Zonder chauffeur keurig aan huis geleverd

De Belgische supermarktketen Colruyt laat een autonoom rijdend wagentje boodschappen thuisbezorgen. Het gaat om adressen aan de openbare weg. De test met het chauffeurloze wagentje ‘Clevon 1’ is hiermee sinds 24 januari een nieuwe fase in gegaan.

Tekst Diane Essenburg

In Londerzeel (B) is Clevon 1 is geen onbekend verschijnsel meer. Sinds november rijdt het elektrische wagentje zonder chauffeur aan boord rond in de Belgische plaats. Het gaat om een vast traject van zo’n 4 kilometer op de openbare weg, tussen het distributiecentrum en een hub van Collect&Go. De wagen gaat maximaal 25 kilometer per uur en heeft een actieradius van 70 kilometer. Momenteel bestaat de laadbak van Clevon 1 uit één compartiment, dat passief wordt gekoeld.

Over openbare weg

Met de pilot heeft supermarktketen Colruyt een primeur te pakken. Nooit eerder mocht een autonoom rijdende wagen in België zo ver de openbare weg op. De test wordt goed ondersteund door de gemeente Londerzeel, maar ook door diverse regionale, Vlaamse en landelijke overheden. “We zien het allemaal als leertraject”, zegt Kim Vancauwenberghe, managing director van Colruyt Group Smart Technics. “Ons doel is om de last mile te verduurzamen, efficiënter te maken, en dat op een veilige manier. Dit zou daar een oplossing in kunnen zijn.” Ook kan het op den duur gunstig zijn ten tijde van krapte op de arbeidsmarkt.

Positieve reacties

Belangrijk is de stapsgewijze opbouw van de test. In eerste instantie reed Clevon 1 alleen op het eigen terrein van Colruyts Collect&Go-dc. Sinds 23 november gaat ‘ie dus de openbare weg op, en pas twee maanden later is thuislevering aan de test toegevoegd. Vanwege de gemaakte afspraken met de overheden zijn alleen de 31 klanten die aan het vaste traject van Clevon 1 wonen uitgenodigd om mee te doen aan de thuisbezorgtest. De eerste dag zijn er al gelijk drie geïnteresseerden. “Klanten reageren heel positief. Zij zien Clevon 1 al twee maanden langs hun huis rijden. De reacties zijn goed”, aldus Vancauwenberghe over deze nieuwe fase.

Zes camera’s

Na ruim twee maanden zou Clevon 1 grote delen van het traject geheel autonoom kunnen doen, zegt Stefan Roelans, teammanager logistieke projecten bij Smart Technics. Het wagentje is immers zelflerend, en weet exact waar kruispunten en spoorwegovergangen zijn. Toch wordt continu van afstand meegekeken. Op het kantoor bij het distributiecentrum in Londerzeel zit iemand van Clevon, de leverancier uit Estland. Dankzij de zes camera’s op het wagentje weet deze chauffeur wanneer hij in moet grijpen. “Het besturen van Clevon 1 is anders dan het besturen van een gewone auto. Het werkt heel intuïtief, maar je voelt bijvoorbeeld geen trillingen van de weg”, legt Roelans uit. In Estland is men inmiddels aan de techniek gewend. Daar rijden al diverse autonome wagentjes van Clevon rond op de openbare weg. Op den duur is het mogelijk dat één chauffeur vijf tot tien wagens in de gaten houdt. Mocht de 4G-verbinding wegvallen of als de wagen een gevaar detecteert, maar geen hulp krijgt, is ingebouwd dat het wagentje zelf op een veilige manier tot stilstand komt.

Voorzorgsmaatregelen

Behalve in Estland en Letland is het in Europa nog niet gebruikelijk om autonoom rijdende wagens in te zetten. “We willen marktleider zijn in de innovatieve last mile”, zegt Roelans. Vancauwenberghe: “De grootste uitdaging was het vinden van de juiste partners en het bepalen van de juiste kaders. Er stond geen handleiding klaar voor hoe we dit kunnen doen. Maar gelukkig hebben we veel partijen gevonden die er zin in hadden dit te gaan proberen.” Tijdens zo’n test moet je aan veel dingen denken. Naast de goedkeuringen vanuit de betreffende overheden moet er een goede internetverbinding zijn. Daarom kijken niet alleen mensen op straat met interesse naar Clevon 1, maar ook telecomproviders. En verzekeringsmaatschappijen, om te leren hoe zij hiermee om moeten gaan.

Zelfsturende bezorgrobots in supermarktland

Grote internationale spelers proberen hun last mile te automatiseren. Denk aan Walmart, Amazon en Alibaba. Binnen Europa zijn er ook diverse supermarktketens die testen met bezorgrobots en zelfrijdende wagentjes, zoals Rewe en Ocado.

Ook in Nederland hebben supermarkten er al wat pilots op zitten. Albert Heijn testte in de zomer van 2019 een robot op de High Tech Campus in Eindhoven. En in december 2021 kon de campus van de Erasmus Universiteit Rotterdam kennismaken met Rosie, de bezorgrobot van Spar. Die test krijgt nu een vervolg.

“Of we tijdens de test veel pijnpunten hebben ontdekt? Nee, vreemd genoeg niet. Ik ben aangenaam verrast door het systeem en de oplossing. We hebben ook veel voorzorgsmaatregelen getroffen, zoals de connectie met twee 4G-netwerken in plaats van met één. En het scheelt dat we vanuit het standpunt zijn vertrokken om van deze test te leren. Het hoefde niet in één keer perfect te zijn.”

Meer testen doen

De test duurde tot en met februari. Colruyt gaat samen met de partners en de autoriteiten bekijken wat de volgende stap is. Op dit moment is het te vroeg om te voorspellen of dat een groter traject in Londerzeel gaat zijn, of bijvoorbeeld eenzelfde test in een andere plaats. Ook kan het wagentje voor andere onderdelen van de Colruyt Groep worden ingezet. “Omdat dit allemaal zo nieuw is, hebben we wel iets vooruit gedacht, maar bewust vooraf nog niet te veel dingen vastgelegd”, aldus Roelans. Vanuit de overheid zal gekeken moeten worden naar een wettelijk kader voor autonoom rijdende wagens en naar de infrastructuur. Vancauwenberghe: “We nodigen iedereen uit om te helpen dit op te bouwen. Ook andere supermarktketens, ja. Hoe eerder het common wordt, hoe beter we dit gezamenlijk kunnen vormgeven.”