VMT Food 3.be (2016) by VMT Food 2014

.be

PepsiCo naar World Class Maintenance WWW.VMTFOOD.BE VOEDINGSMIDDELEN, MANAGEMENT EN TECHNOLOGIE VOOR DE FOODPROFESSIONAL

2016 | EDITIE

OPPORTUNITEITEN MET TARWEZEMELEN • SPEERPUNTCLUSTER AGROVOEDING • GLUTENVRIJ BROOD NIET EVIDENT • TWEE SPIN-OFFS UIT SENSORS FOR FOOD • VITAL IN BEELD BIJ RETAIL •

VEROVER DE DRANKENMARKT MET ONZE ‘CUTTING-EDGE’ MIXER Vergroot uw aandeel in het drankensegment met onze veelzijdige Tetra Pak® High Shear Mixer. De mogelijkheden zijn eindeloos: van sportdranken en proteïne verrijkte sappen tot smoothies en koffiedranken. Alle ingrediënten kunt u snel en efficiënt onder vacuüm mengen en met onze gepatenteerde dynamische rotor bent u verzekerd van een constante, hoge kwaliteit. tpps.benelux@tetrapak.com www.tetrapak.com/processing/mixing/tetra-pak-high-shear-mixer

Bezoek ons op Industrial Processing 4-7 oktober | Jaarbeurs Utrecht Tetra Pak, and PROTECTS WHAT’S GOOD are trademarks belonging to the Tetra Pak Group.

Scan de QR code of ga naar http://goo.gl/shn1vY voor gratis registratie

D I C E R

ONTDEK DE NIEUWSTE DIVERSACUT® • De grootste machine uit de DiversaCut lijn. • Maakt blokjes, strips, plakken, granulaat en draadjesvlees in grote hoeveelheden.

• Invoermaat tot 260mm diameter. • Nog preciezer afstelbare snijtoleranties en nieuwe vergrendeling daarvan. • Met afstelbare ringen op beide messenspindels voor de ultieme fine-tuning van de snitmaat.

• Verschillende starre en flexibele aandrijfkoppelingen beschikbaar specifiek voor uw toepassing.

® De wereldleider in Voedsel Snijtechnologie ®DiversaCut and Urschel are registered trademarks of Urschel. ™DiversaCut 2110A pending.

Urschel B.V. voor Nederland en Vlaanderen Vogelpoelweg 8 • 3961 NL Wijk bij Duurstede ( 31-343-575454 • * netherlands@urschel.com www.urschel.nl

INHOUD

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

10.

PepsiCo op weg naar zo laag mogelijke onderhoudskosten en zo hoog mogelijke beschikbaarheid . . . .

16. 14.

Flandersâ&#x20AC;&#x2122; FOOD werkt aan speerpuntcluster Agrovoeding . . . .

29. 04

Foto cover: PepsiCo

Ontwikkeling glutenvrije broden enorme uitdaging . . . . .

Risicobeoordeling allergenen met VITAL-systematiek . . . . . . .

COLUMN

Nieuws Yves De Groote redactie@vmtfood.be

Nieuws

Column: Koen Dewettinck

Ingrediënten

Technisch nieuws

Agenda

op 27 september Vlaanderen. Op weg naar de erken-

Colofon

ning als speerpuntcluster licht het innovatieplatform

Economie & Bedrijven 10

PepsiCo onderweg naar World Class Maintenance

Investeren in R&D: ‘Geld maakt geld’

Data centraal in Industrie 4.0

Roadshow Tien jaar na de oprichting doorkruist Flanders’ FOOD

zijn strategie toe aan agrovoedingsbedrijven en onderzoeksinstellingen. Zij waren van meet af aan bij de ontwikkeling ervan betrokken. Eens de feedback van de bedrijven en instellingen verwerkt is, zal de aanvraag voor erkenning bij de Vlaamse overheid ingediend worden. Twijfel over de erkenning is er niet. In een interview in deze editie kijken Inge Arents en Erwin Lamot

Ingrediënt & Product 16

Glutenvrije broden enorme uitdaging

Seminar met focus op gezondheid

AH verlaagt suikergehalte in huismerkproducten

Risicobeoordeling van allergenen

terug, maar vooral vooruit. Het speerpuntcluster, waarin samenwerking tussen bedrijven in de agrovoedingsketen en onderzoeksinstellingen centraal staat, is niet meer dan een nieuwe uitdaging. Het genereren van meer geld voor onderzoek en ontwikkeling ziet Arents als een belangrijke opdracht. Hiervoor is meer engagement van bedrijven en onderzoeksorganisaties nodig. Meer geld moet

Voedselveiligheid & Kwaliteit 33

Allergeenanalyse en procesvalidatie

Sensors For Food leidt tot spin-offs

op tafel komen en meer risico’s moeten genomen worden. Dat geld geld maakt, moet straks blijken bij succesvolle innovaties. Automatisch komt dan ook de overheid over de brug met geld voor onderzoek en de benodigde infrastructuur, is de gedachte. De voorwaarde voor succes is wel dat de agrovoedingssector verder werkt aan een langetermijnvisie over onderzoek en innovatie voor de agroketen, met name op vlak van duurzaamheid en gezondheid. Onderzoeksinstellingen moeten er nog meer in slagen om via hoogstaand strategisch onderzoek met concrete oplossingen te komen.

NIEUWS

GASTCOLUMN

KTBA People in Food in Partner Connection Programme BRC KTBA People in Food is toegelaten tot het Partner Connection Programme van BRC. Hiermee heeft KTBA een primeur voor wereldwijde adviesbureaus op gebied van food compliance. Via dit programma beveelt BRC specifieke bedrijven aan bij alle BRC-gecertificeerde organisaties wereldwijd. “Dit is echt uniek”, aldus Jeroen Sleenhoff, chief operating officer van de People in Food Holding over de toelating . “We zijn heel blij met deze erkenning. Het geeft aan hoe toonaangevend KTBA People in Food is binnen de internationale kwaliteitszorg.”

Prof. dr. ir. Koen Dewettinck, voorzitter wetenschappelijk comité Intrafood:16

...................................................................................... www.ktba.com/nl

Danone neemt Alpro over

Intrafood, een vaste waarde

WhiteWave Foods, het moederbedrijf van Alpro, is voor 12,5 miljard dollar

In tijden van economische onzekerheid maakt succesvol

overgenomen door Danone. Dit Franse bedrijf zegt in te spelen op de vraag van

innoveren echt het verschil. Dit verklaart volgens mij het

de consument naar gezonde voeding en bij te willen dragen aan een milieuvrien-

toenemende succes van Intrafood. De uitdagingen waar-

delijker productieketen in landbouw en voedingsindustrie. Danone verdubbelt

mee de voedingssector wordt geconfronteerd, zijn im-

dankzij de overname van het Amerikaanse WhiteWave Foods zijn marktpositie

mers niet gering. Steeds meer initiatieven worden op

in de Verenigde Staten. De productportfolio van dit bedrijf omvat een breed

touw gezet door de nationale overheden met als doel

assortiment aan dranken en voeding op basis van soja, amandelen en kokosnoot

onze voeding gezonder te herformuleren. Hiervoor wor-

onder verschillende merknamen.

den concrete engagementen en timelines van de sub-

..................................................................................www.whitewave.com

sectoren gevraagd. De druk neemt dus overhand toe. Hier bovenop maakt de wetgeving vanuit Europa ge-

Pidy in handen van Bouvard

dicteerd de uitdagingen die op ons afkomen zeker niet makkelijker: bepaalde additieven en ingrediënten komen

Door de overname van Pidy beschikt het Franse bedrijf Biscuits Bouvard over

onder druk te staan en labelen van een gezondheids-

een aanzienlijke productiecapaciteit op de Amerikaanse markt. Pidy is actief in

claim lijkt al helemaal een onmogelijke zaak geworden.

afgebakken bladerdeeg en gespecialiseerd in onder meer cups voor hartige en

De consument dreigt bovendien het noorden te verliezen

zoete producten. Het West-Vlaamse bedrijf heeft drie productielocaties: in

en lijkt ook steeds wantrouwiger: welke voedingsproduc-

Ieper, waar ook het hoofdkantoor is, in het Noord-Franse Halluin en in

ten zijn nu echt gezond én duurzaam?

Inwood, in de buurt van New York. De omzet is circa 40 miljoen euro en het

De concurrentiepositie behouden van onze bedrijven,

aantal medewerkers bedraagt 300. Pidy is actief in meer dan 50 landen en

zowel KMO’s als grote ondernemingen, wordt in een ge-

beschikt verder over verkooporganisaties in de Benelux, Frankrijk, Verenigd

globaliseerde context dus steeds moeilijker. Het zoeken

Koninkrijk en de Verenigde Staten. Biscuits Bouvard is actief in de biscuiterie-

naar geschikte partners, zowel bedrijven als kennisinstel-

sector, met 1.200 werknemers, zeven productiecentra in Frankrijk en één in

lingen, en het uitbouwen van een netwerk is dus van

Italië. De omzet bedraagt circa 250 miljoen euro.

levensbelang. Intrafood:16 speelt hier zeer goed op in.

........................................................................................... www.pidy.com

Het is een echte B2B-aangelegenheid met specifieke aandacht voor het KMO-karakter van veel voedingsbe-

Johnnie Walker vermeldt alcoholgehalte en voedingswaarde

drijven. En de combinatie van de beurs met een gevarieerd seminarieprogramma laat ook toe de kennis bij te spijkeren en nieuwe ideeën op te doen. Het thema

Tegen het einde van het jaar staan tot 30 miljoen flessen Johnnie Walker Red

‘Gezond & Smaakvol Structureren en Herformuleren van

Label in de rekken met alcoholgehalte en voedingswaarde per standaardglas

Voeding’ is immers meer dan actueel. Als voorzitter van

vermeld op de verpakking. Dit is het eerste wereldmerk van Diageo dat de

het wetenschappelijk comité van Intrafood:16 blijf ik

consument hierover informeert. Zo helpt de producent consumenten te

continu de nadruk leggen op drempelverlaging en de

begrijpen wat ze drinken. Elk jaar worden ongeveer 115 miljoen flessen

praktische relevantie van de gekozen onderwerpen.

Johnnie Walker Red Label geproduceerd en over de hele wereld verspreid.

Daarom beste standhouders en bezoekers van

............................................................................www.drinkiq.com/nl-be

Intrafood:16. Tot binnenkort!

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

NIEUWS

MEER NIEUWS OP WWW.VMTFOOD.BE

Helft Belgen kent suikervrije variant Coca-Cola niet

Krachtenbundeling tegen minerale oliën Het probleem van minerale oliën gaat veel

Hoewel Coca-Cola zero in 2006 al in

verder dan alleen verpakkingen. Albert

België en Luxemburg gelanceerd werd,

Heijn paste onlangs weliswaar de verpak-

weet de helft van de consumenten niet

kingen van enkele pastaproducten aan,

dat de zero-variant totaal geen suiker

maar daarmee tackelt Foodwatch, dat de

bevat. Daarom lanceert in september

problematiek aankaartte, maar een klein

‘Coca-Cola zero sugar’ in beide landen.

deel van het probleem.

“We kiezen resoluut voor een beschrijving die geen

“Minerale oliën kunnen afkomstig zijn uit diverse

twijfel toelaat”, zegt Ben Bijnens, country director

bronnen, niet alleen de primaire verpakking”, zegt

Benelux voor Coca-Cola Services. “Dankzij de

Albert Heijnwoordvoerder Maurice Ouderland.

nieuwe, verbeterde formule benaderen we nog

“Andere bronnen zijn de voedselverwerking, de

beter de originele Coca-Cola smaak. De verpak-

omgeving, additieven en de secundaire verpakking.

king is verder in lijn met de nieuwe eenmerkstrategie

Dat maakt dat het aanpassen van de primaire ver-

aangepast.”

pakking slechts een deel van de oplossing is.” De

Inmiddels bestaat 45 procent van het verkochte

retailer is ervan overtuigd dat een integrale aanpak

volume van Coca-Cola in België en Luxemburg

nodig is. “Ad-hocmaatregelen door individuele

uit suikervrije dranken. De frisdrankfabrikant zegt

retailers of producenten is naar onze mening niet

perfect op koers te zijn om tegen 2020 het suiker-

voldoende effectief. Wij roepen daarom op om de

gehalte in de drankenportfolio met minstens

krachten te bundelen en gezamenlijk dit vraagstuk

10 procent te verminderen ten opzichte van 2012.

aan te kaarten bij de Europese Commissie.”

............................. www.cocacolabelgium.be/nl

..................................... www.foodwatch.org/nl

Zoutman investeert in groei en innovatie

Unilever blijft inzetten op kostenreductie

Zoutman, gespecialiseerd in productie en verwer-

Het afgelopen half jaar zette Unilever goede resul-

king van zeezout, werkt aan een grondige upgrade

taten neer. De nettowinst steeg en merken als

en uitbreiding van zijn vestiging in Roeselare. De

Hellmann’s en Knorr toonden hun kracht.

uitbreiding maakt deel uit van een globaal investe-

Hellmann’s groeit sterk en expandeert vooral in

ringsprogramma van het familiebedrijf. Vijf jaar

België en Italië. De innovaties van Knorr rond

geleden investeerde Zoutman reeds een 10 miljoen

het thema ‘natuurlijk’ werpen hun vruchten af in

euro in zijn vestiging in Gent-Zeehaven. In Roe-

Europa. Desondanks blijft het concern inzetten op

selare wordt over een periode van vier jaar bijko-

kostenreductie. Ceo Paul Polman ziet geen signalen

mend 14 miljoen euro uitgetrokken. Naast de

van een zich herstellende wereldeconomie. “We

uitbreiding van de productietoren en twee nieuwe

hebben ons voorbereid op moeilijke marktcondi-

verpakkingsafdelingen komt er straks een nieuw

ties.” De nettowinst groeide 2% tot 2,7 miljard euro,

kantoor. De onderneming werkt ook voort aan de

terwijl de omzet 2,7% daalde tot 26,3 miljard euro.

automatisering en optimalisering van haar produc-

In de opkomende markten realiseerde het voe-

tieprocessen.

dingsconcern een volumegroei van 2,9%.

.......................................................... www.zoutman.be

............................................. www.unilever.com

NIEUWS

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

MEER NIEUWS OP WWW.VMTFOOD.BE

Potentieel voor toekomstige samenwerkingen De Nederlandse Machevo & Bulk Vereniging, die ook Belgische leden heeft, en Food Pilot van Flanders’ FOOD en ILVO zien samenwerkingsmogelijkheden. Dit bleek na een bezoek van de Nederlandse vereniging aan de Food Pilot in Melle. “Wij streven ernaar om een platform voor technologieverkenning te zijn naar de voedingssector. En dat bereik je pas als je verweven bent met een uitgebreid netwerk van technologiebedrijven”, zegt communicatiemedewerker van de Food Pilot Karen Verstraete (rechts op de foto). “We zien veel potentieel voor toekomstige samenwerkingen.” Elkaar goed leren kennen is daarin volgens haar een eerste noodzaak om een brug te kunnen vormen. .............................................. www.foodpilot.be

Lidl in Fairtrade Sourcing Programme De ontbijtgranen met chocolade van het Lidl-huismerk die in alle Belgische

Verhogen acceptatie insectenburgers

vestigingen verkocht worden, bevatten 100 procent Fairtrade-gecertificeerde

Een goed geïnformeerde consument staat meer open voor insectenburgers. Dat

cacao. De supermarktketen kiest als eerste in België voor het Fairtrade Sourcing

blijkt uit onderzoek van bio-ingenieur Joachim Schouteten van UGent, gepubli-

Programma (FSP). “Door voortaan enkel 100 procent Fairtrade cacao te

ceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Food Quality and Preference.

gebruiken in onze ontbijtgranen, willen we stap voor stap Fairtrade-producten

Toen de jongeren de burger proefden zonder enige informatie, werd de insecten-

of -ingrediënten introduceren in ons aanbod en ons mainstream productaanbod

burger een pak minder lekker beoordeeld dan een vleeshamburger. Ze voelden

geleidelijk aan verduurzamen. Dat komt onze klanten ten goede, maar ook de

zich ook angstig en waren wantrouwend.

boeren bij wie we rechtstreeks of onrechtstreeks aankopen”, aldus Philippe

Dit verminderde toen ze geïnfor-

Weiler, head of sustainability bij Lidl Belgium.

meerd werden over wat ze

...........................................................................................www.lidl.be/nl

aten en over de duurzaamheidsvoordelen. “Producenten van insectenburgers

Vijf nieuwe actions labs

vermelden dus best duidelijk wat hun burgers bevatten

Boerenbond, ABS, Fevia Vlaanderen, Bemefa, Unizo, Comeos Vlaanderen, en

en wat de voordelen zijn van insec-

als facilitator ILVO, selecteerden vijf nieuwe actions labs die de voedingsketen

ten eten”, aldus Schouteten. Het geïnformeer-

versneld kunnen transformeren naar duurzaamheid. De nieuwe actions zijn kip

de proefpubliek vond de insectenburger ook gezonder dan een hamburger met

met meerwaarde, visburger, Belgisch biobrood, antibioticavrije opkweek

vlees. “Dat opent mogelijkheden voor de marketing van voeding met insecten”,

varkens en wegschenken voedseloverschotten. Het budget, beschikbaar gesteld

zegt Schouteten.

door minister Joke Schauvliege, bedraagt 100.000 euro. Er kwamen acht kandi08

daturen binnen. ............................................................................. www.ilvo.vlaanderen.be

.................................................................................www.ugent.be/bw/nl

PERSONALIA

Waalse foodindustrie investeert meer

Bert Pieters Maintenance Manager vh Jaar Bemas, de Belgische onderhoudsassociatie, verkoos Bert Pieters, werkzaam bij PepsiCo in Veurne, tot Maintenance Manager van het Jaar. Doorslag voor deze keuze gaf zijn sterke visie op onderhoud. Die is de grondslag voor het door-

Het economische jaarverslag van de Waalse voedingsindustrie

voeren van verbeteringen, gedragen door een goed ontwikkeld

bevestigt dat deze sector een locomotief van de Waalse indus-

peoplemanagement en altijd gekoppeld aan een ambitieus

trie is. De voedingsindustrie investeerde meer in 2015.

veiligheidsbeleid. Daarnaast stelde de juryleden ook vast dat er bij PepsiCo Veurne veel aandacht is voor continuous improve-

“Ze groeide vorig jaar op volle kracht in 2015, dankzij investeringen die met

ment en kwaliteitsverbeteringen.

