JAARGANG 6 • 2021
06
Uniek project Huis van Albrandswaard
12
16
Transformeren in optima forma in Hartje Leerdam
Prettig wonen in Koninginnehof Zuidland
06 Uniek project Huis van Albrandswaard
2
MENSEN VOOR GEBOUWEN
INHOUDSOPGAVE
VOORWOORD
04
Duurzaam & maatschappelijk
INTERVIEW
12
Koninginnehof Zuidland Prettig wonen houdt niet op bij de voordeur
16
Groote Steiger in hartje Leerdam Transformeren in optima forma!
22
Eurofrigo Maasvlakte-Rotterdam Nieuwbouw coldstore distributiecentrum
COLUMN
20
Dit magazine is een uitgave van: Bouwonderneming Stout B.V., Herkon B.V. en Lagendijk & Stout B.V.
Balanceren Arno Hokke
Redactie:
Tosca Zuijdwegt
Fotografie:
MM
Peter den Ouden Vormgeving:
Druk- en zetfouten voorbehouden.
3
MENSEN VOOR GEBOUWEN
Studio PiB
MM
VOORWOORD
Ons motto ‘Mensen voor gebouwen’ komt ook in deze editie van ons magazine weer ruimschoots aan bod: de beste manier om over gebouwen te communiceren is door de mensen die er het meest bij betrokken zijn er over te laten vertellen. Het gevolg is dat in dit magazine veel trotse en tevreden mensen aan het woord komen.
4
MENSEN VOOR GEBOUWEN
VOORWOORD
Onze duurzame opvattingen en maatschappelijke
doet Lagendijk & Stout waar zij het beste in zijn:
betrokkenheid zijn van toegevoegde waarde: dat willen
Met alle betrokken partijen transformeren zij een
we benadrukken. In de onderwerpkeuze, en daarmee
winkelpand naar zestien huurappartementen. In Dordrecht,
ook de manier waarop wij naar de ‘ontwikkel- en
aan de Noordendijk, werken we op veel grotere schaal aan
bouwwereld’ kijken. Wij zijn ons terdege bewust van onze
zo’n transformatieproject. Maar daar op een later moment
verantwoordelijkheden: traditionele energiebronnen raken
meer over!
uitgeput of maken van onze wereld geen betere plek om te leven. En wij bouwen en ontwikkelen omdat íedereen een dak boven zijn of haar hoofd verdient. Deze rode draad leest u terug in interview over het
“ Wij bouwen en ontwikkelen omdat íedereen een dak boven zijn of haar hoofd verdient.”
coldstore distributiecentrum van Eurofrigo op de Maasvlakte. Daar is alles in het werk gesteld om een zo energiezuinig mogelijk pand te realiseren. De sociale huurwoningen die we als onderdeel van Koninginnehof in Zuidland in opdracht van Woonstichting De Zes Kernen
Tot slot aandacht voor groene waterstof:
hebben ontwikkeld en gebouwd, vertellen het andere
naar onze mening één van de oplossingen waarmee we in
verhaal.
de bouwwereld kunnen bijdragen aan het behalen van de energiedoelstellingen.
Het Huis van Albrandswaard in Rhoon combineert beide aspecten: in opdracht van de gemeente Albrandswaard
De Van Herk groep kijkt verder dan ontwikkelen en bouwen.
hebben wij in Rhoon een uniek en duurzaam gebouw
Ook in dit magazine leest u weer, hoe ‘mensen voor
gerealiseerd, waarin verschillende publieke instellingen
gebouwen’ gaan.
hun plek hebben gevonden. Ook de transformatie van het
Arno Hokke
voormalige winkelpand van Blokker in hartje Leerdam sluit naadloos aan bij het thema. Op een schitterende locatie
5
MENSEN VOOR GEBOUWEN
INTERVIEW
HUIS VAN ALBRANDSWAARD
Foto: Projectleider Alex van der Linden en uitvoerder René van der Vliet
6
MENSEN VOOR GEBOUWEN
INTERVIEW
De realisatie van Het Huis van Albrandswaard heeft menig ‘bouwershart’ sneller doen kloppen. Op een uitdagende locatie in Rhoon zetelen inmiddels meerdere publieke instellingen, waaronder het gemeentebestuur, Stichting Welzijn Albrandswaard, RTV Albrandswaard en de Sportkantine. Het bijzondere, ronde ontwerp heeft veel creativiteit van het projectteam gevraagd. Aan de hand van een aantal cruciale ‘bouwmomenten’ vertellen projectleider Alex van der Linden en uitvoerder René van der Vliet enthousiast over dit unieke project.
7
MENSEN VOOR GEBOUWEN
INTERVIEW
8
MENSEN VOOR GEBOUWEN
INTERVIEW Fundering
enkele duizenden stempels en kilometers aan hout nodig.
