Thema: Duurzame certificering
Bavaria stap hoger naar duurzaamheid WWW.VMT.NL VOEDINGSMIDDELEN, MANAGEMENT EN TECHNOLOGIE
2017 | EDITIE
LOGO ALLEEN NIET MEER VOLDOENDE VOOR CONSUMENT • EENDUIDIGE DEFINITIE VOOR DUURZAME CHOCOLADE • DRIE BEDRIJVEN OVER VOOR- EN NADELEN VAN CERTIFICERING •
12
. #
' ) " # ' " $*,) # + ' ' '$
7A 33< D/< IA E3@3:2A ;33AB B==<//<53D3<23 4/0@79/<B3< D/< A>317/:3 >:/<B//@2753 =:7N< 3< D3BB3< D==@ 23 :3D3<A;7223:3<7<2CAB@73 3< 7A A>317/:7AB 7< 9:/<BA>31747393 D3B1=;>=A7B73A ,3@3:2E782 6334B H78
E3@9<3;3@A 3< 4/0@7393< 7< D3@A167::3<23 :/<23< < 23 >:/<B 7< .//<2789 E=@23< 27D3@A3 A==@B3< =:7N< D3@E3@9B B=B 1CAB=; ;/23 37<2>@=2C1B3< D==@ 5@=B3 7<B3@</B7=</:3 A>3:3@A 7< 23 16=1=:/23 7<4/<B 0/993@78 3< HC7D3:7<2CAB@73 3 ://BAB3 8//@ 7A 7< .//<2789 23 =CB>CB ;3B ;33@ 2/< 53AB353< 23H3 AB7857<5 H/: ==9 23 9=;3<23 8/@3< E=@23< 2==@53H3B +==@ 63B :3723< D/< 23H3 >:/<B E//@ K ;323E3@93@A 7< 27D3@A3 >:=353< AGAB3;3< E3@93< H=393< E78 33< /</:GB7A16 AB3@93 37<2D3@/<BE==@23:7893 %:/<B "/</53@ 3H3 >@=/1B73D3 >@=831B;/</53@ 7A 032@784A9C<275 3< B316<=:=57A16 5=32 =<23@:352 3< 6334B 33< 4=1CA => >3@4=@;/<13 ;/</53;3<B 3< 1=<B7<C=CA 7;>@=D3;3<B =<AC:B/<B <<3;/@73 D/< 23< =A B3:34==< =4
! )$ )' #(! ) *()$" ' ' &* ' " #)( #)$ # , %'$ * )( # ( '+ (
'
>/@B =4 B63 =AC< 1=;>/<G 7A =<3 =4 B63 :/@53AB >@=2C13@A =4 4@C7B /<2 D353B/0:3 7<5@3273<BA 4=@ 5:=0/: 4==2 03D3@/53 1=;>/<73A (+. 3;>:=GA A=;3
>3=>:3 /B D/@7=CA :=1/B7=<A 7< B63 #3B63@:/<2A E7B6 & 7< @32/ %=:/<2 3:57C; (>/7< /<2 B63 *( )63G A=C@13 B63 03AB 4@C7BA /<2 D353B/0:3A 4@=; B63 E=@:2IA @3<=E<32 5@=E7<5 /@3/A 7< (>/7< 3<3:CF /AB3@< C@=>3 /<2 B63 *( )63A3 4@C7BA /<2 D353B/0:3A /@3 >@=13AA32 7<B= 6756 ?C/:7BG 7<5@3273<BA :793 1=<13<B@/B3A >C@33A /<2 A7<5:3 8C713A ;/7<:G 4=@ 1=;>/<73A 7< B63 03D3@/53A 2/7@G /<2 0/93@G 7<2CAB@73A A >/@B =4 B63 5@=EB6 AB@/B35G =4 (+. E3 /@3 1C@@3<B:G A3/@167<5 4=@ /< 7<A>7@7<5 /<2 ;/@93B 2@7D3< <<=D/B7=< "/</53@ < B67A @=:3 G=C /@3 @3A>=<A70:3 4=@ 2@7D7<5 B63 7<<=D/B7=< >@=13AA B6@=C56 B63 3<B7@3 0CA7<3AA 16/7< /<2 23:7D3@7<5 <3E >@=2C1BA >@=13AA3A /<2 A3@D713A 4=@ 1CAB=;3@A =<AC:B/<B /<A 7:0@/<2A B3:3>6=<3 =@
" ) ( # $' $% ' ) $#( # (*%%!- # '+ ' # # +!$ ' ! + #(" ! #
# # ! *, #
#!$" 7A ;3B 1/
;323E3@93@A MM< D/< 23 5@==BAB3 :=57AB7393 4==2 273<ABD3@:3<3@A D/< C@=>/ 3< 53A>317/:7A33@2 7< 63B D3@D=3@3< 3< >@=2C13@3< D/< D:=370/@3 :3D3<A;7223:3< //@<//AB =<BE7993:B ( :=57AB7393 1=<13>B3< 3< =<23@AB3C<B H78 AB332A D/93@ B==<//<53D3<23 D3@:/23@A => 63B 530732 D/< AC>>:G 16/7< ;/</53;3<B ( 6334B D784 CA7<3AA *<7BA ( =:2AB=@3A 7A MM< D/< 23H3 D784 CA7<3AA *<7BA 3< 7A 53D3AB752 7< 3<323< !33CE3< $> 23H3 A7B3 E=@23< 4@C7B1=<13<B@/B3< 1=<4=@; 9:/<BA>31747393 E3<A3< 53>@=2C133@2 3B 5//B 673@078 =; 0:3<23< >C@3@3< >/AB3C@7A3@3< 6=;=53<7A3@3< /A3>B7A16 /4DC::3< 3< =;>/993< $> 23H3 :=1/B73 E3@93< 7< B=B//: ;323E3@93@A 3H3 532@3D3< CA7<3AA *<7B "/</53@ E=@2B 37<2D3@/<BE==@23:789 D==@ 23H3 /CB=<=;3 3< AC113AD=::3 0CA7<3AA C<7B ( =:2AB=@3A =<AC:B/<B /9=0 /< +3@0@//9 B3:34==< =4
# $' %'$ ) + + !$% ' # # #) '# ) $# ! #+ '$#" #)
"" #
$"" % 7A =<3 =4 B63 :3/27<5 A>@/G 2@G7<5 1=;>/<73A 7< B63 C@=>3/< B= 4==2 7<2CAB@G )63G 23D3:=> /<2 ;/<C4/1BC@3 7<<=D/B7D3 A>317/:BG A>@/G 2@732 >@=2C1BA ;/7<:G 4=@ 1:73<BA 7< B63 A31B=@A 0/93@G A/D=C@G <CB@7B7=</: /<2 6=B 1=:2 03D3@/53A )63 >@=2C1B >=@B4=:7= 1=<A7ABA =4 / D/@73BG =4 4/BA =7:A /<2 2/7@G 7<5@3273<BA )= AB@3<5B63< B63 >>:71/B7=< %@=13AA /<2 3D3:=>;3<B 3<B3@ 0/A32 7< ;;3< E3 /@3 :==97<5 4=@ /< =>3< /<2 1@3/B7D3 >>:71/B7=< )316<=:=57AB < B67A @=:3 G=C /@3 @3A>=<A70:3 4=@ 23D3:=>7<5 <3E /<2 =>B7;7H7<5 3F7AB7<5 >@=2C1BA /<2 />>:71/B7=<A 7< 1:=A3 1=::/0=@/B7=< E7B6 B63 1=;;3@17/: 23>/@B;3<B /<2 1CAB=;3@A -=C E7:: /:A= 03 E=@97<5 =< B@/<A:/B7<5 1CAB=;3@ <332A 7<B= >@=2C1BA /<2 />>:71/B7=<A =<AC:B/<B <<3;/@73 D/< 23< =A B3:3>6=<3 =@
(% ! *# ) " ) + ' #),$$' # +$$' # %'$ * ) (($') " #)
. # "
! & 7A ;3B ;33@ 2/<
;323E3@93@A 3<
E7<93:A E3@3:2E782 33< D/< 23 5@==BAB3 4==2 @3B/7:3@A )=B//: H78< 3@ @C7;
E7<93:A 7< #323@:/<2 3:57N 3< C7BA:/<2 3 /423:7<5 &C/:7BG ==2 (/43BG (CAB/7</07:7BG =>3@33@B ;3B K ;323E3@93@A D/<C7B 63B 6==429/<B==@ D/< 6=:2 3:6/7H3 7< .//<2/; 3B 1=;>:3B3 >@=2C1B/AA=@B7;3<B 7A D3@233:2 =<23@ 33< //<B/: &C/:7BG "/</53@A +==@ 23H3 /423:7<5 H=393< E78 33< 3<3@57393 &C/:7BG "/</53@ 273 D3@/<BE==@23:789 7A D==@ 63B 0=@53< D/< 23 9E/:7B37B D/< 23 3753< ;3@9>@=2C1B3< 07<<3< 63B B=353E3H3< /AA=@B7;3<B 7< 23 5363:3 93B3< D/< :3D3@/<173@ B=B 9:/<B 3H3 2//29@/16B753 >3@A==< 6334B 33< 1=;;3@17N:3 7<AB3::7<5 =<23@6=C2B </CE 1=<B/1B ;3B 23 :3D3@/<173@A 3< 2C@4B /23?C/B3 03A:7AA7<53< B3 <3;3< =<AC:B/<B <<3;/@73 D/< 23< =A B3:34==< =4
EEE 2C>> <: 7<4= 2C>> <: 3<3@//: =C:93AE35 , ,/53<7<53<
Vraag nu een gratis demo aan! www.4foodsoftware.com
Superstore Fresh & Go
BEZOEK ONS OP ANUGA FOOD FAIR! '
Software voor food industrie $ $ # # " $ ! #" $
EHGULMYHQ +HW UHVXOWDDW PppU FRQWUROH PppU Há&#x201A;&#x2C6; FLHQF\ PppU UXVW HQ
" $ ! # !" !" & " !" "# "
(( $ ! "
& "" #" $ " " ! ! $ $ $ ! %
! "% " !! !! $ $ ! #
! "%
ERP software
E-commerce
Data
Labeling
INHOUD
VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12
10.
ISO 26000 en MVO Prestatieladder hebben bij Bavaria duurzaamheid versneld . . . . . . . . . . . . . .
26.
16.
Bedrijven over voor- en nadelen van certificeren . . . . . .
29. 04
Nieuwe ISO-norm voor cacao op komst . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Foto cover: Van Assendelft FotograďŹ e
Alleen een logo is voor de consument niet meer voldoende
......
COLUMN
Maurice de Jong • m.jong@mybusinessmedia.nl
Nieuws 6
Nieuws
35
Agenda
37
Colofon
Mensenwerk Hoe kun je ervoor zorgen dat in de keten alles op rolletjes verloopt? Met andere woorden, hoe voorkom je dat er gefraudeerd wordt met voedingsmiddelen en hoe zorg je ervoor dat jouw voedingsmiddel niet met kinderarbeid wordt geproduceerd?
Thema: Duurzaamheid certificeren Certificering van duurzaamheid kent vele voor-
Keurmerken en certificeringen doen hun best om
delen. Er kleven echter ook nadelen aan. Het kost
verduurzaming aan te jagen en aantoonbaar te maken.
veel tijd en geld. Wat zijn de overwegingen?
Maar ook zij hebben zwakke punten. Neem de zaak met palmolieleverancier IOI, die vorig jaar onder vuur lag door Greenpeace. Het bedrijf zou zich schuldig
10
‘Certificering versnelt duurzaamheid’
15
Column: Een betere wereld door
maken aan de vernietiging van bos en veengrond. RSPO nam IOI tijdelijk het duurzaamheidscertificaat af. Standaarden zijn niet waterdicht en ook auditors
duurzaamheidskeurmerken
kunnen niet overal tegelijk zijn. Critici zeggen daarom
16
‘Prestatieladder is Nederlands feestje’
dat certificering de langste tijd heeft gehad en dat de
22
RSPO wil palmolie sneller duurzamer
toekomst aan de technologie is. Is dat zo?
26
Nieuwe ISO-norm cacao in de maak
29
Een logo is niet meer voldoende
Zowel technologie als certificeringen zijn slechts hulpmiddelen in de verduurzaming. Het blijft mensenwerk: directies en personeel van voedingsbedrijven moeten er in hun hart van overtuigd zijn dat het
Ingrediënt & Product 32
‘Clean label’ door milde raffinage
absolute noodzaak is. Klimaatverandering, droogte en armoede zijn vandaag de dag realiteit en daar is ook het Westen niet immuun voor. Technologie en certificering zijn nuttige gereedschappen om verduurzaming aan te jagen en fungeren als stok achter de deur. Verschillende certificeringen zorgen ervoor dat duurzaamheid geborgd wordt in de organisatie en dat afspraken worden nagekomen. Het blijft echter lastig om te zien wat zich afspeelt op palmolieplantages in het oerwoud. Drones en satellieten kunnen uitkomst bieden, maar wij consumenten, burgers, overheden en bedrijven moeten het uiteindelijk doen. Waar geen wil is, is ook geen weg.
05
NIEUWS IN HET KORT
Corbion Corbion neemt microalgenspecialist TerraVia Holdings over uit een faillisse-
Online nieuws
ment. Het uitgebrachte bod bedraagt omgerekend circa 16,8 miljoen euro. TerraVia is producent en leverancier van voedingsingrediënten met een breed en
• Hoe kan de voedingsmiddelenindustrie bijdragen aan een toename van het
divers platform dat zich voornamelijk richt op de ontwikkeling van ingrediënten
consumentenvertrouwen? HAK doet dit door de deuren open te gooien voor
op basis van microalgen.
publiek en pers. Pottenkijken noemen ze hun recente voorlichtingscampagne.
Op 2 augustus vroeg TerraVia zelf het faillissement aan. Op die datum maakte
Het liefst veranderen ze tevens de naam van de categorie. “De naam conserven
Corbion bekend dat het een stalking horse aandelen- en activakoopovereen-
past niet meer bij ons product.”
komst had gesloten met TerraVia. Deze overeenkomst was een eerste bod in
• NIZO ontwikkelde een technologie waarmee voor elk voedselingrediënt of
het verkoopproces.
product gescreend kan worden hoe effectief verschillende productformulerin-
......................................................................................www.corbion.com
gen zijn op de microbiële stabiliteit. De onderzoekers testten de methode op de stabiliteit van natuurdarmen. • Volgens het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) waren er
IOI Loders Croklaan
vorig jaar waren in Nederland 137 meldingen van paddenstoelenvergiftiging. In augustus dit jaar waren het er al 129, terwijl het hoogseizoen nog moest
Agribusiness- en voedingsbedrijf Bunge Limited kondigt een definitieve
beginnen.
overeenkomst aan met IOI Loders Croklaan waarin het 70 procent van de aandelen verkrijgt ter waarde van 946 miljoen dollar. De transactie breidt
Breid uw abonnement uit naar een VMT optimaal abonnement én lees naast het
de capaciteiten, het bereik en de schaal van Bunge uit. Dit zet het bedrijf
vakblad alle informatie op vmt.nl
op de kaart als wereldwijde leider in b2b-oliën. Bunge levert onder meer
............................................................................................... www.vmt.nl
oliezaden en granen. ........................................................................................ www.bunge.com
Alpro De Belgische producent van plantaardige dranken Alpro streeft naar meer lokale sojateelt. De Nederlandse sojateelt wordt gestimuleerd en opgeschaald, om zo de
Nestlé opent in India Food Safety Institute
ecologische voetafdruk te beperken. “Wij willen de sojateelt dichter bij huis brengen en ontwikkelen steeds meer lokale sojaproductie. Wij geloven sterk in
Nestlé heeft in India een instituut
de lokale productie en de sterke banden met lokale agrarische gemeenschappen,”
voor voedselveiligheid opgericht.
aldus Alpro.