19 procent stegen tot 361,6 miljoen euro. Tussen 2011 en 2015 steeg het aan-

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.bemas.be

deel van de voedingsindustrie in het totaal van de industriële investeringen van 14,5 naar 23,9 procent.”

Vilaume Kal ceo NIZO food research

De investeringen hebben vooral betrekking op de sectoren van de aardappelver-

Villaume Kal volgde Ad Juriaanse op als ceo bij

werking, de brood- en banketbakkerij, de dranken, de chocolade, het vlees en de

NIZO food research. De Nederlander was drie

ingrediënten. De Waalse voedingsindustrie versterkte in 2015 ook haar positie

jaar lang ceo van Rousselot, producent van gela-

op het vlak van industriële tewerkstelling. De voedingsindustrie vertegenwoor-

tine voor farmaceutische en voedingsapplicaties.

digt 17,2 procent van de Waalse industriële tewerkstelling. De sector werft jaar-

Voor die tijd werkte hij in diverse managementpo-

lijks niet minder dan 2.400 werknemers aan.

sities bij DSM. Volgens NIZO food research brengt Kal uitgebrei-

..............................................................................................www.fevia.be

de ervaring mee met het verbeteren van de prestatie van organisaties, verandermanagement en implementatie van strategische

Callebautchoclade voor 3D-printing-restaurant

initiatieven gericht op operationele excellentie en innovatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.nizo.nl

Frans Keurentjes voorzitter raad van commissarissen FrieslandCampina Frans Keurentjes volgt op 20 december Piet Boer op als voorzitter van de raad van commissarissen (RvC) van FrieslandCampina. Net als Boer wordt hij dan ook preses van het coöperatiebestuur. Dit maakte de ledenraad van Zuivelcoöperatie FrieslandCampina U.A. bekend. Keurentjes heeft een melkveehouderijbedrijf in het Groningse Hornhuizen. Sinds 2006 is hij lid van het coöperatiebestuur en lid van de RvC van FrieslandCampina. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.frieslandcampina.com

Harold Poelma president global cacao en Food Ink, ‘s werelds eerste 3D-printing-restaurant, trapte zijn wereldtour af in

chocolatebusiness Cargill

het creatieve hart van Londen. Voor de 3D-geprinte desserts koos het restaurant

Harold Poelma is sinds 1 juni president global

voor Callebauts iconische 811-lijn van donkere Belgische chocolade. Die wordt

cacao en chocolatebusiness bij Cargill. Deze

verwerkt en geprint door de byFlow 3D-printers en opent een heel nieuwe cho-

positie werd eerst vervuld door Jos de Loor,

coladewereld vol mogelijkheden. Voor Callebaut is dit een unieke kans om deel

die het bedrijf na 29 jaar verlaat. Poelma gaat

uit te maken van een project dat de toekomst van chocolade vormgeeft. “Het is

leidinggeven aan een wereldwijd managementteam. Dit team

een grote eer om deel uit te maken van dit event en mee te werken aan dit inno-

moet de krachten van de verschillende regio’s bundelen en de

vatieve project”, zegt Pascale Meulemeester, vicepresident van Global Gourmet

inzet voor duurzame cacao blijven waarborgen.

bij de Belgische chocoladeproducent.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.cargill.com

.......................................................................................www.callebaut.be

ECONOMIE & BEDRIJVEN

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

PepsiCo onderweg naar World Class Maintenace Productie en onderhoud werken samen 010

Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: PepsiCo

REPORTAGE

De PepsiCo-fabriek in Veurne wil binnen vijf jaar uitgroeien tot een World Class Maintenanceorganisatie. Maintenance Manager van het Jaar 2016 Bert Pieters introduceert daarom stapsgewijs Value Driven Maintenance. Doel van deze methode is zo laag mogelijke onderhoudskosten en een zo hoog mogelijke beschikbaarheid of OEE van de productielijnen. “Om dit te bereiken, is er nood aan nauwe samenwerking tussen productie- en onderhoudsmedewerkers en managers.”

“Nauwe samenwerking tussen onderhoud en productie is binnen de voedingsindustrie relatief nieuw. We boeken binnen ons bedrijf alvast opzienbarende resultaten”, zegt Bert Pieters. Sinds 2013 is hij onderhoudsmanager bij snackfabrikant PepsiCo in Veurne. Voor de zomervakantie riep onderhoudsassociatie Bemas hem mede om de resultaten uit tot Onderhoudsmanager van het Jaar. Daarmee is het productiebedrijf, onderdeel van de divisie Europe van PepsiCo, het eerste voedingsbedrijf in België en meteen ook het eerste West-Vlaamse bedrijf dat de prestigieuze onderscheiding ontving.

Visie De jury loofde ook zijn sterke visie op onderhoud als grondslag voor het doorvoeren van verbeteringen, gekoppeld aan het veiligheidsbeleid. Bovendien stelden de juryleden vast dat er bij PepsiCo Veurne veel aandacht is voor continue verbeteringen in onderhoud en productie. Dat is niet evident. Binnen PepsiCo Europe is deze

Onderhoudsmanager Bert Pieters: “Nauwe samenwerking tussen onderhoud en

site een van de efficiëntste, grootste en meest complexe productie-

productie is binnen de voedingsindustrie relatief nieuw.”

vestigingen, die ook nog eens 24/7 operationeel is. In de fabriek zijn tien grotendeels parallelle lijnen voor de productie van be-

OEE-aanpak

kende snacks als Cheetos, Lay’s en Doritos in allerlei smaken en

Bij PepsiCo startte de burgerlijk ingenieur daarom met de OEE-

varianten en verpakkingen. Het aantal artikelen is meer dan 400.

aanpak voor het verhogen van de beschikbaarheid of efficiëntie

“Ontwikkelingen op vlak van onderhoud en productie worden

van de Doritos-lijn, die volgens de operators op volle capaciteit

vanuit het Europees kantoor nauw gevolgd en best practices

draaide. “Elke kilogram die we op de lijn meer konden produceren,

vertaald naar Europese productievestigingen”, vertelt Pieters.

zou mooi meegenomen zijn gezien de grote marktvraag naar het product”, licht Pieters toe.

Succes tonen

Overall Equipment Efficiency (OEE) richt zich op drie vormen van

Met meer dan twintig jaar ervaring als maintenancemanager in

verliezen in de productie:

verschillende industriële bedrijven, weet Pieters het belang van

1. beschikbaarheidsverliezen zoals storingen en wachten;

succes boeken bij de introductie van een nieuwe onderhouds-

2. prestatieverliezen: korte stops en verminderde snelheid;

aanpak in de productie. “Succes motiveert mensen en stimuleert samenwerking.” De maintenancemanager brengt meteen naar voren dat de machines en de pro-

3. kwaliteitsverliezen:

‘Breed samengesteld team bekijkt alle problemen’

afval en afgekeurde batches. Allereerst werden de ongeplande stilstanden

ductielijnen eigendom horen te

van de lijn met groot

zijn van zowel de productie- als

succes aangepakt door

de onderhoudsmedewerker. “En

de technische betrouw-

niet van productie als ze draaien en van onderhoud als ze niet

baarheid van installatie-onderdelen te verhogen. Pieters noemt als

draaien. We moeten continu in het oog houden hoe we optimaal

voorbeeld de draad die de Doritos van een deegrol snijdt: “De OEE

resultaten boeken.”

steeg spectaculair met 3 procent.” Andere maatregelen, bij-

011

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

ECONOMIE & BEDRIJVEN

REPORTAGE

Value Driven Maintenance PepsiCo ontwikkelde een eigen methode om naar een World Class Maintenance te kunnen evolueren: de PepsiCo Maintenance Methodology (PeMM). Die is gebaseerd op het Value Driven Maintenance (VDM)-model van het adviesbureau Mainnovation. De methode slaat een brug tussen het traditionele vooral kostengericht onderhoudsdenken en het sturen op economisch toegevoegde waarde van onderhoud. De waardedrijvers van het VDM-competentiemodel zijn verhoging van de technische beschikbaarheid (Asset Utilisation) en beheersing van de onderhoudskosten (Cost Control), veiligheid, gezondheid en milieubeheer (Safety, Health & Environment) en slimmer beheer van middelen, monteurs, reserve-onderdelen, contractors en kennis (Resource Allocation). Het aandeel predictief onderhoud in de productie moet verder omhoog.

Besturingsmodel voorbeeld bij het onderhoud van maalstenen voor maïs, resul-

Het hierop gebaseerde economisch VDM-besturingsmodel moet

teerden eveneens in een hogere OEE. “Onderhoudsmedewerkers

in combinatie met best practice-werkprocessen, moderne auto-

stelden na onderhoud de maalstenen anders in dan de productie-

matisering en KPI-sturing zorgen voor de ontwikkeling van de

medewerkers. Overleg tussen beide groepen resulteerde in een

onderhoudsdienst naar een bedrijfsfunctie die continu waarde

zelfde werkwijze, gebaseerd op dezelfde inzichten in de werking

toevoegt aan het bedrijfsresultaat. “We leggen onze focus in het

en de bediening”, aldus de maintenancemanager. Kroon op het

bijzonder op reliability (betrouwbaarheid), execution (uitvoering)

werk is een uiteindelijke verhoging van de OEE met 10 tot 80

en planning & preparation (werkvoorbereiding)”, zegt Pieters.

procent. “We zijn nog niet aan het eind”, zegt hij. “83 procent

Deze drie competenties zijn immers de schakels tussen de techni-

moet dit jaar mogelijk zijn.”

sche beschikbaarheid en onderhoudskostenbehering, net als de twee andere waardedrijvers. Ze zijn onmisbaar in onderhouds-

Pareto-analyse

organisaties.

Voor het vinden van verbetermaatregelen bekijkt een breed samengesteld team alle problemen van de afgelopen week. “De produc-

• YVES DE GROOTE •

tie- en de onderhoudsmanager, een betrouwbaarheidsingenieur, een automatiseringsdeskundige, een onderhoudswerkvoorbereider en teamleiders vanuit de productie- en onderhoudsafdeling komen

Zes kritische prestatie-indicatoren

hiervoor samen”, licht Pieters toe. “Aanvankelijk zaten we twee uur

In zijn vijfjarenplan, gericht op World Class Maintenance, koos PepsiCo voor

bij elkaar voor een lijn. Nu volstaat vaak een uur voor al onze

zes KPI’s:

lijnen.” Door een uitgebreide pareto-analyse te maken van alle

1. total planned work compliance (>90% van de werkorders binnen de

stilstanden van de laatste periode slagen de teamleden erin de

afgesproken termijn uitvoeren);

juiste prioriteiten te stellen.

2. hoger ratio gepland ten opzichte van ongepland onderhoud (>70% gepland onderhoud); 3. lager ratio onderhoudskosten ten opzichte van de vervangingswaarde van de assets (<2,5%); 4. hogere inzetbaarheid (zogenaamde sleuteltijd) van techniekers; 5. ongeplande stilstandtijden verlagen; 6. MTBF (Mean Time Between Failures) verhogen (aantal ongeplande stops verlagen). Het aandeel predictief onderhoud moet verder omhoog, zodat minder correctief en preventief onderhoud nodig zullen blijken. Maintenancemanager Bert Pieters: “We kunnen ons onderhoud beter plannen en de kosten optimaliseren, lees verminderen, terwijl de beschikbaarheid van de installaties stijgt. Inmiddels hebben we ons jaarlijks groot onderhoud van zeven dagen vervangen door drie

012

kortere stilstanden van drie dagen.” Een OEE van 83 procent moet dit jaar mogelijk zijn bij PepsiCo in Veurne.

Vind de geschikte industrieverpakking voor uw vloeistoffen en vaste stoffen:

IBC tanks Vaten Jerrycans Emmers Potten & flessen Opvangelementen

Alt

Spc

3 6

Start nu met ons in de digitale toekomst!

Ontdek de modulaire Smart FOOD Factory Smart Business Processes. Smart Automation. Smart Vision. De fabriek van de toekomst zal intelligent en verweven zijn. Wij laten u zien, hoe u uw onderneming vandaag de dag al op het productiewerk van morgen kan voorbereiden. Met onze Software-, automatiserings- en beeldverwerkingsoplossingen begeleiden wij u op uw weg naar een Smart FOOD Factory. Stap voor stap en module voor module. Food Business Days 8â&#x20AC;&#x201C;9 november 2016 QR-Code scannen voor meer informatie!

16.065

Contacteer ons voor advies en documentatie:

PLASTI-BAC bvba Vijverhoek 51 8520 Kuurne T +32 (0)56 36 31 20 E info@pbpackaging.eu

CSB- System, Office Belgium & Luxembourg Brusselstraat 51, 2018 Antwerpen, BelgiĂŤ Tel.: + 32 32 44 18 31 Fax: + 32 32 48 84 49 more-info@csb-system.com

www.csb.com

NL_CSB_System_VMTFoodBelgie_03_2016.indd 2

17.08.2016 08:44:37

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

ECONOMIE & BEDRIJVEN

INTERVIEW

Investeren in R&D: ‘Geld maakt geld’ Flanders’ FOOD op weg naar speerpuntcluster Flanders’ FOOD-directeur Inge Arents en haar voorganger Erwin Lamot twijfelden niet aan erkenning als speerpuntcluster agrovoedingsindustrie. Afgelopen half jaar startte Arents in overleg met bedrijven en kennisinstellingen een proces voor een nieuwe strategie voor innovatie in de sector. De grote lijnen worden op 27 september voorgesteld in een Roadshow.

activiteiten (onderzoek, kennisverspreiding en netwerking, red.) hebben we samenwerking, uiteindelijk gericht op valorisatie, voortdurend aangemoedigd. De weg werd geëffend naar de speerpuntcluster en daar zit onze missie Flanders’ FOOD 3.0 voor een belangrijk deel tussen.”

Missie De missie, geformuleerd in 2014, omvat het ondersteunen en faciliteren van de uitbouw van een competitieve, innovatieve en duurzame agrovoedingsindustrie in Vlaanderen. Centraal staat samenwerking tussen stakeholders zoals bedrijven, onderzoeksorganisaties en strategische partners. Doel is proces- en productinnovaties in de volledige waardeketen, ofwel valorisatie van kennis voor het versterken van de positie van de Vlaamse agrovoedingsindustrie. Vooruitlopend op de erkenning breidde het innovatieplatform zijn missie dit jaar uit met het geloof in de toekomst van de Vlaamse voedingsindustrie en gezamenlijke zorg voor lekkere voeding, passend bij een gezonde levensstijl. Bovendien beoogt de organisatie met passie, kennis en kunde beDe komende jaren moet zowel bij bedrijven als onderzoeksorganisaties meer engagement komen om er samen

drijven te overtuigen grenzen te verleggen.

voor te gaan, meer risico’s te nemen en meer geld op tafel leggen, stellen Erwin Lamot en Inge Arents.