Alex: “Stel je voor: een doorgaande weg, een metrolijn,
Daarin hebben we sparingen gezaagd om de dragende
een parkeerterrein en een slappe bodemstructuur. Én dan
prefab kolommen en gebogen wanden door heen te laten
ook nog een bestaande zilverlinde die met kluit en al 23 ton
zakken. De wapening bracht veel technische uitdagingen
weegt! Met behulp van een driehonderd tons kraan is die
met zich mee!”
boom verplaatst naar de uiterste rand van het perceel. Dat was maar één onderdeel van het bouwklaar maken
Van A tot Z
van het terrein. In oktober 2019 zijn we begonnen met
Alex: “De afbouw was ook erg omvangrijk. We hebben
het slopen van de oude kantine van de sporthal, terwijl de
het project heel erg compleet opgeleverd. Van de palen in
sporthal in gebruik bleef. We hebben voorzorgsmaatregelen
de grond tot het laatste gordijn! Op de verdiepingsvloeren
getroffen voor het funderingssysteem. In verband met
zijn buitenplaatsjes, terrassen en daktuinen.” René:
de metrobaan waren geen overschrijdende trillingen
“Uiteindelijk hoefden de gebruikers alleen nog de meubels
toegestaan.”
naar binnen te rijden!” Alex: “We hebben bijvoorbeeld kastenwanden, balie’s, baristameubel en heel de bar in het
René: “In de slappe bodem bleek de draagkracht pas op
sportcafé geplaatst.” René: “En vergeet de vloerbedekking
dertig meter diepte voldoende. We hebben gewerkt met
niet: vijftien verschillend gekleurde tapijttegels vormen de
prefab palen van 34 meter. Eerst is een buis trillingvrij de
plattegrond van Rhoon. Zelfs Noord en Zuid klopt!”
grond ingebracht. Vervolgens de heipaal in de buis, dan de buis uit de grond en vloeibaar beton erin. Dit proces verliep
Team
aanmerkelijk langzamer dan traditioneel hijen. Omdat we
Alex: “Ik denk dat ik namens heel het projectteam spreek,
maar vier palen per dag konden aanbrengen zijn we bijna
wanneer ik zeg dat wij echt supertrots zijn dat we dit
twee maanden aan het werk geweest om de 102 palen te
project van A tot Z mochten realiseren, en dat het resultaat
plaatsen!” Alex: “Door het formaat van de palen hebben
fantastisch is! Alles valt of staat met het managen van
we ook gebruik gemaakt van een extra grote stelling.
verwachtingen!” Van begin af aan hadden we een enorme
De grote lengte van de prefab palen maakten van het
klik met de opdrachtgever, de bouwdirectie, de architect,
transport ook een uitdaging.”
de constructeur en de installateurs. Als team hebben we altijd een duidelijke stip aan de horizon gehad: kwaliteit en uitstraling. Alles is hoogwaardig aan dit pand! Ik denk dat de kracht van dit team de onderlinge open lijnen waren.
Er is geen onvertogen woord gevallen tijdens de uitvoering
“Supertrots dat we dit project van A tot Z mochten realiseren!”
van het project, terwijl elke partij uiteraard z’n eigen uitdagingen heeft gehad.”
- Alex van der Linden Projectdata
Maatvoering Alex: “Op maaiveldniveau zijn alle funderingen al rond
Opdrachtgever: Gemeente Albrandswaard
gestort. Heel het casco van het gebouw is opgetrokken in prefab betonnen kolommen en wanden. De prefab betonwanden zijn allemaal gebogen gestort.” René: “Met behulp van een ‘tafel van hout’, gemaakt over de complete oppervlakte, hebben we een onderslagconstructie gecreëerd voor de vloeren. Voor deze constructie waren
9
Architect:
Gortemaker Algra Feenstra
Architecten
Directievoerder: LSadviseurs Omvang:
2.700 m2 bvo
Oplevering:
2e kwartaal 2021
MENSEN VOOR GEBOUWEN
DIRECTIEVOERDER
‘Breedgedragen prestatie’ Directievoerder Derk Budde van LSa was tijdens het
Vanaf de aanbesteding, de optimalisatie en de uitvoering
project de intermediair tussen opdrachtgever Gemeente
heeft Stout zich zeer proactief opgesteld.”
Albrandswaard en hoofdaannemer Stout. Derk kijkt Aanpassingsvermogen
tevreden terug op de uitvoering én de samenwerking.
“Stout verdient een compliment voor hun flexibiliteit. “De aanbesteding heeft plaatsgehad aan het einde van
Met creativiteit en aanpassingsvermogen hebben zij aan de
2018. We zijn met Stout als hoofdaannemer een traject
wensen van de opdrachtgever voldaan. Daarvoor hebben ze
ingegaan tot optimalisatie. In samenwerking met Stout
ook complimenten van de opdrachtgever ontvangen.”
hebben we een plan uitgewerkt wat paste binnen de Communicatie
kaders van de opdrachtgever.”
