISTER’ De hervorming is onder meer een antwoord op de zesde staatshervorming, met bijkomende bevoegdheden, onder meer op het vlak van veiligheid.

Maar de regering wil het gewest ook slagkrachtiger maken. Want plannen duurt vandaag te lang in Brussel. Neem nu stedenbouw. Grote dossiers blijven er vaak in de fase van de simulatiebeelden steken. De centrale administratie kampt met tergend lange aanwervingstermijnen, ruziënde directeurs en een personeelsmotivatie die niet altijd optimaal is. De nieuwe structuur moet daar verandering in brengen.

“Dat kan allemaal wel, maar eigenlijk heeft niemand ooit een degelijke analyse gemaakt van de problemen bij die administratie,”

“Er komen directeursposten bij, maar wat de hele hervorming zal kosten, krijgen we niet te horen” BRUNO DE LILLE PARLEMENTSLID (GROEN)

zegt Brussels parlementslid Zoë Genot (Ecolo). “De logica gebiedt toch dat je die stap eerst doet en dan oplossingen zoekt. Welnee, hier hadden de ministers gewoon zin in hun eigen ministerie en werd dat dan maar opgericht. Met het risico dat exact dezelfde problemen opduiken als in de oude structuur.”

Haar Groen-collega Bruno De Lille was in een vorig leven zelf nog lid van de Brusselse regering en bevoegd voor Openbaar Ambt (en dus voor de administratie). Ook hij volgt de hervorming en de benoemingscarrousel met argusogen. “Er komen directeursposten bij, maar wat de hele hervorming zal kosten, krijgen we niet te horen.” Die bijkomende posten zijn volgens De Lille een van de hoofdredenen voor de huidige hervorming.

“Iedereen wil zijn mannetje zetten.

Ik heb dat zelf beleefd in de regering.

Het gaat dan niet meer over inhoud, maar over macht. Ik ben een belangrijkere minister dan jij, dus wil

ik er nog een directeur bij.”

Over de kostprijs van de operatie wil het kabinet van Fadila Laanan (PS), Brussels staatssecretaris voor Openbaar Ambt, alleen kwijt dat de operatie “niet zo duur” zal zijn, omdat het vooral bestaande taken zijn die worden herschikt met bestaand personeel. Er komen wel wat gebouwen bij, geeft Laanan toe.

“Maar dat was met de bijkomende taken en de verkoop van het CCN-gebouw hoe dan ook nodig.”

AANSPREEKPUNT Dat iedereen zijn mannetje wil plaatsen heeft een reden. De benoemingen zorgen ook voor een direct en loyaal aanspreekpunt in de administratie, die op die manier een soort van superkabinet kan worden.

De traditie wil nog steeds dat politici hun getrouwen belonen op het einde van de legislatuur. “Dat zie je trouwens evengoed buiten Brussel,” zegt professor Herman Matthijs (VUB), die zich specialiseert in

“De ministers hadden gewoon zin in hun eigen ministerie en dat werd dan maar opgericht,” zegt parlementslid Zoé Genot (Ecolo).

© BELGA RHIERRY ROGE

14

overheidsadministraties. “Enkele jaren voor het einde van de legislatuur worden administraties vaak hervormd en komen zo zitjes vrij.”

Niet onbelangrijk ook: een goed netwerk in de administratie kan cruciaal zijn tijdens een oppositie– kuur. De PS, die al sinds de oprichting van het gewest in 1989 in de regering zit, slaat vandaag een modderfiguur in de peilingen. “Als de partij er straks uitvliegt, kan zo’n netwerk van levensbelang zijn om informatie te krijgen en oppositie te voeren,” zegt Matthijs.

Hoe regeren met een ‘fout’ gekleurde administratie eruitziet, daar kunnen ze bij Groen over meespreken. “Kijk naar de gemeente Molenbeek, waar we in de meerderheid zitten,” zegt De Lille. “Daar is de PS er na jaren niet meer bij, en ziet het gemeentebestuur elke dag zijn pere met de administratie.”

Zo logisch politieke benoemingen kunnen lijken voor een minister in functie, zo ronduit vervelend kunnen ze zijn voor de opvolger. Ministers die op een ‘foute’ topman botsen, hebben vaak de neiging erg grote kabinetten in dienst te nemen.

Zelfs staatssecretarissen met lichte bevoegdheden hebben al snel vijftig mensen in dienst, die vaak uit de administratie worden geplukt.

“Die kabinetten verpletteren dan de administratie,” zegt Brussels parlementslid Jef Van Damme (SP.A), ooit zelf kabinetsmedewerker bij Pascal Smet. “Ze nemen hun werk over en verzwakken de administratie, waardoor je dan zogezegd opnieuw een sterker kabinet nodig hebt. Dat is een vicieuze cirkel waar we dringend uit moeten. Vlaanderen kan daar als voorbeeld dienen, daar zijn die kabinetten zowat gehalveerd en is de administratie geherwaardeerd. Als je dat niet doet, raak je nooit van politieke benoemingen af.”

Onder druk van vooral Défi werd nu alvast de benoemingscarrousel hervormd. De regering maakt zich sterk dat de jury vanaf nu wel degelijk onafhankelijk zal zijn. Mocht het tegendeel blijken, dan weet Herman Matthijs alvast wat er in de volgende legislatuur zal gebeuren.

“Als MR aan de macht komt, zullen die gewoon opnieuw de administratie hervormen en mannetjes zetten.”

Reportage

De straatbank: onmisbaar maar miskend

BANK

zoekt erkenning BRUZZ | DE VERHALEN

Straatbanken zijn onmisbaar voor de stad. Ze bieden gelegenheid tot verpozing, ruimte voor ontmoeting en nog veel meer. Gratis bovendien. Toch staan ze zelden in de schijnwerpers. “Een bank is iets waar je meestal overheen kijkt,” zegt Aline Gheysens, curator van de tentoonstelling The Bench: a Microscopy in het CIVA. — BETTINA HUBO, FOTOREPORTAGE SAKIA VANDERSTICHELE

W

16

houden, praten, een boekje lezen of op de gsm tokkelen, slapen, werken, een zak friet eten, schaken, een biertje drinken, of nog, heel dronken worden.

Een meubel met veel functies dus. En toch wordt de bank vaak als een banaal object beschouwd, zegt Aline Gheysens, curator van de tentoonstelling The Bench: a Microscopy. “De bank geeft aan welke richting we op moeten kijken, daarom kijken we niet naar de bank zelf.

Wat ook meespeelt: je doet er op het eerste gezicht geen geweldig spectaculaire dingen, beetje rusten, beetje rondkijken.”

Voor haar is de bank een onuitputtelijk studieobject. “Je kan het meubel vanuit sociologisch, esthetisch en stedenbouwkundig oogpunt bekijken.” Vorige zomer trok ze met haar camera door Brussel. Het resultaat is een

“Zelfs als er banken zijn, zie je dat mensen zich vaak toch nog op een andere plek zetten” ALINE GHEYSENS CURATOR THE BENCH: A MICROSCOPY

verzameling van tweehonderd kleine foto’s.

Lang geen volledige inventaris, maar een overzicht van de opvallendste banken die ze op haar tochten tegenkwam.

Zo nam ze de witte kuipbankjes in de Pachecotuin in beeld. “De site van het vroegere bejaardentehuis is leeg en wordt verbouwd, maar die jaren-zeventigbankjes staan er nog, als een soort relikwie. Het is bijna een archeologische site.” Dat fenomeen zie je op meerdere plekken in Brussel. De vroegere tramhalte Bailli op de Louizalaan is verplaatst, maar de bank is blijven staan, nauwelijks bereikbaar voor het publiek.

IEDER ZIJN BANK Wat Gheysens ook opviel: mensen creëren hun eigen banken. Enkele gestapelde paletten met waterflessen en, hop, er staat een bank. De rand van een fontein, een vensterbank of richeltje, een plantenbak, een traptrede, niets is veilig voor het menselijk zitvlak. Gheysens: “En zelfs als er banken zijn, zie je dat mensen zich vaak toch nog op een andere plek zetten. De mens wil zelf kunnen kiezen waar hij gaat zitten.”

Dat je er met meerdere mensen van gebruik kunt maken, is een essentieel kenmerk van de bank. De relatie tot de medegebruiker kan heel divers van aard zijn, zegt designer Lucile Soufflet. “Je zit er gezellig met een bekende of een

▲

ie de moeite doet om de Brusselse straat- en parkbanken onder de loep te nemen, komt al vlug tot de vaststelling dat er in de stad plekken zijn waar heel veel banken staan - de Kunstberg bijvoorbeeld, of het Flageyplein - en andere die akelig leeg zijn. Zo staat op het Koningsplein geen enkele bank, op de Grote Markt evenmin.

Tweede vaststelling: de variatie is enorm.

Tussen de klassieke banken van het Warandepark en de futuristische hangmatbanken in het Gaucheretpark is er nog een uitgebreid, bont geschakeerd scala. De kille stenen blokken op het Muntplein, de hippe geperforeerde bankjes van Xavier Lust aan de Koudenberg en de bijna folkloristische tegelbank voor de dichter Pessoa in de Portugese wijk van Elsene hebben maar één ding met elkaar gemeen: dat je er met meerdere mensen op kunt zitten. Dat is meteen de definitie van het begrip bank. Een bank is een zitplaats voor meerdere personen.

Een simpele plank op twee blokken voldoet dus ook aan die omschrijving.

Overigens gebruikt men de bank voor meer dan alleen om op te zitten. Een snelle rondblik over het Flageyplein aan het eind van de werkdag leert wat mensen er zoal doen: van het avondzonnetje genieten, voorbijgangers observeren, de eigen kinderen in de gaten

Houwaertplein.

BRUZZ | DE VERHALEN

Noordstation.

17

BRUZZ | DE VERHALEN

De straatbank: onmisbaar maar miskend

Kleine Zavel.

Gaucheretpark.

▲

beetje ongemakkelijk met een onbekende.

In dat laatste geval moet je je op de een of andere manier tot die andere zien te verhouden.”

Soufflet, wier werk ook op de expo getoond wordt, is dé bankenontwerpster van het moment. Haar in het oog springende circular bench staat ondertussen al in Molenbeek, Anderlecht en op Oud Korenhuis in het centrum.

Meestal werkt ze in het kader van een wijkcontract of krijgt ze de opdracht rechtstreeks van een gemeente. Zo mag ze de nieuwe banken van Schaarbeek maken. “De gemeente wil meer eenvormigheid in het huidige, erg uiteenlopende assortiment.” Soufflet tekende een meubel met een houten zitgedeelte en een metalen, grijskleurige onderstel, dat kan variëren afhankelijk van de omgeving, de functie en het publiek. “Het is een soort familie geworden,” zegt ze. “De basis is altijd dezelfde,

18

maar er komen banken van 50, 170 en 240 cm, met of zonder rugleuning, met of zonder tafeltje en met hier en daar een kleuraccent. Zo kan je er vele kanten mee uit.”

Voor de gemeentelijke overheden zijn banken een middel om de levenskwaliteit van de burger

te verhogen en ook om de sociale cohesie in bepaalde wijken te versterken. Nieuwe banken worden tegenwoordig vaak uitgedacht in samenspraak met de buurtbewoners, zegt Gheysens. “De bank moet de bewoners dichter bij elkaar brengen, het is een plek van ontmoeting, van gastvrijheid.”

PARADOX VAN DE STADSBANK

“Ik heb nog nooit de vraag gekregen om daklozen te ontmoedigen. Op mijn banken kan je heel goed liggen” LUCILE SOUFFLET ONTWERPSTER

Toch wil niet iedereen een bank in de buurt. Dat is de grote paradox van de stadsbank. Soms wordt hij immers te intensief, meer nog, oneigenlijk gebruikt. Als banken ingepalmd worden door hangjongeren, dronkaards of daklozen ontstaat er al vlug overlast.

De jongste jaren was er in binnen- en buitenland regelmatig ophef over bedrijven en overheden die om die reden banken verwijderden of zitplaatsen lieten maken waar niet meer op geslapen kon worden.

