Magazine Avansa 2023

Page 1

SAMEN THUIS HASSELT

In gesprek met buddy’s Hakan en Lisa

Samen naar beter

Bij Avansa vinden we levenslang leren

belangrijk. Want leren

maakt mensen sterker. En sterke mensen

maken de samenleving beter.

PARTI-THEATER, EEN EXPERIMENT

Participatief theater voor interactie en dialoog

ANTI-RACISTISCH

OPVOEDEN

Interview met expert Judi Mesman

2023 nr. 1
Avansa Limburg vzw, Cellebroedersstraat 13-15, 3500 Hasselt. Editie juni 2023
5 21 29

Colofon

Dit magazine is een uitgave van Avansa Limburg vzw

Cellebroedersstraat 13-15, 3500 Hasselt 011 560 100 / info@avansa-limburg.be

www.avansa-limburg.be

Ondernemingsnummer: 0860.323.286

RPR: ondernemingsrechtbank Antwerpen, afdeling Hasselt

Redactie

Eddy Beuten, Alejandro Chávez Sáenz, Hakan Eyimen, Ellen Frissaer, Evelyne Gijsen, Mario Knippenberg, Greet Poelmans, Peter van Meer

Foto’s

Avansa Limburg, Zwiep, Jake, Rosalie Velkeniers, David Gommeren, Jacqueline Sampermans, Wikimedia

Illustratie

Nick Timmermans, Alejandro Chávez Sáenz

Verantwoordelijke uitgever

Greet Poelmans

Cellebroedersstraat 13-15 | 3500 Hasselt

Vormgeving This Way Up

Druk

Drukkerij Symons, Bree

Oplage

3.500 ex.

Indien je geen nieuws meer wilt ontvangen van Avansa Limburg, laat dan iets weten via info@avansa-limburg.be of 011 560 100

4 Wedstrijd Tegelwippen

5

Samen thuis in Hasselt

10

Genk woont: spiegelgesprek

14

Menneskebiblioteket

18

“We lezen samen, maar we leven ook samen”

21

Parti-theater, een experiment voor het leven

25

Shoot! Fotografieproject

29 De rol van kleur tijdens het opgroeien

33 Fotoverslag afgelopen activiteiten

INHOUD

WEDSTRIJD TEGELWIPPEN

Van 21 maart tot en met 31 oktober 2023 is Vlaanderen in de ban van het Vlaams Kampioenschap Tegelwippen. Iedereen kan meedoen door tegels uit te breken in zijn voor-, achter- of geveltuin. Steden en gemeenten nemen het tegen elkaar op.

Ook Avansa Limburg steunt het Kampioenschap Tegelwippen. Waarom? Omdat het weer steeds extremer wordt. Hevige regenbuien en lange periodes van hitte en droogte volgen elkaar op. Steeds vaker krijgen we te maken met problemen zoals hittestress en wateroverlast. Dat komt grotendeels omdat Vlaanderen sterk versteend is. Het is zelfs één van de meest verharde regio’s van Europa. En als we nu allemaal een klein stukje ontharden, kan dat al een groot verschil maken.

Meedoen en winnen?

Bij Avansa Limburg geven we alvast het goede voorbeeld. Voor ons gebouw in de Cellebroedersstraat werden een aantal tegels gewipt en plantten we bijvriendelijke bloemen. Ook jij kan meedoen! Stuur ons een foto in van het stukje stoep of van dat stukje terras dat je onthard hebt en aangeplant. De leukste foto maakt kans op het prachtige boek van Piet Oudolf –Ontwerpen met planten.

4
GEWIPT VOOR ONS GEBOUW
TEGELS
Stuur je foto naar mario.knippenberg@ avansa-limburg.be

Samen thuis in Hasselt

Overal in de wereld verlaten mensen, om diverse redenen, hun land. In Hasselt wonen heel wat nieuwkomers die een nieuw leven willen starten. Maar een nieuw land leren kennen, met zijn regels, gewoonten, mensen en taal, is niet eenvoudig. Om deze mensen een handje te helpen, is er Samen thuis in Hasselt

Bij ‘Samen thuis in Hasselt’ ontmoeten een Hasselaar en een nieuwkomer elkaar tijdens activiteiten die ze zelf bepalen. Tijdens de ontmoetingen praten ze Nederlands. Hakan Eyimen en Lisa Lambrechts leerden elkaar zo kennen, en zijn al twee jaar buddy’s.

Lisa: “Ik ben nooit voor iets of iemand moeten vluchten. Ik ben enkel van huis of werk veranderd omdat ik zelf nood had aan een nieuwe uitdaging. Ik kan me gemakkelijk uitdrukken in verschillende talen omdat ik van mijn ouders de kans heb gekregen talen te studeren. De enige keren dat ik me moest aanpassen aan een andere cultuur waren toen ik op vakantie was in India of Thailand.”

Hakan,

5
“Ik heb er mijn missie van gemaakt om nieuwkomers mee op weg te helpen ”
In gesprek met buddy’s Hakan en Lisa
“Met mijn buddy Lisa kan ik heel makkelijk deelnemen aan activiteiten georganiseerd door Avansa”
nieuwkomer

Gelukkig ben ik in België geboren

Lisa: “Ik ben me altijd heel bewust geweest van hoe goed ik het heb. Hoeveel geluk ik heb dat ik in België ben geboren, net als mijn ouders en mijn grootouders. En ik ben me er steeds meer van bewust hoeveel mensen dat geluk niet hebben. Ik werk in een opvangcentrum voor asielzoekers, waar ik probeer het moeilijke leven van de bewoners een beetje draaglijk te houden. Want de bewoners, die hebben het écht moeilijk. Iedereen die bij ons verblijft, zit in een soort wachtperiode. Mag ik blijven, of word ik ook dit land uitgestuurd?

En die wachtperiode, die duurt tegenwoordig verschrikkelijk lang. Ik doe dus, samen met mijn collega’s, mijn best om het leven in het centrum zo aangenaam mogelijk te maken. Op een gegeven moment krijgt een bewoner dan eindelijk het verlossende antwoord: ‘Yes! Ik mag in België blijven, een leven hier opbouwen, eindelijk het centrum uit!’ Maar dan...”

“Wij Vlamingen hebben een heel afstandelijke cultuur, zeker als we iets of iemand niet kennen. En een nieuwkomer, die kent helemaal niemand. We weten allemaal hoe moeilijk het is een huis te vinden, een leuke vaste job te krijgen,

nieuwe mensen te ontmoeten. Tel daar nog bij dat je de taal niet goed spreekt, dat je niet elke specifieke gewoonte – en we hebben er heel wat – kent, dat je ons ingewikkeld overheidssysteem niet begrijpt… En eerlijk, dat lukt zelfs Vlamingen niet helemaal. Dat je je eigenlijk niet echt welkom voelt. Ik hoop dat alle mensen die dit meemaken, op dat moment in hun leven een organisatie zoals Avansa leren kennen. Zoals Hakan dat deed. En dat alle mensen die zich daar goed van bewust zijn en nieuwkomers wél een warm welkom willen heten, buddy worden. Zoals ik dat deed. Zo komen hele mooie ontmoetingen tot stand.”

