Ćwiczenia dla klasy 6 szkoły podstawowej. Wędrując ku dorosłości. Wychowanie do życia w rodzinie

WĘDRUJĄC KU DOROSŁOŚCI Wychowanie do życia w rodzinie

6 ĆWICZENIA S Z K O Ł A P O D S TAW O WA

Wędrując ku Dorosłości Wychowanie do życia w rodzinie dla uczniów klasy 6 szkoły podstawowej Magdalena Guziak-Nowak, Teresa Król, Józef Nowakowski, Jolanta Tęcza-Ćwierz

Ćwiczenia 1

© Copyright 2019 by Katarzyna Król Wydawnictwo i Hurtownia Rubikon

Adiustacja: Anna Grochowska-Piróg Korekta: Maria Wyrwa Projekt graficzny i skład: Marcin Nowak Zdjęcia: www.123rf.com

ISBN 978-83-65217-24-0 Katarzyna Król Wydawnictwo i Hurtownia Rubikon ul. Na Leszczu 17, 30-376 Kraków tel. 12 398 18 43, faks 12 398 18 44 www.KsiegarniaRubikon.pl REGON 351450547, NIP 944-147-11-82

Książka, którą nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegał praw, jakie im przysługują. Jej zawartość możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym. Ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. A kopiując ją, rób to jedynie na użytek osobisty.

Szanujmy cudzą własność i prawo!

Polska Izba Książki Więcej o prawie autorskim na www.legalnakultura.pl

Spis treści 1. Z rodziny się nie wyrasta

5

2. Rodzinne wychowanie

10

3. Rozwój ku dojrzałości i odpowiedzialności

15

4. Sztuka rozmowy

21

5. Gdy trudno się porozumieć

26

6. O presji rówieśniczej

34

7. Zarządzanie sobą

39

(lekcja dla grupy dziewcząt)

8. Zarządzanie sobą

46

(lekcja dla grupy chłopców)

9. Mój styl to zdrowie

54

(lekcja dla grupy dziewcząt)

10. Mój styl to zdrowie

60

(lekcja dla grupy chłopców)

11. Dojrzewam do kobiecości

65

(lekcja dla grupy dziewcząt)

12. Dojrzewam do męskości

70

(lekcja dla grupy chłopców)

13. Mam swoją godność

75

(lekcja dla grupy dziewcząt)

14. Mam swoją godność

81

(lekcja dla grupy chłopców)

15. Media – wybieram świadomie, korzystam bezpiecznie

87

16. Stalking, hejting, cyberprzemoc

92

(lekcja dla grupy dziewcząt)

17. Stalking, hejting, cyberprzemoc

98

(lekcja dla grupy chłopców)

18. Jak mogę ci pomóc?

105

19. Czasami pod górkę. Trudności w okresie dojrzewania

110

3

1

Z rodziny się nie wyrasta

Notatki:

Nasze zajęcia noszą nazwę „wychowanie do życia w rodzinie”. Warto na początku wyjaśnić, czym jest rodzina. To grupa, do której człowiek należy od chwili poczęcia – przychodzi na świat właśnie w domu Kowalskich, Nowaków, Iksińskich. Spośród innych grup społecznych wyróżniają ją więzy krwi, łączące osoby z tej samej rodziny. Ich wzajemne relacje powinny być oparte na miłości i wzajemnej trosce. Szczęśliwe życie rodzinne jest bardzo ważne dla każdego z nas, ponieważ stanowi podstawę do nawiązywania właściwych więzi z innymi. To dla was wręcz oczywiste, że w rodzinie zaspokajamy swoje potrzeby, zarówno te najbardziej podstawowe, jak pożywienie, czy sen, jak i potrzeby wyższego rzędu, np. akceptacji i przynależności. W rodzinie rozwijamy swoją osobowość, odkrywamy talenty i możliwości. Poznajemy również wzorce postępowania.

5

Rola w społeczeństwie Definicja rodziny wydaje się bardzo prosta: to mama, tata i dzieci.

Inaczej mówiąc – rodzina to związek mężczyzny i kobiety, którzy są małżeństwem oraz ich potomstwo. Członkowie rodziny powinni razem mieszkać, wspólnie zajmować się domem i wzajemnie wspierać. Mają wspólne nazwisko, majątek, tradycje, a nawet powiedzonka, rozumiane tylko przez nich. Rodzina odgrywa ważną rolę nie tylko w życiu jednostki, lecz także w funkcjonowaniu społeczeństwa. Z tego powodu nazywana jest podstawową komórką społeczną. Tak jak dom zbudowany jest z cegieł, tak społeczeństwo składa się z rodzin.

Skład współczesnych rodzin Obecnie większość ludzi żyje w tzw. rodzinach nuklearnych (łac. nucleus – jądro). Rodzina nuklearna składa się z żony, męża oraz ich potomstwa. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu nierzadkie były rodziny wielopokoleniowe: dziadkowie, rodzice i dzieci, którzy mieszkali w jednym domu. Współcześnie taki typ rodziny najczęściej występuje w gospodarstwach wiejskich. To gospodarstwo jest także miejscem pracy dla mieszkających razem pokoleń.

Najczęstszy model w polskim społeczeństwie to rodzina pełna, czyli składająca się z rodziców i dzieci. Zapewne każdy i każda z was pragnie mieć bezpieczny dom, w którym nikogo nie brakuje. Bywa jednak i tak, że dziecko dorasta w rodzinie niepełnej. Rodzina może być niepełna z różnych powodów, np. śmierci jednego z rodziców, rozwodu, czy dłuższego pobytu mamy lub taty za granicą.