TENTOONSTELLING De expo loopt tot 28/1/2018 in het CIVA, Kluisstraat 55, Elsene,

EXPO THE BENCH - De expo The Bench: a microscopy is opgezet als een wandeling met rustpauzes door het gebouw van de CIVA-stichting. Je wandelt langs conceptueel werk van kunstenaars die reflecteren over wandelen in de stad en halt houden. Voor de rustpauzes staan her en der originele banken van architecten en kunstenaars, zo bijvoorbeeld de multifunctionele Stoop van Julien De Smedt en Le Banc van Ann Veronica Janssens. Die bank reageert op de lichaamswarmte van wie erop gaat zitten. Als je opstaat, zie je je eigen kleurige afdruk langzaam verdwijnen.

- In een aparte ruimte heeft curator Aline Gheysens een soort Wunderkammer ingericht. Ze toont er haar eigen verzameling fotootjes van opmerkelijke Brusselse banken, aangevuld met illustraties van historische zitmeubels en tekeningen en maquettes van hedendaagse banken.

Sommige ontwerpen zijn imaginair, andere ook uitgevoerd.

- Om een en ander in een breder perspectief te plaatsen wordt ook de film The Social Life of Small Urban Spaces van de Amerikaanse stedenbouwkundige William H. Whyte getoond.

In de jaren zeventig onderzocht hij waarom het ene plein volk trekt en het andere leeg blijft. Een schitterende sociologische studie, doorspekt met de nodige humor, die ook vandaag nog door velen als dé stedenbouwkundige bijbel wordt gezien.

Een greep uit de fotoverzameling van opmerkelijke Brusselse banken van curator Aline Gheysens.

WAT IS EEN GOEDE BANK?

‘Zon, zicht, comfort en rugdekking’ Zo probeerde de supermarkt Delhaize in de Elsense de Henninstraat twee jaar geleden de daklozen die steevast op de lage vensterbank van de winkel verzamelden, te verjagen door de dorpel af te dekken met schuine panelen. Na protest van de buurt moest de supermarkt de platen verwijderen.

Sinds kort hangen op dezelfde plek echter metershoge spandoeken met fraaie zwart-witte foto’s, wellicht een subtielere poging van de winkel om hetzelfde doel te bereiken. Ook in de Brusselse metrostations zijn de meeste banken ongeschikt om op te liggen.

Volgens Soufflet valt het wat de bovengrondse banken betreft allemaal nogal mee in Brussel. “Ik heb nog nooit de vraag gekregen om daklozen te ontmoedigen. Op mijn banken kan je heel goed liggen.”

“Uitzicht, oriëntatie, comfort en rugdekking. Dat zijn cruciale elementen die bepalen of een bank goed functioneert,” zegt landschapsarchitect en stedenbouwkundige Thomas Moens, die bij de vervoersmaatschappij MIVB werkt en ook lesgeeft aan de VUB. “De meeste mensen zitten graag in de zon, willen iets te zien hebben en houden er niet van dat achter hun rug alles open is. Enkele struiken op de achtergrond kunnen al een oplossing bieden.”

Moet de bank toch midden op een open plein komen, dan geeft Moens de voorkeur aan een meubel zonder rugleuning. “Dan kan je kiezen welke kant van het plein je uit

wil kijken.”

Qua materiaal gaat Moens voor hout. “Stenen banken zijn koud en kil in de winter en worden in de zomer erg warm.”

Het grote nadeel van hout is het onderhoud. “Publieke banken hebben bovendien af te rekenen met vandalisme.

Daarom verkies ik massieve, houten banken boven exemplaren met fragiele, dunne latjes. Maar hoe robuust ook, een houten bank moet je om de zeven à tien jaar vervangen.”

Het doelpubliek speelt ook een rol. Jongeren willen meer dan alleen maar kunnen zitten, ouderen hebben hun eigen behoeften. “Op een plek waar veel ouderen komen,

moet je op geregelde afstanden een bank plaatsen zodat de mensen vaak kunnen rusten. Die banken moeten ook armleuningen hebben zodat ze zich kunnen opduwen.”

De vorm van de bank is dan weer bepalend voor het sociale contact. Moens: “Een ronde bank die naar binnen buigt, biedt geborgenheid en nodigt uit tot een gesprek met de buur. Een naar buiten gebogen bank is ideaal voor wie alleen wil zijn.”

En dan is er nog de kwestie van de vuilnisbak: naast de bank of niet. “Ik zit zelf niet graag naast een vuilniskorf en plaats er dan ook nooit een vlak naast mijn banken.”

Opinie

Forum & lezersbrieven

Wat met het bouwpatrimonium van de verbrusseling?

Tussen trauma en optimisme

BRUZZ | DEBAT

Steeds meer gebouwen uit de jaren zestig, zeventig, tachtig en zelfs negentig komen in het vizier van de sloophamer. Hoe vermijden we dat we fouten uit het verleden herhalen? Tijd voor minder emotie en meer objectieve argumentatie. — LAURENT VERMEERSCH

20

D

e voormalige zetel van Bacob in de Belliardstraat is enkele jaren geleden afgebroken. Fortis sloopte onlangs zijn hoofdkwartier op de Warandeberg. Onlangs begon de ontmanteling van Parking 58. Na Nieuwjaar ondergaat het Boudewijngebouw hetzelfde lot. Vervolgens krijgt ook een deel van de KBC-gebouwen langs de Havenlaan bezoek van de sloophamer. Geen enkel groot bouwproject uit de tweede helft van de 20e eeuw lijkt nog zeker van zijn toekomst.

Moeten we daar rouwig om zijn?

Weinigen zullen een traantje wegpinken als weer eens een kantoorkolos uit het straatbeeld verdwijnt. Ook al zijn het vaak herkenningspunten in de stad.

Toegegeven, het naoorlogse modernisme heeft heel wat miskleunen op zijn geweten. Te veel blinkende forten vol blinde muren.

Dat er doorgaans een tabula rasa aan voorafging maakt het allemaal nog pijnlijker. Denk aan de oude Noordwijk, De Brouckère of het Volkshuis van Victor Horta. De vernietiging van het stadsweefsel zorgde samen met de aanleg van stadsautostrades voor een grootschalige stadsvlucht die op haar beurt de structurele files in het leven riep. Het is het trauma van de verbrusseling.

Wil dat zeggen dat we pakweg de Philips- of Zaveltoren dan maar best gewoon slopen? Als we daar categoriek voor kiezen, trappen we

eigenlijk in dezelfde val als de modernisten. In een onwetend optimisme gaan we ervan uit dat wat we vandaag bouwen sowieso beter is en de tand des tijds wel zal doorstaan. Maar ontwikkelaars kijken maximaal slechts drie jaar vooruit. Niemand weet met zekerheid hoe wonen en werken verder zullen evolueren. Ook de mobiliteit staat op de drempel van een revolutie.

Daarnaast zijn er ook heel wat vragen rond duurzaamheid. Wegen de energieverslindende sloop en heropbouw op tegen de betere energieprestaties achteraf ? Als het

Aan Madou ging het Selorgebouw tegen de vlakte terwijl in het CIVA een expo liep over de verbrusseling.

meer op korte termijn, maar de tijdswinst die het kan opleveren is ook een besparing.

Tegelijk moeten we kijken naar de mogelijkheden van elk gebouw.

Soms is alleen de betonstructuur nog in perfecte staat. Dan nog is het

“In een onwetend optimisme gaan we ervan uit dat wat we vandaag bouwen sowieso beter is” LAURENT VERMEERSCH REDACTEUR BRUZZ

gebouw lang genoeg meegaat misschien wel, maar opnieuw: dat kunnen we vandaag moeilijk inschatten.

Laten we dus de emoties opzij zetten en in eerste instantie proberen om die verguisde gebouwen grondig te renoveren en opnieuw uit te vinden. Dat kost vaak

niet altijd evident om die te behouden. De complexer wordende technische voorzieningen voor onder meer de klimaatregeling nemen steeds meer plaats in.

Tegelijk vragen gebruikers opnieuw hogere plafonds. 2,60 meter vrije ruimte geldt als het minimum.

Daarvoor moet er minstens 3 meter

zitten tussen twee betonnen vloerplaten. In kantoorgebouwen van mindere kwaliteit is dat vaak minder. De vrije hoogte is er nu soms al beperkt tot 2,40 meter. Wie wil daar nog in werken, laat staan wonen? Als creatieve ontwerpers zelfs de slechtste gebouwen kunnen reanimeren, kunnen ze waarschijnlijk ook bestemmingen bedenken waarvoor lage plafonds geen bezwaar zijn.

DOOD MONUMENT Zoals elke stroming bracht het modernisme ook monumenten voort, zoals het Marnixgebouw aan Troon of de voormalige Royale Belge in Watermaal-Bosvoorde. In dat geval mogen we nadenken over bescherming, maar we moeten daar zuinig mee omspringen. Een bescherming kan ook een handicap zijn. Als een gebouw niet meer kan evolueren, kan het ook niet meer dienen voor nieuwe functies. Dan wordt het een dood monument.

Anderzijds moeten onze steden ook kunnen blijven evolueren.

Uiteindelijk kwam het stadsweefsel dat verdween met de verbrusseling

lezersbrieven@bruzz.be Jehova Uw rubriek Chou de Bruxelles is een manier om af te rekenen met vooroordelen, en kan bijdragen tot verbondenheid tussen de stadsbewoners. Net daarom was ik onaangenaam verrast en zelfs ontgoocheld toen ik zag dat in BRUZZ 1588 een getuige van Jehova werd getoond. Ik begrijp de achterliggende gedachte om de verscheidenheid van de verschillende geloofsovertuigingen te belichten. Dat weerspiegelt zich in de tekst bij de foto, waarin de vrouw zegt verheugd te zijn ‘dat Brussel zeer tolerant is tegenover alle religies’. Iedereen heeft een stel hersenen gekregen en is vrij ermee te doen wat hij of zij wil.

Het probleem hier is dat de getuigen van Jehova geen religie is,

maar alle schijn van een sekte heeft. Zoals bij elke vorm van religieus fundamentalisme, is de definitie van hun gemeenschap niet alleen gebaseerd op een gemeenschappelijk geloof, maar ook en vooral op de afwijzing en de minachting van de ‘anderen’, de ‘ongelovigen’. De gekozen foto is daar trouwens een afspiegeling van: het actieve proselitisme (het proberen te bekeren van mensen tot je eigen mening) van de getuigen van Jehova volgt de expliciete logica dat ‘mijn geloof beter is dan het uwe, u moet veranderen en zich bij ons aansluiten’. In plaats van te verbinden (relier in het Frans, waar het woord religie vandaan komt) verdeelt deze religie de maatschappij: zo’n sekte heeft bijgevolg een invloed op de maatschappij die ADVERTENTIE

© IVAN PUT

ook in de plaats van nog oudere structuren die op een bepaald moment als hopeloos gedateerd werden beschouwd. De overwelving van de Zenne en de aanleg van de centrumlanen gingen gepaard met een tabula rasa van de middeleeuwse stad. De vervanging van houtbouw door steen was een objectieve vooruitgang.

Als we in bepaalde gevallen toch kiezen voor afbraak moeten we zeker zijn dat wat er in de plaats komt beter is. Niet alleen voor de investeerder, maar ook voor de gebruiker, en voor de stad als geheel. Dat de Martinitoren met zijn winkels, woningen, theater en skybar baan moest ruimen voor een glazen kantoordoos was niet bepaald een vooruitgang. Als kantoren vervangen worden door woningen, andere functies en een betere publieke ruimte is daar wel iets voor te zeggen.

Conclusie? Afbreken of renoveren is vaak een moeilijk dilemma. Het is zoeken naar ijkpunten om de vraag systematisch te benaderen in de plaats van geval per geval. Een eerste debat over de kwestie georganiseerd door architectuurcentrum CIVA en bouwmeester Kristiaan Borret gaf alvast een aanzet.

de eigen gemeenschap overstijgt.

Daartegenover staat Brussel, een erg kosmopolitische stad, waarvan het versnipperde bestuur probeert om een lokale identiteit uit te bouwen: net om die reden heeft ze grote nood aan initiatieven die de sociale cohesie bevorderen.

Daarom is de keuze voor een getuige van Jehova ongelukkig, omdat die volledig haaks staat op de bedoeling van uw rubriek.