ECEI Gold Label Het Gold Label van het European Cluster

014

“We zijn erin geslaagd een stabiele speler

blikt tevreden terug op tien jaar Flanders’

Excellence Initiative (ECEI), dat het platform

te zijn in het Vlaamse en een deel van het

FOOD. “We zijn bovendien de bevoorrech-

eind mei als eerste Belgische organisatie

Europese innovatielandschap.” Voormalig

te partner van bedrijven en kennisinstellin-

kreeg, beschouwt de voormalig directeur

directeur en grondlegger Erwin Lamot

gen in Vlaanderen en België. Met onze

(2004-2015) als een belangrijke internatio-

nale erkenning en steun in de rug. Tijdens

nieuwe strategie. Die levert een belangrijke

subsidie moet minstens 10 euro worden

de algemene vergadering vergeleek hij die

bijdrage aan de ambities van Vlaanderen

gemaakt en liefst 25 euro in de vorm van

met een BRC- of IFS-certificaat. “Dat we

om een AgroFood Valley uit te bouwen. Op

tewerkstelling en investeringen binnen de

een aanvraag voor een speerpuntcluster

27 september wordt die in een Roadshow

agrovoedingssector.”

mogen indienen, is een uitdaging die we

bekendgemaakt. “Senior onderzoekers uit

met beide handen aanpakken en waarin

bedrijven en onderzoeksorganisaties krij-

Voorwaarden

we ook zullen slagen”, zegt Lamot, ook

gen dan nog de mogelijkheid feedback te

Voorwaarde hiervoor is wel dat de sector

namens zijn opvolgster die per 1 januari

geven op de grote lijnen van de nieuwe

een langetermijndenken verder in gang zet

is aangesteld. Vanaf 2003 vervulde Arents uiteenlopende functies bij het IWT, het huidige Agentschap Innoveren en Ondernemen. Daarvoor was ze tien jaar lang proces- en productontwikkelaar en applicatiemanager bij Vandemoortele. Vanuit het toenmalige

‘Van een euro subsidie moet minstens 10 euro worden gemaakt’

en onderzoekt waar de mogelijkheden liggen van onderzoek en innovatie. Minstens even relevant voor Arents is dat universiteiten en andere onderzoeksorga-

IWT raakte ze steeds meer betrokken bij het innovatieplatform. Aanvankelijk evalueerde

strategie”, legt Arents uit. “Beide partijen

nisaties nog beter laten zien dat ze effectief

ze mee de Flanders’ FOOD-projecten; in

werden trouwens nauw betrokken bij de

via hoogstaand strategisch onderzoek erin

2011 werd ze namens de Vlaamse overheid

totstandkoming.”

slagen om tot concrete oplossingen voor de uitdagingen van de voedingsindustrie

waarnemer in de raad van bestuur. Zo was Arents nauw betrokken bij de evaluatie en

Meer geld in R&D

te komen, zoals geformuleerd in de strate-

beslissing vanuit de Vlaamse Regering in-

Arents ziet een belangrijke opdracht in

gische agenda voor de speerpuntcluster.

zake de transitie van het platform van com-

het genereren van meer middelen voor

“Net als SOC’s (Strategische Onderzoek

petentiepool naar lichte structuur.

onderzoek en innovatie binnen de agro-

Centra, red.) moeten we kunnen aantonen

voedingsindustrie. “De ambitie is dat de

dat er voldoende kritische massa is bij onze

Roadshow

voedingsindustrie zich uitbreidt tot een

onderzoeksorganisaties en voldoende ad-

De afgelopen maanden werkte het inno-

agrovoedingsindustrie, die in feite meer

sorptiecapaciteit bij de bedrijven om met de

vatieplatform onder haar leiding aan de

waard is dan het voorziene maximum van

resultaten iets te doen.” Het vroegere iMinds

500 duizend euro van de Vlaamse overheid

(nu gefusioneerd met Imec, red.) is voor

voor de basiswerking en de huidige jaarlijk-

haar een mooi voorbeeld van een organi-

se reservering van twee miljoen euro voor

satie waar strategisch onderzoek hand in

66 onderzoeksprojecten

projecten.” In vergelijking met de andere

hand gaat met effectieve innovatie en com-

Momenteel telt het innovatieplatform 343

industriële sectoren in Vlaanderen is dit

mercialisatie.

leden, van wie de helft uit de verwerkende

een aalmoes, zegt Arents.

industrie, 71 technologiebedrijven, 57

Ze is duidelijk hoe ze haar doel wil berei-

Subsidies

ingrediëntenleveranciers en 16 bedrijven

ken. “De komende jaren moet zowel bij

Verder kijkend naar de toekomst meent

uit de primaire sector. In 2015 waren er 22

de bedrijven als de onderzoeksorganisaties

de nieuwe directeur dat subsidies voor

lopende collectieve onderzoeksprojecten,

meer engagement komen om er samen

Flanders’ FOOD als innovatieplatform

waaraan 149 bedrijven en 8 onderzoeks-

voor te gaan, meer risico’s te nemen en

vooral moeten dienen om maatschappe-

groepen deelnamen: 6 projecten werden

meer geld op tafel leggen.”

lijke uitdagingen in te vullen die niet spon-

vorig jaar afgerond en 8 projecten opge-

Bij succes zal volgens Arents blijken dat

taan door bedrijven opgenomen worden.

start. Dit jaar lopen 18 projecten en 9

geld geld maakt. Automatisch volgt dan

“Veel van wat wij doen moet voldoende

projecten zijn afgerond. Totaal bereikte

ook de overheid, die bereid zal zijn om te

belangrijk zijn voor onze agrovoedingsbe-

Flanders’ FOOD in 2015 met zijn activi-

investeren in onderzoek en onderzoeks-

drijven, zelfs zonder subsidie.” Lamot voegt

teiten 285 bedrijven en 598 deelnemers.

infrastructuur. En als dat overheidsgeld er

hieraan toe dat subsidies indertijd eenvou-

Sinds de oprichting is het innovatieplat-

komt, volgen er weer bedrijven en blijft de

digweg nodig waren. “Zonder die subsidies

form betrokken bij in totaal 66 onder-

bal rollen en ontstaat in Vlaanderen effec-

bestond Flanders’ FOOD niet.”

zoeksprojecten.

tief een voedingsvallei die binnen Europa toonaangevend is.” Arents: “Van een euro

• YVES DE GROOTE •

015

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

INGREDIËNT & PRODUCT

WETENSCHAP

Glutenvrije broden enorme uitdaging Voedingswaarde onder de loep in onderzoek De ontwikkeling van glutenvrije broden blijkt een enorme uitdaging. Gluten hebben een cruciale, functionele rol, die niet enkel kan opgevangen worden door toevoeging van een of meerdere ingrediënten. In het onderzoeksproject BroNoGlu werd een stand van zaken opgemaakt van de eigenschappen van glutenvrije broden en bakmixen.

Kortom, de samenstelling van glutenvrije broden is zeer complex, gevarieerd en uiteenlopend.

Ingrediëntenlijst Van een tweehonderdtal glutenvrije broden en bakmixen werd de ingrediëntenlijst

Glutenvrije broden hebben vaak een droge,

brood. Om de textuur en houdbaarheid van

brokkelige kruim met een onaangenaam

glutenvrije broden te verbeteren, zijn extra

Achtergrond BroNoGlu

mondgevoel en onvoldoende smaak, een

ingrediënten nodig. Daarenboven worden

Het doel van het BroNoGlu-project is

te bleke korst, een klein volume en een

voor de productie ervan vaak geraffineerde

het verbeteren van de technologische

beperkte houdbaarheid. Ook wordt aan-

bloemsoorten of zetmelen gebruikt die arm

verwerkbaarheid, textuur en houdbaar-

genomen dat deze broden vaak een lagere

zijn aan vezels en eiwitten. Om het tekort

heid van glutenvrij brood door gebruik

nutritionele kwaliteit hebben ten opzichte

aan dergelijke voedingsstoffen op te vangen,

te maken van innovatieve, functionele

van een tarwebrood. De kwaliteit is niet

worden regelmatig extra vezels en eiwitten

ingrediënten zoals eiwitten, vezels en

vergelijkbaar met die van standaard tarwe-

toegevoegd aan het glutenvrij brood.

additieven. Deze ingrediëntengroepen zijn veelbelovend omwille van hun technologische eigenschappen en nutritionele samenstelling die het glutenvrij brood kunnen verbeteren. Dit tweejarig PWO-project, van september 2014 tot september 2016, wordt gefinancierd door de Vlaamse Overheid ter promotie van wetenschappelijk onderzoek binnen Vakgroep Natuur- en Voedingswetenschappen van Hogeschool Gent. Het project wordt uitgevoerd in samenwerking met Vakgroep Toegepaste Biowetenschappen van Universiteit Gent. Daarnaast wordt het project ondersteund door Flanders’

016

Figuur 1. Hardheid in gram van glutenvrije broden, op basis van glutenvrije bakmixen, gebakken in de oven

FOOD, belanghebbende verenigingen en

op dag 1 (blauw) en dag 3 (oranje). Gemiddelden op basis van18 metingen per mix; foutenvlaggen zijn

door veertien industriële partners.

standaardafwijkingen. Brood op basis van mix 4 was niet meetbaar gezien het grote gat in het brood.

Er is duidelijk variatie in kruimkleur na toevoeging van verschillende extra ingrediënten, voornamelijk vezels.

onder de loep genomen. De meest gebruikte

wei-afgeleiden, soja-eiwitten of lupine-

meergranenbrood volgens de Nubel-

bloem- en zetmeelsoorten in glutenvrije

eiwitten. Dergelijke producten zijn helaas

voedingsmiddelentabel, de Nederlandse

broden en bakmixen zijn rijstbloem, maïs-

vaak geen optie omdat glutenintolerante

voedingsmiddelentabel en het Nederlands

bloem, boekweitbloem, maïszetmeel, aard-

personen ook regelmatig te kampen heb-

Voedingsstoffenbestand (zie tabel 1).

appelzetmeel en glutenvrij tarwezetmeel, al

ben met andere voedselallergieën en into-

Voor de evaluatie van de voedingswaarde

dan niet in combinatie met elkaar of andere,

leranties als lactose-intolerantie.

werd rekening gehouden met de receptuur

minder frequent gebruikte bloemsoorten en

op de verpakking, dus met de toevoeging

zetmelen. Aan de meeste glutenvrije broden

Voedingswaarde

van extra ingrediënten zoals margarine of

of mixen worden vezels toegevoegd zoals

Algemeen wordt aangenomen dat de voe-

suiker. Aangezien de samenstelling van

inuline, appelvezel, suikerbietvezel en psyl-

dingswaarde van glutenvrije broden niet

glutenvrije broden zeer complex is, vallen

liumvezel. Ter verbetering van de structuur

vergelijkbaar is met die van tarwebrood.

ze vaak moeilijk te plaatsen onder wit- of

en houdbaarheid van het brood is ook de

Verschillende onderzoeken geven aan dat

bruinbrood, vandaar de vergelijking met

toevoeging van emulgatoren (E471, E322,

glutenvrij brood minder eiwitten en vezels

wit- en bruin/meergranenbrood.

E481), verdikkingsmiddelen (E412, E464,

bevat dan tarwebrood. Daarnaast zouden

E466) en andere additieven zoals enzymen

er meer vet en suiker in zitten. Fabrikanten

‘Extra ingrediënten zijn nodig voor textuur en houdbaarheid’

Bevindingen

en onderzoekers

De belangrijkste bevindingen na statistische

zijn zich bewust

verwerking:

van deze proble-

• Het eiwitgehalte van glutenvrije broden en

matiek, waar-

bakmixen is duidelijk lager dan dat van de

door de laatste

niet-glutenvrije broden, niettegenstaande er

jaren heel wat

vaak extra eiwitten worden toegevoegd aan

en citroenzuur een noodzaak. Dit leidt

inspanningen geleverd werden om de

de glutenvrije broden om de nutritionele

echter tot ellenlange ingrediëntenlijsten,

voedingswaarde van glutenvrije broden

kwaliteit te verbeteren.

waardoor de vraag rijst of de benaming

te verbeteren.

• Het vezelgehalte van broden die gemaakt

‘brood’ nog kan gebruikt worden. Boven-

Tijdens het onderzoek aan Hogeschool

werden met behulp van de glutenvrije bak-

dien is de enorme lijst aan E-nummers in

Gent werden ongeveer tachtig commer-

mixen is niet significant verschillend van

strijd met de huidige trend van clean en

cieel beschikbare glutenvrije broden en

het vezelgehalte van wit tarwebrood, maar

clear label.

zestig glutenvrije broodbakmixen geëva-

duidelijk lager dan dat van meergranen tar-

Opmerkelijk is ook dat het weglaten van

lueerd op hun voedingswaarde volgens de

webrood. Het vezelgehalte van commercieel

gluteneiwitten vaak gecompenseerd wordt

verpakking. De gegevens werden vergele-

beschikbare glutenvrije broden daarentegen

door toevoeging van andere eiwitrijke

ken met de gemiddelde voedingswaarde

sluit aan bij het vezelgehalte van niet-glu-

allergene ingrediënten, zoals melk- of

van niet-glutenvrij witbrood en bruin/

tenvrij meergranenbrood.

017

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

INGREDIËNT & PRODUCT

WETENSCHAP

• Er kan gesteld worden dat de gemiddelde

Commercieel beschikbaar glutenvrij brood

Brood op basis van glutenvrije bakmixen

Wit tarwebrood

Meergranen tarwebrood

Energetische waarde (kcal)

242,3 ± 28,8

234,1 ± 29,0

259,0 ± 8,2

224,2 ± 31,9

veelheid vet van wit tarwebrood en meer-

Eiwitten (g)

4,5 ± 2,1

2,9 ± 1,7

8,6 ± 0,7

8,0 ± 2,1

granenbrood. Het verschil is echter niet

Koolhydraten (g) 41,8 ± 6,4 waarvan suikers 3,8 ± 2,5 (g)

44,9 ± 5,5 3,1 ± 2,0

50,4 ± 3,5 1,5 ± 1,3

43,0 ± 5,1 2,8 ± 1,5

Vetten (g)

5,4 ± 2,8

4,4 ± 3,4

2,5 ± 0,6

2,6 ± 1,4

Zout (g)

1,3 ± 1,0

1,0 ± 0,5

1,3 ± 0,2

1,2 ± 0,1

Vezels (g)

5,6 ± 2,0

3,2 ± 1,9

3,6 ± 1,1

5,7 ± 1,1

hoeveelheid vet in commercieel beschikbare glutenvrije broden en in glutenvrije broden die zijn gemaakt met behulp van een glutenvrije bakmix hoger is dan de hoe-

significant gezien er veel variatie zit in de hoeveelheid vet die aan glutenvrije broden wordt toegevoegd. • In tegenstelling tot andere onderzoeken is het suikergehalte van glutenvrije broden niet significant hoger dan dat van wit- of

Tabel 1. Vergelijking van de gemiddelde nutritionele waarde van glutenvrije broden en bakmixen tegenover wit en bruin

meergranenbrood. Er zit echter wel veel

tarwebrood per 100 g brood.

variatie in de hoeveelheid suiker die toegevoegd wordt aan glutenvrije broden. kwaliteit en dan voornamelijk de hardheid

geld dienen te spenderen aan een glutenvrij

Bakwijze

van het kruim (texturometer). Figuur 1

brood waarvan de kwaliteit minderwaardig

Om inzicht te krijgen in de huidige kwali-

geeft een overzicht van het verschil in hard-

is aan die van een tarwebrood.

teit van de commercieel beschikbare gluten-

heid op dag 1 en dag 3 na bakken tussen

Als voorlopig besluit kan gesteld worden

vrije broden werd glutenvrij brood gemaakt

glutenvrije broden en standaard wit tarwe-

dat de kwaliteit van de beschikbare gluten-

met behulp van zeven commerciële bak-

brood gebakken in de oven. De figuur toont

vrije mengsels en broden zeer sterk varieert,

mixen volgens de receptuur op de verpak-

aan dat glutenvrije broden merkelijk harder

maar de kwaliteit is niet vergelijkbaar met

king. De broden werden op twee manieren

zijn dan tarwebrood op beide tijdstippen na

die van tarwebrood. Bovendien zijn de in-

gebakken: in een broodbakmachine en in

bakken. Door de afwezigheid van glutenei-

grediëntenlijsten vaak zeer complex waar-

de oven. Volgende broodparameters wer-

witten vertonen glutenvrije broden name-

door de vraag kan gesteld worden of al

den geëvalueerd voor beide bakmethoden:

lijk de neiging om sneller oudbakken te

deze ingrediënten effectief nodig zijn om

specifiek volume, vochtgehalte, wateracti-

worden aangezien gluten in brood water

een kwalitatief glutenvrij brood te bekomen.

viteit, textuur, kruimstructuur, korst- en

vasthouden. Daarnaast treedt vaak een

Bovendien is het heel moeilijk om het ont-

kruimkleur en smaak.

meer doorgedreven zetmeelretrogradatie

breken van gluten op te vangen, wat niet

Het deeg van een glutenvrije bakmix ver-

op, wat ook zorgt voor een harder brood.

nieuw is, met de ingrediënten die in het

toont geen visco-elastische eigenschappen

Aan tarwebloem wordt normaliter 55 tot

project werden gebruikt in geselecteerde

vanwege het ontbreken van de gluten die

60 procent water toegevoegd om een goed

modelsystemen. De functionaliteit van

een netwerk vormen. Er wordt eerder van

verwerkbaar en consistent deeg te beko-

de ingrediënten is afhankelijk van de karak-

een beslag gesproken. Het gevolg is dat de

men. Aan glutenvrije mixen dient tussen

teristieken van het ingrediënt, maar ook van

deegstructuur veel moeilijker en in min-

de 80 en 100 procent water toegevoegd te

het systeem waarin het toegepast wordt, en

dere mate gas kan vasthouden dat ontstaat

worden om een degelijk brood te bekomen.

kan dus niet eenduidig bepaald worden.

tijdens de rijs- en bakfase. Om te voorko-

Als resultaat van deze hoge watertoevoe-

men dat het brood inzakt door overmatige

ging wordt een hoog vochtgehalte en een

• DELINA VAN LAERE, ASTRID DE

gasvorming, dient de rijsperiode korter te

hoge wateractiviteit van het brood waarge-

BELEYR, FILIP VAN BOCKSTAELE,

zijn. Het volume van glutenvrije broden is

nomen, waardoor de microbiële houdbaar-

MELISSA CAMERLINCK, INGRID DE

over het algemeen dan ook lager dan dat

heid alsook de versheid vermindert.

LEYN, LIEVE VERMEIREN, MARIANNE

van tarwebrood. De bakwijze – in brood-

018

DE MEERLEER •

bakmachine of oven – heeft duidelijk een

Prijs

Ing. D. Van Laere*, ing. A. De Beleyr*, dr. ir. F. Van

invloed op de kruimstructuur.