Oefenkansen zijn belangrijk

Lisa: “Ik heb van Hakan geleerd hoe veerkrachtig mensen kunnen zijn. Hoe je je doel kan bereiken als je er echt hélemaal voor gaat. Hoe goed en snel je Nederlands kan leren, als je maar genoeg kansen krijgt om te oefenen. Ik ben blij dat ik daar een beetje bij heb kunnen helpen. Hoe mooi en positief je in het leven kan staan, ondanks de tegenslagen waar je af en toe mee af te rekenen hebt. Hoe warm de Turkse cultuur en Turkse mensen zijn. En hoe lekker de Turkse keuken is!”

MAGAZINE AVANSA #3

Bij ‘Samen thuis in Hasselt’ ontmoeten een Hasselaar en een nieuwkomer elkaar tijdens activiteiten die ze zelf bepalen.

“Hakan en ik blijven lekker samen eten, wandelen, en Nederlands oefenen, ook nu ons buddyproject officieel is afgelopen. Net zoals hij dat binnenkort zelf als buddy van iemand anders zal doen. Chapeau!. Ik hoop zelf ook snel wat meer tijd te vinden om opnieuw buddy te worden van een andere nieuwkomer… ‘Druk-druk-druk’ zijn, nog zo’n vervelende Vlaamse gewoonte!. Ik heb al vaak gehoord: het is heel moeilijk om bevriend te geraken met een Vlaming, maar eens je vrienden bent, ben je vrienden voor het leven. Ik hoop dat er nog heel veel nieuwkomers én Vlamingen in Hasselt dit mogen ontdekken!”

Op vlucht door verschillende landen, vastgekluisterd aan Google Translate

Hakan: “Twee jaar geleden vluchtte ik helemaal alleen uit mijn thuisland Turkije, om politieke redenen. Mijn broer was eerder al naar Canada getrokken, mijn ouders wonen nog in Turkije. Ik doorkruiste verschillende landen waarvan ik de taal niet kende, vastgekluisterd aan mijn gsm en Google Translate. In België verbleef ik twee weken in Brussel, daarna kwam ik terecht in het asielcentrum van Lanaken. Ik had er niet zo’n goeie internetverbinding en was er de eerste maanden ook de enige Turk. Daar kwam ook nog eens corona bij, waardoor de Nederlandse taallessen niet doorgingen.”

“Vorig jaar volgde ik de opleiding ‘Ivanhoe’ bij VDAB, een voorbereidend traject voor nieuwkomers op hoger onderwijs.

MAGAZINE AVANSA #5

In de lessen kwam de website Give a day, over vrijwilligerswerk, een bod. Via die weg heb ik Avansa ontdekt. Annelies van Avansa koppelde me aan mijn buddy Lisa. Ik zag of hoorde Lisa regelmatig om beter Nederlands te spreken en om nog beter te integreren. Dankzij Lisa heb ik op Pukkelpop kunnen werken als vrijwilliger. We ontbeten samen en leerden elkaars cultuur beter kennen.”

Van nieuwkomer naar buddy, acteur en vrijwilliger

Hakan: “Ik begon vaker deel te nemen aan activiteiten van Avansa. Ik ging bijvoorbeeld op uitstap naar het Rijksmuseum in Amsterdam, en deed mee aan groepswandelingen in en rond Hasselt. Zo leerde ik andere mensen kennen. Tijdens de activiteiten praten we Nederlands. Ik heb me nu zelf ook kandidaat gesteld om buddy van een nieuwkomer te worden, zodat ik ook nog meer mensen uit andere culturen te leren kennen.”

“Ik vind het ook fijn dat Avansa echt moeite doet voor haar deelnemers. Zo is een van de medewerkers vorig jaar komen kijken naar het theater van Stefan Perceval (’t Gevolg) waaraan ik deelnam, en ook dit jaar gaan ze komen kijken wanneer we spelen

“Wij Vlamingen hebben een heel afstandelijke cultuur, zeker als we iets of iemand niet kennen. En een nieuwkomer, die kent helemaal niemand.”

Hakan, nieuwkomer

in Tongeren (op 5 en 6 augustus). Dit jaar start ik zelf als vrijwilliger bij Avansa. Ik ben actief in de redactieraad. Avansa publiceert twee keer per jaar een magazine, en tijdens de redactieraad beslissen we samen waarover de volgende publicatie zal gaan, de onderwerpen, thema’s, activiteiten, …”

Website met informatie voor nieuwkomers

Hakan: “Ik heb er mijn missie van gemaakt om anderstalige nieuwkomers mee op weg te helpen in de samenleving, daarom ook mijn keuze om zelf buddy te worden. Om de integratie van anderstaligen te vergemakkelijken, maakte ik zelf een website waarop alle relevante info voor nieuwkomers gebundeld staat. Nieuw is nu ook dat de website in meerdere talen raadpleegbaar is. De website

MAGAZINE AVANSA #5

Het is heel moeilijk om bevriend te geraken met een Vlaming, maar eens je vrienden bent, ben je vrienden voor het leven.

is een erg levende. Wanneer ik verneem dat er nog organisaties enzoverder bestaan die info geven aan nieuwkomers, of op een andere manier nuttig zijn voor hen, dan kan ik deze gemakkelijk toevoegen. Naast de website is er ook een Youtubekanaal waarop de anderstalige nieuwkomers via korte interviews de organisaties die op de website staan leren kennen, en trek ik in Limburg naar asielcentra, scholen, de bibliotheek,… om uitleg te geven over mijn website. Mijn droom is dat veel mensen de website ontdekken, zodat ze gemakkelijk kunnen integreren. Want ik heb zelf ervaren hoe moeilijk het is om vlot geïntegreerd te geraken omdat er veel organisaties zijn, en een grote versnippering.”

MAGAZINE AVANSA #5 9
- Hakan Eyimen en Evelyne Gijsen Ontdek de website van Hakan: surf naar www.hakaneyimen.com, of scan de QR-code.

Genk woont spiegelgesprek

Avansa Limburg maakte de afgelopen maanden

‘Genk woont’, een podcast over de wooncrisis in Genk. Welzijnszorg bood ondersteuning voor deze podcast. We hielden ook een spiegelgesprek bij De Sfeer in Genk, een vereniging waar armen het woord nemen. Hieronder lees je het spiegelgesprek van Björn en Ina.

Waar groeide je op?

Björn: Ik ben de jongste van een gezin met vier kinderen. We woonden in een sociale woning in Deurne. Er waren vele mankementen aan het appartement en met maar één gaskachel in de living was het er ook heel koud in de winter. Ik sliep met mijn zus op een kamer, mijn twee broers in de andere. Ik herinner me dat er paddenstoelen aan het raam van onze slaapkamer groeiden omdat het er zo vochtig was.

MAGAZINE AVANSA #5 10

“Thuis was een warm nest. Als er vriendinnetjes problemen hadden thuis, dan legden we er een matras bij. De directeur van onze school in Sint-Truiden wist waar hij ons kon vinden. Er was altijd plaats voor een paar borden meer.”