Dit Nestlé Food Safety Institute
In 2015 heeft het bedrijf een samenwerking opgezet met 50 Nederlandse land-
(NFSI) is gevestigd in het R&D-
bouwers, waarbij op 170 hectare grond lokaal geteelde soja geoogst is. Dit jaar
centrum in het Indiase Manesar.
moet dit opgeschaald zijn naar 305 hectare. De samenwerking is mogelijk
Met de oprichting draagt Nestlé bij
gemaakt door Agrifirm, een Nederlandse coöperatie die 17.500 Nederlandse
aan de toenemende eisen voor veilige
landbouwers groepeert.
en gezonde voeding. Volgens Nestlé
............................................................................................. www.alpro.be
India zijn hygiëne en voedselveiligheid van cruciaal belang om de publieke gezondheid en het consumentenwelzijn te verbeteren. Het NFSI gaat onder andere onderzoek doen naar de ontwikke-
06
Zwanenberg
ling van analytische methodes. De voedselveiligheid zal verbeterd worden door
Zwanenberg speelt in op de vegetarische trend en gaat vleesvervangers, soepen
chemisch toezicht: het testen van producten op verontreinigingen zoals zware
en sauzen op de markt brengen. Volgens ceo Ronald Lotgerink is de flexitariër
metalen, pesticides, mycotoxines of verboden stoffen. Ook zal het NFSI
aan een opmars bezig. “Het is heel normaal voor jongeren om drie dagen per
wetenschappelijke kennis creëren om het opstellen van risicoverlagende
week geen vlees te eten.” Op termijn moet 50 procent van de omzet van
strategieën mogelijk te maken.
Zwanenberg komen uit niet-vleesproducten. Op dit moment is minstens
Het instituut wordt tevens de plaats waar kennis uitgewisseld wordt met bezorg-
90 procent van de jaaromzet van 400 miljoen euro nog gerelateerd aan de
de aandeelhouders bij kwesties over voedselveiligheid. Nestlé heeft in het NFSI
productie van boterhamworst in blik, knakworst, leverworst en andere
36 miljoen euro geïnvesteerd.
vleeswaren. ...................................................................................www.zwanenberg.nl
............................................................................................ www.nestle.in
VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12
NIEUWS
MEER NIEUWS OP WWW.VMT.NL
Prinsjesdag: 25 miljoen voor voedselautoriteit Extra budget voor het groeiend aantal leerlingen binnen het Groen Onderwijs, jaarlijks 2,5 miljoen euro voor een Digital Trust Centre om bedrijven te ondersteunen bij het tegengaan van cyberdreigingen, en eenmalig 25 miljoen euro voor de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) om haar toezichtsrol te versterken. Dat zijn de belangrijkste nieuwe maatregelen uit de beleidsarme begroting van het ministerie Foto: Shutterstock.com
van Economische Zaken die minister Kamp op Prinsjesdag aan de Eerste en Tweede Kamer heeft toegezonden. De ministers geven in het document aan dat de Nederlandse agrosector toonaangevend is, maar dat goed toezicht op de sector een belangrijke voorwaarde is. Daarom heeft het kabinet voor volgend jaar 25 miljoen euro beschikbaar gesteld
Het ministerie van Economische Zaken zet in op
een Digital Trust Centre. Dit centrum ondersteunt
voor de voedsel- en warenautoriteit om haar toe-
samenwerking rond de ontwikkeling van nieuwe
bedrijven bij het tegengaan van cyberdreigingen
zichtsrol te versterken.
technologieën als big data en blockchain.
en helpt ondernemers hun eigen cybersecurity
Het kabinet trekt ook extra geld – 6,2 miljoen euro
Tegelijkertijd zorgen snelle digitale veranderingen
te organiseren. Het centrum wil daarnaast cyber-
– uit voor Groen Onderwijs. Het vindt het een
voor nieuwe uitdagingen voor ondernemers. Het
spionage en andere vormen van cybercrime tegen-
goede zaak dat steeds meer leerlingen kiezen voor
kabinet stelt vanaf volgend jaar daarom structureel
gaan.
het Groen Onderwijs, maar volgens de ministers
26 miljoen euro beschikbaar voor cybersecurity.
komt hierdoor de bekostiging in de knel.
Hiervan is 2,5 miljoen euro per jaar bestemd voor
Nieuwe chocolade is roze Tachtig jaar na de introductie
De roze chocolade heeft een lichte
van witte chocolade presenteert
bessensmaak. De kleur en de smaak
Barry Callebaut Ruby. Deze
zijn van nature aanwezig in de Ruby-
roze variant is er nu naast
cacaoboon. Bij de productie is het dan
pure en witte chocolade en
ook niet nodig kleur- en smaakstoffen
melkchocolade.
toe te voegen. De uitvinding van deze
De cacaoboon komt uit verschillende
de samenwerking tussen de Jacobs
delen van de wereld en heeft specifieke
University in Bremen en verschillende
eigenschappen die verantwoordelijk zijn
R&D-centra van Barry Callebaut.
chocolade is mogelijk gemaakt door
voor de smaak en kleur die vrijkomt bij het produceren van Ruby-chocolade.
..........................www.callebaut.com
......................................... www.rijksoverheid.nl
advertentie
YOUR PARTNER IN QUALITY ASSURANCE
Analyses: Allergenen (ELISA+PCR), voedingswaarde, mycotoxinen en andere contaminanten, microbiologie, microscopie, GMO, vleestypering, NIR enz. Ook voor: Labelcheck, verhandelbaarheidsrapporten, monstername en advies. Nutrilab B.V. Burgstraat 12 4283 GG Giessen Tel: 0183-446 305 www.nutrilab.nl info@nutrilab.nl
07
NIEUWS
VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12
CSM ontwikkelt 3D-printers voor de voedingsindustrie
‘We kunnen sneller verduurzamen door eigen productie’
Het Amerikaanse CSM Bakery Solutions gaat samenwerken
De nieuwe vleesverwerkende fabriek die de Belgische retailer
met 3D Systems bij het ontwerpen van 3D-printers voor de
Colruyt eerder dit jaar opende in Halle is sinds kort volledig
voedingsindustrie. Naar verwachting is de distributie eind
operationeel. Door een grotere capaciteit hoeft er substantieel
volgend jaar klaar. “Chocolade en koekjes zijn erg geschikt
minder extern te worden geproduceerd.
voor 3D-printen”, zegt TNO-expert Kjeld van Bommel. “Door zelf de productie in handen te nemen, kunnen we sneller verduurzamen”, zegt Stefean Goethaert, director van Colruyt Group Fine Food. Goethaert sprak dinsdag 19 september op de Flanders’ FOOD Inspiration Days in het Belgische Edegem. Colruyt, dat verduurzaming hoog in het vaandel heeft staan, is er als retailer van overtuigd dat je sneller stappen kunt zetten op het gebied van duurzaamheid in voedselproductie als je zelf ook die productie in handen hebt. “Zo branden we al tachtig jaar onze eigen koffie”, aldus Goethaert. Daarnaast heeft de retailer de productie van een deel van wijn, kaas, brood en vlees in handen. De grip van de retailer op productie neemt toe. In de vleesproductie van Colruyt Fine Food is het afgelopen jaar bijvoorbeeld een enorme stap gezet, zegt Goethaert. Begin dit jaar opende een gloednieuwe productiehal voor vlees en vleeswaren van 18.000 vierkante meter. “Daarmee hebben we de opperCSM Bakery Solutions en 3D Systems gaan samen werken aan een aantal
vlakte verdubbeld, want de oude fabriek staat er ook nog”, zegt de director.
prototypes, die gebaseerd zijn op 3D Systems’ Chefjet Pro 3D-printer. De 3D-printers gaan gebruikt worden voor culinaire doeleinden op professioneel niveau. Volgens vicepresident Sebastian Siethoff van CSM Bakery Solutions, zijn er al vele prototypes beschikbaar. Aan BakeryandSnacks vertelt hij: “Het mooie van deze technologie is dat ze de klassieke weg omzeilt en chefs en voedingsexperts de mogelijkheid geeft om complexe en zoete creaties te bedenken, te ontwerpen en te printen in slechts enkele uren.” CSM en 3D Systems zien een hoge mate van relevantie voor zowel culinaire chefs als de voedingsindustrie. President en ceo Marianne Kirkegaard van CSM stelt dat de samenwerking de potentie heeft om de voedingsindustrie te veranderen. 3D-printen heeft volgens haar al vele industrieën geholpen. Ze ziet een goede toekomst voor de voedingsindustrie. Volgens 3D-expert Kjeld van Bommel van TNO scheelt het gebruik van
Hij vervolgt: “Er staan 240 nieuwe machines en de fabriek is in tien maanden
3D-printers op de lange termijn veel tijd en geld. Ook hoeven bedrijven niet
tijd gebouwd. De coördinatie hebben we volledig in de hand gehouden.”
zo veel verschillende apparaten te gebruiken als nu vaak het geval is. “Op dit
Er werken nu 1.200 mensen in de vleesproductie van Colruyt. Van de 20.000
moment is een aantal kleine 3D-printers in gebruik voor thuis of in de gastro-
ton vlees en vleeswaren die Colruyt jaarlijks verkoopt, werd 10.000 ton zelf
nomie. Dit kan echter veel verdergaan. De samenwerking tussen CMS en 3D
geproduceerd. Dat moet nu groeien naar 15.000 ton.
Systems is daar een mooi voorbeeld van. Chocolade en koekjes zijn erg geschikt voor 3D-printen. Consumenten verwachten hierbij gekke vormen en kleuren. 08
Lees het complete artikel op VMT.nl
Een appel daarentegen zou minder goed aanslaan.” .................................................................. www.csmbakerysolutions.com
..............................................................................www.flandersfood.com
PERSONALIA
NestlĂŠ Nederland
Start-up wil consument aan de insecten krijgen met Bux Burger
Marjolijn Niggebrugge is per 1 september aangesteld als commercieel directeur van NestlĂŠ Nederland. In deze functie is Niggebrugge verantwoordelijk voor de verkoop van kofďŹ e (onder meer NescafĂŠ), culinaire producten (onder meer
Bugfoundation, een start-up uit het Duitse OsnabrĂźck, wil
Maggi), babyvoeding (NAN Optipro) en chocolade
een einde maken aan de terughoudendheid bij consumenten
(onder meer KitKat en NestlĂŠ Lâ&#x20AC;&#x2122;atelier) in het
om insecten te eten. De lancering van de Bux Burger bij
retail- en out-of-homekanaal. Ook gaat zij deel
groothandel Makro moet daaraan bijdragen.
uitmaken van het bestuur van NestlĂŠ Nederland. De focus van Niggebrugge ligt op samenwerken, categoriegroei en omnichannel- denken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.nestle.nl
Tebodin Het college van bestuur van BilďŹ nger heeft Arjan van der Vliet (45) benoemd tot chief ďŹ nancial ofďŹ cer van Tebodin. Van der Vliet heeft veel ervaring opgedaan in de industriĂŤle sector, voornamelijk in de olie- en gassector en op het gebied Bugfoundation is een van de eerste insectenverwerkende bedrijven in Nederland
van gasturbines en motoren. Hij werkte ruim veertien
en BelgiĂŤ. Dankzij de ondersteuning van het Nederlands-Duitse samenwerkings-
jaar bij General Electric en brengt een sterke ďŹ nan-
platform FOOD2020 kan het bedrijf nu doorstoten naar de Europese markt.
ciĂŤle achtergrond mee. Hij is op 1 september bij
Het succes schuilt naar eigen zeggen in het rechtstreeks aanspreken van consu-
Tebodin begonnen.
menten. De Bux Burger wordt verkocht door restaurants, cateraars en kleinere
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.tebodin.bilďŹ nger.com
supermarkten in Brussel, Utrecht, Groningen, Den Haag, Maastricht en Eindhoven. Met de burger, die voor 43 procent bestaat uit buffalowormen, zegt Bugfoundation te laten zien welk potentieel deze producten bieden. Nog dit jaar wordt de burger opgenomen in het assortiment van de Makro. Andere advertentie
landen zouden snel kunnen volgen. De Europese Unie toetst momenteel een verordening op dit gebied. FOOD2020 bevordert samenwerking tussen Duitse en Nederlandse bedrijven en onderzoeksinstellingen. Het wordt ondersteund door het Interreg VAsamenwerkingsproject, dat wordt gefinancierd door onder meer de Europese Unie. Ook Essento, een start-up uit ZĂźrich, heeft met hulp van FOOD2020 insectenhoudende producten ontwikkeld die onder andere via de Zwitserse
R-Biopharm AG
RIDAÂŽQUICK Gliadin Sneltest voor het testen van grondstoffen en oppervlakten
supermarktketen Coop worden verkocht. â&#x20AC;&#x153;We hebben er lang naar toegewerkt, en nu is het eindelijk zover: als eerste detailhandelaar in Zwitserland starten wij de verkoop van producten met insecten van Essento,â&#x20AC;? aldus Silvio Baselgia, leider van de categorie management en verse aankopen van Coop. â&#x20AC;&#x153;De producten zijn perfect om de culinaire veelvoudigheid van insecten te leren kennen.â&#x20AC;? ..........................................................................www.bugfoundation.com
5FMFGPPO r XXX S CJPQIBSN DPN
09
VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12
DUURZAAMHEID & MVO
CERTIFICERING REPORTAGE
Foto: Bavaria
‘Certificering versnelt verduurzaming’ Richtlijnen geven Bavaria houvast 010
Toen Bavaria in 2011 aan de slag ging met de duurzaamheidsrichtlijn ISO 26000 en de MVO Prestatieladder was het een van de eerste voedings- en drankenbedrijven. Hoe heeft het beleid van de bierbrouwer zich sinds die tijd ontwikkeld? “Maatschappelijk verantwoord ondernemen was destijds één onderdeel. Nu is het vervlochten in de hele onderneming”, zegt duurzaamheidsmanager Marthijn Junggeburth in gesprek met VMT.