“De uitvoering is zeer goed verlopen. Ondanks de Bouwtechnische uitdagingen
covid-maatregelen is dankzij de organisatie van Stout
“In november 2019 is begonnen met de uitvoering.
volgens planning doorgewerkt. Naar mijn mening heeft
Dat was een interessante start, door de afwijkende
Stout een project neergezet waar ze trots op kunnen
vorm van heien die moest worden toegepast.
zijn. Dit ‘visitekaartje’ is het resultaat van zeer goede
Onze samenwerking is van het eerste begin intensief
samenwerking!”
geweest. Over alle bouwtechnische uitdagingen hebben we uitgebreid contact gehad. Ook zijn we beide betrokken geweest bij het ontwerp.”
Derk Budde Complexe vraagstukken
Directievoerder
“De afstemming voor alle installaties was een spannend onderdeel. Ik heb veel waardering hoe Stout dit heeft gedaan. Ze hebben zeer complexe vraagstukken weten te managen. Dat vroeg veel coördinatie.
10
MENSEN VOOR GEBOUWEN
WETHOUDER
‘Een gebouw van iedereen’ De gebruiker: wethouder Mieke van Ginkel
Hoe is omgegaan met gewijzigde plannen?
Als opdrachtgever én als gebruiker betrokken zijn bij
“Daar ging Stout soepel mee om: ze legden ons
een bouwproject. Wethouder Mieke van Ginkel van de
keuzemogelijkheden voor. Wat de voor- en nadelen van
Gemeente Albrandswaard weet er inmiddels alles van.
verschillende opties waren. We hadden veel vertrouwen en
Hoe kijkt zij terug op het bouwproces en het eindresultaat?
dat hebben ze zeker niet beschaamd. Ze hebben gedaan wat ze zeiden en waar ze voor stonden. En dat is in de bouwwereld een goede zaak!”
Hoe was het als wethouder bij de bouw van het gemeentehuis betrokken te zijn? “Uniek, dit maak je niet zo vaak mee. En het
Hoe bevalt het gebouw?
gemeentehuis, daar hangt van alles om heen. Er worden
“Het is een rond gebouw, omdat we openheid willen
veel vragen gesteld: dat zal ontzettend duur worden,
uitstralen: een gebouw van iedereen. In het begin zorgde
hou je de financiën goed in de gaten en zorg je wel goed
de ronde vormen ervoor dat mijn oriëntatie vermogen
voor de kwaliteit van de uitvoering? Iedereen heeft daar
met mij aan de haal ging. Ik wist niet op welke verdieping
een mening over.”
ik was! Dit heeft een paar weken geduurd, totdat ik was geland in het gebouw. Dat hoorde ik van meer mensen.
Hoe kijk je terug op het werk van Stout? “Heel plezierig. Ze deden wat ze zeiden en lieten zich ook aanspreken wanneer dingen niet goed gingen of als we onderweg nog andere ideeën hadden. Daar zijn ze
Mieke van Ginkel
heel goed mee omgegaan! Ze luisterden heel goed en
Wethouder
probeerden dat zo goed mogelijk in te passen. Ook al hielden wij dat soms voor onmogelijk. Dat is knap gedaan van ze. We hadden een goede projectleider en dat scheelt ook allemaal wel. Hij was de schakel tussen de bouwer en de gemeente.”
11
MENSEN VOOR GEBOUWEN
INTERVIEW
Projectdata
Opdrachtgever: Woonstichting De Zes Kernen Architect: Ziggurat Oplevering:
Juli 2021
Omvang: 17 koopwoningen waarvan 7 eengezinswoningen en 10 seniorenwoningen. 32 sociale huurwoningen waarvan 26 bovenbenedenwoningen en 6 seniorenwoningen.
KONINGINNEHOF ZUIDLAND
12
MENSEN VOOR GEBOUWEN
INTERVIEW
Anja van der Sijde is directeur-bestuurder van Woonstichting De Zes Kernen. Zij beheren ruim 1.300 woningen in Abbenbroek, Geervliet, Heenvliet, Oudenhoorn, Simonshaven en Zuidland op Voorne-Putten. De Zes Kernen spant zich in om goede, betaalbare woningen in een aantrekkelijke leefomgeving te bieden. Ze besteden extra aandacht aan mensen voor wie het niet zo makkelijk is hun woonwensen te realiseren.
