White Eagle - Biały Orzeł. TriState edition NY-NJ-PA

November 6, 2020 | Volume XVIII | Issue 22

BiałyOrzel24.com

NEW YORK – NEW JERSEY – PENNSYLVANIA

ď‚? str. 11

40

Co adwokat musi zrobić, aby doprowadzić do zawarcia ugody w sprawie wypadkowej?

ď‚? str. 7

Kulisy wtorkowego wieczoru

Wybory 2020: co wiemy?

wyniki. Opóźnienie to wynika z rekordowej liczby głosów oddanych w tym roku w trybie korespondencyjnym. Trudno przewidzieć, komu te 6 stanów ostatecznie wytyczy ścieşkę do zwycięskich 270 głosów elektorskich. Duşo zaleşeć będzie od tego, czy dotychczas niepoliczone głosy są w metropoliach, które głównie faworyzują demokratów, czy z terenów pozamiejskich, gdzie wyborcy z reguły bardziej skłonni są głosować na republikanów. Lecz pomimo braku ogłoszonego zwycięzcy, na podstawie dostępnych juş danych i samego przebiegu kampanii oraz wyborów, moşna wskazać kilka wygranych i przegranych wtorkowego wieczoru.

W

chwili oddania obecnego wydania do druku nie wiadomo jeszcze, czy 20 stycznia 2021 roku władzę obejmie były wiceprezydent Joe Biden czy na kolejne 4 lata zaprzysięşony zostanie Donald Trump. Ostatecznie o wygranej zadecydują: Nevada, Wisconsin, Michigan, Pensylwania, Georgia i Północna Karolina.

Moşe minąć jeszcze kilka dni, zanim niektóre z tych stanów podadzą ostateczne

W nocy z wtorku na środę Donald Trump w kontrowersyjnych wypowiedziach ogłosił wygraną. Jego przeciwnik natomiast zapewniał, şe wygrana jest w zasięgu ręki  Flickr

CiÄ…g dalszy ď‚? str. 9

Nowy Jork odnotowuje największą liczbę śmiertelnych wypadków komunikacyjnych

0,$Â&#x201A;(l :<3$'(." ;BE[XPĂ&#x17D; 5IF 1MBUUB -BX 'JSN QPOBE PLOLRQĂ&#x2019;Z PET[LPEPXBĂ&#x17D;

2

Promocja November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

Nowy Jork odnotowuje największą liczbę śmiertelnych wypadków komunikacyjnych za rządów burmistrza De Blasio

R

ok 2020 z pewnością nie poprawił bezpieczeństwa na drogach nowojorskiej metropolii. Od 2014 roku, kiedy burmistrz Bill de Blasio objął urząd, liczba śmiertelnych wypadków komunikacyjnych stale rośnie.

W 2019 odnotowano ich aż 220.

W tym roku ta liczba może być nawet wyższa, pomimo że miasto było zamknięte przez kilka miesięcy.

Te liczby nie tylko rozczarowują, ale są nie do zaakceptowania dla nas nowojorczyków. Bezpieczne poruszanie się po swoim mieście wydaje się być absolutnym prawem każdego mieszkańca. Jak podaje organizacja zajmująca się wprowadzaniem

alternatywnych rozwiązań komunikacyjnych, pomimo wzrostu tragicznych wypadków, de Blasio kompletnie zlekceważył rekomendacje ekspertów i zmniejszył budżet programu, którego celem jest zmniejszenie wypadków drogowych. Warto przypomnieć, że obejmując urząd burmistrza, de Blasio zapowiadał całkowitą eliminację śmiertelnych wypad-

ków komunikacyjnych w mieście do roku 2024.

Jeżeli Ty lub Twoi bliscy ulegli wypadkowi samochodowemu lub potrąceniu na nowojorskich ulicach, nasza kancelaria oferuję bezpłatną konsultację.

Do odszkodowań uzyskanych na rzecz naszych klientów należą między innymi:  Rekordowy werdykt w wysokości $32,756,156 na rzecz weterana, którego auto zostało uderzone przez pijanego kierowcę;  Ugoda w wysokości $12,000,000 na rzecz pięcioletniego dziecka potrąconego przez samochód;  Werdykt sądowy w wysokości $9,263,326 na rzecz pasa-

żera taksówki, który doznał uszkodzeń kręgosłupa;  Ugoda w wysokości $8,800,000 na rzecz starszej kobiety uderzonej na pasach przez ciężarówkę.

Kancelaria Block O'Toole & Murphy z dedykacją ciężko pracuje na to, aby firmy ubezpieczeniowe oraz ławnicy zrozumieli jak dewastujący wpływ na życie prywatne i zawodowe poszkodowanego może mieć wypadek. Nasza firma nie jest zainteresowana uzyskaniem szybkiej i łatwej ugody. Twardo negocjujemy i nie zostawimy ani jednego dolara na stole, który należy się naszym klientom.  Mecenas Paweł P. wierzbicki, esq.

Jeżeli Państwo lub Państwa bliscy doznali obrażeń cielesnych w wyniku wypadku, zachęcam do kontaktu z naszą kancelarią. Aby umówić się na bezpłatną konsultację i porozmawiać bezpośrednio z mecenasem Wierzbickim w języku polskim mogą Państwo dzwonić na numer 646-863-5538 lub wysłać e-mail z zapytaniem na adres: pwierzbicki@blockotoole.com.

Więcej bezpłatnych materiałów informacyjnych mogą Państwo znaleźć na naszej stronie internetowej www.blockotoole.com.

Reklama Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

3

Od redakcji

4

November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

WSTĘP

Akcja TVP Polonia

W



Marcin Bolec REDAKTOR NACZELNY

ysoka frekwencja w wyborach prezydenckich w USA to – podobnie jak kilka miesięcy temu w Polsce – efekt dużej polaryzacji społeczeństwa.

Na wyniki pewnie jeszcze trochę poczekamy, ale jestem przekonany, że decyzje wyborcze Polonii i Amerykanów polskiego pochodzenia będą miały na nie duży wpływ. O ile bowiem jeszcze 4, 8 czy 12 lat temu wybór między kandydatem Republikanów a Demokratów wydawał się dla Polonii i dla Polski prawie tym samym, czyli dobrymi, przyjaznymi stosunkami, o tyle 4-letnia kadencja Donalda Trumpa pokazała, że relacje polsko-amerykańskie można wznieść na dużo wyższy, a przede wszystkim konkretny poziom. Wystarczy wspomnieć tu o rosnącej liczbie amerykańskich żołnierzy nad Wisłą, dostawach gazu LNG czy w końcu o upragnionym zniesieniu wiz. Kto z nas 4 lata temu uwierzył Donaldowi Trumpowi, że to zrobi? Przyznajmy, że prawie nikt, a jednak tak się stało (co jest oczywiście również zasługą samych Polaków). Dlatego jest dla mnie oczywiste, że amerykańska Polonia w swojej zdecydowanej większości ponownie postawiła na Trumpa.

Zaryzykowałbym także tezę, że bardziej niż nam, Polonii, na reelekcji kandydata Republikanów zależy naszym rodakom nad Wisłą. Zwłaszcza tym, którzy rozumieją, jak ważne jest amerykańskie wsparcie w obecnym geopolitycznym położeniu Polski. Zwycięstwo Bidena nie będzie oczywiście oznaczało żadnej katastrofy we wzajemnych stosunkach, ale można przypuszczać, że jako prezydentowi USA bliżej będzie mu do Berlina czy Paryża niż do Warszawy.

To właśnie dlatego na wyniki tych wyborów czekają Polacy niemal na całym • świecie.

„wielkie serca Polaków”

D

o 25 listopada br. można zgłaszać kandydatów do dorocznej nagrody TVP Polonia „Za zasługi dla Polski i Polaków poza granicami kraju”. W tym roku TVP Polonia pragnie uhonorować nagrodą Polaków, którzy w czasach pandemii troszczyli się o innych, dając wyraz swej niezwykłej solidarności z najbardziej potrzebującymi.

TVP Polonia przyznaje nagrodę „Za zasługi dla Polski i Polaków poza granicami kraju” od 1995 roku. Laureatami są ludzie zasłużeni dla kultury, sztuki, edukacji i sportu, którzy w szczególny sposób przyczynili się do rozsławienia Polski i Polaków na całym świecie.

To prestiżowe wyróżnienie tym razem trafi również do bohaterów

Editor-in-Chief & Managing Partner Marcin A. Bolec – editor@whiteeaglenews.com Associate Editor: Joanna Szybiak

www.whiteeaglenews.com

kristen welker Dziennikarka NBCNews prowadziła ostatnią debatę pomiędzy Donaldem Trumpem a Joe Bidenem w Nashville. I trzeba przyznać, że była to zdecydowanie najbardziej merytoryczna dyskusja obydwu kandydatów na prezydenta USA.

cezary k.

Były piłkarz Legii Warszawa i były poseł Platformy Obywatelskiej, już jako agent piłkarski, szantażował Roberta Lewandowskiego, by ten zapłacił mu 20 mln euro „za spokój”. Nagranie z tego spotkania nie pozostawia żadnych złudzeń.

Reporters: Marek Kania, Edward Bolec, Barbara Bilińska Bolec, Agnieszka Granatowska, Robert Strybel, Halina Kossak, Halina Głowacka, o. Tymoteusz Michał Tarnacki, Arkadiusz Rogowski

Advertising: Helena Boczoń

Contributors: Robert Rothstein, Czesław Michałowski, Ryszard Urbaniak, Zofia Braun, Tomasz Moczerniuk, Barbara Szenk, Dominika Heyduk, Bogumiła Gładysz

graphics: Tomasz Świętoniowski, Zbigniew Czeranowski

Intern & Special Projects Manager: Aleksandra Szynkielewska

Office Manager: Andrea Hardy

Sales & Editorial: (860) 223-1150 Email: info@whiteeaglenews.com

tury mogą zgłaszać sami widzowie za pomocą specjalnego formularza na stronie polonia.tvp.pl. Uroczyste wręczenie nagród tegorocznym laureatom będzie pokazane na antenie TVP Polonia 27 grudnia 2020 roku.

•

PLUS, MINUS

Publisher & Managing Partner Darek Barcikowski – publisher@whiteeaglenews.com

WhItE EAgLE MEdIA, LLC 55 Broad St. Suite 220 New Britain, CT 06053

czasu pandemii. Zamknięci w domach, otworzyli swoje serca, niosąc bezinteresowną pomoc. W walkę z pandemią włączyło się wiele organizacji polonijnych, duszpasterstwa, harcerze i uczniowie polskich szkół. Ich kandyda-

www.BialyOrzel24.com

Facebook.com/BialyOrzel24

The White Eagle is a biweekly publication of White Eagle Media LLC. The content of this publication may not be reprinted or re-transmitted in whole or in part without the expressed written consent of the publisher. White Eagle Media assumes no responsibility for advertising content or errors but will reprint whatever part of the advertisement needs corrections if written notice is submitted within a week of the date of publication. Unsolicited photos will not be returned. The newspaper accepts no responsibility for unsolicited manuscripts, photographs or artwork.

The White Eagle welcomes letters from its readers. Letters must be signed and include a daytime telephone number. Letters may be edited for space restrictions. Back issues can be ordered by sending a request specifying the edition and date as well as a processing fee of $5.00 per copy. Some issues may no longer be available. Annual subscriptions are available at the rate of $89. Semiannual subscriptions are available at a rate of $49. All requests, inquiries and unsolicited content should be sent to White Eagle Media LLC P.O. Box 52057, Boston, MA 02205.

Integralną częścią gazety „Biały Orzeł” – „White Eagle” jest dodatek edukacyjno-rozrywkowy dla dzieci i młodzieży pn.

Edukacja Polonijna. Projekt jest współfinansowany ze środków Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polski w Nowym Jorku.

Reklama Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

5

6

Wiadomości z Polski November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

Trybunał Konstytucyjny uznał aborcję eugeniczną za niezgodną z Konstytucją

Polska ProtestuJe 22

października 2020 roku Trybunał Konstytucyjny wydał orzeczenie, w którym uznał tzw. aborcję eugeniczną za niezgodną z Konstytucją. Środowiska lewicowe natychmiast zorganizowały manifestacje, w których mimo nasilającej się epidemii koronawirusa, udział wzięły tysiące młodych osób.

Z inicjatywą nowelizacji ustawy antyaborcyjnej wyszedł prezydent Andrzej Duda.

Ustawa z 1993 roku przewiduje aborcję w trzech przypadkach: gdy ciąża jest wynikiem gwałtu, gdy ciąża zagraża zdrowiu lub życiu matki, a także gdy płód jest ciężko uszkodzony. 22 października Trybunał Konstytucyjny uznał, że aborcja z uwagi na ciężkie i nieuniknione uszkodzenia płodu, jest niezgodna z ustawą zasadniczą. Decyzja zapadła większością głosów (zdanie odrębne zgłosili sędzia Leon Kieres oraz sędzia Piotr Pszczółkowski).

Warto przypomnieć, że podobnie brzmiało orzeczenie TK z 28 maja 1997 roku, kiedy jego prezesem był prof. Andrzej Zoll. „Demokratyczne państwo prawa jako naczelną wartość stawia człowieka i dobra dla niego najcenniejsze. Dobrem takim jest życie, które w demokratycznym państwie prawa musi pozostawać pod ochroną konstytucyjną w każdym stadium jego rozwoju” – brzmiało orzeczenie.

Październikowe orzeczenie TK miało wejść w życie 2 listopada br. Tak się jednak (przy-

najmniej do czasu publikacji artykułu) nie stało, czego przyczyn należy upatrywać w manifestacjach, jakie w całej Polsce zorganizowały środowiska lewicowe na czele z feministycznym Strajkiem Kobiet. – To Kaczyński i jego służby, jego koledzy są winni temu, że wychodzimy na ulice, że ktoś z nas się zarazi.

To oni spowodowali, że musieliśmy wyjść – ogłosił Strajk Kobiet.

Przedstawicielki ruchu szybko sformułowały postulaty: aborcja na żądanie, wprowadzenie świeckiego państwa, usunięcie religii ze szkół czy zaradzenie katastrofie klimatycznej. Powołały nawet radę konsultacyjną, która miała negocjować... „pokojowe ustąpienie rządu”.

Napięta sytuacja spowodowała, że propozycję nowej ustawy antyaborcyjnej przedstawił prezydent. – Uwzględniając wskazania Trybunału, projekt ten przewiduje wprowadzenie nowej przesłanki, która przywraca możliwość przerwania ciąży, w sposób zgodny z zasadami Konstytucji RP, jedynie w przypadku wystąpienia tzw. wad letalnych, gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na wysokie prawdopodobieństwo, że dziecko urodzi się martwe albo obarczone nieuleczalną chorobą lub wadą, prowadzącą niechybnie i bezpośrednio do śmierci dziecka, bez względu na zastosowane działania terapeutyczne – oświadczył Andrzej Duda.  oPr. bo

 Strajk Kobiet

W piątek 30 października br. na ulice Warszawy wyszło protestować ok. 50 tys. ośób

Więcej na temat protestów  str. 42-44

Na Stadionie Narodowym powstał... Szpital Narodowy

Gwałtowny wzrost liczby zakażeń

 premier.gov.pl

Do ponad 400 tysięcy wzrosła na początku listopada liczba zakażonych Covid-19 w Polsce. Liczba zgonów przekroczyła 6 tysięcy, co zmusiło rząd do wprowadzenia kolejnych obostrzeń oraz przekształcenia części szpitali powiatowych w wyłącznie covidowe. Powstały również szpitale polowe, w tym jeden na Stadionie Narodowym w Warszawie.

Tzw. Szpital Narodowy powstał w 2 tygodnie. Dysponuje m.in. 4 mobilnymi aparatami RTG, 2 USG, 160 kardiomonitorami, 3 wytwornicami tlenu, aż 45 respiratorami i innymi specjalistycznymi urządzeniami medycznymi. Zgodnie z rządową strategią szpi-

tale tymczasowe dla chorych na COVID-19 powstały w każdym mieście wojewódzkim.

Dzięki temu baza łóżek szpitalnych dla pacjentów zakażonych koronawirusem zwiększyła się o 5.5 tysiąca.

3 listopada w szpitalach przebywało 18,160 chorych, z których 1,550 było podłączonych do respiratorów. W całym kraju wolnych łóżek było 7,742, a wolnych respiratorów 429.

Od 1 listopada podniesiono o 100 proc. wynagrodzenia (jako świadczenia dodatkowe) dla personelu medycznego walczącego z koronawirusem, łącznie z ratownikami medycznymi i diagnostami laboratoriów szpitalnych.  oPr. bo

Tak obecnie wygląda Stadion Narodowy od środka. Powstał tu szpital covidowy

Porady Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

Co adwokat musi zrobić, aby doprowadzić do zawarcia ugody w sprawie wypadkowej?

P

rzy sprawach dotyczących pracowników, którzy odnieśli obrażenia w pracy, często pojawia się pytanie: „ile otrzymam z tytułu ugody w związku z moim wypadkiem na budowie?”. Problem, z jakim musi zmierzyć się prawnik, odpowiadając na to częste pytanie, polega na tym, że w każdej sprawie występują odrębne, unikalne fakty i obrażenia. Aby uzyskać maksymalne odszkodowanie w ramach ugody w wypadkach budowlanych, istnieją pewne kroki, które musi powziąć prawnik od wypadków budowlanych. Oprócz wiedzy na temat obrażeń klienta prawnik musi również znać konkretne przepisy i regulacje stanu Nowy Jork. Doświadczenie w obu tych kwestiach pozwoli na otrzymanie przez klienta odszkodowania pieniężnego w pełnej wysokości z tytułu poniesionych obrażeń.

Nasi prawnicy nieustannie pracują nad zapewnieniem naszym klientom, którzy odnieśli obrażenia w miejscu pracy, jak najwyższej ugody w wypadkach budowlanych. Jedną z najważniejszych rzeczy, od której zacznie prawnik, jest dokładne przyjrzenie się wypadkowi w celu ustalenia, co dokładnie się wydarzyło. Wiąże się to z rozmową z osobami, z którymi poszkodowany pracownik przebywał w momencie wypadku. Im mniej czasu od zdarzenia upłynie, tym łatwiej będzie uzyskać w trakcie rozmowy ze świadkami dokładny opis tego, w jaki sposób doszło do wypadku.

Świadkowie mogą okazać się pomocni przy Twojej ugodzie dotyczącej wypadku na budowie Rozmowa ze świadkami jest ważna przy weryfikacji części ciała, które według słów klienta zranił on w wyniku wypadku. Na przykład, jeśli twój uderzony przez spadający pustak klient twierdzi, że doznał urazu głowy, świadek może potwierdzić: (1) co uderzyło klienta w głowę, (2) czy miał on na głowie kask ochronny, (3) czy stracił on przytomność, (4) czy w wyniku uderzenia krwawił.

Klient z urazem głowy może nie pamiętać tych szczegółów. Utrudni to adwokatowi negocjowanie kwoty, na jaką opiewać powinna ugoda w sprawie. Kiedy próbujemy negocjować z firmą ubezpieczeniową, może ona nie uwierzyć klientowi, który nie pamięta, co się stało. Spostrzeżenia świadka mogą stanowić dowód poprzez wskazanie części ciała klienta, które w wyniku wypadku doznały obrażeń. Świadek może również pomóc w wykazaniu, dlaczego klient powinien otrzymać odszkodowanie za obrażenia odniesione w wyniku wypadku.

Znajomość stanowego Prawa pracy Ponadto prawnik od wypadków na budowie, który próbuje negocjować ugodę, musi znać przepisy stanu Nowy Jork dotyczące wypadków budowlanych. Jednym z tych przepisów jest §240(1) Prawa pracy. Zgodnie z jego brzmieniem, pracownicy budowlani są chronieni przed zagrożeniami związanymi z grawitacją, takimi jak upadek z wysokości czy uderzenie przez spadający przedmiot. Udowodnienie na-

ruszenia tego prawa jest pomocne przy negocjowaniu ugody. Ustawa stanowi, że właściciele placów budowy i generalni wykonawcy ponoszą bezwzględną odpowiedzialność za naruszenie §240(1) Prawa pracy, niezależnie od tego, czy osoba odpowiedzialna sprawuje bezpośrednią kontrolę nad pracą. Nawet jeżeli poszkodowany pracownik częściowo przyczynił się do wypadku, to prawo to nie bierze tego pod uwagę. Wynikiem naruszenia tego prawa może być otrzymanie przez poszkodowanego pracownika pełnej rekompensaty za poniesione obrażenia.

Kolejnym prawem, które znać powinni prawnicy od wypadków budowlanych, gdy starają się o ugodę, jest §241(6) Prawa pracy. Zgodnie z nim właściciel placu budowy lub generalny wykonawca ponosi odpowiedzialność za obrażenia pracowników. Dzieje się tak w przypadku, gdy doszło do naruszenia sekcji Kodeksu przemysłowego stanu Nowy Jork (zasada 23). Na ten Kodeks przemysłowy składają się liczne sekcje, zgodnie z którymi wymagana jest ochrona pracowników: • przed zagrożeniami napowietrznymi, • przed niebezpieczeństwem upadku, • przed ryzykiem potknięcia i poślizgnięcia się, • na wszystkich etapach prac budowlanych, rozbiórkowych i ziemnych.

Znajomość tych sekcji jest kluczowa w sytuacjach takich jak poślizgnięcie/potknięcie się i upadek lub zawalenie się wykopu/rowu, gdzie §240 (1) Prawa pracy może nie znajdować zastosowania. Dlatego też prawnik powinien znać sekcje Kodeksu przemysłowego oraz wiedzieć naruszenie których sekcji spowodowało wypadek pracownika.

Sekcja 200 Prawa pracy Ponadto prawnik od wypadków budowlanych musi znać sekcję 200 Prawa pracy. Zgodnie z sekcją 200 wykonawca musi zapewnić rozsądną i adekwatną ochronę zdrowia i bezpieczeństwa pracownika na placach budowy. Wymaga to od wykonawcy zapewnienia bezpiecznego miejsca do pracy, kiedy ma on upoważnienie do kontrolowania czynności prowadzących do obrażeń.