Iedereen mag geloven in wat of wie dan ook, en het is geen kwestie van antiproselitisme. Toch dit: u hebt de mogelijkheid om de Brusselse gemeenschap te inspireren, maar dan hebt u ook de verantwoordelijkheid om voorbeelden te nemen die die gemeenschap niet willen versnipperen of opdelen, maar die integendeel de verbondenheid stimuleren. Hopelijk vindt u daar in de toekomst weer inspiratie voor.

Thomas Vilquin, Brussel

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Soms overvalt me een verliefdheid op Brussel B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Yannick Joos, opvoeder Ik ben geboren in Jette, maar bracht mijn jeugd door in Sint-Niklaas. Na mijn studies in Antwerpen kwam ik terecht bij vzw de Lork, waar we mensen met een verstandelijke beperking begeleiden in wonen en werken. In het media-atelier hou ik met hen onder meer sessies rond poëzie. Ik moet bezig zijn, ik zou gek worden aan een bureau met een job van 9 tot 5.

Mensen helpen is helemaal mijn ding, omdat ik sterk geloof dat als je goed doet voor mensen, je dat ook terugkrijgt. Soms sta ik er niet genoeg bij stil dat mijn job heel nobel is. Ik geef heel veel van mezelf, wat maakt dat ik een tegengewicht nodig heb. En dat heb ik gevonden in comedy. Ik heb een liefde voor podium en taal, en vertel graag verhalen. Ik volgde een jaar drama aan de filmschool, het Ritcs. Daarnaast speelde ik theater bij verschillende Brusselse gezelschappen. Ik imiteerde op familiefeesten al eens iemand, ik vond het fijn om de show te stelen. En toch, mijn grote droom om mij te smijten in comedy heb ik heel lang uitgesteld. Zo lang dat het me zelfs doodongelukkig maakte. De afgelopen jaren zette ik voorzichtig mijn eerste stappen op podia over het hele land. Het is keihard werken. Schrijven, opnieuw beginnen en op je bek gaan voor een publiek. Ik spring mijn auto in na het werk om amper acht minuutjes op te treden in Oostende of Hasselt. Ik maak letterlijk en figuurlijk kilometers, zo werkt het in het comedyvak.

Mijn ultieme doel is om op een dag mijn eigen zaalshow te kunnen brengen. Ik schrijf op dit moment aan een monoloog, waar mijn ADHD een grote inspiratiebron is. Een lach terugkrijgen en weten dat je die onder controle hebt, dat gevoel is onbeschrijfelijk.

Yannick Joos (33)

22

Brussel kan me als artiest zeker inspireren. Heel af en toe overvalt mij, als ik door de stad loop, een verliefdheid op Brussel. Soms zit je zo hard in het volwassen leven dat je de schoonheid van onze stad niet meer ziet. Als ik via het koninklijk paleis Brussel binnenrijd met de auto, krijg ik meteen een ‘thuisgevoel’. Je kan hier heel anoniem leven. En ook al woon ik ondertussen al tien jaar in de hoofdstad, toch moet ik nog zoveel ontdekken. Ik heb als beginnende stand-upcomedian wel al wat losse notities over Brussel verzameld. Ooit verwerk ik ze in een show.

Een andere passie van mij zijn tattoos. Sinds mijn veertiende lees ik er al over. Mijn eerste exemplaar stond op mijn lichaam toen ik negentien was. Door de jaren heen is het een échte passie of beter, een obsessie geworden. Ik ben nu aan het sparen om mijn volledige rug te laten tatoeëren als een soort tableau.

Mijn lichaam is voor mij op die manier een medium voor kunst. Ik luisterde vroeger naar punkrock en hardcore en was helemaal beïnvloed door de old school tattoos die daaraan verbonden waren. Uren surfte ik op duistere websites, je moest écht zoeken, Instagram en Pinterest bestonden in die tijd nog niet.

Daarnaast leef ik me fysiek uit in Braziliaanse jiujitsu. Die sport heeft mijn hele leven veranderd. Ik werk aan een gezondere levensstijl: zwemmen in de ochtend, bewuster met eten omgaan en minder op café gaan. Als ik aan iets begin, smijt ik mij volledig en ben ik er obsessief mee bezig. Door ouder te worden heb ik geleerd dat niets een cadeau is, dat je moet werken als je iets wil bereiken. Er is geen gemakkelijke weg. In een ‘Instagramwereld’ waar alles ‘instant’ moet, vergeten we dat nogal snel.

— HILKE ANDRIES

studeerde orthopedagogie en belandde na zijn studies bij de Brusselse vzw de Lork waar hij vandaag nog steeds werkt. Maar zijn hart bonst ook heel hard voor comedy, jiujitsu en tattoos.

© SASKIA VANDERSTICHELE

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Trie

24

"Die trie eet je dus gewoon zo of op wat rijst of op gefrituurde maniok"

Herinnert u zich dat ik in februari dit jaar verslag uitbracht over wintersprot? Ik was mee gaan vissen met Job Bout, een Zeeuw uit Tholen die nog met authentiek tuig (ankerkuil) gaat liggen op de juiste plek in de Ooster- of Westerschelde en daar dan passief vist op sprot. Job wordt trouwens ook enkele keren per jaar gecharterd door Belgische wetenschappers.

Hij hangt zijn net dan in de Schelde aan Belgische zijde om te zien wat er zoal in het water zit tegenwoordig. Gezien hij de enige is met zo’n type net, komen ze altijd bij hem terecht.

Maar goed, na mijn dag aan boord bij Job ging ik naar huis met een tas vol zilveren visjes.

Aan boord zijn ze gezeefd en zijn er dus grote en kleine. De grote sprot is er om te roosteren of te roken, de kleine heeft helemaal geen afzet meer. Vroeger verkocht Job er massaal in Engeland, waar men langs de oevers van de Theems in de pubs rond Whitstable of Greenwich snoept van gefrituurde whitebait.

Kleine sprot doet het uitstekend als gefrituurde whitebait, rol ze eerst even door mosterdpoeder van Colman’s. Maar de Britten zijn om onverklaarbare redenen gestopt met kopen.

Wat doe je met minivisjes behalve frituren?

Ik dacht aan de trie die ik in Suriname leerde kennen. Dat is een bijgerecht of een hapje bij het aperitief en bestaat uit kleine gezouten en gebakken visjes, met pittige saus. Oorspronkelijk komt de naam van het Maleis ikan teri. In Zuidoost-Azië gebruiken ze daarvoor kleine ansjovis. Maar in Suriname waren het andere visjes, minder vet. Deze sprot zit er wat tussenin.

Ik heb een hoop sprotjes in een grote plastic roomijsdoos gedaan, je weet wel: die handige verpakking van IJsboerke en dergelijke, en daar voegde ik dan grof zout aan toe in een verhouding 1/6: 100 gram zout voor 600 gram vis.

Deksel dicht en goed schudden. Om de dag of zo nog eens schudden en na een week de vis eruit halen, desnoods vluchtig afspoelen en laten drogen. Ik gebruikte hiervoor een oud vliegenraam dat zich op het terras stond te vervelen. Hierop uitgespreid kan de vis heel lang blijven liggen. Toen ze echt helemaal droog waren, deed ik de sprotjes weer in de

doos en zette ik ze weg. Daar staan ze nu al meer dan zeven maanden.

Onlangs heb ik dan trie klaargemaakt. Een handvol (de rest kan later nog eens) in een kom vol kraantjeswater doen. Ze willen niet onmiddellijk zinken, dus even roeren en ze dan een half uurtje laten weken. Dan uitdruppen in een zeef en goed droog deppen. In de pan (wok) enkele lepels neutrale olie doen en daarin de visjes roerbakken tot ze kleuren. Met een schuimspaan uithalen en even opzij laten rusten. Overtollig vet weggieten en dan in de pan een gesnipperde ajuin en een geperst teentje look laten kleuren, doe er een gehakte chilipeper bij en dan een gepelde tomaat in stukken. Sommige mensen doen er nog sojasaus bij, een lepeltje suiker en een bouillonblokje (een must in Suriname), ook wel andere kruiden, maar met dit basisrecept zijn ze al lekker genoeg. Voortsudderen tot de tomaat helemaal is gesmolten. Dan de visjes er weer bij en even laten meestoven. Klaar.

Die trie eet je dus gewoon zo of op wat rijst of op gefrituurde maniok (teloh), als saus: zout en heet en lekker. Wanneer het weer kouder wordt, traditioneel vanaf november, zal de sprot terugkeren in de Schelde en de monding van de IJzer. Dan is het nieuwe sprotseizoen aangebroken. Met deze droge trie kun je er dan heel het jaar van genieten. O ja, zoute visjes zijn ook te vinden in de Chinese supermarkt.

Smakelijk.

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

Literatuur

BOEK Ik Jan Smeken van Rick de Leeuw en Remco Sleiderink is uitgegeven bij Hannibal, telt 160 blz., is mooi geïllustreerd en kost 22,50 euro.

Rick de Leeuw en Remco Sleiderink brengen Brusselse dichter tot leven

Met Ik Jan Smeken hebben UA-professor Remco Sleiderink en woordkunstenaar Rick de Leeuw een heerlijk anachronistische schelmenroman geschreven. “Smeken was dertig jaar stadsdichter in Brussel, dat is niet niks,” zegt Sleiderink.

— DANNY VILEYN

H

et is vijfhonderd jaar geleden dat de Brusselse stadsdichter en rederijker Jan Smeken overleden is. Hoofdstedelijke historici kennen de man, en ook bij letterkundigen moet er een belletje rinkelen bij het horen van de naam. Maar het grote publiek?

Met Ik Jan Smeken van Rick de Leeuw en Remco Sleiderink zijn er geen excuses meer om Smeken niet te kennen. Ik Jan Smeken is een schelmenroman zoals de twintigste-eeuwse Ik Jan Cremer. Een opwarmertje om te beginnen: "Ook in de hoerenbuurt bij de stadswallen worden sneeuwpoppen gemaakt. In het Rozendal staat een grote ijsklomp met een enorme kont en gigantische tieten. De hoer Mabelia kan er gelukkig wel om lachen. Ze is trots dat er een pop van haar is gemaakt. Alleen die hond tussen haar benen had voor haar niet gehoeven."

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Brusselse Jan Cremer te boek

Vijfhonderd jaar na zijn overlijden belichten Rick de Leeuw en Remco Sleiderink het leven van de Brusselse dichter in Ik Jan Smeken.

Aan het Holland waren twee Noorse trollen

Wie is Jan Smeken en waarom is hij een roman waard?

Verbrand in hun smoel, verbrand aan hun hand

REMCO SLEIDERINK: Jan Smeken zit niet in de

De een ’n oud wijf, de snolste der snollen In haar kop gaapte een mond zonder tand De ander een kerel uit een ander land Het leek me een Griek of misschien Cyprioot Op zijn hoofd stond een hoed als een lappenmand Of wat het ook was, het stond idioot Nooit hadden ze vlees, nooit aten ze brood Nooit dronken ze bier, nooit hadden ze wijn

traditionele canon van de literatuur. Net zoals de rederijkers wordt hij vaak weggelaten in literatuuroverzichten. Ten onrechte. In de tentoonstelling over Brusselse literatuur die we jaren geleden organiseerden in Brussel, sprong Jan Smeken er echt uit met origineel werk.

Smeken is ook dertig jaar stadsdichter geweest, wat behoorlijk lang is. Hij heeft decennialang gewogen op het cultureel beleid van de stad als schrijver en toneelauteur, maar ook als organisator van optochten en intochten van vorsten zoals Johanna van Castilië.

Ik heb de jongste jaren een aantal nieuwe bronnen ontdekt over Smeken, zoals rekeningen van de broederschap waar hij lid van was, en heb daarover in wetenschappelijke tijdschriften gepubliceerd. Maar hiermee komt de literatuur niet tot leven en bereik je geen groot publiek. Daarom hebben Rick en ik nu deze roman over Smeken geschreven.

Al gaven ze mij een miljoen in het groot

Wat is waarheid en wat is fictie in uw boek?