Uit de vergelijking van de gemiddelde prijs

Bockstaele**, ing. M. Camerlinck*, ing. I. De Leyn**,

blijkt dat een glutenvrij brood ongeveer vier

dr. ir. L. Vermeiren*, ing. M. De Meerleer* (* vakgroep

Sensorische kwaliteit

keer duurder is dan zijn niet-glutenvrije

Natuur- en Voedingswetenschappen, Hogeschool

Een belangrijk aspect waarop consumenten

tegenhanger. Dit is voor vele consumenten

Gent, ** vakgroep Toegepaste Biowetenschappen,

een brood beoordelen is de sensorische

een extra knelpunt, daar zij vier keer meer

Universiteit Gent)

VOEDSELVEILIGHEID

OPERATIONELE EFFICIËNTIE

HOUDBAARHEIDSVERLENGING

OPBOUWEN VAN MERKNAAM

ZORG VOOR BLIJVENDE WINST Als verwerker in de voedingsindustrie weet u dat tijden middelenmanagement cruciaal zijn om concurrerend te blijven. Daarom biedt de Food Care Division van Sealed Air geavanceerde oplossingen aan voor de reiniging van open ruimtes zoals Diversey® Enduro Power™ hybride schuimen die de operationele efficiëntie helpen te verbeteren. Enduro Power hybride schuim, ontwikkeld op basis van decennialange ervaring in de voedings-, dranken zuivelindustrie, combineert de voordelen van schuim en gel zodat het langer blijft zitten en sneller afspoelbaar is. De langere contacttijd leidt al bij één keer aanbrengen tot superieure reinigingsresultaten. De voedselveiligheid en de duurzaamheid zijn door het gebruik van minder chemicaliën en minder water verbeterd. Spoel uw winst niet weg! Ga voor meer informatie naar sealedair.com/enduropower Ontdek Enduro Power Advanced Open Plant Cleaning.

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

INGREDIËNT & PRODUCT

VAKBEURS

Seminar met focus op gezondheid Intrafood 2016 op 21 en 22 september Het seminarprogramma van Intrafood bevat elf lezingen. Een ervan gaat over vet- en suikervermindering in chocolade, door projectmanager Claudia Delbaere van Cacaolab. In een andere lezing bespreekt hoogleraar Christophe Courtin van Centrum voor Levensmiddelen- en Microbiële Technologie KU Leuven het gebruik van tarwezemelen in bakkerijproducten.

Minder suiker is eenvoudiger dan minder vet in de receptuur voor chocolade, zegt Claudia Delbaere, projectmanager van Cacaolab. “Chocolade zonder suiker is zelfs perfect mogelijk. Vet is niet alleen nodig voor de textuur, maar ook voor het vrijkomen van smaakaroma’s en de verwerkbaarheid voor de productie van onder meer pralines.” Fondantchocolade bestaat uit 40 tot 50 procent suiker, de rest is grotendeels vet en cacaomassa die circa 50 procent vet bevat. Wettelijk moet chocolade minimaal 18 procent cacaoboter bevatten, minimaal 35 procent droge cacaobestanddelen inclusief cacaoboter en minimaal 14 procent vetvrije droge cacaobestanddelen. Suiker is belangrijk voor de smaak, het volume en de textuur. De interacties tussen suiker en vet, maar ook de cacao- en melkpoederdeeltjes, zijn hierbij van belang. “Geen of minder suiker in chocolade is echter geen probleem”, verwijst de projectmanager naar de suikervrije chocoladeproducten voor diabetici. Hier zijn wel concessies gedaan aan de smaak. De suiker is vervangen door een bulkzoetstof zoals maltitol. Andere opties zijn bijvoorbeeld isomalt, oligofructose of polydextrose. Om de zoetkracht op peil te brengen, is een intensieve zoetstof zoals steviolglycosiden (stevia) in combinatie met de bulkzoetstof een optie.

Vetreductie complexer 020

Christophe Courtin, KU Leuven: “Het evenwicht vinden tussen voedingskundige, sensorische en technologische

Puur technologisch gezien is het volledig

eigenschappen van zemelen staat voorop”.

weglaten van vet in chocolade echter on-

reductie tot 30 procent mogelijk maken, moet volgens Delbaere in het bijzonder de textuur en smaak in het oog gehouden worden.

Kwaliteitsverbetering tarwezemelen “Als ik naar de samenstelling van de tarwekorrel kijk, frustreert het mij dat de zemelen nauwelijks worden gebruikt voor humane consumptie”, zegt hoogleraar Christophe Courtin van het Centrum voor Levensmiddelen- en Microbiële Technologie van KU Leuven. “In Europa wordt circa 40 miljoen ton tarwe vermalen; 15 procent daarvan is zemelen, ofwel 6 miljoen ton, en meer dan twee derde gaat naar de diervoederindustrie.” Tarwezemelen bieden nochFoto’s: Yves De Groote

tans veelbelovende opportuniteiten voor

“Geen of minder suiker in chocolade is geen probleem”, zegt Claudia Delbaere van Cacacolab.

productontwikkeling. “Naast de algemene gezondheidsvoordelen van vezels in producten – betere stoelgang, een prebiotische werking en verhoging van het verzadigingsgevoel – zijn tarwezemelen ook rijk aan mineralen en vitamines en een bron van onverzadigde vetzuren”,

mogelijk. Delbaere legt uit: “Door het vet

somt Courtin op. Bovendien is de kostprijs

Chocolade smelt niet

kan de gesmolten chocolade gemakkelijk

van tarwezemelen in vergelijking met ge-

Er zijn diverse mogelijkheden om de warm-

worden verpompt en via spuitkoppen ge-

raffineerde plantaardige vezels bijzonder

teresistentie te verhogen van chocolade.

doseerd worden tijdens de productie van

laag, ongeveer 150 tot 200 euro per ton.

Delbaere baseert zich op wetenschappelijke

talrijke chocoladeproducten. De onder-

Maar naast de complexe smaak en bruine

publicaties. Een mogelijkheid is het gebruik

grens is 25 tot 27 procent.”

kleur beperken de textuureigenschappen

van zeer fijne deeltjes – suiker, vet en cacao

Reductie leidt al snel tot ongewenste sen-

het grootschalig gebruik.

– waardoor de chocolade zijn structuur

sorische en reologische eigenschappen.

(gedeeltelijk) behoudt, ook al is het vet vol-

Een lager vetgehalte gaat gepaard met een

Technologische uitdagingen

ledig afgesmolten. “Hoe meer deeltjes, hoe

hoger aandeel aan cacao of andere deeltjes

Binnen het Centrum voor Levensmidde-

meer contactpunten er zijn.” Een optie is ook

lenen Microbiële

het creëren van secundaire suikerstructuren

Technologie bestu-

door extra vocht aan de chocolade toe te voegen. Delbaere: “Ook nu zijn er meer contactpunten tussen suikerdeeltjes onderling. De

‘Tarwezemelen hebben een bijzonder lage kostprijs’

deert Courtin technologieën voor het verbeteren van de kwaliteit van tarwe-

vorm van de chocolade kan behouden blijven, zelfs als het vet is gesmolten.”

– noot- en melkpoederdeeltjes –, waardoor

zemelen als ingrediënt voor bakkerijpro-

Het smeltpunt kan in beperkte mate verhoogd

het mondgevoel wijzigt. “Cacaoboter heeft

ducten. “Het vinden van het evenwicht

worden door de selectie van cacaoboters of

bovendien een karakteristiek en bijzonder

tussen voedingskundige, sensorische en

andere vetten, zoals mangovet, met een hoger

aangenaam smeltprofiel. Vetten spelen

technologische eigenschappen staat voor-

smeltpunt. “De EU staat het gebruik van maxi-

tegelijkertijd een cruciale rol bij de vrijgave

op.” Zijn team doet onderzoek in het bij-

maal 5 procent andere vetten dan cacaoboter

van chocoladearoma’s in de mond.” Bij het

zonder naar het verkleinen van de partikel-

toe, veelal tropische vetten.”

gebruik van vetververvangers, zoals inuline,

grootte van de zemel, het effect van

polydextrose of rijstzetmeel, die een vet-

hittebehandeling op de oppervlak-

021

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

INGREDIËNT & PRODUCT

VAKBEURS

te-eigenschappen en de mogelijkheden van slijpen van tarwe, een techniek die stan-

Seminarprogramma Intrafood 2016

daard is voor de productie van witte rijst.

Tijdens de ingrediëntenvakbeurs Intrafood, 21 en 22 september in Kortrijk Xpo, is er een uitgebreid seminarprogramma. Een wetenschappelijk comité stelde

Kleinere partikelgrootte

dit samen onder leiding van hoogleraar Koen Dewettinck van UGent.

Het verder verkleinen van de partikelgrootte voorkomt niet alleen dat de vezels in de

21 september

mond als dusdanig waargenomen worden,

• De samenstelling van voeding en de effecteten op de vertering, Tom Van de Wiele,

maar verbetert ook de kleur. “Hoe fijner de

associate professor, Center for Microbial Ecology and Technology, Faculty of Bioscience

deeltjes, hoe homogener de kleur verdeeld

Engineering, Universiteit Gent.

is over het product.”

• Minder suiker en toch natuurlijk: mogelijkheden voor nu en de toekomst, Charlotte

Inmiddels is het laboratorium er dankzij

Boone, knowledge-manager, Flanders’ FOOD.

maalprocessen in geslaagd deeltjes te ma-

• Productkwaliteit@Delhaize: Innovatie & Herformulatie, Gert Van Loock, quality & food

ken die niet groter zijn dan 25 micrometer.

safetymanager Processed Food & Beverages, Delhaize Belgium.

Dit wordt bewerkstelligd door verdere

• Graanvezels voor gezondere graanproducten: opportuniteiten, uitdagingen en

vermaling van zemelen met behulp van

oplossingen, prof. gewoon hoogleraar Christophe Courtin, Laboratorium voor Levens-

een impactmolen of kogelmolen. Courtin

middelenchemie en -biochemie, KU Leuven.

verwacht ook dat door het verkleinen van

• Bioactieve stoffen uit onderbenutte planten als tool voor de ontwikkeling van gezonde

de partikelgrootte de biologische beschik-

voeding, prof. Yvan Larondelle, Faculty of Bioscience Engineering & Institute of Life

baarheid van de vezels verhoogd wordt.

Sciences, Université Catholique de Louvain. • Chocolade: een gezonde illusie?, ir. Claudia Delbaere, projectmanager, Cacaolab.

Hittebehandeling Door hittebehandeling worden de hydro-

22 september

fiele zemeldeeltjes hydrofoob. “Lipiden in

• Nieuwe technologie voor de creatie van vleesvervangers, prof. dr. Atze Jan van der

de zemel verplaatsen zich naar het opper-

Goot, Wageningen University, Nederland.

vlak. Het is goed dit te beseffen, omdat het

• Personalized nutrition: ontwikkeling van voeding op maat, dr. ir. Jeroen A. Wouters,

hydrofoob oppervlak mengprocessen bij

innovatiemanager Sport en Voeding, Olympic Training Centre Papendal, Nederland.

deegproductie beïnvloedt”, zegt Courtin.

• Een tweezijdige benadering van palmolievervangers, ir. Davy Van de Walle, weten-

Het is belangrijk rekening te houden met

schappelijk medewerker, Laboratorium voor Levensmiddelentechnologie en -proces-

het effect van verhitten op het mondgevoel,

kunde, Universiteit Gent.

vitaminegehaltes, maar ook de smaak. “Zo

• Invloed van de context op de voedingsproductbeleving, Joachim Schouteten, UGent

kan verhitten een nootachtige, geroosterde

• Suikerverlaging op natuurlijke wijze in bakkerijproducten en vullingen met oplosbare

toets geven aan zemelen.”

vezels uit de chicoreiwortel, Annick Van Den Heuvel, technical supportmanager Benelux & France, Beneo Südzucker Group.

Slijpen Bij het slijpen van rijst schuren de korrels

Meer informatie: www.intrafood.be

tegen elkaar en tegen de ruwe wanden aan de binnenkant van de slijpmachine. Daar-

022

door wordt het vlies verwijderd en blijft

water vasthouden. Dit kan negatief zijn

zogenoemde vouw ofwel crease, die

op den duur een witte korrel over. Interes-

bij de bereiding van graangebaseerde

ontbreekt bij rijstkorrels. “Bij het

sant bij deze techniek is dat verschillende

producten, omdat water nodig is voor

slijpen van tarwekorrels zal de zemel

fracties van de zemel gewonnen kunnen

verstijfseling van zetmeel en de ontwikke-

in de vouw verloren gaan. Een mogelijke

worden, omdat ze van buiten naar binnen

ling van een glutennetwerk, maar positief

oplossing is de zemel te slijpen, dan de

verwijderd kunnen worden. Zo kan de

vanuit een fysiologisch oogpunt, omdat het

zemel van de vouw te verwijderen tijdens

pericarp, de buitenste laag, en het aleuron

de stoelgang moduleert. Aleuron is daaren-

het regulier maalproces en tot slot de

aan de binnenkant van de zemel geschei-

tegen rijker aan fermenteerbare vezels en

gewenste korrelfracties terug samen te

den worden. “Beide hebben nutritioneel

mineralen.

voegen.”

en technologisch heel andere, interessante

De uitdaging bij het slijpen van tarwezemel

eigenschappen.” Het pericarp kan veel

is volgens Courtin de aanwezigheid van de

• YVES DE GROOTE •

Meer tijd om te clippen! Maximale beschikbaarheid van de machine Voor kalibers van 38 mm tot 150 mm bij 156 takten/minuut in doorloop

FCA 140

NIEUW !

Extra beveiligingsconcept HygiĂŤnische transportband

Meer informatie online www.polyclip.com/8623

Exclusieve distributie voor BelgiĂŤ

SysmaTec bvba Tel. +32 14 408-522 info@sysmatec.be FCA 140_185x131_nl_VMT.indd 1

31.08.2016 10:30:19

DONDERDAG 6 OK TOBER 2016 POSTILLION HOTEL

DORDRECHT

Food

Safety event Praktisch en diepgaand Met het Food Safety Event op 6 oktober geeft VMT in het plenaire ochtendprogramma een vervolg op de ontwikkelingen die door de deelnemers van het Food event erg werden gewaardeerd, namelijk de enorme gevolgen die de digitalisering van de voedselketen heeft. Maar dan vertaald naar de borging van de voedselveiligheid in nieuwe logistieke ketens en transportverpakkingen. In de middag gaan experts diepgaand en praktisch in op drie actuele onderwerpen: Fraude, ‘Darwin in de fabriek’ en ‘Het Listeria Mysterie’. Centraal in de frau-

desessie staan ervaringen van bedrijven met hoe zij aan de slag zijn gegaan met fraude (twee lezingen) en wordt aansluitend in vier korte pitches gediscussieerd over lessons learned rond registratie/administratie, traceerbaarheid, massabalansen en (internationale) fraude case(s). In de sessie Darwin in de fabriek worden de herkomst, besmettingsroutes, ontwikkeling van huisflora (bacteriën en schimmels) besproken, terwijl bij de sessie Listeria het aanpassingsvermogen, overlevingsstrategieën en effectiviteit van bestrijdingsmethoden wordt behandeld.

Highlights: ■ De enorme veranderingen die digitalisering, big data en data-analyse tools zullen hebben op de voedselveiligheid ■ Welke technologie kan de nieuwe koelketen tot aan de koelkast het beste sluiten? ■ Listeria beter begrijpen en daarmee effectiever te bestrijden ■ Fagen tegen Listeria monocytogenes op kant-en-klaarmaaltijden, kaas, zalm en groente

■ Hoe met fysische technieken en milieu vriendelijkere desinfectie ongewenste huisflora in de fabriek te beheersen ■ Hoe voorkomen dat schimmels de hordes van het voedingsmiddel en die van preservatie overwinnen? ■ FFVA-tool PwC geeft inzicht in de volwassenheid van voedselfraude-maatregelen in het Nederlandse bedrijfsleven ■ Tips & tricks rond fraude van collega fabrikanten

VOOR WIE? Deze bijeenkomst is bestemd voor (leidinggevenden van) kwaliteitsmanagers en hun medewerkers in de voedingsmiddelenketen, toezichthouders, certificerende instellingen, toeleveranciers van producten en diensten waaronder wetenschappers, adviseurs, integriteitsverantwoordelijken, hoofden veiligheid/veiligheidskundigen en verzekeraars.

Kom naar het Food Safety Event en laat u bij

€ 100.kortin g

voor Voeds VMT en elveil abonn igheidees

Volledig en programma inschrijven, ite: ga naar de s l/ www.vmt.n vent foodsafetye

Prijzen VMT en Voedselveiligheid abonnees betalen: € 295,- (i.p.v. € 395,-) Regulier tarief: € 395,*Tarieven zijn excl. btw en € 3,95 administratiekosten

jpraten over deze belangrijke vraagstukken!

SPECIALIST IN KOEL - , KLIMAAT - EN VERWARMINGSTECHNIEK

Gegarandeerde continuïteit van uw koelsysteem is een must! V E R H U U R • V E R KO O P • S E R V I C E 24/7 +31 (0)88 258 258 0 info@icscoolenergy.nl THE TE MPE RAT URE CON TROL S P ECI A LISTS. V E R H U U R . V E R KO O P. S E R V I C E .

W W W.I CSCOOLENERGY.NL

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

INGREDIËNT & PRODUCT

INTERVIEW

AH verlaagt suikergehalte in huismerkproducten Zo’n honderd huismerkproducten van Albert Heijn krijgen te maken met een suikerreductie van10 tot 40 procent. Niet alleen vermindert de supermarktketen de hoeveelheid suiker van bestaande producten, ook introduceert het bedrijf nieuwe producten met minder suiker. Hoe doet Albert Heijn dat?

gelukt, door de ketchup uit de ingrediëntenlijst te halen en die te vervangen door natuurlijk tomatenpoeder. Bij frisdranken is suikerreductie wat lastiger. Daar wordt nog vaak stevia gebruikt.” Is 10 tot 40 procent suikerverlaging het

“Steeds meer consumenten gaan bewuster

tie”, meldt Marit van Egmond, directeur

maximum voor behoud van smaak of kan

met suiker om. Daarom heeft Albert Heijn

Merchandising & Sourcing bij Albert Heijn

het nog lager? En hoe lastig is dat?

zijn assortiment onder de loep genomen en

in een persbericht. Daarnaast introduceert

“Het is best lastig. Suiker doet niet alleen

zijn we gestart met een flinke suikerreduc-

het bedrijf Griekse yoghurt zonder suiker

iets voor de smaak maar bijvoorbeeld ook

voor kinderen en een 100 procent fruit-

voor de structuur. Voor zover wij de pro-

toetje. Ook komen er caloriearme dranken

ducten nu in kaart hebben gebracht, is

bij in het schap. Zo introduceert Albert

40 procent het maximum.”