De chandelier van blauwe en kleurloze bierflesjes hangt als een
ideeën in opgevoerd worden. Afgelopen jaar gingen er drie van
waaier boven de bar in de centrale ruimte van Bavaria’s hoofd-
de zes over duurzaamheid. Er waren heel innovatieve ideeën bij.
kantoor in Lieshout. Ook de ijsvogel, het duurzaamheidssymbool
Ik zeg niet dat we die allemaal gaan doorvoeren, maar het borrelt
van de bierbrouwer, pronkt nog steeds op de tap. Toch zijn er ook
echt van onderuit.”
veranderingen zichtbaar: op de muren staan boodschappen die
Hoewel medewerkers naar hartenlust mogen spuien, is verduurza-
bezoekers en medewerkers moeten inspireren. Op een van de
ming zeker niet vrijblijvend. Duurzaamheidsdoelen plus instructies
wanden prijkt een uitvergrote foto van een directielid in klimuitrusting in een oogverblindend berglandschap met de tekst:
‘Richtlijnen geven ons ook commercieel succes’
‘Cheers to life on top of Mount Everest # nr.4 on my bucketlist.’
en procedures over hoe daar te komen, zijn inmiddels stevig ingebed in de organisatie. Bavaria gebruikt daarvoor de internationale
Verderop staat de boodschap: ‘Cheers to life after brewing that
richtlijn ISO 26000. Die geeft niet alleen richting aan het mvo-
perfect beer!’ met een breed glimlachende bierbrouwer. Achter
beleid, maar biedt ook een kapstok om het aan op te hangen.
de bar hangt aan de The Bucketlist Wall een flatscreen waarop
De MVO Prestatieladder fungeert als managementschil om ISO
logistiek medewerkers vertellen over hun bucket: verbetering
26000 voor het continu verbeteren van de duurzaamheid. In 2011
van de verkeersveiligheid. Bij Bavaria is de sfeer haast voelbaar
was Bavaria een van de eerste voedings- en drankenbedrijven die
om met z’n allen het bedrijf naar een hoger plan te tillen. Alsof
gingen werken met ISO 26000 en de MVO Prestatieladder. “In
het om één grote familie gaat. Dat is niet verwonderlijk, want
2011 was mvo nog een kunstje van een klein deel van het bedrijf.
de bierbrouwer wil juist meer gaan uitdragen dat het een familie-
Nu is het veel meer: de organisatie is ervan doordrenkt. Onze
bedrijf is met de daarbij behorende waardes. Niet alleen is het doel om in 2020 de mijlpaal van één miljard euro omzet te behalen; tegen die tijd wil Bavaria ook een stuk duurzamer zijn.
ISO 26000 en MVO Prestatieladder
“De basis van onze strategie 2020 is het manifest van de familie
ISO 26000 is een internationale richtlijn voor duurzaamheid. Die
(Swinkels, red.) dat stoelt op rentmeesterschap”, legt duurzaam-
kan als kapstok dienen voor bedrijven om hun duurzaamheidsbeleid
heidsmanager Marthijn Junggeburth uit. “Dat manifest – nu
aan op te hangen. Het uitgangspunt is dat een organisatie vanuit
zo’n twee jaar oud – eindigt met ‘alles wat we doen, doen
een basishouding (7 mvo-principes) samen met de stakeholder
we voor de volgende generatie’. Natuurlijk snapt iedereen de
bekijkt welke maatschappelijke thema’s (37 onderwerpen) zij aan
financiële doelstellingen, maar er zit heel veel meer achter.”
de slag gaat. ISO 26000 is niet te certificeren omdat het een richtlijn is. Wel is er een zelfverklaring die kan worden gecertificeerd.
Ideeën voor verduurzaming
Bavaria heeft er voor gekozen niet met zo’n zelfverklaring te werken.
De bierbrouwerij daagt bijvoorbeeld haar medewerkers uit met
De MVO Prestatieladder maakt het mogelijk om 33 mvo-indicato-
ideeën te komen voor onder meer de verdere verduurzaming
ren door middel van een managementsysteem en in samenspraak
van het bedrijf. De directie heeft heel duidelijke duurzaamheids-
met de stakeholders voortdurend te ontwikkelen. De ladder is
doelstellingen geformuleerd, legt Junggeburth uit. Het topmana-
gebaseerd op communicatie met stakeholders op basis van deze
gement heeft wel de hulp van alle medewerkers nodig om die
indicatoren in het managementsysteem. Een bedrijf kan op vijf
doelstellingen te behalen en roept hen op oplossingen aan te
niveaus gecertificeerd worden. Voor informatie:
dragen die onder andere de verduurzaming kunnen versnellen.
www.mvoprestatieladder.nl en www.mvonederland.nl.
Daarvoor is er een Pink Innovation Box. “Daar mogen allerlei
011
VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12
DUURZAAMHEID & MVO
CERTIFICERING REPORTAGE
managers hebben ook doelstellingen gekregen, vaak gericht
gemaakt dat voldoet aan de eisen van de belanghebbenden. “Dat
op energie en water.”
waren we niet gewend”, herinnert Junggeburth zich. Het verslag is veel transparanter geworden en er is geïntegreerd: het financiële
ISO 26000 en MVO Prestatieladder
jaarverslag en het mvo-verslag zijn samengevoegd tot één. “Voor-
In de afgelopen tijd kromp Bavaria het aantal certificeringen verder
heen was die jaarrekening maar beperkt openbaar, dus voor ons
in. “We dachten: als je aan ISO 26000 nog een paar dingen kunt
was het best een stap om die integratie te doen en daar heel trans-
toevoegen – dat kun je afspreken met de certificerende instelling
parant in te worden”, geeft de duurzaamheidsmanager aan. “Door
– dekt dat eigenlijk de hele
het transparante jaarverslag
lading. En meer nog dan in
krijgen stakeholders nu beter
2011 hebben we deze richtlijn om al onze mvo-activiteiten af te dekken, dus ook milieu en veiligheid. We interpreteren
‘Door de MVO Prestatieladder zijn we meer gaan doen met onze stakeholders’
inzicht in onze belangen en verantwoordelijkheden.” Deze openheid dwingt Bavaria om regelmatig bij de belangheb-
ISO 26000 ook heel ruim. Deze
benden te toetsen of het nog op
richtlijn is voor ons alleen maar
het juiste spoor zit.
belangrijker geworden.”
Stakeholders
de kwaliteit en voedselveiligheid borgt. Om de verduurzaming
Dan komt automatisch het tweede obstakel in zicht bij het bereiken
daadwerkelijk naar een hoger niveau te tillen, werkt Bavaria met
van niveau 4: de stakeholdersconsultatie. De prestatieladder eist
de MVO Prestatieladder. Die bestaat uit vijf niveaus en toont aan
namelijk bij duurzaamheid op dit hoge niveau dat bedrijven hun
hoe goed een bedrijf presteert en hoe het de prestaties borgt.
stakeholders intensief betrekken bij het duurzaamheidsbeleid.
“Het is ons managementsysteem voor het continu verbeteren van
Daarom houdt Bavaria om de drie jaar een groot overleg met een
elementen van duurzaamheid”, zegt Junggeburth. “Via interne
divers pluimage aan partijen. Zo schoven bijna drie jaar geleden
audits controleren we of we op schema liggen.”
onder anderen een start-up, een bankier, een eventorganisator,
In 2015 wist het Brabantse familiebedrijf niveau 4 van de MVO
lokale wethouders en zelfs een autoverkoper aan bij Bavaria in
Prestatieladder te bereiken, het op een na hoogste niveau. Daar
Lieshout. De kernvraag op die bijeenkomst luidde: wanneer zou
kwam best nog wat bij kijken. Zo moest er een jaarverslag worden
jij trots zijn op Bavaria wanneer je tien jaar verder bent.
Foto: Van Assendelft Fotografie
Naast de duurzaamheidsrichtlijn werkt Bavaria met IFS, dat
012 “We leggen de lat voor duurzaamheid hoog”, benadrukt duurzaamheidsmanager Marthijn Junggeburth.
wel om er kritisch naar te kijken: hoe kun je zo min mogelijk bestrijdingsmiddelen gebruiken.”
Supermarkten Het toepassen van ISO 26000 en de MVO Prestatieladder heeft de manier van denken beïnvloed en de verduurzaming versneld. “Kijk naar de stakeholders. Door de prestatieladder zijn we hier meer mee gaan doen.” Maar Junggeburth ziet ook dat het aantoonbaar maken van duurzaamheid steeds meer een eis wordt. En dat doe je
Foto: Bavaria
gemakkelijker als je hiervoor een certificaat of richtlijn kan laten zien. “Als supermarkten bij ons audits komen uitvoeren, kunnen we laten zien dat we hier goed over hebben nagedacht. Dan zijn we zo klaar. Als auditors er niet zeker van zijn dat de systemen op orde
De bierbrouwer heeft op zijn terrein een zwaluwmuur laten plaatsen om de
zijn, kan het hele (audit)circus dagen duren. Natuurlijk hebben we
biodiversiteit te bevorderen.
af en toe nog wel discussies, bijvoorbeeld over de interpretatie van internationale wetgeving.” Ook merkt Junggeburth dat internationale retailers steeds meer duurzame databases hanteren waarin
“Je ziet dan heel veel dynamieken ontstaan. Dat proces leidt
leveranciers moeten aantonen dat ze duurzaam opereren. “Als je
uiteindelijk tot onze nieuwe mvo-strategie, met andere accenten
dan laat zien dat je een certificaat hebt, gebaseerd op ISO 26000,
dan we van tevoren bedacht hadden. Kijk, water, energie en verant-
en een managementsysteem daaromheen, ontstaan er geen dis-
woord alcoholverbruik zullen altijd blijven. Dat is des brouwers.
cussies.” De MVO Prestatieladder en ISO 26000 heeft de bierbrou-
Maar er komt nog iets anders bij en dat zat hem met name in
wer ook commerciële successen gebracht. Hierdoor wist Bavaria
samenwerken en de dialoog opzoeken.”
drie grote horecapartijen aan zich te binden. “Als we duurzaamheid niet zo aantoonbaar hadden geborgd in onze organisatie, was dit
Samenwerking boeren
niet gebeurd.”
De MVO Prestatieladder is een onmisbare tool om duurzaamheid
De komende tijd zet Bavaria vol in op circulair ondernemen. Om
in de organisatie te borgen en de risico’s te bekijken die daarmee
dit te borgen en bewustwording te creëren, zullen ook ISO 26000
samenhangen, vertelt Junggeburth. Zonder dit systeem val je
en de MVO Prestatieladder een belangrijke rol spelen. “We willen
terug op de gangbare managementsystemen. Dan is er het risico
hier echt op gaan meten en er prestaties aan koppelen. Dat is best
dat zaken niet worden aangepakt of onvoldoende worden geborgd.
wel een uitdaging, want wat is circulair ondernemen, hoe meet je
De manager neemt graag het Boer-Bier-Waterproject als voorbeeld,
dat en hoe vertaal je het naar prestaties en concrete doelstellingen?
een initiatief dat medio 2011 is gestart met als gezamenlijk belang
We zitten nu midden in dat proces.”
schoon water voor de lange termijn. Hierin maakt Bavaria afspraken over het leveren van gezuiverd afvalwater aan boeren, die
• MAURICE DE JONG •
vaak tevens omwonenden zijn van de brouwerij. Die afspraken legt Bavaria vast in zijn systeem. Junggeburth: “Dat moet dan wel
Waarom gaat Bavaria niet voor niveau 5 van de MVO
goed werken. Er moet naar veel dingen worden gekeken: worden
Prestatieladder? Lees dat op vmt.nl
er reviews gedaan, houden mensen zich aan de afspraken en zijn de instructies en procedures nog actueel? Al deze zaken zitten in ons managementsysteem dat MVO Prestatieladder heet. Zonder dit systeem kan iemand besluiten de kraan open te draaien wanneer het droog is en dicht te draaien wanneer het nat is, terwijl we daarover andere afspraken hebben gemaakt. De MVO Prestatieladder reikt tools aan om dit goed te organiseren.” De ladder en certificering in het algemeen zijn een prima middel Foto: Bavaria
om leveranciers van de essentiële grondstof gerst aan de afspraken te houden. “Dan gaat het bijvoorbeeld over hoe transparant ze zijn in het gebruik van gewasbescherming en of ze hun best doen om zo weinig mogelijk hiervan te gebruiken. We zeggen niet: je mag
Via een vijzel gaat gezuiverd afvalwater naar boeren in de omgeving. Bavaria
het niet gebruiken, want het is niet biologisch. We stimuleren het
werkt met de agrariërs samen in het Boer-Bier-Waterproject
013
culinaire smaaksystemen harmonie van umami
Adverteerdersindex VMT AZO
pagina 19
DUPP â&#x20AC;&#x201C; Food Recruitment Dyson Benelux
pagina 2 pagina 24 + 25
Estrategy Hartig Vlees Gevogelte Groente Bouillon Umami systemen Sojasauzen MSG en alternatieven Zoutreductie systemen
Yama heeft alle basisingrediĂŤnten voor hartige smaken, aansluitend op de trends van vandaag. Kennis van de juiste balans en toepassing maken ons Umami pakket compleet. YAMA, Your silent partner in famous food
pagina 3
Eurofins Food Testing Netherlands
pagina 31
Heleon food group
pagina 14
Jenx
pagina 36
Lets
pagina 28
Mikrocentrum Nederland
pagina 28
Nutrilab
pagina 7
R-Biopharm A
pagina 9
RAI Amsterdam
pagina 34
Tebodin Netherlands
pagina 39
Tetra Pak Processing Systems
pagina 40
Uticon Engineering Consultancy
pagina 31
Yama Products
pagina 14
Vincotte ISACert Nederland
pagina 19
HeproďŹ&#x201A;ex BV
Premium Hose Solutions Binnen Heleon Group is HeproďŹ&#x201A;ex BV dĂŠ specialist op het gebied van kwalitatief hoogwaardige slangen en appendages voor de Voedingsmiddelen Industrie, Farmaceutische Industrie en Algemene Industrie. De kern van ons bedrijf is het adviseren, aanpersen en leveren van de juiste slang voor iedere denkbare toepassing. Door onze uitgebreide eigen werkplaats kunnen we veel uitvoeringen uit voorraad leveren met aangeperste koppelingen eventueel voorzien van 90 graden bochten of speciale aansluitingen. Ook slanginspectie m.b.v. video endoscopie en lasergravering van koppelingen, behoort tot de mogelijkheden. Graag denken we met u mee en ontwikkelen samen met u de meest eďŹ&#x20AC;ectieve toepassingen en oplossingen. Ontdek de kracht van de Heleon Group. Heleon Group HeproďŹ&#x201A;ex BV Van der Waalsweg 13 3241 ME Middelharnis Nederland Tel: (0187) 89 09 09 www.heproďŹ&#x201A;ex.com
Roestvaststalen buizen en ďŹ ttingen - sanitaire koppelingen - afsluiters - slangen - ďŹ lters en andere armaturen voor de voedingsmiddelen en farmaceutische industrie
VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12
DUURZAAMHEID & MVO
CERTIFICERING COLUMN
Een betere wereld door duurzaamheidskeurmerken Als je al zo lang met keurmerken
elke retailer zijn vingers bij aflikt (LEI/
bezig bent als ik, ben je het aan
WUR, monitor duurzaam voedsel).
jezelf verplicht regelmatig achterover
Daarbinnen neemt biologisch een
te leunen en van een afstand naar je
groot aandeel voor zijn rekening.
inspanningen te kijken. De vraag is
Voor de consument is dat herkenbaar
immers niet alleen of je de dingen
als duurzaam. Niet voor niets zijn de
goed doet, maar ook – en misschien
marketeers van een hamster-grutter
vooral – of je de goede dingen doet.
afgestapt van het concept Puur &
Dus de vraag aan mijzelf is: wordt de
Eerlijk en helemaal overgegaan op
wereld beter van duurzaamheidskeur-
het etaleren van biologisch. Een duide-
merken? Bloeien planten uitbundiger,
lijk herkenbaar begrip. En niet meteen
worden mensen en beesten blijer en
roepen ‘ja maar biologisch is niet het-
bijen talrijker? Lees: wat is de impact
zelfde als duurzaam’. Dat weet ik ook.
