KUNT U BESCHRIJVEN WAT VOOR STUDENT U WAS? Niet zo’n hele toegewijde vrees ik. In de tijd dat ik studeerde was het onderwijs iets minder ‘schools’ dan dat het nu is. Zo was er geen aanwezigheidsplicht. Ik koos daardoor heel selectief welke docenten ik leuk vond en welke vakken ik wilde volgen. Ik ging dan ook niet naar alle lessen en haalde geen briljante cijfers. Gedurende mijn studietijd was ik meer bezig met andere dingen. Ik zat bij een studentenvereniging, woonde in een studentenhuis, werd verliefd en ga zo maar door. De rechtenstudie greep mij pas vanaf mijn laatste studiejaar. In dat laatste jaar ben ik auteurs- en informatierecht gaan doen. In dit rechtsgebied ben ik later onderzoek gaan doen en ik geef nog steeds les in dit rechtsgebied.
WAAR KOMT UW AMBITIE VOOR HET AUTEURS- EN INFORMATIERECHT VANDAAN? Ik studeerde af in 1996. Het internet was toen net ontstaan. Ik kan me nog goed herinneren dat ze de Amerikaanse president Clinton in dat jaar betrapte op het hebben van een affaire met zijn
VOOR DEZE EDITIE VAN ALIBI MAGAZINE GING IK IN GESPREK MET CHRISTIAAN ALBERDINGK THIJM. DE 50-JARIGE CHRISTIAAN ALBERDINGK THIJM, GEBOREN IN LAREN, IS ADVOCAAT, ROMANSCHRIJVER EN DOCENT. IN 1996 STUDEERDE HIJ AF AAN DE FACULTEIT DER RECHTSGELEERDHEID AAN DE UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM, WAARNA HIJ AAN KING’S COLLEGE IN LONDEN EEN LL.M. DEED.SINDS 1998 IS HIJ ALS ADVOCAAT BETROKKEN BIJ ZO GOED ALS ALLE TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN. HIJ IS ZOWEL PROCESADVOCAAT ALS ADVISEUR VOOR CLIËNTEN ALS KPN, NETFLIX EN MARKTPLAATS. DOOR JENNIFER MOL IN GESPREK MET ALBERDINGKCHRISTIAAN
ALIBI MAGAZINE | EDITIE 4 20224 INTERVIEW
THIJM In 2004 werd Alberdingk Thijm door zijn vakgenoten uitgeroepen tot de beste IE/IT-advocaat van Nederland. Naast zijn werk als advocaat publi ceerde hij de boeken Het proces van de eeuw en De familie Wachtman. In zijn laatste roman, De familie Wachtman, onderzoekt hij het recht op anonimiteit van een spermadonor versus het recht van een kind om te weten van wie het afstamt; het afstammingsrecht.
EDITIE 4 2022 | ALIBI MAGAZINE 5 INTERVIEW
INTERVIEW
HOE IS HET OM GROTE BEDRIJVEN ALS
stagiaire Monica Lewinsky. Men publi ceerde de transcripties van het dossier destijds via het internet. Met rode oren las ik wat hij allemaal had gedaan, een van de eerste keren dat ik gebruik maakte van het internet. Het internet riep allerlei reguleringsvragen op. En kele van deze vraagstukken waren hoe het zit het met het recht op internet en of het auteursrecht ook op het internet geldt. Het recht op privacy en het recht op vrijheid van meningsuiting speelden ook een grote rol. Ik was hier erg door gegrepen. Sindsdien is de relatie tussen actualiteit, ontwikkelingen en de maat schappij binnen dit rechtsgebied nooit verdwenen. Het is nog steeds zo dat er voortdurend ontwikkelingen zijn; nu bijvoorbeeld op het gebied van kunst matige intelligentie. Daardoor blijft het een actueel en spannend vakgebied.
NETFLIX, KPN, EN MARKTPLAATS BIJ TE STAAN? Het zijn allemaal partijen die met inno vatie bezig zijn. Hierdoor zijn deze par tijen in sommige opzichten helemaal niet machtig, maar moeten juist een plek op de markt veroveren. Voor KPN doe ik bijvoorbeeld veel werk voor de televisiediensten die zij aanbieden. Het was oorspronkelijk een telefoniebe drijf, dus toen KPN met televisie startte was dit zeer innovatief. Doorgifte van televisie ging normaal via kabel, maar nu via het internet. Daar kwamen veel interessante juridische vraagstukken bij kijken. Veel van deze grote bedrijven komen bij mij als ze nog klein zijn. De groei ontwikkelt zich vaak pas in de loop der jaren. Ik heb al mijn cliënten even lief, maar ik vind het wel het leukst als ik mag adviseren of procederen over een zaak waarbij het recht botst met nieuwe technologieën.