Geen dag zou ik een van hen willen zijn

we de roman verschillende keren onderbroken om de historische achtergronden toe te lichten voor de lezer. Sommige figuren zijn waarheidsgetrouw, andere eerder fictie. Feit en fictie gaan

Uit de door Rick de Leeuw vertaalde versie van Sneeuwpoppengedicht van Jan Smeken.

In deze strofe van het gedicht komt de angst voor vreemdelingen tot uitdrukking.

SLEIDERINK: Om feit en fictie te scheiden hebben

25

Tweewekelijks dossier in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen

in het boek een dialoog aan. Tussen Jan Smeken en Jan Cremer ligt een periode van vijfhonderd jaar. Ten tijde van Jan Smeken werd het ego niet zo op het voorplan gebracht, maar we wilden de lezers laten voelen dat ook Jan Smeken een mens van vlees en bloed was.

Smeken was geen heilige, zo is hij bang voor vreemdelingen, hij droomt ervan.

Dat klinkt ons bekend in de oren.

Maar hij is ook een man uit 1500, een tijd waarin de positie van de vrouw niet te vergelijken is met die vandaag. Al moet ik hier onmiddellijk aan toevoegen dat de rederijkerskamer ‘t Mariacranske waartoe Smeken behoorde een uitzondering was.

De rol van Maria werd door een vrouw gespeeld, Klara Goolens, en niet door een man zoals elders.

wereld eigen gemaakt. Ik vermoed dat hij ook in het Frans schreef. Dat kan bijna niet anders, gezien zijn relaties met het hof en zijn betrokkenheid bij de intrede van Johanna van Castilië in Brussel.

Wat vindt u Smekens boeiendste werk?

SLEIDERINK: Dat is toch het befaamde Sneeuw-

poppengedicht, dat Rick heeft vertaald en dat ook volledig in het boek is opgenomen. In dat gedicht zie je alle culturele invloeden bij elkaar komen. Je voelt de mythologische en kerkelijke tradities, maar Smeken jongleert ermee. Met zijn geheel eigen blik creëert hij een wereld in literatuur. Het gedicht gaat over vergankelijkheid. Die sneeuwpoppen die in de winter van 1511 de straten en pleinen van Brussel sierden, zijn uiteindelijk gesmolten en dus verdwenen.

Maar de herinnering aan de sneeuwpoppen is wel gebleven, dankzij het gedicht.

Smeken was ook toneelschrijver, met toneel bereik je wel een massa mensen.

“In de middeleeuwen lachte men graag met belangrijke mensen, ook met de pastoors” REMCO SLEIDERINK PROFESSOR EN AUTEUR

Waar situeert u Jan Smeken maatschappelijk? In de roman is hij een kleermaker, de zoon van een smid die wel naar school is geweest, maar in tegenstelling tot zijn vriend-apotheker Pertcheval geen Latijn heeft gestudeerd.

SLEIDERINK: Er zijn veel sporen van Jan Smeken, de rekeningen van de broederschap waartoe hij behoorde bijvoorbeeld. Die rekeningen schreef hij zelf en komen dus uit zijn directe omgeving.

Dat is uitzonderlijk. Vaak moet je je als onderzoeker behelpen met de documenten van het stadsbestuur of het hof.

Smeken was een erudiet man. Hij had weliswaar geen Latijn gestudeerd, maar hij kende goed Frans en had zich zo een andere

26

SLEIDERINK: Smeken wil aan volksverheffing doen. Hij probeert de ‘lagere’ maatschappelijke groepen op een hoger niveau te tillen. Hij gaat hierbij zeer gevat te werk zoals uit zijn toneelstuk Mars en Venus blijkt. Mars probeert Venus, de echtgenote van Vulcanus, te verleiden. Vulcanus is een lelijke, manke man die altijd in zijn smidse bezig is, net zoals de vader van Jan Smeken in de roman. Venus stribbelt aanvankelijk tegen, maar ze laat zich uiteindelijk toch inpakken. Maar hoe breng je dat in de late middeleeuwen op het toneel?

Smeken laat twee spelduiveltjes commentaar geven op de verleidingsscène die zich achter een muurtje afspeelt. Hij creëert op die manier een spanning bij het publiek. Hij brengt op een inventieve manier de scene in beeld zonder vulgair te worden. Hij laveert tussen het zinnespel en de klucht. Hij geeft elk wat wils.

De middeleeuwse maatschappij was een religieuze maatschappij, maar toch lijken grappen en grollen over de clerus met de seksuele toespelingen die erbij horen nooit ver weg. Zoals die over de onderpastoor die een pact met de duivel sluit om zijn geslachtsdeel tijdelijk te laten verdwijnen om te bewijzen dat hij het niet is die een dorpsmeisje bezwangerd heeft.

SLEIDERINK: In de middeleeuwen lachte men graag met belangrijke mensen, dus ook met de pastoors. En zolang de kerk oppermachtig was, zoals in de tijd van Smeken, was dat geen enkel probleem, dat kon nog heel gemoedelijk. Zo kon de goede pastoor er best mee leven dat er ook slechte pastoors waren. De middeleeuwen waren echt geen preutse maatschappij.

Dat verandert als Luther en Calvijn ten tonele verschijnen en de kerk zich aangevallen voelt, dan is er opeens veel minder mogelijk. De tijden veranderen drastisch.

WE E TJ E Zoals de naam al aangeeft, was de Botanique (of de Kruidtuin) in Sint-Joost oorspronkelijk een botanische tuin. Het gebouw en het terrein van zes hectare errond fungeerde zelfs een tijdje als Nationale Plantentuin, tot die in 1935 verhuisde naar Meise. Rond

11 20

ST.-JOO ST TEN-NO DE

Breekt iemand de macht van de PS?

Al 64 jaar lang al is de PS onafgebroken aan de macht in Sint-Joost-ten-Node, de dichtbevolktste Brusselse gemeente met de armste en jongste inwoners van het land. Vijf jaar geleden wist Emir Kir (49) er zijn partijgenoot en rivaal Jean Demannez van de troon te stoten. Blijft Kir ook na 2018 aan de macht?

— SARA DE SLOOVER, ILLUSTRATIE JURGEN WALSCHOT, FOTO IVAN PUT

K

Frédéric Roekens (Ecolo-Groen). “In de gemeenteraad is het altijd Kir die antwoordt op onze vragen, de rest zit er voor spek en bonen bij. Alleen schepen Philippe Boïketé komt af en toe aan het woord over onderwijs.

Diens broer Christian is Kirs kabinetschef.”

De levenskwaliteit van de inwoners verbeteren, dat is volgens Kir zelf de voornaamste ambitie. Hij wil dat de bewoners van Sint-Joost “kunnen genieten van een veilige, nette gemeente waar iedereen in rust en harmonie kan samenleven”.

Vriend en vijand erkennen dat de situatie op het gebied van netheid verbeterd is. Kir, zelf ooit

▲

irs voorganger Jean Demannez was de tussenpaus na Guy Cudell, de legendarische ‘burgervader’ die Sint-Joost 46 jaar lang zowat in zijn eentje bestuurde. Onder Cudell waren de andere schepenen vooral decorstukken, en Kir lijkt dat kunstje te hebben afgekeken.

Emir Kir trok in 2012 alle sleutelbevoegdheden naar zich toe, van Personeel en Ruimtelijke Ordening tot Mobiliteit, Veiligheid, Begroting of Grote Evenementen – en dat is nog maar de helft van zijn takenpakket.

“Hij wil alle touwtjes in handen hebben, legt zelfs medewerkers op aan andere schepenen,” zegt oppositielid

B R U Z Z | R O N D E VA N B R U S S E L

Kir, de emir van Sint-Joost

B EVO LKI N G S D I CHT HE I D 1846 werd hier in de kelders voor het eerst witloof gekweekt. Ene meneer Beziers stopte hiervoor cichorei, een wortel die als koffiesurrogaat werd gebruikt, onder een laag grond. De plant ging daardoor kroppen, en zo kregen we de witte stronkjes die we nu kennen.

"Burgemeester Kir voert een politiek van brood en spelen" GEOFFROY CLERCKX MR-GEMEENTERAADSLID

23.785

inw/km²

Die is vergelijkbaar met een stad als Calcutta.

Sint-Joost is de kleinste maar ook dichtbevolkste gemeente van het land met 27.115 inwoners en een oppervlakte van amper 1,14 km2.

27

B R U Z Z | R O N D E VA N B R U S S E L

▲

staatssecretaris met die portefeuille, heeft van de grote schoonmaak een van de speerpunten van zijn beleid gemaakt. “Het aantal openbare vuilnisbakken in Sint-Joost is opgetrokken van 200 naar 360, en we zijn waarschijnlijk de enige gemeente die elke dag van zeven uur ’s ochtends tot acht uur ’s avonds de straten veegt.” Maar de schoonmaakkosten – in 2015 ging het om 330.000 euro – komen bij de belastingbetaler terecht, want boetes voor sluikstorten worden nauwelijks uitgeschreven.

Om de levenskwaliteit te verhogen, investeert de gemeente ook in de renovatie van het vastgoed.

Twee derde van de woningen in Sint-Joost werd gebouwd vóór 1919, een record in het gewest. Steeds meer eigenaars knapten de afgelopen jaren hun gevels op, dankzij de gemeentelijke steun die ze boven op de gewestpremie krijgen.

Na klachten van zijn kiespubliek trok Kir eind 2015 ook ten strijde tegen de prostitutie in de wijk rond het Noordstation. Sint-Joost verhoogde de raambelasting drastisch, ’s nachts en op zondag moesten de bordelen dicht. De burgemeester wilde een gecontroleerde rosse buurt naar Antwerps model, maar overlegde daarbij niet met belangengroepen of met buurgemeente Schaarbeek. Prostituees en eigenaars stapten naar de Raad van State, die hun gelijk gaf. Regels rond prostitutie instellen is een federale materie, en het nieuwe reglement werd opgeheven.

“Mijn plan werd niet gesteund door de federale staat, noch door het gewest,” zegt Kir daar nu over. Hij heeft het over een andere boeg gegooid. In samenwerking met politie en parket heeft de gemeente intussen zeventien bordelen gesloten

wegens mensenhandel. “Ik hou van concrete acties. Er hangt die eigenaars een zwaard van Damocles boven het hoofd: ze dreigen vervolgd te worden voor het houden van huizen van ontucht. Daardoor denken ze dat het makkelijker is om maar te verkopen.”

Laat dat nu net Kirs bedoeling zijn. Hij kocht al drie panden, en dat moeten er vijftien worden. “Bedoeling is die te slopen en te vervangen door nieuwbouwwoningen voor

"Het Gewest en mijn voorganger dragen de verantwoordelijkheid voor het wegkwijnen van de handel op de Leuvensesteenweg" EMIR KIR BURGEMEESTER

inwoners om een positieve dynamiek te lanceren.” Om uiteindelijk het gewenste resultaat op te leveren: “We vechten er al vijf jaar voor dat dit een normale wijk wordt. Zodat je in een gewone buurt terechtkomt als je het station verlaat.” Die eerste indruk is belangrijk voor Kir. Sint-Joost is een van de transitwijken van het gewest: elk jaar rouleert een zesde van de inwoners, en 42 procent heeft een buitenlandse nationaliteit.

WEG WALKING MADOU De Tennoodse burgemeester gaat wel vaker eigengereid tegen plannen van het gewest in. Zo maakte hij meteen na zijn verkiezing een einde

D E C OAL ITIE Burgemeester Burgemeester Emir Kir, in 2012 de eerste Belgische burgemeester uit de niet-Europese migratie Zijn Liste du Bourgmestre (PS/SP.A) heeft een absolute meerderheid, maar nam het CDH nog op in de coalitie.

28

aan Walking Madou, de voetgangerszone op de Leuvensesteenweg die nog onder zijn voorganger was ingesteld. Het gebakkelei met het gewest over de precieze inrichting van de steenweg bleef door de onverzoenlijke houding van Kir aanslepen. Vanwege de verwarrende verkeerssituatie stierf de handel in de straat – denk aan de bekende outletketen DOD, of badlinnenzaak Hayoit – de afgelopen jaren een stille dood.