Na mocy tej sekcji generalny wykonawca może ponosić odpowiedzialność, jeśli kontroluje miejsce pracy i był świadomy niebezpieczeństwa, które było przyczyną wypadku. Obowiązek zapewnienia bezpiecznego miejsca pracy obejmuje wykrywanie zagrożeń, które mogą być znalezione podczas inspekcji miejsca pracy.

Biorąc to pod uwagę, kiedy pracownik uzyskuje maksymalne odszkodowanie z tytułu ugody w wypadkach budowlanych, potrzebny jest ci prawnik ze znajomością odpowiednich regulacji.

Aby wygrać sprawę, potrzebujesz prawnika, który wie, co jest wymagane. Nasi prawnicy posiadają wieloletnie doświadczenie w zakresie przepisów Prawa pracy. Przy sprawach dotyczących wypadków budowlanych, zawsze staramy się zapewnić Ci ugodę opiewającą na najwyższe możliwe odszkodowanie za Twoje obrażenia.

•

7

8

Z życia Polonii November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

Judoka Wojciech Szuliński z Nowego Jorku będzie walczył na mistrzostwach świata w Serbii

apetyt na zwycięstwo W

ojciech Szuliński,, trener i zawodnik nowojorskiej sekcji judo, będzie walczył na mistrzostwach świata w Sambo w Serbii, które odbywają się w dniach 4-8 listopada br. w miejscowości Nowy Sad. Mistrzostwa organizowane są przez Międzynarodową Federację Sambo FIAS. Jedną z osób, która reprezentować będzie Stany Zjednoczone, będzie nasz rodak i bardzo aktywny w życiu Polonii zawodnik – Wojciech Szuliński.

Znany bokser Adam Kownacki aktywnie wspiera Wojciecha Szulińskiego i polskich judoków z sekcji w Nowym Jorku i New Jersey

Szuliński to na co dzień trener judo w sekcji sportowej Szuliński Gaweł Judo Club. Klub zrzesza dzieci z ponad 150 rodzin polonijnych na terenie Nowego Jorku i New Jersey, posiada też sekcję dla dorosłych, w której to swoje umiejętności podnosi trener i zarazem zawodnik Wojciech Szuliński.

Zaproszenie do wzięcia udziału w reprezentacji Stanów Zjednoczonych na mistrzostwach świata to wielkie wyróżnienie, ale nie zaskoczenie, gdyż to właśnie w tej formie walki Szuliński osiągał swoje największe sukcesy.

Sambo sportowe to połączenie dyscyplin olimpijskich: zapasów oraz judo, zapoczątkowane w Rosji w połowie XX wieku. Ponad 94 narodowe federacje sambo zrzeszone są w organizacji FIAS (Międzynarodowa Federacja Sambo), która jest organizatorem 30 turniejów tej dyscypliny rocznie. Najbardziej prestiżowe są mistrzostw świata, organizowane w tym roku w Serbii, podczas których zobaczymy naszego rodaka.

Wyjazd na mistrzostwa nie odbyłby się bez wsparcia Polonii. Mecenas Paweł Wierzbicki z kancelarii prawniczej Block O’Toole Murphy jest głównym sponsorem

 GRAM-X PROMOTIONS

Wojciech Szuliński podczas jednego z treningów z reprezentantami Polski

obozu przygotowawczego oraz wyjazdu Wojciecha Szulińskiego na ten najbardziej prestiżowy turniej roku. Kancelaria na co dzień aktywnie wspiera też sekcję judo.

– Dam z siebie wszystko i cieszę się bardzo, że będę mógł reprezentować kraj oraz całą Polonię na arenie międzynaro-

MieJsce na TwoJe oGłoszenie

(800) 668-0667

dowej. Postaram się wywalczyć medal – dla naszej sekcji judo i dla wszystkich ludzi, którym na sercu leży dobro polonijnego sportu i naszej młodzieży – zapowiada Szuliński.

Trzymamy kciuki!  GreGory Fryc, oPr. JLs

Wydarzenia Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

9

Wybory 2020: Co Wiemy?

PrZEgrALi Sondaże. Sondaże przedwyborcze grubo pomyliły się w 2016 roku. Analitycy polityczni nie wierzyli, że statystycy mogą ponownie popełnić taki sam błąd cztery lata później i ponownie tak nietrafnie odzwierciedlić sympatie wyborców. A jednak... Ankieta przeprowadzona między 27 października a 2 listopada na Florydzie przez Swayable pokazała przewagę Bidena na poziomie 8%. Ankieta Quinnipiac z tego samego okresu wskazała na 5% przewagi dla Bidena. Tymczasem przy 96% policzonych głosów, Trump wygrał na Florydzie przewagą 3.4%. Natomiast sondaż przeprowadzony przez The Economist/YouGov między 31 października a 2 listopada dawał Bidenowi przewagę w skali całego kraju aż 10% i był jednym z kilku, które pokazywały na przełomie października i listopada przewagę poparcia dla Bidena sięgającą 10%. Ogólnokrajowe badania preferencji wyborców przeprowadzone przez Opinium między 26 a 29 października wskazywały na przewagę Bidena do 14%. A jednak w środę rano (11/4), z policzonych 135 milionów głosów, przewaga Bidena wynosiła na poziomie krajowym mniej niż 1%. W świecie statystyki są to rażące pomyłki, które sugerują, że badania sympatii wyborców zapewne ponownie stracą na wiarygodności i na znaczeniu.

Polonia. Ani jedna, ani druga kampania

nie potraktowała poważnie wyborców polskiego pochodzenia. Po 2016 roku, gdy Trump publicznie zawdzięczał częściowo swoją wygraną polonijnym wyborcom w kluczowych stanach, można się było spodziewać, że sztab Trumpa szczególnie będzie zabiegał w tym roku o nasze głosy, a przynajmniej, że dojdzie do kolejnego spotkania z wyborcami o polskich korzeniach. Tak się jednak nie stało. Po stronie

Bidena z kolei najwięcej szumu w polskich i polonijnych mediach wywołały komentarze samego kandydata, odebrane jako porównanie Polski do totalitarnych reżimów. We wtorkowy wyborczy wieczór sam prezydent Trump odniósł się do Polaków... ale niestety pomyłkowo. We wpisie na Twitterze na temat głosowania po zamknięciu lokali wyborczych odniósł się do nich jako Poles (Polacy) zamiast polls (lokale wyborcze). Literówka prezydenta niestety okazała sie szczytem zainteresowania nami jako wyborcami w 2020 roku. Napisały o niej niemalże wszystkie polskie media.

Demokraci. Demokraci liczyli na „niebieską falę” we wtorkowych wyborach, gdzie oprócz tak zwanych swings states jak Floryda czy Ohio walczyli również o Texas czy Iowę. Trump wygrał w każdym z tych stanów, miażdżąc marzenia o wielkim zwycięstwie, jakiego spodziewali się demokraci w tegorocznych wyborach. Apetyt na zmianę oraz chęć obalenia administracji Trumpa okazały się o wiele mniejsze niż się spodziewano. Wyniki wyborów znane do tej pory pokazały, że kraj jest podzielony, a połowa Amerykanów poparła status quo i głęboki sprzeciw przeciwko Trumpowi i jego polityce, o jakim mówili stratedzy demokratyczni, po prostu nie istnieje. Nadzieja demokratów na przejęcie władzy w Senacie też okazała się płonna.

Dostępne wyniki wskazują, że nie uda się im odebrać tyle mandatów, aby zyskać przewagę. Kolejnym ciosem dla demokratów we wtorkowych wyborach okazali się Latynosi – grupa, która od lat uważana była za pewny demokratyczny elektorat oraz przyszłość partii. Na Florydzie, gdzie mieszka prawie 6 milionów Latynosów stanowiących prawie 30% populacji stanu, poparcie dla Trumpa wśród tego elektoratu wzrosło z 35% w 2016 roku do 50% w

obecnych wyborach. Demokraci zgubili też poparcie wśród Latynosów w Ohio oraz Georgii.

WygrALi Demokracja. Spekulacje na temat prze-

biegu tegorocznych wyborów przedstawiały czarny scenariusz. Rozszerzenie sposobu oraz czasu, w jakim można było głosować, miały doprowadzić do chaosu.

Lecz pomimo iż przed wyborami oddano prawie 102 miliony głosów, w tym ponad 65 milionów korespondencyjnie, a we wtorek do lokali wyborczych udało się kolejne 36 milionów wyborców, wybory przebiegły sprawnie i spokojnie. Dotychczas nie odbyły się też żadne protesty, jakich spodziewało się wiele miast, w tym Nowy Jork, gdzie od kilku dni właściciele biznesów zabijali deskami witryny sklepów i restauracji, aby uchronić je przed rozróbami. Nie wiadomo jeszcze, jaki będzie ostateczny wynik wyborów oraz jak pogodzą się z nim kandydaci oraz ich zwolennicy, ale na pierwszy rzut oka wybory, przeprowadzone w nadzwyczajnych czasach i warunkach, świadczą o tym, że amerykańska demokracja jest wciąż żywa i ma się dobrze.

Wyborcy. Amerykańscy wyborcy chcieli zagłosować... i zagłosowali. Pomimo panującej pandemii głos oddało grubo ponad 135 milionów wyborców. Liczba ta odzwierciedla ilość policzonych głosów do środy rano, z czego 7 stanów nie podało jeszcze ostatecznych wyników. Może się okazać, że po policzeniu wszystkich głosów liczba ta przekroczy 140 milionów, co byłoby rekordem głosów oddanych w amerykańskich wyborach prezydenckich. Do roku 2000 liczba głosów w wyborach prezydenckich tylko raz przekroczyła 100 milionów. W 1992 roku w rozgrywce między Billem Clin-

tonem a Georgiem H. W. Bushem głos oddało lekko ponad 104 milionów głosujących.

Liczba głosujących po raz pierwszy przekroczyła 130 milionów w 2008 roku, kiedy o fotel prezydenta ubiegał się po raz pierwszy Barack Obama. Lecz 2020 rok zapewne będzie tym, w którym rekordowa liczba amerykańskich wyborców zdecydowała się oddać głos i zadecydować o kierunku i przyszłości kraju.

Się oKAżE Polska. Na ostateczne wyniki wyborów z niecierpliwością czeka nie tylko cały kraj, ale i cały świat. To, kto obejmie władzę w USA na kolejne 4 lata, będzie miało ogromny wpływ na to, jak kształtować się będzie amerykańska polityka zagraniczna.

A to dla Polski ma ogromne znaczenie. Status Polski jako sojusznika Stanów Zjednoczonych został podniesiony przez prezydenta Trumpa do bezprecedensowego poziomu. Wiele elementów tej współpracy niewątpliwie uzależnionych jest od kolejnych 4 lat prezydentury Donalda Trumpa.

Nie oznacza to jednak, że Polska straciłaby swój status bliskiego sojusznika, jeżeli w fotelu prezydenta zasiadłby Joe Biden. Polska jest dziś dla Ameryki ważnym strategicznym partnerem, a współpraca między tymi dwoma krajami odbywa się dziś na wielu płaszczyznach i żadna amerykańska administracja nie mogłaby pozwolić sobie na to, aby odstawić Polskę na bok. Różnica jednak tkwi w ideologii. Poglądy obecnych polskich władz i Donalda Trumpa są bardzo zbliżone. W przypadku Bidena – różnią się diametralnie w wielu kwestiach takich jak LGBT, aborcja czy wolność mediów i za te różnice Polska niewątpliwie zapłaciłaby jakąś cenę, jeżeli 20 stycznia przyszłego roku 46. prezydentem Stanów Zjednoczonych zostanie Joe Biden.  Darek barcikowski

10

Polonia w Ameryce November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

robert Szaniawski będzie kierował instytutem Kultury Polskiej w Nowym Jorku

nowy dyrektor

 Instytutu Kultury Polskiej w Londynie

Decyzją ministra spraw zagranicznych rP funkcję dyrektora instytutu Kultury Polskiej w Nowym Jorku z dniem 2 września objął robert Szaniawski, który wcześniej kierował instytutem Kultury Polskiej w Londynie

I

nstytut Kultury Polskiej w Nowym Jorku (Polish Cultural Institute in New York) to polska placówka kulturalna podlegająca Ministerstwu Spraw Zagranicznych RP. Głównym zadaniem Instytutu jest wypełnianie zadań z zakresu dyplomacji publicznej, czyli utrzymywanie dobrych stosunków społecznych, naukowych i kulturalnych między Polską a Stanami Zjednoczonymi. Instytut organizuje także wystawy, koncerty, pokazy filmów, promocje książek, koordynuje wymianę naukową i kulturową. Celem Instytutu jest poszerzanie wiedzy na temat Polski: kultury, sztuki, nauki, historii, gospodarki, polityki, socjologii.

Decyzją ministra spraw zagranicznych RP funkcję dyrektora Instytutu Kultury Polskiej w Nowym Jorku z dniem 2 września 2020 r. objął Robert Szaniawski. Wcześniej, przez niespełna rok, funkcję tę sprawował Adrian Kubicki, obecnie konsul generalny RP w Nowym Jorku.

Robert Szaniawski jest z wykształcenia polonistą. Rozpoczął swoją karierę jako dziennikarz, by następnie objąć szereg ról związanych z kontaktami z me-

diami w kancelarii premiera, sektorze prywatnym oraz w ministerstwie spraw zagranicznych, gdzie zajmował się dyplomacją publiczną i kulturalną, w tym budowaniem strategii marki Polska, a także projektami związanymi z samorządami lokalnymi oraz organizacjami pozarządowymi. Robert Szaniawski ma też doświadczenie w kierowaniu podobną instytucją – w 2016 roku objął funkcję dyrektora w londyńskim Instytucie Kultury Polskiej i sprawował ją przez trzy lata. Wcześniej, w latach 2008-2014, był rzecznikiem prasowym ambasady RP w Wielkiej Brytanii, a także szefem zespołu ds. dyplomacji publicznej, odpowiedzialnego za organizację wydarzeń oraz konferencji o tematyce politycznej, ekonomicznej, historycznej i kulturalnej.

Bezpośrednio przez objęciem funkcji dyrektora Instytutu Kultury Polskiej w Nowym Jorku był natomiast rzecznikiem Ambasady RP w Waszyngtonie.

Więcej informacji o Instytucie Kultury Polskiej w Nowym Jorku oraz realizowanych przez tę instytucję projektach można znaleźć na stronie: https://instytutpolski.pl/newyork/.  oPr. JLs

Reklama Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

,,Fermented zinc complex‘’ może nas ochronić przed infekcją.

W szybkim tempie przybywa przypadków koronawirusa COVID-19. Na całym świecie wciąż trwają prace nad szczepionką. Pandemia ta, wywołana koronawirusem SARSCoV-2 i dodatkowo zachorowania na zwykłą gypę uświadamia nam jak nigdy dotąd konieczność troski o zdrowie, by chronić siebie i innych. Wiele osób przechodzi tę chorobę bezobjawowo lub jak zwykłe przeziębienie, ale niestety u części jej przebieg jest bardzo niebezpieczny dla zdrowia i życia. Oczywiście zdajemy sobie sprawę, że przed wirusami i bakteriami nie ustrzeżemy się, szczególnie w okresie ich wzmożonej aktywności ale nie pozostajemy bezbronni. Silny własny układ odpornościowy może nas obronić przed zakażeniem albo zadecydować o łagodnym przebiegu choroby. Na stan naszego układu odpornościowego pracujemy nieustannie i choć nie da się z dnia na dzień znacząco go wzmocnić, warto podjąć pewne działania, które z pewnością wyjdą nam na zdrowie. Istnieje wiele preparatów wspierających układ odpornościowy. My chcemy zwrócić Państwu uwagę na jeden z nich czyli ,,Fermented zinc complex‘’ Firmy New Chapter. Suplement ten zawiera sfermentowaną postać cynku, która wzmacnia układ immunologiczny (około 1.6 razy więcej niż cynk w preparacie niefermentowalnym). Jego obecność w organizmie powoduje lepsze nawilżenie a tym samym dobre uszczelnienie komórek skóry i błon śluzowych, które stanowią pierwszą barierą ochronną przed inwazją wirusów i bakterii do naszego ciała. Preparat ten zawiera również miedź, która ma działanie bakteriobójcze i wspiera układ odpornościowy. Zachowany jest przy tym prawidłowy stosunek minerałów cynku i miedzi 10:1. Innym składnikiem oprócz cynku i miedzi jest sfermentowana mieszanka organicznych Elderberry (czarnego bzu), korzenia Eleuthero (żeńszenia syberyjskiego) i Astragalusa (traganka błoniastego). Owoce czarnego bzu są niezastąpione podczas infekcji czy przeziębienia, ponieważ hamują rozwój wirusów oraz bakterii i ogólnie wzmacniają organizm. Zwalczają gorączkę, oczyszczają oskrzela a także działają przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Zawarte w wyciągu z owoców bzu czarnego flawonoidy wiążą się z wirionem wirusa grypy i po związaniu się z nim blokują zdolność wirusa do wnikania do komórek gospodarza – co zapobiega infekcji wirusowej. Eleuthero (żeńszeń syberyjski) - jego składniki aktywne nazywane są eleuterozydami i wykazują działanie stymulujące układ immunologiczny. Stymulują one rozmnażanie, różnicowanie się i aktywność limfocytów T, produkcję cytokin przez makrofagi oraz limfocytów B , które pomagają zwalczać oraz chronić organizm przed działalnością patogenów z zewnątrz. Astragalus (traganek błoniasty) - ma liczne właściwości lecznicze - wzmacnia układ odpornościowy, zapobiega infekcjom, wpływa korzystnie na pracę nerek, wątroby i serca, reguluje poziom glukozy, cholesterolu i trójglicerydów. Oprócz wyżej wymienionych w skład preparatu wchodzą również organiczne zioła wspomagające układ sercowo naczyniowy (Fenugreek Seed – nasiona Kozieradki, Oregano (lebiodka pospolita), Hawthorn (Głóg), Grape seed extract (ekstrakt z pestek winogron). Kozieradka obniża stężenie cholesterolu i LDL we krwi, działając lipotropowo i przeciwmiażdżycowo. Oregano stosowane jest również do leczenia infekcji górnych dróg oddechowych, układu moczowego, obniżenia gorączki i pozbycia się wirusa opryszczki. Ekstrakt z pestek winogron m.in. wykazuje działanie przeciwzapalne, immunostymulujące, antyalergiczne, antybakteryjne i przeciwwirusowe. ,,Fermented zinc complex‘’ w swoim składzie zawiera również zioła poprawiające pracę układu pokarmowego oraz probiotyki pochodzące z procesu fermentacji, czyli tzw. dobre bakterie, mające właściwości lecznicze. Ich działanie pomaga m.in. w leczeniu biegunek, alergii, chorób zapalnych jelit i wątroby oraz wzmocnieniu odporności organizmu. Jak widzimy ten bogaty w składniki produkt zawierający cynk i miedź, zioła podnoszące odporność i probiotyki może być godny polecenia w celu wzmocnienia układu odpornościowego w trudnym trwającym okresie zachorowań na grypę. Suplement ten jest wykonany z ekologicznych warzyw i ziół, Non GMO , 100 procentowo wegetariański, bezglutenowy, bez sztucznych aromatów i kolorów i syntetycznych wypełniaczy. Zapraszamy do Markowej Apteki po naprawdę dobre leki.

www.MarkowaApteka.com

11

12

Z życia Polonii November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

Podróżniczo-patriotyczna impreza w nowej odsłonie

Festiwal Mediatravel W

dniach 9, 10 i 11 października odbył się Festiwal Mediatravel. Była to kolejna edycja imprezy, zorganizowanej przez Polonijny Klub Podróżnika i Fundację Arkadia z Polski. W tym roku, ze względu na epidemię koronawirusa, festiwal przybrał nieco inną formę, a wszystkie prezentacje i wystąpienia transmitowane były w sieci.

W drugim dniu Festiwal PodróżniczoPatriotyczny Mediatravel przyjął formę stacjonarną i odbywał się w polskim domu Cracovia Manor w Wallington NJ. Na głównej sali przez trzy godziny było średnio 60 osób, zachowując wymagane rygory związane z Covid-19. Oprócz straganów z książkami i żywnością BACIKA i FABALISH była wystawa zdjęć z podróży organizowanych przez Polonijny Klub Podróżnika.

W czasie festiwalu odbyło się 5 prezentacji, na które składało się 7 filmów dokumentalnych i reportaży. Festiwal rozpoczęto od powitania przez jego dyrektora Mirka Oleszyckiego z Polski oraz odczytania listu od wicepremiera prof.

Piotra Glińskiego. „Festiwal Mediatravel stanowi przykład wspaniałej społecznej inicjatywy, organizowanej z wielką pasją i zaangażowaniem, której celem jest pielęgnowanie pamięci o naszych rodakach za granicą” – napisał prof. Gliński. „Znamienitym tego dowodem, pośród licznych dotychczasowych osiągnięć twórców Festiwalu, jest chociażby mural upamiętniający 200-lecie urodzin Ernesta Malinowskiego, który powstał na Politechnice w Limie w Peru właśnie dzięki edycji Festiwalu w 2017 r. Na uznanie i docenienie

zasługują wszystkie rozliczne i wszechstronne działania podejmowane z myślą o promowaniu artystów i twórców będących odkrywcami i podróżnikami. Tegoroczna edycja wspomina wybitnych polskich eksploratorów i naukowców, takich jak brat Józefa Piłsudskiego Bronisław Piłsudski – etnograf, badacz kultury Ajnów czy Stefan Rogoziński – badacz Kamerunu i wyprawy Canoandes, która odkryła najgłębszy kanion na Ziemi” – podkreślił w liście wicepremier. „Mam wielką satysfakcję, że udaje się realizować takie inicjatywy przy wsparciu państwa polskiego.

Organizatorom, artystom oraz wszystkim sympatykom Festiwalu życzę kolejnych sukcesów”– tymi słowami zakończył list.

Prelegentami byli: Janusz Sporek, którego bardzo emocjonalne, a zarazem patriotyczne wystąpienie poprzedził 5-minutowy dokument filmowy o Pomniku Katyńskim. Adam Nawrot i Sonia Szczęsny pokazali dwa fragmenty filmu, 2- i 8-minutowy, o niesamowitej historii wyprawy kajakarzy – studentów z Krakowa, która potrafiła wyjechać z komunistycznej Polski i dokonać tak wielu niesamowitych wyczynów, pływając górskimi kajakami.

