Kinderen enthousiast maken om te lezen

Een nieuw duwtje in de rug?

Het aanmoedigen van lezen kan op verschillende manieren worden aangepakt. Een effectieve methode is om interactief te werk te gaan: je begint met een boek, geeft een korte introductie of laat de kinderen om de beurt een passage voorlezen. Vervolgens test je of ze het begrepen hebben door ze de passage na te laten vertellen en stel je enkele vragen om hun begrip te peilen. Dit alles garandeert een aantrekkelijk en boeiend spelletje.

Een stimulans om het lezen te bevorderen

Je vertelt kort maar levendig een verhaal, eventueel ondersteund met beelden, bijvoorbeeld via een presentatie met foto’s of tekeningen. Vervolgens maak je het interactief door vragen te stellen over wat ze zien en hun interpretatie ervan te vragen. Hierdoor prikkel je hun nieuwsgierigheid en leergierigheid. Daarna ga je verder naar de waarheid door het boek erbij te pakken. Je leest de besproken passage voor en/of laat de kinderen een stukje lezen. Zo ervaren ze dat wat verteld werd net zo boeiend kan zijn als het boek zelf. De boodschap die je wilt overbrengen is dat lezen niet alleen verhalen vertellen is, maar ook zelf ervaren hoe boeiend een verhaal kan zijn. Het is belangrijk om deze kans om te lezen niet te laten liggen, omdat lezen een waardevolle manier is om bij te leren, meegevoerd te worden door een verhaal en taalvaardigheid te ontwikkelen. Dit is essentieel in ons leven, zoals blijkt uit enkele sprekende voorbeelden.

Ter illustratie

In maart was het Jeugdboekmaand met als thema sport en spel. De directeur van een lagere school in het Geraardsbergse vroeg me om een bijdrage te leveren aan de activiteiten voor het 3de en 5de leerjaar, waarbij ongeveer 30 leerlingen betrokken waren. Dit werd gebaseerd op een boek dat ik vrij recentelijk met een co-auteur heb geschreven. Het boek vertelt het verhaal van een groep jongeren die naar Nepal reist voor een trektocht en daar geconfronteerd wordt met de aardbeving van 2015 (‘Ferre’, zie recensie in Rechtuit, editie januari ‘24). Omdat ik zelf vertrouwd ben met Nepal, een van de armste landen ter wereld, dook ik in mijn fotoarchief op zoek naar afbeeldingen die de leefwereld van kinderen in het hooggebergte weergeven, met speciale aandacht voor het gezinsleven, schoolgaan, spel en sport. Deze foto’s werden samengevoegd in een presentatie. Door het interactieve verhaal en de contrastrijke beelden ten opzichte van onze eigen leefwereld, waren de kinderen meteen geboeid de ene vraag na de andere volgde.

Ondanks dat het boek eigenlijk bedoeld is voor (jong)volwassenen, bevatten sommige delen passages die ook voor kinderen leesbaar zijn. Deze werden voorgelezen, ook door de kinderen zelf. Zo kregen ze meteen de bevestiging dat lezen best leuk kan zijn. Twee lesuren werden moeiteloos gevuld met een mix van verhalen en leesbeurten, wat zorgde voor een verkennende en verrassende reis naar Nepal.

De afsluiting was hartverwarmend: normaal gesproken zijn kinderen ongeduldig om bij het laatste belsignaal snel de klas te verlaten. Maar dit keer staken zo’n 15 vingers de lucht in, een teken dat ze nog meer vragen hadden en nog niet weg wilden. Kortom, het was een succesvolle ervaring die zeker voor herhaling vatbaar is!

En alsnog voor de kinderen een tot lezen motiverende toemaatje

Als aandachtstimulans voor de sessie werd vooraf aan de kinderen de opdracht gegeven tegen ’s anderendaags een tekening te maken over wat zij te horen kregen. Tegelijk werden de ouders, oma’s en opa’s uitgenodigd om de tekeningen te komen bekijken en aan de hand daarvan te luisteren naar wat hun kinderen daarrond te vertellen hadden. Met kinderlijke fierheid becommentarieerden zij hun kleurrijk en inhoudelijk verrassend mooie tekeningen. Als onderdeel van een totaalconcept… een afsluiter die evenzeer navolging verdient.

Luc Govaert, voorzitter Willemsfonds