“Het gewest draagt een verantwoordelijkheid, de gemeente voordat ik er kwam ook,” klinkt het bij Kir. “De werkzaamheden voor de definitieve herinrichting moeten in november beginnen. We moeten snel zijn om de handel opnieuw aan te zwengelen. Ik heb minister Smet laten weten dat de werken niet eindeloos mogen aanslepen zoals de vorige keer. Wat we voor de handelaars hebben bereikt, is dat de auto’s er ’s avonds en in het weekend opnieuw zullen mogen rijden.”

Voor de groene oppositie is dat een mobiliteitsbeleid ‘uit de jaren zestig’.

Roekens geeft een ander voorbeeld: “In 2012 wonnen landschapsarchitect Bas Smet en de Franse steden-

P LU S P U N T EN + De extra financiële steun aan eigenaars die hun gevels renoveren loont. + Sint-Joost ligt er een stuk netter bij, dankzij extra vuilnisbakken, heraanleg van straten, en dagelijkse schoonmaak- en opruimacties. + De inwoners hebben 126 verschillende nationaliteiten. Het bestuur investeert zwaar in projecten die de sociale cohesie bevorderen.

bouwkundige Jean-Pierre Charbonneau een wedstrijd rond de herinrichting van het Sint-Lazarusplein, een morsig pleintje aan het einde van de Brabantstraat.

Volgens het plan werd het plein grotendeels autovrij. Maar Kir vond het plan maar niets.” Vijf jaar later is het plein nog geen spat veranderd, al zullen de werken volgens de burgemeester nu heel binnenkort beginnen.

“Een gebrek aan rigueur,” noemt oppositielid Geoffroy Clerckx (MR) zulke voorbeelden. “Als de regels niet worden gevolgd, haalt het college de schouders op. Maar als ze willen dat de inwoners de regels volgen, moeten ze dat zelf ook doen.

Zo hebben we jaren tijd verloren.

Denk maar aan het zwembad, dat al dicht is sinds 2009. Het is makkelijk de schuld alleen af te schuiven op het gewest of de Commissie voor Monumenten en Landschappen, zoals Kir doet.” De werken aan het Sint-Franciscusbad zijn pas dit jaar begonnen, en de burgemeester verwacht dat het net voor de gemeenteraadsverkiezingen weer de deuren opent. Roekens: “Geen enkele gemeente doet er tien jaar over om een zwembad te renoveren.”

CADEAUTJES Burgemeester Kir pakt wel graag uit met het budgettaire evenwicht dat de gemeente in 2016 bereikte. “Niet door de inwoners zwaarder te belasten,” benadrukt hij, “maar door kantoren te detecteren die nog geen of te weinig vestigingstaks betaalden. Dat leverde 450.000 euro aan extra inkomsten op.”

Daardoor kan de gemeente cadeautjes uitdelen. Zo zijn alle administratieve documenten in Sint-Joost sinds 1 januari gratis.

MINPUNTEN - Kir beloofde dat het gemeentelijk zwembad tegen 2014 zou heropenen, maar het zou pas in de zomer van 2018 weer opengaan.

- De beloofde en hoognodige uitbreiding van de Nederlandstalige school kwam er niet.

- Het gemeentebestuur heeft geen organigram en geen HR-manager. Beschuldigingen van nepotisme zijn niet van de lucht.

11 20

ST.-JOO ST TEN-NO DE

B R U Z Z | R O N D E VA N B R U S S E L

Emir Kir wil dat de bewoners van Sint-Joost 'kunnen genieten van een veilige, nette gemeente waar iedereen in rust en harmonie kan samenleven'.

bedoeld wordt dat de burgemeester zich sterk richt op de Turkse gemeenschap waar hij uit voortkomt.

“De burgemeester kwam in het verleden in opspraak toen hij de Armeense genocide minimaliseerde,” zegt Roekens. “Na een aanval op het Koerdisch instituut eind 2016 vergeleek hij PKK-sympathisanten op een betoging met IS-aanhangers.”

Hij had de burgemeester kunnen zijn van iedereen, vult Clerckx aan.

“Maar de meeste feesten en activiteiten zijn toegespitst op de twee grootste gemeenschappen, de

U ITG AVEN

75

mio euro

Spendeert de gemeente jaarlijks aan lopende uitgaven. Inwoners betalen 6,5 procent aanvullende personenbelasting en eigenaars 2.980 opcentiemen op het KI. Meer dan een kwart van de belastingplichtigen geeft geen inkomen aan.

Marokkaanse en de Turkse.”

Volgens de liberaal heeft Kir daarom ook beslist de verloederde Piramidezaal onder het Rogierplein te houden en om te vormen tot polyvalente feestzalen. Of maakt de burgemeester van het Huis der Culturen, een nog te bouwen cultuurcentrum op de Leuvensesteenweg, een van de projets phares van zijn beleid.

Met een comfortabele absolute meerderheid lijkt de kans groot dat Sint-Joost ook na 2018 een vuurrode gemeente blijft, al zit de PS nationaal

MED I AAN I N KO M EN

14.998 Het inkomen ligt er een stuk lager dan gemiddeld in Brussel (19.044 euro).

Sint-Joost heeft de armste inwoners van het land.

euro

en op gewestelijk niveau in de hoek waar de klappen vallen, terwijl grote concurrenten PTB-PVDA en Ecolo sterke vooruitgang boeken.

In La Capitale liet oppositielid Zoé Genot (Ecolo-Groen) zich alvast ontvallen te hopen op een alternatieve meerderheid in het 'Charleroi van Brussel'.

Kir trekt in elk geval opnieuw de PS-lijst. “Ik zat verscheidene jaren in de gewestregering, en heb er geen spijt van ontslag te hebben genomen. Dit is een superfunctie en het werk is nog lang niet af.”

▲

Paspoorten en rijbewijzen zijn de goedkoopste in het gewest. In de Franstalige scholen werd de buitenschoolse opvang kosteloos, al ontstond zo wel een de facto discriminatie van de Nederlandstalige leerlingen (zie kader).

“Alles is gratis natuurlijk, en de gemeente organiseert meer braderieen, feesten en festivals dan ooit tevoren,” fulmineert MR-gemeenteraadslid Clerckx. “Kir voert een politiek van brood en spelen.”

Voor de oppositie trekt Kir te veel ‘de communautaire kaart’, waarmee

W ER KLO O SHE I D S G R A A D

27,8 % Ruim een vijfde van de bevolking is werkloos, bij de -25-jarigen is dat 44 procent. Nergens anders in het Brussels Gewest zitten verhoudingsgewijs zo veel mensen zonder een baan.

29

▲

VLAAMSE SCHEPEN

BEATRICE MEULEMANS (SP.A)

"Het zit me dwars dat ik de Nederlandstalige school niet heb kunnen uitbreiden"

M

et Emir Kir krijg ik meer gedaan,” verkondigde een enthousiaste Beatrice Meulemans (SP.A) net na de gemeenteraadsverkiezingen van 2012. Meulemans was al Vlaamse schepen onder Kirs voorganger Jean Demannez (PS), die volgens haar een tweede vestiging voor de enige Nederlandstalige gemeentelijke basisschool blokkeerde.

Onder de nieuwe burgemeester kwam een uitbreiding van de school in het meerderheidsakkoord te staan. Meulemans juichte dat “Emir Kir meer voeling heeft met de Nederlandstaligen”.

Vijf jaar later is er van de plannen niets terechtgekomen, omdat de burgemeester dwarsligt. “Probleem is dat we geen prioriteit kunnen geven aan de kinderen uit Sint-Joost zelf,” geeft de Vlaamse schepen als verklaring. “Er volgen nu 450 leerlingen les in de Nederlandstalige school Sint-Joost-aan-Zee, maar minder dan de helft van hen

woont in de gemeente zelf.

De burgemeester wil garanties dat nieuwe investeringen vooral ten goede komen van kinderen uit Sint-Joost.”

Emir Kir is nog explicieter: “In het Franstalige onderwijs schrijf je je in bij de gemeente, in het Nederlandstalige geldt de inschrijving meteen voor het hele gewest. Dat kan voor ons niet. Wij hebben verhoudingsgewijs al veel meer plaatsen op de Nederlandstalige school dan veel grotere gemeenten (hij bedoelt Schaarbeek, red.). Ik ga met de Vlaamse overheid onderhandelen, want wij dragen de kosten voor onder meer verwarming en onderhoud. Als de toelatingscriteria niet veranderen, komt er geen uitbreiding.”

De plannen voor een uitbreiding van het Nederlandstalige onderwijs zijn daarmee afgevoerd, tot groot ongenoegen van de Vlaamse inwoners. "Geen enkele Nederlandstalige schepen in het gewest is zo gecontes-

teerd en impopulair als Bea Meulemans," klinkt het bij een Vlaamse Tennodenaar.

Bovendien heeft Kir begin 2017 gratis naschools toezicht in de (Franstalige) gemeentescholen ingevoerd, maar zag hij Sint-Joost-aan-Zee daarbij compleet over het hoofd.

Terwijl hij in de Franstalige scholen goedkope tewerkgestelde werklozen inschakelde, blijven ouders in de Nederlandstalige school betalen voor externe buitenschoolse opvang.

“Misschien bestaat de oplossing eruit dat we de opvang opnieuw in de school zelf organiseren, en zo huishuur uitsparen,” zegt Meulemans. “De beslissing ligt opnieuw bij de burgemeester, die tegelijk ook schepen is van Financiën en Personeel. Ik hoop dat de kwestie tegen

IN KO M STE N De gemeente haalt een groot deel van haar inkomen uit bedrijfstaks, vanwege de massale hoeveelheid bureaus in de gemeente.

Sint-Joost heeft 829.861 m2 aan kantoren per km2, tegenover een gewestelijk gemiddelde van 79.057 m2.

30

1 januari is uitgeklaard.”

Eveneens ‘ten laatste begin volgend jaar’ opent de tweede Nederlandstalige crèche Madeliefjes, in de Liedekerkestraat. Het kinderdagverblijf met 24 plaatsjes maakt deel uit van een wijkcontract dat nog onder de vorige burgemeester was ingediend.

Niet verwonderlijk misschien dat Meulemans zelf liefst haar portefeuille Sociale Cohesie in de schijnwerpers zet. “Dat wij tot nu toe weinig problemen hebben gehad met radicalisme – zeker als je vergelijkt met Molenbeek –, komt omdat wij heel veel investeren in het samen-leven.” Ze vertelt over het Sahel Festival, over feesten van Nepalezen, Guineeërs en Palestijnen, allemaal georganiseerd met steun van de gemeente. Ze

beschrijft hoe ze Kabila-tegenstanders overtuigde een zanger toch te laten optreden. “Wat ik zie als mijn grootste verwezenlijking, onder voorbehoud: vrede en een goede verstandhouding tussen de verschillende culturen in Sint-Joost.”

De Vlaamse schepen is intussen 67, maar wil er graag nog een halve ambtstermijn bijdoen. “Ik zou nog een paar zaken willen afkrijgen, zoals die uitbreiding van de Nederlandstalige school, want het zit me dwars dat dat nog niet gelukt is.” Wat vindt Kir daarvan? Hij laat weten dat hij nog praat met de SP.A over welke Nederlandstaligen op zijn lijst zullen belanden, maar noemt Meulemans une excellente échevine.

— SARA DE SLOOVER

Beatrice Meulemans met Emir Kir na de verkiezingen van 2012.

© MARC GYSEN

BUITENLANDERS

"Dit is een superfunctie en het werk is nog lang niet af" EMIR KIR BURGEMEESTER

42 % van de inwoners van Sint-Joost heeft een buitenlandse nationaliteit (2015). Opvallend: daar zijn meer Bulgaren en Roemenen bij dan Marokkanen en Turken.

Michaël Bellon

11 20

Onze columnist trekt elke week naar een plek die tot de verbeelding spreekt

ST.-JOO ST TEN-NO DE

dinsdag 24 oktober, 18u30

Zou de manier waarop we met textiel omgaan iets zeggen over onze mate van beschaving?

Hopelijk niet, want het lijkt wel alsof het respect voor de stoffen die door onze handen gaan alleen maar is afgenomen, sinds we van de statige Lakenhallen in de middeleeuwen zijn afgezakt naar de kwalijke krochten van de wegwerpconfectie. En daar komen vodden van.

