Waar is God?

In de gastvrije ontvangst- en ontmoetingshal van het nieuwe huis van de PThU, die je door een eeuwenoud poortje aan de Jansdam 14 bereikt, zie ik koffiedrinkende studenten staan. Er lopen ook predikanten en geestelijk verzorgers rond voor nascholingscursussen. Waarover spreken zij? Over het leven, de kerk, de wereld, de mens, en… God.

Theologie is denken, spreken en schrijven over God, mens en wereld (‘deze drie’) en vooral, hoe deze met elkaar verbonden zijn. Juist daar ontstaan de vele vragen. Is er leven na de dood? Wat is de zin van het leven? Hoe heeft God in Jezus een begin gemaakt met een nieuwe wereld en hoe maakt God ook nu de wereld nieuw? Hoe ‘werkt’ God en hoe ervaren mensen God? Waar is God? Het is die laatste vraag naar Gods aan- of afwezigheid, die telkens weer opkomt in tijden van oorlog, geweld, machtsvertoon, onderdrukking en lijden. Goedbeschouwd zijn deze tijden er bij voortduring, maar er zijn perioden en situaties waarin de vraag naar God vaker en met een grotere intensiteit wordt gesteld. Gelet op alles wat er nu in onze wereld gebeurt, leven wij opnieuw in zo’n periode.

Zijn er richtingen waarin antwoorden op deze vraag kunnen worden gevonden? Het verrast mij in de artikelen van deze PThUnie, dat auteurs en geïnterviewden de vraag het volle pond geven én antwoordrichtingen wijzen. Christelijke theologen in het Midden-Oosten geven aan, dat God niet aan de ene of de andere kant staat, maar naast de slachtoffers. Ook zien zij tekenen van God: in vrijlating van mensen, redding, de moed om de waarheid te zeggen. God werkt via mensen. Bovendien zien en horen zij telkens om zich heen hoe velen de lof van God zingen. De interviewer, Bernhard Reitsma, schrijft zelf over het geloof van Muslim Background Believers. Hierbij aansluitend, in een mini-conferentie over ‘Lived Religion’, is de vraag hoe gelovigen wereldwijd, binnen en buiten de kerk, Gods aanwezigheid verwoorden en verbeelden en hoe onderzoek daaraan recht kan doen. Ilonka Terlouw, die onderzoek doet naar bidden en gebedspraktijken, reikt aan waar mensen God vinden: in het gebed, in de handeling van het bidden, ook door met Jezus mee te bidden. In een ontroerend, openhartig, ‘opgewekt en fel’ afscheidsinterview vertelt Lieke Werkman over geloofsvoorstellingen en verbeelding, maar er is niet ‘slechts’ verbeelding: voor kleine, kwetsbare mensen is God bereikbaar. Ook zij zelf leeft met een ‘basaal vertrouwen’. En Suzan Sierksma-Agteres laat zien dat met name in de psalmen – en ook bij Jezus – de vraag naar Gods aan- of afwezigheid vaak een persoonlijke, wanhopige vraag is. Er is echter ook de veelzeggende eerste vraag van God aan de mens: waar ben jij? In dat verband vraagt Eward Postma vraagt zich af wat ‘aanwezigheid’ is. Hij beschrijft zijn impressies op de zondagmorgen en hoe hij ertoe komt om zich open te stellen. Dat doen ook de theologen de komende jaren in het huis van de PThU. U bent er welkom!

Henk de Roest, hoofdredacteur