Door de ongezonde omstandigheden was ik vaak ziek en miste veel schooldagen.

Ina: Ik ben de oudste van vijf kinderen. Mijn vader werd naar Limburg overgeplaatst toen ik in het vierde leerjaar zat. In Rijkel bouwden we een groot huis met veel licht en ruimte aan het einde van een straat. Het stond in het midden van de fruitbomen, grachten met kikkers en salamanders en een verlaten spoorweg. We hadden een eigen groentetuin en kippen. Thuis was er altijd begankenis. We maakten ons huiswerk niet op onze kamer, maar op de tafel in de eetplaats. We speelden buiten en altijd kwamen de kinderen uit de straat bij ons spelen. Papa ging werken en mama bleef thuis. Ze zorgde voor de tuin, naaide kleren en stimuleerde ons om goed te leren en onafhankelijk te worden. Thuis was een warm nest. Als er vriendinnetjes problemen hadden thuis, dan legden we er een matras bij. De directeur van onze school in Sint-Truiden wist waar hij ons kon vinden. Er was altijd plaats voor een paar borden meer.

Björn: Ons gezin was vooral op zichzelf aangewezen. We kregen nauwelijks bezoek en bleven vooral gewoon thuis. Wel gingen we een paar keer per jaar met de

trein op bezoek naar familie van de kant van mijn moeder. Dat was in Wallonië en iedereen sprak daar Frans. Ik verstond niks van wat er gezegd werd. Die familiebezoeken waren enorm saai voor mij. Thuis speelden we vaak buiten met andere kinderen uit het appartementsblok. Toen mijn zus geplaatst werd, was dat voor mij plots voorbij. Mijn ouders wilden niet meer dat ik alleen buiten speelde. Hier voelde ik voor de eerste keer een vorm van isolatie van de buitenwereld. Mijn ouders stuurden me het jaar daarna naar een andere school in het midden van de stad. Ik kon me daar moeilijk aanpassen voelde me er niet goed in mijn vel.

Ina: Papa zorgde ervoor dat we cultureel geïnformeerd waren: schilderkunst, geschiedenis, boeken lezen, verhalen vertellen,… Mama vertelde ons dat we alles konden worden wat we maar wilden in ons leven zolang we er maar hard genoeg voor werkten. Ik wou dokter worden, maar omdat ik niet goed was in wiskunde ging ik voor mijn tweede keuze… schrijfster worden.

Ben je vaak verhuisd?

Björn: Omdat ik me niet goed voelde op school, begon ik meer en meer te spijbelen. Op mijn 11 jaar werd ook ik uit het huis

MAGAZINE AVANSA #5 11

geplaatst en moest ik naar een observatiecentrum waar ik vier maanden zat. Daarna plaatsten ze me in een residentiële instelling. Daar verbleef ik een drietal jaar tot ik op mijn 15de voor de jeugdrechter verscheen en deze mij terug bij mijn ouders liet wonen. Hierdoor ging het van kwaad naar erger en stopte ik op mijn 15de helemaal met naar school te gaan. Op mijn 17de ging ik via een zelfstandig woonproject alleen wonen. Zo leerde ik al op jonge leeftijd om zelfstandig te zijn. Daarnaast ben ik iemand die niet te ver vooruit plant maar eerder van dag tot dag leeft.

Ina: Elke verhuis was een keuze. Na mijn studies ben ik getrouwd en we zijn naar Zuid-Afrika verhuisd. We woonden in het ghetto Soweto tijdens apartheid. Daar zag ik hoe mensen in krotten en op straat leefden. Het was het tegenovergestelde van de normen en waarden waarmee ik opgroeide. Na mijn terugkeer in België woonde ik in

Veltem-Beisem bij Leuven. Mijn huwelijk viel uiteen omdat ik absoluut wou gaan werken. Het begin van een nachtmerrie: mijn kinderen werden ontvoerd, het huis was leeg en ik stond op straat. Dankzij mijn netwerk, advocaat Vermassen, een vluchthuis in Genk en mijn familie kon ik met mijn kinderen een nieuw leven opbouwen in Aarschot. Een sociale woning kreeg ik niet, omdat ik te veel verdiende.

Op mijn veertigste kreeg ik een burn-out van het stresserende werk op de vrt. Ik leefde een jaar van een uitkering tot ik terug aan het werk kon. Dat moeilijke jaar heeft mij gemaakt tot wie ik nu ben.

Hoe woon je nu?

Björn: Nu woon ik in Genk. Maar rondtrekken bevalt me wel en ik durf niet met zekerheid te stellen dat ik niet weer zal verhuizen. Hier in Genk woon ik in een appartement waar ik een lage huurprijs betaal.

MAGAZINE AVANSA #5 12
“ik leerde al op jonge leeftijd om zelfstandig te zijn. Daarnaast ben ik iemand die niet te ver vooruit plant maar eerder van dag tot dag leeft.”

scan de QR-code voor meer informatie over de podcast ‘Genk woont’

Aan deze woonst zijn er veel gebreken, maar ze is wel betaalbaar en daar gaat het mij om. Onlangs wou de huisbaas mij er uit zetten om het appartement te kunnen verkopen. Hij gaf me een opzegperiode van zes maanden. Ik zat met de handen in het haar doordat ik het financieel niet breed heb. Gelukkig leerde ik in de loop der jaren meerdere instanties kennen waar je terecht kan. Uiteindelijk ging ik naar het huurderssyndicaat en die vertelden me dat die opzeg niet geldig was en dat ik nog minstens een jaar langer in het appartement kan blijven wonen.

Ina: Na dertien jaar als alleenstaande mama met twee kinderen en een pleegdochter, ontmoette ik mijn huidige man. We kochten een huis in Zonhoven met zes slaapkamers voor al onze kinderen maar die kozen ervoor om zelfstandig te gaan wonen. Het huis is onze uitvalbasis. We woonden vervolgens zes jaar in Friesland en drie jaar in Italië in. Maar altijd maakte ik van ons huis in Zonhoven een thuis waar iedereen welkom was. Vaak is het bij ons full house waar onze kinderen met hun partners en kleinkinderen geregeld blijven slapen.

Wat brengt de toekomst?

Een viertal jaar geleden leerde ik hier in België een Guatemalteekse kennen en startten we een relatie. We reisden al enkele keren op en af, Ik naar Guatemala, zij naar België. Door daar te zijn geweest gingen mijn ogen nog meer open. Ik leerde beseffen dat ik blij mag zijn in België geboren te zijn. De armoede in Guatemala is van een heel ander niveau dan hier en sociale instanties kennen ze daar niet. Mijn droombeeld (want dromen mag je nooit opgeven) is om te wonen in beide landen en me in te zetten voor kansarme mensen. En zo mijn steentje bij te dragen om, zowel hier als daar, een betere wereld te helpen creëren.

Podcast Genk woont

Vlaanderen staat voor een groot probleem: de wooncrisis. Veel mensen kunnen niet vinden wat ze zoeken of kunnen het zich niet veroorloven. In onze podcast ‘Genk woont’ werpen we een diepgaande blik op deze kwestie en praten we met experts, beleidsmakers en Genkenaren die dagelijks met deze crisis te maken krijgen. Word deel van de oplossing en luister naar ‘Genk woont’.