van keurmerken op milieu, klimaat,
Biologisch scoort in elk geval beter op
biodiversiteit, dierenwelzijn en eerlijke
biodiversiteit dan niet-biologisch. En
handel? En elke keer denk ik weer: ja,
ook hier treedt het kartrekkereffect
de wereld gaat erop vooruit als er meer
op: de gangbare niet-biologische
met duurzaamheidskeurmerken wordt
landbouw heeft veel goede aspecten
gewerkt. Laat ik twee belangrijke
inmiddels in de eigen bedrijfsvoering
mechanismes schetsen.
geïntegreerd. Terug naar de consument. Dit soort
B2B
ontwikkelingen laat zien dat het werken met eenvoudige con-
Een duurzaamheidskeurmerk werkt in een sector als kartrekker.
cepten de consument meer bedient dan de wildgroei van alle
Meestal begint het als een niche. Al snel komt er een grotere
blije beestjes en groene blaadjes die ik de afgelopen jaren heb
speler bij die net iets onder de eisen gaat zitten maar die wel de
gezien. Daarmee worden alle claims ongeloofwaardig. Dus ik
markt mee omhoog trekt. Een voorbeeld. Max Havelaar begon
ga graag voor een paar sterke herkenbare (top)keurmerken.
als klein aandeel, maar zorgde ervoor dat UTZ de grote stromen
Want bekend maakt bemind, die open deur trap ik graag nog
ging verduurzamen. De rest wil dus niet achterblijven. Sterker
even in. Dus ja, duurzaamheidskeurmerken helpen de wereld
nog, soms zorgt een duurzaamheidskeurmerk dat zelfs achter-
vooruit. De markt wordt gestimuleerd na te denken en mee te
blijvers boven de wettelijke eisen uitkomen. Niemand wil zich
groeien in de verduurzaming van de productie. En de consu-
schamen voor zijn product. Milieu Centraal merkte dat toen het
ment kan gemakkelijker duurzame keuzes maken door zijn
keurmerken ging benchmarken: de gangbare praktijk ligt soms
spaarzame aandacht te besteden aan snel herkenbare pro-
hoger dan het wettelijk vereiste minimum. Waarmee we ook
ducten.
tegen een aantal keurmerken moesten zeggen: ‘Sorry, u krijgt
We doen met zijn allen de dingen dus goed. U, ik en al die
een matige beoordeling, want uw toegevoegde waarde is nihil’.
anderen die betrokken zijn bij duurzaamheid. En als we
Een duurzaamheidskeurmerk trekt aan de markt, en hoe groter
samenwerken, lukt het ook de goede dingen te doen. Op
die trek hoe meer de sector als geheel verduurzaamt. Pure winst.
weg naar die betere wereld!
B2C
• VERA DALM •
Consumenten kopen steeds meer duurzaam. De stijging van
V. Dalm is directeur van voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal, zij schrijft op
het marktaandeel duurzaam voedsel laat groeicijfers zien waar
persoonlijke titel
015
DUURZAAMHEID & MVO
VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12
CERTIFICERING ACHTERGROND
‘Prestatieladder is Nederlands feestje’ Voor- en nadelen certificering van duurzaamheid De MVO Prestatieladder en ISO 26000-zelfverklaring kosten bedrijven veel tijd en dus ook geld. En wat levert het op? En is het bijvoorbeeld beter om te focussen op één mvo-issue, zoals bij het ISO 14001-certificaat? Drie ondernemingen schetsen tegenover VMT de voor- en nadelen.
laten zien dat je oprecht met duurzaamheid bezig bent.”
B Corps Verstegen Spices & Sauces is gecertificeerd volgens de MVO Prestatieladder op niveau 4, wat betekent dat het bedrijf koploper is
“Eigenlijk zou certificering voor duurzaam-
mogelijk is. Blijkbaar zijn er nog altijd
in de branche. “De prestatieladder heeft
heid helemaal niet nodig moeten zijn”, zegt
bedrijven die puur handelen vanuit het
heeft ons veel opgeleverd”, zegt Van Keep.
Marianne van Keep, director Sustainability
kostenperspectief en niet oprecht open
“Het geeft je structuur en dwingt je in een
bij Verstegen Spices & Sauces. “Ik zou liever
en eerlijk zijn. En zolang we bedrijven nog
bepaalde richting te denken. Wel is het
streven naar opperste transparantie. Maar
niet altijd op hun woord kunnen geloven,
jammer dat onze klanten het certificaat
de fipronilcrisis laat zien dat dit nog niet
is certificering een goede manier om te
nog onvoldoende waarderen. En ik vind het jammer dat het een Nederlands feestje is. Buitenlandse klanten kennen de ladder niet. Daarom ben ik me aan het oriënteren op andere duurzaamheidsnormen en -certificaten. Veel internationale certificaten, zoals Rainforest Alliance, zijn productgericht. Ik zoek een certificeringsnorm die organisatiegericht is, zoals Sedex, de NEN 26000-zelfverklaring, B Corps of EcoVadis. Sedex heeft als nadeel dat het voornamelijk gericht is op de supplychain. En EcoVadis is niet echt een certificaat maar meer een score waaraan je je eigen beleid toetst. B Corps en EcoVadis hebben als voordeel dat ze de hele organisatie doorlichten en daarom passen ze wellicht het beste bij
Foto: Marco ter Beek
ons.”
016 Voor Royal A-Ware is een goed arbeidsklimaat een belangrijke pijler van het mvo-beleid.
Internationaal Van Keep zegt dat de MVO Prestatieladder haar ‘waanzinnig veel geld kost’. “Je bent tijd en geld kwijt aan de voorbereiding van
Kroft vindt het jammer dat beide normen erg algemeen zijn. “De indicatoren zijn voor alle sectoren toepasbaar. Daardoor staan specifieke thema’s zoals dierenwelzijn er niet in. We hebben die er zelf aan toegevoegd en daar hebben we onze eigen duurzaamheidsprogramma’s voor.”
Platslaan in Excel Wat hebben de normen haar opgeleverd? “De ISO 26000-zelfverklaring, en vooral de prioriteitenmatrix, heeft ons geholpen
Foto: Verstegen Spices & Sauces
prioriteiten te stellen”, zegt Kroft. “Ze
Verstegen traint de peperboeren in Indonesië om verschillende mvo-vraagstukken naar een hoger niveau te tillen.
geeft daarnaast een goede leidraad om op een open manier over duurzaamheid te communiceren. De ISO 26000-norm geeft mij bovendien een waardevol houvast tijdens ons jaarlijkse moment van reflectie.” Royal A-ware wil met de prestatieladder aantonen dat het een robuust duurzaamheidsbeleid heeft. “En de audits zijn een
de audits. Vervolgens krijg je elk jaar een
manager MVO & Communicatie bij Royal
goed leermoment”, zegt ze. “Het is waarde-
audit van vier dagen. Om de drie jaar is er
A-ware. “Het nadeel is dat de resultaten niet
vol als iemand op een kritische manier je
zelfs een uitgebreide audit van twee keer
geaudit worden. Daarom hebben wij de
mvo-beleid onder de loep neemt. Ik vind
vier dagen. Dit kost Verstegen tienduizen-
zelfverklaring aangevuld met de MVO
dat je met de MVO Prestatieladder ervoor
den euro’s. Wij vinden het dat waard, maar
Prestatieladder. De indicatoren van de
moet waken dat je duurzaamheid niet plat-
ik kan me voorstellen dat niet ieder bedrijf
prestatieladder en de ISO-norm zijn niet
slaat in Excel. Daarom zou de ladder van
zich dat kan veroorloven.”
een-op-een hetzelfde, maar ze zijn in
mij wat praktischer mogen zijn. Het zou
Certificaten zoals de MVO Prestatieladder
dezelfde geest geschreven en daardoor
meer een hands-on tool mogen worden
ontwikkelen zich natuurlijk in de loop van de jaren. Wat zou Van Keep verbeterd willen zien in een volgende versie? “Ik hoop dat er meer aansluiting komt met de 17 Sustainable Development Goals, die
‘De standaarden zijn redelijk goed met elkaar te combineren’
waardoor het de organisatie meer energie geeft om met de duurzaamheidsthema’s aan de slag te gaan.”
zijn vastgesteld door de Verenigde Naties.
Net rijgedrag
De MVO Prestatieladder houdt nu nog vast
Patisserie- en ijsprodu-
aan een oudere structuur. Internationaal wordt er altijd over de 17 SDG’s gesproken
redelijk goed met elkaar te combineren.”
cent Otelli gebruikt alleen de ISO 26000-
en het is mooi als we allemaal over dezelfde
Kroft zegt dat ISO 26000 haar geholpen
zelfverklaring. “We zijn een klein bedrijf
onderwerpen praten.”
heeft de juiste accenten te leggen en
en dat betekent dat we geen megabudget
bepaalde thema’s hoger op de agenda te
hebben voor investeringen in duurzaam-
Juiste accenten
krijgen. “Daarnaast prikkelt de prioritei-
heid”, zegt directeur Jaco de Vreugd.
Ook het zuivelbedrijf Royal A-ware is
tenmatrix je om naar het brede scala aan
“ISO 26000 helpt ons om stapsgewijs
gecertificeerd op niveau 4 van de MVO
duurzaamheidsindicatoren te kijken en
de acties uit te voeren die wél binnen
Prestatieladder. “We zijn begonnen met
niet alleen naar die indicatoren waar je
ons bereik liggen. We laten de zelfverkla-
de ISO 26000-zelfverklaring omdat dit
dagelijks mee te maken hebt. We gebrui-
ring altijd toetsen door een extern bureau
een internationaal erkende duurzaam-
ken de prestatieladder om de mvo-prio-
om te checken of we op de goede weg
heidsstandaard is”, vertelt Corine Kroft,
riteiten concreet en meetbaar te maken.”
zijn.”
017
VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12
DUURZAAMHEID & MVO
CERTIFICEING ACHTERGROND
Wat levert ISO 14001 op?
door de banden goed op spanning te
de restwarmte van het bedrijf. Die wordt
houden. Bovendien leerden we om juiste
nu gebruikt voor het verwarmen van de
De ISO 14001-norm richt zich op
prioriteiten stellen. We staken altijd veel
kantoren. “We zijn nu bezig met afval-
één mvo-vraagstuk, namelijk het
energie in een zo efficiënt mogelijke route-
scans”, zegt Pili. “We analyseren waar
milieu. Wat levert dat op? De KAM-
planning. Dat leverde slechts een kleine
ons restafval uit bestaat en hoe we dat
coördinator en vestigingsmanager
besparing op. Nu meten we het rijgedrag
nog beter kunnen scheiden. En misschien
van Holland Food Service vertellen
van onze chauffeurs en daardoor zien zij
kunnen we een bepaalde reststroom een
over hun ervaringen. Het bedrijf is
het als een sport om zo zuinig mogelijk te
duurzamere bestemming geven.”
producent van maaltijden en maal-
rijden. We zien in de cijfers terug dat we
tijdcomponenten.
daar een veel grotere besparing mee
De nieuwe standaard
realiseren.”
Al deze besparingen leveren het bedrijf
“Alle duurzaamheidsthema’s zitten in onze
natuurlijk geld op. Pili zegt dat het hem
bedrijfsvoering verweven. Voor het thema
Audit
daar niet om te doen is. “De besparingen
milieu heeft de ISO 14001-norm ons veel
Holland Food Service krijgt jaarlijks een
ben je direct weer kwijt aan investeringen.
inzichten gegeven”, zegt vestigingsmanager
ISO 14001-audit, waarbij er een steek-
Die kun je ongeveer tegen elkaar wegstre-
Giovanni Pili. “We houden nu maandelijks
proef wordt genomen van de norm. Elke
pen. Je moet er alleen aan beginnen als je
bij hoeveel water, CO2, brandstof en ener-
drie jaar wordt het hele bedrijf doorgelicht.
oprecht wilt werken aan een duurzamere
gie we verbruiken. Die overzichten zetten
“De audits houden ons scherp en zorgen
bedrijfsvoering.” Pili verwacht dat duurzaam
ons aan het denken. Hoe kwam het
voor extra draagvlak binnen ons bedrijf”,
certificeren in de toekomst een grotere rol
bijvoorbeeld dat onze auto’s in maart en
zegt KAM-coördinator Eline de Schouwer.
gaat spelen. “Ik denk dat de overheid en
april meer brandstof verbruikten, terwijl
“Het zorgt ervoor dat de duurzaamheids-
onze klanten dat meer van ons gaan ver-
ze evenveel kilometers reden? Dat soort
maatregelen niet vrijblijvend zijn.” Het bedrijf
wachten, en dat certificeren de nieuwe
dingen hebben we uitgezocht. Het bleek
heeft op tal van thema’s duurzaamheids-
standaard wordt. Daar zijn wij nu al op
dat we liters brandstof konden besparen
stappen genomen. Zo is er gekeken naar
voorbereid.”