6

Dzisiejsza rzeczywistość nie sprzyja jedności i trwałości małżeństwa i rodziny. Zdarza się, że rodzice się rozwodzą i zakładają nowe rodziny. Taki typ rodziny socjologowie nazwali rodziną zrekonstruowaną, czyli patchworkową (czyt. paczłorkową). Skąd taka nazwa?

Patchwork polega na zszywaniu ze sobą małych kawałków materiału tak, by stworzyć większą całość. W rodzinie patchworkowej przynajmniej jedna z osób opiekujących się dziećmi nie jest ich rodzicem biologicznym. Nową rodzinę tworzą rodzice i ich dzieci, a także byli małżonkowie oraz dzieci z poprzednich związków.

W rodzinie zastępczej lub adopcyjnej Zdarzają się sytuacje, gdy rodziców nagle zabraknie, np. na skutek śmiertelnego wypadku. Bywa też, że sąd ogranicza rodzicom władzę rodzicielską, np. z powodu nadużywania alkoholu. W takich sytuacjach opiekę nad dzieckiem przejmuje najbliższa rodzina lub państwo. Dziecko jest wówczas kierowane do rodziny zastępczej albo do adopcji.

Rodzinę zastępczą stanowią osoby, które nie są biologicznymi rodzicami.

Mogą to być małżonkowie, a także osoba samotna.

Rodzice zastępczy mogą być bezdzietni lub mieć własne dzieci. Często są to osoby spokrewnione z przyjmowanym do domu dzieckiem. O ustanowieniu rodziny zastępczej decyduje sąd rodzinny. Dziecko wychowuje się w niej do ukończenia 18. roku życia.

Adopcja polega na przyjęciu dziecka do swojej rodziny na całe życie. Adoptowany syn czy córka nosi nazwisko swoich nowych rodziców, dziedziczy po nich majątek, nabywa prawa, ale też obowiązki. Procedurą adopcyjną zajmują się ośrodki adopcyjne. Ich zadaniem jest poszukiwanie rodzin dla dzieci, które czekają na rodzicielską opiekę i miłość. Czekają na tych, którzy chcą stworzyć im dom.

7

1

Słowo, które jest Wam bliskie Na podstawie podanych wyrazów odgadnij tytuły znanych lektur szkolnych. Litery w wyróżnionych kratkach utworzą dodatkowe rozwiązanie.

Zapisz je.

Basia, Babcia Tańska, aktorzy: Szot i Walicki

Nemeczek, Janosz Boka, Ogród Botaniczny

Golarz Filip, Adaś Niezgódka

Britta, Lasse, Bosse, Lisa, Olle

Nel, Kali, Staś

Pan Tomasz, Niewidoma Dziewczynka

Rozwiązanie:

2

O rodzinie Z poniższych aforyzmów dotyczących rodziny wybierz jeden, wpisz numer w kratkę i wyjaśnij jego przesłanie.

1). Rodzina może się rozpaść na różne sposoby. Wystarczy źdźbło egoizmu, pech i szczypta chciwości. Ale ściśle utkana, tworzy więź, której nic nie pokona.

Jodi Picoult

2). Prościej jest rządzić narodem, niż wychować czwórkę dzieci.

Winston Churchill

3). Łatwiej dom zbudować niż go stworzyć.

Lidia Jasińska

4). Koła rodzinnego nie tworzy się cyrklem.

8

Stanisław Jerzy Lec

5). Jedyne, co można zrobić dla dzieci, to wychować je; nie można przeżyć za nie życia.

Elizabeth Taylor

3

Szczęśliwe dzieciństwo Jaki powinien być dom rodzinny, stwarzający szczęśliwe dzieciństwo?

Z poniższej ramki wybierz trzy określenia, które najlepiej charakteryzują rodzinę i przekaż nauczycielowi, który zapisze je na tablicy. Zgłoszone i podliczone określenia pozwolą na wyznaczenie im I, II i III miejsca. bezpieczeństwo, zaufanie, opieka, miłość, dobroć, uznanie, szczerość, bliskość, spokój, radość, wspólnota, wzajemność, relacje, szczęście.

4

Rodzinny dom „Każdy z nas jest Odysem, co wraca do swej Itaki” Leopold Staff

Przeskakując zawsze tę samą liczbę liter, odczytaj hasło i napisz je w linijce. Czy znasz mit o Odysie? Jeśli nie – sięgnij po mity greckie.

D

M

Ł

O

J

K

M

I

H

T

G

F

O

D

K

I

R

T

N

O

Ó

E

M

R

F

L

E

K

C

T

E

X

T

M

Ę

R

O

A

O

G

Ą

M

J

M

R

W

C

B

Ć

Ę

G

B

O

G

I

G

I

A

W

Z

D

L

H

I

M

Ż

A

C

F

Y

Ó

H

B

R

J

W W

O

B

D

E

S

Ż

A

W

B

Ó

A

D

E

Z

F

Ł

H

Y

X

E

Z

A

C

B

C

S

D

E

J

F

C

E

9

WĘDRUJĄC DOROSŁOŚCI

KU

Wychowanie do życia w rodzinie

PODRĘCZNIK S Z K O Ł A P O D S TAW O WA

6