MAGAZINE AVANSA #5 13

Menneskebiblioteket

In 2000 organiseerde het Deense Jeuginitiatief Stop the Violence voor de eerste keer een Menneskebiblioteket, een levende bibliotheek, tijdens het muziekfestival Roskilde in Denemarken. Het idee van mensen uitlenen als boeken was geboren.

Hoe kan je nu mensen uitlenen, hoor ik je al vragen. Eigenlijk is het eenvoudig: als bezoeker krijg je een aanbod (een catalogus) en je kiest welk boek jou het meeste aanspreekt. Concreet zorgt de organisatie voor een mapje met in het kort wat uitleg over de persoon en het verhaal dat je die dag kan beluisteren. Op een bord zie je aan de hand van foto’s welke verhalen er uitleenbaar zijn op dat moment en wie er al bezig is met zijn verhaal. Je kiest dan welk boek jou het meeste aanspreekt. Misschien heb je je gebaseerd op de titel, de omslag (een foto) of een korte inhoud. Of ga je voor een meteen beschikbaar boek of wacht je liever even tot het verhaal van je keuze weer beschikbaar is.

Ga zitten en luister naar wat er je verteld wordt. Stel vragen, geef een reactie maar bovenal stel je open voor wat er komt. Een half uur later ben je een stuk rijker en kan je meteen kijken of je nog meer van dit leuks wil.

Vaak zijn levende boeken personen die behoren tot een groep mensen die in aanraking komen met vooroordelen, uitsluiting of clichégedachten. Het is een kans om de persoon hierachter te ontmoeten door uit je comfortzone te komen. Ontleen een persoon en je hoort het verhaal in plaats van op je gemak en met afstand te kunnen lezen. Immers een verteld verhaal raakt meteen en blijft vaak langer nazinderen, oordelen komen naar boven maar worden snel in de kiem gesmoord als je die persoon recht voor je zit en je ziet wat het verhaal, nog steeds, met hen doet.

Vaak zijn levende boeken personen die behoren tot een groep mensen die in aanraking komen met vooroordelen, uitsluiting of clichégedachten. Het is een kans om de persoon hierachter te ontmoeten door uit je comfortzone te komen.

MAGAZINE AVANSA #5 14
“Een verteld verhaal raakt meteen en blijft vaak langer nazinderen”

Gaat het over verlies? Verdriet, ziekte of moed? Hoop, herstel, een moeizame weg? We gaan clichés voorbij en je vormt een nieuw, rijker beeld van de persoon die tegenover je zit en vertelt. Een persoon, een levensverhaal, emoties en een verbondenheid. Ja, verbondenheid op een half uur tijd. Er wordt gedeeld en je voelt alsof je er deel van uit maakt. Een band die je vaak bij het lezen van een boek veel minder of zelfs niet hebt. Het boek raapt de moed bijeen om te vertellen, te herleven, te delen en je deel te laten uitmaken van zijn of haar leven.

En als lezer ga je in gesprek met iemand die je misschien op straat gewoon voorbij zou lopen. Is die vreemdeling niet gewoon een vriend die je nog niet hebt ontmoet?

In de huidige samenleving lopen we mekaar steeds meer en meer voorbij en nemen vaak de tijd niet om iemand te leren kennen. In een levende bibliotheek kennen we die schroom niet en kunnen we vragen en ervaren wat een ander meemaakte. We nemen als het ware een kijkje over die heg of schutting waar we ons maar al te vaak achter verstoppen. Van mens tot mens contact met elkaar, een voorbeeld en oefening om angst en vooringenomenheid weg te nemen. Alles in een veilige omgeving met respect voor mekaar.

Avansa Limburg organiseerde zo al drie Levende Bibliotheken in Limburg. We deden dat enkele jaren geleden in Hasselt en vorig jaar en dit jaar in Genk. Daar hadden we een mooie samenwerking met Bibliotheek Genk en de dienst Diversiteit en Gelijke kansen van Genk. De verhalen van die levende boeken kan je terug vinden op onze website.

MAGAZINE AVANSA #5 15
Het verhaal van Rana Abudawoud lees je op de volgende pagina.

Na drie jaar zag ik eindelijk mijn familie terug

Ik ben Rana en ben 40 jaar. Ik kom uit Palestina en heb twee kinderen. Ik heb twee diploma’s. In Palestina werkte ik als leerkracht Engels. Maar er was altijd oorlog. We konden niet slapen en werken. Daarom besloot ik om te vluchten. Ik probeerde een visum te krijgen. Pas bij mijn zevende aanvraag lukte het. Maar ik had veel schrik, omdat dat niet veilig was. Het was moeilijk voor mij. Toch besloot ik te vluchten naar België. Ik wilde mijn kinderen een mooie toekomst geven en mijn dromen realiseren.

ongeveer 50 mensen op de boot. Het was donker. Daarom konden we elkaar niet zien. Onze boot crashte op een rots. Vanaf dat moment moest iedereen naar het strand zwemmen. Mijn dromen werden een nachtmerrie. Ik probeerde 30 minuten te zwemmen. Op een bepaald ogenblik had ik al mijn krachten verloren om verder te zwemmen. Dan dacht ik aan mijn laatste woorden. Ik vroeg God mijn kinderen te groeten. “Jullie mama heeft het geprobeerd. Maar het is niet gelukt.”

Eerst reisde ik met de auto vanuit Palestina naar Egypte. Ik had veel geld betaald om te reizen. Tot Turkije was het legaal. Maar van Turkije naar Griekenland was het niet meer legaal. We moesten reizen in een kleine boot. Er waren

Gelukkig liet ik op het laatste moment al mijn spullen los in het water. Toen hoorde ik iemand die me riep: “Mevrouw, u moet blijven zwemmen, probeer nog sterk te zwemmen.” Hij heeft geholpen me naar het strand te trekken. Op dat moment had ik een kans. Daarna volgde ik mijn dromen. Van Griekenland ben ik naar Frankrijk gereisd gereisd met een vliegtuig. En van Frankrijk ben ik naar België gekomen met een trein. Eindelijk was ik in België. Hier is mijn paradijs.

16 MAGAZINE AVANSA #5
Lees verder

Samen met Stad Genk organiseren we elk jaar een Levende bibliotheek.

De volgende Levende bibliotheek komt eraan in het voorjaar van 2024.

Ik was twee jaar helemaal alleen. De procedure om mijn familie naar hier te laten komen duurde twee jaar. Mijn familie was tot dat moment in Palestina. Voor hen was het moeilijk. Het tweede moeilijkste moment voor mij was toen mijn zoon, tijdens de oorlog in Palestina, zei: “Mama, je moet nu komen.” Ik probeerde hem te motiveren, en liet hem een tekening maken voor mij. Dan kon hij daar naar kijken als hij bang was.