De Vreugd zegt dat ISO 26000 hem op
en de maximumsnelheid begrensd zijn.
moet je de actielijst bijhouden en het
een prettige manier op weg heeft gehol-
Onze chauffeurs krijgen nu complimenten
hele beleid regelmatig tegen het licht
pen. “Natuurlijk kost het je in het begin
over hun nette rijgedrag. In werkelijkheid
houden. Dat laatste wil nog wel eens
veel tijd. Dat weet je voordat je eraan
kunnen ze niet anders meer. En onze pro-
verwateren. Onze kwaliteitsmanager
begint. En zoals bij iedere normering
ducten komen mooier bij onze klanten
volgt nu diverse mvo-cursussen om de
geeft het je inzichten over hoe je zaken
aan”, geeft hij aan.
boel weer op scherp te krijgen.”
slimmer kunt aanpakken. We hebben
De ondernemer zegt dat de ISO 26000-
bijvoorbeeld al onze auto’s voorzien van
Verwateren
zelfverklaring hem geen extra klanten
een track-and-tracesysteem. Daaruit bleek
De Vreugd zegt dat de zelfverklaring een
heeft opgeleverd. “Onze klanten vinden
dat onze chauffeurs veel remmen en snel
bepaalde mate van zelfdiscipline vraagt.
het leuk dat we het doen, omdat ze zelf
‘Onze klanten zien het certificaat zeker niet als een vereiste’
018
“Sommige thema’s
ook met duurzaamheid bezig zijn. Maar
zijn geïntegreerd in
ze zien het zeker niet als een vereiste. Ik
ons bedrijf. We zijn
denk dat je het ook niet voor je klanten
bijvoorbeeld een
moet doen. Je moet het doen omdat je
leerbedrijf en we
het zelf belangrijk vindt om je bedrijf
werken samen met
stap voor stap duurzamer te maken.
basisscholen in de
ISO 26000 helpt je daarbij.”
optrekken, waardoor ze brandstof verspil-
omgeving. Zo laten we jongeren zien
len. We hebben nu alle auto’s voorzien van
dat het leuk is om een vak te leren. En bij
een start-stopsysteem en van ECOdrive.
nieuwe investeringen kiezen we altijd voor
• MAAIKE TINDEMANS •
Dit betekent dat het toerental, de acceleratie
de meest duurzame oplossing. Daarnaast
M. Tindemans is freelance journalist
A Vinçotte company
Staat u voor veilige, verantwoorde en eerlijke voeding? sŝŶĕŽƩ Ğ /^ Ğƌƚ EĞĚĞƌůĂŶĚ ďŝĞĚƚ Ƶ ŝŶŶŽǀĞƌĞŶĚĞ ĂƵĚŝƚͲ͕ ǀĞƌŝĮ ĐĂƟ ĞͲ ĞŶ ĐĞƌƟ Į ĐĂƟ ĞŽƉůŽƐƐŝŶŐĞŶ ǀŽŽƌ Ƶǁ ĂŐƌŽͲĨŽŽĚ ďƵƐŝŶĞƐƐ͘ tŝůƚ Ƶ ǀŽĞĚŝŶŐƐŵŝĚĚĞůĞŶ ůĞǀĞƌĞŶ ĚŝĞ ĂĂŶ ĚĞ ĞŝƐĞŶ ĞŶ ǀĞƌǁĂĐŚƟ ŶŐĞŶ ǀĂŶ Ƶǁ ŬůĂŶƚĞŶ ǀŽůĚŽĞŶ ŽƉ ŚĞƚ ŐĞďŝĞĚ ǀĂŶ ǀĞŝůŝŐŚĞŝĚ͕ ŬǁĂůŝƚĞŝƚ ĞŶ ĚƵƵƌnjĂĂŵŚĞŝĚ͍ KƉ njŽĞŬ ŶĂĂƌ ŽŶĂĬ ĂŶŬĞůŝũŬĞ ĞdžƉĞƌƟ ƐĞ ĚŝĞ Ƶ ǀĞƌĚĞƌ ŚĞůƉƚ͍ sĞƌƚƌŽƵǁ ŽƉ ĚĞ ĚĞƐŬƵŶĚŝŐŚĞŝĚ ǀĂŶ sŝŶĕŽƩ Ğ /^ Ğƌƚ EĞĚĞƌůĂŶĚ͘ Ž ŬƵŶƚ Ƶ ĞĐŚƚ ŐĞƌƵƐƚ njŝũŶ͘
/^ Ğƌƚ ǁŝů ǀĞƌƚƌŽƵǁĞŶ ƚŽĞǀŽĞŐĞŶ ĂĂŶ ĚĞ ŝŶƚĞƌŶĂƟ ŽŶĂůĞ
sŝŶĕŽƩ Ğ ŐƌŽĞƉ͘ ŝƚ ŵĂŬĞŶ ǁĞ ĚƵŝĚĞůŝũŬ ŵĞƚ ŽŶƐ ŶŝĞƵǁĞ ůŽŐŽ͘ sŝŶĕŽƩ Ğ ĐĞƌƟ Į ĐĂƟ ĞĚŝĞŶƐƚĞŶ ƚĞ ƌĞĂůŝƐĞƌĞŶ͕ ǁĂĂƌŵĞĞ ǁĞ ƚŽŽŶĂĂŶŐĞǀĞŶĚ njŝũŶ ǀŽŽƌ ĐĞƌƟ Į ĐĂƟ Ğ ŽƉ ŚĞƚ ŐĞďŝĞĚ ǀĂŶ ƉƌŽĚƵĐƚǀĞŝůŝŐŚĞŝĚ͕ ͲŬǁĂůŝƚĞŝƚ͕ ͲƚƌĂĐĞĞƌďĂĂƌŚĞŝĚ ĞŶ ͲŝŶƚĞŐƌŝƚĞŝƚ͘
DOND ER DAG 30 NOVE MB ER 2017
FLINT, AM E R S F O
ORT
Food
Safety event Praktisch en diepgaand Het VMT Food Safety Event is de jaarlijkse bijeenkomst
in de praktijk, onderzoek en maatschappij bespreken.
waar u op het gebied van voedselveiligheid geïnformeerd
Daarnaast presenteren VMT en het Nederlands Netwerk voor
wordt over de laatste trends en ontwikkelingen. Het event
Kwaliteitsmanagement de resultaten van de door hun gehou-
biedt daarnaast een uitstekende gelegenheid om te
den enquête naar de rol en positie van kwaliteitsmanagers én
netwerken.
wordt de Kwaliteitsmanager Food 2017 bekend gemaakt.
Tijdens het ochtendprogramma zullen vooraanstaande
In de middag gaan experts tijdens een aantal parallelsessies
vertegenwoordigers van wetenschap, bedrijfsleven en
diepgaand en praktisch in op drie actuele onderwerpen:
overheid actuele thema’s behandelen en ontwikkelingen
minimale processing, fraude en listeria.
Highlights Q Hoe kijkt de NVWA aan tegen het uitvoeren van listeria studies en de ontwikkelingen in de tijd? Q Hoe kunnen met behulp van de handleiding Listeria monocytogenes risicopunten in kaart worden gebracht? Q Welke potenties biedt de MALDI-TOF massa spectrometrie voor de levensmiddelensector? Q Is het mogelijk om minimaal verwerkte levensmiddelen met verlengde houdbaarheid en voedselveiligheid te produceren?
Q Met welke factoren moet rekening worden gehouden wanneer PEF als conservering technologie wordt toegepast? Q Hoe komen (koploper) organisaties tot een samenhangend geheel van fraudemitigatiemaatregelen? Q Waarom is een gedragscode Voedselveiligheid en productintegriteit voor de levensmiddelenindustrie eigenlijk nodig?
VOOR WIE? Deze bijeenkomst is bestemd voor (leidinggevenden van) kwaliteitsmanagers, hun medewerkers, integriteitsverantwoordelijken en hoofden veiligheid/veiligheidskundigen in de voedingsmiddelenketen, wetenschappers, toezichthouders, certificerende instellingen, toeleveranciers van producten en diensten waaronder adviseurs en verzekeraars.
Kom naar het Food Safety Event en laat u bij
€ 100.-
kortin g voo Voedser VMT en lvei abonneligheides
Volledig en programman, inschrijve te: i ga naar de s l/ www.vmt.nent v foodsafetye
Prijzen VMT en Voedselveiligheid abonnees betalen: € 295,- (i.p.v. € 395,-) Regulier tarief: € 395,*Tarieven zijn excl. btw en € 3,95 administratiekosten
j jpraten over deze belangrijke vraagstukken!
DUURZAAMHEID & MVO
VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12
CERTIFICERING ACHTERGROND
RSPO wil palmolie sneller duurzamer Credits in plaats van duurzaamheidscertificaten Ongeveer 21 procent van de wereldwijde palmolieproductie is duurzaam gecertificeerd volgens de standaard van de Ronde Tafel voor Duurzame Palmolie (RSPO). Om de verduurzaming te versnellen, staan een aantal veranderingen op stapel.
verwerkt worden in de diervoederindustrie. Sinds juni dit jaar zijn tevens RSPO NEXTcredits beschikbaar van plantages die zich hebben laten certificeren tegen de RSPOstandaard. Daarnaast is er een aanvullende set van strengere criteria, met name op het
In de RSPO werken alle belanghebbenden
Indentity Preserved. Daar kunnen leden
gebied van vermindering van de broeikas-
in de palmolieketen aan verduurzaming
gebruik van maken. Voor het Book and
gasuitstoot, tegengaan van bosbranden,
van de palmolieproductie. Centraal staat
Claim-model heeft de RSPO tot 1 januari
verbetering van traceerbaarheid en een
verantwoord produceren met respect voor
dit jaar samengewerkt met een service-
verbod op ontbossing en planten op veen-
mens en milieu. Wereldwijd zijn er ruim
provider die onder de naam GreenPalm
gebieden. Credits kunnen worden gekocht
3.500 leden, onder wie meer dan 200
duurzaamheidscertificaten verhandelde.
van palmoliemolens, palmpitverwerkers en
Nederlandse bedrijven. Zij kopen duur-
Sinds 1 januari dit jaar wordt gebruik
kleinschalige boeren, de zogenoemde small-
zaam gecertificeerde palmolie in voor
gemaakt van het platform PalmTrace,
holders. Deze bedrijven worden gecertifi-
de productie van voedingsmiddelen.
waar verschillende RSPO-credits gekocht
ceerd tegen de RSPO-standaard en elk jaar
en verkocht kunnen worden. Daarmee kun-
geaudit. RSPO-credits zijn vooral belangrijk
Veranderingen in model
nen bedrijven het volume palmolie, palm-
voor onafhankelijke smallholders. Hoewel
RSPO heeft de vier handelsmodellen Book
pitolie en derivaten afdekken. Er zijn ook
er de mogelijkheid is voor groepscertifice-
and Claim, Mass Balance, Segregated, en
palmpit-expeller-credits, die voornamelijk
ring, zijn de kosten voor deze boeren hoog
TABEL 1: STAPPENPLAN VOOR DUURZAAM INKOPEN VAN PALMOLIE STAPPEN
WAT?
HOE?
1
Lid worden van de RSPO
• www.rspo.org/members/apply
2
Het bedrijf laten certificeren zodat u producten met een
• Voorbereiding implementatie van de supply chain certification
duurzaamheidsclaim kunt verkopen
standard: http://bit.ly/2w0ihpX • Certificering door onafhankelijke certificeringsinstantie: www.rspo.org/certification/bodies
3
Duurzaam inkopen via een van de vier handelsmodellen
4
Duurzaamheidsclaim maken voor klant
• BC en RSPO NEXT: www.rspo.org/palmtrace • MB, SG, IP: vraag uw leverancier • MB, SG, IP op b2b-producten Indien de trademark op de (consumenten)verpakking wordt gebruikt, is een licentie vereist, die kosteloos is aan te vragen via www.rspo.org/trademark
022 Voor bedrijven die kleine volumes palmolie (gebaseerde) producten gebruiken zijn er mogelijkheden voor groeps- of microcertificering.
In de RSPO werken alle belanghebbenden in de palmolieketen aan verduurzaming van de palmolieproductie.
en is de markt voor duurzame producten
met een RSPO-claim. Daarnaast moeten ze
handelsmodel is van de producent van het
voor hen vaak minder toegankelijk. De
inzichtelijk zijn voor auditors. Een interne
gecertificeerde product.
credits kunnen een directe stimulans zijn
audit was voorheen alleen verplicht voor
Er is nog wel eens verwarring over het
om duurzaam te produceren. RSPO-credits
bedrijven met multisite-certificering. Nu
verschil tussen een traders- en een distri-
kunnen via het online platform gekocht
is die verplicht voor alle gecertificeerde
buteurslicentie. Traders zijn bedrijven die
worden. Daar wordt de prijs bepaald door
bedrijven. De informatie die beschikbaar
in palmolie handelen, voornamelijk tijdens
‘Credits kunnen stimulans zijn voor duurzame productie’
moet zijn voor
de verscheping, maar zij verkopen de palm-
inkomende RSPO-
olie weer voordat de lading aankomt.
producten is nu in lijn met die voor
Herziening P&C
uitgaande RSPO-
De RSPO-standaard voor het verbouwen
producten. Alle
van oliepalmen moet elke vijf jaar herzien
vraag en aanbod. Bedrijven kunnen ook off
wijzigingen zijn te zien op de website van
worden. In juni van dit jaar is een start
market deals maken met bekende partijen.
RSPO, www.rspo.org.
gemaakt met deze herziening om in 2018
Gewijzigde standaard
Rol van distributeurs
dit proces hebben alle belanghebbenden
De standaard voor bedrijven in de palm-
RSPO krijgt op dit moment veel vragen
inspraak via de taskforce of via de online
olieketen, de Supply Chain Certification
over de rol van distributeurs en hun ver-
publieke consultatie en bijeenkomsten in
Standard, is opnieuw uitgebracht met
plichtingen in de palmolieketen. Distri-
de verschillende regio’s.
wijzigingen in formulering en definities.
buteurs die uitsluitend RSPO-producten
De voor voedingsmiddelenbedrijven
in- en verkopen kunnen vrijstelling krij-
Vernieuwde klachtenprocedure
relevante veranderingen worden hier
gen voor supplychain-certificering. Deze
De RSPO heeft de klachtenprocedure tegen
kort toegelicht. Bedrijven kunnen zich nu
bedrijven moeten wel lid worden van de
leden herzien, waardoor klachten sneller in
laten certificeren tegen de versies uit 2014
RSPO en een distributeurslicentie aanvra-
behandeling worden genomen. Daarbij is
of 2017. Vanaf 1 januari volgend jaar is
gen. Deze distributeurs mogen RSPO-
transparantie belangrijk, vindt een gedegen
alleen de nieuwe versie van toepassing.
producten inkopen, opslaan en verkopen.
consultie plaats en wordt onpartijdigheid
Een belangrijk verschil met de vorige versie
Het is onder deze licentie niet toegestaan
gewaarborgd.
is de Book and Claim-paragraaf vanwege de
het product of de verpakking te veranderen.
Voor alle informatie: www. rspo.org
wijziging van GreenPalm-certificaten naar
Omdat het belangrijk is dat de keten geslo-
RSPO-credits. De nieuwe standaard schrijft
ten blijft, moeten distributeurs bij de RSPO-
voor dat bedrijven de jaarlijkse volumes
gecertificeerde producten vermelden wat
• INKE VAN DER SLUIJS •
bijhouden die gekocht en verkocht zijn
het supplychain-certificaatnummer en
I. van der Sluijs is technical manager Europe bij RSPO
de nieuwe standaard klaar te hebben. In
023
....................................................................................... ADVERTORIAL .......................................................................................
Alpro combineert duurzaamheid met state-of-the-art hygiënetechnologie In het Belgische Wevelgem bevindt zich een van de voornaamste productielocaties van Alpro. Dagelijks wordt hier onder andere de kenmerkende Alpro sojadrink geproduceerd, verpakt en verzonden. Alpro is inmiddels een begrip in de wereld van plantaardige producten. Alpro begon in 1979 met de productie van sojadrink als duurzaam alternatief voor zuivelproducten. Als toonzetter in deze industrie is het van belang op het hoogste niveau te kunnen opereren. “Kwaliteit van onze producten, maar ook van onze productieprocessen is van cruciaal belang”, aldus Aranka Dekyvere, Logistics Project Officer bij Alpro. Voor Alpro is duurzaamheid onderdeel van het DNA. De visie van het bedrijf is een wereld creëren waarin meer van wat we eten afkomstig is van planten. Alpro wil de manier waarop de wereld eet beter maken door lekkere, natuurlijk gezonde, plantaardige voedingsmiddelen te creëren die optimaal bijdragen aan het welzijn van iedereen en met het grootste respect voor onze planeet worden gemaakt. Op die manier wil Alpro er in belangrijke mate toe bijdragen dat plantaardige voeding en dranken mainstream worden. De kwaliteit die de organisatie nastreeft in haar producten heeft men ook doorgevoerd in het hygiëneproces. Dekyvere: “Voor de inrichting van onze hygiëneruimtes zijn we op zoek gegaan naar oplossingen die niets aan het toeval overlaten. De infrastructuur en de kledij zijn volledig aangepast, dan hoort de menselijke hygiëne daar zeker ook bij. Daar zorgen we mede voor door op elk punt waar mensen uit kleedkamers, kantines, toiletten of andere niet-productiezones komen, een hygiënesluis passeren waar ze zeker hun handen wassen en desinfecteren en waar op de nodige plaatsen ook de schoenen gereinigd worden. Daarnaast is een snelle doorstroom van belang, het kan niet dat de mensen in files moeten wachten en zo te laat op hun werkposten verschijnen. In Elpress vonden we voor dit proces de juiste partner. Met een flexibele en klantgerichte benadering zijn zij in staat gebleken de juiste hygiëneoplossingen te creëren.”