Heijn bruisende dranken met een smaakje

Geen suiker Laag in suiker Midden in suiker Hoog in suiker

0 Kcal Per glas van 250 ml

> 0 ≤ 10 Kcal Per glas van 250 ml

zoals aardbei-munt en bloedsinaasappel.

Kunnen sommige in suiker verlaagde

Verder wordt het suikergehalte in eigen

producten nu een Vinkje krijgen?

merkfrisdrank de komende jaren stap

“Waarschijnlijk zijn er producten die in

voor stap verlaagd met minimaal 10

aanmerking komen voor een groen vinkje,

procent. Hoe lastig dat is, vertelt woord-

Welke dat zijn, kunnen we nu nog niet aan-

voerder Anoeskja Anspelag.

geven omdat de producten eerst door de smaaktest moeten komen. We hebben ons

> 10 ≤ 75 Kcal Per glas van 250 ml

> 75 Kcal Per glas van 250 ml

Hoe en waarom hebben jullie in je pro-

overigens niet specifiek gericht op het vink-

ducten voor suikerverlaging gekozen?

je, omdat het groene vinkje vooral van toe-

“We hebben honderd eigen merkproducten

passing is op basiscategorieën zoals AGF,

in kaart gebracht die vaak door gezinnen

zuivel en vlees. Veel van die honderd pro-

met kinderen gekocht worden. Producten

ducten vallen hier niet onder.”

zoals vla, ketchup, koekjes, pindakaas en

Geen suikers of zoetstoffen Suiker

tomatensoep. Daarin gaan we suiker met

Hebben de in suiker verlaagde producten

10 tot 40 producent reduceren. De ver-

nu het laagste gehalte in de productcate-

nieuwde producten liggen eind dit jaar in

gorie, inclusief A-merken? Is dat het doel?

de schappen.”

“Dat is geen doel op zich. We streven naar zo min mogelijk suiker, maar smaak is

Kunstmatige zoetstoffen

Welke reductiemogelijkheden hebben

natuurlijk ook heel belangrijk. Dat betekent

jullie verkend: minder suiker, alternatie-

dat we stap voor stap suiker reduceren. Als

ven zoals stevia of aspartaam?

deze ontwikkeling ook door A-merken

Albert Heijn introduceert ook een frisdrankenwijzer

“Ons streven is het product minder zoet te

wordt opgepakt, is dat alleen maar mooi.”

waarmee consumenten aan de hand van een

maken en geen vervangende zoetstoffen te

kleurencode kunnen zien hoeveel calorieën een

gebruiken. Dat lukt meestal maar niet altijd.

• DIONNE IRVING •

frisdrank bevat.

Bij onze hamburgers is het bijvoorbeeld wel

Redacteur VMT

Zoetstoffen van natuurlijke oorsprong 16210 T-kaart VSB suiker FC.indd 1

12-07-16 11:27

027

VOEDINGSPRODUCTIE

MET EEN ISO 22000 CERTIFICAAT

PUBLI REPORTAGE

ISO 22000 is een standaard op het gebied van voedselveiligheid die door de Internationale Organisatie van Standardisatie (ISO) ontwikkeld werd. Deze standaard is dus een afgeleide van de ISO 9001 maar specifiek voor de voedingsindustrie en is dan ook toepasbaar op elk bedrijf dat actief in de voedingsketen is. Perslucht wordt voor veel toepassingen in de voedingsindustrie gebruikt en wordt naast water, elektriciteit en gas aanzien als vierde basisbehoefte. Meer dan 90% van de productie sites gebruiken immers perslucht omwille van zijn betrouwbaarheid en veiligheid. Atlas Copco voldoet aan het ISO 8573-1 Class Zero certificaat, wat verzekert dat de perslucht olie vrij is en dat het risico op verontreiniging van het voedingsproces volledig uitgesloten wordt. Het ISO 22000 certificaat was daarom de logische volgende stap. De Atlas Copco fabriek in Antwerpen, waar de olievrije compressoren en blowers worden gemaakt, heeft in mei 2015 het ISO 22000 certificaat van Lloyd’s ontvangen. Met dit certificaat helpt Atlas Copco de voedingsindustrie haar voornaamste doelstelling - zuivere en veilige voeding voor de consument te bereiken. Daar perslucht een cruciale rol voor bedrijven in de voedingsindustrie speelt,

is Atlas Copco ervan overtuigd dat het ISO 22000 certificaat een basisvereiste is voor alle leveranciers die materiaal in de voedingsindustrie leveren. Tot op heden is Atlas Copco de enige compressor fabrikant die het ISO 22000 Certificaat heeft behaald.

Wat zijn de vereisten voor het behalen van het ISO 22000 certificaat? Het ISO 22000 certificaat vereist dat de fabrikanten van de voedingsindustrie over een managementsysteem voor voedselveiligheid beschikken, dat ze een risicoanalyse opstellen én dat ze een aantal stappen voor een zuivere werkomgeving ondernemen. Het is de bedoeling van dit managementsysteem om de risico’s te helpen identificeren en uit te sluiten, hetgeen belangrijk is voor een veilige voedingsketen.

Beschrijft het ISO 22000 certificaat een bepaalde voedingskwaliteit of een bepaalde persluchtkwaliteit? Neen, ISO 22000 is een kwaliteitsmanagement systeem. Dit systeem legt de kwaliteitsprocedures vast die garanderen dat de persluchtcompressor en de productie ervan geen voedingsrisico inhoudt. Door het behalen van het certificaat bewijst een leverancier dat alle preventieve maatregelen genomen zijn om het veiligheidsrisico niet te verhogen.

Meer weten? Aarzel niet om onze productspecialist, Gert Desmet, te contacteren indien u nog vragen heeft over hoe onze producten de veiligheid van uw proces kunnen garanderen. Telefoon: 02/689 06 29 of Gert.Desmet@be.atlascopco.com.

Foto: iStock

Wat is ISO 22000 en waarom is Atlas Copco gecertificeerd

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

INGREDIËNT & PRODUCT

ACHTERGROND

Risicobeoordeling van allergenen Praktische aanpak met VITAL-systematiek Om risico’s van kruiscontaminatie met allergenen juist in te schatten, is een risicobeoordeling nodig. Het Australische Allergen Bureau heeft met VITAL een systematiek ontwikkeld om een kwantitatieve inschatting te maken van deze risico’s. Ook in België onderzoeken retailers deze systematiek of leggen deze op aan hun producenten van private labels.

waarschuwing van noten en pinda’s. Andere allergenen kunnen immers ook aanwezig zijn door kruisbesmetting en voor ernstige allergische reacties zorgen. Het wijdverbreide misverstand dat alleen pinda’s en noten anafylactische reacties kunnen veroorzaken, lijkt daarmee langzaam te verdwijnen. Alle IgE-gemedieerde voedselallergieën,

Binnen de voedingsmiddelenindustrie

plaatsgevonden in zienswijze en aanpak van

ook aan garnalen, vis of melk, kunnen een

wordt steeds meer aandacht besteed aan

allergeneninformatie. Waar voorheen vaak

heftige allergische reactie veroorzaken. Het

allergenenbeheer. Reden daarvoor zijn

alleen mogelijke kruiscontaminatie met no-

concept van hoogrisico-allergenen houdt

onder meer allergenenrecalls, maar ook

ten en pinda’s werd geëtiketteerd, verschilt

daarmee geen stand.

toegenomen consumentenbewustzijn en

het beleid nu per retailer of producent. De

Als echter overbodige en te lange waarschu-

vragen. Ook in België heeft een omslag

meesten onderkennen de beperking van de

wingen op een etiket komen te staan – wanneer waarschuwingen voor alle veertien allergenen gebruikt worden – wordt de geloofwaardigheid van het product en merk aangetast. Veel retailers vragen dan ook om een onderbouwing van allergenenwaarschuwingen voordat deze op het etiket geplaatst worden. Zo heeft Albert Heijn recent zijn privatelabelproducenten opgedragen om deze onderbouwing met behulp

Foto: Allergenen Consultancy/Monty Rakusen

van de VITAL-systematiek uit te voeren.

Kruisbesmetting is een risico bij onvoldoende reiniging. Ook scheiding van grondstoffen is een aandachtspunt.

Risicobeoordeling VITAL VITAL is een risicobeoordelingssystematiek waarbij berekend wordt of kruiscontaminatie met een bepaald allergeen een risico vormt voor de allergische consument. Pas wanneer een risico kan optreden, wordt bij toepassen van de VITAL-aanpak overgegaan tot het plaatsen van een waarschuwing. Overigens wordt er wel

029

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

INGREDIËNT & PRODUCT

ACHTERGROND

van uitgegaan dat een goed functionerend

nodig, daarboven wel. Mits deze overschrij-

allergenenmanagementsysteem aanwezig is.

ding van het action level uiteraard niet

VITAL-berekening

VITAL is dus de laatste stap in allergenen-

voorkomen kan worden met preventieve

De volgende informatie is nodig voor een

management om de overgebleven risico’s in

maatregelen.

VITAL-berekening:

te schatten.

1. Consumptiegrootte.

Veel bedrijven blijken echter nog niet zo

Consumptiegrootte

2. Indroog/ bakverlies of verdunning.

ver te zijn. Voordat zij VITAL zinvol kun-

De consumptiegrootte zal door de produ-

3. Grondstofspecificatie:

nen toepassen, dienen zij dus eerst de basis

cent zelf bepaald moeten worden. Dit is

• ?/ kruisbesmetting: kwantificeren;

op orde te brengen, zoals grondstofinforma-

de maximale consumptiehoeveelheid van

• +/ aanwezige allergenen: allergeen eiwit-

tie, receptuurbeheer, het voorkomen van

een product per eetmoment – ongeveer een

gehalte.

verwisseling, beheer van etiketten en het

periode van een half uur – bij normaal ge-

4. Procesinformatie

voorkomen van kruiscontaminatie.

bruik. Bij toepassing van VITAL wordt een

• inzicht in recepturen op lijn;

beredeneerde worstcase-aanpak gehanteerd.

• maximaal allergeen eiwit in recepturen;

Reference dose en action level

De te bepalen consumptiegrootte is dus

• batchgrootte;

Een reference dose is de absolute hoeveel-

over het algemeen niet gelijk aan de portie-

• hoeveelheid achterblijvend product op

heid allergeen eiwit (mg) die een aanvaard-

grootte voor de weergave van de voedings-

lijn(onderdelen).

baar risico op reacties bij een allergische

waarde van een product per portie. Daarom

consument oplevert en daarmee als veilige

wordt dus niet gekozen voor één eenheid

grens gezien kan worden. Binnen het

zoals een koekje of snee brood als con-

VITAL-systeem is het maximale risico-

sumptiegrootte, maar voor meerdere

grootte te hanteren. De maximale concen-

niveau vastgesteld op één procent milde

koekjes of sneetjes brood. Dit blijkt ook

tratie door kruiscontaminatie van een

reacties die geen medische ingreep vereisen,

uit Voedselconsumptiepeilingen, waarin

allergeen kan wel berekend worden, maar

bij mensen met een allergie. Voor elk aller-

bijgehouden wordt wat mensen daadwerke-

de uitkomst wordt niet getoetst aan het

geen is een eigen grens vastgesteld.

lijk eten.

action level. Er wordt dus geen uitspraak

In de Australische wetgeving zijn minder

In tabel 1 is te zien dat naar mate de con-

gedaan of een besmetting een risico voor

allergenen vastgesteld dan in de Europese.

sumptiegrootte toeneemt, de verschillen

de allergische consument vormt of niet. De

Lupine, mosterd, weekdieren en selderij

tussen de bijbehorende action levels klei-

berekende waarde kan gecommuniceerd

staan in Australië niet op de lijst met te eti-

ner worden. Het effect van een afwijking

worden naar de afnemer, die daarmee een

ketteren allergenen. Op dit moment zijn bin-

van 10 procent in de vaststelling van de

eigen risicobeoordeling kan uitvoeren.

nen VITAL wel reference doses vastgesteld

consumptiegrootte op de uitkomst van

voor lupine en mosterd, maar nog niet voor

actiegrenzen is minimaal en valt meestal

Rekentool VITAL

selderij en weekdieren. Hieraan werkt het

binnen de analytische meetonnauwkeu-

Het Allergen Bureau heeft een webbased

Allergen Bureau samen met het Weten-

righeid. Bijvoorbeeld bij een consumptie

rekentool ontwikkeld die tegen betaling

schappelijk Expert Panel, waarvan het

van 100 gram is de actiegrens voor noten

beschikbaar gesteld wordt. Deze tool wordt

Nederlandse TNO deel uitmaakt, zodat

1 ppm. Bij 110 gram is dit 0,8 ppm. Dit

VITAL Online genoemd. Hiermee is het

producenten alle Europese allergenen met

verschil is niet meetbaar.

mogelijk om action levels te berekenen,

behulp van het VITAL-systeem kunnen

Voor ingrediëntenproducenten (B2B) is

maar het belangrijkste voordeel is de moge-

berekenen.

lijkheid om de maxima-

De reference dose is overigens niet gelijk

le concentratie van een

aan een concentratie in een product. De reference dose is gesteld in mg, een concentratie in mg per kilo (ppm), en moet

‘Bedrijven dienen eerst de basis op orde te brengen’

contaminatie via grondstoffen uit de keten én via het eigen productie-

omgerekend worden aan de hand van de

proces te bepalen. Op

consumptiehoeveelheid van het product.

030

allergeen door kruis-

Dit levert een veilige concentratie op die

het vaststellen van een consumptiegrootte

basis van grondstofinformatie, procesinfor-

action level wordt genoemd. Bij concentra-

vaak lastig of onmogelijk door de vele af-

matie en de receptuur worden de concen-

ties onder het berekende action level is een

nemers van de producten met verschillende

traties berekend. Deze uitkomst wordt

waarschuwing (may be present) voor moge-

gebruiksdoseringen en eindproducten. In

getoetst aan het action level. Daarmee zijn

lijke aanwezigheid van het allergeen niet

dat geval is het raadzaam geen consumptie-

dus niet de resultaten van analyses, met

Reference dose

Action level bij verschillende consumpties

VITAL

(mg allergeen eiwit/kg product = ppm)

Allergeen

(mg allergeen eiwit)

10 gram

25 gram

50 gram

100 gram

150 gram

0,1

0,7

200

13,3

0,1

0,7

Gluten

6,7

Tarwe

6,7

0,03

1,2

0,6

0,3

0,2

Schaaldieren

1000

400

200

100

66,7

Vis

0,1

0,7

Melk

0,1

0,7

Pinda

0,2

1,3

Sesam (EU)

0,2

1,3

Noten Cashewnoot Hazelnoot

Soja

100

6,7

Lupine (EU)

400

160

26,7

Mosterd (EU)

0,05

0,5

0,3

Selderij (EU)

10*

Weekdieren (EU) Sulfiet

n.v.t. (geen eiwit)

* vaste wettelijke grens van 10 mg/kg of 10 mg/l uitgedrukt als totaalgehalte aan SO2 Tabel 1. Reference doses VITAL en gevolgen voor action level bij verschillende consumptiehoeveelheden.

beperkingen wat betreft staalname en

Nederland, retail en overheid, blijken de

baar zijn. Denk aan gekwantificeerde kruis-

analysemethodiek het startpunt van een

valkuilen in gebruik van VITAL vooral te

besmetting van ingrediënten. Met alleen

VITAL-toetsing, maar de verzamelde data

liggen in het gebruik van gegevens en het

een plus, een min of vraagteken, zoals

en procesinformatie.

optreden van rekenfouten. Er worden veel-

allergenenlijsten in technische fiches

Ondanks de vaststelling van reference doses

vuldig rekenfouten in de data-analyse

meestal ingevuld zijn, kan een producent

voor enkele Europese allergenen, kunnen in

gemaakt. Dit heeft te maken met verschil-

niet rekenen.

de huidige versie van VITAL Online alleen

len in eenheden, zoals allergeen product

Voordat een bedrijf met VITAL kan star-

berekeningen uitgevoerd worden voor de

ten opzichte van allergeen eiwit en toetsing

ten, zal het extra gegevens bij toeleveran-

Australische allergenen. In juli van dit jaar

tegen reference dose of action level. Ook het

ciers moeten opvragen en procesgegevens

was er een pilot waarbij de gebruiker kan

omrekenen van eenheden (% naar mg/kg,

zoals hoeveelheid achterblijvend product

kiezen voor welke allergenen, volgens wet-

% van %) levert vaak hoofdbrekens op. Fou-

moeten bepalen. In de praktijk is voor

geving van Australië, Europa of Verenigde

tieve conclusies zijn dan ook gemakkelijk

deze voorbereidingen enige maanden tijd

Staten, de risicobeoordeling uitgevoerd

getrokken.

nodig, afhankelijk van het aantal en soort

moet worden. Uiteraard is het ook mogelijk

Met de keuze om lijn- of groepsberekenin-

toeleveranciers. Gelukkig zijn steeds meer

om een eigen berekening uit te voeren, zo-

gen te hanteren, is het veelal mogelijk geen

B2B-toeleveranciers zich hiervan bewust.

lang er geen rekenfouten worden gemaakt

afzonderlijke berekening voor elk eindpro-

Zij passen op hun eigen productieproces-

en de reference doses worden gebruikt die

duct of recept uit te voeren. Dit vermindert

sen ook VITAL toe en kunnen daarmee de

de basis van het systeem vormen. Tijdens

het aantal berekeningen en verbetert daar-

gevraagde informatie eenvoudig leveren.

trainingen door het officiële VITAL-trai-

mee de beheersbaarheid – ook bij wijzingen

Sinds begin dit jaar worden ook VITAL-

ningsbureau Allergenen Consultancy

van producten of processen – en de tijdsbe-

trainingen georganiseerd in Vlaanderen.

worden ook andere rekentools gebruikt.

steding. De uiteindelijke berekeningen zijn niet tijdsintensief, mits alle cijfers aanwezig

Praktijkervaringen

zijn. Het blijkt in de praktijk dat veel data,

• MARJAN VAN RAVENHORST •

Tijdens deze trainingen, die bezocht worden

voornamelijk op gebied van grondstof- en

Ir. M. van Ravenhorst is eigenaar van Allergenen

door productiebedrijven in Vlaanderen en

procesinformatie, niet standaard beschik-

Consultancy, www.allergenenconsultancy.be

031

Innovatie is van existentieel belang voor de industrie. Nieuwe en veranderende marktbehoeften, ultrasnelle technologische ontwikkeling en globalisering vragen om een gepast antwoord. Actemium hanteert een proactieve strategie om bedrijven te ondersteunen bij hun transformatie naar de Factory of the Future.