ALIBI MAGAZINE | EDITIE 4 20226
Hoe eerder je je eigen DNA kent, hoe beter je in staat bent om je weg te vervolgen.
EDITIE 4 2022 | ALIBI MAGAZINE 7
Het gaat hierbij om de belangenafwe ging tussen het afstammingsrecht, het recht van een kind om te weten van wie het afstamt, en het recht op anonimi teit van de spermadonor. De lezer mag zelf een keuze maken welk belang voor moet gaan.
Jennifer Mol Masterstudent Informatierecht aan de Universiteit van Amsterdam BIO het denken gezet. Wat als je donorkind ineens opeens op de stoep staat? Hoe is het om een kinderwens te hebben die niet uitkomt? Hoe is het om niet te weten wie je biologische vader is? Al die perspectieven laat ik via verschillende personages aan bod komen in het boek.
INTERVIEW
WAT IS DE INSPIRATIE VAN UW LAATSTE BOEK GEWEEST? Ik las een interview in Folia Magazine over een studente die op zoek was naar haar vader. Zij was beide ouders kort na elkaar verloren. Zij kwam er daarna achter dat haar opvoedvader niet haar biologische vader was; ze bleek een donorkind te zijn. Daar eindigde het interview mee en dat heeft mij toen aan
WELK BELANG ZOU VOLGENS U MOETEN PREVALEREN? Het interessante aan het onderwerp is dat het in de loop der tijd erg veranderd is. Maatschappelijk gezien is eerst veel aandacht besteed aan de bescherming van het recht op anonimiteit van de WAT IS EEN UITDAGEND ASPECT VAN UW WERK?
Het juridisch puzzelen vind ik zalig. De procedures die ik bij het Europese Hof van Justitie heb gedaan zijn hier een mooi voorbeeld van. Het Unierecht moet dan worden uitgelegd. Dit is heel technisch, maar heel leuk. Als in een snoepwinkel doe ik dan jurisprudentie onderzoek. Als een kind zo blij ben ik als ik onverwacht bepaalde verbanden kan leggen. Daarna volgt het leukste deel van het werk: het zo overtuigend mo gelijk opschrijven van het verhaal dat je wil vertellen. Ik vind het echter ook heel uitdagend om na te denken over het belang van mijn cliënt, en hoe ik ervoor zorg dat dit belang gerealiseerd kan worden. Dit kan ook het doen van een strategische afweging inhouden. Een strategische afweging is bijvoorbeeld om wel of niet te procederen.
WAT VINDT U HET LEUKST AAN HET SCHRIJVEN VAN EEN BOEK? Het is een fantastisch, creatief proces. Als je schrijft voor een scriptie of een processtuk, dan staat de inhoud en de structuur hiervan redelijk vast. Bij het schrijven van een roman mag je alles verzinnen. Plot, personages, perspec tief. Je begint met een leeg canvas, net als bij een schilderij, en iedere keer als wat toevoegt verandert het. Je maakt een roman samen met de lezer. Je weet nooit wat die allemaal ziet bij het lezen van je boek. Om de lezer zoveel mogelijk in het verhaal te trekken, geef je hem soms wat meer informatie dan de personages, soms weer wat minder informatie. Denk aan een cliffhanger in een serie, maar dan subtieler.
uitgever mij een deadline opgelegd en dat werkt niet als er bijvoorbeeld ineens een kort geding tussendoor komt. Bij het schrijven van mijn laatste roman heb ik me niet onder druk laten zetten. In totaal heb ik tien jaar gedaan over het schrijven van dit boek.
NAAST UW WERK ALS DRUKBEZET ADVOCAAT EN DOCENT INFORMA TIERECHT HEEFT U ONLANGS UW TWEEDE ROMAN UITGEBRACHT. HOE IS HET SCHRIJVEN VAN EEN ROMAN TE COMBINEREN MET UW ANDERE WERKZAAMHEDEN? Haha, dat wordt mij vaak gevraagd. Je moet het in kleine stapjes doen. Een marathon lijkt met 42 kilometer voor veel mensen een onmogelijke opga ve, maar als je het ziet als 12 rondjes Vondelpark ligt het voor velen al meer binnen handbereik. Ik heb ongeveer honderdduizend woorden geschreven voor dit boek en het is dus een enorm project. Maar als je het opdeelt in stappen van 500 woorden valt het weer mee. Voor het oermanuscript schreef ik 500 woorden per dag, ook als het niet ging. Na 200 dagen heb je dan honderdduizend woorden. Dan begint het herschrijven en dat is ook nog een flinke klus. Bij mijn eerste roman had de
Probeer je niet af te laten leiden. Te genwoordig zijn er veel prikkels, wordt er aan je getrokken en wordt er veel van je gevraagd. Probeer je zo vroeg mo gelijk bewust te worden van wat jij be langrijk en leuk vindt in het leven. Laat je daardoor leiden, in plaats van door de verwachtingen van anderen. Hoe eerder je je eigen DNA kent, hoe beter je in staat bent om je weg te vervolgen. Wat heel erg kan helpen om jezelf te leren kennen, is een dagboek bij te houden. Ik bedoel dan niet via sociale media. In het geval van sociale media maak je namelijk de hele wereld deelgenoot en communiceer je toch anders, en niet altijd even eerlijk. Probeer bij te houden hoe je in de wereld staat, bijvoorbeeld door middel van het opschrijven van een paar zinnen per dag of het maken van een foto. Je brengt dan je leven in kaart en het verzamelen van herin neringen is een heel belangrijk aspect hiervan.
