Wędrując ku dorosłości. Wychowanie do życia w rodzinie. Ćwiczenia dla klasy 5 szkoły podstawowej

WĘDRUJĄC KU DOROSŁOŚCI Wychowanie do życia w rodzinie

5 ĆWICZENIA S Z K O Ł A P O D S TAW O WA

Wędrując ku Dorosłości Wychowanie do życia w rodzinie dla uczniów klasy 5 szkoły podstawowej pod redakcją Teresy Król

Ćwiczenia 1

© Copyright 2018 by Katarzyna Król Wydawnictwo i Hurtownia Rubikon

Autorzy ćwiczeń: Magdalena Guziak-Nowak, Józef Nowakowski, Teresa Król, Jolanta Tęcza-Ćwierz Adiustacja i korekta: Anna Grochowska-Piróg Projekt graficzny i skład: Marcin Nowak Zdjęcia: www.123rf.com

iStock

(str. 5, 7, 10, 11, 12, 14, 16, 17, 19, 20, 23, 24, 26, 27, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 36, 37, 38, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 53, 54, 55, 57, 58, 59, 60, 62, 63, 66, 67, 69, 70, 71, 73, 74, 75, 77)

(str. 64)

Rysunki: Magdalena Astramowicz (str. 6, 8-9, 22, 39, 40, 41, 69, 73)

ISBN 978-83-65217-20-2 Katarzyna Król Wydawnictwo i Hurtownia Rubikon ul. Na Leszczu 17, 30-376 Kraków tel. 12 398 18 43, fax. 12 398 18 44 www.KsiegarniaRubikon.pl REGON 351450547, NIP 944-147-11-82

Książka, którą nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegał praw, jakie im przysługują. Jej zawartość możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym. Ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. A kopiując ją, rób to jedynie na użytek osobisty.

Szanujmy cudzą własność i prawo!

Polska Izba Książki Więcej o prawie autorskim na www.legalnakultura.pl

Spis treści 1. Gdzie dom, tam serce twoje

5

2. Rodzina – moje okno na świat

10

3. Emocje i uczucia

14

4. Porozmawiajmy

19

5. Świętowanie

23

6. Zaplanuj odpoczynek

26

7. Mądry wybór w świecie gier

29

8. Uprzejmość i uczynność

33

9. Poszukiwany: przyjaciel

37

10. Moje ciało

42

(lekcja dla grupy dziewcząt)

11. Moje ciało

46

(lekcja dla grupy chłopców)

12. Dojrzewanie fizyczne dziewcząt

50

(lekcja dla grupy dziewcząt)

13. Dojrzewanie fizyczne chłopców

54

(lekcja dla grupy chłopców)

14. Dbam o higienę

58

(lekcja dla grupy dziewcząt)

15. Dbam o higienę

62

(lekcja dla grupy chłopców)

16. Zdrowy styl życia

66

(lekcja dla grupy dziewcząt)

17. Zdrowy styl życia

70

(lekcja dla grupy chłopców)

18/19. Zrozumieć siebie i innych

74

(lekcja osobno dla grupy dziewcząt i dla grupy chłopców)

3

Niektóre fragmenty ćwiczeń zostały wyróżnione za pomocą piktogramów (powtarzających się obrazków): Istotne treści warte zapamiętania

4

@

Wypowiedzi z forów internetowych i blogów

1

Numery ćwiczeń do wykonania lub pytania, na które trzeba odpowiedzieć

1

Gdzie dom, tam serce twoje

Notatki:

Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej Czy lubicie jeździć na wycieczki i odkrywać świat, ten blisko nas i ten zupełnie odległy, nieznany? Niektórzy wybierają Kraków i góry, inni najlepiej odpoczywają nad morzem, jeszcze inni czerpią radość z wyprawy kajakiem po dzikiej Czarnej Hańczy*.

Mimo różnych upodobań, wszyscy mamy coś wspólnego – radość z powrotów do domu. To prawda, że podróże kształcą, poszerzają nasze horyzonty, są okazją do nawiązywania nowych przyjaźni, wzbudzają pasje, a nawet zachęcają do nauki! Dlaczego zatem często powtarzamy: „Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej”?

W domu zawsze czeka na nas ciepły obiad. To znak, że ktoś o nas myśli i wypatruje naszego powrotu. W domu mieszkają bliskie nam osoby – a to znak, że w tym wielkim świecie nie jesteśmy sami. Wreszcie dom jest miejscem, w którym czujemy się bezwarunkowo kochani i akceptowani. To przestrzeń, w której mamy prawo popełniać błędy, * Czarna Hańcza – największa rzeka Suwalszczyzny.