In België bleef ik anderhalf jaar wonen in een asielcentrum, tot ik een verblijfvergunning kreeg. Dat was tijdens de coronapandemie. Toch wilde ik mijn dromen bereiken. In Palestina was er soms geen elektriciteit. Daardoor konden mijn familie en ik elkaar soms niet contacteren. Na drie jaar heb ik hen eindelijk teruggezien in de luchthaven. Bijna een kwartier lang heb ik hen dikke knuffels gegeven. Iedereen applaudisseerde voor ons.

- Hakan Eyimen
17
Scan QR-code en bekijk de verhalen van vorige levende boeken

“We lezen samen maar we leven ook samen”

Samen verhalen en gedichten lezen verbindt mensen en maakt hen sterker en weerbaarder. Dat is kort samengevat het doel en de betekenis van Samen lezen. Avansa Limburg organiseert zo’n 8 Samen lezen-groepen, verspreid over Limburg. Vaak lezen we met mensen die niet altijd toegang hebben gehad in hun leven tot mooie literatuur. Ook in de SOMA in Maasmechelen komt er wekelijks een groep mensen samen om er te lezen. Evelyne, de begeleidster van de groep vertelt over haar ervaringen.

Ik ben Evelyne. In 2019 startte Avansa Limburg een Samen lezen-groep in vzw Soma in Maasmechelen, onder begeleiding van Regien. Nieuwsgierig ging ik eens kijken. Eén keer werden meerdere keren. Iedere vrijdag samen lezen.

In het begin met een klein groepje en nu met maar liefst 12 deelnemers. Ondertussen werd ik zelf leesbegeleider. Ik volgde op vraag van Avansa Limburg de cursus Samen lezen bij het Lezerscollectief. Waar ik met knikkende knieën aan begon, bleek een verrijking van mijn leven. In woorden en in mensen. Doordat ik aan de twee zijden kon staan van dit fenomeen (als deelnemer en later als begeleider) en door mijn interacties met andere deelnemers en leesbegeleiders kon ik me volgend beeld vormen:

De doelstellingen van Samen Lezen zijn eenvoudig. Allereerst willen we de deelnemers laten genieten van mooie teksten. Daarnaast is het belangrijk dat de deelnemers de kans krijgen om van gedachten te wisselen over wat ze beleven in een tekst. Ervaren ze allen hetzelfde of net niet? Uiteindelijk bewerkstelligen we zo het laatste doel, het mekaar beter leren kennen en respecteren.

MAGAZINE AVANSA #5 18

Eenvoudig, denk je? Als iemand mij vraagt: “Wat is dat, Samen Lezen?” Dan zeg ik steeds: “Je moet meedoen om het te voelen en te zien.” Want het vertellen doet het magische wat er gebeurt tijdens het Samen Lezen altijd te kort. Het is soms ook zo moeilijk te beschrijven wat we nu precies doen in die korte tijd dat we samen zitten.

Ik wil hier toch nog eens een poging doen. We lezen samen maar in dat moment leven we ook samen. Door het uitwisselen van gedachten en gevoelens en het luisteren naar anderen herkennen en erkennen we mekaar. Elk verhaal, ieder stukje poëzie kan iets hebben dat raakt aan je eigen leven. En onze levens raken aan mekaar tijdens dat leesmoment.

Als kind verdwaalde ik in verhalen, nu, als leesbegeleider en deelnemer, verdwaal ik in levens. Samen Lezen bracht mij in dichter contact met anderen, liet mij zien dat ik niet alleen ben en dat wat ik ervaar en denk niet zo anders is als wat anderen denken en voelen. In alle leesgroepen zie je de verbondenheid, het samen horen, het weten dat je jezelf kan en mag zijn en dat er met respect voor je mening wordt geluisterd. Een nieuwe deelnemer is altijd welkom en leert al snel de deining in de groep kennen.

Ik houd ervan om te zien hoe anderen begeleiden, om daaruit te leren hoe ik mijn aanpak kan verbeteren, bij kan sturen. Maar ik houd er ook van om gewoon mee te doen als deelnemer bij een collega-leesbegeleider. Om zo ook weer de magie te kunnen meemaken van een anderhalf uur samen zijn.

Het sociaal contact, mensen van allerlei allooi, meningen die botsen en toch er gewoon mogen zijn, gewoon een gesprek voeren over iets dat mij aanbelangt of iets waar ik eigenlijk maar weinig over weet maar heel belangrijk is voor iemand anders, dat zijn krachten van het Samen Lezen die mij laten doorgaan in dit concept.

MAGAZINE AVANSA #5 19
“Je moet meedoen om het te voelen en te zien.
Illustratie door Alejandro Chávez Sáenz

Door de intervisies met het Lezerscollectief en de leesbegeleiders binnen Avansa Limburg worden er veel ervaringen uitgewisseld. Tips in boeken, teksten, podcasts, video’s en werkwijzen aansluitend bij een bepaalde doelgroep,… je kan het soms zo gek nog niet bedenken of je hoort het op een intervisie. Misschien ben ik er helemaal niets mee, misschien geven ze me wat meer inzicht en wellicht helpen ze me om nog beter te worden in wat ik graag doe. De mensen die ik er ontmoet en het enthousiasme dat ik ervaar en met hun deel, steken er echter met kop en schouders boven uit.

Die ervaring kunnen delen en weten dat ik niet de enige ben die ervan geniet: dat is wat mij de energie geeft om door te gaan en te genieten van literatuur en poëzie.

En dat ik iedere keer als ik iets lees, denk: “wat zouden ze in de groep hiervan vinden?” Dat is voor mij een teken dat ik met hart en ziel verbonden ben met deze mensen, deze werkwijze en mijn leesgroepen.

Een onderzoek naar de manier waarop we oordelen over personages

Kunnen we fictieve personages in een verhaal of een boek scharen onder de noemer ‘goed’ of ‘slecht’? ELIT*-onderzoeker Julia de Jonge denkt van niet. Samen met Ellen van Avansa Limburg en Het Lezerscollectief doet Julia onderzoek om aan te tonen dat iedereen een eigen moreel oordeel vormt over fictieve personages.

Natuurlijk is er geen betere manier om dit te onderzoeken dan tijdens Samen Lezen! Tijdens het Samen Lezen worden het verhaal en de fictieve personages besproken vanuit eigen perspectief. Lezers nemen hun eigen levenservaringen en hun eigen normen en waarden mee in het verhaal, en dus heeft iedereen een andere kijk op de personages. Misschien bestaan er dus helemaal geen ‘goede’ of ‘slechte’ personages, en hangt ons morele oordeel af van ons eigen perspectief. Dat is iets om over na te denken!

MAGAZINE AVANSA #5 20
ELIT is een Europees netwerk van literatuurstudies.

Parti-theater, een experiment voor het leven

“Parti-theater is een vorm van theater waar de deelnemers, zonder dat deze acteurs hoeven te zijn, in interactie en dialoog komen.”

Op vrijdag 10 maart begon de reis in het participatief theater. Na een paar sessies zoeken en uitpluizen wie kon meewerken kreeg de groep vorm en werd het idee door de acteurs uitgewerkt. Op vrijdag 12 mei toonden we het eindresultaat aan een enthousiaste groep toeschouwers. Maar wat was die reis nu? Waar waren we mee bezig en hoe is alles tot stand gekomen?