Ich film pt.: „Szczęść Boże Los Polacos”, trwający 88 minut, będzie pokazywany na wielu festiwalach na świecie.

Natomiast Dariusz Skoneczko opowiedział o dokonaniach Stefana Szolc Rogozińskiego, który pod koniec XIX wieku eksplorował zachodnią Afrykę, a szczególnie Kamerun, a następnie pokazał o nim 20-minutowy film.

Jerzy Majcherczyk, który prowadził festiwal w Cracovii, miał dwie prezentacje.

Kiermasz książek cieszył się dużym zainteresowaniem, można było nabyć nie tylko książki, ale też medale okolicznościowe z okazji 100. rocznicy urodzin Jana Pawła ii

 Jerzy Majcherczyk

Stoisko ze zdrową żywnością FAbALiSH cieszyło się wielkim powodzeniem, a hostessami były panie Małgosia i beata

Adam Nawrot i Sonia Szczęsna prezentują fragment dokumentalnego filmu o historii wyprawy Canoandes „godspeed, Los Polacos!”

Pierwsza, o historii postawienia na Kołymie polskiego krzyża, wsparta 5-minutowym filmem, a druga o wyspie Maderze, na której to mieszkał i zmarł polski król Władysław III zwany „Warneńczykiem”.

W czasie trzech dni Festiwalu Podróżniczo-Patriotycznego Mediatravel łącznie odbyło się 11 prezentacji, na które składało się 12 filmów i reportaży. Cały festiwal był transmitowany w internecie. Pierwszy i ostatni dzień na stronie www.mediatravel.pl, a dzień drugi na stronie facebookowej Polonijnego Klubu Podróżnika, na której już można obejrzeć to, co się działo przez blisko 3 godziny w Cracovii. Aby to zobaczyć, wystarczy wejść na www.odkrywcy.com i kliknąć na plansze Mediatravel. „Pragniemy podziękować Cracovia Manor, a szczególnie jego managerowi Witkowi Kuleszy, za profesjonalne przy-

gotowani sali i niezwykle życzliwe podejście do festiwalu. Cracovia przygotowała napoje; kawę, herbatę i wodę mineralną oraz duży wybór owoców. Stoisko BACIKA oblegane było przez smakoszy polskich potraw. Był bigos, kilka rodzajów kiełbasy i ogórków oraz znakomitych przypraw; jak chrzan z powidłami czy słynna już musztarda kozacka. Dziękujemy również innym współorganizatorom Festiwalu: MARFILM Studio za procesjonalne przeprowadzenie transmisji w mediach i Classic Travel za wsparcie logistyczne. Sponsorem festiwalu była również firma BLUE AMBER SPA & Wellness Center z Wallington” – piszą organizatorzy festiwalu.

Festiwal mógł się odbyć dzięki donacji z Instytutu Adama Mickiewicza „Kulturalne Pomosty” w ramach programu wieloletniego NIEPODLEGŁA 2017-2022.  Jerzy MaJcherczyk, oPr. JLs

Wiadomości lokalne Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

osoby przyjeżdżające do Nowego Jorku mają obowiązkowo być badane na obecność CoViD-19

Test zamiast kwarantanny?  Radio Rampa

W praktyce egzekwowanie prawa będzie możliwe jedynie w stosunku do osób przylatujących do stanu

W

sobotę, 31 października, gubernator stanu Nowy Jork Andrew M. Cuomo ogłosił, że nie obowiązuje już lista stanów, z których przybywający muszą poddać się 14-dniowej kwarantannie. Nowy wymóg?

Należy poddać się testowi na koronawirusa, a nawet dwóm testom.

Ze znanych na chwilę obecną szczegółów wynika, że przyjeżdżający do stanu Nowy Jork klasyfikowani są według dwóch kryteriów: mieszkańcy stanu przebywający poza granicami stanu Nowy Jork mniej niż 24 godziny i wszyscy inni.

Wszyscy przyjeżdżający muszą poddać się trzydniowej kwarantannie, a następnie, czwartego dnia po powrocie, poddać się testowi. Dodatkowo,

osoby nie będące mieszkańcami stanu lub mieszkańcy, którzy przebywali poza stanem dłużej niż 24 godziny, powinny również poddać się testowi w ciągu 72 godzin przed przyjazdem do Nowego Jorku. Wynik takiego testu każdy powinien mieć przy sobie podczas wjazdu. Jeżeli oba testy będą miały wynik negatywny, wówczas dana osoba może przerwać kwarantannę.

Jeżeli drugi wynik testu będzie pozytywny, dana osoba będzie musiała odbyć 14-dniową kwarantannę.

Nowy nakaz nie dotyczy przyjeżdżających do stanu Nowy Jork ze stanów New Jersey, Connecticut, Pensylwania i Massachusetts.

Jak zaznaczono, nowe zalecenie dotyczy zarówno osób, które przylatują do Nowego Jorku, jak i tych,

które korzystają z innego środku transportu. Wydaje się, że w praktyce egzekwowanie prawa będzie możliwe, podobnie jak wcześniej, jedynie w stosunku do osób przylatujących do stanu. Jeżeli dana osoba, nie chce poddać się testowi cztery dni po wjeździe do stanu, wówczas musi odbyć 14-dniową kwarantannę.

Decyzja zapadła po tym, jak w ostatni czwartek października ogłoszono, że Nowy Jork jest blisko raportowania 9.99 nowych zarażeń na 100 tysięcy mieszkańców w średniej z siedmiu ostatnich dni. Jak powiedział również gubernator, nowe wymogi są konieczne ze względu na nadchodzące Święto Dziękczynienia.  raDio raMPa

13

14

Reklama November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

Z życia Polonii Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

15

Dzień pełen smakowitych historii w Polskiej Szkole Dokształcającej im. Stanisława Moniuszki na rockaway beach

Co ma piernik do torunia?

 piernikarniatorun.pl

G

dzie stała kołyska Mikołaja Kopernika, kto upiekł pierwsze pierniki i czy Krzyżacy założyli Toruń na… drzewie? Na te i inne pytania uczniom Polskiej Szkoły Dokształcającej im. Stanisława Moniuszki na Rockaway Beach w Nowym Jorku odpowiedzieli fantastyczni goście prosto z grodu Kopernika.

W sobotę, 31 października, w Polskiej Szkole Dokształcającej im. Stanisława Moniuszki obchodzono Dzień Postaci z Bajek. Tego dnia klasy starsze (I LO oraz II LO), a także towarzyszące im pozostałe klasy wraz z nauczycielami, przeniosły  LinkedIn

Łukasz Wudarski z Centrum Kultury Dwór Artusa opowiedział młodzieży o Toruniu

się do magicznego, średniowiecznego Torunia i wszyscy prawie mogli poczuć zapach świeżo wypiekanych pierników.

A wszystko dzięki naszym wspaniałym gościom zaproszonym przez nauczycielkę mgr Karinę Bonowicz: Łukaszowi Wudarskiemu z toruńskiego Centrum Kultury Dwór Artusa i Kindze Kosce („Piernikarnia Mistrza Bogumiła” i „Pierniczenie na życzenie”). Uczestnicy wirtualnego spotkania dowiedzieli się, jak wyglądał średniowieczny Toruń i z zaskoczeniem przyjęli fakt, że układ ulic nie zmienił się od tamtych czasów. Oznacza to, że dziś można się przechadzać tymi samymi ulicami, którymi chodzili średniowieczni rycerze i mieszczanie.

Młodzież poznała też historię Mikołaja Kopernika, który jest najsłynniejszym torunianinem na świecie, nie mówiąc już o tym, że jest jednym z najbardziej sławnych Polaków.

Z kolei Kinga Koska z toruńskiej „Piernikarni Mistrza Bogumiła”, która prowadzi również „Pierniczenie na życzenie”, opowiedziała, skąd wziął się przepis na najpopularniejsze pierniki na świecie. Pokazała również, jak przygotować ciasto na pierniki i jakich przypraw powinno się użyć, żeby były smaczne i… zdrowe. W dawnych czasach pierniki były traktowane jako lekarstwo i sprzedawano je w aptece!

Pani Kinga obiecała także kolejne spotkanie przed świętami Bożego Narodzenia, żeby wspólnie z nowojorskimi uczniami upiec świąteczne pierniki.

Po spotkaniu wszyscy długo rozprawiali o Koperniku i czuli zapach świeżych pierników....  karina bonowicz, oPr. JLs

Kinga Koska z Piernikarni Mistrza bogumiła zapoznała nowojorskich uczniów z historią toruńskich pierników

16

Polonia w Ameryce November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

Ty też możesz uczestniczyć w największym ogólnokrajowym badaniu polonijnych poglądów i sympatii

ruszyła ankieta „Polish americans today” Jak partycypujemy w życiu polonijnym? Jak często odwiedzamy Polskę i śledzimy wydarzenia w ojczyźnie? Jakie mamy poglądy polityczne i na kogo głosujemy?

To tylko niektóre z pytań, na które odpowiedzi przybliżą nam to, kim jesteśmy jako jedna z największych grup etnicznych w USA i co myślimy na temat bieżących spraw, takich jak tegoroczne wybory, protesty „Black Live Matter” czy pandemia Covid-19. Od kilku tygodni Polonia może brać udział w 4. edycji ankiety „Polish Americans Today” przeprowadzanej przez Instytut Piasta – jedyną w swoim rodzaju organizację polonijną, która bada polonijne trendy demograficzne, a od jakiegoś czasu również nasze poglądy. O założeniach projektu, jego celach oraz niespodziewanych wynikach poprzednich ankiet „Biały Orzeł” rozmawia z dr. Dominikiem Stecułą – członkiem zarządu Instytutu Piasta i autorem tegorocznej ankiety. „biały orzeł”: Proszę powiedzieć nam coś o ankiecie „Polish Americans Today”. Skąd wziął się sam pomysł i od kiedy przeprowadzana jest ogólnokrajowa ankieta polonijna?

Dominik Stecuła: Pierwsza ankieta była przeprowadzona w 2009 roku, kolejna rok później, a ostatnia w 2013 roku. Sam pomysł wziął się z braku dostępnych danych na temat Polonii, bo wcześniej nie były przeprowadzane żadne badania dotyczące poglądów czy sympatii wśród amerykańskiej Polonii. Ostatnie badania były przeprowadzane w latach 80. przez University of Chicago, ale od tego czasu nie było żadnych aktualnych danych. W Instytucie Piasta, gdzie wówczas pracowałem, często otrzymywaliśmy pytania, szczególnie w okresie wyborów, na temat poglądów Polonii, przynależności do różnych organizacji bądź partii politycznych. Nie mieliśmy na te pytania odpowiedzi, ponieważ bieżące dane po prostu nie istniały. Dlatego wyszliśmy z inicjatywą, aby takie dane zgromadzić. Te pierwsze ankiety były nadzorowane przez byłego prezesa instytutu śp. dr. Tadeusza Radziłowskiego.

Mieliśmy w planie kolejną ankietę w 2016 roku, ale nie udało nam się jej przeprowadzić. Kolejna miała się odbyć właśnie w 2020 roku i pomimo śmierci dr. Radzi-

łowskiego udało się nam ją w tym roku uruchomić. Wydaje mi się, że dziś, dzięki mediom społecznościowym, jest o wiele łatwiej dotrzeć do Polonii i taki projekt jest o wiele łatwiejszy w realizacji niż nawet 7 lat temu. Dlatego jesteśmy optymistycznie nastawieni i wierzymy, że uda nam się zgromadzić spora grupę uczestników, co też przełoży się na jakość zgromadzonych danych.

Ankieta w 2013 roku była bardzo obszerna. Jak wyglądały te z 2009 i 2010 roku?

Pierwsza ankieta, przeprowadzona w 2009 roku, była wykonana na zlecenie polskiego rządu. Dlatego też dotyczyła w większości poglądów politycznych. Wyniki zawierały również informacje na temat tego, jakie były wyniki głosowania w obszarach wyborczych zamieszkałych przez liczną Polonię. Sama ankieta była krótka, jej wypełnienie trwało może 10 minut. Kolejna ankieta, rok później, była podstawą sporządzenia raportu pt. „Polish Americans Today” i była wzbogacona o pytania odnośnie poglądów społecznych oraz innych tematów istotnych dla Polonii mieszkającej w USA. Obecna ankieta jest jednak najbardziej kompleksowym statystycznym badaniem Polonii w USA. Oczywiście część

Jeżeli ktoś twierdzi, że wie, jak głosowała Polonia w 2016 roku, nie może tego udowodnić, ponieważ taka statystyka nie istnieje, nikt tego nie badał – mówi Dominik Stecuła

 Archiwum D. Stecuły

Dominik Stecuła – amerykański politolog polskiego pochodzenia, członek zarządu Instytutu Piasta i profesor na Colorado State University. Uzyskał stopień doktorski w dziedzinie nauk politycznych na University of British Columbia. Jego badania akademickie publikowane były na łamach takich periodyków naukowych jak: American Journal of Political Science, British Journal of Political Science, Canadian Journal of Political Science, American Journal of Public Health, Harvard Kennedy School's Misinformation Review, International Journal of Press/Politics czy Science Communication, a także w prasie mainstreamowej, m.in. „Washington Post”, „hiladelphia Inquirer” i „Newsweek”. Jako imigrant z Polski mieszkający w Stanach Zjednoczonych często komentuje sytuację polityczną dla mediów polskich, np. „Polityki”, „Gazety Wyborczej” czy „Kultury Liberalnej”. Zanim zaczął wykładać na Colorado State University, był związany z takimi ośrodkami naukowymi jak: Annenberg Public Policy Center of the University of Pennsylvania w Filadelfii czy Centre For Public Opinion and Political Representation na Simon Fraser University.

pytań nie uległa zmianie, bo chcemy też oszacować, jakie zaistniały zmiany w poglądach na przestrzeni lat. Lecz obecna ankieta zawiera też pytania na temat bieżących wydarzeń w Ameryce takich jak protesty czy pandemia. Jest w niej sporo materiałów, jej wypełnienie zajmuje około 30 minut, ale zamiast przeprowadzać krótkie ankiety co rok czy dwa, wolimy przeprowadzić ankietę rzadziej, ale za to taką,

która naprawdę przedstawi nam pełen obraz tego, kim jesteśmy jako społeczeństwo.

Jeżeli chodzi o poglądy Polonii, wpływa na nie zapewne sporo czynników – od miejsca zamieszkania do czasu wyemigrowania z Polski, a biorą w niej też udział osoby, które urodziły się już w USA. Jak zatem można uznać, że dane zebrane podczas takiej an-

Polonia w Ameryce Volume XVIII, Issue 22

instytut Piasta został założony przez dr Tadeusza Radziłowskiego wraz z Virginią Skrzyniarz w 2003 r. i szybko stał się największym polonijnym think tankiem w Stanach Zjednoczonych. Jest ważnym i szanowanym centrum badawczo-naukowym, którego celem jest też promowanie polskiej kultury i wkładu Polonii w rozwój w USA i świata. Instytut jest także partnerem United States Census Bureau Information Centers (CIC). Instytut organizuje i partycypuje w konferencjach, seminariach, programach publicznych, wykładach, a także gromadzi i publikuje dane, które dostarczają dokładnych informacji o Polsce, Polakach i Polonii. W zakresie zainteresowań Instytutu leży zwłaszcza to, w jaki sposób mniejszości etniczne wpłynęły i nadal wpływają na rozwój Ameryki i jaką rolę odgrywają w społeczeństwie amerykańskim. Wraz ze swoimi zasobami i pozycją partnera CIC, Instytut Piasta działa jako centrum zasobów danych, pomagając polskim i polonijnym organizacjom w pozyskaniu historycznych, kulturowych, politycznych, ekonomicznych, społecznych i demograficznych danych na wiele różnych tematów.

Misją Instytutu jest również celebrowanie polskiego wkładu w Amerykę, a także kulturę światową oraz zajmowanie się i przeciwdziałanie niedokładnym lub zniesławiającym informacjom o Polsce, Polakach czy Polonii. Więcej informacji można znaleźć na stronie www.piastinstitute.org.

November 6, 2020

Byliśmy dumni, że w 2013 roku w ankiecie wzięło udział ponad 1,300 osób, choć zdajemy sobie sprawę, że liczba ta nie odzwierciedla całej Polonii. Ze względu na sposób, w jaki promowaliśmy wtedy ankietę, powiedziałbym, że odzwierciedla ona dane dotyczące tej najbardziej aktywnej Polonii, bo ankieta była propagowana przez polonijne organizacje, media. Obecnie, korzystając z wielu wirtualnych narzędzi, możemy dotrzeć do większej ilości osób, w tym takich, które nie uczestniczą aktywnie w życiu polonijnym. Ale i tak 1,344 uczestników w 2013 r. to spora liczba, biorąc pod uwagę to, jak ciężko jest przekonać kogoś do wypełnienia takiej ankiety.

Czy wyniki ankiety z 2013 roku przyniosły jakieś niespodzianki?

Jedną z nich na pewno było to, jak Polonia głosowała w wyborach prezydenckich w 2008 oraz 2012 roku. Dane pokazały, że Polonia głosowała tak samo, jak głosował cały kraj. Różnice w poparciu między Obamą a McCainem i Obamą a Romneyem były takie same jak w całym kraju. To było zadziwiające, biorąc pod uwagę, że Polonia ma jednak bardziej konserwatywne poglądy oraz to, jak głosuje w polskich wyborach. Kolejna rzecz, która mnie zdziwiła, to żal, jaki Polacy czują do mainstreamu, do ogółu społeczeństwa.

Uważamy, że nie jesteśmy traktowani na równi z innymi grupami etnicznymi, że nie otrzymujemy tyle samo uznania, szacunku. Podkreśliła to większość ankietowanych, co było interesujące.

Wspomniał Pan, że obecna ankieta jest bardziej rozwinięta. Jakie nowe kwestie zostały w niej poruszone? kiety odzwierciedlają rzeczywiste poglądy całej Polonii, jeżeli nie ma możliwości oszacowania, kto tak naprawdę bierze w niej udział?

Zgadza się, uzyskanie danych, które można uznać za statystycznie ważne i w 100% odzwierciedlające poglądy Polonii, jest bardzo trudne. Takie badania są poza naszymi możliwościami, chociażby finansowymi. Niemniej jednak dokładamy wszelkich starań, aby grono uczestników było zróżnicowane, aby uczestniczyła w nim Polonia z różnych grup demograficznych i geograficznych, co na pewno ułatwiają nam media społecznościowe. Ale jedną zasadniczą różnicą, jaką wprowadzimy w tym roku w trakcie analizy danych, będzie porównywanie i nadanie wagi odpowiedziom w kontekście danych demograficznych ze spisu ludności US Census. Pozwoli nam to przeprowadzić lepszą analizę danych, która będzie na pewno bardziej reprezentatywna, jeżeli chodzi o całą Polonię, pomimo że może nie odda poglądów Polonii w 100 procentach.

W 2013 roku w badaniach wzięło dział ponad 1,300 osób. W kontekście statystycznym, jak ocenia się taką pulę uczestników?

Dodaliśmy trzy działy. Tak jak w poprzednich ankietach badamy preferencje polityczne oraz sprawy dotyczące Polonii.

Ale badamy obecnie też takie rzeczy, jak poziom wiedzy na temat Polski bądź Polonii, pytamy o poczucie przynależności do Polonii i Polski oraz zaangażowanie w życie polonijne, czyli np. czy dana osoba chodzi do polskiego kościoła, polskiego sklepu, polskich restauracji, do jakich organizacji należy bądź jak często lata do Polski. Jest dużo nowych pytań i jestem przekonany, że odpowiedzi na nie okażą się wartościowe dla różnych polonijnych grup czy organizacji.

Jest też sporo pytań dotyczących spraw niezwiązanych z Polonią, takich jak tocząca się debata wokół możliwości, jakie nasz kraj oferuje Afroamerykanom bądź ich brak...

Tak, mieszczą się w ankiecie pytania, które odnoszą się do ogólnych, bieżących spraw – po to, aby móc oszacować, czy jako Polonia mamy własne spostrzeżenia w tych tematach, czy też odzwierciedlają one poglądy całego społeczeństwa.

Nie brakuje też kilku pytań dotyczących teorii spiskowych...

Tak. Nie da się nie zauważyć, że wielu naszych rodaków propaguje rożnego rodzaju teorie spiskowe na polonijnych grupach w mediach społecznościowych, choćby takich, które odnoszą się do pandemii. Ciekawe będzie oszacować, czy poparcie tych teorii bądź ogólny brak wiary w instytucje, w tym instytucje rządowe, co widzimy w mediach społecznościowych, dotyczy małej, choć głośnej mniejszości, czy też odzwierciadla jakiś bardziej powszechny trend wśród naszej społeczności.

Na udział ilu osób w tegorocznej ankiecie liczycie?

Badania przeprowadzane są przez cztery tygodnie Chcielibyśmy, aby w ankiecie wzięło udział 2,000 osób, co myślę, że jest do osiągnięcia, tym bardziej, że mamy narzędzia do promocji projektu, jakie nie było dostępne 7 lat temu. Wiele osób popiera ten projekt, upowszechnia informacje na Facebooku, jest też zainteresowanie ze strony polonijnych mediów.

Może więc okazać się, że przekroczymy nasz cel, czyli 2,000 uczestników. Ankieta dostępna będzie też po raz pierwszy w języku polskim, więc to też powinno nie tylko zwiększyć pulę uczestników, ale i pomóc nam uzyskać bardziej reprezentatywne grono.

A kiedy będą dostępne wyniki ankiety?

Analiza zajmuje zwykle trochę czasu.

Najpierw opublikujemy kilka kluczowych odkryć. Docelowo chciałbym wydać książkę, w której znajdowałyby się dane z tej i z poprzednich ankiet oraz niektóre dane dotyczące Polonii ze spisu ludności US Census. Myślę, że raport na temat tegorocznej ankiety będzie dostępny wiosną przyszłego roku.

Jak może być wykorzystany taki raport? Kto i jak z niego skorzysta?

Wiemy, że te dane używane są przez media, szczególnie w trakcie wyborów.

Używają ich też politycy, sztaby wyborcze.