Elpress EWG-TAP Elpress is leidend producent op het gebied van hygiëne in de voedingsmiddelenindustrie. Vorig jaar introduceerde Elpress samen met Dyson de EWG-TAP, een oplossing die ondertussen al veelvuldig toegepast is bij bedrijven met strikte hygiëne-eisen. Een aantal vooraanstaande bedrijven zijn bijvoorbeeld Plukon Food Group, de Pringlesfabriek van Kellogg’s en Sus Campiniae. Jannes Voss, General Manager van Elpress: “Het was een mooie uitdaging om voor Alpro het hygiëneproces te mogen inrichten. Een toonaangevende organisatie die bovendien net als wij kwaliteit en duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan.” Bijzonder element in het hygieneproces is de EWG-TAP, waarin een ergonomische roestvrijstalen wasbak gecombineerd wordt met een geïntegreerde Dyson Airblade™ Tap handendroger. Met een geïntegreerde oplossing zijn minder handelingen nodig en stroomt het handwas- en droogproces beter en efficiënter door. Zo wint men tijd en wordt de productiviteit verhoogd, een oplossing die ideaal is voor sectoren waar hygiëne van cruciaal belang is.
Airblade™-technologie Dyson introduceerde de Airblade handdrogers tien jaar geleden als duurzaam alternatief voor de alom gebruikte papieren handdoekjes. De Airblade handdrogers zijn nog steeds aan een opmars bezig, ondanks de tegenwerking van de papierindustrie. “De papierindustrie probeert al sinds de introductie van Airblade door middel van misleidend onderzoek de publieke opinie te beïnvloeden door de hygiëne van Airblade in twijfel te trekken”, aldus Rienk Kentie, Marketing Manager bij Dyson. “In de voedingsmiddelenindustrie heeft dit weinig impact omdat experts zich hier eerder laten leiden door certificeringen zoals HACCP en advies van onafhankelijke experts, maar in andere sectoren zien we toch dat mensen zich laten beïnvloeden door de misleidende communicatie vanuit de papierindustrie. Bovendien blijkt keer op keer uit onderzoek dat niet wordt gefinancierd door de papierindustrie dat de Airblade-technologie net zo hygiënisch is als papieren handdoekjes.”
Bijzonder element in de hygiënesluis is de EWG-TAP.
..............................................................................................................................................................................................................
Qua duurzaamheid is het verschil echter enorm. Berekeningen van het Carbon Trust tonen aan dat de Airblade handdrogers van Dyson tot 76 procent minder CO2 per droogbeurt produceren dan papieren handdoekjes. Daarnaast zijn de besparingen op operationele kosten significant. Besparingen kunnen gemiddeld tussen de €1000,- en €1500,- per droogpunt per jaar zijn. Door gebruik van de Airblade™-technologie, blaast de Airblade Tap met een snelheid van 690 km/u onverwarmde gefilterde lucht op de handen om ze letterlijk droog te schrapen. Handen worden in 12 seconden gedroogd zonder dat er ook maar iets aangeraakt hoeft te worden.
Clive Withinshaw, directeur van voedselwetenschapsorganisatie HACCP International legt uit: “De technologie gaat in op een aantal risico’s die zich voordeden bij handdrogers uit het verleden. Het toestel is gemakkelijk te reinigen en functioneert zonder dat u een knop hoeft aan te raken. Bovendien droogt het snel de handen. Door de integratie van het HEPA-filter worden deze functies gecombineerd om het risico van microbiologische besmetting aanzienlijk te verminderen en het voldoet daardoor aan het non-food productcertificeringsschema van HACCP International.”
Hygiëne en duurzaamheid De nieuwe hygiëneruimte is inmiddels anderhalfjaar in gebruik en Alpro is erg enthousiast over de werking. “We hadden ons goed verdiept voor we overgingen op deze installatie. Maar het is altijd afwachten of het ook aan de hoge verwachting voldoet. Na anderhalfjaar kunnen we concluderen dat de EGW-TAP zowel op doorstroom en procesefficiëntie als op hygiëne en duurzaamheid de perfecte oplossing voor ons is. Er zijn reeds verschillende zones uitgerust met eigen specificaties die betrekking hebben op die zone. Van elk van deze zijn wij uitermate tevreden en dat zal er ook voor zorgen dat we in de toekomst nieuwe zones ook zullen uitrusten met deze systemen,” besluit Reindert Witdouck, Junior Process Engineer van Alpro.
Voor meer informatie: Elpress BV - Handelstraat 21 - 5832 AV Boxmeer www.elpress.com - sales@elpress.com De EWG-TAP combineert het wassen en drogen van de handen.
VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12
DUURZAAMHEID & MVO
CERTIFICERING ACHTERGROND
Nieuwe ISO-norm cacao in de maak Eén definitie van duurzaam geproduceerde chocolade Een grote groep partijen stelt een nieuwe internationale normenreeks (ISO 34101) op voor duurzaam en traceerbaar geproduceerde cacao. Daarmee komt er een eenduidige definitie van duurzaam geproduceerde chocolade, zodat alle bedrijven op dezelfde manier bezig zijn met verduurzaming van de Nederlandse markt die voor 2025 is afgesproken. Ambitie is de norm in de tweede helft van 2018 te publiceren.
chocoladeconsumptie per persoon daar tot de hoogste ter wereld behoort.
Normenreeks ISO 34101 Sinds 2012 stelt een grote groep stakeholders wereldwijd een nieuwe internationale normenreeks (ISO 34101) op voor duurzaam en traceerbaar geproduceerde cacao. Daarin zijn vertegenwoordigd deelnemers
Chocolade is een feelgoodproduct, vooral
kunnen bewerken. Daar staat tegenover
uit het bedrijfsleven, belangenorganisaties,
bij gelegenheden als Sinterklaas en Pasen.
dat bedrijven verderop in de keten steeds
boerenorganisaties, certificerende instellin-
Consumenten willen bij dergelijke feesten
groter worden; door fusies en overnames
gen, consumentenorganisaties, overheden,
‘Nog geen 20 procent is duurzame cacao’
vindt een sterke concentratie
vakbonden en autoriteiten uit de produce-
plaats. Grote spelers zijn bijvoor-
rende landen. De ambitie is duurzame
beeld Barry Callebaut, Cargill,
cacao mainstream te krijgen.
Mars, Mondelēz en Nestlé.
Een ander doel is de boeren helpen zich te
De totale markt voor cacao is zo’n
ontwikkelen naar echt ondernemerschap.
4,5 miljoen ton per jaar. Nog geen
Daarbij kunnen zij besluiten met toepassing
niet gehinderd worden door de gedachte
20 procent van de cacaomarkt is op dit
van good agricultural practices (GAP) cacao
aan kinderarbeid, ontbossing of boeren die
moment als duurzaam aangemerkt, gecerti-
te verbouwen. Hun productie moet lonen
nauwelijks voldoende verdienen om van te
ficeerd door organisaties als UTZ, Fairtrade
en plaatvinden onder goede sociale omstan-
leven. Chocolade moet dus duurzaam zijn.
en Rainforest Alliance.
digheden en met aandacht voor het milieu.
bestanddeel, duurzaam verbouwd is en dat
Duurzaamheidsdoelstellingen
ISO 9001 en ISO 14001
afnemers dat moeten kunnen controleren.
Steeds meer grote cacao- en chocoladebe-
Het eerste deel van de norm bouwt voort
drijven leggen zich vast op duurzaamheids-
op erkende ISO-normen als ISO 9001 (kwa-
Cacaomarkt
doelstellingen, bijvoorbeeld 100 procent
liteitsmanagement) en ISO 14001 (milieu-
Cacao wordt verbouwd in landen rond de
duurzame cacao in de eigen producten per
management). Een van de achterliggende
evenaar: Latijns-Amerika, waar het oor-
2020. Ook landen als Nederland, Duitsland
gedachtes is dat de boeren het beste op
spronkelijk vandaan komt, en Afrika en
en Zwitserland hebben zich gecommitteerd:
permanente basis geholpen zijn als boeren-
Azië. Grootste producenten zijn Ivoorkust,
vanaf 2025 moeten alle producten in de
organisaties uitgroeien tot service-instituten
Ghana, Indonesië, Kameroen en Ecuador.
winkelschappen duurzaam geproduceerd
die hen kunnen ondersteunen. Dat betekent
Het is een typisch gewas voor kleine boe-
zijn. Vooral de doelstellingen in Duitsland
normen voor het managen van een duurza-
ren, die vaak niet meer dan twee hectare
en Zwitserland zijn belangrijk, omdat de
me cacaoproductie, maar ook voor het op-
Dat betekent dat de cacao, het belangrijkste
026
De norm moet duurzame cacao mainstraim maken en boeren helpen naar echt ondernemerschap.
stellen van ontwikkelingsplannen die van
nes duurzame cacao te halen. Vandaar dat
standaardisatie-organisaties, verantwoorde-
begin af aan duidelijk maken wat een boer
in de eerste versie van de norm wordt toe-
lijk voor het geven van commentaar op eht
moet doen om duurzaam te produceren en
gestaan dat de cacao in een chocoladereep
concept. Er zijn al bedrijven die pilots wil-
of dit uiteindelijk voor die boer rendabel is.
zelf niet duurzaam is, als er maar voor de
len uitvoeren, zodat bij publicatie al bekend
hoeveelheid cacao die erin zit in dezelfde
is hoe de nieuwe normenreeks in de prak-
regio, bijvoorbeeld West-Afrika, duurzame
tijk zal uitpakken en weeffouten en kinder-
Deel 2 van ISO 34101 bevat prestatiecriteria
cacao is gekocht. We noemen dit mass
ziektes zo snel mogelijk zijn te verhelpen.
voor sociale, economische en milieudoel-
balance. Het is te vergelijken met groene
stellingen. Daarbij is de drempel voor toe-
stroom. De stroom die uit je stopcontact
Betekenis voor voedingssector
treding laag, zodat zo veel mogelijk boeren
komt, hoeft zelf niet duurzaam geprodu-
Wat betekent dit nu voor de Nederlandse
kunnen aansluiten. De norm moet hen hel-
ceerd te zijn, zolang er maar voor de hoe-
voedingssector? Er komt een eenduidige
pen, niet belemmeren. Wel moeten ze groei
veelheid stroom die je elders gebruikt
definitie van duurzame chocolade, zodat
en verbetering laten zien door binnen vijf
duurzame stroom is opgewekt. Zodra
alle bedrijven op dezelfde wijze aan de slag
jaar te voldoen aan verdergaande criteria
duurzame cacao echt mainstream is, is
gaan met de verduurzaming van de Neder-
en nog eens vijf jaar later aan het volledige
dit niet meer nodig.
landse markt die voor 2025 is afgesproken.
Prestatiecriteria
Het voldoen aan de norm brengt kosten
pakket van duurzaamheidseisen.
Norm in de markt zetten
met zich mee, maar als iedereen zich eraan
Traceerbaarheid
Het laatste deel met onder andere eisen
houdt, gaat de kostprijs voor alle marktpar-
Een derde onderdeel regelt de traceerbaar-
voor een certificatieschema regelt aan welke
tijen omhoog. Een andere impact in Neder-
heid. De consument moet ervan op aan
criteria organisaties moeten voldoen die de
land is het administratieve deel als gevolg
kunnen dat de chocolade waarop staat dat
norm in de markt willen brengen, zodat
van de implementatie van het traceerbaar-
deze duurzaam is geproduceerd, dat ook
boeren, boerenorganisaties en bedrijven in
heidssysteem. Niet leuk, maar de enige ma-
echt is. Gekozen is voor een administratief
de keten eraan kunnen voldoen. Hierin
nier om te garanderen dat de cacao in de
controlesysteem, waarmee de weg van de
staan ook de criteria voor de certificerende
chocolade ook echt duurzaam is geprodu-
cacao door de hele keten is te volgen.
organisaties en voor de bedrijven die willen
ceerd. Verder is de impact vooral terug te
Duurzame cacao wordt gescheiden gehou-
claimen dat hun chocolade aan de norm
vinden in de cacaoproducerende landen,
den van niet-duurzame cacao en is soms
voldoet.
bij de boeren: die worden er beter van.
zelfs tot aan de cacaoboer te traceren. Er is
De ambitie is om de norm in de tweede
voorlopig één uitzondering. Chocolade is
helft van 2018 te publiceren. In Nederland
• JACK STEIJN EN LAURA MOUT •
een moeilijk product waarin vaak cacao is
is de NEN-normcommissie Cacao, met
J. Steijn, Equipoise en L. Mout zijn respectievelijk
verwerkt van verschillende origines. Het is
experts uit het bedrijfsleven, belangenorga-
voorzitter en secretaris ISO/TC 34/SC 18 Cocoa;
niet altijd mogelijk om uit elk van die origi-
nisaties, overheid, vakbonden en private
NEN, 015-269 04 36, Laura.Mout@nen.nl
027
Ç Ä&#x201A;Ć?Ć?Ä&#x17E;Ĺś Ç&#x20AC;Ä&#x201A;Ĺś ĹŹĆ&#x152;Ä&#x201A;ĆŠÄ&#x17E;ĹśÍ?
TOON OOK UW INNOVATIE
HR beelden graag aanleveren
Technologische innovaties bepalen toekomst Agri & Food â&#x20AC;˘ HĂŠt podium voor technologische innovaties â&#x20AC;˘ Effectiever, efficiĂŤnter, duurzamer of anders produceren â&#x20AC;˘ Uitgebreid congresprogramma
13 DECEMBER AgriFoodTech Platform CONGRES (W)eten wat je niet (w)eet
Vakbeurs & Congres Woensdag 13 en donderdag 14 december 2017 Brabanthallen â&#x20AC;&#x2DC;s-Hertogenbosch
Partners 2017:
Exposeren? www.agrifoodtech.nl
VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12
DUURZAAMHEID & MVO
CERTIFICERING ACHTERGROND
Alleen logo is niet meer voldoende Technologie vertelt herkomst van product Keurmerken kunnen consumenten helpen om de duurzame keuze in het schap te maken. Maar zo’n label is niet meer genoeg om het consumentenvertrouwen te winnen. Zij kunnen bijvoorbeeld niet controleren waar het product vandaan komt. Ketentechnologie kan hier uitkomst bieden.
37 boeren die hun verse melk leveren RSPCA assured heeft en dus bewijs heeft van de diervriendelijke behandeling van de koeien. Dit na een incident dat breed werd uitgemeten in de media: kalveren van minder dan acht weken werden apart van hun moeder gehouden bij een boer. Alle rappor-
Duurzaamheidslogo’s moeten de con-
het gemaakt, welke handen hebben eraan
ten van melkboeren zijn te vinden in een
sument helpen in zijn keuze voor een
gewerkt en wat is de impact op milieu en
online kaart bij Mark & Spencer.
milieu- en diervriendelijk product dat
samenleving in het productieproces?