Via participatief theater herkennen en begrijpen we de waarde en valkuilen van culturele ontmoetingen, om vervolgens samen te experimenteren met alternatieven. Het is een vorm van theater waar de deelnemers, zonder dat deze acteurs hoeven te zijn, in interactie en dialoog komen. In dit project waren de scenario’s democratisch gekozen door de deelnemers en de dialogen gebaseerd op culturele

ontmoetingen en interculturele communicatie. De groep werd begeleid door regisseur Ann Duchateau van Levenzegt.

Culturele verschillen kunnen verrijkend zijn. We kunnen van elkaar leren en elkaar positief beïnvloeden. Denk aan de culinaire variatie, dans, andere benadering van problemen, exotische verhalen, levenservaringen, ... Desondanks kunnen culturele verschillen een drempel vormen in communicatie, en belemmerend werken in de vorming van een groepsgevoel of identiteit van de groep. Denk bijvoorbeeld aan de angst voor het onbekende, discriminatie, wantrouwen, stereotypen en clichés.

“Diverse culturele ontmoetingen werden via theatermethoden van Levenzegt nagebootst om deze vervolgens in verschillende scenario’s te toetsen.”

Bijvoorbeeld, iemand vraagt aan een migrant: “Waarom ben

MAGAZINE AVANSA #5 21

je hiernaartoe gekomen?”

De reactie op de vraag kan verschillend zijn: emotioneel, verdedigend, verlegen, zich beledigd voelen, zich schuldig voelen, etc. De methode van participatief theater helpt om deze scenario’s te toetsen en vervolgens de motivatie van de vraag en het antwoord te doorgronden. Het herkennen en begrijpen van de interactie in culturele ontmoetingen helpt om strategieën te vinden die een constructieve interculturele communicatie stimuleren.

Ann, als facilitator, spreekt het publiek aan. Is dit voor hun herkenbaar? En zo ja, hoe voelt dat en wat zouden zij willen veranderen aan de scene die zij net zagen? Door het naar voor brengen van de ongewenste situatie in een duidelijk herkenbaar gegeven heeft het publiek de kans om in te springen, een verandering aan te brengen die het geheel een positievere draai dient te geven, een betere

In een reeks korte scenes, gespeeld door nietprofessionele acteurs, deelnemers van Avansa Limburg, wordt er een moment van onderdrukking voorgesteld aan het publiek.

Slagen we samen om de onderdrukking te verbreken, een optie mee te geven aan de acteurs maar ook aan mekaar om anders om te gaan met dit gegeven in onze samenleving?

MAGAZINE AVANSA #5 22

Het is niet het doel om dé oplossing te vinden, maar om mogelijkheden te ontdekken, aandacht te geven aan de onderdrukking en wat wij als omstaanders of als onderdrukte kunnen doen om de situatie anders te doen verlopen.

Het publiek neemt, even, de rol over van een onderdrukte of bijstaander om te toetsen of de verandering effect heeft. In een veilige omgeving kan je uitproberen wat je actie doet met de onderdrukker en welke repercussies er mogelijks volgen. Het is niet het doel om dé oplossing te vinden, maar om mogelijkheden te ontdekken, aandacht te geven aan de onderdrukking en wat wij als omstaanders of als onderdrukte kunnen doen om de situatie anders te doen verlopen.

Alejandro, Annie, Evelyne, Marie-Lou, Rosa en Sven brachten de opdracht tot een goed einde.

Het lukte hen om de scenes op een geloofwaardige manier naar voor te brengen en ook de improvisaties van het publiek op te vangen. Iets wat ze toen ze naar de infosessie kwamen niet hadden durven denken. Er was in deze groep nagenoeg geen theaterervaring, geen acteurs. Zonder verwachtingen stapten ze in het verhaal en met de deskundige hulp van Ann leerden ze al snel zich op hun gemak te voelen in de groep, in de zaal en op het podium.

MAGAZINE AVANSA #5 23
Lees verder

Door iedere sessie te beginnen met opwarmingsoefeningen, het hoofd vrij te maken en ruimte te geven aan ideeën en inbreng van de groep zelf kwam er vorm in wat ze wilden brengen. Ook samen afronden en even terug komen in de realiteit had een meerwaarde. De groep vond al snel een band en ieder kon zichzelf zijn. Gemaakte afspraken, opgesteld door de deelnemers zelf, werden nageleefd en gerespecteerd. En als we klaar waren met de repetitie van die week werd er afgerond met een kom soep in het café van het Cultuurcentrum. Napraten en verbondenheid, vertrouwen en samen kunnen werken maakten de opgave een stuk eenvoudiger.

Toch was het niet altijd even makkelijk getuigt Rosa: “Het was een heftige ervaring, zelfs in een groep waar we mekaar vertrouwen ben ik mezelf tegen gekomen in een niet fraaie zin.”

“Dat klopt,” beaamt Evelyne. “Je denkt vaak: ik had iets kunnen doen of zeggen, maar je doet het niet. En door hier samen met anderen te denken, te overleggen zet ik die stap misschien wat sneller de volgende keer.”

Over één ding zijn ze het allemaal wel eens. De groep heeft een band. We leerden mekaar kennen en we werden vrienden. De gespeelde personages en de mensen die speelden konden niet verder van mekaar af staan.

‘Parti-theater’ was een participatief theater van Avansa Limburg en Kunstkoepel Lanaken, samen met Levenzegt.

Rosa, deelnemer parti-theater

MAGAZINE AVANSA #5 24
“Het was een heftige ervaring, zelfs in een groep waar we mekaar vertrouwen ben ik mezelf tegen gekomen in een niet fraaie zin.”

Lees meer

Shoot! fotografieproject

Jake, 28 jaar

Mijn naam is Jake en ik ben 28 jaar

Het afgelopen jaar namen acht bewoners van de drugsvrije afdeling van de gevangenis van Hasselt deel aan het fotografieproject ‘Shoot!’. We gingen, samen met De Rode Antraciet (de organisatie die sport en culturele activiteiten binnen de gevangenis begeleidt) en fotografe Mies Cosemans aan de slag met de acht mannen. Na enkele workshops met Mies gingen de gevangenen zelf aan de slag binnen de gevangenismuren. Ze kregen een klein digitaal fototoestel in bruikleen en legden zo hun wereld vast zoals die er uitziet binnen de muren van de gevangenis.

Door het project mee naar buiten te brengen, willen we de brug slaan tussen gedetineerden en mensen buiten. Het project resulteerde in een fototentoonstelling die

tijdens Kunstennacht te zien was in de gebouwen van Avansa Limburg. De respons op de tentoonstelling was groot, met de nodige persaandacht en zelfs een bezoek van justitieminister Van Quickenborne.