Getuige dit verkeersarme stuk aan de opgedroogde bron van de Leuvensesteenweg in Sint-Joost-ten-Node, dat qua middenstand nog altijd een monocultuur van kledingzaken kent.

Hier zijn van een aantal stappen in die evolutie de sporen nog duidelijk zichtbaar.

Zo staat ondertussen de lange keten discounts van Dod leeg, die voor Vlamingen die niet op het partijhoofdkwartier van Vlaams Belang moesten zijn ooit de enige reden waren om naar de armste gemeente van België te komen. Omdat mensen kleren nodig blijven hebben, zijn wel nog andere schreeuwerige publieke kleerkasten overgebleven. Ze zitten vol ramsjkledij in dozen of opgehangen aan stangen, badend in een tl-licht dat hun echte kleurenpracht nauwelijks verdoezelt.

Maar net voor Dods dood was er ook al het vrij onopgemerkte heengaan van Maison Hayoit. Een getuige van een nog veel verder verleden. Ons collectieve onderbewustzijn is vast nog niet helemaal over het verlies van wat lang de mooiste nog overgebleven neonreclame in Brussel was. Lang zweefde de naam van het voorname huis in robuuste hoofdletters in de donkere afzink van de Leuvensesteenweg.

In een zacht en diffuus lichtblauw licht waar je in een leven vol led nergens meer om moet komen. Als een soort verschijning van de dood gewaande lichtjaren zestig. De letters hangen er nog, maar hun licht is uitgedoofd.

De imposante gevel, net niet te groot voor de straat, staat er natuurlijk ook nog. De laatste jaren beperkte Hayoit zich tot badlinnen, maar de gevel weet dat het in den beginne anders was. Koopwaar was toen nog zo onveranderlijk dat de marketing in de gevelsteen kon worden gehouwen. Trousseaux Blanc Lingerie. Hayoit was geen boetiek, maar inderdaad een huis. Met verdiepingen, kamers, kasten en tafels, waardoor de lakens niet op een zakdoek bij elkaar hoefden te liggen. Toiles Lits Blanc. In het portiek ligt een mozaïek.

Afgeronde vitrineglazen leiden naar de toegangsdeur waarop een uit de kluiten gewassen wapenschild getuigt van het feit dat Hayoit een gebrevetteerd hofleverancier van België is. Hopelijk bestelt prinses Elisabeth heur washandjes inmiddels niet via bol.com.

Couvertures Bonneterie Ameublement. De verlaten façade zit vol smeedijzer en koperen details. Het fronton bovenaan toont een boeket onvergankelijke rozen. Literies Toiles Couvertures. Op de eerste verdieping verlichten tl-lampen nog enkele oude, koude radiatoren.

Wie er vroeger nog door zijn grootouders op getrakteerd is, waait de imaginaire geur van gesteven beddenlakens tegemoet. Laines & Cotons à tricoter. Als een grote pleister op de wonde leert een vitrinegrote sticker met de duidelijke boodschap Liquidation Totale dat andere afdelingen van Hayoit in betere oorden als Ukkel en Woluwe wel nog hebben standgehouden.

De hoek van de Kleine Dalstraat en de Leuvensesteenweg is zo wellicht één van de mooiste straathoeken van Sint-Zwaar-te-Moede, dat dan wel arm en klein is, maar toch ook erg rijk aan straathoeken. Tegenover Hayoit staat namelijk nog een pand met een gesloten, maar sterk karakter leeg te staan. Het vermomde zich op het laatst als café Thé au Harem, maar was voordien net als Hayoit een textielzaak. Deze kapte haar troeven niet in steen, maar vermeldde ze in gulden letters op zwart spiegelglas. Fabrique de bas & Chausettes. Gevel en toegangsdeur zijn omkranst met weelderige klimop. Chales Cache Corsets. De neergelaten rolluiken verbergen uitstalramen ter grootte van cinemaschermen, waarop klerejagers zichzelf in het beste pak konden projecteren. Costumes d’Enfants en Jersey. Van hoeveel feestdagen zou de voorpret niet begonnen zijn op de stoep voor deze ramen, waar het geanimeerd overleg over de te dragen outfit kon beginnen? Vareuses pour Hommes & Enfants. Maar vandaag zijn die tijden dus voorbij. De rolluiken talmen nu al zolang om op te staan dat de klimop heeft besloten niet langer te wachten om met de uitnodigende houten latjes te vergroeien.

“Lang zweefde de naam van het voorname huis in robuuste hoofdletters in de donkere afzink van de Leuvensesteenweg"

B R U Z Z | R O N D E VA N B R U S S E L

Maison Hayoit

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/laptopia

31

M/V vertelt BRUZZ wil weten hoe het is om in Sint-Joost-ten-Node te wonen.

Wij belden aan bij twee opmerkelijke bewoners. — SARA DE SLOOVER, FOTO'S SASKIA VANDERSTICHELE

CYNTHIA LOEMIJ DANSERES

I

n 1991 deed Cynthia Loemij auditie bij het dansgezelschap Rosas van Anne Teresa De Keersmaeker. Ze kreeg de job en ging nooit meer weg. “Ik vond

Brussel meteen zo veel poëtischer dan Nederland, zo veel minder geregeld. Het heeft iets romantisch, iets filmisch, iets ruigs ook.”

“De eerste jaren woonde ik in de Dansaertstraat. Ik ben er vertrokken toen het hip werd (lacht). Een collega van me had een appartement in Sint-Joost gezien, en vroeg of ik het wou delen. Ik weet nog goed hoe verbaasd ik was toen ik kwam kijken. Allemaal huizen in verschillende stijlen. Maar dit is een rustige gezinnenbuurt, en toch vlak bij het centrum, dat vond ik een goede verandering.”

Net geen twintig jaar woont Loemij (48) intussen in datzelfde appartement in de Warmoesstraat.

Eerst met haar collega, later met haar Britse vriend, intussen ook met hun tienerdochter. “Het huis is gebouwd in 1929. Ik vind de stijl fantastisch, met die tegeltjesvloeren, die hendeltjes aan de raamkozijnen, al die mooie details.”

“Op dit moment ben ik telkens de helft van de week voor werk in Parijs. Steden als Parijs en New York hebben de hype mee, maar bezorgen je ook heel veel stress.

Sint-Joost betekent voor mij rust, de plek waar ik thuishoor, de plek ook waar ik Stella grootbreng.”

“Stella en Clive zijn veel meer geïntegreerd in de buurt dan ik, omdat ik zo veel weg ben. Mijn dochter heeft een favoriet Turks frietkot (lacht). Veel mensen vonden dat ik mijn dochter niet naar Sint-Joost-aan-Zee moest sturen, de Nederlandstalige school hier om de hoek. Slechts twee kindjes in haar klas spraken thuis Nederlands.

Maar ik vond: je woont hier, hier ziet de wereld er zo uit, zo leer je elkaar een beetje kennen.”

“Onze buurt is voornamelijk een Turkse buurt. Als ik de buren groet met een merhaba, moeten ze lachen. Pas als er iets aan de hand is in Turkije, merk je hoe nationalistisch ze zijn. Hoewel de meesten ondertussen Belg zijn, hangen ze meteen de Turkse vlaggen uit. Daar kan ik me niet mee identificeren, ik hang niet echt vast aan mijn Nederlandse nationaliteit.”

"Sint-Joost betekent voor mij rust"

32

“Vaak maakt het me trots dat ik in een gemengde buurt woon, dat heeft me altijd al aangetrokken.

Toen ik aan de Dansacademie in Rotterdam studeerde, woonde ik ook al in zo’n soort wijk. Er is hier een soort respect voor anders-zijn.

En het feit dat je ervoor kiest om hier te wonen is op zich al een soort statement, hoop je.”

De Warmoesstraat is een vrij rustige straat, met bomen aan weerszijden. Een man duwt onder luid gesteun een auto op gang, de chauffeur toetert dankbaar. “Dit was vroeger een sluipweg richting centrum,” zegt Loemij. “Een jaar of vijf geleden is de straat heraangelegd en een eenrichtingsstraat geworden, nu is het hier veel rustiger. Ook het sluikstorten is fel verminderd. Tegen de boom voor onze deur stond elke dag wel een koelkast of bank. Om een of andere reden is die boom weggehaald, en sindsdien wordt er veel minder afval gedropt. Er blijven wat kleine ergernissen, mensen die de klimplant aan de gevel uitrukken of onze fietsen die al twee keer gestolen zijn uit de gang. Dan word je er weer even aan herinnerd dat je in de grote stad woont.”

“Ik loop altijd door de Kruidtuin als ik naar het centrum moet, om even wat natuur op te snuiven. Of we trekken naar de buvette in het Josaphatpark. Dat ontbreekt hier wel. Jonge gastjes uit de straat trappen hun bal tegen de deuren, omdat ze gewoon een veldje nodig hebben om te kunnen voetballen.

Een aantal buren heeft zich ingespannen om van een binnenplaats in de straat een soort ruige tuin te maken, waarin kinderen ook konden ravotten. Maar anderen vonden dat te lawaaierig, en dus heeft de gemeente het naar zich toegetrokken. Zij plannen er weer een net parkje, waar kinderen zeker niet in de bomen zullen kunnen hangen. Zonde toch.”

“We wonen hier heel graag tot nu toe. We zoeken weleens naar een appartement op een andere plek in Brussel, en dan beseffen we dat het niet gaat (lacht). Als je iets zoekt met eenzelfde charme in een vergelijkbare straat, dan wordt het al gauw heel duur.”

11 20

ST.-JOO ST TEN-NO DE

BONIFACE MUNYANEZA AMBTENAAR

“In een straal van een kilometer rondom vind je alles wat je nodig hebt"

Binnenlandse Zaken combineert met een aanvullende master mensenrechten, vrijwilligerswerk als coördinator Grote Meren bij Amnesty International en als redacteur bij de Brusselse website AlohaNews. De vele concerten, festivalletjes en vlooienmarkten in Sint-Joost grijpt Munyaneza aan om zijn medeburgers beter te leren kennen. “Zo organiseerde de gemeente begin oktober een festival rond Palestina, met een brunch en concertjes. En als ze de plannen voor een nieuw cultureel centrum voorstellen, krijg je de kans de architect en de projectverantwoordelijke te ontmoeten en vragen te stellen. Toen hoorde ik ook over het participatiebudget voor plannen van inwoners: daar heb ik vroeger in Bergen of Louvain-la-Neuve niets van gemerkt.”

Toch zijn er ook minpunten.

Toen Munyaneza in Sint-Joost kwam wonen, stond hij er versteld van hoezeer de gevels van de huizen vuil en vervallen waren.

“Dat oogde slordig en troosteloos.

Je merkt nu wel dat de gemeente budget heeft vrijgemaakt om die mee te helpen opknappen. Overal

zijn aannemers intussen bezig façades schoon te spuiten en te herstellen. (wijst naar een gebouw op de hoek) Kijk naar dat appartementsblok, het lijkt bijna een nieuw gebouw. Zo’n kleine ingreep geeft meteen een heel andere indruk.”

En er is de teloorgang van de Leuvensesteenweg als winkelstraat.

“Twee jaar geleden leek de straat nog wat op een bazaar, ik vond er iets van thuis terug. Nu sluiten meer en meer zaken de deuren. Dat vind ik heel jammer. Toen ik 15 was, nam een vriend uit Bergen me voor het eerst mee naar kledingwinkel DOD. Daarna bleef ik er gaan met mijn moeder, die speciaal om daar te winkelen naar Brussel kwam. Het faillissement van die keten staat voor mij symbool voor de neergang van de hele straat.”

B R U Z Z | R O N D E VA N B R U S S E L

A

ls Boniface Munyaneza zin heeft om op te gaan in een mensenmassa, installeert hij zich op de trappen van de Sint-Joostkerk. “In de zomer is dat een heel fijne plek om te studeren of gewoon een boek te lezen,” gebaart hij vanaf de overkant van het Sint-Joostplein.

“De zon op je huid, en een mooi uitzicht op de hele microkosmos van het plein. Buurtbewoners doen boodschappen, haasten zich om de bus te halen, drinken op de terrassen aan de overkant hun koffietje. Die is misschien lekkerder als je al die mensen ziet passeren.