5

uczyć się przepraszać i wybaczać. Dom nas chroni, ale i wychowuje: do wzajemnej miłości, odpowiedzialności, szacunku, prawdomówności, samodzielności i

. (uzupełnijcie wykropkowane miejsce własnymi przemyśleniami i skojarzeniami).

Dom jest naszym życiowym fundamentem, a podczas lekcji wychowania do życia w rodzinie będzie „bazą”, do której wiele razy będziemy się odwoływać. Nasze dyskusje o sztuce udanej komunikacji, czyli rozmowy, o radości wspólnego świętowania czy sposobach spędzania wolnego czasu, często będą się rozpoczynały od wydarzeń w rodzinie.

Dobrze wiecie, że dom to coś więcej niż ściany i meble. Dom to relacje – począwszy od relacji małżeńskiej waszych rodziców, poprzez relacje rodziców z dziećmi, oraz więzi między rodzeństwem i członkami dalszej rodziny. Dom to atmosfera, którą tworzą wszyscy jego mieszkańcy. Dom to wartości, które są naszym życiowym kompasem lub – mówiąc prościej – zasady, którymi się kierujemy. Dlatego każdy dom jest inny – jedyny i niepowtarzalny.

Nawet domki szeregowe, budowane według tego samego projektu, albo mieszkania w bloku – choć z pozoru identyczne, to jednak każde z nich jest wyjątkowe.

Wspólne życie rodzinne to nie tylko sukcesy, ale też trudne doświadczenia, np. kiedy umiera bliska osoba lub kiedy doświadczamy kłopotów zdrowotnych czy finansowych. Warto wtedy pamiętać, że jakość wspólnego życia pod jednym dachem zależy od nas, od wyborów, których dokonujemy. Czy w konflikcie potrafimy wyciągnąć rękę do zgody? Czy jesteśmy wyrozumiali dla błędów pozostałych domowników? To nie pieniądze, drogie sprzęty i nowoczesne meble decydują o rodzinnym szczęściu, ale my sami. Prawdziwym bogactwem każdej rodziny nie są zgromadzone na koncie pieniądze, ale dobre relacje z najbliższymi osobami. Kiedy trudno wam będzie porozumieć się z rodzicami lub pokłócicie się z rodzeństwem, przypomnijcie sobie dzień, gdy wróciliście do domu po dłuższej nieobecności. Pamiętacie, jak bardzo smakowała wtedy domowa zupa?

6

1

Czas miłości Na podstawie wiersza Wiktora Woroszylskiego zastanówcie się (najpierw w parach), a później przedstawcie w klasie zagadnienie znaczenia domu: a) budynku lub mieszkania, b) rodziny i więzi współdomowników.

Dom – to nie tapety, nie meble, nie kąt z żyrandolem, obrazem.

Dom – to tam, gdzie choćby pod gołym niebem Ludzie są razem.

Tam jasno wieczorem ciemnym, tam, gdzie ciepło, choćby wicher dął.

Starczy, że bardzo chcemy – a zbudowaliśmy dom.

To, co różni, opada jak liście.

Zostaje najdroższe, najbliższe.

Huragany murów nie ugną.

Nie przekroczy progu nieufność.

I gdziekolwiek będziemy – wszędzie z tobą, ze mną – i dom nasz będzie.

Wiktor Woroszylski

7

w

O czym warto pamiętać, budując wspólnotę rodzinną?

2

4 r J

W Ł

C

J 20

t

n

Ś C

k

W

29 T M

S F 12 25

R 32

Ś Ć

L N

P

2

R L K 28

1

T 19 Z

W M

24

Ł

6

Ś

R

8

37

S

P

13

M

W

Ł

D

W

Z

Ć

D

N

36

5

s

m

k

z

21

c

s

34

D 35

p

Z

t

Uzupełnij samogłoski. Z utworzonych haseł wybierz wyróżnione litery. Wpisując je w kolejności od 1 do 38, odczytasz rozwiązanie.

T R 11

W 31

38 D

N

G L 33 10

15

M

P

W

S

R

R

N

T

W

T 18

16

P C

C Z

P

8 C Z

3 Z P

B

T W S Ń 22

26

W S P

L N 7

R

Z W

P R

B L

Z

W

17 14

9

M

W

N

23 Ż 30 W S

C P R

W 2

3

L W

C

Ź

27 1

Z

4

5

6

7

8

9 10 11 12 13 14 15 16 17

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38

9

2

Rodzina – moje okno na świat

Notatki:

Rodzina – widok z okna Na pierwszej lekcji rozmawialiśmy o tym, że rodzina jest pierwszym i podstawowym miejscem funkcjonowania każdego człowieka.

Dzisiaj spojrzymy na rodzinę z nieco innej perspektywy.