Jake, een van de deelnemers aan het project, schreef zijn bevindingen neer in deze tekst:

Mijn naam is Jake en ik ben 28 jaar. Ik ben geboren en getogen in Geetbets en ben de fiere vader van een zoontje. Een viertal jaar geleden had ik veel foute mensen rondom mij. Ze trokken me mee in een wereld vol verkeerde keuzes en richtingen. Het ging vooral over alcoholgebruik. Ik durf toe te geven dat ik een alcoholieker ben. Daar heb ik aan moeten werken. Sindsdien ben ik in detentie beland. Ik had mezelf aangeboden. Soms krijg je zo’n kans en ik heb die gegrepen. Tijdens de eerste weken van mijn detentie leerde ik de drugsvrije afdeling kennen.

Daar heb ik onmiddellijk de juiste

Met dit project willen we de brug slaan tussen gedetineerden en mensen buiten

MAGAZINE AVANSA #5 26

steun gekregen. Ik kan nu zeggen dat het goed doet om nuchter te zijn en het leven zo te beleven. In de drugsvrije afdeling kreeg ik de kans om deel te nemen aan het project ‘Shoot’. Ik wou graag iets bijleren over fotografie. Voor mijn tijd in de gevangenis maakte ik ook al foto’s. Vooral van mijn oldtimer, een Golf MK 2. Daar ging ik mee naar bijeenkomsten en dan ging ik aan de slag met mijn camera. Of onderweg stopte ik op toevallige fotolocaties of ging ik bewust op zoek naar mooie plekjes voor die ene topfoto. Zo wist ik wel al dat je een bepaalde feeling nodig hebt om een mooie, perfecte foto te maken. Maar ik merkte al snel dat er heel wat meer bij komt kijken.

Tijdens de workshops kregen we veel handige tips van fotografe Mies Cosemans. Zo leerde ik hoe ik steeds betere foto’s kon maken. Eens ik mijn thema had gekozen, kon ik me focussen op bepaalde

“Ik kan met zekerheid zeggen dat ik, als ik buiten ben, die fotografiehobby zeker ga uitbouwen en verdere lessen volgen”

momenten en beeldkeuze. Mies gaf mij het gevoel dat we toch ergens goed in zijn. Dat we niet enkel slechte dingen kunnen, zoals ook het beeld buiten de gevangenis vaak is over ons. De ervaring van het project deed me deugd. Het gaf ook de kans om de binnenkant van de gevangenis naar buiten te brengen. Ik kan met zekerheid zeggen dat ik, als ik buiten ben, die fotografiehobby zeker ga uitbouwen en verdere lessen volgen.

Ik wil jullie graag ook even in het kort vertellen over mijn fotoreeksen. Met de beelden van de reeks ‘I’m waiting’ wil ik mijn hart tonen. Deze reeks is gericht aan mijn zoon. Ik leg er mijn hart en ziel in, zoals je ook kan lezen in het begeleidende tekstje bij de foto’s. Maar de beelden spreken ook wel voor zich. Hier, binnen de muren, is elke dag en minuut hetzelfde. En die tijd gaat heel langzaam vooruit. Die tijd vulde ik in met het schrijven van brieven naar mijn lieve zoon en vriendin. Op momenten dat ik niet schreef, staarde ik minuten en uren door mijn raam en naar de televisie. Om nog maar te zwijgen over de kale, smaakloze celdeur die de letterlijke scheiding is tussen mijn gevangenschap en vrijheid.

MAGAZINE AVANSA #5 27
Lees verder

De tweede reeks ‘Through glass’ is ontstaan tijdens het naar buiten turen door het raam. Daarin legde ik op verschillende momenten mijn zicht op Hasselt vast. Tijdens het maken van die reeks kwam steeds meer het gevoel binnen dat elke ochtend dichter bij mijn strafeinde wat meer begon te gloeien.

Dit project deed me ervaren dat ik gevoelens kan laten spreken via stilstaand beeld. Dat beeld kan je ook beschrijven met één woord zoals bijvoorbeeld ‘hoopvol’, ‘afwachtend’,… . Maar ook dat ieder beeld verschillend is. De ogen van iemand anders ervaren het misschien niet op dezelfde manier als jij of ik. Iedereen heeft een andere visie, waardoor iedereen een ander invulling geeft aan het beeld. Ik moet zeggen dat het overweldigend is hoeveel interesse er is getoond voor onze blik, onze ogen achter deze muren.

“Van dag één leek het gemakkelijk naarmate verder de tijd begin je stilletjes aan alles om je te verliezen. Ik begin de hoop te verliezen. Maar dan kijk ik door het raam en zie ik in de verte mijn zoon wachten tot ik ooit vrijkom.”

“Iedere dag kijk ik vanuit hetzelfde raam naar buiten. Het is mijn zicht op de buitenwereld. De voorbije maanden pakte ik mijn camera en legde ik de zonsondergang vast op verschillende momenten en in verschillende kleuren.”

MAGAZINE AVANSA #5 28
THROUGH GLASS I’M WAITING

De rol van kleur tijdens het opgroeien

Waarom zijn kinderen niet ‘kleurenblind’ op het vlak van voorkeuren? Dat komt omdat het hebben van vooroordelen eigenlijk een heel menselijke eigenschap is.

Tijdens Black History

Month gaf Judi Mesman, hoogleraar aan de Universiteit van Leiden en auteur van het boek ‘’Opgroeien in Kleur’’, een webinar over antiracistisch opvoeden. Heel vaak zeggen we nog wel eens: ‘Ik zie geen kleur’. Daar bedoelen we dan mee dat we geen onderscheid willen maken tussen witte kinderen en zwarte kinderen. Maar Judi Mesman bepleit net om dit onderscheid wel te zien. Als we geen kleur zien, dan erkennen we de identiteit van mensen niet en zien we ook het racisme niet waar mensen van kleur mee te maken krijgen. Hoe Judi Mesman dit precies onderzocht, lees je in dit artikel.

We startten met een Nederlands onderzoek bij kinderen tussen zes en acht jaar. Aan een gemengde groep kinderen (zwart, wit en Midden-Oosters) werd de

vraag gesteld met wie ze zouden willen spelen.Ongeveer 75% van de bevraagde kinderen gaf als antwoord dat ze liefst met een wit kind wilden spelen. Daarna kregen ze de vraag met wie ze niet willen spelen en toen draaide het patroon zich helemaal om. Bijna de helft van de kinderen gaf aan niet met een Midden-Oosters kind te willen spelen. Waar komt dat vandaan? Waarom zijn kinderen niet ‘kleurenblind’ op het vlak van voorkeuren? Dat komt omdat het hebben van vooroordelen eigenlijk een heel menselijke eigenschap is. Daar is heel wat evolutionair en psychologisch onderzoek naar gevoerd en dan kom je uit bij drie basiskenmerken van vooroordelen:

1. Mensen willen er graag bij horen.

Ze vormen groepen en ons oerinstinct zegt ons dat je een grotere ‘overlevingskans’ hebt als je lid bent van een groep waarin je je veilig voelt. Maar een groep bestaat natuurlijk alleen bij de gratie van andere groepen. En dan krijg je al direct een onderscheid tussen mensengroepen waartoe je behoort en groepen waar je niet bij hoort.