13
MENSEN VOOR GEBOUWEN
INTERVIEW “Wij verhuren met name sociale huurwoningen.
eengezinswoningen in eigen voorraad en daarop moest
Onze filosofie is dat we verschillende doelgroepen willen
worden geanticipeerd. Anja: “Vergrijzing in dorpen verloopt
bedienen met een combinatie van huur- en koopwoningen.”
sneller dan in steden. Hier is een toenemende behoefte aan seniorenwoningen ontstaan. Mensen blijven langer
Dorps karakter
thuis wonen. Voor 75-plussers zijn er weinig mogelijkheden
Anja licht toe waarom gekozen is voor huur- en koop-
tot verzorging. Ze hebben problemen met meerdere
woningen binnen één project. De toegevoegde waarde
verdiepingen en bijvoorbeeld met het onderhoud van de
van Herkon en Stout komt hierbij uiteraard ter sprake.
tuin.”
Het aantal van in totaal 49 woningen moet aansluiten bij het dorpse karakter van Zuidland. Het project is
Lokaal voorrang
gerealiseerd midden in het dorp, ter vervanging van
Doorstroming is één van de doelstellingen voor de
bestaande woningen en een schoolgebouw. “Anja: Elders
komende jaren. Daarom is goed nagedacht over de invulling
in het dorp is een nieuwe, brede school gebouwd.
van de 32 huurwoningen. Anja: “Er zijn 26 boven- en
De bouwcrisis van 2015 zorgde voor een flinke vertraging
benedenwoningen. De dertien bovenwoningen zijn
van de uitvoering van het project. We hebben er lang over
bedoeld voor starters uit de kernen. De dertien beneden-
gedaan om een geschikte bouwer voor dit relatief kleine
woningen zijn speciaal voor senioren. De overige huur-
project te vinden. Die wind hadden we niet mee.”
woningen zijn gevestigd in een blok van zes standaardwoningen, met een schuin dak. Het dagelijkse leven
Netwerk
kan zich volledig op de benedenverdieping afspelen.
Uiteindelijk kwam de oplossing uit het eigen netwerk.
De bovenkamer is dan als berging of als logeerkamer
“Een aantal contacten heeft ons Herkon en Stout aan-
te gebruiken. In deze woningen zijn inmiddels allemaal
bevolen, waarbij Herkon het plan in samenwerking met
senioren gevestigd!”
De Zes Kernen heeft ontwikkeld en Stout verantwoordelijk was voor de bouw. Anja: “Ze snappen wat bouwen in
Koopwoningen
dorpen betekent. Ook op het gebied van communicatie.
Anja vervolgt: “Wat betreft de zeventien koopwoningen zijn
Bijvoorbeeld met betrekking tot de kerken en de
we met Stout overeengekomen dat tien woningen geschikt
omliggende woningen. Alle betrokkenen zijn heel goed
moeten zijn voor senioren, vergelijkbaar met het blok van
op de hoogte gehouden. En er is rekening gehouden met
de zes huurwoningen. De andere zeven koopwoningen
specifieke situaties.”
zijn eengezinswoningen. Wij hangen de theorie aan van gemengde wijken!” HUISmerk Bij de keuze voor Stout is het HUISmerk van Stout zeker
“Onze filosofie is verschillende doelgroepen bedienen met huur- en koopwoningen.”
een argument geweest! Anja: “We hebben het concept
Ziggurat. Er zijn omgevingskenmerken in het ontwerp
- Anja van der Sijde
voor onze toepassing iets aangepast. Het HUISmerk gaat uit van mogelijke aanpassingen aan de gevels. Daarom hebben we gebruik gemaakt van een lokale architect, verwerkt. Deels zijn er binnen ook aanpassingen toegepast.
Doelgroepen
Stout gaat er bij het HUISmerk vanuit dat de huizen kunnen
“Herkon was zich goed bewust van de doelgroepen:
worden ingepast in een locatie. Daarom wordt het ontwerp
starters en senioren uit De Zes Kernen. Sowieso mensen
voor de buitenkant opengelaten.”
van het eiland!” De Zes Kernen heeft voornamelijk
14
MENSEN VOOR GEBOUWEN
INTERVIEW
Foto: Marcel Boereboom en Anja van der Sijde
Marcel Boereboom was projectmanager namens
Combinatie
Herkon bij Koninginnehof Zuidland.
“Om de ontwikkeling te bekostigen, heeft De Zes Kernen
“Wij zijn als ontwikkelaar betrokken geraakt bij dit project.
gekozen voor een combinatie van huur- en koopwoningen.
In samenwerking met De Zes Kernen heeft Herkon dit
In deze constructie was Herkon de opdrachtgever aan
koop- en huurwoningen project integraal ontwikkeld.
Stout voor het realiseren van de koopwoningen.
Onze samenwerking met De Zes Kernen, de gemeente,
De huurwoningen zijn door Stout in opdracht van
de bouwer, de installatieadviseur, de architect, de
De Zes Kernen gebouwd.
stedenbouwkundige en de constructeur heeft geleid tot een integraal, duurzaam en marktconform ontwerp. Met een zorgvuldig samengesteld team, waarbij goed is gekeken naar de benodigde kennis hebben we deze opdracht opgepakt.”