Dat zou ik zelf ‘s ochtends ook weleens willen proberen, maar dan moet ik vroeger opstaan (lacht).”

Sinds Munyaneza (27) twee jaar geleden een baan in Brussel vond, woont hij in de Tweekerkenstraat in hartje Sint-Joost, op een steenworp van het Sint-Joostplein. Als kind verhuisde hij van Ruhengeri in Rwanda naar Bergen (Mons), en later voor zijn studie naar Louvain-la-Neuve. “Toen ik naar Sint-Joost verhuisde, haalden mensen alle clichés over de armste gemeente van Brussel uit de kast.

Maar ik vind het hier heel fijn wonen. Er zijn kruideniers, snackbars, een bank, een mutualiteit, een goeie frituur, een fitnesscentrum. Als we moslimvrienden op bezoek hebben, loop ik langs bij de halalslager. Groene ruimte vinden we aan Ambiorix. Ik moet vaak naar conferenties in de Europese instellingen bij Schuman, en daar kan ik makkelijk te voet naartoe. In een straal van een kilometer rond dit plein kun je bijna alles vinden wat je nodig hebt.”

En dat is wel zo handig, als je een voltijdse baan als ambtenaar bij

Munyaneza en zijn vriendin zoeken al een tijdje samen een huis. “Zij woont nu in Jette, maar we zouden graag hier iets kopen.

We houden van deze wijk, de hele atmosfeer, het feit dat de metro en het werk vlakbij zijn. Maar er is weinig aanbod, tot nu toe hebben we nog niks geschikts te koop zien staan. Wie hier een huis heeft, houdt het vast liever zelf (lacht)."

33

Big City

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

Hoe komt het dat de Turkse gemeenschap in Sint-Joost zo groot is?

INÈS UIT VORST

D

e Turkse aanwezigheid in Brussel is het meest zichtbaar op en rond de Haachtsesteenweg. We vinden er heel wat Turkse zaken, van kruideniers tot restaurants en reisagentschappen, aan beide zijden van de gemeentegrens tussen Sint-Joost en Schaarbeek. Dat zijn ook de gemeenten met het grootste aandeel Turken. “In absolute aantallen wonen er meer Turken in Schaarbeek, maar dat is een grotere gemeente,” zegt stadsgids Erik Nobels. “In het kleine Sint-Joost zijn ze proportioneel belangrijker.” In Sint-Joost heeft bijna vier procent van de inwoners de Turkse nationaliteit. In Schaarbeek is dat bijna drie procent, elders in Brussel

minder dan een procent.

Er zijn verschillende verklaringen waarom net in deze buurt een Turkse enclave ontstond. De nabijheid van het Noordstation speelde een rol. In de jaren zestig kwamen de eerste Turkse nieuwkomers daar aan. Vlakbij gingen ze op zoek naar huisvesting en tewerkstelling. De Turken voegden zich bij andere migranten uit het oosten, zoals Grieken en Albanezen.

“Toen de afbraak van de Noordwijk begon voor het Manhattanplan werden ze verdreven naar hun huidige locatie, op de heuvel tussen de valleien van de Zenne en de Maalbeek,” zegt KUL-geograaf Chris Kesteloot. Vlak bij de Koninklijke as (de Koningsstraat)

TOURDATA

LIVE RADIO

7u - 10u

20 SEP 4 OKT 18 OKT 31 OKT 15 NOV 29 NOV 6 DEC 20 DEC 10 JAN 24 JAN 7 FEB 21 FEB 7 MRT 21 MRT 4 APR 18 APR 2 MEI 16 MEI 30 MEI

ELSENE (KICK-OFF) SCHAARBEEK ST-PIETERS-WOLUWE ST-JOOST-TEN-NODE JETTE OUDERGEM GANSHOREN VORST WATERMAAL-BOSVOORDE ST-LAMBRECHTS-WOLUWE KOEKELBERG ST-GILLIS UKKEL ETTERBEEK ANDERLECHT EVERE ST-JANS-MOLENBEEK ST-AGATHA-BERCHEM BRUSSEL

De buurt rond de Haachtsesteenweg telt tal van Turkse handelszaken.

tussen het Kasteel van Laken en het Koninklijk Paleis konden ze vrij makkelijk betere huizen op de kop tikken. De 19e-eeuwse buurten waren immers niet langer in trek bij de meer gegoede Belgen die massaal de wijk namen naar het platteland.

Daarnaast konden de Turken terugvallen op enkele voorzieningen die andere migrantengemeenschappen er hadden opgericht. “De buurt trok eerder Italianen aan en daarna Albanezen,” vertelt Nobels. “Dat zijn meestal ook moslims en zij richtten hier een van de eerste Brusselse moskeeën op.” Daarna vonden ook Turkse nieuwkomers snel hun weg naar die zogenoemde witte moskee in de Josaphatstraat (net in Schaarbeek).

Vandaag woont nog altijd ongeveer de helft van de Turkse Brusselaars in Sint-Joost en Schaarbeek. Dat de Turken meer geconcentreerd wonen dan andere gemeenschappen wordt verklaard door hun relatief beperkt aantal, en hun sterk netwerk. “Een groot deel van de Turken kwam clandestien naar hier, inspelend op de grote vraag naar werkkrachten voor de bouw van wegen en kantoren,” vertelt Kesteloot. “Daardoor kreeg je kettingmigratie. Pioniers trekken verwanten en dorpsgenoten aan.

Zo werden sociale netwerken als het ware mee geïmporteerd.” Dat komt ook tot uiting in de afkomst van de Turken in de wijk. De meesten komen allemaal uit dezelfde streek, het landelijke Emirdag. “Er zijn twee andere, veel kleinere kernen met Turkse bevolking in Koekelberg en Anderlecht, en die komen uit andere streken in Turkije.”

De Turken hebben overigens nooit een meerderheid gevormd,

zelfs niet in ‘hun’ wijk, maar ze zijn erg zichtbaar door hun vele handelszaken en verenigingen.

“Ze hebben een overwicht in de voorzieningen, vergelijkbaar met de Congolezen in Matonge,” aldus nog Kesteloot.

Ondanks de sterke banden trekken heel wat Turken die het gemaakt hebben vroeg of laat toch weg. Op zoek naar betere buurten of meer kansen.

Jarenlang werden de vertrekkers gecompenseerd door nieuwkomers. Zo kwamen er Turken uit de vroegere mijnstreken in Limburg en Wallonië naar Brussel. Ook via huwelijken en gezinshereniging groeide de Turkse gemeenschap. Bij elke politieke crisis kwamen er ook vluchtelingen, vaak Koerden of andere minderheden. Zij kwamen terecht in een andere buurt van de gemeente: rond het Sint-Joostplein.

Ondertussen zijn de Turken niet meer de grootste minderheid in Sint-Joost. De gemeente telt meer inwoners met de Marokkaanse nationaliteit, en de laatste jaren groeiden de Roemenen en vooral de Bulgaren uit tot de belangrijkste groepen. Niet toevallig want een deel van de Bulgaren is van Turkse afkomst. “Elke groep inwijkelingen maakt de weg vrij voor de volgende,” zegt Nobels.

“Na de Italianen kwamen de Albanezen. Na de Turken de Bulgaarse Turken en nu de andere Bulgaren. Over twintig of dertig jaar zal de wijk haar Turkse stempel verliezen.”

—

LAURENT VERMEERSCH

VOLGENDE WEEK Waarom was er geen vroeger metrobeleid in Brussel, terwijl Parijs en Londen al voor 1900 tunnels hebben aangelegd?

14,99

incl.btw

/m²

/m²

14,99

incl.btw

Acties geldig t.e.m 30/11/2017 - meeneemprijzen zolang de voorraad strekt - Prijzen en informatie onder voorbehoud van drukfouten

DB445251J7

DB443666J7

extra

Zondag 19 nov

open

13u-18u

14,99

incl.btw

/m²

/m²

19,99

incl.btw

14,99

incl.btw

/m²

Meer Sintkoopjes voor iedereen

breigaren Maximum diverse kleuren acryl, 283 gram

Choco Bites diverse varianten 150 gram 1 kg = 5.27

breigaren acryl, 125/142 gram

dansende robot of stuntauto

Ziki heren boxer diverse varianten katoen/elastaan maten xs-xxl

stuntauto: bestuurbaar, met licht diverse kleuren, 13x15 cm robot: met licht en geluid

1.49

2-pack

299

079

eeceplaid

499

329

Dash pods wasmiddel Varo handcirkelzaag

imitatiebont 120x150 cm of sterren 150x200 cm diverse kleuren polyester

lila bloesem of regular 16 wasbeurten

met lasergeleider, 500 W, 85 mm zaagblad, zaagdiepte traploos, instelbaar tot 25 mm

zaagbladen Ă˜ 85 mm, set/3

2.99

extra zacht

595 dames coltrui gebreid, grijs of zwart acryl maten s-xl

695

babypop Sophie diverse varianten met geluid, 40 cm

opvouwbare poppenwagen diverse varianten

4.89

Maoam festival of Haribo mix

299

3995

hoeslaken

Spa Exclusives

katoen/polyester 90x200 cm 140x200 cm 180x220 cm

3.49 4.49

1 l/kg = 6.40/5.76/2.88

nieuw bij Action

229

144

lampenkap

badstof sokken

stof of imitatie leder diverse kleuren 20x13 cm

diverse varianten 325 gram

o.a. doucheschuim 225 ml, douchegel 250 ml, bodylotion 250 ml of body scrub 500 gram

1 kg = 5.20

diverse kleuren katoen/polyester/ elastaan maten 35-46

SPA

exclusives

SPA

exclusives

SPA

exclusives

Sea Salt

BODY SCRUB soft & smooth skin

SPA

exclusives

timeless delight

kinder onesie met capuchon Frozen, Minions of Paw Patrol polyester maten 98-128

3 paar

573

LED lichtslinger

LED kerstverlichting

8 LED glasbal met takjes en sneeuw of 10 LED met strass

140 LED, warm wit of multicolor met 8 lichtfuncties voor binnen en buiten

lampenvoet MDF: wit of grijs hoogte 29.5 cm of nikkel: hoogte 36.5 cm

4.49

296

maten 30-41

LP album

3.99

595

695

diverse titels

werkt op batterijen, niet inbegrepen

292

595

179

www.action.com Aanbiedingen geldig van woensdag 1 november t/m dinsdag 7 november 2017

BEVL - Zet- en drukfouten voorbehouden.

169

*Tombola RYD, K.B. III/42/2721/16 – 21/07/2016. Actie geldig van 31/10/17 t.e.m. 30/11/17.

Nergens zo goed als thuis

Ontvang uw gratis informatiepakket

Bel gratis

Makkelijk en veilig de trap op

0800 26 672

met een traplift van thyssenkrupp Encasa

Joyn. Eindelijk één digitale klantenkaart waarmee je beloningen scoort bij alle winkels in de buurt. Scan deze maand en maak elke dag kans op goud.

www.tk-traplift.be

· Duitse degelijkheid en 60 jaar ervaring van de marktleider · Een traplift op maat van uw trap, met installatie aan muur- of leuningzijde · Adviseurs en installateurs uit uw buurt, met een Service 24/7 Wil u de voordelen van de lift zelf uitproberen?

We organiseren graag een ‘testrit’ bij een klant in uw buurt.

DB444841J7

DB413179H7

OPENBARE VERKOPINGEN

SINT-JANS-MOLENBEEK

Rusland !

(Moskou & Sint-Petersburg)

Al vele jaren een geliefde topper uit ons aanbod.

KOEKELBERG

8 fijne dagen: vanaf:

¤2090,-

( + rechtstreekse vluchten heen / terug ! )

Luxehotels Vlaamse gids volpension & alle excursies inbegrepen.

INFODAG: woensdag 8 November om 15.00 uur stipt

in het Blauwe Vogel-auditorium.

