markt
De handel in boter, kaas en mager poeder zal de komende jaren met 1,7 tot 2,3% per jaar stijgen.
hebben, en daarmee vraaguitval voor dit product beperken, aldus FAO/OESO. Tijdens de projectieperiode laat boter overigens van alle basisproducten de grootste relatieve groei in consumptie zien (+33%). Dit wordt in belangrijke mate beïnvoed door India, dat bijna tweederde van de absolute toename in consumptie vertegenwoordigt.
opbrengsten én kosten hoger Wat betreft de prijsniveaus voor de kortere termijn wordt een snelle stijging verwacht omdat hogere graanprijzen de melkproductie in de VS en Europa negatief zullen beïnvloeden. Relatief drogere weerscondities in Oceanië zullen het aanbod verder beperken. Omdat intussen de mondiale vraag verder doorgroeit, kan dit in 2013 en 2014 zorgen voor een prijshoudende marktsituatie, hoewel dit voorjaar al weer heeft laten zien dat aanbodskrapte tot snelle oplopende prijzen kan leiden. Op de middellange termijn zullen groeiende koopkracht in combinatie met de verdere opmars van westerse voedingsgewoontes de vraag in met name Azië, NoordAfrika en het Midden-Oosten verder doen toenemen. In 2014 en daarna zullen dalende graanprijzen de melkproductie wereldwijd kunnen versnellen, terwijl de beschikbaarheid van relatief goedkopere plantaardige oliën de vraag naar boter onder druk zal zetten. De vraag is hoe dit zich zal verhouden tot de kanttekening dat hogere energiekosten zullen leiden tot stijgende inputkosten in de landbouw en tot meer gebruik van biozuivelzicht / 22 mei 2013
495800.indd 29
brandstoffen. Dit, in combinatie met een zwakkere dollar en een hoge economische groei in opkomende landen, zal de komende tien jaar een stevige basis vormen voor een hoog prijsniveau voor landbouwproducten. Per saldo verwachten FAO/OESO dat tot in 2014 sprake kan zijn van een gematigde stijging van de reële zuivelprijzen, maar dat deze daarna zullen afvlakken gedurende de rest van de projectieperiode. Dit laatste geldt in het bijzonder voor boter. Het nominale prijsniveau in de VS en de EU zal naar verwachting ruim boven interventieniveaus blijven, uitgaande van ongewijzigd beleid. Uiteindelijk zal voor de melkproductie (en daarmee de zuivelmarkt) essentieel zijn hoe in de melkveehouderij de verhouding tussen opbrengsten en kosten zich ontwikkelen.
Grote exporteurs Er is een verdere expansie van de export van zuivelproducten voorzien. De handel in basisproducten als boter, kaas en mager melkpoeder zal jaarlijks met 1,7 tot 2,3% toenemen. Het meeste van deze groei zal nog steeds uit de gevestigde exportregio’s komen (VS, EU en Oceanië). De importvraag naar boter zal de komende jaren toenemen, vooral door groeiende markten in het Midden-Oosten, Noord-Afrika en China. Deze groei zal de afnemende vraag vanuit Rusland licht overtreffen. Tegen 2022 zal Egypte de rol van Rusland als grootste boterimporteur hebben overgenomen. Nieuw-Zeeland blijft de grootste boterexporteur, maar verliest wel markt-
aandeel aan de VS en de EU. Bij kaas is een jaarlijkse groei van ruim 2 procent verwacht, die vooral voortkomt uit een toenemend gebruik van kaas als ingrediënt. De verdere expansie van (westerse) fastfoodketens in vooral Azië en Noord-Afrika zal dit stimuleren. Rusland blijft de grootste afzetmarkt voor de internationale kaashandel, maar de grootste groeiers zijn China en Egypte. De EU handhaaft zich als de grootste kaasexporteur, maar de VS en Nieuw-Zeeland winnen aan marktaandeel. De handel in vol melkpoeder zal een relatief lagere groei kennen (1,3% per jaar), aangezien het accent in de vraag zal verschuiven naar het goedkopere mager melkpoeder, waarvan de handel met 2,3 procent per jaar zal groeien. China zal de grootste importeur van vol melkpoeder blijven, maar de importgroei zal wel afvlakken door de eerder genoemde verschuiving naar mager melkpoeder, een grotere beschikbaarheid aan verse melk in China zelf en een afvlakking in de inkomensgroei van huishoudens. Nieuw-Zeeland zal zijn dominante positie in de export van vol melkpoeder versterken en zal in 2022 56 procent van de wereldhandel invullen. De EU daarentegen zal marktaandeel verliezen, doordat de exportfocus verschuift naar mager melkpoeder en kaas. De toenemende vraag naar mager melkpoeder zal vooral uit Azië komen, in het bijzonder uit China en India. Vooral de verwachte vraaggroei vanuit India is indrukwekkend (tot een import van ruim 100 duizend ton in 2022, +289 %), waarbij de meeste groei tegen het einde van de projectieperiode zal plaatsvinden. De VS en de EU zullen naar verwachting hun mondiale positie als eerste, respectievelijk tweede exporteur verder uitbouwen. De Nieuw-Zeelandse export van mager melkpoeder zal waarschijnlijk wat stagneren door de sterkere focus op kaas en vol melkpoeder. De VS zullen als enige van de grote exporteurs in alle voor hen serieuze productcategorieën exportgroei realiseren in de komende tien jaar. Belangrijkste reden hiervoor is de geprognosticeerde, gunstige koersontwikkeling van de US dollar in verhouding tot de valuta van Nieuw-Zeeland, Australië en de EU. In het verlengde van de fors verder groeiende kaasproductie (+22%) en de minder binnenlandse consumptie, geldt die groeiverwachting ook voor de export van weipoeder vanuit de VS. Deze zal naar verwacht met ruim de helft toenemen. 29
21-5-2013 10:09:19