6 minute read
Interview Maria Kager
Winnares De Bronzen Uil 2024 & de Lezersprijs
“Omdat je als lezer zou willen dat het papieren hoofdpersonage, met een vingerknip, een mens van vlees en bloed zou worden die je meteen uitnodigt, lekker naast jou, in de sofa, en je haar kunt vragen: vertel maar verder, Frida, straks, na het eten”. Met deze woorden sloot juryvoorzitter Peter Van den Eede op zaterdag 30 november het juryrapport af, waarmee De buitengewoon geslaagde opvoeding van Frida Wolf (De Arbeiderspers) De Bronzen Uil 2024 én een cheque ter waarde van 10.000 euro won. Nog geen kwartier eerder had Maria Kager met haar debuutroman ook de Lezersprijs in de wacht gesleept, uitgereikt door Willemsfondslid Isabelle Slock.
Wat betekent het winnen van zowel De Bronzen Uil als de Lezersprijs voor jou als debuterend auteur?
Dat ik beide prijzen heb gewonnen, is een geweldige eer. Ik kan het nog steeds niet helemaal geloven. Het betekent denk ik dat heel verschillende soorten lezers iets in mijn boek hebben gezien en de moeite hebben genomen om zich open te stellen voor mijn ‘verknipte’ vertelstijl. Dat is prachtig om te zien en geeft me een hoop zelfvertrouwen.
Hoe voelde het om binnen zo’n korte tijd twee belangrijke prijzen in ontvangst te nemen? Was je voorbereid op dit succes?
Ik wist niet dat het mogelijk was om beide prijzen te winnen. Nadat ik de Lezersprijs in ontvangst had genomen, zat ik gelukzalig en volledig ontspannen wat weg te dromen op het podium – totdat ik begreep dat het wéér over mijn boek ging. Nee, ik was dus absoluut niet voorbereid op dit succes.
Wat denk je dat jouw boek zo bijzonder maakt dat het zowel door de jury als door het publiek werd bekroond?
Ik vind het moeilijk om daar iets over te zeggen. Wel weet ik dat ik het boek met ontzettend veel plezier heb geschreven. Iedere ochtend keek ik ernaar uit om verder te schrijven en was ik benieuwd wat mijn personages nu weer zouden doen en zeggen. Wellicht dat mijn schrijfplezier voelbaar is voor lezers. Dat hoop ik ten minste.
Kun je ons meenemen in het ontstaan van De buitengewoon geslaagde opvoeding van Frida Wolf? Waar begon het idee?
Het verhaal is deels autobiografisch. Net als Frida Wolf ben ik opgegroeid in het huis naast de Koepelgevangenis in Haarlem, waar mijn vader gevangenisdirecteur was. Als kind was ik al gefascineerd door wat er gebeurde aan de andere kant van onze tuinmuur: de verhalen die mijn vader vertelde over de gevangenis, de busjes met gedetineerden die langsreden, en de bezoekers en bewaarders die in- en uitgingen. Het was een mysterieuze wereld, heel dichtbij, maar toch net buiten mijn bereik. Dat speelde altijd al in mijn verbeelding en inspireerde me om erover te schrijven. De eerste aantekeningen voor dit boek maakte ik toen ik een jaar of achttien was – lang voordat ik wist dat het ooit een echte roman zou worden.
Zijn er elementen in het boek die geïnspireerd zijn door je eigen ervaringen of omgeving?
Veel hoofdstukken zijn gebaseerd op gebeurtenissen uit mijn jeugd of verhalen van mijn vader. Zo’n idee heb ik vervolgens drastisch onderworpen aan de ‘wetteloosheid van de fictie’, waardoor er vaak niet veel meer van overbleef dat echt gebeurd is. Een voorbeeld is het hoofdstuk ‘Kontje Pils’, over een man die zijn vrouw doodslaat met een bierflesje omdat ze altijd de laatste slok van zijn pintje opdrinkt. Dat hoofdstuk is gebaseerd op een verhaal dat mijn vader ooit vertelde. Of zijn verhaal klopte, weet ik niet eens zeker; hij was een grote fantast – net als ikzelf overigens.
Hoe heb je het schrijfproces ervaren? Waren er momenten waarop je vastliep of juist in een creatieve flow zat?
Ik geloof erg in het ‘devies nulla dies sine linea’ – geen dag zonder lijn. Dat idee komt uit de schilderkunst, maar is goed toepasbaar op schrijven. Je moet elke dag schrijven, dan komt de inspiratie vanzelf. Als ik vastliep met het ene hoofdstuk, ging ik verder met een ander. Als ik met het hele boek vastliep, werkte ik aan iets anders, zoals een essay of de roman waar ik nu aan werk. Muziek helpt me enorm: zonder muziek kan ik niet schrijven. Het helpt me me te concentreren, de buitenwereld te vergeten en me in de juiste gemoedstoestand te brengen om mijn verhalen serieus te nemen.
Overdag liet je je in bibliotheek De Krook ook interviewen door Anneleen Van Offel. Hoe verliep dat gesprek voor jou?
Dat was een bijzonder leuk gesprek. Anneleen en ik hebben dezelfde redacteur bij De Arbeiderspers (de onvolprezen Esther Hendriks) en hadden elkaar al eerder ontmoet. Ik vermoedde daarom dat het een prettig gesprek zou worden. We delen een diepe liefde voor boeken, taal en reizen, en dat soort gedeelde passies scheppen een band.
Hoe combineer je het schrijverschap met eventuele andere werkzaamheden of verantwoordelijkheden?
Dat vergt enige discipline. Ik ben moeder van drie jonge kinderen en werk daarnaast als freelance recensent vertaalde fictie voor NRC, De Groene Amsterdammer en andere tijdschriften. Het hielp enorm dat ik in de laatste zes maanden van mijn debuutroman twee beurzen ontving, van het Nederlands Letterenfonds en het Amartefonds. Daardoor kon ik het recenseren tijdelijk op een laag pitje zetten, meer oppas inschakelen en me vrijwel volledig richten op mijn boek. Dat was heerlijk; zo kon ik grote stappen zetten.
Wat hoop je dat lezers meenemen na het lezen van jouw boek?
Tijdens het schrijven dacht ik daar niet aan, maar nu denk ik dat er twee belangrijke zaken zijn. Ten eerste hoop ik dat lezers geloven in de veerkracht van mensen. Hoe zwaar het leven soms ook is, het is mogelijk om met humor en moed vooruit te blijven kijken. Lezen speelt daarin een belangrijke rol: literatuur biedt een veilige plek, een wereld waar je altijd naar terug kunt keren. Ten tweede hoop ik dat lezers reflecteren op de absurditeit van gevangenissen. Het idee dat we sommige mensen opsluiten en anderen niet, blijft een sluimerend thema in mijn boek.
Hoe zie je je carrière als auteur na dit succes?
Ik geniet nog even na van de prachtige dag in Gent en de prijzen, en ga dan weer verder met mijn nieuwe roman.
Wil je meer weten over Maria en haar debuutroman?
Samen met de andere Bronzen Uil-genomineerden Suzanne Grotenhuis en Lena Kurzen was ze te gast in De Eerste Keer, de literaire podcast van de lage landen.
De mediapartners van De Bronzen Uil 2024, de lage landen en De Reactor, schreven beide een recensie over De buitengewoon geslaagde opvoeding van Frida Wolf. Meer informatie vind je op hun websites.
Cédric Ista, coach communicatie