15
MENSEN VOOR GEBOUWEN
INTERVIEW
Foto: Projectcoördinator Jan van der Schuit
16
MENSEN VOOR GEBOUWEN
INTERVIEW
GROOTE STEIGER
‘Transformeren in optima forma!’ Groote Steiger in hartje Leerdam is bij uitstek een project waar Lagendijk & Stout zich kan onderscheiden. Het is een uitdagend transformatieproject. Coördineren van alle betrokken partijen, heldere communicatie met omwonenden en een zeer gevarieerde opdracht: precies de kenmerken waarom Lagendijk & Stout van toegevoegde waarde is binnen onze Van Herk Groep ‘familie’!
17
MENSEN VOOR GEBOUWEN
INTERVIEW
In het voormalige Blokker winkelpand worden zestien
we de oude gevelsparingen dicht met een contrasterend
huurappartementen gerealiseerd. De werkzaamheden
metselverband. Voor de appartementen op de zolder-
zijn in volle gang en in dit vraaggesprek vertelt project-
verdieping creëren we met vier loggia’s inpandige balkons.”
coördinator Jan van der Schuit over de voortgang en de uitdagingen.
Kelder “In de kelder is bij binnenkomst direct zicht op een hoge
Wat is jullie rol in het project?
vide. Er is een algemene fietsenstalling en daar komen ook
“Wij coördineren als hoofdaannemer heel het bouwproces.
de voorzieningen voor de installaties. Daarachter is plaats
Wij zijn eindverantwoordelijk voor de succesvolle uitvoering
voor de afzonderlijke bergingen van de appartementen.
van het project.”
Het trappenhuis loopt vanuit de kelder tot de ‘zolder’ op de tweede verdieping. In het dak wordt boven het trappenhuis
Hoe verloopt het bouwproces?
een daklicht geplaatst. De lichtinval wordt verder vergroot
“Er zijn veel onderaannemers bij de uitvoering betrokken.
door negen grote dakvensters en de vier loggia’s.”
Het is onze taak de betrokken disciplines goed te instrueren. De uitvoerder en de voorman vervullen een sturende en controlerende rol op de bouwplaats. Zo zorgen we ervoor dat het project gestroomlijnd verloopt. Na de bouwvak zijn de werkzaamheden serieus in gang gezet.
“Communicatie met de omwonenden neemt ook een belangrijke plaats in.”
Welke werkzaamheden verrichten jullie?
- Jan van der Schuit
“Laten we beginnen met de buitenkant: we maken zo’n dertig gevelsparingen. Om de stabiliteit van het pand te
“De basis van het pand is een staalconstructie met daarop
waarborgen, moeten daar voorzieningen voor getroffen
Kwaaitaalvloeren. Dit zijn getoogde prefab vloerelementen,
worden. Dat doen we door een staalconstructie aan
veel toegepast tussen 1965 en 1983. De staalconstructie
te brengen. Aan deze constructie worden vervolgens
en de Kaaitaalvloeren blijven in het zicht. Hierdoor zal het
balkons gemonteerd. Om de industriële look en feel
leidingverloop van de installaties op het plafond deels
van het ontwerp te benadrukken, brengen we stalen
zichtbaar zijn. Ook dit benadrukt het industriële karakter.
kaders aan rond de aluminium kozijnen. Ook metselen
Vanuit dezelfde ontwerpgedachte bestaan de binnenmuren
18
MENSEN VOOR GEBOUWEN
INTERVIEW gedeeltelijk uit schoon metselwerk, wat niet wordt gestuct
we over aanstaande werkzaamheden. Door de interactie
of geschilderd.”
die de app mogelijk maakt, raken we ook in gesprek met de buurt. Er komen veel positieve reacties: het ontwerp
Wat betekent het werken in een bestaand pand, in het
wordt gewaardeerd en na jarenlange leegstand neemt de
centrum van de stad?
levendigheid weer toe, met een gemêleerd publiek van
“Er wordt veel van onze creativiteit en flexibiliteit gevraagd!
bewoners.”
Een bestaand, ouder gebouw ziet er in werkelijkheid toch vaak nét even iets anders uit dan het getekend is. Daardoor moeten we details aanpassen en kijken we ter plekke met de architect en de constructeur naar passende
“Voor alle betrokken partijen is het een hartstikke interessant project!”
oplossingen.” Schitterende locatie
“Het pand is gelegen in hartje Leerdam, op een schitterende locatie met uitzicht op de haven en de rivier de Linge. Er is beperkte ruimte voor het inrichten van de bouwplaats. We houden rekening met het aanleveren van materialen: er is immers weinig ruimte voor opslag.”