Business drivers Superior product added value

Optimal resource use Lower energy

Shorter time-to-market Advanced product ďŹ&#x201A;exibility

Distinctive market position innovation.actemium.be

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

VOEDSELVEILIGHEID & KWALITEIT

ACHTERGROND

Allergeenanalyse en procesvalidatie Van hoofdpijndossier naar valide proces Sinds de invoering van de EU-richtlijn 1169/2011 zijn veel bedrijven aan de slag gegaan met risicomanagement van allergenen. Nog lang niet alle bedrijven zijn echter al zo ver. De eisen zijn vrij helder, maar de gevolgen van de eventuele aanwezigheid van allergenen levert veel hoofdbrekens op. Ook de controle en verificatie roepen nog veel vragen op.

markt, al leveren die niet altijd de juiste informatie op voor de allergenendetectie. De testkits bepalen niet het juiste gehalte. De destillatiemethode volgens MonierWilliams is hiervoor de meest geschikte methode omdat daarmee sulfiet in lage hoeveelheden kan worden gedetecteerd. Voor lactose zou een PCR ontwikkeld

Verordening 1169/2011, beter bekend als

receptuur. De meeste daarvan worden

kunnen worden, maar dat is te duur in ver-

de voedselinformatieverordening, verplicht

gedetecteerd met ELISA of PCR. Uitzon-

gelijking met de beschikbare enzymatische

sinds 13 december 2014 de fabrikanten

deringen zijn sulfiet en lactose. Tegen sul-

testen. Met die laatste testen wordt lactose

veertien allergene stoffen op het etiket te

fiet worden geen antistoffen aangemaakt.

enzymatisch omgezet, waarbij een van de

vermelden als ze deel uitmaken van de

Bovendien zijn er eenvoudige testen op de

eindproducten (NADH) met behulp van UV kwantitatief wordt bepaald.

ELISA kostbare methode De ontwikkeling van een ELISA is zeer kostbaar. De gebruikte antistoffen tegen de allergenen moeten in proefdieren worden opgewekt. Cellen uit de milt, die antistoffen tegen het allergeen produceren, worden na een uitvoerig proces geselecteerd en getest op de werking tegen de betreffende allergenen. De cellen worden gebruikt om op grote schaal antistoffen te produceren. De fabrikant van een ELISA-test bepaalt zelf welke en hoeveel verschillende specifieke antistoffen in de test worden opgenomen. Een juiste extractie van allergenen uit monFotoâ&#x20AC;&#x2122;s: Nutrilab

sters is een erg kritisch proces dat per fabri-

Extractie voor allergeenanalyse.

kant verschilt. Elk allergeen heeft zijn eigen ELISA-test; multitesten zijn nog niet commercieel beschikbaar. Voor sommige allergenen is het technisch niet mogelijk

033

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

VOEDSELVEILIGHEID & KWALITEIT

ACHTERGROND

Bouw van eiwitten Het lichaam kan een allergie ontwikkelen tegen eiwitten. Deze bestaan uit verschillende peptiden, die zijn opgebouwd uit meerdere aminozuren die in specifieke volgorde aanwezig zijn. De temperatuur, de zuurgraad, andere omgevingsfactoren en omstandigheden van het peptide zelf geven het een driedimensionale structuur. In een product zijn veel verschillende peptiden aanwezig. Het lichaam maakt vaak antistoffen aan tegen meerdere peptiden. Pinda bevat veel verschillende soorten peptiden. De eiwitten van pinda waartegen het

Pieter Vos bij de robot voor allergeenanalyse.

lichaam antistoffen maakt, zijn de Ara-h-eiwitten. Daarvan zijn er zeventien bekend.

om een betrouwbare ELISA te ontwikkelen.

Status quo van de analyses

Bekendste voorbeeld hiervan is selderij,

Betere analysetechnieken voor allergenen

waarbij te veel kruisreactiviteit bestaat met

zijn op dit moment nog niet beschikbaar.

een goed beeld van mogelijke kruisreacties

aardappelen en wortelen.

De verschillen tussen ELISA- en ook PCR-

en van inhibitie tijdens de ELISA. Dit geldt

kits van fabrikanten kunnen relatief groot

ook voor de PCR-test, zij het in mindere

PCR zeer specifiek

zijn door de aangegeven verschillen in be-

mate. Een LC MS/MS-analyse zou voor

PCR maakt gebruik van het unieke DNA

nadering. Daarnaast speelt er bij de ELISA

kruisreactie minder gevoelig zijn, echter

van het allergeen, waardoor deze analyse-

nog een belangrijk punt. Bij de ontwikke-

deze techniek moet nog verder worden

methode zeer specifiek is. Voor steeds

ling en validatie ervan worden door de

ontwikkeld. Momenteel is deze analyse-

meer allergenen zijn PCR-testen beschik-

methode in

baar, veelal ook kwantitatief. Daarom kun-

ontwikkeling

nen deze gebruikt worden voor verificatie van onverwacht positief geteste monsters die via ELISA onderzocht zijn.

034

‘Sneltesten voor controle van grondstoffen zijn ongeschikt’

voor vier of vijf allergenen, soja, melk, ei en glu-

Naast deze beide technieken wordt veel

ten. De haalbare

onderzoek gedaan naar LC MS/MS-analyse-

detectiegrenzen

methoden om allergenen te kunnen meten.

zijn vaak nog

Bij deze methoden worden de eiwitten geïso-

fabrikanten diverse grondstoffen en voe-

aanzienlijk hoger – die kunnen van enkele

leerd uit een product. Door middel van een

dingsmiddelen getest op eventuele kruis-

ppm oplopen tot 50-100 ppm – dan bij

voorbewerking worden ze omgezet in de

reacties op de test. Maar er zullen altijd

PCR en ELISA’s, waardoor LC MS/MS nu

peptiden waaruit ze zijn opgebouwd. Deze

specifieke grondstoffen of voedingsmid-

nog slecht is toe te passen.

peptiden worden gescheiden met een vloei-

delen zijn die niet meegenomen zijn bij de

stofchromatograaf op grootte van het mole-

ontwikkeling en validatie van de test, zoals

Nauwkeurigheid verbeteren

cuul. Een massaspectrometer analyseert de

bewerkte voedingsmiddelen. Verhitting van

Eén onderzoeksgroep beweert dat bij LC

peptiden door ze om te zetten in kleine brok-

producten kan leiden tot verandering van

MS/MS naar vier eiwitgroepen van hetzelf-

stukken. Met een bibliotheek worden de

het allergeen, waardoor de test die mogelijk

de allergeen wordt gezocht en dat dat beter

brokstukken herkend die bij een specifiek al-

niet meer detecteert. Dat tekent het belang

zou zijn dan bij ELISA, omdat die maar

lergeen horen en zo kan er omgerekend wor-

om recoverytesten uit te voeren op niet-

op één allergeen eiwit zou testen. Dat is

den naar de hoeveelheid aanwezig allergeen.

gevalideerde producten. Deze testen geven

onjuist. Er bestaan ELISA’s die meer dan

het allergeen dat het meest aanwezig is in het voorgaande product. In dit geval was dat gluten. Wanneer er in de eerstvolgende batch geen gluten worden aangetroffen, is daarmee aangetoond dat er geen versleping van gluten heeft plaatsgevonden. Ondanks verschillen in laboratoriumuitslagen en spreiding in resultaten geven dergelijke controles wel een beeld van de productiehygiëne. Door deze controles enkele keren uit te voeren, is het proces gevalideerd. De procesvalidatie betreft dan het omschakelen van het ene naar het andere product met de bijbehorende schoonmaak of andere gevolgde protocollen. Als het omschakelproces goed wordt beheerst en dit gevalideerd is met laboraRobot voor allergeenanalyse. In de spiegeling de monstervoorbereiding.

toriumuitslagen, dan zorgt dit voor een solide allergenenmanagement. Vermelden van may contain is dan ook niet meer

zeven antistoffen gebruiken tegen de ver-

maakt. Dat is een goede controle op aller-

noodzakelijk.

schillende allergene eiwitten van het

geenhygiëne. Andere types sneltesten

Na de validatie is steekproefsgewijs contro-

allergeen (zie kader Bouw van eiwitten).

worden wel gebruikt om binnenkomende

leren een goede stap. Zijn bij een aantal

Nutrilab voert op veel producten aanvul-

grondstoffen te controleren, maar die zijn

controles geen allergenen teruggevonden,

lend validatieonderzoek uit. Door intensie-

daarvoor niet geschikt. Om een uitspraak

dan kan de frequentie van de controles

ve samenwerking met applicatielaboratoria

te doen of een monster allergeenvrij is,

verantwoord worden gereduceerd. Bedrij-

van testkitleveranciers worden allergeentes-

moet er meer gebeuren dan een sneltest.

ven die met de juiste kennis hun processen

ten steeds verder geoptimaliseerd. Meerde-

Een positief resultaat is betrouwbaar, maar

benaderen en valideren, realiseren een goed

re organisaties schrijven ringtesten uit voor

een negatief resultaat wil niet zeggen dat

beheerst proces en verkleinen daarmee

allergeenanalyses. De resultaten daarvan

het monster vrij is van allergenen omdat

enorm de risico’s. Allergenen zijn voor

zijn niet bijzonder goed. Voor een aantal

de bemonstering en de analysetechniek

hen niet langer een hoofdpijndossier.

allergenen is het aantal deelnemers aan de

(sneltest) hiervoor niet geschikt zijn. Een

ringtesten nog gering en de spreiding is

labo-analyse kan wel een betrouwbaar

• PIETER VOS •

relatief groot. Dat komt omdat meerdere

antwoord geven op deze vraag.

Ing. P.C.N. Vos, directeur Nutrilab, www.nutrilab.nl

methodes worden gebruikt. Gecertificeerde referentiematerialen per allergeen zouden

Procesvalidatie en controle

meer duidelijkheid geven. Die zijn soms

Met de huidige analysetechnieken leveren

wel beschikbaar, maar worden niet door

verificatie en controle op de aanwezigheid

Recoverytesten

alle laboratoria gebruikt of ingezet.

van allergenen wel degelijk een goed inzicht

Met recoverytesten wordt een bekende

en betrouwbare informatie op. De frequen-

hoeveelheid allergeen eiwit toegevoegd

Verkeerd gebruik sneltesten

tie van controle en verificatie hangt af van

aan een product. Door te meten hoeveel

Tijdens het productieproces of na een

de situatie in de fabriek en wat daar wordt

van het toegevoegd allergeen wordt terug-

schoonmaak van een verpakkingslijn kan

geproduceerd. De volgende situatieschets

gevonden, kan iets worden gezegd over de

met behulp van sneltesten worden gecon-

geeft meer inzicht. Op een lijn wordt een

betrouwbaarheid van het resultaat. Ons

troleerd op de aanwezigheid van sporen

product gedraaid met daarin gluten, soja

voedsel ondergaat allerlei veranderingen

van allergenen. Mits op de juiste manier

en melkeiwitten als allergenen. Het product

tijdens het productieproces. Dit verandert

gebruikt, kan een oppervlaktetest worden

dat daarna op dezelfde lijn wordt geprodu-

de structuur van de eiwitten. Hierdoor kun-

uitgevoerd. Die geeft uitsluitsel over of er

ceerd, bevat geen van deze allergenen. Ga

nen producten anders reageren in testkits.

na een productierun goed is schoonge-

bij het uitvoeren van controletest uit van

035

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

ECONOMIE & BEDRIJVEN

INTERVIEW

Data centraal bij Industrie 4.0 Transformatie naar Fabriek van de Toekomst Bij de ontwikkeling Industrie 4.0 bundelen productieketen, technologiebedrijven en kennisinstellingen hun knowhow en zetten ze die optimaal in. Data-uitwisseling en samenwerking zijn hierbij essentieel. “Ook als systeemintegrator kunnen we de uitdagingen niet alleen aan”, zegt businessunitmanager Steven Deprez van Actemium.

Made Different Binnen het Made Different-actieplan zijn zeven transformaties naar de Fabriek van de Toekomst gedefinieerd: 1. World Class-productiemiddelen Naar een radicale vernieuwing van

De geconnecteerde fabriek en gekoppelde

het voedingsbedrijf, maar ook bij zijn le-

de maakprocessen door de invoering

productie- en bedrijfsprocessen in de pro-

veranciers en klanten is zo veel kennis en

van nieuwe productietechnologieën

ductketen staan volgens Steven Deprez

data over de productie, de logistiek en het

en -processen.

en Han Desimpelaere, salesmanager bij

product beschikbaar, dat geen van de par-

Actemium, centraal bij Industrie 4.0. Doel

tijen alle wijsheid over de fabriek van de

procesontwikkeling

is antwoorden vinden op de uitdagingen

toekomst in pacht heeft”, zeggen Deprez

Van een lineaire naar een simultane

waar ook de voedingsindustrie anno 2015

en Desimpelaere.

ontwikkeling van product en proces.

en daarna voor staat. Dat gaat van flexibele,

3. Digitale fabriek

duurzame en tegelijk efficiënte productie tot

Made Different

Naar een ondersteuning door

implementatie van nieuwe technologieën

Beiden verwijzen naar het Made Different-

gedigitaliseerde en geïntegreerde

en voldoen aan veranderende consumen-

actieplan van Agoria, de sectorfederatie

processen.

tenverwachtingen. Samenwerking is hierbij

voor de technologische industrie, en haar

onmiskenbaar de succesfactor. “Binnen

collectief kenniscentrum Sirris. Bij de

Van uitvoerende naar creatieve en betrokken medewerkers.

kader) kan Actemium zonder twijfel een

5. Geconnecteerde fabriek

rol spelen, zegt Desimpelaere. “Weliswaar

Van solospeler naar een open

hebben de meeste voedingsbedrijven nog

organisatie in een sterk netwerk.

we wel dat sommige bedrijven gelijktijdig in meer of mindere mate met een aantal topics bezig zijn. Eco Production en Smart Foto’s: Actemium

4. Human-centered productie

hierin vermelde zeven transformaties (zie

een bijzonder lange weg te gaan, toch zien

036

2. Simultane producten

6. Ecoproductie Naar een duurzaam en milieuvriendelijk productiesysteem. 7. Smartproductie

Production staan alvast hoog op de agenda

Van een rigide naar een wendbaar,

bij veel bedrijven.”

zelflerend productiesysteem.

Eco Production

Bron: Made Different

Han Desimpelaere en Steven Deprez (rechts) benadrukken het

De aankondiging van de Europese Com-

www.madedifferent.be

belang van samenwerking op weg naar Industrie 4.0.

missie dat België tegen 2030 de uitstoot

De Eco-Factory of the Future. De uitstoot van broeikasgassen moet tegen 2030 met 35 procent verminderen.

van broeikasgassen met 35 procent moet

temperatuur kan dus op verschillende

van parameters automatisch ingesteld voor

verminderen, betekent dat ook voedings-

hoogtes uit de tank gehaald worden.

een optimaal productieproces, binnen een

bedrijven een tandje moeten bijsteken. “Als

Volgens Deprez slagen bedrijven er ook

bepaalde batch en volgens de gevraagde

de industrie doorgaat op de huidige koers,

in te besparen op energie door hun pro-

specificaties.” Hij geeft als voorbeeld het

dat wil zeggen met energie-efficiënte instal-

ductieplanning beter af te stemmen op de

doseren van de benodigde grondstoffen.

laties en productie, komen de bedrijven

markt. Zo kunnen ze rekening houden met

“De besturing maakt keuzes op basis van

hoogstens uit op 25 procent”, weten Deprez

weersvoorspellingen en overwegen om bij-

onder meer de vereiste kwaliteit van het

en Desimpelaere. Hierbij kijken ze welis-

voorbeeld koel- en vriesinstallaties op een

eindproduct en de grondstoffen en ingre-

waar vooral naar energie-intensieve voe-

lager energieverbruik te zetten wanneer er

diënten, hun herkomst (leverancier) en de

dingsbedrijven, zoals de zuivelindustrie en

geen productie is. “Dit resulteert in een

opslaglocatie. Kortom, allemaal relevante

bierbrouwerijen. Oplossingen voor verdere

constantere energievraag en lagere kosten

factoren voor de doseerinstellingen van de

besparingen zijn echter interessant voor de

door peak shaving. Energieleveranciers

transportsystemen, inclusief de kleppen.”

meeste voedingsbedrijven.

willen vooral constant kunnen leveren.”

