46 TƏNƏFFÜS ORQANLARI XƏSTƏLİKLƏRİ Keçirilmiş kəskin bronxit, ağ ciyər iltihabı və bronxial astma tut‑ malarından sonra qanda oksigenin tərkibi azalır. Belə hallarda gözlərin altında kölgələr tez‑tez əmələ gəlir. Onlar yanaqlarda qeyri‑sağlam qızartı ilə müşayiət olunur. Xroniki zökəm və ya digər tənəffüs pozun‑ tuları zamanı gözün altında yer‑ ləşən damarlar qan ilə dolur. Bu effekti haymorit, frontit, adenoidlər və ya burun polipləri yaradır. Xroniki xəstəliyi müalicə etmək lazımdır. Bu zaman kölgələr yox olacaq.
GİZLİ XƏSTƏLİKLƏR
GÖZALTI KÖLGƏLƏR
QEYRİ-DÜZGÜN HƏYAT TƏRZİ
gözlərin kölgələnməsinə səbəb ola bilər.
Gözlərin altında çoxlu sayda xırda qan damarları yerləşir. Onların vasitəsi ilə baş nahiyəsindən əlavə qan novu baş verir. Bəzi hallarda damarlar qan ilə dolur və şişir. Bu sahədə dəri çox nazikdir, ona görə də, gözlərin altında “qançır” effekti əmələ gəlir. Bu, yorğunluq, üzgünlük və ya yuxusuzluq zamanı daha tez‑tez baş verir. Belə “qançırlar” bir qədər isti‑ rahət etdikdən, yatdıqdan və ya təmiz havada gəzdikdən sonra keçir. Gözləriniz kompüter arxasında işləməkdən yorulmuşsa, hər saat ərzində beş dəqiqəlik fasilə etmək və göz üçün gimnastika etmək lazımdır. Bu, durğunluq əlamətlərini və qara kölgələri azaldır. Düzgün qidalanmamaq da
İRSİYYƏT Bəzi hallarda gözlərin altındakı kölgələr orqanizmin xüsusiyyətlərinin təzahürüdür. Bu zaman damarların çox səthi quruluşu və nazik dəri “günahkar”dır. Çox zaman qara kölgələr irsən keçir. Belə hallarda kosmetik vasitələrin köməyindən istifadə etmək lazım gələcəkdir.
BAŞ İLƏ BAĞLI PROBLEMLƏR Beyin sarsılması keçirmiş insanlar‑ da “qançırlar” iki aydan altı ayadək qala bilər. Xroniki miqren və ya yük‑ sək kəllədaxili təzyiq zamanı gözlərin kölgələnməsi adi haldır. Bu zaman da istirahət və sakitlik tələb olunur.
Bəzi hallarda, gözlərin altında əmələ gələn kölgələrin aşkar səbəbi mövcud deyil. Bu zaman bu halın səbəbinin daha ciddi xəstəlik olmasını ehtimal etmək lazımdır. Misal üçün, gözlərin altındakı “qançırlar” qalxanvari vəzi xəstəliyinin ilk əlaməti ola bilər. Digər əlamətlər də mövcud olduq‑ da – əsəbilik, əllərin titrəməsi – qalxanvari vəzi hormonlarına görə analiz vermək lazımdır. Gözlərin altında kölgələr qaraciyər və öd kisəsi fəaliyyətinin pozulması nəticəsində də əmələ gələ bilər. Böyrəklərin fəaliyyəti pozulduqda nəinki kölgələr, torbalar da əmələ gəlir. “Qançırlar” ürək nahiyəsində ağrılar, təngnəfəslik, ürək döyün‑ məsi ilə müşayiət olunursa, kardio‑ loqa müraciət etmək, EKQ və EXOKQ müayinələrini aparmaq lazımdır. Bəzən kölgələr orqanizmin xroniki intoksikasiyasına dəlalət edir. Onun səbəbi bağırsaq qur‑ dudur. Analiz vermək lazımdır. Antiparazitar preparatların qəbu‑ lundan sonra kölgələr, adətən, itir. Nəticə budur: kölgələri kos‑ metika vasitəsi ilə maskalamağa dəyməz. Mütəxəssisə müraciət etmək düzgün olardı.