Dowiemy się, że aby zdobywać wiedzę, która okazuje się bardzo przydatna, wcale nie trzeba nigdzie wyjeżdżać. Wbrew pozorom, to nie na dalekich kontynentach możemy nauczyć się najwięcej, ale właśnie… w domu. „Jak to?” – ktoś z was zapyta. „Przecież znam tu każdy kąt” – dopowie. A my odpowiemy, że właśnie w rodzinie dowiadujemy się, kim tak naprawdę jesteśmy. Poznajemy siebie, wchodząc w relacje z innymi ludźmi. Nabywamy umiejętności, które pozwalają nam dobrze funkcjonować w społeczeństwie. „Czy to nie przesada?” – ktoś nadal ma wątpliwości. „Czego mam się nauczyć od mojej babci, która nie potrafi posługiwać się smartfonem, albo od mojego brata, który ma dopiero półtora roku

10

i cały jego słownik to ma-ma?”. Tym razem odpowiemy nieco przewrotnie: „W rodzinie możesz zdobyć umiejętności, które są potrzebne na dyrektorskim stanowisku. Możesz, ale nie musisz. To zależy od ciebie”.

Popatrzmy na ogłoszenie w Internecie – ofertę pracy dla dyrektora hotelu. Wymagane umiejętności to: doświadczenie w zarządzaniu zespołem ludzi – a czym, jeśli nie pracą zespołową, jest zgodne funkcjonowanie pod jednym dachem kilku osób o różnych charakterach? bardzo dobre umiejętności komunikacyjne – gdzie znajdziecie więcej okazji do nauki kulturalnej rozmowy, jeśli nie w domu? umiejętność motywowania zespołu – gdy chcecie osiągnąć wspólny sukces, na przykład uzyskać zgodę rodziców na nocowanie u kolegi, potraficie z rodzeństwem zmotywować się do ekspresowego posprzątania pokoju :) zdolności negocjacyjne* – w relacji z rodzicami ćwiczymy je każdego dnia! dbałość o detale, czyli o szczegóły – od kogo nauczycie się dokładności, jeśli nie od waszej babci, która najpiękniej przygotowuje wigilijny stół? doskonała organizacja pracy – kiedy będziecie lepiej zorganizowani, jeśli nie wtedy, gdy trzeba przygotować niespodziankę na imieniny mamy?

Przyszły dyrektor, aby tego wszystkiego się nauczyć, musi zgłosić się na dodatkowe zajęcia i kursy. Za te szkolenia oczywiście trzeba zapłacić.

A rodzina oferuje nam to całkowicie za darmo!

Warto dostrzec, że dom to coś więcej niż ugotowany obiad, wyprasowana koszulka i nocleg w czystej pościeli. W rodzinie mamy szansę nauczyć się prawdziwego życia.

Czasem nawet mówimy, że rodzina to okno na świat.

* negocjacje – polegają na wzajemnym oddziaływaniu rozmówców w celu osiągniecia porozumienia.

11

1

Mój dom, moja rodzina Z poniższej ramki wybierz pięć określeń, które najbardziej kojarzą ci się z rodziną. bezpieczeństwo, wspólnota, przekazywanie wartości, wychowanie, szacunek, opieka, dom, miłość, życie, bycie potrzebnym, schronienie, ciepło, szczęście, szacunek, zabawa, pomoc, zasady, zaufanie, radość, prezenty, przynależność do społeczności, posiłek, troska, święta, sprzeczki, samodzielność, obowiązki, więzi, pokolenia, pomoc.

Mój wybór:

2

Znaki miłości Jak w rodzinie można okazywać sobie wsparcie, miłość i szacunek?

12

3

Rodzinne drogowskazy Rodzice są dla dziecka pierwszymi przewodnikami i nauczycielami życia.

Dają mu „mapę świata” i wyjaśniają, jak jest zorganizowany. Poniżej znajduje się kilka drogowskazów. Zaznacz te, które otrzymujesz w swoim domu. Może dopiszesz do listy swoje drogowskazy?

bawa.

e, potem za

kcj Najpierw le

Wypełniam swoje obowiązki.

Kładę się spać nie później niż o 21.00.

Wracam do domu o umówionej godzinie.

osić Staram się w sposób kulturalny odn a. rodziców i rodzeństw

Wieczorem przygotowuję rzeczy do szkoły, aby rano nie szukać ich w pośpiechu.

do

Rozważnie wydaję pieniądze

Informuję rodziców, jeśli spóźniam Nie grymaszę . podczas jedzenia

z kieszonkowego.

się do domu.

Utrzymuję porządek w pokoju.

Informuję rodziców, jeśli spóźniam się do domu.

13