In Nederland zijn er vergelijkbare initiatie-
eerlijk is geproduceerd. De voorkeur
ven. Klanten van Albert Heijn bijvoorbeeld
hebben certificeringen met verifieerbare
Meer dan logo en label
kunnen op verschillende varkensvleespro-
criteria en standaarden door een onafhan-
Een recent rapport geeft aan dat 80 procent
ducten de QR-code scannen en zo informa-
kelijke derde partij. Een logo en een label
van de consumenten bij een gelijke prijs het
tie krijgen over de herkomst van het vlees.
met informatie op een product zijn niet
product zou verkiezen met de meeste infor-
Als de retailers het niet doen, zijn er wel
meer voldoende om het consumentenver-
matie over de herkomst. Retailers willen de
initiatieven zoals QuestionMark waar con-
trouwen te winnen. Belangrijk is het ver-
consument meer geven dan een logo en een
sumenten kunnen zien hoe duurzaam een
haal achter het product: wat zit er in, wat
label. Marks & Spencer heeft bijvoorbeeld
product is. Een ander voorbeeld is de app
is de herkomst van de ingrediënten, hoe is
kort geleden laten weten dat het al zijn
Foodhouse die gedetailleerdere voedingswaardes en ingrediënten van producten geeft. De ervaring leert dat consumenten een merk vertrouwen en niet zo snel alles checken. Maar als er een crisis is, willen ze doorgaans wel herkomst en duurzaamheid weten. Ze verwachten dan dat deze informatie er is. De retailer moet dus het verhaal klaar hebben hoe het voedselveiligheids- of duurzaamheidsrisico is afgedekt.
Hoofdrol voor technologie Hoewel voor deze vorm van transparantie certificaten belangrijk zijn, speelt technologie de hoofdrol. Om de informatie aan De herkomst van producten valt beter te achterhalen met techologie.
de consument te kunnen verschaffen,
029
DUURZAAMHEID & MVO
VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12
CERTIFICERING ACHTERGROND
is het noodzakelijk dat retailers en voedselproducenten hun keten in kaart brengen voor elk afzonderlijk product. De productchain maakt zowel de verschillende actoren en hun positie in de keten inzichtelijk als hun relatie ten opzichte van het product. Om deze visibility te bewerkstelligen, zijn er twee beginpunten: of de keten wordt vanaf de retailer gemapt (transparency) of de relevante data reizen met het product door de keten mee en komen zo bij de retailer terecht (traceability). Bij het mappen van een keten vanaf de retailer wordt de verantwoordelijkheid vaak bij de contractuele leverancier neergelegd. Hij mapt de ketens van zijn producten zelf of legt de verantwoordelijkheid neer bij zijn eigen toeleve-
Klanten van Albert Heijn kunnen op verschillende varkensvleesproducten de QR-code scannen en zo informatie krijgen
ranciers. Productielocaties en certificerin-
over de herkomst van het vlees.
gen worden zo inzichtelijk. Vaak gebeurt dit tot aan de last stage of production of tot aan de primaire productie – de boer of teler.
Traceability en blockchain
informatie over de wereldwijde herkomst
Dit kan zelfs nog verder gaan. Dan wordt
De andere optie is de data met het product
en de staat van voedsel voor hun transac-
bijvoorbeeld de diervoeder in kaart ge-
laten meereizen. Track-and-tracesystemen
ties zonder tussenpersonen.
bracht om te checken in hoeverre soja uit
voor producten via QR-codes of barcodes
Technologie wordt in de toekomst dé
Zuid-Amerika te vervangen is door een
blijken vooral succesvol voor commodity’s.
manier om de keten inzichtelijk te maken
klimaatneutraler alternatief. Veel van deze
Het nieuwe buzzwoord is het gebruik van
en zowel certificeringen als gevalideerde
data worden mede-eigendom van retailer of
blockchain of distributedledger-technolo-
data over leveranciers en producten effi-
brand en worden bewaard in gecentraliseer-
gie voor de voedselketen. Organisaties als
ciënter binnen te halen. Duurzaamheids-
de databases. Om het werk voor leveran-
IBM testen samen met Nestlé, Unilever en
certificaten helpen, maar er zullen altijd
ciers te verlichten, zijn hiervoor digitale
Wallmart deze decentrale manier van data
boeren en telen zijn van wie een groot deel
platforms opgericht. Ten eerste zijn er
delen. Blockchain zou data delen veilig ma-
niet is gecertificeerd en waar technologie
open-economyplatforms voor alla data over
uitkomst kan bie-
producten en leveranciers. Ten tweede zijn
den om het risico
er platforms voor socialcompliancedata, waartoe alleen deelnemende partijen toegang hebben, zoals Supplier Ethical Data
‘Consument kiest product met meeste herkomstinformatie’
Duurzaamheidsindicatoren zullen ook binnen
Exchange (Sedex) en Business Social Com-
gehaald moeten
pliance Initiative (BSCI). Echter, het Inter-
030
in te schatten.
national Trade Centre (ITC) komt binnen-
ken en kan gedistribueerde toegang geven
worden via remote-auditing en self-assess-
kort met een zogenoemd Sustainability
tot gegevens aan iedereen in de keten. Het
ments alsook bestaande data zoals GIS-sys-
Map Platform waar alle actoren zelf een
kan de gegevensuitwisseling vergemakkelij-
temen. Dan is het altijd van belang dat de
duurzaamheidsprofiel kunnen aanmaken.
ken en de kans op fraude voor vervalsing
authenticatie en validatie van die data goed
Het voordeel van dergelijke platforms is dat
verkleinen. Ook kan het de traceerbaarheid
verloopt. De toekomst zal leren welke tech-
hieruit gericht data kunnen worden opge-
laten toenemen en de tijd aanzienlijk ver-
niek het betrouwbaarst en goedkoopst is
haald. Zo kunnen retailers deze bijvoor-
korten die nodig is om de correcte informa-
om duurzaamheidsdata in kaart te brengen.
beeld gebruiken in de context van hun doe-
tie bijeen te halen. Producenten, retailers,
len en duurzaamheidsstrategie. Nadeel is
leveranciers, distributeurs, handelaren,
• LEONTIEN HASSELMAN-PLUGGE •
dat het veel gespecialiseerd werk is en dat
regelgevers en consumenten krijgen moge-
L. Hasselman-Plugge is managing director van Supply
data pas achteraf zijn binnen te halen.
lijk in één keer toegang tot de beschikbare
Chain Information Management (SIM)
Uw partner in food-projecten Uticon is een multidisciplinair advies- en ingenieurs-
bureau, speciďŹ ek gericht op de voedingsmiddelenindustrie. We ondersteunen onze relaties vanaf de eerste ideeĂŤn tot en met de inbedrijfname. Tal van innovatieve technologieĂŤn worden naar praktische ontwerpen vertaald met extra zorg voor de implementatie.
Uticon Expertise: Werktuigbouwkunde en procesinstallaties Bouwkunde en bouwconstructies Gebouw gebonden installaties (WTB en E) IndustriĂŤle automatisering Informatisering Logistiek Utilities
Weten wat Uticon voor u kan betekenen?
www.uticon.nl
LabCo
Apeldoorn ¡ Eindhoven ¡ Yerseke ¡ Gent +31 40 29 74 600 | info@uticon.nl | www.uticon.nl
VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12
INGREDIËNT & PRODUCT
WETENSCHAP
‘Clean label’door milde raffinage Mild fractioneren verduurzaamt bestanddelen Voedingsbedrijven gebruiken vaak gestandaardiseerde ingrediënten om eindproducten te maken. De productie hiervan kost veel energie en grondstoffen. Hoe zijn de bestanddelen te verduurzamen? Onderzoekers van het Institute for Sustainable Process Technology en Wageningen University & Research denken dat mild fractioneren een oplossing kan bieden.
Maar er moet nog het een en ander veranderen voordat we deze ingrediënten in de praktijk terugzien”, aldus Geerts. Zij onderzoekt de potentie van nieuwe milde scheidingstechnologieën voor de productie van
Praktijkvoorbeeld Milde ingrediënten maken het mogelijk om
032
De levensmiddelenindustrie is erop in-
Sustainable Process Technology, en WUR,
meer te produceren met dezelfde hoeveel-
gesteld om producten samen te stellen
Wageningen University & Research, zoeken
heid agromaterialen. De onderzoekers
uit gestandaardiseerde ingrediënten en zo
naar nieuwe minimaal en mild geraffineer-
geven als praktijkvoorbeeld een bedrijf dat
kostenefficiëntie na te streven. Dit leidt tot
de ingrediënten om de levensmiddelenin-
een van de geraffineerde ingrediënten wil
opmerkelijke situaties. Een tv-uitzending
dustrie te verduurzamen. “De industrie
vervangen door een mild alternatief (zie
van De Keuringsdienst van Waarde laat
kijkt vooral naar efficiënte processtappen
figuur 1). Vanwege de productie van dit
bijvoorbeeld zien dat het goedkoper is om
om duurzamer te produceren, maar het
ingrediënt wordt 58 procent van het
bruinbrood te maken van bloem, vezels en
gebruik van andere ingrediënten biedt
agromateriaal niet benut in zijn producten.
kleurstof dan van volkorenmeel. Het is dus
ook mogelijkheden tot verbetering”, vertelt
Deze hoeveelheid neemt af tot 28 procent
kostenefficiënter om agromaterialen eerst
promovendus Marlies Geerts. De huidige
wanneer een mild alternatief wordt gebruikt.
volledig te scheiden en te standaardiseren
tweedeling tussen grofweg bedrijven die
Hierdoor neemt de benutting van het agro-
en daarna weer samen te voegen dan mild
ingrediënten maken en bedrijven die de
materiaal toe met 30 procent. Op de totale
geraffineerde ingrediënten te gebruiken.
ingrediënten verwerken moet dan wel
productie van eindproducten zorgt dit voor
Tegelijkertijd kost de productie van deze
veranderen. “Standaardingrediënten wor-
een toename van bijna 5 procent bij gebruik
standaardingrediënten veel energie en wa-
den geraffineerd om een bepaalde zuiver-
van dezelfde hoeveelheid agromateriaal.
ter en zijn intensieve verwerkingsstappen
heid te bieden. Door de juiste combinatie
Daarnaast blijft er nog 22 procent van het
nodig. De productie van goedkopere ingre-
van verschillende zuivere ingrediënten
agromateriaal over in de vorm van het milde
diënten kost dus veel grondstoffen. In het
wordt door productontwikkeling de ge-
ingrediënt, dat weer in andere producten
algemeen geldt: hoe hoger de zuiverheid
schikte functionaliteit gerealiseerd. Ons
benut kan worden. Door ook milde alter-
van het ingrediënt, hoe meer grondstoffen
onderzoek laat zien dat diezelfde functio-
natieven voor de overige ingrediënten te
zoals energie en water nodig zijn voor de
naliteit ook wordt geboden door mild en
gebruiken, kan dit voordeel zich verder op-
productie.
minimaal geraffineerde ingrediënten. De
stapelen. Zo kan een duurzamere benutting
productie daarvan kost minder grondstof-
van de grondstoffen ook leiden tot een
Ingrediënten verduurzamen
fen dan de huidige zuivere ingrediënten en
hogere toegevoegde waarde.
Onderzoekers van ISPT, het Institute for
leidt tot minder laagwaardige bijproducten.
functionele ingrediënten in de levensmiddelenindustrie.
Minder E-nummers Mild geraffineerde ingrediënten passen in een zogenoemd ‘clean label’, een label met alleen bekende ingrediëntennamen. “Consumenten zijn kritischer geworden op het gebruik van ingrediënten die zij als onnatuurlijk ervaren. Een lange lijst met opgezuiverde ingrediënten schrikt af ”, legt Geerts uit. “Mild geraffineerde ingrediënten hebben een lagere moleculaire zuiverheid, maar kunnen zuivere ingrediënten deels
Figuur 1. Milde raffinage maakt het mogelijk om meer eindproduct te produceren
vervangen. Mineralen en vitamines worden
uit dezelfde hoeveelheid agromaterialen.
beter behouden en komen in het eindproduct terecht. Daarnaast zijn er bijvoorbeeld geen emulgatoren nodig als een olie-extract
concentraat moet bijvoorbeeld gekoeld
stappen vereisen minder grondstoffen en er
nog op natuurlijke wijze in emulsie is.” Zo
worden getransporteerd en opgeslagen
worden minder laagwaardige bijproducten
zorgen mild geraffineerde ingrediënten
en er moeten grotere volumes worden
geproduceerd. “Onderzoek en productont-
voor een kortere ingrediëntenlijst.
versleept. Voor vervoer en opslag is dus
wikkeling moeten zich meer richten op het
meer energie nodig dan voor een gestan-
beste gebruik van de landbouwgewassen
Complexere ketens
daardiseerd droog poeder. Maar voor de
die we hebben. In plaats van complexe en
De levensmiddelenverwerkingsketens wor-
productie van dat poeder is veel meer ener-
intensieve processen voor simpele ingre-
den door het gebruik van mild en minimaal
gie nodig om water te verdampen, terwijl
diënten, moeten we kijken naar simpele
geraffineerde ingrediënten waarschijnlijk
dat water waarschijnlijk weer wordt toe-
processen voor mild geraffineerde maar
complexer. Kleur en smaak van milde in-
gevoegd door de afnemer. Per situatie zal
complexere ingrediënten,” zegt Geerts.
grediënten zijn minder gestandaardiseerd,
bekeken moeten worden welke combinatie
“Een beter gebruik van de grondstoffen
waardoor ze niet altijd hetzelfde kunnen
van ingrediënten het beste is voor milieu en
wordt zo gecombineerd met de productie
worden gebruikt als de huidige alternatie-
portemonnee. De onderzoekers berekenen
van functionele ingrediënten die uitein-
ven. Deze variatie hoeft geen probleem te
hoe de ingrediëntkeuze de logistiek bepaalt
delijk de kwaliteit van de eindproducten
zijn. In sommige gevallen is het echter on-
en vice versa. Zoals ook blijkt uit recent
versterkt”. Echter, een goede logistiek en
gewenst, bijvoorbeeld als de kleur van een
gepubliceerd Duits onderzoek (Depping
communicatie tussen de agro-industrie
helder drankje afwijkt. Zoals we zelf in de
en levensmiddelenpro-
keuken een recept aanpassen aan de eigen-
ducenten is onontbeerlijk.
schappen van onze ingrediënten op bijvoorbeeld kleur en consistentie, zal dit ook in de industriële verwerking moeten gebeuren.
‘Lange lijst opgezuiverde ingrediënten schrikt af’
Moderne sensoren en kennis van de eigen-
Binnen het ISPT-project werken deze partijen samen om de opgedane inzichten via casestudies
schappen van de gebruikte ingrediënten
e.a., Journal of Cleaner Production), moet
uit te voeren in de praktijk. Deze gezamen-
bieden ondersteuning. Daarnaast moeten
de hele keten in ogenschouw worden ge-
lijke aanpak draagt bij aan een duurzamere
producent en verwerker van een ingrediënt
nomen om het beste alternatief te vinden.
levensmiddelenindustrie die inspeelt op de
nauw samenwerken om optimaal gebruik
uitdagingen van de toekomst.
te maken van de sterkere link tussen de
Duurzaam gebruik grondstoffen
grondstof en het eindproduct.