Mamy nadzieję, że różnorodność pytań i tematów zawartych w obecnej ankiecie będzie przydatna dla polsko-amerykańskich grup, organizacji i również firm.

Myślę, że odpowiedzi pomogą im bardziej dostosować swoją działalność do obecnych potrzeb Polonii. Dane te mogą też okazać się przydatne dla firm w Polsce, szczególnie te dotyczące podróży do ojczyzny. Wreszcie dane na temat poglądów na cały szereg tematów społecznych i bieżących wydarzeń powinny okazać się przydatne dla polityków, dla władz, które mogą lepiej reprezentować nasze społeczeństwo. Jest tak mało dostępnych da-

17

nych na temat Polonii, że udostępnienie jakichkolwiek informacji powinno okazać się bardzo cenne.

Poza danymi na temat poglądów politycznych, dane demograficzne udostępnia też spis ludności US Census.

Powszechnie wiadomo, że stany, które odgrywają kluczową rolę w wyborach prezydenckich, zamieszkiwane są przez sporą grupę Polonii. Dlaczego więc żadna z kampanii prezydenckich nie zwróciła na nas uwagi w tym roku?

Czy dostępne dane – czy to z waszych ankiet, czy ze spisu ludności – nie sugerują, że kampanie powinny dosłownie bić się o poparcie Polonii?

Zgadam się z tym spostrzeżeniem i też mnie to dziwi, szczególnie po wyborach w 2016 roku. Myślę, że jest tu kilka powodów. Po pierwsze: brak wiedzy na temat Polonii. Po drugie: nie głosujemy razem, jako grupa, jak robią to inne grupy etniczne, w których większość głosuje za tą samą opcją. Głosy Polonii są podzielone i w dużej mierze odzwierciedlają to, jak głosuje cała Ameryka, więc nie ma powodu, aby w jakiś szczególny sposób się o nie ubiegać. Wydaje mi się, że głosy Polonii odgrywają większą role w lokalnych wyborach i że na lokalnym poziomie Polonia bardziej „mówi” jednym, wspólnym głosem przy urnach wyborczych. Jeżeli chodzi o wybory prezydenckie, demokraci ubiegają się o to, aby głosowali demokraci, republikanie o to, aby głos oddali republikanie. Oni nie widzą nas jako osobnego elektoratu.

A czy w ogóle istnieją jakiekolwiek dane na temat tego, jak głosuje lub głosowała Polonia? Prezydent Trump cztery lata temu chwalił się, że zyskał 70% głosów Polonii. Skąd miał takie dane?

Takie dane po prostu nie istnieją. Jedyne, co można oszacować, to jak głosowały okręgi, w których mieszka najwięcej Polaków. W 2016 roku z 27 okręgów, gdzie Polacy stanowią przynajmniej 10% populacji, Trump wygrał w 22. Ale to nie są statystycznie ważne dane, ponieważ okręgi te są duże i nie wiemy, jak głosowali w nich sami Polacy bądź czy w ogóle głosowali. Są dostępne listy wyborców i oprogramowania, które mogą wyłonić z nich polskie nazwiska, by poddać to jakiejś analizie, ale to byłby dość obszerny i skomplikowany projekt. Natomiast jeżeli ktoś twierdzi, że wie, jak głosowała Polonia w 2016 roku, nie może tego udowodnić, ponieważ taka statystyka nie istnieje, nikt tego nie badał. (cytat) Rozmawiał  Darek barcikowski

Jak wypełnić ankietę? www.polishamericanstudy.com

18

Reklama November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

Reklama Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

19

20

Reklama November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

Reklama Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

21

22

Z życia Polonii November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

EPiTAFiUM DLA EWy DEMArCZyK

Duszy PeJzaż

 facebook.com/Piwnica.pod.Baranami

15 sierpnia br. w wieku 79 lat zmarła Ewa Demarczyk, polska artystka związana z legendarną Piwnicą pod baranami, znana z kultowego utworu „Karuzela z madonnami” oraz wyjątkowych interpretacji wokalnych poezji Krzysztofa Kamila baczyńskiego. Na kanwie jej utworów Teatr Wyobraźni Novum z Hartford, CT przygotowuje spektakl pt. „Duszy pejzaż – Epitafium dla Ewy Demarczyk”. o swoim spotkaniu z twórczością tej niezwykłej wokalistki rozmawiają Kinga Jastrzębska-Krzemień i Dorota Kościuk-borkowski z Teatru Wyobraźni Novum.

Kinga: Pamiętasz, kiedy po raz pierwszy usłyszałaś głos Ewy Demarczyk? Bo ja pamiętam!

Dorota: Już jako mała dziewczynka.

Mieliśmy w domu płytę Ewy Demarczyk i często zasłuchiwałam się w Jej magnetyzujący głos. Pamiętam, że wówczas jedną z moich ulubionych piosenek była „Rebeka” i bardzo podobało mi się to imię.

Cała Polska poznała Ewę Demarczyk w 1963 roku, kiedy to wystąpiła na festiwalach w Opolu oraz w Sopocie. Obu nas nie było jeszcze na tym świecie. A Ty, kiedy Ją usłyszałaś po raz pierwszy?

Kinga: Elektryzujący głos Ewy usłyszałam po raz pierwszy w radio. U nas w domu słuchało się programu pierwszego radia polskiego. Kiedy z radia popłynęły dźwięki piosenki śpiewanej przez Demarczyk moja mama powiedziała: „Cicho, teraz będzie śpiewać Ewa Demarczyk”. Miałam może 9, 10 lat. Jej głos brzmiał bardzo tajemniczo, donośnie, czysto. Muzyka instrumentalna w tle nie miała takiego znaczenia. Jej śpiew był całą muzyką. Z resztą to dzięki mojej, nieżyjącej już dziś mamie, odkryłam polską muzykę i poezję. Skąd wziął się u Ciebie pomysł na stworzenie spektaklu o Ewie Demarczyk?

Dorota: Ewa Demarczyk tkwi we mnie od zawsze. Posiadam dwa wyuczone zawody, ale od lat zajmuję się tworzeniem programów teatralno-muzycznych. Każdy wykonawca ma swoje pierwowzory i ideały.

Dla mnie są to dwie artystki, obie niezwykle ekspresyjne i silne – Ewa Demarczyk i Krystyna Janda. Wynika to prawdopodobnie z faktu, że pragnę taka być. Jak myślisz, na jakiej podstawie człowiek wybiera swoich „guru” – podobieństwa czy przeciwieństwa?

Kinga: Słowo „guru” zastąpię słowem „mistrz”, choć jest dość anachroniczne. I przywołam tu relację: mistrz- uczeń. To uczeń wybiera mistrza. Mistrzów jednak trzeba podpatrywać, a formy mistrzowskie wypełniać własną treścią. Tym razem do spektaklu wybrałaś Ewę Demarczyk. Co to tym razem będzie?

Dorota: Będzie to spektakl słowno-muzyczny pt. „Duszy pejzaż – Epitafium dla Ewy Demarczyk”. Wykonam Jej pieśni, które szczególnie kocham. Bardzo lubię poezję śpiewaną, ponieważ dla mnie w piosence najważniejszy jest tekst. Generalnie słowo jest dla mnie podstawowym bodźcem emocji. A ponieważ z natury jestem dość emocjonalna i wszystko staram się analizować, dopisałam więc do programu własną narrację dla tych fenomenalnych pieśni – wierszy. Jak sądzisz, co jest nadrzędne w piosence – tekst czy muzyka?

Kinga: Claude Debussy powiedział, że „Muzyka zaczyna się tam, gdzie kończą się słowa”. A ja pokuszę się zadać pytania: To zależy jaka muzyka, jakie słowa? Wiele współczesnych piosenek po rozłożeniu na dwie części – słowa i melodię – bardzo często rozczarowuje. Muzyka mało oryginalna, słowa zbyt infantylne. Dość często tworzą coś, co łatwo wpada w ucho i do czego lekko przytupuje się nogą. Osobiście uważam, że słowo i muzyka to cudowna symbioza, ale tylko wtedy, kiedy tworzą wysublimowaną całość. Ktoś kiedyś pięknie to określił: „dźwięk słów”. Może dlatego to, co wykonywała Demarczyk, czyli poezja śpiewana, nie znajduje dziś szerszego poklasku. A przecież w jej dorobku znalazła się również „Ballada o cudownych narodzinach Bolesława Krzywoustego”, na

Ewa Demarczyk zasłynęła jako artystka dzięki pełnym ekspresji wykonaniom poezji śpiewanej. Zmarła w sierpniu br., w wieku 79 lat

fragmencie „Kroniki polskiej” Galla Anonima. Jak widać można było zaaranżować, a następnie wykonać tekst pochodzący z XII wieku i jeszcze zrobić z niego przebój.

Kogo zaprosiłaś do współpracy nad nowym spektaklem muzycznym?

Dorota: Zaprosiłam dwoje muzyków, których znam od początku mego istnienia na emigracji: Renatę Krzyszczyk-Kwaśnik – pianistkę i pedagoga muzycznego, u której brałam lekcje śpiewu, ale także w latach ‘90 wspólnie stworzyłyśmy wiele programów dla telewizji Kalejdoskop oraz Andrzeja Mazura, u którego śpiewałam w zespole muzycznym, a następnie w 1995 roku stworzyliśmy pierwszy zalążek Teatru Wyobraźni Novum. Zaprosiłam również Ciebie. Jak myślisz, dlaczego?

Kinga: Muszę przyznać, że kiedy do mnie zadzwoniłaś z propozycją występu w spektaklu muzycznym: „Duszy pejzaż”, to nie byłam zaskoczona. Wcześniej miałam sen, że razem nad nim pracujemy. Może dlatego, że na płaszczyźnie artystycznej chyba dobrze się rozumiemy. Lubię takie wyzwania artystyczne, jakie proponujesz w Teatrze Wyobraźni Novum. Dane mi role prowokują do odnalezienia kogoś innego we mnie samej. Wierzę, że każdy z nas ma nałożonych na siebie kilka płaszczyzn osobowości. Aby odkryć je w sobie, trzeba się przenieść w inny wymiar. Mi właśnie teatr na to pozwalał.

Dorota: Znam Cię doskonale jako aktorkę Teatru Wyobraźni Novum, jak zresztą wszystkich tam artystów. Mogłabym z ła-

twością dla każdego indywidualnie napisać oddzielną sztukę. Doskonale orientuję się, jaki mają potencjał i zdolności. Ale jest także coś, co bym nazwała wnikliwością i skupieniem nad sensem tekstu, a co za tym idzie rozumieniem sedna danej sztuki. Ta umiejętność jest troszkę bardziej skomplikowana, bo wymaga więcej wrażliwości, oczytania i skojarzeń. Jesteś właśnie jedną z takich aktorek. Innym powodem jest fakt Twego zerwania z cyklicznych występów w Teatrze, na rzecz działalności w „eterze”.

Dla mnie jako reżyserki jest to marnowanie Twojego potencjału zarówno aktorskiego, jak i urody. Ale może jesteś zbyt skromna lub zbyt młoda i dlatego to bagatelizujesz.

Jak to jest z Tobą?

Kinga: Mogłabym się tu wynurzyć i napisać pracę obronną… Wiesz dobrze, że trzeba odejść, żeby powrócić. I takie odejścia i powroty są potrzebne. Poza tym, podpiszę się pod tym, co powiedział Krzysztof Jasiński, reżyser i dyrektor Teatru Stu: „Nie można odejść z Teatru.

Można w nim tylko umrzeć”. A tak szczerze, pociąga mnie aktorstwo jako warsztat, jako budowanie portretu psychologicznego i fizycznego postaci. Praca nad rolą jest jak obrabianie kawałka drewna i to, co próbował uczyć teatr Stanisławskiego: próbą odnalezienia granej postaci w sobie. Samo zagranie roli na scenie przed wypełnioną salą jest produktem gotowym, skończonym. Schodzisz ze sceny, słyszysz brawa, ludzie do ciebie podchodzą, gratulują, dzielą się odczuciami… i światełko gaśnie.

Z życia Polonii Volume XVIII, Issue 22

Mówisz obrazami, kiedy opowiadasz o swoim kolejnym artystycznym projekcie w Teatrze Wyobraźni. Z dokładnością planujesz każdy detal, wyrysowujesz każdy szczegół, projektujesz przestrzeń sceniczną, zanim dojdzie do jakiekolwiek akcji. Wiesz, co chcesz usłyszeć na scenie.

Przez co zarówno stajesz się reżyserem, ale też i widzem. Ta aura rozplanowywania kolejnego artystycznego projektu staje się punktem wyjścia do pracy całościowej.

Uzurpujesz sobie też prawo wyboru widza, który zasiądzie na scenie i obejrzy Twoje kolejne przedstawienie. Ewie Demarczyk również zależało na świadomym widzu, który przychodzi posłuchać jej śpiewu, który przychodzi ze swojej nieprzymusowej woli, a przy tym zna się na poezji. Poezji wielkiej, niełatwej zwłaszcza do śpiewania. Po co w ogóle przygotowujesz ten recital i dla kogo?

Dorota: Długie pytanie, więc zacznę od końca. Ten spektakl, mimo że sygnowany przez Teatr Wyobraźni Novum, będzie jednak moim własnym autorskim programem, o którym marzyłam od lat. Postanowiłam go stworzyć sobie w prezencie, gdzie nie muszę się liczyć z obsadzaniem ról wszystkich członków Teatru oraz przygotowaniem ich i całego spektaklu. Tym razem mogę się skupić wyłącznie na sobie. Tak, to prawda – jeśli reżyser ma wizję, wie również doskonale, z jakim przesłaniem chce dotrzeć do widza. Z widzem jest pewien kłopot, chyba nawet większy niż z aktorem, którego się prowadzi. Aktor jest współtwórcą spektaklu, a więc towarzyszy całemu procesowi tworzenia i nawet jeśli na początku nie wie, o co chodzi, to w efekcie końcowym potrafi doskonale przekazać zamierzony cel. Widz jest dla nas zagadką. Nie wiemy, czy przyszedł z poczucia zaspokojenia własnej wrażliwości, czy nie wypadało mu odmówić znajomym. Jakkolwiek by nie było, każdy widz jest tak samo ważny, a jeśli teatr spełni swoje zadanie, to potrafi zaczarować nawet przypadkowego przechodnia. Nie ukrywam, że w dużych produkcjach Teatru Wyobraźni Novum zawsze biorę pod uwagę fakt, że nasza Polonia woli sztukę lżejszą i bardziej zrozumiałą, co nie znaczy banalną. Często sięgam po klasykę oraz wykorzystuję największe standardy muzyczne. Ten spektakl jednak, będzie wymagał odbiorcy wybitnie wrażliwego na poezję śpiewaną i zakładam, że tacy są. Odpowiadając na pierwszą część pytania, jestem plastykiem i myślę obrazami. Jeśli piszę jakikolwiek scenariusz, to na ogół wiem, jak chcę go zobaczyć na scenie z najdrobniejszymi szczegółami – charakterem aktorów, strojami oraz dekoracją.

Taką mam wyobraźnię. Ewa Demarczyk była niezwykle wymagająca zarówno w stosunku do siebie, muzyków, z którymi tworzyła, jak i publiczności. Miała to szczęście pracować z najlepszymi, a jeśli chodzi o publiczność, wydaje mi się, że była to jednak ta najbardziej inteligentna i uwrażliwiona. Mój program, to prosty hołd dla ukochanej niedoścignionej gwiazdy. Jak sądzisz – jak dalece powinno się naśladować idola?

November 6, 2020

Kinga: Na tyle dalece, aby nie zatracić siebie, swojej osobowości, odrębności, własnego ja. Ewa Demarczyk podkreślała zawsze, że nie uprawiała „sztuki dla sztuki”. Była absolutnie do dyspozycji publiczności od momentu, kiedy wchodziła na scenę, zaczynały się dźwięki, cała oddawała się widzowi w momencie, kiedy śpiewała. Poza sceną chciała być incognito. Nie chciała być na sprzedaż. Uważała, że jej śpiewanie powinno wystarczać. Na czym wg Ciebie polega fenomen Ewy Demarczyk – polskiej Edith Piaf?

Dorota: Może zabrzmię naiwnie, ale takie talenty jak Piaf czy Demarczyk to dary z nieba. Są to tego rodzaju talenty, które się samoistnie uwalniają i uświadamiają artyście, że nie może robić niczego innego. Demarczyk nie uprawiała „sztuki dla sztuki”, mając na myśli swoją rolę w przekazywaniu pieśni. Świadomie pozbawiała się całej gamy pomocy scenicznych, całego tego blichtru, z którego często korzystają artyści. Jej scenografia to czarna scena, czarna suknia, jeden snop światła na twarz i nieruchome oczy. Doskonale zdawała sobie sprawę, że w swych pieśniach przekazywała wielką poezję, która już sama w sobie jest potężnym wodospadem przelewających się przeżyć, faktów, wniosków, filozofii, emocji danego poety. Była swoistym medium poetów, przez którą w szalenie emocjonalny sposób przepływały konkretne treści. Podejrzewam również, że w wypadku Ewy Demarczyk eksploatacja organizmu podczas występów była tak ogromna, że nie była w stanie grać roli gwiazdy poza sceną. A publiczność przecież wymaga od gwiazd, by były perfekcyjne i dyspozycyjne o każdej porze dnia. Tak zachowują się ignoranci, którzy nigdy nie przeżyli adrenaliny podczas występu. Są oczywiście i takie gwiazdki, które pasjami opowiadałyby o swoim życiu prywatnym i pokazywały na zdjęciach, ale co to ma wspólnego ze sztuką?

Kinga: Ewa Demarczyk oddawała się widzowi w całości tylko na scenie. Wizerunek, głos, interpretacja – to wszystko składało się na niepodrobioną osobowość.

Nieważna była czerń jej sukni, nieistotny stawał się gest, grymas, nie rozpraszało mrugnięcie powieką. Ważne było słowo wprawione w muzyczny ruch. Istnieje publiczność, której nie wystarczy gotowy produkt. Potrzebują artysty w łóżku, w kuchni, bez makijażu, na zakupach. Niestety niektórzy artyści potrzebują większej promocji. Sztuka powinna bronić się sama. Wydaje się, że Kraków nie do końca ją kochał i doceniał. Demarczyk uciekła od przyjaciół, od mediów, od artystów, od swoich wiernych widzów, na których jej najbardziej zależało, aż wreszcie od siebie samej.

Zatraciła się w muzyce, w tekście – to złamało jej życie, a niektórzy twierdzą, że nawet „złamało jej karierę”. Osobiście nie uważam, że kariera Demarczyk wygasła.

Przede wszystkim sama artystka nie lubiła słowa „kariera”.

Dorota: Tutaj znowu muszę stanąć w Jej obronie. Nie chcę być patetyczna, ale Ewa Demarczyk już za życia była naszym dziedzictwem narodowym. Szkoda tylko, że zwykła małostkowość samorządów miejskich tego nie doceniała. Nie doceniali tego również kolejni ministrowie kultury.

Nikt nie pomógł, kiedy została eksmitowana z dwoma fortepianami na bruk. Zamilkła więc. Po dwudziestu latach, 26 sierpnia tego roku, na Jej pogrzebie Kraków przeprosił Ewę Demarczyk. Cóż za gest!

Zastanawiam się często, co jest z naszym narodem nie tak, że tak łatwo negujemy ludzi obdarzonych talentami, których sami nie posiadamy. Czy jest to kwestia obniżającego się poziomu edukacji, kultury osobistej czy kompleksów? Potrafię zrozumieć brak chęci odkrywania danych nam talentów – bo każdy je niewątpliwie posiada, ale na litość, dlaczego nie doceniamy ciężkiej pracy artystów, którzy poświęcają często całe swoje życie na szlifowanie warsztatu, aby coś komuś przekazać. Dlaczego pozwala się na tego rodzaju myślenie jak: „po co nam elity, po co artyści, po co nam sztuka?”. To się tylko prosi o dobry wiersz. Jak sądzisz, komu zależy, aby zrobić ze społeczeństwa nudną, antytwórczą, niewrażliwą masę?

Kinga: Sztuka wymaga odwagi. Odwagi do wyjścia ze strefy komfortu. Odwagi do zainteresowania się czymś więcej niż tym, co podają nam media, czymś więcej niż tylko napełnieniem swego brzucha, czymś więcej niż inwestycją w nowy samochód.

Odpowiadając na Twoje pytanie: komu zależy...? Trudno szukać winnych. To społeczeństwu powinno zależeć, aby tę sztukę oswoić, aby podejść łagodnie do niej, a nie z przekonaniem, że np. poezja ma kolce.

Warto wspomnieć o edukacji artystycznej, która jest traktowana po macoszemu w szkołach. I tu ogromna rola spada na nauczycieli, aby pokazywali powiązania między literaturą a malarstwem, między poezją a muzyką. Warto pokusić się o odkrycie sztuki dla siebie, zastanowić się: Do czego może nam służyć? A artyści? Artyści są wśród nas! Trzeba ich tylko pokochać! Demarczyk powiedziała kiedyś: „...

Normalnie, śpiewając, staram się zapomnieć o istnieniu słuchaczy, koncentruje się na samym śpiewaniu. (...) A po występie w paryskiej Olimpii stwierdziła: „Wkrótce jednak zrozumiałam, że najważniejszym jest narzucać słuchaczom swój nastrój”.

Nastrój ten budowała nie tylko swoim

23

pięknym głosem, ale też interpretacją poezji, którą śpiewała, sięgając po takich poetów jak Krzysztof Kamil Baczyński, Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska. Z jakimi myślami chciałabyś zostawić widza po swoim spektaklu?

Dorota: W głębi duszy myślę, że czegokolwiek byśmy nie robili, to wszystko robimy wyłącznie dla siebie. Z tej prostej przyczyny, że działanie pod tzw. „publiczkę” wymaga dużo więcej wyrafinowania. Jeśli odczuwamy głód tworzenia czy wykonywania czegokolwiek, to wypływa to przecież z naszego wnętrza. Nieważne są wówczas konsekwencje. Najtrudniejsza w tym jest jednak odwaga i powiedzenie sobie – wchodzę w to. To jest to, czego uczę wszystkich w moim Teatrze. I czym bardziej ktoś idzie na całość, tym lepsze są rezultaty. Bardzo ważne jest wówczas wsparcie grupy oraz najbliższego otoczenia. Ja się odważyłam na taki krok dla samej siebie. Uwielbiam poezję, więc interpretacja nie jest dla mnie problemem.