Het Instituut voor Familierecht in mijn roman is dus niet het Instituut voor Informatierecht van de UvA. WAT IS HET HOOGTEPUNT VAN UW CARRIÈRE?
HEEFT U EEN TIP VOOR DE STUDENT DIE DIT STUK GAAT LEZEN?
INTERVIEW
Hoe eerlijker en meedogenlozer je als auteur bent, hoe geloofwaardiger
WAT HAD U MET DE KENNIS VAN NU ANDERS GEDAAN IN UW CARRIÈRE? Ik geloof niet echt in spijt, maar
ALIBI MAGAZINE | EDITIE 4 20228 spermadonor. Er waren destijds een hoop wensouders en dus waren er een hoop donoren nodig. Het doneren van sperma werd daarom gestimuleerd. Met de belangen van het donorkind werd geen rekening gehouden; het donor kind had toen ook geen stem in het debat. In de loop der jaren gingen de, inmiddels volwassen, donorkinderen vragen stellen. Hierdoor is tegenwoor dig de opvatting dat wij meer rekening moeten houden met de belangen van het kind. In maart van dit jaar heeft de Hoge Raad bepaald dat het afstam mingsrecht voorgaat boven het recht op lichamelijke integriteit van een mogelijk biologische vader. De man moest meewerken aan een DNA-on derzoek. Het lijkt wel alsof mijn boek zo werkelijkheid wordt. Je leest ook steeds meer over misstanden, artsen die hun eigen zaad toedienen bijvoorbeeld. Gaandeweg het schrijven heb ik veel donorkinderen gesproken en is mijn sympathie voor deze kinderen en hun belang gegroeid.
BENT U TIJDENS HET SCHRIJVEN VAN DIT BOEK BEZIG GEWEEST MET HET FEIT DAT UW STUDENTEN OF COLLE GA’S HET BOEK MOGELIJK ZOUDEN LEZEN? Je bent als schrijver geen knip voor de neus waard op het moment dat je het verhaal laat beïnvloeden door de ver wachting die het lezerspubliek daarvan heeft. Je moet volledig vrij en onbevan gen kunnen schrijven. Hoe eerlijker en misschien had ik mijn advocatensta ge bij De Brauw moeten afmaken. Na anderhalf jaar ben ik daar weggegaan. Toen ben ik bij de universiteit gaan werken en daarna ben ik mijn eerste, eigen advocatenkantoor gestart. Als ik nu met mijn jongere zelf aan tafel zou zitten zou ik adviseren om de stage van drie jaar bij De Brauw af te ronden. Dat kan immers ook een goede leerschool zijn. Soms moet je iets meer doorzetten en iets meer zitvlees hebben voordat je ergens de brui aan geeft. Aan de andere kant heeft mijn leven een hele leuke en wonderlijke loop gekregen door de eigenzinnige beslissingen die ik heb gemaakt.
het wordt. meedogenlozer je als auteur bent, hoe geloofwaardiger het wordt. Het zal best dat lezers denken bepaalde situaties te herkennen; je gebruikt als auteur elementen uit de werkelijkheid. Maar uiteindelijk geef je er je eigen draai aan.
Moeilijke vraag. Zoveel meegemaakt in al die jaren. Een aantal zaken heb ik echt tegen de klippen op gedaan, niemand die erin geloofde. Na in eerste instanties te hebben verloren, won ik die zaken bij de Hoge Raad of het Europese Hof. Op het gebied van het digitaal auteursrecht procedeerde ik voor de uitgevers tegen een bedrijf genaamd Tom Kabinet. Steeds kregen we niet volledig gelijk, totdat het Europese Hof volledig onze uitleg van het recht bevestigde. Ook heb ik een zaak gedaan tegen Geen Stijl over de auteursrechtelijke status van de hyperlinks, waar iedereen een mening over had. Dit waren allemaal heel interessante zaken, omdat je alle stadia van het recht doorloopt tot aan het Europese Hof en weer terug. Ik vind het lastig om een hoogtepunt te kiezen, maar deze zaken zijn mij zeker bijge bleven.