Ook kan voor een receptuur rekening ge-

Als eerste brengt het duo de mogelijkheden

De businessunitmanager kent effectief

houden worden met de kostprijs van de

voor warmte- en koude-uitwisseling in de

vergelijkbare bedrijven uit eenzelfde sector,

grondstoffen, mits blijvend voldaan wordt

fabriek onder de aandacht. Voorop staat

waarbij het ene bedrijf dubbel zoveel ener-

aan de specificaties van een product.

inzicht in energievraag en -aanbod van de

giekosten heeft.

Een belangrijke ontwikkeling binnen Smart

installaties en de productielijnen. Energie-

“Voorts kan ook een optimaal afstemmen

Production is volgens Desimpelaere Vendor

uitwisseling ligt doorgaans voor de hand

van de CIP-reiniging op de vuillast in tanks

Managed Inventor. “De leverancier beheert

voor installaties die dicht bij elkaar liggen,

of installaties resulteren in opmerkelijke

de stock, zodat het voedingsbedrijf hier

maar de loops kunnen volgens de salesma-

energiewinsten”, aldus Desimpelaere.

geen omkijken naar heeft en de logistieke operatie optimaal is.” Dit scheelt in de

nager ook veel over de hele productielijn heen. Een andere mogelijkheid is centrale

Smart Production

opslag- en beheerskosten en het voedings-

buffering van bijvoorbeeld warmte in een

“Bedrijven moeten nog meer gebruik gaan

bedrijf kan zich volledig focussen op de

grote tank. Bovenin de tank zit het water

maken van data waar ze nu niets mee doen,

productie.

met de hoogste temperatuur en onderin

om uiteindelijk te komen tot een zelflerende

dat met de laagste temperatuur. Dat is een

fabriek”, legt Deprez het doel uit van Smart

fysisch gegeven. Water met de gewenste

Production. “Daarbij wordt de ideale set

• YVES DE GROOTE •

037

UNLOCKING FUTURE FACTORIES

4-7 OKTOBER

2016 JAARBEURS UTRECHT

Meld u gratis aan op:

HAL 12

INDUSTRIALPROCESSING.NL PARTNER

adv_IP-2016_185x132.indd 1

by Masosine

13-06-16 10:32

The cleanest

pump you will ever need

by MasoSine

Hoge aanzuigcapaciteit voor viskeuze vloeistoffen EHEDG Type EL - Class 1 Tot 50% minder energieverbruik in vergelijk met andere pomptypes, in het bijzonder bij viskeuze toepassingen Lage shear en geen pulsatie Zelflegend en eenvoudig te reinigen

wmftg.com/masosine-uk +32 (0) 9 225 94 57 / sales.be@wmftg.com

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

Natuurlijke umamismaak De aroYeast-gistextracten van Strik Ingredients creëren de culinaire smaaksensatie van umami op volstrekt natuurlijke basis: geen overtollig

INGREDIËNTEN

Mixen en blenden van ingrediënten

zout, vet, msg en E-nummers. Een uitgekiend synergetisch effect tussen

Brenntag Food & Nutrition staat in voor

de basissmaken en de cleanlabel-gistextracten genereert een doorbraak in

een uitgebreid gamma aan ingrediënten

het smaakprofiel van soepen, sauzen, snacks en kant-en-klaarmaaltijden

en services met toegevoegde waarde, zoals

door een aangenaam mondgevoel en een verhoogde vetwaarneming.

afvullen, mixing en blending. Een goede

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.strik.eu

balans tussen smaak en structuur, uiterlijk en houdbaarheid bepalen de kwaliteit van een product. Specialisten testen de ingre-

Innovatieve schuimoplossing

diënten en additieven die gebruikt worden

FrieslandCampina Kievit biedt de innovatieve schuimoplossing Vana

om formulaties te ontwikkelen in de eigen

Cappa-foamer voor zowel instantmixen voor bijvoorbeeld koffie als in

applicatiekeuken. Ze kennen de welke combinaties, interacties en procescondi-

thuisbrouwmachines. De essentie zit in de dikte van de schuimlaag, de sensorische aspecten, de fijne

ties nodig zijn om ervoor te zorgen dat ingrediënten de beste

structuur van de luchtbubbels en

prestaties leveren.

de volle smaak van melk. Eind

...................................................................www.brenntag.be

2015 won FrieslandCampina Kievit The Best Beverage Innovation Award op de FiE in Parijs. . . . . . . . . . . . . . . . . www.ingrizo.com

Gistextracten met een authentiek aroma

Smaakprofielen van kwaliteit Flandor Flavours International ontwikkelt en produceert seasonings, aroma- en smaakstoffen die voldoen aan de hoogste kwaliteitsnormen voor toepassingen in diverse voedingsindustrieën – zowel bakkerijen als fabrikanten van hartige snacks. Dankzij de eigen sproeitorens biedt het bedrijf de smaakstoffen in – gesproeidroogde – poedervorm of vloeibare vorm aan.

Keyser & Mackay heeft een breed aanbod ingrediënten en

Ingrediënten kunnen voorzien zijn van

additieven met toegevoegde waarden, waaronder Springarom

een halal- of koshercertificaat, dan wel

RCM 7102/20 MG. Dit gistextract heeft een natuurlijk

voldoen aan de eisen voor vegetarische

gebradenvleesaroma. Dit ingrediënt is geschikt voor tradi-

of veganistische voedingsproducten.

tionele vleesgearomatiseerde gerechten, maar ook voor

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.flandorflavours.be

veganistische en vegetarische gerechten. De leverancier beantwoordt aan de stijgende vraag naar meer natuurlijke

Innovatieve kant-en-klare mixen

en gezondere producten, zoals producten met zoutreductie. Het ingrediënt kan gedeclareerd worden als gistextract of

Caldic presenteert nieuw ontwikkelde kant-en-klare mixen voor de ver-

natuurlijk aroma.

schillende sectoren in de voedingsindustrie. Voorop staat de innovatieve

........................................................ www.keysermackay.com

productontwikkeling die beantwoordt aan de voornaamste markttrends. Dit gaat van ei- of gelatinevrije over vezel- en eiwitverrijkte tot fosfaatvrije of zoutarme producten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.caldic.com

Op 21 en 22 september zijn tal van exposanten aanwezig op Intrafood 2016. Op deze pagina een selectie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.intrafood.be

039

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

VOEDSELVEILIGHEID & KWALITEIT

NIEUWS

Sensors For Food leidt tot spin-offs Flanders’ FOOD-project afgerond Het Flanders’ FOOD innovatieproject Sensors For Food heeft twee veelbelovende spin-offs als resultaat. FOx Diagnostics brengt dankzij robuuste biosensortechnologie de detectie van onder andere allergenen en pathogenen naar de productie. En Aquantis commercialiseert een online millimetergolftechnologie voor onder meer inline monitoren van vries- en droogprocessen in productielijnen.

nen en pathogenen. De gevoeligheid is vergelijkbaar met de standaard ELISA- en PCR-bepalingen, ofwel respectievelijk ppb tot ppm en 102 kve per ml.

Eenvoudige voorbehandeling De voorbehandeling voor de meting is bijzonder eenvoudig voor de FO-SPR-technologie, vervolgt Delport. “Voor de ELISA- en

Het vier jaar durende marktgerichte inno-

een spin-off van de KU Leuven. “De com-

PCR-analyse worden typisch kleuren gege-

vatieproject Sensors For Food van Flanders’

plexe analyses hoeven niet langer door ge-

nereerd die vervolgens gemeten worden in

FOOD werpt zijn vruchten af. “Met onze

kwalificeerde analisten uitgevoerd worden.

het epje waarin zich ook de staal bevindt.

FO-SPR-biosensortechnologie zijn opera-

Door de hoge kosten besteden KMO’s die

Een belangrijke voorwaarde voor de bepa-

tors in de productie in staat allergenen en

doorgaans uit aan externe laboratoria.”

ling is dus een transparant medium voor

pathogenen te detecteren in plaats van de

de optische meting.” Afhankelijk van wat

Biosensor

gemeten wordt en het type matrix waarin

lab uit te voeren”, zegt chief techology

De robuuste biosensor is eenvoudig van

gemeten wordt, duurt de monstervoorbe-

officer Filip Delport van FOx Diagnostics,

ontwerp. “Onze Fiber Optic-SPR bestaat

reiding dan al gauw enkele minuten tot

uit een witte lichtbron, een spectrofoto-

enkele uren. Voor de FO-SPR-technologie

meter, verbonden door een gevorkte glas-

wordt vaak het monster gewoon verdund.

vezel en een wegwerpanalyseprobe”, legt

Een essentieel voordeel van de nieuwe bio-

Delport uit. SPR staat voor Surface Plas-

sensortechnologie is ook nog eens dat ana-

mon Resonance, de gouden-standaardtech-

lyses niet gebundeld moeten worden op

nologie voor biologische bindingsreacties

één plaat met 96 stalen, zoals gebruikelijk

die duur is en gespecialiseerde laboranten

bij ELISA-analyses, waarbij elke plaat met

vereist. “Het traditionele prismasysteem

behulp van zes tot acht metingen ook nog

met microfluidica werd vervangen door

gekalibreerd moet worden. Kalibreren bij

een dip-in glasvezelontwerp”, verduidelijkt

elke meting is niet nodig bij de nieuwe

hij. “De spectrometer meet veranderingen

FO-SPR-biosensortechnologie.

in golflengteresonantie, veroorzaakt door

Afhankelijk van het type analyse en de ver-

bindingsprocessen.” Wisselen van de probe

eiste gevoeligheid zijn resultaten volgens

die in het epje gaat, volstaat om te wisselen

Delport binnen 2 tot 45 minuten bekend.

Industriële vries- en droogprocessen kunnen realtime worden

voor de ELISA- of de PCR-bepaling. Daar-

“Dit is een belangrijke tijdwinst ten opzich-

opgevolgd.

mee volstaat één instrument voor allerge-

te van de 30 minuten tot enkele uren bij de

Foto: Aquantis

gekende ELISA- en PCR-analyses in het

040

de productkern, relatief eenvoudig is. “Het systeem bestaat uit een zender-ontvangermeeteenheid en een ontvangermeeteenheid. De zender zendt elektromagnetische golfen (frequentiegebied: GHz-THz) uit die deels worden gereflecteerd, geabsorbeerd of door het product gaan. Afhankelijk van het product en het proces waaraan het wordt onderworpen, wordt het optimale frequentiegebied gekozen.” De GHz-THz-technologie wordt gecomplementeerd met additionele sensoriek om de nauwkeurigheid op te drijven. De brekingsindex, die indirect wordt opgemeten, is eigen aan het product en de toestand ervan. Deze index wordt tevens bepaald door onder meer samenstelling, Foto: Yves De Groote

temperatuur en het gebruikte frequentiegebied. “Als onderdeel van de samenstelling kan de hoeveelheid aan water of de fasetoestand ervan worden afgeleid”, onderstreept de senior onderzoeker. “Aan de basis van de

Cto Filip Delport van FOx Diagnostics: “De ELISA- en PCR-analyses hoeven niet langer door gekwalificeerde analisten

meetresultaten liggen geavanceerde thermi-

uitgevoerd te worden”.

sche en elektromagnetische rekenmodellen die dit toelaten.”

ELISA zonder zelfs de monstervoorbe-

sen de elektromagnetische golven en het

Optimaliseren

reiding mee te rekenen.” Het benchtop-

aanwezige water in voedingsproducten

Naast het monitoren biedt de oplossing de

platform komt eind dit jaar op de markt,

kan de kleinste verandering in termen van

mogelijkheid om droog- en vriesprocessen

waarna verschillende assays die relevant

vochtgehalte en invriesgraad heel nauwkeu-

te optimaliseren naar productkwaliteit,

zijn voor de voedingsindustrie doorontwik-

rig (orde van grootte: 0,01%) worden waar-

uniformiteit en productiecapaciteit. In

‘Een handheldversie wordt intussen ontwikkeld’

genomen. “Tot 10 miljoen

plaats van de kwaliteit – vochtgehalte of

metingen per minuut von-

vriesgraad – aan het eind van de productie

den plaats bij transport-

te meten, is het mogelijk om tijdens pro-

bandsnelheden tot twee

ductie vanaf grondstofontvangst metingen

meter per seconde”, zegt

uit te voeren en het proces bij te sturen voor

senior onderzoeker Werner

een optimale eindproductkwaliteit.

Vandermeiren bij Aquantis.

Vandermeiren merkt nog op dat de milli-

keld worden. Intussen wordt ook een hand-

Een groot voordeel van de techniek is dat

metersensortechnologie zich niet beperkt

heldversie van de technologie ontwikkeld,

metingen volledig contactloos zijn. Boven-

tot vaste voedingsproducten. Alternatieve

zodat de gewenste analyse overal en op elk

dien is die bijzonder robuust, dankzij een

sensorconfiguraties, bijvoorbeeld sensor-

gewenst moment uitgevoerd kan worden.

continue autokalibratie van het instrument.

probes, lenen zich ertoe om ook vloeistof-

Vervuiling of vocht op de transportband of

fen op te meten in real time en inline.

Millimetergolfsensor

op de sensor hebben tot op zekere hoogte

“Dit maakt onze technologie breed inzet-

Binnen het project Sensors for Food ont-

geen invloed op de meetnauwkeurigheid.

baar, zowel binnen als buiten de voedings-

wikkelde spin-off M2wave-Aquantis een

industrie.”

millimetergolfsensor waarmee industriële

Eenvoudig meetprincipe

vries- en droogprocessen in real time zijn te

Vandermeiren legt uit dat het principe van

volgen. Mede door de sterke interactie tus-

deze sensortechnologie, die doordringt tot

• YVES DE GROOTE •

041

Gezonder, beter en productiever – met Rittal Hygienic Design. Ontdek het volledige gamma op www.rittal.be

Rittal nv/sa Industrieterrein E17/3206 - Stokkelaar 8 - 9160 Lokeren T 09 353 91 11 - F 09 355 68 62 - info@rittal.be - www.rittal.be

KLAAR? • Om uw vele eisen en hoge verwachtingen te realiseren? • Om uw producten nieuwe perspectieven te geven? • Om een ongekend rendement te ontdekken? Klaar om te innoveren, voor en met u. Reserveer 21 of 22 september in uw agenda

Salon Intrafood

Kortrijk Expo Stand 630 • van 10 tot 18u

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

Automatisch reinigbare smeltunit

TECHNISCH NIEUWS

Productie efficiënter automatiseren Nieuwe mogelijkheden van Rockwells PlantPax zijn onder andere een productievere ontwerpomgeving voor een efficiëntere automatisering van de productie. Voor de operators bevat de software uitgebreide handleidingen voor de calculatie, het ontwerpen en de ontwikkeling van de productiebesturing. Nieuwe ingebouwde besturingsfuncties, zoals geïntegreerde modelvoorspellende besturing, alarmbeheer en batchbeheer, werken bovendien in een gemeenschappelijke omgeving, zodat de efficiëntie en de operationele prestaties van de hele fabriek verbeteren. Zo is het mogelijk om externe en com-

Bij het herontwerpen van de smeltunit van Packo zijn het

plexe procesverstoringen voorspelbaar te beheren en de

gebruiksgemak en ergonomie geoptimaliseerd.

procesprestaties maximaal te benutten tot aan de grenzen van het proces.

Het smeltrooster is op dezelfde hoogte als de rand voor het gesmolten product. Hierdoor zijn bijvoorbeeld vetblokken makkelijker in te

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.rockwellautomation.com/nl

brengen in de smeltunit. Het aflopend smeltrooster maakt het doorduwen van de blokken gemakkelijker. De tank kan uitgerust worden met een roerwerk. Op diverse plaatsen in de opslagtank zijn sproeibollen aangebracht, die het mogelijk maken een CIP-installatie aan te sluiten om de smeltunit automatisch te reinigen. Door een correcte positionering van

Betere snijkwaliteit en hogere capaciteit

smeltrooster en sproeibollen is Packo erin geslaagd een automatisch

Urschel toont tijdens de

reinigbare, hygiënische smeltunit te bouwen.

vakbeurs Interpom zijn nieuwste versie van de

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.packoindustry.com/nl

DiversaCut Dicer model DCA. De dwars-snijrol – kaprol – kan zeer nauwkeurig afgesteld

Lagere onderhoudskosten

worden ten opzichte van het tegenmes. Nieuw is ook de insert in het

Onder de naam Rotamass Total Insight introduceert Yokogawa zijn nieuwe portfolio vierdraads Coriolis-massaflowmeters en transmitters.

tegenmes. Dit maakt het mogelijk om producten als prei nog

Optimale operationskosten en lagere onderhoudskosten staan centraal

beter door te snijden. Samen met de flexibele koppeling

bij het ontwerp. De meters bepalen inline niet

snijdt deze machine 24/7 de gewenste kwaliteit.

alleen de massaflow, maar ook dichtheid en

Nieuw is de Affinity Dicer (foto), het werkpaard voor prei,

temperatuur en zelfs warmtetransport. Het

met een anderhalf keer hogere capaciteit dan de DCA, dat

gamma omvat zes sensorproductlijnen en

wil zeggen tot 15 ton per uur. De snijmachine is ook geschikt

twee transmitters die voor elke toepassing

voor brokken bevroren spinazie en andere voedingsproduc-

specifiek te configureren zijn. Zo zijn er uit-

ten. Door de meeneem- en de doorvoerrol kan de machine

voeringen specifiek voor applicaties met hoge

onmogelijk vastlopen. Het afstelbare tegenmes zorgt voor

temperaturen, hoge drukken of voor hygiëni-

een perfecte snit en ook deze machine zorgt voor de kwali-

sche of cryogene omstandigheden.

teit die de markt vraagt.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.yokogawa.com/be

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . http://nl.urschel.com 043

Colac producten inspireren uw creaties! Colac biedt een ruim assortiment aan gepersonaliseerde en kwaliteitsvolle producten voor industriĂŤle toepassingen. De dessertsauzen en fruitbereidingen van Colac brengen oplossingen voor uw specifieke behoeften in de ijsroom- , zuivel- , bakkerijen vleesverwerkende industrie.