Mam również to szczęście, że muzycznie przygotowuje mnie Renata, która nie dość, że przepięknie gra na fortepianie, to jest niezwykle wrażliwa. Rozumiemy się więc doskonale między Jej nutą a moim słowem. Z jakimi myślami chciałabym zostawić widza? Chciałabym nawiązać z widzem taki nadziemski kontakt przez treści wyśpiewanej poezji, żeby mieć świadomość wspólnego odczuwania. Tak bardzo nam tego, w dzisiejszym świecie przepychania się na poglądy, potrzeba. Poczujmy treść poezji z idealnie dla niej stworzoną muzyką. Podobno Miron Białoszewski usłyszawszy, że jakaś Demarczyk śpiewa jego wiersz jako piosenkę, bardzo się wściekł. Ktoś go jednak namówił, aby poszedł do Piwnicy pod Baranami, aby jej posłuchać. Kiedy zaśpiewała jego wiersz: „Karuzela z Madonnami”, podszedł do Ewy Demarczyk i powiedział: „Moja cała poezja należy do Pani”. Jak sądzisz, czy mogę liczyć na publiczność w naszym środowisku?

Kinga: Lubię wrażliwą widownię i na taką liczę na tym spektaklu słowno-muzycznym. Będzie to wspólne przeżywanie emocji zaczarowanych w poezji i dźwiękach.

Rozmawiały Kinga Jastrzębska-Krzemień i Dorota Kościuk-Borkowski

Spektakl słowno-muzyczny pt. „Duszy pejzaż – epitafium dla ewy Demarczyk” odbędzie się 15 listopada 2020 r. o godz. 17:00 w Moonlight Bistro, 123 Broad Street, new Britain, cT 06053.

Występują: solistka – Dorota Kościuk-borkowski, pianistka – renata KrzyszczykKwaśnik, skrzypek – Andrzej Mazur, muza – Kinga Jastrzębska-Krzemień.

Z powodu restrykcji związanych z pandemią bardzo ograniczona ilość miejsc – bilety grupowe z wcześniejszą rezerwacją, zachowanie wszystkich wymogów sanitarnych. W cenie biletu ($30) kawa, herbata, lekkie przystawki.

Po rezerwacje miejsc prosimy dzwonić: 860-223-7055.

24

Promocja November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

KąCiK ZDroWiA

Zdrowie to energia, a energia to życie

C

zy zastanawiałeś się co sprawia, że nasze ciało produkuje energię?

Skąd w ogóle bierzesz energię? Jak to się dzieje, że nasz organizm funkcjonuje? Czy posiadamy wewnętrzną elektrownię? TAK!!! Tymi elektrowniami są mitochondria. Te mikroskopijne organelle są jak elektrownie czy też fabryki produkujące energię dla naszych komórek. Pobierają składniki odżywcze, które dostarczamy im z jedzeniem, by rozłożyć je na czynniki pierwsze i wyprodukować z nich energię w postaci ATP, niezbędną do funkcjonowania wszystkich narządów. Ten proces znany jest powszechnie jako oddychanie komórkowe. Mitochondria są niezmiernie ważne dla naszego organizmu i najwięcej znajdziemy ich w sercu, mózgu i organach rozrodczych, bo te organy najciężej pracują i pochłaniają największą ilość energii. Kiedy mitochondria funkcjonują w doskonałej kondycji, stanowią podstawę zdrowego życia, wpływając na nastrój, poziom energii i koncentrację oraz wiele, wiele innych stanów. Zdrowe mitochondria zapewniają organizmowi stały dopływ energii, która jest tak niezbędna do życia!

osłabione mitochondria Coraz częściej mówi się, że zły stan naszego organizmu może być efektem zaburzenia funkcjonowania tych niewielkich, lecz jakże ważnych organelli w naszym organizmie. Niestety, początkowo możemy tego nie dostrzec, ale nawet subtelne zmiany funkcjonalne mogą prowadzić do zdradliwych, niebezpiecznych i patologicznych zmian w neuronach i innych komórkach. Dzieje się tak głównie za sprawą wolnych rodników, które w szczególności niszczą delikatne mitochondrialne DNA, które w swej strukturze nie jest zabezpieczone przez żadną błoną ochronną. W konsekwencji tego pojawiają się problemy z funkcjonowaniem całego or-

ganizmu. Co może sugerować, że uszkodzenia już się rozpoczęły?  Nie możesz ćwiczyć tak intensywnie, jak do tej pory albo szybko łapiesz zadyszkę.  Masz problemy z zaśnięciem, a w ciągu dnia odczuwasz zmęczenie.  Trudniej Ci się skoncentrować w pracy.  Cierpisz na problemy z trawieniem.  Twój organizm ma problemy ze sprawnym usuwaniem toksyn.  Gorzej widzisz lub słyszysz.  Łatwiej się przeziębiasz.  Często masz bóle głowy, mięśni i stawów.

Zatroszcz się o siebie już dziś!

Jeśli zignorujesz pierwsze objawy, problemy będą się nasilać.

Już na początkowym etapie uszkodzeń mitochondrialnego DNA uruchamia się bowiem prawdziwe błędne koło: nagromadzone w organizmie wolne rodniki mogą niszczyć enzymy niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, a zmiany te jeszcze bardziej zwiększają tempo mutacji mtDNA. Dlatego zaburzenia funkcjonowania mitochondriów mają bezpośredni wpływ nie tylko na zmniejszenie wydolności mięśniowej, spadek koncentracji, osłabienie pamięci, wzroku i słuchu, ale również poważniejszych schorzeń, takich jak nowotwory.

Dlatego tak ważne jest dbanie o prawidłowe funkcjonowanie mitochondriów. Skoro wytwarzają one energię z pożywienia, warto komponować posiłki tak, by były jak najbardziej wartościowe, a przede wszystkim obfitowały w wa-

rzywa i owoce – doskonałe źródło antyoksydantów. Niezbędne są kwasy omega-3, koenzym Q10, witaminy B2, B3, B12, C i D3 oraz pierwiastki śladowe (selen, cynk i chrom), które utrzymują prawidłową strukturę błon mitochondrialnych, uczestniczą w tworzeniu energii, aktywują enzymy i bronią nas przed wolnymi rodnikami. Zadbajmy o sen! Lepszy sen prowadzi do lepszego funkcjonowania mitochondriów. Dlaczego? Ponieważ sen to proces oczyszczania Twojego organizmu. W ciągu dnia komórki wytwarzają dużo odpadów. W nocy mitochondria zaczynają działać i dostarczać komórkom energii potrzebnej do usunięcia tych odpadów.

Aby twój sen był odżywczy dla Twojego organizmu, zacznij przygotowywać się do niego na godzinę przed zaśnięciem.

Oznacza to brak telefonu, komputera i telewizji czy jakichkolwiek urządzeń posiada-

jących ekran. Wyrzuć z diety przetworzone jedzenie, ćwicz regularnie, szczególnie trening interwałowy. Ulepsz swoją dietę, zmień z wysokowęglowodanowej na dietę wysokotłuszczową.

Czy to wystarczy i jakie mamy najlepsze rozwiązania Zmiana diety i trybu życia jest jak najbardziej właściwym podejściem wspomagającym usprawnienie i funkcje naszych mitochondriów. Jednak, tak naprawdę, pozwala nam tylko na odsunięcie problemów w niedługim czasie. W momencie starzenia się organizmu ilość i jakość mitochondriów znacznie spada, co powoduje dysfunkcję mitochondrialną. Aby spowolnić procesy starzenia się organizmu, dobrze jest, już we wczesnych latach 20. naszego życia, wspomóc je tak, żeby zachowały sprawność jak najdłużej. Można to robić bardzo efektywnie poprzez przyj-

Masz pytania lub potrzebujesz więcej informacji?

ZADZWoń LUb NAPiSZ! Agnieszka Sadecki – (203) 464-9678 | agnes1228@live.com1228@live.com Justyna Narel – (860) 573-8246 | justynka.narel@comcast.net

mowanie naturalnego aktywatora Protandim NRF2, którego właściwości opisaliśmy w artykule sprzed paru tygodni.

Wspomnę tylko, że jest on w stanie obniżyć niebezpieczny stan w naszym organizmie, zwanym stresem oksydacyjnym, o średnio 40% w przeciągu 30 dni. Zabezpiecza on przez to nasze komórki, w tym mitochondria, przed uszkodzeniami i przedwczesnym starzeniem się.

W połowie lat 30., aby zapewnić naszym komórkom właściwy poziom produkcji ATP, powinniśmy aktywować nasze ciało do zwiększonej produkcji zdrowych mitochondrii. Jak to można zrobić? Odpowiedź jest prosta – produkt partnerski, aktywator Protandim NRF1.

Spowoduje on, że nasze ciało zwiększy produkcję zdrowszych mitochondrii nawet do 70%. To pozwoli naszemu ciału produkować odpowiednią ilość energii pozwalając na zachowanie wszystkich procesów życiowych.

Protandim NRF1 składa się z 5 naturalnych składników, które w synergii tak wpływają na nasz organizm, że zaczyna on zwiększoną produkcję mitochondrii. Wystarczą dwie kapsułki dziennie, aby zmienić nasze życie.

•

Reklama Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

25

26

Wydarzenia November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

Wznowienie akcji #Polonia4Neighbours

solidarni w obliczu pandemii

 www.youtube.com

„Trwająca od kilku miesięcy sytuacja związana w pandemią wirusa Covid-19 wymaga od nas wszystkich wzmożonych i czasem niekonwencjonalnych działań. Pożądana i kluczowa staje się aktywizacja pozytywnych postaw, które wspomagają walkę z epidemią oraz służą dobrostanowi wszystkich członków naszych społeczności” – pisze w wiadomości skierowanej do środowisk polonijnych konsul generalny rP w Nowym Jorku Adrian Kubicki, informując jednocześnie o wznowieniu akcji #Polonia4Neighbours.

#Polonia4Neighbours jest to akcja solidarnościowa zainicjowana w kwietniu br. przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, a skierowana do Polonii na całym świecie. #Polonia4Neighbours ma na celu promowanie i wspieranie aktywności oraz działań pomocowych, zwłaszcza tych, które skierowane są do lokalnych społeczności lub wspierają lokalne władze (w tym miejscową służbę zdrowia).

– Chciałbym z tego miejsca serdecznie podziękować za dotychczasową, niejednokrotnie tytaniczną pracę Państwa na rzecz swoich sąsiadów czy też niejednokrotnie nieznanych bliżej osób – naszych bliźnich, niezależnie od ich przynależności narodowej. Zachęcam przedstawicieli Polonii oraz organizacji polonijnych działających na rzecz środowisk lokalnych do włączenia się lub do dalszego wspierania tej inicjatywy – apeluje konsul generalny, zapraszając do kontaktu z konsulatem, jeśli ktoś ma pomysły czy inicjatywy w zakresie tej akcji.

O reaktywacji akcji #Polonia4Neighbours poinformował w krótkiej prezentacji wideo wiceminister spraw zagranicznych RP Szymon Szynkowski vel Sęk, zapraszając do włączenia się w nią. – Polacy na całym świecie mają gen solidarności. Pokazała to akcja #Polonia4Neighbours, którą realizowaliśmy w czasie pierwszej fali epidemii koronawirusa wiosną tego roku. Polonia z potrzeby serca realizowała liczne i jakże potrzebne akcje pomocy – szyła maseczki, przygotowywała paczki żywnościowe – wymienia wiceminister, dodając, że przez kilka miesięcy na czterech kontynentach w ponad 40 krajach zrealizowano ponad 160 takich akcji. – W ostatnich tygodniach sytuacja na świecie drastycznie

o reaktywacji akcji #Polonia4Neighbours poinformował w krótkiej prezentacji wideo wiceminister spraw zagranicznych rP Szymon Szynkowski vel Sęk

się pogorszyła. (…) Wspieranie sąsiadów w tych trudnych chwilach pokazuje nasze człowieczeństwo, ale jest też doskonałą promocją Polonii i tego naszego polskiego genu solidarności. Dlatego uruchamiamy drugą edycję akcji #Polonia4Neighbours i zachęcamy do wspierania sąsiadów w chwilach dla nich trudnych – mówi Szymon Szynkowski vel Sęk, zapewniając, że

placówki dyplomatyczne przygotowane są, by wspierać te oddolne inicjatywy. W krótkim przemówieniu wiceminister apeluje też o odpowiedzialność i o wzajemną troskę o swoje zdrowie, a także o przestrzeganie procedur bezpieczeństwa. Całe nagranie można obejrzeć na www.youtube.com/watch?v=g37kJH5q8O8.  JLs

Reklama Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

27

28

Reklama November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

Reklama Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

29

30

Reklama November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

Reklama Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

31

32

Zapowiedzi November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

Wyjątkowa książka kucharska z polskimi przepisami to doskonały pomysł na gwiazdkowy prezent

Polska Katedra ufundowana przez S. A. blejwasa na Central Connecticut State University zaprasza na bezpłatne wirtualne prelekcje

spotkania z historią K

Tak smakuje Polska!  CCSU

oronawirus znacznie ograniczył możliwość organizowania tradycyjnych wykładów czy konferencji, jednak nie oznacza to, że instytucje promujące i wspierające polską kulturę nie starają się temu przeciwdziałać. W czasie, gdy wiele naszych aktywności przeniosło się do wirtualnego świata, w ten sposób odbywają się również prelekcje i wykłady. Ma to pewne zalety – choćby to, że w takim wydarzeniu może wziąć udział każdy, kto tylko ma dostęp do internetu, niezależnie od tego, w jakim mieście czy stanie się znajduje.

Szwadron Kościuszki W listopadzie na dwie wyjątkowo ciekawe prelekcje zaprosi wszystkich Polska Katedra ufundowana przez S. A. Blejwasa na Central Connecticut State University. 11 listopada odbędzie się pierwsza z nich, poświęcona bohaterskiemu Szwadronowi Kościuszki i jego udziałowi w II wojnie światowej. Z wszystkich jednostek, które walczyły z Królewską Flotą Powietrzną podczas Bitwy Brytyjskiej, żadna nie odegrała tak kluczowej roli jak Szwadron Kościuszki, składający się z polskich lotników, którzy uciekli z ojczyzny po inwazji Niemiec w 1939 roku. Wykład ten wpisze się w obchody Święta Niepodległości Polski, przypadającego dokładnie tego dnia.

Wirtualna prezentacja pt. „Za Wolność Waszą i Naszą: Szwadron Kościuszki w II wojnie światowej” rozpocznie się o godz.

6:00 pm. Uczestnicy będą mogli poznać bliżej tę nadzwyczajną historię o bohaterstwie, międzynarodowej przyjaźni oraz dowiedzą się więcej o nowej wystawie upamiętniającej polskich lotników, która od 2021 r. będzie prezentowana w New England Air Museum w Windsor Locks w Connecticut. Aby wziąć udział w tym wykładzie, należy zgłosić chęć uczestnictwa e-mailem na adres: rkatz@neam.org do 10 listopada.

Polacy w wojnie secesyjnej Kolejna prelekcja, tym razem poświęcona czasom wojny secesyjnej i udziałowi Po-

Wykłady poprowadzi profesor James S. Pula, amerykański historyk polskiego pochodzenia

laków w tym konflikcie, odbędzie się 19 listopada o godz. 6:30 pm. Pomimo że w 1860 roku Polacy stanowili mały procent populacji Ameryki, to jednak odegrali ważną rolę w wojnie secesyjnej oraz w wydarzeniach, które do niej doprowadziły.

Wykład pt. „Polacy w amerykańskiej wojnie secesyjnej” dotyczyć będzie roli Polaków w obaleniu niewolnictwa oraz w konflikcie, który na zawsze zmienił społeczną, ekonomiczną i polityczną strukturę Ameryki.

Oba wykłady poprowadzi profesor James S. Pula, amerykański historyk polskiego pochodzenia, emerytowany wykładowca historii na Purdue University, autor i redaktor ponad 12 książek na temat udziału Polaków w wojnie secesyjnej. Prof.

Pula był też redaktorem naczelnym Polsko-Amerykańskiej Encyklopedii i przez 33 lata pracował jako redaktor pisma Polish American Studies. Jego praca została doceniona, jest laureatem wielu nagród i odznaczeń, m.in. Nagrody im. Mieczysława Haimana, Nagrody Distinguished Service Award od ACPC, trzykrotny laureat Nagrody im. Oskara Haleckiego, otrzymał także Medal Rudewicza i Krzyż Oficerski Orderu Zasługi RP.  oPr. JLs

będąc dorosłymi ludźmi, często tęsknimy do smaków i potraw, które pamiętamy z dzieciństwa. Pierogi, które robiła babcia, barszcz z uszkami, jaki gotowała mama… bardzo często doskonale pamiętamy ten smak, ale nie wiemy, jak go odtworzyć. W tym pomocna może być wyjątkowa książka kucharska: „A book of Favorite recipes”, opracowana i wydana przez Klub Kultury Polskiej greater Hartford, inc.

Klub Kultury Polskiej Greater Hartford, Inc. został założony w 1976 roku w celu kultywowania polskiego dziedzictwa w Stanach Zjednoczonych oraz wspierania i dzielenia się polską historią, kulturą i obyczajami z Amerykanami. W tę misję wpisuje się także dzielenie się polskim dziedzictwem kulinarnym. W związku z tym w 1986 roku powstała idea, by opracować książkę kucharską, zawierającą przepisy tradycyjnej kuchni polskiej.

Utworzono w tym celu komitet organizacyjny, na czele z Eleanor (Lottie) Pozniak.

Zwieńczeniem tych działań był książka, wydana w 1988 r., ciesząca się dużą popularnością wśród nabywców. W 2018 roku pojawił się pomysł, by przygotować reedycję tej książki. Przygotowaniem nowego wydania zajął się nowy komitet organizacyjny, w skład którego weszły: Frances Pudlo (redakcja), Ursula Brodowicz, Lilia Kieltyka, Florence Langridge, Anna-Mae Maglaty, Carol Bogon Phelan i Virginia Pudlo.

Druga edycja „A Book of Favorite Recipes” wzbogacona została o odświeżoną szatę graficzną i nowe przepisy. W sumie można w niej znaleźć 300 przepisów na przystawki, sosy, zupy, sałatki, dania główne, potrawy mięsne, warzywne i dania z ryb, a także przepisy na ciasta, ciasteczka i inne wypieki, również na chleb.

Szeroko omówione zostały tradycyjne polskie potrawy wielkanocne i te, które powinny znaleźć się na wigilijnym stole, są też podane receptury na tradycyjne świąteczne polskie dania. Nie brakuje

ciekawych informacji o polskich zwyczajach związanych z Wielkanocą i Bożym Narodzeniem. Książka zawiera też aż 16 stron z przydatnymi poradami, informacjami o ziołach, ich właściwościach i sposobach użycia, a także tabelą kaloryczną i przelicznikiem miar oraz temperatur. „A Book of Favorite Recipes” to pozycja wręcz obowiązkowa w kuchni każdej polskiej gospodyni, ale też doskonały pomysł na prezent pod choinkę. Z książki tej na pewno ucieszą się też amerykańscy znajomi, zainteresowani polską kuchnią – dzięki przepisom w języku angielskim będą mogli sami przyrządzić polskie dania, które im smakują najbardziej. Warto zamówić już teraz, by mieć pewność, że książka dotrze na czas przed Bożym Narodzeniem!

Koszt jednej książki to 16 dolarów, jeśli ktoś zdecyduje się zamówić dwa egzemplarze, to zapłaci 30 dolarów za oba. Do tego należy doliczyć koszt przesyłki – 4 dolary. Wszelkie informacje można uzyskać pod numerem telefonu: 860.659.0356.  JLS

11 LiSToPADA – ŚWięTo NiEPoDLEgŁoŚCi PoLSKi

opowiedz dziecku o Polsce!

N

arodowe Święto Niepodległości, obchodzone 11 listopada, to dla Polaków jedno z najważniejszych świąt państwowych. Po 123 latach zaborów – niewoli naznaczonej walką, cierpieniem i wysiłkiem wielu pokoleń Polek i Polaków – nasz kraj odzyskał suwerenność. W tym roku przypada 102. rocznica tego wydarzenia. Jak ją godnie uczcić, a jednocześnie w przystępny sposób wytłumaczyć dziecku, co dokładnie świętujemy?

 Archiwum WEM

KoTyLioN NAroDoWy Z PAPiErU

Kto Ty jesteś? Polak mały!

11 listopada dla dzieci jest okazją do rozmów o patriotyzmie. Święto Niepodległości to dzień, kiedy warto rozmawiać o symbolach narodowych, o tym, czym jest ojczyzna i wolność oraz co dla nas znaczy „być Polakiem”, mieszkając w Stanach Zjednoczonych. Warto opowiedzieć dzieciom pokrótce o wydarzeniach z historii Polski, które doprowadziły do rozbiorów, wytłumaczyć, czym były zabory oraz jak doszło do tego, że w 1918 roku Polska po 123 latach nieobecności znów pojawiła się na mapie Europy i świata. Oczywiście trzeba pamiętać, że przekaz ten musi być dostosowany do wieku dziecka. Warto mówić o patriotyzmie i ojczyźnie, używać tych pojęć, by dziecko z nimi się oswajało.

Młodszym dzieciom można opowiedzieć o tych wydarzeniach w konwencji legendy lub tego typu opowieści, starsze dzieci warto zachęcić, by samodzielnie poszukały w książkach lub internecie ciekawostek historycznych lub np. relacji z obchodów tego święta w Polsce.

Przy okazji Święta Niepodległości Polski warto się też zastanowić, co to znaczy być Polakiem na obczyźnie. To szczególnie ważne, by przekazać młodemu pokoleniu, zwłaszcza tym, którzy urodzili się już w Ameryce, przywiązanie do Polski jako nie tylko ojczyzny ich przodków, ale i ich ojczyzny. Od najmłodszych lat warto opowiadać dzieciom o Polsce, kultywować polskie tradycje, zwyczaje, dbać o naukę

Do jego wykonania potrzebujesz:  papier w kolorze białym,  papier w kolorze czerwonym,  kawałek sztywnego papieru lub

języka polskiego, by wykształcić wspólne, ponadpokoleniowe polskie dziedzictwo.