Ontdek deze reis van A tot Z & maak kennis met Uw gids. ( gratis toegang, wel even reserveren aub )

RECHT VAN HOGER BOD

BHUIS

4 afreisdata 2018: 6 April (Paasvakantie ) 11 Mei 20 Juli & 7 September 2018

Reisfamilie Carlier

EN TUIN PALOKESTRAAT 60

OPENBARE VERKOPING

BHANDELSHUIS

SINT-ANNA KERKSTRAAT 42

Opp. 93 ca. Verhuurd. Handels- en Wg. EPC (in afwachting). Bez. (vanaf 20/10/2017) : vrij. : 18-20 u. en dins. : 16-18 u.

ZITDAG : donderdag 16 november 2017 om 14 u. in verkoopzaal 1, Bergstraat 34 te Brussel.

(Nr. 1877-2-1) ............................................................................................................................

Notaris Marc BOELAERT T 02 425 31 84 443187J7 ............................................................................................................................

Uw notaris luistert, geeft raad en zet zich voor u in

Volgens pv van 19/10/2017 werd er toegewezen onder voorbehoud van hoger bod, het hierbij omschreven onroerend goed. Glvls : hall, wc, liv. met inger. kknhoek, lat. grond, 2e liv. /bureel, waspl., gr. berging, plaats, wc ; 1ste verd. : doorloop, badk., 4 slpks, wc, dchek., kl. slpk., zolder ; kelder in kelderverd. Opp. 3 a 03 ca (huis) en 2 a 02 ca (tuin). K.I. : e 3.230. Vrij. Wg. EPB F/293. Elektr. inst. niet conf. Bez. (op risico’s van de liefhebbers) : dinsdag v. 10 tot 12 u. en zaterdag v. 11.30 u. tot 13.30 u. Recht van hoger bod gedurende 15 dagen, Art. 1592 G.W. (Nr. 8836-1) VOOR DE PRIJS VAN : E 380.000 ............................................................................................................................

Notaris Pierre DE DONCKER T 02 219 53 20 445127J7 ............................................................................................................................

Luikerstwg. 62 • St-Truiden • tel. 011 705 500 • meer info: www.deblauwevogel.be DB443897J7

NIEUWE AUTO NODIG?

Wie u kiest hangt enkel van uzelf af.

Uw eigen notaris kiezen kost niets meer.

Krijgt u problemen als u geen eigen notaris hebt? Neen!

De notaris zorgt ervoor dat de belangen van beide cliënten worden gediend.

Hij is immers een onpartijdig raadsman.

Notarisberichten wekelijks in uw regionale krant DB047269

DB047279

Nummer 1 in België voor nieuwe wagens

DB321862K6

Welke notaris kiezen?

DB374215D7

Als algemene aannemer is Krinkels nv al ruim 50 jaar gespecialiseerd in de aanleg en het onderhoud van landschapsprojecten. Dankzij onze 500 enthousiaste medewerkers realiseren we uitdagende opdrachten voor onze klanten in heel België.

Voor onze afdeling PROJECTEN zijn wij op zoek naar een m/v:

WERFLEIDER/PROJECTLEIDER

Wij zoeken nieuwe collega’s om ons team te versterken:

aanleg landschapsprojecten

Onderhoudstechniekers Hoofd Dagelijks Onderhoud Maintenance Manager Contacteer ons via + 32 2 255 62 60 recruitmentsTCVB@tessenderlo.com!

Functieomschrijving Je bent verantwoordelijk voor de dagdagelijkse organisatie van de jouw toegewezen projecten. Je staat in voor de afstemming tussen bouwheer, architect en de praktische realisatie op de werven. Je geeft leiding aan onze medewerkers en aan de onderaannemers en je zorgt voor een aangename werksfeer op de werf. Je kan rekenen op ondersteuning van onze werfvoorbereiding, werfadministratie en bedrijfsdirectie. Je denkt mee met onze opdrachtgevers en streeft naar de beste uitvoeringsmethodes. Je staat in voor de uitwerking van werfplanning, uitvoeringsmethodes, afroepen van leveringen, beheer van vorderingen en respecteren van termijnen.

Profiel • Je bent in het bezit van een diploma master industrieel ingenieur of bachelor in de bouwkunde of een eerste ervaring in omgevingsaanleg, wegenis- en rioleringswerken.

• Je bent een rasechte people manager, gedreven met oog voor veiligheid, afwerking én je werkt resultaatgericht.

• Je beschikt over een goed technisch inzicht en gevoel voor logistiek op de werf.

• Je bent communicatief en hebt een sterke persoonlijkheid.

• Je hebt een flexibele ingesteldheid en een no-nonsense aanpak.

• Een vorming als VCA-leidinggevende is mooi meegenomen, zo niet behaal je het attest bij ons.

Aanbod • We zoeken meerdere werfleiders/projectleiders voor diverse werven in volgende regio’s: Vlaams-Brabant; Brussel; Antwerpen.

• Een passie delen voor projecten in omgevingsaanleg en landschapsarchitectuur.

• De mogelijkheid om deel uit te maken van een dynamisch, succesvol en ambitieus bedrijf waar samenwerking prioriteit is.

• Een competitief salarispakket aangevuld met talrijke extra-legale voordelen.

Interesse?

Krinkels nv, t.a.v. Mevr. Veerle Loockx, Weversstraat 39, 1840 Londerzeel • T. 052/303 651 • E. hr@krinkels.be

Voor deze en meer vacatures, ga naar

DB440534J7

Het departement ouderenzorg

HULPKOK

Part of Tessenderlo Group

WIJ ZOEKEN

DB443927J7

Volg ons ook op

CHAUFFEURS (deeltijds)

VOOR HET BESTUREN VAN KLEINE BUSSEN

DB402855G7

www.ocmw-kampenhout.be

• voor schooldiensten (mag vrouwelijk, mannelijk, kan vanaf 18 jaar) • gepensioneerde, zelfstandige, arbeider • rijbewijs categorie D • de bus blijft bij de chauffeur

Wonende in de streek van: 9050 Gentbrugge • 8820 Torhout bellen : Autocars Leunens, 023566758 • gsm 0476445384 e-mail: leunens.nv@skynet.be

DB445648J7

Do’s en don’ts voor je CV? Surf dan snel naar

streekpersoneel.be DB338006A7

DB374216D7

Uw personeelsadvertentie hier?

Prof Praxis te HERNE is een gerenommeerd bedrijf in de gereedschapswereld. Wij zijn een onderneming dat gespecialiseerd is in de verkoop van bouwgereedschappen, waarvan de distributie gebeurt via de gespecialiseerde vakhandel.

Wij zijn momenteel dringend op zoek naar :

STANDENBOUWER MERCHANDISER (m/v) voor een voltijdse betrekking

Cartoon van de week Door AAaRGh…

Het betreft een vaste job.

Een greep uit jouw takenpakket: • Je staat in voor de opbouw van standen en rekken in winkels, showrooms van klanten of beurzen.

• Je doet voorbereidend werk in het atelier.

• Je laadt de vrachtwagen met al het materiaal dat je nodig hebt.

• Je bent verantwoordelijk voor de visibiliteit van het productgamma zodat de verkoop optimaal bevorderd wordt.

• Je bent vaak op de baan, waardoor je geen 9-to-5 job uitoefent.

• Je biedt hulp in het magazijn als je niet op de baan bent.

DB400441F7

welzijn

✆

OCMW Dilbeek-Welzijn staat in voor de regie en organisatie van diverse welzijnsdienstverlening, onder meer kinderopvang, onderwijs, armoedebestrijding, wijkwerking, sociale bijstand en ouderenvoorzieningen. Voor de verdere uitbouw van zijn dienstverlening is het op zoek naar (m/v):

contacteer ons snel op rrs@roularta.be of 078 35 33 01

Voltijds - onbepaalde duur - B1-B3

Als Deskundige Infrastructuur ben je een facilitair partner van de Welzijnsteams, teamcoaches en directies. In dit partnerschap ondersteun je de teams bij technische vragen, het beheer van de gebouwen en de ontwikkeling van renovatie- en nieuwbouwprojecten. Uiteraard speelt duurzaamheid in deze functie een belangrijke rol. Bij complexe bouwdossiers werk je samen met de deskundigen van de ondersteunende dienst Beheer & Ontwikkeling van de groep Dilbeek. Je beschouwt de Welzijnsteams als jouw klant en ziet hun optimale dienstverlening aan de burger als ultieme doel. Je beschikt over een bachelor diploma. Zelfstandig, nauwkeurig werken en adviserende vaardigheden zijn jouw sterkten. Een eerdere opleiding of ervaring in facilitair beheer, technieken en duurzaamheid is een pluspunt.

Verpleegkundige

DB440206J7

Interesse? Neem zeker een kijkje op www.prof-praxis.com of stuur ons jouw CV door via HR@prof-praxis.com

Deskundige Infrastructuur

Deeltijds/Voltijds - onbepaalde duur - Woonzorgcentrum Breugheldal DB337971A7

Zorgkundige

www.gostarters.be

Halftijds - onbepaalde duur - Woonzorgcentrum Breugheldal

STARTERSGIDS

Op de drempel van de arbeidsmarkt

Wij bieden:

• Een correcte verloning, inclusief maaltijdcheques. • Opleiding- en bijscholingsmogelijkheden. • Hospitalisatieverzekering. • Fietsvergoeding en abonnement openbaar vervoer. • Anciënniteit in openbaar besturen wordt meegenomen. • Relevante anciënniteit in de privésector wordt tot maximaal 10 jaar overgenomen.

Solliciteren kan tot en met 15/11/2017. Meer info op www.dilbeek.be. Wil je solliciteren of

WWW.GOSTARTERS.BE

sollicitatie@ocmwdilbeek.be.

Het gemeentebestuur stimuleert gelijke kansen en diversiteit. We werven aan op basis van competenties, ongeacht leeftijd, geslacht, afkomst of handicap.

DB444380J7

GEMEENTE HULDENBERG werft aan (m/v):

Jobinhoud: • Je werkt binnen de dienst vrije tijd en zorg en staat in voor de organisatie en communicatie van de thuiszorgdiensten en het lokaal dienstencentrum • Je zorgt voor vlotte informatiedoorstroming en je biedt administratieve ondersteuning aan de dienst • Je bent communicatief naar klanten en je collega’s van de thuiszorgdienst • Je hebt een diploma van secundair onderwijs of daarmee gelijkgesteld onderwijs • Geïndexeerde bruto maandwedde van minimum € 944,78 maximum € 1.729,18.

Broedplaats voor jong ondernemerstalent

TRENDWATCHER TOM PALMAERTS

“Generatie Z is geboren om te ondernemen”

Profielvereisten: • Je bent geduldig en discreet en kan zelfstandig werken alsook in teamverband, je bent stressbestendig en je hebt zelfvertrouwen, je minimumleeftijd is 18 jaar.

OP EIGEN BENEN

Dit zijn je rechten en je plichten

Aanbod: • Een boeiende en gevarieerde functie in een dynamische werkomgeving, een aantrekkelijk salaris waarbij relevante ervaring (max. 6 jaar) overgenomen wordt, 26 verlofdagen en extralegale voordelen (maaltijdcheques van 8 euro waarvan 1,09 euro eigen bijdrage, fietsvergoeding…)

•Er wordt een wervingsreserve van 1 jaar aangelegd.

JONG EN AMBITIEUS?

Geïnteresseerd?

Stuur uw sollicitatie met uw Curriculum Vitae een uittreksel uit het strafregister en een kopie van je diploma uiterlijk op 10/11/2017 per aangetekend schrijven of per gewone brief (de poststempel dient als bewijs) naar het OCMW Huldenberg t.a.v. de OCMW-Voorzitter, Gemeenteplein 1, 3040 Huldenberg. Zij kan eveneens tegen ontvangstbewijs worden afgegeven op de personeelsdienst of per e-mail worden verzonden naar personeelsdienst@huldenberg.be uiterlijk op 10/11/2017 Meer informatie?

Kijk voor een volledige functiebeschrijving op de website www.huldenberg.be en klik door op de rubriek vacatures of contacteer de personeelsdienst: 02/302.43.21. of via e-mail: personeelsdienst@ huldenberg.be

Vraag uw GRATIS STARTERSGIDS aan op www.gostarters.be DB343400A7

DB444833J7

ROULARTA MEDIATECH ACCELERATOR

OB67919

Go Startersgids: op de drempel van de arbeidsmarkt

Administratief medewerker C1-C3 – contractueel - halftijds