NEEM VRIJBLIJVEND CONTACT MET ONS OP!

Colac - Energieweg 3 - 2390 Malle - T: +32 3 312 49 10 - info@colac.be - www.colac.be

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

AGENDA

KIJK VOOR DE VOLLEDIGE AGENDA OP VMTFOOD.BE

Intrafood

Cursussen Naast de aanbieders van ingre-

centraal. Ook VMT Food heeft als mediapartner een stand (standno. 671). De kleinschaligheid, de relaxte sfeer en de gratis catering vormen de perfecte basis voor diepgaande gesprekken. Tegelijkertijd presenteert Universiteit Gent

Twenty-first Conference on Food Microbiology, Brussel

19-sep

MFC Event (Meat-Fish-Cheese), Gorinchem (NL)

19-21 september 20-sep

een uitgebreid wetenschappelijk seminarprogramma, geïnspireerd op actuele onderwerpen en trends voor de voedingsindustrie (zie ook de column in deze editie). Datum: 21-22 september, Locatie: Kortrijk Xpo, Kortrijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .www.intrafood.be

Empack Bezoekers en exposanten krijgen tijdens de Empack de nieuwste trends en technologieën in verpakken en verpakkingen uit de eerste hand. Via de drie routes Innovation, Automation & E-commerce ontdekken bezoekers de innovatieve oplossingen bij exposanten. Daarnaast zijn er vier zones met specifieke thema’s:

Congressen

15-16 september

diënten staan op de beursvloer van Intrafood kennisinstellingen uit binnen- en buitenland

Beurzen

9th Protein Summit 2016, Lille (FR) Good Sensory Practices (deel 2), Zwijnaarde

21-22 september

Intrafood, Kortrijk

21-22 september

Empack, Brussel

25, 27 september en 3 oktober

Agoria Hygiënisch Ontwerp, Brussel

27-sep

Roadshow Flanders' FOOD, Affligem, Genk, Roeselare, Tienen

28-sep

Opening Fabriek voor de Toekomst Voeding, Roeselare

01-okt

Expo4Bio, Brussel

4-5 oktober

Veganfach, Keulen (DE)

4-7 oktober

Industrial Processing, Utrecht (NL)

06-okt

Food Safety Event VMT, Dordrecht (NL)

Food Pack Terrace en Pharma Village. De lezingen van

11-okt

Allergenenmanagament, Sint-Niklaas

het uitgebreide seminarprogramma sluiten hier op aan.

13-okt

Dag van de Productontwikkelaar in de Voedingsindustrie, Roeselare

13-okt

Pack4Food: Hoe verpak ik versneden groenten en fruit, Gent

13-okt

Perslucht Management Beko, Antwerpen

Biobased Plaza, Machine Safety & Automation Plaza,

Datum: 21-22 september, Locatie: Brussels Expo, Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.empack.be

Industrial Processing Industrial Processing 2016 biedt een blik in de toekomst. Op het demoplein staat de technologie

16-20 oktober

SIAL, Parijs (FR)

19-20 oktober

Solids, Antwerpen

2-3 november

EHEDG World Congress on Hygienic Engineering and Design, Denemarken (DK)

die morgen al beschikbaar is, inspirerend voor de Fabriek van de Toekomst. Op het FedEC Energie Plein is er de All Electric Factory. Dan zijn er ook nog de Machevo Hotspots, het Pump Plaza en het Water Alliance Water Paviljoen. Experts in het ProcessingProfs

14-17 november 24-nov

All4Pack, Parijs (FR) Pack4Food Actieve en intelligente verpakkingen, Gent

Theater zorgen voor de verdere inspiratie. Daarnaast zijn er dagelijks kennissessies, seminars en live-demo’s. Gelijktijdig is er de voor de voedingsindustrie interessante techniekbeurs World of Technology & Science. Datum: 4-7 oktober, Locatie: Jaarbeurs, Utrecht (NL) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.industrialprocessing.nl

Berichten voor de agenda stuurt u naar: redactie@vmtfood.be . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.vmtfood.be

045

Premium goes Prime Zuiverheid. Zekerheid. Veiligheid.

Voor de lekkerste smaak heeft u de beste perslucht nodig Tijdens het productieproces komt perslucht direct of indirect in aanraking met het product. Onvoldoende behandeld kan dit tot onzichtbare vervuiling van het eindproduct leiden. Zorg voor de beste perslucht voor maximale bescherming van uw product.

Industrial Processing Pump Plaza Hal 12, stand B032

BEKO TECHNOLOGIES

For the quality of your compressed air benelux@beko-technologies.com www.beko-technologies.nl / www.beko-technologies.be

31-(0)165-320300

Adverteerdersindex Alfa Laval Benelux B.V.

pagina 46

Atlas Copco Belgium NV

pagina 28

Actemium

pagina 32

Beko Technologies B.V.

pagina 46

Colac BVBA

pagina 44

CSB System AG

pagina 13

DNV GL â&#x20AC;&#x201C; Business Assurance B.V.

pagina 50

ICS Cool Energy B.V.

pagina 26

Jaarbeurs

pagina 38

Kortrijk Expo

Introductie van de nieuwe standaard in zelfaanzuigende pomptechnologie: de Alfa Laval LKH Prime De gerenommeerde Alfa Laval LKH-serie centrifugaalpompen heeft er een nieuwe telg bij, de Alfa Laval LKH Prime. Deze energiezuinige, zelfaanzuigende pomp combineert luchtschroef-technologie met een geavanceerd ontwerp en voldoet aan de strengste eisen binnen de voedingsmiddelen- en farmaceutische industrie. De EHEDG-gecertificeerde pomp is specifiek ontworpen voor CIP-retour toepassingen en is tevens geschikt voor het verpompen van product. Kenmerkend zijn de lage total cost of ownership en langere standtijden.

pagina 1

Lactic SA

pagina 23

Lodewijckx N.V.

pagina 42

Mikrocentrum Nederland

pagina 47

Plastibac

pagina 13

Rittal

pagina 42

Sealed Air

pagina 19

SysmaTec bvba

pagina 23

Tetra Pak Processing Systems

pagina 2

URSCHEL B.V.

pagina 3

Valorlub

pagina 49

Watson-Marlow B.V.

pagina 38

Alfa Laval LKH Prime

Alfa Laval LKH

Alfa Laval LKHPF

Alfa Laval LKH Prime UltraPure

Alfa Laval LKH Evap

Alfa Laval LKH UltraPure

Itâ&#x20AC;&#x2122;s time to go Prime. Bekijk hoe op alfalaval.nl/lkhprime

VMT FOOD . 14 SEPTEMBER 2016 . NR 3

VMT Food is hét nieuwe mediaplatform voor de voedings- en drankenindustrie in Vlaanderen, België. VMT Food is een betrouwbare informatiebron voor directieleden en management op het gebied van quality assurance, productie, marketing en sales, inkoop, R&D en productontwikkeling. VMT Food verschijnt vier keer per jaar en is een uitgave van MYbusinessmedia. Redactieadres (België) Gemeenteplein 43-1 8300 Knokke-Heist E redactie@vmtfood.be I www.vmtfood.be Uitgever Suzanne Wanders T +31 (0)570 - 504328 E s.wanders@mybusinessmedia.nl

COLOFON

Druk Drukkerij Roelofs, Enschede

Eindredactie Marjolein Spek T +31 (0)570 - 504306 E m.spek@mybusinessmedia.nl Met medewerking van: AGORIA, FAVV, FEVIA, Flanders’ FOOD, Food Pilot, ILVO Media-adviseurs Monique van Neutegem T +31 (0)6 - 50449402 E m.neutegem@mybusinessmedia.nl Anneloes Veerman T +31 (0)6 - 12707014 E a.veerman@mybusinessmedia.nl

Hoofdredactie (Nederland) Willem-Paul de Mooij T +31 (0)570 - 504386 E w.mooij@mybusinessmedia.nl

Belgische klanten Trevi nv Willem Holemans T +32 (0)9 - 3606216 E willem.holemans@trevi-regie.be

Adjunct-hoofdredactie (België) Yves De Groote T +32 (0)50 - 623520 E redactie@vmtfood.be

Marketing Judith Verbeek T +31 (0)10 - 570 504355 E j.verbeek@mybusinessmedia.nl

MYbusinessmedia Mr H.F. de Boerlaan 28 7417 DA Deventer Postbus 58 7400 GA Deventer Nederland

Vormgeving Colorscan bv, www.colorscan.nl

Redactie Philip Willaert E redactie@vmtfood.be

Abonnementen Voor vragen over abonnementen, bezorging en/of adreswijzigingen, kunt u bellen met onze Klantenservice. Tel: +31 (0)570 - 504300. E-mail: vmt@mybusinessmedia.nl. MYbusinessmedia BV, VMT Food, Posttbus 58, 7400 GA Deventer Introductie jaarabonnement € 49,- (i.p.v. € 79,-)* *prijzen zijn excl. 6% BTW en € 3,95 administratiekosten. Jaarabonnement geldt tot wederopzegging. Nieuwsbrief Wilt u de gratis wekelijkse e-mailnieuwsbrief ontvangen? Aanmelden: www.vmtfood.be/nieuwsbrief

ISSN 2352-5924 Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever openbaar worden gemaakt of verveelvoudigd, waaronder begrepen het reproduceren door middel van druk, offset, fotokopie of microfilm of in enige digitale, elektronische, optische of andere vorm. Publicaties geschieden uitsluitend onder verantwoording van de auteurs. Alle daarin vervatte informatie is zorgvuldig gecontroleerd. De auteurs aanvaarden echter geen aansprakelijkheid voor de gevolgen van eventuele onjuistheden.

NIEUW!

1e editie Gratis toegang

Alle technologische ontwikkelingen onder één dak Zorg dat u er bij bent! • Alle High Tech & ICT oplossingen voor productie-, proces- & kwaliteitsoptimalisatie • Alle High Tech & ICT onderdelen voor effectievere & efficiëntere machines en apparaten • Uitgebreid lezingenprogramma & (internationale) meet & match • U ontmoet de gehele keten • Unieke crossover tussen Topsector High Tech Systems & ICT en Topsector Agri & Food AgriFoodTech Platform CONGRES

INCLUSIEF

Vakbeurs & Congres

Van maatschappelijke uitdagingen naar innovatieve oplossingen, a joint (ad-)venture

Woensdag 14 en donderdag 15 december 2016 Brabanthallen ‘s-Hertogenbosch

Meer weten & exposeren?

www.agrifoodtech.nl 047

Microbiologie van Voedingsmiddelen Dit boek is een uniek naslagwerk waarin alle relevante microbiologische methoden van ISO, CEN, NEN, IDF en FNZ zijn gebundeld. Een deskundige redactie beschrijft meer dan 30 micro organismen, verdeeld over 10 productgroepen, welk gevaar er voor de productkwaliteit en productveiligheid bestaat. De vijfde druk is aangepast aan de normen en richtlijnen die de afgelopen jaren zijn verschenen. Belangrijke wijzigingen zijn o.a: criteria voor producten aangepast, methoden aangepast aan nieuw uitgebrachte normen, te verwachten ontwikkelingen t.a.v. methoden waarvan norm nog in ontwikkeling is, opname van enkele nieuwe methoden zoals Alicyclobacillus, STEC en Miniatuurbepaling Salmonella, deel 'Voedselvergiftigingen en infecties' is uitgebreider beschreven en deel 'Onderzoek in de productie omgeving' is uitgebreid met hoofdstuk over de primaire productiefase.

De laatste ontwikkelingen in microbiologisch onderzoek:  Betrouwbaar  Praktisch  Gebruiksvriendelijk

Bestel deze onmisbare uitgave nu: www.vmt.nl/Boeken/Microbiologie * Prijs is incl. € 3,95 administratiekosten en excl. 6% btw en € 5, verzendkosten.

Mijn bedrijf is heel bedreven in het recycleren. Wij laten onze gebruikte smeerolie ophalen door een geregistreerd inzamelaar.

Gebruikte smeerolie is een gevaarlijke afvalstof. Daarom gelden er strenge regels voor de opslag, het transport en de verwerking ervan. Alleen als de smeerolie van uw bedrijf wordt opgehaald volgens de procedure die OVAM, LB of OWD voorschrijft, kan ze op een milieuvriendelijke manier worden verwerkt. Reken dus op een geregistreerd inzamelaar om uw olie op te halen. Dan bent u zeker dat bij u in het bedrijf alles gesmeerd loopt.

TIP: kleine hoeveelheden gebruikte smeerolie kunnen recht geven op een forfaitaire vergoeding. Ontdek alle details op www.valorlub.be

EERST SMEREN, DAN RECYCLEREN

valorlub.be

SAFER, SMARTER, GREENER

KLARE KIJK OP CERTIFICATIE Vertrouwen en innovatie door certificering ■ DNV GL is wereldwijd de vertrouwde certificeringspartner voor organisaties actief in alle domeinen van de samenleving. ■ Een certificaat van DNV GL staat voor integriteit, verbetering, duurzaamheid en innovatie. ■ DNV GL heeft de nodige expertise op het vlak van kwaliteit, veiligheid, milieu, MVO, KMO Portefeuille, NEN-EN 1090, informatiebeveiliging, voedselveiligheid en sectorspecifieke onderwerpen om uw partner in certificering, auditing en training te zijn. Contacteer ons vrijblijvend voor meer info + 32 3 206 65 30

Auditeren van voedselnormen ISO 22000, FSSC 22000 Food, FSSC 22000 Packaging, BRC Food, BRC-IoP, BRC S&D, IFS Food, IFS Logistic, IFS Broker, GMP+, FAMI-QS, HACCP www.dnvgl.be

dnv.certificationbelgium@dnvgl.com

SEMINARS: PROGRAMMA 2016 GEZOND EN SMAAKVOL STRUCTUREREN EN HERFORMULEREN VAN VOEDING Het centrale thema speelt perfect in op de actuele trend naar clean label en naar allergenenvrije producten, de inspanningen voor suiker- en zoutreductie, de aandacht voor een duurzame voedselproductie, de vraag naar gezonde/ gezondere producten voor de consument, enz… maar bovenal het streven naar lekkere food & drinks. Om deze reden heeft het wetenschappelijk comité van Intrafood:16 olv Prof. Dr. Ir. Koen Dewettinck van Universiteit Gent beslist bij deze editie speciaal aandacht te besteden aan recentelijke ontwikkelingen binnen dit domein.

WOENSDAG 21 SEPTEMBER ‘16 11.00

De samenstelling van voeding en de effecten op de vertering (n.a.v. een onderzoek door verschillende universiteiten) Tom Van de Wiele, Associate Professor, Center for Microbial Ecology and Technology, Faculty of Bioscience Engineering, Universiteit Gent

11.30

Minder suiker en toch natuurlijk: mogelijkheden voor nu en de toekomst Charlotte Boone - Knowledge Manager, Flanders’ Food

12.30

Productkwaliteit@Delhaize: innovatie & herformulatie Gert Van Loock, Quality & Food Safety Manager Processed Food & Beverages, Delhaize Belgium

13.30

Graanvezels voor gezondere graanproducten: opportuniteiten, uitdagingen en oplossingen Prof. Gewoon Hoogleraar, Christophe Courtin – Afdelingshoofd Centrum voor Levensmiddelen en -microbiële technologie – Laboratorium voor Levensmiddelen en -biochemie, KU Leuven

14.30

Bioactieve stoffen uit onderbenutte planten als tool voor de ontwikkeling van gezonde voeding Prof. Yvan Larondelle - Faculty of Bioscience Engineering & Institute of Life Sciences, Université Catholique de Louvain

15.30

Chocolade: een gezonde illusie? Ir. Claudia Delbaere, Project Manager – Cacaolab

DONDERDAG 22 SEPTEMBER ‘16 11.30

Nieuwe technologie voor de creatie van vleesvervangers Prof. Dr. Atze Jan van der Goot, Wageningen University

12.30

Personalized Nutrition: ontwikkeling van voeding op maat Ir. Jeroen A. Wouters, Innovatie-manager Sport en Voeding, Olympic Training Centre Papendal, The Netherlands

13.30

Een tweezijdige benadering van palmolievervanging Ir. Davy Van de Walle –Wetenschappelijk Medewerker, Laboratorium voor Levensmiddelentechnologie en –proceskunde, Vakgroep Voedselveiligheid en –kwaliteit, Universiteit Gent

14.30

Invloed van de context op de voedingsproductbeleving Joachim Schouteten, Universiteit Gent

15.30

Suikerverlaging op natuurlijke wijze in bakkerijproducten en vullingen met oplosbare vezels uit de chicorei wortel Annick Van Den Heuvel, Technical Support Manager Benelux & France – Beneo Sudzucker Group

SEMINARS: GRATIS TOEGANG EN SIMULTAAN VERTAALD (NL | FR)