- Jan van der Schuit
“In het eerste kwartaal van 2022 leveren we de woningen op. We doen dat ‘turn key’, wat betekent dat keukens en badkamers zijn geplaatst en het stuc- en schilderwerk is gedaan. Eigenlijk hoeven de bewoners alleen nog te zorgen voor een vloer naar keuze.”
“Communicatie met de omwonenden neemt ook een belangrijke plaats in. We proberen dat zo netjes én modern mogelijk te doen: door middel van de BouwApp informeren
19
MENSEN VOOR GEBOUWEN
COLUMN
Altijd goed. De balans bewaren. Maar dat is niet altijd even eenvoudig. In de gebouwde omgeving is het een uitdaging om over een langere periode de juiste balans in energieopwekking en gebruik te vinden. Nu traditionele energiebronnen steeds minder een rol spelen en we zijn aangewezen op duurzame bronnen als zonne- en windenergie. Daardoor wordt die energiebalans alsmaar onregelmatiger. We zien een overschot aan zonne-energie opgewekt in de zomer, een tekort aan die energie in de winter.
20
MENSEN VOOR GEBOUWEN
COLUMN Geen uitstoot
Pilot project
Ingegeven door de energietransitie maken wij werk
Inmiddels is een proefwoning gerealiseerd, het
van manieren om de uitstoot ten gevolge traditionele
`Innovathuis’. Het vervolg hierop is de ontwikkeling van
verbranding te stoppen. Groene waterstof is één van de
de “InnovaHub”. Deze wordt medio 2022 gerealiseerd.
oplossingen die naar onze mening meer aandacht verdient.
Deze InnovaHub, een centraal energiesysteem voor de
Groene waterstof is gas waarin energie kan worden
gehele wijk maakt seizoensoverbrugging met toepassing
opgeslagen en vervoerd, geproduceerd uit elektriciteit
van groene waterstof op wijkniveau mogelijk. Woningen
afkomstig van hernieuwbare bronnen. Vervolgens kan
worden vanuit de Hub voorzien van warmte, koeling en
deze groene waterstof weer worden omgevormd tot
elektriciteit. Zonder uitstoot van C02 en Nox.
elektriciteit en warmte. Elektriciteit die kan worden gebruikt voor het verwarmen of koelen van woningen en
Wij voorzien een grote rol van groene waterstof
die het elektriciteitsnet kan ondersteunen bij een tekort
voor langdurige opslag van energie op wijkniveau
aan opwekking uit zonne- en windenergie. Omdat groene
(seizoensoverbrugging). Zonne- en windenergie is altijd
waterstof wordt gemaakt uit duurzame energie,
voorhanden en de opslagruimte is beperkt. En wat de
zoals windenergie en zonne-energie vindt geen
kosten betreft: de Europese overheid stimuleert met
enkele uitstoot plaats.
subsidies, maar de oneindige toepassing zorgt voor de beste balans! Meer weten over de toepassing van groene waterstof voor een duurzame leefomgeving?
“ Groene waterstof is één van de oplossingen die naar onze mening meer aandacht verdient.”
Kijk op www.hylifeinnovations.nl
Arno Hokke
Initiatief Tot zover de theorie en de goede bedoelingen: door een aandeel te nemen in Hylife Innovations zetten we als projectontwikkelaar en bouwonderneming een serieuze stap in het onderzoek naar het mede toepassen van groene waterstof als energiedrager. Hylife Innovations is een `start up’ die met innovatieve concepten werk maakt van een duurzame toekomst. Oprichter Jean-Paul Scheurleer is ondernemer en projectontwikkelaar in de regio GoereeOverflakkee. Wij werkten in het verleden al samen: onze gedeelde opvatting over onderzoek naar de kansen van groene waterstof verbindt ons. Samen werken we aan de ontwikkeling van duurzame woonconcepten waarin een rol voor groene waterstof is weggelegt. Van een individuele, bestaande woning tot aan een complete nieuwbouwwijk.
21
MENSEN VOOR GEBOUWEN
INTERVIEW
Foto: Bas de Groot, Arjan Meerkerk, Pieter Timmer en Marcel Emons
NIEUWBOUW COLDSTORE DISTRIBUTIECENTRUM EUROFRIGO
Stout etaleren in de koeltechnische markt Een groot, complex werk in een markt waarin we zeker actief willen blijven: de realisatie van het coldstore distributiecentrum voor logistiek dienstverlener Eurofrigo op de Maasvlakte is ‘super verlopen’. Dat zegt Arjan Meerkerk, die als projectmanager vanaf de voorbereiding betrokken was bij dit werk. Pieter Timmer, projectleider uitvoering, stapte in februari 2020 in, toen de bouw fysiek in gang werd gezet.