Przyszłość Polonii zależy od tego, czy obecne najmłodsze pokolenie wykształci w sobie patriotyzm i będzie postrzegać Polskę jako ich kraj, który jest im bliski.

Wspólne świętowanie tej rocznicy może być też okazją do snucia rodzinnych opowieści. Warto przejrzeć z dziećmi posiadane w domu fotografie, opowiedzieć im o własnych emigracyjnych losach lub o tym, skąd pochodzili w Polsce i jak do Stanów Zjednoczonych trafili ich dziadkowie. Rodzinna historia każdego z nas jest częścią większej historii, wpisuje się w dzieje Polski i Polonii, a dla dzieci ukazanie historii Polski przez pryzmat doświadczeń osób im znanych i bliskich (rodziców, dziadków) może być bardziej atrakcyjną i zapadającą w pamięci formą przekazania wiedzy.

Zrób to sam Dla dziecka jest ważne to, co rodzice robią, co czują i jak chcą uhonorować ten dzień – np. uroczystym obiadem. Można

też spędzić czas bardziej kreatywnie.

Idealną ozdobą na Święto Niepodległości, którą można wykonać w domu razem z dzieckiem, jest kotylion narodowy. W ten sposób można przemycać najmłodszym wiedzę o historii kraju poprzez zabawę.

Zrobienie wspólnie kotylionu to idealny sposób na naukę patriotyzmu bez wielkich słów, za to ze wspólnie spędzonym czasem!

Kotylion to kokarda wzorowana na orderach w kolorach narodowych, czyli dla Polski biało-czerwonych. Niektórzy twierdzą, że kotylion powinno się nazywać kokardą narodową, gdyż był i jest noszony podczas ważnych wydarzeń, np. rewolucji, powstań, wojen, świąt narodowych. Powinno się go nosić po prawej stronie. Kotylion nazywany jest także rozetą (z fr. rosette, czyli różyczka, mała róża), gdyż na początku miał kształt małej, stylizowanej róży. Później takie kokardki przypinano do piersi osób tańczących kotylion (fr. cotillon) i stąd wzięła się ta druga, bardziej popularna jego nazwa.  JLs

tektury w białym kolorze,  klej,  nożyczki,  agrafka potrzebna do przypięcia kotylionu.

Sposób wykonania: 1) Wytnij z białego i czerwonego papieru 2 kółeczka i po kilka cienkich paseczków.

2) Przyklej paseczki w odpowiednich kolorach do odpowiednich kółeczek tak, aby tworzyły „słoneczka".

3) Przyklej końcówki paseczków pod spód kółeczek, aby tworzyły małe pętelki.

4) Sklej ze sobą powstały w ten sposób biały i czerwony kotylion.

5) Na środku kotylionu przyklej okrągły kawałek białej tekturki. Możesz ozdobić go także rysunkiem flagi, orła, napisem bądź naklejką z patriotycznym motywem.

6) Od tyłu przyklej dwie wstążeczki papieru i agrafkę, którą przyczepisz kotylion do ubrania.

34

Edukacja polonijna November 6, 2020

HiSToriA W PigUŁCE

Muzeum im. kazimierza Pułaskiego  www.muzeumpulaski.pl

Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego zostało otwarte w 1967 r., na cześć najbardziej znanego mieszkańca tego domu – Kazimierza Pułaskiego

biały, klasycystyczny dworek, otoczony zabytkowym parkiem – to w takim, liczącym ponad 300 lat budynku mieści się Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce, nieopodal Warszawy. Misją Muzeum jest kultywowanie pamięci i ochrona materialnego dziedzictwa po polsko-amerykańskim bohaterze Kazimierzu Pułaskim oraz polskim wychodźstwie, szczególnie do USA.

Volume XVIII, Issue 22

PoPrAWNA PoLSZCZyZNA

Co KrAJ, To obyCZAJ

CZy WiESZ, żE…?

Dzień Nauczyciela Ciekawostki językowe

D

zień Edukacji Narodowej rokrocznie wypada 14 października. Jest to polskie święto oświaty i szkolnictwa wyższego, które ustanowione zostało w 1972 roku. Dzień Nauczyciela upamiętnia rocznicę powstania Komisji Edukacji Narodowej, która została utworzona z inicjatywy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i zrealizowana przez Sejm Rozbiorowy w dniu 14 października 1773 roku. Z tego powodu Dzień Edukacji Narodowej wypada co roku 14 października.

Z okazji Dnia Nauczyciela w szkołach i innych placówkach oświatowych odbywają się zazwyczaj uroczyste akademie, przedstawienia i inne wydarzenia. Jest to okazja do tego, aby uczniowie podziękowali swoim opiekunom za trud włożony w ich edukację i wychowanie. To także dzień, w czasie którego nagradza się nauczycieli za ich osiągnięcia. W Dzień Edukacji Narodowej

Język polski należy do najtrudniejszych języków świata – o tym pewnie większość osób słyszała, co więcej – zapewne znaczna część zgadza się z tym twierdzeniem. Poniżej prezentujemy kilka wybranych ciekawostek językowych, niezwiązanych wyłącznie z naszym ojczystym językiem.  Archiwum WEM

 Najwięcej

osób na świecie posługuje się językiem chińskim – około miliard.

szef MEN wręcza nauczycielom złote, srebrne i brązowe Krzyże Zasługi, medale Komisji Edukacji Narodowej oraz nagrody Ministra Edukacji Narodowej za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze. Różnego rodzaju wyróżnienia i nagrody wręczają także kuratorzy oświaty, samorządy oraz dyrektorzy szkół.

•

 Najbardziej

wielojęzyczne miasto to Londyn – można tam usłyszeć nawet 300 języków.

 Najdłuższy

alfabet ma język Khmerów w Kambodży – 74 znaki.

 Najkrótszy

alfabet ma 11 znaków i używa się go w języku Rotokas w Papui Nowej Gwinei.

LAbiryNT

 Najczęściej

tłumaczoną książką jest Biblia – dotychczas przetłumaczono ją na 500 języków.

Czy znajdziesz drogę od nietoperza do dyni?

 Najtrudniejsze

języki świata to: chiński, japoński, arabski, fiński, węgierski i polski.

Historia dworku, w którym mieści się muzeum, sięga XVII wieku. Jak można przeczytać na oficjalnej stronie muzeum, „przez ponad trzysta lat dom ten zmieniał często właścicieli, tętnił życiem, był świadkiem historii i ludzkich przeżyć. Wraz ze zmianą kolejnych mieszkańców, ich upodobań i zwyczajów, zmieniał swój kształt architektoniczny i wystrój. Dziś, po wielkim remoncie, odzyskał dawny blask i ze staropolską gościnnością zaprasza każdego, kto zechce przekroczyć jego próg”.

Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego zostało otwarte w 1967 r., na cześć najbardziej znanego mieszkańca tego domu – Kazimierza Pułaskiego – polsko-amerykańskiego bohatera walk o niepodległość obu narodów. Podczas wizyty w muzeum można poznać jednak nie tylko losy słynnego Kazimierza, ale także innych wielkich Polaków, którzy emigrowali do Stanów Zjednoczonych Ameryki • Północnej.

wciąż używane języki świata, to język hebrajski, tamilski, litewski, farsi, islandzki, macedoński, baskijski, fiński i irlandzki.

 Najpopularniejsze

języki świata to: angielski, francuski, hiszpański, włoski i suahili.

 Najdziwniejsze

języki świata to Tuyuca – język Indian ze wschodniej Amazonii, yupik – język eskimoski, używany na Alasce i na Syberii, język silbo, używany na Gomerze, jednej z Wysp Kanaryjskich, składający się wyłącznie z gwizdów i służący do porozumiewania się na dużych odległościach.

 Najstarszy

 Archiwum WEM

Więcej informacji: www.muzeumpulaski.pl

 Najstarsze,

zachowany linearny alfabet świata to alfabet fenicki powstały ok. roku 1050 p.n.e., odczytywany najczęściej od prawej do lewej.

 Na

Ziemi mówi się obecnie w ok.

7000 językach, jednak około 2400 z nich jest zagrożonych wyginięciem.

•

Edukacja polonijna Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

NAUKA PrZEZ ZAbAWę

35

 Archiwum WEM

PoDPoWiADA ALA

Co zrobimy z wierszykiem?

Proponowane tu zajęcia z wierszem przygotowałam dla wychowawczyń przedszkoli i szkół, jednak nadają się one także do wykorzystania przez rodziców, babcie, dziadków i innych opiekunów małych dzieci. Wystarczy znaleźć chwilę czasu i wejść w rolę pośrednika lektury.

Wszystkim chętnym życzę powodzenia we wprowadzaniu dzieci w świat literatury.

Pomoce: kartki papieru rysunkowego, kredki pastelowe.

P.: Posłuchajcie wiersza pt. Gra w lisa.

Prezentacja wiersza Prowadzący przed prezentacją wyjaśnia wyrażenia typu: hasać, pasać, wasze, dać pieprzu.

Ruch P.: Pokaż jak lisek pasie gąski.

P.: Pokaż jak lisek ucieka, boi się, chowa.

KrZyżóWKA

Ekspresja ruchowo-werbalna Dzieci stoją w kole, trzymając się za ręce.

Jedno dziecko – Lisek, stoi wewnątrz koła.

Dzieci wygłaszają ekspresyjnie wiersz według ról oznaczonych w tekście.

Na słowa: A teraz uciekaj…, Lisek biega dookoła kręgu i stara się wydostać na zewnątrz.

Gdy Lisek jest na zewnątrz koła, dzieci wołają: Bo jak cię złapiemy, to pieprzu damy!

Zabawa powinna przebiegać spontanicznie i ekspresyjnie, ale z zachowaniem rytmu wiersza.

Plastyka P.: Narysuj jak lisek ucieka przez las.

• Wykorzystano metodę ekspresywnego wykonania utworów poetyckich opisaną w: A.Ungeheuer-Gołąb, Poezja dzieciństwa czyli droga ku wrażliwości, Rzeszów 1999.

Maria Konopnicka

GRA W LISA Dzieci: Lisku! Lisku!

Gdzieś to hasał?

Lis: Gąskim, panie, w polu pasał.

Pasałem je w polu.

Pasałem je w boru.

Oddałem je wszystkie Pani do dworu.

Dzieci: Lisku! Lisku!

Kłamiesz, wasze!

Zjadłeś wszystkie gąski nasze.

A teraz uciekaj, Dalej do jamy!

Bo jak cię złapiemy, To pieprzu damy!

rEbUSy

36

Edukacja polonijna November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

SŁoWEM MALoWANE

PoCZyTAJMy rAZEM

Nina opic

Jeżyk Marianek i jego jabłka Pod koniec października jeżyk Marianek razem z całą rodziną robił jesienne przygotowania do zimowego długiego snu.

– Idź Marianku jeszcze pod jabłonkę i nazbieraj trochę jabłek. Będą potrzebne do spiżarni – powiedziała mama i delikatnie pogłaskała jeżyka po sterczących igiełkach.

– Tylko przynieś tyle, żeby dla każdego starczyło – wtrąciła siostrzyczka Marianka.

– Oczywiście, przecież moje kolce potrafią unieść kilka ładnych jabłek.

I Marianek poszedł pod starą jabłonkę. Pod drzewem zobaczył dwie sarenki, które z wielkim apetytem zajadały czerwone jabłka.

– Dzień dobry! Czy mogę sobie wziąć kilka jabłek?

– Oczywiście, co prawda, nie jest ich za dużo, ale dla twojej rodziny wystarczy.

Marianek pozbierał osiem pięknych czerwonych jabłek. Dla każdego będą dwa. Już miał je nakłuwać na swoje kolce, gdy przybiegła wiewiórka Rudzia.

– Marianku, Marianku, daj mi proszę kilka jabłek, to będę miała na zimę dla swoich dzieci, które nie mogą mi pomóc zbierać, bo są chore.

– No dobrze, weź kilka, ja sobie jeszcze znajdę. A dzieciom przydadzą się witaminy.

Wiewiórka wszystkie osiem jabłek zaniosła do swojej dziupli. Pod jabłonką nie było ani jednego. Marianek smutnie popatrzył na drzewo.

Czesław Piotr Kondraciuk

Tęcza Zapłonęło niebo od częstych błyskawic drobne krople deszczu wciąż tańczą na trawie.

Echo niesie grzmoty

– Jabłoneczko, proszę daj mi kilka jabłek dla mojej rodziny.

Jabłoneczka zaszumiała, zaszumiała i tylko jedno jabłuszko jeżykowi dała.

– Nie mam już więcej mały jeżyku.

Idź do mojej siostry, ona chyba ma jeszcze trochę jabłek.

Ale i tam nie było jabłek. Marianek wracał smutny do domu, trzymając tylko jedno jabłko. „Trudno, to jabłko będzie do spiżarni, a jutro pójdę pod inną jabłonkę i pozbieram. Najważniejsze, że małe wiewiórki będą mieć w dziupli jabłka i nie będą głodne w zimie”. Gdy tak rozmyślał, nagle nie wiadomo skąd, tuż przed jego pyszczkiem znalazło się sześć czerwonych jabłek, a trzymane przez niego w łapkach jabłko mówiło cichutko: – Dobre serduszko przyciąga dobro! Sprawię, że nie będzie ci brakować jabłek.

Bądź szczęśliwy Marianku, bądź • szczęśliwy!

daleko przed siebie, w deszczu się utopił słońca złoty grzebień.

A zdziwiony malarz za chmurkę się schował – kolorową tęczę w pośpiechu malował.

 Archiwum WEM

Reklama Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

37

38

Felieton November 6, 2020

MIĘDZY WIERSZAMI

Czy leci z nami pilot?  arkadiusz rogowski Dziennikarz whiteeaglenews@gmail.com

Treści publikowane w niniejszej rubryce są prywatną opinią felietonisty, nie stanowią odzwierciedlenia poglądów redakcji.

Czytelnicy, którzy chcieliby się podzielić z nami swoimi opiniami, proszeni są o ich nadsyłanie na adres info@whiteeaglenews.com

O

rzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie niezgodności aborcji eugenicznej z Konstytucją był do przewidzenia. Skoro jej art. 38 mówi, że „Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia”, to jasne jest, że ochrona ta obejmuje również dzieci w łonach matek. Tymczasem obserwując rozwój wydarzeń po 22 października, kiedy owe orzeczenie zostało wydane, można odnieść wrażenie, że najbardziej zaskoczyło ono samych wnioskodawców, w tym obóz Zjednoczonej Prawicy. Co więcej, zorganizowane natychmiast przez skrajną lewicę protesty pokazały, że to zwolennicy liberalizacji przepisów aborcyjnych byli lepiej przygotowani na to orzeczenie.

Organizowanie manifestacji w dniach nasilającej się pandemii jest oczywiście wyrazem skrajnej nieodpowiedzialności, ale było tylko kwestią czasu aż totalna opozycja znajdzie pretekst do wyprowadzenia swoich wyborców na ulice, z nadziejami na jakiś przewrót (?), a może tylko zamieszki. Niemniej jednak ten moment wcale nie musiał nastąpić po orzeczeniu Trybunału w sprawie aborcji. Wystarczyłoby, że politycy prawicy od razu przedstawiliby projekt nowelizacji ustawy antyaborcyjnej, czyli przełożenia orzeczenia na konkretne przepisy.

Tak się jednak nie stało, dlatego przez cały tydzień – aż do przedstawienia inicjatywy prezydenta Andrzeja Dudy w tym zakresie – narrację i interpretację werdyktu Trybunału całkowicie zdominowały lewicowe i liberalne środowiska. Na tyle udało się im wystraszyć młodych ludzi, że dołączyli oni „w obronie swoich praw” do skrajnej lewicy, mimo iż nigdy nie podpisaliby się pod postulatem „aborcja na życzenie”. Tak to się właśnie kończy, gdy zamiast tłumaczyć, dyskutować i rozmawiać, zostawia się pole drugiej stronie. Propozycja prezydenta wypełniła więc trwającą 7 dni pustkę, która dla Zjednoczonej Prawicy oznaczała chwilowy spadek poparcia w sondażach.

Niezrozumiałe było też dla mnie ogłoszenie przez premiera Morawieckiego zamknięcia cmentarzy dopiero w piątek po południu, a więc tuż przed dniem Wszystkich Świętych. Liczba zakażonych koronawirusem rosła gwałtownie już od kilkunastu dni i taka decyzja wydawała się oczywistością. Czy naprawdę nikt w otoczeniu premiera nie mógł przewidzieć, jakie skutki i odbiór społeczny spowoduje tak późne jej ogłoszenie?

Po kilku tygodniach okazuje się, że tzw. piątkę dla zwierząt też można było lepiej przygotować. Protesty rolników nie były może masowe, ale z pewnością uzasadnione. Gdy piszę te słowa, wiceminister rolnictwa zapowiada zatrzymanie prac nad dotychczasowym projektem i stworzenie nowej ustawy. I znowu to samo pytanie – czy nie można było tego zrobić lepiej, w porozumieniu z zainteresowanymi stronami?

Nie sądzę, aby obecne protesty doprowadziły do jakiegoś politycznego przesilenia, ale jeśli rząd Zjednoczonej Prawicy nadal będzie popełniał te same błędy – przede wszystkim w sferze komunikacji ze społeczeństwem – zapowiadane reformy będą nie tylko trudniejsze do przeprowadzenia, ale przede wszystkim nie zostaną przez dużą część Polaków zrozumiane. Tu nie ma miejsca na automatycznego pilota – potrzebny jest prawdziwy, doświad• czony pilot.

Volume XVIII, Issue 22

Wydarzenia Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

39

Kolejna umowa Polski i USA w sprawie współpracy przy budowie atomu

R

ozwój Programu Polskiej Energetyki Jądrowej oraz cywilnego przemysłu jądrowego w Polsce – to najważniejsze obszary nowej polsko-amerykańskiej umowy. Do jej zawarcia doszło podczas piątego szczytu Inicjatywy Trójmorza w Tallinie. Amerykański Departament Energii określił ją mianem „historycznej”.

Umowa została podpisana 19 października br. w formule wirtualnej – w Waszyngtonie przez sekretarza energii USA Dana Brouillette, zaś w Warszawie przez pełnomocnika rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej Piotra Naimskiego.

– Z dumą podpisałem międzyrządowe porozumienie o współpracy przy opracowywaniu polskiego programu cywilnej energetyki jądrowej. Energia jądrowa zapewni czyste i niezawodne dostawy energii elektrycznej mieszkańcom Polski i będzie częścią dywersyfikacji miksu energetycznego – powiedział sekretarz Brouillette.

Z kolei ambasador USA w Polsce porozumienie określiła jako „kamień milowy”. – Nie tylko umacnia relacje polsko-amerykańskie, ale jest dla reszty świata zapowie-

dzią, że Ameryka dzięki swej zaawansowanej technologii wraca do biznesu nuklearnego.

Energia nuklearna nigdy jeszcze nie była równie bezpieczna, równie dostępna cenowo i tak łatwo dostosowywalna. Jesteśmy gotowi pomagać naszym partnerom w osiągnięciu bezpieczeństwa energetycznego przy jednoczesnej trosce o czystość środowiska – oświadczyła Georgette Mosbacher.

Szef gabinetu prezydenta RP prof.

Krzysztof Szczerski poinformował, że zgodnie z umową w ciągu 18 miesięcy Polska i USA przygotują wspólnie raport, który będzie stanowił podstawę dla polskiego rządu do decyzji o ostatecznym wyborze partnera do realizacji Programu Polskiej Energetyki Jądrowej. – W tym czasie czołowe amerykańskie firmy sektora cywilnej energetyki jądrowej przeprowadzą prace przygotowawcze i projektowe w zakresie budowy elektrowni jądrowych w Polsce. Równolegle przedstawiciele obu rządów, wspólnie z amerykańskimi instytucjami finansowymi, przygotują opcje finansowania dla Programu – powiedział prof. Szczerski.  oPr. bo

 premier.gov.pl

Amerykanie pomogą zbudować w Polsce elektrownię jądrową

Ze strony Polski umowę podpisał Pełnomocnik rządu do spraw Strategicznej infrastruktury Energetycznej Piotr Naimski

40

Reklama November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

Reklama Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

41

42

Raport specjalny November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

raPorT SPecjalny  Strajk Kobiet – Facebook

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego zakazujący tzw. aborcji eugenicznej wywołał w Polsce masowe protesty na ogromną skalę

strajk kobiet T

ysiące ludzi na ulicach Warszawy i wielu innych polskich miast i miasteczek, protesty pod polskimi ambasadami i konsulatami na całym świecie – takie obrazy od ponad dwóch tygodni pojawiają się w mediach polskich i zagranicznych. Wydany 22 października wyrok Trybunału Konstytucyjnego uznający tzw. aborcję eugeniczną za sprzeczną z polską konstytucją wzbudził ogromne kontrowersje i stał się przyczyną prawdopodobnie największych masowych protestów w Polsce od czasu przemian ustrojowych w 1989 roku.

Zburzony ład Przypomnijmy, że dotychczas, na mocy ustawy z 7 stycznia 1993 roku o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży – tzw. kompromisu aborcyjnego, legalna aborcja dopuszczalna była jedynie w trzech przypadkach: gdy ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety, gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu oraz gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku

czynu zabronionego (gwałtu). Jesienią 2019 roku grupa posłanek i posłów (z PiS, Konfederacji, PSL i Kukiz’15) złożyła do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności z konstytucją przepisów dotyczących przerywania ciąży ze względu na duże prawdopodobieństwo ciężkich i nieuleczalnych wad płodu. 22 października tego roku Trybunał Konstytucyjny większością głosów (dwaj sędziowie, Leon Kieres oraz Piotr Pszczółkowski, złożyli do wyroku zdania odrębne) orzekł, że aborcja w takich przypadkach jest niezgodna z konstytucją. Decyzja ta wywołała falę reakcji w Polsce. Pojawiły się zarzuty o upolitycznienie Trybunału i wątpliwości do co prawidłowości powołania części osób wchodzących w jego skład. Krytykowano również fakt, że wyrok w tak kontrowersyjnej sprawie, jaką jest aborcja, wydano w samym środku pandemii COVID-19, a można było się spodziewać, że spotka się on z reakcją społeczną w postaci protestów, co też faktycznie się stało, choć wydaje się, że nie spodziewano się aż takiej skali manifestacji.