MAGAZINE AVANSA #5 29

Die nood aan voorspelbaarheid komt er omdat we nieuwe contacten onmiddellijk een beetje willen invullen, ze willen voorspellen. Zodat we niet bij elke nieuwe verbinding van nul af aan moeten beginnen. Denk hierbij bijvoorbeeld ook maar aan het ‘hokje conducteur’. Als we in de trein iemand zien binnenkomen in een bepaald uniform met een pet op, dan weten we dat dat de conducteur is en dat van ons verwacht wordt dat we ons

ticket laten zien. Maar we doen dat hokjesdenken niet enkel op vlak van functies of beroepen. Bij menselijke ontmoetingen zijn de ‘hokjes’ van etniciteit en geslacht de eerste zaken die we in ons opnemen.

3. Onbekend maakt onbemind.

Mensen zijn afgesteld als een soort van rookmelders. Vanaf het moment dat we denken dat er een potentieel gevaar kan zijn, dan gaan er allerlei alarmbellen af. Dat is iets dat vaak onbewust kan gebeuren als we geconfronteerd worden met die ‘andere hokjes’.

Mensen zijn afgesteld als een soort van rookmelders. Vanaf het moment dat we denken dat er een potentieel gevaar kan zijn, dan gaan er allerlei alarmbellen af.

MAGAZINE AVANSA #5 30
2. Daaruit vloeit ook voort dat we als mens de neiging hebben om in hokjes te denken.
“Bij menselijke ontmoetingen zijn de ‘hokjes’ van etniciteit en geslacht de eerste zaken die we in ons opnemen. ”

Maar wat nu dan?

Gelukkig zijn we geen slaven van onze evolutionaire aanleg. We zijn in staat om die in te dammen. Dat komt door socialisatie, allerlei bronnen van wat aangenomen wordt dat sociaal aanvaardbaar gedrag is. Ook in de opvoeding zijn deze bronnen onontbeerlijk, zoals bijvoorbeeld ouders, leerkrachten, boeken, media,… Dat zijn allemaal invloeden die inwerken op die menselijke basisbehoefte van vooroordelen. Daar ligt de gradatie van hoe mensen uiteindelijk omgaan met vooroordelen en er al dan niet naar leven.

Kleurvermijdend of kleurbewust?

Ouders hebben het met hun kinderen vaak niet over huidskleur omdat ze willen meegeven dat het er niet toe doet. Maar wat is het beste? Vermijden om het te benoemen of er net een bewustzijn voor creëren? Ook hier is onderzoek naar gevoerd. Daaruit komen wel wat opvallende vaststellingen. Zo merken we dat er in gezinnen van kleur in onze maatschappij net wél vaker wordt gesproken over etnische identiteit, cultureel erfgoed, discriminatie en de relatie met andere groepen.

Aan de andere kant heerst er vooral stilte over deze onderwerpen in witte gezinnen.

In een onderzoek van professor Mesman gebruikten ze illustraties van kinderen van verschillende etnische afkomst in allerlei culturele en religieuze situaties. Deze illustraties lieten ze moeders samen met hun kinderen bekijken en bespreken. Het onderzoek scheidde zich in twee verschillende groepen; de kleurvermijdende en de kleurbewuste moeders. Met andere woorden, de moeders die naar hun kinderen de verschillen benoemen en bespreekbaar maakten en aan de andere kant de moeders die de verschillen stil hielden. Uiteindelijk bevraagden de onderzoekers de kinderen om te toetsen hoe zij andere Lees verder

MAGAZINE AVANSA #5 31

etnische groepen beoordelen. Daaruit bleek dat de kinderen van kleurvermijdende ouders vaak negatiever staan ten opzichte van andere groepen. Terwijl de kinderen met een kleurbewuste opvoeding eerder een positieve visie hebben over andere groepen. Hieruit vloeit de conclusie voort dat de kinderen van ouders die meer over verschillen praten minder vooroordelen hebben.

hoe je behandeld wordt. Denk er bijvoorbeeld maar aan dat mensen met een standaard Belgische naam nog steeds sneller worden uitgenodigd voor sollicitatiegesprekken. En als je dat kleurverschil stilzwijgt, dan erken je eigenlijk ook de identiteit van iemand niet.

Andere onderzoeken rijmen deze conclusies niet alleen met gezinssituaties, maar evengoed binnen bedrijfsculturen en dergelijke zijn deze van tel. Hoe kunnen we dit verklaren? Om te beginnen zorg je door erover te praten dat kleur geen taboe is. Want wat als er een duidelijk verschil is, maar het wordt verzwegen… dan werk je in de hand dat er een vooroordeel kan ontstaan bij een kind. Daarnaast kan je, als je nooit praat over kleur of raciale kenmerken, het eigenlijk ook nooit hebben over racisme. En zo kan je het ook niet bespreekbaar maken of kinderen aanreiken waarom dat niet ok is. Tenslotte is voor veel mensen van kleur in een witte samenleving hun huidskleur een deel van hun identiteit. En die speelt een belangrijke rol op vlak van je plek in de samenleving en

Binnen Bovenhuids geven we dit soort thema’s vaker aandacht.

Wil je op de hoogte blijven van toekomstige activiteiten binnen Bovenhuids? Hou dan zeker www.bovenhuids.be in de gaten.

MAGAZINE AVANSA #5 32

Fotoverslag afgelopen activiteiten

Kijk verder

MAGAZINE AVANSA #5 34
Vorige pagina: Rondreis Polen 1. Bezoek stroopfabriek 2. Uitstap Brussel met vriendENtaal 3. Bezoek Genkse kunstateliers 4. Film I am not your negro 5. Bezoek aan de tuin van de toekomst 6. Rondreis Polen
1 2 4
7. Sporen van Congo in Hasselt
MAGAZINE AVANSA #5 35 5 3 7 6
36 9 8
8. Studio Brussel op bezoek tijdens de Warmste Week 9. Black History Month 10. Waar schuilt eenzaamheid 11. Uitstap Antwerpen: thuis bij Wannes van de Velde 12. Panelgesprek levensbeschouwing en identiteit 13. Uitstap Red Star Line in Antwerpen 14. Het verhaal van Limburg in Bokrijk
37 11 10 12 14 13

15. Dag van de vrijwilliger bij Avansa Limburg

16. Gitaar voor beginners

17. Minister Van Quickenborne bezoekt tentoonstelling ‘Shoot!’

18. Life Iftar

19. Kunsthal Rotterdam

38 15 17 16

Oproep!

Leerde jij iemand kennen via een activiteit van Avansa Limburg en wil je daar graag samen over vertellen? Dan zijn we op zoek naar jou. We willen graag eens praten met mensen die via Avansa een vriendschap hebben gevonden.

Herken je je in deze oproep? Mail dan naar peter.vanmeer@avansa-limburg.be

39
18 19
s ame n n a a r b e t e r
ONZE WEBSITE WWW.AVANSA-LIMBURG.BE
ONS OP FACEBOOK EN BLIJF OP DE HOOGTE
JE IN VOOR ONZE NIEUWSBRIEF
ONS OP INSTAGRAM @AVANSALIMBURG
BEZOEK
VOLG
SCHRIJF
VOLG

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.