22
MENSEN VOOR GEBOUWEN
INTERVIEW
Arjan: “De nieuwbouw van het complete coldstore
te maken. Dat was gezien de zeer korte bouwtijd van
distributiecentrum voor logistiek dienstverlener Eurofrigo
groot belang. Met de benodigde gegevens precies op tijd
is zeker een soort project waar we ons in de toekomst op
beschikbaar, kwamen we tot een vlekkeloze uitvoering.
willen toeleggen. Eurofrigo is als logistiek dienstverlener
Na de gunning is eigenlijk heel het proces verlopen zoals
in Europa toonaangevend voor de opslag van temperatuur-
gedacht.”
gecontroleerde levensmiddelen.” De nieuwe coldstore is de zesde locatie van Eurofrigo in Nederland. Met het nieuwe onderkomen vergroot Eurofrigo niet alleen haar opslagcapaciteit. Zij zijn hiermee in staat vlotter en flexibeler in te spelen op de veranderende en toenemende vraag uit de markt.
“Omgaan met de barre weers- en windomstandigheden!”
Bouwteam
- Pieter Timmer
In het bouwteam voerde Van Vliet Bouwmanagement de bouwdirectie. Van Es Architecten heeft de technische
Strakke planning
uitwerking verzorgd. Het constructiewerk is bij Stout
In september 2020 werd met de bouw begonnen.
terechtgekomen, waarvoor de samenwerking werd
De oplevering staat gepland voor zomer 2021.
gezocht met ingenieursbureau Vander Weide Van Bragt,
Het aanpassingsvermogen, creativiteit en flexibiliteit
en ingenieurs in bouwtechniek ABT voor de onderbouw.
van het uitvoeringsteam speelden een bepalende rol bij
Arjan: “De goede samenwerking in het bouwteam stelde
het succesvol volgen van de planning. Pieter: “Het was
ons in staat al tijdens de voorbereiding essentiële keuzes
van groot belang om rekening te houden met vorst- en
23
MENSEN VOOR GEBOUWEN
INTERVIEW windverlet. We hebben ernaar gestreefd de gevels zo
van de uitvoering hebben wij gezorgd dat alle disciplines
snel als mogelijk, voor de winterperiode, dicht te hebben.
naadloos op elkaar aansloten. Wij zijn verantwoordelijk voor
De weersomstandigheden op de Maasvlakte waren
de fundering, de beton- en systeemvloeren en het leveren
af en toe verschrikkelijk: wat een wind!” Als hoofd-
en plaatsen van het prefab betonnen skelet.” In een latere
aannemer lag er voor Stout een belangrijke rol in
fase van het project is het loodgieterswerk uitgevoerd,
de uitvoeringscoördinatie en de planning naar alle
zijn aluminium kozijnen geplaatst en is de afbouw van de
nevenaannemers. Verschillende werkzaamheden zijn
kantoren verzorgd. Arjan: “Ook op het buitenterrein hebben
gelijktijdig uitgevoerd. Arjan: “Door die werkwijze zijn we
we samen met onze nevenaannemers het werk voor onze
er met elkaar in geslaagd de coldstore in de zomer 2021
rekening genomen: de verharding, de inrichting,
aan Eurofrigo op te leveren.”
het hekwerk, de poorten en de bestrating.” Brexit De coldstore is hypermodern ingericht. De cellen bestaan uit verschillende, afzonderlijk instelbare temperatuurzones
“Met onze coördinatie van de uitvoering hebben wij gezorgd dat alle disciplines naadloos op elkaar aansloten.”
en uit een veterinair keurpunt. De EU-voorschriften
moderne eisen. Sinds Brexit is het nóg belangrijker een
- Pieter Timmer
schrijven voor dat alle importcontainers met vis, vlees, groente, fruit en plantaardige producten aan de buitengrens van Europa gekeurd moeten worden door diverse inspectiediensten. Het keurpunt voldoet aan de meest snelle en effectieve goederenstroom te waarborgen.
Design & Build Als hoofdaannemer realiseert Stout het project en is medeverantwoordelijk voor het ontwerp van de coldstore, de expeditie en de kantoren. Pieter: “Met onze coördinatie
24
MENSEN VOOR GEBOUWEN
“Ook op het buitenterrein hebben we samen met onze nevenaannemers het werk voor onze rekening genomen.” - Arjan Meerkerk
Duurzaamheid
straalt dit positief af op de opdrachtgever!” Daarnaast
Eurofrigo heeft bij de nieuwbouw gekozen voor
wordt op de docks van het distributiecentrum het ‘DoBo
duurzaamheid. Het gebouw wordt getoetst en
principe’ toegepast. Dit betekent dat containers en trailers
gecertificeerd volgens de BREEAM-NL-Methode in
met gesloten deuren kunnen aandocken. Zo wordt de
de categorie Excellent. Dit houdt in dat het nieuwe
koelketen zoveel mogelijk intact gehouden. Verrijdbare
bedrijfsgebouw op de duurzaamheidsonderwerpen als
stellingen in de opslagcellen zorgen voor een betere
management, gezondheid, energie, transport, water,
benutting van het vloeroppervlak en inhoud. Zo wordt op
materialen, afval en landgebruik wordt getoetst en
koelingskosten bespaard door de efficiënte opslag van
gecertificeerd. Arjan: “Voor ons speelde dit met name in
pallets. De restwarmte van de koelinstallatie wordt gebruikt
het voortraject. Wij leveren de benodigde documentatie aan
voor de industriële processen, én voor het verwarmen van
bij de ‘assessor’. Wanneer aan alle punten wordt voldaan,
de vloeren in de kantoorruimten.