Verschillende onderzoeken van WUR laten zien dat milde ingrediënten dezelfde functi-
• JOCHEM JONKMAN EN MARLIES
Recepten optimaliseren
onaliteit bieden als de huidige gestandaar-
GEERTS •
Milde ingrediënten hebben vaak ook ande-
diseerde ingrediënten. In sommige gevallen
J. Jonkman en M. Geerts zijn promovenda bij
re logistieke eigenschappen. Een vloeibaar
is de functionaliteit zelfs beter. De proces-
Wageningen University & Research
033
’s Werelds meest toonaangevende vakbeurs voor proces-, drink- en afvalwater
A M ST E RDA M • N L
31 OKTOBER - 3 NOVEMBER
2017
WATER(HER)GEBRUIK IN DE VOEDINGSMIDDELENEN DRANKEN INDUSTRIE
Laat u inspireren door industrie experts en eindgebruikers Leer alles over behandeling van organisch belaste en zoals Nestlé, Rainbow Chicken, ABP Food Group, vethoudend afvalwater, en over water(her)gebruik. Holland Malt en De Koningshoeve Brewery.
Registreer voor gratis toegang via www.aquatechtrade.com/Amsterdam met de volgende registratiecode: AQA810001 Organisatie:
Onderdeel van:
Ondersteund door:
Co-locatie met:
www.aquatechtrade.com
AGENDA
VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12
KIJK VOOR DE VOLLEDIGE AGENDA OP WWW.VMT.NL
Green Protein Summit
Cursussen
Beurzen
Congressen
Hoe breek ik internationaal door met mijn nieuw plantaardig product? Wat moet ik in overweging nemen bij het ontwerp van het product en de verpakking? Hoe vind ik een eerste klant voor een innovatief plantaardig eiwit, een concept of
03-okt
Engineering in Food & Beverage, Utrecht
03-okt
Training Interpretatie microbiologische analyseresultaten, Deventer
03-okt
Bijeenkomst Een vruchtbare bodem, waardevol voor de hele keten, Nederland
een technologie? Antwoorden op deze vragen en meer komen aan bod tijdens de Green Protein Summit. De bijeenkomst vormt tevens de start van het Eiwitcluster, een samenwerking tussen de Provincies van Gelderland en Overijssel. Datum: 11 oktober, Locatie: Ede . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.foodvalley.nl
Aquatech Amsterdam
Water moet gezien worden als deel van de circulaire econo-
4-5 oktober 05-okt
Pumps & Valves + Solids, Rotterdam Abiss 2017, Kortrijk (BE)
5-6 oktober
Nationaal Foodcongres, Den Haag
7-11 oktober
Anuga, Keulen (DE)
10-okt
Vital2 risicobeoordeling allergenen, Geertruidenberg
10-okt
Systematisch Procesontwerp volgens EN1672-2, Nieuwegein
10 oktober12 december
Cursus levensmiddelenmicrobiologie en -hygiëne, Wageningen
11-12 oktober
Cursus voedselwetgeving, Wageningen
11-12 oktober
Empack Mechelen (BE)
11-12 oktober
Food Valley Summits Green Proteins & Personalized Nutrition, Ede
13-okt
Pressure Assisted Thermal Sterilization (PATS), Ede
13-okt
Food from Food, inspiratie- en matchmakingevent, Helmond
17-okt
Workshop Omgaan met onaangekondigde audits, Deventer
19-okt
Cursus Allergenen Management, Beveren (BE)
mie. Dan blijft de volledige waarde behouden na gebruik en vloeit het terug naar het systeem. Dit betekent hergebruik van afvalwater en de winning van onder andere energie uit het water. Vele organisaties bekijken of ze geld kunnen verdienen met hun afvalwater. Aquatech toont de laatste ontwikkelingen in afvalwaterhergebruik inclusief manieren om het te vermarkten. Datum: 31 oktober-3 november, Locatie: Amsterdam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.aquatechtrade.com
Food Safety Event Minimale processing, fraude en listeria zijn de onderwerpen
31 oktober3 november 02-nov
van de drie middagsessies tijdens het Food Safety Event op 30 november in Amersfoort. ’s Morgens behandelen vooraan-
Aquatech, Amsterdam
Vital2 risicobeoordeling allergenen, Beveren (BE)
staande vertegenwoordigers van wetenschap, bedrijfsleven en
2 november7 december
Voedselverpakkingsinteractie, Den Bosch
overheid actuele thema’s en bespreken ze ontwikkelingen in
3-4 november
Veganfach, Keulen (DE)
de praktijk, onderzoek en maatschappij. Aan het eind van de ochtend wordt de winnaar bekendgemaakt van de verkiezing
07-nov
Hot Topic Event Fipronil, Vianen
Kwaliteitsmanager Food 2017, die VMT en het Nederlands
12 november26 januari 2018
Cursus Levensmiddelenchemie, Den Bosch
Netwerk voor Kwaliteitsmanagement voor de vierde keer organiseren. Datum: 30 november, Locatie: Amersfoort . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . www.vmt.nl/Foodsafetyevent
035
Voor de volledige agenda: www.vmt.nl
Vraag nu een Gratis licentie aan!
Iedereen houdt van paling! Paling maakt al eeuwen deel uit van de Hollandse cultuur. Natuurlijk moeten wij zuinig zijn op ons erfgoed. Consumenten maken bewuste keuzes. Zo ook voor paling die gegarandeerd bijdraagt aan projecten en onderzoeken die de palingstand helpen verbeteren. Bewuste klanten kiezen paling met het blauwe ESFlogo. Vraag daarom vandaag nog een gratis licentie aan via info@dupan.nl. Voor u als verkoper zijn daar geen kosten aan verbonden.
www.dupan.nl
VMT - Thema’s 2017 VMT 13 (20-10) Ingrediënten: plantaardige eiwitten Thema:
Analyse
VMT 14 (03-11) Voedselveiligheid: analyse
WWW.VMT.NL
VMT 15 (24-11)
VOEDINGSMIDDELEN, MANAGEMENT EN TECHNOLOGIE
2016 | EDITIE
10
LABTRENDS EN DE TOEKOMST • AANPAK VAN LISTERIA • SENSORTECHNOLOGIE VERSNELD • MINIATURISATIE VOEDSELSCANNERS • SUIKERVERLAGING AH • WETGEVING NOVEL FOODS•
Technologie & Robotisering
VMT 16 (15-12)
Thema:
Trends mst o d in e toek
Trending in 2018
NL WWW.VMT. 2016 | EDITIE
16
GER OLOG IE LITEITSMANA REIN T TER IN 2017 • KWA NPAK WIN • TRENDS NDSCHAP PAKKINGSAA VOEDINGSLA ID • INTEGRALE VER VER ANDERT AFSCHE BLOCKCHAINTZBERGER NEEMT 08-12-16 SIMONE HER
VOED INGSM
Alle genoemde data zijn publicatiedata. Sluitingsdatum voor redactionele bijdragen is 6 weken voor publicatie. Sluitingsdatum voor adverteren is 2,5 week voor publicatie.
IDDEL EN,
MANAGEME
NT EN TECHN
Thema: St anda
10
VOEDING
SMID DEL
EN, MAN
AGEMEN
T EN
arden vo edselveili gheid
Inter heeft tnaste voor fr eus aude
TECH NOL GFSI GA OGIE EERST AT STRIKTER KE TEN WWW.V S BORG BEKIJKEN OF MT.NL EN • ON SC DERZO HEMA VOLD EK WIJ OE T • NV 2017 | ST UIT: EDIT IE CONSUM WA: VOEDING 3 01-001_VM T03CV SIN ENTEN R_A_C over.indd WALGEN DUSTRIE MO 1 ET VAN INS ECTEN •
VMT . 3 OKTOBER 2017 . NR 12
Voedingsmiddelen, Management en Technologie is hét mediaplatform voor de voedings-, genotmiddelen- en drankenindustrie in Nederland en België. VMT is opgenomen in Food Science and Technology Abstracts (FSTA) en is een voortzetting van Conserva en Voeding + Techniek, waarin opgenomen het internationaal tijdschrift voor Brouwerij & Mouterij. VMT verschijnt 16x per jaar. MYbusinessmedia Mr. H.F. de Boerlaan 28 7417 DA Deventer Postbus 58 7400 AB Deventer T 0570 504065 F 0570 504080 E redactie.vmt@mybusinessmedia.nl I www.vmt.nl Uitgever Suzanne Wanders T 0570 504328 E s.wanders@mybusinessmedia.nl Hoofdredactie Willem-Paul de Mooij T 0570 504386 E w.mooij@mybusinessmedia.nl Eindredactie Margo Verbiest T 0570 504329 E m.verbiest@mybusinessmedia.nl
COLOFON
Redactie Hans Damman T 0570 504387 E h.damman@mybusinessmedia.nl Dionne Irving T 0570 504396 E d.irving@mybusinessmedia.nl Maurice de Jong T 0570 504367 E m.jong@mybusinessmedia.nl Rik de Langen (webredactie) T 020-4602208 E r.langen@mybusinessmedia.nl
Advertentie Voor print, online en website-advies: Monique van Neutegem T +31 6 50449402 E m.neutegem@mybusinessmedia.nl Anneloes Veerman T +31 6 12707014 E a.veerman@mybusinessmedia.nl
Proefabonnement (3 edities) € 29,Prijzen zijn excl. btw en € 3,95 administratiekosten. Beeindiging van het abonnement kan uitsluitend schriftelijk geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats.
Marketing Rosalie de Wildt T 0570 504355 E r.wildt@mybusinessmedia.nl
ISSN 0042-7934
Vormgeving Colorscan bv, www.colorscan.nl
Stagiair: Sophie Laemers
Druk Drukkerij Roelofs, Enschede
Redactie-adviesraad Dr. ir. R.W. van den Berg; prof. dr. ir. M.A.J.S. van Boekel; prof. dr. ir. M. Uyttendaele; F. Egberts, dr. ir. C.D. de Gooijer; M. Janssen; dr. P.M. Klapwijk; prof. dr. ir. A. Van Landschoot; ir. F. Lanting; ir. J. Maagd; A. Postema; ir. J. van de Put; drs. J. Stark (voorzitter); dr. W. Visser; Ir. E.J.C. Paardekooper (erelid)
Abonnementen Voor vragen over abonnementen, bezorging en/of adreswijzigingen kunt u: Bellen met +31 570 504300; Mailen naar klantenservice@vmt.nl; Schrijven naar MYbusinessmedia bv, VMT, Postbus 58, 7400 AB Deventer.
Met medewerking van TNO, NIZO food research, Wageningen Universiteit en Researchcentrum, Universiteit Gent, Universiteit Utrecht.
Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever openbaar worden gemaakt of verveelvoudigd, waaronder begrepen het reproduceren door middel van druk, offset, fotokopie of microfilm of in enige digitale, elektronische, optische of andere vorm. Publicaties geschieden uitsluitend onder verantwoording van de auteurs. Alle daarin vervatte informatie is zorgvuldig gecontroleerd. De auteurs aanvaarden echter geen aansprakelijkheid voor de gevolgen van eventuele onjuistheden. www.vmt.nl
Jaarabonnement VMT Optimaal Nederland € 306,Jaarabonnement VMT Magazine Nederland € 234,Jaarabonnement VMT Online Nederland € 210,-. Studentenabonnement € 114,-
Vacatureservice Trainee QA
Plant Manager
Professionals in Food
AAK Netherlands / DUPP - Food Recruitment
Heel Nederland
Kwaliteitscoördinator Levensmiddelen
Professionals in Food
Zaandijk
Zeeland
Microbiologisch Analist Levensmiddelen
(Junior) Recruitment Consultant
Professionals in Food
Overijssel
Projectmanager Kwaliteit
Professionals in Food Heel Nederland
Senior QA & QC-medewerker Food
Zuid-Holland
Auditor QA
Professionals in Food Zuid-Holland
Innovation Manager
SVZ / DUPP – Food Executive Search
Professionals in Food
Proces- & Producttechnoloog
Professionals in Food
Zuivelfabriek De Graafstroom
Heel Nederland
Bleskensgraaf
Breda
Meer vacatures: zie vacatures.vmt.nl of check de QR-code
037
Dinsdag 7 november 2017 â&#x20AC;˘ Hotel Vianen â&#x20AC;˘ Vianen
%F Ć&#x2039;QSPOJMDSJTJT XBU LVOOFO XF FSWBO MFSFO VMT organiseert op donderdag 7 november a.s. het Hot topic event Fipronil met medewerking van de FNLI. Aanleiding hiervoor is de fipronilcrisis, die in een maand tijd de gehele voedingsmiddelenbranche op zâ&#x20AC;&#x2122;n kop heeft gezet. De volgende vragen komen tijdens het event aan bod: â&#x20AC;˘ Hoe gevaarlijk is fipronil? â&#x20AC;˘ Met welke norm en lichaamsgewicht moet worden gerekend? â&#x20AC;˘ Hoe betrouwbaar zijn de analysemethoden? â&#x20AC;˘ Zijn de Nederlandse keuzes niet te streng? â&#x20AC;˘ Welke maatregelen treffen de schakels in de voedingsmiddelenketen? â&#x20AC;˘ Hoe kunnen NVWA en sector beter samenwerken en elkaar zo min mogelijk beschadigen? â&#x20AC;˘ Kunnen we een dergelijke crisis in de toekomst voorkomen?
7.5 BCPO OF FT POUWBOHFO
LPSUJOH
Het Hot topic event Fipronil vindt op dinsdag 7 november van 9:30 tot 17:30 uur plaats in Hotel Vianen. De prijs voor VMT-abonnees bedraagt â&#x201A;Ź 249, niet-abonnees betalen â&#x201A;Ź 349.
Met medewerking van
Bekijk het volledige programma en schrijf u in op vmt.nl/fipronil
WE MAKE IDEAS WORK – Uw ambitie is onze uitdaging, uw strategisch resultaat ons uitgangspunt. De kennis en ervaring van onze professionals in de voedingsmiddelenindustrie over de hele wereld staan borg voor vernieuwende oplossingen. Hygenic design, duurzaamheid, operational excellence, (voedsel-)veiligheid en compliance bepalen de ontwikkelingen in uw business. Met kennis van de markt, van uw ambities, met visie op ontwikkelingen én met de toewijding om ieder project van A tot Z op tijd en binnen budget te leveren. Zo maken wij voor u, de beste ideeën werkelijkheid. Het stelt ons in staat uw partner te zijn op het juiste niveau. U staat niet alleen. Met integrale consulting & engineering oplossingen en professioneel project- en constructiemanagement; internationaal denken, lokaal doen. Flexibel, goed en veilig. Tebodin is een multidisciplinair advies- en ingenieursbureau en onderdeel van de internationale, industriële service provider Bilfinger SE. –
TEBODIN NETHERLANDS B.V. www.tebodin.bilfinger.com
NIEUWE GENERATIE HIGH SHEAR RECIRCULATIE MIXERS
De Tetra Pak® High Shear Mixer R370-1000D is de eerste in een reeks nieuwe high shear recirculatie mixers. Het innovatieve mixing-concept resulteert in een enorme flexibiliteit, betere ontluchting van het product en een opmerkelijke kostenefficiëntie. Kortom, een ”futureproof” competitieve oplossing voor uw productie. www.tetrapak.com
Tetra Pak,
and PROTECTS WHAT’S GOOD are trademarks belonging to the Tetra Pak Group.