Masowe protesty Pierwszy protest odbył się w Warszawie już 19 października, trzy dni przed wydaniem wyroku, gdy w mediach pojawiły  Wikimedia commons

się pierwsze informacje, że takie orzeczenie ma lada dzień zapaść. Od tej pory praktycznie codziennie, nie tylko w Warszawie, ale w wielu innych polskich miastach, organizowane są manifestacje często łączone z blokadami ruchu drogowego.

Protesty odbywają się w formie marszów, pikiet oraz zgromadzeń, m.in. przed siedzibami partii PiS czy domem Jarosława Kaczyńskiego na Żoliborzu, ale np. 28 października Ogólnopolski Strajk Kobiet (organizator protestów) zainicjował też strajk pod hasłem „nie idziemy do roboty”, apelując, by kobiety odeszły od swoich stanowisk pracy. Komendant Główny Policji poinformował, że tylko tego dnia w Polsce odbyło się w sumie 410 demonstracji, w których uczestniczyło ponad 430 tys. osób. Największe do tej pory protesty odbyły się jednak w piątek, 30 października, kiedy to w samej tylko Warszawie w manifestacji wzięło udział (wg informacji z warszawskiego ratusza) ok. 100 tys. osób.

Choć protesty organizowane są przez organizację feministyczną Ogólnopolski Strajk Kobiet, to do wyrażających swe niezadowolenie kobiet dołączyli przedstawiciele innych środowisk, m.in. studenci i ruchy LGBT+, protest został też poparty m.in. przez WZZ „Sierpień 80” oraz przez część środowiska rolniczego, polskie uczelnie wyższe, artystów i sportowców.

Główną osią protestów jest sprawa aborcji, jednak manifestujący wyrażają także swoje niezadowolenie z rządzącej partii Prawo i Sprawiedliwość, na protestach pojawiają się też hasła antyklerykalne (opowiadające się za rozdziałem państwa od Kościoła), będące reakcją na entuzjastyczne przyjęcie przez polski episkopat wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

Świat reaguje

Protest w Łodzi, niektórzy protestujący są w strojach inspirowanych powieścią „opowieść podręcznej” i jej ekranizacją

Protesty odbywają się nie tylko w Polsce.

Również przed polskimi ambasadami i konsulatami praktycznie na całym świecie (w krajach europejskich, ale też np. w Australii, Japonii czy Meksyku) organizowane są mniejsze i większe demonstracje.

Także amerykańska Polonia wzięła udział w protestach będących gestem solidarności z Polkami w kraju.

Protest przeciwko zaostrzeniu przepisów dotyczących aborcji w Polsce poparły międzynarodowe gwiazdy, m.in.

Symbolem protestów stał się znak graficzny prezentujący czerwoną błyskawicę na tle ustawionej z profilu głowy kobiety

Miley Cyrus, Jane Fonda czy Dua Lipa.

Zdaniem Amnesty International, Human Rights Watch oraz Center for Reproductive Rights decyzja Trybunału Konstytucyjnego ws. aborcji stanowi naruszenie praw człowieka i praw reprodukcyjnych.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego skomentowały również światowe media, m.in. BBC, The Guardian, The New York Times, The Washington Post, CNN, Reuters, Der Spiegel i Al Jazeera. „Oburzone na decyzję sądu, który prawie całkowicie zakazał aborcji, dziesiątki tysięcy kobiet wyszły w piątek (30 października – red.) na ulice polskiej stolicy, podsumowując tydzień protestów w całym kraju – zauważa New York Times i dodaje, że obecnie przez Polskę przelewa się największa fala protestów od „upadku komunizmu w 1989 roku”. Światowe media zwracają też uwagę na formę protestów, którym towarzyszy muzyka, często ironiczne – choć i wulgarne – hasła oraz symbol w postaci czerwonej błyskawicy. „Do kobiet dołączyły tysiące mężczyzn oraz wiele grup, które uważają, że ciężko wywalczona wolność ery postkomunizmu wymyka im się za rządów autokratycznej partii Prawo i Sprawiedliwość” – napisał New York Times, dodając, że dla wielu protestujących „zakaz aborcji odpowiada polityce, którą postrzegają jako ograniczającą prawa człowieka”. The Washington Post zwrócił uwagę na mobilizację społeczeństwa, wielką skalę protestów w dobie gwałtownego wzrostu zakażeń a także fakt, że z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego nie zgadza się większość Polaków. Z kolei Reuters zauważył, że protesty zamieniły się w „lawinę gniewu pod adresem rządzącego od pięciu lat Prawa i Sprawiedliwości i sprzyjającego rządowi Kościoła katolickiego”.

Raport specjalny Postulaty i propozycje Ogólnopolski Strajk Kobiet przedstawił 13 postulatów – pól tematycznych, czy – jak mówią jego koordynatorki – „pól bitwy” z obozem rządzącym. Są to: pełnia praw kobiet i aborcja na żądanie, uznanie, że LGBT to ludzie, świeckie państwo, służba publiczna, a nie partyjna, prawdziwe instytucje i rzecznicy (RPO, RPD), poprawa kondycji służby zdrowia, wprowadzenie edukacji na miarę współczesności, stop faszyzmowi, „odśmieciowienie” rynku pracy, kwestie klimatyczne, reanimacja psychiatrii, prawdziwe wsparcie osób z niepełnosprawnościami oraz stop propagandzie w mediach publicznych.

Z kolei wcześniej, w piątek 30 października, prezydent Andrzej Duda poinformował, że przygotował projekt ustawy, który ma przywrócić aborcję ze względu na stwierdzenie tzw. letalnych wad płodu. – Uwzględniając wskazania Trybunału, projekt ten przewiduje wprowadzenie nowej przesłanki, która przywraca możliwość przerwania ciąży, w

November 6, 2020

sposób zgodny z zasadami Konstytucji RP, jedynie w przypadku wystąpienia tzw. wad letalnych, gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na wysokie prawdopodobieństwo, że dziecko urodzi się martwe albo obarczone nieuleczalną chorobą lub wadą, prowadzącą niechybnie i bezpośrednio do śmierci dziecka, bez względu na zastosowane działania terapeutyczne – podkreślił w swoim oświadczeniu Andrzej Duda. Jednak inicjatywa ustawodawcza prezydenta spotkała się z mieszanym odbiorem – jedni docenili dążenie prezydenta do kompromisu i uspokojenia nastrojów społecznych, ale pojawiły się również głosy krytyki – zarówno ze strony środowisk pro-life, uważających to za krok w tył w stosunku do orzeczenia Trybunału, jak i niektórych protestujących, chcących nie przywrócenia namiastki kompromisu z 1993 roku, ale pełnej liberalizacji prawa aborcyjnego.

43  Wiadomości.com

Volume XVIII, Issue 22

loS angeleS. W niedzielę, 25 października odbył się protest Polonii, która popiera strajkujące kobiety w Polsce. Pod Konsulatem rP w Los Angeles zebrała się grupa 40 osób

 Wiadomości.com

Ciąg dalszy  str. 44  screenshot

27 października wicepremier Jarosław Kaczyński odniósł się w opublikowanym na stronie internetowej PiS wystąpieniu do protestów, stwierdzając m.in., że „wyrok jest całkowicie zgodny z Konstytucją”, a „władze mają pełne prawo przeciwstawiania się tym protestom” oraz wezwał „wszystkich członków PiS i naszych zwolenników do obrony kościołów” podkreślając, żeby bronić ich „za wszelką cenę”. Wystąpienie prezesa PiS wywołało liczne komentarze, w których podkreślano podobieństwa z przemówieniem gen. Wojciecha Jaruzelskiego 13 grudnia 1981 roku informującym społeczeństwo PrL o wprowadzeniu stanu wojennego. Wielu dziennikarzy i polityków opozycji stwierdziło, że tym samym Jarosław Kaczyński „wezwał do wojny domowej” i „wypowiedział wojnę społeczeństwu”.

SeaTTle. Polonia w Seattle protestowała w niedzielę, 1 listopada, tym razem pod Space Needle, gdzie zebrało się blisko 40 osób

 Facebook

 Twitter/Robert Bąkiewicz

new BriTain. również w New britain w stanie Connecticut grupa Polonii w geście solidarności z rodaczkami w Polsce wyraziła swój sprzeciw wobec zaostrzenia przepisów aborcyjnych w ojczyźnie

 Radio Rampa

Protesty mają co do zasady pokojowy przebieg, choć miał miejsce incydent w postaci przerwania przez protestujących mszy św., na niektórych świątyniach pojawiły się też napisy namalowane przez demonstrantów. Członkowie stowarzyszenia Marsz Niepodległości powołali Straż Narodową, aby bronić kościołów przed profanacjami, jednak w ostatnich dniach nie było takiej potrzeby – protestujący omijali z daleka kościoły

nowy jork. W piątek, 30 października, grupa Polonii zgromadziła się pod siedzibą Konsulatu generalnego rP w Nowym Jorku. Z transparentami w ręku, ale i okrzykami, dawali wyraz niezadowolenia z decyzji polskiego Trybunału Konstytucyjnego. Wiele sloganów skierowanych było konkretnie przeciwko władzy PiS i Jarosławowi Kaczyńskiemu

44

Raport specjalny November 6, 2020

 Wiadomości.com

chicago. Protestujący w Chicago spotkali się pod konsulatem rP. Z transparentami w dłoni, a także z flagami, wieszakami i zniczami stanęli przed budynkiem konsulatu, domagając się zmiany decyzji TK i tym samym pokazując swoją solidarność z Polakami

Dokończenie  ze str. 43

Co dalej?

Art. 190 Konstytucji RP stanowi, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, tymczasem na dzień oddania gazety do druku wyrok w sprawie aborcji eugenicznej nie został jeszcze ogłoszony w Dzienniku Ustaw. Wcześniej podawana była data 2 listopada jako prawdopodobna data publikacji. Dopóki wyrok nie zostanie opublikowany, przepisy ustawy z 1993 r. pozostają w mocy.

Na początku listopada miało się także odbyć posiedzenie Sejmu RP, na którym rozpatrywany byłby projekt „kompromisowej” ustawy prezydenta, jednak obrady Sejmu przesunięto o dwa tygodnie – na drugą połowę listopada.

Jak zatem rozwinie się sytuacja w Polsce? Aborcja to temat wzbudzający wiele emocji i kontrowersji. Zarówno zwolennicy, jak i przeciwnicy przedstawiają liczne argumenty, a dyskusja o prawie do aborcji zatacza coraz szersze kręgi – zahaczając również o kwestię opieki nad dziećmi i osobami niepełnosprawnymi i zapewnieniem im oraz opiekunom od-

powiedniego standardu życia i dostępu do opieki medycznej, co niestety w Polsce pozostawia wiele do życzenia, a także przeobrażając się niekiedy w walkę stricte polityczną lub religijną. Jednak co do meritum sprawy, badania społeczne przeprowadzone w ostatnich dniach wśród Polaków pokazują, że choć nie ma pełnej zgodności, to zdecydowana większość (ok. 60-67%) uważa, że aborcja powinna być dozwolona w określonych przypadkach i jest za zachowaniem dotychczasowego, obowiązującego od prawie 30 lat, „kompromisu aborcyjnego”.

Większość jest zdania, że w tak trudnej sytuacji, gdy lekarze stwierdzają, że dziecko będzie upośledzone w znacznym stopniu, niezdolne nigdy do samodzielnego życia, a może nawet umrze podczas porodu lub tuż po, kobieta powinna mieć wybór. Bo cokolwiek wybierze, będzie to decyzja, która zostanie z nią na całe życie... Tymczasem w środę, 4 listopada, w Polsce odnotowano rekordową ilość zakażeń COVID-19 – prawie 25 tysięcy. Protesty, mimo zakazu zgromadzeń, nadal trwają. Wszyscy czekają, jaki będzie kolejny ruch…  Joanna szybiak  Facebook

San FranciSco. W niedzielę, 1 listopada, w malowniczej scenerii, z widokiem na oakland bay bridge, zebrało się blisko 200 osób

Volume XVIII, Issue 22

Reklama Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

45

Porady

46

November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

PRZY KAWIE O PRAWIE

 Romuald Magda

Esq. romuald@magdaesq.com

Czy prawo Stanu Nowy Jork pozwala na posiadanie na własność nieruchomości przez nieletniego? Chciałabym przekazać nieruchomość na własność dla mojego 12-letniego wnuka. Słyszałam, że jest możliwość, aby właścicielem był nieletni, jeżeli ma opiekuna. Czy to prawda?

Przepisy ustawy Uniform Transfer to Minor Act pozwalają na przeniesienie własności na opiekuna (custodian) działającego na rzecz nieletniego. Nie ma ograniczeń, kto może przekazać majątek nieletniemu ani kto może działać jako opiekun takiej własności. Ustawa przewiduje, że transfer taki jest nieodwracalny. Nieletni dostaje majątek w chwili ukończenia 21 lat lub 18 lat, jeżeli darczyńca tak postanowi. Do tego czasu opiekun takiego majątku ma dużą dowolność, czy dochód z majątku ma być przekazywany na rzecz małoletniego. Nie może jednak korzystać z dochodów na własne potrzeby.

Wiele osób uważa, że przekazanie majątku osobie w wieku 21 lat jest ryzykowne. Zdarza się, że beneficjent może nie być wystarczająco dojrzały, mieć kłopoty z prawem lub z uzależnieniami.

Planując podobny transfer można dokonać tego poprzez trust. Trust może określać wiek wyższy niż 21 lat, kiedy beneficjent ma dostać majątek. Trust może określić, że założyciel trustu może zmienić beficjenta, jeżeli ten ma problemy finansowe, kłopoty z uzależnieniami lub byłby niepełnosprawny. Poza tym założyciel trustu może określić, że do czasu przekazania majątku miałby on prawo korzystania z dochodów takiego majątku. ***

Jestem w trakcie kupna nieruchomości w Nowym Jorku. Już po podpisaniu kontraktu okazało się, że sprzedawca ma zadłużenie, które przekracza kwotę ceny sprzedaży. Są dwie pożyczki z banku zapisane na hipotece; zadłużenie i procenty narastają, gdyż sprzedawca dłuższy czas był chory. Pierwszy bank zaczął procedurę „foreclosure”, aby przejąć nieruchomość. Jaką mam szansę, aby sądownie zmusić sprzedawcę do sprzedaży domu w cenie ustalonej w kontrakcie?

Z podanych faktów wynik, że pożyczki obu banków są zabezpieczone hipoteką. Czyli pożyczki takie mają pierwszeństwo przed innymi roszczeniami. Sprawa sądowa niekoniecznie pomoże. Kupujący powinien zwrócić się do sprzedawcy, aby pertraktował, zwłaszcza z drugim bankiem. Jeżeli pierwszy bank przeprowadzi sprzedaż na aukcji, w wyniku procedury „foreclosure”, drugi bank może zostać z niczym, jeżeli kwota z takiej sprzedaży będzie niska. Dlatego najlepszym rozwiązaniem może być porozumienie z bankami sprzedawcy • o redukcję zaległości.

Ta kolumna powstała w celach edukacyjnych i w żadnym wypadku nie może zastępować porady prawnej.

adwokat roMualD MagDa, eSq. prowadzi praktykę prawną w Nowym Jorku od 1995 r. Jest absolwentem Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz New York Law School. Wieloletni członek Stowarzyszenia Prawników Stanu Nowy Jork oraz Stowarzyszenia Prawników Polsko-Amerykańskich w Nowym Jorku. Posiada uprawnienia do występowania przed sądami Stanu Nowy Jork. Wszystkie osoby pracujące w naszej kancelarii mówią po polsku i angielsku.

Reklama Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

47

48

Wiadomości sportowe November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

„Za to, że będę krył do końca życia, że jesteś i twoja żona oszustami podatkowymi”

lewandowski szantażowany przez byłego agenta?

20

mln euro – tyle pieniędzy miał próbować wymusić od Roberta Lewandowskiego jego były agent piłkarski Cezary K., z którym kapitan reprezentacji Polski zerwał współpracę w 2018 roku. Na ujawnionym w mediach nagraniu ze stycznia tego roku K. mówi, że to kwota za „spokój”. Sprawa trafiła do sądu. Były agent piłkarza usłyszał zarzuty, za które grozi mu do 3 lat więzienia.

Cezary K. – były piłkarz Legii Warszawa i były poseł Platformy Obywatelskiej – był agentem Roberta Lewandowskiego przez 10 lat. Współpraca zaczęła się w 2008 roku, kiedy „Lewy” był piłkarzem Znicza Pruszków. K. negocjował dla niego umowy z Borussią Dortmund, a później z Bayernem Monachium.

6 stycznia br. panowie spotkali się w jednej z warszawskich restauracji. 2-minutowy fragment z tego spotkania opublikował portal Businessinsider. – O jakiej my emocjonalnie mówimy kwocie? – pyta „Lewy”. – To jest 20 milionów euro – odpowiada Cezary K. i dodaje: „Tyle jest jakby warty myślę twój spokój, nie?”. Następnie przyznaje, że taką sumę podpowiedział mu... niemiecki dziennikarz z tygodnika „Der Spiegel”.

Gdy Lewandowski dopytuje K., za co

 www.facebook.com/rl9official

robert Lewandowski zdaje się nie przejmować całym zamieszaniem związanym z Cezarym K. bramki strzela jak na zawołanie

dokładnie ten chce 20 mln euro, były poseł odpowiada w dwóch zdaniach: „Za to że będę krył do końca życia, że jesteś i twoja żona oszustami podatkowymi”.

Cezary K. usłyszał zarzut popełnienia przestępstwa z art. 191 paragraf 1 Kodeksu Karnego, który brzmi: „Kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”. – Zarzuty mają bezpośredni związek z żądaniem kwoty, która nie miała umocowania w umowach i stanowiła swoisty szantaż. To były groźby kierowane bezpośrednio w rozmowach prowadzonych pomiędzy oboma panami – powiedział rzecznik Prokuratury Regionalnej w Warszawie prokurator Marcin Saduś.

Co ciekawe, od czasu przywołanej rozmowy z Lewandowskim, Cezary K. złożył przeciwko piłkarzowi pozew o zapłatę ok.

39 mln zł. – Mój klient uważa żądania finansowe pana Cezarego K. za całkowicie nieuzasadnione, ale na dzisiaj nie otrzymał jeszcze odpisu pozwu i zna tylko doniesienia medialne. W związku z tym niemożliwe jest ustosunkowanie się do niego – mówi Business Insider Polska pełnomocnik piłkarza prof. Tomasz Siemiątkowski.  oPr. bo

 www.facebook.com/KubicaOfficial

W serii DTM Polak zajmuje 16. pozycję w klasyfikacji generalnej

kubica wjechał na podium Po kilku przeciętnych wyścigach robert Kubica stanął na podium serii DTM. 18 października br. na niemieckim torze Zolder Polak ukończył zawody na trzecim miejscu. Szybsi od jego bMW M4 byli tylko dwaj najlepsi kierowcy klasyfikacji generalnej: rene rastem i Nico Muellerem.

– Cieszę się z tego wyniku nie tylko dlatego, że minęło sporo czasu, odkąd ostatnio

stałem na podium, ale tym bardziej, że wiem, ile mnie to kosztowało – powiedział Robert Kubica po zdobyciu swojego pierwszego miejsca na podium w tej serii wyścigowej. Ten sukces zadedykował współpracownikom z Orlen Team ART. – To wielkie osiągnięcie jest efektem trudnej pracy. Mieliśmy problemy techniczne, ale nasz zespół pracował w nocy bardzo intensywnie. Dziś udało mi się odpłacić za ich trud. Cieszę się, że dojechałem jako trzeci – mówił.

Po 16 z 18 wyścigów sezonu 2020 serii DTM Robert Kubica zajmuje 16. pozycję w klasyfikacji generalnej. Polak nie zdecydował jeszcze, czy zostanie w DTM na następny sezon. – Umówmy się, że zbyt długo jestem w tym sporcie, aby po jednym podium decydować o całej przyszłości, czy żeby jeden dzień zmienił mój kierunek czy moje przemyślenia na temat tego, co chciałbym robić – przyznał w wywiadzie dla „Przeglądu Sportowego”.  oPr. bo

Na niemieckim torze Zolder robert Kubica ukończył wyścig na trzecim miejscu

Promocja Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

49

Zegarki z polskim orłem doskonałym prezentem pod choinkę Zbliża się czas świąt bożego Narodzenia. Wiele osób już rozpoczęło poszukiwania prezentu dla bliskich mieszkających z nami zarówno tutaj, w USA, jak i dla rodziny mieszkającej w Polsce.

Podaruj najbliższym wyjątkowy prezent – zegarek z wygrawerowanym orzełkiem.

T

ime Is Ticking to firma, która swoją siedzibę ma w Toronto w Kanadzie.

Produkcją zegarków zajmuje się od 25 lat i ma wąską specjalizację. Dotąd odbiorcą jej produktów była głównie kanadyjska armia oraz inne służby mundurowe, a także kilka agencji rządowych. Pamiątkowe zegarki otrzymywali m.in. weterani w szpitalach i domach opieki w Kanadzie i w Wielkiej Brytanii.

Na czele firmy stoi Robin Devine. W 1997 roku jej mąż, sierżant Kazimierz (Chuck) Konkel z policji w Toronto, został oddelegowany do szkolenia kadr policyjnych w Polsce. Zabrał ze sobą pięć zegarków z polskim orłem jako prezenty dla gospodarzy. Otrzymali je m.in. ówczesny premier Jerzy Buzek, prałat Henryk Jankowski, a także komendant policji Marek Papała, zamordowany pół roku po powrocie Konkela do Kanady.

Jak twierdzi dzisiaj pani Devine, jej mąż musiał opuścić Polskę,

ponieważ „były pewne grupy, które nie chciały, aby policja uczyła się według demokratycznych standardów z Zachodu”.