25
MENSEN VOOR GEBOUWEN
INTERVIEW
Kort op de bal
De rol van Stout was daar heel bepalend in: zij zaten
De samenwerking met Stout is Marcel Emons,
voortdurend ‘kort op de bal’. Die snelheid vroeg veel
projectmanager bij opdrachtgever Eurofrigo prima
flexibiliteit van de aannemer en onderaannemers.
bevallen.
Door de structuur waarop Stout bouwt, verliep dat proces
“Wij waren al gevestigd op de Maasvlakte: met de
heel soepel. Binnen een jaar zo’n omvangrijk project
nieuwbouw realiseren we één groot bedrijventerrein
afronden is uniek: Stout heeft bij dit project in een voor hen
met verschillende koel- en vrieshuizen. Energiezuinigheid
redelijk nieuwe markt heel goed werk afgeleverd!”
was ons belangrijkste uitgangspunt. Vriezen is een energieverslindend proces. Daarom hebben we bij deze nieuwbouw ingezet op de hoogste standaarden op het gebied van isolatie. Er is gebruikt gemaakt van Quad-
dan in vergelijkbare situaties. Ook de opblaasbare wanden
“Stout heeft bij dit project in een voor hen redelijk nieuwe markt heel goed werk afgeleverd!”
van de laad- en losdocks die daardoor luchtdicht worden
Core-panelen met de hoogst mogelijke isolatiewaarde. De installaties zijn ontworpen met oog op minimaal energieverbruik. Het verbruik ligt vijfentwintig procent lager
- Marcel Emons
afgesloten dragen bij aan de besparingen.” Structuur “De relatie met Stout is heel goed! Het project loopt al erg lang. Vanaf het moment in januari 2020 toen echt met de bouw werd begonnen, is alles heel snel gegaan.
26
MENSEN VOOR GEBOUWEN
INTERVIEW Stout is verantwoordelijk voor een hoogwaardige realisatie! Bas de Groot was als directievoerder vanuit Van Vliet Bouwmanagement de intermediair tussen opdrachtgever Stout?
“Wat mij betreft steken ze er met kop en schouders bovenuit.”
“De klantvriendelijkheid van Stout is onderscheidend!
en aannemer. Hoe kijkt hij terug op de samenwerking met
- Bas de Groot
Nuchter, voortvarend en proactief hebben ze dit project aangepakt. Daarbij hebben ze het belang van de klant geen moment uit het oog verloren. Daardoor kwamen zij geregeld met betere voorstellen dan aanvankelijk gevraagd was. In hun coördinerende rol hebben ze het voortouw genomen bij het BIM-tekenproces. Alle mogelijke ‘clashes’ wisten zij daardoor vooraf af te stemmen.” “Hun mentaliteit spreekt me erg aan. Ze doen wat ze Kaders
zeggen! Dat ze zich daarin onderscheiden zegt genoeg.
“De kaders die de opdrachtgever heeft aangegeven,
Wat mij betreft steken ze er met kop en schouders
heeft Stout prima opgepakt bij de uitvoering. Nadat er veel
bovenuit. Met dit project hebben ze een goede stap
tijd in de voorbereiding is gestoken, was de communicatie
gezet in de koel- vriesmarkt.”
tijdens het bouwproces goed verzorgd. Pieter Timmer regelde dat heel goed!”
27
MENSEN VOOR GEBOUWEN
HERKON B.V. PROJECTONTWIKKELING
BOUWONDERNEMING STOUT B.V.
LAGENDIJK & STOUT B.V.
Kade 34, 3371 EP
Kade 34, 3371 EP
Beyerinckstraat 14-16
Hardinxveld-Giessendam
Hardinxveld-Giessendam
3364 AX Sliedrecht
088 – 440 10 20
088 – 440 10 00
088 – 440 14 60
info@herkon.nl
info@stout.nl
info@lagendijkstout.nl
www.herkon.nl
www.stout.nl
www.lagendijkstout.nl
MENSEN VOOR GEBOUWEN