Kazimierz Konkel był z pochodzenia Kaszubem. Jego ojciec podczas II wojny światowej uciekł z dwóch obozów jenieckich i trafił do obozu koncentracyjnego. W setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości pani Devine i jej firma postanowiła wyprodukować limitowaną edycję według modelu z 1997 roku. Dzięki współpracy z polonijnymi organizacjami i parafiami w Kanadzie zegarek z orłem okazał się ogromnym sukcesem i cała produkcja została bardzo szybko wyprzedana.

Jednakże z wyjątkiem Kanady i nielicznych osób w Polsce, które otrzymały zegarki jako prezenty od krewnych, nikt na świecie nie słyszał o zegarkach z polskim godłem narodo-

wym. Dlatego pani Devine postanowiła wznowić produkcję tych unikatowych zegarków po maksymalnie niskiej cenie, aby mogły być wyjątkowo dostępne.

Sprzedawane są za 100 dolarów kanadyjskich (około $75 US), choć ich wartość rynkowa wy-

nosi około $250. Wszystkie zegarki pokryte są 24-karatowym złotem, stworzone są na bazie japońskiego mechanizmu Seiko, dekiel zegarka wykonany jest z polerowanej stali nierdzewnej i jest na nim wygrawerowany orzełek. Wszystkie zegarki mają

efektowny skórzany pasek do wyboru w kolorze czarnym, czerwonym lub niebieskim. Do każdego zegarka dołączone jest kolekcjonerskie etui z wygrawerowanym godłem i napisem „Bóg Honor Ojczyzna” w języku • polskim i angielskim.

W związku ze zbliżającymi się Świętami Bożego Narodzenia warto podarować ukochanej osobie prezent, który zawsze będzie przywoływał miłe wspomnienia związane z Polską. Ten unikatowy zegarek można zamówić na stronie http://www.timeisticking.ca/, e-mailem: timeisticking@sympatico.ca lub dzwoniąc pod numer 416-925-5520. Cena to tylko 100 dolarów kanadyjskich, a więc około 75 USD (plus przesyłka ok. $20).

Nie Czekaj z DeCyzją zByT DłUgo – jeST To liMiToWaNa SeRia!

ZAMóW JUż DZiŚ! www.timeisticking.ca | e-mail: timeisticking@sympatico.ca tel. 416-925-5520 CENA: $75 + PrZESyŁKA

50

Reklama November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

Kultura Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

51

TWO WORDS TO ThE WISE

 robert a. rothstein University of Massachusetts Amherst  rar@slavic.umass.edu

Back to 2015 I n 2015 I started reading the digital edition of the weekly Polityka (Polityka Cyfrowa), which I had been reading in print since the 1960’s. Browsing my first issue, I noticed a number of terms or expressions or concepts that struck me as worthy of comment. An article about the place of women in German business and politics provided two examples. The article has the subhead “One Angela Merkel doesn’t make a spring” (Jedna Angela Merkel wiosny nie czyni). This headline plays on the internationally known proverb “One swallow doesn’t make a spring (or: a summer)” (Jedna jaskółka nie czyni wiosny (albo: lata). The proverb alludes to the return of migrating swallows at the beginning of warm weather and is used to suggest that one example of some phenomenon does not imply a trend. The proverb has a long history, going back to Aristotle (384 BCE – 322 BCE), who wrote: „One swallow does not a summer make, nor one fine day; similarly one day or brief time of happiness does not make a person entirely happy.” Scholars differ as to whether the image derives from one of Aesop’s fables (“The Young Man and the Swallow”), or whether the fable was created to explain the proverb.

The author of the same article, Filip Gańczak, discusses the prospects for employment parity between men and women in various areas of the German economy. In English the word “parity” is used only in the singular, while in Polish it can also be used in the plural (parytety), where it often refers to (equal) quotas. The author writes, for example, that in German universities equal numbers of male and female professors are a matter of the distant future (Na uczelniach [parytety] są na razie pieśnią przyszłości). The expression pieśnia przyszłości (literally, “a song of the future”) was apparently introduced into Polish by the extremely prolific playwright, poet, novelist and short-story writer Włodzimierz Perzyński (1877-1930), inspired by the German term Zukunftsmusik (“music of the fu-

ture”). The term and its French translation musique de l’avenir were used by music critics starting in the 1850s to mock the music of Richard Wagner. It later took on the more general meaning of something that could be realized only in the distant future, that was regarded as utopian. It was in this sense that the expression entered Polish.

An interesting Polish expression from a different sphere (z innej beczki – literally, “from a different barrel”) comes from an article about the revival of burlesque in America and its appearance in Poland. The author, Jarek Szubrycht, addresses the question of the difference between burleska and striptiz. One difference, he suggests, is that in burlesque no-one is going to get fully naked (nikt nie rozbierze się do rosołu). Rosół is broth or consommé, so the expression rozbierać się do rosołu literally means to get undressed “down to the broth” or “for the soup course.” It is usually used in the sense of getting almost naked, but can also be used, as it is by Szubrycht, in the sense of getting totally naked. It derives from a fifteenth-century story about an impoverished landowner named Araburda Kukufat, who called on Jan Ostroróg, the governor (wojewoda) of Poznań, to try to collect a debt. Ostroróg, hoping to get rid of him without paying, invited him to supper, promising him barley soup with meat (krupnik), but Araburda was served plain consommé. He quickly started to get undressed. He had already taken off his shoes when his disconcerted host asked him what he was doing. Araburda replied: „Why, I thought I’d dive in and see if I could find a grain of barley.” The governor told his servant to replace Araburda’s consommé with a bowl of barley soup.

A brief report on President Obama’s Cuban initiative referred to a “thaw with the regime in Havana” (odwilż z reżimom w Hawanie). Aside from its literal meaning, the word odwilż was used in Polish to describe the period of political liberalization that followed the 1953 death of Joseph Stalin. The

use of the Polish word in this figurative sense was inspired by the title of a 1954 novel by the Soviet writer Ilya Ehrenburg, Оттепель, which similarly came to designate the immediate post-Stalin period in the Soviet Union. The metaphoric use of the Russian meteorological term had an earlier precedent: it was used in 1855 by the poet Fedor Tiutchev to refer to the period after the death of Tsar Nicholas I. Not all Poles were impressed by the socalled Thaw. The Polish writer Kazimierz Brandys reacted with an epigram about “two pieces of dung lying on the edge of the roadway. One piece of dung said to the other.

‘You hear? A thaw. Now we’ll finally be able to stink.’” (Fraszka prozą o dwóch łajnach leżących na skraju jezdni, z których jedno mówi do drugiego; „Czujesz? Odwilż. Teraz dopiero będziemy mogły śmierdzieć”.)

Not surprisingly, the cover story of the current issue of Polityka is devoted to koronawirus, as are several other articles. That cover story suggests that readers check what their risk of infection is (Sprawdź, jakie jest twoje ryzyko, że zakazisz się koronawirusem). (The Polish term ryzyko is a borrowing from German Risiko, which comes in turn from Italian rischio, the ultimate origin of which is unclear.) One reason for that advice is that the number of infections in Poland is “soaring” (liczba zakażeń szybuje w górę), so Poland is experiencing “a repeat of the spring” (mamy więc powtórkę z wiosny). Polityka adds that the country is also facing a public relations crisis (kryzys wizerunkowy – from wizerunek – “image”). It cites the statistic that “almost one fifth of Poles believe that the pandemic is a lie” (ściema – from ściemniać [“to lie, obfuscate,” literally “to darken”]). The article adds the claim (no statistics) that “the farther one looks to the right, the more the mood is coronosceptical” (Im bardziej na prawo, tym robi się koronosceptyczniej).

One positive conclusion amidst all the pandemic gloom: Poles have not lost their • talent for coining new words.

52

Reklama November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

Reklama Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

53

54

Reklama November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

Ciekawostki November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

WsPółCZeśNi PrePPersi K

Człowiek bez pieniędzy Mawia się, że pieniądze szczęścia nie dają, ale kto odważy się bez nich żyć? Pytanie wydaje się retoryczne, bo odpowiedź oczywista: nikt. a jednak są wyjątki – Mark Boyle, aktywista – zrezygnował z pieniędzy całkowicie.

to ma zawsze plan B, w domu zapas żywności, a w portfelu nie wyobraża sobie samych kart, musi mieć na wszelki wypadek gotówkę – łatwiej zrozumie ideę prepperingu. Umacnia się on za sprawą przekonania, że żyjemy w kruchym poczuciu bezpieczeństwa. Zachwieje nim chociażby awaria bankomatu czy ograniczenia narzucone sklepom.

Preppersi nie są – jak niektórzy sądzą – małą grupą strachliwych oszołomów. To ludzie myślący, z różnych środowisk.

Są wśród nich robotnicy, profesorowie, osoby niepełnosprawne… Szacuje, że w USA to ok. 2 mln ludzi, a w Polsce – około 20 tys.

pieczeństwa. W USA i innych krajach poczucie zagrożenia wzrosło w związku z zamachami terrorystycznymi, teraz w świetle pandemii jawi się ono na nowo.

gotowi na wszystko

Podstawowe reguły

Preppering jest wielowymiarowym zjawiskiem. Jego amerykańscy zwolennicy skutecznie przygotowują się na klęski żywiołowe, mają plan awaryjny na utratę pracy i wiele innych sytuacji. Preppersi wykazują rozbudowaną potrzebę tworzenia społeczności – organizują zloty, szkolenia, piszą blogi. Preppering jest powrotem do ewolucyjnej potrzeby bycia gotowym na wszystko. Podkreślają, że żyjemy w złudnym poczuciu bez-

Preppering ma wiele zasad, a wśród nich są zalecenia: 1. Bądź gospodarny i oszczędny.

2. Staraj się być niezależny 3. Bądź pracowity.

4. Dąż do samodzielności.

5. Zabezpiecz się na rok. Zgromadź zapas rzeczy, bez których trudno byłoby ci żyć.  hk

rodzaj survivalu?

Preppersa często kojarzymy z survivalowcem i nie jest to dalekie od prawdy: preppering i survival mają wspólną cechę: przeżycie bez względu na warunki. Preppers dąży jednak do tego, aby na co dzień być osobą samodzielną, samowystarczalną i niezależną od rzeczy, które przeciętnemu człowiekowi wydają się konieczne do życia – energii elektrycznej, pieniędzy, paliwa, sklepów, instytucji, systemu czy innych ludzi.

W stwierdzeniu, że rozgrzewa wychłodzony organizm i zimne serce, jest odrobina prawdy. To ostry zawodnik, który może pomóc lub zaszkodzić, zależnie od ilości.

Zawrotna cena W średniowieczu pieprz był tak drogi, że używano go w zastępstwie waluty. To ta przyprawa była też powodem, dla którego hiszpańscy i portugalscy odkrywcy organizowali wyprawy morskie. Pieprz często pełnił rolę prezentu dla panujących książąt, papieży, biskupów oraz innych ważnych osób.

Dowód zamożności Pieprz odgrywał ważną rolę w handlu całego okresu średniowiecza. Przez długie wieki stanowił kapitał, w nim lokowano część majątku i trzymano go w skarbcach.

Był nawet ulubionym narzędziem płacenia łapówek. Miał też funkcje rytualne. Znaleziono go w nosie, brzuchu i gardle mumii Ramzesa II z XIII w. p.n.e.

Spadek wartości Pierwsze plantacje pieprzu założono przypuszczalnie 1000 lat p.n.e. w zachodnich Indiach, na terenach obecnego stanu Bombaj. Do Europy pieprz trafił za sprawą żołnierzy Aleksandra Wielkiego. Po opłynięciu Afryki przez Portugalczyków i otwarciu drogi morskiej do Indii w końcu XV wieku cena pieprzu spadła.

Fałszywki z jałowca To, co drogie, zwykle miewa też podróbki. Już w I wieku n.e. fałszowano pieprz.

 Archiwum WEM

Dawna waluta – pieprz Pieprz nie bez powodu bywa nazywany królem przypraw, przed wiekami był produktem tak cennym, że traktowano go nawet jako środek płatniczy, wręczano go również jako prezent lub łapówkę. Dlaczego staniał i jakie błędy popełniamy w używaniu tej przyprawy?

55

Używano do tego celu jagód jałowca, które po wysuszeniu podobne są do ziaren pieprzu i szybko przechodzą jego zapachem. Zielone, czarne, czerwone, a nawet białe ziarenka... Ten kalejdoskop kolorów nie oznacza fałszerstwa, tylko bogactwo możliwości wariantów uzyskiwanych z tej samej rośliny – piper nigrum. Kolor pieprzu zależy od momentu zbierania ziarenek i sposobu ich obróbki, a za ostrość odpowiada zawsze ten sam związek chemiczny – piperyna.  HK

Efekty trzyletniego eksperymentu przyniosły mu ponoć tyle satysfakcji, że postanowił wydłużyć czas wolności finansowej i przejść na model życia sprzed rewolucji przemysłowej.

W 2016 roku Mark Boyle, aktywista i pisarz z Irlandii, znany światu jako Moneyless Men (człowiek bez pieniędzy) napisał swój ostatni e-mail i zamknął komputer.

Powrót do korzeni Postanowił, że będzie żył z dala od cywilizacji, bez dostępu do technologii. Jak to możliwe w przypadku człowieka, który wcześniej studiował ekonomię i pracował jako dyrektor finansowy w firmach produkujących organiczne jedzenie? Boyle coraz mocniej dostrzegał ciemne strony kapitalizmu. Stwierdził, że wszystko, czego potrzebuje do życia, jest w stanie wytworzyć samodzielnie lub uzyskać poprzez handel wymienny. Z różnych przyczyn zdarzały mu się przerwy w eksperymencie, ale nie zaniechał w zupełności dążenia. odręcznie spisane myśli Aby móc się podzielić z innymi ludźmi swoimi refleksjami, Boyle zaczął sporo pisać (m.in. książka „The Moneyless Men: A Year of Freeconomic Living”). Przeszedł jednak na pisanie ręczne, z redakcjami komunikując się za pomocą tradycyjnej poczty. Nie ma więc lajków, komentarzy, żadnego dźwięku komunikatora. Gdy zdarzył się etap konieczności wprowadzenia odręcznych notatek do pliku w komputerze, nazwał ten moment okropnym.

Mądre refleksje Jego przemyślenia są ciekawe i bardzo mądre, np. „Jako społeczeństwo wyprodukowaliśmy wystarczająco dużo rzeczy, aby przetrwać całe życie. (…) Moglibyśmy zredukować nasze wydatki osobiste do minimum, a dzięki temu przyjąć 21-godzinny tydzień pracy. Zyskalibyśmy życie w czasie wolnym.

Moglibyśmy sami uprawiać żywność, zakładać kręgi prezentów i darmowe sklepy, uczyć się umiejętności na małą skalę lub jeździć rowerem zamiast samochodem. Wszystko to zmniejszyłoby emisję dwutlenku węgla, jednocześnie zwiększając nasze szczęście” (fragment z „Offline”).  HK

56

Reklama November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

Znani i lubiani Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

57

 Archiwum WEM

W

wieku 78 lat odszedł na zawsze wybitny aktor Wojciech Pszoniak. Zmarł 19 października br., zmagał się z chorobą nowotworową. Należał to grona solidnych w swoim fachu artystów, jak mawiano – był powojennym kolosem teatru i filmu. Do jego niezapomnianych kreacji należał m.in.

Moryc Welt z „Ziemi obiecanej” oraz tytułowy bohater „Korczaka”.

Aktor urodził się w 1942 r. we Lwowie. Studiował w Krakowie. Dosyć szybko na swojej drodze zawodowej spotkał Andrzeja Wajdę, z którym później współpracował. Był aktorem wielu teatrów, np. Starego w Krakowie, Narodowego i Powszechnego w Warszawie. Od 1978 r. grał także w teatrach francuskich. W latach 80. większość czasu spędzał na Sekwaną, gdzie kontynuował karierę aktorską. W latach 90.

– nadal grając i mieszkając we Francji – zaczął ponownie występować w polskich filmach.

Wojciech Pszoniak przyjaźnił się z Olgierdem Łukaszewiczem, wspierali się i inspirowali. Razem buntowali się przeciw sytuacji w Polsce – tak w latach 60., jak i teraz w roku 2020. – Wojtka to wszystko bolało. Serce tym bardziej

krwawi, że wprowadzają te zmiany ludzie, którzy mogliby być naszymi dziećmi – powiedział w ostatnich dniach Łukaszewicz. Zaznaczając, że ciężko mu mówić o przyjacielu w czasie przeszłym, ale chce go wspominać, bo był wyjątkowym człowiekiem i artystą.

– Wyrastał ponad nas. Miał taką łatwość warsztatu, a jednocześnie dociekliwość, czasami nawet męczącą. Pracowaliśmy razem w kole naukowym, bo chciał zrobić coś dodatkowo... Był dla mnie bardzo ciepły, zwierzał mi się ze swojej twórczości poetyckiej, ze swoich wierszy. Wszyscy na roku mieli świadomość, że obcujemy z kimś, kto będzie następcą Tadeusza Łomnickiego.

Miał swój warsztat, swoją właściwość artystyczną. (…) Miał też łatwość kabaretową. Potrafił rozśmieszać, parodiować, najchętniej parodiował dowcipy śląskie… – dodał.

Skąd wspomniana znajomość śląskiej mowy? Tamten rejon był jego miejscem zamieszkania w czasach szkolnych. Pod koniec wojny jego rodzina musiała wyjechać ze Lwowa.

Udali się na Śląsk. Ciekawostką jest również to, że po ukończeniu podstawówki przyszły aktor grał w orkiestrze wojskowej w Gliwicach, był też

 Archiwum WEM

Zmarł Wojciech Pszoniak Marek Kondrat jest związany z młodszą o blisko 40 lat Antoniną Turnau

Urodziny Marka Kondrata Wybitny aktor Wojciech Pszoniak zmarł 19 października br. w wieku 78 lat

uczniem średniej szkoły muzycznej w Bytomiu w klasie oboju. Jednak to nie muzyka, a praca na scenie i przed kamerą była jego przeznaczeniem. Pozostał jej wierny, tak samo jak żonie Barbarze, która wspierała go z rodziną do ostatnich chwil życia.  hk

martyna Wojciechowska mężatką

 Archiwum WEM

Dziennikarz, dokumentalista i podróżnik Przemysław Kossakowski oraz Martyna Wojciechowska, zdobywczyni Korony Ziemi, dziennikarka, prezenterka i podróżniczka, wzięli ślub. było to w piątek 16 października br. Wielu spekulowało, że para postanowi ślubować sobie wierność poza granicami kraju, jednak podróżnicy na miejsce ceremonii wybrali podwarszawskie Marki.

Martyna Wojciechowska i Przemysław Kossakowski powiedzieli sobie „tak” w tajemnicy przed mediami. Ceremonia odbyła się tak jak lubią – skromnie i na łonie natury. To jedna z tych par, które wzbudzają wielkie zainteresowanie mediów, jednak nie lubią chwalić się prywatnym życiem i zdawkowo opowiadają o kulisach swojego związku. W jednym z wywiadów Kossakowsk, prowadzący program „Down The Road”, przyznał, że początki ich znajomości nie były takie kolorowe, a Wojciechowska w ogóle nie wykazywała nim zainteresowania. Okazało się też, że połączyła ich... internetowa sprzeczka, po której – o dziwo – bardzo się do siebie zbliżyli. Są w podobnym wieku, ona ma 46 lat, on 48. Wspólna jest im pasja podróżowania i dociekania zagadek świata.

Martyna Wojciechowska była już pięciokrotnie zaręczona, dwukrotnie odwoływała ślub w ostatniej chwili. Związana była między innymi z przedsiębiorcą Leszkiem Czarneckim i płetwonurkiem Jerzym Błaszczykiem, z którym ma 12-letnią córkę Marię (przed czterema laty ojciec dziecka zmarł  HK z powodu choroby nowotworowej).

Martyna Wojciechowska i Przemysław Kossakowski wzięli ślub 16 października, w tajemnicy przed mediami

18 października Marek Kondrat skończył 70 lat. Sporo czasu minęło od jego rozstania z aktorstwem, które zamienił na biznes winiarski. W wieku uchodzącym za emerytalny zaczął na nowo układać swoje życie osobiste z młodszą o blisko 40 lat córką kolegi, 32-letnią Antoniną Turnau.

Muzyk Grzegorz Turnau, kolega Kondrata (muzyk jest młodszy od aktora o 17 lat), nie spodziewał się, że zostanie teściem aktora. Gdy media nagłośniły romans Antoniny z Kondratem, cała ta sytuacja ubodła go. O zauroczeniu zaczęto mówić, gdy w 2012 r. Antonina jako studentka odwiedziła festiwal Dwa Brzegi w Kazimierzu Dolnym. Pracowała tam wówczas jako reporterka dla programu „Wszystko o kulturze” emitowanego w TVP2. Para pobrała się w 2015 r. Niedługo później doczekali się córki Helenki. Późne ojcostwo nie było dla Kondrata pierwszym. We wcześniejszym związku z Iloną Gagajek miał dwóch synów. Teraz to już samodzielni mężczyźni, dawno po studiach.

W 2007 r. Kondrat – niekwestionowany gwiazdor polskiego kina – porzucił aktorstwo i zaczął pomnażać majątek w biznesie winiarskim i udziale w reklamach jednego z banków.

Zamieszkał z nową żoną w Hiszpanii. Wyjeżdża tylko w największe upały, by schłodzić się w Polsce i spotkać z synami. Fanom pozostaje oglądać dawno już nakręcone filmy z Kondratem, a jest ich sporo. Aktor debiutował w 1961 roku w „Historii żółtej ciżemki”, w wieku jedenastu lat. Uwagę krytyków i publiczności zdobył główną rolą w „Zaklętych rewirach”.

Później były filmy „Smuga cienia”, „C.K. Dezerterzy”, „Psy”, „Zawrócony”, „Pułkownik Kwiatkowski”, „Kiler”, „Złoto dezerterów”, „Dzień świra” i inne. Popularność zwiększyła mu też rola Olgierda Halskiego w serialu telewizyjnym „Ekstradycja” (1995–1999). Przez pewien czas Kondrat prowadził sieć restauracji „Prohibicja”, którą założył ze Zbigniewem Zamachowskim, Wojciechem Malajkatem i Bogusławem Lindą.  HK

58

Reklama November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22

Reklama Volume XVIII, Issue 22

November 6, 2020

59

60

Reklama November 6, 2020

Volume XVIII, Issue 22